გულ-სისხლძარღვთა

სისტემის უმთავრესი
სინდრომები და დაავადებები
შინაგან დაავადებათა პროპედევტიკის დეპარტამენტი
ხ.ჭაავა
გულის უკმარისობა -ეს არის სინდრომი ან პათოლოგიური
მდგომარეობა, რომლის დროსაც გული ვერ ახდენს საჭირო
რაოდენობის ჟანგბადის და საკვები ნივთიერებების მიწოდებას
ორგანოებისა და ქსოვილებისკენ, ან ამას ახდენს
კომპენსატორული მექანიზმების ჩართვის ფონზე

გულის სისტოლური გულის დიასტოლური

უკმარისობა უკმარისობა
სისტოლური განდევნის შემცირება დიასტოლური მოდუნების დარღვევა
კუმშვადობის ფუნქციის დაქვეითება
ჭიმვადობის ფუნქციის დაქვეითება
 • გულის კუნთის დაზიანება:
• 1.პირველადი (მიოკარდიტი, ინფარქტი, ქრ. გიდ)
• 2.მეორადი: ჰიპო- და ჰიპერთირეოზი, ანემია, მეტაბოლ
სინდრომი
• მიოკარდიუმის ჰემოდინამიური, ფუნქციური გადაძაბვა
სისტოლური ფუნქციის
გულის დაქვეითება
• ა.წნევით გადაძაბვა (მცირე და დიდი წრის ჰიპერტენზია
სტენოტიური ხასიათის მანკები)
უკმარისობის • ბ. მოცულობით გადაძაბვა (სარქვლოვანი აპარატის
ნაკლოვანება)
• გ. კომბინირებული - კომბინირებული მანკები. გულის
მიზეზები თანმდევი დაავადებები.

დიასტოლურ • მიოკარდიუმის ჰიპერტროფია განვითარებულ

არტერიული ჰიპერტენზიის, აორტული მანკები
ი ფონზე
• ადჰეზიური პერიკარდიტი
უკმარისობა • ექსუდაციური პერიკარდიტი

გულის
• მოციმციმე არითმია
რიტმის • ტაქი და ბრადიკარდია
დარღვევები
 კომპენსატორული მექანიზმები
ნეიროენდოკრინული აქტივაცია
მიოკარდიუმის რეაქცია
ჰიპოქსიის პასუხად სიმპათო-ადრენალური
მოცულობით გადატვირთვის სისტემის აქტივაცია-გულის შეკუმშვათა
დროს ირთვება ფრანკო- სიხშირის და ძალის გაზრდა
სტარლინგის კანონი

თირკმლის სისხლით მომარაგების

მიოკარდიუმის კონცენტრული შემცირების პასუხად რენინ ანგიოტენზინ-
ტიპის ჰიპერტროფია- ალდოსტერონის სისტემის აქტივაცია-რასაც
დილატაციის გარეშე მოყვება არტერიული წნევისა და საერთო
მოცირკულირე სისხლის რაოდენობის
გაზრდა

ექსცენტრული ტიპის მარცხენა წინაგულის მოცულობით

ჰიპერტროფია- დილატაციით გადატვირთვის ფონზე ნატრიურეზული
პეპტიდის წარმოქმნა - დიურეზის გაზრდა
 გულის უკმარისობის ფორმები

სიმპტომების დაზიანების ადგილის

ფუნქციის მიხედვით
დროში
დარღვევის
განვითარების 1.
მიხედვით: მარცხენაპარკუჭოვანი
მიხედვით:
1. სისტოლური 2.მარჯვენაპარკუჭოვანი
1. მწვავე 3. ორთავპარკუჭოვანი
2. დიასტოლური
2. ქრონიკული ტოტალური
 მწ. მარცხენაპარკუჭოვანი უკმარისობის კლინიკური ფორმები

• კარდიული ასთმა- • ფილტვების • კარდიული

ფილტვების ალვეოლარული შოკი-
ინტერსტიციული შეშუპება- მკვეთრად
შეშუპება მცირე წრეში • ორთოპნოე, შემცირებული
მაღალი წნევის ფონზე გამოხატული ციანოზი, განდევნის
• ორთოპნოე, ციანოზი, მოხრჩობის შეგრძნება, ფრაქციის
ჰაერის უკმარისობა, ჰაერის უკმარისობა, ფონზე
სუნთქვის გაძნელება, ხველა ქაფიანი • ცნობიერების
ხველა. ვარდისფერი დათრგუნვა,
• პერკუსიით ფილტვებზე
ნახველით. არტერიული
მოყრუებული ხმიანობა ქვ.
წილებში. აუსკულტაციით • მთელ ფილტვებზე წნევის ვარდნა,
კრეპიტაცია და სველი ისმის სხვადასხვა ძაფისებრი
წვრილბუშტუკოვანი ხიხინი კალიბრის სველი პულსი,
შესუსტებული სუნთქვის ხიხინი, შესუსტებული ზედაპირული
ფონზე ქვემო წილებში. სუნთქვის ფონზე სუნთქვა,
გულის ტონები ოლიგურია.
მოყრუებულია, გალოპის
რიტმი, აქცენტი II ფილტვის
არტერიაზე.
 სისტოლური გულის უკმარისობის პათოგენეზი
მიოკარდიუმის ფუნქციის გაუარესება
ქოშინი
განდევნის ფრაქციის შემცირება
ორგანოების პერფუზიის დაქვეითება
ჰიპოქსი კუნთების
ა ტაქიკარდ
ია თირკმელებ ლაქტატის
სიმპათიკური ის დაგროვება,
ნერვული ატროფია
სისტემის
სტიმულაცია ადვილად
პერიფერიული რენინი, დაღლა
ვაზოკონსტრიქცი ანგიოტენზინი II
ა ალდოსტერონ ადჰ
ი
პერიფერიული ნატრიუმის და წყლის შეშუპება
წინაღობა შეკავება
გულის რემოდელირება:
გულზე პლაზმის კარდიომიოციტების
პოსტდატვი მოცულობა დიამეტრისა და სიგრძის
რთვის გაზრდა
გაზრდა გულზე
პრედატვირთვი საბოლოო
ს გაზრდა დიასტოლური
მოცულობის გაზრდა
Ggulis marcxenaparkuWovani qronikuli ukmarisoba

ქოშინი, რომელიც ძლიერდება ჰორიზონტა

ციანოზი მდებარეობაში

ტაქიკარდია ხველა, ზოგჯერ სისხლიანი ნახველ

კოჭების შეშუპება ორთოპნოე მდებარეობა

საღამოობით
 Ggulis marcxenaparkuWovani qronikuli ukmarisoba

Mmarcxena parkuWis miogenuri dilataciis niSnebi: a)mwvervalos saZgeri gadaadgilebulia marcxniv, susti da dabalia. Bb)gulis
SedarebiTi moyruebis sazRvrebi gadidebulia marcxniv, g) tonebi moyruebulia, an Wenebis ritmi, an I tonis SesustebasTan erTad
sistoluri Suili mwvervalze

II ტონის აქცენტი ფილტვის არტერიაზე

ფილტვებზე მოისმინება სველი წვრილბუშტუკოვანი

ხიხინი ქვემო წილებში, შესუსტებული ვეზიკულური
სუნთქვის ფონზე
 Qქronikuli marjvenaparkuWovani ukmarisoba

ზოგადი შეშუპება

ციანოზი, აკროციანოზი

ქოშინი

კორვიზარის სახე

ვენოზური წნევის მატება, კისრის ვენების დაბერვა

ჰეპატომეგალია

ვენოზური შეგუბება ორგანოებში: კუჭში, ნაწლავებში, თირკმელებში, ცნს-ში

 Qqronikuli marjvenaparkuWovani ukmarisoba

მარჯვენა პარკუჭის დილატაციის

ნიშნები
ტონები
შედარებითი მოყრუებულია,
გულის საძგერი და მოყრუების სისტოლური შუილი
პათოლოგიური ტრიკუსპიდალური
ეპიგასტრალური საზღვრების
პულსაცია გადიდება ჯერ სარქვლის მოსასმენ
მარჯვნივ, მერე არეში, შედარებითი
მარცხნივაც. ნაკლოვანების გამო
 გულის ქრ. უკმარისობის დამატებითი გამოკვლევები

ექოკარდიოგრაფიულ
ი ნიშნები: გულის
ეკგ-ნიშნები: კამერების Rg-ლოგიური ნიშნები:
წინაგულების და დილატაცია, კარდიომეგალია,
პარკუჭების განდევნის ფრაქციის ვენოზური შეგუბება
ჰიპერტროფია, სემცირება მცირე წრეში
გადატანილი სისტოლური
ინფარქტის ნიშნები, უკმარისობისას, ლაბორატორიული
რიტმის და დიასტოლური ნიშნები:
გამტარებლობის მძიმე დისფუნქცია ƍA≥ƍE, ნატრიურეზული
დარრვევები მიოკარდიუმის პეპტიდის მომატება
ინფარქტის, მანკების
ნიშნები
გულის ქრ. უკმარისობის ნიუ-ორკის კარდიოლოგთა
ასოციაციის კლასიფიკაცია (NYHA)

II ფუნქციური კლასი -
I ფუნქციური კლასი - ჩვეული ფიზიკური აქტივობა მცირედ
დატვირთვა არ იწვევს შეზღუდულია. ჩვეული
ადვილად დაღლას, გულის დატვირთვა იწვევს ადვილად
ფრიალს, ქოშინს დაღლას, გულის ფრიალს და
ქოშინს

III ფუნქციური კლასი-

ფიზიკური აქტივობა IV ფუნქციური კლასი - გულის
შეზღუდულია საგრძნობლად. უკმარისობის სიმპტომები
მოსვენების პერიოდში აღინიშნება მოსვენებულ
ჩივილები არ არის, თუმცა მდგომარეობაში და მძიმდება
მცირე დატვირთვაზე ისინი ნებისმიერი აქტივობის დროს
გამოხატულია
 გულის გულის
სისტოლური დიასტოლური
უკმარისობა უკმარისობა

გულის კამერების დილატაცია გულის კუნთის ჰიპერტროფია

განდევნის ფრაქცია
ექოკარდიოგრაფიაზე ნორმალურია.
განდევნის ფრაქციის დოპლეროგრაფიაზე
შემცირება (დიასოლაში მცირდება პასიურად
პარკუჭში ჩამოსული სისხლის ჩამოსული სისხლის ნაკადი,
პროცენტული რაოდენობა, ან აქტიურად, წინაგულის
რომელსაც გადაისვრის სისტოლით ჩამოსული
პარკუჭი სისტოლაში) სისხლი აჭარბებს პასიურ
ჩამოსვლას
 პერიფერიული ციანოზი
აკროციანოზი

Facies
mitralis
შეშუპება გულის უკმარისობის დროს
გულის შეგუბებითი უკმარისობის კლასიკური სურათი
 mwvave sisxlZarRvovani ukmarisoba- ფორმები.
გულისწასვლა

გულისწასვლა- მწ. სისხლძარღვოვანი უკმარისობის იოლი და ხშირი ფორმაა და

სისხძარღვთა ტონუსის
mwvave sisxlZarRvovani

გამოწვეულია თავის ტვინის მწვავედ განვითარებული სისხლნაკლებობით .

ukmarisoba - ეს არის

ჰიპოვოლემიით ან
განვითარებული

გულისწასვლა
დაქვეითებით
გამოწვეული
ჰიპოტენზია,
მწვავედ

კოლაფსი კორონარული
გულ-
სისხლძარღვთ
სინუსის
ვაზოდეპრესო ორთოსტატიუ ა სისტემის
მომატებული უცნობი გენეზის
რული ლი დაავადებებით
შოკი მგრძნობელობ
განპირობებულ
ით მიმდინარე
ი

კლინიკა
სისუსტე, თავბრუ, გულისრევა ან პირღებინება, ხმაური ყურებში, მხედველობის დაბინდვა,
კანის სიფერმკრთალე, ცივი კიდურები, ოფლიანობა, კუნთების ტონუსი დაქვეითებულია,
გუგები შევიწროებული, რეაქცია სინათლეზე არ არის, კორნეაკონიუნქტივის რეფლექსი არ იწვევა.
სუნთქვა ზერელე, ბრადიპნოე, პულსი გაიშვიათებულია, სისტი, დაბალი ავსების, გულის ტონები
მოყრუებულია, არტერიული წნევა დაქვეითებული. გონების კარგვა გრძელდება რაოდენიმე წამიდან
5-10 წუთამდე. გონზე მოსვლისას არ არის კონფუზიო, თუმცა სისუსტე ნარჩუნდება.
 mwvave sisxlZarRvovani ukmarisoba
კოლაფსი
კოლაფსი - მწ. სისხლძარღვოვანი უკმარისობის მძიმე ფორმაა და ხასიათდება ხანგრძლივი
და მდგრადი არტერიული ჰიპოტენზიითა და პერიფერიული სისხლის მიმოქცევის
დაზიანებით.

ვაგოტონური - ვითარდება უცბად სიმპტომატური- (დიდი პარალიტიკური - ვითარდება მძიმე

განვითარებული არტერიო- ვენოზური
ანასტომოზის გაფართოებით, არტერიული
წნევის დაქვეითებით, ტვინის იშემიით
( ჰიპოგლიკემია, თირკმელზედაჯირკვლის
ქერქის უკმარისობა, ჰიპოტენზიური
მედიკამენტების ზედმეტი დოზირება)
რაოდენობით სისხლის ნეიროტოქსიკოზის, ღრმა ექსიკოზის,
დიაბეტის დროს, რაც განპირობებულია
დაკარგვა, ნაწლავისმიერი ჰემოდინამიკის რეგულაციის მექანიზმების
ტოქსიკოზი გაუწყლოვნებით, განლევით და შედეგად კაპილარების
პასიური გაფართოებით
მძიმე მწ. პნევმონია)

კლინიკა
შემცივნება, სისუსტე, ადინამია, სოპოროზული მდგომარეობა, კანი ფერმკრთალია,
მარმარილოს კანი, ცივი წებოვანი ოფლი. გუგები გაფართოებულია, ტაქიკარდია,
არტერიული წნევა მომატებულია, პულსი ძაფისებრი, სუსტი ავსებისა და დაჭიმულობის.
სხეულის ტემპერატურა დაბალია.
 შოკი -საერთო მდგომარეობის პროგრესირებადი გაუარესებაა სისხლის მიმოქცევის და
ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციის მოშლით.

II სტადია- რეფლექსურად ფართოვდება

სისხლის დაკარგვით გამოწვეული I სტადია - ჰიპოვოლემიის გამო მკვეთრად
შოკი მცირდება გულის სისხლსავსეობა, მცირდება
გულის დარტყმითი მოცულობა,
კომპენსატორულად ვითარდება
არტერიოლების სპაზმი და სისხლის დინების
პლაზმის დაკარგვით გამოწვეული სიჩქარე კაპილარებში მცირდება, ირღვევა
შოკი ცნს-ის ფუნქცია
არტერიოლები და შესაბამისად მცირდება
პერიფერიული წინაღობა, ვაზომოტორული
ცენტრის ტოქსინებით ზემოქმედების გამო,
ვითარდება არტერიოლების პარეზი.
პროგრესირებს ვენოზური სისხლის ნაკადის
შემცირება გულისკენ და შესაბამისად გულის
წუთმოცულობა მცირდება. ამ ეტაპზე
ირღვევა ქსოვილებში ჟანგვა-აღდგენითი
პროცესები, ვითარდება ჰიპოქსია და
აციდოზი.

ალერგიული შოკი

ინფექციურ-ტოქსიური შოკი III სტადია- ამოწურულია ყველა

კომპენსატორული მექანიზმი

კლინიკა
I სტადია - აღინიშნება შფოთვა, ქოშინი, გაძლიერებული ოფლიანობა, დაჭიმული და აჩქარებული პულსი,
არტერიული წნევა მომატებულია
II სტადია- ადინამია, პაციენტი ხდება მივარდნილი,ხშირი ზერელე სუნთქვა, აკროციანოზი, ტაქიკარდია,
ოლიგურია, ჰიპოტენზია
III სტადია - კარგავს გონს, ვითარდება ციანოზი, კანი მარმარილოსებურია, ცივი, გამოხატულია ძლიერი
ქოშინი, პულსი ძაფისებრი, არტერიული წნევა პერიფერიაზე არ ისინჯება.
გულის დაავადებების კლასიფიკაცია
გულის რიტმისა და
გამტარებლობის
დარღვევა
გულის ანთებითი
ხასიათის
დაავადებები
გულის
მანკებ
ი

არტერიული
ჰიპერტენზია

გულის სისხლძარღვების
დაზიანებით გამოწვეული
დაავადებები
 პირველად
ი
ჰიპერტენზი
ა-
• ესენციური ჰიპერტენზია-
განვითარების მიზეზი უცნობია
მეორადი
ჰიპერტენზიის
მიზეზები
მეორადი • სიმპტომური ჰიპერტენზია-
ჰიპერტენზი წარმოადგენს დაავადების ერთ-
ა- ერთ სიმპტომს

არტერიული წნევის მატების ძირითადი მიზეზები

ენდოკრინუ
ლი(თირეო
ცენტრალუ
ტოქსიკოზი
რი (თავის
,
ჰემოდინამ ტვინის იატროგენუ
დიასტოლური ჰიპოთირე
სისტოლური არტერიული წნევის იური სიმსივნე, ლი
არტერიული წნევის თირკმლისმიერ ოზი,
(აორტის თავის (გლუკოკო
ი თირკმელზ
კოარქტაცი ტვინის რტიკოიდე
ედა
ა) სისხლის ბი და სხ.)
ჯირკვლის
მიმოქცევის
გულის განდევნის და
აორტის კედლის არტერიოლების მოშლა)
ფრაქციის გაზრდა და
ელასტიურობის ტონუსის მომატება
ჰიპოფიზის
სისხლის მოდინების სიმსივნე)
(კედლის რიგიდობა) (სპაზმი), რომელიც
მატება არტერიულ
დაქვეითება ზრდის პერიფერიულ
ქსელში სისტოლის
(ათეროსკლეროზი) წინაღობას
დროს.
არტერიული ჰიპერტენზიის სამიზნე ორგანოები

თავის ტვინი ინსულტი,

ენცეფალოპათია

თვალი რეტინოპათია

მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფია,

გული მიოკარდიუმის ინფარქტი
გულის ქრ. უკმარისობა, უეცარი
სიკვდილი

თირკმელები თირკმლის ქრ. უკმარისობა

სისხლძარღვები პერიფერიული არტერიების

დაზიანება
 არტერიული
წნევის
რეგულაციის
პათოფიზიოლ
ოგიური
პროცესები

პრესორული მექანიზმები დეპრესორული სისტემა

ვაზოპრესინი ბარორეცეპტ
ორები,
სინოკაროტი
ენდოთელინუ დული ზონა-
სიმპათო- რი სისტემა ტვინის და
რენინ- ენდოთელური
ადრენალური წინაგულოვან დეპრესორულ
ანგიოტენზინ- რელაქსაციის
სისტემა ი ი
ალდოსტერო ფაქტორი (NO)
ნატრიურეზუ პროსტოგლან
ნის სისტემა
ლი პეპტიდი დინები
 არტერიული ჰიპერტენზიის რისკ-
ფაქტორები

ცვლადი უცვლადი

ფსიქო- უმოძრაო ალკოოლი

ოჯახური შაქრიანი აბდომინურ მარილიანი თამბაქოს ქოლესტერ
სქესი ასაკი ემოციური ცხოვრების ს ჭარბად
ანამნეზი დიაბეტი ი სიმსუქნე საკვები მოხმარება ი
სტრესი წესი მიღება
 არტერიული ჰიპერტენზიის კლინიკა
ჩივილები
• თავის ტკივილი მეტად კეფის არეში
კისრის დაჭიმულობის შეგრძნებით
• ხმაური ყურებში, მხედველობის
გაუარესება
• გულის არეში ტკივილი, გულის ფრიალი
• სისხლდენა ცხვირიდან
• ძილის დარღვევები,
შრომისუნარიანობის დაქვეითება
•   2 წუთიანი ინტერვალით)
ფიზიკალური მონაცემები
• გულის პალპაცია- ძლიერი, მაღალი მწვერვალოს
საძგერი, შესაძლებელია მწვერვალოს საძგერი
გადაწეული იყოს მარცხნივ
• პერკუსია- გულის საზღვრების მარცხნივ
გადაადგილება
• აუსკულტაცია- II ტონის აქცენტი აორტაზე, I ტონის
შესუსტება მწვერვალზე, ზოგჯერ სისტოლური შუილი
მწვერვალზე მიტრალური სარქვლის შედარებითი
ნაკლოვანების გამო
• დაძაბული პულსი
• ძირითადი ობიექტური ნიშანია არტერიული წნევის
მდგრადი მომატება ( არტერიული წნევა იზომება 3-ჯერ
•  
 არტერიული ჰიპერტენზიის კლასიფიკაცია
არტერიული წნევის გრადაცია სისტოლური დიასტოლური
არტერიული არტერიული ესენციური ჰიპერტენზიის სტადიები
წნევა (საწ) წნევა (დაწ) I სტადია - სამიზნე ორგანოები დაზიანებული არ
ოპტიმალური არტ.წნ.მმ.ვწყ.სვ. <120 <80 არის
II სტადია - არის ერთი ან რამდენიმე სამიზნე
ორგანოს დაზიანება
ნორმალური არტ.წნ. მმ.ვწყ.სვ. <130 <85 • მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფია
• არტერიების ათეროსკლეროზი
• კრეატინინის მცირედ მომატება(1,2 – 1,5 мг/дл)
ნორმალური მაღალი 130-139 85-89 • მიკროალბუმინურია
არტერიული ჰიპერტენზია     • რეტინის არტერიების შევიწროება
      III სტადია- არსებობს ასოცირებული შემდეგი
1ხარისხი (რბილი) 140-159 90-99
მდგომარეობები
• თავის ტვინის ინსულტი, ტრანზიტორული თავის
IIხარისხი (ზომიერი) 160-179 100-109 ტვინის იშემიის შეტევები
• მიოკარდიუმის ინფარქტი, სტენოკარდია, გულის
IIIხარისხი (მძიმე) ≥180 ≥110
ქრონიკული უკმარისობა
სისტოლური იზოლირებული ≥140 <90 • პროტეინურია, თირკმლის ზომიერი და მძიმე
ჰიპერტენზია
უკმარისობა
• აორტის ანევრიზმა
• ბადურის შეშუპება და სისხლჩაქცევები
 გულის იშემიური დაავადება
• გულის იშემიური დაავადება
წარმოადგენს მიოკარდიუმის
დაზიანებას, რომელიც გამოწვეულია
გულის მკვებავი არტერიების მიერ
სისხლის მიწოდების დარღვევით და
ვითარდება მთელი რიგი ორგანული
და ფუნქციური ცვლილებების
შედეგად. ორგანული მიზეზებს
ძირითადად განეკუთვნება
კორონარული (გულის მკვებავი)
არტერიების ათეროსკლეროზული
დაავადება, ხოლო ფუნქციურ
ცვლილებებს – კორონარული
სისხლძარღვების სპაზმი და
შიდასისხლძარღვოვანი თრომბოზი.
 გ.ი.დ. განვითარების რისკ- ფაქტორები
ლიპიდური ცვლის დარღვევა
გულის იშემიური დაავადება ვითარდება ჟანგბად
არტერიული ჰიპერტენზია მიწოდებასა და მოხმარებას შორის ბალანსის
დარღვევით და მთავარ მექანიზმს წარმოადგენს
სტრესი
ათეროსკლეროზული
შაქრიანი დიაბეტი დაავადებით გამოწვეული კორონარული
სისხლძარღვების შევიწროების შედეგად
თამბაქოს წევა
გულისკენ სისხლის მიწოდების შემცირება.
სიმსუქნე

ოჯახური ანამნეზი
 გ.ი.დ. კლინიკური ფორმები
გიდ–ის უსიმპტომო ანუ ჩუმი ფორმა. ამ დროს გულის შიმშილი კლინიკური სიმპტომებით არ
გამოვლინდება.

სტენოკარდია. ამ დროს გულის კვების უკმარისობა ვლინდება გულმკერდის არის ძლიერი

ტკივილით, რასაც პროვოცირებას უწევს ფიზიკური დატვირთვა, სტრესი, სიცივე ან უზომო
დანაყრება.

გიდ–ის ასთმური ფორმა. ამ დროს გულის სისხლით არასათანადო მომარაგება ვლინდება

გულის რიტმის მოშლით, უმეტესად – მოციმციმე არითმიით

მიოკარდიუმის ინფარქტი. ეს არის გულის კუნთის ნაწილის სიკვდილი, რომელსაც მისი შიმშილი

იწვევს

უეცარი გულისმიერი სიკვდილი– გულის გაჩერება, რომელიც უმეტესად სისხლის მიწოდების

მკვეთრი შემცირებით არის გამოწვეული. ამ დროს ადამიანის გადარჩენა მხოლოდ სასწრაფო
სარეანიმაციო ღონისძიებებს შეუძლია.
 სტენოკარდია

დაძაბვის მოსვენების
სტენოკარდია სტენოკარდია
რომელმაც მოსვენების
მხოლოდ ფიზიკური დატვირთვის (აღმართზე დროსაც შეიძლება იჩინოს
ან კიბეზე ასვლა), ემოციური სტრესის, ჭარბი
საკვების მიღების დროს აღმოცენდება. ამ თავი, რადგან
ტიპისაა არტერიული ჰიპერტენზიისა და ჩამოყალიბებულია
პაროქსიზმული ტაქიკარდიის დროს
განვითარებული სტენოკარდიული შეტევებიც.
გვირგვინოვანი არტერიების
დაძაბვის დროს იზრდება ჟანგბადზე მნიშვნელოვანი სტენოზი
მიოკარდიუმის მოთხოვნა, რომელიც (შევიწროება) და,
აღემატება ათეროსკლეროზით დაზიანებული
გვირგვინოვანი არტერიის გაფართოების შესაბამისად, გვირგვინოვანი
უნარს. სწორედ ამის შედეგად ვითარდება სისხლის მიმოქცევის
 სტენოკარდია

მიმდინარეობის სტაბილურობის
მიხედვით
სტაბილური
არასტაბილური სტენოკარდიის
სტენოკარდიისთვის
დროსაც შეტევები ხშირი და
დამახასიათებელი შეტევები
საკმაოდ ხანგრძლივია.
ფიზიკური დატვირთვისას
არასტაბილური სტენოკარდია
აღმოცენდება. ამ შეტევების
სტაბილურზე საშიშია. სწორედ
სიხშირე კარგა ხანს არ
ის გახლავთ ინფარქტის წინა
იცვლება და ნელი
საფეხური.
პროგრესირებით გამოირჩევა.
სტენოკარდიის კლინიკა და დიაგნოსტიკა

ტკივილის ხასიათი
შეტევითი დამწოლი, მბოჭავი ხასიათის ტკივილი მკერდის
ძვლის უკან ან გულის არეში, რომელიც ირადირებს
მარცხენამხარეს: ქვედა ყბის, ბეჭის, მხრის, წინამხრის
და მეოთხე, მეხუთე თითის არეში .იწყება ფიზიკური
ან ემოციური დატვირთვის ფონზე, გრძელდება 1-15წთ.
(საშუალოდ 2-5წთ), იხსნება დასვენების ან ენის ქვეშ
ნიტროგლიცერინის ჩადებით 3-4წთ-ში.
შეტევა მოსვენების პერიოდში
კავშირი ფიზიკურ და ემოციურ დატვირთვასთან არ არის,
უფრო ხანგრძლივია (20წთ) და ნიტროგლიცერინის
ეფექტი ნაკლებად გამოხატულია
იშემიური ცვლილებები ეკგ-ზე
ST-სეგმენტის დეპრესია ან ელევაცია, T- კბილის ინვერსია,
ეს ცვლილებები ქრება ტკივილის კუპირებასთან ერთად
 
მიოკარდიუმის ინფარქტი
მიოკარდიუმის ინფარქტი ეს არის გულის კუნთის
მცირე ან დიდი უბნის კვდომა, რომლის მიზეზიც
არის მკვებავი გვირგვინოვანი არტერიის რომელიმე
ტოტის სანათურის დახშობა თრომბით, ხანგრძლივი
სპაზმით ან ემბოლიით, ყოველივე ამას მოჰყვება
გულის კუნთის შესაბამის უბანში სისხლის მიმოქცევის
შეწყვეტა, ჟანგბადით მომარაგების მოშლა, შემდგომ
იშემიის და ნეკროზის განვითარება. გულის კუნთის
ნეკროზული კერის სიდიდე დამოკიდებულია
დახშული სისხლძარღვის კალიბრზე, მნიშვნელოვანია
ასევე ინფარქტული უბნის ზონა, სადაც ვითარდება
ეს პროცესი, რადგან სწორედ მასზეა დამოკიდებული
ინფარქტის შემდგომი გამოსავალი.
 მემკვიდრეობა

არტერიული
ჰიპერტენზია

ენდოგენური ჭარბი წონა

ჰიპერქოლესტერინემია,
დისლიპიდემია

შაქრიანი დიაბეტი
რისკ-ფაქტორები

ნერვულ-ფსიქიური
გადაძაბვა

მავნე ჩვევები (თამბაქო,

ალკოჰოლი და ა.შ.)

ეგზოგენური

ჰიპოდინამია
 კლასიფიკაცია

დაზიანებული უბნის მოცულობის მიხედვით:

• წვრილკეროვანი
• მსხვილკეროვანი
დაზიანების ანატომიის მიხედვით
• ტრანსმურული
• ინტრამურული
• სუბენდოკარდიული
• სუბენდოკარდიული
დაზიანებული კერის ლოკალიზაციის მიხედვით
• მარცხენა პარკუჭის წინა კედლის, მწვერვალოს, სეპტალური, გვერდითი კედლის, ქვემო-უკანა კე
• იზოლირებული მწვერვალოს ინფარქტი
• მარჯვენა პარკუჭის მწ. ინფარქტი
• სხვადასხვა კედლის შერწყმით მიმდინარე
miokardiumis infarqtis
კლასიკური ფორმა ანგინოზური ფორმა

formebi
აბდომინალური

ასთმური
ატიპიური ფორმა
ცერებრული

უმტკივნეულო
 ინფარქტის მიმდინარეობის პერიოდები

უმწვავესი პერიოდი- 12 საათამდე, იშემიის დაწყებიდან ნეკროზის

ჩამოყალიბებამდე

მწვავე პერიოდი - ნეკროზის ჩამოყალიბებიდან მიომალაციამდე

(ფერმენტული ლიზისი ნეკროზული ქსოვილის), გრძელდება 12
დღემდე

ქვემწვავე პერიოდი - ნაწიბურის ორგანიზების საწყისი პროცესები -

ვითარდება გრანულაციიური ქსოვილის ჩამოყალიბება ნეკროზის
სანაცვლოდ - 1 თვემდე

ნაწიბურის ჩამოყალიბების სტადია - ნაწიბურის მომწიფება და

მიოკარდიუმის ადაპტაცია ახალ პირობებში ფუნქციონირებისათვის - 6
თვე
მთავარ კლინიკურ სიმპტომს წარმოადგენს
ტკივილი მკერდის ძვლის უკან ან გულის არ
რომელიც ირადირებს მარცხენა კისერის ა
ბეჭში, მხარში, ზურგში, მუცლის ზემო ნაწილ
ქვედა ყბაში. ტკივილი არის ძლიერი
ინტენსივობის, მბოჭავი, დამწოლი,
რომელიც იწვევს პაციენტის ნების,
ახლავს ძლიერი სიკვდილის შიში.
ხშირი ზედაპირული სუნთქვა,
მშრალი ხველა, გულის ფრიალი,
სინკოპე, წებოვალი ოფლი, გულის რევა,
პირღებინება, ძლიერი სისუსტე.
ობიექტურად: სუბფებრილური ტემპერატურ
კანის სიფერმკრთალე,
წებოვანი ოფლი, ქოშინი, თაქი-ან ბრადი-
არითმიები, პულსი ძაფისებრი. გულის ტონ
 გულის მწვავე
უკმარისობა

კარდიოგენური შოკი

რიტმისა და
გამტარებლობის
დარღვევები
ადრეული
თრომბოემბოლიური
გართულებები

მიოკარდიუმის ინფარქტის
გულის ტამპონადა

გართულებები
პერიკარდიტი

დრესლერის სინდრომი

თრომბოემბოლიური
გართულებები
გვიანი
გულის ქრონიკული
უკმარისობა

გულის ანევრიზმა
 მიოკარდიუმის ინფარქტის დიაგნოსტიკა

მიოკარდიუმის ინფარქტის
ეკგ ეკგ
დიაგნოსტიკა
დიაგნოსტიკა

სისხლის საერთო ანალიზი

კორონარიის
ნეკროზის
ოკლუზიიდან
ჩამოყალიბებასთა
იშემიას, რაც რამოდენიმე
სისხლის ბიოქიმია- ვითარდება საწყის საათი უჯრედშიდა
ნ ერთად, ქრება ნაწიბურის
ელექტრული სტადიაზე ასევე
მიოკარდიუმის დაზიანების ეტაპზე, სტრუქტურების
აქტივობა ვლინდება QRS
შეესაბამება T დაზიანების ფონზე
მარკერები - კფკ, მიოგლობინი, კბილის ვითარდება ST
შესაბამისი უბნის, კომპლექსის
რაც გამოიხატება ცვლილება
ლდჰ, ტროპონინი ცვლილება სეგმენტის
QRS კომპლექსის
გადაადგილება
ცვლილებაში
იზოხაზიდან

ექოკარდიოგრაფია
ეკგ დიაგნოსტიკა
• მწვავე სტადიის ეკგ ნიშნები
• პათოლოგიური Q ან QS კბილი
• R კბილის ამპლიტუდის შემცირება
• ST სეგმენტის გუმბათისმსგავსი ელევაცია
 
 
ქვემწვავე სტადიის ეკგ ნიშნები
• პათოლოგიური Q ან QS კბილი
• ST სეგმენტი იწყებს დაბრუნებას იზოხაზისკენ
• უარყოფითი იშემიური ტოლგვერდა Тკბილი
 
ნაწიბურის სტადია
• პათოლოგიური Q ან QS კბილი შენარჩუნებულია
• ST სეგმენტი იზოხაზზეა
• არ ვლინდება Тკბილის დინამიკა, რომელიც
შეიძლება დარჩეს უარყოფითი, იზოელექტრული ან
სუსტად დადებითი.
კარდიომიოპათია
კარდიომიოპათია- უცნობი ეთიოლოგიის მიოკარდის დაავადებაა,
რომელიც ხასიათდება კარდიომეგალიისა და გულის უკმარისობის
განვითარებით
კარდიომიოპათიის (კმპ)

დილატაციური კმპ კარდიომიოპათიის (კმპ) კლასიფიკაცია

კლასიფიკაცია

ჰიპერტროფიული კმპ
მეორადი კმპ)

რესტრიქციული კმპ

თირეოტოკს
მიოკარდიტ
იკოზის
იშემიური ჰიპერტენზიუ სარქვლოვა ის ფონზე ალკოჰოლუ
არითმოგენული კმპ ლი კმპ ნი კმპ განვითარებ
ული
რი კმპ
ფონზე
განვითარებ
ული
პირველადი

დისპლაზია (ფონტენის
დაავადება)
 დილატაციური კმპ
ინფექციური მიზეზები - ინფექციური მიზეზები -
მიოკარდიტის მიოკარდიტის გამოსავალი
გამოსავალი

ტოქსიური მიზეზები
(ალკოჰოლი, მძიმე ტოქსიური მიზეზები (ალკოჰოლი,
მეტალები, მძიმე მეტალები, მედიკამენტები)
მედიკამენტები)

აუტოიმუნური
დავაადებები
აუტოიმუნური დავაადებები

ეტიოლოგია:
ეტიოლოგია:
მეტაბოლური,
ენდოკრინული, მეტაბოლური, ენდოკრინული,
მიტოქონდრიალური მიტოქონდრიალური დაავადებები
დაავადებები (სელენის, (სელენის, კარნიტინის დეფიციტი)
კარნიტინის დეფიციტი)

იშემიური დკმპ იშემიური დკმპ

იდიოპათიური დკმპ
( ყველა დკმპ 25% იდიოპათიური დკმპ ( ყველა დკმპ
შემთხვევაში) 25% შემთხვევაში)
 დკმპ კლინიკა და დიაგნოსტიკა
დიაგნოსტიკა
კლინიკური სურათი • კარდიომეგალია

• ტოტალური შეგუბებითი • გულის შედარებითი მოყრუების საზღვრების გადიდება,

მწვერვალოს საძგერი გადაიწევს მარცხნივ, სუსტი, დაბალი,
გულის უკმარისობა გაფართოებული.
• აუსკულტაცია: გულის ტონები მოყრუებულია, შესაძლოა ჭენების

• კარდიალგია და რიტმი, ხშირად სისტოლური შუილი მიტრალური და

ტრიკუსპიდალური სარქვლის შედარებითი ნაკლოვანების გამო
სტენოკარდიის შეტევები (25- • შეშუპების სინდრომი, ჰეპატომეგალია, კისრის ვენების დაბერვა

50% შემთხვევაში) • ეკგ:

• დაბალი ვოლტაჟი კიდურების განხრებიდან და მაღალი QRS

• გულის რიტმისა (უფრო •

კომპლექსი გულმკერდის განხრებიდან.
ხშირად არის ჰიპერტროფიის ნიშნებიც
ხშირად მოციმციმე არიტმია, • რიტმისა და გამტარებლობის დარღვევები

პარკუჭოვანი • ექოკარდიოგრაფია
• გულის პარკუჭების გაფართოება (მარცხენა პარკუჭის დიამეტრი
ექსტრასისტოლია) და დიასტოლაში აღწევს 6სმ.)
გამტარებლობის (ჰისის კონის • კუმშვადობის ფუნქციის დაქვეითება (განდევნის ფრაქცია <45%)
• მიტრალური და ტრიკუსპიდალური რეგურგიტაცია, თრომბის
ბლოკადები) დარღვევები არსებობა ღრუში.

• თრომბოემბოლია • რენდგენოლოგიურად - გაზრდილია გულის ჩრდილი ყველა

მიმართულებით, შეგუბების სურათი ფილტვებში.
დილატაციური კმპ რენდგენოლოგიური სურათი დკმპ ექოლოგიური სურათი
დაბალი ვოლტაჟი, Q კბილი V1- V4
განხრებში,გამოწვეული ელ.
ღერძის
გადახრით და არა
მიოკარდიუმის ინფარქტით

დაბალი ვოლტაჟი, ჰისის კონის

მარჯვენა
ფეხის ბლოკადა, ჯგუფური,
პოლიტოპური
ექსტრასისტოლია პარკუჭოვანი
ტაქიკარდიის ეპიზოდებით
ჰიპერტროფიული კარდიომიოპათია (ჰკმპ) - ხასიათდება გულის მკვეთრი
ჰიპერტროფიის და ღრუების მოცულობის შემცირების სურათით

ეტიოლოგია
გენეტიკური თანდაყოლილი
ვარიანტები

პაკუჭთაშუა ძგიდის ტოტალური ან დაავადებაა, გენების მუტაცია,

მისი ბაზალური ნაწილის რომლებიც პასუხისმგებელი
ჰიპერტროფია-ობსტრუქციული
ვარიანტი არიან კუმშვადი ცილების
სინთეზთან.
ჰკმპ

სიმეტრიული ჰკმპ

შეძენილი დაავადებაა-
მწვერვალოს იზოლირებული ადრენერგიული რეცეპტორების
ჰიპერტროფია დეფექტი, რომელიც
უვითარდება ნაყოფს
მუცლადყოფნის დროს.
ასიმეტრიული ჰიპერტროფია
კონცენტრული ტიპის დკმპ

აპიკალური ჰკმპ
ჰიპერტროფიული კარდიომიოპათია (ჰკმპ) პათოგენეზი და
კლინიკა
პათ კლინიკა
ოგე
ნეზ ასიმპტომური- აღმოჩენა ექოლოგიური კვლევის დროს
ი: სიმპტომები:
რიგიდული და • ქოშინი (90%)
მკვრივი
მიოკარდის • სტენოკარდია (75%)
კედელი
• გულის ფრიალი, ადვილად დაღლა, თავბრუ
• სინკოპე და პრესინკოპე
ჭიმვადობის ანუ მოდუნების
დაქვეითება • შეძლება პირველად გამოვლინდეს უეცარი სიკვდილით,
განსაკუთრებით ახალგაზრდებში მძიმე ფიზიკური დატვირთვის
დროს
დიასტოლური ავსების შემცირება
ობიექტური მონაცემები
• დიკროტული პულსი
• სისტოლური შუილი აორტაზე ობსტრუქციის გამო
გულის განდევნის შემცირება • ეკგ : ჰიპერტროფიის ნიშნები
• ექოკარდიოგრაფია : პარკუჭთაშუა ძგიდის სისქის შეფარდება
მარცხენა პარკუჭის უკანა კედლის სისქესთან >1,4 (1,3-15)
მიოკარდის იშემია
ჰიპერტროფიული კარდიომიოპათის ეკგ
 ჰკმპ - რენდგენოლოგიური სურათი
ჰკმპ- ექოსკოპია
რესტრიქციული კმპ - ხასიათდება პარკუჭის კედლების რიგიდობით. ჩვეულებრივ, ზიანდება
ორივე პარკუჭი, ღრუს მოცულობა ნორმალურია ან შემცირებული ენდომიოკარდიული ფიბროზის
განვითარების გამო. კედლისმიერი თრომბები კიდევ უფრო ამცირებენ ღრუს. სისტოლური ფუნქცია
საწყის ეტაპზე სენარჩუნებულია, მნიშვნელოვნად იზრდება დიასტოლური წნევა მარცხენა და
მარჯვენა პარკუჭებში. ხშირად ვითარდება პულმონური ჰიპერტენზია.

კლასიფიკაცია (პრაქტიკულად ყველა კლინიკა და დიაგნოსტიკა:

შეძენილია) მარჯვენა და მარცხენა პარკუჭის უკმარისობის ნიშნები,
დადებითი
ვენური პულსი
ექოკარდიოგრაფია
ენდომიოკარდიული ტრანსმურალური სისხლის დინების დარღვევები
• ენდომიოკარდიული ფიბროზი
• ჰიპერეოზინოფილური
ატრიოვენტრიკულური სარქველების შედარებითი
სინდრომი ნაკლოვანება
• კარცინოიდი
• მეტასტაზები დიასტოლური უკმარისობის მაჩვენებლები
• რადიაცია
მარცხენა წინაგულში წნევის მატების ნიშნები
ენდოკარდის გასქელება,
მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია- პათოლოგიური
მიოკარდიული
• იდიოპათიური ჩანართები მიოკარდში, ენდოკარდის გასქელება.
• სკლეროდერმია
• სარკოიდოზი
• მუკოპოლისახაროზი  
 
 მიოკარდიტი - მიოკარდის ანთებითი დაავადებაა კლინიკური გამოვლინების
დიდი ვარიაბელობით, გამოსავალი შეიძლება დადგეს დილატაციური კარდიომიოპათია

 
კლასიფიკაცია განვითარების მიზეზები:
მიმდინარეობის
1. იდიოპათიური (50%) მიზეზად მოაზრება ვირუსული
კლასიფიკაცია
ხასიათის მიხედვით:
ინფექცია, თუმცა არ არის
დადასტურებული
მწვავე 2. ინფექციური - ვირუსული (კოქსაკის ვირუსზე მოდის
მიოკარდიუმის შემთხვევათა 50%)
ნარეობის სიმძიმის
დაზიანების 3. ალერგიული (ეოზინოფილური) - მედიკამენტები-
მიხედვით
მიხედვით ქვემწვავე პენიცილინი, ამპიცილინი,
სულფანილამიდები, მეთილდოპა.
4. ტოქსიური -
საშუალო
მძიმე კეროვანი დიფუზური ქრონიკული ა) მედიკამენტები:კარბამაზეპინი, დოქსარუბიცინი, კოკაინ
სიმძიმის
ბ)გარემოს ტოქსინები: დარიშხანი, ფოსფორი, მძიმე
მეტალები
5. ფიზიკური ფაქტორების ზემოქმედება:
სხივური თერაპია, სითბური ეფექტი, გადაცივება
6. სისტემური დაავადებები: სარკოიდოზი, კრონის
დაავადება,
კავასაკის დაავადება, სისტემური წითელი მგლურა,
• პათოგენეზი: მიოკარდიტი
• სხვადასხვა ეტიოლოგიური ფაქტორების ზემოქმედებით გამოიყოფა მიოკარდიული ანტიგენები , რის
საპასუხოდ გწარმოიწმნება ანტისხეულები. ანტიგენ-ანტისხეულის ზემოქმედებით ხდება მიოკარდის
შემდგომი დაზიანება.
• კლინიკა:
• არაინტენსიური, მუდმივი, ყრუ ხასიათის ტკივილი გულის არეში, რომელიც არ ირადირებს და არ არის
დამოკიდებული ფიზიკურ და ემოციურ დატვირთვაზე. გამოხატულია ძლიერი სისუსტე, რომელიც ზღუდავს
პაციენტის ფიზიკურ აქტივობას. ხშირად სუბფებრილური ტემპერატურა .
• ინსპექცია:
• ორთოპნოე მდებარეობა, კანი და ხილული ლორწოვანი ფერმკრთალი, შესაძლოა აკროციანოზი, კისრის
ვენები დაბერილია. ქვემო კიდურები შეშუპებული
• პალპაცია:
• მწვერვალოს საძგერი გადახრილია მარცხნივ
• პერკუსია:
• გულის საზღვრები გადიდებულია
• აუსკულტაცია:
• ტონები მოყრუებულია, განსაკუთრებით I ტონი, შესაძლოა ჭენების რიტმი. მწვერვალოზე სისტოლური შუილი.
• კლინიკო-ლაბორატორიული ტესტები:
• სისხლის საერთო ანალიზი: ედს-ი მომატებულია, ლეიკოციტოზი.
• მომატებულია С რექტიული ცილა
ანთებითი ინფილტრაცია ნეკროზის გარ
• ენზიმები და ტროპონინები-იმატებს ტროპონინი I და L, კფკ-ს MB ფრაქცია
• იმუნოლოგიური ტესტები: მიოზინის საწინააღმდეგო ანტისხეულები
• ვირუსების ანტისხეულების ტიტრის დადგენა
• ენდომიოკარდიული ბიოფსია- არის ოქროს სტანდარტი დიაგნოსტიკაში
• ეკგ:
• ცვლილებები მრავალფეროვანია და უფრო ეხება QRS კომპლექსს. ვოლტაჟი შემცირებულია, ინვერსია T
კბილის და ST სეგმენტის.
 პერიკარდიტი პერიკარდის ვისცერული და პარიესული
ფურცლების ფიბრინული, სეროზული, ჩირქოვანი ან
ჰემორაგიული ანთებითი პროცესია.

პერიკარდიტის კლასიფიკაცია ეტიოლოგიის მიხედვით

1. ინფექციური პერიკარდიტი
• ვირუსული (კოქსაკის, ეპშტეინ-ბარის, ეპიდემიური პაროტიტის, წითელას,ჩუტყვავილას,
ციტომეგალოვირუსი და სხ.
• ბაქტერიული: ( Streptococcus pneumoniae, Neisseria meningitidis, Neisseria gonorrhoeae, Haemophilus,
Treponema pallidum, Borrelia, Chlamidia, Mycobacterium tuberculosis და სხვა.) (1–8 %).
• სოკოვანი : Candida, Histoplasma და სხვა.
• პარაზიტული: Entameba histolytica, Echinococcus, Toxoplasma და სხვა.
2. განვითარებული სისტემური, აუტოიმუნური დაავადებების დროს:
სისტემური წითელი მგლურა, რევმატოიდული ართრიტი, მაანკილოზირებელი
სპონდილოართრიტი, სკლეროდერმია , დერმატომიოზიტი, რეიტერის სინდრომი და სხვ .
3. განვითარებული მეორე ტიპის აუტოიმუნური დაავადებების დროს: მიმდინარეობის
მწ. რევმატიული ცხელება, პოსტინფარქტული სინდრომი, აუტორეაქტიული ქრ. პერიკარდიტი . მიხედვით
4. განვითარებული გულის და სხვა ორგანოების დაავადებების დროს
მწ. ინფარქტი,მიოკარდიტი, აორტის ანევრიზმა, ფილტვის ინფარქტი, პნევმონია,
პარანეოპლაზიური პერიკარდიტი
5. მეტაბოლური დარღვევების ფონზე განვითარებული: თირკმლის უკმარისობა, მიქსედემა ,
ადისონის დაავადება, დიაბეტური კეტოაციდოზი, მწვავე
6. ტრავმული პერიკარდიტი
7. სიმსივნური
(<6კვირა)
• პირველადი
• მეტასტაზები პერიკარდზე
8. იდიოპათიური

ქვემწვავე ქრონიკული
(>6კვირა<3თვე) (>3თვე)
მშრალი პერიკარდიტის კლინიკა: ტკივილი, ჰაერის უკმარისობა, გულის ფრიალი,
ხველა, ცხელება

ტკივილი განპირობებულია მარცხენა

დიაფრაგმული ნერვის რეცეპტორების
გაღიზიანებით,
რომლებიც განლაგებულია პერიკარდის პარიესულ
ფურცელზე. ტკივილი ლოკალიზებულია
მწვერვალოს და გულმკერდის ძვლის
ქვედა ნაწილში, არ არის დაკავშირებული
ფიზიკურ დატვირთვასთან, მუდმივია,
სხვადასხვა ინტენსივობის, ძლიერდება
ღრმა სუნთქვის, ხველის, ყლაპვის დროს,
ირადირებს ტრაპეციული კუნთის არეში,
არ კუპირდება ნიტროგლიცერინის საშუალებით.
 
ობიექტურად:
ინსპექცია: ზერელე და ხშირი სუნთქვა
პალპაცია: პულსი გახშირებულია.
პერკუსია: საზღვრები ნორმის ფარგლებში
აუსკულტაცია: პათოგნომიური ნიშანია
პერიკარდიუმის ხახუნის ხმიანობაIII IV ნ/შ
სივრცეში მარცხნივ მკერდის ძვლის კიდესთან
ეკგ. ST სეგმენტის ელევაცია და PR სეგმენტის
დეპრესია დიფუზურად.
 ექსუდაციური პერიკარდიტი

კლინიკა: სუბფებრილური ცხელება,

გამოხატული მუდმივი ქოშინი,
იძულებითი მდებარეობა - მჯდომარე პოზიციაში
გადახრილია წინ, ან დგება მუხლებზე.
ექსუდატით
ქვემო ღრუ ვენის ზეწოლით მალევე ვითარდება
შეშუპება, ჰეპატომეგალია, ასციტი. გულმკერდი
გამოდრეკილია გულის არეში, მწვერვალოს
საძგერი არ ისინჯება, ჰიპოტენზია. გულის
შედარებითი მოყრუების საზღვრები
ემთხვევა აბსოლუტურს და გაფართოებულია.
ტონები მოყრუებულია, შესაძლოა ჭენების რიტმი.
ხშირია რიტმის დარღვევები.
რენდგენოლოგიური კვლევით: კარდიომეგალია
ეკგ: ვოლტაჟი QRS და T დაბალია.
 რევმატიზმი - ქრონიკული მორეციდივე ინფექციურ-ალერგიული
დაავადებაა, რომელიც აზიანებს შემაერთებელ ქსოვილს
პრაქტიკულად ყველა ორგანოში.
ეტიოლოგია
• რევმატიზმი- ქრონიკული დაავადებაა
გამწვავების და რემისიის ეპიზოდებით ძირითადი ხელშემწყობი ფაქტორები
• მიმდინარეობის მიხედვით
1. Βჰემოლიზური სტრეპტოკოკი 1. გადაცივება
• იშვიათად მორეციდივე - გამწვავება 5-10 წლის და L და A ჯგუფიდან
სემდეგ
• ხშირად მორეციდივე - გამწვავება 2-3 წლის შემდეგ
1. R (რევმატიზმის) ვირუსი 1. ახალგაზრდა ასაკი
• უწყვეტად მორეციდივე- გამწვავება ყოველწლიურად
• ლატენტური მიმდინარეობა 1. ტუბერკულოზური ინფექცია 1. არასწორი კვება

   დაავადება წარმოადგენს 1. ალერგიული ფონი

ორგანიზმის თავისებურ 2. გენეტიკური განწყობა
რეაქციასსტრეპტოკოკის (ადაპტაციის, იმუნური დაცვის
ტოქსინებზე თავისებურებები)
(ჰიალურონიდაზა,
ითვალისწინებენ: სტრეპტოკინაზები,
დეზოქსირიბონუკლეაზა,
• მიმდინარეობის თავისებურებას პროტეინაზები და სხვა).

• პროცესის აქტივობას და აქტივობის ხარისხს

• გულის და სხვა ორგანოების დაზიანების არსებობას
• გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მდგომარეობას
 პათოგენეზი
ეტიოლოგიური
ფაქტორები

ტოქსინები და
ფერმენტები
სტრეპტოკოკის

ქსოვილების დაზიანება -
სპეციფიური აუტოანტიგენები
სენსიბილიზაცია აუტოაგრესია

ალერგიული ფაქტორი

ნერვული ენდოკრინული
ფაქტორი ფაქტორი

შემაერთებელი
ქსოვილის სისტემური
დაზიანება
 რევმატიზმის დიაგნოსტიკური კრიტერიუმები

ZiriTadi kriteriumebi დამატებითი კრიტერიუმები

1. ენდოკარდიტი, მიოკარდიტი, • ინფექციურ-ალერგიული პროცესის კლინიკურ-

პერიკარდიტი ლაბორატორიული ნიშნები

2. პოლიართრიტი 1. ცხელება, ადინამია, საერთო სისუსტე, კანის

სიფერმკრთალე, ოფლიანობა, სისხლდენები
3. კანის დაზიანება ცხვირიდან

4. ქორეა 2. ლეიკოციტოზი, ედსის მომატება, α2 და γ

5. ანამნეზი, კავშირი სტრეპტოკოკულ
ინფექციასთან
გლობულინები მომატებულია, იმატებს C
რეაქტიული ცილა
3. იმუნოლოგიური ტესტები დადებითია:
ანტისტრეპტოლიზინი, ანტიჰიალურონიდაზა,
ანტისტრეპტოკინაზა

დიაგნოზ დასტურდება ერთი ძირითადი და ორი დამატებითი კრიტერიუმის ან ორი დამატებითი და ერთი
ძირითადი ნიშნის არსებობის შემთხვევაში.
 ინფექციურ-
ალერგიული გამწვავების
დაავადების ნიშნები კლინიკური
ნიშნები

ერითემა, კანქვეშა
კვანძები

პოლიართრიტი

ვასკულიტები

ქორეა

პოლიორგანული
ცვლილებები,
პოლისეროზიტი
ყველაზე მნიშვნელოვანია გულის დაზიანება!!!
„ რევმატიზმი ეფერება სახსრებს, თუმცა კბენს გულს“
პერიკარდის დაზიანება - მშრალი
და ექსუდაციური პერიკარდიტი -
15%
მიოკარდიტი - 100%
მწვავე და მორეციდივე
ენდოკარდიტის გამო
ყალიბდება გულის მანკი- 75%
ზიანდება გულის ყველა გარსი,
განსაკუთრებით მიოკარდი, დიფუზური
ან კეროვანი მიოკარდიტის სახით.
ყრუ ხასიათის ტკივილი გულის არეში
(იხ. მიოკარდიტი)
პალპაციით მწვერვალოს საძგერი
გადაწეულია მარცხნივ და
გაფართოებულია, ძალა და სიმაღლე
დაქვეითებული
აუსკულტაციით ტონები მოყრუებულია,
ჭენების რიტმი.
მანკის არ არსებობის შემთხვევაში
მიმდინარეობა არ არის მძიმე
ეკგ- გამტარებლობის და რიტმის
დარრვევა
ენდოკარდიტის არსებობის
შემთხვევაში უფრო ხშირად ყალიბდება
მიტრალური სტენოზი.
ნერვული სისტემის დაზიანება -
გამოწვეულია ნერვული სისტემის
ვასკულიტის განვითარებით.
ასევე შესაძლებელია პირდაპირი
იმუნური და ტოქსიური ზემოქმედება.
 მცირე ქორეა- ჰიპერკინეზიის ფორმაა,
რომელიც გამოიხატება
მოუწესრიგებელი,
არასტერეოტიპული, არარიტმული,
უწესრიგო მოძრაობების
სახით. .გარკვეული კუნთების ჯგუფის.
 მწვავე მენინგოენცეფალიტი
ქრონიკული მენინგოენცეფალიტი
 რევმატიული ენცეფალოპათია

თვალის დაზიანება
1. ირიტი ან ირიდოციკლიტი
2. მწ. ტკივილი თვალში
3. კონიუნქტივიტი
4. ცრემლდენა
 მიტრალური სარქვლის ნაკლოვანება

კლინიკა:
• კომპენსაციის სტადიაზე ჩივილებს არ წარმოადგენენ

ეტიოლოგია
• მარცხენა პარკუჭის სისტოლური ფუნქციის დაქვეითებისა და პულმონური ჰიპერტენზიის განვითარების დროს :
ჰაერის უკმარისობა და გულის ფრიალი ჩვეულ დატვირთვაზე. დაავადების პროგრესირებასთან ერთად ხშირია
კარდიული ასთმის შეტევები. რევმატიზმი (75%)
• მარჯვენა პარკუჭის უკმარისობის განვითარებასთან ერთად ვითარდება სიმძიმის შეგრძნება მარჯვენა
ფერდქვეშა არეში, შეშუპება

პალპაცია:
•
ათეროსკლეროზ
მწვერვალოს საძგერი გადახრილია მარცხნივ, სუსტი, დაბალი,
• პერკუსია:
• გულის შედარებითი მოყრუების საზღვრები გაზრდილია ზევით, მარცხნივ და შემდგომ
მარჯვნივაც ი
აუსკულტაცია
• I ტონის შესუსტება, ხშირად III ტონი, II აქცენტი ფილტვის არტერიაზე, ან გაყოფა
•
გაორება
სისტოლური დეკრეშენდო შუილი მწვერვალზე, ირადიაციით იღლიისკენ. შუილი
ინფექციური
ინტენსიურია საშუალო ხარისხის დეფექტის დროს. დეფექტის გაზრდასთან ერთად
შუილი სუსტდება
ენდოკარდიტი
• შუილი კარგად ისმის მარცხენა გვერდზე წოლისას ამოსუნთქვის ფაზაში
ინსტრუმენტული გამოკვლევა:
• გულმკერდის რენდგენოგრაფია- მიტრალური კონფიგურაცია სისტემური
• ეკგ: მარცხენა წინაგულისა და მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფიის ნიშნები დაავადებები
• ექოკარდიოგრაფია დოპლეროგრაფიით
 მიტრალური ხვრელის სტენოზი
ეტიოლოგია- რევმატიზმი
ატრიოვენტრიკულური ხვრელი ნორმაში 4-6 სმ 2, კრიტიკული ფართობი, როდესაც იწყება ჰემოდინამიკური
დარღვევები არის 1-1,5სმ2

• კლინიკა:
• კომპენსაციის პერიოდში ჩივილები არ არის
• დეკომპენსაციის დროს: ხველა სისხლიანი ნახველით, ჰაერის უკმარისობა, გულის
ფრიალი, ტკივილი გულის არეში, ქვემო კიდურების სეშუპება, მოგვიანებით
ტკივილი მარჯვენა ფერდქვეშა არეში, მუცლის ზომაში მატება
ინსპექციით:
• მიტრალური პეპელა,
• აკროციანოზი, ცუდი ფიზიკური განვითარება ბავშვებში, ჩამორჩენა ზრდაში
• ეპიგასტრალური პულსაცია
პალპაცია
„კატის კრუტუნი“ მწვერვალოზე

პერკუსია
:გულის შედარებითი მოყრუების საზღვრების გადიდება ზემოთ და მარჯვნივ

აუსკულტაცია:
• ტკაცუნა I ტონი, მიტრალური სარქვლის გაღების ხმა (მწყერის რიტმი), აქცენტი II
ტონის ფილტვის არტერიაზე, გაყოფა და გაორება II ტონის ფილტვის არტერიაზე.
პროტოდიასტოლური და პრესისტოლური შუილი მწვერვალოზე.
• მოგვიანებით დიასტოლური შუილი ფილტვის არტერიაზე - სტილის სინდრომი
• ეკგ- მარცხენა წინაგულისა და მარჯვენა პარკუჭის ჰიპერტროფიის ნიშნები
• ექოკარდიოგრაფია
• ფონოკარდიოგრაფია
ფონოკარდიოგრაფია
 აორტის სარქვლის ნაკლოვანება

კლინიკა

ეტიოლოგია:
• კომპენსაციის პერიოდში შესაძლებელია იშემიური ხასიათის ტკივილი
• ხშირი თავის ტკივილი, სინკოპე
რევმატიზმი
ინსპექცია
• კანი ფერმკრთალია
• კაროტიდების ცეკვა, მიუსეს სიმპტომი, ლანდოლფის სიმპტომი (გუგების
რიტმული მიოზი და მიდრიაზი), კაპილარული პულსი (კვინკეს სიმპტომი)
• პულსი celer and altus ინფექციური სეპტიური
• სისტოლური არტერიული წნევა მაღალია, დიასტოლური დაბალი ენდოკარდიტი
• მწვერვალოს საძგერი გადაწეულია მარცხნივ და ქვევით

პერკუსია: გულის მარცხენა შედარებითი მოყრუების საზღვარი ინაცვლებს

მკვეთრად მარცხნივ და ქვევით- აორტული კონფიგურაცია
აუსკულტაცია: I ტონი შესუსტებულია, მარცხენა პარკუჭის დიდი ავსებისა და
პარკუჭის დილატაციის გამო. II ტონი აორტაზე შესუსტებულია. აქვე დიასტოლური
სიფილისი
დეკრეშენდო შუილი გავრცელებით ბოტკინ-ერბის წერტილისკენ, რომელიც კარგად
მოისმინება წინ გადახრის პოზიციაში. მოგვიანებით დიასტოლური ფლინტის შუილი
მწვერვალოზე.
სისხლძარღვებზე მოისმინება ორმაგი ტრაუბეს ტონი და დიუროზიეს შუილი
• Rg-ლოგიურად - აორტული კონფიგურაცია მარფანის სინდრომი
• ეკგ- მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფიის ნიშნები გადაძაბვით
• ექოკარდიოგრაფია
აორტის სარქვლის ნაკლოვანება
 აორტული ხვრელის სტენოზი

• კლინიკა:
• ჩივილები: იშემიური ხასიათის ტკივილები გულის არეში, თავის
ტკივილი, თავბრუ, გულისწასვლის ეპიზოდები, მოგვიანებით
ჰაერის უკარისობა, გულის ფრიალი.
• ინსპექცია: კანი ფერმკრთალია, მწვერვალოს საძგერი
გადაწეულია მარცხნივ
ათეროსკლეროზი
• პალპაცია: მწვერვალოს საძგერი გადაწეულია მარცხნივ,
ძლიერია და მაღალი.
• სისტოლური „კატის კრუტუნი“ აორტის საპროექციო არეში. პულსი
tardus and parvus. სისტოლური წნევა დაბალია, დიასტოლური
ნორმალური ან მცირედ მომატებული. Ppulsuri wneva დაბალია. აორტული ხვრელის სტენოზი რევმატიზმი

• პერკუსია:გულის მარცხენა შედარებითი მოყრუების საზღვარი

გადიდებულია მარცხნივ
ჰიპერტროფიული
• აუსკულტაცია: I ტონი შესუსტებულია.II ტონი აორტაზე კარდიომიოპათია-
შესუსტებულია აორტაში წნევის ვარდნის გამო. აორტაზე სუბსარქვლოვანი
მოისმინება უხეში სისტოლური შუილი, რომელიც ვრცელდება ჰიპერტროფია
კაროტიდებზე. კარგად ისმის ჰორიზონტალურ მდებარეობაში
ამოსუნთქვის ფაზაში.
• ეკგ- მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფიის ნიშნები გადაძაბვით
• ექოკარდიოგრამა
გმადლობთ ყურადღებისათვის!!!