0

รายงาน
วิชา การพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีและฝึกอบรม

เรื่อง การจัดฝึกอบรม

จัดทำโดย
นายธนากร นามณฑา

เสนอ
อาจารย์ วราภรณ์ วโรรส

รายงานเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาวิชา การพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีและ
ฝึกอบรม ปริญญาอุตสาหกรรมศาสตรบัณฑิตสาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการ
คณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม
มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์
ปีการศึกษา 2564
 1

คำนำ
รายงานเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชา การพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีและฝึกอบรม
เพื่อการปฏิบัติงานชั้น ปริญญาตรี เพื่อให้ได้ศึกษาหาความรู้ในเรื่องประวัติความเป็นมาและได้ศึกษาอย่าง
เข้าใจเพื่อเป็นประโยชน์กับการเรียน
ผู้จัดทำหวังว่า รายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือนักเรียน นักศึกษา ที่กำลังหา ข้อมูล
เรื่องนี้อยู่ หากมีข้อแนะนำหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

ผู้จัดทำ
นายธนากร นามณฑา
วันที่ 20/12/64
 2

เรื่อง หน้า
ความหมายของการฝึกอบรม 1
วัตถุประสงค์ของการฝึกอบรม 2
ประโยชน์ของการฝึกอบรม 3
บทบาทที่สำคัญของผู้รับผิดชอบจัดการฝึกอบรม 4
คุณสมบัติของผู้รับผิดชอบจัดการฝึกอบรม 5
กระบวนการฝึกอบรม 7
ประเภทการฝึกอบรม 8
สาเหตุที่ทำให้การฝึกอบรมไม่ประสบความสำเร็จ 9
สาเหตุที่ทำให้การฝึกอบรมประสบความสำเร็จ 10
การฝึกอบรมที่ประสบผลสำเร็จ 11
 1

1 ความหมายของการฝึกอบรม
ความหมายของการฝึกอบรมมีหลายความหมาย ดังนี้
การฝึกอบรม หมายถึง “กระบวนการต่างๆ ที่ใช้เพื่อช่วยให้ข้าราชการมีความรู้ ทักษะ และ
ทัศนคติที่จำเป็นในการปฏิบัติงาน ในหน้าที่ และเพื่อให้เกิดความร่วมมือกันระหว่างข้าราชการในการ
ปฏิบัติงานร่วมกันในองค์การ” เมื่อมองการฝึกอบรมในฐานะที่เป็นแนวทางในการพัฒนาข้าราชการตาม
นโยบายของรัฐหากเป็นการเพิ่มขีดความสามารถในการปฏิบัติงานหรือเพิ่มขีดความสามารถในการจัดรูป
ขององค์การ
การฝึกอบรม หมายถึง “การถ่ายทอดความรู้เพื่อเพิ่มพูนทักษะ ความชำนาญ ความสามารถ
และทัศนคติในทางที่ถูกที่ควร เพื่อช่วยให้การปฏิบัติงานและภาระหน้าที่ต่างๆ ในปัจจุ บันและอนาคต
เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น”
การฝึกอบรม หมายถึง “กระบวนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอย่างมีระบบ เพื่อให้บุคคลมี
ความรู้ ความเข้าใจ มีความสามารถที่จำเป็น และมีทัศนคติที่ดีสำหรับการปฏิบัติงานอย่างใดอย่างหนึ่ง
ของหน่วยงานหรือองค์การนั้น”
การฝึกอบรม หมายถึง กระบวนการในอันที่จะทำให้ผู้เข้ารับการฝึกอบรมเกิดความรู้ ความ
เข้าใจ ทัศนคติ และความชำนาญ ในเรื่องหนึ่งเรื่องใด และเปลี่ยนพฤติกรรมไปตามวัตถุประสงค์ที่กำหนไว้
จะเห็นได้ว่าความหมายของการฝึกอบรมมีมากมาย ขึ้นอยู่กับว่าจะพิจารณาจากแนวคิด (Approach) ใด
ที่เกี่ยวกับการฝึกอบรม
กล่าวโดยสรุปความหมายของการฝึกอบรม
การฝึกอบรม คือ กระบวนการที่ทำให้ผู้เข้ารับการอบรมเกิดการเรียนรู้ในรูปแบบหนึ่ง เพื่อ
เพิ่มพูนหรือพัฒนาสมรรถภาพในด้านต่างๆตลอดจนการปรับปรุงพฤติกรรม อันนำมาซึ่งการแสดงออกที่
สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
 2

2 วัตถุประสงค์ของการฝึกอบรม
การฝึกอบรมนั้น หากจะพู ดว่ามีว ัตถุประสงค์เพื่อการพัฒนาองค์การเป็นสิ่งถูกต้อง หากได้
พิจารณาในรายละเอียดสามารถแบ่งได้เป็นลักษณะใหญ่ๆ ดังนี้
1. เพื่อแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวข้องกับบุคลากรซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการจัดให้มีการฝึกอบรม
โดยทั่วๆ ไป
2. เพื่อเตรียมรับการเปลี่ยนแปลงในอนาคต เช่น การเปลี่ยนแปลงวิธีปฏิบัติงานหรือกรรมวิธี
ในการผลิตต่างๆ หรือการฝึกอบรมเพื่อให้เรียนรู้เกี่ยวกับเครื่องจัก ร เครื่องมือ หรือเทคโนโลยีใหม่ๆ ของ
องค์การ
3. ต้องการเพิ่มขีดความสามารถของบุคลากรที่มีอยู่ให้เข้าสู่ระดับมาตรฐานหรือระดับที่พึง
ประสงค์เพื่อให้มีความรู้ทันกับเทคโนโลยีต่างๆ ที่ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว
4. เตรียมการรับมือกับการแข่งขันที่ทวีความรุนแรงขึ้น เพื่อนำความรู้ต่างๆ มาเตรียมพร้อม
พัฒนาตนเอง พัฒนาองค์การ หรืออาจจะสรุปวัตถุประสงค์ในด้านต่างๆ ดังนี้
(1) การเพิ่มปริมาณผลผลิต
(2) การพัฒนาคุณภาพของผลผลิต
(3) การลดต้นทุนของงาน
(4) ลดอัตราการเกิดอุบัติเหตุอันจะส่งผลต่อการลดต้นทุนที่เกี่ยวข้อง
(5) การลดอัตราการหมุนเวียนและการขาดงานของบุคลากร
 3

รูปที่ 6.1 การพัฒนาคุณภาพของผลผลิตผ่านโครงการอบรม

3 ประโยชน์ของการฝึกอบรม
1. บุคลากรหรือกลุ่มบุคลากรสามารถพัฒนาขีดความสามารถของตนเองเนื่องจากได้รับ
ประสบการณ์ ก ารเรี ย นรู ้ สามารถนำความรู ้ ไ ปใช้ ใ นการทำงานให้ ประสบผลสำเร็ จ หรื อ ช่ ว ยเพิ่ ม
ประสิทธิภาพในการทำงาน
2. การได้ปรึกษาหารือกันในส่วนของผู้เกี่ยวข้องในองค์การ เช่น ผู้เข้ารับการฝึก อบรม
หัวหน้างาน ผู้บังคับบัญชา ผู้บริหารระดับสูงขององค์การ หรือผู้ที่เกี่ยวข้องทุกระดับ ร่วมกันหาแนวทางใน
การแก้ปัญหาและการปรับปรุงการทำงาน
3. ผู้เข้าร่วมการฝึกอบรมได้ยกระดับความรู้และทักษะให้เกิดการปรับทัศนคติ
4. ช่วยลดระยะเวลาในการเรียนรู้งาน
5. ช่วยลดภาระหน้าที่ของหัวหน้างาน
6. ช่วยกระตุ้นบุคลากรให้ปฏิบัติงานเพื่อความก้าวหน้าของตน
 4

4 บทบาทที่สำคัญของผู้รับผิดชอบจัดการฝึกอบรม
4.1 ข้อปฏิบัติของผู้รับผิดชอบจัดการฝึกอบรม
1. ต้ อ งยอมรั บ ความมี ค ุ ณ ค่ า ของผู ้ เ ข้ า อบรมแต่ ล ะคน และจะต้ อ งเคารพใน
ความรู้สึกนึกคิดและความเห็น ตลอดจนประสบการณ์ของผู้เข้าร่วมด้วย
2. พยายามทำให้ผู้เข้ารับการอบรมตระหนักด้วยตนเองว่ามีความจำเป็นที่จะต้อง
ปรับพฤติกรรม (ทั้งด้านความรู้ ความเข้าใจ ความสามารถ และทัศนคติ) โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้ว ยการ
เรียนรู้หรือการแก้ปัญหา
3. ควรจัดสิ่งแวดล้อมทางกายภาพให้สะดวกสบาย (เช่น ที่นั่ง อุณหภูมิ แสงสว่าง
การถ่ายเทอากาศ ฯลฯ) ให้เอื้อต่อการปฏิสัมพันธ์ในกลุ่มผู้เข้าร่วมอบรม
4. สร้างความสัมพันธ์อันดี ให้เกิดความรู้สึกไว้เนื้อเชื่อใจ และความช่วยเหลื อ
เกื้อกูลซึ่งกันและกัน สนับสนุนให้มีกิจกรรมที่ต้องมีการให้ค วามร่วมมือร่วมใจกันและกัน ในขณะเดียวกัน
ควรพยายามหลีกเลี่ยงการแข่งขัน
5. ควรเปิดโอกาสให้ผู้ร่วมอบรมมีส่วนร่วมในเรื่อง ดังต่อไปนี้
(1) การกำหนดวัตถุประสงค์ในการเรียนรู้ตามความต้องการของผู้ร่ว ม
อบรม โดยสอดคล้องกับความต้องการขององค์การ ของผู้ดำเนินการอบรม และของเนื้อหาวิชาด้วย
(2) การกำหนดกิจกรรม รวมทั้งการเลือกวัสดุอุปกรณ์ และวิธีการอบรม
(3) การกำหนดมาตรการ เกณฑ์การอบรมซึ่งเป็นที่ยอมรับร่วมกัน รวมทั้ง
ร่วมกันกำหนดเครื่องมือและวิธีการวัดผลความก้าวหน้าเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์
6. ช่วยผู้ร่วมอบรมให้รู้จักพัฒนาขั้นตอนและวิธีการในการประเมินตนอง หรือ
วิเคราะห์และประเมินผลโครงการฝึกอบรมตามเกณฑ์ที่ได้กำหนดไว้แล้ว
4.2 คุณสมบัติของผู้รับผิดชอบจัดการฝึกอบรม
ผู้สอน วิทยากร หรือผู้อำนวยความสะดวก (Facilitators) การจัดฝึกอบรม
1. มีความรู้
 5

2. รู้จักปรับตัวให้เหมาะสม
3. มีความจริงใจ
4. มีอารมณ์ขัน
5. มีความสนใจ
6. การสอนที่มีความชัดเจน
7. การให้ความช่วยเหลือผู้เข้าอบรมแต่ละคน
8. มีความกระตือรือร้น

รูปที่ 6.2 วิทยากรและผู้เข้าอบรม

5 คุณสมบัติของผู้รับผิดชอบจัดการฝึกอบรม
5.1 การหาความจำเป็นในการฝึกอบรม
การหาความจำเป็นในการฝึกอบรม หมายถึง การค้นหาปัญหาที่เกิดขึ้นในองค์การ
โดยวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย จำนวน และพฤติกรรมที่เกิดขึ้น โดยวิธีการสำรวจ การสังเกต การทดสอบ
หรืออื่นๆ เพื่อพิจารณาให้ถ่องแท้ว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นเพราะอะไร จำเป็นที่จะต้องให้เทคนิคการฝึกอบรม
หรือไม่
 6

5.2 การกำหนดวัตถุประสงค์ในการฝึกอบรม
การกำหนดวัตถุประสงค์ของการฝึกอบรมนั้นสามารถบอกผู้จัดโครงการฝึกอบรมให้
รู้ถึงจุดหมายปลายทางของการฝึกอบรมนั้นๆ ว่าต้องการบรรลุวัตถุประสงค์ด้านใดบ้าง เช่น ด้านการ
เพิ่มพูนความรู้ ด้านทักษะการทำงาน หรือด้านทัศนคติ
5.3 การสร้างหลักสูตรฝึกอบรม
การสร้างหลักสูตรฝึกอบรมเป็นการนำปัญหาที่ค้นพบมากำหนดเป็นหลักสูตรเพื่อทำ
การฝึกอบรม ซึ่งหลักสูตรประกอบด้วย
1. วัตถุประสงค์ของหลักสูตร
2. หมวดวิชา หัวข้อวิชา
3. วัตถุประสงค์ของแต่ละหัวข้อวิชา
4. เนื้อหา เทคนิค/วิธีการ ระยะเวลา การเรียงลำดับหัวข้อวิชา
5.4 การกำหนดโครงการฝึกอบรม
การกำหนดโครงการฝึกอบรมเพื่อให้ทราบกรอบการปฏิบัติงาน จากนั้นเสนอโครงการ
เพื่อขออนุมัติจากผู้บริหาร เพื่อ
1. ให้ผู้บริหารพิจารณาตรวจร่างโครงการก่อนที่จะนำไปฝึกอบรม
2. ให้ผู้บริหารอนุมัติงบประมาณสำหรับใช้ในการดำเนินงาน
5.5 การบริหารโครงการฝึกอบรม
1. ความสำคัญของการบริหารโครงการอยู่ที่ผู้รับผิดชอบโครงการฝึกอบรม
2. การบริหารโครงการมี 3 ระยะ คือ
(1) ก่อนการดำเนินโครงการ
(2) ระหว่างดำเนินโครงการ
(3) หลังการดำเนินโครงการ
 7

5.6 การประเมิน/ติดตามผลการฝึกอบรม
การประเมิน/ติดตามผลการฝึกอบรม มีประเด็นในการประเมิน คือ
1. ทัศนคติทั่วไปของผู้เข้ารับการฝึกอบรม
2. ความคิดเห็นเกี่ยวกับสถานที่ ระยะเวลา และสิ่งที่อำนวยความสะดวกต่างๆ
3. คุณสมบัติและวิธีการที่วิทยากรแต่ละคนใช้ในการฝึกอบรม
4. ข้อดีและข้อเด่น หรือข้อบกพร่องต่างๆ พร้อมข้อเสนอแนะ

6 กระบวนการฝึกอบรม
6.1 แบ่งโดยยึดช่วงเวลาในการทำงาน มี 2 ประเภท คือ
1. ฝึกอบรมก่อนทำงาน
2. ฝึกอบรมระหว่างทำงาน
6.2 แบ่งโดยยึดลักษณะวิธีการฝึกอบรม มี 3 ประเภท คือ
1. ฝึกปฏิบัติงานปกติในที่ทำงาน
2. ฝึกอบรมนอกสถานที่ทำงาน (ฝึกอบรมแบบห้องเรียน)
3. ฝึกอบรมแบบผสม
6.3 แบ่งตามจำนวนผู้เข้ารับการฝึกอบรม มี 2 ประเภท คือ
1. ฝึกอบรมเป็นรายบุคคล
2. ฝึกอบรมเป็นคณะ
6.4 แบ่งตามลักษณะของกลุ่มเป้าหมาย มี 2 ประเภท คือ
1. ระดับแนวนอน ความรู้ทั่วๆ ไปในแผนกเดียวกัน
2. ระดับแนวตั้ง ความรู้เฉพาะงาน
6.5 แบ่งตามวัตถุประสงค์การฝึกอบรม มี 3 ประเภท คือ
 8

1. เพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น (ขัดข้อง)
2. เพื่อป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต (ป้องกัน)
3. เพื่อพัฒนาบุคลากรให้มีศักยภาพสูงขึ้น (พัฒนา)
การพัฒนาบุคลากรด้วยการจัดโครงการฝึกอบรมนั้นจะส่งผล และเอื้ออำนวยประโยชน์
ให้กับองค์การหรือหน่วยงานได้เพียงใด ย่อมขึ้นอยู่กับความรู้ความสามารถและทัศนคติที่มีต่องานของ
บุคลากรผู้รับผิดชอบจัดการฝึกอบรมเป็นสำคัญ หากจะให้สามารถปฏิบัติงานด้านการบริหารงานฝึกอบรม
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกเหนือไปจากจะต้องมีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับกระบวนการฝึกอบรมและ
หลักการบริหารงานฝึกอบรมแต่ละขั้นตอนแล้ว ผู้รับผิดชอบงานฝึกอบรมควรจะต้องมีความรู้พื้นฐานทาง
สังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์แขนงต่างๆ อย่างกว้างขวาง เช่น สังคมวิทยา จิตวิทยา และศาสตร์การ
จัดการ ซึ่งจะช่วยเอื้ออำนวยให้สามารถกำหนดหลักสูตรและโครงการฝึกอบรมได้ง่ายขึ้น มีความรู้เกี่ยวกับ
หลักการบริหารบุคคลและการพัฒนาบุคคลด้วยวิธีการอื่นๆ นอกเหนือไปจากการฝึกอบรม มีความเข้า ใจ
ถึงหลักการเรียนรู้ของผู้ใหญ่ เพื่อให้สามารถปฏิบัติต่อผู้เข้าอบรมได้อย่างเหมาะสม ตลอดจน เข้าใจถึง
หลักการวิจัยทางสังคมศาสตร์อยู่บ้างพอที่จะทำการสำรวจ เพื่อรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลที่จำเป็นใน
การบริหารงานฝึกอบรมได้ นอกจากนั้น ผู้ดำเนินการฝึกอบรมยังจำเป็นที่จ ะต้องมีความสามารถในการ
สื ่ อ สาร ทั ้ ง ด้ า นการเขี ย นและการพู ด ในที่ ช ุ ม นุ ม ชน ตลอดจนมี ม นุ ษ ย์ ส ั ม พั น ธ์ ท ี่ ด ี เพื ่ อ ให้ ส ามารถ
ติดต่อสื่อสารกับกลุ่มผู้เข้าอบรมและประสานงานกับผู้ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วย

7 ประเภทการฝึกอบรม
การฝึ ก อบรมเป็ น กิ จ กรรมที ่ อ งค์ ก ารมอบหมายให้ ห น่ ว ยงานหรือ กลุ ่ม บุค ลากรรับ ผิ ดชอบ
ดำเนินการ อาทิ เช่น
7.1 การจัดฝึกอบรมเองภายในองค์การ (In House Training)
การจัดฝึกอบรมภายในองค์การเป็นการจัดฝึกอบรมให้บุคลากรภายในองค์การได้
เข้าอบรมพร้อมๆ กัน ครั้งละจำนวนมาก (Class Room Training) โดยการดำเนินการตามขั้นตอนในการ
จัดโครงการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาบุคลากร
7.2 การส่งบุคลากรไปอบรมภายนอกองค์การ
 9

7.3 การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ (Workshop)

การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการมักเป็นการยกปัญหาที่มีอยู่มาให้ศึกษาหรือทดลอง
ปฏิบัติ และอาจใช้เป็นแนวปฏิบัติหลังการประชุมฯ
7.4 ดูงาน
ดูงานเป็น การไปขอฟังคำบรรยายสรุปถึงลักษณะการจัดระบบงาน และวิธ ีการ
ปฏิบัติงานจริงของหน่วยงานอื่นๆ ที่สนใจศึกษา ณ ที่ตั้งของหน่วยงานนั้น
7.5 การฝึกอบรมในขณะปฏิบัติงานจริง
การฝึกอบรมในขณะปฏิบัติงานจริงหรือที่เรียกว่า การฝึกอบรมในที่ทำการปกติ (On
the Job Training) ได้แก่
1. การเสนอแนะหรื อ การให้ คำปรึ กษา (Coaching/Counseling) หมายถึ ง
การที่ผู้บังคับบัญชาควบคุมดูแลให้บุคลากรลงมือปฏิบัติงานจริง โดยให้คำปรึกษาแนะนำอย่างใกล้ชิด การ
เสนอแนะนี้อาจหมายความรวมถึง การเป็นพี่เลี้ยง ซึ่งไม่จำเป็นจะสอนเฉพาะเรื่องงานเท่านั้น อาจรวมทั้ง
เรื่องเกี่ยวกับบุคคล หรือการวางตัวในองค์การด้วยก็ได้
2. การสอนงานหรือนิเทศงาน (Job Instruction/Job Supervision) หมายถึง
การที่ผู้บังคับบัญชาสอนงานให้แก่ผู้ปฏิบัติงานในสังกัด โดยเน้นถึงการแบ่งงานออกเป็นขั้นตอน และการที่
ผู้บังคับบัญชาจะต้องสาธิตหรือแสดงวิธีการปฏิบัติงานให้เข้าใจก่อน แล้วจึงควบคุมดูแลให้ปฏิบัติงานตาม
อย่างถูกต้อง

8 สาเหตุที่ทำให้การฝึกอบรมไม่ประสบความสำเร็จ
1. ผู้บริหารระดับสูงหรือผู้ที่มีอำนาจในการตัดสินใจไม่เห็นคุณค่าของการฝึกอบรมหรือมี
ความสนใจในลักษณะไฟไหม้ฟาง ขาดความต่อเนื่องและขาดการสนับสนุนอย่างแท้จริง เป็นลักษณะของ
การจัดให้เสร็จๆ ไป
2. ผู้บริหารไม่สนับสนุนให้มีการนำความรู้ ทักษะ และการจัดการที่ได้รับจากการฝึกอบรมไป
ใช้ในการทำงานทำให้เกิดความสูญเสียในการลงทุนค่าใช้จ่าย
 10

3. การกำหนดเนื้อหาในหลักสูตรหรือระยะเวลายังไม่เหมาะสม ไม่ชัดเจน ไม่ครอบคลุม

เนื้อหาจะต้องมีการวางแผนหรือกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน

9 สาเหตุที่ทำให้การฝึกอบรมประสบความสำเร็จ
1. การกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน
2. จะต้องทำให้ผู้เข้าร่วมการฝึกอบรมมีบรรยากาศของการฝึกอบรมที่ไม่เครียด สนุกสนาน
เพลิดเพลินกับกิจกรรมที่วิทยากรถ่ายทอดและกระตุ้นให้อยากรู้ สร้างการเรียนรู้ให้ เกิดขึ้นในห้องเรียนใน
บรรยากาศของความเป็นกันเอง
3. วิทยากรจะต้องเป็นผู้มีความรู้และประสบการณ์ในการทำงาน มีความสามารถในการ
ถ่ายทอด
4. มีการประเมินความรู้ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ความสามารถทั้งของวิทยากร
และผลสัมฤทธิ์ในการเรียนรู้ของผู้เข้ารับการฝึกอบรมและการบรรลุเป้าหมายของโครงการฝึกอบรมนั้น
ด้วย

รูปที่ 6.3 บรรยากาศกาการอบรม

 11

10 การฝึกอบรมที่ประสบผลสำเร็จ
1. มีการกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน
2. จะต้องทำให้ผู้เข้ารับ การฝึกอบรมมีบรรยากาศของการอบรมที่ไม่เครียด สนุกสนาน
เพลิดเพลินกับกิจกรรมที่วิทยากรถ่ายทอดและกระตุ้นให้อยากรู้ สร้างการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นในห้องเรียนใน
บรรยากาศของความเป็นกันเอง
3. วิทยากรจะต้องเป็นผู้มีความรู้และประสบการณ์ ในการทำงาน มีความสามารถในการ
ถ่ายทอด
4. มีการประเมินความรู้ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ความสามารถ ทั้งของวิทยากร
และผลสัมฤทธิ์ในการเรียนรู้ของผู้เข้ารับการฝึกอบรมและการบรรลุเป้าหมายของโครงการฝึกอบรมนั้น
ด้วย
 12

เอกสารอ้างอิง

การฝึกอบรม”.[ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 20 ธันวาคม 2564

ได้จาก : https://sites.google.com/site/rtech603xx/unit-6.