TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

KHOA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH - NHÀ NƯỚC

BỘ MÔN LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC

LÍ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT

HÀ NỘI - 2020

1
 BẢNG TỪ VIẾT TẮT

BT Bài tập
CAND Công an nhân dân
CHXHCN Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa
CNBB Chuyên ngành bắt buộc
CTQG Chính trị quốc gia
ĐĐ Địa điểm
ĐHQG Đại học quốc gia
GV Giảng viên
GVC Giảng viên chính
GVCC Giảng viên cao cấp
KTĐG Kiểm tra đánh giá
LVN Làm việc nhóm
Nxb Nhà xuất bản
TNC Tự nghiên cứu
TC Tín chỉ
TG Thời gian
XHCN Xã hội chủ nghĩa

2
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
KHOA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH - NHÀ NƯỚC
Bộ môn Lý luận chung về nhà nước và pháp luật

Hệ đào tạo: Cử nhân chính quy - Ngành Luật, Luật Kinh tế, Luật
Thương mại quốc tế, Ngôn ngữ Anh
Tên học phần: Lý luận chung về nhà nước và pháp luật (CNBB-01)
Số tín chỉ: 05
Loại học phần: Bắt buộc
1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN BỘ MÔN
TS. Nguyễn Văn Năm - GV, Trưởng Bộ môn
Điện thoại: 04.38352357
Email: nguyenvannam@hlu.edu.vn
TS. Bùi Xuân Phái - GVC, Phó trưởng Bộ môn
Điện thoại: 04.38352357
Email: buixuanphai@hlu.edu.vn
GS.TS. Nguyễn Minh Đoan - GVCC
Điện thoại: 04.38352357
Email: nguyenminhdoan@hlu.edu.vn
ThS. Phạm Vĩnh Hà - GV
Điện thoại: 04.38352357
Email: phamvinhha@hlu.edu.vn
ThS. Nguyễn Thùy Linh - GV
Điện thoại: 04.38352357
Email: linhnt@hlu.edu.vn
TS. Trần Thị Quyên A - GV
Điện thoại: 04.38352357
Email: tranquyen@hlu.edu.vn
ThS. Trần Thị Quyên B - GV
Điện thoại: 04.38352357
Email: quyentt@hlu.edu.vn
ThS. Lại Thị Phương Thảo - GV
Điện thoại: 04.38352357
Email: laiphuongthao@hlu.edu.vn
TS. Phí Thị Thanh Tuyền - GV

3
 Điện thoại: 04.38352357
Email: phithanhtuyen@hlu.edu.vn

Văn phòng Bộ môn lí luận nhà nước và pháp luật

Khoa pháp luật hành chính - nhà nước
Phòng 501, nhà A - Trường Đại học Luật Hà Nội
Số 87, đường Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội.
Điện thoại: 04.38352357
Trang tin chính thức: facebook.com/llnnpl
2. MÔN HỌC TIÊN QUYẾT: Không có
3. TÓM TẮT NỘI DUNG 
Lí luận chung về nhà nước và pháp luật là môn học cơ sở, cung cấp
những kiến thức cơ bản về nhà nước và pháp luật nhằm hình thành tư duy
và phương pháp nhận thức khoa học đúng đắn về tất cả những vấn đề của
nhà nước và pháp luật. Nội dung chủ yếu của môn học này gồm các vấn đề:
nguồn gốc, bản chất, chức năng, bộ máy, hình thức của nhà nước; nhà nước
trong hệ thống chính trị; nhà nước pháp quyền; nguồn gốc, bản chất, vai trò,
hình thức, nguồn của pháp luật; quy phạm pháp luật; hệ thống pháp luật;
quan hệ pháp luật; thực hiện pháp luật; vi phạm pháp luật và trách nhiệm
pháp lí; ý thức pháp luật.
Môn học gồm 17 vấn đề, được kết cấu thành 1 module.
4. NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA MÔN HỌC
Vấn đề 1. Nguồn gốc, kiểu nhà nước
1. Khái niệm nhà nước
1.1. Định nghĩa nhà nước
1.2. Đặc trưng của nhà nước
2. Nguồn gốc nhà nước
3. Kiểu nhà nước
3.1. Khái niệm kiểu nhà nước
3.2. Sự ra đời, cơ sở kinh tế - xã hội và quá trình phát triển của các kiểu nhà
nước trong lịch sử
Vấn đề 2. Bản chất, chức năng nhà nước
1. Bản chất nhà nước
1.1. Khái niệm bản chất nhà nước
1.2. Bản chất nhà nước Việt Nam hiên nay

4
2. Chức năng nhà nước
2.1. Khái niệm chức năng nhà nước
2.2. Phân loại chức năng nhà nước
2.3. Sự phát triển của chức năng nhà nước qua các kiểu nhà nước
2.4. Chức năng nhà nước Việt Nam hiện nay
Vấn đề 3. Bộ máy nhà nước
1. Khái niệm bộ máy nhà nước
2. Phân loại cơ quan trong bộ máy nhà nước
3. Các nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước
4. Sự phát triển của bộ máy nhà nước qua các kiểu nhà nước
5. Bộ máy nhà nước Việt Nam hiện nay
Vấn đề 4. Hình thức nhà nước
1. Khái niệm hình thức nhà nước
1.1. Hình thức chính thể
1.2. Hình thức cấu trúc nhà nước
1.3. Chế độ chính trị
2. Sự biến đổi của hình thức nhà nước qua các kiểu nhà nước
2.1. Sự biến đổi của hình thức chính thể
2.2. Sự biến đổi của hình thức cấu trúc nhà nước
2.3. Sự biến đổi của chế độ chính trị
3. Hình thức nhà nước Việt Nam hiện nay
Vấn đề 5. Nhà nước trong hệ thống chính trị
1. Khái niệm hệ thống chính trị
2. Vị trí, vai trò của nhà nước trong hệ thống chính trị
3. Mối quan hệ giữa nhà nước với các tổ chức khác trong hệ thống chính trị
4. Nhà nước trong hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay
Vấn đề 6. Nhà nước pháp quyền
1. Khái niệm nhà nước pháp quyền
2. Những đặc trưng cơ bản của nhà nước pháp quyền
3. Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam hiện nay
Vấn đề 7. Nguồn gốc, kiểu pháp luật
1. Khái niệm pháp luật
1.1. Định nghĩa pháp luật
1.2. Đặc trưng của pháp luật
2. Nguồn gốc pháp luật

5
3. Kiểu pháp luật
3.1. Khái niệm kiểu pháp luật
3.2. Sự ra đời, cơ sở kinh tế - xã hội và quá trình phát triển của các kiểu pháp
luật trong lịch sử
Vấn đề 8. Pháp luật trong hệ thống công cụ điều chỉnh quan hệ xã hội
1. Điều chỉnh quan hệ xã hội
1.1. Khái niệm điều chỉnh quan hệ xã hội
1.2. Hệ thống công cụ điều chỉnh quan hệ xã hội
2. Vị trí, vai trò của pháp luật trong hệ thống công cụ điều chỉnh quan hệ xã
hội
3. Quan hệ giữa pháp luật với các công cụ khác trong hệ thống công cụ điều
chỉnh quan hệ xã hội
4. Hoàn thiện hệ thống công cụ điều chỉnh quan hệ xã hội ở Việt Nam hiện
nay
Vấn đề 9. Bản chất, vai trò của pháp luật
1. Bản chất pháp luật
1.1. Khái niệm bản chất pháp luật
1.2. Bản chất pháp luật Việt Nam hiện nay
2. Vai trò của pháp luật
Vấn đề 10. Hình thức và nguồn của pháp luật
1. Khái niệm hình thức và nguồn của pháp luật
1.1. Khái niệm hình thức pháp luật
1.2. Khái niệm nguồn của pháp luật
2. Các loại nguồn của pháp luật
2.1.Tập quán pháp
2.2.Tiền lệ pháp
2.3.Văn bản quy phạm pháp luật
2.4. Các loại nguồn khác của pháp luật
3. Nguồn của pháp luật Việt Nam hiện nay
3.1. Các loại nguồn của pháp luật Việt Nam hiện nay
3.2. Hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật ở Việt Nam hiện nay
Vấn đề 11. Quy phạm pháp luật
1.Khái niệm quy phạm pháp luật
2. Cơ cấu của quy phạm pháp luật
3. Cách trình bày quy phạm pháp luật

6
Vấn đề 12. Hệ thống pháp luật
1. Khái niệm hệ thống pháp luật
2. Hệ thống pháp luật thực định
3 Các thành tố khác của hệ thống pháp luật
4. Các hệ thống pháp luật chính trên thế giới (dòng họ pháp luật)
5. Hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay
Vấn đề 13. Xây dựng pháp luật và hệ thống hóa pháp luật
1. Xây dựng pháp luật
1.1. Khái niệm xây dựng pháp luật
1.2. Các nguyên tắc của hoạt động xây dựng pháp luật
1.3. Xây dựng pháp luật ở Việt Nam hiện nay
2. Hệ thống hoá pháp luật
2.1. Khái niệm hệ thống hóa pháp luật
2.2. Mục đích, ý nghĩa của việc hệ thống hóa pháp luật
2.3. Các hính thức hệ thống hóa pháp luật
Vấn đề 14. Quan hệ pháp luật
1. Khái niệm quan hệ pháp luật
2. Cấu thành quan hệ pháp luật
3. Sự kiện pháp lý
Vấn đề 15. Thực hiện pháp luật và giải thích pháp luật
1. Thực hiện pháp luật
2. Áp dụng pháp luật
2.1. Khái niệm áp dụng pháp luật
2.2. Các trường hợp cần áp dụng pháp luật
2.3. Các giai đoạn của quá trình áp dụng pháp luật
2.4. Áp dụng pháp luật tương tự
3. Giải thích pháp luật
Vấn đề 16. Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý
1. Vi phạm pháp luật
1.1. Khái niệm vi phạm pháp luật
1.2. Cấu thành vi phạm pháp luật
1.3. Phân loại vi phạm pháp luật
2. Trách nhiệm pháp lý
2.1. Khái niệm trách nhiệm pháp lý
2.2. Phân loại trách nhiệm pháp lý

7
2.3. Truy cứu trách nhiệm pháp lý
Vấn đề 17. Ý thức pháp luật
1. Khái niệm, cơ cấu của ý thức pháp luật
2. Quan hệ giữa ý thức pháp luật với pháp luật
3. Giáo dục pháp luật
5. MỤC TIÊU CHUNG CỦA MÔN HỌC
5.1. Mục tiêu nhận thức
* Về kiến thức, môn học này nhằm:
- Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về nguồn gốc, bản chất,
chức năng, hình thức, kiểu, vai trò của nhà nước và pháp luật; bộ máy
nhà nước; mối quan hệ giữa nhà nước, pháp luật với các hiện tượng xã
hội khác; quá trình vận động và phát triển của nhà nước và pháp luật; quy
phạm pháp luật; quan hệ pháp luật; thực hiện pháp luật; ý thức pháp luật;
vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí; pháp chế, nhà nước pháp
quyền…
- Xây dựng cho sinh viên cách tư duy khoa học và phương pháp nhận thức
khoa học về những vấn đề nhà nước và pháp luật; giúp sinh viên vận
dụng những kiến thức đã học để phân tích và giải thích hiện tượng nhà
nước và pháp luật trong thực tế.
* Về kĩ năng, môn học này nhằm làm hình thành ở sinh viên:
- Khả năng vận dụng những kiến thức đã học vào nghiên cứu các khoa học
pháp lí khác, nhất là các môn khoa học pháp lí chuyên ngành luật trong
chương trình đào tạo cử nhân luật;
- Khả năng vận dụng các kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề của
thực tiễn nhà nước và pháp luật;
- Năng lực thu thập thông tin, kĩ năng tổng hợp, hệ thống hoá các vấn đề
trong mối quan hệ tổng thể; kĩ năng so sánh, phân tích, bình luận, đánh
giá các vấn đề của lí luận nhà nước pháp luật;
- Kĩ năng lập luận, thuyết trình trước công chúng.
* Về thái độ, môn học này nhằm :
- Xây dựng ý thức đúng đắn trong việc nhìn nhận, đánh giá các hiện tượng
chính trị, pháp lí trong đời sống xã hội;
- Xây dựng ý thức tôn trọng pháp luật, ứng xử theo pháp luật ;
- Hình thành tính chủ động, tự tin, bản lĩnh cho sinh viên;
5.2. Các mục tiêu khác

8
- Hình thành kĩ năng sống;
- Hình thành và phát triển kĩ năng cộng tác, LVN;
- Phát triển kĩ năng tư duy sáng tạo, khám phá tìm tòi;
- Trau dồi, phát triển năng lực đánh giá và tự đánh giá;
- Phát triển kĩ năng bình luận, thuyết trình trước công chúng;
- Phát triển kĩ năng lập kế hoạch, tổ chức, quản lí, điều khiển, theo dõi,
kiểm tra hoạt động, lập mục tiêu, phân tích chương trình.
6. MỤC TIÊU NHẬN THỨC CHI TIẾT
Mục Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3
tiêu Nêu hoặc kể tên được Trình bày hoặc phân
Vấn tích được
đề
1. 1A1. Định nghĩa nhà 1B1. Nội dung các 1C1. Phân biệt
Nguồn nước. đặc trưng của nhà được nhà nước
gốc, 1A2. Các đặc trưng nước. với các tổ chức xã
kiểu của nhà nước. 1B2. Nguyên nhân hội khác trong xã
nhà 1A3. Các hình thức và quá trình ra đời hội có giai cấp.
nước xuất hiện điển hình nhà nước theo quan 1C2. Nhận thức
của nhà nước. điểm của chủ nghĩa được sự khác biệt
1A4. Khái niệm kiểu Mác-Lênin. về cơ sở kinh tế -
nhà nước. 1B3. Nội dung quy xã hội giữa các
luật thay thế các kiểu nhà nước.
kiểu nhà nước trong
lịch sử.
1B4. Sự ra đời, cơ
sở kinh tế - xã hội,
đặc điểm cơ bản về
quá trình tồn tại và
phát triển của từng
kiểu nhà nước chủ
nô, phong kiến, tư
sản và XHCN.

2. 2A1. Hai thuộc tính 2B1. Nội dung tính 2C1. Đưa ra được
Bản thể hiện bản chất nhà giai cấp và tính xã những bình luận

9
 chất, nước. hội của nhà nước. về tính kế thừa và
chức 2A2. Định nghĩa chức 2B2. Sự vận động phát triển của
năng năng của nhà nước. biến đổi của hai chức năng nhà
của nhà 2A3. Các hình thức, thuộc tính thể hiện nước qua các kiểu
nước phương pháp thực bản chất của nhà nhà nước.
hiện chức năng của nước qua các kiểu
nhà nước. nhà nước chủ nô,
2A4. Các loại chức phong kiến, tư sản,
năng của nhà nước xhcn.
(theo các tiêu chí 2B3. Bản chất và
phân loại khác nhau). các đặc trưng của
nhà nước Việt Nam
hiện nay .
2B4. Sự phát triển
của chức năng nhà
mước qua các kiểu
nhà nước.
2B5. Nội dung các
chức năng của nhà
nước Việt Nam hiện
nay.
3. 3A1. Định nghĩa bộ 3B1. Sự phụ thuộc 3C1. Chỉ ra được
Bộ máy máy nhà nước. của bộ máy nhà điểm khác biệt
nhà 3A2. Đặc điểm của nước vào chức năng giữa cơ quan nhà
nước bộ máy nhà nước. của nhà nước. nước với cơ quan
3A3. Định nghĩa cơ 3B2. Sự phát triển của tổ chức xã hội
quan nhà nước. của bộ máy nhà khác.
3A4. Các đặc điểm nước qua các kiểu
của cơ quan nhà nhà nước.
nước. 3B3. Nguyên tắc
3A5. Các loại cơ quan phân quyền: quá
nhà nước (theo các trình hình thành, nội
tiêu chí phân loại dung cơ bản, sự vận
khác nhau). dụng trên thực tế, ưu
3A6. Các nguyên tắc điểm và hạn chế.

10
 cơ bản trong tổ chức
và hoạt động của bộ
máy nhà nước.
3A7. Các đặc điểm
của bộ máy nhà nước
Việt Nam hiện nay.
3A8. Các loại cơ quan
trong bộ máy nhà
nước Việt Nam hiện
nay.

4. 4A1. Định nghĩa hình 4B1. Đặc trưng của 4C1. Nhận xét về
Hình thức của nhà nước. từng dạng chính thể sự biến đổi của hình
thức 4A2. Định nghĩa hình của nhà nước. thức nhà nước qua
nhà thức chính thể của 4B2. Sự biến đổi các kiểu nhà nước
nước nhà nước. của hình thức chính
4A3. Các dạng chính thể qua các kiểu nhà
thể của nhà nước nước.
4A4. Định nghĩa hình 4B3. Đặc trưng của
thức cấu trúc nhà từng dạng cấu trúc
nước của nhà nước
4A5. Các dạng cấu 4B4. Sự biến đổi
trúc nhà nước. của hình thức cấu
4A6. Định nghĩa chế trúc nhà nước qua
độ chính trị trong các kiểu nhà nước.
hình thức nhà nước. 4B5. Đặc trưng của
4A7. Hình thức nhà chế độ chính trị dân
nước Việt Nam hiện chủ và chế độ chính
nay. trị phản dân chủ.
4B6. Sự biến đổi
của chế độ chính trị
của nhà nước qua
các kiểu nhà nước.

11
 5. Nhà 5A1. Định nghĩa hệ 5B1. Vị trí, vai trò
nước thống chính trị. của nhà nước trong
trong hệ 5A2. Các bộ phận cấu hệ thống chính trị.
thống thành hệ thống chính 5B2. Quan hệ giữa
chính trị. nhà nước CHXN
trị Việt Nam với Đảng
Cộng sản Việt Nam
5B3. Quan hệ giữa
nhà nước
CHXHCN Việt Nam
với các tổ chức khác
trong hệ thống chính
trị

6. Nhà 6A1. Khái niệm nhà 6B1. Nội dung cơ

nước nước pháp quyển bản các đặc trưng
pháp 6A2. Các đặc trưng của nhà nước pháp
quyền cơ bản của nhà nước quyền
pháp quyền

7. 7A1. Định nghĩa pháp 7B1. Nguyên nhân 7C1. Những ưu

Nguồn luật. ra đời của pháp luật điểm và hạn chế
gốc, 7A2. Các đặc điểm cơ theo quan điểm của của từng kiểu
kiểu bản của pháp luật chủ nghĩa Mác-Lê pháp luật.
pháp 7A3. Khái niệm kiểu Nin
luật pháp luật 7B2. Các con đường
7A4. Các kiểu pháp hình thành pháp luật
luật trong lịch sử theo quan điểm của
chủ nghĩa Mác-Lê
Nin.
7B3. Các đặc điểm
cơ bản của từng kiểu
pháp luật trong lịch
sử

12
 8. Pháp 8A1. Các công cụ chủ 8B1. Đặc điểm riêng 8C1. Chỉ ra được
luật đạo trong hệ thống của mỗi công cụ sự cần thiết của
trong hệ công cụ điều chỉnh điều chỉnh quan hệ việc điều chỉnh
thống quan hệ xã hội. xã hội. quan hệ xã hội
công cụ 8A2. Định nghĩa từng 8B2. Vị trí, vai trò
điều công cụ điều chỉnh của pháp luật trong
chỉnh quan hệ xã hội. hệ thống công cụ
quan hệ điều chỉnh quan hệ
xã hội xã hội.
8B3. Mối quan hệ
giữa pháp luật với
các công cụ khác
trong hệ thống công
cụ điều chỉnh quan
hệ xã hội

9. Bản 9A1. Hai thuộc tính 9B1. Nội dung hai

chất, cơ bản thể hiện bản thuộc tính thể hiện
vai trò chất của pháp luật. bản chất pháp luật.
của 9A2. Đặc điểm của 9B2. Sự vận động,
pháp pháp luật Việt Nam biến đổi của hai
luật hiện nay. thuộc tính thể hiện
9A3. Các vai trò của bản chất pháp luật
pháp luật. qua các kiểu pháp
luật.
9B3. Nội dung các
vai trò của pháp luật
10. 10A1. Định nghĩa 10B1. Nội dung các 10C1. Nắm được
Hình hình thức của pháp đặc điểm của văn bản các quy định của
thức và luật. quy phạm pháp luật. pháp luật Việt
nguồn 10A2. Định nghĩa 10B2. Cách xác định Nam hiện hành về
của nguồn của pháp luật hiệu lực của văn bản vấn đề hiệu lực
pháp 10A3. Định nghĩa tập quy phạm pháp luật theo thời gian,
luật quán pháp. không gian và đối

13
 10A4. Định nghĩa tiền tượng của văn bản
lệ pháp. quy phạm pháp
10A5. Định nghĩa văn luật
bản quy phạm pháp
luật
10A6. Các đặc điểm
của văn bản quy
phạm pháp luật.
10A7. Các loại nguồn
khác của pháp luật
10A8. Các nguồn của
pháp luật Việt Nam
hiện nay.
10A9. Các loại văn
bản quy phạm pháp
luật ở Việt Nam hiện
nay.
11. 11A1. Định nghĩa và 11B1. Nội dung các 11C1. Xác định
Quy các đặc điểm của quy đặc điểm của quy được từng bộ
phạm phạm pháp luật. phạm pháp luật. phận của quy
pháp 11A2. Các bộ phận 11B2. Bộ phận “giả phạm pháp luật cụ
luật cấu thành (cơ cấu) định” của quy phạm thể.
quy phạm pháp luật. pháp luật.
11A3. Các cách thể 11B3. Bộ phận “quy
hiện quy phạm pháp định” của quy phạm
luật. pháp luật.
11B4. Bộ phận “chế
tài” của quy phạm
pháp luật.
11B5. Ví dụ về từng
cách thể hiện quy
phạm pháp luật.

12. Hệ 12A1. Khái niệm hệ 12B1. Sự liên kết

thống thống pháp luật. giữa các yếu tố cấu

14
 pháp 12A2. Khái niệm hệ thành hệ thống pháp
luật thống pháp luật thực luật thực định.
định. 12B2. Sự khác nhau
12A3. Các yếu tố cấu giữa các hệ thống
thành hệ thống pháp pháp luật chính trên
luật thực định. thế giới.
12A4. Căn cứ phân
định hệ thống pháp
luật thực định thành
các ngành luật.
12A5. Các đặc điểm
của hệ thống pháp
luật châu Âu lục địa.
12A6. Các đặc điểm
của hệ thống pháp
luật Anh Mỹ.
12A7. Các đặc điểm
của hệ thống pháp
luật xã hội chủ nghĩa
12A8. Các đặc điểm
của hệ thống pháp
luật hồi giáo.
13. Xây 13A1. Định nghĩa xây 13B1. Nội dung các 13C1. Chỉ ra
dựng dựng pháp luật. đặc điểm của hoạt được điểm khác
pháp 13A2. Đặc điểm của động xây dựng pháp biệt cơ bản giữa
luật và xây dựng pháp luật ở luật ở Việt Nam pháp điển hoá với
hệ Việt Nam hiện nay. hiện nay. tập hợp hoá pháp
thống 13A3. Các nguyên tắc 13B2. Nội dung các luật.
hóa cơ bản của hoạt động nguyên tắc cơ bản
pháp xây dựng pháp luật ở của hoạt động xây
luật Việt Nam hiện nay. dựng pháp luật ở
13A4. Định nghĩa, Việt Nam hiện nay.
mục đích, ý nghĩa của 13B3. Đặc điểm của
hoạt động hệ thống từng hình thức hệ
hoá pháp luật. thống hoá pháp luật.

15
 13A5. Các hình thức
hệ thống hoá pháp
luật
14. 14A1. Định nghĩa và 14B1. Nội dung các 14C1. Phân biệt
Quan các đặc điểm của đặc điểm của quan được quan hệ
hệ pháp quan hệ pháp luật. hệ pháp luật. pháp luật với quan
luật 14A2. Định nghĩa chủ 14B2. Khái niệm hệ xã hội khác.
thể quan hệ pháp luật. năng lực pháp luật 14C2. Phân biệt
14A3. Điều kiện để của chủ thể quan hệ được quyền và
cá nhân hay tổ chức pháp luật. nghĩa vụ của chủ
trở thành chủ thể độc 14B3. Khái niệm thể trong quan hệ
lập của quan hệ pháp năng lực hành vi pháp luật với
luật. pháp luật của chủ quyền và nghĩa vụ
14A4. Các loại chủ thể quan hệ pháp của chủ thể trong
thể của quan hệ pháp luật. quan hệ xã hội
luật. 14B4. Nội dung các khác.
14A5. Định nghĩa đặc điểm của pháp
“khách thể” của quan nhân.
hệ pháp luật. 14B5. Khái niệm sự
14A6. Định nghĩa kiện pháp lí.
“nội dung” của quan
hệ pháp luật.
14A7. Điều kiện làm
phát sinh, thay đổi,
chấm dứt quan hệ
pháp luật.
14A8. Các loại sự
kiện pháp lí.

16
 15. 15A1. Định nghĩa 15B1. Định nghĩa 15C1. So sánh
Thực thực hiện pháp luật. từng hình thức thực được văn bản áp
hiện 15A2. Các hình thức hiện pháp luật. Lấy dụng pháp luật
pháp thực hiện pháp luật. được ví dụ minh họa với văn bản quy
luậ, giải 15A3. Định nghĩa và cho mỗi hình thức. phạm pháp luật.
thích đặc điểm của áp dụng 15B2. Nội dung các
pháp pháp luật. đặc điểm của áp
luật 15A4. Các trường dụng pháp luật.
hợp cần áp dụng pháp 15B3. Nội dung các
luật. đặc điểm của văn
15A5. Định nghĩa và bản áp dụng pháp
đặc điểm của văn bản luật và lấy được ví
áp dụng pháp luật. dụ.
15A6. Định nghĩa áp 15B4. Lí do và điều
dụng pháp luật tương kiện áp dụng pháp
tự. luật tương tự.
15A7. Định nghĩa giải 15B5. Các loại áp
thích pháp luật. dụng pháp luật
15A8. Các hình thức tương tự.
giải thích pháp luật. 15B6. Đặc điểm
15A9. Các phương giải thích pháp
pháp giải thích pháp luật chính thức.
luật. 15B7. Đặc điểm giải
thích pháp luật
không chính thức.

16. 16A1. Định nghĩa và 16B1. Mặt khách 16C1. Phân tích
Vi các dấu hiệu của vi quan của vi phạm được các yếu tố
phạm phạm pháp luật. pháp luật. đánh giá mức độ
pháp 16A2. Các yếu tố cấu 16B2. Mặt chủ quan nguy hiểm cho xã
luật và thành vi phạm pháp của vi phạm pháp hội của vi phạm
trách luật. luật. pháp luật.
nhiệm 16A3. Các loại vi 16B3. Yếu tố chủ
pháp lí phạm pháp luật. thể của vi phạm
16A4. Định nghĩa và pháp luật.
đặc điểm của trách 16B4. Yếu tố khách

17
 nhiệm pháp lí. thể của vi phạm
16A5. Các loại trách pháp luật.
nhiệm pháp lí. 16B5. Nội dung các
16A6. Định nghĩa và đặc điểm của trách
đặc điểm của truy cứu nhiệm pháp lí.
trách nhiệm pháp lí. 16B6. Nội dung của
16A7. Mục đích, ý từng căn cứ truy cứu
nghĩa của truy cứu trách nhiệm pháp lí
trách nhiệm pháp lí. đối với chủ thể vi
16A8. Căn cứ truy phạm pháp luật.
cứu trách nhiệm pháp
lí đối với chủ thể vi
phạm pháp luật.

17. 17A1. Định nghĩa và 17B1. Nội dung các 17C1. Nhận diện
Ý thức đặc điểm của ý thức đặc điểm của ý thức được ý thức pháp
pháp pháp luật. pháp luật. luật của người dân
luật 17A2. Các bộ phận 17B2. Nội dung các Việt Nam hiện
của ý thức pháp luật. bộ phận của ý thức nay.
17A3. Mục đích, ý pháp luật. 17C2. Đánh giá
nghĩa của hoạt động 17B3. Vai trò của ý được ưu, nhược
giáo dục pháp luật. thức pháp luật đối điểm của từng
17A4. Các hình thức, với hoạt động xây hình thức giáo dục
phương pháp giáo dục dựng pháp luật. pháp luật ở nước
pháp luật. 17B4. Vai trò của ý ta hiện nay.
thức pháp luật đối
với thực hiện pháp
luật.
17B5. Vai trò của
pháp luật đối với
việc củng cố và
nâng cao ý thức pháp
luật.

18
7. TỔNG HỢP MỤC TIÊU
Mục tiêu
Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 Tổng
Vấn đề
Vấn đề 1 4 4 2 10
Vấn đề 2 4 5 1 10
Vấn đề 3 8 3 1 12
Vấn đề 4 7 6 1 14
Vấn đề 5 2 3 0 5
Vấn đề 6 2 1 0 3
Vấn đề 7 4 3 1 8
Vấn đề 8 2 3 1 6
Vấn đề 9 3 3 0 6
Vấn đề 10 9 2 1 12
Vấn đề 11 3 5 1 9
Vấn đề 12 8 2 0 10
Vấn đề 13 5 3 1 9
Vấn đề 14 8 5 2 15
Vấn đề 15 9 7 1 17
Vấn đề 16 8 6 1 15
Vấn đề 17 4 5 2 11
Tổng mục tiêu 90 66 16 172

8. HỌC LIỆU
A. GIÁO TRÌNH
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình lý luận chung về nhà nước
và pháp luật, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2017, 2018 (nối bản).
2. Khoa Luật ĐHQG Hà Nội, Giáo trình lí luận chung về nhà nước và pháp
luật, Nxb. ĐHQG Hà Nội, 2004.
B. TÀI LIỆU THAM KHẢO BẮT BUỘC
* Sách
1. Nguyễn Minh Đoan, Giáo trình lí luận về nhà nước và pháp luật, Nxb.
CTQG, Hà Nội, 2017.
2. Nguyễn Minh Đoan, Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt
Nam trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa,
Nxb. CTQG, Hà Nội, 2011.
3. Nguyễn Minh Đoan, Ý thức pháp luật, Nxb. CTQG, Hà Nội, 2011.
4. Nguyễn Minh Đoan, Thực hiện và áp dụng pháp luật, Nxb. CTQG, Hà

19
 Nội, 2009.
5. Nguyễn Minh Đoan, Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội, Nxb.
CTQG, Hà Nội, 2008.
6. Nguyễn Minh Đoan (chủ biên), Các nguyên tắc pháp luật XHCN Việt
Nam thời kì đổi mới và hội nhập quốc tế, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2006.
7. Nguyễn Văn Động, Giáo trình lí luận về nhà nước và pháp luật (tái bản
lần thứ tư, có sửa chữa bổ sung), Nxb. Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2008.
8. Nguyễn Đăng Dung, Hình thức của các nhà nước đương đại, Nxb. Thế
giới, Hà Nội, 2004.
9. Nguyễn Thị Hồi (chủ biên), Những nội dung căn bản của học phần lí
luận nhà nước và pháp luật, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2010.
10. Nguyễn Thị Hồi, Hướng dẫn ôn tập học phần lí luận nhà nước và pháp
luật, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2010
11. Nguyễn Thị Hồi (chủ biên), Áp dụng pháp luật ở Việt Nam hiện nay -
Một số vấn đề lí luận và thực tiễn, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2009.
12. Nguyễn Thị Hồi, Tư tưởng phân chia quyền lực nhà nước với việc tổ chức
bộ máy nhà nước ở một số nước, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2005.
13. Lê Vương Long (chủ biên), Trách nhiệm pháp lí - Một số vấn đề lí luận
và thực tiễn ở Việt Nam, Nxb. CAND, Hà Nội, 2008.
14. Lê Vương Long, Những vấn đề lí luận cơ bản về quan hệ pháp luật, Nxb.
Tư pháp, Hà Nội, 2006.
15. Lê Minh Tâm, Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam -
Những vấn đề lí luận và thực tiễn (sách chuyên khảo), Nxb. CAND, Hà
Nội, 2003.
16. Thái Vĩnh Thắng, Nhà nước và pháp luật tư sản đương đại - Lí luận và
thực tiễn, Nxb.Tư pháp, Hà Nội, 2010.
17. Thái Vĩnh Thắng, Từ điển giải thích thuật ngữ lí luận nhà nước và pháp
luật, Nxb. CAND, Hà Nội, 2008.
18. Viện nghiên cứu nhà nước và pháp luật, Những vấn đề lí luận cơ bản về
nhà nước và pháp luật, Nxb. CTQG, Hà Nội, 1995.
* Bài viết tạp chí
1. Bùi Thị Đào, “Về bãi bỏ và huỷ bỏ văn bản quy phạm pháp luật”, Tạp
chí luật học, số 5/1998.
2. Nguyễn Minh Đoan, “Bàn thêm về cơ cấu quy phạm pháp luật”, Tạp chí
luật học, số 3/2000.

20
3. Nguyễn Minh Đoan, “Góp phần nhận thức về quyền lực nhà nước”, Tạp
chí luật học, số 1/2001.
4. Nguyễn Minh Đoan, “Một cách tiếp cận đối với quy phạm pháp luật”,
Tạp chí luật học, số 4/2004.
5. Nguyễn Minh Đoan, “Bàn về khái niệm và những yêu cầu của pháp chế
xã hội chủ nghĩa”, Tạp chí khoa học pháp lí, số 3/2005.
6. Nguyễn Minh Đoan, “Nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất có sự
phân công, phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập
pháp, hành pháp và tư pháp”, Tạp chí nhà nước và pháp luật, số 5/2007.
7. Nguyễn Văn Động, “Vấn đề nhà nước pháp quyền”. Tạp chí cộng sản, số
2/1992.
8. Nguyễn Văn Động, “Học thuyết về nhà nước pháp quyền: lịch sử và hiện
tại”, Tạp chí luật học, số 4/1996.
9. Nguyễn Văn Động, “Một số nhận thức lí luận về các biện pháp pháp lí
chủ yếu nhằm hình thành và nâng cao ý thức pháp luật ở nước ta hiện
nay”, Tạp chí dân chủ và pháp luật, số 12 (141), tháng 12/2003.
10. Nguyễn Văn Động, “Lí luận của Mác về hình thái kinh tế-xã hội và sự
vận dụng nó vào nghiên cứu và giảng dạy vấn đề “kiểu nhà nước và kiểu
pháp luật””, Tạp chí luật học, số 3/2004.
11. Nguyễn Văn Động, “Một số ý kiến về nâng cao chất lượng và hiệu qủa
hệ thống hoá pháp luật ở nước ta hiện nay”, Tạp chí dân chủ và pháp
luật, số 9/2005.
12. Nguyễn Văn Động, “Tìm hiểu vấn đề nguồn của pháp luật trong khoa
học pháp lí Liên Xô trước đây và nước Nga hiện nay”, Tạp chí luật học,
số 1/ 2008.
13. Phạm Vĩnh Hà, “Nhận thức và áp dụng án lệ - Nhìn từ phán quyết
Bosman và gợi mở cho Việt Nam”, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số
5/2017.
14. Nguyễn Quốc Hoàn, “Bàn về cơ cấu của quy phạm pháp luật”, Tạp chí
luật học, số 1/2000.
15. Nguyễn Quốc Hoàn, “Cần phải có sự nghiên cứu toàn diện về quy phạm
pháp luật”, Tạp chí luật học, số 6/2003.
16. Nguyễn Quốc Hoàn, “Vấn đề cơ cấu của quy phạm pháp luật”, Tạp chí
luật học, số 2/2004.
17. Nguyễn Thị Hồi, “Về vai trò và chức năng của nhà nước”, Tạp chí nhà

21
 nước và pháp luật, số 11/2004. 
18. Nguyễn Thị Hồi, “Ý thức pháp luật và văn hoá pháp luật”, Tạp chí dân
chủ và pháp luật, số chuyên đề 2/2008.
19. Nguyễn Thị Hồi, “Về khái niệm nguồn của pháp luật”, Tạp chí luật học,
số 2/2008.
20. Nguyễn Thị Hồi, “Các loại nguồn của pháp luật Việt Nam hiện nay”, Tạp
chí nghiên cứu lập pháp, số 12 (128) tháng 8/2008.
21. Nguyễn Thị Hồi, “Một cách tiếp cận về hệ thống hoá pháp luật”, Tạp chí
dân chủ và pháp luật, số (198) tháng 9/2008.
22. Nguyễn Thị Hồi và Đỗ Đức Hồng Hà, “Cơ cấu của quy phạm pháp luật
và quy phạm pháp luật hình sự”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, số 19
(156) tháng 10/2009.
23. Lê Vương Long, “Pháp luật và tập quán trong điều chỉnh quan hệ xã
hội”, Tạp chí luật học, số 2/2001.
24. Lê Vương Long, “Góp phần thống nhất nhận thức về khái niệm quan hệ
pháp luật”, Tạp chí luật học, số 4/2006.
25. Nguyễn Văn Năm, “Quyền lực nhà nước và việc sửa đổi bổ sung một số
điều của Hiến pháp năm 1992”, Tạp chí luật học, số 4/2001
26. Nguyễn Văn Năm, “Nhận thức về mối quan hệ giữa pháp luật với đạo
đức”, Tạp chí luật học, số 4/2006.
27. Nguyễn Văn Năm, “Vai trò của ý thức pháp luật đối với việc thực hiện
pháp luật” Tạp chí luật học, số 3/2011.
28. Nguyễn Văn Năm, Vị trí, vai trò của pháp luật trong hệ thống công cụ
điều chỉnh quan hệ xã hội, Tạp chí luật học, số 7/2014.
29. Hoàng Thị Kim Quế, “Bàn về ý thức pháp luật”, Tạp chí luật học, số
1/2003.
30. Nguyễn Thế Quyền, “Một số vấn đề lí luận và thực tiễn về xây dựng
pháp luật ở Việt Nam”, Tạp chí luật học, số 2/1999.
31. Lê Minh Tâm, “Về tư tưởng nhà nước pháp quyền và khái niệm nhà nước
pháp quyền”, Tạp chí luật học, số 2/2002.
32. Thái Vĩnh Thắng, “Chế định nguyên thủ quốc gia ở các nhà nước tư sản”,
Tạp chí nhà nước và pháp luật, số 2/1996.
33. Thái Vĩnh Thắng, “Hệ thống cơ quan tư pháp của nhà nước tư sản”, Tạp
chí luật học, số 3/1996.
34. Thái Vĩnh Thắng, “Thể chế nghị viện của các nhà nước tư sản.”, Tạp chí

22
 luật học, Số 6/1995.
35. Thái Vĩnh Thắng, “Quan hệ pháp luật xã hội chủ nghĩa”, Tạp chí dân chủ
và pháp luật, số 12/1999.
36. Thái Vĩnh Thắng, “Đổi mới nhận thức về hình thức pháp luật”, Tạp chí
luật học, số 1/2001.
* Đề tài khoa học, kỉ yếu hội thảo
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Kỉ yếu hội thảo khoa học quốc tế: Án lệ -
những vấn đề lý luận và thực tiễn ở Việt Nam và một số nước, 6/2017.
2. Trường Đại học Luật Hà Nội, Kỉ yếu hội thảo khoa học: Những điểm mới
của Luật ban hành văn bản qui phạm pháp luật năm 2015 và phương
hướng triển khai thực hiện, 6/2016.
3. Trường Đại học Luật Hà Nội, Kỉ yếu hội thảo khoa học: Quy phạm pháp
luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam, 6/2015.
4. Khoa hành chính-nhà nước, Trường Đại học Luật Hà Nội, Kỉ yếu hội thảo
khoa học: Thực hiện pháp luật ở Việt Nam hiện nay, 2009.
5. Khoa hành chính-nhà nước, Trường Đại học Luật Hà Nội, Kỉ yếu hội
thảo khoa học: Bàn về sự ra đời của nhà nước, 2006.
6. Khoa hành chính - nhà nước, Trường Đại học Luật Hà Nội, Kỉ yếu hội thảo
khoa học: Một số vấn đề lý luận về pháp luật trong giai đoạn hiện nay,
2005.
C. TÀI LIỆU THAM KHẢO LỰA CHỌN
* Sách
1. Ph. Ănghen, Nguồn gốc của gia đình, của sở hữu tư nhân và của nhà nước,
Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1961
2. Nguyễn Minh Đoan (chủ biên), Cơ chế pháp lý kiểm soát quyền lực nhà
nước của các cơ quan nhà nước ở Việt Nam hiện nay, Nxb. CTQG, Hà Nội,
2016.
3. Nguyễn Minh Đoan (chủ biên), Pháp luật, lối sống và văn hóa công sở,
Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2011.
4. Nguyễn Văn Động (chủ biên), Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp
luật nhằm bảo đảm phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay, Nxb. Tư
pháp, Hà Nội, 2010.
5. Nguyễn Đăng Dung, Thể chế tư pháp trong nhà nước pháp quyền, Nxb.
Tư pháp, Hà Nội, 2004.
6. Nguyễn Sĩ Dũng và Nguyễn Đức Lam (dịch), Những hệ thống pháp luật

23
 chính trong thế giới đương đại (của Rene David), Nxb. Thành phố Hồ
Chí Minh, 2003.
7. Trần Thái Dương, Chức năng kinh tế của nhà nước - Lí luận và thực tiễn
ở Việt Nam hiện nay, Nxb. CAND, Hà Nội, 2003.
8. Nguyễn Văn Nam, Toàn cầu hoá và sự tồn vong của nhà nước, Nxb. Trẻ,
Hà Nội, 2006.
9. Nhà pháp luật Việt - Pháp (dịch), Các hệ thống pháp luật cơ bản trên thế
giới (của Michel Promont), Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2006.
10. Ngân hàng thế giới, Nhà nước trong một thế giới đang chuyển đổi, Nxb.
CTQG, Hà Nội, 2000.
11. Nhóm tác giả, Tìm hiểu các ngành luật Việt Nam, Nxb. Thành phố Hồ
Chí Minh, 1994.
12. Đào Trí Úc (chủ biên), Mô hình tổ chức và hoạt động của Nhà nước pháp
quyền XHCN Việt Nam, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2006.
13. Viện khoa học pháp lí, Thiết chế chính trị và bộ máy nhà nước một số
nước trên thế giới, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2005.
* Bài tạp chí
1. Vũ Hồng Anh, “Hình thức chính thể của các nước trên thế giới”, Tạp chí
luật học, số 4/1998.
2. Nguyễn Minh Đoan, “Nâng cao an toàn pháp lí trong điều kiện xây dựng
nhà nước pháp quyền ở Việt Nam”, Tạp chí nhà nước và pháp luật, số
1/2002.
3. Nguyễn Minh Đoan, “Cần coi trọng yếu tố hình thức trong các hoạt động
nhà nước”, Tạp chí dân chủ và pháp luật, số 2/2002.
4. Nguyễn Minh Đoan, “Bảo đảm tính tối cao của Hiến pháp trong nhà nư -
ớc pháp quyền”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, số 5/2002.
5. Nguyễn Minh Đoan, “Một số ý kiến về cải cách tư pháp trong điều kiện
xây dựng nhà nước pháp quyền”, Tạp chí luật học, số 5/2003.
6. Hoàng Minh Hà, “Một số nội dung cơ bản của Luật ban hành văn bản
quy phạm pháp luật của hội đồng nhân dân và uỷ ban nhân dân”, Tạp chí
luật học, số 2/2005.
7. Lê Thu Hằng, “Góp phần đổi mới nhận thức về chức năng của nhà
nước”, Tạp chí luật học, số 1/2002.
8. Nguyễn Thị Hồi, “Hình thức chính thể nước Anh”, Tạp chí luật học, số
1/1998.

24
9. Nguyễn Thị Hồi, “Các loại nguồn của pháp luật Việt Nam hiện nay”,
Tạp chí nghiên cứu lập pháp, số 12 (128) tháng 8/2008.
10. Lê Vương Long, “Cơ chế xác lập hành vi của chủ thể khi tham gia quan
hệ pháp luật”, Tạp chí luật học, số 4/1996.
11. Lê Vương Long, “Xây dựng lối sống theo pháp luật đáp ứng yêu
cầu xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa Tạp chí
Nhà nước và Pháp luật, số 2/2011.
12. Lê Vương Long, “Vấn đề kĩ thuật pháp lí trong sửa đổi, bổ sung văn bản
quy phạm pháp luật”, Tạp chí luật học, số 4/2005.
13. Lê Vương Long, “Một số vấn đề lí luận về hành vi và hành vi pháp luật”,
Tạp chí nhà nước và pháp luật, số 9/2006.
14. Nguyễn Văn Năm, “Vai trò của đạo đức trong quản lý xã hội”, Tạp chí
luật học, số 9/2011.
15. Nguyễn Văn Năm, “Bàn về hành vi pháp luật và hành vi đạo đức”, Tạp
chí luật học, số 12/2011.
16. Nguyễn Văn Năm, “Giá trị đạo đức truyền thống trong hệ thống pháp
luật Việt Nam”, Tạp chí Luật học, số 4/2013.
17. Nguyễn Văn Năm, “Những bất cập trong Chương chủ tịch nước của Dự
thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và hướng hoàn thiện”, Tạp chí luật
học, số 8/2013.
18. Bùi Xuân Phái, “Tâm lí người Việt và văn hoá pháp lí”, Tạp chí dân chủ
và pháp luật, số 2/2008.
19. Nguyễn Minh Phong, “Thế giới đang biến đổi và tư duy mới về “bàn tay
nhà nước””, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, số 2, 3 (139, 140) tháng
1/2009.
20. Hoàng Thị Kim Quế, “Đời sống pháp luật”, Tạp chí luật học, số 4/2005.
21. Lê Minh Tâm, “Bàn về tính thống nhất của quyền lực nhà nước và sự
phân công, phối hợp trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp
và tư pháp”, Tạp chí luật học, số 5/2003.
22. Thái Vĩnh Thắng, “Chế định tổng thống Hoa Kỳ - Hiến pháp và thực
tiễn”, Tạp chí luật học, số 5/1996.
23. Thái Vĩnh Thắng, “Tổ chức và hoạt động của Nghị viện Pháp”, Tạp chí
luật học, số 3/1998.
24. Thái Vĩnh Thắng, “Một số ý kiến về đổi mới tổ chức và hoạt động của cơ
quan quyền lực nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay”, Tạp chí nhà nước

25
 và pháp luật, số 5/2001.
25. Thái Vĩnh Thắng, “Hương ước - một hình thức pháp luật đặc thù của Việt
Nam”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, số 2/2003.
26. Thái Vĩnh Thắng, “Mối quan hệ giữa pháp luật quốc gia và pháp luật
quốc tế”, Tạp chí luật học, số 2/2003.
27. Thái Vĩnh Thắng, “Tìm hiểu hệ thống pháp luật Anglo-saxon”, Tạp chí
luật học, số 6/2003.
28. Thái Vĩnh Thắng, “Tìm hiểu hệ thống pháp luật châu Âu lục địa”, Tạp
chí luật học, số 2/2004.
29. Thái Vĩnh Thắng, “Về những hạt nhân hợp lí trong tổ chức và hoạt động
của bộ máy nhà nước tư sản”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, số 2/2004.
30. Thái Vĩnh Thắng, “Mô hình cơ quan bảo hiến các nước trên thế giới”,
Tạp chí luật học, số 5/2004.
31. Thái Vĩnh Thắng, “Tìm hiểu hệ thống pháp luật Hồi giáo”, Tạp chí luật
học, số 1/2006.
32. Thái Vĩnh Thắng, “Bàn về các nguyên tắc chung của pháp luật Việt Nam
trong thời kì đổi mới và hội nhập quôc tế”, Tạp chí luật học, số 7/2006.
33. Thái Vĩnh Thắng, “Một số quan điểm cơ bản về nguồn gốc nhà nước”,
Tạp chí nhà nước và pháp luật, số 10/2007.
34. Thái Vĩnh Thắng, “Nguồn của hệ thống pháp luật Anh-Mỹ”, Tạp chí luật
học, số 11/2007.
35. Thái Vĩnh Thắng, “Viện công tố thay thế viện kiểm sát nhân dân sẽ được
tổ chức và hoạt động như thế nào”, Tạp chí luật học, số 2/2008.
36. Vũ Thư, Bàn về vấn đề tổ chức quyền lực nhà nước, Tạp chí Nhà nước
và PL, số 7/2017.
37. Đào Trí Úc, Tư duy về Nhà nước và pháp luật trong thời đại ngày nay,
Tạp chí Nhà nước và PL, số 7/2017
38. Võ Khánh Vinh, Toàn cầu hóa và các xu hướng
phát triển của pháp luật, Tạp chí Nhà nước và PL, số 7/2017.
* Đề tài khoa học, luận văn
1. Bùi Xuân Phái, Vi phạm pháp luật - Một số vấn đề lí luận và thực tiễn ở
Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sĩ luật học, Trường Đại học Luật Hà
Nội, 2001.
* Các website 

26
 1. http://www.nclp.org.vn
2. http://www.na.gov.vn
3. http://www.chinhphu.vn
4. http://www.moj.gov.vn
5. http://www.dangcongsan.vn
6. http://www.mattran.org.com
7. http://www.hochiminhcity.gov.vn
8. http://www.westlaw.com
9. http://www.heinonline.com
10. http://www.law.cornell.edu/world
11. http://www.commonlii.org
12. http://www.worldlii.org

9. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY-HỌC

9.1. Lịch trình chung dành cho đào tạo văn bằng thứ nhất chính quy
Hình thức tổ chức dạy-học Tổng
Tuần VĐ Tự
LT Seminar LVN KTĐG
NC

1 1 4 2 0 0 Nhận đề Bài tập HK/BTN

2 2 4 2 0 3

3 3 4 2 2 0

4 4 4 2 0 3

5 5, 6 2 2 2 0

6 7 2 2 2 3

7 8 4 2 2 0

8 9 2 2 2 0

27
 9 10 4 2 0 3

10 11, 12 2 2 0 3

11 13 2 2 2 0 Làm bài tập cá nhân

12 14 2 2 0 3

13 15 4 2 2 0

14 16 4 2 0 3 Nộp bài tập học kỳ

15 17 2 2 0 0 Công bố điểm chuyên cần

460 tiết 30 tiết 14 tiết 21tiết

Tổng 46 giờ 15 giờ 7 giờ 7 giờ 75 giờ

TC TC TC TC TC

9.2. Lịch trình chung dành cho đào tạo tại Phân hiệu, hệ vừa làm vừa
học và văn bằng thứ hai chính quy

Hình thức tổ chức dạy-học Tổng

Tuần VĐ Tự
LT Seminar LVN KTĐG
NC

1 1,2, 3 12 8 2 3 Nhận đề Bài tập 18

4, 5,
2 12 8 4 6 20
6, 7, 8

9, 10,

3 11, 12, 12 8 4 6 20

13, 14

4 15, 16, 10 6 4 6 Làm bài tập cá nhân 17

28
 17

460 tiết 30 tiết 14 tiết 21tiết

Tổng 46 giờ 15 giờ 7 giờ 7 giờ 76 giờ

TC TC TC TC TC

* Ghi chú:
- BT cá nhân làm tại lớp, trong giờ seminar (sinh viên không được sử dụng tài
liệu),
- BT học kỳ làm ở nhà, nộp vào giờ seminar tuần 14 đối với hệ chính quy văn
bằng thứ nhất, chậm nhất là sau 14 ngày đối với các hệ khác (tính cả thứ 7, CN).

9.2. Lịch trình chi tiết

Tuần 1: Vấn đề 1
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
tổ chức ĐĐ
dạy-học
4 - Khái niệm nhà * Đọc:
giờ nước: - Chương 2, Giáo trình lý luận chung
TC + Định nghĩa nhà về nhà nước và pháp luật, Trường Đại
nước học Luật Hà Nội, Nxb Tư pháp, Hà
+ Các đặc trưng Nội, 2017.
của nhà nước. - Chương 3, 4 (mục I), chương 5 (mục
- Nguồn gốc nhà I.1, II.1, III.1), Giáo trình lí luận
nước: chung về nhà nước và pháp luật, Khoa
+ Các quan điểm luật - ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
phi Mác-xit về Nội, Hà Nội, 2005.
nguồn gốc của nhà - Các bài 1, 2, 3, 5, 8, 9, 10, Bàn về sự
nước. ra đời của nhà nước, Kỉ yếu hội thảo
+ Quan điểm của khoa học, Khoa hành chính-nhà nước,
chủ nghĩa Mác- Trường Đại học Luật Hà Nội, 2006.
Lênin về nguồn - Lí luận của Mác về hình thái kinh tế
gốc của nhà nước. - xã hội và sự vận dụng nó vào nghiên
- Khái niệm kiểu cứu và giảng dạy vấn đề “kiểu nhà nước
nhà nước và kiểu pháp luật”, Nguyễn Văn Động, Tạp

29
 - Các kiểu nhà chí luật học, số 3/2004, tr. 8 – 15.
nước trong lịch sử
theo quan điểm - Tài liệu GV đưa thêm.
của chủ nghĩa
Mác - Lênin: Kiểu
Nhà nước chủ nô,
kiểu nhà nước
phong kiến, kiểu
nhà nước tư sản,
kiểu nhà nước
XHCN:
+ Sự ra đời
+ Cơ sở kinh tế -
xã hội
+ Đặc điểm chung
về quá trình tồn
tại và phát triển

Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:

giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị ý kiến cá nhân về các vấn
của giờ lí thuyết. đề sẽ thảo luận.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên nêu
thêm.

Tuần 2: Vấn đề 2
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
tổ chức ĐĐ
dạy-học
Lí 4 - Bản chất của nhà * Đọc:
thuyết giờ nước - Chương 3, 4 Giáo trình lý luận
TC + Khái niệm bản chung về nhà nước và pháp luật,

30
 chất của nhà nước Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb Tư
+ Bản chất và đặc pháp, Hà Nội, 2017.
điểm của nhà - Chương 3 (mục II), chương 5 (mục
nước Việt Nam I.1, II.1, III.1), Chương 6 (mục I),
hiện nay Chương 4 (mục III), chương 5 (mục
- Chức năng của I.2, II.2, III.2), Chương 8 (mục IV)
nhà nước Giáo trình lí luận chung về nhà nước
+ Khái niệm chức và pháp luật, Khoa luật - ĐHQG Hà
năng của nhà nước Nội, Nxb. ĐHQG Hà Nội, Hà Nội, 2005.
+ Phân loại chức - Về vai trò và chức năng của nhà
năng của nhà nước nước, Nguyễn Thị Hồi, Tạp chí
+ Sự phát triển nhà nước và pháp luật, số
của chức năng nhà 11/2004. 
nước qua các kiểu - Góp phần đổi mới nhận thức về
nhà nước chức năng của nhà nước, Lê Thu
+ Chức năng của Hằng, Tạp chí luật học, số
nhà nước Việt 1/2002.
Nam hiện nay - Tài liệu GV đưa thêm.
Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:
giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị ý kiến cá nhân về các vấn
của giờ lí thuyết. đề sẽ thảo luận.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên nêu
thêm.
Tự NC 1 Tìm hiểu các chức
giờ năng của nhà nước
TC Việt Nam hiện
nay và nhận xét về
việc thực hiện các
chức năng của nhà
nước Việt Nam
hiện nay.

31
Tuần 3: Vấn đề 3
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
tổ chức ĐĐ
dạy-học
Lý 4 - Khái niệm bộ * Đọc:
thuyết giờ máy nhà nước - Chương 5, Giáo trình lý luận chung
tín - Phân loại cơ về nhà nước và pháp luật, Trường Đại
chỉ quan nhà nước học Luật Hà Nội, Nxb Tư pháp, Hà
- Các nguyên tắc Nội, 2017.
cơ bản trong tổ - Chương 4 (mục IV), Chương 5 (mục
chức và hoạt động I.4, II.4, III.4), Chương 9 Giáo trình lí
của bộ máy nhà luận chung về nhà nước và pháp luật,
nước. Khoa luật - ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG
- Sự phát triển của Hà Nội, Hà Nội, 2005.
bộ máy nhà nước - Tư tưởng phân chia quyền lực nhà nước
qua các kiểu nhà với việc tổ chức bộ máy nhà nước ở một số
nước nước, Nguyễn Thị Hồi, Nxb. Tư pháp, Hà
- Bộ máy nhà Nội, 2005.
nước Việt Nam - Thể chế tư pháp trong nhà nước
hiện nay: pháp quyền, Nguyễn Đăng Dung,
+ Đặc điểm của Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2004
bộ máy nhà nước - Nguyên tắc quyền lực nhà nước là
Việt Nam hiện thống nhất có sự phân công, phối
nay hợp giữa các cơ quan trong việc
+ Các cơ quan thực hiện các quyền lập pháp,
trong bộ máy nhà hành pháp và tư pháp, Nguyễn
nước Việt Nam Minh Đoan, Tạp chí nhà nước và
hiện nay pháp luật, số 2/2007.
+ Hoàn thiện bộ - Chế định nguyên thủ quốc gia ở các
máy nhà nước nhà nước tư sản, Thái Vĩnh Thắng,
Việt Nam Tạp chí nhà nước và pháp luật, số
2/1996.
- Hệ thống cơ quan tư pháp của nhà
nước tư sản, Thái Vĩnh Thắng, Tạp

32
 chí luật học, số 3/1996.
- Tổ chức và hoạt động của nghị viện
tư sản, Thái Vĩnh Thắng, Tạp chí luật
học, số 5/1997.
- Quyền lực nhà nước và việc sửa đổi
bổ sung một số điều của Hiến pháp
năm 1992, Nguyễn Văn Năm, Tạp
chí luật học, số 4/2001
- Một số bất cập trong chương chủ
tịch nước của dự thảo hiến pháp năm
1992 sửa đổi và hướng hoàn thiện,
Nguyễn Văn Năm, Tạp chí luật học,
số 8/2013
- Tài liệu GV đưa thêm.
Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:
giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái - Tài liệu GV đưa thêm.
niệm, các nội * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
dung khác của giờ thảo luận.
lí thuyết.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.
LVN 1 Tìm hiểu các
giờ nguyên tắc cơ bản
TC trong tổ chức và
hoạt động của bộ
máy nhà nước
Việt Nam và nhận
xét về việc thực
hiện các nguyên
tắc đó trên thực tế.

Tuần 4: Vấn đề 4

33
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
tổ chức ĐĐ
dạy-học
Lí 4 - Khái niệm hình * Đọc:
thuyết giờ thức nhà nước - Chương 6, Giáo trình lý luận chung
TC - Sự biến đổi của về nhà nước và pháp luật, Trường Đại
hình thức nhà học Luật Hà Nội, Nxb Tư pháp, Hà
nước qua các kiểu Nội, 2017.
nhà nước - Chương 4 (mục II), Chương 5 (mục
+ Về hình thức I.3, II.3, III.3), Chương 8 (mục II) Giáo
chính thể trình lí luận chung về nhà nước và pháp
+ Về hình thức luật, Khoa luật - ĐHQG Hà Nội, Nxb.
cấu trúc nhà nước ĐHQG Hà Nội, Hà Nội, 2005.
+ Về chế độ chính - Hình thức của các nhà nước đương
trị đại, Nguyễn Đăng Dung, Nxb. Thế
- Hình thức nhà giới, Hà Nội, 2004
nước Việt Nam - Tài liệu GV đưa thêm.
hiện nay
Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:
giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái - Tài liệu GV đưa thêm.
niệm, các nội * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
dung khác của giờ thảo luận.
lí thuyết.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.

Tự NC 1 Tìm hiểu và phân

giờ tích những yếu tố
TC ảnh hưởng đến
hình thức nhà
nước.

34
Tuần 5: Vấn đề 5 + Vấn đề 6
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
tổ chức ĐĐ
dạy-học
Lí 2 giờ - Khái niệm HTCT * Đọc:
thuyết TC - Vị trí, vai trò của - Chương 7, 8 Giáo trình lý luận chung
nhà nước trong về nhà nước và pháp luật, Trường Đại
HTCT học Luật Hà Nội, Nxb Tư pháp, Hà
- Quan hệ giữa nhà Nội, 2017.
nước với các tổ - Chương 10, Chương 7 Giáo trình lí
chức khác trong luận chung về nhà nước và pháp luật,
HTCT Khoa luật – ĐHQG Hà Nội, Nxb.
- Nhà nước trong ĐHQG Hà Nội, Hà Nội, 2005.
HTCT Việt Nam - Về tư tưởng nhà nước pháp quyền
hiện nay và khái niệm nhà nước pháp quyền,
- Khái niệm nhà Lê Minh Tâm, Tạp chí luật học, số
nước pháp quyền 2/2002.
- Các đặc trưng cơ - Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
bản của nhà nước Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì
pháp quyền nhân dân – Lý luận và thực tiễn, GS.VS.
- Vấn đề xây dựng Nguyễn Duy Quý, PGS.TS. Nguyễn Tất
nhà nước pháp Viễn (Đồng chủ biên), Nxb Chính trị
quyền Việt Nam quốc gia, H. 2008.
hiện nay - Nhà nước pháp quyền, Konrad-
Adenaer- Sfiftung (Josef Thesing biên
tập), Nxb Chính trị Quốc gia, H. 2002
- Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt
Nam- Một số vấn đề lý luận và thực tiễn,
Nxb Chính trị Quốc gia, H. 1996
- Nhà nước pháp quyền và xã hội công
dân, Viện thông tin khoa học xã hội –
Viện khoa học xã hội Việt Na,m,
H.1991.
- Văn kiện Đại hội toàn quốc lần thứ 9,
10, 11, 12 và Văn kiện các Hội nghị

35
 Trung ương Đảng có liên quan
- Tài liệu giáo viên đưa thêm
Seminar 1 giờ - Làm rõ, định * Đọc:
TC hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
thêm các khái - Tài liệu GV đưa thêm.
niệm, các nội * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
dung khác của thảo luận.
giờ lí thuyết.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.

LVN 1 giờ Tìm hiểu vai trò

TC của đảng cầm
quyền đối với nhà
nước trong hệ
thống chính trị ở
một số nước trên
thế giới.
Tìm hiểu lịch sử
tư tưởng nhà
nước pháp quyền.

Tuần 6: Vấn đề 7
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí 2 - Khái niệm pháp * Đọc:
thuyết giờ luật - Chương 10, Giáo trình lý luận
TC + Định nghĩa pháp chung về nhà nước và pháp luật,
luật Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
+ Các đặc trưng của Tư pháp, Hà Nội, 2017.
pháp luật - Chương 23 Giáo trình lí luận chung
- Nguồn gốc của về nhà nước và pháp luật, Khoa luật -
pháp luật ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà Nội,

36
 - Kiểu pháp luật Hà Nội, 2005.
+ Khái niệm kiểu - Tài liệu GV đưa thêm.
pháp luật
+ Các kiểu pháp
luật trong lịch sử:
Kiểu pháp luật chủ
nô, kiểu pháp luật
phong kiến, kiểu
pháp luật tư sản,
kiểu pháp luật
XHCN:
+ Sự ra đời,
+ Cơ sở kinh tế xã
hội,
+ Đặc điểm cơ bản
về quá trình tồn tại
và phát triển.
Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:
giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
của giờ lí thuyết. thảo luận.
- Thảo luận về
những vấn đề GV và
sinh viên đưa thêm.

LVN 1 Đánh giá ưu, nhược

giờ điểm của một số
TC quan điểm, học
thuyết trước Mác
về pháp luật.
Tự NC 1 Tìm hiểu ưu điểm
giờ và hạn chế của từng
TC kiểu pháp luật.

37
 Tuần 7: Vấn đề 8
Hình thức tổ TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
chức dạy- ĐĐ chuẩn bị
học
Lý thuyết 4 - Điều chỉnh quan * Đọc:
giờ hệ xã hội: - Chương 11, Giáo trình lý luận
TC + Khái niệm điều chung về nhà nước và pháp luật,
chỉnh QHXH Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
+ Hệ thống công cụ Tư pháp, Hà Nội, 2017.
điều chỉnh quan hệ - Chương 24 Giáo trình lí luận chung
xã hội về nhà nước và pháp luật, Khoa luật
- Vị trí, vai trò của - ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
pháp luật trong hệ Nội, Hà Nội, 2005.
thống công cụ điều - Vai trò của pháp luật trong đời
chỉnh quan hệ xã sống xã hội, Nguyễn Minh Đoan,
hội Nxb. CTQG, Hà Nội, 2008.
- Mối quan hệ giữa - Vị trí, vai trò của pháp luật trong
pháp luật với các hệ thống công cụ điều chỉnh quan hệ
công cụ khác trong xã hội, Nguyễn Văn Năm, Tạp chí
hệ thống các công luật học, số 7/2014.
cụ điều chỉnh quan - Nhận thức về mối quan hệ giữa
hệ xã hội pháp luật với đạo đức, Nguyễn Văn
- Hoàn thiện hệ Năm, Tạp chí luật học, số 4/2006.
thống công cụ điều - Một vài suy nghĩ về mối quan hệ
chỉnh quan hệ xã giữa tín điều tôn giáo với pháp luật,
hội ở Việt Nam Nguyễn Minh Đoan, Tạp chí nhà
hiện nay nước và pháp luật, số 8/2005.
- Tập tục và pháp luật, Nguyễn Minh
Đoan, Tạp chí nghiên cứu lập pháp,
số 12/2003.
- Pháp luật và tập quán trong điều
chỉnh quan hệ xã hội, Lê Vương
Long, Tạp chí luật học, số 2/2001.
- Tài liệu GV đưa thêm
Seminar 1 - Làm rõ, định hướng * Đọc:

38
 giờ và làm sâu thêm các - Các tài liệu đã dẫn.
TC khái niệm, các nội - Tài liệu GV đưa thêm.
dung khác của giờ * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
lí thuyết. thảo luận.
- Thảo luận về những
vấn đề GV và sinh
viên đưa thêm.

LVN 1 Tìm hiểu về khả

giờ năng xung đột giữa
TC các các công cụ
điều chỉnh quan hệ
xã hội và phân tích
giải pháp giải quyết
những xung đột đó.

Tuần 8: Vấn đề 9
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí 2 - Bản chất của * Đọc:
thuyết giờ pháp luật - Chương 12, Giáo trình lý luận
TC + Khái niệm bản chung về nhà nước và pháp luật,
chất của pháp luật Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
+ Bản chất và đặc Tư pháp, Hà Nội, 2017.
điểm của pháp luật - Chương 12 (mục II); chương 14
Việt Nam hiện nay (mục I.1, II.1, III.1); Chương 15
- Vai trò của pháp (mục I, III) Giáo trình lí luận chung về
luật nhà nước và pháp luật, Khoa luật -
ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
Nội, Hà Nội, 2005.
- Vai trò của pháp luật trong đời
sống xã hội, Nguyễn Minh Đoan,
Nxb. CTQG, Hà Nội, 2008.

39
 - Tài liệu GV đưa thêm

Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:

giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
của giờ lí thuyết. thảo luận.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.

LVN 1 Tìm hiểu những

giờ điểm tiến bộ cơ bản
TC của pháp luật tư sản
so với pháp luật
phong kiến.

Tuần 9: Vấn đề 10
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí thuyết 4 giờ - Khái niệm hình * Đọc:
TC thức pháp luật - Chương 13, Giáo trình lý luận
- Khái niệm nguồn chung về nhà nước và pháp luật,
của pháp luật Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
- Các loại nguồn Tư pháp, Hà Nội, 2017.
của pháp luật: - Chương 13 (mục II); Chương 14;
+ Tập quán pháp Chương 15 Giáo trình lí luận chung
+ Tiền lệ pháp về nhà nước và pháp luật, Khoa luật -
+ Văn bản quy ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
phạm pháp luật Nội, Hà Nội, 2005.
+ Các nguồn khác - Tìm hiểu vấn đề nguồn của pháp

40
 của pháp luật luật trong khoa học pháp lí Liên Xô
- Các loại nguồn trước đây và nước Nga hiện nay,
của pháp luật Việt Nguyễn Văn Động, Tạp chí luật
Nam hiện nay học, số 1/ 2008.
- Hiệu lực của văn - Về khái niệm nguồn của pháp luật,
bản quy phạm pháp Nguyễn Thị Hồi, Tạp chí luật học,
luật ở Việt Nam số 2/2008.
hiện nay - Các loại nguồn của pháp luật Việt
- Hoạt động xây Nam hiện nay, Nguyễn Thị Hồi, Tạp
dựng pháp luật ở chí nghiên cứu lập pháp, số 12 (128)
Việt Nam hiện nay tháng 8/2008.
- Nguồn của hệ thống pháp luật
Anh-Mỹ, Thái Vĩnh Thắng, Tạp chí
luật học, số 11/2007
- Đổi mới nhận thức về hình thức
pháp luật, Thái Vĩnh Thắng, Tạp chí
luật học, số 1/2001.
- Thời điểm phát sinh hiệu lực của
văn bản trong luật ban hành văn bản
quy phạm pháp luật, Bùi Thị Đào,
Tạp chí luật học, số 1/2005.
- Kỉ yếu hội thảo khoa học: Những
điểm mới của Luật ban hành văn
bản qui phạm pháp luật năm 2015
và phương hướng triển khai thực
hiện, Trường Đại học Luật Hà Nội,
6/2016.
- Kỉ yếu hội thảo khoa học quốc tế:
Án lệ - những vấn đề lý luận và thực
tiễn ở Việt Nam và một số nước,
Trường Đại học Luật Hà Nội, 6/2017.
- Phạm Vĩnh Hà, “Nhận thức và áp
dụng án lệ - Nhìn từ phán quyết
Bosman và gợi mở cho Việt Nam”,
Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số

41
 5/2017.
- Tài liệu GV đưa thêm.

Seminar 1 giờ - Làm rõ, định * Đọc:

TC hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
của giờ lí thuyết. thảo luận.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.
Tự NC 1 giờ Tìm hiểu về quy
TC trình lựa chọn, công
bố và áp dụng án lệ
ở Việt Nam, so
sánh với một số mô
hình khác trên thế
giới.

Tuần 10: Vấn đề 11 + Vấn đề 12

Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí thuyết 2 giờ - Quy phạm pháp * Đọc:
TC luật: - Chương 14, 15 Giáo trình lý luận
+ Khái niệm quy chung về nhà nước và pháp luật,
phạm pháp luật Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
+ Cơ cấu của quy Tư pháp, Hà Nội, 2017.
phạm pháp luật - Chương 16, Giáo trình lí luận
+ Cách trình bày chung về nhà nước và pháp luật, Khoa
quy phạm pháp luật luật – ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG
trong văn bản quy Hà Nội, Hà Nội, 2005.
pham pháp luật - Kỷ yếu hội thảo “Qui phạm pháp
- Hệ thống pháp luật trong hệ thống pháp luật Việt

42
 luật Nam – Lý luận và thực tiễn”,
+ Khái niệm hệ Trường đại học Luật Hà Nội, tháng
thống pháp luật 6/2015.
+ Giới thiệu các - Bàn về cơ cấu của quy phạm pháp
ngành luật trong hệ luật, Nguyễn Quốc Hoàn, Tạp chí
thống pháp luật luật học, số 1/2000, tr. 14 – 17.
Việt Nam - Bàn thêm về cơ cấu quy phạm
+ Các tiêu chí để pháp luật, Nguyễn Minh Đoan, Tạp
đánh giá mức độ chí luật học, số 3/2000.
hoàn thiện của hệ - Vấn đề tiếp cận về cơ cấu của quy
thống pháp luật phạm pháp luật, Nguyễn Quốc
Việt Nam Hoàn, Tạp chí luật học, số 2/2004,
tr. 32 – 39.
- Cần phải có sự nghiên cứu toàn
diện về quy phạm pháp luật, Nguyễn
Quốc Hoàn, Tạp chí luật học, số
6/2003, tr. 33 – 41.
- Một cách tiếp cận đối với quy
phạm pháp luật, Nguyễn Minh
Đoan, Tạp chí luật học, số 4/2004,
tr. 9 – 16.
- Cơ cấu của quy phạm pháp luật và
quy phạm pháp luật hình sự, Nguyễn
Thị Hồi và Đỗ Đức Hồng Hà, Tạp chí
nghiên cứu lập pháp, số 19 (156)
tháng 10/2009, tr. 5 – 10.
- Chương 23 Giáo trình lí luận nhà
nước và pháp luật, Trường Đại học
Luật Hà Nội, Nxb. CAND, Hà Nội,
2015.
- Chương 19 Giáo trình lí luận chung
về nhà nước và pháp luật, Khoa luật –
ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
Nội, Hà Nội, 2005.
- Những giá trị đạo đức truyền

43
 thống trong hệ thống pháp luật Việt
Nam hiện nay, Nguyễn Văn Năm,
Tạp chí Luật học, số 4/2013.
- Các nguyên tắc pháp luật XHCN
Việt Nam thời kì đổi mới và hội
nhập quốc tế, Nguyễn Minh Đoan
(chủ biên), Nxb. Tư pháp, Hà Nội,
2006.
- Tài liệu GV đưa thêm.
Seminar 1 giờ - Làm rõ, định * Đọc:
TC hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
của giờ lí thuyết. thảo luận.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.

Tự NC 1 giờ Tìm hiểu những

TC điểm khác nhau cơ
bản giữa các hệ
thống pháp luật
chính trên thế giới.

Tuần 11 : Vấn đề 13

Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí 2 giờ - Xây dựng pháp - Chương 16, Giáo trình lý luận
thuyết TC luật chung về nhà nước và pháp luật,
- Hệ thống hóa pháp Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
luật Tư pháp, Hà Nội, 2017.
- Chương 19 Giáo trình lí luận chung
về nhà nước và pháp luật, Khoa luật -

44
 ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
Nội, Hà Nội, 2005.
- Xây dựng và hoàn thiện hệ thống
pháp luật Việt Nam hiện nay -
Những vấn đề lí luận và thực tiễn,
Lê Minh Tâm, Nxb. CAND, Hà Nội,
2003, tr. 15 - 25; 147 - 208.
- Một số vấn đề lí luận và thực tiễn
về xây dựng pháp luật ở Việt Nam,
Nguyễn Thế Quyền, Tạp chí luật
học, số 2/1999.
- Những yêu cầu đối với việc xây
dựng và hoàn thiện hệ thống pháp
luật, Nguyễn Minh Đoan, Tạp chí
luật học, số 1/1996.
- Một cách tiếp cận về hệ thống hoá
pháp luật, Nguyễn Thị Hồi, Tạp chí
dân chủ và pháp luật, số 9/2008
- Một số ý kiến về nâng cao chất
lượng và hiệu quả hệ thống hoá pháp
luật ở nước ta hiện nay, Nguyễn Văn
Động, Tạp chí dân chủ và pháp luật,
số 9/2005.
- Tài liệu giáo viên đưa thêm.
Seminar 1 - Thảo luận các nội
giờ dung của bài học
TC - Làm bài tập cá
nhân
LVN 1 Tìm hiểu về hoạt
giờ động pháp điển hệ
TC thống quy phạm
pháp luật ở Việt
Nam.
KTĐG Làm bài tập cá nhân tại lớp trong giờ seminar

Tuần 12: Vấn đề 14

45
Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí 2 - Khái niệm quan hệ * Đọc:
thuyết giờ pháp luật - Chương 17, Giáo trình lý luận
TC - Cấu thành quan hệ chung về nhà nước và pháp luật,
pháp luật Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
- Sự kiện pháp lý Tư pháp, Hà Nội, 2017.
- Chương 17 Giáo trình lí luận chung
về nhà nước và pháp luật, Khoa luật –
ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
Nội, Hà Nội, 2005.
- Những vấn đề lí luận về quan hệ pháp
luật, Lê Vương Long, Nxb. Tư pháp,
Hà Nội, 2006, tr. 13 – 110; 165 –
194.
- Thống nhất nhận thức về khái
niệm quan hệ pháp luật, Lê Vương
Long, Tạp chí luật học, số 4/2006.
- Quan hệ pháp luật xã hội chủ
nghĩa, Thái Vĩnh Thắng, Tạp chí dân
chủ và pháp luật, số 12/1999.
- Tài liệu GV đưa thêm.
Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc :
giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
của giờ lí thuyết. thảo luận.
- Liên hệ với thực tế.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.

Tự NC 1 Tìm hiểu và phân

46
 giờ tích các yếu tố bảo
TC đảm việc thực hiện
quyền và nghĩa vụ
pháp lý của các chủ
thể trong quan hệ
pháp luật.

Tuần 13: Vấn đề 15

Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí 4 - Thực hiện pháp * Đọc:
thuyết giờ luật. - Chương 18, Giáo trình lý luận
TC - Áp dụng pháp chung về nhà nước và pháp luật,
luật. Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
- Áp dụng pháp luật Tư pháp, Hà Nội, 2017.
tương tự. - Chương 21 Giáo trình lí luận chung
- Giải thích pháp về nhà nước và pháp luật, Khoa luật
luật. - ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà
Nội, Hà Nội, 2005.
- Áp dụng pháp luật - Một số vấn đề
cần quan tâm, Nguyễn Minh Đoan,
Tạp chí luật học, số 3/1996.
- Bàn về hoạt động áp dụng pháp
luật tương tự ở nước ta, Nguyễn
Minh Đoan, Tạp chí dân chủ và pháp
luật, số 9/2002.
- Áp dụng pháp luật ở Việt Nam
hiện nay - Một số vấn đề lí luận và
thực tiễn, Nguyễn Thị Hồi (chủ
biên), Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2009.
- Tài liệu GV đưa thêm.
Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:

47
 giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái - Tài liệu GV đưa thêm.
niệm, các nội dung * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
khác của giờ lí thảo luận.
thuyết.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.
- Thu bài tập học kỳ
LVN 1 Tìm hiểu những
giờ điểm tương đồng và
TC khác biệt giữa việc
áp dụng pháp luật
tương tự và áp
dụng án lệ.

Tuần 14: Vấn đề 16

Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí 4 - Khái niệm vi phạm * Đọc:
thuyết giờ pháp luật. - Chương 19, Giáo trình lý luận
TC - Cấu thành vi chung về nhà nước và pháp luật,
phạm pháp luật Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
- Phân loại vi phạm Tư pháp, Hà Nội, 2017.
pháp luật - Chương 23 Giáo trình lí luận chung
- Khái niệm trách về nhà nước và pháp luật, Khoa luật -
nhiệm pháp lí. ĐHQG Hà Nội, Nxb. ĐHQG Hà Nội,
- Phân loại trách Hà Nội, 2005.
nhiệm pháp lí. - Trách nhiệm pháp lí - Một số vấn
- Truy cứu trách đề lí luận và thực tiễn ở Việt Nam,
nhiệm pháp lí. Lê Vương Long (chủ biên), Nxb.
CAND, Hà Nội, 2008.
- Vi phạm pháp luật - Một số vấn đề

48
 lí luận và thực tiễn ở Việt Nam hiện
nay, Luận văn thạc sĩ luật học, Bùi
Xuân Phái, Trường Đại học Luật Hà
Nội, 2001.
- Tài liệu GV đưa thêm.
Seminar 1 - Làm rõ, định * Đọc:
giờ hướng và làm sâu - Các tài liệu đã dẫn.
TC thêm các khái niệm, - Tài liệu GV đưa thêm.
các nội dung khác * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
của giờ lí thuyết. thảo luận.
- Thảo luận về
những vấn đề GV
và sinh viên đưa
thêm.

Tự NC 1
Tìm hiểu và phân
giờ
tích các yếu tố
TC
đánh giá mức độ
nguy hiểm cho xã
hội của vi phạm
pháp luật.
KTĐG Nộp bài tập học kỳ trong giờ seminar

Tuần 15: Vấn đề 17

Hình thức TG, Nội dung chính Yêu cầu sinh viên
tổ chức ĐĐ chuẩn bị
dạy-học
Lí 2 - Khái niệm, cơ cấu * Đọc:
thuyết giờ của ý thức pháp luật. - Chương 20, Giáo trình lý luận
TC - Quan hệ giữa ý thức chung về nhà nước và pháp luật,
pháp luật với pháp Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb
luật. Tư pháp, Hà Nội, 2017.
- Giáo dục pháp luật. - Chương 18, Chương 22 Giáo trình
lí luận chung về nhà nước và pháp
luật, Khoa luật - ĐHQG Hà Nội,
Nxb. ĐHQG Hà Nội, Hà Nội, 2005.

49
 - Ý thức pháp luật với đời sống xã
hội, Nguyễn Minh Đoan, Tạp chí
luật học, số 1/2006, tr. 22 - 29.
- Một số nhận thức lí luận về các
biện pháp pháp lí chủ yếu nhằm hình
thành và nâng cao ý thức pháp luật ở
nước ta hiện nay, Nguyễn Văn
Động, Tạp chí dân chủ và pháp luật,
số 12 (141), tháng 12/2003.
- Ý thức pháp luật và văn hoá pháp
luật, Nguyễn Thị Hồi, Tạp chí dân
chủ và pháp luật, số chuyên đề
2/2008.
- Bàn về ý thức pháp luật, Hoàng Thị
Kim Quế, Tạp chí luật học, số
1/2003, tr. 40 - 45.
- Vai trò của ý thức pháp luật đối với
việc thực hiện pháp luật, Nguyễn
Văn Năm, Tạp chí Luật học, số
3/2011.
- Xây dựng lối sống theo pháp luật
và vấn đề giáo dục pháp luật trong
nhà trường, Lê Vương Long, Tạp
chí luật học, số 11/2001.
- Tài liệu GV đưa thêm.
Seminar 1 giờ - Làm rõ, định hướng * Đọc:
TC và làm sâu thêm các - Các tài liệu đã dẫn.
khái niệm, các nội - Tài liệu GV đưa thêm.
dung khác của giờ * Chuẩn bị nội dung các vấn đề sẽ
lí thuyết. thảo luận.
- Thảo luận về những
vấn đề GV và sinh
viên đưa thêm.
- Công bố điểm tất
cả các loại bài tập

50
 của sinh viên.
- Giải đáp thắc mắc
của sinh viên.

KTĐG Công bố điểm chuyên cần

10. CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI MÔN HỌC

- Theo quy chế đào tạo hiện hành.
- Trước giờ giảng, thảo luận, sinh viên phải đọc các nội dung trong giáo
trình đã được chỉ dẫn và viết tóm tắt các nội dung đó. Ngoài ra, cứ 1 giờ tín
chỉ, sinh viên phải đọc thêm từ 10-15 trang tài liệu tham khảo. GV kiểm tra
việc chuẩn bị bài ở nhà của sinh viên.
- Sinh viên phải viết tóm tắt nội dung các vấn đề được giao LVN và tự
nghiên cứu. GV kiểm tra các bài viết đó.
- Sinh viên luôn luôn phải mang theo đề cương môn học, giáo trình trong
giờ lí thuyết, thảo luận, LVN.
- Kết quả đánh giá môn học là thông tin được công khai cho sinh viên biết.
-
11. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KTĐG
11.1. Đánh giá thường xuyên
- Kiểm diện: điểm danh thường xuyên trong giờ lý thuyết và seminar
- Minh chứng kết quả tự nghiên cứu, làm việc nhóm; kết quả làm việc theo
yêu cầu của giáo viên.
- Đánh giá nhận thức và thái độ tham gia thảo luận

Hình thức Tỉ lệ
Đánh giá nhận thức và thái 10%
độ tham gia thảo luận
11.2. Đánh giá định kì
Hình thức Tỉ lệ
BT cá nhân 15%
BT học kỳ 15%
Thi kết thúc học phần 60%
11.3. Tiêu chí đánh giá

51
 Đánh giá nhận thức và thái độ tham gia thảo luận
Giảng viên phụ trách lớp thảo luận theo dõi, kiểm tra, đánh giá thái độ
tham gia thảo luận và nhận thức của sinh viên bằng hình thức yêu cầu
sinh viên trả lời câu hỏi trong các giờ thảo luận. Hình thức đánh giá này
được thực hiện thường xuyên trong các giờ thảo luận, đối với mỗi sinh
viên được thực hiện không dưới 2 lần trong quá cả trình học, kết quả mỗi
lần đánh giá đều được công bố công khai trước lớp. Điểm kết luận do
giáo viên phụ trách lớp quyết định dựa trên các điểm trong cả quá trình
và đảm bảo có lợi hơn cho sinh viên; điểm kết luận được công bố công
khai trước lớp.
 BT cá nhân
- Sinh viên làm bài tại lớp, trong giờ seminar, sinh viên không đực sử dụng
tài liệu.
- Thời gian: 45 phút
- Nội dung: Kiểm tra việc nhận thức của sinh viên về một nội dung nào đó
trong bài học. Giáo viên chọn bất kì đề bài nào trong số các đề BT đã
công bố.
- Tiêu chí đánh giá:
+ Bài làm trúng, đúng, đủ, hay: đi thẳng vào nội dung vấn đề; 9 điểm
trả lời chính xác; đầy đủ; trình bày chặt chẽ, ý nghĩa rõ
ràng:
+ Bài làm thể hiện sự sáng tạo: 1 điểm

Tổng: 10 điểm

 BT học kỳ
- Hình thức: Bài luận 5 - 7 trang A4
- Nội dung: Sinh viên lựa chọn theo danh mục các BT do Bộ môn cung
cấp.
- Tiêu chí đánh giá:
+ Câu 1: tóm tắt bài viết đúng dung lượng, đủ các nội dung cơ 5 điểm
bản, đúng quan điểm của tác giả bài viết:
+ Câu 2: xác định đúng, đầy đủ những điểm giống và khác nhau 3 điểm
giữa các vấn đề theo yêu cầu của bài:
+ Câu 3: đưa ra được quan điểm cá nhân về vấn đề theo yêu cầu 2 điểm
của bài có căn cứ khoa học, lập luận thuyết phục:

52
 Tổng: 10 điểm
Lưu ý: Bài làm đóng thành quyển, không đóng giấy bóng
kính.
 Thi kết thúc học phần
- Hình thức: Thi vấn đáp, sinh viên không được sử dụng tài liệu.
- Tiêu chí đánh giá bài thi vấn đáp:
+ Trả lời chính xác, rõ ràng, khúc chiết câu hỏi chính: 7 điểm
+ Trả lời rõ ràng, chính xác câu hỏi thêm: 3 điểm

Tổng: 10 điểm

53
 MỤC LỤC
Trang
1 Thông tin về giảng viên 3
2 Môn học tiên quyết 4
3 Tóm tắt nội dung môn học 4
4 Nội dung chi tiết của môn học 4
5 Mục tiêu chung của môn học 8
6 Mục tiêu nhận thức chi tiết 9
7 Tổng hợp mục tiêu nhận thức 19
8 Học liệu 19
9 Hình thức tổ chức dạy học 27
10 Chính sách đối với môn học 52
11 Phương pháp, hình thức KTĐG 52

54