Tam Protezlerde Ölçü Teknikleri, Boxing ve Daimi Model

Elde Etme

Tam Protezlerde Ölçü 4. Ölçü almadaki seans sayısına göre

Protezin üzerine oturacağı destek dokularla kenar A. Tek seanslı ölçüler
örtücülüğünü sağlayan çevre yumuşak dokuların, B. Birden fazla seanslı ölçüler
ağız içerisinde değişen derecelerde sertleşme
özelliği gösteren plastik maddelerle negatif 5. Ölçüde kullanılan malzeme sayısına göre
benzerlerinin oluşturulmasıdır. A. Tek ölçü malzemesi
Ölçü bu dokularla aynı hacim ve şekilde B. Birden fazla ölçü malzemesi
modellerin elde edilmesi için alınır.

6. Ölçü kenarlarının durumuna göre

Ölçü Işleminin Amaçları
A. Ölçü kenarlarını değişikliğe tabi tutmayan
1. Alveolar kretlerin korunması
yöntemler
2. Destek
B. Ölçü kenarlarını özel yönteme tabi tutan
3. Retansiyon
yöntemler
4. Stabilite
C. Ana modelde ölçü kenarlarının kazınması
5. Estetik

1.1 Mukostatik Ölçü Yöntemleri

Ölçü Ile Ilgili Genel Prensipler
• Basınçsız ölçü veya minimal basınçlı ölçü
→ Tüm bazal oturma sahasını içine almalıdır.
• Mukozanın statik halde (istirahat) kaydı alınır.
→ Çevre yumuşak dokularla uyum içerisinde
En önemli tutuculuk faktörü: Yüzey gerilimi
olmalıdır.
(Tükürük)
→ Kenar şekillendirmesi yapılmalıdır.
• Tutuculuk adezyon ve yüzey gerilim kuvvetleri
→ Kaşık içerisinde ölçü maddesi için yeterli akan
yoluyla sağlanır.
bulunmalıdır.
• Mukozanın gevşek karakterde olduğu
→ Selektif basınçlı ölçü teknikleri tercih edilmelidir.
durumlarda ve genellikle alt tam protez
→ Ağız dokularına zarar vermeden çıkarılmalıdır.
ölçüsünde kullanılır.
→ Ölçü kaşığı rehber mekanizmalar içermelidir.
• Ölçü kaşığı metal ve delikli olmalı, akışkan
→ Ölçünün dış yüzey formu, bitmiş protezinkine
kıvamda yumuşak ölçü maddesi
benzerlik göstermelidir.
• Ölçü alma sırasında dokulara bastırılıp basınç
uygulanmamalı
Ölçü Tekniklerinin Sınıflandırılması
1. Uygulanan basınca göre • Bu yöntemde hem mukoza hem de kemik

A. Mukostatik yöntem dokusu devamlı basınç altında değildir.

B. Mukokompresif yöntem • Kaide plağı dokulara basınç yapmaz.

C. Selektif basınçlı yöntem • Yüksek akışkanlık, Düşük viskozite ölçü

malzemeleri

2. Ölçü tekniğine göre • Kenar şekillendirme yapılmaz.

A. Açık ağız • Bu teknikte; protezin mukozaya adaptasyonu

B. Kapalı ağız çok iyidir ancak periferik kapama zayıftır.

3. Kullanılan ölçü kaşığının türüne göre

A. Standart kaşık
B. Kişisel kaşık
1 - Lorin Cemiloğlu
1.2 Mukokompresif Ölçü Yöntemi
• Basınçlı veya pozitif basınçlı ölçü tekniği
• En uygun ölçü malzemesi olarak stenç kullanılır.
• Üst tam protez ölçülerinde uygulanır.
• Uygulanan basıncın, hastanın normal
fonksiyonel basıncına benzediği savunulur.
• Bu yöntem için hermetik kapama olmazsa
olmazdır.
• Çiğneme sırasında tutuculukları çok iyidir.
• Ölçü maddesi olarak stenç veya koyu kıvamda
ZOE
• Canlı dokuların sürekli basınç altında kalması
sağlıklı değil
1.3 Selektif Basınçlı Ölçü Yöntemi
• Mukokompresif ve mukostatik ölçü
yöntemlerinin aynı vakada uygulanmasıdır.
• Alveol kreti, alt çenede yanak bölgesi (buccal
shelf), üst çenede Postdam sahası birincil basınç
alanlarıdır (basınçlı ölçü- mukokompresif kısım,
yoğun kortikal kemik, mukoza sert ve stabil)
• Basınç istenmeyen bölgelerde, dokular yer
değiştirmeden istirahat halinde alınır (mukostatik
kısım).
• Selektif basınçlı ölçü yönteminde; protez
kenarlarının fonksiyonel kas hareketlerine uygun
olarak ve kaide plağının altına hava ve diğer
maddeler girmeyecek şekilde hermetik olarak
kapatılmış olması gerekir.
• En popüler teknik
2.1 Açık Ağız Tekniği
• Protezin çiğneme kuvvetlerine maruz kaldığında
yer değiştirmesini önlemek
• Kişisel kaşık
• Hekim parmak ile baskı (destek) uygularken
hastanın ağzı hafif açıktır
2.2 Kapalı Ağız Tekniği
• Destekleyici dokular, fonksiyonel bir ilişki içinde
kaydedilir.
• Mum şablonlar aracılığıyla çiğneme basıncına
benzer bir basınç uygulanır.
2 - Lorin Cemiloğlu
• Kenar şekillendirme yapılır ve ağız kapalı
pozisyondayken daimi ölçü alınır.
3. Prefabrike Kaşık - Kişisel Kaşık
A) Prefabrike kaşık
B) Kişisel kaşık
• Aljinat veya ölçü stenci ile teşhis ölçüsü almak
için prefabrik kaşıklar kullanılır.
• Genelde kaşık kenarları uyumsuz ve uzundur.
• Kişisel kaşıklar teşhis modeli üzerinde yapılır.
• Kişisel kaşıklar ağıza modifiye edilir ve daimi
ölçü için kullanılır.
• Kişisel kaşık yapımında soğuk akrilik ve termoset
vinil reçine kullanılır.
4.1 Tek Seansta Alınan Ölçüler
• Fabrikasyon kaşık
• Ölçü alındıktan sonra kutulanarak sert alçı ile
dökülür ve ana model elde edilir
4.2 Birden Fazla Seansta Alınan Ölçüler
• Bireysel kaşık
• Daha başarılı
5. Ölçüde Kullanılan Malzeme Sayısına Göre
A) Tek bir ölçü maddesi kullanarak tamamlanan
ölçüler
• Başından beri sadece bir tek malzeme
kullanılarak ölçünün alınmasıdır.
B) Birden fazla ölçü maddesi kullanarak
tamamlanan ölçüler
• Alginat >>> Bireysel Kaşık >>> Kerr Stenç >>>
Çinko oksit öjenol
6. Ölçü Kenarlarının Durumuna Göre
A) Ölçü kenarlarında herhangi bir değişiklik
yapmadan pasif olarak alınan ölçüler
B) Ölçü kenarları özel bir işleme tabi tutularak
alınan ölçüler
• Çevre dokularının fonksiyonel hareketleri ölçü
maddesine aktarılır
• Yeşil Stenç Kerr
C) Model üzerinde ölçü kenarlarının kazınması
• Ampirik yöntem
Dişsiz Çenelerde Kullanılan Ölçü Materyalleri → Alçı modelin ölçüden ayrılması için 50-60 C'lık
1. Çinko oksit öjenol sıcak su içinde 5 dk kadar bekletilmesi gerekir.
2. Ölçü alçısı → Ölçü dezenfeksiyonu gluteraldehit ve iodofor
3. Sentetik elastomerler eriyikleri ile sağlanır.
4. Aljinat
5. Ölçü stenci İlk Ölçü (anatomik)
6. Doku şartlandırıcı ● standart kaşık
Teşhis modeli hazırlama
Aljinat Kişisel kaşık hazırlama
→ İrreversible Hidrokolloid Kenar şekillendirme
→ Kullanımı basit ve kolay ● Border molding
→ Hata riski yüksek Daimi ölçü
→ Açık havada kalırsa – Kontraksiyon , Sinerezis Daimi model hazırlama
→ Su içinde kalırsa – imbibisyon ● Boxing ve ölçü dökme
→ Kesinlikle kaşıktan ayrılmamalı
→ İlk 15 dk’ da dökülmeyecekse nemli beze sarılır Kişisel Kaşığın Uyumlanması
• Sınırlar protezin fonksiyonel sınırlarından 2-3
İmpression compound - stenç mm daha kısa olmalıdır.
→ Mukostatik teknikle kullanılmaz • Kaşık, son ölçü ile aynı şekle sahip olmalıdır.
→ Basınç oluşturması için çok ısıtılması gerekir –
Bu durumda ağızda uygulanamaz Kenar Şekillendirme (Border Moulding)
→ Ağıza uygulanmadan önce 50-60 C’ ye kadar ■ Çevre dokularının fonksiyonel hareketlerinin

ısıtılmalı protez kenarlarına yansıtılmasıdır.

→ Tükürükten etkilenmez ■ Ölçü kaşıklarının uyumu kontrol edildikten sonra

→ Düzeltilebilir – Tekrar uygulanabilir
Çinko Oksit Öjenol - Avantajları
→ Tükürük maddenin sertleşme reaksiyonunu
hızlandırır. Tükürük varlığında rahat kullanılır.
→ Kuru kaide plağına kolay yapışır.
→ Net ölçü, akıcı
→ Ölçü tekrar ağıza sokulup retansiyon denemesi
yapılabilir.
→ Sertleşme sürecindeki boyutsal değişikliği
hemen hemen yoktur.
→ Ölçü dökülmeden önce izolasyonu gerekmez.
Çinko Oksit Öjenol - Dezavantajları
→ Kuru ağızlarda mukozaya yapışabilir.
→ Öjenolden dolayı mukozada yanma hissi
oluşabilir.
→ Sertleşme süresi uzun.
sıra kenarların Kerr stenci ile kapatılmasına gelir.
Bu işlem kullandığımız stencin firma ismiyle
kısaca “Kerr’leme” diye adlandırılır.
■ Kerr’leme işlemi protez kenarlarının hermetik
olarak kapatılabilmesi için dokuların biraz
bastırılmasıdır.
■ Hermetik kapama: Özel kaşık kenarlarının, son
ölçü alınmadan önce kaide plağının altına hava
ve diğer maddelerinin girmemesi için Kerr stenci
ile kapatılmasıdır.
Kenar Şekillendirme Prosedürleri: Malzemeler
ve Teknikler
Kenar şekillendirme malzemeleri belirli özelliklere
sahip olmalıdır;
1. Kaşıkta stabil durması için yeterli hacme
sahip olmalı
2. Sertleşme süresi 3-5 dakika olmalıdır.
3. Kaşığın ağza yerleştirilmesi sırasında akıcı
olmamalı

3 - Lorin Cemiloğlu
 4. Kaşığın yerleştirilmesini takiben parmakla Hastaya çenesini kapatması ve bir yandan diğer
eksik alanlara ekstra malzeme yana hareket ettirmesi söylenir ve ardından
eklenebilmeli hemen geniş açması istenir.
5. Fazla malzeme kolayca çıkarılabilir ve Ayrıca hastaya emme ve yutkunma hareketleri
kenar şekillendirme tekrarlanabilir olmalı yapması söylenir.
6. Sertleşme süresi bittiğinde yeterli Ayrıca hekim kaşığı tuttuktan sonra o tarafa
stabiliteye sahip olmalı hastanın yanaklarını gerer ve kaşığın üzerine
7. Uygulaması kolay olmalı yatırır.
Bir süre beklenilir ve çıkarttırılarak soğutulur.
Üst Çene Kenar Şekillendirme Bundan sonra aynı işlem karşı tarafta da yapılır.
4 ayrı bölüm halinde yapılmalıdır:
Sağ ve sol bukkal kenarlar, postdam alanı ve Bukkal frenulum bölgesi için tekrardan kerr ısıtılır
labial bölge ve tekrar ağza yerleştirilir.
Hekim yanakları ve frenulumu manuel olarak
önce aşağıya doğru bileşiğin içine ve ardından
ön-arka yönde manipüle eder.
Kaninler arasındaki labial bölge için tekrardan
kerr ısıtılır ve kaşığın üstüne yerleştirilir.
Hastaya gülümsemesi söylenir.
Üst dudak aşağıya doğru çekilmemelidir.
Bu hareket bu bölgede daha kısa proteze neden
olur.
Hastanın üst dudağı kaldırılır ve frenulum dikey
olarak yumuşatılmış bileşiğin içine hareket ettirilir
ve frenulum hareketi sağlanır.

Üst ölçü kaşığı kurutulur.

Posterior palatal seal alanı maksiller protezin
Çünkü stenç ıslak yüzeylere yapışmaz.
retansiyonu için en önemli alandır ve kenar
Önce sağ veya sol tarafta (ayrı ayrı), köpek
şekillendirme işlemi sırasında şekillendirilmelidir.
dişinden tubere kadar bölgede ölçü kaşığının
Titreşim çizgisi belirlenmelidir. ‘Ah’ dedirtilerek
kenarına alevde yumuşatılmış çubuk Kerr stenci
sabit kalemle işaretlenmelir.
(yeşil renklisi) konulur.
Yeşil renkli olan Kerr stencinin ağız ısısında plastik
Kerr’leme bittikten sonra, kenarların iyice kapatılıp
durumunu daha uzun süre sürdürdüğü bilinir.
kapatılmadığını kontrol etmek için kaşığın
sapından tutularak bükülür. Tutuculuk yoksa
Sonra ılık suya daldırılır.
yeniden Kerr eklenir ve işlemler tekrarlanır.
Bunun nedeni maddeyi daha homojen olarak
yumuşatmak, ayrıca ısısını bir miktar
Kerr’leme işleminde en dikkat edilecek nokta,
giderebilmektir.
stenci yumuşatırken keskin ve ince bir alev
Kaşık ağza uygulanır.
kullanmaktır. Bu durumda sadece istenilen
Ölçü kaşığını ağza sokarken önce stençsiz tarafın
kısımlar yumuşatılabilir.
ağza sokulması sonra ağız köşesinin aynayla
ekarte edilerek ve stenci dudaklara değdirmeden
stençli kenarın yerli yerine yerleştirilmesi gerekir.

4 - Lorin Cemiloğlu
 Maksiller Protezlerde Sık Görülen Kenar
Her uygulamadan sonra kaşığın soğutulması ve
Şekillendirme Hataları
gerekli düzeltmelerin yapılmasından sonra tekrar
1. Bir kişi konuştuğunda, çiğnediğinde,
ağza sokularak kontrol edilmesi gerekir. Dokularla
yutkunduğunda, esnediğinde, ıslık çaldığında,
temas eden stenç kesimleri donuk, mat bir
dudaklarını ıslattığında veya ağzını açıp
görünüm kazanırlar.
kapattığında, periferal kenar dokuları hareket
Dokularda temas olmazsa, alevin stenç üzerinde
eder. Dokular şekillerini, yerlerini ve gerginliklerini
meydana getirdiği parlaklık kaybolmaz ve
değiştirebilir. Bu nedenle. bir ölçü fonksiyonel
ağızdan çıkarıldıktan sonra yine parlaklıklarını
olarak adapte edilmezse veya yeterince
muhafaza ederler.
uzatılmazsa, protez stabilite ve/veya retansiyonu
Bu kesimlere yeniden stenç eklenmesi ve ağza
elde edilemez.
uygulayarak fonksiyonel hareketlerin yaptırılması
gerekir.
2. Koronoid çıkıntının fonksiyonel hareketleri,
protezin yerinden çıkmasına veya kaide
Üst çenede bu şekilde bütün kas hareketleri kaşık
sınırlarının aşırı genişlemesi durumunda ağrıya
kenarındaki stenç maddesine intikal ettirildikten
neden olabilir.
sonra, ölçü kaşığı son bir kez yeniden ağza
uygulanır. Sapından tutularak sağa ve sola, aşağı
3. Aşırı genişlemiş veya yetersiz kaide sınırları,
ve yukarı bükülür.
dudak bölgesindeki protez kaide materyalinin
Kenarların dokulardan ayrı olmaması gerekir.
overkonturlu veya az konturlu olmasına neden
Ayrıldığı takdirde, oralarda stencin az geldiğine ve
olan maksillanın estetik kaybına neden olabilir.
vestibül kıvrımlarını doldurmadığına
Overkontur hasta için rahatsız edici olabilir.
hükmedilerek yeniden Kerr ilavesi yapılır.

4. Uygun şekilde uzatılmış bir protez kaidesi, kaide

Kaşığın arka sınırı çok önemlidir. Protezlerin büyük
çoğunluğu bu kesimin hatası yüzünden başarılı
olmamaktadır.
Buraya Kerr stenci koyduktan sonra hastaya
birkaç defa ağzından kuvvetle ‘Aah’ demesi
söylenir.
Çünkü bu durumda yumuşak damağın maksimal
yükselişi stence intikal edecek ve protez bittikten
sonra, yumuşak damak aşırı yükselse bile,
protezde bir düşme veya en azından bir tutuculuk
azalması olmayacaktır.
yüzey alanını artırarak hem stabiliteyi gem de
retansiyonu artırır.
5. Frenulum bağlanma alanı genellikle yetersiz
veya aşırı genişletilebilir. Az genişletilmiş frenulum
alanları, ağrıya neden olur. Frenulum bölgesinin
aşırı genişletilmesi retansiyonu azaltabilir.
Üst Çenenin Son Ölçüsünü Alma
Çinko oksit-öjenol yapımcı firmanın uyarılarına
uygun olarak karıştırılır ve ölçü kaşığının içinde,
çıkıntı yapan durdurucuları tam kapatacak kadar
ve kenarlardaki kerr stencini de çok ince bir
tabaka şeklinde örtecek gibi konulur.
Kaşık içine çok miktarda ölçü maddesi
koymaktan çekinilmelidir.

5 - Lorin Cemiloğlu
Çinko oksit-ojenöl ölçü maddesi ağız ısısında 2.5
dk. içinde sertleşir.
Maddenin sertleşme süresi içinde kaşık
oynatılmamalıdır.
Ölçü maddesinin sertleşmesi tamamlanınca
hekim ellerini geri çekmeli ve hastaya ağzını açıp
kapatmasını söylemelidir.
Bu hareketlerle kaşığın düşmemesi gerekir. Bunun
anlamı tutuculuğun başarılı olduğudur. Sonra bir
tarafta yanak kaldırılır ve içeri biraz hava girerek
yüzey gerilim kuvvetinin düşmesi sağlanır.
Sağ-sol, ileri-geri hareketleri yapmaksızın
çekilerek çıkarılır.
Bu şekilde ölçünün çıkarılması mümkün olmazsa,
ağız kapatılır ve hastaya ağzından üflemesi
söylenir. Yumuşak damak kesiminde basınç
yapan ve kaşığın altına giren hava ölçüyü
düşürür.
Alt Çene Kenar Şekillendirme
Alt çenede kas hareketlerinin saptanması
genellikle 5 ayrı bölüm halinde yapılır
Sağ ve sol yanak bölgesi,
dudak bölgesi,
ön dil bölgesi,
arka dil bölgesi ve retromolar bölgesi
6 - Lorin Cemiloğlu
1 -Yanak bölgeleri ( Sağ ve Sol) Bu kesimlerde
kenarları etkileyen ve onları şekillendiren kas
buccinator’dur. Bu bölgede kas liflerinin yatay
olarak seyretmesi alt protezler bakımından büyük
bir avantajdır. Aksi halde ağzın her açılışında alt
protez yukarı itilir. Çubuk halindeki Kerr stencinin
ucu alevde yumuşatılır ve kaşığın kenarına
sürülür. Kaşık her iki tarafta küçük azılar
bölgesinden tutulur. Hastaya ağzını açıp
kapatması ve çenesini sağa ve sola kaydırması
söylenir. Ayrıca ıslık çalma hareketi de bu
bölgenin şekillenmesinde faydalıdır. Hekim de
yanakları tutarak kaldırır ve kaşığın üzerine yatırır.
Yanak bölgelerinin şekillendirilmesi her iki tarafta
ve ayrı ayrı yapılmalıdır.
2 - Dudak bölgesi: Burada sınırları saptayan aşırı
mentalis kasıdır. Özellikle aşırı rezorbe olmuş
çenelerde bu kasın bağlantısı epeyce
yükseklerde, hatta kret üzerinde bile bulunabilir.
Bu nedenle alt protezlerin dudak kenarları
genellikle kısa olur. Burada kenarların
saptanabilmesi için alt dudak tutularak yukarı
kaldırılır ve ayrıca hastanın kendisinden dudağını
yukarı ve içe kaldırması ve üst dudağı ile alt
dudağını emmesi istenir.
3 - Dil gerisi ve retromolar kabartı bölgeleri
(Sağ ve sol): Bu bölgeyi etkileyen kaslardan en
önemlisi farenksin üst konstriotor kası,
palatoglossus kası ve daha ön tarafta mylohyoid
kasıdır. Stenç uygulaması sağ ve sol taraflarda
ayrı ayrı yapılmalıdır. Bu bölgede kenarların
şekillenmesi için yapılacak en etkili hareket, dilin
ucunu karşı ağız köşesine götürmek, yanak içinde
ve vestibül kıvrımında gezdirmektir. Kerr stenci
katlanmayıp mat ve düzgün bir yüzey elde
edinceye kadar çalışmalı, gerekirse işlemi
defalarca tekrarlanmalıdır.
Kaslar fonksiyona geçince ağız zemini yükselir.
Fakat dil gerisinde meydana gelen boşluk, kemik
yönünde stençle dolarak o kesimlerde stencin
kemiğine doğru kıvrılmasına sebep olur. Bu
bölgenin sınırları saptanırken retromeler kabartı
kesimlerine de stenç uygulanarak hafifçe ağza
bastırılmalıdır.
4 - Ön dil bölgesi: Burası da protezin stabilitesine
etkisi büyük olan bir bölgedir. Buraya hükmeden
kas genioglossus’tur. Burada genellikle kuvvetli bir
bünyeye sahip olan dil frenulumu da etkilidir.
Kenarlara stenç konduktan sonra hastaya, dilinin
ucuyla alt dudağını boydan boya yalması
söylenir ve bir miktar da düz yönde ileri çıkartır. Bu
son hareketin aşırı yapılmaması gerekir. Aksi
takdirde kenarlar çok kısalır. Kenarlara uygulanan
Kerr stenci düzgün bir yuvarlaklık göstermeli,
kesintili, eğri büğrü olmalı ve mat bir görünüşe
sahip olmalıdır.
Kaşığın içine taşan stenç keskin bir bıçakla
kazınmalıdır. Aksi takdirde bu kesimlerdeki doku
yer değiştirecek ve ilerde vuruklara sebep
olacaktır. Eğer bütün kenarlar doğru bir şekilde
Kerr’lendiyse özel kaşık ağızdan bir emme sesiyle
ayrılacaktır.
Kenar Şekillendirme Önemli Noktalar
→ Her iki çenede labial ve bukkal sulkuslar
bölgelerin şekillendirmesi yanak ve dudakların
manipülasyonu ile veya hastadan perioral
kaslarını kasması ve gevşetmesi istenerek
yapılabilir.
→ Alt çenenin lingual sınırını şekillendirirken önce
hastadan yutkunması ardından dilini dudak
üzerine uzatması istenir.
→ Mandibulada ciddi bir rezorpsiyon varsa dilin
hareketi kontrol edilmelidir. Aksi takdirde,
mylohyoid kas kıvrımı ve dil altı tükürük bezleri
kret tepesi ve kaşık arasında sıkışacaktır.
7 - Lorin Cemiloğlu
→ Kaşık konumlandırılması sırasında buksinator
kas kıvrımının oluşumunu önlemek için yanaklar
üst ve yana doğru hafif parmak baskısı ile
çekilir.
Alt Çenenin Son Ölçüsünü Alma
Alt çeneden son ölçünün alınması aynen üst
çeneden alınmasına benzer, herhangi bir fark
yoktur. Önemli olan daha ölçü kaşığı ve Kerr’leme
safhasında fonksiyonel kas hareketlerine engel
olmayacak en geniş bir ölçü yüzeyinin elde
edilebilmesidir.
Başarılı bir alt protezde bile tutuculuk, üst proteze
nazaran 1/3 oranında daha zayıftır.
Alt çene yapısı itibariyle hareket eden bir kitledir.
Ölçü yüzeyi, üste nazaran daha dardır, at nalı
biçimindedir.
Alt çeneye bağlı olan kaslar, kuvvetli çiğneme
kasları olup aşırı rezorpsiyona uğramış çenelerde
bağlantı noktaları alveol kretlerin yukarı
kesimlerine kadar uzanmış olabilir, işte bütün bu
nedenlerle alt çene ölçülerinde fizyolojik tolerans
sınırları dahilinde en geniş bir alanın kaplanarak
adezyon kuvvetini mümkün olduğu kadar
arttırmaya çalışmalı, ayrıca kaide plağının
kenarlarını hem içeri hava girmeyecek ve hem de
fonksiyonel kas hareketleriyle bir uyum dahilinde
olacak şekilde düzenlemeye büyük gayret
göstermelidir.
Alt çeneden son ölçüyü alırken en dikkat edilmesi
gereken noktalar kaşığın tam yerine oturtulması,
kesinlikle oynatılmaması ve bastırılmamasıdır.
Hekim parmaklarıyla yanak ve dudakları gererek
hareketler yaptırırken, diğer eliyle ölçü kaşığını
gayet sabit bir şekilde, hiç oynatmadan
tutmalıdır. Başka bir deyimle hekim, daha ölçü
esnasında oluşan adezyon kuvvetini bozmaktan
kesinlikle kaçınmalıdır.,
Alt ölçülerde de çinko oksit öjenol karıştırılarak
kaşığa yerleştirilmesi, ağza uygulanması ve
gerekirse düzeltmelerin veya ilavelerin yapılması
aynen üst ölçüde olduğu gibidir.
Tekrar Ölçü Alımını Gerektiren Durumlar
• Ağızda yanlış kaşık konumu. Kaşığın bir
tarafındaki kenar kalın bir tarafındaki kenar ince
ise kaşık konumunun dışına yerleştirilmiştir.
• Maksiller labial bölgenin palatal yüzeyindeki
basınç noktaları genellikle kaşığın tam olarak
oturmadığını gösterir.
• Mandibular lingual bölgenin ön kısmındaki
basınç noktaları çoğu durumda dilin hareketinin
bir sonucu olarak mandibular kaşığın ağızda çok
ilerde konumlandırıldığını gösterir.
• İkincil stres taşıyan bölgelerdeki basınç alanları
(mand kret sırtı tepesi, max. Ruga bölgesi)
• Bazı küçük boşluklar ölçü malzemesi eklenerek
ve yeniden yerleştirilerek düzeltilebilir, ancak
büyük boşluklar genellikle ölçü tekrarı gerektirir.
• Küçük boşluklar bir aletle çıkarabilen pozitif
kabarcıklara neden olacağından ana dökümde
düzeltilebilir.
• Kaşığın yanlış kenar uzunluğu nedeniyle yanlış
kenar oluşumu- keskin bir kenar varsa bu alanda
ölçünün çok kısa olduğunu gösterir
• Kaşık ağza yerleştirildiğinde daimi ölçü
malzemesinin hatalı kıvamı
• Daimi ölçü malzemesinin yerleştirilmesi
sırasında kaşığın hareketinden dolayı ölçü
malzemesinin bozulması
Boxing - Kutulama
• Alçı dökmeden önce ölçü etrafına belirli bir form
vererek hem daimi modele uygun şekil ve boyut
kazandırılır hem de trimleme işlemi kolaylaşır. Bu
işleme boxing (kutulama) denilir.
• Amaç: ölçü yüzeylerini belirlemek ve döküm
sırasında ölçüleri desteklemeye yardımcı
olmaktır.
• Mum şerit ölçü etrafına sarılır, bu sayede model
tabanı etrafında 2 mm kalınlık elde edilir.
Ardından bir kat boxing mumu ile ölçü kapatılır.
8 - Lorin Cemiloğlu
• Böylece ölçü laboratuvar masasına yatay
olarak yerleştirilmiş olur.
• Kutulama malzemeleri ucuz olmalı, teknisyen
tarafından kolayca kullanılmalı ve ölçüler
dökülürken boyutu ve şeklini koruyabilmelidir.
• Alçı sertleştiğinde hem ana modelden hem de
ölçüden çıkarılması kolay olmalıdır.
Kutulama Avantajları
1. Ağızda saptanan vestibül ve lingual sulkusların
aynen modele yansıtmak.
2. Model kaidesinin şeklini elde etmek
3. Modelin büyüklüğünü elde etmek
4. Modelin yüksekliğini ayarlamak
5. Model kaidesinin düzgün ve yere paralel
olmasını sağlamak
• Kutulama işleminin uygulanabildiği en ideal
ölçü maddesi çinko oksit öjenoldür.
• Kullanılan mumlar, ZOE’ne rahatlıkla yapışabilir.
• Plak mumlarının genişliği 5 mm olmalıdır.
• Üst ölçüde damak kubbesi ile kutulama
mumunun üst seviyesi arasında 13 mm kadar
mesafe olmalıdır.
Daimi Model Hazırlanması
• Ana model, daimi ölçü ile elde edilen dişsiz arkın
bir kopyasıdır.
• Kaide plağı ve protezlerin hazırlanmasında
kullanılır.
• Kabul edilebilir ana model; uygun kalınlıkta,
kabarcıklı ve boşluksuz olmalı ve tüm doku
yüzeylerini ve çevreleyen doku kenarlarını doğru
bir şekilde temsil etmeli
• Alçı tabakalarındaki çatlaklar ve kırıklar modelin
yanlış uygulandığına işaret eder ve
tamamlanmış protezde tam adaptasyonun
sağlanamamasına neden olur.
• Sert alçı genellikle dişsiz ana modellerinde
kullanılır. Daha küçük, daha düzenli ve daha az
gözenekli yapıya sahiptir.
• Mekanik vibratörler ( düşük hızda)
kullanılmalıdır.
• Fazla titreşim uygulanırsa daha fazla hava
kabarcığı oluşur.

Çinko oksit öjenol ile alınan ölçülerden ana

model elde etme
ZOE, boyutsal açıdan oldukça kararlı bir
malzemedir ve yalnızca yüksek bölgesel basınç
altında deforme olabilir.
Kutulama yapılması gerekir.

• Sulcusların dış tarafında 3-4 mm genişliğinde

alçı düzlükler olmalıdır.
• Modelde en ince bölgeler sulcus bölgeleridir.

9 - Lorin Cemiloğlu