Professional Documents
Culture Documents
Maikling Kuwento
Maikling Kuwento
Isang sining ang pagsulat ng maikling kuwento. Angkin ng maikling kuwento ang kaikliang
sapat upang mabasa ito sa isang upuan lamang ngunit nag-iiwan ng mabisang kakintalan sa
isipan ng mambabasa. Hindi katulad ng isang nobelang dahilan sa kawing-kawing na
pangyayaring bumabalot sa buhay ng mga tauhan ay talagang kailangang pag-ukulan ng
mahaba-habang oras ang pagbabasa. Kakambal ng kaiklian ng maikling kuwento ang
pagkakaroon ng isang kakintalang dulot ng mga tauhan, tagpuan at banghay.
Sinasabing ang maikling katha ay tumatalakay sa pagkakabalangkas ng mga pangyayari.
May isang panahong upang maituring na kawili-wili ang maikling kuwento ay kailangang matatag
at maayos ang kabanghayan nito. Sa makabagong kuwento ngayon ay hindi na ganito. Maaring
ang mga pangyayari'y ginagamit lamang upang higit na mapalutang ang katauhan ng
pangunahing tauhang iniikutan ng kasaysayan. Ang ganda ng maikling kuwento ay nababatay sa
kahusayan ng may katha sa paglalarawan ng katauhang iyon.
Maaari rin namang para sa sumusulat ng maikling kuwento ang tagpuan o kapaligiran ang
nais niyang bigyan ng lalong malawak na pansin. Halimbawa, sabihin nating ang maikling
kuwento ay tungkol sa mga Maranaw na gustong bigyang-diin ng sumusulat ang uri ng
1
pamumuhay, mga kaugalian, damdamin at kaisipan ng mga ito, hindi maiiwasang ang higit na
lulutang ay ang mga bagay na may kinalaman sa pamumuhay at kaugalian ng mga pangkat na
nabanggit. Maaari pa ngang ang pangunahing tauhan ay maging instrumento lamang tungo sa
pagpapalutang sa maikling kuwento ng mga kapaligirang ito.
May mga uri ng maikling kuwento naman na ang higit na binibigy ang diin ng sumusulat
ay maihatid sa mga mambabasaang ang mahahalagang kaisipan Sa pamamagitan ng iniisip ng
pangunahing tauhan. Sa ganitong pagkakataon hindi na mga pagkakasunud-sunod ng
pangyayari o ang kilos ng mga tauhan ang higit na mahalaga. Walang pinalulutang sa ganitong
uri ng katha kundi ang kaisipan.
May mga maikling katha ang nag-aangkin ng tinatawag na kaisahan. Halimbawa, ang
lahat ng mga pangyayari ay naganap sa loob lamang ng maghapon o ng isang magdamag Ang
buong diin at bigat ng salaysay ay napapaloob sa mga pangyayaring naganap sa loob ng
panahong iyon. O kaya naman halimbawa'y sa loob lamang ng isang tindahan naganap ang
kasaysayan o sa loob lamang ng isang silid. Ito ang tinatawag nating nagtataglay ng kaisahan ng
pook.
Katulad ng iba pang bagay sa mundo ang bawat isa ay may tinatawag na kani-kaniyang
pamamaraan na ikinaiiba sa iba. Ganoon din sa pagsulat. Bawat manunulat ay may kani-
kaniyang sariling pamamaraan at tatak. Sa mga mahahalagang sangkap ng maikling katha
bahala na ang manunulat kung ano ang nais niyang palutangin. Para sa isang nagsisimula pa
lamang sa pagsulat kailangan lamang tandaan na importanteng gawing kawili-wili ang simula.
Katulad din ng ibang anyo ng panitikan, nasa simula ang pang-akit sa bumabasa upang
magpatuloy sa pagbasa. Kapag sa pasimula pa lamang ay naakit na ang mambabasa halos hindi
na ito maawat sa pagtunghay sa pagkakasunud-sunod ng mga pangyayarı tungo sa isang
tinatawag na kasukdulan
Ang kasukdulang ito'y tutungo sa tinatawag na kakalasan at biglang magwawakas.
May mga maikling katha na masasabing napapanahon sapagkat ang paksa ay
napapanahon. Ang mga ganitong paksa ay kinawiwilihang basahin. Subalit higit ang kagandahan
ng mga maikling kathang lumilimot sa kanyang sariling panahon: binabasa pa rin sa kabila ng
paglipas ng mga panahon sapagkat ang panahon ang siyang pinakamakapangyarihang hukom
sa ano mang akdang pampanitikan
PAGSISIMULA:
2
Iba't ibang nilalaman ng simula ng maikling kuwento batay sa layunin at pamamaraan ng
may-akda. Maaaring ang tagpuan at panahon ay inilalahad agad: maaari rin naming ipinakikilala
agad ang mga tauhan lalong-lalo na ang pangunahing tauhan; maaari rin namang ang suliranin
ng maikling kuwento ay ipinababatid agad sa mambabasa. Ang higit na mahalagang malaman
ay ito: sa makabagong paraan ngayon ay wala na ang maraming kuskos balungos pa o mga
pasikut-sikot. Kadalasan ay tiyak at hindi malawig ang pamamaraang ginagamit.
3
siyang iniisip, Pinalibot niya ang kanyang paningin. Wari'y nais niyang sadyang
nakukumutan nito ang buong paligid. Inaaninaw niya ang mga panauhin, sa
bakuran.. .dumako ang tingin niya sa may kabundukan doon.. . doon sa malayo.sa
may paanan ng bundok...oo nga... may ilaw doon, doon sa dako roon.
Mula sa "May Ilaw
Sa Dako Pa Roon"
ni L.F.G.
nalathala sa Tagumpay
4
Mula sa "Pinilakang Sinag"
ni L.F.G
nalathala sa Bulak lak
Matapos ninyong mabasa ang ilang halimbawa may mga nararapat tandaan sa pagsulat
ng mga katha (maaari na rin itong gamitin sa pagsulat ng nobela sapagkat ang pamamaraan
lamang naman ang ipinahahayag dito, sa nobela nama'y. kailangang may kawing-kawing na
pangyayari tungo sa isang mahalagang paksain).
PAMAMARAAN NG PAGLIKHA
Bago tuluyang sumulat ang isang nagnanais sumulat, nabubuo muna sa kanyang isipan
ang nais niyang ipahayag. Nalalarawan sa kanyang isipan kung ano ang nais niyang mangyari.
Tulad ng isang pintor, hindi niya agad malalagyan ng mga detalye ang kanyang lilikhain ngunit
ang kabuuang idea ay nasasaisip na niya. May dalawang pamamaraan ng paglikha ang mga
kathang umaakit ng intelihensya, ng panunuri, ng pag-iisip ng taong may imahinasyon at mainam
na panlasa. Iyong nagbabasa sapagkat nais nila ng malalimang mga katha. May mga katha
namang nagbigay-aliw lamang sa mga mambabasa upang may pagkalibangan sila. Kung
talagang pakasusuriin ito. may pangatlo pang pagkatha, ang pagsasama ng dalawang ito.
Ang mahahalagang elemento ng unang pamamaraan ay mahalagang ang damdamin,
kaisipan at imahinasyon. Ang mahalagang elemento naman ng pangalawa'y ang banghay,
insidente at tauhan. Kailangang pag-aralan ng susulat kung ano ang nais niyang isulat upang
siya niyang gamiting batayan sa kanyang pagsulat.
PAMAMARAAN NG PAGSISIMULA
1. Kung nais niyang buuin ang unang uri, kailangang magsimula siya sa damdamin
Maaaring magkaroon ng damdamin para sa mga kongkretong bagay tulad ng tao, tanawin,
hayop, atbp.
Paano maaaring magsimula sa damdamin? Unang-una isinasalin niya ang damdamin sa
kaisipan. Halimbawa. Masasabi niyang, "nadarama ko ang kalamigan ng marmol na gusali.
Kapag naisalin ito sa kaisipan magiging "Lahat ng marmol na gusali'y malamig."
Kapag ang damdamin nama'y para sa mga pangyayari tulad ng digmaan, halimbawa,
titiyakin ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig upang maging kongkreto ang mga paglalarawan
sa panahong iyon, kasama ang tao ng panahong iyon.
Kailangang isaisip ng susulat ang tiyak na panahon at pook na gagamitin niya sa kanyang
katha. Kailangang magkaroon ito ng kaisahan upang madama ng babasa na sila'y nakikibahagi
5
sa panahong iyon. Sa bahaging ito, napukaw na ng manunulat ang damdamin ng mambabasa.
Kailangang mabago ang damdamin ng mambabasa upang madama niya ang nais na maging
damdamin ng kumatha. Sa gayo'y malalagyan na ng mangangatha ng mga detalye ang kanyang
katha. Ang panukat ng tagumpay ng mangangatha rito'y ang pagbabago ng damdamin ng
bumabasa, halimbawa, may magandang pangarap ang isang bata para sa kanyang ama upang
ito'y lumigaya, ang ama naman pala'y bagamat sumasang-ayon sa pangarap ng anak para sa
kanila, ang sarili palang kapakinabangan ang iniisip.
Sa dakong ito ng kuwento, maaari nang pumili ng pangunahing tauhan ang sumusulat
kung iyong bata o iyong ama ang higit na bibigyang-diin. Kailangang ang pangunahing tauhan ay
magsimula sa paghahanap. Ang hinahanap ng bata'y ang tunay na pagmamahal ng ama. May
mga sagabal naman, hindi makukuha ng bata ang pagmamahal ng ama, hindi naman niya
malaman kung bakit. Ginagawa na níya ang lahat ngunit malamig pa rin ang pagtingin sa kaniya
ng ama. May ibang kinahihiligan ang kanyang ama, halimbawa, ang bisyo. Sa bahaging ito'y
magkakaroon ng mga pagsasalungatan, gagawa na ng mga panlunas pagkatapos kung paano
wawakasan ang kuwento.
Maaari ring magsimula buhat sa paksa. Kung minsan may naisip nang isulat ang
mangangatha, isang aspekto halimbawa ng buhay. Maaaring mga paniniwala at pananaw sa
buhay. Maaari ring magsimula sa tagpuan (pook at panahon) na nabanggit na mga halimbawang
nasa una.
Upang higit na mabigyang-diin uulitin ang mahahalagang hakbangin: lalagyan ng
damdamin ang tagpuan, pauunlarin ang damdamin tungo sa paksa, iisip ng mga tauhang
gagalaw sa tagpuang ito, at lilikha ng pagbabago sa tauhan na mag-uugnay sa kanyang
kapaligiran. Magsisimulang taliwas ang tauhan sa kanyang kapaligiran, kailangan niyang
umangkop dito kaya kailangan niyang magbago upang ang mga sagabal na dulot nito'y kanyang
maalpasan.
2. Maaari ring magsimula sa mga tauhan. Kailangang kaagad-agad kawili-wili ang tauhan.
Anong uri siya ng tauhan? Karaniwan ba o di-karaniwan? Bakit? Kung di-karaniwan, ano-ano ang
mga katangian niya? Higit na makikita ang tauhan kung kinakaharap na niya ang mga sitwasyong
ibinigay sa kanya ng kanyang mangangatha. Di kasi, hindi siya makaangkop sa kanyang
kapaligiran kaya gagawa siya ng mga hakbangin upang makaangkop siya rito.
3. Maaari ring magsimula sa insidente. Kung minsan may mga pangyayaring nakakatagpo
ang mga manunulat na isip niyang mainam na gawing kuwento. Maaaring nabasa ya ang isang
pangyayari o may narinig siyang kuwentong biglang nagkaroon ng karugtong sa kanyang isipan.
6
Maaari ring ay bigla siyang nakitang pangyayari sa daan o nakitang naguusap kahit hindi niya
narinig kung ano ang pinag-uusapan.
4. Maaari ring magsimula na sa banghay. May nagkuwento sa kanya ng buhay ng isa
niyang kakiala o may mga pangyayaring naganap sa kapitbahay na alam niya ang detalye. Ang
mga bagay na nabanggit ang maaaring gamiting panimula sa pagsulat ng mga kuwento. Paano
naman maaaring wakasan? Maaaring wakasan nang masaya o malungkot, ng mga di inaasahang
wakas, ng mga pagwawakas na kailangang pag-isipan pa ng mga mambabasa.
Panimula- Dito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa. Dito rin kadalasang
pinapakilala ang iba sa mga tauhan ng kuwento.
Ang tauhan ay ang bawat karakter na pinag-uukulan ng pansin sa mga kuwento. Mahalaga ang
mga tauhan dahil ito ang nagbibigay-buhay sa anumang katha sa paraang ang kanilang
damdamin, pasya, gawain, kilos, emosyon at buhay sa kuwento ay isinasaalang-alang.
Kinakailangan rin ito upang umusad ang takbo ng kuwento dahil sa mga pangarap, suliranin at
tunggalian ng mga tauhan. Hindi lamang tao ang maaaring maging tauhan sa maikling kuwento.
Maaari ring maging tauhan ang mga hayop, bagay at halaman na binigyan ng manunulat ng
katangian ng isang tao. May dalawang uri ng tauhan. Ito ay ang round charac-ter at ang flat
character. Tinutukoy ng round character ang tauhang nagbabago ng ugali, pananaw, asal, o
paniniwala sa loob ng kuwento. Samantala, ang flat character naman ay hindi nagbabago,
nananatili ang ugali, pilosopiya, pananaw mundo at paniniwala mula simula hanggang sa
katapusan ng kuwento.
Halimbawa ng mga tauhang ay ang mga antogonista o mga kontrabida sa mga katha.
7
Ang tagpo ay binubuo ng panahon na makapaglalarawan kung kailan at kung gaano katagal
naganap ang pangyayari sa katha at ng lunan na tutukoy sa mga lugar na kinatatampukan ng
mga bahagi ng salaysay.
Tunggalian- May apat na uri: tao laban sa tao, tao laban sa sarili, tao laban sa lipunan,
tao laban sa kapaligiran o kalikasan.
8
Pagwawakas- Ito ang bahaging nagpapatibay sa mensahe at tema ng maikling kuwento sa
paraang tago o lantad. May mga kuwento namang walang wakas at hinahayaan na lamang sa
mga mambabasa na lumikha ng mga pangyayari na magwawakas sa salaysay. Ito ang
resolusyon o ang kahihinatnan ng kuwento.
Simula
Gitna
Wakas
9
kasukdulan. At ang katapusan ang bahaging kababasahan ng magiging resolusyon ng kuwento.
Maaring masaya o malungkot, pagkatalo o pagkapanalo.
10