CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ ĐỀ TÀI

1. Sự cần thiết nghiên cứu đề tàiVới bất cứ một quốc gia nào, bất cứ một
nền kinh tế nào thì vốn luôn là một trong những yếu tố quan trọng quyết
định đến sự tăng trưởng kinh tế. Tín dụng của các ngân hàng thương mại
(NHTM) là một trong những hình thức sử dụng vốn đối với các doanh
nghiệp nói chung và các doanh nghiệp vừa và nhỏ nói riêng. Tuy nhiên,
giai đoạn từ năm 2008 đến nay thì vấn đề cấp tín dụng đối với các doanh
nghiệp vừa và nhỏ gặp không ít những khó khăn và tồn đọng như: sự an
toàn, chất lượng, hiệu quả…Câu chuyện dòng vốn giữa ngân hàng và
doanh nghiệp hiện đang rất nóng. Doanh nghiệp ta than về ngân hàng, bởi
vì lãi suất cho vay bị đẩy lên cao, quá sức chịu đựng của doanh nghiệp.
Nhưng ngân hàng lại cũng có cái lý lẽ của ngân hàng. Đầu tiên, là việc
chính sách tiền tệ thắt chặt, dòng vốn huy động khó khăn nên ngân hàng
buộc phải huy động lãi suất cao để hút vốn. Huy động lãi suất cao thì phải
cho vay với lãi suất cao là đương nhiên. Tiếp đến là rủi ro nợ xấu luôn có
khả năng xảy ra, nhất là trong thời kỳ nền kinh tế đang gặp khủng hoảng
như hiện nay. Từ đây dẫn đến hệ lụy là từ đầu năm 2011 đến nay, đã có
hơn 50.000 doanh nghiệp bị phá sản, ngừng hoạt động...Vốn có lẽ là bài
toán khó nhất cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân.
Hơn 97% doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong đó có
đến 91% là nhỏ và siêu nhỏ. Theo khảo sát chỉ có 20% số doanh nghiệp
này tiếp cận được với nguồn vốn ngân hàng. Một trong những ngân hàng
lớn nhất của Việt Nam là Vietcombank cũng chỉ dành 8-10% vốn tín dụng
của mình cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.Việt Nam có những nghịch lý rất
đặc thù. Đó là, các ngân hàng nông thôn sau khi nâng cấp trở thành ngân
hàng đô thị thì lại ít chú trọng phục vụ cho các doanh nghiệp nhỏ và hộ
nông dân. Trong khi 80% trong tổng số 3.000 ngân hàng ở Mỹ, chỉ phục vụ
cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.Hiện nay, nhiều doanh nghiệp khát vốn
nhưng gặp khó khăn trong việc tiếp cận được nguồn vốn cho vay của các
ngân hàng, điều này ảnh hưởng lớn đến sự tồn tại, phát triển của doanh
nghiệp và hơn nữa là ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế Việt
Nam nói chung. Vậy những khó khăn mà doanh nghiệp ở Việt Nam hiện
nay đang phải đối mặt khi vay vốn từ ngân hàng nằm ở đâu? Và chúng ta
có những giải pháp gì cho những khó khăn đó? Đây chính là những băn
khoăn và lý do để nhóm đưa ra quyết định chọn đề tài nghiên cứu: “ Những
yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận vốn vay của các doanh nghiệp
vừa và nhỏ trong giai đoạn hiện nay tại Việt Nam và giải pháp”. Hy vọng,
bài nghiên cứu này phần nào giải đáp được bài toán về vốn cho các doanh
nghiệp vừa và nhỏ, góp phần thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế Việt Nam
nói chung và cho ngành ngân hàng nói riêng.2. Mục tiêu nghiên cứu2.1
Mục tiêu chung- Xây dựng mô hình nghiên cứu về những yếu tố ảnh
hưởng đến khả năng tiếp cận vốn vay ngân hàng của những doanh nghiệp
vừa và nhỏ trong giai đoạn hiện nay, trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp
thiết thực giúp doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp vừa và nhỏ nói riêng
tiếp cận dễ hơn nguồn vốn vay từ ngân hàng.- Dựa trên mô hình vừa xây
dựng được giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể đo lường, đánh giá
chính xác khả năng tiếp cận vốn vay của mình, từ đó có những điều chỉnh
hợp lý để đáp ứng yêu cầu của các ngân hàng, cân bằng lợi ích giữa hai
bên.2.2 Mục tiêu cụ thể- Tập trung phân tích vai trò của hệ thống ngân
hàng trong việc cung ứng nguồn vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ
trong giai đoạn 2008-2012 tại Việt Nam. - Phân tích chi tiết những rào cản
hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng của khu vực
này- Đưa ra các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao khả năng tiếp cận
nguồn vốn vay ngân hàng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.3. Câu hỏi
nghiên cứu- Các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã có những khó khăn gì trong
việc tiếp cận nguồn vốn vay từ phía các ngân hàng thương mại trong giai
đoạn 2008-2012?- Những giải pháp nào nhằm nâng cao khả năng tiếp cận
vốn vay từ ngân hàng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong tình hình
nền kinh tế như hiện nay?4. Phạm vi nghiên cứu- Không gian: Khu vực
Thành Phố Hồ Chí Minh- Thời gian: Giai đoạn 2008-2012- Đối tượng
nghiên cứu: Các doanh nghiệp vừa và nhỏ và ngân hàng thương mại tại
khu vực Thành Phố Hồ Chí Minh - Vấn đề nghiên cứu: Những yếu tố ảnh
hưởng khả năng tiếp cận vốn vay của những doanh nghiệp vừa và nhỏ. 5.
Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết về vốn vay và
các nhân tố ảnh hưởng khả năng tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp vừa
và nhỏ, nghiên cứu đề nghị thu thập những thông tin liên quan. Sau đó sử
dụng kết hợp nhiều phương pháp như: tài liệu, phỏng vấn, điều tra, thống
kê, phân tích, tổng hợp. Dựa trên số liệu thu thập được, nhóm nghiên cứu
sẽ sử dụng công cụ SPSS để xử lý dữ liệu và xác định các nhân tố ảnh
hưởng đến khả năng tiếp cận vốn vay của những doanh nghiệp vừa và
nhỏ trong giai đoạn 2008-2012 tại Việt Nam. Cuối cùng xác định mô hình
hoàn chỉnh sau khi thực hiện kiểm định.6. Kết quả mong đợi Tìm ra đúng
rào cản, đúng nút thắt đang làm hạn chế khả năng tiếp cận dòng vốn vay
tại ngân hàng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam trong giai
đoạn nền kinh tế khó khăn, khủng hoảng như hiện nay. Qua đó đưa ra
được các giải pháp phù hợp, ứng với mỗi mặt khó khăn trên. Có như thế
mới phần nào giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ tìm ra được đáp án đúng
về bài toán vòng xoay vốn đang ảnh hưởng đến khả năng tồn tại và phát
triển của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.7. Ý
nghĩa của bài nghiên cứu- Các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các
ngân hàng thương mại tại Việt Nam có thể dựa vào kết quả đạt được của
bài nghiên cứu nhằm tham khảo, xem xét các chiến lược kinh doanh cho
phù hợp, rút ngắn khoảng cách giữa ngân hàng và doanh nghiệp.- Bài
nghiên cứu có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các công trình
nghiên cứu kế tiếp để hoàn thiện hơn những mặt còn thiếu sót.- Bài nghiên
cứu có thể được dùng làm tài liệu cho sinh viên, học viên cao học, giáo
viên trong việc học tập và giảng dạy.8. Kết cấu của bài nghiên cứuBài
nghiên cứu được chia thành 5 chương, cụ thể:Mở đầu: Tổng quan về đề
tài nghiên cứuChương I:Cơ sở lý thuyếtChương II: Thực trạng tình hình
tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp vừa và nhỏ giai đoạn 2008-2012 ở Việt
NamChương III: Xây dựng mô hình nghiên cứuChương IV: Kết quả nghiên
cứuChương V: Một số đề xuất và kiến nghị về giải pháp nhằm nâng cao
khả năng tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp vừa và nhỏ