Professional Documents
Culture Documents
LỤC
DANH MỤC HÌNH ẢNH
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Việt Nam đang trên đường hội nhập vào nền kinh tế thị trường, một môi trường
mang tính cạnh tranh mạnh mẽ, đem lại nhiều cơ hội, song cũng không ít thách thức cho
các doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng đổi mới mình
cũng như mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh trên tất cả các lĩnh vực. Do đó, các
doanh nghiệp phải không ngừng hoàn thiện và nâng cao cơ chế quản lý kinh tế, đặc biệt
công tác dự báo tài chính và tìm kiếm cũng như đáp ứng nhu cầu khách hàng một cách tốt
nhất để đảm bảo thị phần, thực hiện một cách tốt nhất chiến lược phát triển.
Trong công tác quản lý, hiểu được thị trường, dự báo được tình hình và nhu
cầu là vấn đề cốt tử với doanh nghiệp, vì điều đó ảnh hưởng xuyên suốt quá trình
sản xuất kinh doanh.Vì lí do đó, dự báo doanh thu và nghiên cứu thị trường là vấn
đế trọng tâm trong các hoạt động điều hành.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Tăng cường áp dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của doanh nghiệp là
vấn đề cấp thiết hiện nay. Áp dụng công nghệ thông tin vào việc dự báo và khảo
sát quan hệ khách hàng sẽ làm hoạt động này đạt hiệu quả cao hơn vả về phương
diện thời gian và chi phí, góp phần vào thực hiện doanh nghiệp điện tử và thương
mại điện tử.
3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài bao gồm:
+ Các nghiệp vụ trong kế toán bán hàng, marketing sản phẩm
+ Ngôn ngữ lập trình, phần mềm thống kê
+ Chương trình biểu diễn bằng ngôn ngữ tin học
Phạm vi nghiên cứu của đề tài:
Đề tài ở mức nghiên cứu áp dụng công nghệ thông tin vào dự báo doanh thu
và quan hệ khách hàng, làm phương hướng xử lý các yêu cầu ở từng doanh nghiệp
cụ thể theo các yêu cầu cụ thể.
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Về khoa học, nghiên cứu hướng con người áp dụng công nghệ thông tin ngày
càng nhiều hơn vào cuộc sống, đặc biệt lĩnh vực kinh tế, để tăng năng suất, giảm
chi phí, hướng tới xây dựng các ứng dụng toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, các yêu
cẩu của kinh tế
Về thực tiễn, áp dụng công nghệ thông tin cho các lĩnh vực, các công việc
của doanh nghiệp đã làm tăng giá trị đầu tư hiệu quả, dần đưa doanh nghiệp hướng
đến đầu tư công nghệ thông tin vào mọi mặt để phát triển doanh nghiệp điện tử.
5. Nội dung nghiên cứu
Bố cục báo cáo gồm 3 chương:
Cơ sở lý thuyết về dự báo doanh thu và nghiên cứu thị trường
Ứng dụng thực tế vào doanh nghiệp
Xây dựng chương trình Demo
Do việc áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế còn gặp nhiều khó khăn
và do kiến thức lý luận cũng như thực tiễn của em còn hạn chế nên bài báo cáo không
thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Vì vậy, em rất mong được sự đóng góp ý kiến
bổ sung từ Thầy cô và các nhóm nghiên cứu khác để bài báo cáo của em được hoàn
thiện hơn.
Chương 1.
TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH CHUỖI TUẦN TỰ
THEO THỜI GIAN VÀ DỰ BÁO
1.1. Chuỗi tuần tự theo thời gian
1.1.1. Định nghĩa
Chuỗi tuần tự theo thời gian là một chuỗi các gía trị của một đại lượng nào
đó được ghi nhận tuần tự theo thời gian.
Ví dụ:
Số lượng hàng bán được trong 12 tháng của một công ty.
Các giá trị của chuỗi tuần tự theo thời gian của đại lượng X được ký hiệu
X1, X2, ………, Xt, …. Xn, với Xt, là gía trị quan sát của X ở thời điểm t.
1.1.2. Các thành phần của chuỗi tuần tự theo thời gian
Các nhà thống kê thường chia chuỗi tuần tự theo thời gian ra làm 4 thành
phần:
Thành phần xu hướng dài hạn (longterm trend component)
Thành phần mùa (Seasonal component)
Thành phần chu kỳ (Cyclical component)
Thành phần bất thường (irregular component)
1.1.2.1. Thành phần xu hướng dài hạn
Thành phần này dùng để chỉ xu hướng tăng giảm của đại lượng X trong
khoảng thời gian dài. Về mặt đồ thị thành phần này có thể diễn tả bằng một đường
thẳng hay bằng một đường cong tròn (Smooth curve)
1.1.2.2. Thành phần mùa
Thành phần này chỉ sự thay đổi của đại lượng X theo các mùa trong năm (có
thể theo các tháng trong năm)
Ví dụ:
Lượng tiêu thụ chất đốt sẽ tăng vào mùa đông và sẽ giảm vào mùa hè.
Ngược lại lượng tiêu thụ xăng sẽ tăng vào mùa hè và giảm vào mùa đông.
Lượng tiêu thụ đồ dùng học tập sẽ tăng vào mùa khai trường
1.1.2.3. Thành phần chu kỳ
Thành phần này chỉ thay đổi của đại lượng X theo chu kỳ. Sự khác biệt của thành
phần này so với thành phần mùa là chu kỳ của nó dài hơn một năm. Để đánh gía thành
phần chu kỳ các gía trị của chuỗi tuần tự theo thời gian sẽ được quan sát hằng năm.
Ví dụ: Lượng dòng chảy đến hồ chứa Trị An từ năm 1959 đến 1985
1.1.2.4. Thành phần bất thường
Thành phần này dùng để chỉ những sự thay đổi bất thường của các gía trị
trong chuỗi tuần tự theo thời gian. Sự thay đổi này không thể dự đoán bằng các số
liệu kinh nghiệm trong qúa khứ, về mặt bản chất này không có tính chu kỳ.
1.2. Tổng quan về phân tích và dự báo
1.2.1. Khái niệm
Dự báo đã hình thành từ đầu những năm 60 của thế kỉ 20. Khoa học dự báo
với tư cách một ngành khoa học độc lập có hệ thống lí luận, phương pháp luận và
phương pháp hệ riêng nhằm nâng cao tính hiệu quả của dự báo. Người ta thường
nhấn mạnh rằng một phương pháp tiếp cận hiệu quả đối với dự báo là phần quan
trọng trong hoạch định. Khi các nhà quản trị lên kế hoạch, trong hiện tại họ xác
định hướng tương lai cho các hoạt động mà họ sẽ thực hiện. Bước đầu tiên trong
hoạch định là dự báo hay là ước lượng nhu cầu tương lai cho sản phẩm hoặc dịch
vụ và các nguồn lực cần thiết để sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ đó.
Như vậy, dự báo là một khoa học và nghệ thuật tiên đoán những sự việc sẽ
xảy ra trong tương lai, trên cơ sở phân tích khoa học về các dữ liệu đã thu thập được.
Khi tiến hành dự báo ta căn cứ vào việc thu thập xử lý số liệu trong quá khứ
và hiện tại để xác định xu hướng vận động của các hiện tượng trong tương lai nhờ
vào một số mô hình toán học.
Dự báo có thể là một dự đoán chủ quan hoặc trực giác về tương lai. Nhưng để
cho dự báo được chính xác hơn, người ta cố loại trừ những tính chủ quan của người
dự báo.
Ngày nay, dự báo là một nhu cầu không thể thiếu được của mọi hoạt động
kinh tế xác hội, khoa học kỹ thuật, được tất cả các ngành khoa học quan tâm
nghiên cứu.
1.2.2. Ý nghĩa
Dùng để dự báo các mức độ tương lai của hiện tượng, qua đó giúp các nhà
quản trị doanh nghiệp chủ động trong việc đề ra các kế hoạch và các quyết định
cần thiết phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh, đầu tư, quảng bá, quy mô sản
xuất, kênh phân phối sản phẩm, nguồn cung cấp tài chính… và chuẩn bị đầy đủ
điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật cho sự phát triển trong thời gian tới (kế hoạch
cung cấp các yếu tố đầu vào như: lao động, nguyên vật liệu, tư liệu lao động…
cũng như các yếu tố đầu ra dưới dạng sản phẩm vật chất và dịch vụ).
Trong các doanh nghiệp nếu công tác dự báo được thực hiện một cách
nghiêm túc còn tạo điều kiện nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Dự báo chính xác sẽ giảm bớt mức độ rủi ro cho doanh nghiệp nói riêng và
toàn bộ nền kinh tế nói chung.
Dự báo chính xác là căn cứ để các nhà hoạch định các chính sách phát triển
kinh tế văn hoá xã hội trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân
Nhờ có dự báo các chính sách kinh tế, các kế hoạch và chương trình phát
triển kinh tế được xây dựng có cơ sở khoa học và mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Nhờ có dự báo thường xuyên và kịp thời, các nhà quản trị doanh nghiệp có
khả năng kịp thời đưa ra những biện pháp điều chỉnh các hoạt động kinh tế của đơn
vị mình nhằm thu được hiệu quả sản xuất kinh doanh cao nhất.
1.2.3. Vai trò
Dự báo tạo ra lợi thế cạnh tranh
Công tác dự báo là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt động của các
doanh nghiệp, trong từng phòng ban như: phòng Kinh doanh hoặc Marketing, phòng
Sản xuất hoặc phòng Nhân sự, phòng Kế toán – tài chính.
1.3. Các loại dự báo
1.3.1. Căn cứ vào độ dài thời gian dự báo
Dự báo có thể phân thành ba loại
Dự báo dài hạn: Là những dự báo có thời gian dự báo từ 5 năm trở lên.
Thường dùng để dự báo những mục tiêu, chiến lược về kinh tế chính trị, khoa học
kỹ thuật trong thời gian dài ở tầm vĩ mô.
Dự báo trung hạn: Là những dự báo có thời gian dự báo từ 3 đến 5 năm.
Thường phục vụ cho việc xây dựng những kế hoạch trung hạn về kinh tế văn hoá
xã hội… ở tầm vi mô và vĩ mô.
Dự báo ngắn hạn: Là những dự báo có thời gian dự báo dưới 3 năm, loại dự
báo này thường dùng để dự báo hoặc lập các kế hoạch kinh tế, văn hoá, xã hội chủ
yếu ở tầm vi mô và vĩ mô trong khoảng thời gian ngắn nhằm phục vụ cho công tác
chỉ đạo kịp thời.
Cách phân loại này chỉ mang tính tương đối tuỳ thuộc vào từng loại hiện
tượng để quy định khoảng cách thời gian cho phù hợp với loại hiện tượng đó: ví dụ
trong dự báo kinh tế, dự báo dài hạn là những dự báo có tầm dự báo trên 5 năm,
nhưng trong dự báo thời tiết, khí tượng học chỉ là một tuần. Thang thời gian đối với
dự báo kinh tế dài hơn nhiều so với thang thời gian dự báo thời tiết. Vì vậy, thang
thời gian có thể đo bằng những đơn vị thích hợp ( ví dụ: quý, năm đối với dự báo
kinh tế và ngày đối với dự báo dự báo thời tiết).
1.3.2. Dựa vào các phương pháp dự báo
Dự báo có thể chia thành 3 nhóm
Dự báo bằng phương pháp chuyên gia: Loại dự báo này được tiến hành trên
cơ sở tổng hợp, xử lý ý kiến của các chuyên gia thông thạo với hiện tượng được
nghiên cứu, từ đó có phương pháp xử lý thích hợp đề ra các dự đoán, các dự đoán
này được cân nhắc và đánh giá chủ quan từ các chuyên gia. Phương pháp này có ưu
thế trong trường hợp dự đoán những hiện tượng hay quá trình bao quát rộng, phức
tạp, chịu sự chi phối của khoa học kỹ thuật, sự thay đổi của môi trường, thời tiết,
chiến tranh trong khoảng thời gian dài. Một cải tiến của phương pháp Delphi – là
phương pháp dự báo dựa trên cơ sở sử dụng một tập hợp những đánh giá của một
nhóm chuyên gia. Mỗi chuyên gia được hỏi ý kiến và rồi dự báo của họ được trình
bày dưới dạng thống kê tóm tắt. Việc trình bày những ý kiến này được thực hiện
một cách gián tiếp ( không có sự tiếp xúc trực tiếp) để tránh những sự tương tác
trong nhóm nhỏ qua đó tạo nên những sai lệch nhất định trong kết quả dự báo. Sau
đó người ta yêu cầu các chuyên gia duyệt xét lại những dự báo của họ trên cơ sở
tóm tắt tất cả các dự báo có thể có những bổ sung thêm.
Dự báo theo phương trình hồi quy: Theo phương pháp này, mức độ cần dự
báo phải được xây dựng trên cơ sở xây dựng mô hình hồi quy, mô hình này được
xây dựng phù hợp với đặc điểm và xu thế phát triển của hiện tượng nghiên cứu.
Để xây dựng mô hình hồi quy, đòi hỏi phải có tài liệu về hiện tượng cần dự báo và
các hiện tượng có liên quan. Loại dự báo này thường được sử dụng để dự báo trung
hạn và dài hạn ở tầm vĩ mô.
Dự báo dựa vào dãy số thời gian: Là dựa trên cơ sở dãy số thời gian phản
ánh sự biến động của hiện tượng ở những thời gian đã qua để xác định mức độ của
hiện tượng trong tương lai.
1.3.3. Căn cứ vào nội dung (đối tượng dự báo)
Có thể chia dự báo thành: Dự báo khoa học, dự báo kinh tế, dự báo xã hội,
dự báo tự nhiên, thiên văn học…
Dự báo khoa học: Là dự kiến, tiên đoán về những sự kiện, hiện tượng,
trạng thái nào đó có thể hay nhất định sẽ xảy ra trong tương lai. Theo nghĩa hẹp
hơn, đó là sự nghiên cứu khoa học về những triển vọng của một hiện tượng nào đó,
chủ yếu là những đánh giá số lượng và chỉ ra khoảng thời gian mà trong đó hiện
tượng có thể diễn ra những biến đổi.
Dự báo kinh tế: Là khoa học dự báo các hiện tượng kinh tế trong tương lai.
Dự báo kinh tế được coi là giai đoạn trước của công tác xây dựng chiến lược phát
triển kinh tế xã hội và dự án kế hoạch dài hạn; không đặt ra những nhiệm vụ cụ
thể, nhưng chứa đựng những nội dung cần thiết làm căn cứ để xây dựng những
nhiệm vụ đó. Dự báo kinh tế bao trùm sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước
có tính đến sự phát triển của tình hình thế giới và các quan hệ quốc tế. Thường
được thực hiện chủ yếu theo những hướng sau: dân số, nguồn lao động, việc sử
dụng và tái sản xuất chúng, năng suất lao động; tái sản xuất xã hội trước hết là vốn
sản xuất cố định: sự phát triển của cách mạng khoa học – kĩ thuật và công nghệ
và khả năng ứng dụng vào kinh tế; mức sống của nhân dân, sự hình thành các nhu
cầu phi sản xuất, động thái và cơ cấu tiêu dùng, thu nhập của nhân dân; động thái
kinh tế quốc dân và sự chuyển dịch cơ cấu (nhịp độ, tỉ lệ, hiệu quả); sự phát triển
các khu vực và ngành kinh tế (khối lượng động thái, cơ cấu, trình độ kĩ thuật , bộ
máy, các mối liên hệ liên ngành); phân vùng sản xuất, khai thác tài nguyên thiên
nhiên và phát triển các vùng kinh tế trong nước, các mối liên hệ liên vùng; dự báo
sự phát triển kinh tế của thế giới kinh tế. Các kết quả dự báo kinh tế cho phép
hiểu rõ đặc điểm của các điều kiện kinh tế xã hội để đặt chiến lược phát triển
kinh tế đúng đắn, xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển một cách chủ
động, đạt hiệu quả cao và vững chắc.
Dự báo xã hội: Dự báo xã hội là khoa học nghiên cứu những triển vọng cụ
thể của một hiện tượng, một sự biến đổi, một quá trình xã hội, để đưa ra dự báo
hay dự đoán về tình hình diễn biến, phát triển của một xã hội.
Dự báo tự nhiên, thiên văn học, loại dự báo này thường bao gồm:
+ Dự báo thời tiết: Thông báo thời tiết dự kiến trong một thời gian nhất định
trên một vùng nhất định. Trong dự báo thời tiết có dự báo chung, dự báo khu vực,
dự báo địa phương, v.v. Về thời gian, có dự báo thời tiết ngắn (13 ngày) và dự báo
thời tiết dài (tới một năm).
+ Dự báo thuỷ văn: Là loại dự báo nhằm tính để xác định trước sự phát triển
các quá trình, hiện tượng thuỷ văn xảy ra ở các sông hồ, dựa trên các tài liệu liên
quan tới khí tượng thuỷ văn. Dự báo thuỷ văn dựa trên sự hiểu biết những quy luật
phát triển của các quá trình, khí tượng thuỷ văn, dự báo sự xuất hiện của hiện
tượng hay yếu tố cần quan tâm. Căn cứ thời gian dự kiến, dự báo thuỷ văn được
chia thành dự báo thuỷ văn hạn ngắn (thời gian không quá 2 ngày), hạn vừa (từ 2
đến 10 ngày); dự báo thuỷ văn mùa (thời gian dự báo vài tháng); cấp báo thuỷ văn:
thông tin khẩn cấp về hiện tượng thuỷ văn gây nguy hiểm. Theo mục đích dự báo,
có các loại: dự báo thuỷ văn phục vụ thi công, phục vụ vận tải, phục vụ phát
điện,v.v. Theo yếu tố dự báo, có: dự báo lưu lượng lớn nhất, nhỏ nhất, dự báo lũ,
v.v.
+ Dự báo địa lý: Là việc nghiên cứu về hướng phát triển của môi trường địa
lí trong tương lai, nhằm đề ra trên cơ sở khoa học những giải pháp sử dụng hợp lí và
bảo vệ môi trường.
+ Dự báo động đất: Là loại dự báo trước địa điểm và thời gian có khả năng xảy
ra động đất. Động đất không đột nhiên xảy ra mà là một quá trình tích luỹ lâu dài, có
thể hiện ra trước bằng những biến đổi địa chất, những hiện tượng vật lí, những trạng
thái sinh học bất thường ở động vật,.v.v. Việc dự báo thực hiện trên cơ sở nghiên cứu
bản đồ phân vùng động đất và những dấu hiệu báo trước. Cho đến nay, chưa thể dự
báo chính xác về thời gian động đất sẽ xảy ra.
1.4. Các phương pháp dự báo
1.4.1. Phương pháp dự báo định tính
Các phương pháp này dựa trên cơ sở nhận xét của những nhân tố nhân quả,
dựa theo doanh số của từng sản phẩm hay dịch vụ riêng biệt và dựa trên những ý
kiến về các khả năng có liên hệ của những nhân tố nhân quả này trong tương lai
(Những phương pháp này có liên quan đến mức độ phức tạp khác nhau, từ những
khảo sát ý kiến được tiến hành một cách khoa học để nhận biết về các sự kiện
tương lai).
Ưu điểm : Dễ dàng thực hiện, không đòi hỏi kiến thức về các mô hình toán
hoặc kinh tế lượng, thường được chấp nhận
Nhược điểm: Mang tính chủ quan rất cao, không chuẩn, mất nhiều năm để trở
thành người có khả năng phán đoán đúng. Không có phương pháp hệ thống để đánh
giá và cải thiện mức độ chính xác.
Dưới đây là các dự báo định tính thường dùng:
1.4.1.1. Lấy ý kiến của ban điều hành
Phương pháp này được sử dụng rộng rãi ở các doanh nghiệp. Khi tiến hành
dự báo, họ lấy ý kiến của các nhà quản trị cấp cao, những người phụ trách các công
việc, các bộ phận quan trọng của doanh nghiệp, và sử dụng các số liệu thống kê về
những chỉ tiêu tổng hợp: doanh số, chi phí, lợi nhuận...Ngoài ra cần lấy thêm ý kiến
của các chuyên gia về marketing, tài chính, sản xuất, kỹ thuật.
Ưu điểm của phương pháp này là: Thu thập được nhiều kinh nghiệm từ
nhiều chuyên gia khác nhau.
Nhược điểm lớn nhất của phương pháp này là có tính chủ quan của các thành
viên và ý kiến của người có chức vụ cao nhất thường chi phối ý kiến của những
người khác.
1.4.1.2. Lấy ý kiến của người bán hàng
Ưu điểm của phương pháp này là: Những người bán hàng tiếp xúc thường
xuyên với khách hàng, do đó họ hiểu rõ nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng. Họ
có thể dự đoán được lượng hàng tiêu thụ tại khu vực mình phụ trách.
Tập hợp ý kiến của nhiều người bán hàng tại nhiều khu vực khác nhau, ta có
được lượng dự báo tổng hợp về nhu cầu đối với loại sản phẩm đang xét.
Nhược điểm của phương pháp này là phụ thuộc vào đánh giá chủ quan của
người bán hàng. Một số có khuynh hướng lạc quan đánh giá cao lượng hàng bán ra
của mình. Ngược lại, một số khác lại muốn giảm xuống để dễ đạt định mức.
1.4.1.3. Phương pháp chuyên gia (Delphi)
Phương pháp này thu thập ý kiến của các chuyên gia trong hoặc ngoài doanh
nghiệp theo những mẫu câu hỏi được in sẵn và được thực hiện như sau:
Mỗi chuyên gia được phát một thư yêu cầu trả lời một số câu hỏi phục vụ
cho việc dự báo.
Nhân viên dự báo tập hợp các câu trả lời, sắp xếp chọn lọc và tóm tắt lại
các ý kiến của các chuyên gia.
Dựa vào bảng tóm tắt này nhân viên dự báo lại tiếp tục nêu ra các câu hỏi
để các chuyên gia trả lời tiếp.
Tập hợp các ý kiến mới của các chuyên gia. Nếu chưa thỏa mãn thì tiếp tục
quá trình nêu trên cho đến khi đạt yêu cầu dự báo.
Ưu điểm của phương pháp này là tránh được các liên hệ cá nhân với nhau,
không xảy ra va chạm giữa các chuyên gia và họ không bị ảnh hưởng bởi ý kiến
của một người nào đó có ưu thế trong số người được hỏi ý kiến.
1.4.1.4. Phương pháp điều tra người tiêu dùng
Phương pháp này sẽ thu thập nguồn thông tin từ đối tượng người tiêu dùng
về nhu cầu hiện tại cũng như tương lai. Cuộc điều tra nhu cầu được thực hiện bởi
những nhân viên bán hàng hoặc nhân viên nghiên cứu thị trường. Họ thu thập ý kiến
khách hàng thông qua phiếu điều tra, phỏng vấn trực tiếp hay điện thoại... Cách
tiếp cận này không những giúp cho doanh nghiệp về dự báo nhu cầu mà cả trong
việc cải tiến thiết kế sản phẩm. Phương pháp này mất nhiều thời gian, việc chuẩn
bị phức tạp, khó khăn và tốn kém, có thể không chính xác trong các câu trả lời của
người tiêu dùng.
Ưu điểm: Cách tốt nhất để dự báo nhu cầu, sở thích của họ qua dự định mua
sắm của họ, điều tra được thị hiếu của khách hàng để cải tiến sản phẩm.
Nhược điểm: Phù hợp cho các sản phẩm công nghiệp, tính chính xác của dữ liệu.
1.4.2. Phương pháp dự báo định lượng
Mô hình dự báo định lượng dựa trên số liệu quá khứ, những số liệu này giả
sử có liên quan đến tương lai và có thể tìm thấy được. Tất cả các mô hình dự báo
theo định lượng có thể sử dụng thông qua chuỗi thời gian và các giá trị này được
quan sát đo lường các giai đoạn theo từng chuỗi .
Ưu điểm:
Kết quả dự báo hoàn toàn khách quan
Có phương pháp đo lường độ chính xác dự báo
Tốn ít thời gian để tìm ra kết quả dự báo
Nhược điểm:
Chỉ dự báo tốt trong thời gian ngắn và trung hạn
Không có phương pháp nào có thể đưa đầy đủ những yếu tố bên ngoài có
tác động đến kết quả dự báo vào mô hình.
Tính chính xác của dự báo
Tính chính xác của dự báo đề cập đến độ chênh lệch của dự báo với số liệu
thực tế. Bởi vì dự báo được hình thành trước khi số liệu thực tế xảy ra, vì vậy tính
chính xác của dự báo chỉ có thể đánh giá sau khi thời gian đã qua đi. Nếu dự báo
càng gần với số liệu thực tế, ta nói dự báo có độ chính xác cao và lỗi trong dự báo
càng thấp.
Gọi: : giá trị thực tại giai đoạn t
: giá trị dự báo tại giai đoạn t
n: số giai đoạn
Sai số dự báo: et =
Nếu một mô hình được đánh giá là tốt thì sai số dự báo phải tương đối nhỏ.
Tiêu chí Công thức tính
1. Sai số trung bình ME =
2. Sai số trung bình tuyệt đối MAE =
3. Sai số phần trăm trung bình MPE = x 100%
4. Sai số phần trăm trung bình tuyệt đối MAPE = x 100%
5. Sai số bình phương trung bình MSE =
6. Sai số bình phương trung bình chuẩn RMSE =
+ Sai số của dự báo:
+ Sai số dự báo là sự chênh lệch giữa mức độ thực tế và mức độ tính toán
theo mô hình dự báo.
+ Sai số dự báo phụ thuộc vào 03 yếu tố: độ biến thiên của tiêu thức trong
thời kỳ trước, độ dài của thời gian của thời kỳ trước và độ dài của thời kỳ dự đoán.
+ Vấn đề quan trọng nhất trong dự báo bằng ngoại suy hàm xu thế là lựa
chọn hàm xu thế, xác định sai số dự đoán và khoảng dự đoán:
Công thức tính sai số chuẩn ()
Trong đó:
: Sai số chuẩn
: Giá trị tính toán theo hàm xu thế
N: Số các mức độ trong dãy số
P: Số các tham số cần tìm trong mô hình xu thế
Công thức này được dùng để lựa chọn dạng hàm xu thế (so sánh các sai số
chuẩn tính được) sai số nào nhỏ nhất chứng tỏ rằng hàm tương ứng với sai số sẽ
xấp xỉ tốt nhất và được lựa chọn làm hàm xu thế để dự đoán. Thông thường để
việc dự đoán được tiến hành đơn giản ta vẫn chọn hàm xu thế làm hàm tuyến tính.
Công thức tính sai số dự báo:
= δy
Trong đó:
: Sai số của dự báo
n: số lượng các mức độ (n=10)
L: tầm xa của dự báo
: sai số chuẩn
+ Hệ số tương quan
Khái niệm: Hệ số tương quan là chỉ tiêu đánh giá mức độ chặt chẽ của mối
liên hệ tương quan tuyến tính đơn.
Tác dụng:
Xác định cường độ của mối liên hệ từ đó chọn ra nguyên nhân chủ yếu
hoặc thứ yếu đối với hiện tượng nghiên cứu.
Xác định chiều hướng cụ thể của mối liên hệ (thuận – nghịch).
Hệ số tương quan còn dùng trong nhiều trường hợp dự đoán thống kê và
tính sai số của dự đoán
Công thức tính:
Như vậy, dấu của hệ số tương quan r phụ thuộc vào dấu của hệ số b vì
phương sai luôn mang dấu dương.
Các tính chất của hệ số tương quan: Miền xác định: –1 ≤ r ≤ 1.
r > 0: Mối liên hệ tương quan tuyến tính thuận.
r < 0: Mối liên hệ tương quan tuyến tính nghịch.
r = ± 1: Mối liên hệ hàm số hoàn toàn chặt chẽ.
r = 0: Không có mối liên hệ tương quan tuyến tính giữa x và y.
r càng gần 1: Mối liên hệ càng chặt chẽ (cường độ mối liên hệ).
r > 0,9: Mối liên hệ rất chặt chẽ.
0,7 ≤ r ≤0,9: Mối liên hệ tương đối chặt chẽ.
0,5 ≤ r ≤ 0,7: Mối liên hệ bình thường
r < 0,5 : Mối liên hệ hết sức lỏng lẻo.
() Hệ số xác định dùng để đánh giá sự phù hợp của mô
+ Hệ số xác định :
hình, nó cho biết tỷ lệ % thay đổi của y được giải thích bởi mô hình.
1.5. Giới thiệu về phần mềm Microsoft Excel
1.5.1. Phần mềm Microsoft Excel là gì?
Microsoft Excel là một phần mềm ứng dụng trong bộ phần mềm Microsoft
Office, dùng để tạo, chỉnh sửa, lưu trữ, xử lý dữ liệu theo định dạng bảng tính.
Excel đặc biệt phù hợp với các tính năng yêu cầu xử lý tính toán bằng công thức
hay hàm với các loại dữ liệu khác nhau. Ngoài ra, Excel cho phép phân tích dữ liệu
thông qua các đối tượng trực quan như bảng biểu (tables) hay biểu đồ (charts).
Cũng như các chương trình bảng tính, bảng tính của Excel cũng bao gồm
nhiều ô được tạo bởi các dòng và cột, việc nhập dữ liệu và tính toán trên Excel
cũng có nhưng điểm tương tự tuy nhiên Excel có những tính năng ưu việt và có giao
diện thân thiện với người dùng.
Hiện nay Excel được sử dụng rộng rãi trong môi trường doanh nghiệp nhằm
phục vụ các công trình tính toán thông dụng, bằng các công thức tính toán mà người
sử dụng không cần xây dựng chương trình.
Các trợ giúp trong việc thực hiện các tác vụ như:
Tính toán đại số phân tích dữ liệu.
Lập bảng biểu báo cáo, tổ chức danh sách.
Truy cập các guồn dữ liệu kác nhau.
Vẽ đồ thị và các sơ đồ.
Tự động hóa các công việc bằng các macro.
Và nhiều ứng dụng khác để chúng ta phân tích nhiều loại hình bài toán khác.
Workbook và các thành phần:
Workbook: Trong Excel, một workbook là một tập tin mà trên đó bạn làm
việc (tính toán, vẽ đồ thị, …) và lưu trữ dữ liệu. Vì mỗi workbook có thể chứa
nhiều sheet (bảng tính), do vậy bạn có thể tổ chức, lưu trữ nhiều loại thông tin có
liên quan với nhau chỉ trong một tập tin (file). Một workbook ch ứa r ất nhi ều
worksheet hay chart sheet tùy thuộc vào bộ nhớ máy tính của bạn.
Worksheet: Còn gọi tắt là sheet, là nơi lưu trữ và làm việc với dữ liệu, nó
còn được gọi là bảng tính. Một worksheet chứa nhiều ô (cell), các ô được tổ chức
thành các cột và các dòng. Worksheet được chứa trong workbook. Một Worksheet
chứa được 16,384 cột và 1,048,576 dòng (phiên bản cũ chỉ chứa được 256 cột và
65,536 dòng).
Chart sheet: Cũng là một sheet trong workbook, nhưng nó chỉ chứa một đồ
thị. Một chart sheet rất hữu ích khi bạn muốn xem riêng lẻ từng đồ thị.
Sheet tabs: Tên của các sheet sẽ thể hiện trên các tab đặt tại góc trái dưới
của cửa sổ workbook. Để di chuyển từ sheet này sang sheet khác ta chỉ việc nhấp
chuột vào tên sheet cần đến trong thanh sheet tab.
Hình 1.1. Sơ đồ phần trong workbook
1.5.2. Một số hình ảnh giao diện của Excel
Hình 1.2. Giao diện chính của Excel
Bang
̉ 1.1. Mô tả một số thành phần giao diện căn bản trong cửa sổ ứng dụng
Excel
Các thành phần giao diện Mô tả
The Quick Access toolbar Đây là thanh công cụ giúp bạn truy xuất
nhanh vào những câu lệnh thường xuyên sử
dụng.
The Ribbon Là thành phần giao diện chứa các nhóm câu
lệnh và câu lệnh để thực thi tập hợp các tác
vụ. Các câu lệnh này được tổ chức vào thẻ
(tab) khác nhau.
The Formula Bar Thanh công thức hiển thị nội dung của một
ô dữ liệu được chọn bởi người dùng. Thanh
này cho phép bạn nhập công thức hay cá
hàm sử lý số liệu.
The task pane Vùng này sẽ xuất hiện tương ứng với một
vài tùy chọn khi bạn thao tác với một câu
lệnh trên thanh ribbon, bạn có thể di chuyển
hay thay đổi kích thước của vùng này.
The status bar Là vùng hiển thị một số thông tin hữu ích
cho bạn như thanh trượt phóng to/thu nhỏ
hay các trạng thái tùy chỉnh.
Hình 1.3. Các lệnh trong thực đơn Office
Bang 1.2.
̉ Bảng mô tả các tùy chọn trong thẻ File
Các tùy chọn trong thẻ Mô tả
File
Save, Save as, Open, and Cho phép bạn lưu sự thay đổi trong sổ tính, lưu sổ
Close tính với tên file mới ở vị trí bạn muốn, mở sổ tính
cũ hay đóng sổ tính.
Info Hiển thị tùy chọn bảo vệ sổ tính bằng mật khẩu,
kiểm tra các vấn đề về tính tương thích và khả
năng dễ dàng truy cập, quản lý phiên bản và thiết
lập các thuộc tính của sổ tính.
Recent Liệt kê các sổ tính được truy cập gần đâyvaf cho
phép bạn tùy chỉnh danh sách các sổ tính đã được
mở bằng cách thêm/xóa/sắp xếp.
New Hiển thị tùy chọn để tạo sổ tính mới, truy cập vào
các mẫu sổ tính được dùng gần đây, cho phép bạn
tự thiết kế các mẫu sổ tính, tạo sổ tính mới dựa
trên sổ tính đã có trước. Bạn cũng có thể truy cập
vào các mẫu trên trang web Office.com.
Print Hiển thị tùy chọn ở chế độ xem trước hoặc in, ấn
trang tính.
Share Cung cấp tùy chọn để lưu sổ tính theo định dạng
các phiên bản, chia sẻ sổ tính qua email hoặc
SharePoint, xuất bản sổ tính trên server.
Help Truy cập tài nguyên trợ giúp trực tuyến hoặc trợ
giúp ngay trên máy tính của bạn.
Options Hiển thị hộp thoại Excel Options, cho phép tùy
chỉnh giao diện Excel.
Exit Thoát khỏi ứng dụng Excel
Hình 1.4. Bảng lựa chọn lệnh truy cập nhanh
Hình 1.5. Hộp thoại để chế biến thanh các lệnh truy cập nhanh
Hình 1.6. Thanh Ribbon
Thanh ribbon là thành phần giao diện hoàn toàn mới của Excel 2010 so với
Ecxel 2003 và được cải tiến so với phiên bản 2007. Thanh ribbon (đôi khi gọi là
thanh ruybăng) chứa tất cả các câu lệnh trong Excel, được nhóm lại thành các nhóm
lệnh và đặt trên các thẻ (tab). Thanh ribbon được thiết kế ở vị trí trung tâm của sổ
tính Excel giúp bạn dễ dàng truy cập các câu lệnh.
Bang
̉ 1.3. Bảng mô tả một vài thẻ được bố trí trên thanh Ribbon
Các tab trên
Mô tả
thanh ribbon
File Dùng để hiển thị Backstage, chứa các câu lệnh thông dụng nhất
trong Excel như in ấn, lưu, tạo mới hay chia sẻ sổ tính.
Home Thực hiện các chức năng đơn giản nhưn định dạng bảng, thêm/sửa style,
thêm các dịnh dạng văn bản cho ô dữ liệu.
InSert Thêm các dối tượng vào trong sổ tính như bảng, biểu đồ, ký hiệu,
các hình minh họa, văn bản liên quan.
Page layout Dùng để thiết lập trang tính, thay đổi bố cục, hướng của trang tính
và các tùy chọn liên quan.
Formulas Tạo các công thức sử dụng các hàm có sẵn trong Excel 2010 và được
phân loại thành các nhóm công thức.
Data Dùng để kết nối với các nguồn dữ liệu bên ngoài và tải dữ liệu từ
các nguồn đó vào bảng tính Excel.
Review Cho phép xem lại các trang tính Excel, cung cấp các công cụ như
kiểm tra chính tả, dịch,...
View Cho phép ẩn/hiện các đường ngăn cách (gridlines) các ô trong trang tính,
cung cấp các công cụ để hiển thị cửa sổ trang tính và cửa sổ ứng dụng
Excel.
Với cách bố trí các câu lệnh của Excel một cách logic, bạn không cần phải
tốn nhiều thời gian, công sức tìm câu lệnh thích hợp cho các thao tác dù đơn giản
hay phức tạp.
Sử dụng thực đơn ngữ cảnh (shortcut menu)
Khi muốn thực hiện một thao tác nào đó trên đối tượng (ô, vùng, bảng biểu,
đồ thị, hình vẽ…) trong bảng tính, bạn hãy nhấp phải chuột lên đối tượng đó. Lập
tức một thanh thực đơn hiện ra chứa các lệnh thông dụng có thể hiệu chỉnh hay áp
dụng cho đối tượng mà bạn chọn.
Hình 1.7. Thực đơn ngữ cảnh
1.5.3. Sử dụng Excel
Khởi động Excel
Có các cách sau:
Cách 1: Nhấp đôi chuột vào biểu tượng Excel trên màn hình nền (Nếu có) .
Cách 2: Kích chuột vào biểu tượng Excel trên thanh MS Office Shortcut .
Cách 3: Từ Menu Start Chọn Program Chọn biểu tượng Microsoft Excel .
Cách 4: Từ Menu Start Chọn Run xuất hiện hộp tho ại: Nh ập tên tập tin
chương trình Excel (kèm theo đường dẫn đầy đủ) ấn OK.
Thoát khỏi Excel
Có các cách sau:
Cách 1: Chọn lệnh File – Exit.
Cách 2: Kích chuột vào nút Close trên thanh tiêu đề của cửa sổ Excel.
Cách 3: Nhấn tổ hợp phím Alt + F4.
Chương 2.
PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO SAN BẰNG MŨ
2.1. Giới thiệu về Công ty cổ phần TNG Thái Nguyên
2.1.1. Giới thiệu chung
Công ty cổ phần đầu tư và thương mại TNG (viết tắt là công ty TNG) được
thành lập ngày 22/11/1979, khi đó là Doanh nghiệp 100% vốn nhà nước. Trên chặng
đường 34 năm xây dựng và phát triển, công ty TNG có một số dấu mốc quan trọng
như sau:
Ngày 2/1/2003: Công ty được cổ phần hóa với vốn điều lệ là 10 tỷ đồng,
100% là vốn của các cổ đông; từ đó công ty TNG trở thành doanh nghiệp ngoài quốc
doanh thuộc sở hữu tư nhân.
Ngày 22112007: Cổ phiếu TNG được niêm yết trên sàn giao dịch chứng
khoán Hà Nội. Ghi nhận những thành tựu đó, năm 2009 Chủ tịch nước CHXHCN
Việt Nam đã tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì cho công ty và cho cá
nhân đồng chí Chủ tịch HĐQT Nguyễn Văn Thời Huân chương lao động hạng Ba.
Qui mô Công ty: Đến nay TNG có 11 nhà máy may với 181 chuyền may, 2 nhà máy
phụ trợ nhà máy thêu, giặt công nghiệp, sản xuất thùng túi, bao bì carton và nhà máy
sản xuất bông, chần bông. Tổng số lao động là 10600 người. TNG hiện đang sở
hữu khối tài sản gần 1.000 tỉ đồng, mỗi năm doanh thu trên 1200 tỉ đồng, được xếp
hạng “TOP 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam” và “TOP 10 doanh nghiệp lớn
nhất nghành dệt may Việt Nam”.
Công ty quản trị doanh nghiệp bằng hệ thống ERP kết nối 12 phân hệ phần
mềm để quản lý xuyên suốt toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của toàn Công
ty với thông tin nhanh, kịp thời, chính xác, để gia tăng thêm hiệu quả bền vững.
Công ty cổ phần TNG luôn đi đầu trong lĩnh vực quản trị bằng việc áp
dụng quản lý theo 9 K bao gồm:
K1: Chỉ tiêu thực hiện doanh số sản xuất
K2: Chỉ tiêu kiểm soát chất lượng
K3: Chỉ tiêu tích lũy nguồn tiền lương
K4: Chỉ tiêu thực hiện giao hàng
K5: Chỉ tiêu tuyển dụng lao động
K6: Chỉ tiêu thực hiện doanh thu sản xuất
K7: Chỉ tiêu thực hiện kết quả đánh giá nhà máy
K8: Chỉ tiêu rút ngắn số giờ làm việc
K9: Chỉ tiêu tăng năng suất
2.1.2. Đặc điểm kinh doanh và tổ chức sản xuất kinh doanh của công ty
Ngành nghề kinh doanh
+ Sản xuất và mua bán hàng may mặc.
+ Sản xuất bao bì giấy, nhựa làm túi nilon, áo mưa nilon và nguyên, phụ liệu
hàng may mặc.
+ Đào tạo nghề may công nghiệp.
+ Mua bán máy móc thiết bị công nghiệp, thiết bị phòng cháy chữa cháy.
+ Xây dựng công trình dân dụng, công nghiệp.
+ Vận tải hàng hoá đường bộ, vận tải hàng hoá bằng xe taxi.
+ Cho thuê nhà phục vụ mục đích kinh doanh.
+ Đầu tư xây dưng cơ sở kỹ thuật hạ tầng khu công nghiệp, khu đô thị và
khu dân cư.
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của công ty
Tổ chức bộ máy sản xuất kinh doanh
Hình 2.1. Tổ chức bộ máy quản lý của công ty cổ phần đầu tư và thương mại
TNG Thái Nguyên
Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của bộ máy quản lý
Tổng giám đốc của công ty: Là người đứng đầu công ty, điều hành mọi
hoạt động của công ty và chịu trách nhiệm trước pháp luật, công ty và tập thể lao
động.
Giám đốc chi nhánh: là người đứng đầu chi nhánh, điều hành mọi hoat động
của chi nhánh và chịu trách nhiệm trước pháp luật, chi nhánh công ty và tập thể lao
động
Công ty có phó giám đốc giúp đỡ việc quản trị, điều hành, giám sát mọi
hoạt động kinh doanh của công ty.
Phòng kế toán: Có nhiệm vụ hạch toán kế toán, đánh giá các hoạt động kinh
doanh đối với các nhà cung cấp nhằm đạt được mục tiêu có nguồn hàng ổn định,
chất lượng tốt, đồng thời tối thiểu hóa chi phí.
Phòng kinh doanh: Trực tiếp chịu trách nhiệm thực hiện hoạt động tiếp thị,
tìm kiếm khách hàng và khách hàng tiềm năng của doanh nghiệp nhằm đạt được
mục tiêu về doanh số, thị phần.
Phòng quản lý: Có nhiệm vụ quản lý toàn bộ nhân lực của công ty, tham
mưu cho giám đốc về sắp xếp, bố trí nhân lực hợp lý.
Phòng phân tích thiết kế: Có nhiệm vụ phân tích số liệu, xây dựng các kế
hoạch và thiết kế các dự án, ước lượng cầu từng mặt hàng cụ thể của công ty trong
dài hạn và ngắn hạn.
Phòng maketing: Quảng bá, giới thiệu sản phẩm tới người tiêu dùng.
Đứng đầu công ty là hội đồng quản trị, sau đó đến tổng giám đốc trực tiếp
phân quyền cho phó tổng giám đốc và các phòng ban.
Công ty có cách bố trí các phòng ban riêng biệt có ưu điểm là tạo nên tính
độc lập giữa các phòng ban, hạn chế những tác động gây cản trở do mỗi phòng ban
có những chức năng nhiệt vụ riêng biệt, công việc của từng người riêng biệt khác
nhau.
2.2. Phương pháp dự báo san bằng mũ
Điều hòa mũ đưa ra các dự báo cho giai đoạn trước và thêm vào đó một
lượng điều chỉnh để có được lượng dự báo cho giai đoạn kế tiếp. Sự điều chỉnh
này là một tỷ lệ nào đó của sai số dự báo ở giai đoạn trước và được tính bằng
cách nhân số dự báo của giai đoạn trước với hệ số nằm giữa 0 và 1. Hệ số này
gọi là hệ số điều hòa.
Công thức tính như sau: Ft = Ft1+ α (At1−Ft1)
Trong đó : Ft: Dự báo cho giai đoạn thứ t, giai đoạn kế tiếp.
Ft1: Dự báo cho giai đoạn thứ t1, giai đoạn trước.
At1: Số liệu thực tế của giai đoạn thứ t1
+ Lưu đồ thuật toán phương pháp san bằng mũ
Hình 2.2. Lưu đồ thuật toán phương pháp san bằng mũ
2.3. Quy trình dự báo
Quy trình dự báo được chia thành 9 bước. Các bước này bắt đầu và kết thúc
với sự trao đổi (communication), hợp tác (cooperation) và cộng tác (collaboration)
giữa những người sử dụng và những người làm dự báo
Bước 1: Xác định mục tiêu
Các mục tiêu liên quan đến các quyết định cần đến dự báo phải được nói
rõ. Nếu quyết định vẫn không thay đổi bất kể có dự báo hay không thì mọi nỗ lực
thực hiện dự báo cũng vô ích.
Nếu người sử dụng và người làm dự báo có cơ hội thảo luận các mục tiêu và
kết quả dự báo sẽ được sử dụng như thế nào, thì kết quả dự báo sẽ có ý nghĩa quan
trọng.
Bước 2: Xác định dự báo cái gì
Khi các mục tiêu tổng quát đã rõ ta phải xác định chính xác là dự báo cái gì
(cần có sự trao đổi)
Ví dụ: Chỉ nói dự báo doanh số không thì chưa đủ, mà cần phải hỏi rõ hơn
là: Dự báo doanh thu bán hàng (sales revenue) hay số đơn vị doanh số (unit sales).
Dự báo theo năm, quý, tháng hay tuần.
Nên dự báo theo đơn vị để tránh những thay đổi của giá cả.
Bước 3: Xác định khía cạnh thời gian
Có 2 loại khía cạnh thời gian cần xem xét:
Thứ nhất: Độ dài dự báo, cần lưu ý:
+ Đối với dự báo theo năm: từ 1 đến 5 năm
+ Đối với dự báo quý: từ 1 hoặc 2 năm
+ Đối với dự báo tháng: từ 12 đến 18 tháng
Thứ hai: Người sử dụng và người làm dự báo phải thống nhất tính cấp thiết
của dự báo
Bước 4: Xem xét dữ liệu
Dữ liệu cần để dự báo có thể từ 2 nguồn:
+ Nguồn thông tin sơ cấp:
Thu thập qua các cuộc khảo sát, chọn mẫu hoặc các số liệu ghi chép các
biến số trong doanh nghiệp.
Các phương pháp thu thập: phỏng vấn trực tiếp, gửi thư, điện thoại.
+ Nguồn thông tin thứ cấp:
Bên trong: nội bộ công ty, sổ sách kế toán
Bên ngoài: sách báo, tạp chí, internet, các tài liệu thống kê,…
Cần phải lưu ý dạng dữ liệu sẵn có ( thời gian, đơn vị tính,…)
Dữ liệu thường được tổng hợp theo cả biến và thời gian, nhưng tốt nhất là
thu thập dữ liệu chưa được tổng hợp
Cần trao đổi giữa người sử dụng và người làm dự báo
Bước 5: Lựa chọn mô hình
Để chọn một phương pháp dự báo thích hợp người làm dự báo phải:
+ Xác định bản chất của vấn đề dự báo
+ Bản chất của dữ liệu đang xem xét
+ Mô tả các khả năng và hạn chế của các phương pháp dự báo tiềm năng
+ Xây dựng các tiêu chí để ra quyết định lựa chọn
+ Một nhân tố chính ảnh hưởng đến việc lựa chọn mô hình dự báo là nhận
dạng và hiểu được bản chất số liệu lịch sử.
Bước 6: Đánh giá mô hình
Đối với các phương pháp định tính thì bước này ít phù hợp hơn so với
phương pháp định lượng
Đối với các phương pháp định lượng, cần phải đánh giá mức độ phù hợp
của mô hình (trong phạm vi mẫu dữ liệu)
Đánh giá mức độ chính xác của dự báo (ngoài phạm vi mẫu dữ liệu)
Nếu mô hình không phù hợp, quay lại bước 5
Bước 7: Chuẩn bị dự báo
Nếu có thể nên sử dụng hơn một phương pháp dự báo, và nên là những loại
phương pháp khác nhau (ví dụ mô hình hồi quy và san mũ Holt, thay vì cả 2 mô hình
hồi quy khác nhau)
Các phương pháp được chọn nên được sử dụng để chuẩn bị cho một số các
dự báo (ví vụ trường hợp xấu nhất, tốt nhất và có thể nhất)
Bước 8: Trình bày kết quả dự báo
Kết quả dự báo phải được trình bày rõ ràng cho ban quản lý sao cho họ
hiểu các con số được tính toán như thế nào và chỉ ra sự tin cậy trong kết quả dự báo
Người dự báo phải có khả năng trao đổi các kết quả dự báo theo ngôn ngữ
mà các nhà quản lý hiểu được
Trình bày cả ở dạng viết và dạng nói
Bảng biểu phải ngắn gọn, rõ ràng
Chỉ cần trình bày các quan sát và dự báo gần đây thôi
Chuỗi dữ liệu dài có thể được trình bày dưới dạng đồ thị (cả giá trị thực và dự
báo)
Trình bày thuyết trình nên theo cùng hình thức và cùng mức độ với phần trình
bày viết
Bước 9: Theo dõi kết quả dự báo
Lệch giữa giá trị dự báo và giá trị thực phải được thảo luận một cách tích
cực, khách quan và cởi mở
Mục tiêu của việc thảo luận là để hiểu tại sao có các sai số, để xác định độ
lớn của sai số
Trao đổi và hợp tác giữa người sử dụng và người làm dự báo có vai trò rất
quan trọng trong việc xây dựng và duy trì quy trình dự báo thành công.
Chương 3.
PHÂN TÍCH DỰ BÁO DOANH THU CHO
CÔNG TY CỔ PHẦN TNG THÁI NGUYÊN
3.1. Đặt vấn đề
Việt Nam đang trên đường hội nhập vào nền kinh tế thị trường, một môi
trường mang tính cạnh tranh mạnh mẽ, đem lại nhiều cơ hội, song cũng không ít
thách thức cho các doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải không
ngừng đổi mới mình cũng như mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh trên tất cả
các lĩnh vực. Do đó, các doanh nghiệp phải không ngừng hoàn thiện và nâng cao cơ
chế quản lý kinh tế, đặc biệt công tác dự báo tài chính và tìm kiếm cũng như đáp ứng
nhu cầu khách hàng một cách tốt nhất để đảm bảo thị phần, thực hiện một cách tốt
nhất chiến lược phát triển.
Trong công tác quản lý, hiểu được thị trường, dự báo được tình hình và nhu
cầu là vấn đề cốt tử với doanh nghiệp, vì điều đó ảnh hưởng xuyên suốt quá trình
sản xuất kinh doanh.Vì lí do đó, dự báo doanh thu và nghiên cứu thị trường là vấn
đế trọng tâm trong các hoạt động điều hành.
3.2. Giải quyết bài toán
* Thu thập và tổ chức dữ liệu
Dựa vào Số liệu được trích dẫn từ báo cáo tài chính của Công ty cổ phần
TNG Thái Nguyên. Nhóm tác giả đã tiến hành thu thập được doanh thu bán hàng và
các dịch vụ của Công ty qua các năm qua bảng số liệu sau:
Bảng 3.1. Bảng số liệu thống kê doanh thu của công ty cổ phần TNG
Doanh thu
Thơi gian
̀
(Đơn vi VNĐ)
̣
2005 109,071,389,361
2006 184,081,125,307
2007 335,920,386,388
2008 517,542,693,828
2009 473,530,263,078
2010 522,829,159,027
2011 946,604,912,914
2012 1,009,219,646,016
2013 1,086,684,796,425
2014 1,277,233,901,599
2015 1,335,407,708,504
3.2.1. Giao diện chính
Hình 3.1. Giao diện chính
3.2.2. Giao diện nhập doanh thu thực tế
Hình 3.2. Giao diện doanh thu thực tế
3.2.3. Phân tích và dự báo doanh thu
* Phân tích dự báo
+ Để có thể sử dung công cụ Data Analysis trong excel chúng ta tiến hành
thêm 2 addins là Analysis Toolpak và Analysis Toolpak VBA
Hình 3.3. Bổ sung thêm Add – Ins
+ Sau khi bổ sung công cụ Data Analysis sẽ xuất hiện trong tab Addins của
Thanh công cụ
Hình 3.4. Công cụ Data Analysis
+ Lựa chọn phương pháp san bằng mũ trong công cụ Data Analysis có tên là
Exponential Smoothing
Hình 3.5. Lựa chọn phương pháp san bằng mũ
+ Xác định các thông số cho mô hình san bằng mũ
Hình 3.6 Thông số mô hình san bằng mũ
Trong đó:
Input Range là vùng dữ liệu thu thập được.
Damping factor là hệ số điều hòa.
Labels được tích nếu vùng dữ liệu chọn có dòng đầu tiên không phải là dữ
liệu số.
Output Range là vùng xuất kết quả
Chart Output được tích nếu muốn xuất biểu đồ báo cáo
Standard Errors được tích nếu muốn xuất sai số dự báo
+ Qua quá trình nhập thông số và tiến hành dự báo ta thu được kết quả sau:
Hình 3.7. Dự báo doanh thu với α=0.3
Hình 3.8. Dự báo doanh thu với α=0.5
3.2.4. Báo cáo dự báo doanh thu
Hình 3.9. Giao diện báo cáo doanh thu dự báo
* Dự báo doanh thu cho năm 2016
Công thức tính như sau: Ft = α * Yt1+ (1α)Ft1
Trong đó : Ft: Dự báo cho giai đoạn thứ t, giai đoạn kế tiếp.
Ft1: Dự báo cho giai đoạn thứ t1, giai đoạn trước.
At1: Số liệu thực tế của giai đoạn thứ t1
Ta sử dụng các hằng số san bằng (α)
F2 = α Y1 + (1α) F1
F3 = α Y2 + (1α) F2
…
F12 = α Y11 + (1α) F11
F13 = α Y12 + (1α) F12
Vậy doanh thu dự báo cho năm 2016 là
F2016 = 0.3* Y (2015) +((10.3)*F(2015) =0.3 * Doanh thu thực tế (2015) + (10.3)*
Doanh thu dự báo (2015)
F (2016)= 1,246,108 (Triệu đồng)
+ α = 0.5
F (2016)= 1230411,5 (Triệu đồng)
KẾT LUẬN
Kết quả đạt được:
Tìm hiểu Ứng dụng Microsoft Excel.
Hệ thống chức năng được bố trí rõ ràng, đơn giản, thống nhất giúp cho
người lần đầu tiên tiếp cận cũng nhanh chóng làm quen và sử dụng.
Đưa ra được các bản báo cáo, thống kê chi tiết giúp nhà quản lý tiết kiệm
được thời gian và công sức.
Đánh giá hệ thống:
Ưu điểm:
Sau thời gian tìm hiểu, nghiên cứu và thực hiện đề tài, em đã thu được một
số kết quả sau đây:
Nghiên cứu khái quát về phân tích dữ liệu và dự báo kinh tế
Nghiên cứu khái quát về thu thập, xử lý và tổ chức dữ liệu
Nghiên cứu một số phương pháp phân tích dự báo: hồi quy tuyến tính, san
bằng mũ, trung bình động, holt – winter…
Xây dựng quy trình phân tích và dự báo kinh tế
Xây dựng chương trình phân tích chuỗi tuần tự theo thời gian và dự báo
doanh thu cho Công ty cổ phần TNG Thái Nguyên
Hạn chế:
Đề tài còn sử dụng ít phương pháp chưa thể sử dụng phương pháp hồi quy
tuyến tính để thấy được cái nhìn đúng nhất về doanh thu dưới sự tác động của nhiều
yếu tố
Hướng phát triển:Trong tương lai em sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống,
hướng tới mục tiêu hoàn thiện các chức năng và dự báo bằng nhiều phương pháp
hơn. Qua đó, có thể đánh giá và lựa chọn phương pháp phân tích dữ liệu phù hợp
nhất.
Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Khoa Hệ Thống
Thông Tin Kinh Tế Đại Học Công Nghệ Thông Tin Và Truyền Thông đã tạo điều
kiện cho em hoàn thành đợt thực tập chuyên ngành này.Em xin bày tỏ long kính
trọng và biết ơn sâu sắc tới cô Trần Thu Phương và cô Nguyễn Thị Kim Tuyến đã
hướng dẫn, chỉ bảo, đóng góp cho em những ý kiến sâu sắc cho em trong suốt quá
trình làm bài để em hoàn thiện bài thực tập chuyên ngành.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Nguyễn Văn Huân, Phạm Việt Bình, Nguyễn Việt Hùng, Nguyễn Thị
Hằng, Nguyễn Thị Hải Yến, (2013), Phân tích dữ liệu và dự báo kinh tế, NXB Đại
học Quốc gia Hà Nội.
[2]. Phạm Thị Thắng,Phạm Thị Kim Vân, (2007), Sử dụng các mô hình kinh tế
lượng trong phân tích và dự báo tác động của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đối
với phát triển kinh tếxã hội Việt Nam, Đề tài NCKH Cấp Bộ 01/05/06 01/05/07.
[3]. Phạm Việt Bình, Nguyễn Văn Huân, Vũ Xuân Nam, Lê Anh Tú, (2013),
Một phương pháp phân tích và dự báo sản lượng chè Tỉnh Thái Nguyên, trang 6570,
Số 10 tập 110 Tạp chí Khoa học và Công nghệ Đại học Thái Nguyên.
[4]. Vũ Xuân Nam, Phạm Việt Bình, Nguyễn Văn Huân, (2012), Phương
pháp hồi quy bội trong dự báo và ứng dụng vào dự báo doanh thu dịch vụ viễn
thông tại Viễn thông Thái Nguyên, Trang 8792,số 102, tập 2 Tạp chí Khoa học và
Công nghệ Đại học Thái Nguyên.
[5]. Báo cáo tài chính của Công ty cổ phần TNG Thái Nguyên, (2015),
http://s.cafef.vn/baocaotaichinh/TNG/IncSta/2012/0/3/0/ketquahoatdongkinh
doanhcongtycophandautuvathuongmaitng.chn.
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
….
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Thái nguyên, ngày tháng năm 2016
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN 1 GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN 2