კანიშედგებაშემდეგიშრეებისგან: ეპიდერმისი, რომელიცშეგება 5 შრისგან-1)ბაზალურიშრე-

ესაღვრებადერმას. შეიცავსბაზალურუჯრედებსდამელანოციტებს (მასონისნათელიუჯრედები,

დენდრიტულიუჯ,ლაგენჰარსისუჯრედები.)
აქვსმელანინისგამომუშავებისუნარი.2)წვეტიანუჯრედთაშრე-წარმოდგენილიაორისახისუჯრედებისაგან:
წვეტიანიდალანგერჰანსისუჯრედებისაგან.
მეზობელიუჯრედებიერთმანეთსუერთდებაუჯრედშორისიხიდაჯებით
(პროტოპლაზმურიწანაზარდებით) წვეტიანუჯრედთაგანვითარებულიატონოფიბრილები,
რომელებიცწარმოქმნიანზამბარისებურსისტემას.
ამსისტემისდანიშნულებააუჯრედისდაცვამექანიკურიდაზიანებისგან.3)მარცვლოვანიანუკერატოჰილაუნ
ურიშრე-მონათავსებულიაწვეტიანუკრედთაზემოთ.
კერატოჰილინურიმარცველიბიკერატინისწინამორბედია.მარცვლოვანიშრისთავისებურებააბირთვისხშირ
იგაქრობა, მიტოქონტრიებისრაოდენობისშემცირება,
გოლჯისარარსებობადაგლიკოლიზურიპროცესებისსიჭარბე. 4)ელეიდინისანუგამჭირვალეშრე-
უჯრედთასხეულებიამოვსებულიაგამჭირვალენივთიერებით-ელეიდისი.5)რქოვანაშრე-ყველაზესქელია.
შედგებაერთმანეთანმიბჯენილიუბირთვოოუჯრედებისათობითშრისგან.
დროთაგანმავლობაშიუჯრედთაკომპაქტურობამცირდებარქოვანაფირიფიტებიერთანეთსშორდებადახდებ
აფიზიოლოგიურიაქერცვლა.ეპიდერმულიშრემდებარეობსბაზალურმემბარანაზეასრულებსბარიერისრო
ლს, ხელსუშლისმსხვილინაწილაკებისდიფუზია.

დერმა- შემაერთებელქსოვილოვანინაწილი. გამოყოფენორშრეს- დვრილოვან (ზერელე)

დარეტიკულურშრეს(სიღრმეში) 1) დვრილოანიშრე-ფორმასაძლევსდერმასდაეპირემსის.
მასშიმოთავსებულიასისხლძარღვებიდანერვები.
შრეიქმნებაკოლაგენური(ნაზიაგანლაგებულიაუწესრიგოდანმართობულად),
ელასტიური(მიმართულიაკანისზედაპირისმართობულადდახელსუწყობსეპიდერმისსადადერმასშორისმჭ
იდროკავშირს,
აქვსზამბარისფუნქციადაადგილზეაბრუნებენმექანიკურადგადანაცვლებულსტრუქტურებს.)
დარეტიკულური (განლაგებულისთმისკუნთების, თმისფოლიკულების,
საოფლეჯირკვლებისდასისხლძარღვებისირგგვლივ)ბოჭკოებისაგან. დვრილოვანიშრისუჯრედებია:
ფიბრობლასტები, ფიბროციტები,ჰისტოციტები,ცთომილიდაპოხიერიუჯრედები.2)ბადისებრიშრის-
უჯრედშორისინივთიერებადერმისძირითადინაწილია.შედგებაელასტიურიდაკოლოგენურიბოჭკოებისაგ
ან. ბაზალურადგანლაგებულიბოჭკოებიდაკავშირებულიაჰიპოდერმისბოჭკოებთან .

ჰიპოდერმა-შედგებაფაშარიქლოვილისაგან.მაშიასისხლძარღვები, ნერვულიღეროები,
სპეცნერვულიაპარატები,საოფლეჯირკვლებიდათმები.
შეიცავსცხიმოვანუჯრედებსარათანაბრადვითარდებადამეტადააგანვითარებულიმუცლისდადუნდულები
სარეში. ისგანსაკუთრებითუვითარდებათქალებს.
ჰიპოდერმაშეიცავსდიდირაოდეობითსაკვებნივთიერებას, რომელიცშიმშილისდროსიხარჯება.

კანისდანამატებია:საოფლეანუეკრინული ,აპოკრინულიცხიმისჯირკვლები, თმადაფრჩხილები.

1.საოფლეჯირკვლებო---ყველგანარისგარდა-ტუჩისწითელიქობის, ასოსთავი,ჩუჩისშიგნითაფურცლის,
დიდიდამცირესასქესობაგეებისშიგნითაზედაპირისდაკლიტორისგარდა.
ისინიმიეკუთვნებალულოვანებსდაშედგებასეჯრეციულინაწილისაგან (სპირალისებურიფორმა)
(მოთავსებულიადერმისქვედანაწილშიანდრმისადაჰიპოდერმისსაზღვარზე)
(აგებულიამიოეპითელურიდასექრეციულიუჯრედებისაგან)დასადინრისაგან.
სადინრებიიხსნებაკანისზედაპირზე. მისიკედელიშედებაუჯრედთაორიშრიგან:გარეთა- კუბურიშიგნითა-
პრტყელი.ოფლისგამოყოფასტიმულირდებასიმპატიკურიდანეიროჰუმორულიმექანიზმებით.
აპოკრინულიჯირკვლები---განლგებულია-იღლიისფოსოებში, ძუძუსთავებისარეში,
პერიგენიტალურდაპერიანალურარეებში. უფრომსხვილიჯირკვლებია.
ფუნქციონირებასიწყებენმოწიფულობისპერიოდშიდაიხსნებიანთმისფოლიკულებში.ისინიმიეკუთვნებალ
ულოვანებსდაშედგებასეჯრეციულინაწილისაგანდასადინრისაგან.
სეკრეტისგამოყოფასთანახლავსმათიშემადგენელიუჯრედებისაპიკალურინაწილისჩამოფცქვნა.
სეკრეციარეგულირდება- სიმპატიკუსითდაქოლინერგულინივთიერებით. ცხიმისჯირკვლები-
ყველგანარისგარდა:
ხელისდაფებისგულებისდატუჩისწითელიქობის.ესჯიკვლებიმცირეზომისაადაშედგებაწილაკებისაგანსად
აცუჯრედებიშრეებადააგანლაგებული.ციტოპლაზმაშიხდებაცხიმისწვეთებისდაგროვებასთანერთადმისი
რედუქციადაბირთვებისნეკროზირისშემდეგუჯრედისსხულიიშლებადაამდაშლისპროდუქტიაჯირკვლის
სეკრეტი. თმა--- აქვსღერორომელიცკანისზედაპირზემოჩანსდაძირირომელიცდერმისსისქეშია.
ძირიშედგებაქერქოვანიდატვინოვანინივთიერებებისგან.ძირიმთავრდებათმისბოლქვითდაიგიმოთავსებუ
ლიაჰიპოდერმაში.თმისღეროშედგებაკერატინიზირებულიუბირთვოუჯრედებსგან. ფრჩხილი---
შედგებაგარქოვანებულიელემენტებიგამ.
კანისიმნაწილსსადაცმოთავსებულიაფრჩხილისფირფიტაფრჩხილისსაწოლიეწოდება.უკნიდანდაგვერდებ
იდანფირფიტადაფარულიკანისნაოჭებით-
ფრჩხილისმორგვითრომელიცქმნისნუნას.ფრჩხილისუკანანაწილსფრხილისძირიეწოდება,რომელიცღრმაი
ჭრებამორგისქვეშ. სადაცძირიამოთავსებულიმატრიცაეწოდება. ფრჩხილიიზრდებამატრიცისხარჯზე.

კანისსისხლძარღვები---კ-
ისარტერიებიქმნიანბადესდერმისადაჰიპოდერმისსაძვარზედადვრილოვანიშრისღრმადმდებარენაწილებშ
ი.
ვენურიწნულებიდვრილოვანშრეშიქმნიანწვრილბადესიჭრებიანჰიპოდერმაშიდაერთვიანკანქვეშამაგისტრ
ალურვენებს. არტ-
ვენურიანასტომოზებიმონაწილეობენტემპერატურისდასისხლისმიმოქცევისრეგულაციაში.ლიმფურისისხ
ლძარღვები- იწყებიანდერმისდვრილშიდაქმნისორწნულსზერელე-დვრილოვანშრეშიდაღრმა-
ჰიპოდერმში. კანისნერვები-შედგებაღრმა, საშვალოდაზერელეწნულებისაგან.
ეპიდერმისიდადერმაუფრომდიდარიანერებით.
კანისმგრძნობიარენერვებიმთავრდებათავისუფალინერვულიდაბოლოებისსახით.

კანის ფუნქციებია: დაცვითი ფუნქცია--- ეპიდერმისი ელექტრონების და სინათლის ცუდი გამტარია.

რქოვანა შრის შეუღწევადობა ორგანიზმს იცავს სითხეების აბსორბციისგან. კერატინის მეშვეობით
ხორციელდება ქიმიური ნივთ მიმართ რეზისტენტობა. რეზისტენტობა მატულობს ცხიმის და საოფლე
ჯირკვლების ფუნქციების მეშვეობით, რადგან ისინი ქმნიან მჟავე გარემოს, რაც არახელსაყრელია
მიკრობებისთვის. დერმა და ჰიპოდერმა მექანიკური ზემოქმედებისაგან იცავს ქვეშმდებარე ქსოვილებს.

თერმომარეგულირებელი ფუნქცია--- კანი ინარჩუნებს ერთდაიმავე ტემპერატურას გამოსხივების

გამტარობის და გადახურებისას ზედაპირიდან წყლის აორთქლების შედეგად.გადახურებისას
ხდებაკაპილარების გაფაღტოება და სისხლის გამტარობის გაზრდა და კანის ყველა ჯირკვლის
სტიმულაცია და ოფლის გამოყოფის გაძლიერება, სიცივისას პირიქით.

სეკრეტული ფუნქცია--- ხორციელდება საოფლე და ცხიმის ჯირკვლების მეშვეობით. ხდება კანის

ზედაპირზე ცხიმის და ოფლის შერევა და წარმოიქმნება წყალცხიმოვანი ემულსიის თხელი აპკი,
რომელიც მნიშვნელოვანია კანის ნორმალური ფიზ მდგომარეობის შენარჩუნებისთვის. ორგანიზმიდან
ოფლთან ერთად შძეიძლება გამოიყოს სხვადასხა ნივთიერება მაგ სუფრის მარილი. ოფლის გამოყოფის
ნერ ცენტრი მოგრძო და ზურგის ტვინშია.

კანის შეღწევადბა---წყალს და მრავალ ხსნარ არ ატარებს. ჰორმონები და ა და დ ვიტამინები უკეთ

შეიწოვება თუ ისინი ზეთშია გახსნილი.
კანის რეც ფუნქცია--- ტემპერატურის(სიცივე-კრაუზეს კოლბები, სითბო- რუფინის სხეულაკები),
ტკივილის და შეხების(მეისნერის და მერკელის სხეულაკები, ღრმა ზეწოლას აღიქვამს- ფატერ პაჩინის
სხეულაკები) ფუნქცია. ექსუდატის ზეწოლა კანზე ქავილის შეგღძნებას იწვევს და რაც უფრო ღრმადაა
ექსუდატი მით უფრო ძლიერია ქავილი.

კანზე მოქმედი ფაქტორები: ეგზოგენური ფაქტორებია: მექანიკური, ფიზიკური, ქიმიური,

ინფექციური.ენდოგენური ფაქტორებია: შინაგანი ორგანოების ფუნქციის მოშლამ.

კანის დაავადების დიაგნოსტიკა: ინსპექცია ,პალპაცია,მოფხეკა, დერმატოსკოპია.

კანზე ვათვალიერებთ: ელასტურობას, ტურგორს, ფერს და კანის დანამატებს.

პირველადი გამონაყარი მეორადი გამონაყარი

 ლაქა  ქერცლი
 ურტიკა  ქერქი
 ხორკლი  ეროზია
 პაპულა (კვანძი)  წყლული
 ნოდუსი  ექსკორიაცია
 ბუშტუკი  ნაწიბური
 ბუშტი  ნახეთქი
 პუსტულა (ჩირქმბადი)  პიგმენტაცია
 ატროფია
 ვეგეტაცია
 ლიქენიფიკაცია

პირველადი გამონაყარი:

ლაქა(macula)- არის კანის ან ლორწოვანი გარსის ფერის შემოფარგლული ცვლილება. განარჩევენ:

I)სისხლძარღვოვან (ზეწოლით ქრება)-როზეოლა-მცირე ზომის სისხლძარღვოვსნი ლაქა

ერითემა-დიდი ზომის სისხლძარღვოვანი ლაქა.

ჰემორაგიულ (ზეწოლის შემდეგ არ ქრება)-ლაქის ფერი დამოკიდებულია სისხლჩაქცევიდან გასულ

დროზე.

პურპურა-მცირე, მრგვალი, მრავლობითი სისხლჩაქცევები

პეტექია-წერტილოვანი სისხლჩაქცევა

Vibices- ზოლისებური, ხაზოვანი

ეკქიმოზებზე- უსწორო ფორმის

II).პიგმენტურ- 1) ჰიპერპიგმენტაცია.2)დეპიგმენტაცია (ვიტილიგო, ლეიკოდერმა, დეპიგმენტური

ხალები)
III).ტელეანგიოექტაზიას (ზეწოლით ქრება)-კანის ზერელე სისხლძარღვების მყარი არათნაბარი
გაფართოება.

ურტიკა (urtica) - კანის დვრილოვანი შრის შემოფარგლული მწვავე ანთებითი შეშუპება. ახასიათებს
ძლიერი ქავილი, მრგვალი ან ოვალური. სწრაფად და უკვალოდ ქრება. სიდიდე-მუხუდოს ან
ხელისგულისოდენა. ცალლკეული ურტიკალური გამონაყარი ჩნდება მწერების ნაკბენით.

ურტიკალური გამონაყარი ახასიათებს- ჭინჭრის დასუსხვა (ციება)-(ძლიერი ქავილი, ნაკაწრები არ

აღინიშნება), სიცივის ზემოქმედება და შინაგანი ფაქტორების გავლენით. შრატის დაავადების, კვინკეს
შეშუპების, დიურინგოს დერმატიტის, საკვებით და მედიკამენტური გამონაყარი.

ბუშტუკი (vesicula) - კანის დონეზე, სითხის შემცველი პატარა ბუშტი, ერთ ან მრავალკამერიანი.
მდებარეობს რქოვანა შრის ქვეშ, ეპიდერმისში, ეპიდერმის და დერმას შორის. სიდიდე-ქინძის მარცვლის
ან მუხუდოს ხელა. შიგთავსი-გამჭირვალე სეროზული და სისხლიანი. შიგთავსის დაჩირგების შემდეგ
გარდაიქმნება პუსტულად. ბუშტუკის გასკდომის შემდეგ შიგთავსი შრება და ქერქად გარდაიქცევა. მყარ
კვალს არ ტოვებს, რჩება პიგმენტაცია, რომელიც თანდათნ გაივლის. ბუშტუკი ვითარდება- ეგზემის,
ვულგარული ჰერპესის, ზოსტერის, დიურინის დერმატიტის, ტრიქოფიტიის, მუნის და სხვადასხვა სახის
დერმატიტის დროს.

ბუშტი (bulla) – სითხის შემცველი გამონაყარი, სიდიდით მუხუდოს ზომას აღემატება. ურო ხშირად
ერთკამერიანია. შიგთავსი: სეროზული, სისხლიანი, ჩიქროვანი. ზედაპირი-დაჭიმული ან დუნე.
მდებარეობს-რქოვა შრის ქვეშ, ეპიდერმისში, ეპიდერმისის ქვეშ.ბუშტის გასკდომის შემდეგ წარმოიქმნება
ეროზიები. ბუშტები წარმოიქმნება- პემფიგუსის, ახალშობილთა პემფიგუსის, ბულოზური იმპეტიგოს,
ერითემის, დამწვრობის, ზოგიერთი დერმატიტის დროს.ინტერსტიციურ ან უჯრედშორის შეშუპებას
ეწოდება- სპონგიოზი.

ვირუსული დაავადებების (ზოსტერის და ვულგარული ჰერპესის დროს) აკანტოლიზთან ერტად

აღინიშნება დეგენერაციის ორი ფორმა: მობალონირე და რეტიკულური დეგენერაცია.

 მობალონირების დროს კავშირგაწყვეტილი ეპითელური უჯრედები ზომაში იზრდება

და სფეროებად (ბალონებად) გარდაიქმნება
 რეტიკულურის დროს წვეტიან უჯრედთა ჯგუფებში ბირთვები იშლება, პროტოპლაზმა
გარდაიქმნება ბუშტუკებად.

პუსტულა (pustula) - ჩირქის შემვბელი ბუშტუკია. პირველადი გამონაყარია- სიკოზის დროს. მეორადი
გამონაყარია- სტრეპტოკოკული იმპეტიგოს, წითელი ფერიმჭამელას, ფურუნკულოზის დროს.

იმპეტიგო-ანთებითი ხასიათის ბუშტუკი, რომელიც ჩირქმბადად სწრაფად გარდაიქმნება.

ჩირქმბადის გახსნის შემდეგ შიგთავსი ხმება და გარდაიქმნება მოყვითალო ქერქად, რომლის მოვარდნის
შემდეგ რჩება პიგმენტაცია (წარმავალი).

გვხვდება- პიოდერმიის, ვულგარული და წითელი ფერიმჭამელის, ეგზემის, ციმბირის წყლულის დროს.

პაპულა (papula) - კანზე მომკვრივო შემაღლებული ადგილი. წარმოიქმნება- ინფილტრატის, ახალი

ქსოვილის წარმოქმნის ან მისი გადიდებისხარჯზე.

ლიქენი-მილიარული კვანძებისგან შემდგარი კვანძები (წიტელი ლიქენი, ლიქენოიდური

ტუბერკულოზი).

მუხუდოს მარცვლისოდენა (ლენტიკულური)- ფსორიაზის, სიფილისის მეორე ხანის დროს, უფრო დიდი
ზომის- ჰიპერტროფიული პაპულები-სიფილისის მეორე ხანაში.დმახასიათებელია- მკვეთრი საზღვარი,
მრგვალი, ოვალური, პოლიგონური, ხაზოვანი, ბრტყელი, მახვილწვეტიანი, ჭიპისებრი, გუმბათისებრი,
რბილი, ცომისებრი, მკვრივი, მაგარი, მკვრივ-ელასტიკური.

პაპულა წარმოიქმნება:

ეპიდერმისის შემოფარგლული გასქელების შედეგად-ვულგარული მეჭეჭების დროს

დერმის შემოფარგლული ინფილტრაციის სედეგად-ფსორიაზი, წიტელი ბრტყელი ლიქენი.

პაპულა შეიძლება იყოს:

 ეპიდერმული-ფსორიაზი დროს
 დერმული-სიფილისი მეორე ხანაში
 ეპიდერმულ-დერმული - წითელი ბრტყელი ლიქენის დროს

უკუგანვითარებისასტოვებს- არამყარ კვალს - პიგმენტაცია, დეპიგმენტაცია. P.S ნაწიბურს არ ტოვებს,

რითაც განსხვავდება ხორკლისგან.

გვხვდება - სიფილისი მეორე ხანაში, ეგზემის, სემოფარგლული და დიფუზურო ნევროდერმიტის,

წითელი ბრტყელი ლიქენის, ფსორიაზის დროს, მეჭეჭების დროს.

 ჰიპერკერატოზი- რქოვანა შრის გასქელება, ვითარდება ჭარბი კერატინიზაციის ან რქოვანა

ფირფიტის ჩამოცლის ნორმალური პროცესის შესუსტების შედეგად. ხშირად ერწყმის
გრანულოზზს (მარცვლოვანი შრის გასქელებას).
 აკანტოზი-წვეტიანი შრის გასქელება. ხასიათდება ეპიდერმისის დვრილთაშორისი მორჩების
დაგრძელებით. ახასიათებს: ფსორიაზზს, წითელ ბრტყელ ლიქენს, ეგზემას, ნევროდერმიტს.
 პარაკერატოზი- წარმოიქმნება არასაკმარისი კერატინიზაციის დროს. ხასიათდება რქოვანა
შრეშისაღებავის კარგად ამთვისებელი ბირთვების არსებობით. ახასიათებს ფსორიაზს.

ხორკლი (tuberxulum) - ვითარდება კანში გრანულომის ხასიათის ანთებითი ინფილტრატის

წარმოქმნისას.პაპულისგან განსხვავდება პროცესის სიღრმით და გამოსავლით: უკუგანვითრების შემდეგ
ყოველთვის ტოვებს ნაწიბურს ან ნაწიბურის ატროფიას.გვხვდება-კანის ტუბერკულოზის, ლეიშმანიოზის,
სიფილისის დროს.

ნოდუსი (nodus) - მეტნაკლებად შემოფარგლული გამკვრივებული ადგილია, სიდიდით და სიღრმით

პაპულაზე დიდია. ანთებითი ხასიათის ნოდუსი უკუგანვითარების შემდეგ ნაწიბურს ტოვებს.ნოდუსი
გვხვდება-ტუბერკულოზის, სიფილისის, კვანძოვანი ერითემის, ღრმა ტრიქოფიტისდროს.

მეორადი გამონაყარი:

ქერცლი (squama) - იქტიოზის დროს ქერცლი პირველადი გამონაყარია. მეორადი გამონაყარია-

ფსორიაზის, ეგზემის და ზოგიერთი დერმატოზის დროს.ვითარდება- ნორმალური რქოვანას ჭარბი
განვითარებისას და რქოვანას წარმოშობის პათოლოგიურად შეცვლილი პროცესის დროს. ყოველთვის
მშრალად წარმოიქმნება. შეიძლება განვითარდეს ქატოსებური, წვრილფირფიტოვანი
აქერცვლა(სხვადასხვაფერის პიტირიაზი და ფსორიაზი) და მსხვილფირფიტიანი აქერცვლა (ზოგიერთი
დერმატიტი, ერითროდერმა).ცხიმით გაჟღენთლი ქერცლი გვხვდება- სებორეის დროს.

ქერქი (CRUSTA) - წარმოიქმნება ბუშტუკის გახეთქვის შემდეგ. მისი ფერი დამოკიდებულია გამონადენის
ხასიათზე.
გვხვდება- იმპეტიგოს და სებორეული ეგზემის დროს (მარტივად სცილდება), ვულგარული ექიმის დროს
(მაგრადაა ჩამჯდარი).

ექსკორიაცია (excoriation) - ნაკაწრი- კანის დაფხანის ან რაიმე დაზიანების შედეგია. ხშირად ზოლისებრი
ან მრგვალი ფრომისაა. იმ შემთხვევაში თუ მხოლოდ რქოვანა შრის მთლიანობაა დარღვეული აღინიშნება
აქერცვლა ზოლის სახით, ხოლო როცა უფრო ღრმა პროცესია გამოჯონილი სეროზული სიტხის გაშრობის
შემდეგ ჩნდება მოყვითალო ქერქი. ქერქის მოვარდნის შემდეგ რჩება პიგმენტაცია, ზოგჯერ ნაწიბურიც.

ეროზია (erosio) - კანის ან ლორწოვანის მთლიანობის ზერელე დარღვევა, ბუშტუკების, ბუშტების,

პუსტულების გახსნის შემდეგ წარმოიქმნება. ჩვეულებრივ წითელი ფერისაა, სველდება და ქერქით
იფარება, არასდროს ტოვებს მყარ კვალს, ხორცდება უნაწიბუროდ. დროს არც თუ იშვიათდ ეროზირდება
პაპულები.

გვხვდება- პემფიგუსის დროს.

წყლული (ulcus) - კანის ქსოვილის უფრო ღრმა დაშლა, რომელსაც მოზდევს როგორც ეპიდერმისის, ისე
დერმის დაშლა. წარმოიქმნება ხორკლის და კვანძის დაშლისას, შეხორცების შემეგ ყოველთვის ტოვებს
ნაწიბურს.

შეიძლება იყოს: მრგვალი, ოვალური, უსწორმასწორო, მკვრივი, რბილი, სწორი, ბრტყელი, შემაღლებული.

ნახეთქი - კანის დაჭიმული ადგილები, როცა კარგავს ელასტიკურობას (სახსრების ზემოტ,

ხელისგულებზე, ფეხის თითებს შორის, პირის კუთხეებში) ვიტარდება კანის ხაზისებრი დეფექტი.
ხასიათდება ტკივილით. გამოიყოფა- სეროზული ან სეროზულ-ჰემორაგიული სითხე.

პიგმენტაცია - ვითარდება როგორც გადატანილი ანთებითი პროცესის შემდეგ, ისე პირველადად

(ჭორფლი, პიგმენტური ხალები). შეიძლება ქონდეს როგორც მკვეთრი, ისე არამკვეთრი საზღვარი,
სხვადასხვა ფერისაა.შეიძლება განვიტარდეს ჰემოსიდერინის დალექვისას მელანინის რაოდენობის
მომატების შედეგად.ზოგჯერ პიგმენტაციას განაპირობებს საღებავი ნივთიერებების დაგროვება.

ნაწიბური -ვითარდება კანის ნორმალური ქსოვილის დაღუპვისას და მისი შემაერთებელი ქსოვილით

ჩანაცვლებით. დერმის დვრილები გასწორბულია, ეპიდერმისის დვღილთშორისი მორჩები არ არის.
ხშირად ნაწიბური წარმოიქმნება დაავადებული კერის დაწყლულების შემდეგ, იშვიათად დაწყლულების
გარეშე ანუ მშრალად ( კანის პაპულო-ნეკროზული ტუბერკულოზი, მესამე ხანის ტუბერკულოზური
სიფილისი).ახალი ნაწიბური ჯერ წიტელია, შემდეგ ვარდისფერდება, უფრო ძველი კი თეთრი. ნაწიბური
ვითარდება ყველა ღრმა პროცესის შემდეგ, რომელსაც ახლავს დაწყლულება (სიფილისის 3ხანა, კანის
ტუბერკულოზი, კეტრი, ლეიშმანიოზი, კანის კიბო).

ნაწიბუროვანი ატროფია-სედარებიტ ნაკლები რაოდენობით უფრო ნაზი შემნაცვლებელი ქსოვილი

წაროიქმნება ნაწიბურთან შედარებით, კანი გათხელებულია და ატროფირებული არე ჩავარდნილია.
ხშირად მშრალად ვითარდება, კერის წინასწარ დაუწყლულებლად.

ლიქენიფიკაცია - კანის გაძლიერებული ნორმალური სურათი, შეუიარაღებელი თალითც მარტივად ჩანს.

ვითარდება ინტენსიური დაფხანისას- შემოფარგლული და დიფუზური ნევროდერმიტი, ქორინიკული
ეგზემა.

ვეგეტაციები - დერმის დვრილების გამონაზარდები, თან ახლავს ეპითელიუმის წვეტიანი შრის-

დვრილთაშორისი ეპითელიური მორჩების გასქელება.წარმოიქმნება- პაპულების, ეროზიების, ანთებითი
ინფილტრატების ზედაპირზე.გასინჯვისას ყურაღება უნდა მივაქციოთ -- გამონაყარის გავრცელებას,
შეიძლება იყოს: შემოფარგლული, დისემინირებული, გენერალიზებული, ასიმეტრიული და სიმტრიული.

 ეკზანთემა- გამონაყარი კანზეა ლოკალიზებული.

  ენანთემა- ლორწოვანი გარსია დაზიანებული.

კანის მგრძნობელობის გამოკვლევა პირველხარისხოვანია - კეთრის, სირინგომიელიზის, პათომიმიის

დროს. იკვლევენ კანის ტაქტილურ, ტემპერატურულ და ტკივილზე მგრძნობელობას.

თმა-კუნთის რეფლექსი- არარსებობა მიუთითებს სიმპათიუკური ინერვაციის მოშლას და კანის

ცხოველმყოფელობის დასუსტებაზე. (იქტიოზი და სხვა დერმატოზი).

გამონაყარის მოფხეკის მეთოდი (ფრჩხილით, სასაგნე მინით, სკალპელით)- ძირითადად იყენებენ

ფსორიაზზე ეჭვის დროს. იღებენ 3 ძირითდ სიმპტომს:

 სტეარინის ლაქა
 აპკსა
 წვეთოვანი სისხლის გამოჟონვა

ზოგჯერ ამ მეთოდს იყენებენ წითელი მგლურას (მჭამელას) დროს. ამ დროს ავადმყოფი ტკივილს
გრძნობს, რადგან ქერცლის ფირფიტა მაგრადაა ჩამჯდარი ფოლიკულის ხვრელში, ეს არის ბენიეს
სიმპტომი.

ნიკოლსის სიმპტომი- პემფიგუსის დროს ეპიდერმისის რქოვანდა მარცვლოვან შრეებს შორის კავშირის
შესუსტება. მისი დადგენა ხდება ორი მეთოდით:

 ბუშტის გამსკდარი საფარველის გამოწევისას რქოვანა ძვრება ბუშტს მის საზღვრებს იქეთაც
 კლინიკურად ჯანსაღ კანს მასზე ხახუნის დროს რქოვანა შრე ადვილად შორდება.

გაღიზიანების იზომორფული რეაქცია- კლინიკურად ჯანსაღ კანზე ამ უკანასკნელის გაღიზიანებისას

საპასუხოდ წარმოიქმნება დაავადებისთვის დამახასიათებელი გამონაყარი.

მისი გამოწვევა შეიძლება დერმატოზის პროგრესულ სტადიაზე, ფსორიაზის დროს გამოიყენება.

დიასკოპია (ვიტროპრესია) - კანზე მინის ზეწოლისა მისი დაზიანებული არის დათვალიერება: ამ დროს
კანს ცილდება ჰიპერემია, რის შემდეგადაც უკეთ ჩანს გამონაყარის ძირითადი შეფერილობა. იყენებენ:
ტუბერკულოზური მჭამელის ( ჰიპერემიის მოცილების შემდეგ ხორკლს შემწვარი ვაშლის ფერი აქ-
ვაშლის ჟელეს სიმპტომი).

ვუდის ფილტრი- ულტრაიისფერ სხივებს ნიკელის ფილტრში, გამოიყენება თავის თმიანი ნაწილის
მიკროსპორიის დიაგნოსტიკისთვის-კაშკაშა მწვანე ფერს გამოსცემს. ასევე გამოიყენება- წითელი
მჭამელის, სკლეროდერმიის დროს.

სუპრაეპიდერმული (ქსოვილოვანი, წვეთოვანი)- იყენებენ კანის პროფესიული დაავადების დროს და

საჭიროა ალერგენის გამოვლენა.

იოდოვანი კალიუმის სინჯს იყენებენ - დიურინგის დერმატიტის დროს. სინჯი დადებითია-

კლინიკურად ჯანმრთელ კანზე გასანთლული ქაღალდის ქვეშ წაუსვამენ იოდოვანი კალიუმის 50%
მალამოს, 24 საათის შემდეგ მალამოს წასმის ადგილზე გაწითლებული კანის ფონზე ჩნდება რამდენიმე
ბუშტუკი.

ზოგადი თერაპია:
1.სედაციური თერაპია მოიცავს--- მკურნალობის იმ მეთოდებს, რომელიც დამამშვიდებლად მოქმედებენ
ავადმყოფის ნერვ სისტემაზე.

-ძილით მკურნალობა ნმაჩვენებია ავადმყოფებისთვის რომლებსაც ქერქული დინამიკის მოშლა აქვთ

გამოხატული. ძილით მკურნალობას შეიძლება თან სდევდეს თანამოვლენები ამიტომ უპირატესობა
უნდამიექცეს ჰიპნოზურ ძილს.

-ფსიქო თერაპია ანუ კმურნალობა სიტყვით.

-ბრომი, ნოვოკაინი ტრანკვილიზატორები, ატარაქსიული და ნეიროპლეგიური პრეპარატები გამოიყენება

ქავილით მიმდინარე დერმატოზის სამკურნალოდ.

-ამინაზინი მოქმედებს ვნს-ზე , სეყავთ ინტრამუსკულურად და ინტრავენურად, უკუნაჩვენებია სისხლის,

ღვიძლის, თირკმლის და თრომბოემბოლიით მიდრეკილი დაავადების დროს.

-განგლიომაბლოკირებელი პრეპარატები (ნანოფინი) იწვევს ვნს-ის იმპულსის ბლოკირებას.

2.მადესენსიბილიზებელი თერაპია--- გამოიყენება ალერგიული ბუნების დერმატოზთა სამკურნალოდ,

უნდა მოხდეს ალერგენის გამოვლენა და უნდა მოხდეს მისი მოშორება. დესენსიბილიზაციისთვის
ფართოდ იყენებენ ანტიჰისტამინურ საშუალებებს ( სუპრასტინს, დიმედროლს,დიაზოლინი, ტავეგილი)
ამ პრეპარატების უკუჩვენებებია თავბრუს ხვევა და გულისრევა, ასევე აგრანულოციტოზი და მაღალი
აგზნებადობა. ანტიჰისტამინური წამლები კალციუმთან ერთადუფრო ეფექტურია.

-უკალციმის პრეპარატებს იყენებენ გავრცელებული სველი და ძლიერი თანდართული ქავილის დროს და

გამოხატული შეშუპებისას. კალციუმს აქვს მადესენსიბილისზებელი, სედაციური და ანთენ~ბის
საწინააღმდეგო მოქმედება. უფრო ხშირად იყენებენ კალციუმის ქლორიდს ინტრავენურად მვეთრი
პროცესის დროს. კალციუმის გლუკონატს უნიშნავენ ბავშვებს ინტრამუსკულარულად ამ პრეპარატს არ
უნიშნავენ 50 წელს გადაცილებულებს და იმათ ვისაც აქვს ყაბზობა.

-გოგირდმჟავა ნატრიუმი უფრო ეფექტურია ინტრავენურად, იგივე ჩვენებებია ქვს რაც კალციუმის
პრეპარატს,

-აუტოჰემოთერაპიას იყენებენ ალერგიული პროცესების კერძოდ ეგზემების ზოგიერთი ფორმის,

დერმატიტების დროს. ავადმყოფის საკუთარი სისხლი შეყავთ ინტრამუსკულურად 2-10 მლ. არაა
რეკომენდირებული იმ პირებისთვის ვისაც აქვს აქტიური ტუბერკულოზი,გულ-სისხლძარღვთა
დაავადება და მოხუცებისთვის.

-ლაქტოთერაპია იყენებენ ღრმა პიოდერმის დროს.

-სუფრის მარილის ინტრავენური შეყვანა, გოგირდმჟავა მაგნეზიის ინტრამუსკულური შეყვანა და

სალიცილატების შიგნით მიღება.

3.დიეტური მკურნალობა--- არჩევენ სპეციფიკურ და არასპეციფიკურ დიეტას. სპეციფიკურია ის დიეტა

რომელსაც ავადმყოფს უნიშნავენ მაშინ როცა კანის დაავადების გარდა აქვს ნივთიერებათა ცვლის მოშლა,
კუჭ-ნაწლავის და სისხლის დავადებები. არასპეციფიკურ დიეტას მიეკუთვნება ანთების საწინააღმდეგო
მადესენსიბილიზებელი დიეტა. ნახშირწყლების შეზღუდვა რეკომენდირებულია პიოდერმიის დროს.
ნახშირწყლების და სუფრის მარილის შეზღუდვა რეკომენდირებულია ეგზემის და ნევროდერმიტის
დროს.

4.ვიტამინები---ც ვიტამინი---აძლიერებს ინფექციის მიმართ ორგანიზმის წინააღმდეგობის გაწევის უნარს,

დეტოქსიკაციური და მადესენსიბილიზებელი, აძლიერებს სისხლის შედედებას, ხელს უშლის მელანინის
წარმოქმნას, აძლიერებს სისხლის წარმოქმნას. გამოიყენება ისეთი დაავადების დროს რომელსაც
ახასიათებს ჰიპერ პიგმენტაცია და ჰემორაგიული მოვლენების დროს. მოქმედებს ასევე ქოლესტერინის
ცვლაზე. ც ავიტამინოზისას ვითარდება სურავანდი.

პ ვიტამინი--არეგულირებს სისხლძარღვტა კედლის შეღწევადობას და სიმყიფეს.

ბ კომპლექსის ვიტამინები--- ბ1-- ანტინერვიტული ვიტამინია მონაწილებს ნივთ .ცვ;აში,მოქმედებს

გამაუტკივარებლად და მონაწილეობს კუჭის სეკრეციის ცვლაში,მისი ნაკლებობა იწვევს ბერიბერს. პპ(ბ3)
ვიტამინი--- პელაგრის დროს იყენებენ და მნიშვნელოვანია დერმატოლოგიაში რადგან აფართოებს
სისხლძარღვებს და ქავილის წინაარმდეგაც მოქმედებს.

ა ვიტამინი---მონაწილეობს რქოვანას წარმოქმნის რეგულაციაში და გამოიყენება ისეთი დაავადების დროს

რასაც ჰიპერკერატოზი ახასიათებს.

დ ვიტამინი--- მონაწილეობს კალციუმის და ფოსფორის რეგულაციაში და იყენებენ ტუბერკულოზის

დროს.

5.ჰორმონოთერაპია---გამოიყენება კანის დაავადების დროს რომლის მიზეზია ჯირკვლების ჰიპოფუნქცია.

კორტიკოსტეროიდები ინიშნება მცირე დოზით და ხანმოკლე დროით მათ აქვთ ქავილის საწინააღმდეგო
მოქმედება. დიდი დოზით უეცრად შეწყვეტა იწვევს ჰიპოკორტიციზმს.

მასტიმულირებელი თერაპია: მიეკუთვნება ვიტამინები, კანქვეშ ჟანგბადის შეყვანა, ჰემოტრანსფუზია,

აუტოჰემოთერაპია და სხვა. ასევე შეიძლება ავადმყოფს დაენიშნოს დარიშხანნახშირმჟავა ნატრიუმს ,
ბავშვებში კი თევზის ქონი.

ქიმოთერაპია:ანტიმალარიული პრეპარატები იყენებენ წითელი მჭამელის დროს და აქვს

ანტიჰისტამინური და ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება, არ გამოიყენება ფსიქიური, სისხლის და
ღვიძლის დაავადების დროს. იზონიკოტინის მჟავას და პარაამინოსალიცინმჟავას პრეპარატს იყენებენ
ტუბერკულოზური დაავადების დროს.

ანტიბიოტიკები:იყენებენ პიოდერმული დაავადების დროს: სტრეპტომიცინი, პენიცილინი,

სინტომიცინი, ტეტრაციკლინი,ო ქსიტეტრაციკლინი.

სოკოს დროს: გრიზეოფულოვინი და ნისტატინი.

ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკმა შეიშლება გამოიწვიოს კანდიდოზი.

ადგილობივი მკურნალობა: იყენებე საფენებს , შესანჯღრევი ნარევი,მოსაფრქვევი ფხვნილი,

პასტები, მალამოები, კომპრესიები და სხვა.

საფენებს ხმარობენ---სისველის, შეშუპების, წვის და ქავილის შესამსუბუქებლად, საფენი უნდა იყოს ცივი
და 3-5 წთ-ში უნდა გამოიცვალოს, უნდა მოხდეს მისი შეწყვეტა დროულად რადგან დაზაინებული კანი
არ გამოშრეს.

მოსაფრქვევი ფხვნილი და პუდრი---იყენებენ ანთებითი და სუბიექტური მოვლენების შესამცირბლად და

კანის ზედაპირის გამოშრობის და დეზინფექციის მიზნით. ეს ფხვნილი იწოვს ცხიმს და ოფლს რითაც
აგრილებს კანს.

მადეზინფიცირებელი ფხვნილი--- იყენებენ ეროზიული და წყლულოვანი დაავადების სამკურნალოდ.

შესანჯღრევი ნარევები--- გამოიყენება დერმატიტის და ეგზემის შემთხვევაში, რადგან აგრილებს და

აშრობს კანს. შედგება სითხისგან და პუდრისგან, როცა აორთქლდება სითხე ფენად ილექება ეს ფხვნილი
და დიდი ხანი ნარჩუნდება კანზე.
პასტები---შუალედურია შესანჯღევ ნარევს და მალამოებს შორის. იგი იწვევს ანთებით პროცესების
შემცირებას და დაზიანებული არის გამოშრობას. არაა რეკომენდირებული კანის თმიან ადგილზე
წასასმელად და ზედმეტად სველ ადგილებში.

მალამო---იწვევს კანის ტემპერატურის მომატებას, ზედაპირული არეების გაფაშრებას და კანის

სისხლძარღვების გაფართოებას ამიტომ ის უკეთ შეიწოვება. გამოიყენება კანის ინფილტრაციის დროს და
რქოვანას შრის ზედა ნაწილის ასაქერცლად.

სალბუნი---სქელი წებვადი მასაა,სალბუმს ქსოვილის ნაჭერზე თხლად უსვამენ და იყენებენ მცირე

ნახვევის ფიქსაციისთვის, შესაძლებელია სამკურნალო საშუალებებიც შეურიოთ. იგი აკავებს წყლის
აორთქლებას, აძლიერებს სისხლის მიწოდებას, იწვევს რქოვანას მაცერაციას, რაც ხელს უწყობს წამლების
კანში უკეთ შეღწევას.

ლაქი---სითხეა რომელიც კანის ზედაპირზე სწრაფად შრება და წარმოქმნის თხელ აპკს, მისი
შემადგენლობაში შედის კოლოდიუმი და ტრამვატიცინი, მონაწილეობს სამკურნალო საშუალებეის კანში
შეღწევას.

ანთების საწინააღმდეგო და გამონადენის შემკვრელი საშუალებები- ეს საშუალებებია, ისინი რასაც

იყენებენ საფენებისთვის: ტყვიის, წყალი, ბუროვის სითხე, რეცორცინი, ტანინი, ასევე ფხვნილები,
რომლებიც გამოიყენება: შესანჯღრევი ნარევების, პასტების, თუთიის ზეთის შემადგენელ ნაწილად.

ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება აქ- კორტიკოსტეროიდებს:

 ჰიდროკორტიზონს,
 პრედნიზოლს

დამწვრობის დროს გამოიყენება - ლინიმენტები, კერატოპლასტიკური და მარედუცირებელი

საშუალებები: იქტიოლი, კუპრი, გოგირდის და ვერცხლისწყლის პრეპარატები.

კერატოლიზური საშუალებები: უზრუნველყობენ რქოვანა შრის მოცილებას, იყენებენ ჰიპერკერატოზის

დროს ან აქერცვლისას.კერატოზული თვისეაბა აქვთ: სალიცილის მჟავას, რეზორცინს, ტუტეებს (მწვანე
საპონს).

ანტიპარაზიტული და ფუნგიციდური საშუალებები: გოგირდი და კუპრი ანტიპარაზიტული

საშუალებებია (მუნის ტკიპას). მკბენარას დროს იყენებენ- ვერცხლისწყლის მალამოს, ნავთის და ზეთის
ნარევი. ანრიმიკოზური საშუალებებია- იოდი, გოგირდი, კუპრი, გრიზეოფულვინი-ლამიზინი,
ნისტატინი-ფლუკონაზოლი,ფლუკონაზოლი, იტრაკონაზოლი, ტერბინაფინი.

მომწველ და დამშლელი: რეზორცინი და სალიცილის მჟავა, კარბოლის მჟავა, მანგანუმმჟავა კალიუმი,

დარიშხანი, პიროგალოლი, პიოციდი, ძმარმჟვა, მწვავე ტუტეები.

ანტისეპტიკური და ანტიპარაზიტული: სპირტი, იოდი, რივანოლი, ბორის მჟავა, ანილინის საღებავები,

წყალბადის ზეჟნგი, რეზორცინი, სალიცილის მჟავა, ქსილოლი, თიმოლი, ანტიბიოტიკები, იოდოფორმი.

სითბური პროცესები: უნიშნავენ ადგილობრივად, კანის განსაზღვრული არისთვის. იწვევს აქტიურ

ჰიპერემიას და აძლიერებს ცვლის პროცესს, ასევე აყუჩებს ტკივილს. ავადმყოფს ენიშნება: თბილი
კომპრესები, ადგილობრივი ცხელი აბაზანა. ულტრამაღალი სიხშირის და მაღალი სიხშირის დენი.
ფოტოთერაპია- გულისხმობს ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედებას, გამოიყენება როგორც ბუნებრიი
ისე ხელოვნური წყაროდან მიღებული სხივები. შთანთქმული უი აღიზიანებს ნერვულ-რეცეპტორულ
აპარატს და იწვევს ადგილობრივ და ზოგად რეაქციებს.

ადგილობრივია-ერითემია, რომელიც რამდენიმე დღით გრძელდება და მთავრდებაპიგმენტაციით.

ზოგადი-ნივთიერებათა ცვლის გაუმჯობესება, D ვიტამინით გამდიდრება ორგანიზმის.

ელექტროთერაპია:

 ელექტრო (დიათერმკოაგულაცია)- მაღალი ტემპერატურის გავლენით ქსოვილები იშლება ცილის

შედედების გზით. კეთილთვისებიანი და ზოგიერთი ავთვისებიანი სიმსივნის დროს.
 ელექტრო (გალვანოკაუსტიკა)- ქსოვილის მოწვა ელექტროდენით გავარვარებული პლატინის
მარყუჟით. წვრილსისხლძარღვოვანი წარმონაქმნის ამოსაკვეთად.
 ელექტროფორეზი-
 მუდმივი გალვანური დენიტ კანში სამკურნალო ნივთიერებები შეყავთ.

კრიოთერაპია: ნახშირორჟანგის თოვლით გაყინვას იყენებენ დამშლელ საშუალებად კანის

კეთილთვისებიანი, იშვიათად კი ავთვისებიანი წარმონაქმნების ამოსაკვეთა

კანის ჩირქოვანი დაავადებები- პიოდერმიტები:

პიოდერმიების ჯგუფში გაერთიენებულია სტაფილოკოკებით და სტრეპტოკოკებით (სტრეპტოდერმია და
სტაფილოდერმია)გამოწვეული დაავადებბები. სიხშირის მიხედვით სჭარბობს კანის სხვა
დაავადებებს.სტრეპტოკოკები და სტაფილოკოკები შეილება ჯანსაღი ადამნის კანზეც იყოს.

პიოდერმიების განვითარებას ხელს უწყობს: ორგანიზმის საერთო მდგომარეობა-მძიმე ქრ დაავადებით ან

ნერვულ-ფსიქიური განცდებით დასუსტებული ადამინის ორგანიზმს დაქვეითებული აქ წინააღმდეგობის
გაწევის უნარი. ასევე მიკროსკობული დაზინებაც შეილება იყოს შეღწევის საშვალება. ზოგიერთი სახის
ქიმიკატებთა ხანგრძლივი კონტაქტიმა შეილება გამოიწვიოს რქოვანა შრის მაცერაცია. წყალთან
გამუდმებულმა კონტაქტმა შეილება გამოიწვიოს როვანა შრის გაფაშრება. მუდმივმა მუშაობამ გარეთ -
განსაკუთრებით ცხელ ამინდში იწვევს კანის სიმშრალე და ნახეთქებს. კანის დაბინძურება ისეთი ნივთ
რომლებიც თავისთავად არ იწვევენ ანთებით მოვლენებს, მაგრამ თმის ფოლიკულებს აცობენ, ცხიმის
ჯირკვლები მუშაობას აღრმავებენ, რასაც მოსდევს კანის სიმშრალე. კანის ზედაპირის დაბინძურება
უწვრილესი მაგარი კონსისტენციის ნაწილაკებით შეილება გამოიწვიოს მიკროტრამვა. ცხელ საამქროში ან
წელიწადის ცხელ დროს მუშაობისას საოფლე ჯირკვლების გაძლიერებული ფუნქცია იწვევს
ეპიდერმისის მაცერაციას. აასევე თირკმლის ზოგიერთი დაავადების დროსსაოფლე ჯ-ების სეკრეცია
მომაებულია. მწერის კბენის შემდეგ ქავილის გამო შეილება განვითარდეს ჩირმქბადი დაავადება.

განვითარებას ხელს უწყობს: ორგანიზმის საერთო მდგომარეობა, მძიმე ქრონიკული დაავადებები,

ნერვულ-ფსიქიკური განცდებით დასუსტებული ადამიანის ორგანიზმი, რომელსაც დაქვეითებული აქ
წინააღმდეგობის გაწევის უნარი.

პიოდერმიტებში გაერთიანებულია:

სტაფილოდერმიას იწვევს-ოქროსფერი სტაფილოკოკი, ზოგჯერ თეთრიც, სტრეპტოდერმიას-

სტრეპტოკოკი.
სტაფილოკოკური-სტაფილოდერმია სტრეპტოკოკული-სტრეპტოდერმია

ზერელე: ზერელე:
 იმპეტიგო
 ოსტეოფოლიკულიტი
 ფოლიკულიტი-სიკოზი
ღრმა:
ღრმა:  ექტიმა
 ფურუნკული
 კარბუნკული

ფოლიკულიტი: თმის ფოლიკულის ანთება, იწვევს staph. Aureus,თავიდან წარმოიქმნება პატარა კვანძი,
შემდეგ ქინძის მარცვლის ან ნახევარსფეროსებრი ფორმის მცირე პუსტულა, დაკავშირებული თმის
ფოლიკულის ყელის შესართავთნ (ოსტეოფოლიკულიტი), მტკივნეულობა არ ღინიშნება. პუსტულის
საფარველი იხსნება ან ხმება და ქერქად გარდაიქცევა, რომლის მოცილების შემდეგაც რამდენიმე დღე
რჩება დეპიგმენტებული ლაქა.

მკურნალობა: საჭიროა თითოეული პუსტულის გახსნა, ანილინის საღებავების სპირტიანი ხსნარის წასმა,
ჯანსაღი კანის გასუფთავება სალიცილის ან ქაფური 2% სპირტით.

ვულგარულია ანუ არაპარაზიტული სიკოზი:სტაფილოკოკური სიკოზი ფოლიკულიტის ქრონიკული

ფორმაა, იწვევს ოქროსფერი სტაფილოკოკი. ძირითადად მამაკაცები ავადდებიან, ლოკალიზებულია სახის
კანის თმიან ადგილებში და კისრის წინა ზედაპირზე. ვითარდება: ჯგუფ-ჯგუფად და ცალ-ცალკე
წვრილი ბრტყელი ან მახვილწვეტიანი ფოლიკულური ჩირქმბადები, რომლის ცენტრშიც თმაა,
პუსტულის გახსნის შემდეგ წარმოიქმნება ქერქი. მყარ კვალს არ ტოვებს.

ხშირად პროცესი გადადის ზედა ტუჩის კანზე, შემდეგ კი სახის სხვა თმიან არეებზე-ნიკაპზე, ლოყაზე
და კისერზე. სიკოზი შეიძლება გართულდეს ეგზემატიზაციით, ამ დროს ავადმყოფს აღენიშნება ქავილი,
მძიმე შემთხვევაში სისველე.

მკურნალობა: ადგილობრივად იყენებენ ანილინის საღებავებს, სინტომიცინის ემულსიას,

ერითრომიცინი,ტეტრაციკლინი.

ზოგადი თერაპია-სპეციფიკური იმუნობიოლოგიური პრეპარატები: სტაფილოკოკური ვაქციანა,

სტაფილოანატოქსინი, ანტიფაგინი.

ფურუნკული:ფურუნკული ფოლიკულიტისგან ვითარდება. ინფილტრატის არეში აღინიშნება შეშუპება,

ანტების არეში კანი შემაღლებულია, მუქი წითელი ფერისაა. კვანძის მწვერვალზე აღინიშნება მცირე
ზომის ჩირქოვანი ქერქი. ლოკალიზაციის ყველაზე საშიში ადგილია სახე, განსაკუთრებით ზედა ტუჩი,
ცხვირის ნესტოები, თვალქვეშა არე, ლოყა. ზედა ტუჩის ფურუნკული ხასიათდება: თავის ტკივილი,
მაღალი ტემპერატურა, გულისრევა, პირღებინება, შემცივნება. თუ ერთ ფურუნკულს მიყოლებით მიყვ
ერთდროულად რამდენიმე - ფურუნკულოზი ეწდება.

Aqane aklia karoCe piodermiebi ra

 კანისსოკოვანიდაავადებები
მიკოტოქსიკოზი-საკვებადგამოყენებულისოკოთიგამოწვეულიმოწამვლა. მიკოზი-კანისდაავადება.
მიცელიუმი-
სოკოპარაზიტისსტრუქტურისნაწილი,გამოიმუშავებსფერმენტებს,რომელიცგარემომცველქსოვილსაზიანე

ბს.
ნაირფეროვანიპიტირიაზი-ემართებათ 8-12
წლისდაზევით.ქრონიკულიდაავადებაა,ახასიათბსარაანთებითიმოყავისფროლაქოვანი,გაერთიანებისაკენ
მიდრეკილიგამონაყარი. პირველილოკალიზაცია-გულმკერდიდაზურგი.
არვითარდებაქვედაკიდურებზედასახეზე.ლაქებიშეიძლებაიყოსპიგმენტური(მოყავისფრო)
ანდეპიგმენტური
(თეთრი).დამახასიათებელიაქატოსებრიაქერცვლა.ლაქებისუფროძლიერგამოვლენისმიზნითგამოიყენებაი
ოდი. სუბიექტურიშეგრძნება-ქავილი.
სიფილისურილაქებიანთანდაყოლილილაქებიარიქერცლებარითაცგავარჩევთპიტირიაზისგანმათ.
მკურნალობა-თუპროცესიგავრცელებულიარაა 2% იოდისნაყენსვიყენებთ.

კანისსოკოვანიდაზინებისდროსერნაირიკლინიკურისურათია.განლაგებააგანსხვავებული.

სახისეპიდერმომიკოზი-
აღინიშნებასიწითლე,შემოფარგლულია,ცენტრალურადარისაქერცვლა,ქავილი.
არშეგეშალოთწითელქარშიამდროსაღინიშნებამაღალიტემპერატურადასაწყისში.ასაკოვანითავისებურებაა
რარის.

საზარდულისეპიდერმოფიტია-
სოკოლოკალიზებულიასაზარდულისნაოჭებში,იშვიათადაზიანებსკანსიღლიისფოსოებშიდაქალისსარძევ
ეჯირკვლისქვეშ.ვითარდებასიწითლე,შემოფარგლული,
ოდნავშემაღლებული,,ცენტრალურიაქერცვლვისდიდილაქები.
ხშირადგამოდიანკანისნაოჭებისფარგლებიდან.ავადმყოფსაწუხებსქავილი.გადამდებია.
აქარისჭარბიოფლიანობა ph იცვლებარაცხელსუწყობსსოკოპარაზიტებისგამრავლებას.

ტანის-იგივეკლინიკურისურათი.
ტერფისეპიდერმოფიტია-არის 4 სახეობა1)სქვამოზური-
გამოხატულიძლიერიქატოსებურიაქეცვლაფეხისგულზეასევეაღინიშნებანახეთქები.
2)ინტერტრიგინოზული- პროცესილოკალიზებულიფეხისთითებსშორისნაოჭში, იწყება 3-4
თითებშუანაოჭიდან. ვითარდებააქერცვლარომელიცვრცელდებაპლანტარულზედაპირზე,
შეიძლებაგანვითარდესეროზიაც. 3)დისფიდროზული- ვითარდებასეროზულ-
ჩირქოვანიშიგთავსითსავსებუშტუკები.ბუშტუკისგახსნისშემდეგშიშვლდებაეროზიულიზედაპირი.
დაავადებაშეიძლებაგართულდესმეორადიპიოგენურიინფექციით,
რასაცმოსდევსტერფისშესივებადალიმფანგიტისდალიმფაგენიტისსიმპტომები.
პროცესთანდევსქავილიდამტკივნეულობა. 4)წაშლილიფორმა-უვითარდებაუმნიშვნელოაქერცვლა,
ქავილი.

მტევნის-სიწითლე,შემოფარგლულია,
აქრცვლა,ქავილი.იშვიათიფორმააგრანულომა.ვაქცევთყურადღებასარისთუმეორემტევანზენიშნები.
დიაგნოზიდასტურდებალაბორატორიულიგამოკვლვლევით.ქეცლშიდაბუშტებისსაფარველშიაღინიშნება
მიცელიუმისსხვადასხვასისქისძაფები.

რუბრომიკოზი-აზიანებს-ხელისდაფეხისკანს,ფრჩხილებს,ნაოღებს.
დაზიანებისადგილებშიკანისქელდება,დაფარულიაქატოსებურიქერცლითშემაღლებულიაფერიფერია.ფრჩ
ხილებიყვითლდება,იფშვნება.

ტრიქომიკოზი---იყოფაორჯგუფად: 1)Trichophyton endothrix-

სოკოსელემენტებითმისშიგნითიზრდებადაარიწვევსკანისმკვეთრეაქციას. კანისდაზიანებაზერელეა.
2) )Trichophyton ectothrix-სოკოთმისგარშემოა, იწვევსინფილტრაციულ-
ჩირქოვანფორმას.ზერელეფორმისდროსვითარდებაშემოსაზღვრული,მოვარდისფრო-
წითელილაქები.შეფერვაუფროგამოხატულიაკიდეებზე,აღინიშნებაპატარაბუშტუკებიდაქეცლი,
ზოგჯერბუშტუკებიარწარმოიქმნება.

თავისთმიანარეზევითარდებაკეროვანითმისცვენა, აქერცვლადაჩანსშავიწერტილები
(შავწერტილოვანიტრიქოფიტია).მეორევარიანტიშიმწვავეანთებითიპროცესისშედეგადგანვითარდებაინფ
ილტრაციულ-ჩირქოვანიფორმა.დაავადებისშემდეგთმისზრდაშეიძლებაიყოსბლოკირებული.
პროცესისახეზე-
იგივეშეიძლებაგანვითარდესთმისცვენაანჩირქოვანიელემენტებიანუპარაზიტულისიკოზი
(არაპარაზიტულისტაფილოკოკისმიერააგამოწვეული.)
ვანსხვავებლაბორატორიულიგამოკვლევით.პარაზიტულისიკოზიშეიძლებაგართულდესროცაპაციენტსაქ
ვსდიაბეტი,იმუნოდეფიციტი. თუსოკოვანიწარმოშობისაავუნიშნავთსულფამიდურპრეპარატს.

ონიქომიკოზი-ფრჩილისდაზინება.
ფრჩხილიარისყვითელიფერისდავითარდებახაზოვანიდისტროფია.
ფრჩხილიზიანდებადისტალურინაწილიდანდაშემდეგმთლიანადფრილისდაზიანებაზე.შემდეგშიპროცეს
იგადადისსხვაფრილებზედაასევეშეიძლებაპროცესშიჩაითრიოსთითებშუანაოჭი.
არსებობსფრჩხილისდაზიანებისსამივარიანტი. 1.ჰიპერტროფული- ფირფიტაგასქელებული.
2.ატროფიული-სისქეშეთხელებული 3.ნორმოტროფული-შეცვლილიარარის.
ბოლოორიფორმისდროსფრჩხილისმოცილებაარტარდება.

ფავუსი
იწყებაბავშვობისასაკში.ძირითადადზიანდებათმიანიარისკანი.თავისთმიანიარისსკუტულარულიფორმის
დროს-აღინიშნებაჩალისფერიქერქის (სკუტულების)
გროვები.ზოგჯერამგვარიქერქითავისთმიანნაწილსერთიანიჯავშნითფარავს.თმაკარგავსნორმალურფერს
დამზინვარებას. სქვამოზურიფორმისდროს-
თმიანინაწილისიზორილებულადგილებზეაღინიშნებააქერცვლა.დაზინებულითმანაცრისფერია.
პროცესიმთავრდებანაწიბუტოვანიატროფიით. იმპეტიგინოზურიფორმითდაავადებისას-
შემოფარგლულადგილზევითარდებაგამძლექერქი. სადაკანისფავუსიარისორიფორმის: სკულტურალური
(წამოიქმდებალამბაქისებრიჩალისებრისკუტულები) ერითემულ-სქვამოზური(ვითარდებამონაცისფრო-
თეთრიქერცლითდაფარულიერითემულილაქები.)
ფრჩილისდაზიანებაიწყებაფრჩხილისფირფიტებისთავისუფალკიდესთანდაგვერდებთანყვითელიფერის
ლაქებისწარმოქმნით. ვითარდებაფრჩხილებისგაფაშრება, გასქელება, დეფორმაცია,ფშვნადობა.

მიკროსპორია
აზიანებსკანს, თავისთმიანარესდაიშვიათადფრჩხილს. დაავადებისღრმაფორმაიშვიათია.
უმეტესადავადდებიანბავშვები.სქესობრივიმომწიფებისპერიოდშიდაავადებათავისითგაივლის.თავისთმი
ანარეზევითარდება-
შემოფარგლული,ერთეული,დიდიზომისკერებიწვრილიქერცლითდასოკოსსპორებით.
(თითქოსფქვილმოყრილია) ამადგილებშითმაგადატეხილიაერთდონეზე. სადაკანის-
ვლინდებავარდისფერილაქებისსახით, რომელიცსწრაფადიზრდება,კიდეებიწამოწეულია.
ხშირადდაფარულიაბუშტუკებითდაქერქით.
ჟანგისფერიმიკროსპორებითგამოწვეულიმიკროსპორიისშემთხვევაშიშეიძლებაგანვითარდესკონცენტრირ
ებულირკალები.რკალებსშორისადგილინაკლებინტენსიურადაააშეღებილი,რკალებისღიაწითელიადაწამ
ოწეულია.
მიკროსკოპიისმიკროსკობულიდიაგნოსტიკისდამხმარემეთოდიალუმინესცენციურინათურისგამოყენება.

კანდიდოზი(candida albicans)
კანდიდოზივლინდება-1)სადაკანისდაზიანების 2)ლორწოვანისდაზინების
3)ფრჩხილისმორგვისადაფირფიტებისდაზიანების (პარონიქიადაონიქია)
4)ალერგიულიგამონაყარისსახით. წარმოადგენსპიროპითადპათოგენურმიკროორანიზმს,
რომელიცსხვადახვამიზეზებისზემოქმედებითშეიძლებაგადავიდესაქტიურფორმაში. ესმიზეზებია
1)ანტიბიოტიკებისგამოყენება 2) დიაბეტი 3)ორსულობისდროს ( ამდროსარვნიშნავთმკურნალობას.
შეიძლებამხოლოდგამოვიყენოთკორტიმაზოლისანნისტატინისმალამობაგეებზე.)
4)სქესობრივიგზითგადამდებიდაავადებაა. გამოვლინება: კანდიდოზურისტომატიტი(რძიანა)-
ხშირიაძუძუმწოვარბავშვებში.წარმოიქმნებათეთრიწერტილოვანინადები,რომელიცერთიანდებადაწამოიქ
მნებამოთეთროაპკი.სცილდებასაკმაოდადვილად.აპკისმოცილებისშემდეგლორწოვანიჰიპერემიული,სადა
ანეროზირებლია.
თუავადმყოფიდასუსტებულიაპროცესივრცელდებასასუნქიგზევისადასაყლაპავისლორწგარსზე.
ენისლორწოვანიგარსისკანდიდომიკოზი-ემართებათგანსაკუთრებითისეთავადმყოფებს,
რომელთაცდაღარულიაქვთენა. ნუშურებისკანდიდომიკოზი -
ნუშურებიდარკალებიდაფარულიაადვილადმოსაცილებელიმკვეთრადშემოსაზღვრულიკეროვანინადები
თ. არაღინიშნებაყლაპვისასტკივილიდატემპერატურა. მნიშვნელოვანიაგავარჩიოთ-
სიფილისური,პაპულების, ფულიკულურიანგინის, დიფტერიისდანუშურებისლეპტოტრიქსისგან.
კანდიდოზურიანგულიტი -
უნვითარდებათისეთპირებსრომლებიცხმარობენმოსახსნელპროთეზებს,აგრეთვედაწეულითანკბილვისმქ
ონეადამიანებს. ლორწოვანიხდებამოთეთროშეფერილობის,
მაცერირდებავითარდებაეროზიებიდანახეთქები. კანიჰიპერემიულია, იქერცლება.
სტრეპტოკოკულისგანგანსხვავებითამდროსმაცერაციაუფრომეტადააგამოხატული.
ანდიდოზურიჰეილიტი-ხშირადკომპინირებულიაანგულიტთან.
ვითარდებტუჩებისქობისჰიპერემიადაშეშუპება.ზედაპირზეთხელიქერცლიაღინიშნება.
კანდიდომიკოზურივულვოვაგინიტი. კანდიდოზურივულვოვაგინიტი-
ვითარდებაქალებსადაგოგონებშიბაგეებისინფილტრაცია, ძლიერიქავილიდახაჭოსებრიგამონადენი.
მამაკაცებისშემთხვევაშივითარდებანადებიასოზედანახეთქები. სამივარიანტიაგანვითარების
1)შაქრიანიდიბეტისფონზე 2)სქესობრივიკავშირისშედეგად 3) ანტიბიოტიკები.
კანისნაოჭებისკანდიდოზურიდაზინება - ვითარდებასაზარდულისნაოჭებში , უკანატანისარეში,
სარძევეჯირკვლებისქვეშ,თითებშუა. დაავადებაიწყებაბუშტუკებისადაპუსტულებისგამოყრით.
საფარველისგახსნისშემდეგიწყებაეროზიები.ფრჩხილებისკანდიდოზურიდაზინება-
ვითარდებაპარონიქია (ფრჩხილისახლომდებარექსოვილებისჩირქოვანიანთება)

აქტინომიკოზი
მიეკუთვნებაღრმამიკოზებისჯგუფს.
ზინდებაშინაგანისტრუქტურებიდავითარდებაძირითადადშორისისმიდამოშიფისტულები,
რომელიცგაჟღენთილიაჩირქით. ჩირქითგამოჟონვახდებამუდმივად.

კასტელანისსითხე- არისორივარიანტიუფერულიდაწითელი.
შეიცავსიგიაცეტონსუნდაგანვაზაოთგლიცერინით.
ლორწგარსისდაზინებისდროსუპირატესობააქვსწითელს.

კანისპარაზიტულიდაავადებები (დერმატოზოონოზები)
მუნი(scabies)--გამოწვეულიამუნისგამომწვევიტკიპისკანშიდაბინავებით.
ყველაზეგანმასხვავებელინიშანია- ტკიპისსავალიგზა,სადაცმდედრიტკიპინაყოფიერდება ,
მრავლდებადაიზრდება.სავალიწარმოიქმნებამდედრისრქოვანაშრეშიმოძრაოისშედეგადსადაცმოძრაობის
ასდებსკვერცხებსდაგამოყოფსფეკალიებს.ტკიპისშეჭრისადგილზეშევნიშნავთრქოვანასმცირეშემაღლებას,
რომელიცჭუჭღისფერიანშავია, მეორებოლოშიკიშემაღლებამოთეთრო-
მოყვითალობუშტუკისსახითაა.მისაღმოსაჩენადშეგვიძლიაგამოვიყენოთმელანი.
გარდაამისაკანზეაღინიშნებაპაპულები(შემდეგქვიალიმფოციტომა-
ლიმფოიდურიქსოვილისსაპასუხორექციანაკბენზე.),
დაფხანილიადგილები,სისხლიანიქერქი.შეიძლებაგანვითარდესბუშტუკებიგანსაკუთრებითბავშვებში.ლო
კალიზაციამოზრდილებში-გულმკერდი, მუცელი, გენიტალიუმი, მტევნები, ტერფი,
ბარძაყისშიგნითაზედაპირი. ბავშვებშიემატება- ხელისდაფეხისგულები, სახე, თავისთმიანიარე.
იდაყვზეხშირადარისგანლაგებულიმუნისელემენტები, ამიტომშეიძლება -
ნეროდერმიტიშიდადიურენგისდერმატიტშიშეიძლებაშეგვეშალოს.
გენიტალიუმისარეზეარსებულიმუნისპაპულებიშეიძლებაშეგვეშლოსსიფილიში.
სიფილისრიპაპულებიარხასითდებაქავილით. სუბიექტურიშეგრძნება- ძლიერიქავილიღამით.
დიაგნოსტიკურიმნიშვნელობააქვსსხვაოჯახისწევრთაშორისმუნისაღმოჩენას,
თუმცათუცხოველიდანგადავიდამუნიიგიადამინიდანადამინზეაღარგადავა.
მკურნალობისშემდეგპაპულებირჩება 1-2 თვე.გართულება- მეორეულიპიოდერმია.გამოკვლევა-
ლაბორატორიულიმიკროსკოპულადუნდააღმოვაჩინოთმუნისტკიპა. მკურნალობა- 1)გოგირდისმალობა
2)ბენზილბენზოატისგელიანსითხე 3)პერმეტრინისკრემი 4) აეროზოლისპრეგალი.ყველაზეეფექტურია-
გოგირდისმალამო (5% 10% 20%)
რომარგამოიწვიოსალერგიულირეაქციავუმატებთრომელიმეკორტიკოსტეროიდულმალამოს
(ფლუცინარი).ორსულბშიმხოლოდამმალამოსვნიშნავთ. ხმარებისწესი-
წასმახდებაკისრისქვემოთმთელსხეულზე- დღეშიერთხელ 5 დღე. მე-6 დღედასვენება. მე-7 დღესიბანს.
ბენზილბენზოატი-ერთხელ 5დღემე-6 დღესდაბანვა. პერმეტრინისკრემიდასპრეგალი-
ერთჯერადიდამუშავება.

დატილიანება (პედიკულოზი)
კანზეშეიძლებაპარაზიტობდესსამისახისმკბენარა: თავის, ტანსაცმლისდაბოქვენის.
თავისმკბენარაპარაზიტობს-
ხშირადკეფისარეშიდაიწვევსძლიერქავილს.ვითარდებაიმპეტიგოდაიმპეტიგურიეგზემათავზე,შუბლზე,
ყურებზე. მდედრიმკბენარიდებს 50-60 კვერცხს,
რომელიცქიტინისგარსშიამოქცეული.ქიტინისსაშვალებითკვერცხითმასთანმჭიდროდაამიკრულიდაძნელ
იმოსაცილებელია. 5-6 დღისშემდეგიჩეკებამკბენარი. ტანსაცმლისმკბენარი-
უფროდიდიაპარაზიტობსტანსაცმელშირომელთანაკეცებშიწილებსდებს.
იკბინედაიწვევსქავილს,ხაზოვანნაფხანსდაშემდგგომპიოდერმიას.
ხანგრძლივანარსებობისასვითარდებაჭუჭყისფერილაქები. ამგვარიცვლილებახშირია-სარტყლისგარშემო.
ბოქვენისმკბენარი- მდებარეობსკანიდანთმისგამოსვლისადგილას, იწვევსძლიერქავილს.
მათისანერწყვეჯირკვლებისგამონაყოფიგანაპირობებსმოლურჯოლაქებისწარმოქმნას.

ლეიშმანიოზი(ტრანსმისიული)

იწვევს-ლეიშმანიასტიპისპარაზიტებშიგადამტანი- მოსკიტი. ლეიშმანიებიგანლაგდება-

მაკროფაგებისპროტოპლაზმაშიასევეთავისუფალჯგუფებადსისხლისნაკადში.
გამომწვევსყავსპატრონიანუსადაცისბინადრობს (ადამიანიანცხოველი)
როცაკოღოკბენსპატრონსხდებამისიმოხვედრამოსკიტისნერწყვშიდალეიშმანიაგადადისამასტიგულიფორ
მიდანპრომასტიგორფორმაში.შემდგომშიპრომასტიგოტულიფორმაისევნაკბენითხვდებაადამინშიანცხოვე
ლში. კანშიშეღწევისშემდეგლიმფურსისტემაშიშეაღწევსსაიდანაცგადაისსისხლში.
ლიმფურკვანძებშიდაბინავდებადაგამოიწვევსმისგადიდებასდახანდახამისნეკროზს.
ინკუბაციურიპერიოდისშემდეგწარმოიქმნებანელამზარდიხორკლიქერცლით.
დაწყლულებისასგანვითარებულწყლულსგადმობრუნებულიკიდეებიაქვს. მიმდინარეობითქრონიკულია.
მთავრდებაწყლულისშეხორცებითდანაწიბურით.დიაგნოზი- ბაქტერიოსკოპიულიგამოკვლევა.
მკურნალობა- ანტიბიოტიკები,ანტიმალარიულისაშვალებები.
კანისლეიშმანიოზისკლინიკურივარიანტებია 1)ზოონოზური-სოფლისტიპი-პატრონიცხოველი
2)ანტროპოზოონოზური-ქალაქისტიპი-პატრონიადამინი 3)ტუბერკულიოდური-
გავსტუბერკულიოზისგამოვლინებას- ვითარდებაადრეგადატანილიანთროპონოზულიტიპისშემდგომ.

მიკობაქტერიულიდაავადებები
ტუბერკულიოზი

გამომწვევი-ტუბერკულიოზისმიკობაქტერიარომელიც, არის 2სახისადამინისდახარის.

მიკობაქტერიაკანშიშეიძლებამოხვდეს, როგორცენდოგენურიისეეგზოგენურიგზით.
უმრავლესშემთხვევაშივითარდებაენდოგენურიგზით. კანშიიჭრებაჰემატოგენური,
ლიმფოგენურიგზით.ტუბერკულიოზისდიაგნოზისდასაბუთებახდება- 1.კლინიკურინიშანით
2.პათოჰისტოლოგიურისურათით 3.გამომწვევისაღმოჩენამასალაში 4.ტუბერკულინისსინჯებისპასუხი
(მანტუსსინჯი) 5.ტუბერკულიოზურიკერებისარსებობასხვაორგანოეში 6.ეპიდემიოლოგიურიმონაცემები
7.სპეციფიკურითერაპიისეფექტურობა. კლინიკურიფორმებიდაკავშირებული:
1.ვირულენტობაზე 2. კანშიშეღწევისგზები 3.მდგომარეობა 4. მიკობაქერიებისგანლაგება
5.მიკობაქტერიებისრაოდენობა.

კეროვანიფორმები

1)შანკრი-მდგომარებაროცაშეღწევახდებაგარედან.
ვითარდებახორკლიშემდეგვითარდებაწყლულიდანაწიბური.

2)ლუპუსვულგარის (ტუბერკულიოზურიმგლურა)-
ვითარდებაშინაგანიორგანოებიდანწამოსულიპროცესით.
ვითარდებახორკლი(ლუპომა).სახეზევითარდებახშირად. აქვსტენდენციაგაერთიანებისაკენ.
დიასკოპიისმეთოდისგამოყენბბისასაღინიშნებავაშლისჟელესსიმპტომი. ზონდისსიმპტომი-
ზონდიშეგვყავსდაზინებისადგილასდასაწყისშიარისშემდეგთითქოსვარდებარადგანქსოვილიდაშლილი.
შესაძლებელია-პირისღრუსლორწოვანიდააზინოს, აქვითარდება-მეჭეჭისმაგვარიგამონაყარი.
ხოკლოვანგამონაყარმაშეიძლებადაშალოსქსოვილი.
(სასაშეიძლებადაშალოსდაამდროსგანვითარდებაფისტულები)
შეიძლებაგანსაკუთრებულადგილებზეიჩინოსთავიმაგ:ყურისბიბილოზე.ურავლესობაშიიწყებაცხვირისლ
ორწოვანიდანსაიდანაცშეილებაგადავიდესცხვირისწვერზე.
შეიძლებაპროცესიგადავიდესჰიპოდერმასადაცხვირისხრდილზე. ვითარდება-
ცხვირისწვერისდეფორმაციაე.წჩიტისცხვირიანუნისკარტი.
თუდაგვინდამკურნალობაშეიძლებადაიშალოსმთლეიცხვირი. Lupus vulgaris psoriasiformis-

არისლუპუსისფსორიაზისმაგვარიფორმა. 3)მეჭეჭისებურიფორმა-
ხშირიაიმპირთაშორისრომელთაცკონტაქტიაქვთგვამებთანდასაქონლისლეშთან. ამშემთხვევაშიტ-
ისჩხირიადამინისკანშიხვდებაეგზოგენურიგზითდახშირადარისხარისტიპის. იწყებაპროცესი-სადა,
მკვრივიმოლურჯო-მოწითალო, უმტკივნეულიხორკლიშემდგომშიხორკლიმეჭეჭისებურიხდება.
ლოკალიზაცია- უფროხშირადხელისმტევნებზე, ტეფებზე, ძირითადადსახსრებსზემოთ.
მიმდინარეობსხანგრძლივად.
დასაწყისშიდიანოზიშეიძლებაგაძნელდესვულგარულმეჭეჭთანმსგავსებისგამო-
რომელსაცახასიათებსდასაწყისშივეხორკლიანიზედაპირი, გარშემოჰიპერემიულიცვლილებისგარეშე.
ჰისტოპათოლოგიურადაღინიშნება- აკანზოლიზი, დვრილთაშუამორჩებისწაგრძელებით.

4)კოლიკვატიურიტუბერკულიოზიანუსკრუფულოდერმა-
ხშირადვითარდებაკისრისმიდამოშიგანსაკუთრებითქვედაყბისქვეშადაგვერდითარეებიდაისადგილებისა
დაცლიმფურიჯირკვლებია. პირველადიელემენტიადიდიზომისკვანძი,ხორკლი.
ჯერკვანძინორმალურიშეფერილობისააშემდეგხდებამოლურჯო-წითელი. ამოვსებული-სისიხლ-
ჩირქოვანისითხით. მისიგახსნისშემდეგვითარდებაღრმაწყლული.
სკრუფულოდერმაერთიმხრიდანშეიძლებაშეხორჩდესმეორემხრიდანგავრცელდესაახალიხვრელებითგაიხ
სნას. მომდინარეობსუფროხშირად -ქვეშმდებარექსოვილებიდანდასხვადასხვაორგანოდან.
იგიშეგვიძლიააგვერიოსსიფილისურგუმაში, სარკომაში, აქტინომიკოზზში,
მაგრამროცაკვანძიიშლებადიაგნოსდიკაადვილდება.

5)მილიარულიწყლულოვანიტუბერკულიოზი-
უვითარდებათადამიანებსრომელთაცაქვთფილტვისანხორხისმძიმეტუბერკულიოზიდარომლებიცნახველ
თანერთადდიდირაოდენობითტუბერკულიოზისჩხირებსგამოყოფენ.
ამდროსპირისღრუსლორწოვანისგარსიმკვეთრადდაქვეითებულია.
ვითარდებაძალიანმტკივნეულიწყლულები.
გარდაპირისღრუსაშეიძლებაგანვითარდესსასქესოორგანოებზედაუკანატანისარეში.

დისიმინირებულიფორმები

1)ლიქენოიდურიტუბერკულიოზი-
დამახასიათებელიაწვრილპაპულურიფოლიკულურიგამონაყარიგულმკერდისდამუცლისგვერდითზედაპ
ირზე, შეიძლებადაზიანდესკიდურებიცდაზურგიც.პაპულებიკანისფერიაგანლაგებულიაჯგუფურად.
ზედაპირიდაფარულიაუწვრილესიქერქით, რომელიცწარმოიქმნებაფოლიკულურიკვანძებისმწვერვალზე.
გამონაყარირამდენიმეთვეძლებსდაშემდეგკანიდაზიანებისარეებზეკვლავნორმალურიხდება.
2)პაპულო-ნეკროზული-უპირატესადლოკალიზაციაკიდურებისგამშლელზედაპირზე.
ელემენტი-პაპულა. ღიავარდისფერაშემდეგლურჯი. მისცენტრშიწარმოიქმნებამოყვითალო-
თეთრინეკროზულიკერა, რომელიცხმება.
პაპულებივითარდებარამდენიმეთვისგანმავლობაშიარაერთდროულადამიტომგანვითარებისსხვადასხვას
ტადიაშიარიან. პაპულებისუკუგანვითარებისშემდეგრჩებამცრირენაწიბური.

3)ინდურაციული-განსაკუთრებითავადდებიანქალები. წვივებზევითარდებადიდიკვანძები.
მტკივნეულია. იხსნებაესელემენტებივითარდებაწყლულირომელიცქერქებით.

ლეპრა

კეთრი-ქრონიკულიგენერალიზებულიინფექციაა.აზიანებს- კანს,
ლორწოვანგარსდაპერიფერიულნერვულსისტემას. ფორმებიამდაავადების: ლეპრომატოზული,
ტუბერკულოიდური,ინტერდეტერმინანდულიანუგაურკვეველი,
დიმორფული.დასნებოვნებახდებაადრეულიბავშვობისასაკში,
ხელსუწყობსსივიწროვეარაჰიგიენურიპირობები.
თუმცალეპრისმიმართარსებობსმაღალიბუნებრივირეზისტენტობაანუდაავადებულთანხანგრძლივიკონტა
ქტისშემდეგაცკიარვითარდებაკეთრიანშეიძლებამიმდინარეობდესფარულიინფექციისსახით.
ინკუბაციურიპერიოდისხანგრძლივობა 3-5 წელიარომლისბოლოსაღინიშნება:
ცხელება,სისუსტე,ძილიანობა,უმადობა, რევმატულიდანევრიტულიტკივილი,პარესთეზიები.
კეთილსაიმედოშემთხვევაშიდაავადებახდებატუბერკულიოდურიტიპისმიმდინარეობის.
არაკეთილსაიმედოსშემთხვევაში-ლეპრომატოზული
(როცაორგანიზმსწინააღმდეგობისგაწევისუნარისრულიადარაქვს.
ინტერდეტერმინანდულსშუალედურიადგილიაქვს. ლეპრომატოზულიტიპი-
იწყებასახისკანის,მტევნებისდატერფებისშეშუპებით.
დაზინებისკერებიდიდირაოდენობითშეიცავსლეპრისმიკობაქტერიუმებს.ბუნებრივინაოჭებიუფროღრმავ
დებაკანი-მურაწითელი, შემდეგვითარდებაცალკეულილეპრომები. სხვაშემთხვევაშიწარმოიქმნება-
წითელი-მურაფერისლაქები,
რომლებისნაწილიგაძლიერებულიინფილტრაციისშედეგადბალთებადგადაიქცევა.
შემდეგშეუცვლელკანსანამცვლილებათაფონზეგანვითარდებალეპრომებიანღრმალეპრომატოზულინფილ
ტრაციები. ისინიგანლაგებულია-სახეზე,ყურისბიბილოზე ,წარბებზე. ზოგიერთავადმყოფისსკლერა-
კრემისფერია. ლიმფურიკვანძებიგადიდებულია. გამწვავებაამფორმისარის-ტემპერატურისმომატება 40
გრადუსამდე, სველი ,ღიაწითელიგამონაყარირომელიცწყლლდება. ტუბერკულოიდური-
შედგებაპაპილულოზურიდახორკლიოვანიელემენტებისგან.
ნერვებისდაზინებანაკლებადხდება.ინტერდეტერმინანდული-ერითემული,
ჰიპოანჰიპერქრომულილაქებივითარდება. ესლაქებიარასდროსვითარდებათავზეხელისდაფეხისგულზე.
ამფორმისსიმტომატიკაშიმთავარიაპერიფერიულიღეროებისდაზინება,
რომელიცდისდალურინაწილიდანდაწყებულიმსხვილდებიან , გამოიბერებიან,
ხელითდაჯერისასძლიერმტკივნეულიარიან.მოგვიანებითკიმგრძნობელობასკარგავენ.
ნერვისდაზინებისგამოიგივერასრულებსთავისტოფიკულფუნქციასდავითარდება: მუტილაციები,
ალოპეცია (იწყებაწარბებიდან). ასევეზინდებამყესიდავითარდება- კონტრაქტურა.
კეთრითდაავადებულიადამინისსახისთავისებურებაა-ლომისსახე-
სახისნაკვთებისშეცვლილია.დამახასიათებელიადაზინებისკერაშიმგრძნობელობისდაუფლისგამოყოფისმ
ოსპობა.დიაგნოზის დადგენახდებაბაქტერიოლოგიურიდაჰისტოლოგიურიგამოკვლევებისსაფუძველაზე
კანის ვირუსული დაავადებები: მიეკუთვნება: 1. ვულგარული ჰერპესი 2. ჰერპეს ზოსტერი 3.
ვულგარული მეჭეჭი 4. ბრტყელი მეჭეჭები 5. მახვილწვეტიანი კონდილომა 6. კონტაგიოზური მოლუსკი.

1.ვულგარული (მარტივი) ჰერპესი---სათანადო არეში ვითარდება ჰიპერემიის კერა, წარმოიქმნება

სხვადასხვა რაოდენობის დაჯგუფებული ბუშტუკები, თავდაპირველად ბუშტუკის შიგთავსი
გამჭვირვალეა, მაგრამ დღოტა განმავლობაში იმღვრევა და ჩირქდება, შემდეგ ბუშტები ხმებიან და
დაზიანებული კერა იფარება ყვითელი ან ყავისფერი ქერქით, ქერქის მოვარდნის შემდეგ ამ უბანზე არის
წითელი ლაქები რომლებიც ქრებიან,ნაწიბუი არ რჩება. თუ გამონაყარი ლორწოვან გარსზეა მაშინ
ბუშტუკი სწრაფად იშლება ამიტომ გამონაყარს ვერ დავინახავთ, თუმცა ისინი ტოვებენ ეროზიებს,
რომლებიც ერტიანდებიან და დიდი ზომის ხდებიან და შეიძლება დაჩირქდეს კიდეც. ჰერპეს
ვირუსისთვის დამახასიათებელია: ქავილი, წვა, ტკივილი, ტემპერატურის მატება და რეგიონული
ლიმფადენიტიც. ერთმანეთიისგან უნდა განვასხვავოთ ვულგარული ჰერპესი ( რომელიც მარო ერთხელ
იჩენს ტავს) და მორეცედივე მარტივი ჰერპესი. ჰერპესი ვითარდება: პირის ირგვლივი არე, ცხვირის
ირგვლივი არე, პირის ღრუს ლორწოვანი( ჰერპესული სტომატიტი), იშვიათად : ლოყები, ქუთუთოები და
კანის სხვა უბნებში. მარტივ ჰერპესს იწვევს ჰერპეს ვირუსი 1 და 2, ჰერპეს 1 _ის დროს პროცესი
ვიტარდება ზედა ტანზე ( პირის ირგვლივ ან ლორწოვანი გარსი), და ჰერპეს 2_ის დროს პროცესი
ვითარდება ქვედა ტანზე ძირითადად გენიტალიებში.

ჰერპესის დიაგნოსტირება: უნდა განვასხვავოთ ჰერპესი პემფიგუსისგან ( განსხვავდება ეროზიის ფუძის

შეშუპებით და ჰიპერემიით, ამასთან პემფიგუსის დაავადებისას ნაცხში აკანტოლიზური უჯრედებია),
მაგარი შანკრისგან ( სიფილისის პირველი ხანა) (განსხვავდება იმით რომ ფესტონური მოხაზულობისაა,
ეროზიის უბანში ანთებითი პროცესია და ფუძეში სიმკვრივე არ აღენიშნება, ამასთან შესაძლებელია
მკრთალი ტრეპონემის აღმოჩენა სიფილისის შემთხვევაში), სიფილისური პაპულისგან და
იმპეტიგოსგან( იმპეტიგოსათვის დამახასიათებელი ქერქი არ აღენიშნება. აუცლიებლად უნდა მოხდეს
ჰერპესული ვირუსის აღმოჩენა ლაბორატორიულად.

კაპოშის ანუ ვაქცინური ეგზემა

ვითარდება ჰერპესით დაავადებულთან ეგზემიანის კონტაქტიდან რამდენიმე დღეში. ჰიპერემიულ და
ერითემულ ფონზე წარმოიქმნება დაჟგუფებული წვრილშიგთავსიანი ერთკამერიანი წვრილი ბუშტიკები
ცენტრალური ჩაღრმავებით,რომლის უკუგანვითარების შემდეგ რჩება ნაწიბური. ასევე ბუჭტუკების
გარდა შეიძლება იყოს ერითემული,პაპულურ-ვეზიკულოზური და პუსტულური გამონაყარი.

დაავადებას მუდმივად ახლავს ტემპერატურის მატება 38-39 C, გულისრევა, ღებინება , გონების დაბინდვა
და სხვა უფრო მძიმე პათოლოგიები: ლიმფადენიტი, პნევმონია, კონიუქტივიტი. თუ დროულად არ
მოხდა მკურნალობა შედეგი ლეტალურია.

მკურნალობა---ბუშტუკების გამოშრობის დასაჩქარებლად იყეებენ ფხვნილებს( დერმატოლი, თუთიის

ჟანგი ნახევარ წილ დერმატოლთან) ეს ფხვნილიუნდა მოვაყაროთ დღეში 2 ჯერ დაზიანებულ კერას და
წავუსვათ ბრილიანტის მწვანე, მეთილენის ლილა, პიოქტანინი, და ვიყენებთ ასევე ფართო სპექტრი
ანტიბიოტიკებს.

2. ჰერპეს ზოსტერი---მწვავედ მიმდინარე დაავადებაა, დამახასიატებელია ბუშტუკების განლაგება

სხეულის ერთ ნახევარში, ნერვული ღეროების ან მათი ტოტების გაყოლებით, დაავადება იწყება
გაზაფხულზე ან შემოდგომაზე, გამონაყარი ან უეცრად წარმოიქმნება ან წინ უძღვის მას ტემპერატურა
სისუსტე ნევრალგიები, თავიდან ვითარდება წითელი ფორმის ოდნავ შეშუპებული რამდენიმე ლაქა,
რომელთა შორის ჯანმრთელი კანის ფენებია. რამდენიმე საათში კი ლაქებზე წარმოიქმენა ბუშტუკები,
მათი შიგთავსი სეროზული ან ჰემორაგიულია მე3-5 დღეს კი იმღვრევა და სქელდება, ბუშტუკების
გახსნის შემდეგ რჩება მოყვითალო ფერის ქერქი, რომლის მოვარდნის შემდეგ რჩება მურა-წითელი ფერის
ლაქა რომელიც თანდათანობით ქრება.

ლოკალიზაცია: ნეკნთაშუა ნერვების და კისრის, წელის, თვალის, ყურის, ნერვების გაყოლებით,

იშვიათად ვითარდება ლორწოვან გარსებზე.

დაავადება გრზელდება 3-4 კვირა და მძიმე მიმდინარეობა ახასიათებს. უვითარდება 10 წლის ზევით
ადამიანებს, ერთხელ გადატანის შემდეგ პროცესი აღარ მეორდება, ამასთან სესაძლებელია რომ
დაავადების უკუგანიარების შემდეგ ტკივილმა მაინც დიდხანს გასტანოს. დაავადება უფრო ხშირად
ვიტარდება მამაკაცებში.

დიაგნოზი--დაზიანების ხაზოვანი ლოკალიზაცია და ასიმეტრიულობა, ბუშტუკოვანი გამონაყრის

მონოფორმულობა, მჭვავე დასაწყისი და გამოხატული სუბიექტური შემთხვევა უტყუარი სურთია. ის
მოგვაგონებს წითელ ქარს, თუმცა მისგან განსხავებით ტკივილი ნალკელბადაა გამოხატული.

მკურნალობა--გარეგანი გამღიზიანებლისან თავის დასაცავად რეკომენდირებულია ინდიფერენტული

ფხვნილი, თუთიის მალამო ან პასტა, კანის დაზიანებულ არეზე ანილინის საღებავთა სპირტიანი ხსნარის
წასმა. 10-12 დღის განმავლობაში დღეში ერთხელ ლევომიცეტინის მალამო. ნევრალგიური ტკივილისას
ავადმყოფს უნიშნავენ პირამიდოსნ, ანალგინს, პრომედოლს, თუ ძლიერია ტკივილი ნოვოკაინს, უი
დასხივება,დინამიკური დენი, ინტერფერონი.

3.მეჭეჭები--ვითარდება 5-10 წლის ასაკში, არჩევენ ვულგარულ და ბრტყელ მეჭეჭებს. მეჭეჭის ყველა
ფრომის დროს აღინიშნება აკანტოზი,ჰიპერკერატოზი, გრანულოზი,წვეტიან უჯრედთა გრანულაცია.

ვულგარული მეჭეჭი---ვითარდება: ხელის მტევნის და თითების დორზალურ ზედაპირზე, ვიტარდება

ერთი ან რამდენიმე მეჭეჭი. მეჭეჭი მკვირი ეპიდერმული პაპულაა, მისი ზედაპირი არასწორი, ხორკლიანი
და მონაცრისფროა, ერთმანეთთან ახლოს განლაგებული მეჭეჭები წარმოქმნიან მეჭეჭოვანი ზედაპირის
ბალთებს, რომელზეც ვიტარდება ნახეთხები რაც ხელს უწყობს მეორადი ინფექციების განვითარების.

მკურნალობა--- რომელიმე ერთი მეჭეჭის მოსპობისას სხვა მეჭეჭებიც უკუგანვითარებას განიცდიან.

მკურნალობისთვის საჭიროა მეჭეჭის გაყინვა ნახშირმჟავას თოვლით, მეწეჭში ანტივერუცინის პასტის ან
ფხვნილის შეზელა, პადოფილინის 25%სპირტიანი ხსნარის წასმა, დამწვარი მაგნეზია შიგნით მისაღებად.

ბრტყელი მეჭეჭი-- ვიტარდება 7-10 წლის ასაკში. ბრტყელ მეჭეჭს სწორი, ბრტყელი ზედაპირი აქვს,
მკრთალი წითელი ფერისაა და მოყვითალო ელფერი დაჰკრავს, ლოკალიზებულია სახეზე და ხელის
მტევნბზე. მკურნალობა---რეკომენდირებული არაა დაშლა, იყენებენ კვარცით დასხივებას და სინით მიღებისთვის დამწვარ
მაგნეზიას და დაშხანს რკინასთან ერთად.

4.მახვილწვეტიანი კონდილომა---ვითარდება ისეთ ადგილებში რომელბიც მუდმივად განიცდიან ხახუნს ან მაცერაციას

მაგ: უკანა ტანის არეზე, პრეპუციულ პარკზე, დოდ და მცირე სასქესო ბაგეზე. მახვილწვეტიანი კონდილომები პაპულოზური
გამონაზარდებია, კონდილომები რქოვანა შრის მაცერაციის შედეგად მონაცრისფრო-თეთრია, ხოლო ეროზიების დროს ღია
წითელი. ავადმყოფს აქვს წვის და ტკივილის შეგრძნება, კონდილომებს შორის დაგროვილ ექსუდატს ცუდი სუნი აქვს.

მკურნალობა---ფოლკმანის მახვილი კოვზით გამოფხეკა, ელექტროკაუსტიკა, პოდოფილინის სპირტიანი

ხსნარის წასმა და რეზორცინის მოსაფრქვევი ფხვნილები.

კონტაგიოზური მოლუსკი---ვითარდება სკოლამდელი ასაკის ბავშვებში, გადამდებია. იგი

ნახევარსფეროსებრ პაპულას წააგავს, თეთრი ან მკრთალი ვარდისფერია, ახასიატებს ჭიპისებრი
ჩაღრმავება პაპულის ცენტრში, საიდანაც მისი გამორწყვისას ფაფისებრი მასა გამოიყოდა, პაპულები
ერთიდან რამდენიმე ათეულამდეა. ვითარდება: სახე, გულმკერდი, ზურგი.
მკურნალობა---უნდა მოხდეს პაპულის შიგტავსის გამორწყვა და მასზე იოდის ნაყენის წასმა,
ანტივერუცინის შეზელვა და პოდოფილინის სპირტიანი ხსნარის წასმა.

ბულოზურიდერმატოზები

პემფიგუსი
ავთვისებიანიმიმდინარეობისდაავადებაა. არჩევენპემფიგუსისოთხფორმას:ვულგარული, ფოთლისებრი,
სებორეული, მოვეგეტირე.წამყვანიააკანტოლიზისპროცესი,
რადგანუჯრედებსშორისკავშირიდაკარგულიადაესგანაპირობებსბუშტისფორმირებას.

1)pemphigus vulgarisანუჩვეულებრივი-
იწყებაპირისლორწოვანგარსზეგამონაყრით,უფროიშვიათიახორხსადასაშოზე (შემდეგვრცელდება).
ელემენტიაბუშტითუმცაპირისღრუსლორწოვანგარსზემათიდანახვაარხერხდება,
რადგანმათითხელისაფარველიმალესკდება.
ამიტომლორწოვანგარსზეგამონაყარითითქმისყოველთვისეროზიაა,რომელიცმტკივნეულიადახელსუშლი
სავადმყოფსლაპარაკშიდაჭამაში (ამისგამოშეიძლებაგანვითარდესკახექსია).
ბუშტებიდუნეა,რისგამოცფორმითმსხალსწააგავს, ავსებულიაგამჭირვალესეროზულისითხით,
რომელიცინფექციისდართვისასიმღვრევა.
ბუშტისგახსნისშემდეგგანვითარებულიეროზიათანდათანიფარებაქერქით.
დაავადებისკეთილსაიმედომიმდინარეობისასქერქიმშრალიადამაგრადეკვრისქვეშდებარექსოვილებს,
სხვაშემთხვევაშისველიადაადვილადძვრება.
რაცუფროხანგრძლივადმიმდნარეოსდაავადებაახლადწარმოქმნილიბუშტებისრაოდენობაიკლესდაუფრო
ხშირადვითარდებაწყლულები.ნიკოლსისსიმპტომიდადებითია
(რქოვანდამარცვლოვანშრეებსშორისკავშირისშესუსტება).
ლორწოვანისმუდმივიგაღიზინებაგანაპირობებსუხვსალივაციას.
ნერწყვიიწვევსპირისკუთხეებისმაცერაციას, მათზევითარდებამტკივნეულინახეთქები.
ამფორმისდროსკონიუქტივაიშვიათადზიანდება.
მკურნალობისჩატარებათუარმოხდაეროზიეებისეპითელიზაციასუსტადააგამოხატულიანსაერთოდარაღი
ნიშნება, გამონაყრისრაოდენოაკიმატულობს. ეროზიულიარეებიერთიანდება,
მოიცავსფართოზედაპირებსამასერთვისმეორადიინფექციადამყრალისუნი.
პაციენტებიდაავადებისდაწყებიდან 3-15 თვეშიიღუპებიან. 2)pemphigus vegetans-
გამონაყარიუპირატესადლოკალიზებულიაგარეთასასქესოორგანოებსადამისგარემომცველკანზე,საზარდუ
ლისნაოჭებზე , დუნდულებ-შუანაოჭებზე, ჭიპისარეში. დასაწყისშივითარდებაბუშტები,
რომელიცსკდებაწარმოიქმნებაეროზიები.
ეროზიებისზედაპირზემალევითარდებაპაპილომატოზურიგრანულაციები,
რომელიცმყრალჩირქოვანექსუდატსგამოყოფენ.
ლორწოვანგარსზევეგეტააციებიარწარმოიქმნებამაგრამისინივითარდებაიმადგილებში ,
სადაცლორწოვანიკანშიგადადის. (ტუჩებისქობაზე,ვულვაზე, ანუსზე).
შეიძლებავეგეტაციებიდაიფაროსქერქით. 3)pemphigus foliaccus (ფოთლისებრი)-ახასიათებსზერელე,
ბრტყელი,თხელკანიანიბუშტებისგამოყრა, რომელიცმალესკდება.
წარმოიქმნებაეროზიებიმათზედაპირზევითარდებათხელიქერქი,
რომელიცკანისზედაპირზეფენოვანიცომისმსგავსადდაშრევდება. ნიკოლსკიდადებითია.
ლორწოვანიგარსებიარზიანდება. ხშირადაღინიშნებათმისდაფრილებისდაცვენა.
4)pemphigus soborrhoicum (სებორეული,სენირ-აშერისსინდრომი)-
გამონაყარიყველაზეხშირადვითარებასახისკანზე.(ცხვირისზურგიდალოყებისკანისმომიჯნავენაწილები).
წარმოიქმნება-სველზედაპირიანიერითემულიარეები. ჩანსფოლიკულებისგაფართოებულიშესართავები.
მცირესისველისდროსდაზიანებისკერებიიფარებაქერცლითანქერქით.მათმახლობლადშესახედავადჯანსა
ღკანზევითარდებაბუშტები,რომლებიცმალესკდებიანწარმოიქმნებაეროზიარომელიციფარებაქერქით.

დიაგნოსტიკა--- ნიკოლსკიდადებითი.ბუშტისფსკერიდანაღებულნაცხ-
ანაბეჭდებშინახულობენაკანტოლიზურანუტცანკისუჯრედებს.
მოვეგეტირესშემთხვევაშიმეჭეჭოვანგამონაზარდებსახასიათებსაკანტოლიზიდაპაპილომატოზი.
მკურნალობა-კორტიკოსტეროიდებით (პრედნიზოლონი, დექსამეტაზოლი, ტრიამცინოლონით) .
იწყებადიდიდოზით (პრედნიზოლონი 20-25 ტაბლეტიდღე-ღამეში) თუმკურნალობისპირელი 4-6
დღისგანმავლობაშიმდგომარებაარგაუმჯობესდამაშინდოზაუნდაგავადიდოთ.
მკურნალობისშეწყვეტასმოსდესვსდაავადებისრეციდივი,
ამიტომავადმყოფებიმინიმალურიდოზებსუნდაიღებდნენ.
კორტიკოსტეროიდებისხანგრძლივმაგამოყენებაიწვევსჰიპერკოტიციზმისმოვლენებს,
რომელსაცთანდევსწყლისდამარილებისცვლისმოშლა- ავადმყოფსსახემთვარისებურიუხდება,
უვითარდებაჰირსუტიზმი, აკნე, ატროფიულიზოლები, ჰიპერტონია, შაქრიანიდიაბეტიდასხვა.
ამიტომნახშირწყლებისდასითხისმიღებასიზღუდება.

დამანაწიბურებელიპემფიგოიდიანუთვალებისპემფიგუსი-
ლორწოვანიგარსებისქრონიკულიბულბოზურიდაავადება. ემართებათ 40
წელსგადაცილებულქალებს.იწყებაპირისღრუსდაკონიუქტივისდაზიანებით.
კონუქტივისქვეშწარმოიქმნებაბუშტებირასაცთანსდევსსინათლისშიშიდაცრემლდენა.
ბუშტებისადგილასწარმოიქმნებანაწიბური. დანაწიბურებასმოდევსკონუქტივისშეჭმუხვნა,
თაღებისდამოკლებადაკონიუნქტივისპარკისშეზრდა,ქუთუთოებისკიდეებიშეეზრდებათვალისკაკალს,
თვალისნაპრალივიწროვდება,კაკლისმოძრაობაიზღუდება,
ენტეროპიონიდასაცრემლეარხებისდეპორმაციავითარდებადაყოველივეამასმოსევსდაწყლულებადასიბრმ
ავე.
ზოგჯერვითარდებაძლიერიტკივილიდასაჭიროხდებაენუკლეაცია.კანზეგამონაყარილოკალიზებულია-
თავისთმიანნაწილზე,ტანზე,გარეთასასქესოორგანოებზე. ვითარდებაჰემორაგიულშითავსიანიბუშტები.
ეროზიებისეპითელიზაციასწრაფადხდებაშეიძლებადატოვოსლაქა.
ნიკოლსისსიმპტომიროგორცწესიუარყოფითია.ავადმყოფთასაერთომდომარეობაკარგია.
ამფორმისდროსაკანტოლიზურიუჯრედებიარგამოვლინდება.დიფერენცირებაჭეშმარიტიპემფიგუსისგან-
ჭეშმარიტისდროსკონიუქტივისდაზინებაქუთუთოებისკანზემიმდინარეპროცესისგაგრძელებაადანაწიბუ
როვანიპროცესიარარის.

ბულბოზურიპემფიგოიდი
პარაჰემფიგუსიანუმოხუცთაპემფიგუსი.
ამდროსაკანტოლიზიარაღინიშნება.ვითარდებასხვადასხვაზომისგამჭირვალეშიგთავსისბუშტუკები.
გახსნისშემდეგწარმოიქმნნებაოდნავსველიეროზიები. ამეროზიებისეპითელიზაციასწრაფადხდება. 30%-
შიესდაავადებადაკავშირებულიაავთვისებიანპროცესებთან.დაავადებისპროგრესირებასთანერთადბუშტუ
კებმაშეიძლებატანისდაკიდუებისმთელიკანიმოიცვას.
უმეტესადბუშტუკებისწარმოქმნაუეცრადწყდებადამათიშითავსიქერქისსახითრჩება,
ეროზიებიეპითელიზდება. ხანშიშესულპირებშივითარდება: მადისდაკარგვა, საერთოსისუსტე,
სიგამხდრე, წინააღმდეგობისუნარიანობისშესუსტება.
ვულგარულიპემფიგუსისგანგანსხვავებითნიკოლსისსიმპტომიუარყოფითია.
დიურინგისდერმატიტისგანგანსხვავეითარახასიათებსქავილი,
ეოზინოფილიადასინჯიიოდზეუარყოფითია.

დიურინგისდერმატიტი
ქრონიკულიმორეცედივედაავადებაა. ყველაზეხშირადვითარდება 20დან 30 წლამდეასაკში.
გრძელდებაწლობით,მოიცავსსრულიგანკურნებსპერიოდებს.
კანისრომელიმეარეზევითარდებაბუშტები,ერითემულილაქები,ურტიკები,პაპულები.ახასიათებსგამონაყრ
ისელემენტთადაჯგუფებულიხასსიათი.
ბუშტუკებისშიგთავსისეროზულიაშემდეგჩირქოვანიანჰემორაგიული. ტემპერატურამშეიძლებამოიმატოს
38-40 მდე. ავატმყოფსაწუხებსძლიერიქავილი. სისხლში (ბუშტისშიგთავსშიც)
აღინიშნებაეოზინოფილია.დაავადებულებსახასითებთკალიუმისიოდიდისმიმართმომატებულიმგრძნობე
ლობა (კალიუმისიოდიდისსინჯი)
ნიკოლსკისსიპმტომიუარყოფითი.პირისღრუსლოწგარსიიშვიათადზინდება.
ამდაავადებასამწვავებსგლუტეინიამიტომხორბლისშემცველისაკვებისმიღებაარშეიძლება.

დიფერენცირება
პემფიგუსი პემფიგოიდი დიურინგი
ნიკოლსკისსიმპტომი + ნიკოსკი - ნიკოსკი -
აკანტოლიზურიუჯრედები აკანტოლიზიარაღინიშნება აკანტოლიზიარაღინიშნება
ეოზინოფილია
ქავილი
იოდისსინჯი +

დერმატიტებიდატოქსიდერმია
დერმატიტი-კანისანთება, ვითარდებაკანზე: მექანიკური, ფიზიკურიდაქიმიურიფაქტორებისმოქმედებით.

ტოქსიდემია-კანისდაზიანებარომელიცვითარდებაალიმენტური,
ტოქსიკურიანქიმიურინივთიერებებისper os, პარენტერალურისეყვანის,
ორთქლისსახითშესუნთქვისანკანისსაშუალებითმოხვედრისდროს.

დერმატიტებისდატოქსიდერმიისდროსფაქტორისმოხსნისშემდეგდაავადებაცხრებადაპროცესისწრაფადმ
თავრდება.

განასხვავებენდერმატიტისორსახეს:

 მწვავეს
 ქრონიკულს

დერმატიტიხასიათდებაღიაწითელი, შეშუპებულიკანით,
ხშირიაჭვრილიკვანძებიდაბუშტუკები,ზოგჯერსისველე, ქერქიდაქერცლი.ზოგჯერნეკროზულიკერები.

დერმატიტიხასიათდებაჯანმრთელიკანისმკვეთრიშემოფარგვლით,
ამდროსანთებითიპროცესიიმადგილზეალოკალიზებულისადაცგამომწვევიაგენტიკონტაქტშიადამისფარგ
ლებსარცილდება.

დაავადებულებაახასიტებს: სიცხისშეგრძნება, წვა, ქავილი, ტკივილი.

პროცესისუკუგანვითარებამთავრდებააქერცვლითდაპიგმენტაციით.

სუსტიგამღიზიანებლითგამოწვეულქრონიკულდერმატიტსახასიათებს: ჰიპერემია, ინფილტრაცია,

ლიქენიფიკაცია, ჰიპერკერატოზი.
დერმატიტისგამომწვევიფაქტორებისხვადასხვაა.
ზოგიერთიფაქტორიყოველადამიანშიიწვევსდერმატიტსგარკვეულიძალითხანგრძლივიზემოქმედებისას -
კონტაქტურიდერმატიტი (არტიფიციული).

სხვაფაქტორებიმხოლოდიმადამიანებშივისაცმომატებულიმგრძნობელობააქამფაქტორებისმიმართ.
ამფაქტორებითვიტარდებაალერგიულიკონტაქტურიდერმატიტი.ისეგზემისგანგანსხვავდება:

 დასაწყისშიდერმატიტიიმარეებშიალოკალიზებულირომელთანაცალერგენიუშუალოკონტაქტშია
 ეგზემისდროაპროცესიცილდებაგამღიზიანებლისზემოქმედებისფარგლებს.
დერმატიტისდროსკისაზღვარიმკვეთრადააშემოფარგლული.
 ეგზემისდროსსაზღვრებიარამკვეთრიადაპირველადიკერიდანმოშორებითწარმოიქმნებამეორადირ
ეფლქსურიგამონაყარი.
 ალეგენისზემოქმედებისშეწყვეტისშემდეგდერმატიტიიწყებსუკუგანვითარებას,
მწვავეეგზემისდროსხანგრძლივადმიმდინარეობს.
 დერმატიტისდროსრეციდივიხდებაალერგენთანახალიკონტაქტისას,
ეგზემისდროსკისხვადასხვამიზეზებისას, არასპეციფიურიმიზეზით.

ტოქსიდერმიაალერგიულიკონტაქტურიდერმატიტისგანგანსხვავებითსიმეტრიულიგამონაყარიტხასიათდ
ება.
ალერგიულიკონტაქტურიდერმატიტისმსხავსადალერგენისზემოქმედებისშეწყვეტისშემდეგმდგომარეობა
უმჯობესდება.

P.S ტოქსიკურიდერმატიტი- განსხვავდებატოქსიდერმიისგან.

ფიქსირებულიმედიკამენტოზურიტოქსიდერმიისასაღინიშნებაკანისცალკეულისენსიბილიზაცია.
(სულფანილამიდი, ლუმინალი-გამონაყარივითარდებაკანისსხვადასხვაარეზე.)

განარჩევენდერმატიტებისდატოქსიდერმიების 7 ფორმას:

1. მედიკამენტურიდერმატიტებიდატოქსიდერმიები
2. ქიმიურიფაქტორებითგამოწვეულიდერმატიტები
3. მცენარეთადაბალახეულთაგამოწვეულიდერმატიტები
4. ტემპერატურულიზემოქმედებითგამოწვეულიდერმატიტები
5. ტრავმულიდერმატიტები
6. საკვებინვთირებებითგამოწვეულიტოქსიდერმიენი
7. აქტინიურუდამაიონიზებელირადიაციითგამოწვეულიდერმატიტები.

ზოგჯერდერმატიტებიდაკავშირებულისსხვადასხვაპროფესიებთან, მათ-
პროფესიულდერმატიტებსუწოდებენ.

ლაილასსინდრომი-კანისტოქსიკურისულფანილამიდური(მედიკამენტოზური)დაზიანება.
დაავადებაიწყებამწვავედ, კანზედალორწოვანზევითარდებადიდიზომის, ვარდისფერი, მოყავისფრო-
წითელილაქა.მათფონზეწარმოიქმნება- ბუშტებიანეპითელიუმიაშრევდება,
რასაცახლავსეროზიულიზედაპირისწარმოქმნა (მეორეხარისხისდამწვრობასგავს)
(დამდუღრულიკანისსიმპტომი). მდგომარეობასწრაფადუარესდება, ტემპერატურა 39-40, სუსტდებიან,
ვარდებიანკომაში, უმეტესადიღუპებიან 3-4 დღეში.

სტეროიდულიჰორმონებითდროულმკურნალობასსიმპტომურთერაპიასთანერთად
(გულისმუშაობაუნდამოაწესრიგოს) შეუძლიაპაციენტისგანკურნება.
 ეგზემა (მდუღარე)
ხასიათდებაკანზემრავალრიცხოვანიბუშტუკებით, კავილითდარეციდივისკენმიდრეკიდებით.

კანისზედაპირულიანთებიტიპროცესია, წინაპლანზეა: ეპიდერმისისსიწითლე, ბუშტუკები,

ეპიდერმისისრქოვანაშრისჩამოფრცქვნა, სისველე, ქერქიდაქერცლი.
აღინიშნებადერმისშეშუპებადაინფილტრაცია, სუბიექტურად- წვა, ქავილი, ტკივილი.

პირველიკლინიკურინიშანი: სიწითლე, უწვრილესიწერტილებისსახითიწყება, ისინისწრაფადდიდდებიან,

ერთიანდებიანდაწარმოქმნიანერითემულსიწითლეს.ამდროსსუბიექტურადაღინიშნება: წვადაქავილი.
ზოგჯერერიტემულინაწილიხასიატდებაგაფერმკრთალებით, სიწითლისგაქრობითდაკანისაქერცვლით.
ზოგჯერკივითარდებაკვანძოვანიდაბუსტუკოვანიელემენტები. ბუშტუკებისშიგთავსი-
გამჭირვალესეროზულისითხეა, ზოგჯერჩირქოვანია. ბუშტუკისსაფარველიაეპიდერმისისრქოვანაშრე.
პროცესიშეიძლებავეზიკულურსტადიაზეშეჩერდეს: ბუშტუკიშრება, წარმოიქმნებაქერქი,
რომელიცშემდეგმოვარდება .სველიეგზემა-
ბუშტუკებსდაფხანისშემდეგეცლებათსაფარველიდადაზიანებულშრესარაქვსრქოვანაშრე,
შიშვლდებაწითელისველიმალპიგისშრედაუხვადგამოიყოფასეროზულისითხე.
შემდეგსისველემცირდება , სეროზულისითხეშრებადაქერქადგადაიქცევა. (ნორმალურიეპიტალიზაციით).

 ქერქისწარმოქმნისსტადიაშიეზემას- ქერქოვანი, კრუსტოზულიეზოდება.

 აქერცლისსტადიაში- სქვამოზური.

ეგზემაახასიატებსქავილი- დაზიანებისკერაში, ქავილიძლიერიაღამითდაპროცესისგამწვავებისას.

დაფხანასმოსდევსპროცესისგამწვავებადამეორადიინფექციისშეტანა,
რასაცახლავსდაჩირქებადაჩირქიანიქერქი- იმპეტიგინურიეგზემა,ანფოლიკულურიჩირქმბადი-
სიკოზიფორმულიეგზემა.

მიმდინარეობისმიხედვიტეგზემაორიფორმისაა: მწვავედაქრონიკული.

მწვავეეგზემა-კანისგაწითლებადაშეშუპება, მასთანახლავსწვადაქავილი,
პერიფერიულიგავრცელებიტხასიატდებადაშემოფარგლულიკერასქმნის.
წარმოიქმნებაკვანძოვანიანბუშტუკოვანიელემენტები, ზოგჯერსისველედაქერქი.

ქრონიკულიეგზემა-ყოველთვისგახანგრძლივებულადმიმდინარეობს.
ვითარდებამწვავეანგახანგრძლივებულიწინამორბედიეგზემისანმორეციდივეეგზემისშემდეგ.
ანთებითიპროცესინაკლებადააგამოხატული, ინფილტრაციულიმკვეთრად.

ინტენსიურიდაფხანისადგილებშიკანსშაგრენისებრიზედაპირიაქ- მკვეთრიღარებითდანაოჭებით-
კანისლიქენიფიკაცია.

დისჰიდროზულიეგზემა-ახასიათებსხელისდაფეხისგულებისკანზემკვრივი, წვრილი,
მრავალკამერიანიბუშტუკები. ბუშტებიანიხსნებადანაჭდევადგადაიქცევა, ანდაშრებადაბრტყელ,
მოყვითალოქერქადგადაიქცევა. ბუშტებისშემდეგგამოყრასმოყვებადაზიანებისმკვეთრიშემოფარგვლა,
მათფონზეახალიბუშტუკებიწარმოიქმნებადამცირეექსკორიაციები, პატარაქერქებიდააქერცვლა.
სებორეულიეგზემა-უშუალოდუკავშირდებასებორეა,
რომელიცპრეეგზემურიმდგომარეობაადაძირითადადლოკალიზებულიაცხიმისჯირკვლებითმდიდარკანზ
ე: თავისთმიანნაწილზე, ყურისნიჟარაზე, შუბლზე,გულმკერდზე, ზურგზე, იღლიისფოსოში,
საზარდულისარეში, ჭიპისარეში.

თავისთმიანნაწილშიქატოსებრმონაცრისფრო-თეთრქერცლთანერთადსისველისშემდეგგროვდებაქერქები,
ყურისნიჟარისუკანკანიშეშუპებულია, ჰიპერემიული, სველი, დაფარულიქერქით.
მძიმეფორმისდროსზოგჯერთმაცვივაიმადგილებშისადაცდაზიანებაინტენსიურია,
კერძოდთავსადაწარბებზე. სუბიექტურად: ქავილი, წვადაზოგჯერტკივილი.

მიკრობულიეგზემა-პარატრავმული (ჭრილობისახლო),
ესფორმაკანისანსხვადასხვაორგანოსარსებულიპირველადკერიდანსტრეპტოკოკთაცხოველქმედებისპროდ
უქტებითსენსიბილიზაციისსედეგია.
ჭეშმარიტიეგზემისგანგანსხვავდებაასიმეტრიულობით,მკაფიოსაზღვრები,
ექვემდებარემადეზინფიცირებელისაშუალებებიტმკურნალობას
(ეგზემისდროსესპრეპარატებიიწვევსგაღიზიანებას).

ლოკალიზებულია: წვივებზე, წინამხარზე, ყურისნიჟარაზე, ძუძუსთავებისირგვლივ,

სარძევეჯირკვლისქვეშ.

წარმოიქმნება: უსწორმასწოროანმომრგვალო, მკვეთრადშემოფარგლული,

ჰიპერემიულიკანიდაფარულიაბუშტუკებითანპუსტულები,
რომელიცსწრაფადსკდებადაშიშვლდებასველიეროზიულიზედაპირი.

ბავშვთაეგზემა-ჩვილიასაკისდასკოლამდელასაკში, უკავსირდებაკუჭ-
ნაწლავისტრაქტისფუნქციისმოშლას. ემართებათფაღარათი, წამორწყევა, პირღებინება, ყაბზობა.
ძუძუმწოვარბავშვებშიუკავშირდებახელოვნურიკვებისდარღვევას,
გადასაკვებისგადაჭარბებულირაოდენობითმიღებასთან. დაავადებულიბავშვებიმეტისმეტადჩასუქებული,
პასტოზური.

მიდრეკილია: ზედასასუნთქიგზებისკატარისადმი, შუაყურისდაავადების,

კანისნაოჭებშიინტერტრიგოსგანვითარება.

1-2 წლისასაკშიგამწვავებადარეციდივიუკავშირდებაასკარიდოზს, ძროხისრძისდალევას, კვერცხის,

ტკბილეილის, ცომეულისჭამასთან.

ბავშვებსუფროხშირადუვითარდებათსახესადაშუბლისარეში, ვითარდებასიწითლე, ქავილი,

ამფონზეწარმოიქმნებაწვრილიკვანძებიდაბუშტუკები, რომლებიცქრებადაშიშვლდება,
გაშრობისშემდეგქერქითიფარება. ხშირადმეორადიინფექციაერთვისთან, ვიტარდებაიმპეტიგოსპუსტულა,
სველიადგილებიქერქითიფარება. ხასიათდებაძლიერიქავილით, მოუსვენრობით,
ცუდიძილითდაუმადობით.

ჰისტოლოგია:ყველაფორმისდროსეპიდერმისიდადერმაპროცესშიჩართულია,
ჰისტოლოგიურიცვლილებებიდამოკიდებულიაეგზემისსტადიასთანდაფორმასთან. მწვავეეგზემისდროს-
ეპიდერმისისდადერმისზედანაწილებისშეშუპება, დერმაშისისხლძარღვთაგაფართოება,
სისხლზარღვთაირგვლივმრგვალუჯრედოვანიინფილტრაცია.

ეპიდერმისისკეროვანიპარენქიმატოზულიდაზირითადადინტერსტიციულიშეშუპება (სპონგიოზი).,
რასაცახლავსბუშტუკებისწარმოქმნა. დროთაგანმავლობაშივითარდება: აკანტოზი, ჰიპერკერატოზი,
პარაკერატოზი (ეგზემისქრონიკულფორმაში).

ეტიოლოგიადაპათოგენეზი:კანისნერვულ-ალერგიულიდაავადებაა.
ალერგიულპათოგენეზშიწამყვანინერვულისისტემაა. როგორცეგზემიტდაავადებულ,
ისედაუზიანებელარეებზეშეიძლებააღმოვაჩინოთროგორცელექრომგრძნობელობებისისეტაქტილურიმგრ
ძნობელობისმომატება.

ზოგჯერეგზემურიპროცესებიუკავშირდებაშინაგანისსეკრეციისჯირკვლებისფუნქციისდარღვევას,
რაცაიხსნებამისიგავლებითნერვულ, ვეგეტატიურსისტემაზე.

დიაგნოზი-უნდაგანვასხვავოთარტიფიციალური (მარტივი) დაალერგიულიდერმატიტისგან.

მარტივიდერმატიტისდროსარაღინიშნებამომატებულიმგრძნობელობასხვადასხვაგამღიზიანებელზე.
რეციდივითავსიჩენსკანზეახალიგამღიზიანებლისმოქმედებისდროს.
(ეგზემისდროსროგორცგარეგამღიზიანებელზე, ისემისგარეშეც).

დერმატიტიმხოლოდიმარეშივითარდება, რომელიცგაღიზიანდა.

ალერგიულიდერმატიტისდროსავადმყოფსაღენიშნებამომატებულიმგრძნობელობაალერგენისმიმართ-
ერთიანრამდენიმე. ეგზემიდროსმომატბულიამგრძნობელობამრავალიგამღიზიანებლისმიმართ.
ანთებითიპროცესიშეიძლებაგასცდესგამღიზიანებლისმოქმედებისფარგლებს.

ქრონიკულიდიფუზურისტრეპტოდერმისდახანგრძლივადმიმდინარეიმპეტიგოსგანგანსხვავდებასისველ
ისხასიათით.სისველეერთიანია, ვითარდებადიდიზომისეროზიებისზედაპირზე. ეგზემისდროს-
სისველეწვრილიწვეთოვანიხასიათისაა.

თავისთმიანიარისსებორეულიეგზემაფსორიაზისგანგანსხვავდებადაზიანებულიკერისნაკლებიინფილტრა
ციით, მოფხეკისასაღინიშნებაფსორიაზისსამისიმპტომი:

 სტეარინისლაქა
 ტერმინალურიაპკი
 წერტილოვანისისხლისგამოჟონვა.

ქავანადერმატოზები
ძირითადინიშანია- ძლიერიქავილი.მიეკუთვნება: კანისქავილი, ურტიკარია, ნევროდერმიდი, prurigo
nodularis, prurigo hebra დასხვა.

კანისქავილი

ქავილისშეგრძნებამტანჯველიშეტევისსახითიჩენსთავს. კანიშეცვლელია.
ქავილისშედეგადვითარდებალიქენიზაციები, ექსკორიაციები.
შეიძლებადაერთოსმეორადიინფექცია.ხდებაცენტრალურინერვულისისტემისმოშლა
(ძლიერნერვიულებს). გამომწვევი -ქრონიკულიინტოქსიკაცია, ნივთიერებათაცვლისმოშლა,
შინაგანიორგანოებისდაავადება, ორსულთაქავილი, ქრონიკულიყაბზობისდროს.
ლოკალიზებულქავილისფორმებიდანყველაზეხშირიაუკანატანისდასასქესოორანოებისქავილი.
უკანატანისქავილიაღენიშნებათპირებს ,რომელთაცჰელმინთოზურიინვაზიააქვთანქავილიპროქტიტებისა
დაბუასილისდროს. გარეთასასქესოორგანოებისქავილიძლიერდებათბილამინდში.
ვულვისხანგრძლივიქავილსმოსდევსლორწოვანისგამკვრივება.
ვულვისარეშიქავილისდროსსაჭიროაგამონადენისგამოკვლევატრიქომონადებზე, რძიანაზე,
ჰელმინთებზე, უნდაგამოვრიცხოთდიაბეტი, მენსტრუაციისშეფერხება, კლიმაქსი.
სათესლეპარკისქავილისგანკანიმკვრივდება, იფარებანახეთქებით, ეგზემეტიზაციადალიქენიზაცია.

ჭინჭრისციება
ახასიათებსკანისსხვადასხვაადგილზეურტიკარულიგამონაყარი(წითელი, ვარდისფერი,
თეთრიშეშუპებისდონეზეადამოკიდებული), რომელსაცწინუსწრებსძლიერიქავილი.
ესამონაყარიძლებსრამდენიმესაათს.
ამდაავადებისარსიასხვადასხვაგარეგანიდაშინაგანიზემოქმედებისადმიმგრძნობელობისმომატება.შეიძლე
ბაგამოიწვიოს: მცენარესთანკონტაქტმა,
დაბალმატემპერატურამ,ზოგჯერმექნიკურმაგაღიზიანებამ,მწერისნაკბენმა.
მნიშვნელოვანიანერვულისისტემისდარღვევა.
შეიძლებაიყოსმწვავეროცადაავადებაუცებვითარდებადასწრაფადგაივლისროგორცკიშეწყდებამისიგამომწ
ვევიგამღიზიანებლისმოქმეება.

ქრონიკულიჭინჭრისციებახასიათდებაურტიკალურიგამონაყარისგანმეორებითირეციდივბით.
ისჩვეულებრივდაკავშირებულიაშინაგანიორგანოებისდანერვულისისტემისქრონიკულდაავადებასთან,
ქრონიკულიინფექციისკერასთან (ქრონიკულიტონზილიტი, ჰაიმორიტი, აპენდიციტი).

კვინკესშეშუპება (გიგანტურიჭინჭრისციება)-
იწყებადერმისდაჰიპოდერმისუეცარიშემოფარგლულიშეშუპებიტ,
ხშირიასახეზეანსასქესოორგანოებისარეში.დაზიანებულიარეწამოწეულიაგარემომცველიკანისდონიდან ,
მკვრივ-ელასტიკურიკონსისტენციისა, თეთრიანფაიფურისფერია. შეშუპებასდასაწყისშიახლავსწვის,
ქავილისშეგრძნება. ურტიკარულიელემენტებიკანისტროფიკულიშეშუპებაა,
რომელიცვითარდებასისხლძარღვთაკედლისშეღწევადობისგაზრდით.

მკურნალობა-მწვავეჭინჭრისციებისდროსინისშნებასაფაღარათე, რძე-
მცენარეულიდიეტამარილისშეზღუდვით, ანტიჰისტამინურისაშუალებები -დიმედროი, დიაზოლინი,
პიპოლფენი. მადესენსიბილიზებელისაშუალებები -- კალციუმისქლორიდი, ნატრიუმისჰიპოსულფიდი.

ქრონიკულისდროსმთავარიადაავადებისმიზეზისდადგენადამისიმოქმედებისლიკვიდაციაანშესუსტება.
ქლოროვანიკალციუმი, ნატრიუმისჰიპოსულფატი, ადრენალინი, დიმედროლი, ბრომი.

გარეგანიმკურნალობა- ქავილისგამაყუჩებელისაშუალებები- მენთოლისსპირტიანიხსნარი,

კარბოლისმჟავა.

ბავშვთაჭინჭრისციება
ძირითადადემართება 5-6 თვიდან 2-3 წლამდებავშვებს.
ტანისდაკიდურებისკანზევითარდებაპატარაურტიკარულიელემენტები,
მათცენტრშიწარმოიქმნებაქინძისმარცვლისოდენაპაპულა-
ვეზიკულა.ურტიკარულელემენტებსთანახლავსქავილი ,
დაფხანისშემდეგპაპულებისდავეზიკულებისადგილასვითარდებასისხლიანიპატარაქერქი.
ხშირადრთულდებაპიოგენურიინფექციით (ვულგარუიიმპეტიგო).

დაავადებისმიზეზია-საჭმლისმონელებისსხვადასხვამოშლილობა: ყაბზობა, არასწორიკვებისრეჟნი,

ჰელმინთურიინვაზია, საკვებისადმიორგანიზმისშეუგუებლობა (კვერცხი,ტკბილეული, ცომეული,
ძროხისრძე).

მკურნალობა- კვებისრეჟიმისრეგულაცია, კუჭ-ნაწლავისტრაქტისნორმალურიფუნქციონირება.

ქავილისშესაჩერებლად - შესანჯღრევინარევები, სპირტიანიხსნარები. ქატოსდამანგანუმმჟავა-

კალიუმისშემცველითბილიაბაზანები.

ნევროდერმიტი
განარჩევენ:შემოფარგლულდადიფუზურნევროდერმიტს.
დაავადებაიწყებალოკალიზებულიანდიფუზურიინტენსიურიქავილით.

შემოსაზღვრულინევროდერმიტი-იწყებაძლიერიქავილით, შეტევითიხასითის, განსაკუთრებითღამით.

მოგვიანებითკანზევითარდებაგამონაყარი: წვრილი, ოდნავმოელვარე,
მოწითალობრტყელიკვანძებისსახით, რომლებიცერთიანდებიანდაბალთებსწარმოქმნის,
მათცენტრშიგასქელებულიდაგამკვრივებულია. კერებუხშირადდაფარულიასისხლიანიქერქებით,
დაფხანისშემდეგგანვითარებული.

შემოსაზღვრულინერვოდერმიტისბალთებისსაზღვრებიმკვეთრია, განლაგებულია: კისრისუკან,

იდაყვისმომხრელზედაპირზე, მუხლქვეშაფოსოში.ხშირადსიმეტრიულია.

ეგზემისგანგანსხვავებითნევროდერმიტისკერაშიბუშტუკებიარაღინიშნება. დაფხანისშემდეგრთულდება:
ეგზემატიზაციითდამეორადიპიოდერმით.

დიფუზურინევროდერმიტი-მძიმედაავადებაა, იწყებაძლიერიქავილით, კანისქელიდამშრალიხდება,

იფარებაქერცლითდასისხლიანიპატარაქერქით.

ჰისტოპათოლოგიურადახასიათებს: აკანტოზიმარცვლოვანიდარქოვანაშრისგასქელებასთანერთად.

მკურნალობა:

 სედაციურისაშუალებები,
 B1 ვიტამინი, ნიკოტინისმჟავა,
 არასპეციფიურიმადესენსიბილიზებელითერაპია,
 ჰიდროთერაპია (აბაზანა, შხაპი),
 კორტიკოსტეროიდები (დექსამეტაზონი)
 ადგილობრივად- ქავილისსაწინააღმდეგო-კუპრისპრეპარატები.
 მრავალფორმიანიექსუდაციურიერითემა (გართულებაა სტივენ ჯონსონის
სინდრომი)
დაავადებაიწყებატემპერატურით 38-39, საერთოსისუსტე, სახსრებისტკივილი. ხელისმტევნის,
წინამხრის, ქვედაკიდურების. კანზეწარმოიქმნებაწითელიფერისმრგვალილაქებიდაპაპულები.
პაპულებიმოლურჯოფერსიღებს, ცენტრშიჩაღრმავებით.
გამონაყარისუკუგანვითარებისპერიოდშიიწყებაფირფიტოვანიაქერცვლა.პირისღრუსლორწოვანზ
ეაღინიშნებასუბეპიდერმულიბუშტებისიზოლირებულიგამონაყარი.
ლორწოვანზეარსებულბუშტებსაქსქელისაფარველი, ეროზიები- სისხლმდენიდამტკივნეულია.
დაავადება 3-4
კვირაგრძელდება.ცვლილებებიგამოიხატებადერმისდვრილოვანდადვრილქვეშაშრეებისშეშუპები
თანთებითიშეშუპებით. ინფილტრატიშეიცავს:ნეიტროფილებს, ლიმფოციტებს, ჰისტოციტებს,
ეოზინოფილებს.
გამომწვევიუცნობია, ინფექციურ-ალერგიულიბუნებისაა.
დიფერენცირებულიდიაგნოზი- ტოქსიდერმიისგამოსარიცხად.
ექსუდაციურიერითემისდიაგნოზისთვის-გასათვალისწინებელიალოკალიზაცია, სიმეტრიულობა,
კანისდაზიანებისხშირიშერწყმალორწოვანისგარსებისდაზიანებისკენ, სუსტიქავილი,
სეზონურობა.
მკურნალობა-
 ფართოსპექტრისანტიბიოტიკები-ერითრომიცინი, ოლეანდომიცინი, ტეტრაციკლინი.
 სალიცილისპრეპარატები
 კორტიკოსტეროიდები

2..ბულოზურიდერმატოზები

პემფიგუსი
ავთვისებიანიმიმდინარეობისდაავადებაა. არჩევენპემფიგუსისოთხფორმას: ვულგარული, ფოთლისებრი,
სებორეული, მოვეგეტირე.წამყვანიააკანტოლიზისპროცესი,
რადგანუჯრედებსშორისკავშირიდაკარგულიადაესგანაპირობებსბუშტისფორმირებას.

1)pemphigus vulgaris ანუჩვეულებრივი-

იწყებაპირისლორწოვანგარსზეგამონაყრით,უფროიშვიათიახორხსადასაშოზე (შემდეგვრცელდება).
ელემენტიაბუშტითუმცაპირისღრუსლორწოვანგარსზემათიდანახვაარხერხდება,
რადგანმათითხელისაფარველიმალესკდება.
ამიტომლორწოვანგარსზეგამონაყარითითქმისყოველთვისეროზიაა,რომელიცმტკივნეულიადახელსუშლი
სავადმყოფსლაპარაკშიდაჭამაში (ამისგამოშეიძლებაგანვითარდესკახექსია).
ბუშტებიდუნეა,რისგამოცფორმითმსხალსწააგავს, ავსებულიაგამჭირვალესეროზულისითხით,
რომელიცინფექციისდართვისასიმღვრევა.
ბუშტისგახსნისშემდეგგანვითარებულიეროზიათანდათანიფარებაქერქით.
დაავადებისკეთილსაიმედომიმდინარეობისასქერქიმშრალიადამაგრადეკვრისქვეშდებარექსოვილებს,
სხვაშემთხვევაშისველიადაადვილადძვრება.
რაცუფროხანგრძლივადმიმდნარეოსდაავადებაახლადწარმოქმნილიბუშტებისრაოდენობაიკლესდაუფრო
ხშირადვითარდებაწყლულები. ნიკოლსისსიმპტომიდადებითია
(რქოვანდამარცვლოვანშრეებსშორისკავშირისშესუსტება).
ლორწოვანისმუდმივიგაღიზინებაგანაპირობებსუხვსალივაციას.
ნერწყვიიწვევსპირისკუთხეებისმაცერაციას, მათზევითარდებამტკივნეულინახეთქები.
ამფორმისდროსკონიუქტივაიშვიათადზიანდება.
მკურნალობისჩატარებათუარმოხდაეროზიეებისეპითელიზაციასუსტადააგამოხატულიანსაერთოდარაღი
ნიშნება, გამონაყრისრაოდენოაკიმატულობს. ეროზიულიარეებიერთიანდება,
მოიცავსფართოზედაპირებსამასერთვისმეორადიინფექციადამყრალისუნი.
პაციენტებიდაავადებისდაწყებიდან 3-15 თვეშიიღუპებიან. 2)pemphigus vegetans-
გამონაყარიუპირატესადლოკალიზებულიაგარეთასასქესოორგანოებსადამისგარემომცველკანზე,საზარდუ
ლისნაოჭებზე , დუნდულებ-შუანაოჭებზე, ჭიპისარეში. დასაწყისშივითარდებაბუშტები,
რომელიცსკდებაწარმოიქმნებაეროზიები.
ეროზიებისზედაპირზემალევითარდებაპაპილომატოზურიგრანულაციები,
რომელიცმყრალჩირქოვანექსუდატსგამოყოფენ.
ლორწოვანგარსზევეგეტააციებიარწარმოიქმნებამაგრამისინივითარდებაიმადგილებში ,
სადაცლორწოვანიკანშიგადადის. (ტუჩებისქობაზე,ვულვაზე, ანუსზე).
შეიძლებავეგეტაციებიდაიფაროსქერქით. 3)pemphigus foliaccus (ფოთლისებრი)-ახასიათებსზერელე,
ბრტყელი,თხელკანიანიბუშტებისგამოყრა, რომელიცმალესკდება.
წარმოიქმნებაეროზიებიმათზედაპირზევითარდებათხელიქერქი,
რომელიცკანისზედაპირზეფენოვანიცომისმსგავსადდაშრევდება. ნიკოლსკიდადებითია.
ლორწოვანიგარსებიარზიანდება. ხშირადაღინიშნებათმისდაფრილებისდაცვენა.
4)pemphigus soborrhoicum (სებორეული,სენირ-აშერისსინდრომი)-
გამონაყარიყველაზეხშირადვითარებასახისკანზე.(ცხვირისზურგიდალოყებისკანისმომიჯნავენაწილები).
წარმოიქმნება-სველზედაპირიანიერითემულიარეები. ჩანსფოლიკულებისგაფართოებულიშესართავები.
მცირესისველისდროსდაზიანებისკერებიიფარებაქერცლითანქერქით.მათმახლობლადშესახედავადჯანსა
ღკანზევითარდებაბუშტები,რომლებიცმალესკდებიანწარმოიქმნებაეროზიარომელიციფარებაქერქით.

დიაგნოსტიკა--- ნიკოლსკიდადებითი.ბუშტისფსკერიდანაღებულნაცხ-
ანაბეჭდებშინახულობენაკანტოლიზურანუტცანკისუჯრედებს.
მოვეგეტირესშემთხვევაშიმეჭეჭოვანგამონაზარდებსახასიათებსაკანტოლიზიდაპაპილომატოზი.
მკურნალობა-კორტიკოსტეროიდებით (პრედნიზოლონი, დექსამეტაზოლი, ტრიამცინოლონით) .
იწყებადიდიდოზით (პრედნიზოლონი 20-25 ტაბლეტიდღე-ღამეში) თუმკურნალობისპირელი 4-6
დღისგანმავლობაშიმდგომარებაარგაუმჯობესდამაშინდოზაუნდაგავადიდოთ.
მკურნალობისშეწყვეტასმოსდესვსდაავადებისრეციდივი,
ამიტომავადმყოფებიმინიმალურიდოზებსუნდაიღებდნენ.
კორტიკოსტეროიდებისხანგრძლივმაგამოყენებაიწვევსჰიპერკოტიციზმისმოვლენებს,
რომელსაცთანდევსწყლისდამარილებისცვლისმოშლა- ავადმყოფსსახემთვარისებურიუხდება,
უვითარდებაჰირსუტიზმი, აკნე, ატროფიულიზოლები, ჰიპერტონია, შაქრიანიდიაბეტიდასხვა.
ამიტომნახშირწყლებისდასითხისმიღებასიზღუდება.

დამანაწიბურებელიპემფიგოიდიანუთვალებისპემფიგუსი-
ლორწოვანიგარსებისქრონიკულიბულბოზურიდაავადება. ემართებათ 40
წელსგადაცილებულქალებს.იწყებაპირისღრუსდაკონიუქტივისდაზიანებით.
კონუქტივისქვეშწარმოიქმნებაბუშტებირასაცთანსდევსსინათლისშიშიდაცრემლდენა.
ბუშტებისადგილასწარმოიქმნებანაწიბური. დანაწიბურებასმოდევსკონუქტივისშეჭმუხვნა,
თაღებისდამოკლებადაკონიუნქტივისპარკისშეზრდა,ქუთუთოებისკიდეებიშეეზრდებათვალისკაკალს,
თვალისნაპრალივიწროვდება,კაკლისმოძრაობაიზღუდება,
ენტეროპიონიდასაცრემლეარხებისდეპორმაციავითარდებადაყოველივეამასმოსევსდაწყლულებადასიბრმ
ავე. ზოგჯერვითარდებაძლიერიტკივილიდასაჭიროხდებაენუკლეაცია.
კანზეგამონაყარილოკალიზებულია-თავისთმიანნაწილზე,ტანზე,გარეთასასქესოორგანოებზე.
ვითარდებაჰემორაგიულშითავსიანიბუშტები.
ეროზიებისეპითელიზაციასწრაფადხდებაშეიძლებადატოვოსლაქა.
ნიკოლსისსიმპტომიროგორცწესიუარყოფითია.ავადმყოფთასაერთომდომარეობაკარგია.
ამფორმისდროსაკანტოლიზურიუჯრედებიარგამოვლინდება.დიფერენცირებაჭეშმარიტიპემფიგუსისგან-
ჭეშმარიტისდროსკონიუქტივისდაზინებაქუთუთოებისკანზემიმდინარეპროცესისგაგრძელებაადანაწიბუ
როვანიპროცესიარარის.

ბულბოზურიპემფიგოიდი

პარაჰემფიგუსიანუმოხუცთაპემფიგუსი.
ამდროსაკანტოლიზიარაღინიშნება.ვითარდებასხვადასხვაზომისგამჭირვალეშიგთავსისბუშტუკები.
გახსნისშემდეგწარმოიქმნნებაოდნავსველიეროზიები. ამეროზიებისეპითელიზაციასწრაფადხდება. 30%-
შიესდაავადებადაკავშირებულიაავთვისებიანპროცესებთან.დაავადებისპროგრესირებასთანერთადბუშტუ
კებმაშეიძლებატანისდაკიდუებისმთელიკანიმოიცვას.
უმეტესადბუშტუკებისწარმოქმნაუეცრადწყდებადამათიშითავსიქერქისსახითრჩება,
ეროზიებიეპითელიზდება. ხანშიშესულპირებშივითარდება: მადისდაკარგვა, საერთოსისუსტე,
სიგამხდრე, წინააღმდეგობისუნარიანობისშესუსტება.
ვულგარულიპემფიგუსისგანგანსხვავებითნიკოლსისსიმპტომიუარყოფითია.
დიურინგისდერმატიტისგანგანსხვავეითარახასიათებსქავილი,
ეოზინოფილიადასინჯიიოდზეუარყოფითია.

დიურინგისდერმატიტი

ქრონიკულიმორეცედივედაავადებაა. ყველაზეხშირადვითარდება 20დან 30 წლამდეასაკში.

გრძელდებაწლობით,მოიცავსსრულიგანკურნებსპერიოდებს.
კანისრომელიმეარეზევითარდებაბუშტები,ერითემულილაქები,ურტიკები,პაპულები.ახასიათებსგამონაყრ
ისელემენტთადაჯგუფებულიხასსიათი.
ბუშტუკებისშიგთავსისეროზულიაშემდეგჩირქოვანიანჰემორაგიული. ტემპერატურამშეიძლებამოიმატოს
38-40 მდე. ავატმყოფსაწუხებსძლიერიქავილი. სისხლში (ბუშტისშიგთავსშიც)
აღინიშნებაეოზინოფილია.დაავადებულებსახასითებთკალიუმისიოდიდისმიმართმომატებულიმგრძნობე
ლობა (კალიუმისიოდიდისსინჯი)
ნიკოლსკისსიპმტომიუარყოფითი.პირისღრუსლოწგარსიიშვიათადზინდება.
ამდაავადებასამწვავებსგლუტეინიამიტომხორბლისშემცველისაკვებისმიღებაარშეიძლება.

დიფერენცირება
პემფიგუსი პემფიგოიდი დიურინგი
ნიკოლსკისსიმპტომი + ნიკოსკი - ნიკოსკი -
აკანტოლიზურიუჯრედები აკანტოლიზიარაღინიშნება აკანტოლიზიარაღინიშნება
ეოზინოფილია ქავილი
ქავილი
იოდისსინჯი +

პაპულოზური დერმატოზები

ფსორიაზი

ქრონიკულიდაავადება, გენეტიკურიწინასწარგანწყობით. არარისგადამდები. ძირითადიელემენტი-

პაპულა,რომელიცოდნავამოწეულიაგარემომცველიკანისდონესთანშედარებით.
პაპულებივითარდებამიტოზისპროცესისგაძლიერებისგამო- კელოიდები
(ფუნქციაკერატინოციტებისრაოდენობისშემცირება)
იბლოკებაშესაბამისადკერატინოციტებისრაოდენობაიზრდება,
ხდებაეპიდერმისისზრდისფაქტორისმომატება.მიტოზისპროცესისგააქტივებისთვისსაჭიროაჟანგბადიამი
ტომსისხლძარღვებისრაოდენობაიზრდება, ისინიფართოვდებადავითარებასიწითლე
(თუსიწითლეშენარჩუნებულიაესმიუთითებს, რომმიტოზიგრძელდებადაპირიქით.)
რქოვანაშრეშიაღინიშნებაბირთვიანიუჯრედები. პაპულაიფარებაქერცლით-მოვერცხლისფორო-თეთრი
(რომელიცმალესცილდება).

პაპულისმოფხეკისასქერცლისრაოდენობამატულობსდამისიზედაპირიემსგავსებასტეარინისგაცივებულწვ
ეთს(სტეარინისლაქისსიმპტომი). თუქერცლსმთლიანადავფხეკთ, გამოჩნდებაპაპულისთხელი,
ნახევრადგამჭირვალეაპკითდაფარულიზედაპირი (აპკისსიმპტომი).
ამაპკისმოცილებისშემდეგშიშვლდებაღიაწითელიფერისზედაპირი,
საიდანაცჟონავსსისხლისწვეთები(წვეთოვანისისხლდენისსიმპტომი).
პაპულებიაქვთმკვეთრისაზღვრებიდაგადიდებისადმიმიდრეკილება.
ერთმანეთთანახლომდებარეპაპულებიერთიანდებადაწარმოიქმნებაბალთები.
როდესაცავადმყოფისკანზეჭარბობსწვრილიპაპულები, ლაპარაკობენფსორიაზისწერტილოვანფორმაზე.
თუელემენთაუმრავლესობაწვეთისანმონეტისებურია, მაშინფსორიაზსუწოდებენწვეთისებურს.
როდესაცპაპულებისუმრავლესობაუერთდებაერთმანეთსბალთებისსახით- დიფუზურიფსორიაზი.
ზოგჯერელემენტიცენტრალურნაწილშიფერმკრთალდებამათიპერიფერიულინაწილიგანაგრძობსგადიდე
ბასწარმოიქმნებარგოლისებრიელემენტი- რგოლისებრიფსორიაზი. ელემენტებისგანლაგება-
თავისთმიანიარე (სებორეულიფსორიოზი), გულმკერდი (მამაკაცებშივითარდებასებორეული),
იდაყვისდამუხლისსახსარი, კუდუსუნისსამკუთხედი. ფსორიაზულგამონაყარსსიმეტრიულიხასიათიაქვს.
ძალიანიშვიათიალორწოვანგარსებზე. ფრხილებისდაზინებისასწარმოიქმნებაწერტილოვანიჩანაჭდევები.
სხვაშემთხვევაშიფრჩხილისქელდება, დაბრჭყალებსფორმასღებულობს (ონიხოგრაფოზი).
შეიძლებააღინიშნებოდესმცირექავილი. (თავზევითარდებაფსორიაზულიგვირგვინი).
პათოლოგიურიპროცესიფსორიაზისდროს- ჰიპერკერატოზი, პარაკერატოზი, აკანტოზი
(დვრილებისდაგრძელება) გამონაყარიფასდებაზომით - მილიარული (მცირე) ლატენტური
(მუხუდოსმარცზომის) ბალთა.
ფსორიაზსახასიათებსსეზონურიბაარისზამთრის, ზაფხულისდაშერეულიფორმა. ერთ-
ერთიფორმაარისპუსტულურიფსორიაზი- პუსტულებიარისსტერილური.
ფსორიაზულიგამონაყარისგანვითარებაშისამსტადიასგანასხვავებენ.1)პროგრესული-
ახასიათებსახალიელემენტებისწარმოქმნადაარსებულიელემენტებისგადიდება.
მოთეთროქერცლიპაპულისმთელზედაპირსარფარავსმისპერიფერიულადრჩებავიწროვარდისფერიგვირგვ
ინი, რომელიცქეცლისგანთავისუფლდება. ესგვირგვინიპაპულებისპერიფერიულიზრდისნიშანია,
შეიძლებაამსტადიაშიქავილიიყოს. შეიძლებაიზომორფულირეაზციააღინიშნოს

(კებნერისსიმპტომი)-კანისუმნიშვნელოტრამვისადგილზეფსორიზულიპაპულებისწარმოქმნა.
2)სტაციონარულისტადია-ახალიელემენტებისგამოყრაწყდება, სიდიდეცუცვლელირჩება,
მათიზედაპირიმთლიანადქეცლითაადაფარული. 3)რეგრესულისტადია -
იწყებაგამონაყრისუკუგანვითარება.
ზოგშემთხვევაშიმწვავესტადიასმოსდევსმთელიკანისდიფუზურიდაზინება---
ფსორიზულიერითროდერმია. ამდროსკანიმუქიწითელია, შეხებისასცხელია, მშრალი,
დაფარულიაქერცლით. ჩივილებიამდროს-შემცივნებ, კანისმოჭიმვა,ტკივილი, სიშრალე.
ართროპათიულიფსორიაზი- ფსორიაზიმიმდინარეობსსახსრებისდაზინებით
(უპირატესადხელისმტევნებისდატეფებისპატარასახსრები) ვლინებატკივილით, შესივება,
მოძრაობისშეზღუდვა, რაცპარაარტიკულურიქსოვილებისინფილტრაციისდაგამკვრივებისშედეგია.
ჯერვითადრებაქვეამოვარდნილობა,
ამოვარდნილობადაანკილოზებიშემდეგოსტეოპოროზიდასასახრენაპრალებისშევიწროვება.
საბოლოოდშეიძლებაგამოიწვიოსსრულიინვალიდობა. ფსორიაზისწარმოშობისთეორიები-1)
ნერვული-ფსრიაზისმიზეზიაცნსფუნქციისდარღვევა-სისხლძარღვოვან-ნერვული,
ცხიმისდაოფლისგამოყოფისმოშლახდება. 2)ვირუსული 3)ნივთიერებათაცვლისპროცესებისდარღვევა
4)ენდოკრინულიჯირკვლებისფუნქციისმოშლა 5)შინაგანიორგანოებისდაავადება.
მკურნალობა-ანტიმიტოზურისაშვალებები, ჰომონებიერითროდერმიისდასახსრებისდაზინებისდროს.
უნგრულიმეთოდი-1)ვიტამინი B12 2)ფოლიუმისმჟავა 3)ანტიჰისტამინური 4) ვიტამინიA.

წითელიბრტყელილიქენი

კანისქრონიკულიდაავადებაა, ახასიათბსკვანძოვანიგამონაყარი, მწვავეანთებითიმოვლენებისგარეშე.

სუბიქტურიშეგრძნება-ქავილი. ეტიოლოგია-უცნობი.

იწყებაკიდურებისმომხრელზედაპირზეკვანძებისგამოყრით. განსაკუთრებითხშირადწინამხრებისა , სხივ-

მაჯის, იდაყვისმომხრელზედაპირზე, იღლიისქვეშადამუხლქვეშაფოსოებში, წვივებისწინაზედაპირზე,
წელისარეში, სასქესოორგანოებზედაპირისღრუსლორწოვანგარსზე.
კვანძებსცენტრშიჭიპისებრიჩაღრმავებააქვს, ლურჯი-მოწითალოფერისაა,
გვერდითიგანათებისასგამოირჩევადამახასიათებლისანთლისებრიბრწყინვალებით.
კანძებისზომანაკლებადმატულობს,
ხშირადჯგუფებადააგანლაგებულიდაშეერთებისასწარმოქმნიანბალთებს.
გასრუტვისასკვანძებიუფრომეტადმუქდებადამოლურჯო-მურაფერისანმოყავისფროხდება.
მათზედაპირზევითარდებაქეცლი, კვანძებისგაქრობისშემდეგრჩებაპიგმენტურილაქები.

დაავადებისრეციდივებიხშირია. დაავადებისმწვავეფორმისდროს-
კანისსხვადასხვაარეზევითარდებადიდირაოდენობითკვანძები, რომელთარაოდენობამატულობს,
ქავილიძლიერია.
შეიძლებააღენიშნებოდეთიზომორფულირეაქციაკანისსხვადასხვაგარეგამღიზიანებელზე.
ძირითადიფორმისგარდაარსებობსრამდენიმესახესვაობაბრტყელილიქენის:
რგოლისებრიფორმა-კვანძებიიზრდებაპერიფერიულადდაცენტრშიუკუგანვითარდება.
პემფიგოიდურიფორმა-პაპულებთანერთადვითარდებაბუშტებიცსეროზულიანსეროზულ-
სისხლიანიშიგთავსითსავსე. ბუშტებივითარდებაანდაუზიანებელკანზეანპაპულებისზედაპირზე.
ატროფიულიდამასკლეროზებელიფორმები-
იშვიათადპაპულებისუკუანვითარებისასაღინიშნებაატროფიულიცვლილებებიანდასკლეროზრდება.

ლოკალიზებულიაპირისღრუსლორწოვანგარსსადატუჩებისწითელქობაზე,
უფროიშვიათადადსასქესოორგანოებისლორქოვანგარსზე. ლორწოვანგარსზეპაპულასადაფისფერია.

არჩევენტუჩებისწითელიქობისადაპირისლორწოვანიგარსისარეშიწითელიბრტყელილიქენის 4
კლინიკურფორმას:

ტიპიური- აღინიშნებამოთეთრო-სადაფისებრიკვანძები,
რომელიცჩვეულებრივერთმანეთსუერთდებადაწარმოქმნისზოლებსადარკალებს.ზოგშემთხვევაშიელემენ
თაზედაპირზემოჩანსნაზიბადე. ზოგჯერგამონაყარსგავსპატარაპარსკვლავს, თოვლისფიფქს.
ზოგჯერპაპულოზურიელემენტებისცილდებაგარემომცველქსოვილთადონესდამათზედაპირზეშეინიშნებ
აჰიპერკერატოზულიდაშრევებანი. ამგვარიელემენტებისპალპაციისდროსშეიგრძნობასიმკვრივე,
რამაცშეიძლებაკიბოსსიმულაციამოგვცეს. ტუჩისდაზიანებულიარეები-მოლურჯო-აგურისფერია.
ექსუდაციურ-ჰიპერემიულიფორმა- ახალიათებსმოთეთრო-სადაფისებრიპაპულები.
ესგამონაყარიჰიპერემიულიადაშეშუპებულფუძეზეა.
ეროზიულ-წყლულოვანიფორმა-ახასიათებსმთელიწითელიქობისშეგუბებითიჰიპერემია,
ეროზიებიდაწყლულები,
რომელიცარასწორიმოხაზულობისაადახშირადსისიხლიანიდასეროზულიქერქითაადაფარული.
ეროზიებისგარშემოდამათგანმოცილებითდაზიანებისმთელარეზეჩნსმოთეთროპაპულოზურიგამონაყარი.
ბუშტოვანიფორმა- იშვიათია. კლინიკურადამდაავადებისბუშტოვანიფორმისდიაგნოზისშეუძლებელია,
ბუშტებისაღმოჩენამხოლოდჰისტოლოგიურიგამოკვლევითშეიძლება. კლინიკურადაღინშნებაეროზიები,
რომელაეპითელიზაციასწრაფადხდება.
ესეროზიებიწარმოიქმნებატიპიურიპაპილოზურიგამონაყრისფონზე.

დიფერენცირება-
ლეიკოპლაკიაწითელიბრტყელილიქენისგანრომმასარახასიათებსგარქოვანებამოხატუმობათასახით.
ლეიკოპლაკიასახასიათებსდაზიანებულიარისმთლიანიგარქოვანება,
რომელსაცდაკრულიაპკისშესახედაობააქვს. წითელიმჭამელიგანსხვავდებალიქნისგანანთებით,
ატროფიითადადაზიანებისკერიდკიდისგარქოვანებით.
გარდაამისვუდისსხივებითდასხივებისდროსწითელიმჭამელისკერამოთეთრო-ცისფრადანათებს,
წითელიბრტელილიქენითეთრადანმოყვითალო-თეთეად. საჭიროაბრტყელილიქენისეროზიულ-
წყლულოვანიფორმისდიფერენცირებაპემფიგუსუსადაკიბოსგან. პემფიგუსისშემთხვევაში-
ეროზიისირგვლისვწითელიქობაშეუცვლელია, ეროზიებშიაკანტოლიზურიუჯრედებია.
ტუჩისკიბოსდესრუქციულიფორმისშემთხვევაში-
წყლულისგარშემოდაფუძეშიქსოვილებიგამკვრივებულიადაარაღინიშნებაწითელიბრტყელილიქენისათვი
სდამახასიათებელიგარქოვანება.

მკურნალობა- დასაწყისშიანტიბიოტიკები. ნაჩვენებიასედაციურისაშუალებები,

ანტიმალარიულისაშვალებები, ვიტამინები, ნიკოტინისმჟავა (აქვეითებსქავილისშეგრძნებას) ,
ჰიპნოთერაპია. სტაციონარულპირობებშიეფექტურიადარიშხანისპრეპარატები,
არაპირადაპირირენდგენოთერაპია.

4.კანს კოლაგენოზები

სკლეროდერმიებსმიეკუთვნება:
წითელიმგლურა
სკლეროდერმია
დერმატომიოზიტი

წითელიმგლურა---ქრონიკულიდაავადება,
ხასიათდება: ერითემით, ჰიპერკერატოზიდაატროფია. სიმეტრიულიდაასიმეტრიულიწითელილაქები,
მიდრეკილიაპრიფერიულიზრდისკენდაშეერთებისკენ.
არჩევითილოკალიზაცია:სახისშუანაწილი, სადაცპეპელასმოგვაგონებს. ასევეშეიძლებაიყოს:
ყურისნიჟარაზე, თავისთმიანარეზე, ხელისთითებისდორსალურზედაპირზე,
იშვითადლორწოვანგარსებზე.
დაზიანებისძირითადიელემენტია ---ერითემულილაქა.ღიავარდისფერიდან - მოწითალო-მოლურჯომდე.
არჩევენწითელიმგლურასორფორმას:დისკოიდური, დისემინირებული
ასევე:მწვავე, ქრონიკული, ქვემწვავე

დისკოიდურიადროს - ელემენტებიხასიათდებამცირერაოდენობითდანელიპერიფერიულიზრდით.
დისემინირებულისდროს -დაზიანებაუფროზერელეა, იგიბიძგებითმიმდინარეობს,
არხასიათდებაპერიფერიულიზრდისკენ.
ორივეფორმაქრონიკულადმიმდინარობსდარეციდივებითხასიათდება. სუბიექტურიმოვლენები: ჩხვლტა,
ქავილიდაწვა.ხელისთითებზეწითელიმგლურახასიათდება -
იისფერილაქებისჰიპერკერატოზითდაატროფიისპატარაკერით.
ტუჩებისწითელიქობაზეარჩევენწითელიმჭამელის 4 ფორმას:ტიპური, ატროფიისფორმა, ეროზიულ-
წყლულოვანიფორმა, ღრმაფორმა (ირგან-კაპოშის)
ძირითადადგვხვდება 18-40 წლისასაკის, ბავშვებშიიშვიათადგვხვდება.
ჰისტოლოგიურად:გაფანტულიჰიპერკერატოზი, რქოვანასსაცობითმისფოლიკულთაშესართავებში,
წვეტიანიშრისგათხელება.
მწვავეწითელიმგლურასდროსსისხლსიაღინიშნება:პროგრესირებადიანემია, ლეიკოპენია, მაღალიედს-ი,
ალბუმინისემცირებული. სისხლშიმომატებულიაწითელიმჭამელისუჯრედები - ლეიკოციტები.

ეტიოლოგიადაპათოგენეზი---არარისდადგენილი.
მკვლევართააზრითვითარდებაინფექციურიდაარაინფექციურიაგენტებითსენსიბილიზაციით,
ალერგიულიხასიათი.
მკურნალობა -სინთეზურიანტიმალარიულისაშუალებები: რზოქინი, ქლოროქინდიფოსფატი.
გამწვავებისსტადიაზეკალციუმისპრეპარატები, ნიკოტინისმჟავა, კორტიკოსტეროიდები. დასაწყისში-
იქტიოლისპასტა, კერატოზულსაშუალებებს, ფლუცინალი.

სკლეროდერმია -
აღინიშნებაარტერიოლებისმაობლიტირებელიდაზიანებადაშემაერთებელიქსოვილისდეგენერაციული-
სკლერზულიცვლილება- კანისგამკვრივება.
არჩევენ:
შემოფარგლულ
დიფუზური - გენერალიზებული.
შემოფარგლული-კანისარემკრთალიმოვარდისფროდამომკვრივოკონსისტენციისაა. კანიპრიალა,
არნაოჭდება, კერათანდათანდიდდება, შეიძლებაშეერთდეს. არჩევენსამსტადიას:
ანთების (რამდენიმეკვირა-რამდენიმეთვე)
ინდურაციული ( რამდენიმეთვე)
ატროფიისსტადია.
ლოკალიზებულია: გულმკერდზე, ზურგზე, სახეზე, ზედადაქვედაკიდურებზე, სახსრებისარეში-
მოძრაობაიზღუდება.
დიფუზურისკლეროდერმია -იწყებამწვავედაქვემწვავედ , კანისმკვრივსეშუპებასიწვევს, კანიდაჭიმულია,
დაწოლისასჩაღრმავებაარრჩება, მონაცრისფრო-ყვითელიხდება. კანიმკვრივდება, უმოძრაოხდება,
მჭიდროსუხორცდებაქვეშმდებარექსოვილებთან, ჩაერთვებაპროცესში. კანისზედაპირი: სადა, ელვარა,
აქვსსანთლისფერი, სახენიღბისებრიხდება. ასევეხშირადზიანდებაშინაგანოორგანოები: საყლაპავი,
ნაწლავი, ფილტვები, თირკმელები, გული.
მკურნალობა- Eვიტამინი, ნიკოტინისმჟავა, პენიცილინთერაპია.

დერმატომიოზიტი - უცნობიწარმოშობისმწვავე, ქვემწვავეანქრონიკულადმიმდინარედაავადებაა,

ხასიათდებაკუნთების, ნერვებისდაკანისმხრივმოვლენებით.
კანისმხრივცვლილება- შეჭითლება-შეშუპება- წითელიმჭამელასტიპისგამონაყარი.
კანთანერთადზიანდებაკუნთები. კუნთებისსისუსტედაადინამია.ხშირადშერწყმულია:
შინაგანიორგანოებისავთვისებიანსიმსივნეებთან.

5..ჟიბერის ვარდისფერი პიტირიაზი

ჯიბერისვარდისფერიპიტირიაზი-კანისმწვავეანთებითიდაავადებაა,
ძირითადიელემენტიააქერცვლადიმოწითალო-ვარდისფერილაქა.ხშირიაგაზაფხულსადაშემოდგომაზე.
სუბიექტურინიშნებია- საერთოსისუსტე, თავისტკივილის, ტემპერატურა.
დაავადებაიწყებაერთიანრამდენიმედედისეულიბალთისწარმოქმნით. რომელიცარისვარდისფერილაქა,
ქატოსებურადაქერცლილი, მკვეთრადშემოსაზღვრული. ოვალურიანმრგვალი, ლაქებიდიდება,
კანიდაჭმუჭნილიპაპიროსისშესახედაობასიღებს.
ლიკალიზებულია:გულმკერდზე, კისერზე, ზურგზე.
დედისებურილაქებისწარმოქმნისშემდეგვითარდებაწერტილოვანიანნეკისფრჩხილისოდენამოვარდისფრ
ო-წითელილაქები.
დაავადებისდროსუჩივიანზომიერქავილს.
ეტიოლოგიაარასაკმარისადააშესწავლილი. ზოგიერთიმონაცემებითისინფექციურიდაავადებაა.
მკურნალობა-სულფანილამიდურიპრეპარატებიანლევომიცეტინი,
ქლოროვანიკალციუმი. ქავილისდროს-დიმედროლი.
გარეგანიმკურნალობა-ინდიფერენტულიშესანჯღრევინარევებიდაპასტები, 1-5% იქტიოლი, 1-2%
მენთოლი.

6. მრავალფორმიანიექსუდაციურიერითემა

დაავადებაიწყებატემპერატურით 38-39, საერთოსისუსტე, სახსრებისტკივილი. ხელისმტევნის,

წინამხრის, ქვედაკიდურების. კანზეწარმოიქმნებაწითელიფერისმრგვალილაქებიდაპაპულები.
პაპულებიმოლურჯოფერსიღებს, ცენტრშიჩაღრმავებით.
გამონაყარისუკუგანვითარებისპერიოდშიიწყებაფირფიტოვანიაქერცვლა.პირისღრუსლორწოვანზ
ეაღინიშნებასუბეპიდერმულიბუშტებისიზოლირებულიგამონაყარი.
ლორწოვანზეარსებულბუშტებსაქსქელისაფარველი, ეროზიები- სისხლმდენიდამტკივნეულია.
დაავადება 3-4
კვირაგრძელდება.ცვლილებებიგამოიხატებადერმისდვრილოვანდადვრილქვეშაშრეებისშეშუპები
თანთებითიშეშუპებით. ინფილტრატიშეიცავს:ნეიტროფილებს, ლიმფოციტებს, ჰისტოციტებს,
ეოზინოფილებს.
გამომწვევიუცნობია, ინფექციურ-ალერგიულიბუნებისაა.
დიფერენცირებულიდიაგნოზი- ტოქსიდერმიისგამოსარიცხად.
ექსუდაციურიერითემისდიაგნოზისთვის-გასათვალისწინებელიალოკალიზაცია, სიმეტრიულობა,
კანისდაზიანებისხშირიშერწყმალორწოვანისგარსებისდაზიანებისკენ, სუსტიქავილი,
სეზონურობა.
მკურნალობა-
 ფართოსპექტრისანტიბიოტიკები-ერითრომიცინი, ოლეანდომიცინი, ტეტრაციკლინი.
 სალიცილისპრეპარატები
 კორტიკოსტეროიდები

7.ვასკულიტები

ვასკულიტი

კანისსისხლძარღვთაპათოლოგიასეკუთვნის. ეტიოლოგია---ძირითადადდაუდენელი.
განვითარებისმექანიზმში---
მნიშვნელოვანიასისხლისსიბლანტისმოშლაპროთრომბინისადაფიბრინოგენისდონისსდაქვეითებასთანდა
კავშირებით,
სისხლისელემენტთარაოდენობისშემცირებაჰემოპოეზისმოშლისანგაძლიერებულიდაშლისშედეგად,
დისპროტეინემია,
სისხლძარღვებისკედლებისდაზინებატოქსიკურიალერგიულიდასხვაფაქტორებისზემოქმედებით.

არსებობსსისძარღვებისშემდეგიდაავადებები:1.ანგიოანევრიზმა2.ანგიოპათია3.ანგიოორგანოპათია4.
სისხლძარღვოვანიანგიონეოპლაზმა.

ალერგიულივაკულიტი-დაავადებისალერგიულწარმოშობაზემიუთითებსუეცარიდასაწყისი,
შეტევსებურიხასიათი, გამონაყრისსიმეტრიულობა,
რეციდივებითმიმდინარეობაწელიწადისცივდროსგამწვავებით,
იაგრეთვეინფექციაანხანგრძლივიდაზიანებარომელიცწინუსწრებსკანისდაზიანას.

ჰემორაგიულივასკულიტი-
ახასიათებსსიმეტრიულიგამონაყარი,წვრილიანგაერთიანებულიჰემორაგიულილაქები,
გარშემოჰიპერემიულიქობით. გამონაყარსშეიძლებათანსდევდესურტიკარიულიელემენტებისწარმოქმნა.
დროთაგანმავლობაშიჰემორაიულილაქებიყავისფრდება, შემდეგმოყვითალო-მწვანეხდება.
ზოგჯერაღინიშნებანეკროზისერთეულიკერები.

რუიტერისკანისალრგიულივასკულიტი-კანზემოვლენებიპოლიმოფულიხასიათისაა-აღინიშება- ლაქები,
პაპულები, ბუშტუკები, პუსტულები, ტელეანგიოქეტაზიები,
ზოგჯერნეკროზულიდადაწყლულებულიუბენბი. გამონაყარიგავრცელებულია,
გაერთიანებისადმიმიდრეკილებაარააქვსდაუფროხშირადაზიანებსქვედაკიდურებისკანს,
განსაკუთრებითკოჭ-წვივისქვედამესამედში. გამონაყარიდიდხანსძლებს.
ხანდახანვითარდებასახსრებისდაძველბისტკივილი.
მაიოკისრგოლისებრიტელეანგიოექტაზიურიპურპურადაშტანბერგისპროგრესულიფრაგმენტურიდერმატ
ოზი-შეადგენსდაავადებათაჯგუფს,
რომელთთვისპირველადიაკანისწვრილიარტერიოლებისდავენულებისდაზიანება.
ვითარდებაარტერიოლებისსპაზმი,
რისშედეგადაცსისხლითქსოვილითაარასაკმარისომომარაგებისსიმპტომებიიჩენსთავს.
მაიოკისახასიათებს---პურპურულიგამონაყარი, რომელიცპერიფერიულადმატულობს,
წარმოქმნისსხვადასხხვაგვარრგოლისებრდამრგვალკერებს,
რომელიცცენრალურნაწილშიდანაოჭებულიადაგათხელებულია. შამბურგიუფროხშირიამამაკაცებში.
ახასიათებსმოწითალო-ყავისფერიწვრილილაქები, რომლებიცერთიანდებიანდაბალთებსქმნიან.

გამონაყარიიწყება-ქვედაკიდეურებზე. რგოლისებრიკერებისკენმიდრეკილებაარაქვთ.
დროთაგანმავლობაშიატროფიავითარდება.

მკურნალობა-ფოკალურიინფექცისკერათამოცილებადადესენსიბილიზაცია. ანტიბიოტიკები,
სულბანამიდები,ანტიჰისტამინური,ვიტამინები.

კვანძოვანიერითემა-
ვასკულიტისღრმაფორმაა.ხშირადვითარდებაალერგიულირეაქციისსახითტუბერკულოზისდროსანინფექ
ცისსაწინააღმდეგოდ. იწყება- წვივისწინაზედაპირზედაჭიმულიანთებითიკვანძებისწარმოქმნით.
პალპაციითაღინიშნებასხვადასხვასიძლიერისმტკივნეულობა.
კვანძებისმფარავიკანიდასაწყისშიკაშკაშაწითელიაშემდეგხდებამორუხო. 2-3
კვირისშემდეგხდებაელემენტებისინცოლუციადაისინიქრებაზოგჯერშეიძლბადარჩესაქერცვლადაჰიპერპი
გმტაცია. გამონაყრისგანვითარებისწინშიძლებაიყოსTმომატება, სიუსტე, სახსრებისტკივილი.

მკურნალობა-ანტიბიოტიკები, სისძარღვისკედლისგამმაგრებელიპრეპატრატები.

სებორეა, ფერიმჭამელა-კანისდაზიანება, ცხიმისმომატებულიგამოყოფა.

ცხიმისჯირკვლებისსეკრეციულიფუნქციისმოშლა.
აღინიშნება: სახის, გულმკერდის, ზურგისზედა, თავისთმიანარეებში,
იქსადაცცხიმოვანიჯირკვლებიმდიდრადაა.კანიცხიმიანია, ბრწყინავს.
ცხვირისნესტოებისდალოყებისარეშიაღინიშნებაფოლიკულთაგაფართოება. თავზეთმაბზინავს ,
კულულებადშეწებებულია.
ხშირადრთულდება-
ფერიმჭამელით,რომელიცვითარდებაცხიმისჯირკვლებისდათმისფოლიკულისარეში.
ფერიმჭამელებისსაწყისიწარმონაქმნიაკომედონი- შავიფერიმჭამელა.
შეიცავსკანისცხიმსდარქოვანასაშრევებულუჯრედებს.
ვულგარულფერიმჭამელაშიარჩევენ:
პაპულურს- ანთბითიხასიათისპატარაკვანძი
პუსტულური- კვანძისცენტრშიპუსტულაა
ინდურაციული- დიდიზომის, ღრმა, მკვრივი, მტკივნეული, კანილურჯიფერისაა.
ლოკალიზებულია- სახეზე, გულმკერდზე, ზურგზე.
იწყება 14-15 წლისასაკში.
უნდაგანვასხვავოთპაპულო-ნეკროზულიტუბერკულოზისგან,
რომელიცლოკალიზებულიაკიდურისგამშლელზედაპირზე,
პაპულისცენტრშივითარდებანეკროზულიმასა, შეხორცებისასწარმოიქმნებადაშტამბული-
პატარანაწიბური.მტკივნეულია, მწვავედმიმდინარეობს.
ფერიმჭამელებისდროსაღინიშნებაშინაგანიორგანოებისპათოლოგიები.
მკურნალობა-დიეტა (ექსტრატულინივთიერებებისდაორგანულიცხიმებისამოღება),
ცხოვრებისსწორირეჟიმი, სპორტი, სეირნობა.
აუტოჰემოთერაპია, ულტრაიისფერიდასხივება, C ვიტამინი, B ჯგუფისვიტამინი, A ვიტამინი.
ადგილობრივიმკურნალობა - სებორეულიკანისგაწმენდასალიცილისანრეზორცინისსპირტით .

ვარდისფერიფერიმჭამელა-სახისკანისდაზიანებაა, ვითარდება 40-50 წლისასაკისქალებში.

ძირითადილოკალიზაციასახისკანი: ცხვირისლოყების, შუბლისშუანაწილისხანმოკლეგაწითლება.
რაცუკავშირდება- ემოციურფაქტორებს, ალკოჰოლს, გარემოსტემპერატურისმკვეთრიშეცვლა.
ღიაწითელიდან - ლურჯ-წითელელფერშიგადადის. ცხვირზედალოყებზეაღინიშნება-
ტელეანგიოექტაზიები.ამფონზევითარდებაწითელიფერისკვანძები, ცენტრშიპუსტულებიწარმოიქმნება.
ეტიოლოგიადაპათოგენეზი. Rosacea სისხლძარღვთანევროზისთავისებურიფორმაა. ხშირიმიზეზია-
ტაფლექსურიიმპულსიკუჭისლორწოვაინიგარსიდან (ანაციდურიანჰიპერაციდულიგასტრიტი).
მკურნალობა-ინდიფერენტულიპუდრები, გამაგრილებელიკრემები, 1-2% იქტიოლი.
ტელეანგიოექტაზიებისლიკვიდაციისთვისრეკომენდირებულია: სკარიფიკაციაანელექტროკოაგულაცია.
სედაციურისაშუალებები: ბრომისდავალერიანისპრეპარატები. ნიკოტინისმჟავა, B1 ვიტამონი.
ეკრძალება: ალკოჰოლი, ცხელიმაგარიჩაიდაყავა, ცხელისაკვები.

9-10..ალოპეცია და ვიტილიგო

ალოპეცია

ბუდობრივიგამელოტება- დაავადებაშეუმჩნევლადვითარდება, საერთომდგომარეობისფონზე.

თავისთმიანნაწილზეწარმოიქმნება 2-3-5
კაპიკიანისოდენაგამელოტებულიკერარომელიცთანდათანობითდიდდება( კანიშესახედავადნორმალურია
).
გამელოტებულიადგილებიშეიძლებაშეერთდესდაწარმოიქმნასკანისერთიდიდიგამელოტებულიარემსხვი
ლფესტონურისაზღვრებით .
როდესაცგამელოტებისკერაკეფისარეშიდათავისთმიანინაწილისკიდეებზეალოკალიზებული,
პროგნოზინაკლებკეთილსაიმედოა)

ტოტალურიალოპეცია-ისევეიწყებაროგორცბ.გმაგრამუფროსწრაფად.
თმასცვივაარამხოლოდთავისთმიანარეში, არამედწარბებზე, წამწამებზე,
იღლიისქვეშაფოსოებსადაგენიტალიისარეშიც( სცვივაღინღლიც) .
ორივედაავადებისდროსშესაძლოათმაპერიოდულადამოვიდესდადასცვივდეს .

ეტიოლოგიადაპათოგენეზიუცნობია(ვარაუდითთმასცვივატროფიკულმოშლილობათაშედეგადრაცგამოწვ
ეულიანერვიულისისტემისვეგეტატიურინაწილისადაენდოკრინულჯირკვალთამდგომარეობისცვლილებ
ებით).
(ბავშვობისადაჭაბუკობისასაკშიშეიძლებაიყოსთანდაყოლილისიფილისისგამოვლინება).

მკურნალობა- კალციუმისქლორიდი, სედაციური (ბრომი)დასაერთომასტიმულირებელისაშუალებანი :

ვიტამინები, ფიტინი, დარიშხანი, რკინისპრეპარატები. მძიმეშემთხვევაშიკორტიკოსტეროიდები.

ვიტილიგო-
ვითარდებაყველაასაკში.დაავადებაგამოიხატებაკანზეთეთრიდეპიგმენტურილაქებისწარმოქმნით,
რომლებიცჰიპერპიგმენტაციისვიწროზონითააგარშემორტყმული.
ლაქებისზომათანდათანობითმატულობსდამათიშეერთებისშედეგადშეიძლებაწარმოიქმნასდეპიგმენტურ
იკანისფართოარეები. ლაქებისარეშითმაცკარგავსპიგმენტს.
(ძალიანდიდხანსძლებს ,იშვიათადქრებათავისით)

ეტიოლოგიადაპათოგენეზი- გაურკვეველია( ვარაუდითნეიროენდოკრინულიმოშლილობისზეგავლენით)

დიაგნოსტიკა-ლეპრისშემთხვევაშიდეპიგმენტაციასერთვისმგრძნობელობისმოშლა,
რაცვიტილიგოსარახასიათებს .

მკურნალობა-
შეიძლებავცადოთდეპიგმენტურიარეებისულტრაიისფერიდასხივებამათზეწინასწარფსორალენისჯგუფის
(მელადინინი,ჰუვალენი...)ფოტომასენსიბილიზებელისაშუალებებისწასმისანმიღებისშედეგად.
საუკეთესოსაშუალებადმიჩნეულიამიდინიდაამოიდინი, მათშემდეგკვარცითდასხივება

11.კანის ნეოპლაზიები
კანისნეოპლაზია

ნეიროფიბრომატოზი-ახასიათებსპიგმენტაცია, კანისნერვებისსისმსივნეებიდანერვულ-
ფსიქიურისფეროსმხრივარანორმალურიბა. პიგმენტაციაგამოიხატება-
ლაქებისსახითრომელიცმოფანტულიამთელკანზე.
პიგმენტაციაშიძლებაგავრცელდესდაგანვითარდესმელანოდერმიისსურათი:
ნორმალურიკანისფერისანმოლურჯოსისივნეებივითარდებავითარდებაჰიპოდერმაშიდაკანზეგაჩნდებარბ
ილი, ზოგჯერკიმეტ-ნაკლებადდრეკად,ხშრადფეხზემოთავსებულიწარმონაქმნისსახით.
ზოგჯრსიმსივნეებიმთელკანზედამათნერვალგიურიტკივილიახლავსთან. მკურნალობა-
იყენებენდარიშხანს, ორგანოთერაპიულპრეპარატებს, ქირურგიულჩარევას.

ცხიმისჯ-ისადენომები-მიჩნეულიათანდაყოლილნევუსებად.განლაგებულიაჯგუფ-ჯგუფად,
მეტწილადსიმეტრიულად, ცხვირ-ტუჩისნაოჭში, ცხვირსადალოყებზე. არჩევენ---
რბილიკონსისტენციისწითელდამკვრივიკონსისტენციისადენომებს.
ამუკანასკნელშიჭარბობსფიბროზულიქსოვილი.მეტწილადდაავდებულიაუჯახისრამდენიმეწევრი.
 დაავადებათავსიჩენსსქესობრივიმომწიფებისპერიოდშიდაქრონიკულადმიმდინარეობს.
ავადმყოფებსაღენიშნებაგონებრივიჩამორჩენილობა.

ფიბრომები-
მიეკუთვნებაშემარერთებელქსოვილოვანწარმონაქმნას.ზომითმანდარინისოდენადაიყოფამაგარდარბილწ
არმონაქმნებად. რბილი-ნორმალურიკანისფერიაქვთხშირიანეიროფიბრომატოზისშემთხვევაში,
აქვსხღირადვიწროფეხი. ფიბრომებსშეილებამივაკუთნოთკელიოდები.

კელოიდები -წამოწეულიკანისდონიდანვარდისფერიანთეთრი , სფეროსებურიანწაგრძელებული.

მტკივნეულიასათანადოლოკალიზაციისშემთხვევაში. არჩვენ- ჭეშარიტდაცრუკელოიდებს. პირველი-
ვითარებასპონტანურად. მეორე-ტრამვის,დეფექტებისადგილზე.
შეიძლებაგადიდდეს.ისინიქმნიანდაზიანებისკერისორივეკიდეზეფიბროზულგამონაზარდებსრაცგავსკიბ
ოსმარწუხებს. ხშირადჯგუფ-ჯგუფადარისგანლაგებული.

ლიპომები -
კეთილთვისებიანიკანქვეშასიმსივნეები,სიმეტრიულადარისგანლაგებულიდაუმტკივნეულოა.დამახასიათ
ებელინიშანია-პალპაციისდროსსიმსივნისწილაკოვნებისდადგენა.

ლეიომიომები - ანუდერმატომიომები-
შედგებაერთმანეთანგადახლართულიგლუვიკუნთოვანიზონრებისდაშემაერთებელქსოვილოვანიბოჭკოებ
ისგან. მისწამოქმნაშიმონაწილეობს- თმისამწევიკუნთებიდაიშვიათადკანისსისხლძარღვთაკუნთები.
ჩვეულებრივერთარეზეჯგუფდება, მკვრივიამტკივნეულია,
განსაკუთრებითტემპრატურისდაწნევისცვლილებებისგამო.
გაღიზინებისშემთხვევაშიიჭემებადაუფრომკვრივდება.

ქსანთომები - დაკავშირებულიაქოლესერინისცვლისმოშლასთან.
ყველაზეხშირიაქსანთომებისქუთუთოებისბრტყელიქსანთომა- პატარამოყვითალოლაქა,
რომელიცწამოწეულიაკანსდონიდან. დაზინებანელადიდდება. არქრებთავისით.
პათოჰისტოლოგიურიგაოკვლევისასდგინდება-ქსანთომურიუჯრედები.

მკურნალობა-ფიბრომების--ქირრურგიულადმოცილება.კელოიდები-რენდგენისსხივებით,
კრიოთერაპია.ლიპომა, მიომა-ქირურგიულიმოცილება, რენგენისსხივები.ქსანთომები-
ელექტროლიზითადაგალვანოკაუთერიზაციით.

ნევუსები---იგულისხმებაკანისგანვითარებისსხვადასხვაემბრიონულიმანკი.

პიგმენტურინევუსები-მათშეუძლიათმელანომადტრანსფორმაცია.
ნევუსისმალგინიზაციისდაწყებისნიშანია-მისიზრდადაგამკვრივება,
პიგმენტაციისგაძლეირებაანშემცირება, ნევუსისგარშემოახალიპატარაპიგმენტურილაქებისგანვითარება,
ლიმფურიკვანძებისგადიდება. მკურნალობა-
არამალლიგნიზებულისმოშორებათუისინიხშირადტრამვირდებიან. ნაჩვენებიაასევერენგენოთერაპია.

კანისპრეკანცერულიდაავადებები

ბოუენისდაავადება ჰეჯეტისდაავადება კანისრქა მოხუცებულთაკერატო

მა

ელემენტი: ლოკალიზაცია : ელემენტი:კანისდონი ლოკალიზაცია :სახის(ს

ხასიათდებაერთიანრამდენიმე(მცი ქალებსუვითარდებათძუძუსთავზ დანწამოწეულიმკვრი აფეთქელი, შუბლი)
რერიცხოვანი)კერისწარმოქმნითშე ე, ვირქოვანიწარმონაქმნ კისრის,ხელიმტევნების
მოფარგლულილაქების, გვირგვინსადაახლომდებარეკანზე ი, დორსალურიზედაპირ
ანდავარდისფერი,მრგვალიანოვა
ლურიფორმისბალთებისსახით,
რომელთაზედაპირიდაფარულიაც
ალკეულიქერცლითადასისხლიანი
პატარ-პატარაქერქებით.
თანდათანმატულობსმათიმოცულ
ბაპერიფერიისზრდისხარჯზე(ზოგ
ჯერქავილი).მრავალიწლისმერება
ლთებისზედაპირზეშეიძლებაწარმ
ოიქმნასსოკოსებრიგამონაზარდებ
ი(ბოუენისკიბო)ანდაგანვითარდეს
ჭეშმარიტიბრტყელუჯრედოვანიკ
იბომეტასტაზებით.
ჰისტოლოგიურად:
უჯრედებივაკუოლიზებულია,
მათიბირთვებისზომაიცვლება,მუქ
ადშეღებილი,
ხშირადვლინდებამრავალბირთვია
ნიუჯრედებიდაგარქოვანებულიუ
ჯრედებისფეროებისსახით,
რომლებიცეოზინითვარდისფრად
იღებებიან.
დიაგნოზი:
ხანგრძლივიმიმდინარეობა,
დაზიანებულიმცირერიცხოვანიკე
რები,
უკიდურესადნელიპერიფერიული
ზრდა .
ფსორიაზისადაეგზემისნიშნებისა
რარსებობა.ბიოფსია.
მკურნალობა:
ახლოფოკუსურირენტგენოთერაპი
ა,ქირურგიულიამოკვეთა,
ელექტროკოაგულაცია.
ც.მამაკაცებშიშორისისადასათესლ
ეპარკისარეში.
ელემენტი:დასაწყისშიძუძუსთავზ
ეწარმოიქმნებაქერქებითდაფარუ
ლიმეწეჭისებურისიმკვრივე,
მალევევითარდებაეროზიები,
რომლებიცალაგალაგერთმანეთსუ
ერთდებიან.
დაზიანებულიარემრავალრიცხოვა
ნიეროზიებიტ,
პატარაქერქებით,სისველითადაპო
ლიციკლურიმოხაზულობითძალი
ანჰგავსძუძუსთავისმიკრობულეგ
ზემას,
მაგრამეგზემისაგანგანსხვავდებაეს
დაავადებახანგრძლივიმიმდინარე
ობით ,
მომკვრივოინფილტრატითდაორგ
ვისებრიკიდეებით.
მიმდინარეობა:
დიდიხანიარიცვლებაშემდგომკის
იმკვრივეთანდათანმატულობს,
ძუძუსთავიმოკლდებამერეკიძუძუ
შიჩატრიალდება.(1-2
წელშიიწვევსკვანძებსსხვადასხვაო
რგანოებში)
რომელიცსხვადასხვას ისკანზე.
ისქისადასიგრძისაა, ასაკი:ხანშიშესულობის
კონუსისანცილინდრი .
სფორმააქვსდამოყვით
ალო-ნაცრისფერია. ელემენტები:შემოფარგ
მისფუძეშიშეიძლებამ ლული,
კვრივიმორგვისმოსინ ღიაყავისფერილაქების
ჯვა. სახით,
ასაკი: რომელთაცგლუვიანპაპ
განსაკუთრებითხანში ილომატოზურიზედაპ
შესულპირებში. ირიაქვთ,რომელიცდაფ
ხშირადიწვევსბრტყე არულიამონაცრისფრო
ლუჯრედოვანიკიბოს რქოვანიმასებით.
განვითარებას . მოცილებისასზოგჯერი
მკურნალობა:აუცილე წყებასისხლდება.
ბელიაამოკვეთა ჰისტოლოგიურად :ჰიპ
ერკერატოზი,აკანტოზი
, პაპილომატოზი.
მკურნალობა:
კრიოთერაპია,ელექტრ
ოკოაგულაცია

კანისკიბო-არჩევენორძირითადჯგუფს:

1. ბაზალურუჯრედოვანიკიბო - ყველაზეხშირიფორმაა, აღინიშნებაორივესქესში,

საშუალოდახანდაზმულასაკში. მეტასტაზებიარახასიათებს. დასაწყისშიგავს-
პატარანახევარსფერულანბრტყელკვანძს. რომელიცნელაიზრდებადაზედაპირიიშლება-
წარმოიქმნებასისხლიანიქერქი.ზოგჯერმუქიწითელიექსკორიაციებიწარმოიქმნება- ეროზია-
წყლული.
2. ბრტყელუჯრედოვანიკიბო(სპინოცელულური) -ხასიათდებასწრაფიმიმდინარეობით,
მეტასტაზირებითდაქსოვილისდაშლით.
 ლოკალიზებულია:ბუნებრივკარიბჭესთან- სადაცლორწოვანიკანშიგადადის. წარმოიქმნება-
ძველიწყლულის, ნაწიბურის, მჭამელისდაწყლულიბისადგილას. თავიდანწარმოიქმნება-
მომკვრივო, ალუბლისკურკისოდენაკვანძი.

დიფერენციულიდიაგნოზი-ბაზოცელულურიკიბოსგანსხვავებაგუმის-სიფილისურიწყლულისგან.
გუმისშემთხვევაშიკიდეებიარარისგადმობრუნებული, ინფილტრატიცარარისმკვრივი.

მკურნალობა: ბაზაკურუჯრედოვანი- ახლოფოკუსურირენტგენოთერაპია,

ქირურგიულიამოკვეთა, რადიუმთერაპია.
ბრტყელუჯრედოვანი-ელ. ქირურგიულიანქირურგიულიამოკვეთა, ტადიუმთერაპია.

სიფილისი
ზოაგადი, ქრონიკული, ინფექციურიდაავადება, რომელიცაზიანებსკანს, ლოწოვანგარსებს,
შინაგანორგანოებს, ნერვულსისტემასდასხვაქსოვილებს. სიფილიდები
(სიფილისისგამოვლინებაკანსადალორწოვანზე)
შეიძლებაგაქრესდაშემდეგისევგამოვლინდესანუახასიათებსტალღისებრიმიმდინარეობაეტიოლოგია---
მკრთალიტრეპონემა, ხვეულიანიძალიანმოძრავიმიკროორგანიზმია.
უკეთიტანსსიცივესდასიბნელესვიდრესინათლესდატემპერატურას.
ისინიცუდადიღებებაანალინისსაღებავებით. მათიაღმოჩენისსაუკეთესომეთოდია-
გამოკვლევადაბნელებულმხედველობისველში.

სიფილისისმიმდინარეობაშიარჩევენ- ინკუბაციურხანას, I , II , III ხანას.

ინკუბაციური-
(დასნებოვნებისმომენტიდანდაავადებისპირველიკლინიკურისიმპტომებისგამოვლინებამდე) საშუალოდ
28-36 დღეგრძელდებაშეიძლებამისიგახანრძლივება 60-75 დღემდეანშემცირება 10-11 დღემდე.
ამპერიოდშიტრეპონემებიშეჭრისადგილსშორდებიან,
მრავლდებიანდათანდათანვრცელდებიანორგანიზმში. გავრცელებისძირითადიგზაა-
ლიმფურისისტემააქედანშეაღწევსსისხლისნაკადშიშემდეგკიმიმოიფანტებიანყველაორგანოსადაქსოვილშ
ი. შინაგანორგანოებშიმოხვედრილიმკრთალიტრეპონემებიარიწვევენხილულპათოლოგიურცვლილებებს,
ავლელნენმხოლოდთავიანთანტიგენურცვლილებებსდაგანპირობებენორგანიზმისრეაქციულობისშეცვლა
ს.

I ხანა-გრძელდება 6-7 კვირა.

ახასიათებსშეჭრისადგილზეე.წპირველადისიფილომისანუმაგარიშანკრისწარმოქმნადა 5-
7დღისშემდეგლიმფურიკვანძებისგადიდება.
შემდგომხდებაშანკრისლოკალიზაციისადგილიდანდაშორებულილ.კვანძებისდაზიანება,
აღწევენგულმკერდისსადინარს,
საიდანაცლავიწქვეშავენისსაშვალებითიწყებენგულმკერდისსადინარსდაგანაპირობებენსიფილისურსეპტ
იცემიას.
II ხანა-
ცვლილებებიგამოირჩევასწრაფიმიდრეკილებითუკუგანვითარებისკენანუხდებაფარულიდააქტიურიპერი
ოდებისურთიერშენაცვლება.
ანთებისკერებისსპონტანურუკუგანვითარებასთანსდევსდიდირაოდენობითტრეპონემებისდაღუპვადამაშ
ასადამე, ინფექციისინტენსივობისმნიშვნელოვნადშემცირება.
აქტიურიპერიოდიდანფარულპერიოდშიგადასვლისასვითარდებარეაქციულიმდგომარეობა-
რაცვერუზრუნველყოფსინფექციისგამომწვევთასრულდაღუპვას, მაგრამიწვევს, როგორცინფექციის,
ისეხელახლადასნევოვნებისმიმართგამძლეობისგამომუშავებას(არასტერილურიანუინფექციურიიმუნიტე
ტი). ინფექციურიიმუნიტეტისმდომარეობაარასტაბილურია.
რეციდივებიმაშინიჩენსთავსროცასხვადასხვამიზეზისზეგავლენითინფექციურიიმუნიტეტისინტენსივობა
ქვეითდება.

III ხანა- გამოიხატებაუფროდიდი,

შემოფარგლულიდაშლისადმიმიდრეკილებისმქონეანგაფანტულიანთებითიინფილტრატებისგანვითარებ
ით, რომელიცშინაგანორგანოებშიიწვევსმნიშვნელოვანდესტრუქციულცვლილებებს.
დამახასიათებელიაელემნტებშიმცირერაოდენობისტრეპონემებისაღმოჩენა,
რითაცაიხსნებამათინაკლებადგადამდებობა.
ამპერიოდშიშეძლებაგანვითარდესცენტრალურინერვულისისტემისმძიმედაზიანება-
პროგრესულიდამბლა, ზურგისტვინისტაბესი.
შეიძლებააღინიშნებოდესგადახრასიფილისისჩვეულებრივიმიმდინარეობიდან-
სიფილისისწარმოქმნაშანკრისგარეშე - ესხდებამაშინ,
როცატრეპონემაშეაღწევსორგანოშიკანსადალორწოვანისგარსებისბარიერისგვერდისავლით
კლინიკურიგამოვლინებანი

I ხანა

ტრეპონემისშეჭრისადგილასვითარდებამაგარიშანკრიამმომენტიდანიწყებაპირველიხანა.
ლოკალიზაციისმიხედვითარჩევენსქესობრივდაარასქესობრივშანკრს.
პირველადისკლეროზისკიდეებირამდენადმემაღალიადაფსკერისკენდამრეცადეშვება,
რაცმაგარშანკრსლამბაქისებურფორმასაძლევს.
პირველადსკლეროზსთანარსდევსსუბიექტურიშეგრძნებები.
უმტკივნეულობისგამოავადმყოფირამდენიმეხანსვერგრძნობსდაავადებისდაწყებას.
ძირითადადერთეულია.

ატიპიურიმაგარიშანკრები

ლოკალიზაციათითებზე- პარანიციუმი -
ჩვეულებრივიშანკრისგანგანსხვავებითახასიათებსძლიერიტკივილი, შეშუპება, ინფილტრაცია.
ამდროსწარმოქმნილიწყლულიხშირადნაკლებადგავსმაგარშანკრს, უსწორმასწოროკიდეებიდაფორმააქვს.
სიფილისისდიაგნოზსაადვილებს- თანამგზავრიბუბონის - გადიდებულიმკვრივ-
ელასტიურილიმფურიკვანძისაღმოჩენა.

ნუშურებზეპირველადისკლეროზიშეიძლებაიყოს - ეროზიის, წყლულის, ამიგდალიტისსახით.

დიაგნოზისდასმართულდება, რადგანდაზიანებაგავსანგინისკლინიკურსურათს.
ამიგდალიტისდროსნუშურამკვეთრადგადიდებულია, გაწითლებულიადაშეშუპებულია,
ხახისსანათურშიგამოდისდამტკივნეულია.
სიფილისისსწორადგამოცნობაშიგვეხმარებანუშურისცალმხრივიდაზინება,
ასევეგადიდებულიაკისრისდაყბის-ქვეშალიმფურიკვანძები.

გარდამავალნაოჭებშილოკალიზებულიშანკრინახეთქებსწააგავს, მაგრამნაოჭებისგაჭიმვისას,
ვლინდებაშანკრისოვალურიმოხაზულობა.

გართულება

გრძელიდავიწროჩუჩისმქონემამაკაცებსმაგარიშანკრიფიმოზითანპარაფიმოზითურთულდებათ.
ფიმოზისშემთხვევაშიშეუძლებელიხდებაჩუჩისზემოთკენგადმოწვევადასასქესოასოსთავისგაშიშვლება.
პარაფიმოზისშემთხვევაშისასქოსოასოსთავიჩაჭედილიავიწროჩუჩით,
რომელიცგვირგვინოვანიღარისიქითააგადაწეულიდაწინაღარგადმოდის, ვითარდებაშეშუპება,
მტკივნეულობადაქსოვილებისზერელენეკროზი.

უფროსერიოზულიგართულებაა-
განეგრენულიდაფაგედენურიშანკრები.განგრენულისთვისდამახასიათებელიასკლეროზისფსკერზემუქიყა
ვისფერიანშავინადებისწარმოქმნა. ფაგედენურისშემთხვევაში-
ნეკროზიფსკერითარშემოიფარგლებადაიგისწრაფადვრცელდებასიღრმეში.
ამორიშანკრისგანვითარებაუფროხშირადანაერობულიინფექციისშედეგია. მეორადიინფექციის

შემთხვევაშიძალიანძნელიატრეპონემისაღმოჩენასკლეროზისგამონაყოფში.

სიფილისურისკლერადენიტიანუთანამგზავრიბუბონი- პირველადისკლეროზისწამოქმნიდა 7-10

დღისშემდეგდიდებაუახლოესილიმფურიკვანძები. გადიდებულლიმფურკვანძებსისეთინიშნებიაქვს,
 რომელიცსხვადაავადებისდროსარაღინიშნება. ისინიდიდებიანლობიოსანთხილისზომამდე, აქვთმკვრივ-
ელასტიურიკონსისტენცია, აქვთმოგრძოფორმა , ერთმანეთთან,
გარემომცველქსოვილებთანანმათმფარავკანთანარარიანშეხორცებული.
ლ.კვანძისმფარავიკანიინარჩუნებსნორმალურფერს,
რადგანმწვავეანთებისარავითარიმოვლენებიარარისლ.კარჩირქდებადაარცმტკივნეულია
(მეორადიინფექციისგართულებამდე).
პირველიხანისბოლოსაღინიშნებაყველალიმფურიკვანძისგადიდება- სპეციფიკურიპოლიადენიტი.
ყველაზემეტადდამახასიათებელია - იდაყვის, კისრის, საზარდულისლიმფურიკვანძებისგადიდება.
სიფილისისპირველიპერიოდისდასასრულსორგანიზმშიტრეპონემებისრაოდენობამაქსიმუმსაღწევს ,
ისინიმასობრივადიჭრებიანსისხლში. მეორეხანისდაწყებამდე 3-7
დღითადრეაღინიშნებაპროდრომულიმოვლენები, რომელსაცავადმყოფებიმნიშვნელობასარაქჩევენ
(სისუსტე, შეუძლოდყოფნა, უმადობა, თავისტკივილი, გაღიზიანებადობა,
ძვლებისდასაზსრებისტკივილი.......

რბილიშანკრი ეროზიულიბ შანკრისფორმულიპი ვულგალური მუნისმიერიექთ

ალანოპროსტ ოდერმია ჰერპესი იმა
იტი
ხასიათდებაჩირქოვა ღიაწითელი ყველაზერთულიადი ეროზიებისფუძეხრტილისე წყლულსარაქვს
ნიგამონადენითდამ ფერის, ფერენცირება. ბურადარარისგამკვრივებუ გამკვრივებული
ტკივნეულობით. დიდირაოდე ვითარდებაეროზიები ლიდაპოლიციკლურიმოხა ფუძე,
 იწვევსპეტერსენისსტ ნობის , დაწყლულებირომლი ზულობისაა, რადგანჯგუფ- ელემენტებიამუ
რეპტობაციელები. სხვადასხვაფ სფუძეშიისინჯებაგამ ჯგუფადააგანლაგებულიდა ნისთვისდამახა
რეგიონულილიმფუ ორმის, კვრივება. ვეზიკულებისგანწარმოიქმნ სიათებელადგი
რიკვანზებიავადმყო ზერელეერო ხშირიალ.კგადიდება. ებიან. ლებზე,
ფთანახევარზენაკლე ზიები, სასქეზოორგოებზებუშტუკე ავადმყოფსაქვსქ
ბსუზნდება, რომელიცხში ბისწარმოქმნამდეავადმყოფ ავილიდალ.კგამ
ისინიმტკივნეულია, რადერთმანე ებიგრძნობენქავილს, კვრივებულიარ
შეხორცებულიაერთმ თანააშეერღე ხოლობუშტუკებისგანვითა არის.
ანეთანდამათმკვრივ ბული. რებისშემდეგმცირედწვას.
კანთან, ავადმყოფიუ ლ.კშეიძებაგადიდეს,
ხშირადჩირქდება. ჩივისმტკივნ მკივნეულიგახდეს,
ეულობას, მაგრამარგამკვრივდეს.
წვასდაქავილ
ს.

II ხანა

იწყებადასნებოვნებიდან 8-10 კვირისშემდეგკანსადალორწოვანზეგამონაყრითდაგრძელდება 3-4 წელი.

ვითარდება- ლაქოვანი, პაპულურიდაპუსტულურიგამონაყრით.
აქვსგავრცელებულიდასიმეტრიულიხასიათი. გამონაყარსარისმკრთალიმოყვითალო-წითელი
(სპილენძისფერი) ანმოლურჯო (ლორისფერი). სუბიექტურიშგრძნებებიარაღინიშნება.
მეორადსიფილიდებსსაფუძვლადუდევსდერმისსისქეშილოკალიზებულიინფილტრატი,
რომელიცრამდენიმეხნისშემდეგგაისრუტებადამყარკვალსარტოოვებს
(გამონაკლისიაპუსტულურისიფილიდი). აღინიშნებაპოლიმორფიზმი -
ანუერთდროულადსხვადასხვამორფოლოგიურიელემენტები (ჭეშმარიტი)
ანელემენტებიგანვითარებისსხვადასხვასტადიაზე (ევოლოციურიანუცრუპოლიმორფიზმი).

როზეოლაანულაქოვანისიფილიდი - მეორეხანისრეცენტულისიფილისისერთ-ერთიგამოვლინებააა.
მოვარდისფროანმოწითალოაშემდგომშიიგიციანოზურია. სუბიექტურშეგრძნებასარიწვევს.
მათიგამოყრახდებათანდათანობით. ლოკალიზდება - სხეულისგვერდითზედაპირზე ,გულმკერდზე,
მუცელზე, მხრებზე, წინამხრებზე. გამონაყარისიმეტრიულიადალაგდებაჯგუფ-ჯგუფად.

დიაგნოზიუნდაგანვასხვაოთ:

ვარდისფერიპიტირიაზი სხვადასხვაფერისპიტირიაზი ტოქსიდერმია

ლაქებიგამოირჩევაქატოსებრიაქერცვლითდაცენტრშიუფრომუქიფერი ლაქებიმოყავისფროა, უფრომწვავემიმდინ
თ. ახასიათებსხანგრძლივიმიმდინარეობ ლაქებსგაერთიანები
ა

პაპულურისიფილიდი