Professional Documents
Culture Documents
- Hamulec b´bnowy -
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Przeglàd
Automatyczny
regulator luzu szcz´k Siłownik
ECO-Master hamulcowy
Osłona hamulca
Wskaênik
zu˝ycia
Wałek Krzywka
rozpieraka simplex
2 (1408702 pl)
Wst´p
Niniejsza broszura techniczna dotyczy hamulców b´bnowych montowanych w pojazdach u˝ytkowych.
Jest adresowana do producentów pojazdów, spedytorów, w∏aÊcicieli warsztatów, stacji kontroli pojazdów, kie-
rowców i wszystkich innych zainteresowanych.
Ma byç pomocna w ocenie stopnia zu˝ycia i ewentualnych uszkodzeƒ hamulców, a tak˝e rozró˝nieniu mi´dzy
zu˝yciem a uszkodzeniem hamulców.
Zawiera zdj´cia prezentujàce typowe cechy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców b´bnowych i ich elementów. Ka˝dy
przedstawiony przypadek szczegó∏owo skomentowano pod kàtem diagnostyki, przyczyn powstania uszkodzenia
i jego nast´pstw. Uzupe∏nienie stanowià konkretne rady, jak post´powaç w danej sytuacji.
Zespó∏ autorski
Dr B. Maurer
U. Dabringhausen
R. Eskes
J. Flick
K.-R. Lang
H. Paech
S. Pielen
M. Pilz
J. Schrödler
Dr J. F. Franke
(1408702 pl) 3
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Spis treÊci
Wprowadzenie 5
Wykaz hase∏ 27
4 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Wprowadzenie
Do po∏owy lat dziewi´çdziesiàtych hamulce krzywkowe w uk∏adzie simplex, uruchamiane spr´˝onym
powietrzem, stanowi∏y standardowe rozwiàzanie stosowane w pojazdach u˝ytkowych. O ile w Europie
Zachodniej hamulce tarczowe stopniowo wypar∏y hamulce b´bnowe i zastàpi∏y je w pojazdach silnikowych,
o tyle hamulce b´bnowe nadal utrzymujà znaczny udzia∏ w rynku przyczep, zw∏aszcza poza granicami Europy
Zachodniej.
Powodem tej dysproporcji jest w znacznym stopniu ró˝nica w trwa∏oÊci obu typów hamulców. Zamkni´ta
konstrukcja hamulca b´bnowego, uzyskana dzi´ki os∏onie b´bna, czyni go bardziej odpornym na
zanieczyszczenia nawet w zastosowaniach off-road. Nie bez powodu hamulec b´bnowy odznacza si´ niskimi
kosztami eksploatacji. Przy tym znacznie s∏abiej reaguje na zmian´ ciàgników i niew∏aÊciwe dopasowanie
dzia∏ania hamulców mi´dzy ciàgnikiem a przyczepà.
WÊród hamulców b´bnowych hamulec krzywkowy w uk∏adzie simplex charakteryzuje si´ wi´kszà podatnoÊcià
na zu˝ycie oraz utrzymuje wy˝szà skutecznoÊç hamowania przez ca∏y okres ich u˝ytkowania.
(1408702 pl) 5
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Si∏a wywierana przez si∏ownik hamulcowy (1) wprawia za poÊrednictwem dêwigni rozpieraka (2) wa∏ek rozpieraka
(3) w ruch obrotowy. Krzywka (4) wywiera nacisk na szcz´ki hamulcowe (5), powodujàc ich dociÊni´cie do
wewn´trznej powierzchni b´bna hamulcowego (7). W momencie zwolnienia hamulca rozpierak obraca krzywk´
z powrotem do po∏o˝enia neutralnego. Za powrót i utrzymanie w po∏o˝eniu wyjÊciowym szcz´k hamulcowych
odpowiedzialna jest spr´˝yna odciàgajàca (6).
2 1 1 Siłownik hamulcowy
2 Dêwignia rozpieraka
3 Wałek rozpieraka
4 Krzywka
5 Szcz´ki hamulcowe
6 Spr´˝yna odciàgajàca
7 B´ben hamulcowy
5 6 7
6 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Ze wzgl´du na swojà zamkni´tà konstrukcj´ hamulec b´bnowy jest skuteczniej zabezpieczony przed wnikaniem
zanieczyszczeƒ ni˝ hamulec tarczowy. Dlatego te˝ lepiej nadaje si´ do zastosowaƒ off-road, gorszych warunków
drogowych i dla wywrotek.
W przypadku zestawów drogowych z∏o˝onych z ciàgnika i przyczepy, dla uzyskania optymalnej wydajnoÊci
i d∏ugiej ˝ywotnoÊci cz´Êci, nieodzowne jest w∏aÊciwe dopasowanie skutecznoÊci dzia∏ania hamulców w obu
pojazdach.
Temperatura robocza hamulca b´bnowego jest przy porównywalnych obcià˝eniach znacznie ni˝sza ni˝ hamulca
tarczowego. Stàd te˝ sàsiadujàce z nim elementy, jak np. ∏o˝yska kó∏ czy opony, nie ulegajà tak du˝ym
obcià˝eniom termicznym.
Przy przecià˝eniu termicznym, w bardzo wysokich temperaturach, hamulec wykazuje tendencj´ do tzw. fadingu.
B´ben hamulcowy rozszerza si´ przy tym wskutek dzia∏ania wysokiej temperatury, zmniejszajàc si∏´ hamowania.
Dalsze objaÊnienia i informacje sà zamieszczone w katalogu BPW dla pojazdów u˝ytkowych i w odpowiednich
ksià˝kach serwisowych.
Przeglàdy i serwis
Aby zapewniç bezpieczeƒstwo eksploatacji i poruszania si´ pojazdem producenci pojazdów i ich komponentów
zalecajà przeprowadzanie przeglàdów we wskazanych odst´pach czasu. Podczas tych przeglàdów szczególnà
uwag´ nale˝y poÊwi´ciç w∏aÊnie kontroli stanu uk∏adu hamulcowego.
Produkty BPW nale˝y poddawaç przeglàdom zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi w ksià˝ce serwisowej.
Prace serwisowe muszà byç przeprowadzane przez wyspecjalizowane serwisy samochodowe bàdê przez
odpowiednio wykwalifikowany personel techniczny w∏aÊciciela pojazdu w warsztacie dysponujàcym
odpowiednim wyposa˝eniem.
Zu˝yte i uszkodzone elementy nale˝y wymieniç na oryginalne cz´Êci BPW. BPW nie jest w stanie oceniç, czy
wyrób o nieznanym pochodzeniu mo˝e zostaç zastosowany bez ryzyka w zakresie bezpieczeƒstwa.
(1408702 pl) 7
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
min. 5 mm
UWAGA:
Ocena stopnia zu˝ycia ok∏adzin hamulcowych jest utrudniona, je˝eli ok∏adziny lekko wystajà na bok poza obr´cz
b´bna hamulcowego i powstaje kraw´dê zu˝ycia. Aby uniknàç takiego zjawiska, ok∏adziny hamulcowe BPW sà
zaopatrzone w uskok b´dàcy jednoczeÊnie kraw´dzià kontrolnà maksymalnego zu˝ycia. W przypadku ok∏adzin
bez takiej kraw´dzi prawid∏owa ocena jest mo˝liwa tylko poprzez pomiar gruboÊci ok∏adziny po zdemontowaniu
b´bna hamulcowego.
W przypadku osi z hamulcem b´bnowym BPW wyposa˝onych w automatyczny regulator luzu szcz´k
hamulcowych ECO-Master stopieƒ zu˝ycia ok∏adzin hamulcowych pokazuje wskaênik zu˝ycia. Kiedy wskaênik
zmieni po∏o˝enie o oko∏o 90° od pozycji poczàtkowej, oznacza to, ˝e ok∏adziny hamulcowe sà bliskie osiàgni´cia
granicy zu˝ycia i nale˝y je wymieniç.
UWAGA:
Je˝eli wskaêniki zu˝ycia poszczególnych hamulców znajdujà si´ w po∏o˝eniach znaczàco ró˝niàcych si´
od siebie, lub nie znamy ich po∏o˝enia poczàtkowego – stopieƒ zu˝ycia ok∏adzin nale˝y dodatkowo
skontrolowaç przez wizjery w os∏onach i w razie potrzeby skorygowaç po∏o˝enie wskaêników.
8 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Osie z hamulcami b´bnowymi BPW mogà byç wyposa˝one w elektroniczny czujnik zu˝ycia. Osiàgni´cie przez
ok∏adziny granicy zu˝ycia jest wówczas sygnalizowane przez system elektronicznego sterowania hamulców
(pulsowanie ˝ó∏tej lampki EBS) lub system monitorowania zu˝ycia ok∏adzin hamulcowych (BPW Brake Monitor).
BPW Brake Monitor jest w takim wypadku umieszczony w miejscu dobrze widocznym w pojeêdzie.
Kraw´dê ko
ntrolna EC
zu˝yc
ia b´
bna
ham
O
ulco
weg
o
(1408702 pl) 9
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Element: hamulec
Opis usterki: za ma∏y luz mi´dzy ok∏adzinà a b´bnem hamulcowym
Diagnoza:
Ok∏adzina ociera si´ o b´ben hamulcowy, równie˝ w czasie odhamowania. Hamulec jest wi´c stale poddawany
obcià˝eniu. Elementy mogà wykazywaç uszkodzenia opisane w przypadkach przedstawionych na stronie 16
(b´ben hamulcowy) i 21 (szcz´ka / ok∏adziny hamulcowe).
Przyczyny:
1. W przypadku pojazdu z nowymi hamulcami, gdy powierzchnie b´bna hamulcowego i ok∏adziny
nie sà jeszcze dotarte, mechanizm regulacji b´dzie si´ uruchamia∏ cz´Êciej.
2. Przy pierwszych hamowaniach ok∏adziny hamulcowe rozszerzajà si´ bardziej na skutek uwalniania
substancji organicznych (zob. str. 21).
3. Niew∏aÊciwe wst´pne ustawienie automatycznego regulatora luzu szcz´k hamulcowych.
Nast´pstwa:
Ok∏adzina hamulcowa ociera ca∏y czas o b´ben hamulcowy w czasie jazdy. Hamulec rozgrzewa si´ przy tym
coraz bardziej, nara˝ajàc poszczególne elementy na przecià˝enie termiczne i uszkodzenie. W skrajnych
wypadkach mo˝e dojÊç do przegrzania ∏o˝ysk ko∏a i opony.
Ârodki zaradcze:
Wymieniç przecià˝one termicznie elementy. Zaleca si´ u˝ycie oryginalnych cz´Êci zamiennych.
Ad. 1: Zwróciç uwag´ na prawid∏owoÊç powierzchni styku mi´dzy ok∏adzinà a b´bnem. Ewentualnie
przetoczyç ok∏adziny, aby uzyskaç optymalne przyleganie do powierzchni hamowania b´bna.
Ad. 2: Zu˝yte i uszkodzone elementy nale˝y wymieniç wy∏àcznie na atestowane i dopuszczone przez BPW
cz´Êci wysokiej jakoÊci. Stanowczo odradzamy u˝ywanie tanich, nie atestowanych zamienników.
Ich stosowanie mo˝e skutkowaç niespodziewanymi i kosztownymi naprawami.
Ad. 3: Automatyczny regulator luzu szcz´k hamulcowych ustawiaç i serwisowaç zgodnie z zaleceniami
producenta.
10 (1408702 pl)
- Hamulce b´bnowe -
Element: hamulec
Opis usterki: za du˝y luz mi´dzy ok∏adzinà a b´bnem hamulcowym
Diagnoza:
Za du˝y luz mi´dzy ok∏adzinà a b´bnem hamulcowym.
Przyczyny:
Zu˝ycie ok∏adzin i b´bnów hamulcowych zwi´ksza luz pomi´dzy szcz´kà hamulcowà a b´bnem.
Nast´pstwa:
Nadmierny luz bardzo niekorzystnie wp∏ywa na si∏´ hamowania i mo˝e doprowadziç do zaniku hamowania,
gdy skok t∏oka si∏ownika hamulcowego jest niewystarczajàcy.
Ârodki zaradcze:
W∏aÊciciel i kierowca pojazdu sà zobowiàzani do przeprowadzania przeglàdów i serwisowania zgodnie
z zaleceniami producenta pojazdu, a zw∏aszcza do regularnej kontroli uk∏adu hamulcowego pod kàtem
bezpieczeƒstwa eksploatacji.
Kontrola dzia∏ania automatycznego regulatora luzu szcz´k hamulcowych zgodnie z zaleceniami producenta.
Zwróciç uwag´ na prawid∏owe za∏o˝enie zaÊlepki zabezpieczajàcej.
(1408702 pl) 11
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Element: hamulec
Opis usterki: zu˝ycie b´bna mniejsze ni˝ zu˝ycie ok∏adziny / niska ˝ywotnoÊç
Diagnoza:
Ilustracja przedstawia przekrój przez hamulec b´bnowy. Szcz´ka hamulcowa przylega ok∏adzinà ciernà
do powierzchni ciernej b´bna.
B´ben hamulcowy wykazuje niewielkie zu˝ycie. Kraw´dê zu˝ycia jest praktycznie nienaruszona (zob. rys.).
Natomiast ok∏adzina jest ju˝ znacznie zu˝yta. Mimo nied∏ugiego okresu u˝ytkowania ca∏ego hamulca.
Przyczyny:
Nieoryginalne ok∏adziny.
Nast´pstwa:
Nie dostosowane do b´bna hamulcowego ok∏adziny zu˝ywajà si´ znacznie szybciej ni˝ ok∏adziny oryginalne.
Ponadto ró˝na podatnoÊç na zu˝ycie niekorzystnie wp∏ywa na si∏´ hamowania.
Ârodki zaradcze:
Zu˝yte i uszkodzone elementy nale˝y wymieniç wy∏àcznie na atestowane i dopuszczone przez BPW cz´Êci
wysokiej jakoÊci. Stanowczo odradzamy u˝ywanie tanich, nie atestowanych zamienników. Ich stosowanie mo˝e
skutkowaç niespodziewanymi i kosztownymi naprawami.
Dobór oryginalnego b´bna hamulcowego i ok∏adzin przez producenta zapewnia d∏ugotrwa∏à eksploatacj´
i równomierne ich zu˝ycie.
12 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Element: hamulec
Opis usterki: zu˝ycie b´bna wi´ksze ni˝ zu˝ycie ok∏adziny / niska ˝ywotnoÊç
Diagnoza:
Ilustracja przedstawia przekrój przez hamulec b´bnowy. Szcz´ka hamulcowa przylega ok∏adzinà ciernà
do powierzchni hamowania b´bna.
Ok∏adziny hamulcowe wykazujà niewielkie zu˝ycie, podczas gdy b´ben hamulcowy jest ju˝ mocno zu˝yty.
Mo˝na zauwa˝yç, ˝e ok∏adziny spowodowa∏y znaczne zu˝ycie powierzchni ciernej b´bna (rys. po prawej).
Jest to tak˝e widoczne na wskaêniku zu˝ycia (rys. po lewej).
Przyczyny:
Hamulec wyposa˝ony w ok∏adziny dzia∏ajàce szkodliwie na b´ben.
Nast´pstwa:
Ok∏adziny hamulcowe sà zbyt twarde i powodujà nadmierne zu˝ycie powierzchni ciernej b´bna.
Ró˝na podatnoÊç na zu˝ycie niekorzystnie wp∏ywa na si∏´ hamowania.
Ârodki zaradcze:
Zu˝yte i uszkodzone elementy nale˝y wymieniç wy∏àcznie na atestowane i dopuszczone przez BPW cz´Êci
wysokiej jakoÊci. Stanowczo odradzamy u˝ywanie tanich, nie atestowanych zamienników. Ich stosowanie mo˝e
skutkowaç niespodziewanymi i kosztownymi naprawami.
Dobór oryginalnego b´bna hamulcowego i ok∏adzin przez producenta zapewnia d∏ugotrwa∏à eksploatacj´
i równomierne ich zu˝ycie.
(1408702 pl) 13
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Diagnoza:
Obraz uszkodzeƒ przedstawia g∏´bokie rowki obwodowe na ca∏ej powierzchni ciernej b´bna i ok∏adzin
hamulcowych. B´ben hamulcowy bardzo silnie zu˝yty w porównaniu z ok∏adzinami hamulcowymi.
Osiàgni´ta lub przekroczona granica zu˝ycia ju˝ po krótkim czasie u˝ytkowania.
Przyczyny:
Przyczynà tego typu uszkodzeƒ jest przewa˝nie jazda po piaszczystych i polnych drogach z uszkodzonymi lub
bez os∏on hamulców. Wzbijany w czasie jazdy kurz wnika wówczas do hamulców i dostaje si´ mi´dzy ok∏adziny
a b´ben.
Drobiny piasku i py∏u pozostajà na powierzchni b´bna. Natomiast wgniatajà si´ w wykonanà z mi´kkiego
materia∏u ok∏adzin´ hamulcowà. Kiedy przy hamowaniu ok∏adzina przylega do b´bna, dzia∏a na jego
powierzchni´ jak materia∏ Êcierny, wskutek czego b´ben hamulcowy zu˝ywa si´ stosunkowo szybko.
Nast´pstwa:
Wraz z rosnàcym zu˝yciem na skraju b´bna powstaje kraw´dê, która zatrzymuje piasek w hamulcu i pot´guje
jego Êcieranie.
Ârodki zaradcze:
Wymiana nierównomiernie zu˝ytych b´bnów hamulcowych i/lub zniszczonych os∏on. Zalecana wymiana
na oryginalne cz´Êci zamienne.
14 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Diagnoza:
Ilustracja po lewej stronie przedstawia wewn´trznà cz´Êç b´bna hamulcowego. Uwag´ zwracajà g∏´bokie rowki
na jego powierzchni. B´ben jest najbardziej zu˝yty naprzeciwko otworów nitowych.
Przyczyny:
W wyniku uszkodzenia lub braku os∏on brud i wilgoç wnikajà do wn´trza hamulca.
Pod dzia∏aniem silnego docisku i wysokiej temperatury nagromadzony w otworach nitowych osad ulega
zbryleniu i wypaleniu (utwardzeniu), dzia∏ajàc jak narz´dzie skrawajàce i wykrawa obwodowe rowki w b´bnie.
Nast´pstwa:
Szybkie przekroczenie dopuszczalnego stopnia zu˝ycia b´bna hamulcowego.
Ârodki zaradcze:
Wymiana b´bna na nowy. Zalecane u˝ycie oryginalnych cz´Êci zamiennych.
(1408702 pl) 15
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Diagnoza:
Widoczne na zewn´trznej powierzchni b´bna Êlady przepaleƒ, a na wewn´trznej g∏´bokie mikrop´kni´cia na
skutek napr´˝eƒ i przecià˝eƒ termicznych. Na powierzchni b´bnów na górnym zdj´ciu widaç bia∏awe
przebarwienie przepalonej pow∏oki, a na dolnym zdj´ciu grubà warstw´ korozji.
Przyczyny:
P´kni´cia na skutek napr´˝eƒ cieplnych i Êlady przepaleƒ sà oznakà termicznego przecià˝enia hamulca.
Takie przecià˝enia powstajà cz´sto w wyniku gwa∏townego hamowania przy du˝ej pr´dkoÊci, przy ma∏o p∏ynnej
i agresywnej jeêdzie. Powierzchnia cierna rozgrzewa si´ wówczas bardzo szybko i mocno, podczas gdy
zewn´trzna cz´Êç b´bna hamulcowego pozostaje nadal wzgl´dnie zimna. Ró˝nica temperatur prowadzi
do termicznego odkszta∏cenia powierzchni wewn´trznej, a podczas sch∏adzania powstajà widoczne
mikrop´kni´cia.
Nast´pstwa:
Mikrop´kni´cia powierzchniowe, nie si´gajàce kraw´dzi b´bna, sà normalnà oznakà chwilowego mocnego
u˝ywania hamulca. Kraw´dzie mikrop´kni´ç wystajàce poza powierzchni´ hamowania na tyle obcià˝ajà
ok∏adzin´ hamulcowà, ˝e znacznie szybciej osiàga granic´ zu˝ycia.
G∏´bsze mikrop´kni´cia, si´gajàce do kraw´dzi powierzchni ciernej lub ∏àczàce si´ w d∏u˝sze nitki zmniejszajà
stabilnoÊç b´bna hamulcowego. Mogà w skrajnych wypadkach doprowadziç do p´kni´cia b´bna hamulcowego.
Ârodki zaradcze:
Wymiana b´bnów hamulcowych pokrytych silnymi mikrop´kni´ciami. Zalecana wymiana na oryginalne cz´Êci
zamienne.
16 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Diagnoza:
Widoczne p´kni´cie b´bna. Wcià˝ utrzymujàca si´ warstwa oryginalnej farby Êwiadczy o tym, ˝e b´bna
hamulcowego nie nara˝ano wcale, bàdê nara˝ano jedynie na niewielkie obcià˝enia termiczne.
Niewielki przebieg.
Przyczyny:
W nast´pstwie upadku, silnego uderzenia czy innych gwa∏townych dzia∏aƒ podczas transportu osi mogà pojawiç
si´ p´kni´cia w∏oskowate na b´bnie hamulcowym. Je˝eli b´dà one bardzo ma∏e lub zaistniejà wewnàtrz
struktury b´bna, mo˝e zdarzyç si´, ˝e nie zostanà zauwa˝one podczas jego monta˝u w pojeêdzie.
Nast´pstwa:
Prawie niewidoczne p´kni´cie w∏oskowate w materiale post´powa∏o przy silniejszym hamowaniu, doprowadzajàc
ostatecznie do uszkodzenia b´bna hamulcowego.
Ârodki zaradcze:
W przypadku zaistnienia tego rodzaju uszkodzenia natychmiast wymieniç b´ben hamulcowy.
Je˝eli ju˝ przy monta˝u b´bna hamulcowego zachodzi podejrzenie jego uszkodzenia, nale˝y ze wzgl´dów
bezpieczeƒstwa wycofaç b´ben z u˝ytku!
Mimo wysokiej trwa∏oÊci zaleca si´ ostro˝ne post´powanie z osiami i b´bnami hamulcowymi, aby uniknàç ich
przedwczesnego uszkodzenia.
(1408702 pl) 17
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Diagnoza:
Ilustracje przedstawiajà zdeformowane b´bny hamulcowe. Z powodu odkszta∏cenia szcz´ki hamulcowe
nierównomiernie przylegajà do powierzchni b´bnów.
Przyczyny:
Nieokràg∏y kszta∏t b´bnów hamulcowych mo˝e byç nast´pstwem niew∏aÊciwego monta˝u kó∏: nierównomiernego
dokr´cenia Êrub kó∏, niedok∏adnoÊcià kszta∏tu felgi bàdê piasty, czy te˝ silnego ich zanieczyszczenia przed
monta˝em. Powstajàce napr´˝enia przenios∏y si´ na b´bny hamulcowe.
B´bny hamulcowe mogà ulec owalnej deformacji, kiedy pojazd zostanie odstawiony w stanie zahamowanym
z bardzo goràcymi hamulcami. B´ben hamulcowy wypacza si´ pod naciskiem szcz´k hamulcowych, nast´pnie
sch∏adza si´ zachowujàc zniekszta∏cenie równie˝ po zluzowaniu hamulca.
Deformacje kszta∏tu i mimoÊrodowoÊç mogà byç równie˝ skutkiem niew∏aÊciwej technologii produkcji albo zbyt
du˝ych tolerancji wykonania.
Nast´pstwa:
Odkszta∏cenia b´bnów hamulcowych sà zauwa˝alne w trakcie jazdy jako odczuwalne pulsacje hamowania.
Nast´pstwem mo˝e byç nierównomierne zu˝ycie opon oraz nadmierne zu˝ycie ok∏adzin hamulcowych.
Ârodki zaradcze:
Zdemontowaç ko∏a, sprawdziç powierzchnie kó∏, oczyÊciç, je˝eli sà zabrudzone. Prawid∏owo zamontowaç ko∏a.
Je˝eli pulsowanie hamulców nie zniknie, nale˝y wymieniç lub przetoczyç b´bny hamulcowe. Zalecana wymiana
na oryginalne cz´Êci zamienne.
18 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Diagnoza:
B´ben hamulcowy wykazuje lekkà korozj´ lotnà na powierzchni. Dobrze widaç stref´ styku ok∏adzin
hamulcowych z b´bnem.
Przyczyny:
Kiedy podczas mycia samochodu przy u˝yciu urzàdzeƒ wysokociÊnieniowych albo w wilgotnym klimacie,
zw∏aszcza na terenach nadmorskich, wilgoç wnika do wn´trza hamulca, niekiedy ju˝ po kilku godzinach
dochodzi do utworzenia si´ lotnej rdzy na powierzchni b´bnów hamulcowych.
Nast´pstwa:
Lotna rdza nie ma ˝adnego negatywnego wp∏ywu na prac´ hamulców i ich ˝ywotnoÊç, poniewa˝ takie lekkie
zardzewienia sà usuwane podczas hamowania.
Ârodki zaradcze:
W przypadku lotnej rdzy nie sà konieczne ˝adne specjalne czynnoÊci.
Je˝eli rdza jest g∏´boka, np. po d∏u˝szym postoju pojazdu, konieczna mo˝e byç wymiana b´bnów hamulcowych.
Zalecana wymiana na oryginalne cz´Êci zamienne.
(1408702 pl) 19
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Diagnoza:
Ok∏adziny hamulcowe wykazujà silne zu˝ycie, widoczne sà na nich g∏´bokie rowki obwodowe. W okolicach
otworów nitowych zu˝ycie ok∏adzin jest wi´ksze.
Przyczyny:
Przyczynà tego typu uszkodzeƒ jest przewa˝nie jazda po nieutwardzonych i zanieczyszczonych drogach
z uszkodzonymi albo w ogóle bez os∏on hamulcowych. Wzbijany w czasie jazdy kurz wnika do wn´trza
hamulców i odk∏ada si´ mi´dzy ok∏adzinami a b´bnem. W wyniku ruchów obrotowych czàstki piasku i ˝wiru
Êcierajà si´ mi´dzy powierzchniami b´bna i ok∏adziny, powodujàc widoczne rowki (zob. te˝ str. 14).
Nast´pstwa:
Czàstki brudu we wn´trzu hamulca powodujà bardzo szybkie i nierównomierne zu˝ycie b´bnów i ok∏adzin
hamulcowych. Ponadto uniemo˝liwiajà utworzenie si´ warstwy w´gla ciernego na powierzchni ok∏adzin. Warstwa
w´gla zwi´ksza tarcie mi´dzy b´bnem a ok∏adzinà, a tym samym równie˝ si∏´ hamowania. Bez tej warstwy
hamulec traci skutecznoÊç. W niekorzystnych wypadkach hamulce poszczególnych kó∏ pojazdu b´dà hamowa∏y
z ró˝nymi si∏ami.
Ârodki zaradcze:
W przypadku g∏´bokich rowków zregenerowaç albo wymieniç uszkodzone elementy. Zalecana wymiana
na oryginalne cz´Êci zamienne.
20 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Diagnoza:
Ok∏adzina jest pop´kana. P´kni´cia wykraczajà poza dopuszczalny zakres. GruboÊç ok∏adziny pozostaje
w zakresie dopuszczalnym. Obraz uszkodzeƒ odpowiada przecià˝eniu termicznemu ok∏adziny hamulcowej.
Przyczyny:
Uszkodzenie ok∏adziny hamulcowej spowodowane jest przecià˝eniem termicznym. Mo˝e mieç ono ró˝ne
przyczyny:
Je˝eli wszystkie hamulce w pojeêdzie wykazujà podobne uszkodzenia, przyczynà mo˝e byç niew∏aÊciwe
dopasowanie hamulców ciàgnika i przyczepy albo ma∏o p∏ynna, agresywna jazda.
Je˝eli oznaki termicznego przecià˝enia wykazuje tylko pojedynczy hamulec – nastàpi∏o uszkodzenie urzàdzenia
regulacyjnego lub uszkodzenie w instalacji uniemo˝liwiajàce zluzowanie hamulca, co doprowadzi∏o do
rozszerzenia si´ ok∏adzin hamulcowych na skutek uwolnienia substancji organicznych (zob. str. 10).
U˝ycie ok∏adzin hamulcowych taƒszych, o ni˝szej jakoÊci, wykazujàcych nadmierne rozszerzanie si´ przy
pierwszym obcià˝eniu termicznym mo˝e w rezultacie doprowadziç do przegrzania hamulców.
Nast´pstwa:
Z powodu przegrzania rozk∏ada si´ Êrodek wià˝àcy ok∏adziny, przez co zmienia si´ struktura ok∏adzin i nast´puje
szybsze ich zu˝ycie. Poza tym ok∏adzina staje si´ porowata, dochodzi do powstawania p´kni´ç i widocznych
ubytków, które w skrajnych wypadkach mogà doprowadziç do ca∏kowitego uszkodzenia hamulca.
Wysokie temperatury we wn´trzu hamulca szybko przenoszà si´ na ∏o˝yska kó∏ i opony. Kiedy tego typu
uszkodzenie nie zostanie szybko zdiagnozowane, mo˝e dojÊç do uszkodzenia ∏o˝ysk kó∏ i opon, a w skrajnych
przypadkach nawet do po˝aru pojazdu.
Ârodki zaradcze:
Wykazujàce tego typu uszkodzenie ok∏adziny nale˝y wymieniç wraz z ∏o˝yskami kó∏ i uszczelnieniami. Zalecana
wymiana na oryginalne cz´Êci zamienne.
Je˝eli uszkodzenie dotyczy wszystkich hamulców w pojeêdzie, sprawdziç ca∏y uk∏ad i dopasowanie hamulców
ciàgnika i przyczepy. P∏ynna i przewidywalna jazda pomagajà uniknàç przecià˝enia termicznego.
Je˝eli uszkodzenie dotyczy tylko pojedynczego hamulca, nale˝y sprawdziç wszystkie istotne dla hamowania
elementy i zawory uk∏adu hamulcowego.
(1408702 pl) 21
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Diagnoza:
Ok∏adzina hamulcowa znajduje si´ na granicy zu˝ycia. Widaç wystajàcà kraw´dê ok∏adziny od strony otworu
b´bna, ok∏adzina jest zu˝yta równomiernie i nie widaç g∏´bokich rowków, p´kni´ç ani ubytków materia∏u.
To pozwala za∏o˝yç, ˝e obcià˝enie hamulca by∏o normalne.
Przyczyny:
Ok∏adzina hamulcowa nieznacznie wystaje z b´bna hamulcowego.
Nast´pstwa:
To uszkodzenie nie wp∏ywa niekorzystnie na dzia∏anie hamulców ani ich trwa∏oÊç. Jednak podczas kontroli
zu˝ycia ok∏adzin hamulcowych jedynie przez wizjer mo˝na dokonaç b∏´dnej diagnozy, je˝eli widoczna wystajàca
kraw´dê zewn´trzna zostanie uznana za roboczà gruboÊç ok∏adziny.
Ârodki zaradcze:
Aby bezb∏´dnie oceniç zu˝ycie ok∏adzin hamulcowych nieposiadajàcych kraw´dzi zu˝ycia nale˝y zdemontowaç
b´ben hamulcowy.
Aby wykluczyç b∏´dnà diagnoz´, jak opisano powy˝ej, oryginalne ok∏adziny BPW sà zaopatrzone w kraw´dzie
zu˝ycia widoczne przez wizjery.
22 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Diagnoza:
Ok∏adzina hamulcowa jest nadmiernie zu˝yta. Powierzchnia ok∏adziny hamulcowej wykazuje równomierne
zu˝ycie bez oznak przecià˝enia termicznego lub mechanicznego. G∏ówki nitów sà silnie starte. Ok∏adziny
pop´kane.
Przyczyny:
Przyczynà takich uszkodzeƒ jest nieprzestrzeganie zaleceƒ co do granicznego zu˝ycia ok∏adziny hamulcowej.
Nast´pstwa:
Hamulec w takim stanie nie zapewnia wymaganej rezerwy bezpieczeƒstwa. Zachodzi ryzyko przeskoczenia
krzywki simplex przez rolk´ szcz´ki, a wi´c utraty mo˝liwoÊci hamowania. Poza tym b´ben hamulcowy mo˝e
ulec uszkodzeniu, czy wr´cz zniszczeniu z powodu tarcia o nity.
Ârodki zaradcze:
Wymiana ok∏adzin hamulcowych, które zosta∏y zu˝yte. Tylko wówczas hamulce b´dà dysponowaç dostatecznà
rezerwà na wypadek nag∏ego i awaryjnego hamowania. Zalecana wymiana na oryginalne cz´Êci zamienne.
Osie z hamulcami b´bnowymi BPW mogà zostaç wyposa˝one w elektroniczny czujnik zu˝ycia. Osiàgni´cie
przez ok∏adziny granicy zu˝ycia jest wówczas sygnalizowane poprzez system elektronicznego sterowania
hamulców (EBS) lub system monitorowania zu˝ycia ok∏adzin hamulcowych (BPW Brake Monitor). BPW Brake
Monitor jest w takim wypadku umieszczony w widocznym miejscu na pojeêdzie.
(1408702 pl) 23
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Diagnoza:
Ilustracja przedstawia szcz´k´ hamulcowà z ca∏kowicie obluzowanymi po∏ówkami ok∏adziny. W strefie otworów
nitowych ok∏adziny sà pop´kane, nity sà nadal osadzone w otworach szcz´ki hamulcowej.
Przyczyny:
Kiedy nity sà zaciskane ze zbyt du˝à si∏à lub w niew∏aÊciwej kolejnoÊci, nitowana ok∏adzina zostaje zgnieciona.
Nast´pstwa:
Materia∏ ok∏adziny uleg∏ zniszczeniu: nity zamiast zaciskaç – wykruszajà go. Ok∏adzina p´ka i pozostaje luêna na
powierzchni szcz´ki.
Ârodki zaradcze:
Wymiana uszkodzonych ok∏adzin hamulcowych.
Nitowanie nowych ok∏adzin trzeba wykonaç ÊciÊle wed∏ug zaleceƒ producenta. Zalecana wymiana na oryginalne
cz´Êci zamienne.
24 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Diagnoza:
Ilustracja przedstawia wykrzywionà i uszkodzonà os∏on´ hamulca, od której cz´Êciowo od∏ama∏y si´ cz´Êci na
skutek tarcia o b´ben.
Przyczyny:
Przy jeêdzie po nieutwardzonych drogach cia∏a obce takie jak kamienie czy kawa∏ki drewna mogà pogiàç,
uszkodziç, czy nawet ca∏kowicie zniszczyç os∏on´ hamulca. Do wn´trza hamulca mo˝e dostawaç si´ brud,
powodujàc jego uszkodzenie.
Nast´pstwa:
Py∏ i cia∏a obce z drogi dostajà si´ bez przeszkód do wn´trza hamulca i zakleszczajà si´ mi´dzy b´bnem
a ok∏adzinà hamulcowà – co powoduje wzrost zu˝ycia b´bna i ok∏adziny (zob. str. 14, 15, 20).
Ponadto wnikanie Êniegu, b∏ota itp. Obni˝a wartoÊç wspó∏czynnika tarcia ok∏adziny-b´ben, powodujàc utrat´
skutecznoÊci hamowania.
Ârodki zaradcze:
Wymiana uszkodzonych i brakujàcych os∏on. Sprawdzenie pozosta∏ych cz´Êci hamulca pod kàtem uszkodzeƒ.
Zalecana wymiana na oryginalne cz´Êci zamienne.
(1408702 pl) 25
Objawy zu˝ycia i uszkodzenia hamulców ciernych
Diagnoza:
Wy∏amane Êruby mocujàce si∏ownik hamulcowy. Ciàg∏e p´kni´cia obudowy si∏ownika.
Przyczyny:
Si∏owniki hamulcowe sà nara˝one na dzia∏anie si∏ bezw∏adnoÊci wynikajàcych z jazdy po nierównej nawierzchni.
Mo˝e to doprowadziç do wy∏amania Êrub z obudowy. Proces ten jest przyspieszony, je˝eli nakr´tki Êrub sà
poluzowane. Ponadto, uszkodzenie amortyzatora prowadzi do nadmiernych przyspieszeƒ osi, które tak˝e mogà
doprowadziç do przedstawionych uszkodzeƒ.
Nast´pstwa:
Si∏ownik nie powoduje przestawienia dêwigni regulatora i wa∏ka rozpieraka. Prowadzi to do ca∏kowitego zaniku
efektu hamowania.
Ârodki zaradcze:
Wymiana uszkodzonych cz´Êci. Dokr´cenie nakr´tek mocujàcych w∏aÊciwym momentem. Zalecana wymiana na
oryginalne cz´Êci zamienne BPW.
W przypadku z∏ej nawierzchni i przy jeêdzie off-road nale˝y regularnie kontrolowaç dokr´cenie po∏àczeƒ
Êrubowych oraz stan zamocowania si∏ownika do podstawy.
W∏aÊciciel i kierowca pojazdu sà zobowiàzani do przestrzegania zaleceƒ producenta pojazdu odnoÊnie jazdy
off-road, a tak˝e regularnych przeglàdów i serwisowania pojazdu w specjalistycznej stacji obs∏ugi.
26 (1408702 pl)
- Hamulec b´bnowy -
Wykaz hase∏
Strona
· wa∏ek rozpieraka 11
· si∏ownik hamulcowy 26
Has∏a · korozja 19
· odkszta∏cenia 18, 25
· uszkodzenia warunkowane rodzajem u˝ytkowania 11, 14, 15, 19, 20, 25, 26
· brak lub niew∏aÊciwie przeprowadzony przeglàd / naprawa 10, 11, 20, 23, 25, 26
· uszkodzenie z powodu b∏´dów podczas monta˝u 11, 14, 17, 20, 21, 26
(1408702 pl) 27
1408702 pl
BPW-Verschleiß an Reibungsbremnsen - TB
BPW Bergische Achsen Kommanditgesellschaft, Postfach 1280, D-51656 Wiehl, Telefon +49 2262 78-0, info@bpw.de, www.bpw.de
BPW Polska Sp. z o.o., 05-092 ¸omianki, ul. Warszawska 205/219, tel. (+48 22) 751 77 97, fax 751 77 98, bpw.polska@bpw.pl, www.bpw.pl