ÑEÀ 1: PT ÑOAÏN TRÍCH SOÂNG ÑAØ HUØNG VÓ: “Huøng

vó… soâng döôùi”

1.MB:
Nguyễn Tuân là một  người nghệ sĩ tài hoa suốt đời đi tìm cái đẹp. Đó
là nhưng vẻ đẹp trong thiên nhiên và cuoäc soáng con ngươì Nguyễn
Tuân đã tìm đến với sông Đà như tìm về với một nét đẹp của thiên nhiên
hoang sơ mà kì vĩ. '' Người lái đò sông Đà" chính là một trong những tác
phẩm tiêu biểu của Nguyễn Tuân. Tác phẩm đã boäc lộ vẻ đẹp hùng vĩ
và thơ mộng của Đà Giang.Tất cả vẻ đẹp hùng vĩ, độc đáo, của sông
Đà đã được Nguyễn Tuân  thể hiện rõ nhất trong đoạn văn : ' Hùng
vĩ của sông đà không phải chỉ có thác đá...... lật ngửa bụng thuyên
ra"
Đây là đoạn văn mở đầu tác phẩm có ý nghĩa định hướng cho chủ
đề của tác phẩm đó là hình ảnh con sống Đà hùng vĩ dữ dội qua đó
làm rõ tính cách của ông lái đò.
Ngay sau lời đề từ, Nguyễn Tuân đã tỉ mỉ liệt kê tên của 73 con thác độc
dữ của sông Đà. Nhưng hùng vĩ của sông Đà không chỉ có thác mà còn
ở
Ý 1:-cảnh đá bờ sông cao vút: “đá bờ sông, dựng vách thành, mặt sông chỗ
ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời. Bằng hình ảnh gợi hình đặc sắc mới
lạ,Nguyễn Tuân đã miêu tả cảnh đá bờ sông dựng đứng, sững sững, cao
ngút trời , đá cao đến nổi che khuất tầm chiếu của mặt trời chỉ lúc đứng
ngọn mới thấy được mặt trời trên sông.
–Không chỉ cao mà đá bờ sông rất nhiều đến nỗi lấn át cả lòng sông
khiến cho quãng sông bị thắt hẹp lại chỉ cần ném nhẹ hòn đá cũng
qua được bờ bên kia: “ Có chỗ vách đá thành chẹt lòng sông Đà như một cái
yết hầu.3 /Đứng bên này bờ nhẹ tay ném hòn đá qua bên kia vách.4 Có quãng con
nai, con hổ đã có lần vọt từ bờ này qua bờ kia” .
-Đi giữa vách đá cao vòi vọi, đen đúa giữa mùa hè mà cũng cảm
thấy lạnh người và tối om. Như “đứng ở hè một cái ngõ ngóng vọng
lên một khung cửa sổ trên cái tầng thứ mấy của tòa nhà vừa tắt phụt đèn
điện”.Hình aûnh gôïi lieân töôûng ñeán nhöõng caùi hang toái vaø laïnh
khi ngöôøi laùi ñoø cheøo qua quaõng soâng bò ñaù hai beân bôø cao
vuùt che kín, khieán coù caûm giaùc laïnh vaø toái.
Ý 2:Đâu chỉ hùng vĩ, Sông Đà còn vô cùng hung bạo, dữ dằn. Ở
quãng mặt ghềnh Hát Loóng “dài hàng ngàn cây số, nước xô đá, đá xô
sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn gùn ghè suốt năm…qua đây” như lúc nào
cũng muốn lấy mạng những người lái đò qua đây. Với câu văn trùng
điêp, động từ mạnh “Xô”, “cuồn cuồn”, “gùn ghè” và NT nhân hóa,
nhằm đặc tả cành sự phối hợp của nước, đá, sóng và gió khiến cho
dòng sống quãng này như dậy sóng, dậy gió thật khủng khiếp. Diện
mạo của sông Đà thật hung dữ chằng khác nào con thủy quái khổng lồ
chờ chực con thuyền đi qua thì nhấn xuống dòng nước d ữ
Ý3.Những cái hút nước sông Đà còn đáng sợ hơn và thực sự trở nên
hiểm ác trong trang văn của Nguyễn Tuân. Với mong muôn đem đến
cho người đọc cảm giác chân thực, sống động nhất về sự hung dữ của
các hút nước, “ Trên sông bỗng có những cái hút nước giống như cái giếng bê
tông thả xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu.1 câu văn đã có nhiều so
sánh, liên tưởng  độc đáo. Người đọc dễ hình dung về cái hút nước sâu
khủng khiếp trên sông Đà. Theâm vaøo ñoù laø aâm thanh vaø hình
aûnh cuûa nhöõng huùt nöôùc”Nước ở đây thở và kêu như cửa cống cái bị
sặc.2/ Trên mặt cái hút xoáy tít đáy, cũng đang quay lừ lừ những cánh quạ đàn “
NT nhaân hoùa trong caâu vaên khieán ta hình dung caûnh nöôùc xoaùy
taïo ra aâm thanh nhö tieáng cuûa con ngöôøi.Chính söï döõ doäi aáy
cuûa huùt nöôùc maø ngöôøi laùi ñoø khi qua quaõng aáy luoân phaûi
tìm caùch cheøo choù vöõng ““Chèo nhanh và tay lái cho vững mà phóng
qua cái giếng sâu, những cái giếng sâu ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào”. Tac
coøn ví “nhö oâ toâ sang soá aán ga”, hình aûnh so saùnh cuï theå naøy cho ta
thaáy tay cheøo that nhanh nheïnõ, taùo baïo, vöõng vaøng cuûa oâng laùi ñoøneáu
khoâng thì huùt xoaùy seõ gay haäu quaû that khoâ löôøng “./ Có những thuyền
đã bị cái hút nó hút xuống, thuyền trồng ngay cây chuối ngược rồi vụt biến đi, bị
dìm và đi ngầm dưới lòng sông đến mươi phút sau mới thấy tan xác ở khuỷnh
sông dưới…6”. Baèng nhöõng töø ngöõ gôïi hình ñaëc saéc nhö “ thuyền trồng
ngay cây chuối ngược,biến đi, bị dìm, đi ngầm,tan xác …6”
taùc giaû ñaõ ñaëc taû caûnh con thuyeàn bò caùi huùt xuoáng thì haäu quaû seõ
voâ cuøng to lôùn
SK:
Theå vaên tuøy buùt ñaëc saéc,ngoân ngöõ phong phuù, giaøu söïc
gôïi cuøng caùc bieän phaùp tu töø nhö ss, nhaân hoùa, ñieäp vaø
aån duï nhaø vaên ñaõ mieâu taû soâng ñoäng hình aûnh con soâng
Ñaø vôùi tính caùch huøng vó döõ doäi. Ñaây laø neùt ñaëc saéc
cuûa moât doøng soâng nôi vuøng queâ Taây Baéc xa xoâi cuûa toå
quoác
3.KL:
Nhö vaäy chæ vôùi ñoaïn vaên ngaén nhöng ñaõ theå hieän taøi
naêng NT vaø taâm hoàn cuûa Nhaø vaên Nguyeãn Tuaân moät con
ngöôøi taøi hoa uyeân baùc. Baèng taøi naêng quan saùt caën keû
vaø tæ mæ oâng ñaõ mieâu taû hình aûnh con soâng Ñaø that huøng
vó döõ doäi vaø thô moäng tröõ tình, qua ñoù theå hieän TY queâ
höông ñaát nöôùc say ñaém vaø tha thieát cuûa nhaø vaên