Professional Documents
Culture Documents
ﻭ...
ﮐﺎﻧﺎل ﺳﺎﯾﺖ رﯾﺎﺿﯽ ﺳﺮا در ﺗﻠﮕﺮام:
https://telegram.me/riazisara )(@riazisara
)(@riazisara
www.riazisara.ir
جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال ...........................رفع ابهام صفر صفرم................................مرتضی بابالویان
0
روش های رفع ابهام
0
اٍلیي قذم در حذ گیزی قزار دادى هقذار حذ در تاتع است ٍلی گاّی هوکي است حالت هثْوی ایجاد شَد کِ در ایي صَرت
تایذ رفع اتْام کزد ( .الثتِ در تست ّا در صَرت ٍجَد گشیٌِ «حذ ًذارد» تایذ تِ داهٌِ ًیش تَجِ شَد )
نکته : 1در ّوِ رٍش ّا ّوَارُ هی تَاى تِ جای عاهل ّای غیز صفز شًَذُ هقذارشاى را قزار داد (.عاهل یعٌی در کل
عثارت ضزب شذُ تاشذ ًِ فقط در قسوتی اس آى )
نکته ٍ : 2قتی کِ چٌذ عثارت هشاتِ در تاتع ٍجَد دارد هی تَاى تا یک تغییز هتغیز هٌاسة تِ عثارت سادُ تزی رسیذ
هثال :
عاهل غیز صفز
lim
x 1 x 1
x t
lim 2
t 1 1
lim 2 2
t 1
x 1
x x t 1 t t t 1
2
t
ّ )1ن ارسی :یعٌی استفادُ اس یک تاتع هعادل کِ در ّوسایگی آى ًقطِ تز تاتع اصلی هٌطثق است .
نکته :در یک عثارت اگز ّن ارسی استفادُ هی کٌین ،تایذ تِ جای توام عثارات ّ ،ن ارس آًْا را قزار دّین .در ضوي اگز
عثارت ّای ّن ارس ّوذیگز را حذف کٌٌذ تایذ اس ّن ارسی ّای دقیق تز استفادُ کٌین .
قاعده کم توان :چٌذ جولِ ای ّای فاقذ عذد ثاتت در صفز ّ ،ن ارس تا کن تَاى تزیي جولِ است .
lim
1 2x 1 4 x ... 1 20x 1 lim 1 2 4 ... 20 x 1 2 4 ... 20 1011 55
x 0 2x x 0 2x 2 2
10
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
x 3 x 3
x
lim lim 1
x 0 3
x3 x x 0 3 x
x 1 2 x 2 1
x 1 2 x 1 x 1 x 1t
4 4
t 4 4t 4
lim lim lim 4
x 2 1 3 x 1 x 1 x 1 x 1 3 x 1
x 1 4 4 4 t 0 t 0 16t 3t 3
3
x 1 x 2 1 3
x 1 x 1 x 1 x 1 t t 2t 3 1
lim 3
3
lim lim
x 1 3 x 1 x 1 x 2 x 1
t 0
x 1 3
x 2 1 x 3 1 x 1 3 t 0 3
2t 3t 3
2
x 3x t t 3
x t t (1 t ) 1 t
t 3 t
lim 2 3 lim 2 3 lim 2
3
lim t 1
t 1 t t t 1 t t t 2 (1 t )
x 1 3
x 2 x t 1
log x log x
2
log x t t t 2 1 2
lim lim
x 1 log x log x 2 t 0 t 0 1 3 3
t 2t
2 2
1
1u 1 u 1 u 1 nu : دارینu 0 ٍقتی: هم ارزی برنولی
n n
ٍ
n
1 2x 1
5
10x 5
lim lim
1 3 x 1 2x x 0 12x 5 x
x 0 4 3
9
5
x
1 5x 1 15
lim 3 lim 2
x 0 1 2x 1 x 0 2 4
x
3
1
1
x 1
1 x 1 1
lim lim 2
x 0
x x2 x 0 x 1 x 2
1 1 2
1 x (1 )
1 x 5 1 x
3
lim 5 lim 3 5 15 4
x 0 1 x 1 x
6 x 0 1 1
1 x (1 )
1
5 6 30
x
3 3
2
x 1 x2 2 x 1 1 3 x2 3 x 1 3 x2 6 x 3 x 3 2
lim lim
x 0
2 x x2 x 0 2x 2 x 2
11
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
. هعوَالً تا استفادُ اس ّن ارسی ّای سیز ٍ رٍاتط سادُ هثلثاتی حذ هحاسثِ هی شَدu 0 ُ ّزگا: هم ارزی مثلثاتی
m 2 m 2
sin u u tan u u 1 cos u u cos u 1 u
m m
1 1 2 2
sin u u tan u u 1
cos u 1 u (u 1 )
2
x sin 2x x 2x x 1
lim lim lim
x 0 x sin 3 x x 0 x 3 x x 0 4 x 4
x 2 x 2
0 x 2
lim lim 2 1
x 0 x tan x x 0 x
sin x tan x x x 2
lim lim lim 2
x 0 x x x x x 0 x 1
x 0 x 1
x x 1 x 2 1 x 1 3 x 2 1
2 2 3 2
2x 2 1
lim lim lim
x sin x x x
x 0 2 x 0 2 x 0 4 x 2 2
27
x
3
1 27 x 1
lim lim 9 18
cos x 1 x 0 1
x 0
x
2
1 1
1 cos 2x 1 cos 4 x 4 x 2 16 x 2
2 cos 2x cos 4 x
lim lim lim 2 2 5
x 0 x sin 2x x 0 x 2x x 0 2x 2
3 2 3
x
1 cos x 3
lim 2 x 2 x lim 1 2 lim 1 2 3 ) داخل94 ( سزاسزی
x 0
1 1 x 2 x 0 1
1 (1 x2 )
x 0
1
2 2
sin 3 x 3x 3x
lim lim lim 6
x 0
1 cos x3 x 0 3 2
x
x 0 3
x
2 2
12
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
1 2
x
1 cos x x
lim lim 4 lim 0
x 0 1 cos x x 0 1
x 0
2
x 2
2
………………………………………………………………………………………………………………………
cos 1 x 1 x 2 1 x
lim lim lim 2
x 1
x x 2 x 1 x 1 x x 1 x
cos 1 3 x 1 3 x 2 x t 1t 1 1
lim lim lim
2 3
lim t 1
x 1
1 x 2 x 1
1 x 2 t 1
1t 3 t 1
t 2 t 1 3
cos1 x cos 1 x x t 1 t2 1 t 1 t
lim lim
t 1
lim lim 2
x 1 1 x x 1 1 x t 1 1 t t 1 1 t
…………………………………………………………………………………………
1 1 1 2 1 2
1 x2 (1 x2 ) x x
1 x sin x cos x 4 3
lim lim 2 4 lim 2
x 0 x2 x 0 x 2 x 0 x 2
4
1 1
(1 x 2 ) (1 4 x 2 )
cos x cos 2x 3
lim lim 4 4
x 0 x2 x 0 x 2
4
1 1
(1 x 2 ) (1 9x 2 )
lim
x 0
cos x cos 3 x
2 4 x 2
lim
x 0
2
x 2
2 2 4 x 2 4 4 16
1 1
(1 x 2 )(1 9x 2 ) 1
lim
x 0
cos x cos 3 x 1
x 2 4 2
lim
x 0
2
x2
2
x 2 4 2 lim
x 0
1 5x 2 1
x2
4 20
13
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
ّزگاُ دٍ ّن ارسی هثلثاتی ّن دیگز را اس تیي تثزًذ هجثَرین اس ّن ارسی ّای دقیق: هم ارزی های دقیق تر مثلثاتی
. تزی استفادُ کٌین
1 1 1
u sin u u 3 , tan u u u 3 tan u sin u u 3
6 3 2
1 3
x x 3
x sin x sin x3
x sin x sin x 3
7
lim lim lim 6
x 0 x 2 sin 3 x sin x x 0 x sin x 2 sin 3 x x 0 1
x 3 2x 3 13
6
1 1 1 3
x sin x x tan x x3 x3 x
lim lim 6 3 lim 2 3
x 0 2 x sin x tan x x 0 x sin x x tan x x 0 1 3 1 3
x x
6 3
1 1
( x )3 x3
tan x x 1
lim lim 3 lim 3
x 0 (2 x sin x ) 3 x 0 (2 x x ) 3 x 0 3 81
27 x
x sin x
3
1 3 2
3 x
1
lim lim 6
x 0 x x x x x 0 x x 2
6
x 0
1
sin x tan x sin x tan x sin x tan x 2x x3
sin x tan x
2 2
lim lim lim lim 2 3
x 0 x2 sin 2 x x 0 x sin x x sin x x 0 x sin x 2x x 0 1 3
x
6
1
2x
3
sin 2x tan 2x
lim lim 2 3 4
x 0 sin 3 x x 0 x
1 1 1 1 3
1 sin x (1 tan x ) x
1 sin x 1 tan x 1
lim lim 2 2 lim 2 2
x 0 x 1 cos x x 0 1
x ( x 2)
x 0 1 3
x 2
2 2
……………………………………………………………………………………………………
14
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال ...........................رفع ابهام صفر صفرم................................مرتضی بابالویان
هیل ًکٌذ ٍ....اس َّپیتال تْزُ هی ٍقتی u 0 )2قاعذُ َّپیتال :در صَرتی کِ ًتَاى اس ّن ارسی استفادُ کزد هثالً
تزین ( تزای سادُ تز شذى هشتق گیزی ،هی تَاى اتتذا تغییز هتغیز یا ّن ارسی استفادُ کزد)
نکته مهم :در هَاردی کِ .1عثارت سیز رادیکال صفز شَد .2ریشِ هخزج اس درجات تاال تاشذ ٍ غیز قاتل تفکیک تاشذ
.3عثارت ضزتی غیز قاتل تفکیک تاشذ ٍ ...رٍش َّپیتال هَثز ًخَاّذ تَد .
15
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
x 4 x 3 2 H 4x 3 3 x 2 7
lim lim 7
x 1 x 3 2x 2 1 x 1 3 x 2 4 x 1
x 3 x 54 2 x 3 54 H 6 x2
lim lim lim 54
x3 x x x3 x3 x3 1
lim
x 4
x 2 x 3 5 x 4 x2 x 2
lim
x 4
x 2
x 3
5x 4 4 H
lim
4 x 3 1 3 x2 5
2 40
x 1
x 1 x6 1 x 1 x 1
x 1 x6 1 2 x1 1 6 x5
2 x
x 5 x 6 x2 3 x 2
2 2 3
x2 5 x 6 2 x2 3 x 2 3 H
lim( ) lim 2 x 5 2 x 3 1
2 3
lim )(
x 2 x 2 x 2
x 2 5 x 2 x 2
11 1
11 1
(x x x )
6 5 3
x x x 3
3
x x 3 6 3 3
6 5 3 6 3 H
lim (lim ) lim( 3 ) ( ) 1
x 1 ( x x 1) 3 x 1 x x 1 x 1 3
x 1
2
2
x 2 4x 2 4 x 2 4 H 5
lim lim lim 3
x 3 8 x 2 x 8 x 2 x 8
x 2 3
8
1
1
x x 2 H
2 x 2 1
lim lim
x 1 x 3 1 x 1 3x 2 2
x x x t 12 t 6 t 12 H 6t 5 12t 11
lim
t 1
lim lim 6
x 1 3 x 4x t 1 t 4 t 3 t 1 4t 3 3t 2
x 3 x 1 3
lim
x 8 x 4 2
x 1
lim
x 1
x x
16
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
1 cos x
lim
x 1 cos 3 x
tan 2 x 1
lim
3 cos 2x
x
4
sin x cos x
lim
3
x
4 cos( x )
4
tan x
lim
x 1 x2 x
cos x
lim
1
x ( )
2
1 2x
sin
lim x
x 1 4 tan 1 x
sin 1 x
lim
x
sin 1
x
3 4 sin x sin 2x
lim
sin 6 x
x
6
. سعی هی کٌین ّن ارسی صفز تساسین، در عثارات هثلثاتی کِ تِ صفز هیل ًوی کٌٌذ ٍ استفادُ اس َّپیتال سخت است: نکته
17
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
tan 2t cos( t )
tan 2x cos x x 2 t tan 2t sin t 2t 2 1
lim lim 2 lim lim
cos 8 x 1 t 0 t 0 cos 4 8t 1 t 0 cos 8t 1 t 0 1
x
8t 16
2
2
2
x x t t t2
tan sin x cos sin x cos sin(t ) cos( ) sin(t )sin( )
x t
lim 2 lim 2 lim 2 2 lim 2 2
x 1 cos x x 1 cos x t 0 t 0 1 cos(t ) t 0 1 cos(t ) 1 2
t
2
1 1 2
2 sin x 2 sin x 1sin x t 1 t 1 t t
lim 35 1
5 7
5 7
lim lim
x
3
2
cos
2
x t 0 t 0 1 sin x t t 0 2t 35
1sin 2 x
x x t t t
lim lim lim 1 2
x sin x t 0 sin t t 0 sin t
t 0
ax 2 bx 1
. را تذست آٍریذa b هقذار، xlim 2 اگز: تست
1 x2 x
: شذُ تاشذ2 حذ هخزج صفز است پس تایذ حذ صَرت ًیش صفز تاشذ تا تعذ اس رفع اتْام حاصل حذ: حل
2ax b
a 1, b 0 لذاlim 2 2a b 2 اس طزفی تا َّپیتال دارینa b 1 پس
x 1 2x 1
ax 3 bx 2 x 1
کذام است ؟abc هقذار، xlim c اگز: تست
x 1
1 2
x n 3x 2 x 1
کذام است ؟n هقذار، lim 1 اگز: تست
x 1 x 2 3x 2
18
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا
www.riazisara.ir
مرتضی بابالویان................................رفع ابهام صفر صفرم........................... جزوه حساب دیفرانسیل و انتگرال
ax 3a
کذام است ؟a ُ آًگاxlim 2 اگز: تست
3 1 5x 16
) ( ًوایی ٍ لگاریتوی. در هَارد خاصی هٌاسة است کِ رٍش ّای قثلی سخت تز تاشٌذ: ُ) حذف عاهل صفز شًَذ3
: هثال
x 3 3 x2 2 x x( x 1)( x 2)
lim lim x2 2 x lim x 1 1 0 1 1
2
lim
x 1
x 1 x 1 x 1 x 1 x 1
15 x 10x 5 x 1 5 x 3 x 5 x 2x 5 x 5 5 x 3 x 2x 5
lim lim lim 5
x 1 3 x 2x 5 x 1 3 x 2x 5 x 1 3 x 2x 5
1 2x
2 x 1 2x 1 1
lim x 1 2
lim x lim x
x 0
2 1 x 0
2 1 x 0 2
1
4 x 3 ax b
کذام است ؟a, b دٍ تایی هزتة. استf x شکل هقاتل ًوَدار تاتع: تست
x 1
b
0 b 0 هی گذرد پس0,0 اس طزفی تاتع اس4 a b 0
1
. a 4 ِدر ًتیج
19
داﻧﻠﻮد از ﺳﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺳﺮا