1

• Kron yapılacak bir dişe yapılan preparasyonun

amacı, dişin boyutlarını hazırlanacak
restorasyonun kalınlığına eşit miktarda
küçültmektir.
 3

Diş preparasyonu beş temel ilke çerçevesinde

gerçekleştirilir (Shillinburg’a göre)

DİŞ PREPARASYON PRENSİPLERİ

1. Diş dokusunun korunması

2. Tutuculuk ve direnç
3. Yapısal dayanıklılık
4. Kenar uyumu
5. Periodonsiyumun korunması
 4

1. DİŞ YAPISININ KORUNMASI

• Bir restorasyon kayıp diş dokusunu telafi

ederken aynı zamanda kalan diş dokusunu da
korumalıdır.
 5

• Restorasyon kalan diş yapısını korumalıdır.

Bunun için:
Diş yüzeylerinden aşırı preparasyon
yapılmamalıdır
 Aşırı okluzal kesim yapılmamalıdır. Okluzal
yüzeyde okluzal forma uygun bir preparasyon
yapılmalı, okluzal yüzey düz kesilmemelidir.

Aşırı kesim yapılırsa ne olur?

Dişte ısıya aşırı duyarlılık oluşur(termal

hipersensitivite)
Pulpada enflamasyon ve nekroz oluşur
Tutuculuk ve direnç kaybolur
 6

• Diş yapısının korunması ve kontrolsüz olarak

aşırı miktarda diş dokusu kaybını engellemek
için yeterli miktarda (uygun miktarda) sağlıklı
diş dokusunun aşındırılması gerekir. Bu; döküm
restorasyonlar için 1-1,5 mm diş yapısının
aşındırılması demektir.
 7

• Yan duvarlardaki açılanmaların dışında, diş kesildikten

sonra orijinal diş anatomisini devam ettirebiliyorsa, diş
düzgün olarak küçültülmüş demektir. Bu diş dokusunun
hemen hemen her yerden eşit miktarda kesildiğini
gösterir. Diş kesimi sırasında normal diş anatomisini
takip etmek geri dönüşü olmayan yaralanmalara karşı
pulpayı koruyacaktır.
 8

2. TUTUCULUK VE DİRENÇ

Tutuculuk (Retansiyon):
Restorasyonun dişin uzun aksı boyunca veya giriş yolu
boyunca prepare edilmiş diş yüzeyinden
uzaklaşmasının önlenmesidir.

Direnç (Rezistans):
Apikal veya oblik yönde gelen kuvvetlerle restorasyonun
dişten uzaklaşmasının önlenmesidir.

Gerekli tutuculuğun ve direncin sağlanması için diş

kesiminin, dişin geometrik formuna uygun yapılması
gerekir.
 9

Tutuculuk ?
• Tutuculuk restorasyonun giriş
yolu veya diş kesiminin uzun
ekseni boyunca yerinden
çıkmasını engeller.

• Direnç ise restorasyonun dik

veya yatay yöndeki kuvvetlerce
yerinden oynatılmasını engeller
ve restorasyonun okluzal
kuvvetler altında hareket
etmesini önler.

• Tutuculuk ve direnç birbiriyle

ilişkilidir ve genellikle bir
bütün oluşturur niteliktedir.
 10

Tutuculuk?

• Tutuculuğun temel
birimi aynı kesitte
birbirine karşıt iki
vertikal yüzey
olmasıdır.

• Bunlar, bir tam

kronun bukkal ve
lingual duvarları
gibi iki dış yüzey
olabilir.
 11

• Restorasyon yapımından
sonra kesilmiş diş
üzerine yerleştirildiği
için, kesimin aksiyal (yan)
duvarları restorasyonun
oturmasına izin verecek
şekilde paralel yada
hafifçe konik olmalıdır.

• Restorasyonun
yerleştirilmesinde
problem olmadan ve
andırkat oluşturmadan
ağız içinde tam anlamıyla
paralel duvar oluşturmak
zordur.
 12

Tutuculuk ve direnç sağlayabilmek için preparasyon

nasıl yapılmasıdır?

• 1. Aksiyel duvarlar arasında

uygun bir açı olmalı
• 2. Kron(diş) boyu mümkün
olduğunca yüksek olmalı
• 3. Gerektiğinde paralellik
sağlanmalı
• 4. Retantif unsurlar uygun
olarak kullanılmalı
• 5.Andırkatlardan kaçınılmalı
• 6. Giriş yolu oluşturulmalı
 13

KONİKLİK
• Teorik olarak, kesimin
karşıt duvarları ne kadar
paralele yaklaşırsa
tutuculuk da o kadar
fazla olacaktır.

• Buna bağlı olarak kesimin

yüzey alanı ne kadar
büyükse tutuculukta o
kadar fazla olacaktır.
 14

KONİKLİK
• Diş kesimi sırasında koniklik
oluşturulması, tutuculuk
üzerindeki olumsuz etkisi
nedeniyle en az düzeyde
olmalıdır.

Koniklik ne kadar
artarsa,
restorasyonun
tutuculuğu o
kadar azalır.
 15

KONİKLİK
• Konikliğin 16 derece
olduğu bir kesim, klinik
olarak uygulanabilir ve
tutuculuğu da yeterli
bir kesimdir.

• Koniklik anterior
dişlerde 10 dereceye
kadar düşerken, arka
dişlerde yapılan
kesimlerde 22
dereceye kadar
çıkabilir.
 16

• Kısaca anlatmak gerekirse büyük dişlerde

yapılan kesimler küçük dişlerde yapılan
kesimlerden daha tutucudur. Molar dişlerdeki
tam kron kesimi premolardakinden daha
tutucudur. Çünkü molar dişin yüzey alanı daha
geniştir.
 17

GİRİŞ YOLU

Tek bir giriş yolu

olmalıdır


 18

Çok sayıda giriş Giriş yolu yok

yolu
 19

3. YAPISAL DAYANIKLILIK

Normal Yetersiz Aşırı

• Restorasyon oklüzal kuvvetlere karşı
koyabilecek bir kütleye sahip olmalıdır.
• Bu hacim diş kesimi tarafından oluşturulmuş
boşlukla sınırlanmıştır.
• Yalnızca bu şekilde, restorasyonun okluzyonu
uyumlu, aksiyel konturları normal olur. olabilir.
 20

Yapısal dayanıklılık sağlamak için

1. Yeterli okluzal
aşındırma

2. Fonksiyonel
tüberkülün bizotajı

3. Yeterli aksiyel
aşındırma

yapılır
 21

• Yeterli okluzal
aşındırma

• Fonksiyonel
tüberkül eğimleri
 22

YAPISAL DAYANIKLILIK
• Okluzal aşındırma: Yeterli
metal kütlesi ve
restorasyon için yeterli
dayanıklılık elde
edebilmenin en önemli
koşullarından biri oklüzal
mesafedir.
• Full metal kronlarda
fonksiyonel tüberküllerde
(üst azı ve küçük azıların
lingual, alt azı ve küçük
azıların bukkal tüberkülleri)
1,5 mm’lik açıklığa ihtiyaç Fonksiyone tüberküller üst
vardır çenede bukkal, alt
• Fonksiyonel olmayan
tüberküllerde ise 1 mm
yeterlidir.
 23

Okluzal Aşındırma

• Okluzal yüzeyde eğimli

düzlemlerin
oluşturulmasının amacı
karşıt ark ile olan yeterli
açıklığın sağlanmasıdır.
• Düz okluzal yüzey,
kesimin fazla kısalmasına
neden olacaktır.
 24

Yetersiz okluzal aşındırma

• Restorasyonu zayıflatır.
• Okluzal yüzeyin anatomik oluklarının yeterince
aşındırılamaması da iyi bir fonksiyonel morfoloji
için yeterli mesafe olmasını engelleyecektir.
• Bitim işlemleri sırasında ya da ağız içindeki
aşınma nedeniyle restorasyon çok daha kolay
delinebilecektir.
 25

Fonksiyonel Tüberkülün Bizotajı

• Okluzal aşındırmanın bir parçasıda fonksiyonel tüberkülün
bizotajıdır.
•
• Fonksiyonel tüberküllerdeki geniş bizotaj okluzal temasın
yoğun olduğu bölgelerde yeterli metal kütlesi için boşluk
oluşturur. Mandibular dişlerin bukkal tüberküllerine,
maksiller dişlerin palatinal tüberküllerine fonksiyonel
tüberkül eğimleri verilir.
 26

Fonksiyonel tüberkül bizotajının

eksikliği bazı problemlere neden
olur:

1. Restorasyonda yani kron

yüzeyinde ince alanlara ve
perforasyona neden olabilir

2. Aşırı kontur oluşumu ve

kötü okluzyonla
sonuçlanabilir.

3. Bukkal yüzeyin aşırı

eğimlendirilmesi tutuculuğu
azalttığı gibi, diş yapısında
da aşırı kayba neden olur.
 27

AKSİYEL AŞINDIRMA

• Aksiyel kesim restoratif malzemenin yeterli

kalınlığa ulaşabileceği bir boşluk yaratmada
önemli bir rol oynar.
• Yetersiz aksiyel aşındırma deformasyona
uğrayabilecek ince duvarlara veya periodontal
problemlere neden olabilecek aşırı konturla
sonuçlanabilir.
 28

4. KENAR UYUMU
Restorasyonun kenarı, kesimin bitim çizgisinin iç
yüzeyiyle bire bir uyum göstermelidir.
Marjinler yani preparasyonun
bitim çizgisi

1) Belirgin olmalı
2) Süreklilik göstermeli
3) Düzgün ve pürüzsüz olmalı
4) Uygun seviyede sonlanmalı
5) Dişeti konturunu takip
etmeli
6) Yandaki dişlerle kontakları
açık olmalıdır
 29

Bitim çizgileri-basamak çeşitleri

1. Chamfer (oluk)
2. Derin chamfer
3. Shoulder (omuz)
4. Yuvarlatılmış shoulder
5. Bizotajlı shoulder
6. Knife edge-feather edge-bıçak sırtı
30
31
 32

1. KNIFE EDGE

• Posterior (arka) molar bölgede uygulanabilecek en

kolay kesim tipi budur. Ağızda kesim yapılması en zor
bölge ulaşılabilirliği nedeniyle posterior bölgedirBitim
çizgisinin bu tipi çok dikkatli kesilmelidir. Aksi
takdirde aksiyel aşındırma belirgin bir bitim çizgisi
oluşturamaz ve silikleşir. Posterior dişleri kesmek ön
dişleri kesmekten daha zordur. Bu bitim çizgisi tam
metal restorasyonlar için tercih edilir.
 33

• Restorasyonun, bu ince bitim çizgisine uyacak kenarı

da mum modelaj ve döküm sırasında hassas olarak
oluşturulamaz. Metal restorasyonun knife edge dişeti
bitim çizgisi yeterli sertliğe sahip değildir ve döküm
okluzal kuvvetlere maruz kaldığında deforme olma
ihtimali vardır.
 34

2. CHAMFER
• Tam metal
restorasyonlar için
tercih edilen bitim
çizgisi şeklidir.
• Bu bitim çizgisi sement
üzerinde en az strese
neden olmaktadır.
• Yuvarlak uçlu konik
elmas frezle
hazırlanır.
• Shoulder bitim
çizgisiyle
karşılaştırıldığında
koruyucu tiptir.
 35

• 3. SHOULDER
• Shoulder, porselen jaket kron için tercih
edilen bitim çizgisidir. Geniş basamak oklüzal
kuvvetlere karşı direnç sağlar ve porselenin
kırılmasına yol açabilecek stresleri azaltır. Bu
bitim çizgisi tam kron için dişin labial
yüzeyinde de hazırlanabilir.
 36

• Çok belirgin bir bitim çizgisi olmasına rağmen

komple shoulder kesimi çok zordur. Shoulder
bitim çizgisinde kesimin aksiyal yüzeyi ile
basamak arasında 90° derecelik açı vardır.
Shoulder mevcut basamağa bizotaj eklenerek
modifiye edilebilir.
 37

5. PERİODONSİYUMUN
KORUNMASI

• Bitim çizgilerinin konumu restorasyonun uzun

süreli başarısı ve üretim kolaylığı ile doğrudan
alakalıdır.
• En iyi sonuçlar mümkün olduğu kadar pürüzsüz
ve tam olarak temizlenebilir kenarlarla elde
edilir.
 38

Sabit protetik restorasyonlarda marjinler diş

eti ile ilişki yönünden 3 şekilde sınıflanabilir:

- Sub-gingival

- Supra-gingival

- Dişeti hizasında (Equigingival)

 39

Diş preparasyonunda genel hatalar

• Yetersiz preparasyon

• Aşırı kesim

• Uniform preparasyon yapılmaması

• Andırkatların oluşturulması