Diş Eti

Ders 2

Periodontal Dokular Diş Eti Epitelinin Bölümleri

Diş Eti 1. Stratum Basale ((kübik, slindirik)
Sement 2. Stratum Spinosum (poligonal şekilli, hafif
Alveol Kemiği yassılaşmıştır)
Periodontal Ligament 3. Stratum Granulosum (yassılığı artmıştır,
keratohyalin granülleri içerir)
Diş Etinin Mikroskobik Özellikleri
4. Stratum Corneum (yassıdır, çekirdek
Epitel (Çok Katlı Yassı Epitel)
kaybolmuştur, ortokeratinize ya da
→ Oral Epitel (Dış Epitel)
parakeratinizedir)
Serbest dişeti+Yapışık dişetini kaplar.
→ Oluk Epiteli (Sulkuler Epitel)
Dişle bağlantısı yoktur.
→ Birleşim Epiteli (Bağlantı Epiteli)
Diş-dişeti bağlantısını sağlar.

Elektron mikroskopta keratinositlerin birbirlerine

Epitel Hücreleri; desmozomlar aracılığı ile tutunduğu gösterilmiştir.
Temel hücreleri keratinositlerdir.
Diğer hücreler non-keratinositler olarak bilinen;

→ Melanositler
(bazal ve spinal tabakalarda)
→ Langerhans Hücreleri
(mononükleer fagosit sisteminde yer alır,
lenfositlere antijen sunar)
→ Merkel Hücreleri
(epitelin alt tabakalarında, sinir liflerinin uçları)
Epitel alttaki bağ dokusuna 300-400 A⁰ aşağıda Sulkuler Epitel
yer alan bazal lamina ile birleşir. → Serbest diş etinin kenarından birleşim epiteline
kadar uzanan ve gingival sulkusun yumuşak doku

Bazal Lamina; duvarını örten epiteldir.

Lamina lucida (glikoprotein laminin yapısındadır) → İnce, non - keratinize çok katlı yassı epiteldir.

Lamina densa (Tip IV kollajenden oluşur)

Birleşim Epiteli
→ Gingival sulkusun tabanından apikale doğru
Ortokeratinize Epitel: Keratinizasyon tam olarak
kısa bir mesafede uzanan, non-keratinize çok katlı
gerçekleşmiştir. Stratum corneum’daki hücrelerin
yassı epiteldir.
çekirdeği kaybolmuştur. Stratum granulosum
→ Başlangıçta 3 - 4 tabaka iken, yaşın ilerlemesi
mevcuttur.
ile 20 - 30 tabakaya çıkar.
Oral epitelin bazı bölümleri ortokeratinizedir.
→ Apikaline doğru hücre sayısı azalır. Kronalde
hücre sayısı 10 - 29 iken, en apikalde 1 - 2 hücreye
Parakeratinize Epitel: Stratum corneum’daki
iner.
hücrelerin piknotik çekirdeği mevcuttur.
→ Birleşim epitelinin uzunluğu 0.25 - 1.35 mm’dir.
Keratohyalin granülleri stratum granulosuma
ulaşmamış, epitel içerisine dağılmıştır.
Birleşim epiteli diş yüzeyine internal bazal lamina
ile birleşir (epitelyal ataşman)
Nonkeratinize Epitel: Stratum granulosum ve
Birleşim epiteli bağ dokusuna eksternal bazal
stratum corneum tabakaları yoktur. Yüzeydeki
lamina ile birleşir; vücuttaki diğer epitel - bağ
hücrelerin görünür çekirdekleri mevcuttur.
dokusu birleşimleri ile aynı yapıdadır.

Epitel (Çok Katlı Yassı Epitel)

Dentogingival Birleşim
● Oral Epitel (K1, K2, K10, K12)
İnternal Bazal Lamina
● Oluk Epiteli (K4, K13 ayrıca K19)
Lamina densa: Mine yüzeyine yakın olan
● Birleşim Epiteli (K5, K14 ayrıca K19)
Lamina lusida: Epitele yakın olan

Diş Eti Keratinizasyonunun Derecesi;

Birleşim epiteli diş yüzeyinde afibriler semente ya
→ Yaşla ve menopozla birlikte azalmaktadır.
da kök sementine tutunur.
→ Menstrüel periyotla ilişkisi yoktur.
Bu birleşme mine - sement sınırında 1 mm’lik
mesafede gerçekleşir
Oral Mukozanın Keratinizasyonu
Damak > Diş Eti > Dil > Yanaklar
→ Birleşim epitelinin diş yüzeyine ataşmanına, diş
(en fazla) (en az)
eti fibrilleri de destek olmaktadır.
→ Bu nedenle birleşim epiteli ve diş eti fibrilleri
Oral Epitel
→ Serbest diş eti ve yapışık diş eti yüzeyini dentogingival ünite olarak bilinmektedir.

kaplayan epiteldir. → Birleşim epiteli diş yüzeyine sıkıca yapışmış

→ Ortalama kalınlığı 0.2 - 0.3 mm’dir. olduğundan, bakterilere karşı epitelyal bariyer

→ Ortokeratinize, parakeratinize ya da bu oluşturmaktadır.

durumların kombinasyonundan oluşmuş olabilir. → Birleşim epiteli gingival sınırın geçişine izin
vererek inflamatuar hücreler ve konak savunma
sisteminin içeriklerinin diş eti kenarına geçişine
neden olur.
→ Birleşim epiteli hücreleri hızlı turnover özelliğine Diş Eti Bağ Dokusu (Lamina Propria)
sahiptir, bu da konak - parazit dengesinin → papiller tabaka

sağlanmasında ve hasarlı hücrelerin hızlı tamirine → retiküler tabaka

katkıda bulunur. - Hücreler (%5)

- Fibriller (%60)

Epitelin Yenilenmesi Tip I Kollajen - En fazla bulunur. Gerilme direnci

● Sürekli yenilenmektedir. sağlar.

● Kalınlığı bazal ve spinal tabakada yeni Tip IV kollajen demetleri tip I kollajen liflerinin

hücrelerin oluşması ve yüzeydeki eski arasında bulunur, bazal membran ile devam eder.

hücrelerin ölümü ve atılması ile sabit kalır. - Damarlar, sinirler, hücreler arası matriks

● Mitotik aktivite 24 saatlik periyoda sahiptir. (%35)

★ Sabah en hızlı, akşam en yavaş Hücreler arası matriks:

★ Nonkeratinize alanlarda yüksek ● Su içeriği fazladır.

★ Gingivitiste artar ● Proteoglikan (en yaygın: hyaluronik asit,

★ Yaşla ilgisi yoktur kondroitin sülfat içeren)

Diş Eti Oluğu Sıvısı
→ Bağ dokusundan sulkus içerisine akar.
→ Serum kaynaklıdır.
→ İnflamatuar eksudadır. Nötrofil ve
antimikrobiyal içerikleri vardır.
→ Dentogingival birleşimin savunmasında yer alır.
● Seri çiğneme ve fırçalama
● Diş eti iltihabı
● Östrojen ve progesteron hormonları
● Dental biofilmdeki kemotaksi faktörleri
sıvının akışını artırır
- Hücre ataşmanı, migrasyonu ve
proliferasyonunun kontrolünü
yapar.
● Glikoproteinler (en önemli: fibronektin)
- Fibroblastların hücreler arası
matrikse adezyonu ve kollajen
fibrillerin yerleşmesinde rol oynar.
Laminin bazal laminada bulunan
diğer glikoproteindir ve bazal
laminayı epitel hücrelerine bağlar.
Diş Eti Fibrilleri
- Diş eti kenarını dişe sıkıca tuttururlar.

Fonksiyonları Böylece dentogingival ataşmanın

- Diş eti oluğunu temizler. devamını sağlarlar.

- İçerdiği plazma proteinleri ile diş etinin dişe - Çiğneme kuvvetlerine karşı koyarlar, diş

ataşmanını artırır. etinin dişten ayrılmasını önlerler.

- İçerdiği antimikrobiyal ajanlarla (lizozim - Serbest diş etini kök sementi ve komşu

gibi) antimikrobiyal etki gösterir. yapışık diş etine bağlarlar.

- İçerdiği nötrofil ve makrofajlar ile A. Dentogingival

fagositozda görev alır. Antikor aktivitesine B. Dentoperiosteal

sahiptir. C. Alveologingival

- Ig G, Ig A, Ig M ve diğer faktörleri D. Circumferential

içermektedir. E. Semicircular
F. Transgingival
G. Intergingival
H. Transseptal
Diş Eti Bağ Dokusu Hücreleri
→ Fibroblastlar
→ Mast hücreleri
→ Osteoblast, Sementoblast, Osteoklast,
Sementoklast
→ Plazma hücreleri ve lenfositler
→ Nötrofiller

Diş Etinin Kanlanması

- Supraperiosteal arterioller: Alveol kemiğin
fasiyal ve lingual yüzeylerinde yer alırlar.
- Periodontal ligament damarları: Diş etine
uzanırlar ve sulkus bölgesinde kapillerlerle
anastomoz yaparlar.
- İnterdental septadan kaynaklanan
arterioller

Nöral elemanlar tüm dişeti boyunca dağılmıştır.

Diş etinin innervasyonunu periodontal ligament

kaynaklı sinirler ve labial, bukkal, palatal sinirler
(Trigeminal Sinirin dalları) sağlar.