PFRON –

PAŃSTWOWY
FUNDUSZ
REHABILITACJI
OSÓB
NIEPEŁNOSPRAWNY
CH

1
Zawartość
Zawartość...............................................................................................................2
1. System finansowego wspierania rehabilitacji zawodowej w Polsce.
Powstanie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych...........4
2. Przychody PFRON...............................................................................................5
3. Zasady działania PFRON.....................................................................................7
4. Przeznaczenie środków PFRON...........................................................................9
5. Chroniony rynek pracy.....................................................................................11
6. Otwarty rynek pracy.........................................................................................12
7. PFRON a Fundusze Unijne...............................................................................14
8. Realizacja zadań przez samorządy terytorialne................................................15
9. Warsztaty Terapii Zajęciowej (WTZ).................................................................17
10. Zakłady Aktywności Zawodowej.....................................................................20
11.Wybrane programy PFRON wspierające osoby niepełnosprawne....................21
BIBLIOGRAFIA....................................................................................................... 23
Załączniki:............................................................................................................ 23

2
 W rozwiniętych gospodarczo krajach Unii Europejskiej ok. 15%
populacji to osoby niepełno-sprawne. W Polsce, według spisu
powszechnego z 2002 r., liczba osób niepełnosprawnych wynosiła
prawie 5, 5 mln, czyli 14, 3% ludności kraju, w tym 4 450 tys.
posiadało prawne potwierdzenie niepełnosprawności.
Dane te są z pewnością obarczone sporym błędem, wynikającym zarówno
z odległości czasowej ostatniego spisu powszechnego, jak i dosyć
dynamicznymi zmianami demograficznymi.

Osoby niepełnosprawne stanowią grupę zróżnicowaną pod względem

stopnia i rodzaju niepełnosprawności, co powoduje dosyć zróżnicowane
potrzeby i co za tym idzie konieczność indywidualizowania pomocy do nich
adresowanej. Osoby niepełnosprawne są statystycznie gorzej
wykształcone, przejawiają niższą aktywność zawodową i w konsekwencji
częściej dotyka je zjawisko ubóstwa oraz wykluczenia społecznego. Osoby
niepełnosprawne mają trudności w zdobyciu lub uzupełnieniu
wykształcenia nie tylko na poziomie wyższym, ale także średnim a nawet
podstawowym.
Z kolei niskie wykształcenie lub jego brak zmniejsza ich szanse na rynku
pracy, a tym samym szanse na godne życie ich samych.

Bez odpowiedniego systemu wspierania ze strony państwa osoby

niepełnosprawne nie są w stanie funkcjonować wg. standardów i norm
ogólnie obowiązujących. Na społeczeństwie obywatelskim spoczywa
obowiązek wyrównywania szans osób niepełnosprawnych oraz
przeciwdziałania ich dyskryminacji zarówno społecznej jak i zawodowej.

PFRON- organ administracji państwowej wspierający rehabilitację

oraz zatrudnienie osób niepełnosprawnych. PFRON tworzy też
własne programy pomocowe. Obecnie realizowanych jest
kilkanaście programów skierowanych przede wszystkim do
indywidualnych osób niepełnosprawnych

3
1. System finansowego wspierania rehabilitacji
zawodowej w Polsce.
Powstanie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych

Przemianom ustrojowo-ekonomicznym zachodzącym w Polsce końca

lat osiemdziesiątych towarzyszyło, nieznane w centralnie sterowanej
gospodarce, zjawisko bezrobocia. Szczególnie silnie dotknęło ono sektor
spółdzielczy, a w nim spółdzielnie inwalidzkie. Słaba pozycja tych zakładów
na uwolnionym rynku pracy wymagała wdrożenia nowych
instytucjonalnych mechanizmów, a także stworzenia systemu wspierania
zatrudniania osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Potrzeba
ta w pewnym sensie zaczęła być realizowana wraz z wejściem w życie
ustawy z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób
niepełnosprawnych.

Ustawa ta powołała do życia Państwowy Fundusz Rehabilitacji

Osób Niepełnosprawnych - instytucję służącą gromadzeniu środków
finansowych pochodzących przede wszystkim od pracodawców, którzy nie
zatrudniają odpowiedniej liczby osób niepełnosprawnych.

Poprzez ustawę wprowadzono szereg instrumentów, głównie

ekonomicznych, mających zachęcić pracodawców do zatrudniania osób
niepełnosprawnych, przede wszystkim na chronionym rynku pracy.
Spółdzielnie inwalidzkie i zakłady zatrudniające odpowiedni procent osób
nie-pełnosprawnych uzyskały możliwość otrzymania statusu zakładów
pracy chronionej i korzystania z finansowych narzędzi wsparcia. Również
otwarty rynek pracy korzystał z pomocy finansowej PFRON m.in. na
tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych.

Wdrożony w 1991 roku system finansowego wspierania przez

państwo rehabilitacji zawodowej
i społecznej osób niepełnosprawnych, którego realizatorem był i jest
PFRON, był wzorowany na rozwiązaniach stosowanych w innych krajach
europejskich, szczególnie we Francji i Niemczech.
Na przestrzeni minionych lat był on wielokrotnie modyfikowany, jednak
jego podstawowe założenia nie uległy zmianie.

Obecnie polski system finansowego wspierania rehabilitacji

zawodowej opiera się na obowiązkowych wpłatach pracodawców
niezatrudniających określonej liczby osób niepełnosprawnych. Celem tego
rozwiązania jest zwiększanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Rola

4
 PFRON polega na redystrybucji uzyskanych środków i przeznaczenie
ich na działania, których celem jest aktywizacja zawodowa i społeczna tej
grupy społeczeństwa polskiego.

Ponad 6, 5 letni okres obowiązywania ustawy „majowej" potwierdził

słuszność przyjętych
w 1991 roku rozwiązań. Obnażył jednak braki i niedociągnięcia niektórych
zapisów.
O potrzebie uchwalenia nowej ustawy zdecydowały też wnioski i postulaty
pracodawców, organizacji osób niepełnosprawnych, instytucji, organów
kontrolnych i Rzecznika Praw Obywatelskich.

27 sierpnia 1997 roku Sejm uchwalił ustawę o rehabilitacji

zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych, która m.in. na nowo określiła zasady działania
Funduszu oraz opisała zadania służące wyrównywaniu szans osób
niepełnosprawnych na rynku pracy o ich społecznej integracji. Na mocy
ustawy dokonała się także częściowa decentralizacja zadań i środków
PFRON

2. Przychody PFRON

Środki finansowe, którymi dysponuje PFRON, pochodzą głównie z

obowiązkowych, miesięcznych wpłat pracodawców zatrudniających, co
najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, u
których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest niższy niż 6%.

Z wpłat zwolnione są publiczne i niepubliczne jednostki

organizacyjne, niedziałające w celu osiągnięcia zysku, których wyłącznym
przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i
lecznicza, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami
niepełnosprawnymi. Z wpłat tych zwolnieni są także pracodawcy
prowadzący zakłady pracy będące w likwidacji albo, co, do których
ogłoszono upadłość.

Ustawodawca wprowadził kolejne wyjątki w obciążeniach wpłatami

na PFRON. I tak:
• dla państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych
będących jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi albo
gospodarstwami pomocniczymi, instytucjami kultury oraz
jednostkami organizacyjnymi zajmującymi się statutowo ochroną
dóbr kultury uznanych za pomnik historii wskaźnik zatrudnienia osób
niepełnosprawnych wynosi 6% w 2008 r. oraz w latach następnych.
• dla państwowych i niepaństwowych szkół wyższych, wyższych szkół
zawodowych, publicznych i niepublicznych szkół, zakładów
kształcenia nauczycieli oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i
resocjalizacyjnych wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych
wynosi od roku 2005 - 2%.

5
 Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w tych jednostkach
oblicza się, jako sumę wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych i
podwojonego wskaźnika wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy
będących osobami niepełnosprawnymi i uczących się lub studiujących w
ramach ogólnie obowiązujących w danej jednostce regulaminów nauczania
lub studiowania. Wskaźnik wychowanków, uczniów, studentów lub
słuchaczy niepełnosprawnych oznacza ich udział procentowy w liczbie
ogółem odpowiednio: wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy,
według stanu w roku ubiegłym.

Przychodami Funduszu są:

1) wpłaty pracodawców, o których powyżej;
2) dotacje z budżetu państwa oraz inne dotacje i subwencje;
3) spadki, zapisy i darowizny;
4) dobrowolne wpłaty pracodawców;
5) dochody z oprocentowania pożyczek, dyskonto od zakupionych
bonów skarbowych, odsetki od obligacji emitowanych lub
gwarantowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski
oraz lokat terminowych;
6) dochody z działalności gospodarczej;
7) wpłaty od:
• osób niepełnosprawnych z tytułu spłaty pożyczek udzielonych z
Funduszu na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej, wraz z
oprocentowaniem oraz zobowiązanych do zwrotu (wraz z odsetkami)
otrzymanych środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo
na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, jeżeli naruszone zostały
warunki umowy (z przyczyn leżących po stronie pożyczkobiorcy) zawartej
przez te osoby ze starostą,
• pracodawców, którzy otrzymali środki finansowe PFRON na
dostosowanie i adaptację oraz wyposażenie miejsca pracy osób
niepełnosprawnych, a nie dopełnili warunku zatrudnienia tych osób przez
36 miesięcy,
• pracodawców, którzy otrzymali pomoc w postaci zwrotu 60 %
kosztów wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika przed
opodatkowaniem podatkiem dochodowym oraz obowiązkowych składek na
ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia za okres jednego roku od
dnia jej zatrudnienia; jeżeli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej jest
krótszy niż 12 miesięcy,
• pracodawców, którzy zobowiązani są do zwrotu środków (wraz o
odsetkami) pobranych z Funduszu na szkolenie osoby niepełnosprawnej,
która z przyczyn leżących po stronie pracodawcy nie została zatrudniona
zgodnie z kierunkiem szkolenia lub jest zatrudniana przez okres krótszy niż
24 miesiące,
8) dywidendy;
9) odsetki od środków przekazanych algorytmem samorządom
wojewódzkim i powiatowym oraz przekazane podmiotom
realizującym zadania zlecone przez Fundusz lub inne zadania
wynikające z ustawy - na podstawie zawartych z nimi umów.
10) inne wpłaty.

6
3. Zasady działania PFRON

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

jest państwowym funduszem celowym i posiada osobowość
prawną.

Corocznie Fundusz opracowuje plan finansowy, który stanowi

załącznik do ustawy budżetowej państwa. Opracowany plan, jak i
sprawozdanie z jego realizacji, podlega ocenie przez sejmowe komisje:
polityki społecznej i finansów publicznych. Ponadto Państwowy Fundusz

7
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jako podmiot gospodarujący
funduszem celowym podlega corocznej kontroli przez Najwyższą Izbę
Kontroli.

Organami Funduszu są Rada Nadzorcza i Zarząd.

W skład Zarządu Funduszu wchodzą Prezes Zarządu i jego dwaj zastępcy.
Prezesa powołuje
i odwołuje Premier spośród osób należących do Państwowego Zasobu
Kadrowego, na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia
społecznego. Zastępców Prezesa, na wniosek Prezesa zaopiniowany przez
Radę Nadzorczą, powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw
zabezpieczenia społecznego.
• Wojciech Skiba – Prezes zarządu
• Andrzej Sochaj – zastępca Prezesa zarządu d.s. Finansowych
• Maciej Szykuła (od 17 IV 2009r.) zastępca Prezesa zarządu d.s.
Programowych (zastąpił Romana Uhliga)

Do zadań Zarządu należy w szczególności:

• opracowywanie projektów planów działalności Funduszu i projektu
planu finansowego,
• dokonywanie wyboru przedsięwzięć do finansowania ze środków
Funduszu,
• gospodarowanie środkami Funduszu,
• opracowywanie szczegółowych zasad finansowania realizacji zadań,
o których mowa w ustawie,
• podejmowanie decyzji w sprawie odraczania terminu spłat i
umarzania pożyczek,
• sprawowanie kontroli nad wykorzystaniem środków Funduszu
przekazywanych na realizację zadań określonych ustawą,
• współpraca z organizacjami pozarządowymi,
• składanie Radzie Nadzorczej sprawozdań z działalności Funduszu.

Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi PFRON są:

• Biuro Funduszu z siedzibą w Warszawie
• Oddziały w 16 województwach.
Biuro, realizuje bezpośrednio przypisane przez ustawę zadania i
nadzoruje wykonywanie zadań przez Oddziały, dokonuje poboru wpłat
obowiązkowych od pracodawców, dysponuje środkami wg. algorytmu dla
powiatów i województw. Zajmuje się także tworzeniem i realizacją
programów.
Prezesi PFRON-u:
• Marian Leszczyński do 2009r.
• …
• Ryszard Wijas – od 25 kwietnia 2007-2007
• Roman Sroczyński (ponownie)
• Waldemar Flügel
• Włodzimierz Dobrowolski
• Roman Sroczyński – od 1996 do 1997

8
 • Karol Świątkowski – do 1996

4. Przeznaczenie środków PFRON

Środki finansowe PFRON przeznaczane są na cele określone w

ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz na
programy zatwierdzone przez Radę Nadzorczą PFRON.

I tak w zakresie rehabilitacji zawodowej ze środków PFRON wspierane są

następujące zadania:
1. dofinansowanie płacone pracodawcy do wynagrodzeń osób
niepełnosprawnych,
2. refundacja składek na ubezpieczenia społeczne od tych
wynagrodzeń,
3. zwrot części kosztów szkolenia niepełnosprawnych pracowników,
4. dofinansowanie zatrudnienia osoby pomagającej
niepełnosprawnemu pracownikowi w miejscu pracy (asystenta w
miejscu pracy),
5. refundacja kosztów dostosowania i adaptacji miejsca pracy,
6. refundacja kosztów wyposażenia miejsca pracy,
7. refundacja 60 % kosztów wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej
(przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym, za okres jednego
roku od dnia zatrudnienia osoby niepełnosprawnej)
i składek na ubezpieczenie społeczne od tego wynagrodzenia,
8. refundacja niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi
zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego
domownika, składki na ubezpieczenia społeczne - wypadkowe,
chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe - pod
warunkiem terminowego opłacania tych składek w całości,
9. pomoc przy tworzeniu i działaniu zakładów aktywności zawodowej,
10. dodatkowa pomoc zakładom pracy chronionej w postaci:
• dofinansowania w wysokości do 50 % oprocentowania
zaciągniętych kredytów bankowych (pod warunkiem
wykorzystania tych kredytów na cele związane z rehabilitacją
zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych),
• zwrotu kosztów za szkolenie zatrudnionych osób
niepełnosprawnych, w związku z koniecznością zmiany profilu
produkcji,
• jednorazowej pożyczki w celu ochrony istniejących w zakładzie
miejsc pracy osób niepełnosprawnych;
11. pomoc dla aktywnych osób niepełnosprawnych chcących prowadzić
lub prowadzących działalność gospodarczą w postaci:
• jednorazowej dotacji na podjęcie działalności gospodarczej,
rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w
wysokości określonej umową ze starostą, nie więcej jednak niż
do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia,

9
 • dofinansowania do wysokości 50 % oprocentowania kredytu
bankowego zaciągniętego na kontynuowanie działalności
gospodarczej lub rolniczej,
• refundacji składek na ubezpieczenie społeczne,
12. instrumenty rynku pracy - w odniesieniu do osób niepełnosprawnych
zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy jako poszukujące
pracy wymienione poniżej obszary wsparcia finansowane są ze
środków PFRON:
a) szkolenia,
b) staże,
c) prace interwencyjne,
d) przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, i inne, o których
mowa w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy;
13. programy realizowane na rzecz rehabilitacji zawodowej oraz
służące zatrudnianiu osób nie-pełnosprawnych.

W zakresie rehabilitacji społecznej ze środków PFRON

dofinansowane jest:
1. tworzenie i działanie warsztatów terapii zajęciowej,
2. uczestnictwo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach
rehabilitacyjnych,
3. sport, kultura, turystyka i rekreacja osób niepełnosprawnych,
4. likwidacja barier architektonicznych, w komunikowaniu się i
technicznych,
5. zakup sprzętu rehabilitacyjnego,
6. zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze
przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych
przepisów,
7. programy realizowane na rzecz rehabilitacji społecznej, w tym m.in.:
• PARTNER III - wsparcie zadań i projektów realizowanych na rzecz
osób niepełnosprawnych przez organizacje pozarządowe,
(załącznik nr 2. – program nr.23)
• PEGAZ 2003, (załącznik nr 2. – program nr.7-11)
• PROGRAM WSPARCIA INICJATYW NA RZECZ ŚRODOWISKA OSÓB
NIEPEŁNOSPRAWNYCH, (załącznik nr 2. – program nr.24-28)

Realizacja zadań Funduszu oparta jest na ustawie o rehabilitacji,

rozporządzeniach do tej ustawy oraz w oparciu o programy
zatwierdzone przez Radę Nadzorczą PFRON oraz procedury
zatwierdzane przez Zarząd PFRON.

10
5. Chroniony rynek pracy

Stopniowo zanika charakterystyczny dla Polski, dominujący udział

zakładów pracy chronionej w rynku pracy osób niepełnosprawnych.
Zakłady te w polskim systemie rehabilitacji korzystają z szeregu
przywilejów w zamian za określone obowiązki. Jest to swoisty kontrakt jaki
zawiera państwo z tymi zakładami jako pracodawcami. Polega on na tym,
że pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia określonej w ustawie o
rehabilitacji ilości osób niepełnosprawnych oraz zapewnienia im
odpowiednich warunków pracy, rehabilitacji zawodowej, społecznej i opieki
medycznej w środowisku pracy.

W zamian otrzymuje ulgi i zwolnienia podatkowe oraz wsparcie ze

środków PFRON. Pomoc ta powinna rekompensować dodatkowe koszty
pracodawcy wynikające z zatrudnienia i rehabilitacji tych osób. W związku
z otrzymaną pomocą finansową zakłady pracy chronionej (status ZPCh
nadaje wojewoda) są zobowiązane do tworzenia zakładowego funduszu
rehabilitacji osób niepełnosprawnych, który zasilany jest ze środków
powstałych z ulg i zwolnień podatkowych.

Środki te przeznaczane są przede wszystkim dla osób

niepełnosprawnych na pomoc indywidualną, w tym między innymi: zakup i

11
naprawę przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, leki,
transport (więcej informacji na ten temat w rozdziale II Informatora).

Zdecydowana większość niepełnosprawnych pracowników pracuje w

zakładach pracy chronionej. W systemie obsługi dofinansowań (SOD)
prowadzonym przez PFRON w grudniu 2007 roku zarejestrowanych było
41,9 tys. pracujących na otwartym rynku pracy i 179 tys. w ZPCh.

We wrześniu 2008 r. liczba osób niepełnosprawnych

zatrudnionych w ZPCh obniżyła się do 166 tys., na otwartym rynku
pracy do 38,7 tys.

6. Otwarty rynek pracy

Od 2004 roku wprowadzono dofinansowanie do wynagrodzeń

osób niepełnosprawnych, dostępne dla pracodawców spełniających
określone ustawą o rehabilitacji kryteria. Jest ono wypłacane przez PFRON
w oparciu o prowadzoną przez Fundusz ewidencję zatrudnionych osób
niepełnosprawnych. Zaletą przyjętego rozwiązania jest głównie to, iż po
raz pierwszy nastąpiło wyraźne upodmiotowienie osób niepełnosprawnych.
Środki publiczne „idą" za osobami niepełnosprawnymi niezależnie od tego,
gdzie są zatrudnione. Dzięki temu pracodawcy z otwartego rynku pracy
otrzymali silną zachętę do zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Pracodawcy zatrudniający powyżej 25 osób, jeżeli osiągną wskaźnik
zatrudnienia osób niepełnosprawnych, co najmniej 6%, uzyskują podwójną
zachętę finansową:

12
 • nie wnoszą wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40, 65
% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników od-
powiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym
osiągniecie wskaźnika 6%, a rzeczywistym zatrudnieniem osób
niepełnosprawnych,
• otrzymują dofinansowanie do wynagrodzeń wszystkich
zatrudnionych osób niepełnosprawnych w wysokości
rekompensującej w pełni podwyższone koszty wynikające z ich
zatrudnienia lub w wysokości ryczałtu - kwota zależy od stopnia
niepełnosprawności zatrudnionego pracownika.

Pracodawcy, którzy zatrudniają poniżej 25 pracowników uzyskują

dofinansowanie do wynagrodzenia każdej zatrudnionej osoby
niepełnosprawnej.

W 2007 r. z możliwości uzyskania ze środków PFRON dofinansowania

do wynagrodzeń płaconych niepełnosprawnym pracownikom skorzystało
10.429 pracodawców, w tym 2.276 prowadzących zakłady pracy
chronionej i 8.153 z otwartego rynku pracy. Dzięki temu pracowało
311.013 osób niepełnosprawnych. Dofinansowanie kosztowało PFRON
1.644.850 tys zł.
W systemie obsługi dofinansowań (SOD) prowadzonym przez PFRON,
w grudniu 2004 r. zarejestrowanych było 28 tys. osób pracujących na
otwartym rynku. W latach następnych ich liczba systematycznie wzrastała
(w grudniu 2005 - 33 tys., w grudniu 2006 r. - 38 tys.) aż do 42 tys. w
grudniu 2007 roku. Liczba zarejestrowanych pracujących w zakładach
pracy chronionej w grudniu 2004 r. wynosiła 173 tys., w grudniu lat
2005-2006 174 tys., a w grudniu 2007 r. 179 tys. Choć dominacja
zatrudnienia osób niepełnosprawnych na chronionym rynku pracy jest
wciąż znaczna, wyraźnie widoczna jest tendencja do wzrostu udziału
pracowników z otwartego rynku (z 15,9% w grudniu 2005 r. do 17,9% w
grudniu 2006 r. i 19,2% w grudniu 2007 r.).
Z zestawienia danych pochodzących z SOD1 i BAEL2 wynika, że
dofinansowywaniem objęto wynagrodzenia ok. 80% niepełnosprawnych
pracowników najemnych w wieku produkcyjnym.
Tak więc o ile można stwierdzić jednoznacznie o wzroście
pracodawców z tzw. otwartego rynku pracy zatrudniających osoby
niepełnosprawne oraz ich przewadze ilościowej nad zakładami pracy
chronionej, o tyle ilościowo liczba pracowników niepełnosprawnych
zatrudnionych w zakładach pracy chronionej jest kilkukrotnie wyższa niż u
innych pracodawców.

Należy jednak podkreślić, że powyższe dane dotyczą jedynie

pracodawców zarejestrowanych w systemie obsługi dofinansowań.

1
SOD- System Obsługi Dofinansowań
2
BAEK- Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności

13
7. PFRON a Fundusze Unijne

Program Operacyjny Kapitał Ludzki (POKL)

W obecnej perspektywie finansowej tzn. w latach 2007-2013, PFRON
jest realizatorem projektów ogólnokrajowych i ponadregionalnych w
ramach priorytetu I o nazwie „Zatrudnienie i integracja społeczna".

Priorytet podzielony jest na działania i poddziałania.

PFRON realizuje Działanie 1.3 - „Ogólnokrajowe programy integracji i
aktywizacji zawodowej; Poddziałanie 1.3.6. - „PFRON - projekty
systemowe".

Wdrażane przez PFRON projekty ukierunkowane są na aktywizację

zawodową i integrację społeczną osób z rzadko występującymi
niepełnosprawnościami oraz niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Poniżej zamieszczamy zakresy tematyczne realizowanych

przez PFRON projektów:
• „Wsparcie osób głuchoniewidomych na rynku pracy" - projekt
realizowany w partnerstwie z Towarzystwem Pomocy
Głuchoniewidomym,
• „Wsparcie osób niesłyszących na rynku pracy",
• „Wsparcie osób niewidomych na rynku pracy",
• „Wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi na rynku pracy",
• „Wsparcie osób niepełnosprawnych ruchowo na rynku pracy",
• „Wsparcie osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu
głębokim (w tym osób z zespołem Downa)",
• „Ogólnopolskie badanie sytuacji, potrzeb i możliwości osób
niepełnosprawnych",
• „Wsparcie osób z autyzmem".

Wszystkie wymienione projekty będą współfinansowane w 85% ze

środków Unii Europejskiej, w 15 % ze środków PFRON.

14
8. Realizacja zadań przez samorządy terytorialne

W roku 2007 na realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej

wykorzystano powiatach środki PFRON w kwocie 29.188.953,00 zł, co
stanowi 3, 8 % puli środków, jaką powiaty otrzymały zgodnie z
algorytmem. W porównaniu do roku 2006 procent wykorzystanych
środków na rehabilitację zawodową nie uległ zmianie.

Zadania realizowane przez jednostki samorządu powiatowego z zakresu

rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych objęły w 2007 roku:
1. zwrot pracodawcom kosztów przystosowania tworzonych lub
istniejących stanowisk pracy do potrzeb wynikających z
niepełnosprawności pracowników - wydatkowano na ten cel 3,7 mln
zł (w 2006 r. prawie 3.8 mln zł), przystosowano 94 stanowiska pracy
(w 2006 r. 163), średni koszt przystosowania jednego stanowiska
pracy wyniósł 33.511 zł (w 2006 r. 31.664 zł),
2. zwrot kosztów zatrudnienia pracowników pomagających
niepełnosprawnemu pracownikowi - zwrot dotyczył kosztów
zatrudnienia 298 pracowników pomagających (w 2006 roku 148
osób); łącznie wydano na ten cel 241.222,00 zł (w 2006 r. ok. 134
tys. zł), pomoc w tym zakresie uzyskało 338 niepełnosprawnych
pracowników (w roku 2006 - 224, a w roku 2005 - tylko
32 osoby niepełnosprawne),
3. zwrot wydatków na instrumenty i usługi rynku pracy na rzecz osób
niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w
zatrudnieniu - łącznie różne działania objęły w skali kraju 1.913 osób
niepełnosprawnych (w roku 2006 - 900), które uzyskały pomoc o
średniej wartości 2.072,00 zł (w 2006 r. - 1.852 zł); ze środków
Fundusz wydatkowano na ten cel 3.964.218,00 zł (w 2006 r. -
1.666.711,00 zł),
4. finansowanie szkoleń organizowanych przez kierownika
powiatowego urzędu pracy
• szkolenie ukończyło 3.666 (zatrudnienie uzyskało tylko 523 osoby)
osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy i
niepozostających w zatrudnieniu (w 2006 r.
• 4.098 osób), ze środków Funduszu wydatkowano na ten cel
5.450.543,00 zł (w 2006 r.
• 4.930.116,00 zł), a średni koszt szkolenia wyniósł 1.487 zł (w 2006 r
- 1.203,00 zł),
5. zwrot kosztów szkoleń organizowanych przez pracodawców,
przeszkolonych zostało tylko

15
 5 osób (w 2006 r. - 25), przy średnim koszcie szkolenia 4.765,00 zł
(w 2006 r. - 1.265 zł),
6. udzielono 228 osobom niepełnosprawnym (w 2006 r. - 408 osobom)
pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej na
kwotę 9.141.292,00 zł (w 2006 r.
• 15.359.114,00 zł); średnia wysokość pożyczki wyniosła 40.093,00 zł
(w 2006 r.-37 654 zł),
7. dofinansowanie do oprocentowania kredytu bankowego
zaciągniętego przez osobę niepełnosprawną prowadzącą działalność
gospodarczą albo własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne na
kontynuowanie tej działalności. Ogółem wypłatę dofinansowania
zrealizowano na rzecz 75 osób niepełnosprawnych (w 2006 r. - 58
osób); na łączną kwotę 599.292,00 zł (w 2006 r. - 220.035,00 zł).

Zadania z zakresu rehabilitacji społecznej realizowane przez

powiaty objęły w 2007 roku:
• dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich
opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, wypłacono ze środków
PFRON 125.018.165,00 zł
(w 2006 r. - 115.345.886,00 zł) na rzecz 206.729 osób
niepełnosprawnych i opiekunów
(w 2006 r. - 198.621 osób),
• dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki - pomoc w tym
zakresie objęła łącznie 364.054 osób niepełnosprawnych (w 2006 r. -
313 842);
wydatkowano na ten cel 20.921.710,00 zł (w 2006 r. - 19.629.311,00
zł),
• dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty
ortopedyczne i środki pomocnicze - dofinansowanie wypłacono
190.074 osobom niepełnosprawnym
(w 2006 r.177 602) na łączną kwotę 164.537.248,00 zł (w 2006 r. -
156.985.703,00 zł),
• dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w
komunikowaniu się i technicznych - na wniosek osób
indywidualnych; umowy zawarto z 34.114 osobami
niepełnosprawnymi
(w 2006 roku - 35 962), wypłacono środki 33.600 osobom na łączną
kwotę 130.805.158,00 zł
(w 2006 r. - 128.635.609,00 zł).

W tym samym okresie (czyli w 2007 r.) samorządy wojewódzkie na

zadania ustawowe wy-korzystały:
• na dofinansowanie robót budowlanych dotyczących obiektów
służących rehabilitacji -51.087.171,00 zł, co stanowiło 56 % puli
otrzymanych środków; a dotyczyło realizacji
201 umów,
• na wypłatę pożyczek 16 zakładom pracy chronionej środki w kwocie
3.205.000,00 zł,

16
9. Warsztaty Terapii Zajęciowej (WTZ)

Ustawa z dnia 27 VIII 1997r. o rehabilitacji zawodowej i

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje
tworzenie warsztatów terapii zajęciowej, które formalnie nie są zaliczane
do rynku pracy. Zadaniem WTZ jest przede wszystkim rehabilitacja
społeczna osób niepełnosprawnych, które we wskazaniach określonych w
orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności mają zapis „uczestnictwo w
terapii zajęciowej".

17
Trochę danych liczbowo-finansowych
• Zgodnie z informacjami zawartymi w sprawozdaniu z realizacji planu
finansowego – wg. stanu na dzień 31 grudnia 2007 r., działało
ogółem 632 warsztatów terapii zajęciowej utworzonych w latach
ubiegłych oraz 11, które rozpoczęły działalność w 2007 r. (w 2006 r.
utworzono 28 WTZ), co daje łączną liczbę 643 WTZ. Ilość
uczestników WTZ wynosiła ponad 21 tys. (21.250 plus 346 osób w
nowoutworzonych). (załącznik nr 1)

Samorządy powiatowe wydatkowały środki PFRON na

dofinansowanie kosztów tworzenia WTZ w 2007 r. kwotę
1.111.907,00 zł na rzecz 5 warsztatów.

Uczestnictwo w warsztatach terapii zajęciowej

Warsztat oznacza wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę

stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy
możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej
w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do
podjęcia zatrudnienia.

Realizacja tego celu odbywa się przy zastosowaniu technik terapii

zajęciowej, zmierzających do rozwijania:
1. umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz
zaradności osobistej,
2. psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych
umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w
szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.

Terapię realizuje się na podstawie indywidualnego programu

rehabilitacji, w którym określa się:
• formy rehabilitacji,
• zakres rehabilitacji,
• metody i zakres nauki umiejętności,
• formy współpracy z rodziną lub opiekunami,
• planowane efekty rehabilitacji,
• osoby odpowiedzialne za realizację programu rehabilitacji.

Działająca w warsztacie rada programowa dokonuje okresowej oceny

oraz, nie rzadziej niż co 3 lata, kompleksowej oceny realizacji
indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika warsztatu i zajmuje
stanowisko w kwestii osiągniętych przez niego postępów w rehabilitacji,
uzasadniających:
• podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w
warunkach pracy chronionej lub na przystosowanym stanowisku
pracy,
• potrzebę skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka
wsparcia, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, ze

18
 względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do
możliwości osiągnięcia postępów uzasadniających podjęcie
zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w
warunkach pracy chronionej lub na otwartym rynku pracy po
odbyciu dalszej rehabilitacji w warsztacie,

• przedłużenie uczestnictwa w terapii ze względu na:

a) pozytywne rokowania co do przyszłych postępów w
rehabilitacji, umożliwiających podjęcie zatrudnienia i
kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy
chronionej lub na rynku pracy,
b) okresowy brak możliwości podjęcia zatrudnienia,
c) okresowy brak możliwości skierowania osoby
niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia.

Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia

lub przez inne podmioty.

Koszty utworzenia, działalności i wynikające ze zwiększenia liczby

uczestników warsztatu są współfinansowane ze środków Państwowego
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
ze środków samorządu terytorialnego lub z innych źródeł.

Dofinansowanie ze środków Funduszu kosztów uczestnictwa w

warsztacie osób niepełnosprawnych przebywających w jednostkach
organizacyjnych obowiązanych do zapewnienia terapii zajęciowej na
podstawie odrębnych przepisów, jest obniżane w zależności od
procentowego wskaźnika udziału tych osób w ogólnej liczbie uczestników
warsztatu.

Powiat, którego mieszkańcy są uczestnikami rehabilitacji w

warsztacie działającym na terenie innego powiatu, jest obowiązany do
pokrywania kosztów rehabilitacji w odniesieniu do swoich mieszkańców, w
części nieobjętej dofinansowaniem ze środków Funduszu, w wysokości i na
zasadach określonych w porozumieniu zawartym z powiatem, na terenie,
którego działa warsztat.

Kontrolę warsztatów przeprowadzają powiatowe centra pomocy

rodzinie, co najmniej raz w roku.

19
10. Zakłady Aktywności Zawodowej

W 1997 roku znowelizowaną ustawą o rehabilitacji wprowadzono w

Polsce nową formę organizacyjną na chronionym rynku pracy - zakłady
aktywności zawodowej.

W odróżnieniu od zakładów pracy chronionej funkcjonują one według

zasady non-profit.

Zgodnie z wymogami prawnymi uzyskanie statusu zakładu aktywności

zawodowej warunkuje m.in.: zatrudnienie co najmniej 70% osób
niepełnosprawnych, w szczególności osób skierowanych do pracy przez
powiatowe urzędy pracy:
a) zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
b) zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u
których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę
psychiczną, w tym osób, w stosunku do których rada programowa
zajęła stanowisko uzasadniające podjęcie zatrudnienia i
kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy
chronionej.

W 2007 r. Marszałkowie województw podpisali 15 umów na

tworzenie nowych zakładów aktywności zawodowej na łączną
kwotę 22.358.865,00 zł.

Na dofinansowanie kosztów działania 39 funkcjonujących ZAZ-

ów wykorzystano kwotę 19.589.287,00 zł.

W działających zakładach aktywności zawodowej zatrudnionych

było 1.420 osób niepełno-sprawnych.

20
11.Wybrane programy PFRON wspierające osoby
niepełnosprawne

W ciągu ostatnich 15 lat następował systematyczny rozwój

programów adresowanych do różnych środowisk osób niepełnosprawnych.
Głównym celem wprowadzania kolejnych programów była
aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych. Programy stanowią
uzupełnienie działań realizowanych w ramach zadań ustawowych
Funduszu.

Formuła programu pozwala na wyodrębnienie najważniejszych - w

danym czasie - problemów oraz na precyzyjne wskazanie adresatów
pomocy. Pozwala to na zachowanie kontroli nad właściwym
wykorzystaniem środków Funduszu oraz na dostosowanie wielkości i formy
pomocy do potrzeb osoby niepełnosprawnej, a także do aktualnych
możliwości finansowych Funduszu.

W 1993 roku uruchomione zostały pierwsze programy:

„Wykształcenie twoją szansą" i „Premia dla aktywnych".
Od tego czasu liczba zrealizowanych i realizowanych programów wzrosła
do ponad 50. Praktycznie liczba ta jest jeszcze większa ze względu na fakt,
iż w ramach niektórych programów funkcjonuje kilka obszarów lub
modułów, np.: „Pegaz 2003", czy „Program wyrównywania różnic miedzy
regionami", które dotyczą różnych adresatów i obejmują odrębne formy
pomocy.

21
 Od 1993 do końca 2007 roku łączne wydatki Funduszu na
programy przekroczyły kwotę 2, 4 miliarda zł.

REALIZACJA CZĘŚCI PROGRAMÓW UJĘTYCH W TABELI (załącznik nr 2.)

ZOSTAŁA ZAKOŃCZONA.
Efekty rzeczowe programów zatwierdzonych przez Radę
Nadzorczą Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych oraz programu rządowego, realizowanych w
2007 roku ze środków finansowych PFRON

Objaśnienia skrótów użytych w zestawieniu:

O.N. - osoby niepełnosprawne;
PFRON - Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;
JST - jednostki samorządu terytorialnego;
NGO - organizacje pozarządowe;
PCPR - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie;
PUP - Powiatowy Urząd Pracy;
BP - Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych;
SAM. POW. - Samorząd Powiatowy;
WTZ - Warsztat Terapii Zajęciowej;
BF - Biuro Funduszu.

22
BIBLIOGRAFIA

1. „Informator. Przewodnik osoby niepełnosprawnej” pod red. Małgorzaty

Radziszewskiej. Warszawa. 2008r.
2. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu-osób niepełnosprawnych (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92),
3. www.e-pfron.pl
4. www.pfron.org.pl

Załączniki:
1. Warsztaty Terapii Zajęciowej w województwie Lubelskim.
2. Programy PFRON.
3. Wniosek pracodawcy o zwrot ze środków PFRON kosztów.
4. Wniosek „O” o dofinansowanie ze środków PFRON w ramach programu
pn. „Pegaz 2003“
5. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997r
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych
6. Wzór wypełnienia przelewu na podstawie przykładowych danych
pracodawcy i tytułu zobowiązania.
7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego
2011r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi
PFRON przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz

23
Załącznik nr.1 - WTZ
POWIAT BIALSKI
1. Jednostka Prowadząca: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wisznicach
Adres: Wygoda 4, 21-580 Wisznice
Telefon/fax: (083) 378 24 50
Adres strony internetowej: www.wtzwisznice.pl
Adres poczty e-mail: wtzwisznice@op.pl

2. Jednostka Prowadząca: Podlaskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych w Międzyrzecu

Podlaskim
Adres: Zarówie 86, 21-560 Międzyrzec Podlaski
Telefon/fax: (083) 371 21 09
Adres strony internetowej: www.pson.wtz.free.ngo.pl
Adres poczty e-mail: pson.wtz@free.ngo.pl

3. Jednostka Prowadząca: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kodniu

Adres: Nadbrzeżna 12, 21-509 Kodeń
Telefon/fax: 500 230 673 (083) 375 41 50
Adres strony internetowej: www.wtz-koden.pl
Adres poczty e-mail: wtzkoden@wp.pl

Powiat Biłgorajski
1. Jednostka Prowadząca: Urząd Miejski w Józefowie
Adres: ul. Popławskiego 4, 23-460 Józefów
Telefon/fax: (084) 687 81 19
Adres poczty e-mail: wtzjozefow@wp.pl

2. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za Krokiem”

- Koło w Biłgoraju
Adres: ul. Sienkiewicza 15, 23-400 Biłgoraj
Telefon/fax: (084) 686 75 76
Adres strony internetowej: www.spdn.pl
Adres poczty e-mail: wtzbilgoraj@poczta.onet.pl

3. Jednostka Prowadząca: Fundacja Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych I Potrzebujących Pomocy

„Otwórzmy swoje serca” w Zamościu
Adres: Biszcza 228, 23-425 Biszcza
Telefon/fax: (084) 685 61 59
Adres strony internetowej: www.wtzbiszcza.pl
Adres poczty e-mail: wtz.biszcza@o2.pl albo poczta@wtzbiszcza.pl

Powiat Chełmski
1. Jednostka Prowadząca: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Adres: ul. Chełmska 5, 22-107 Sawin
Telefon/fax: (082) 567 31 63
Adres poczty e-mail: wtzsawin1@wp.pl

24
2. Jednostka Prowadząca: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
Adres: ul. Mickiewicza 3, 22-170 Rejowiec Fabryczny
Telefon/fax: (082) 566 35 13
Adres strony internetowej: www.rejowiec.pl/wtz
Adres poczty e-mail: wtz_rejowiec@wp.pl

3. Jednostka Prowadząca: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Adres: ul. Uchańska 114, 22-120 Wojsławice
Telefon/fax: (082) 566 91 27
Adres strony internetowej: www.wtzwojslawice.ulotka.biz
Adres poczty e-mail: wtz_wojslawice@interia.pl

4. Jednostka Prowadząca: Ośrodek Pomocy Społecznej w Siedliszczu

Adres: Majdan Zahorodynski 3, 22 - 130 Siedliszcze
Telefon/fax: (82) 569 22 53
Adres strony internetowej: www.wtzmajdan.c0.pl
Adres poczty e-mail: wtzmajdan@wp.pl

Powiat Hrubieszowski
1. Jednostka Prowadząca: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Adres: Oszczów 30, 22 -540 Dołhobyczów
Telefon/fax: (084) 65 32 409
Adres poczty e-mail: wtz_oszczow@2com.pl

2. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Koło w Hrubieszowie
Adres: Górna 17, 22 - 500 Hrubieszów
Telefon/fax: (084) 69 72 466, fax (084) 696 34 59
Adres strony internetowej: www.wtz.hrubieszow.info/
Adres poczty e-mail: jelonek@poczta.onet.pl oraz wtz_hrubieszow@op.pl

3. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Koło w Werbkowicach
Adres: ul. Piłsudskiego 4, 22 – 550 Werbkowice
Adres WTZ: Turkowice 131, 22 - 546 Turkowice
Telefon/fax: (084) 657 20 49
Adres strony internetowej: www.wtzwerbkowice.hru.pl
Adres poczty e-mail: wtz.werbkowice@psouu.org.pl

Powiat Janowski
1. Jednostka Prowadząca: Caritas Diecezji Sandomierskiej
Adres: ul. Zamoyskiego 77, 23-300 Janów Lubelski
Telefon/fax: (015) 872 15 74
Adres strony internetowej: www.wtzjanowlubelski.za.pl/
Adres poczty e-mail: warsztaty.janow@wp.pl

Powiat Krasnostawski
1. Jednostka Prowadząca: Krasnostawskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych
Adres: ul. Szkolna 9, 22-300 Krasnystaw
Telefon/fax: (082) 576 23 59

25
Adres strony internetowej: www.ksnron.org
Adres poczty e-mail: ksnron@interia.pl

2. Jednostka Prowadząca: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, Zakład Opiekuńczo –

Rehabilitacyjny dla Niewidomych Kobiet w Żułowie,
Adres: Żułów 13, 22 – 310 Kraśniczyn
Telefon/fax: (082) 577 54 84
Adres poczty e-mail: wtz.zulow@wp.pl

Powiat Kraśnicki
1. Jednostka Prowadząca: Dom Pomocy Społecznej w Gościeradowie
Adres: Folwark 20, 23-275 Gościeradów
Telefon/fax: (015) 838 14 11
Adres strony internetowej: www.lfoon.lublin.pl/~dpsgoscieradow
Adres poczty e-mail: elazwtz@op.pl

Powiat Lubartowski
1. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie Inicjatyw Edukacyjnych „PRO EDUCATIO”,
Adres: ul. Unicka 5b, 21 - 110 Ostrów Lubelski
Telefon/fax: (081) 852 06 46
Adres strony internetowej: wtz.ostrowlubelski.edu.pl
Adres poczty e-mail: wtzostrow@op.pl

2. Jednostka Prowadząca: Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem Oddział w Kocku

Adres: ul. Przechodnia 9 A, 21 – 150 Kock
Telefon/fax: (081) 85 92 230
Adres strony internetowej: www.wtzkock.org
Adres poczty e-mail: wtzkock@wp.pl

POWIAT LUBELSKI
1. Jednostka Prowadząca: Fundacja „Między Nami”
Adres: Krężnica Jara 498, 20 – 515 Lublin 51
Telefon/fax: (081) 511 91 41
Adres strony internetowej: www.fmn.lublin.pl
Adres poczty e-mail: fmn@poczta.onet.pl

Powiat Łęczyński
1. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym z
siedzibą w Warszawie - Koło w Łęcznej
Adres: Janowica, 21-070 Cyców
Telefon/fax: (082) 56 77 064
Adres strony internetowej: www.wtzjanowica.prv.pl
Adres poczty e-mail: wtzjanowica@gmail.com
Powiat Łukowski
1. Jednostka Prowadząca: „Łuksja” Spółdzielnia Inwalidów im. gen. Kleeberga
Adres: ul. Staropijarska 3, 21-400 Łuków
Telefon/fax: (025) 798 06 15
Adres strony internetowej: www.luksja.com.pl
Adres poczty e-mail: wtz@luksja.com.pl

26
2. Jednostka Prowadząca: Zarząd Miasta w Stoczku Łukowskim
Adres: ul. Piłsudskiego 32, 21 – 450 Stoczek Łukowski
Telefon/fax: (025) 797 00 23
Adres strony internetowej: www.wtzstoczek.pl
Adres poczty e-mail: wtz@wtzstoczek.pl
Powiat Opolski
1. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych i Starszych z
siedzibą w Opolu Lubelskim
Adres: ul. Fabryczna 16c, 24-320 Poniatowa
Telefon/fax: (081) 820 50 15
Adres strony internetowej: www.wtzponiatowa.weebly.com
Adres poczty e-mail: wtzponiatowa@o2.pl

Powiat Parczewski
1. Jednostka Prowadząca: Caritas Diecezji Siedleckiej
Adres: ul. Kościelna 53, 21 – 200 Parczew
Telefon/fax: (083) 354 37 51
Adres strony internetowej: www.siedlce.caritas.pl
Adres poczty e-mail: wtz.parczew@caritas.pl

Powiat Puławski
1. Jednostka Prowadząca: Nałęczowskie Stowarzyszenie Charytatywne
Adres: ul. Spółdzielcza 17c, 24-150 Nałęczów
Telefon/fax: (081) 501 51 06
Adres stony internetowej: www.wtznaleczow.pl
Adres poczty e-mail: wtz.naleczow@wp.pl

2. Jednostka Prowadząca: Zespół Dziennych Domów Pomocy Społecznej

Adres: ul. 6-go Sierpnia 20, 24-100 Puławy
Telefon/fax: (081) 887 44 61
Adres strony internetowej: www.centrumir.republika.pl
Adres poczty e-mail: wtz.pulawy@vp.pl

3. Jednostka Prowadząca: Puławskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego

Adres: ul. Wróblewskiego 21, 24 - 100 Puławy
Telefon/fax: (081) 888 34 31
Adres poczty e-mail: wtzpulawy@op.pl

POWIAT RADZYŃSKI
1. Jednostka Prowadząca: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Adres: Kolembrody, 21-311 Komarówka Podlaska
Telefon/fax: (083) 35 39 120
Adres poczty e-mail: warsztatkolembrody@neostrada.pl

Powiat Rycki
1. Jednostka Prowadząca: Urząd Miasta Dęblin
Adres: ul. Niepodległości 8, 08-530 Dęblin
Telefon/fax: (081) 880 16 33
Adres poczty e-mail: wtz.deblin@neostrada.pl

27
2. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
Koło w Rykach
Adres: ul. Wyczółkowskiego 12, 08-500 Ryki
Telefon/fax: (81) 865 10 83, 865 36 84
Adres strony internetowej: www.wtzryki.pl
Adres poczty e-mail: zk.ryki@psouu.org.pl oraz wtzryki@gmail.com

Powiat Świdnicki
1. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
Koło w Świdniku
Adres: ul. Tadeusza Kościuszki 8, 21-040 Świdnik
Telefon/fax: (081) 759 10 78
Adres strony internetowej: www.swidnik.psouu.org.pl
Adres poczty e-mail: wtz.swidnik@psouu.org.pl

2. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie Integracji Społecznej w Świdniku

Adres: ul. Partyzancka 42, 21-007 Mełgiew
Telefon/fax: (081) 467 06 11
Adres poczty e-mail: wtz_swidnik@wp.pl

Powiat Tomaszowski
1. Jednostka Prowadząca: Urząd Gminy w Łaszczowie
Adres: Muratyn 49, 22-650 Łaszczów
Telefon/fax: (084) 647 14 89
Adres strony internetowej: www.wtz-muratyn.laszczow.pl
Adres poczty e-mail: wtzmuratyn@o2.pl

2. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Koło w Tomaszowie Lubelskim
Adres: ul. Słowackiego 7 b, 22 – 600 Tomaszów Lubelski
Telefon/fax: (084) 664 22 71
Adres strony internetowej: www.psouutomaszow.pl
Adres poczty e-mail: wtz.tomaszowlubelski@psouu.org.pl

3. Jednostka Prowadząca: Urząd Gminy w Suścu ; Adres: Grabowica 72b, 22 - 672 Susiec
;Telefon/fax: (084) 666 20 78
Adres strony internetowej: www.wtzgrabowica.cba.pl
Adres poczty e-mail: wtz_grabowica@wp.pl

Powiat Włodawski
1. Jednostka Prowadząca: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej we Włodawie
Adres: ul. Sztabowa 3, 22-200 Włodawa
Telefon/fax: (082) 57 21 470
Adres strony internetowej: www.wtz.wlodawa.eu
Adres poczty e-mail: wtz3@op.pl oraz wtz_wlodawa@o2.pl

Powiat Zamojski

28
1. Jednostka Prowadząca: Gmina Zwierzyniec
Adres: ul. Partyzantów 3 B, 22-470 Zwierzyniec
Telefon/fax: (084) 68 72 046
Adres strony internetowej: www.wtz-zwierzyniec.za.pl
Adres poczty e-mail: wtz_zwierz@poczta.onet.pl

2. Jednostka Prowadząca: Urząd Miejski w Krasnobrodzie

Adres: Dominikanówka 92, 22-440 Krasnobród
Telefon/fax: (084) 660 75 14
Adres strony internetowej: www.wtzdominikanowka.pl
Adres poczty e-mail: wtz.dominikanowka@onet.eu

3. Jednostka Prowadząca: Urząd Gminy w Komarowie - Osadzie

Adres: Wolica Brzozowa, 22-435 Komarów Osada
Telefon/fax: (084) 615 40 24
Adres strony internetowej: www.wtzkomarow.ecom.net.pl
Adres poczty e-mail: wtzkomarow@tlen.pl

4. Jednostka Prowadząca: Urząd Gminy w Sułowie

Adres: Rozłopy 70, 22-448 Sułów
Telefon/fax: (084) 68 26 100
Adres poczty e-mail: wtzrozlopy@wp.pl

5. Jednostka Prowadząca: Urząd Gminy Skierbieszów

Adres: Lipina Stara 48, 22-420 Skierbieszów
Telefon/fax: (084) 621 36 61
Adres strony internetowej: www.wtz.lipinastara.pl
Adres poczty e-mail: wtzlipinastara@o2.pl

POWIAT BIAŁA PODLASKA

1. Jednostka Prowadząca: Spółdzielnia Inwalidów „Elremet”
Adres: ul. Prosta 35, 21-500 Biała Podlaska
Telefon/fax: (083) 343 25 04
Adres strony internetowej: www.elremet.pl
Adres poczty e-mail: elremet@elremet.pl

2. Jednostka Prowadząca: Ośrodek "Misericordia" Caritas

Adres: ul. Warszawska 15, 21-500 Biała Podlaska
Telefon/fax: (083) 342-05-83
Adres strony internetowej: www.caritasbp.pl
Adres poczty e-mail: eborko@caritas.pl

Powiat Chełm
1. Jednostka Prowadząca: Ośrodek Pomocy Osobom Niepełnosprawnym przy Parafii Miłosierdzia
Bożego w Chełmie
Adres: ul. Lubelska 135 e, 22-100 Chełm
Telefon/fax: (082) 565 67 66
Adres strony internetowej: www.wtz.chelm.pl
Adres poczty e-mail: wtzchelm137@wp.pl

29
2. Jednostka Prowadząca: Integracyjne Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „Prometeusz” w
Chełmie
Adres: ul. Połaniecka 10, 22-100 Chełm
Telefon/fax: (082) 564 55 40
Adres poczty e-mail: warsztat.felm@wp.pl

Powiat Lublin
1. Jednostka Prowadząca: Spółdzielnia Niewidomych im. M. Sękowskiego
Adres: ul. Głowackiego 35, 20 - 060 Lublin
Telefon/fax: (081) 44 27 503/ 44 27 512
Adres poczty e-mail: wtz@lsn.pl

2. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Koło w Lublinie
Adres: ul. Rogowskiego 5, 20 - 840 Lublin
Telefon/fax: (081) 74 21 293
Adres poczty e-mail: zk.lublin@psouu.org.pl

3. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie „Źródło” Osób Niepełnosprawnych Umysłowo, ich Rodzin

i Przyjaciół
Adres: ul. Gospodarcza 32, 20-214 Lublin
Telefon/fax: (081) 52 53 061
Adres strony internetowej: www.zrodlolublin.republika.pl
Adres poczty e-mail: Zrodlolublin@wp.pl

4. Jednostka Prowadząca: Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychow. Nr 1

Adres: Al. Spółdzielczości Pracy 65, 20 – 147 Lublin
Telefon/fax: (081) 74 818 66
Adres strony internetowej: www.sosw1.lublin.pl
Adres poczty e-mail wtz.soswnr1@wp.pl

5. Jednostka Prowadząca: Fundacja Teatroterapia Lubelska

Adres: ul. Jastrzębia 3, 20 – 323 Lublin
Telefon/fax: (081) 74 52 187
Adres strony internetowej: www.teatroterapia.lublin.pl
Adres poczty e-mail: tln@teatroterapia.lublin.pl

6. Jednostka Prowadząca: Lubelskie Towarzystwo Dobroczynności

Adres: ul. Wallenroda 2 A, 20 – 607 Lublin
Telefon/fax: (081) 44 22 222
Adres poczty e-mail: roztocze1@lublin.net.pl

7. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie „Źródło” Osób Niepełnosprawnych Umysłowo, ich Rodzin

i Przyjaciół
Adres: ul. Radzyńska 3, 20 – 850 Lublin
Telefon/fax: (081) 74 08 077
Adres strony internetowej: www.zrodlolublin.republika.pl
Adres poczty e-mail: wtzlublin@euromedia.pl

30
8. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej Ruchowo
Adres: ul. Doświadczalna 46, 20 – 236 Lublin
Telefon/fax: (081) 744 53 18
Adres strony internetowej: www.doswiadczalna.fm.interia.pl
Adres poczty e-mail: doswiadczalna@poczta.fm

9. Jednostka Prowadząca: Charytatywne Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Chorym „Misericordia”

Adres: ul. Głuska 138, 20-385 Lublin
Telefon/fax: tel. (081) 75 99 299
Adres strony internetowej: www.misericordia.org.pl
Adres poczty e-mail: wtzmisericordia@interia.pl

Powiat Zamość
1. Jednostka Prowadząca: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
Koło w Zamościu
Adres: Gen Orlicz-Dreszera 14, 22-400 Zamość
Telefon/fax: (084) 639 23 58
Adres poczty e-mail: wtz.zamosc@psouu.org.pl

2. Jednostka Prowadząca: Parafia Rzymskokatolicka św. Michała Archanioła w Zamościu

Adres: ul. Podchorążych 2, 22-400 Zamość
Telefon/fax: (084) 638 03 07
Adres strony internetowej: www.zamosc.michal.parafia.info.pl
Adres poczty e-mail: wtzzamosc@wp.pl

3. Jednostka Prowadząca: Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem”

Adres: ul. Kilińskiego 32, 22-400 Zamość
Telefon/fax: (84) 638 72 25
Adres strony internetowej: www.spdn.pl
Adres poczty e-mail: wtz.krokzakrokiem@vp.pl

31
Załącznik nr. 2
Lp Nazwa Kwota Efekty Lata Adresat Przedmiot Forma
. program wydatkowa rzeczowe/ realizacji pomocy pomocy /
u na w zł liczba program REALIZATOR
Beneficjen u
tów
1 STUDEN 106 800 od 1 132 2002- ON. ze znacznym lub Dofinansowanie Dofinansowanie
T-pomoc 536,11 ON w 2002 2007 umiarkowanym kosztów: opłat za do pięcio--
O.N. w r. do 11 stopniem studia, krotności
zdobyciu 418 ON w niepełnosprawności, zakwaterowania, najniższego
wykształc 2007 r. które są studentami dojazdów, wynagrodzenia w
enia na studiów: I lub II uczestnictwa w semestrze
poziomie stopnia, jednolitych zajęciach REALIZATOR -BF,
wyższym magisterskich, mających na celu Oddziały PFRON
podyplomowych; podniesienie
uczestnikami studiów sprawności
doktoranckich, fizycznej, zakupu
słuchaczami kolegiów, przedmiotów
uczniami szkół umożliwiających
policealnych, naukę, wyjazdów
studentami uczelni organizowanych
zagranicznych, w ramach zajęć
studentami szkolnych
odbywającymi staż
zawodowy za granicą
w ramach programów
Unii Europejskiej
2 JUNIOR - 6 938 ok. 1 056 2002- ON. w wieku do 25 (w świadczenie na Dofinansowanie
program 492,47 ON, 2007 przypadku osób, które rehabilitację REALIZATOR
aktywiza rozpoczynaj ukończyły szkołę zawodową, -Oddziały PFRON
cji ących staż wyższą - do 27 r.ż.), premia za opiekę
zawodow skierowane na staż nad stażystą,
ej (absolwenci) premia z tytułu
absolwen odbycia stażu
tów oferowana
niepełnos pracodawcy
prawnyc
h
Lp Nazwa Kwota Efekty Lata Adresat Przedmiot Forma pomocy /
. program wydatkowa rzeczowe/ realizacji pomocy REALIZATOR
u na liczba program
tir zł Beneficjen u
tów
3 OSOBY 50 672 miejsca 2003- Jednostki Dofinansowanie Dofinansowanie
NIEPEŁN 113,00 pracy dla 2007 organizacyjne lub refundacja REALIZATOR -BF i
O- 1 518 ON ogólnopolskich kosztów Oddziały PFRON
SPRAW instytucji (organów) wyposażenia
NE W wykonujących zadania nowych miejsc
SŁUŻBIE z zakresu administracjipracy dla O.N.,
PUBLICZ publicznej oraz JST kosztów szkoleń
NE O.N., refundacja
kosztów
wynagrodzeń
oraz należnych
składek
4 KOMPUT 172 765 22 486 ON 2003- ON. w wieku Sprzęt Dofinansowanie
ER DLA 796,00 - 2007 aktywności zawodowej komputerowy, REALIZATOR -BF,
HOMER dofinanso oraz dzieci i młodzież elektroniczny i Oddziały PFRON
A 2003 wania w wieku do lat 18, oprogramowanie,

32
 zakupu niepełnosprawne z urządzenia
sprzętu powodu dysfunkcji brajlowskie i
komputer narządu wzroku lektorskie.
owego posiadające ważne Szkolenia
4219ON- orzeczenie o komputerowe w
szkolenia znacznym lub zakresie
umiarkowanym podstawowej
stopniu obsługi
niepełnosprawności zakupionego
albo orzeczenie sprzętu i
równoważne. oprogramowania
5 PITAGO 9 042 54 2003- Uczelnie i instytucje Koszty tłumacza Dofinansowanie
RAS 947,00 uczelnie 2006 kultury migowego i REALIZATOR -
2003 na koszty zakup urządzeń Oddziały PFRON,
- tłumacza wspomagających uczelnie
program migowego słyszenie
pomocy (59.603 h
osobom pracy
z tłumacza)
uszkodz i
eniem urządzeni
słuchu a
wspomag
ające
słyszenie
30
instytucji
kultury na
urządzeni
a
wspomag
ające
słyszenie
Łącznie
ponad 400
urządzeń
6 PITAGO 2 156 26 uczelni 2007 Uczelnie wyższe. Finansowanie Dofinansowanie
RAS 000,00 34.172 h Uczestnikami usług tłumacza REALIZATOR-
2007 pracy programu mogą być migowego oraz Oddziały PFRON,
- tłumacza studenci i kandydaci zakup i montażu uczelnie
program 402 na studia wyższe - urządzeń
pomocy urządzeni osoby głuche i wspomagających
osobom a głuchoniewidome słyszenie dla
z wspomag uczestników
uszkodz ające programu, jak
onym słyszenie też: zakupu
słuchem specjalistyczneg
o sprzętu
komputerowego,
elektronicznego i
oprogramowania,
specjalistycznych
elektronicznych
urządzeń
brajlowskich, i
lektorskich,
Foxów i kopiarek
- dla studentów
7 PEGAZ 2 294 724 ON 2003- Pełnoletnie ON w Zakup i montaż Dofinansowanie

33
 2003 578,00 2007 wieku aktywności oprzyrządowania do 100% ceny
Obszar zawodowej, do samochodu wraz z montażem
A wykonujące pracę REALIZATOR
zarobkową lub uczące -Oddziały PFRON
się albo w przypadku
osób poszukujących
pracy - zarejestrowane
w PUP, posiadające
orzeczenie o
znacznym lub
umiarkowanym
stopniu
niepełnosprawności
lub orzeczenie
równoważne,
niepełnosprawne z
powodu dysfunkcji
narządu ruchu oraz
legitymujące się
prawem jazdy.
8 PEGAZ 95 098 28 818 ON 2003- ON. z powodu braku Zakup sprzętu Dofinansowanie
2003 376,00 2007 lub znacznego komputerowego do 90% ceny
Obszar niedowładu obu zakupu
B kończyn górnych REALIZATOR-
(znaczny lub Oddziały PFRON
umiarkowany stop.
niepełnospr. albo
orzeczenie
równoważne),
uczniowie szkół
ponadgimnazjalnych,
kolegiów, studenci,
uczestnicy studiów
podyplomowych i
doktoranckich a także
uczniowie z ubytkiem
słuchu od 90 decybeli.
9 PEGAZ 172 929 13 329 ON 2003- ON, u których Zakup wózka Dofinansowanie
2003 330,00 2007 dysfunkcja jednej lub inwalidzkiego o do 99% ceny
Obszar obu kończyn dolnych z napędzie zakupu
C jednoczesną elektrycznym REALIZATOR
dysfunkcją jednej lub -Oddziały PFRON
obu kończyn górnych,
uniemożliwia
poruszanie się na
wózku inwalidzkim o
napędzie ręcznym,
posiadające ważne
orzeczenie o
znacznym stopniu
niepełnosprawności
albo orzeczenie
równoważne
10 PEGAZ 200 710,94 1 podmiot 2003- Stowarzyszenie „Joni i Dostosowanie Dofinansowanie
2003 zapewniaj 2007 Przyjaciele" w organizacji i REALIZATOR -
moduł II ący Warszawie oraz remontu punktu Mazowiecki
naprawę Okręgowy Inspektorat remontowego Oddział PFRON
sprzętu Służby Więziennej w oraz corocznie -
rehabilita Warszawie mediów

34
 cyjnego,
w tym
minimum
400
wózków
inwalidzki
ch rocznie
11 PEGAZ 43 788 396 2003- podmioty, które Zakup fabrycznie Dofinansowanie
2003 169,16 pojazdów 2007 utworzyły i prowadzą nowych do 85% ceny
moduł dla WTZ oraz które nie pojazdów zakupu
III uczestnik posiadają pojazdu, lub przeznaczonych REALIZATOR
ów WTZ posiadają starszy niż do przewozu -Oddziały PFRON
5-letni pojazd osób
przeznaczony do niepełnosprawny
przewozu osób ch - uczestników
niepełnosprawnych - WTZ
uczestników WTZ.
12 PROGRA 18 436 411 2003- Podmioty które Wyposażenie Dofinansowanie
M 995,00 projektów 2007 utworzyły i prowadzą obiektów REALIZATOR -
WYRÓ 23 000 ON obiekty służące służących samorząd
W- rehabilitacji - fundacje rehabilitacji osób województwa
NYWANI i stowarzyszenia, niepełnosprawny Oddziały PFRON
A posiadające statutowy ch w sprzęt
RÓŻNIC zapis o działalności rehabilitacyjny,
MIĘDZY rehabilitacyjnej na
REGION rzecz osób
AMI niepełnosprawnych,
OBSZAR JST, państwowe
A uczelnie medyczne,
zakłady opieki
zdrowotnej
13 PROGRA 45 509 861 2004- Podmioty, które Likwidacja barier Dofinansowanie
M 736,00 projektów 2007 utworzyły i prowadzą w zakładach REALIZATOR -
WYRÓ 848 zakłady opieki opieki samorząd
W- placówek zdrowotnej lub zdrowotnej i powiatowy
NYWANI placówki edukacyjne placówkach Oddziały PFRON
A edukacyjnych
RÓŻNIC
MIĘDZY
REGION
AMI
OBSZAR
B
14 PROGRA 145 873 3 330 2003- pracodawcy, którzy Wyposażenie Dofinansowanie
M 245, 00 projektów 2007 przez okres co nowych miejsc REALIZATOR -
WYRÓ 7 611 najmniej 36 miesięcy pracy dla osób samorząd
W- miejsc zatrudnią O.N. niepełnosprawny powiatowy
NYWANI pracy dla (bezrobotne lub ch odpowiednio Oddziały PFRON
A ON poszukujące pracy i do ich potrzeb i
RÓŻNIC niepozostające w możliwości
MIĘDZY zatrudnieniu,
REGION skierowane do pracy
AMI przez PUP)
OBSZAR
C
15 PROGRA 138 562 1 412 2003- Fundacje, Likwidacja barier Dofinansowanie
M 421,00 projektów 2007 stowarzyszenia lub transportowych REALIZATOR -
WYRÓ 1 179 inne organizacje (zakup i/lub samorząd
W- mikrobusó społeczne, których przystosowanie powiatowy

35
 NYWANI w 308 statutowym zadaniem mikrobusów i Oddziały PFRON
A autobusó jest rehabilitacja autobusów)
RÓŻNIC w 18 zawodowa i społeczna
MIĘDZY przystoso osób
REGION wań niepełnosprawnych
AMI oraz gminy i powiaty
OBSZAR
D
16 PROGRA 8 404 40 2004- JST oraz fundacje lub Utworzenie Dofinansowanie
M 250,00 projektów 2007 NGO działające na warsztatów REALIZATOR -
WYRÓ (WTZ) dla rzecz O.N. terapii zajęciowej samorząd
W- 1 281 powiatowy
NYWANI uczestnik Oddziały PFRON
A ów
RÓŻNIC
MIĘDZY
REGION
AMI
OBSZAR
F
17 EDUKAC 70 930 663 2005- JST prowadzące Zakup Dofinansowanie
JA - 794,00 placówki 2007 specjalne ośrodki materiałów i REALIZATOR
program 42 747 szkolno-wychowawcze pomocy -Oddziały PFRON
pomocy uczniów oraz ośrodki dydaktycznych
w niepełnos rewalidacyjno- niezbędnych w
dostępi prawnych wychowawcze dla procesie
e do dzieci i młodzieży nauczania dzieci
nauki niepełnosprawnych, niepełnosprawny
dzieci i zwane „placówkami ch i
młodzie specjalnymi", albo niepełnosprawne
ży inne podmioty j młodzieży,
niepełn prowadzące placówki wyposażenie
osprawn specjalne pracowni
ych - szkolnych w
Obszar sprzęt
A umożliwiający
naukę dzieciom i
młodzieży
stosownie do
potrzeb
wynikających z
rodzaju ich
niepełnosprawno
ści, wyposażenie
i doposażenia sal
rehabilitacyjnych
18 EDUKAC 29 820 377 2005- JST prowadzące Wyposażenie Dofinansowanie
JA - 037,00 placówek 2007 specjalne ośrodki pomieszczeń REALIZATOR-
program 16 041 szkolno-wychowawcze mieszkalnych Oddziały PFRON
pomocy uczniów oraz ośrodki użytkowanych
w niepełnos rewalidacyjno- przez
dostępi prawnych wychowawcze dla uczniów/wychow
e do dzieci i młodzieży anków
nauki niepełnosprawnych, niepełnosprawny
dzieci i zwane „placówkami ch, pomieszczeń
młodzie specjalnymi", albo ogólnego
ży inne podmioty przeznaczenia, w
niepełn prowadzące placówki tym świetlic, sal
osprawn specjalne telewizyjnych,

36
 ych pokoi cichej
Obszar nauki, i innych, z
B wyłączeniem
pomieszczeń
administracyjno-
gospodarczych
19 EDUKAC 29 117 262 2005- JST prowadzące Adaptacja Dofinansowanie
JA- 833,00 placówki 2007 specjalne ośrodki pomieszczeń REALIZATOR-
program 22 916 szkolno-wychowawcze polegająca na Oddziały PFRON
pomocy uczniów oraz ośrodki likwidacji barier
w niepełnos rewalidacyjno- architektoniczny
dostępi prawnych wychowawcze dla ch,
e do dzieci i młodzieży urbanistycznych i
nauki niepełnosprawnych, w
dzieci i zwane „placówkami komunikowaniu
młodzie specjalnymi", albo się na terenie
ży inne podmioty placówek
niepełn prowadzące placówki specjalnych oraz
osprawn specjalne koszty zakupu
ych odpowiednich
Obszar urządzeń i
C sprzętu
stosownie do
potrzeb
wynikających z
niepełnosprawno
ści uczniów i
wychowanków
20 EDUKAC 23 206 201 2005- JST prowadzące Zakup pojazdów Dofinansowanie
JA- 518,00 pojazdów 2007 specjalne ośrodki służących do REALIZATOR
program 13 434 szkolno-wychowawcze przewozu -Oddziały PFRON
pomocy uczniów oraz ośrodki niepełnosprawny
w niepełnos rewalidacyjno- ch dzieci i
dostępi prawnych wychowawcze dla młodzieży
e do dzieci i młodzieży niepełnosprawne
nauki niepełnosprawnych, j (mikrobusów -
dzieci i zwane „placówkami pojazdów 9-cio
młodzie specjalnymi", albo osobowych i
ży inne podmioty autobusów
niepełn prowadzące placówki
osprawn specjalne
ych
Obszar
D
21 Ośrodki 8 730 39 2005- ON. - ich rodzice i Ułatwienie O.N. Dofinansowanie
Informa 041,58 ośrodków 2007 opiekunowie; dostępu do REALIZATOR:
cji dla lokalnych, organizacje i instytucje informacji, w module A
Osób udzielając działające na rzecz utworzenie sieci - J.S.T. - powiat,
Niepełn ych osób profesjonalnie Oddziały PFRON
osprawn informacji niepełnosprawnych, działających w module B
ych i porad pracodawcy. ośrodków - ogólnopolskie
osobom informacji, NGO, BF
niepełnos uruchomienie w module C -
prawnym bezpłatnej - BF (Biuro
oraz centralnej Funduszu)
ośrodek infolinii,
centralny
(C0I0N)
22 Program 25 954 120 2005- JST oraz Wsparcie Dofinansowanie

37
 ogranicz 973,33 projektów 2007 stowarzyszenia, realizacji do 80 lub 90%
ania fundacje, kościelne projektu działań kosztów projektu
skutków osoby prawne ograniczających REALIZATOR - BF
niepełn skutki i Oddziały PFRON
osprawn niepełnosprawno
ości ści
23 PARTNE 171 289 300 NGO 2006- stowarzyszenia, Dfinansowanie Dofinansowanie
R 2006 683,00 ok. 2,7 2007 fundacje, kościelne projektów 80% kosztów wg.
- min ON osoby prawne, związki, dotyczących specyfikacji w
wsparci izby oraz organizacje działań programie
e pracodawców i realizowanych w REALIZATOR -
projektó pracobiorców, trybie BF, Oddziały
w działające na rzecz wieloletnim oraz PFRON
realizow osób projektów
anych niepełnosprawnych dotyczących
na rzecz i/lub na rzecz działań
O.N. pracowników, którzy jednorazowych
przez są osobami
organiz niepełnosprawnymi
acje i/lub na rzecz
pozarzą pracodawców
dowe zatrudniających osoby
niepełnosprawne,
posiadające statutowy
zapis o prowadzeniu
takiej działalności
24 Program 8 2006- JST szczebla gminy i RÓWNE SZANSE, Nagrody
wsparci jednostek 2007 powiatu RÓWNY DOSTĘP REALIZATOR
a samorząd ogólnopolski -BF
inicjaty u konkurs na
w na terytorial najlepszy
rzecz nego program JST
środowi szczebla gminy i
ska powiatu na rzecz
osób środowiska ON.
niepełn
osprawn
ych -
moduł A
25 Program 11 osób 2006- Absolwenci studiów OTWARTE DRZWI Nagrody
wsparci 2007 magisterskich ogólnopolski REALIZATOR
a i doktoranckich oraz konkurs na -BF
inicjaty osoby, które obroniły najlepszą pracę
w na pracę doktorską w magisterską lub
rzecz innym trybie doktorską, której
środowi tematem
ska badawczym jest
osób zjawisko
niepełn niepełnosprawno
osprawn ści w wymiarze
ych - zdrowotnym,
moduł B zawodowym lub
społecznym
26 Program 1 764 31 2006- Uczestnicy WTZ, SZTUKA OSÓB Nagrody
wsparci 553,00 laureatów 2007 środowiskowych NIEPEŁNOSPRAW REALIZATOR
a konkursu domów samopomocy NYCH -BF
inicjaty na dla osób -ogólnopolski
w na szczeblu niepełnosprawnych, konkurs
rzecz centralny mieszkańcy domów plastyczny

38
 środowi m pomocy społecznej dla
ska ON.
osób
niepełn
osprawn
ych -
moduł C
27 Program Laureaci 2006- ON. z wybitnymi PRO ARTE - Nagrody
wsparci 16 imprez 2007 osiągnięciami nagrody REALIZATOR
a artystyczn artystycznymi, indywidualne dla -BF
inicjaty ych lub sportowymi oraz w ON. ze
w na sportowyc działalności społecznej szczególnymi
rzecz h lub naukowej, w tym osiągnięciami
środowi laureaci konkursów, artystycznymi
ska festiwali, przeglądów lub sportowymi
osób artystycznych i
niepełn zawodów sportowych o
osprawn zasięgu co najmniej
ych - ogólnopolskim
moduł D
28 Program 23 osoby 2006- Wybitne osoby STATUETKI Statuetki
wsparci 2007 indywidualne oraz PFRON - nagrody REALIZATOR
a instytucje o Zarządu PFRON -BF
inicjaty szczególnych dla osób i
w na osiągnięciach dla instytucji o
rzecz środowiska ON szczególnych
środowi osiągnięciach dla
ska środowiska osób
osób niepełnosprawny
niepełn ch
osprawn
ych -
moduł E
29 PROGRA 2 625 34 2006- Beneficjentami Kursy/szkolenia/ Dofinansowanie
M 858,43 placówki 5 2007 programu są dzieci warsztaty dla REALIZATOR -
RZĄDO 763 dzieci niepełnosprawne oraz rodziców/opiekun publiczne i
WY 5472 dzieci zagrożone ów, grupy niepubliczne
- Pilotaż rodziców/ niepełnosprawnością w środowiskowego placówki,
2005- opiekunó wieku od 0-7 lat, a wsparcia dla Oddziały PFRON
2007 w także ich rodziców/opiekun
pn. rodzice/opiekunowie ów, terapia
„Wczes zajęciowa dla
na, wie- dzieci,
lospecja wyposażenie w
listyczn sprzęt
a, rehabilitacyjny,
komplek materiały i
sowa, pomoce
skoord dydaktyczne,
y- przewóz
nowana beneficjentów
i ciągła związany z
pomoc realizacją
dziecku zadania,
zagrożo zapewnienie i
nemu utrzymanie
niepełn właściwej bazy
osprawn lokalowej
ością niezbędnej do

39
 lub realizacji zadania
niepełn
osprawn
emu
oraz
jego
rodzinie
"
30 Program 77 071,00 zawarto 7 2007 JST (gmina i powiat) Wypracowanie Dofinansowanie
pilotażo umów na oraz NGO działające modelu REALIZATOR-
wy pn. realizację na rzecz O.N. Wparcie zatrudnienia Biuro Funduszu
TRENER programu może dotyczyć O.N. wspomaganego,
PRACY chorych psychicznie i zapewniającego
- upośledzonych sprawne
zatrudni umysłowo ze funkcjonowanie
enie znacznym lub ON. na otwartym
wspoma umiarkowanym rynku pracy-
gane stopniem wsparcie
osób niepełnosprawności szkolenia trenera
niepełn oraz niewidomych lub i zatrudnienia
osprawn głuchych albo O.N. kadry
ych ruchowo ze znacznym wspierającej
stopniem
niepełnosprawności,
którzy są bezrobotni
lub poszukujący pracy
albo są uczestnikami
WTZ.
31 Pilotażo 16 264 1 124 O.N. 2007 Zatrudnione lub Zakup Dofinansowanie
wy 694,69 uczące się, pełnoletnie samochodu do 50% kosztów
program ON w wieku osobowego lub zakupu
SPRAW aktywności oprzyrządowane REALIZATOR-
NY zawodowej, z prawem go samochodu Oddziały PFRON
DOJAZD jazdy kategorii B, ze osobowego
- znacznym stop.
pomoc niepełnosprawności i
w znaczą dysfunkcją co
nabyciu najmniej jednej nogi.
przez Dzieci
osoby niepełnosprawne jeżeli
niepełn wymagają rehabilitacji
osprawn leczniczej.
e
samoch
odu
osobow
ego oraz
w
uzyskan
iu
prawa
jazdy
kategori
iB-
Obszar
A

40
32 Pilotażo 471 497,84 481 ON 2007 Pełnoletnie ON. w Koszty uzyskania Dofinansowanie
wy (kursy i wieku aktywności prawa jazdy do 15% kosztów
program egzaminy) zawodowej, kategorii B. REALIZATOR
SPRAW 200 ON posiadające ważne -Oddziały PFRON
NY (koszty orzeczenie o
DOJAZD zakwatero znacznym lub
- wania, umiarkowanym
pomoc wyżywieni stopniu
w ai niepełnosprawności z
nabyciu dojazdu w powodu dysfunkcji
przez przypadku narządu ruchu
osoby kursu
niepełn poza
osprawn miejscowo
e ścią
samoch zamieszka
odu nia)
osobow
ego oraz
w
uzyskan
iu
prawa
jazdy
kategori
iB-
Obszar
B
33 Pilotażo 45 114 21 742 2007 O.N., pobierające Dofinansowanie Dofinansowanie
wy 336,87 uczniów naukę w szkole kosztów nauki REALIZATOR -
program niepełnos podstawowej, (zakupu Oddziały PFRON i
UCZEŃ prawnych gimnazjum lub w przedmiotów gminy, które
NA WSI z 948 szkole ułatwiających lub przyjmą
- pomoc gmin w ponadgimnazjalnej (z umożliwiających przesłane przez
w tym: 11 wyłączeniem szkoły naukę, PFRON
zdobyci 370 policealnej), mające uczestnictwa w zaproszenie do
u uczniów stałe zameldowanie na zajęciach uczestnictwa w
wykszta SP 6342 terenie gminy mających na celu programie
łcenia uczniów wiejskiej, obszaru podniesienie
przez gimnazju wiejskiego lub miasta sprawności
osoby m 4 035 do 5 tys. mieszkańców fizycznej lub
niepełn uczniów w gminie miejsko- psychicznej,
osprawn szkól wiejskiej związane z
e ponadgim dostępem do
zamiesz nazjalnyc internetu
kujące h (instalacja i
gminy abonament), z
wiejskie wyłączeniem
oraz zakupu
gminy komputerów,
miejsko kursów i
- wyjazdów
wiejskie organizowanych
-Obszar w ramach zajęć
A szkolnych); opłat
za naukę, koszty
zakwaterowania
(gdy uczeń
pobiera naukę

41
 poza miejscem
zamieszkania),
dojazdów do
szkoły.

34 Pilotażo 9 339 84 2007 Gminy, na terenie Do 90% Dofinansowanie

wy 469,00 pojazdy których zamieszkują wydatków na REALIZATOR-
program dla gmin osoby będący zakup pojazdu, Oddziały PFRON
UCZEŃ adresatami obszaru A jednak nie więcej
NA WSI programu. niż 100 000 zł na
- pomoc zakup mikrobusu
w i 200 000 zł na
zdobyci zakup autobusu
u
wykszta
łcenia
przez
osoby
niepełn
osprawn
e
zamiesz
kujące
gminy
wiejskie
oraz
gminy
miejsko-
wiejskie
- Obszar
B

42