ლექსები

მიხეილ ქვლივიძე

Post Scriptum

მე ვწერ უბრალო, გაცვეთილ სიტყვებს

(მათ ვანაცვალე ჩემი ლექსები!), -
მე ამ სიტყვებში ჩემ ნათელ სიყრმეს,
ჩემ ტკბილ ბავშვობას ვეალერსები.
განა არ მესმის სიახლის ყადრი?
(სახელისათვის მეც მიომია!)
და მაინც ძველი „დარდი“ და „ვარდი“
ყველაზე კარგი რითმა მგონია.
ბანალობაა? თუ გულის სითბო
და ის ბავშვური მიამიტობა,
რომელიც უფრო აცოცხლებს სტრიქონს,
ვიდრე რითმები ან ურითმობა?!
ბანალობაა? ვიყოთ მართლები
(ვის რად სჭირდება დამალობანა),
ბოლოს და ბოლოს სუყველაფერი,
რაც ძვირფასია - ბანალობაა!
ბანალურია დედის ალერსი
და საქართველოს ძველი დიდება
და ის ნათელი, ქალის თვალებში
ჩვენს დანახვაზე რომ გაბრწყინდება,
ისიც ძველია, როგორც ნახმარი
სიტყვა, გამოთქმა... თუნდაც წერტილი!
და პოეზიაც - მუდამ ახალი, -
ბანალურია და გაცვეთილი.
როგორც ცხოვრების მოკლე ღამეში
წამით დათრობა, თავდავიწყება...
როგორც ჩემს მიერ ახლა, ამ ლექსში,
ახირებული აზრის მტკიცება!

აგვისტო, 1968 წელი

თავისუფლება, - მას რუსულად „სვობოდა“ ჰქვია, -

ხელებშეკრული ჩაიყვანეს პრაღიდან მოსკოვს...
თავისუფლება თავისთავად მშვენიერია,
მშვენიერი კი, რა თქმა უნდა, ჭეშმარიტია,
ჭეშმარიტება კი უთუოდ სიმართლეს ნიშნავს,
რასაც რუსულად „პრავდა“ ჰქვია... ჰოდა, ეს „პრავდა“
იუწყებოდა იმ დღეებში: „გუშინ მოსკოვი
სვობოდას შეხვდა ტაშითა და ყვავილებითო“...
მერე - აგვისტოს მზემ გადაწვა ლორთქო ბალახი,
მერე - ვაცლავის მოედანზე ხალხი მოგროვდა,
ჩირაღდანივით აბრიალდა იან პალახი
და ყველასათვის ცხადი გახდა - რაა „სვობოდა“!

ავტოპორტრეტი

განაბულ თვალებში - ფოცხვერის სიფიცხე,

ცხრა სიტყვის დათმობა ერთ საქმის გულისთვის...
მიცნობდეთ: პოეტი მიხეილ ქვლივიძე -
„კეთილი განზრახვის ავანტიურისტი!“
მიხვდით ამ გამოთქმის იდუმალ შინაარსს?
ხომ არ გეუცხოვათ სიტყვების ჯავარი?
სიტყვებს ნუ ენდობით... მთავარი ისაა,
რომ სიტყვა კი არა, საქმეა მთავარი!
საქმეა - ცხოვრების თარგი და ხარისხი
და ჩემი ცხოვრების ეშხი და ღვიძლია,
და სიტყვით კი არა, მე საქმით აგიხსნით
ყველაფერს, რაც ვიცი და რაც შემიძლია!..

ვიცი უმიზეზოდ დანაღვლიანება,

მაგრამ აფეთქებაც ვიცი უეცარი,
ხან თვინიერი ვარ, ხან გიჟი, თავნება,
ხან ბრძენი, ხანაც კი - ყოვლად უმეცარი.
გინდათ, ეს ცხოვრება ვაქციო არაკად,
ქვეყანა ზღაპრული ფერებით დავხატო,
ლამაზი საცოლე წავართვა არაკაცს
და კაცი ბედნიერ მეუღლედ გავხადო?!
გინდათ, იმ ხეიბარს, ძლივს რომ დაჩანჩალებს,
ხვალ დავაპყრობინო თეთნულდის მწვერვალი?
გინდათ, გავუჯიბრო თვით ვანო მაჩაბელს
ვინმე ახალგაზრდა უცნობი მწერალი?
გინდათ, ოქრო-ვერცხლით გავავსო ქოხები,
ქურდებს ნაქურდალი წავართვა ქონება?..
თქვენ მხოლოდ მერწმუნეთ,
მენდეთ და მომყევით
და მართლა ზღაპრული გახდება ცხოვრება!

მე ზოგჯერ მგონია (რა ჩემი ბრალია,

კეთილი განზრახვა ვის უნდა ეწყინოს?!),
ორსული ცხოვრების ბებიაქალი ვარ
და მინდა, ლამაზი შვილი შეეძინოს!..
რა დროს ლექსებია! რა დროს ლაქლაქია,
როს თავზე გვექცევა დამპალი ყავარი?!
დღეს კაცი ფასდება მარტოდენ საქმით და საქმეა,
საქმეა,
საქმეა მთავარი!..

ვაგლახ, რა მოკლეა წუთისოფელი,

არ ჰყოფნის მას ჩემი ნიჭი და სიფიცხე...
მიცნობდეთ: ასე ვთქვათ, კეთილისმყოფელი
„ავანტიურისტი“ მიხეილ ქვლივიძე!

(***ბედი ამქვეყნად არვის უმართლებს)

ბედი ამქვეყნად არვის უმართლებს,

ჭირთა მოთმენა - კაცთა ნიჭია
და ჰა, ქართველმა თავის სუფრაზე
თვითონ სიკვდილიც შემოიჩვია!
შემოიჩვია, გვერდით დაისვა,
ვით სანაქებო ვინმე სტუმარი
და სამუდამოდ გაითავისა
მისი ტკივილი და საზრუნავი.
სადღეგრძელოებს, სალამს, სამძიმარს
მოჰყვა იმქვეყნად წასულთ ხსენება
და ყოველდღიურ ყოფად გადიქცა
პანაშვიდები თუ გასვენება...
მოთვინიერდა ლანდი ბოროტი, -
დღეთა ფერხულში ისიც ჩაება,
და აღარ ძალუძს სასტიკ მოლოდინს
ჩვენი გულების დაბეჩავება.
და მე არ მესმის: ვის, რად დასჭირდა,
რად ჰქვია მიწის მცირე ნაწილი
ქვეყანას, სადაც სათვალავში ვართ
ყველა ცოცხალი და გარდაცვლილი?!

(***გარეთ ქარია. ძალიან მძლავრი)

გარეთ ქარია. ძალიან მძლავრი

ქარია გარეთ და მე ამ ქარში
გავრბივარ, თუმცა ოთახში მძინავს.
გარეთ თოვლია. ძალიან დიდი
თოვლია გარეთ და მე ამ თოვლში
ვეფლობი, თუმცა ოთახში მძინავს.
ისვრიან გარეთ... და მერე ვიღაც
მოცელილივით ეცემა თოვლზე
და გაცივებულ თითებით ფხოჭნის
თოვლის ქათქათა ბალიშზე გაშლილ
წითელ ყაყაჩოს... და მე სისხლისგან
ვიცლები, თუმცა ოთახში მძინავს.

(***დრომ დამაბერა და დამარბია)

დრომ დამაბერა და დამარბია,

გამიცამტვერა ნატვრა ყოველი,
მაინც ხვალინდელ დღისკენ გავრბივარ,
ვით უსინათლო მარათონელი.
სულ ასე ვირბენ... ღმერთის შეწევნით
არც დავეცემი გზაზე მოხუცი
და თუ მომავალს ვერ დავეწევი,
გავჩერდები და... წარსულს მოვუცდი!

ვაპირებ ცხოვრებას

ვაპირებ ცხოვრებას, სანამ ცოცხალი ვარ,

ვაზროვნებ სანამ და მკლავშიაც ღონე მაქვს,
რამდენი ხანია, რამდენი ხანია,
ყოველდღე,
ყოველწამს ვაპირებ ცხოვრებას!

ვაპირებ ცხოვრებას და აღარ დამადგა

საშველი, - თადარიგს თავი ვერ გავართვი,
შაქარყინულივით თითებში ჩამადნა
ბავშვობის სიტკბო და სიმწიფის ლაზათი.

ვეღარ გავიხარე, ვეღარ გავიოცე,

ვერ გავამაისე ხანმოკლე აპრილი,
ვერ გადავაქციე ცხოვრებად - სიცოცხლე
და ცის ქვეშ ვერ ვნახე საჩემო ადგილი!..

ო, ღმერთო! როდემდე,
როდემდე
როდემდე...
გადიან დღენი და მგონია, ვბერდები,
გაუხარებელი ყიჟინით მომდევენ
აუცხადებელი ჩემი იმედები...

და ისევ - ლოდინი, და ისევ - მზადება

და გული ცივდება - ჩამქრალი საკირე...
სიცოცხლე თავდება!
სიცოცხლე თავდება,
მე კი სულ ცხოვრების დაწყებას ვაპირებ!

თბილისური ელეგია

თემიკო ჩირგაძეს

ნაწვიმარია. მთაწმინდაზე თეთრი ნისლი

წევს.
ჯერ არ გამშრალა ქვაფენილზე სველი ლაქები.
ქუჩაში მიდის მამაჩემი, გოგი ქვლივიძე -
ერთ დროს ცნობილი ინჟინერი და
ქალაქელი.
მას ძველმოდური, გაცრეცილი პალტო
აცვია,
ჭაღარა თავზე ქალაქური „კარტუზი“
ხურავს,
მიდის ქუჩაში მარტოხელა ბერიკაცი და
ჰგავს უცხო სახლში ალალბედად
მოხვედრილ სტუმარს...
მახსოვს, მოსკოვში გამოგზავნილ წერილში მწერდა:
„ვერა გავუგე ვერაფერი ახალ ცხოვრებას,
გადავიღალე ჭიდაობით ავბედით წლებთან
და ვგრძნობ აშკარად დასასრულის მოახლოებას!
თბილისში ვცხოვრობ და ქალაქურ
ადათ-წესს ვნატრობ
და აღარ მესმის - ვინ ვინ არის, ან მე ვინა ვარ...
გუშინ მთელი დღე რუსთაველზე ვიდექი
მარტო
და იცი, ერთმა ნაცნობმაც არ გამოიარა!..
ეტყობა, ჩემი დრო წასულა, არ ვარ საჭირო,
უკანასკნელი, ქალაქს შევრჩი, როგორც მძევალი
და მის ქუჩებში დღეს რომ სადმე ფეხი
გავჭიმო,
კაცი არ იტყვის: „ეს ხომ გოგი ქვლივიძე არი!“
არადა, შვილო, ნუ ჩამითვლი ამ სიტყვებს
კვეხნად, -
დრო იყო, ქალაქს ამშვენებდა ჩემი კაცობა...“
…
მამაჩემივით, რუსთაველზე მე ვდგავარ ეხლა
და ვუცდი - იქნებ გაიაროს ვინმე ნაცნობმა.

იუდას მონოლოგი

მთები ვარსკვლავებს ბარში მწყემსავდნენ,

ბნელში გართხმული სდუმდა ზეგანი,
და თქვა იესომ: „მამლის მესამე დაყივლებამდე,
ერთი თქვენგანი მიღალატებსო...“
„მიღალატებსო?“ და შეკრთა მაშინ ჩვენი სერობა,
თითქო სუფრაზე უცებ დაგვესწრო
თვით ანგარება და პირფერობა...
ქრისტე კი ჩხირით ქექავდა ნაცარს,
დასთამაშებდა პირზე ღიმილი და
მწიფდებოდა ღალატის მსგავსად,
ფანჯრის გადაღმა მამლის ყივილი.
ვდუმდით. დუმილმა სული დაღალა.
იწურებოდა დათქმული ვადა.
და დაიყივლა ერთხელ მამალმა
და ეს ყივილი გასროლას ჰგავდა.
მერე მოვარდა სიო ფრთამალი,
დაფლითა შავი ღრუბლების ფარჩა,
უკვე მეორედ ყივის მამალი,
მოღალატე კი არ ჩანს და არ ჩანს!
ნუთუ, მოტყუვდა, შეცდა მოძღვარი,
ბრძენი, მისანი, სულის თამადა?
გაცამტვერდება მყის სალოცავი,
მისი ნათქვამი თუ არ გამართლდა:
ვეღარ უშველის დაღუპულ იმედს
ვერავითარი ლოცვა-ღაღადი,
მოკვდება ღმერთი თუ ახლა ვინმემ
არ ჩაიდინა ჩვენში ღალატი!
უნდა ვითავო ეს უმძიმესი
საქმე - გავიღო მსხვერპლი საჩინო
უნდა გავწირო კაცი - იესო,
ქრისტე - ღმერთი რომ გადავარჩინო!
ჩქარა!.. ცის კიდეს ვარსკვლავი მოწყდა,
ზეცა გაწითლდა, როგორც მოცხარი..
და მე ავდექი, ვემთხვიე მოძღვარს
და ჯალათებმა იცნეს მოძღვარი!

(***„იყო არაბეთს“... არაბეთს)

„იყო არაბეთს“... არაბეთს

არა ყოფილა არავინ!
საქართველოში იმხანად
ხელმწიფედ გვყავდა თამარი,
მგოსანიც გვყავდა - პირველი
წარჩინებულთა სიაში,
მაგრამ ეს კაცი რატომღაც
ცხოვრობდა... პალესტინაში!

„იყო არაბეთს“... ო, ღმერთო!

რისთვის დასჭირდა ქარაგმა?
ვეფხვივით აულაგმავი,
ნეტავ რა ძალამ ალაგმა
და საქართველოს მაგიერ
(ისეთი რა შეეფეთა?)
რამ ათქმევინა ქართველ კაცს:
„ინდოეთს შვიდთა მეფეთა“?!

რამ წაიყვანა უცხოეთს?

ვინ აუბნია გზა-კვალი?
ისეთი მტერი ვინ ჰყავდა
ულმობელი და მზაკვარი,
რომ კაცი, ცამდე მართალი
ღვთისა და ერის წინაშე,
გადააგდეს და დაკარგეს
შორეულ პალესტინაში?!

„იყო არაბეთს“... არაბეთს

არა ყოფილა არავინ:
საქართველოში იმხანად
მეფობდა დიდი თამარი!

ლექსი გამოტოვებული სტრიქონით

ადამიანი როცა კვდება,

მიწაში ჰფლავენ,
ჭირისუფლები
ამ დროს
ბეჯით მთესველებს გვანან,-
დამარხვის ადგილს
გულმოდგინედ
ბარავენ, რწყავენ

და არ აკლებენ მზრუნველობას,
ცოცხლობენ სანამ...
რა შეიძლება აღმოცენდეს მკვდარი კაციდან?
რამ ანუგეშოს დარჩენილთა გული კეთილი?
ნუთუ იმ სიტყვამ,
დავიწყების ბოროტ საწინდრად
საფლავის ქვაზე რომ იქნება ამოკვეთილი?!
ან იქნება ჯვარმა-უფოთლო ნერგმა?..
...
დასძინებიათ გარდაცვლილებს...
და მაინც ერთხმად
გვიკიჟინებს დარჩენილებს:
-“არ დაგვივიწყოთ!“
მაშ შენ ამბობ

მაშ შენ ამბობ, რომ არ ჰყოლია მტრები რუსთაველს,

არ გაქცევია სამშობლოდან სულთამხუთავებს
და რომ მარტოდენ უიმედო ტრფობის ბრალია,
თუ ამ ქართველმა უცხოეთში სული დალია...
იქნებ ტრფიალმა გადახვეწა ყველა მელექსე:
თეიმურაზი,
არჩილ მეფე,
ვახტანგ მეექვსე,
სულხან-საბა გამოაწყო ბერის კაბაში,
ძვალთშესალაგი დაუკარგა ბესიკ გაბაშვილს,
მამულს მოსწყვიტა სამუდამოდ გურამიშვილი
და ბარათაშვილს ამოჰხადა სული შიმშილით.
იქნებ ტრფიალმა ჭავჭავაძეს ესროლა ტყვია.
ან სიყვარულმა ჰკრა მაჩაბელს ხელი-სამიწე,
ან იქნებ იმას სიყვარული სახელად ჰქვია,
რამაც შეშალა მთის არწივი მოჩხუბარიძე?
არა
ქართველთა გზა როდია ასე იოლი,
თვითმკვლელობაა
დიდი საქმის ჩვენში დაწყება...
სარკმელს გააღებს ამღვრეული გალაკტიონი
და ქვაფენილზე შურდულივით დაენარცხება.

(***მე მოვალ შენთან - გუშინ ან შარშან)

მე მოვალ შენთან - გუშინ ან შარშან,

შენ მოხვალ ჩემთან - ხვალ ან გაისად,
როცა კვირტები დაიწყებს გაშლას,
როცა ხეხილი ნაყოფს დაისხამს;
როცა მე და შენ იმდენად დაგვღლის
ამქევყნად ჩვენი როლის თამაში,
რომ მე დაგითქვამ შეხვედრის ადგილს
სადმე წარსულში ან მომავალში.

მთვარიანი ღამე

მთაწმინდა - წმინდა სავანე მოგვთა

და გზა - ყვითელი სხივების გარე,
სიცოცხლით სავსე მზე თითქოს მოკვდა
და მის ცივ ცხედარს დაერქვა „მთვარე“.
მთვარის ღიმილი დაეცა ქუჩას -
ვერცხლია ზეცა და ფილაქანი,
მუხლისთავები ღამეს რომ უჩანს,
იმიტომ ისმის ქარის ქაქანი...
ასეთ ღამეში ლექსიც მეტია
და კაციც ფიქრობს, რატომღაც ასე:
ალბათ მზიანი დღე ასეთია
მიცვალებულთა სამეფო კარზე.

ორი პაროდია ვ. ჯავახაძეს

1.
ხის რგვას ვერ სჯობს მოჭრა ხისა,
ათზე მეტი არის ასი...
ზოგჯერ, ნაცვლად „დორ-ჩარისა“,
„დუ-ბეშის“ და „დუ-ბარასი“,
ჯდება მარტო „დუ“ ან „ბეში“
და თუ წყვილებს მაინც ველით,
სანამ წავალთ დიდუბეში,
სულ ვაგოროთ კამათელი!

2.
ჰგავა და ვერ გამოჰგავა
უამინდობის ბოლი...
კაცს ჰყავდა დედა - როგავა
და როგამოვა - ცოლი.
დედა ეძახდა „ალექსის“,
ცოლი ეძახდა „ალექსს“...
ვისაც მოდერნი არ ესმის,
ის ვერ გაიგებს ამ ლექსს!

პასუხი

მაშ, შენ ამბობ, რომ არ ჰყოლია მტრები რუსთაველს,

არ გაჰქცევია სამშობლოდან სულთამხუთავებს
და რომ მარტოდენ უიმედო ტრფობის ბრალია,
თუ ამ ქართველმა უცხოეთში სული დალია?!
იქნებ ტრფიალმა გადახვეწა ყველა მელექსე:
თეიმურაზი, არჩილ მეფე, ვახტანგ მეექვსე,
საბა-სულხანი გამოაწყო ბერის კაბაში,
ძვალთშესალაგი დაუკარგა ბესიკ გაბაშვილს,
მამულს მოსწყვიტა სამუდამოდ გურამიშვილი
და ბარათაშვილს ამოჰხადა სული შიმშილით?!
იქნებ ტრფიალმა ჭავჭავაძეს ესროლა ტყვია
ან სიყვარულმა ჰკრა მაჩაბელს ხელი სამიწე,
ან იქნებ იმას სიყვარული სახელად ჰქვია,
რამაც შეშალა მთის არწივი მოჩხუბარიძე?!
არა! ქართველთა გზა როდია ასე იოლი:
თვითმკვლელობაა
დიდი საქმის ჩვენში დაწყება...
სარკმელს გააღებს ამღვრეული გალაკტიონი
და ქვაფენილებს
შურდულივით
დაენარცხება!

პოეზია

თუ გიცდიათ მდინარეში
ჩანგლით თევზის ჭერა?
სულ უბრალო საქმე არი:
ზიხარ...
უცდი...
გჯერა...
ასეთია ჩვენი საქმეც,
ანუ ლექსის წერა:
კალმით ხელში მაგიდასთან
ზიხარ.
უცდი.
გჯერა.

(***რამდენი ჩვენგან წასული კაცის)

მსახიობ გიორგი შავგულიძის ხსოვნას

რამდენი ჩვენგან წასული კაცის

ვერ გადავიხდით ვერასდროს ამაგს,
მაგრამ ის ერთი სხვა იყო მაინც -
კაცი, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
ჩვენ მას შორიდან ვიცნობდით მხოლოდ,
ვნატრობდით მასთან ქუჩაში გავლას,
მან კი გულები დაგვწყვიტა ბოლოს -
კაცმა, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
მისი დაკარგვის მწარეა განცდა
(ვერ ამოვავსებთ ცარიელ ალაგს),
რადგან ვერც ერთი ვერ მივალთ მასთან -
კაცთან, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
და ეხლა, როცა სუფრაზე, სადმე,
თვალს მოვკრავთ ღიმილს -
ნაცნობს და ალალს,
წარმოგვიდგება ძვირფასი სახე
კაცის, რომელიც დააკლდა ქალაქს...
და თითქოს ვითვლით - ისევ და ისევ
გულში დაგროვილ სიკეთის მარაგს
და ღმერთს ვთხოვთ:
ღმერთო, გვაცხოვრე ისე,
რომ ჩვენც ოდესმე დავაკლდეთ ქალაქს!
რამდენი ჩვენგან წასული კაცის ..
მსახიობ გიორგი შავგულიძის ხსოვნას

რამდენი ჩვენგან წასული კაცის

ვერ გადავიხდით ვერასდროს ამაგს,
მაგრამ ის ერთი სხვა იყო მაინც -
კაცი, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
ჩვენ მას შორიდან ვიცნობდით მხოლოდ,
ვნატრობდით მასთან ქუჩაში გავლას,
მან კი გულები დაგვწყვიტა ბოლოს -
კაცმა, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
მისი დაკარგვის მწარეა განცდა
(ვერ ამოვავსებთ ცარიელ ალაგს),
რადგან ვერც ერთი ვერ მივალთ მასთან -
კაცთან, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
და ეხლა, როცა სუფრაზე, სადმე,
თვალს მოვკრავთ ღიმილს -
ნაცნობს და ალალს,
წარმოგვიდგება ძვირფასი სახე
კაცის, რომელიც დააკლდა ქალაქს...
და თითქოს ვითვლით - ისევ და ისევ
გულში დაგროვილ სიკეთის მარაგს
და ღმერთს ვთხოვთ:
ღმერთო, გვაცხოვრე ისე,
რომ ჩვენც ოდესმე დავაკლდეთ ქალაქს!

(***რა შუაშია საყვირი?)

„...გარემოების საყვირი...“
ა. წერეთელი

„...მე ხომ სტვირი ვარ...“

ა. კალანდაძე

რა შუაშია საყვირი?
რა შუაშია სტვირი?
ჩვეულებრივი კაცი ვარ, -
ხან ვიცინი, ხან ვტირი.

არავის მივცემ უფლებას,

უფალი იყოს თუნდაც! -
ხელში ამიღოს, ჩამბეროს,
მიმღეროს როგორც უნდა!

(***რამდენი ჩვენგან წასული კაცის)

მსახიობ გიორგი შავგულიძის ხსოვნას

რამდენი ჩვენგან წასული კაცის

ვერ გადავიხდით ვერასდროს ამაგს,
მაგრამ ის ერთი სხვა იყო მაინც -
კაცი, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
ჩვენ მას შორიდან ვიცნობდით მხოლოდ,
ვნატრობდით მასთან ქუჩაში გავლას,
მან კი გულები დაგვწყვიტა ბოლოს -
კაცმა, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
მისი დაკარგვის მწარეა განცდა
(ვერ ამოვავსებთ ცარიელ ალაგს),
რადგან ვერც ერთი ვერ მივალთ მასთან -
კაცთან, რომელიც დააკლდა ქალაქს.
და ეხლა, როცა სუფრაზე, სადმე,
თვალს მოვკრავთ ღიმილს -
ნაცნობს და ალალს,
წარმოგვიდგება ძვირფასი სახე
კაცის, რომელიც დააკლდა ქალაქს...
და თითქოს ვითვლით - ისევ და ისევ
გულში დაგროვილ სიკეთის მარაგს
და ღმერთს ვთხოვთ:
ღმერთო, გვაცხოვრე ისე,
რომ ჩვენც ოდესმე დავაკლდეთ ქალაქს!

ტატოს ვედრება

გამაცოცხლე!
გამაცოცხლე!
გამაცოცხლე!
გამაცოცხლე!
გამაცოცხლე და სიცოცხლით
ხელმეორედ გამაოცე!
გამაოცე,
გამაკვირვე,
განმაცვიფრე,
გამახარე,
გამამრავლე,
გამავრცელე
და ამქვეყნად დამამყარე!..
სანამ პირში სული მედგა
და მწყალობდა მაღლით ღმერთი,
სულ რაღაცას მოველოდი,
სულ რაღაცას ვაპირებდი;
სულ იმედის გუთანს ვები, -
რომ დამეხსნა ჩემი მხარე,
მაგრამ ჩემი ჭირნახულით
ვერ იქნა და ვერ ვიხარე!
და ამიტომ გევედრები:
გამაცოცხლე,
გამაცოცხლე,
გამაცოცხლე და სიცოცხლით
კიდევ ერთხელ გამაოცე!
გამაოცე,
გამამრავლე,
გამაასე-და-ათასე...
ცოცხალს თუ ვერ მომიარე,
მკვდარი მაინც დამაფასე!

ტელეფონით შელოცვა

„ასოცდაცხრამეტი - ორმოცდათოთხმეტი-
სამოცდაშვიდი...“
გახსოვდეს, პოეტო, და თუ ვაჟკაცი ხარ,
იყავი მშვიდი!
მოკვდი და გაცოცხლდი! იცინე! იტირე!
იფიქრე! წერე!
ღვინო სვი, დათვერი და დასაძინებლად
მიბრძანდი მერე!
ძილშიც გაიხსენე ის ლურჯი სამოთხე,
სადაც ფრთებს შლიდი:
„ასოცდაცხრამეტი-ორმოცდათოთხმეტი-
სამოცდაშვიდი...“
რეკე და იცოდე: ორკაპიკიანი
საუბრის სიტკბო
ისეა, - საკუთარ სახლში ან მამულში
დაბრუნდი თითქო...
ყოფილა ამქვეყნად ბედი, ეს ოხერი,
ნატვრაზე დიდი:
„ასოცდაცხრამეტი - ორმოცდათოთხმეტი-
სამოცდაშვიდი...“

ქალი

აქ იჯდა -
აი, ამ ადგილზე,
ზღვა ფეხთით ეწვა
და ტანზე მარტო
ოქროსფერი
მზის სხივი ეცვა.
და ოქროსავით
უგრძნობელი,
მაგრამ გრძნეული,
თვალისმომჭრელად
ლაპლაპებდა
მისი სხეული -
ოქროს ემბაზი,
მარტოოდენ
ფორმა და ხაზი...
და ამის მადლით
ეძლეოდა
ყველაფერს აზრი!

შემოდგომის მზე

გაეხადა ბალს სამოსი

წვიმის ცრემლით მინისლული,
იდგა სუნი საღამოსი,
სინესტის და ფოთლის სუნი.
მიჰყიოდა ქარი ღრუბლებს,
ხეივანში მზე იწოდა,
მერე - კარი გაიხურეს -
მზე არავინ შეიცოდა
იქვე, ბაღში გამოკეტეს,
ღამე იყო - რა იცოდა?!

(***შენ ეი, „ხმელეთ-ზურმუხტო“)

შენ ეი, „ხმელეთ-ზურმუხტო“,

გამოიხედე აქეთ:
ნუთუ არ ღიზიანდბი,
როდესაც პირში გაქებთ,
ხოლო ზურგს უკან - ძირს გითხრით,
შეურაცხგყოფთ და თავს გჭრით
ჩვენი უზნეო „სიმკვირცხლით“,
მოჩვენებითი გარჯით?!

ყალბი პრესტიჟის მონები -

ყალბისმქნელებიც გავხდით.
ვტრაბახობთ ჩვენი ქონებით,
სავსე სახლით და დახლით,
პურმარილებში თარეშით,
ხაშლამითა და ღომით,
ყველა ხვრელსა და ნახვრეტში
გაძრომა-გამოძრომით!

„ცა-ფირუზ“... მაგრამ სადღაა

ის საარაკო ფერი?!
ტიალ უდაბნოდ გამხდარა
შენი ყანა და ტევრი.
ისიც გაგვიხდა საკვეხნად,
რომ ვატყუილებთ მოყვასს:
ნავენახარში ნაგლეხარს
ახლა საზამთრო მოჰყავს!

გაირყვნა და გათაღლითდა,
ქვეყნის დაკარგა რიდი, -
რძისა და კვერცხის საყიდლად
გლეხი ქალაქში მიდის
და უხვად აქცევს სიმწრის ოფლს
ზვარში კი არა, დახლთან...
მწარმოებელი ვინც იყო,
მომხმარებელი გახდა!

არ ვიცი, რა გვეშველება,
თუ არ შევიგნებთ ბოლოს,
რომ საქართველოს შვილები
ერთ დიდ ოჯახად ვცხოვრობთ;
ჩვენი პატრონი - ჩვენვე ვართ,
არავინაა მეტი
და ჩვენს ხელშია „ცა-ფირუზ,
ხმელეთ-ზურმუხტის“ ბედი!

ჩემი საწუხარი

ადრე წიგნებს ვკითხულობდით,

ჩვენი სულის მარჩენალს,
„ჯაყოს ხიზნებს“, „გველის პერანგს“,
„დიდოსტატის მარჯვენას“.
კაზმულ სიტყვის მადლი გვეცხო
შუბლზე, როგორც მირონი,
და სუყველას სასთუმალთან
გვედო გალაკტიონი...
ახლა წიგნი ვიღას ახსოვს,
დრო დაგვიდგა ასეთი,
საქართველოს დროშასავით
ხელთ გვიჭირავს გაზეთი.
ვიკვებებით ყოველდღიურ
ჭორებით და ფაქტებით
და თანდათან განათლებულ
საქართველოს ვაკლდებით.

(***ჩემი სიყვარული ყველაფერს გერჩიოს)

ჩემი სიყვარული ყველაფერს გერჩიოს,

გახსოვდე ყველგან და მარად
არ გადამეჩვიო,
არ გადამეჩვიო,
არ გადამეჩვიო, არა!
შენ თუ მიმატოვებ ვის უნდა შევჩივლო,
ვინ მეტყვის: წუხილი კმარა...
არ გადამეჩვიო,
არ გადამეჩვიო,
არ გადამეჩვიო,
არა!

(***წვიმამ მოიკლა ჟინი ღამით)

წვიმამ მოიკლა ჟინი ღამით

და ახლა გრილა
და სველ სილაზე
მკვდარ თევზივით აგდია დილა.
ნისლია მთებზე
და ბურუსში სახლებიც გაქრა
და ზღვაში
თეთრი ხომალდივით
შეცურდა გაგრა...
უცებ შორიდან, - ვერ გაიგებ, საიდან
ისმის, -
ქალის კივილმა
ხანჯალივით გაკვეთა ნისლი,
როგორც სიგნალი განსაცდელის, ეძახის ყველას:
- სოს! სოს! სოს! ჩქარა, ვიღუპებით! -
და ითხოვს შველას.

ხეების სიმღერა

საღამოს, როცა ჩადგება სიცხე

და მიწა მოღლილ წამწამებს ნაბავს,
ყველა ხე თავის ენაზე იწყებს
სიყვარულის და სიცოცხლის ამბავს.

მარად მშფოთვარე ვერხვები ბჭობენ,

სადღაც მელექსე ჭადარი ღელავს,
ნაძვი, ქალივით მომდგარი ღობეს,
ჩემს ფანჯარაზე ანიშნებს თელას.

ტირის ტირიფი. ტოტების ქნევით

მუხლმოდრეკილი ბუჩქები წუხან,
გუგუნებს ბაღი და როგორც ქვევრი
ყველას ბანს აძლევს მოხუცი მუხა.

გზის პირას, მწკრივში, ალვები დგანან

და კენწეროებს არხევენ უხმოდ,
თვალს ლულავს მიწა და როგორც ნანა
ნიავი ყველას ძილისკენ უხმობს...

საღამოს, როცა ჩადგება სიცხე

და როცა მთები იცვლიან კაბას,
მეც ჭადარივით სიმღერას ვიწყებ -
სიყვარულის და სიცოცხლის ამბავს.

ჰამლეტი

როგორ მომრავლდა შენი მოდგმა, დანიის პრინცო,

შენისთანებით გავსებულა მთელი ქალაქი,
ზოგი მე თვითონ გამიზრდია,ზოგს არც კი ვიცნობ,
ზოგიერთებს კი თვითონა აქვთ ჩემზე ამაგი!
რაც მართალია - მართალია, არც ჭკუით გგვანან,
არც ვაჟკაცობით და გაგების გრძნეულ უნარით,
მაგრამ ისინიც მერყეობენ, საწყლები, სანამ...
სანამ დასტური წამოსცდებათ, ანდა უარი!
„ყოფნა-არყოფნა“ - ეს საკითხი აწუხებს მათაც,
ლუკმაპურისთვის არ იციან კაცის დანდობა,
„ყოფნა“ - ფულია მათთვის, ფული და კარგი მადა,
ხოლო „არყოფნა“ - უფულობა და უმადობა!..
მეც მათთანა ვარ, მათ ამქარში ვცხოვრობ და მაინც
არ ვაგდებ არად - არც მათ ძმობას, არც მათ ელსინორს...
მე შენ გეძახი, ჩემო ჰამლეტ, უშიშარ რაინდს,
რომ ჩემი დაშნა შენს მახვილზე გამალესინო!