You are on page 1of 3

Бугарија и Грција меѓу двете светски

војни
1. Бугарија

- Нејскиот договор (27 ноември 1919)


- Првата бугарска демократска влада предводена од Александар Стамболиски (март
1920)
- Државниот удар од 9 јуни 1923
- Септемвриското востание (септември 1923)
- Втор државен удар во 1934
- Цар Борис воспоставува апсолутистичка држава

Иако имаше големи успеси во првите години од прв. Светска војна каkо сојузник на
централните сили по двете победи над србите во октомври 1914 и по завземањето на Скопје
и поголемиот дел од Македонија вклучувајќи и територии од Грција како и завземањето на
областа Добруџа од романија во 1916г сепак во Бугарија започнало да се јавува големо
незадоволство кај населението од војната поради тешките економски последици. Големо
било и незадоволството што бугарија се борела заедно со отоманската империја. Најгласен
политичар во бугарија против војната бил лидерот на Земјоделската партија Александар
Стамболиски кој бил дури и затворен поради неговата агитација против војната.
Револуцијата во Русија во февруари 1917 година имала големо влијание во Бугарија. Се
јавиле антивоени и анти монархиски чувства како во војската на фронтот така и во градовите.
Но социјалистичките партии во Бугарија биле идеолошки поделени. ЕДен дел од
социјалистите биле за широка соработка со сите партии без разлика која општествена класа
ја претставуваат па затоа биле наречени широки социјалисти додека другите биле исклучиво
за претставување на интересите на сиромашните општествени класи пред се работничката
класа и овие биле наречени тесни. Широките се обединиле во Бугарска Социјал-Демократска
Партија додека тесните ја формирале Бугарската Комунистичка Партија.
Во јуни 1919 година во Бугарија дошло до бунт кај населението и војската против владата и
царот фердинанд. Стамболиски бил ослободен од затвор со цел да влијае за смирување на
ситуацијата. Го убедил бугарскиот цар фердинанд да поднесе оставка во корист на својот син
Борис 3 а потоа формирал влада која била признаена од новиот цар. Со нејскиот договор од
27 ноември 1919 бугарија ја изгубила западна тракија во корист на Антантата а овие потоа и
ја доделиле на Грција. Добруџа струмица и два града во србија. На изборите во март 1920
година Бугарската аграрна национална унија освоила 31% од гласовите и Стамбилиски ја
формирарал првата демократска влада. Уште на почетокот како премиер се соочил со големи
проблеми бидејќи мнозинството од населението било селско население со мали обработливи
земјишта а згора на тоа Бугарија требало да плаќа воени репарации на соседите. Исто така
владата се соочила со голем број на избеглици кои дошле од вардарска Македонија кога била
формирана СХС. Сепак и покрај тешкотиите Стамболиски успеал да спроведе многу реформи
пред се економски. Негов најголем непријател во Бугарија била ВМРО на ванчо михајлов која
се залагала за војна против Државата на СХС со цел ослободување на Македонија. Гледајќи
ја таа опасност Стамболиски ја приближил својата партија кон Буг. Ком. Партија и започнал
преговори со Советскиот Сојуз.
Во Март 1923 Стамболиски ќе потпише договор со Кралството СХС признавајќи ги новите
граници но и ветила дека ќе ја укине ВМРО која преземала терористички акции и атентати во
вардарскиот дел против српските власти. Овој договор предизвикал силни националистички
реакции во Бугарија и на 9 јуни 1923 бил извршен државен удар од страна на генералот Иван
Валков. Под принуда од валков Царот Борис потпишал декрет со кој власта односно
премиерската позиција му ја дава на Александар Цанков. Стамболиски не бил во Софија за
време на државниот удар и бил уапсен по неколку дена и предаден на луѓе на ВМРО кои
неколку дена го мачеле и на крајот го искасапиле. Комунистите под водство на Георги
Димитров по налог на коминтерната пружиле вооружен отпор во септември 1923 кој бил
крваво задушен и загинале и биле ликвидирано околу 5000 комунисти. и два пати се обиделе
да го убијат цар Борис последниот во 1926 година. Во 1931 година БАНУ повторно победила
на изборите но во 1934 повторно бил извршен државен удар и воспоставена авторитарна
држава. Наредната година цар борис ја земал власта во свои раце и поставувал министри по
своја волја. Имало парламент но без политички партии. Под негово водство Бугарија ќе влезе
во втората светска војна на страната на Оската.

По поразот на грчката армија во грчко турската војна која била наречена катастрофата во
мала Азија офицерите на поразената грчка армија извршиле државен удар под името
Револуција. Иако не го симнале кралот сепак биле антиројалисти и ги прогонувале сите
ројалистички ориентирани политичари и офицери. Сепак во 1924 бил спроведен плебисцит за
тоа дали Грција и понатаму да остане кралство или да стане република. Скоро 70 % се
изјасниле за република така што кралот морал да ја напуштил Грција. По два државни удари
од страна на војската и мандатот на владата на венизелос Монархијата била вратена во 1935

Во Мај 1935 (немири во грција на земјоделците и работниците)


n May 1935, widespread agrarian unrest among tobacco farmers and industrial unrest in the north of
the country erupted, which eventually brought General Metaxas to suspend the parliament on the
eve of a major strike, on 4 August 1936. Endorsed by the King, Metaxas declared a state of
emergency, decreed martial law, annulled various articles of the constitution, and established a crisis
cabinet to put an end to the unrest and to restore the social order. In one of his first speeches,
Metaxas announced: "I have decided to hold all the power I need for saving Greece from the
catastrophes which threaten her."
Thus the Metaxas dictatorship was born, and the period of time which would follow was named after
the day Metaxas rose to absolute power: the 4th of August. The new regime was backed by small
extremist political parties, and by conservatives expecting a crackdown on the communists.

Greece since the 4th of August became an anticommunist State, an antiparliamentary State, a
totalitarian State. A State based on its farmers and workers, and so antiplutocratic. There is not, of
course, a particular party to govern. This party is all the People, except of the incorrigible
communists and the reactionary old parties politicians.

— Ioannis Metaxas

Metaxas' policies such as the censorship of the media, the banning of political parties and prohibition
of strikes copied contemporary European authoritarian regimes. As its far-right contemporaries Italy
and Germany, the Greek State also had its political police force, the Asfaleia, based upon
the Gestapo (its chief Maniadakis maintained a close relationship with Himmler on methods and
techniques). The objective of Asfaleia was to secure public order.
The regime also repressed the rebetiko music due to the uncompromising lyrics and favoured the
traditional Greek folk music. Hashish dens, baglamas and bouzouki were banned, or at least playing
in the eastern-style manner and scales. Probably inspired by the Völkisch movement, a massive
promotion of the Greek folk music took place, though the radio and public festivals, mainly because
of the animosity of the state towards the bouzoukis and the rebetiko music. On this point the Greek
communist left agreed, considering the rebetiko as "reactionary".
Soon after its inception the regime severely repressed the communists and leftists. About 15,000
people were arrested and jailed, or exiled for political reasons; some were subjected to torture.
Metaxas' regime forced the Communist party underground, and also attempted to dismantle the old
system of loyalties of the Royalist and Venizelist parties. Those major forces however remained, as
they had for the preceding decades, and re-emerged immediately after the four-year Metaxas
regime.

Италијанско-грчката војна (28 октомври – 23 април 1941)

You might also like