TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

KHOA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC

ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN

LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC

VÀ PHÁP LUẬT
(LƯU HÀNH NỘI BỘ)

HÀ NỘI - 2021
1
 Bảng từ viết tắt

BT Bài tập
ĐĐ Địa điểm
GV Giảng viên
GVC Giảng viên chính
KTĐG Kiểm tra đánh giá
LT Lí thuyết
LVN Làm việc nhóm
MT Mục tiêu
TC Tín chỉ
TG Thời gian
TL Thảo luận
TS Tổng số
VĐ Vấn đề

2
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
KHOA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
BỘ MÔN LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC PHÁP LUẬT

Bậc đào tạo: Cử nhân Ngành Luật

Tên học phần: Lịch sử nhà nước và pháp luật
Số tín chỉ: 03
Loại học phần: Tự chọn
I. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN
1. TS. Trần Hồng Nhung- GV, Trưởng bộ môn
Email: nhungshl@yahoo.com
2. TS. Hà Thị Lan Phương – GVC, Phó trưởng bộ môn
Email: halanphuong2017@gmail.com
3. TS. Phạm Thị Thu Hiền – GV.
Email: hienptt.dhl@gmail.com
4. ThS. Trần Thị Hoa – GV.
Email: maihoa1204@gmail.com
5. ThS. Nguyễn Thị Khánh Huyền – GV
Email: khanhhuyenhlu91@gmail.com
Văn phòng Bộ môn Lịch sử nhà nước và pháp luật
Phòng 501 - Nhà A - Trường Đại học Luật Hà Nội
Số 87, đường Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội.
Điện thoại: 024 377 30 241
E-mail: lichsunnpl@gmail.com
Giờ làm việc: 8h00 - 17h00 hàng ngày (Thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần).
2. CÁC HỌC PHẦN TIÊN QUYẾT: Không
3. TÓM TẮT NỘI DUNG HỌC PHẦN
Lịch sử nhà nước và pháp luật là môn khoa học pháp lí cung cấp
những kiến thức cơ bản về quá trình hình thành, phát triển, thay thế

3
của các loại hình nhà nước và pháp luật trên thế giới và ở Việt Nam.
Từ đó, khái quát những đặc điểm cơ bản trong quá trình hình thành
phát triển, hội nhập với khu vực và quốc tế của nhà nước và pháp luật
Việt Nam trong tiến trình lịch sử.
4. NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA HỌC PHẦN
Vấn đề 1. Nhà nước và pháp luật thời kì cổ đại
1. Khái lược quá trình hình thành, phát triển của nhà nước và pháp
luật thời kì cổ đại.
2. Cơ sở hình thành, phát triển của nhà nước và pháp luật ở phương
Đông và phương Tây thời kì cổ đại.
3. Nhà nước và pháp luật của một số quốc gia điển hình trên thế giới
thời kì cổ đại.
3.1. Một số nhà nước điển hình trên thế giới thời kì cổ đại.
3.2. Pháp luật của một số quốc gia điển hình trên thế giới thời kì
cổ đại.
4. Nhà nước và pháp luật Việt Nam thời kì cổ đại.
4.1. Nhà nước Việt Nam thời cổ đại.
4.2. Pháp luật Việt Nam thời cổ đại.
Vấn đề 2. Nhà nước và pháp luật thời kì trung đại
1. Khái lược quá trình hình thành và phát triển của nhà nước và
pháp luật thời kì trung đại.
2. Cơ sở hình thành và phát triển của nhà nước và pháp luật ở
phương Đông và phương Tây thời kì trung đại.
3. Nhà nước và pháp luật thời kì trung đại.
3.1. Một số nhà nước phong kiến điển hình trên thế giới.
3.2. Pháp luật của một số nhà nước phong kiến điển hình
trên thế giới.
4. Nhà nước và pháp luật Việt Nam thời kì trung đại.
4.1. Nhà nước quân chủ phong kiến Việt Nam.

4
 4.1.1. Nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến
Việt Nam.
4.1.2. Mô hình tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến Việt
Nam.
4.1.3. Đặc điểm của nhà nước phong kiến Việt Nam.
4.2. Pháp luật quân chủ phong kiến Việt Nam.
4.2.1. Thành tựu lập pháp của nhà nước phong kiến Việt
Nam.
4.2.2. Một số chế định trong pháp luật phong kiến Việt
Nam.
4.2.3. Đặc điểm của pháp luật phong kiến Việt Nam.
Vấn đề 3. Nhà nước và pháp luật thời kì cận đại
1. Khái lược quá trình hình thành và phát triển của nhà nước và
pháp luật thời kì cận đại.
2. Cơ sở hình thành và phát triển của nhà nước tư sản thời kì cận
đại.
3. Một số nhà nước và pháp luật tư sản điển hình trên thế giới
thời cận đại.
3.1. Một số nhà nước tư sản điển hình thời cận đại.
3.2. Pháp luật tư sản thời cận đại.
4. Nhà nước và pháp luật Việt Nam thời Pháp thuộc.
4.1. Quy chế chính trị - pháp lý ở Việt Nam thời kì Pháp
thuộc
4.2. Đặc điểm về nhà nước ở Việt Nam thời kì Pháp thuộc.
4.3. Đặc điểm về pháp luật ở Việt Nam thời kì Pháp thuộc.
Vấn đề 4. Nhà nước và pháp luật thời kì hiện đại
1. Khái lược quá trình hình thành và phát triển của nhà nước và
pháp luật thời kì hiện đại.
2. Nhà nước và pháp luật tư sản thời kì hiện đại

5
2.1. Những thay đổi cơ bản của nhà nước tư sản thời kì hiện đại
2.2. Pháp luật tư sản hiện đại
3. Nhà nước và pháp luật xã hội chủ nghĩa
3.1. Nhà nước và pháp luật Liên bang công hòa xã hội chủ
nghĩa Xô viết
3.2. Nhà nước và pháp luật các nước xã hội chủ nghĩa được
thiết lập sau chiến tranh thế giới II
3.3. Nhà nước và pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam
5. MỤC TIÊU CHUNG CỦA HỌC PHẦN
5.1. Mục tiêu nhận thức
5.1.1. Về kiến thức
- Sinh viên sẽ có được những kiến thức cơ bản, hệ thống về quá
trình hình thành, phát triển của nhà nước và pháp luật trên thế giới
và ở Việt Nam trong tiến trình lịch sử.
- Thấy được sự kế thừa và phát triển những giá trị truyền thống về
nhà nước và pháp luật qua các thời kì lịch sử, chỉ ra được những
bài học kinh nghiệm trong quá trình xây dựng nhà nước và pháp
luật ở Việt Nam hiện nay.
- Thấy được quá trình hội nhập về nhà nước và pháp luật của Việt
Nam với khu vực và thế giới trong tiến trình lịch sử và những kinh
nghiệm, giá trị dân tộc truyền thống cần kế thừa trong bối cảnh
toàn cầu hóa hiện nay.
5.1.2. Về kĩ năng
- Hình thành cho sinh viên kĩ năng tìm kiếm, thu thập, hệ thống hoá,
tổng hợp và xử lí các nguồn sử liệu một cách khoa học, khách
quan.
- Rèn luyện cách làm việc độc lập và liên kết theo nhóm với tinh
thần hợp tác, xây dựng và sáng tạo.
- Có khả năng vận dụng kiến thức lịch sử về nhà nước và pháp luật

6
 để phân tích, đánh giá các vấn đề lí luận và thực tiễn, đưa ra được các
ý kiến cá nhân, luận bàn có tính logic và lịch sử về các vấn đề trong
đời sống nhà nước và pháp luật hiện nay.
5.1.3. Về thái độ
- Trân trọng, giữ gìn, bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống về
văn hoá chính trị- pháp lí trong lịch sử thế giới và Việt Nam;
- Phê phán yếu tố tiêu cực trong quá trình phát triển của lịch sử nhà
nước và pháp luật thế giới và Việt Nam;
- Có ý thức vận dụng các kiến thức đã học để liên thông với các
môn khoa học tiếp theo, so sánh, đánh giá, tìm ra quy luật, bài học
và dự báo sự phát triển.
5.2. Các mục tiêu khác
- Phát triển kĩ năng cộng tác, làm việc nhóm;
- Phát triển kĩ năng tư duy sáng tạo, khám phá, tìm tòi;
- Trau dồi, phát triển năng lực đánh giá và tự đánh giá;
- Rèn kĩ năng bình luận, thuyết trình trước công chúng;
- Rèn kĩ năng lập kế hoạch, tổ chức, quản lí, điều khiển, theo dõi
kiểm tra hoạt động, làm việc nhóm, lập mục tiêu, phân tích chương
trình.
6. MỤC TIÊU NHẬN THỨC
6.1. Mục tiêu nhận thức chi tiết

MT
Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3
VĐ
1. 1A1. Nêu được đối 1B1. So sánh cơ 1C1. Phân tích
Nhập tượng, phương pháp sở kinh tế, xã hội được những tác
môn; nghiên cứu và ý nghĩa và các yếu tố động của cơ sở
Nhà của học phần Lịch sử thúc đẩy sự ra hình thành nhà
nước và Nhà nước và pháp đời và phát triển nước và pháp
pháp luật. của nhà nước luật đến hình
7
luật thời 1A2. Nêu được khái pháp luật ở thức, chức
kì cổ đại lược quá trình hình phương Đông và năng, bản chất
thành và phát triển của phương Tây thời nhà nước ở
nhà nước và pháp luật kì cổ đại. phương Đông
trên thế giới và ở Việt 1B2. Phân tích và phương Tây
Nam thời kì cổ đại. được cơ sở thiết thời kì cổ đại.
1A3. Nêu được cơ sở lập và biểu hiện 1C2. Đánh giá
kinh tế, xã hội, tư của hình thức được những
tưởng, các yếu tố thúc chính thể nhà ảnh hưởng về
đẩy sự ra đời và phát nước quân chủ nhà nước -
triển của nhà nước - quý tộc ở Trung pháp luật của
pháp luật phương Quốc thời kì Tây thời kì cổ đại
Đông cổ đại. Chu. đối với tiến
1A4. Nêu được cơ sở 1B3. So sánh trình phát triển
kinh tế, xã hội, tư hình thức chính của nhà nước
tưởng, các yếu tố thúc thể nhà nước ở pháp luật ở
đẩy sự ra đời, phát Spac, Aten và La phương Đông
triển của nhà nước và Mã thời kì cổ đại. và phương Tây
pháp luật phương Tây 1B4. Phân tích trong tiến trình
cổ đại. những đặc trưng lịch sử.
1A5. Nêu được cơ sở cơ bản của bộ 1C3. Phân tích
thiết lập, cơ cấu tổ luật Hammurabi được những di
chức và hoạt động của ở Lưỡng Hà cổ tồn của thời kì
bộ máy nhà nước ở Ai đại. dựng nước đối
Cập, Lưỡng Hà, Ấn 1B5. So sánh chế với quá trình
Độ, Trung Quốc thời định quyền sở xây dựng và
kì cổ đại. hữu, hợp đồng, phát triển của
1A6. Nêu được cơ sở hôn nhân và gia nhà nước và
thiết lập, cơ cấu tổ đình, thừa kế của pháp luật Việt

8
chức và hoạt động của bộ luật Nam quá trình
bộ máy nhà nước ở Hammurabi và lịch sử.
Spac (Spart), Aten Luật Dân sự La 1C4. Phân tích
(Athens) và La Mã Mã thời cộng hòa được những hệ
thời cổ đại. hậu kì và thời quả của thời kì
1A7. Nêu được hoàn quân chủ. Bắc thuộc đối
cảnh ra đời, nội dung 1B6. Phân tích với quá trình
cơ bản của các chế được nguyên xây dựng và
định về quyền sở hữu, nhân Luật dân sự phát triển của
hợp đồng, hôn nhân và La Mã thời cộng nhà nước và
gia đình, hình sự, tố hoà hậu kì phát pháp luật Việt
tụng trong bộ luật triển nhất thời cổ Nam thời
Hammurabi ở Lưỡng đại. phong kiến
Hà thời kỳ cổ đại. 1B7. Phân tích quân chủ.
1A8. Nêu được hai được đặc thù
giai đoạn phát triển trong quá trình
của luật pháp ở La Mã hình thành nhà
thời cổ đại. nước Văn Lang -
1A9. Nêu được nội Âu Lạc.
dung cơ bản của chế 1B8. Phân tích
định về quyền sở hữu, được đặc điểm về
hợp đồng, hôn nhân và nhà nước và pháp
gia đình, thừa kế của luật thời kì Bắc
Luật Dân sự La Mã thuộc (179 TCN
thời cộng hòa hậu kì – 938).
và thời quân chủ.
1A10. Nêu được cơ sở
kinh tế xã hội và các
yếu tố thúc đẩy nhà

9
 nước ở Việt Nam ra
đời sớm.
1A11. Nêu được quá
trình ra đời và tổ chức
bộ máy nhà nước Văn
Lang - Âu Lạc.
1A12. Nêu được nguồn
hình thành, hình thức
và nội dung của pháp
luật thời Văn Lang-
Âu Lạc.
1A13. Nêu được tổ
chức bộ máy và chính
sách cai trị của chính
quyền đô hộ Bắc
thuộc.
1A14. Nêu được tổ
chức bộ máy nhà nước
Vạn Xuân và các chính
quyền độc lập tự chủ
thế kỉ X.
1A15. Nêu được nguồn
hình thành, hình thức
và nội dung pháp luật
thời Bắc thuộc.
2. 2A1. Nêu được cơ sở 2B1. Phân tích và 2C1. Phân tích
Nhà kinh tế, xã hội, tư so sánh được cơ được sự tác
nước và tưởng cho sự hình sở hình thành và động của cơ sở
pháp thành và phát triển của phát triển của kinh tế, xã hội,

10
luật thời nhà nước và pháp luật nhà nước và pháp tư tưởng đến
kì trung phong kiến phương luật phong kiến ở hình thức, chức
đại Đông. phương Đông và năng, bản chất
2A2. Nêu được cơ sở phương Tây. của nhà nước
kinh tế, xã hội, tư 2B2. Phân tích phong kiến ở
tưởng cho sự hình và so sánh được phương Đông,
thành và phát triển của cơ sở hình thành phương Tây và
nhà nước và pháp luật và phát triển của Việt Nam thời
phong kiến phương nhà nước và pháp kì trung đại
Tây. luật phong kiến 2C2. Đánh giá
2A3. Nêu được lược Trung Quốc và các mô hình tổ
sử các triều đại phong Việt Nam. chức bộ máy
kiến Trung Quốc. 2B3. Phân tích và của nhà nước
2A4. Nêu được 3 so sánh nguyên phong kiến
nguyên tắc cơ bản tắc tổ chức và Việt Nam.
trong tổ chức và hoạt hoạt động của bộ 2C3. Phân tích
động của nhà nước máy nhà nước được đặc điểm
phong kiến Trung phong kiến của nhà nước
Quốc. Trung Quốc và phong kiến
2A5. Nêu được cơ cấu Việt Nam Việt Nam; So
tổ chức và hoạt động 2B4. Phân tích sánh với nhà
của bộ máy nhà nước quá trình hoàn nước phong
phong kiến Trung thiện bộ máy nhà kiến một số
Quốc qua các triều đại nước phong kiến nước trên thế
Tần, Đường, Minh. Trung Quốc qua giới.
2A6. Nêu được các giai các thời kì Tần, 2C4. Phân tích
đoạn phát triển của nhà Đường, Minh. được những
nước phong kiến Tây 2B5. Phân tích đặc điểm của
Âu. được đặc điểm hình phạt trong

11
2A7. Nêu được nguyên của nhà nước pháp luật
nhân thiết lập và biểu phong kiến Tây phong kiến
hiện của trạng thái phân Âu qua các thời Việt Nam.
quyền cát cứ của nhà kì. 2C5. Đánh giá
nước phong kiến Tây 2B6. Phân tích chế độ hôn
Âu. được nguyên nhân nhân và gia
2A8. Nêu được cơ sở thiết lập và biểu đình, thừa kế
kinh tế, xã hội, tư hiện của trạng thái của pháp luật
tưởng và đặc điểm lịch phân quyền cát cứ phong kiến
sử của nhà nước và của nhà nước Việt Nam.
pháp luật phong kiến phong kiến Tây 2C6. Phân tích
Việt Nam. Âu. được những
2A9. Nêu được lược 2B7. Phân tích điểm đặc sắc
sử các triều đại phong được nguyên trong bộ Quốc
kiến Việt Nam. nhân và những triều Hình luật
2A10. Nêu được biểu hiện của mô thời kì Hậu Lê.
những nguyên tắc tổ hình nhà nước 2C7. Phân tích
chức và hoạt động của quân chủ quý tộc được đặc điểm
bộ máy nhà nước thời Lí - Trần. của pháp luật
phong kiến Việt Nam. 2B8. Phân tích phong kiến
2A11. Nêu được các được nguyên Việt Nam; So
mô hình tổ chức bộ nhân và những sánh với pháp
máy nhà nước ở Việt biểu hiện của mô luật phong kiến
Nam thời phong kiến hình nhà nước một số nước
quân chủ. quân chủ quan trên thế giới.
2A12. Nêu được biểu liêu chuyên chế ở
hiện của mô hình tổ Việt Nam thời kì
chức bộ máy nhà nước phong kiến.
quân chủ quý tộc trước 2B9. Phân tích

12
cải cách của Lê Thánh được nguyên
Tông. nhân thiết lập và
2A13. Nêu được các đặc điểm của
nguyên nhân, điều nhà nước lưỡng
kiện, nguyên tắc, biện đầu chế Lê -
pháp cải cách và mô Trịnh ở Đàng
hình tổ chức bộ máy Ngoài.
nhà nước quân chủ 2B10. Phân tích
quan liêu chuyên chế được các chế định
thời Lê Thánh Tông. kinh điển của pháp
2A14. Nêu được luật phong kiến
những đặc điểm của Trung Quốc.
nhà nước lưỡng đầu 2B11. Phân tích
chế Lê - Trịnh ở Đàng tính đa dạng của
Ngoài (1599-1786). pháp luật phong
2A15. Nêu được kiến Tây Âu.
những nguyên tắc, biện 2B12. Phân tích
pháp cải cách, mô hình được nội dung cơ
tổ chức và hoạt động bản của các chế
của bộ máy nhà nước định hình sự, hôn
quân chủ quan liêu nhân và gia đình,
chuyên chế thời dân sự, tố tụng
Nguyễn. của pháp luật
2A16. Nêu được những phong kiến Việt
đặc điểm cơ bản của Nam.
nhà nước phong kiến
Việt Nam.
2A17. Nêu được những
thành tựu lập pháp của

13
nhà nước phong kiến
Trung Quốc.
2A18. Nêu được các chế
định có tính kinh điển
của pháp luật phong
kiến Trung Quốc.
2A19. Nêu được
nguồn hình thành, hình
thức và nội dung cơ
bản của các chế định
hình sự, hôn nhân và
gia đình, tố tụng của
pháp luật phong kiến
Tây Âu.
2A20. Nêu được những
thành tựu lập pháp của
nhà nước phong kiến
Việt Nam.
2A21. Nêu được
nguồn hình thành và
hình thức của pháp
luật phong kiến Việt
Nam.
2A22. Nêu được nội
dung cơ bản trong chế
định hình sự; hôn nhân
và gia đình, dân sự, tố
tụng của pháp luật
phong kiến Việt Nam.

14
 2A23. Nêu được những
đặc điểm cơ bản của
pháp luật phong kiến
Việt Nam.
3. 3A1. Nêu được cơ sở 3B1. Phân tích 3C1. Đánh giá
Nhà kinh tế, xã hội, tư được tác động được việc vận
nước tưởng của nhà nước và của cách mạng tư dụng nguyên
và pháp luật thời kì cách sản đến sự ra đời tắc phân quyền
pháp mạng tư sản. của các nhà nước trong quá trình
luật 3A2. Nêu được cơ sở và pháp luật tư xây dựng và
thời kì pháp lí và cơ cấu tổ sản. phát triển bộ
cận đại chức bộ máy nhà nước 3B2. So sánh máy nhà nước
tư sản Anh. được cách thức tư sản.
3A3. Nêu được nội thành lập, chức 3C2. Phân tích
dung cơ bản của Hiến năng, quyền hạn được sự khác
pháp năm 1787, cơ cấu của nghị viện biệt cơ bản về
tổ chức và hoạt động Anh, Mỹ, Nhật hình thức chính
của bộ máy nhà nước thời cận đại. thể của các nhà
tư sản Mỹ theo quy 3B3. So sánh nước Anh, Mỹ,
định Hiến pháp năm được cách thức Nhật.
1787. thiết lập, thẩm 3C3. Phân tích
3A4. Nêu được cơ cấu quyền của được đặc điểm
tổ chức và hoạt động nguyên thủ quốc về nhà nước và
của bộ máy nhà nước gia ở nhà nước tư pháp luật ở
Pháp, Nhật sau cách sản Anh, Mỹ, Việt Nam thời
mạng tư sản. Nhật thuộc Pháp.
3A5. Nêu được những 3B4. Phân tích
nội dung cơ bản của được nội dung
Luật hiến pháp tư sản của Luật hiến

15
 thời kì cận đại. pháp tư sản thời
3A6. Nêu được những cận đại.
nội dung cơ bản của 3B5. Phân tích
ngành luật dân sự, được nội dung cơ
hình sự và tố tụng của bản của ngành
pháp luật tư sản. luật dân sự, hình
3A7. Nêu được quá trình sự và tố tụng của
Pháp đánh chiếm và pháp luật tư sản.
thiết lập chính quyền thực 3B6. Phân tích
dân ở Việt Nam. quy chế chính trị
3A8. Nêu được tổ chức - pháp lý ở Việt
chính quyền và tổ chức Nam thời kì
hệ thống toà án của thuộc Pháp.
Pháp ở Việt Nam (1884 3B7. Phân tích
– 1945). những chuyển
3A9. Nêu được nội dung biến về nhà nước
cơ bản của pháp luật và và pháp luật của
các quy chế pháp lí thời triều Nguyễn
thuộc Pháp. trong thời kì
3A10. Nêu được tổ thuộc Pháp.
chức chính quyền của
triều Nguyễn (Chính
phủ Nam triều) thời
thuộc Pháp.
3A11. Nêu được hệ
thống pháp luật của
triều Nguyễn (Chính
phủ Nam triều) thời
thuộc Pháp.

16
 4. 4A1. Nêu được những 4B1. Phân tích 4C1. Phân tích
Nhà chuyển biến của nhà nước được những thay ảnh hưởng của
nước và tư sản thời kì hiện đại – đổi cơ bản của nhà Hiến pháp tư sản
pháp đương đại. nước tư sản thời kì và xã hội chủ
luật thời 4A2. Nêu được những hiện đại – đương nghĩa đối việc
kì hiện nội dung cơ bản của đại. xây dựng Hiến
đại pháp luật tư sản thời kì 4B2. Phân tích pháp ở Việt
hiện đại. được cơ sở hình Nam.
4A3. Nêu được cơ sở thành và phát 4C2. Phân tích
hình thành và phát triển triển của các nhà được những bài
của nhà nước xã hội nước xã hội chủ học kinh nghiệm
chủ nghĩa trên thế giới nghĩa trên thế về xây dựng nhà
và Việt Nam. giới. nước và pháp luật
4A4. Nêu được ảnh 4B3. Phân tích trong thời kì 1954
hưởng của cách mạng được vị trí, vai trò, - 1975 ở Việt
tháng Mười Nga và sự nguyên tắc tổ chức Nam.
thiết lập nhà nước Xô và hoạt động của 4C3. Phân tích
viết. Nêu được các bản Liên hiệp quốc và được những giá trị
Hiến pháp của Liên một số tổ chức và bài học kinh
bang Cộng hòa xã hội liên minh quốc tế. nghiệm về nhà
chủ nghĩa Xô viết. 4B4. Phân tích nước pháp luật
4A5. Nêu được cơ sở được những thành Việt Nam từ
và quá trình hình thành tựu, hạn chế của 1976 – 1986 –
phát triển của nhà nước quá trình xây dựng đến nay.
và pháp luật của các nhà nước và pháp 4C4. Đánh giá
nhà nước XHCN điển luật Việt Nam qua được thành quả
hình trên thế giới: Liên các thời kì 1945 - cơ bản của quá
Xô, Việt Nam, Trung 1975 - 1986 – đến trình đổi mới và
Quốc, Cu Ba và các nay. phát triển nhà

17
nước dân chủ nhân dân 4B5. Phân tích nước pháp luật
Đông Âu. được những thành Việt Nam từng
4A6. Nêu được nguyên tựu cơ bản của quá bước hội nhập
nhân, điều kiện, quá trình đổi mới, cải khu vực & quốc
trình ra đời, tổ chức và cách về nhà nước tế và dự báo
hoạt động của Liên hiệp và pháp luật ở phát triển.
quốc và một số tổ chức Việt Nam trong
liên minh quốc tế. quá trình hội nhập
4A7. Nêu được quá kinh tế thị trường,
trình xây dựng phát tham gia các tổ
triển và những thành chức quốc tế, kiến
quả của Nhà nước và tạo và phát triển
pháp luật Việt Nam dân khoa học và công
chủ Cộng hòa (1945 – nghệ 4.0.
1975).
4A8. Nêu được quá
trình xây dựng phát
triển của nhà nước và
pháp luật Việt Nam
trong cơ chế tập trung,
quan liêu, bao cấp (1975
- 1985).
4A9. Nêu được quá
trình đổi mới về nhà
nước và pháp luật ở
Việt Nam.
4A10. Nêu được những
thành tựu cơ bản trong
công cuộc đổi mới phát

18
 triển về nhà nước và
pháp luật Việt Nam từ
năm 1986 đến nay.

6.2. Tổng hợp mục tiêu nhận thức

MT
Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 Tổng số
VĐ
Vấn đề 1 15 8 4 27
Vấn đề 2 23 12 7 42
Vấn đề 3 12 7 3 22
Vấn đề 4 10 5 4 19
Tổng số 60 32 18 108

7. MA TRẬN MỤC TIÊU NHẬN THỨC ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU

RA CỦA HỌC PHẦN

Mục Chuẩn kiến thức Chuẩn kỹ năng Chuẩn năng lực

tiêu
K1 K2 K3 … S.. S.. S.. T.. T.. T..
1A1 
1A2
1A3
1A4
1A5
1A6
1A7
1A8
1A9
1A1
0
1A1
1

19
1A1
2
1A1
3
1A1
4
1A1
5
1B1
1B2
1B3
1B4
1B5
1B6
1B7
1B8
1C1
1C2
1C3
1C4
2A1
2A2
2A3
2A4
2A5
2A6
2A7
2A8
2A9
2A1
0
2A1

20
1
2A1
2
2A1
3
2A1
4
2A1
5
2A1
6
2A1
7
2A1
8
2A1
9
2A2
0
2A2
1
2A2
2
2A2
3
2B1
2B2
2B3
2B4
2B5
2B6
2B7

21
2B8
2B9
2B10
2B11
2B12
2C1
2C2
2C3
2C4
2C5
2C6
2C7
3A1
3A2
3A3
3A4
3A5
3A6
3A7
3A8
3A9
3A1
0
3A1
1
3A1
2
3B1
3B2
3B3
3B4
3B5

22
3B6
3B7
3C1
3C2
3C3
4A1
4A2
4A3
4A4
4A5
4A6
4A7
4A8
4A9
4A1
0
4B1
4B2
4B3
4B4
4B5
4C1
4C2
4C3
4C4

8. HỌC LIỆU
A. Giáo trình
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình lịch sử nhà nước và
pháp luật Việt Nam, Nxb. CAND, Hà Nội, 2017.
2. Nguyễn Minh Tuấn, Phạm Thị Duyên Thảo, Mai Văn Thắng

23
 (Đồng chủ biên) Giáo trình lịch sử nhà nước và pháp luật Việt
Nam, Nxb. ĐHQG, Hà Nội, 2017.
3. Trường Đại học Luật TP Hồ Chí Minh, Giáo trình lịch sử nhà
nước và pháp luật Việt Nam, Nxb Hồng Đức, 2013.
4. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình lịch sử nhà nước và
pháp luật thế giới, Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 2012.
5. Nguyễn Minh Tuấn, Giáo trình lịch sử nhà nước và pháp luật
thế giới, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2014.
B. Tài liệu tham khảo bắt buộc
* Sách
1. Phan Huy Chú, Lịch triều hiến chương loại chí, tập 1, 2, 3, Nxb.
KHXH, HN, 1992.
2. Nguyễn Đăng Dung, Bùi Xuân Đức, Luật Hiến pháp của các nước
tư bản (Phụ lục: Hiến pháp Mỹ năm 1787 & Các HP), Khoa Luật -
Đại học tổng hợp Hà Nội, 1994.
3. Đậu Công Hiệp (Dịch và giới thiệu), Luật Salic của vương quốc
Phrăng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2014.
4. Lịch sử Việt Nam phổ thông, 9 tập, 2018; Lịch sử Việt Nam, 15
tập, Viện sử học & Viện Hàn lâm KHXH, Nxb KHXH, 2014.
5. Vũ Văn Mẫu, Cổ luật Việt Nam và Tư pháp sử diễn giảng, Sài Gòn,
1973.
6. Nguyễn Quang Ngọc (chủ biên). Tiến trình lịch sử Việt Nam,
NxbGD, HN, 2007.
7. Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và của nhà nước”.
Tuyển tập Mác - Ăngghen, tập 6, Nxb. Sự thật, 1984.
8. Lương Ninh (chủ biên), Lịch sử thế giới cổ đại, Nxb. Giáo dục, Hà
Nội, 2006.
9. Nguyễn Gia Phu (chủ biên), Lịch sử thế giới trung đại, Nxb. Giáo
dục, HN, 2006.

24
10. Nguyễn Gia Phu, Lịch sử Trung Quốc, Nxb Giáo dục, HN, 2007.
11. Vũ Dương Ninh (chủ biên), Lịch sử thế giới cận đại, Nxb. Giáo
dục, Hà Nội, 2006.
12. Nguyễn Anh Thái (chủ biên), Lịch sử thế giới hiện đại, Nxb.
Giáo dục, HN, 2006.
13. Thái Vĩnh Thắng, Nhà nước và pháp luật tư sản đương đại – Lý
luận và thực tiễn, Nxb Tư pháp, 2010.
14. Thái Vĩnh Thắng, Tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước, Nxb
Tư pháp, 2011.
15. Nguyễn Tài Thư, Lịch sử tư tưởng Việt Nam, tập 1, Nxb. KHXH,
Hà Nội, 1993.
16. Vũ Quốc Thông, Pháp chế sử Việt Nam, Sài Gòn, 1968.
17. Nguyễn Anh Tuấn, Khảo lược Bộ luật Hamurabi của nhà nước
Lưỡng Hà cổ đại, Nxb. Chính trị Quốc Gia, Hà Nội, 2008.
18. Insun Yu, Luật và xã hội Việt Nam thế kỉ XVII - XVIII, Nxb.
KHXH, Hà Nội, 1994.
19. Viện thông tin khoa học xã hội, Thuyết “Tam quyền phân lập” và
tổ chức bộ máy nhà nước tư sản hiện đại, Hà Nội, 1992.
* Văn bản pháp luật
1. Quốc triều hình luật, Nxb. Pháp lí, Hà Nội, 1991.
2. Một số văn bản pháp luật Việt Nam thế kỉ XV - XVIII, Nxb.
KHXH, HN, 1994.
3. Một số văn bản Điển chế và Pháp luật Việt Nam, Tập 1 và 2,
Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Nxb. KHXH, 2006, 2009.
4. Hoàng Việt luật lệ, Tập 1, 2, 3, 4, Nxb. VHTT, Hà Nội, 1996.
5. Minh Mệnh chính yếu, tập 1,2,3, Nxb Thuận Hóa, 1994.
6. Hoàng Việt luật lệ tân định, Sài Gòn, 1931.
7. Dân luật Bắc kì, Hà Nội, 1981.
8. Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam các năm

25
 1946, 1959, 1980, 1992, 2013.
9. Hiến pháp Hoa Kì 1787.
10. Hiến pháp Nhật Bản 1889,1946.
11. Hiến pháp Pháp năm 1958.
C. Tài liệu tham khảo lựa chọn
* Sách
1. Phan Đại Doãn, Nguyễn Quang Ngọc (chủ biên) (1994), Kinh
nghiệm tổ chức và quản lý nông thôn Việt Nam trong lịch sử,
NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2. Đại Việt sử kí toàn thư, tập 1, 2, 3, 4, Nxb. Khoa học xã hội,
1993.
3. Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, Nxb. CTQG, Hà Nội.
4. Quang Đạm, Nho giáo xưa và nay, Nxb. Văn hóa Thông Tin, Hà
Nội, 1999.
5. Bùi Xuân Đính, Nhà nước và pháp luật thời phong kiến Việt
Nam - những suy ngẫm, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2005.
6. Vũ Minh Giang (chủ biên), Những đặc trưng cơ bản của bộ máy
quản lí đất nước và hệ thống chính trị nước ta trước thời kì đổi
mới, Nxb. CTQG, Hà Nội, 2008.
7. Phan Trọng Hòa (chủ biên) Lê Quốc Hùng, Lịch sử nhà nước và
pháp luật thế giới, Nxb Hồng Đức, HN, 2012.
8. Hồng Đức thiện chính thư, Nam Hà ấn quán Sài Gòn, 1975.
9. Lê Thị Thanh Hòa, Việc đào tạo và sử dụng quan lại của triều
Nguyễn từ năm 1802 đến năm 1884, Nxb Khoa học xã hội, Hà
Nội, 1998.
10. Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, Nxb. Khoa học xã hội, Hà
Nội, 1995.
11. Minh Mệnh chính yếu, tập 1, 2, 3, Nxb. Thuận Hoá, Huế, 1994.

26
12. Vũ Văn Mẫu, Cổ luật Việt Nam thông khảo, Sài Gòn, 1974.
13. Lê Kim Ngân, Chế độ chính trị Việt Nam thế kỉ XVII - XVIII,
Viện đại học Vạn Hạnh, Sài Gòn, 1974.
14. Trương Hữu Quýnh, Chế độ ruộng đất ở Việt Nam thế kỉ XI -
XVIII, tập 1, 2, Nxb. KHXH, Hà Nội, 1982, 1983.
15. Trương Hữu Quýnh, Đinh Xuân Lâm, Lê Mậu Hãn (chủ biên), Đại
cương lịch sử Việt Nam, tập 1, 2, 3, Nxb. Giáo dục, Hà Nội,
2004.
16. Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam thực lục, tập 1, 2, 3, 4, 5,
6,7,8, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2002 - 2006.
17. Lê Thị Sơn (chủ biên), Quốc triều hình luật - Lịch sử hình thành,
nội dung và giá trị, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2004.
18. Nguyễn Minh Tường, Cải cách hành chính dưới triều Minh Mạng,
Nxb. KHXH, Hà Nội, 1994.
19. Nguyễn Minh Tường, Tổ chức bộ máy nhà nước quân chủ phong
kiến Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2015.
20. Viện nhà nước và pháp luật, Nghiên cứu về pháp luật Việt Nam
thế kỉ XV - XVIII, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1994.
* Tạp chí
1. Nguyễn Văn Động, “Học thuyết về Nhà nước pháp quyền - Lịch
sử và hiện tại ”, Tạp chí Luật học, số 4 năm 1996, tr 19 - 23.
2. Nguyễn Thị Hồi,“Hình thức chính thể nhà nước Anh”, Tạp chí
luật học, số 1 năm 1998.
3. Nguyễn Thị Việt Hương, Kinh nghiệm xây dựng và sử dụng đội
ngũ quan lại trong nền hành chính Việt Nam thời kì phong kiến,
Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 11, tr. 19-27.
4. Phạm Thị Thu Hiền, Đạo đức công vụ của quan lại dưới triều
Vua Minh Mệnh và một số giá trị kế thừa, Tạp chí Nhà nước và
pháp luật, số 2/2018, tr 77-84.

27
5. Phạm Thị Thu Hiền, Chế độ khảo xét quan lại thời vua Gia
Long, Minh Mệnh, Tap chí Khoa học xã hội, số 5/2018.
6. Phạm Thị Thu Hiền, Một số biện pháp giám sát lục bộ thời
Nguyễn ( 1802-1884), Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử , số 6/2018.
7. Bùi Huy Khiên, Tuyển chọn quan lại dưới triều Lê Thánh Tông
và Minh Mạng – di sản kế thừa và tham khảo, Tạp chí Quản lý
nhà nước, số 44, tr.34-36.
8. Trần Hồng Nhung, Các biện pháp giám sát quan, lại thời
Nguyễn và một số bài học kinh nghiệm, Tạp chí Luật học, số
12/2014, 27-37.
9. Trần Hồng Nhung, Phòng chống tham nhũng thời Nguyễn và
những kinh nghiệm lịch sử, Tạp chí Luật học, số 3/2012, tr 36-45.
10. Trần Hồng Nhung, Xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu
quả thời Nguyễn (1802-1884) và những bài học kinh nghiệm, Tạp
chí Tổ chức Nhà nước, số 12/2017 ( tr 60-65).
11. Hà Thị Lan Phương, Đặc điểm pháp luật tố tụng của nhà nước
phong kiến Việt Nam, Tạp chí Nghề luật, số 3/2016, tr 17- 22.
12. Hà Thị Lan Phương, Hà Thị Lan Anh, Vấn đề lý luận về pháp
luật tố tụng của nhà nước phong kiến Việt Nam thế kỷ XV – XIX,
Tạp chí Nghề luật, số 2/2018.
13. Hà Thị Lan Phương, Những giá trị đặc sắc của pháp luật tố tụng
dân sự phong kiến Việt Nam và Bài học kinh nghiệm trong quá
trình lập pháp, Tạp chí Nghề luật, số 3/2019, tr.31-41.
14. Nguyễn Minh Tuấn,“Bộ luật Hamurabi - Bộ luật cổ xưa nhất
của nhân loại”, Tạp chí luật học, số 5/2005.
15. Thái Vĩnh Thắng, “Chế định tổng thống Hoa Kỳ, Hiến pháp và
thực tiễn”, Tạp chí luật học, số 5/1996.
16. Vũ Thị Yến, Cải cách hành chính ở cấp xã dưới thời vua Lê
Thánh Tông, Tạp chí Tổ chức bộ máy nhà nước, số 10/2013, tr

28
 43-46.
17. Vũ Thị Yến, Cải cách tại cấp đạo của vua Lê Thánh Tông và
một số bài học kinh nghiệm, Tạp chí Tổ chức bộ máy nhà nước,
số 5/2014, tr 42-46.
18. Vũ Thị Yến, Chế độ khảo khóa quan chức của nhà nước phong
kiến Hậu Lê Tạp chí tổ chức nhà nước, số tháng 9/2017, tr 69-74.
* Đề tài khoa học, luận văn, luận án, hội thảo
1. Nguyễn Thị Việt Hương, Tư tưởng chính trị - pháp lí ở làng xã
cổ truyền và ảnh hưởng của nó đối với xã hội Việt Nam, Luận án
tiến sĩ luật học, Hà Nội, 2003.
2. Trần Thị Hoa, Pháp luật triều Thanh- lịch sử hình thành, nội
dung và đặc điểm, Luận văn thạc sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội,
2011.
3. Phạm Thị Thu Hiền, Chế độ công vụ của nhà Nguyễn dưới triều
Gia Long và Minh Mệnh (1802-1841), Luận án tiến sĩ, Viện Hàn
lâm KHXHVN, Học viện KHXH, 2019.
4. Phạm Thị Thu Hiền, “Chính sách đãi ngộ đối với quan chức của
nhà nước quân chủ Việt Nam thời Nguyễn (1802-1884) và những
giá trị kế thừa”, Đề tài khoa học cấp trường, nghiệm thu năm
2018.
5. Nguyễn Thị Khánh Huyền, Đặc trưng cơ bản của bộ Dân luật
Bắc kì năm 1931, Luận văn Thạc sĩ, Khoa Luật, Đại học Quốc
gia Hà Nội, 2017.
6. Trần Hồng Nhung, Thiết chế tổ chức, quản lí và nạn cường hào
ở làng xã vùng đồng bằng Bắc Bộ thế kỉ XVIII - XIX, Luận án
tiến sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2017.
7. Vũ Thị Nga, Tư tưởng đức trị, pháp trị và sự kết hợp đức trị và
pháp trị trong đường lối cai trị của nhà nước phong kiến Hậu Lê,
Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2000.

29
8. Hà Thị Lan Phương,“Pháp luật tố tụng phong kiến Việt Nam từ
thế kỷ XV đến thế kỷ XIX”, Luận án tiến sĩ, Viện Hàn lâm
KHXHVN, Học viện KHXH, 2019.
9. Vũ Thị Yến, Tư tưởng “Tôn quân quyền” của đạo Nho trong
quá trình tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến Việt Nam thời Lê
Sơ và thời Nguyễn, Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học
Luật Hà Nội, 2003.
10. Trường Đại học Luật Hà Nội, Quá trình giao lưu và tiếp biến
văn hoá pháp luật giữa Việt Nam và Trung Quốc thời phong
kiến, Hội thảo khoa học, Khoa hành chính nhà nước. Bộ môn lịch
sử nhà nước và pháp luật, 2008.
11. Trường Đại học Luật Hà Nội, Chế độ trách nhiệm công vụ ở Việt
Nam trong tiến trình lịch sử - Hội thảo khoa học, Khoa Pháp luật
Hành chính Nhà nước. Bộ môn Lịch sử nhà nước và pháp luật,
2014.
12. Trường Đại học Luật Hà Nội, Hệ thống chính quyền địa phương
ở Việt Nam trong tiến trình lịch sử - Hội thảo khoa học, Khoa
hành chính nhà nước. Bộ môn lịch sử nhà nước và pháp luật,
2015.
13. Trường Đại học Luật Hà Nội, Pháp luật về tố tụng ở Việt Nam
trong tiến trình lịch sử - Hội thảo khoa học, Khoa hành chính nhà
nước. Bộ môn lịch sử nhà nước và pháp luật, 2016.
14. Trường Đại học Luật Luật Hà Nội, Pháp luật Dân sự ở Việt
Nam trong tiến trình lịch sử - Hội thảo khoa học, Khoa Pháp luật
Hành chính Nhà nước. Bộ môn Lịch sử nhà nước và pháp luật,
2017.
15. Trường Đại học Luật Hà Nội, Lịch sử nhà nước và pháp luật
Việt Nam trong mối quan hệ với các môn Khoa học pháp lý cơ sở
ngành và chuyên ngành của chương trình đào tạo Luật học" Hội

30
 thảo khoa học, Khoa hành chính nhà nước. Bộ môn lịch sử nhà
nước và pháp luật, tháng 5/2018.
16. Trường Đại học Luật Hà Nội, Chế độ tuyển bổ và sử dụng công
chức ở Việt Nam trong tiến trình lịch sử; Hội thảo khoa học,
Khoa Pháp luật Hành chính Nhà nước. Bộ môn Lịch sử nhà nước
và pháp luật, tháng 10/2019.
9. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY – HỌC
9.1. Lịch trình chung dành cho đào tạo VB thứ nhất chính quy
Hình thức tổ chức dạy-học
Tổng
Tuần Vấn đề Lí Semina số
LVN TNC KTĐG
thuyết r
1 1 4 4 3 11
2 2 4 6 4 3 17
3 2 4 6 4 3 17
4 3 4 6 2 6 Kiểm tra BT cá nhân 18
5 4 2 6 2 6 16
Số tiết 18 24 16 21 79
Số giờ TC 18 12 8 7 45

9.2. Lịch trình chung dành cho đào tạo tại Phân hiệu, hệ VLVH
và VB thứ hai
Hình thức tổ chức dạy-học
Tổng
Tuần Vấn đề Lí Semina số
thuyết r LVN TNC KTĐG

1 1, 2 10 16 6 9 24
2 3, 4 6 14 8 12 Kiểm tra BT cá nhân 21
Số tiết 18 24 16 21 79
Số giờ TC 18 12 8 7 45

31
 9.3. Lịch trình chi tiết
Tuần 1: Vấn đề 1
Hình thức
tổ chức TG Nội dung Yêu cầu Sinh viên chuẩn bị
dạy-học
Lí 2 - Nhập môn. - Giáo trình lịch sử nhà nước và
thuyết 1 giờ - Vấn đề 1: Xem pháp luật thế giới, Trường Đại
TC nội dung chi tiết học Luật Hà Nội, Nxb. CAND,
học phần: từ mục Hà Nội, 2012, tr. 7 - 78.
1 đến mục 2. - Giáo trình lịch sử nhà nước và
Lí 2 - Vấn đề 1: Xem pháp luật thế giới, Khoa Luật -
thuyết 2 giờ nội dung chi tiết Đại học quốc gia Hà Nội, Nxb.
TC học phần mục 3, Đại học quốc gia Hà Nội, 1997,
4, 5. tr. 5 - 48.
Seminar 1 1 So sánh cơ sở - Nguồn gốc của gia đình, của
giờ hình thành và chế độ tư hữu và của nhà nước,
TC phát triển của Ph. Ăngghen, tr. 233 - 251.
nhà nước và - Lịch sử thế giới cổ đại, Lương
pháp luật ở Ninh, Nxb. Giáo dục, Hà Nội,
phương Đông và 2006, tr. 40 - 70; 148 - 161.
phương Tây thời - Khảo lược Bộ luật Hamurabi
kỳ cổ đại. của nhà nước Lưỡng Hà cổ đại,
Seminar 2 1 Đặc trưng của bộ Nguyễn Anh Tuấn,
giờ luật Hammurabi - Đại cương lịch sử văn hoá
TC ở Lưỡng Hà cổ Trung Quốc, Ngô Vinh Chính,
đại. Vương Miện Quý, tr. 297 - 301;
Seminar 3 1 Đặc điểm về nhà 324 - 326.
giờ nước và pháp - Chương I phần thứ nhất;
TC luật ở Việt Nam Chương II Phần phần thứ hai,
32
 thời Bắc thuộc
(179 TCN –
938). Giáo trình lịch sử nhà nước pháp
luật Việt Nam, Trường Đại học Luật
LVN Phương thức hình thành nhà nước đầu tiên của người Việt
cổ.

Tuần 2: Vấn đề 2
Hình thức Yêu cầu sinh viên
tổ chức TG Nội dung chuẩn bị
dạy-học
Lí 2 Vấn đề 2: Xem - Giáo trình lịch sử nhà nước và
thuyết 3 giờ nội dung chi tiết pháp luật thế giới, Trường Đại
TC học phần từ mục học Luật Hà Nội, Nxb. CAND,
1,2,3 đến mục Hà Nội, 2012.
4.1.1 - Chương III đến chương VII,
Lí thuyết 4 2 Vấn đề 2: Xem Giáo trình lịch sử nhà nước và
giờ nội dung chi tiết pháp luật Việt Nam, Trường Đại
TC học phần từ mục học Luật Hà Nội, Nxb. CAND, Hà
4.1.2 đến mục Nội, 2017, tr. 53 -190.
4.1.3. - Tiến trình lịch sử Việt Nam,
Seminar 4 1 Cơ sở hình thành Nguyễn Quang Ngọc (Chủ biên),
giờ và phát triển của Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2007.
TC nhà nước phong - Pháp chế sử, Vũ Quốc Thông,
kiến Việt Nam. Nxb. Đại học Vạn Hạnh, Sài
Seminar 5 1 Quan chế Việt Gòn, 1973, tr. 47 - 70; 158 - 188.
giờ Nam thời phong - Khổng Tử, Nguyễn Hiến Lê,
TC kiến: quan niệm, Nxb. Văn hoá, 1995, tr. 130 –
phân loại, quyền 161.
hạn, nghĩa vụ, - Hàn Phi tử, Nguyễn Hiến Lê,
33
 phương thức
tuyển bổ, chế độ
đãi ngộ và những
giá trị kế thừa.

Đặc đểm của nhà

Seminar 6 nước phong kiến
1 Việt Nam.
giờ
TC

Nxb. Văn hoá thông tin.

-Tư tưởng chính trị pháp lí ở làng
xã cổ truyền và ảnh hưởng của nó
đối với xã hội Việt Nam, Nguyễn
Thị Việt Hương, Luận án TS
Luật, HN, 2003, tr. 27 - 143.
- Lịch triều hiến chương loại chí,
tập 1, Phan Huy Chú, Nxb.
KHXH,1992; Quan chức chí.
- Đại Việt sử kí toàn thư, tập 2,
Nxb. KHXH, 1993, tr. 453 – 455;
Hoàng triều quan chế.
- Đại Nam thực lục; Khâm định
Đại Nam Hội điển sự lệ; Minh
LVN Nội dung cơ bản của tư tưởng Pháp trị.

34
 Tuần 3: Vấn đề 2
Hình thức Yêu cầu sinh viên
tổ chức TG Nội dung chuẩn bị
dạy - học
Lí thuyết 2 Vấn đề 2: Xem - Giáo trình lịch sử nhà nước và
5 giờ nội dung chi tiết pháp luật thế giới, Trường Đại
TC mục 4.2 4.2.1 và học Luật Hà Nội, Nxb. CAND,
4.2.2 Hà Nội, 2012, tr. 119 - 162.
Lí thuyết 2 Vấn đề 2: Xem - Giáo trình lịch sử nhà nước và
6 giờ nội dung chi tiết pháp luật thế giới, Khoa Luật -
TC học phần mục Đại học quốc gia Hà Nội, tr. 84 -
4.2.2 87;
Các nguyên tắc - Lịch sử thế giới trung đại,
Seminar 1 của pháp luật Nguyễn Gia Phu (chủ biên),
7 giờ phong kiến Việt Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2006,
TC Nam. 183 - 370
- Đại cương lịch sử văn hoá
Seminar 1 Chế định thừa kế Trung Quốc, Ngô Vinh Chính,
8 giờ trong pháp luật Nxb. Văn hoá thông tin 1994, tr.
TC phong kiến Việt 302 - 306; 322 - 324; 327 - 334.
Nam. - Chương VIII, IX phần thứ ba và
Nhận xét chung về nhà nước và
pháp luật Đại Việt, Giáo trình
lịch sử nhà nước và pháp luật
Việt Nam, Trường Đại học Luật
Những điểm đặc Hà Nội, Nxb. CAND, Hà Nội,
Seminar 1 sắc trong bộ 2017, tr. 191-328.
9 giờ Quốc triều Hình - Quốc triều hình luật: Danh lệ và
TC luật thời Hậu Lê. một số điều tại các chương đạo
35
 tặc, đấu tụng; các điều 2, 314 -
324, 374 - 381, 401 - 406, 475 –
481.
- Hoàng Việt luật lệ: Luật hình,
quyển 12 - 20.
- Tập 2: Phần hình phạt và các tội
phạm Quyển 2 Cổ luật Việt Nam
thông khảo, Vũ Văn Mẫu, Sài
Gòn, 1974.
- Chương: Điền sản, Hương hoả,
Tạp luật Quốc triều hình luật.
- Hoàng Việt luật lệ: Các điều 2,
LVN Đường lối cai trị kết hợp đức trị và pháp trị của nhà nước
quân chủ phong kiến Việt Nam.

Tuần 4: Vấn đề 3
Hình thức Yêu cầu sinh viên
tổ chức TG Nội dung chuẩn bị
dạy-học
36
Lí thuyết 4 giờ Vấn đề 3: Xem - Giáo trình lịch sử nhà nước và
7 TC nội dung chi tiết pháp luật thế giới, Trường Đại
học phần từ mục học Luật Hà Nội, Nxb. CAND,
1 đến mục 3. Hà Nội, 2012.
Seminar 1 Sự vận dụng học - Giáo trình lịch sử nhà nước và
10 giờ thuyết phân pháp luật thế giới, Khoa Luật -
TC quyền trong tổ Đại học quốc gia Hà Nội.
chức bộ máy nhà - Phan Trọng Hoà, Lịch sử nhà
nước tư sản. nước và pháp luật tư sản, NXb
Seminar 1 So sánh Nghị VHTT, 2001.
11 giờ viện Anh và - Nguyễn Thị Hồi, Hình thức
TC Nghị viện Mỹ chính thể nhà nước Anh, Tạp chí
thời kì cận đại Luật học, số 1/1998.
*Kiểm tra bài - Nguyễn Đăng Dung, Bùi Xuân
tập cá nhân Đức, Luật Hiến pháp của các
Seminar 1 So sánh cách nước tư bản, Khoa Luật, Trường
12 giờ thức thiết lập Đại học Tổng hợp, HN, 1994.
TC quyền lực, thẩm - Hiến pháp Hoa Kỳ 1787
quyền của - Hiến pháp Nhật Bản 1889,
nguyên thủ quốc 1946
gia ở các nhà - Vũ Dương Ninh, Nguyễn Văn
nước tư sản Anh, Hồng, Lịch sử thế giới cận đại,
Mỹ, Nhật thời Nxb GD, HN, 2012.
cận đại.
LVN Hiến pháp tư sản thời cận đại

Tuần 5: Vấn đề 4
Hình thức Yêu cầu sinh viên
tổ chức TG Nội dung chuẩn bị
dạy-học
37
Lí thuyết 2 Vấn đề 3: Xem - Giáo trình lịch sử nhà nước và
8 giờ nội dung chi tiết pháp luật Việt Nam, Trường Đại
TC học phần mục học Luật Hà Nội, Nxb CAND, Hà
4.1, 4.2, 4.3 và 5Nội, 2017, chương X – XV, tr 329
Vấn đề 4: Xem - 390; tr. 391 - 530.
nội dung chi tiết - Hiến pháp nước Cộng hoà xã
mục 1-5. hội chủ nghĩa Việt Nam các năm
Seminar 1 Những chuyển1946, 1959, 1980, 1992, 2013.
13 giờ biến về hình thức - Báo cáo chính trị Văn kiện Đại
TC chính thể trong bộhội Đảng cộng sản Việt Nam lần
máy nhà nước thứ VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII.
phong kiến triều - Các Nghị quyết trung ương
Nguyễn thời Pháp Đảng các khoá;
thuộc. - Dương Kinh Quốc, Chính
Seminar 1 Sự kết hợp yếu tố quyền thực dân Pháp ở Việt
14 giờ tư sản và yếu tố Nam, Nxb. KHXH, Hà Nội,
TC phong kiến trong 1982.
nhà nước và pháp - Pháp chế sử, Vũ Quốc Thông,
luật Việt Nam thờiSài Gòn, 1974.
kì Pháp thuộc - Thái Vĩnh Thắng, Nhà nước và
(1884 – 1945). pháp luật tư sản đương đại – Lý
Seminar 1 Tổng kết học luận và thực tiễn, Nxb Tư pháp,
15 giờ phần. 2010;
TC - Thái Vĩnh Thắng, Tổ chức và
kiểm soát quyền lực nhà nước,
Nxb Tư pháp, 2011.
LVN Đặc điểm nhà nước và pháp luật Việt Nam thời kì thuộc Pháp.

10. CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI HỌC PHẦN

38
- Theo quy chế đào tạo hiện hành.
- Các Bài tập được công khai cho sinh viên biết.
- Kết quả đánh giá học phần là thông tin được công khai cho sinh
viên biết.
11. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
11.1. Đánh giá thường xuyên
- Kiểm diện: SV tham gia mỗi loại giờ học trên lớp đủ 75% số buổi
trở lên
- Minh chứng tham gia LVN, hoặc
- Tham gia đóng vai, thực hành giải quyết các tình huống.
11.2. Đánh giá định kì
Hình thức Tỉ lệ
Đánh giá nhận thức và thái độ tham gia thảo luận 10%
01 BT nhóm / BT cá nhân 30%
Thi kết thúc học phần 60%
11.3. Tiêu chí đánh giá
 Đánh giá nhận thức và thái độ tham gia thảo luận
- Đánh giá nhận thức: Tự nghiên cứu và hiểu bài theo các bậc nhận thức
(từ 1 đến 7 điểm)
- Thái độ tham gia thảo luận: Không tích cực / Tích cực (từ 1 đến 3 điểm)
- Tổng: 10 điểm
 BT cá nhân
Hình thức: Viết, thực hiện trên lớp.
 Thi kết thúc học phần: Hình thức: Thi
- Điều kiện dự thi: SV tham gia mỗi loại giờ học trên lớp đủ từ 75%
trở lên và không có điểm thành phần là 0.
- Hình thức thi: Viết (90 phút)
- Nội dung: Các vấn đề trong Đề cương học phần.
- Tiêu chí đánh giá: Theo đáp án chi tiết của Bộ môn.

39
 MỤC LỤC

Trang
1. Thông tin về giảng viên 3
2. Các học phần tiên quyết 3
3. Tóm tắt nội dung học phần 4
4. Nội dung chi tiết học phần 4
5. Mục tiêu chung của học phần 6
6. Mục tiêu nhận thức chi tiết 8
7. Tổng hợp mục tiêu nhận thức 18
8. Học liệu 19
9. Hình thức tổ chức dạy-học 26
10. Chính sách đối với học phần 35
11. Phương pháp, hình thức kiểm tra đánh
giá 35

40