UNIVERZITET CRNE GORE

Biotehnički fakultet

Predmet: PEDOLOGIJA

ELABORAT

Predmetni profesor: Dr Mirko Knežević Student: Ivana Kapetanović,6/21

Januar, 2022. godina

 2

SADRŽAJ:

1.OPŠTI PODACI O MJESTU ISTRAŽIVANJA …………………………………..3

2.OPIS LOKACIJE ……………………………………………………………………3
3.OPIS PEDOGENETSKIH FAKTORA
3.1.Atmosferska klima i vremenski uslovi kao pedogenetski faktor ……………………4
3.2.Reljef kao pedogenetski faktori ……………………………………………………..4
3.3. Matični supstat kao pedogenetski faktor …………………………………………...4
3.4.Vegetacija kao pedogenetski faktor ………………………………………………...5
3.5.Antropogeni uticaj kao pedogenetski faktor ………………………………………..5
3.6.Plitke podzemne vode I poplavne površinske vode kao pedogenetski faktor ……...6
3.7.Vrijeme kao pedogenetski faktor …………………………………………………...6
3.8.Prethodna istraživanja zemljišta ………………………………………………….....6
4.OPIS MORFOLOŠKIH KARAKTERISTIKA ZEMLJIŠTA
4.1.Spoljna mofrologija zemljišta ……………………………………………………….6
4.2.Opis unutrašnjih osobina zemljišta …………………………………………………..7
5.ZAVRŠNA INTERPRETACIJA PODATAKA SAKUPLJENIH TERENSKIM
ISTRAŽIVANJIMA ……………………………………………………………………8
6.LITERATURA ………………………………………………………………………..8
7.VELIKI ELABORAT ZA KOPANJE RUPE OD 120cm DUBINE …………….....9
8.PRILOG ………………………………………………………………………………10
 3

1.OPŠTI PODACI O MJESTU ISTRAŽIVANJA

Mjesto istraživanja: Grad Žabljak , Durmitor

Koordinate:
 43° 9′ 0″ sjeverne geografske širine
 19° 6′ 36″ istočne geografske dužine
Datum istraživanja: 15.01.2022. godine
Istraživački tim/Ime studenta: Ivana Kapetanović , 6/21

2.OPIS LOKACIJE

Grad Žabljak nalazi se na sjeverozapadu Crne Gore, u srcu Durmitorskog područja, na visini od
1450 metara nadmorske visine i predstavlja najvisočije urbano naselje na Balkanu. Smješteno je
u podnožju Durmitora i okruženo sa 23 planinska vrha od preko 2200 metara, sa 18 planinskih
jezera i kanjonom rijeke Tare, najdubljim u Evropi. Danas u Žabljaku i okolini živi preko 4500
stanovnika.

Slika 1.Satelitski prikaz ispitivane lokacije, Žabljaka

Izvor: Google Earth

 4

3.OPIS PEDOGENETSKIH FAKTORA

3.1.Atmosferska klima i vremenski uslovi kao pedogenetski faktor

Najveći dio Durmitorskog područja ima prosječnu godišnju temeperaturu od 2 do 8 stepeni

Celzijusa. Godišnje je 120 dana pod snijegom, većim od 15 centimetara, a skijaški tereni, koji su
na većoj nadmorskoj visini, imaju sniježni pokrivač pogodan za skijanje 150 dana u godini.
U višim predjelima Durmitora i preko čitavog ljeta se mogu vidjeti nameti snijega, a u području
Kalice je tzv. ”DEBELI NAMET”, dugačak 200 do 300 metara, na kome se može skijati i usred
ljeta.
Klima ima odlike, od župske u kanjonima rijeka, preko subplaninske na visinama do 1200
metara, do tipične alpske. Zime su duge i hladne, ljeta relativno kratka i svježa, a zanimljivo je
da su jeseni toplije od proljeća.

3.2.Reljef kao pedogenetski faktor

Prepoznatljiv po planini Durmitor, ovaj prostor oivičen je sa sjeveroistočne strane opštinom

Pljevlja, sa južne strane opštinom Mojkovac, sa jugozapadne strane opštinom Šavnik, a sa
zapadne strane opštinom Plužine. Sjeveroistočna granica ide rijekom Tarom u dužini od 46 km i
zona je Nacionalnog parka Durmitor. Opština Žabljak, određena je geografskim koordinatama 43
15 30 (najsjevernija tačka- ušće Sušice u Taru) i 43 00(Pločasta glava na Sinjajevini) sjeverne
geografske širine, kao i najzapadnije tačke 18 59 30 (u kanjonu Sušice) i 19 23 30 (lokalitet
Milijića Brod u kanjonu rijeke Tare) istočne geografske dužine. Opština Žabljak predstavlja
"geografski krov" naše države, jer se 30 % njene teritorije nalazi na nadmorskoj visini iznad
1500 m. Grad Žabljak sa svojih 1456 metara nadmorske visine predstavlja najvisočije urbano
naselje u jugoistočnoj Evropi. Položaj Nacionalnog parka Durmitor u biogeografskom pogledu
pripada južno-dinarskom području.
Slika 2:Reljef Žabljaka , područje Durmitora
 5

3.3.Matičmi supstrat kao pedogenetski faktor

Pošto se matični supstrat odnosi na stijene zaključujemo da na ovom području nema stijena,
tačnije na zemljištu predviđenom za kopanje rupe.

3.4.Vegetacija kao pedogenetski faktor

Pored Žabljaka na ovom područiju nalazi se još nekoliko manjih naselja, tipicno planinskog tipa,
specifične arhitekture, kao i namjene – kao stočarski kraj Durmitor je bogat katunima, ljetnjimn
naseljima stočara. Opština Žabljak ima velike komplekse šuma na oko 15.000 ha čiji je
biodiverzitet poznat u kontinentalnim razmjerama.
Rijeke koje presijecaju ovo područije su Tara i Komarnica i postoji niz povremenih vodenih
tokova, kakve su Sušica, Potoka, Draga i druge. Dolina Tare, koja izvire ispod planine Komova,
smatra se najljepsom rijecnom dolinom Evrope. Prolazi kroz Kolasin i Mojkovac, i sve sto se
vise priblizava svom ušću, ona u svom donjem toku duboko zasijeca okolna brda, stvarajući
kanjon čija visina prelazi hiljadu metara Svojim brzacima ona napada Sinjajevinu, prolazi ispod
impresivnog mosta na Djurdjevica Tari, blago usporava kod Pirlitora, obilazi masiv Durmitora, i
nastavlja ka Scepan polju, spajajuci se sa rijekom Pivom.
Endemske i izuztetno rijetke vrste čine ovaj kraj interesantnim.Šume crnog bora na pojedinim
mjestima stare su i preko 400 godina, a stabla se dižu i do visine od 50 metara.

3.5.Antropogeni uticaj kao pedogenetski faktor

Zemljište na području Žabljaka koje je odabrano za korišćenje u svrhu kopanja rupe nije prije
toga korišteno ni za šta. Naravno, na zemljište je moglo uticati loše vrijeme, sniježne
prilike koje su najčešće u zimskom ali i malo veće temperature u ljetnjem periodu.
Slika 3. Zemljište planirano za upotrebu
 6

3.6.Plitke podzemne vode i poplavne površinske vode kao pedogenetski faktor

Kada je u pitanju problem podzemnih voda i poplavnih površinskih voda za ovo područje se
može reći da nema neke prevelike opasnosti. Analizom zemljišta koje je predviđeno za kopanje
rupe od 120cm se zaključilo da nema opasnosti odnosno da ne predstavljaju problem ni
podzemne ni površinske vode.

3.7.Vrijeme kao pedogenetski faktor

Vrijeme kao pedogenetski faktor može predstavljati problem jer je zimski period naravno
podložan snijegu i sniježnom pokrivaču koji može predstavljati problem za kopanje rupe usled
leda, odnosno poledice.

3.8.Prethodna istraživanja zemljišta

Istraživanjem nije utvrđeno da li su ranije rađena istraživanja I ispitivanja ovog zemljišta

predviđenog za kopanje rupe.

4.OPIS MORFOLOŠKIH KARAKTERISTIKA ZEMLJIŠTA

4.1.Spoljna morfologija zemljišta (ektomorfologija)

 7

 Mrtvi pokrivač: Nema mrtvog pokrivača

 Erozija: Nema vidljivih oblika , nagib nije mnogo u procentima, možda svega 10% pa ne
postoji opasnost od takvog vida urušavanja zemljišta.
 Ostale osobine: Zemljište je veoma meko, nije teško za iskopavanje.Međutim ako
uzmemo u obzir da se radi o zimskom periodnu onda će biti potrebno da se određeni dio
zemljišta isčisti kako bi se moglo krenuti sa procesom.

4.2.Opis unutrašnjih osobina zemljišta

Slika 4: Karakteristike zemljišta u procentima

Izvor: Google

Po prikazanom procentualnom udjelu karakteristika zemljšita koje je predviđeno vidimo da je

zemljište bogato najviše mineralnom materijom a da najmanji dio jeste sadržan u organskoj
materiji. Voda I vazduh zemljišta su po 25% što nije loše.

Slika 5: Iskopana rupa nakon raščišćavanja snijega

 8

5.ZAVRŠNA INTERPRETACIJA PODATAKA PIKUPLJENIH TERENSKIM

ISTRAŽIVANJEM

Uzimajući u obzir sve što je prikazano u prethodnim djelovima elaborata može se sumirati
sledeće:
 Zemljište je pogodno;
 Klima je pogodna donekle;
 Reljef je pogodan za kopanje rupe ovolikog obima;
 Uslovi odgovaraju;

6.LITERATURA

Sajtovi:

1. https://durmitor.wordpress.com/about/zabljak/
 9

2. https://www.google.com/search?
q=satelitski+prikaz+zabljaka&rlz=1C1GCEA_enME920ME920&sxsrf=APq-
WBuL373C_7zO6nHL20QOlnq-
b_aZVw:1643398019296&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiHiajZlt
X1AhWYuaQKHQABA4s4ChD8BSgBegQIARAD&biw=1366&bih=657&dpr=1#i
mgrc=aXddtE7DF7dstM
3. http://zabljak.me/me/o-zabljaku/

7.VELIKI ELABORAT ZA KOPANJE RUPE 120cm DUBINE

Tokom kasnijih studiranja i obrade ostalih predmeta, bićete obučeni za pisanje kompletnog
elaborata / projekta koji prethodi zasnivanju voćarskih zasada ili drugih poljoprivrednih
aktivnosti.
Taj veliki elaborat bi mogao da bude sastavljen iz sledećih djelova:
- Geografska lokacija rejona i specifikumi (obrađeno ovim mini elaboratom),
- istorijat gajenja određenih kultura na tom području,
- klima,
- prirodne mogućnosti,
- stručni specifikumi, sortiment, agrotehnika, i sl.
- komparativne prednosti područja,
- logistika i infrastruktura,
- skladištni i prerađivački kapaciteti toga područja,
- konkurencija i uticaji drugih tržišta,
- radna snaga, posvećenost, radne navike i stručnost,
- tržište i plasman,
 10

- ekonomski parametri

8.PRILOG

BROJ PROFILA: 7
DATUM: 15.01.2022.
LOKACIJA: Žabljak, Durmitor
LAT/LONG /mnm

Reljef/Nagib Ravna površina zemljišta

Vegetacija U okolini ima voda i zemljišta
Ekspozicija Sjeverozapadno
Stenov/kamen(%) NEMA
Skeletnost NEMA
Način korišćenja Kopanje rupe
Erozioni oblici Nema mogućnosti za eroziju
11