Bir CROHN hastasının kaleminden

OYUNBOZAN BAĞIRSAK

SİBEL İNAN

CERES | SAĞLIK-BEDEN SAĞLIĞI

CERES YAYINLARI 144
Sağlık-Beden Sağlığı 2
OYUN BOZAN BAĞIRSAK
Sibel İnan
Sibel İnan © Ceres Yayınları
Bu kitabın tüm yayın hakları Türkiye’de
Ceres Yayınları’na aittir.
Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar
dışında yayıncının izni olmaksızın
hiçbir yolla çoğaltılamaz.
1. Basım, Ağustos 2019
Yayın Yönetmeni : Tuğba Dedeoğlu Demir
Editör : Tuğba Güven Alkan
Mizanpaj ve : Hakan Demir
Kapak Tasarım
Baskı ve Cilt
Dörtel Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
Esenyurt-İstanbul
Matbaa Sertifika No: 40970
CERES EĞİTİM VE YAYINCILIK
TİC. LTD. ŞTİ.
Fahrettin Kerim Gökay Cad.
Emin Sağlam Apt. No: 227 K:7 D:15
Göztepe, Kadıköy - İstanbul
Tel: 0216.566 15 51
www.ceresyayinlari.com
iletisim@ceresyayinlari.com
Yayınevi Sertifika No: 40075
ISBN: 978-605-2048-95-5
“Sağlığın başlangıcı
hastalığı tanımaktır.”
 İçindekiler

1. BÖLÜM OYUNBOZAN BAĞIRSAK...................................................... 13

ÖNSÖZ.............................................................................................. 15
TEŞEKKÜRLER................................................................................ 19
HER ŞEYİN BİR BAŞLANGICI VAR............................................. 21

I. KISIM HASTALIĞA DAVETİYE ÇIKARTMAK........................................ 27

Radikal Kararlar SANCILI DOĞUM Gibidir....................................27
Neden HASTA Oluruz?............................................................................ 32
Tanı konulması için ÇALINAN Kapılar.......................................... 34
Hastalığın ADI Konuluyor...................................................................... 44
Birisi CROHN mu dedi!............................................................................. 45

II. KISIM BAĞIRSAĞIMLA TANIŞMA ZAMANI.........................................49

Bukleli BAĞIRSAĞIM Çalışıyor.............................................................49
Dışkılamanın MUCİZEVİ Gücü............................................................ 54

III. KISIM CROHN HASTALIĞINA KUŞBAKIŞI BAKABİLMEK................. 61

Crohn Hastalığı SAHNEDE.......................................................................61
Crohn Hastalığının Doğuracağı Komplikasyonlar.............. 66
Crohn Hastalığı GEBE kalmaya engel mi?................................ 67
KOLON ve Cinsellik.................................................................................... 68

7
SİBEL İNAN

IV. KISIM İBH ÇATISINDA NELER VAR?....................................................69

İmflamautuvar BAĞIRSAK Hastalığı............................................. 69
TAKDİMİMDİR, Ülseratif Kolit................................................................70
Ülseratifkolit ALARMA Geçerse!.......................................................72
Crohn ve Kolit KARDEŞLİĞİ................................................................... 74

V. KISIM BAĞIRSAĞIMIZ YOLDAN ÇIKARSA?........................................ 75

Orada NELER Oluyor?..............................................................................75

VI. KISIM HASTALIK YOK, HASTA TİPİ VAR..............................................83

Benim Adım CROHN.................................................................................. 83
HASTANE Günlüğü.................................................................................... 88
Hoşgeldin KORTİZON.................................................................................. 91
KORTİZON ŞAH/MATSIN......................................................................... 93
Kortizon NEDİR?.......................................................................................... 95
Kortizonla KOL KOLA yoldayız............................................................97

VII. KISIM OPTOİMMÜN HASTALIKLARI İNŞAA ETMEK....................... 103

Bağışıklık Sistemine GÖZ KIRP, bak neler olacakA ........103
OTOİMMÜN’ün Penceresinden Bakınca..................................108
CROHN Nasıl Gözüküyor?
Bağırsak FLORAMIZDA Gezintiye Çıkalım....................................111

VIII. KISIM FARKINDALIK PERDESİ ARALANIYOR....................................115

BİOENERJi’nin Hastalıklar Üzerinde Etkisi................................115
EGZERSİZ Olmayan Hayat Tatsız, Tuzsuzdur......................... 117
Sigara’nın SAHTE Keyfi.........................................................................120
İçsel Yolculuğa, Yönelişin ROTASI.................................................122
Enerjiyi Kullanım REHBERİ...................................................................125
AYURVEDA.....................................................................................................128
HOLİSTİK Yaşam........................................................................................143

8
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

IX. KISIM HASTALIKLARIN PARMAK İZLERİ.............................................147

NEDEN Aramak Lazım mı?...................................................................147
Aşırı GEÇİRGEN Bağırsağımız var..................................................149
Bakterilerin ZİHNİMİZ Üzerindeki Etkisi.....................................153
Otoimmün Hastalıkların Tedavisinde STRATEJİMİZ.........155
Konvansiyonel TIP&Fonksiyonel TIP..........................................155
FABRİKA AYARLARINA Geri Dönüş................................................159
ALTERNATİF Olarak Destek OZON Terapi..................................162

X. KISIM 2. BEYİN KONUŞUYOR, KULAK VER...................................... 165

2. Beyin Bağırsağım ÇIK DIŞARIYA OynayalımA................165
Bağırsağım, PATRON SENSİN............................................................167
İKİNCİ BEYİN Yönetimi Ele Alınca...................................................169
2. Beyin HİSLERE Tercüman Olursa............................................. 170
Karın Bölgesinde Çalışan ÇAKRA ve ENERJİ........................ 170
IBS Kaygı, Panikatak, Korku, Depresyon..................................173
Ortaya karışık HASSAS Bağırsak Sendromu
Hassas Bağırsak SENDROMU ve Fodmap Diyeti................174
Hassas Bağırsak Sendromunda TERAPİ’nin Yeri..............176

XI. KISIM AMELİYATIN AYAK İZLERİ..........................................................179

Tehlike Kapıda PERFORASYON......................................................... 179
Bumerang Tarzı Bir KARAR!...............................................................180
AMELİYAT’ın Çanları Çalıyor!.............................................................188

XII. KISIM STOMA İLE YAŞAMANIN YOLLARI......................................... 193

STOMA Torbası ile Yüzleşme Anı!..................................................193
STOMA OSTAMİ Nedir?........................................................................205
Stoma ile Bugün Ne GİYSEM?..........................................................210
Stoma Torbası ile BANYO Keyfi.........................................................211
Stomayla CİNSEL Yaşam....................................................................212

9
 SİBEL İNAN

2. BÖLÜM SAĞLIKLI BAĞIRSAGIN YOL HARİTASI.............................. 213

SAĞLIKLI BAĞIRSAĞIN EV ÖDEVİ.......................................... 215

I. KISIM MANTAR deyip geçme! Bu CANDİDA................................... 221

HEY! CANDİDA Mantarı..........................................................................221
CANDİDA ile Tanışalım..........................................................................222
Candida TÜKÜRÜK Testi....................................................................223
Candida NELER Yapar?...................................................................... 224
CANDİDA Mantarının Oluşum YOLCULUĞU........................... 226
CANDİDA Mantarından Kurtulmanın Yolları......................... 229

II. KISIM GIDA ALERJİSİ ve İNTOLERANSI.......................................... 233

GIDA Alerjisi ile GIDA İntoleransı arasındaki FARK...........233
GAPS Diyetiyle Sağlıklı Günler.......................................................236
Sağlıklı Bağırsağın Anahtarı GAPS Diyeti..............................239
GAPS Diyetinde OLUMLU Besinler.............................................. 240
GAPS Diyetinde YASAKLI Besinler.............................................. 244
CÖLYAK Penceresini Aralayalım................................................... 245
GLUTENSİZ Günler...................................................................................247

III. KISIM NE YEMELİ, NE İÇMELİ, NASIL BESLENMELİYİZ?............. 251

İyileşmenin terbiyesi PERHİZDEN geçer..................................251
Mutfakta BİRİ Mİ var!.............................................................................255
Bağırsaklara YATIRIM Yapın............................................................256
Bağırsak Hastasının BESLENME Sepeti..................................257
PROBİYOTİK DOST Bakteriler........................................................... 263

IV. KISIM SAĞLIKLI BAĞIRSAĞIN AYAK İZLERİ.................................... 265

Cızzzzz OUT olan Yiyecekler.......................................................... 265
IN olan Yararlı Yiyecekler................................................................... 267
HOŞ-ÇA-KAL Buğday........................................................................... 269
Sağlıklı bir ALIŞVERİŞ Listesi ..........................................................273

10
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

V. KISIM HAYATIN ŞİFASI OLAN BİTKİ DÜNYASINDA........................277

BİR GEZİNTİ
Şifa Yolunda AROMATERAPİ............................................................285

VI. KISIM BESLENMENİN YOL HARİTASI................................................287

ALKALİ ve ASİDİK Beslenme Dengesi.......................................287
ALKALİ Beslenmenin EN’leri............................................................ 292
Vücutta ASİT Nasıl Oluşur?.............................................................295
Asit Hangi hastalıklara yol açar?.................................................297
ASİDİK Beslenmenin AH’ları............................................................302
Ne kadar Asitliyiz? TEST ile Öğrenelim....................................305

VII. KISIM SİBEL’ce LEZZETLER................................................................ 307

Sibel’ce TARİFLER...................................................................................308

VIII. KISIM Sağlıklı Günlere MERHABA......................................................317

Herşeyin Bir Finali Var.................................................................................. 319

SONSÖZ ........................................................................................................ 329

Yararlandığım Kaynaklar...........................................................................330

11
1. Bölüm
OYUNBOZAN BAĞIRSAK
 Önsöz

5 Şubat 2017

K itabın yazılımına başladığım tarih olarak, takvime attı-

ğım çentik. Parmaklarım klavyeye dokunmadan, gün-
lerce akışın nasıl ve ne şekilde olacağıyla yoğunlaşıp, harfleri
akıl ipime dizerek düşündüm.
Artık kağıda düşmesinin, şifa yüklenerek hayata geçme-
sinin vakti gelmişti. Hastalığımın yolculuk sürecini anlatan
anekdotları ve yaşadığım deneyimleri, aldığım eğitimlerdeki
bilgileri derleyerek, kelimeleri satırlara dizebilirdim.
Veyahut; bilginin ve ilimin aktarıldığı kaynak kitapların
ışığından istifadeyle oluşan kazanımları, bilimsel konular
üzerinde yaptığım uzun araştırmalar sonucunda toparladığım
tıbbi ve teknik konuları, alfabetik sıraya koyarak bir akış da
sağlayabilirdim. Bunları günlerce düşünüp, cevabı zihnimde
süzerek saydamlaştırdım. Hastalığın seyrinde, yaşadığım acı
ve hüzünlerin dokusunda benden bir şeyler olmalı, satırlar
“ben” kokmalıydı.
Kelimelerin renginde, ifadesinde Sibel’celerden yansıyan ne-
sem, coşkum, merakım, deneyimlediklerim ve de yaşanmış-
lıklarımla “Ben”olmalıydım. Bu benim ve benim gibi sizlerin

15
 SİBEL İNAN

yolculuğuydu. Tanının konması, tedavi süreci, hastalıkla na-

sıl barıştığım, beslenmenin altın kuralları, öğütler, tavsiyeler,
yöntemler, yol anılarım vs.
Akıl ipimin ucunda, ne çok uçuşan konu başlığı vardı.
-DUURRR!! dedim, kendime. Önce bir yavaşla, bir sakinleş!!
Hayatı yavaşlattığımızda ve sakinleştirdiğimizde daha iyi
dinler oluruz; kâh hayatı, kâh iç sesimizi, kâh sezgilerimizin
bize gösterdiklerini. Bunları takip etmek konusunda ise, bil-
gi sezgiyle birleştiğinde vizyoner olan kimliğimiz ortaya çıkar.
Sustum ve durup dinledim. Hani nadasa yatan toprağın uyku
hali gibi, hani fırtına öncesi sessizlik gibi, hani bahar önce-
sinde düşen cemreler gibi durdum, dinledim, bekledim. Acı,
hüzün, gözyaşı yüklü yılların üzerime bıraktığı, renksiz, tatsız
bir örtüsü vardı. Önceliğimde, gri renge bulanmış o günlerin
örtüsünü kaldırarak silkelendim.
Sonrasında ise, hayata kapattığım tüm pencereleri, kapıları
ardına sonuna, sonsuzluğa kadar açtım. Üzerime düşen yılla-
rın gölgesini geride bırakıp, ciğerlerime dolan oksijeni farke-
derek; en sessiz, en sakin ruh halimle durup bir kere daha din-
ledim. Fısıltıları takip ederken adeta organlarımla konuşup,
dertleştim. Kronik bir hastalıkla geçip giden yılların içerisinde,
en muzip halimle de sıkıntılara nanik yapmayı, hayata gülüm-
semeyi başarabilmiştim.
Bu içsel yolculuğumda ki gelişimimin sonucu olarak, zor-
lukların üstesinden gelebilmenin metoduydu adeta. Yıllarca
yaptığım tıbbi araştırmaların neticesinde, bilginin ışığından
süzülüp gelenler, fitoterapi, aromaterapi, kişisel gelişim, bes-
lenme koçluğu, nefes teknikleri, bioenerji, sağlıklı yaşam ko-
nularında aldığım eğitimler ile harmanlanarak yolumu aydın-
lattı. Hastalık süreci içerisinde deneyimlediklerimi, karşıma
çıkan bilgileri, öğretileri katıksız ve de en saf haliyle siz dost-
larla, şifa tadında paylaşmaktır seçimim.
Biliyorum ki;
ben SİZ/im, siz /de BEN.

16
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Hani başucu deriz ya, her zaman yanıbaşınızda bir ses, bir
nefes gibi; hani her an dokunabilecek kadar yakın bir dost, bir
yoldaş misali. Sayfalar üstü, harfler arası sessiz bir anlaşmay-
la harmanlanıp, enerjiyle sarmanlanan bu yaşanmış günlerin
ve birikmiş kelimelerin kitap haline gelmesini uzunca bir süre
düşündüm, düşledim.
Harflerin bileşkesinde akanlardan sadece sindirim sistemi
yada bağırsak hastalarının değil, herkesin şifalanmasıdır dile-
ğim. Sağlıksız günlerin öyküsü olarak anlattıklarım, hastalığın
seyir ve tedavisi, doğal ve kaliteli yaşam sürecine çıkan yön-
temlerin açılımı, sadece hastalıkla mücadele edenler için de-
ğildir. Sağlık sorunu olmayan bireylerin, kendilerini hastalık-
lardan korumaya yönelik olması için de derleyip, toparladım.
n Neleri yapıp / Neleri yapmamamız gerekliliği
n Ne yemeli / Ne içmeli / Nasıl yaşamalıyız
n Hastalıklardan korunma /Sağlıklı kalma yöntemleri
n Psikolojiimizi dengelemenin yolları / Ruhsal yapımız.
Ameliyattan spora, şifalı bitkilerden yemek tariflerine,
hastalık türlerinden tedavi şekillerine, organların gö-
revlerinden hastalıkların nedenlerine, fonksiyon tıp ve
konvansiyonel tıp gözlüğüyle bakarak sağlık şemsiyesi
altında topladığım bilgilerdir.
Bu nev’i hastalıkların sebep ve tedavi yöntemlerini, uzun
yıllara dayanan kaynak araştırmalarımın sonucunda şifalan-
mak adına girdiğim yollarda karşıma çıkanları, eğitimlerden
aldığım metod ve bilgileri de ekleyerek, satırlarda bir araya
gelebildik. İnanıyorum ki, her karanlığın arkası aydınlıktır.
Gerekli özen ve mücadelemin sonunda, yeniden sağlıklı gün-
lere kavuşmamda ki serüven ise; biz insanoğlunun ne kadar
güçlü, iradeli olduğunu gösterir vaziyettedir. Yaşadıklarımı ve
araştırma notlarımı satırlara düşürürken, bunları öneri yada
reçete olarak değil, konular üzerinde bilgilenme ve hastalık-
ları tanıyarak tedbirler alma olarak değerlendirebilirsiniz.

17
 SİBEL İNAN

Paylaştığım bilgileri, hastalığı takip eden hekiminizle mutla-

ka paylaşın ve danışmadan uygulamamak gerektiğinin altını
çizmek istiyorum. Yol haritası ve ev ödevlerinin döküldügü sa-
tırlar, kaynak bilgi niteliğindedir. Pratik hayata almak, uygu-
lamak adına reçete değildir. Hekiminizin önerileri üzerinden
tedavi ve bilinçli takip şarttır.
Sağlık yolunda yürürken, hayatın hazırladığı oyunları ku-
ralından bozabildim. Beynim ve 2. beyin olarak kabul etti-
ğim bağırsağımla hissedip, kalbimle düşünmeye başlayınca
“oyunbozanı” daha iyi idrak etmeye başladım. Sağlıklı olmak,
sağlıklı kababilmek adına, “ev ödevlerime” ise, çok iyi çalış-
tım. Özü ve özetinde, huzurlu bir yaşamın ve sağlıklı beslen-
menin öğrencisi oldum.
“Bir tel kopar bütün ahenk ebediyen bozulur, bir çocuk bü-
tün oyunlara yazılır.”
Hayatımızda ahenk, denge, ritm, konfor o kadar önem-
li öğeler ki, bir tel kopup gittiğinde, tüm ahengimiz birbirini
tetikleyerek domino etkisiyle devriliyor. Afacan çocuk misali
“bana bir şey olmaz” diyerek, tüm oyunlara yazılsak da; bazen
oyunbozan bağırsağımız, bazen beynimiz, bazen akciğerimiz,
bazen böbreğimiz, bazen kalbimiz neticede hangi organımız
olursa olsun, bizi ters köşeye yatırabiliyor.
Oyun bozulduktan sonra birşeyleri suçlamak yerine, dü-
şünmeyi ve düzeltmeyi seçtim. Günleri takvimde kopardıkça,
akıl ipime takılanlar netleşti. Bozanı/ bozulanı, ters gitmesine
sebep olanları kavradım. Önce kendimi ve kendime yaptıkları-
mı affettim. Sonra da, buna sebep olan yaşam şeklimi değişti-
rerek, hayat sahnesindeki oyunu tekrar dizayn ettim. Yeni oyu-
nu, sağlığıma iyi bakıp denge de kalarak hayatın perdesini bir
kere daha araladım. Perde aralanırken, “ben ve bağırsağım”
otobiyografi tadında kitabın satırlarında, sizlerleyiz.

18
 Teşekkürler

K itabın yazılımını bitirdikten sonra, tıbbi terim ve ba-

ğırsak hastalıkları ile ilgili olan konuların olduğu bö-
lümleri okuması için gönderdiğim ve yoğun ameliyat trafiğine
rağmen desteğini esirgemeksizin, zaman açıp okuyarak kont-
rolü sağlayan, hastalığı yaşamış birinin kaleminden yazılması
adına beni yüreklendiren, Kalp nakli ameliyatlarını başarı ile
gerçekleştiren Kalp Cerrahı Prof. Dr. Deniz Süha Küçükaksu’ya,
tüm nazlarımı çeken bilgi alışverişinde bulunup yolumu aydın-
latan, tedavimi üstlenip “beni” hayata döndüren sevgili Prof.
Dr. Hale Akpınar’a ve sevgili Prof. Dr. Aykut Ferhat Çelik’e, her
daim moral olarak destekleyerek kitabı yazmam konusunda ıs-
rar eden, bana inanan ve de bunu bana inandıran kızımın ba-
bası Sevgili Kemal İnan’a, sabırla ve sessizce yanımda/ yama-
cımda olan, kitabı yazabilmem için bana ortam hazırlayıp ken-
di dünyama çekilmeme izin veren, yazma sürecimde hayatımı
kolaylaştıran Biricik kızım İpek Sinem İnan’a, her yaptığımı
yürekten destekleyen sevgili aileme, yazmam konusunda beni
umutlandıran ve hastalık dönemimde yanımda olan, moral ve
ihtimam gösteren tüm gönül dostlarıma ve de cilvesiyle kendi-
ni sevdiren, bukleli halleriyle yüzümü gülümseten Crohn’uma,
oyunlar kuran, oyunları bozan bağırsağıma sonsuz teşekkür-
ler ediyorum.

19
 SİBEL İNAN

Hayatı;
tüm güzellikleri, ihtişamı, mucizeleri, sağlık yüklü günle-
ri, gülüşleri ve coşkusu ile karşılıyor, kucaklıyorum. An’da
kalmanın keyfi, akışın lezzeti ile hayata açılan perdesin-
den, sevgi ve muhabbet ile selamlıyorum.

SİBEL İNAN

“Binlerce kilometrelik bir yolculuk

İlk adımın atılmasıyla başlar.
Sağlıklı bağırsa bir adım”

20
 Her şeyin bir
BAŞLANGICI var

H ayatımdaki tüm dengelerin bozularak yerini dengesiz

ve sağlıksız günlerle takas eder gibi yer değiştirmesi,
radikal bir kararı alma sürecim sonrasında başladı. Mutlaka
öncesi ve ötesi olmasına rağmen, yaşanan hadiseleri bir mi-
henk taşına bağlamam gerektiğinde takvim 2006 yılını, aylar-
dan temmuz ayını gösteriyordu.
Biliyorum ki hastalık bir anlık, bir günlük oluşumun sonu-
cunda hayatıma girip başköşeye oturmadı. Bu sebepden dolayı,
sağlıksız günlerimi zaman sürecinde geniş tutarak anlatmak
istiyorum.
Ta ki, çocukluğuma kadar inen sürecin akışında sağlıksızca
yaşanan hadiseler, gün gelip yaşam takvimimde zemin buldu.
Kitabın ana teması ve başlangıç noktam Hastalık / Sağlık
olduğuna göre, kısa ve öz olarak kelime anlamını açmak isti-
yorum. Sağlık kelimesi “sağ olmak” anlamında ki “sağ” keli-
mesinden türemiş türkçe bir kelimedir. Sağlık kelime anlamı
ise; “Ruhumuzun, vücudumuzun iyi olması, düzgün çalışma-
sı, vücudun esenliği, sıhhat ve afiyeti, keyfi, huzuru olarak
tanımlanabileceği gibi biyopsikososyal bir varlık olan insan

21
 SİBEL İNAN

olma özelliklerinin kendi içinde ve birbiriyle dengede, ahenkli

olup çalışması” olarak da tanımlanabilir. Sağlık hususu, mut-
lak suretle “Beden ve ruh sağlığı olarak, bir bütün şekliyle ele
alınmalı!” tedavi şeklide bu yönde seçilmelidir. Bundan yıllar
öncesinde, insanların sağlıklı olmak, sağlıklı kalmak adına ya-
pabileceği olanaklar sınırlıydı. O dönemlerde insanın kendini
koruyabilmek adına bir takım yaşamsal davranışlardan, kavga
ve savaşlardan, hastalıklı bölgelerden, bulaşıcı hastalık taşı-
yan kişilerden uzak durması seçilmiş yöntemler gibi gözükse
de, günümüze gelindiğinde bilinç ve eğitim ile paralel gelişen
sağlıklı olmak, hastalıktan uzak olmak adına, “holistik yaşam,
natürel yaşam” gibi kavramlar gelişip, yerleşti.
Kendi bünyemizi tanımaya başlayarak teknoloji ile birlikte
gelişen teknik ekipleri, ekipmanları kullanmayı öğrenmemiz
sayesinde; hastalığın tanısı, tedavisi yönünde hizmetleri farklı
kanallardan alarak, bu alanları doğru ve bilinçli kullanır hale
geldik. Bu seferde tehlike çanları farklı mecralarda çalmaya
başladı. Bununda günümüzde karşılığı kapitalizm ile birlikte
hayatımıza giren sağlıksız ürünler, hastalık yapan dış etkenler,
hava ve çevre kirliliği, radyasyon, çağın hastalığı stres, gerekli/
gereksiz olarak alınan sentetik ilaçlar, hareket azlığı ve daha
sayamadığım pek çok etken ile vücudumuzun o tıkır tıkır işle-
yen güzelim ayarlarını bozarak, bizi hasta etmeye başladı, hat-
ta başardı. Sağlıksız günlerin girdabına ise, kâh yanlış hayat
seçimlerimiz, kâh yaşam ve beslenme kalitemiz yüzünden dü-
şer olduk. Çünkü, fabrika ayarlarımızı bozan bir dizi sebepten
dolayı, ilk doğduğumuz an’a dönüş yapamamakta ve ailemiz-
den miras olarak aldığımız genetiği de üzerine ekleyerek, bu-
günün dünyasında ve günlük koşulları içerisinde sağlıklı / sağ-
lıksız bir yolda yaşamak adına adımlar vaziyetteyiz. “Hastalık”
kelime anlamı ise, organizmamızda, vücudumuzda birtakım
değişikliklerin ortaya çıkmasıyla sağlığımızın bozulma duru-
mudur. Bilinen, bilinmeyen karakteristik belirtiler, bulgular

22
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

dizisiyle kendini gösterdiğinde; hastalığın adı ne olursa olsun

ters giden birşeyler olduğu anlaşılmaktadır. Vücudun her han-
gi bir bölümünde organ veya sistemin normal yapısında işlev-
selliğinin kesilmesi, çalışmanın bozulması muhteşem olan in-
san yapısının ritminde bozulmalar, rahatsızlık, çor, kem, mor-
bus, dert, sayrılık, illet, maraz, maraza olarak isimlendirilip,
açıklanabilir kısmıdır.
Çeşitli dış faktörlerin etkisi sonucu, vücudun bir bölümü
veya tamamında normal fonksiyonların bozulması, yoldan
çıkması olarak da hasta olmayı tanımlıyabiliriz. Anlaşılacağı
üzere, sağlık ve hastalık izdüşüm haldedir. Hasta olduğumuz-
da sağlığımız bozuluyor, sağlığımıza iyi bakmadığımızda hasta
oluyoruz gibi bir yapışık ilişki hali var, diyebiliriz. Her hastalık,
evrelerini öncesi olan günlerde hazırlıyor. Biz, bunun farkın-
da olmadan yada kendimizi koruyamadan geçen süre zarfında
ise; hastalık bedenimizin, organlarımızın bir tarafına, ruhu-
mumuzun bir köşesine oturup kalıyor. O an ki yaşam tarzımız,
tercihlerimiz, hayat kalitemiz ise; menfi yada müsbet olarak
bu sürece eşlik ediyor. Kalıtsal (genetik) miras olarak gelen ve
bazı istisna hastalıklar dışında pekçok hastalığı yanlış tutum
ve seçimlerimiz yüzünden üzerimize çekiyoruz.
Sessiz ve derinden gelip hayatımızın başköşesine yerleşti-
ğinde ise, vücudumuzun tüm ahengi (ritmi) yani sağlığımız,
dengemiz bozuluyor.
- Seninle işim olmaz / olamaz. Eyyy hastalık!!! diyerek,
muzdarip oluyoruz. Böyle sitem etmeden sağlıklı kalabilmek,
bugünün dünyasında bu kadar bilgiye, imkana, rehbere, he-
kime, tedavi yöntemine, çözüme ulaşırken:, o kadar da zor ol-
masa gerek.
Özünde ve özetinde ise, stresi kontrol ederek yaşam sürdür-
mek, yediğimize içtiğimize dikkat ederek doğal yollardan beslen-
mek, endüstriyel gıdalardan kaçınmak, uyku düzeneği, egzer-
siz, spor yapmak totalinde ise; holistik yaşamı benimsemekten

23
 SİBEL İNAN

geçiyor, diyerek küçük bir mesajıda satıra sıkıştırmak istiyorum. A

Sağlıklı seçimler yapılarak yaşanıldığında, tıkır tıkır işle-
yen, ahenginde olan beden ve ruh da hastalık olma ihtimali
asgari orandadır. Tüm bunların cephesinden hayata bakıldı-
ğında, kaçınılmaz olan iç hesaplaşmalar, kritik etmelerde ister
istemez soru cevap şeklinde kurulup, arka planda çalışmaya
başlıyor.
- Ben nerede hata yaptım da, kapımdan içeri girdin (!)
- Sen kimsin?
- Nesin?
- Ahh Aman!!
- Vahh Derman!!
-Hastalık beni nasıl buldu?
şeklinde sesler, feryatlar (!!) ömür koridorumuzda yankıla-
nıyor.
Tedavi yolunda iyileşebilmek adına harcanan zaman ve be-
deller ise çırpına çırpına bizi takip ediyor.
Tükenmez bir çabayla çözüm bulmak, iyileşmek, şifalan-
mak adına tüm yolları teker teker ve tekrar deniyor, her kapıyı
çalıyoruz. Türü, adı ne olursa olsun hastalıklara paçayı kaptır-
dıktan sonra, başköşeye kurulan hastalığın seyrinde üç aşağı,
beş yukarı buna benzeşik hikayeler, deva arayış süreçleri or-
taya çıkıyor. Hastalıklar kapıdan içeri girip bedene yerleşme-
den önlemleri alabilsek, ne bu feryatlar ne de sıkıntılar yaşam
kalitemizi alt üst edebilir. Bugünümde dengeli ve sağlıklı bir
yaşam yolu seçmiş olsam da, kitaba konu olan hastalığım ön-
cesi olan günlerimde, pek çok yanlış davranış ve yaşam tarzımın
olumuz etkilerinin olduğumu itiraf edebilmek, kendime ve size
karşı dürüst bir yüzleşmedir.
“Bana bir şey olmaz”, “Hastalık bana işlemez” edasıyla,
hastalıklara umarsızca davetiye çıkartıp, kapıdan içeri sok-
mak yerine hastalıklardan korunmanın yöntemleri, sağlıklı

24
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

beslenme, stresi yönetme gibi yaşamsal önem taşıyan konu-

lar üzerinde hassasiyet gösterererek sağlıklı kalmanın yolunu
benimseyerek, yaşam sürdürmek gerekiyor. Sağlıklı yolda yürü-
menin temelinde ise; vücudumuza ve ruhumuza doğru yatırımlar
yapmak, yarınlara şifanın ışığında ulaşmaktır.
İyileşmek için yürüdüğüm bu yolda, tedavi ve çözüm olarak
bünyeme alıp kattıklarım, şifa arayışı içerisinde yaptığım araş-
tırmalar ve aldığım eğitimlerden öğrendiklerimle gelişerek ye-
nilendim, değiştim. Bugünkü yaşam dengeme gelene kadar bir
hayli evreden, uzunca bir yoldan geçtim. Hastalıkla yüzleşip,
kol kola yürümemin bedeli çok ağır olmasına rağmen, iyileşme
çabamın içerisinde karşıma çıkan yöntem ve deneyimlerin ru-
huma, yaşantıma kattıklarını asla yadsıyamam.
Sizlerinde bu tür itirafları olacağını biliyor, hissediyorum.
Satırları gözleriniz yutarken, sayfaya damlayan fısıltıları du-
yacağımdan emin olabilirsiniz.AA Satırlarda olduğunuzu ve
okuduğunuzu bilmek adına, yüzümde mutlu bir gülümseme
olacak A Kitabı elinize alıp yaslanın arkanıza ve sevdiğiniz lez-
zette bir bitki çayı da hazırlayabilirsiniz. Bitki çayını yudum-
larken okumak daha da keyifli gelecektir. Enfes bir Ekinezya
çayı size eşlik etsin yada Papatya Çayının o muhteşem lezzeti
ağızda iz bıraksın.
Kitabın akışında olan şifa yolculuğumuza; GELİN HADİ,
birlikte çıkalım.
Hastalığın baş gösterme sebeplerinin içini çok da boş bı-
rakmayıp doldurabilmek adına, radikal kararımdan başlayan
sürecimi satırlara sererek mihenk noktası yapmak istedim.
Kitabın ilk bölümünde; hastalığı oluşturan etkenleri, benim ne
yapıp / neyi yapmadığımı, nasıl bir yaşam biçimi sonrasında
gelip kapımı çaldığını, hastalığın başlangıç süreci ve belirti-
lerini yaşantımdan ve yanlışlarımdan oluşan yansımaları an-
latacağım. İlerleyen bölümlerde ise; Hastalıklardan korunma
ve tedavi yöntemlerini, sağlıklı ibresine doğru çevrilen yaşam

25
 SİBEL İNAN

haritasını, dengeli /doğal beslenmeyi, sağlığı koruyup / koru-

nabilmeyi, ev ödevimizin neler olduğunu, fabrika ayarlarına
nasıl döneceğimizi bağırsaklara kulak verip dinlemenin yön-
temlerini yeri geldikçe paylaşacağım.
Şifa olsun.

Herkesin yaşanmış
veya yaşanmakta
olan bir hastalık
hikayesi vardır”

26
 1
HASTALIĞA
DAVETİYE
ÇIKARMAK

Radikal kararlar sancılı doğum gibidir!

Yıl 2006 İzmir

İstanbul’un stresli ve keşmekeş halinin yarattığı erezyon-

dan yorulup, doğup büyüdüğüm şehr’i terk-i diyar etmek adı-
na, hayatımı fazlasıyla kategorize ettiğim zamanlar. İzmir’e
yerleşme kararını alıp, bunu da planlayarak hayata geçiriyo-
rum. Yeni bir şehire adapte olmanın tedirginliği, ne olacağını
bilmediğim bir sürü belirsizlik içerisinde, İzmir günlerim baş-
lamıştı.
Kolayımda olan ise, hayata boş bir noktadan değil; bilgi, bi-
rikim, deneyim yüklü bir geçmişle birlikte süregelen bir şirketi
taşıyarak başlamaktı. Bu da, bana güven veren bardağın dolu
tarafıydı. Yeni bir şehire taşındığınızda, yaşanan her gün apay-
rı bir deneyim olarak takvimde yerini alır. Bebek keşifleriyle
şehri öğrenir, adeta emeklersiniz. Bu yepyeni lezzetler, ilk baş-
larda çok keyifli gelir. Yollarında kaybolmak, yeni dostluklar
kurmak, farklı yerler görüp keşfetmek heyecanlıdır, dinamik
bir enerji verir. Yemek yiyeceğiniz restorandan kuaföre, dişçi

27
 SİBEL İNAN

muayenehanesinden bir kadeh şarap içilecek yere kadar olan

tüm seçimleri, bir kere daha sil baştan yaparak hayat yolculu-
ğuna çıkmak yeni ve tazecik gelir. Tatlı bir heves ve heyecan
ile yenilenerek rutinden sıyrılma halleridir. Bu keşiflerin, ruhu
geri beslediğini dahi söyleyebilirim. Ege kültürüyle harman-
lanmış bu şehirin bünyeme iyi geleceğini düşünmüş ve de ak-
lımı buna inandırmıştım. İzmir’e taşıyarak / taşınarak azaltma-
yı, sakinleştirmeyi düşündüğüm iş / ev / sosyal hayatımın üze-
rine farkında olmaksızın daha da yoğun bir tempo yüklemeye
başlamıştım. Kısa bir süre sonra, çalışma saatlerim kademeli
olarak artışa geçerek yoğunlaştı. Sanırım hayatın içerisinde
en fazla yaptığım ve en iyi bildiğim yaşam biçimi de buydu.
İdealist olarak çalışmak ve durmaksızın çalışmak. İzmir’de
azaltmayı düşündüğüm uzun mesai saatlerini rafa kaldırmaya-
rak bilakis İstanbul mentalitesi ile zamanın üzerinden sekerek
çalışıyordum.
Bu siestası bol, sakin şehir için tempom oldukça yoğun ve
ağırdı. İşkolik ve mükemmeliyetçi yapımın getirisi olan çalışma
azmim, başarı hırsım yine peşimdeydi ve şahlandıkça koştum,
koştukca açıldım, açıldıkca yine durmaksızın çalışır oldum.
Aslında; EN ve MÜKEMMEL diye bir şeyin olmadığını,
bunun sonsuz olasıklar içerisinde olduğunu bilmeme rağ-
men, böylesine şişip kabarmış, çıtası yüksek bir egoyla ken-
di bünyeme ve ruhuma bu fenalığı yapmaktaydım. Bugünüm
de ise, sizler ile paylaşabildiğim dürüst, şeffaf itirafımdır. A
Farkındaysanız yüzleşmelerim artıyor. A
Uzun soluklu çalışma saatleri, uyku ve yemek düzensizli-
ğini, yüksek volümde stresi promosyon olarak olumsuzca ha-
yatıma taşıyordu. Bu disiplinsiz yaşam biçimimi, sürekli bir
yerlere yetişebilmek için zamana karşı olan yarışımı, yanlış
olarak göremiyor maalesef o günlerde farkındalıktan uzak ya-
şıyordum.
Bu temponun akışında olan günü/haftayı/ayı çalışmak

28
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

adına ne kadar uzatırsam verim alabilirim diye düşünen, bu

yönde denklemler kuran afacan bir beynim vardı. 24 saat/365
gün olan zaman takviminde, dinlenmek, eğlenmek, sadeleş-
mek ve sakinleşmek için ayrılması gereken süreçten çalıyor ve
aslında kendime çelme takıyordum. Devre arası dinlenmem
gereken zamanlarda yaptığım bu faullerin farkında olma bi-
lincine o günlerde eriştiğim söylenemez. Hayat marotonunda
koşan birisi olarak, “işimi” adeta hayata karşı kazanılması
gereken başarı odaklı bir müsabaka gibi görüyor ve öyle di-
zayn ediyordum. Kızımın İstanbul’da eğitimine devam etme
halleri ise apayrı bir burukluktu. Ondan ayrı kalmamak adına,
her hafta cuma akşamı İstanbul’a uçup, Pazartesi-Salı sabahı
İzmir’e dönüyor; kısacası yerle gök arası yaşıyordum. Her haf-
ta İstanbul’a gitme programım değişmediği gibi, iş gereği olan
seyahatlerimde çok yoğundu.
Tüm bu seyahatler sonucunda vilayet ve iklim değişiklikle-
ri, sürekli farklı bir atmosferde uyanmak, yemek saatlerimin
düzensizce sarkarak birbirinin içine girmesi, yemek yeme adı-
na ayaküstü atıştırmalar hatta yemek yemeden günü bitirme-
ler, az uyku, çok kaygı, yoğun ve bir o kadar uzun mesai saat-
lerinin içine yayılan bolca stres hatta uçakta yaşadığım tirbü-
lanslar dahi yaşantı tarzımın bonusuydu.
Bu seyahatler esnasında yaşanılan hava değişiminin, stre-
sin, yüksek tempoda geçen iş hayatımın bağırsak sindirim
sistemi ile inanılmaz derecede köprüsü olduğuna ilerleyen sa-
tırlarda daha detaylı olarak değineceğim. Tekrar kaldığım yerden
satıra tutanayım yoksa yazdıklarımın seyr-i iş dünyasının kapısını
aralayan yeni bir kitaba dönüşecek. AA
İzmir günlerimde; iş yoğunluğu ve seyahatlerim son sürat
devam ederken, karnımda oluşan gaz sancılarıda aynı tempo-
da artışa geçti.
15 yaşından itibaren, yemek sonrasında şişkinlik ve gaz
spazmı zaman zaman yaşanası durumdu. Yemek yedikten

29
 SİBEL İNAN

sonra spazm oluşur, yatakta yüzükoyun olarak bir süre uzan-

dığımda ise geçerdi. Şunu da itiraf etmeliyim ki, o yıllarda çok
hızlı yemek yiyen birisiydim. Genelde öğün atladığım için, çok
aç olarak yemeğe oturup arkamdan birisi kovalarcasına, ade-
ta oburcasına yemek yerdim. Bu sebepden dolayı, annemden
binbir fırça yediğim yemek sofraları halen aklımın bir köşesin-
dedir. Bunun altını çizmeliyim ki; ASLA yapmayın!
Çok hızlı yenilip yutulan yemek sonrasında,
- Ohh be kardeşim şimdi doyduğumu hissettim.
- Karnım doyunca aklım çalışıyor, neşem yerine geliyor.
- Ne yesem yarıyor mübarek.
- Kurt gibi acıktım, herşeyi yerim tarzında, açlık/tokluk üze-
rine söylenen günlük hayatımızın lugatına girmiş olan bu ve
benzeri sözler konvoy olarak uzayıp gider.
Hızlıca yemekleri tükettikten sonra, doymuş olan karnımızı
sıvazlarken, biraz daha ileri giderek geğirmeyi yöntem olarak
bulmuş olmanın o hınzır gülümseyişi ile mide ve bağırsağımız-
dan gelen feryatları bastırdığımızda, adeta sesler birbirine ka-
rışır. Yemek yemenin “haz”zıyla doruğa çıkıldığı için aklımızın
kulağı o anda mideden ve bağırsaktan gelen sesleri duymaya-
bilir. A

30
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Yemeği öğütmek adına her yudumu

30-40 kere çiğnemek, hem sindirebilmek,
hem daha az ölçüde yemek tüketmek,
hem de tadını/ lezzetini hissdebilmek adına doğru
olan yeme yöntemidir. Unutmayalım ki, mide
ve bağırsağımızın dişleri yoktur. İyice çiğnemeden,
yutarak içeri gönderildiğinde sindirim sistemine
ekstra yük bindirilmiş olunur.

Anlaşılacağı üzere, hiperaktif yapım burada da kendini gös-

tererek ayağa kalkıyordu. Bunun idrakında, farkında olabilsey-
dim bugün yapar mıydım (?!) sorusununun cevabını KEŞKE’lerin
açmazında boğulmamak adına söylemiyorum.
Mide ve bağırsağımda oluşan gaz şişkinliği artarak günler
ardı, haftalarca devam eder haldeydi. Bu gaz sıkıntısının ye-
diklerimle ilgisi olduğunu, çok sayıda seyahat ettiğimden do-
layı hava değişimine bağlayarak sudan selden bahaneler üre-
terek sorunu aklımda bertaraf ediyor, e(rte)liyordum. Aslında
bir problem olduğunu hissetmeme rağmen, aklım gerçeği gör-
mezlikten gelerek reddediyordu.
- Yok Canım! Ne Hastalığı!
Uzun yıllardır diş doktoru ve göz doktorumun periodik
kontrolleri ve de birkaç kaza dışında doktor / hastane görme-
miş, soğukalgınlığı dışında ciddi bir rahatsızlık yaşamamış
biri olarak, -Nasıl olur? Ne Mümkün! diyerek, aldırış etmez

31
 SİBEL İNAN

haldeydim. 35 yılımı gayet sağlıklı yaşadığım için, hasta olma

halleri benimle özdeşmeyen durumdu ve herhangi bir hastalık
yanımdan / yamacımdan geçemez gibi geliyordu. Son günlerde
yaşadığım bu uzun soluklu gaz sancılarına anlam veremesem
de, hava değişimi ve yediklerim yüzünden gaz spazmı diyerek
önemsemiyor, sorunun üzerinden teyet geçiyordum.
- Elbette geçecek bu gaz sancıları, yatılı kalmaz herhalde
diyerek, yaşadığım bu süreci şakaya vurmaktaydım.
İzmir’e taşınalı bir yıl olmuştu. Her hafta İstanbul’a gidiş
dönüşler, kavuşma ve ayrılma sendromları, iş gezileri, bol
stres, dengesiz yemek, düzensiz uyku yaşam biçimim olmaya
devam etmekteydi.

Neden HASTA oluruz?

Eylül 2007

O günü asla unutamam!

Hafızamda ki kayıtlarda halen yerini korur. Sanki, bir el bi-
lerek ya da bilmeyerek (bugün dahi nerede olduğunu bilme-
diğim) karın bölgemde olan bir butona basarak start vermişti.
İşte o an (!) itibarıyla hayat yolculuğumun da seyr-i değişti.
Çarşamba sabahı, güne ishal ile başladım.
- Nasıl, neden, nereden çıktı! Bunu hangi güç yaptırıyor? di-
yerek, bir akşam önce ne yiyip içtiğimi akıl sesimle sorgulayıp
durdum. Uzun süredir devam eden gaz sancısı ve şişkinliğin
üzerine bir de bu ishal vakası eklenmiş olup, bağırsaklarıma
tesiri oldukça ağırdı.
- İshal olayını çok abarttım!
- Gözümde ne kadar da büyütüyorum (!) tarzındaki sözleri
beynime telkin etmeme rağmen,

32
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

- Ne istiyorsun hayat!
- Çek ellerini bağırsağımdan
- Hay Allah!!!! Nereden çıktı bu ishal, diye de bir taraftan
söylenip, mızıldanıyordum. Üstelik işlerin bu kadar yoğun ol-
duğu ve seyahat etmem gereken bir günde ishal vakası hiç hoş
olmamıştı. Seyahat ve ishal kol kola iyi yürümese de, bağırsağıma
söz geçirmek imkansızdı. Yola çıktıktan bir süre sonra, her benzin
istasyonunda durmak zorunda kaldık ki, otobanda tuvalet bulma
sıkıntısı yüzünden psikolojik baskı altındaydım. O gün arabayı
kullanan yardımcımıza;
- Dur! Bir benzin istasyonu.
- Burada duralım lokanta.
- Durum fena.
- En yakın WC nerede?
Nidalarım, bugün dahi aklımı güldürür. A
Gün içinde yaşanan ishal vakası sürekliliğini koruyarak er-
tesi gün, bir ertesi gün de devam etti. Gıda rejimi, ilaç vs. hız-
lıca düzeldiğinden, tuhaf bir durum olarak nitelendireceğim
kurgu da yoktu. Bu olayın üzerinden birkaç hafta geçmişti ki,
yine ishalle bir kaç gün kovalamaca oynadık. Ben kaçıyordum,
o kovalıyordu. Kısa süreli zaman dilimlerinde kendisini hatır-
latıyor, el sallayarak gelip geçiyordu. Bu yaşanan duruma an-
lam veremesem de, nöbetçi ishal vakası peşimi bırakmıyordu.
Beklenmedik anlarda kapıyı çalan, davetsizce uğrayan sırnaşık
bir misafirim vardı. Yanlış olan tutum ise, kendimi çalışmaya o
kadar kaptırmış ve hayatımın önceliğine işi almıştım ki, doktor
ile bir araya gelecek zamanı dahi yaratamıyordum. Yaşadığım
sıkıntıyı adeta yok sayarak ishal sorunun üzerinden atlıyor,
olayı kanıksayarak sağlığı gözardı ederek bünyeme haksızlık
ediyordum. Hayatıma olumsuzca tesir eden, gri bir olay daha
vardı. O da, İzmir’e taşındıktan sonra bedenimi spordan uzak-
laştırmış olmamdı. Çocukluğumdan itibaren spor yapmak

33
 SİBEL İNAN

yaşam tarzı olarak vazgeçilmezimdi. İstanbul’da geçmiş yıl-

larda, tenis ve bowling turnuvaları, fitness, at biniciliği gibi
sporla yüklü bir hayatım olmasına rağmen İzmir’e taşındıktan
sonra iyi derecede olan spor hayatımı, ne yazık ki (!) bitirmiş-
tim. Bu vazgeçişlerle; hayata açtığım pencereleri, nefes alıp
beslendiğim damarları birer birer keserek, kapatır olmuştum.
Bu kapattığım pencerelerin, bedenimde ve ruhumda büyük
erezyonlar yaratacağını o gün için tahmin dahi edemiyordum.
Bir süre sonra spor yaşantıma dönmeyi planlıyorum tarzında
söylemlerim vardı.
İşimin yoğun temposuyla önceliklerimin sıralaması değiş-
mişti ve bu sebepler dengemi bozuyordu. Bunu yapan ise İzmir
değil, o günkü tercihlerimdi.
AMA, FAKAT, YANİ
kelimeleri ile başlayan cümleler kurmak, o günlerde işime ge-
liyordu. Bir süre sonra her şey düzene girecek diyerek, kendimi
avutuyor ve sosunda bol stres olan iş ortamında şahlanarak
çalışmaya devam ediyordum. “Bana bir şey olmaz” “İshale pa-
buç bırakmam” gibi kurallı sözlerin arkasına sığınırken, gün-
ler gelip geçmekteydi. Gazın, ishalin nedenlerini anlamaya
çalışırken hastalık sinsice kapıdan içeri sızmış, sessiz sedasız
tahtına kurulmuştu (!)

Tanı Konulması İçin Çalınan Kapılar

İshal ve gaz sancılarının her geçen gün daha da yoğunlaş-

tığı yaz günlerinin ardından, sonbahara ulaştım. Not olarak
düşmek isterim ki:

34
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Hastalıkların mevsim geçişlerinde alevlenme

yoğunlukları fazladır. Atak dönemi genelde
sonbahar ve ilkbahar mevsim döngüsünde
yoğunlaşacağından, her zaman mevsim
geçişlerinde kendinizi korumaya,
durumu takip etmeye özen gösterin.

Eylül ayının sonlarıydı. Gaz ile haşır neşir olmaktan bir hay-
li sıkılmıştım.
- Patlamaya hazır bomba gibiyim,
- Mazallah pimim çekilse, neler olmaz ki. A
- Ne sırnaşık gazım var, beni bırakmıyor! diye espriler
yapsam da sıkıntılar geçmiyor diyerek bir hekim dostumun
Alsancak’ta bulunan muayenehanesine gittim.
Dahiliye hekimine geçen süreci anlattıktan sonra, ultrason
ile muayene ederek kan tahlili istedi. Sonuçlar çıktığında ise
önemli bir bulguya rastlamadığını belirtti.
- Yoğun gazın var, bu kadar gaz ile nasıl yaşıyorsun?
- Bomba misali patlayacaksın A A A diyerek,
Espiriler yapıp sözlerine devam etti.
- Bağırsak spazmı yaşıyorsun ve de işkoliklik hastalığına
yakalanmışsın, dedi.
Gözlerimi kocaman açarak, şaşkınlık içeresinde (!)
- İşkoliklik hastalığı mı var?! Nasıl anladınız doktorcuğum de-
diğimde ise, cevabı çok gecikmeden geldi.

35
 SİBEL İNAN

- Geldiğin dakikadan itibaren defalarca saatine baktın.

Zamanı bilmene rağmen, her dakika tekrar bakıyor adeta za-
manla yarışıyorsun. Üstelik yaşam biçimi ve temponu anlat-
tığın içinde, bunu rahatlıkla söyleyebiliyorum. “Sen bir işko-
liksin.”
- İşim benim herşeyim, diyerek bunu yaşam biçimi ve de ha-
yat mottosu haline getirmişsin. Konuşmanın içerisinde birkaç
defa bu cümleyi sarfettin. Yaşam dengeni bozuyor, aktiviteleri
aksatıyor, sağlığını erteleyerek ikinci plana atıyorsun. Daha da
vahim olan ise, kendine gerekçeler üretiyorsun.
Doktor masanın ön tarafına gelerek kenarına dayandı ve
gözlerimin içine baktı.
- Strese, iş yoğunluğuna bağlı olarak “Bağırsak Sendromu”
oluşuyor.
- Temponu azaltmalısın. Sana reçete olarak bir hafta ta-
til, deniz kenarında yürüyüşü, spora dönmeni, yemeğine ve
uyku düzenine dikkat etmeni yazıyorum diyerek, gülümsedi.
Reçeteye birkaç çeşit gaz giderici ilaç yazdı. Kullanmama rağ-
men gaz, şişkinlik misafir olmaya hatta yatılı kalmaya devam
ediyordu. İshal ayda bir iki defa uğruyor, bazen bir saat bazen
de birkaç gün sonrasında geçip gidiyordu. Strese bağlı olma
sebebi aklıma yatmış olsa da, hayat kalitemi etkilemesinden
dolayı sürekli mızmızlanıyordum. Kış mevsiminin başlarında,
gazın sebep olduğu karnımdaki şişkinlik, daha da artdı. Zayıf
birisi olmama rağmen, oluşan şişkinlikten dolayı tarifi caizse
hamile gibi görüntü sergilediğimden, bol elbiseler giymeyi ter-
cih ediyordum. Fena (!) olan durum ise, bu şişkinliklere tatsız
bir sancının eklenmiş olmasıydı. Gaz sancısı ya da ne olduğu-
nu bilmediğim o garip sancı, sabah /akşam tekrarlıyor, gölge
gibi peşimi bırakmıyordu. Gaz hapları, ağrı kesiciler iyi gel-
mediği gibi, sancı her geçen gün artarak devam ediyordu. Bu
tatsız sancılar, günümün tamamına sirayet ettiği için yaşam ve
çalışma kalitem düşmüştü. Batın bölgemin alt tarafını yoğun

36
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

bir sancı hatta acı sarıyordu. İki büklüm olmuş halde, ellerimi
karnımın üzerinde masaj yaparcasına dolaştırıyordum. İshalin
sayısı gün içerisinde sayı olarak 5-10’u bulmaktaydı. Bağırsak
sendromu olarak adlandırılsada, yaşadığım bu tatsız olaylar
sebebiyle, hastalık beynimde masumiyetini kaybetmeye baş-
lamıştı. Şirkette hummalı çalıştığım günlerden birinde, özel
bir hastanenin Başhekimi olan Sevgili Dr. Z…. ziyaretime geldi.
Kahvelerimizi yudumlarken, bir yıldır yaşadığım sağlıksız ge-
çen sürecimden, sıkıntılardan bahsettim. Anlatmam ile onun
ayağa fırlaması bir oldu.
- Hemen hastaneye gidiyoruz diye tatlı, sert bir emir aldım.
- Mümkün değil, önemli bir toplantım var, desem de nafi-
leydi.
- Dur bir dakika! Şimdi olmaz! Nereye? Nasıl olur?
Asistanım İMDAT! diye, feryat ederken kolumdan tutup kapı-
dan çıkarmıştı. Hastaneye oldukça hızlı adımlarla girip, doğru
Gastroenteroloji bölümüne giderek, Op. Dr. R…..’e hikayemi
başından sonuna anlattırdı.
- Hımmmm…. diyerek, bir kaşını kaldırmış olan R…… hoca,
ultrason ile karın bölgemi muayene ettikten sonra
- Bu tetkikler bizim için yeterli değil, daha detaylı görme-
liyiz. Birkaç gün içerisinde endoskopi ve kolonoskopi yapa-
lım. Bize yol haritasını göstererek, tanı koyabilmemize fayda
sağlayacaktır. Anlattığın belirtiler, yaşadığın spazmlar İrritabl
Bağırsak Sendromu (İBS) gibi gözükse de, tetkikleri görmeden
net bir şey söyleyemem, dedi.
Atlamadan belirtmek isterim ki; son iki ay içerisinde birkaç
özel hastane, üç / beş doktor, başhekim ile bir araya gelmiş-
tim. Gaz ve spazm gidericiler, ağrı kesiciler ile tedavi edilmeye
çalışılmış hatta her seferinde daha mı iyi gelir (!) düşüncesiyle
reçeteye yeni gaz ilaçları ilave edilmişti. Hekimlerin ortak kanı-
sı ise; mesai saatlerim ve yaşam tarzımın yoğunluğu sebebiyle,
strese bağlı psikolojik kaynaklı “Bağırsak sendromu” teşhisiydi.

37
 SİBEL İNAN

- Senin yaşam ve iş temponu, çalışma saatlerini dinledi-

ğimde, inanki “ben yoruldum” diyen, doktor cümlelerini sıkça
duyar olmuştum. Eczanenin bu nev’i ilaçlar olan rafında, ne
kadar gaz giderici ilaç varsa hepsi farklı aralıklarla reçeteye
ilave edilerek denemiş olmama rağmen, sıkıntılar devam edi-
yor, moralim bozuluyordu.

Sindirim sisteminde bu tür sıkıntılar baş

gösterdiğinde başvuracağımız bölüm
Gastroenteroloji’dir. Sindirim sistemi kanalı
dediğimiz yemek borusu, mide, İnce bağırsak,
kalınbağırsak (kolon), makat bölgesi, karaciğer,
safra kesesi ve yolu, pankreas ve karın duvarı
hastalıklarını inceleyen, karın içi organlardan
böbrekler hariç; tüm organların hastalık, tanı ve
tedavisiyle ilgili bilim dalıdır, şeklinde özetlenebilir.

Doktorun talepleri doğrultusunda, bir kaç gün sonra gerek-

li bağırsak temizliği ve detoksu yaparak endeskopi & kolonos-
kopi için aynı hastaneye gittim. Bağırsak temizliği için verilen
ilaç bünyeme çok ağır geldiğinden, sabaha kadar istifra ederek
zor bir gece geçirmiştim.
Bağırsak temizliği yaparken 4-8 lt. (Su, elma suyu, ananas
suyu, tanesiz çorba vs) tüketebilirsiniz. 2-3 gün öncesinden,
katı yiyecekleri keserek detox programa geçmek faydalıdır.
O gün kolonoskopi ve endeskopi birlikte yapıldı. Endeskopi

38
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

raporunun tanı kısmında, şu not göze çarpıyor, Gastrit başlan-

gıcı deniyordu.
Yaşadığım sıkıntıların oluşmasına sebep olmayacak kadar,
hafif ve masum bir tanıydı. Ne yazık ki (!) kolonoskopi işlemi
başarılı geçmemiş, bağırsak kıvrımı yüzünden fazla ilerlene-
memişti. Zorlanıldığı takdirde, bağırsağın delinme riski oldu-
ğundan kısmi bir bölümünün görüntüsü alınarak, rapora bu
şekilde not düşülmüştü. Hoca tetkiklerden sonra “İntitabl ba-
ğırsak sendromu” (İBS) teşhisi koyarak, bir kaç çeşit ilacı daha
listeme ekledi. Hastalığa tanı konulması için, beşinci hekim
kontrolümde geçip giderken, net olarak adı konulamadığı için
aklımda uçuşan birçok soru ve cevap(sızlık)ları cebime atarak,
hayal kırıklığı içerisinde hastaneden ayrıldım. İki-üç gün aç
kalmak, bir akşam önceki bağırsak temizliği işlemi ve de ko-
lonoskopinin yapılma şekli psikolojik olarak yıpratmış, halsiz
düşürmüştü. Günler geçiyor, gaz, sancı, ishal nanik yapmaya
devam ediyordu. Günde 14-20 saat çalışıyor, az uyku, çok stres
ile saatleri tüketiyordum. Asistanım, zaman zaman odama gi-
rerek frenlemeye çalışıyordu. Masamdan kalkıp dışarıya çık-
mamı, hava almak ya da sosyalleşmek adına birşeyler yapmam
konusunda ısrarcı oluyordu.
- Başını işten kaldırmıyorsun, diyerek, beni dış dünyaya
doğru çekiştiriyordu.
Başarı hırsımı ve çalışmadan aldığım hazzı ifade edebilece-
ğim, net bir tanımlamam yoktu. Çalışırken mutluydum ya da
öyle olduğunu sanıyordum.
Bu geçen zaman içerisinde, ishal ve gaz sancıları yüzünden
çok az yemek yiyordum. Her yemek sonrası bulantı başlıyor,
uzunca bir süre devam ediyordu. Ayda bir- iki gece ateşim yük-
seliyor, ateş, nöbet, gaz tarzı sancıyla sabahla buluşuyor, gün
üzerime oldukça renksiz doğuyordu. Atak durumundan çıka-
mıyordum. İki özel hastanenin Gastroenteroloji bölümünde
daha muayene olmuş, kan idrar tahlili, ultrason, tomografi

39
 SİBEL İNAN

tüm kontrollerimi yaptırmıştım. İtiraf etmeliyim ki, ben de çok

masum bir hasta değildim. İhmal ve kaçışlarım fazlalıktaydı.
Son gittiğim iki doktor da, tekrar kolonoskopi istemiş, gecik-
tirmeden yaptırmam gerektiği hususunu çok net olarak ifade
etmişlerdi. 3-5 ay önce yaptırdığımı, bağırsakta ileriye gidile-
mediğini, dosyamın içerisinde bu dökümlerin olduğunu, ba-
ğırsak temizliğinin beni fazla hırpaladığını, tekrar yaptırmaya
beyin olarak hazır olmadığımı hatta yaptırmak istemediğimi
söyleyerek direnç gösteriyor, bir şekilde kaçıyordum. Ruh ha-
lim hiç iyi değildi. İnacım gün geçtikçe azaldığından, bıkkın
ve tükenmiş bir haldeydim. Bir yılı aşan süreçte adeta denek
misali olmuş, hastane, hekim, tahlil vs. tetkiklerinin tekrarın-
dan bunalmıştım. Bu sebeplerden ötürü, tekrar kolonoskopi
sürecine girmenin nafile olacağına, kendimi şartlandırmıştım.
Bu davranışımın doğru olmadığını ve ne kadar yanlış bir sa-
vunma geliştirdiğimi ileri ki günlerde daha iyi anlayacaktım.
Hekiminiz kolonoskopi istediğinde ertelemeden yaptırın.
Sindirim sistemi sorunlarında en önemli bulguya, Endeskopi
& Kolonoskopi yapılarak varılmaktadır. Bu tetkiklerin amacı
nedir, ne işe yarar diyorsanız, işte cevabı.

40
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Endeskopi: Bazı organların ve vücut boşluklarının özel

bir aletle bakılarak incelenmesi işlemidir. Endeskopi de;
yemek borusu incelenecekse özofagoskopi, mide incele-
necekse gastroskopi, oniki parmak barsağı incelenecek-
se duodeneskopi, son bağırsak incelenecekse rektosko-
pi, mesane incelenekse sistoskopi, akciğerin bronşları
incelenekse bronkoskopi, karın boşluğu incelenecekse
laparoskopi, rahim incelenecekse inhisteroskopi adı ve-
rilir. Endeskopi için kullanılan aletlere genel olarak en-
doskop denilir ve işlem ağızdan yapılır.

Kolonoskopi: Kalın bağırsağın anüsten başlayarak, İnce

bağırsağa kadar devam eden yaklaşık 1.5-2 mt. olan ba-
ğırsak kısmında yapılır. Kolonoskopi; içi boşluklu bir or-
gan olan kalın bağırsağın içinin videoendeskop denilen
uzun ve bükülebilir bir aletle, anüs deliğinden girilerek
incelenmesi işlemidir. Kolonoskopi bağırsak dışı basılar,
bağırsak duvarına ait anormallikler ve bağırsak boşlu-
ğunda ki Patolojiler hakkında bilgi edinilmesini sağlar.

Haftanın ilk günüydü ve ofiste çalışmaya gayret göstersemde,

sancının volümü arttığından dayanamaz hale gelmiştim.
Gözlerimden ateşler çıkıyordu, ağrıdan ağlar vaziyetteydim.
İlaç firmasında yönetici olan bir arkadaşıma rahatsızlığımdan
dert yanarken aramızda geçen konuşmanın detayı ansızın ak-
lıma düştü ve derhal telefona sarıldım. Büyük övgü ile bah-
settiği hocanın muayenehanesi Alsancak’taydı. Asistanından

41
 SİBEL İNAN

randevu alarak gittim. Sevgili hocam, hikayemi sessizce dinledi.

- Bayağı geç kalınmış bir hadise diyerek, sakin ve kısık bir
ses ile ilk yorumunu yaptı.
- Kolonoskopi istiyorum, diyerek sözlerine devam etti.
Geçen zaman içerisinde yaşadıklarımın çok yorup, yıprat-
tığını iki yıla yaklaşan süreçte hastalığın adının konulması ve
tanı almak için verdiğim uğraşıda sıkıntılarımı özetleyerek an-
lattım. Geçmiş dönem tetkiklerimin tamamı, masasına bıraktı-
ğım dosyanın içerisindeydi ve oldukça kabarık vaziyetteydi. g
Kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği için içilen o ilacın bünye-
me çok ağır geldiğini, gece boyunca yaşadığım sıkıntıyı, sabaha
kadar istifra ettiğimi ve beyin olarak hazır olmadığımı anlattım.
Bunları anlatırken, sancı yüzünden ellerimi karnıma bastırıyor,
gözlerim dolup taşıyordu. g
- Beynen, ruhen ve fiziken hazır değilim. Başka bir yöntem
yok mu (!) diyerek, resmen yalvardım.
İşte o anda hocanın üzüldüğünü hatta acıdığını gözlerinde
gördüm. Düşündü ve derin bir nefes alarak,
- Tamam. Önce ilaçlı baryum filmini alalım. Bunu çok iyi
yapabileceğine inandığım bir meslektaşıma seni yönlendir-
mek istiyorum. Tanı merkezine giderek bu filmi çektirmelisin,
demesiyle ayağa fırlamam bir oldu. Hiç oyalanmadan gitmem
gerektiğini biliyordum. Bu benim için, köprüden önceki son
çıkıştı.
- Kolonoskopiyi ilerleyen zamanda hastanede yaparız, dedi.
Yüzüme dikkatlice bir defa daha baktı ve kısık ama çok
emin olan bir ses tonuyla,
- Şüphelerim ve tahminim CROHN üzerine. Doktor, film ile
yakalar ise ne ala, yoksa hemen hastaneye geliyorsun, hafta
içerisinde kolonoskopi yapıyoruz Sibelciğim, diye sözlerini ta-
mamladı.
Randevu alarak ertesi gün doktorun tanı merkezine gittim.

42
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Sabah 10.00 da iki litre su içip, damar yolundan verilen ilaç ile
işleme hazırlandım. İlaçlı film grafisi alınacaktı. Birinci saat,
ikinci saat yine bekleme, yine su içme. Tekrar iç bekle, dur
bekle, iç bekle derken 7. saate girmiştik. Film çekimi soğuk bir
levha üzerinde yatar vaziyetde sağa dön, sola dön şeklinde ya-
pılmaktaydı. Dizlerim, dirseklerim masanın sertliğinden fena
halde sızlıyordu. ggg
Mesleğine aşık, vazifeşinas bir yürek olan doktorun asla
pes etmek gibi bir niyeti yoktu.
- Gece 00.00’de olsa bağırsak kendini açacak, bu görüntüyü
alacağım diye, kararlı bir sesle konuştu.
- Bağırsağın inatlaşıyor, açmıyor. Ne inatçı bağırsağın var
böyle, hiç bu kadar uzun sürmezdi, diye kısık sesle söylendi-
ğini işitiyordum. Aç hadi! göster kendini diye, adeta bağırsa-
ğımla konuşuyordu. 9. saate girmiştik ki perişan vaziyettey-
dim. Demir levha üzerinde yatmaktan, dönmekten sinirlerim
gerilmişti. Doktorun ve hemşirenin, belli etmek istemeselerde
yüzleri düşmüş, yorulmuşlardı. Ben kendimden ziyade onlar
için üzülmeye başlamıştım.
Su içerek bir süre bekletilip, damardan verilen ilacın ar-
dından suratımı ekşiterek, o sert masaya tekrar yattım. Dön
sağa, dön sola derken gür bir çığlık odanın duvarlarına çarpıp
tekrar kulaklarıma dönerken, o güçlü ses ile sağır olurcasına
irkildim. 2 senenin sonunda, yaşanan tüm sıkıntıların ardın-
dan ömrümün koridorlarında yankı bularak, mucizevi şekliyle
kulağımda çınlıyordu.
- Nihayet açıldı ve çok net olarak görüyorum, diyen “o” sesi.

43
 SİBEL İNAN

Hastalığın Adı Konuluyor

Yıl 2008

- İşte O AN! Adının konulması!

- Az sonra! gibi bir fragman oldu.
Bizden ayrılmayın, frekansla oynayıp kanal değiştirmeyin,
- Bağırsak FM’desiniz
- Yurttan sesin hastalık hikayesi başlıyor. Dım dıma dımm. A
- Bir bağırsak varmış dımm dımmm dımmm A gibi bir du-
rum, değil tabii ki. A
O An, adı konuluyor diye sevindiğim hastalığımın bilemez-
dim ki (!) hayat hikayem olacağını, bir başka perdenin isten-
meden aralanıp yaşantımın başrolünü kapacağını, o gün için
bilemezdim. O An, duvarlara çarpıp geri dönen ses, adını ko-
yarken, bu hastalığın bana ne zor zamanlar yaşatacağını “O
gün” için, asla bilemezdim.
Sevgili Op. Dr. M… hoca, ekranı bana çevirdi. İnce bağırsa-
ğımın alt bölgelerinde yoğunlaşan, “o” beyaz kar tanesi gibi
duran benekleri birer birer gösterdikten sonra, yorgun bir ses
tonuyla açıkladı.
- Görülen bu beyaz lekeler ve tutulmalar, CROHN hastalığı-
nı işaret ediyor. İnce bağırsağın birçok yerinde dağınık şekilde
bulunmakta. Özelliklede, bağırsağın alt tarafında tutulmalar
daha fazla görülüyor, dedi.
Göstermiş olduğu beyaz lekeler, kar tanesi misali yüreğime
buz gibi düştü. Gözlerim ekrana bakarken, kalbimin üşüdüğü-
nü hissederek ürperdim. O an’a kadar, bir türlü adı konamamış
olan hastalığımı artık bir adı, niteliği vardı. 9-10 saatlik işlemin
sonunda NİHAYET! elimde bir veri, dilimde bir tanı, bir isim
vardı. Hastalığın ne olduğu bilindiğine göre izlenecek yol, te-
davi şekli daha kolay olmalıydı.

44
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Elimdeki en değerli hazine ise; beyaz lekeler düşmüş filmdi.

Hayatımın siyah beyaz filmi olsa da, hikayemin başlangıcı “o
gün” yazılmıştı. Senaryoyu sev(me)sem de, başrölünde cilveli
bağırsağım vardı. Ertesi gün kan, idrar tahlili, ultrason tetkik-
lerini yaptırarak dolu bir dosya ile doktorumun muayeneha-
nesine gittim. Hoca, uzunca bir süre filmi inceledikten sonra,
konuşmaya başladı.
- Sonuca hiç şaşırmadım. Bu tespit, düşüncemi ve de tahmi-
nimi tamamen doğruluyor. Aferin Doktor M….’a, her zamanki
gibi harika bir iş çıkarmış. İnce bağırsağındaki tutulmalar ol-
dukça dağınık ve yoğun vaziyetteler. Net olarak söyleyebilirim
ki;
“CROHN hastasısın.”
- Vakit kaybetmeden ilaç tedavisine başlamalıyız, dedi.
Hastalığımın ne olduğumu biliyor olmak ve tedavi yönteminin
belirlenmiş olması “o gün” için mutlu eden gerçeğimdi.
“CROHN hastasısın” diyen, hocanın sesi kulağımdaydı.
Ne meret bir şeydi ki; tanı konulması bu kadar zor /zah-
metli bir yolculuk olsada, yaşadığım günler çok tatsız /tutsuz
geçsede nihayet bir adı vardı. Adaylıktan çıkarak ismi konulan
bu sırnaşık misafir, ince bağırsağımın kapısından içeri girip,
başköşeye oturmuştu. Nurtopu gibi bir Crohn’um vardı.A El
bebek, gül bebek bakmam gereken şirince bir Crohn A
Anlayış bekleyen, hiç üzülmemesi gereken inceden inceye
zarif olan bağırsağımın içinde, tahta kurulmuş olan Crohn’um.
AAA

Birisi CROHN’mu dedi!

Yaşadığım sıkıntıların ve hastalığımın seyrinin ne olduğu-

nu merak eden, nasıl başladığını soran her kişiye,

45
 SİBEL İNAN

- Ben bir CROHN hastasıyım, diye cevap versemde, hastalık

toplum tarafından fazla bilinmemektedir. Kendisinde ya da ya-
kın çevresinde bu tür bir hastalık hikayesi yaşanmadıysa, pek
çok kişi hastalığı ilk defa duyduğunu ifade etmekteler. Hatta,
bu konuda ilginç bir detay ve saptamada yapmak istiyorum.
Kolit hastalığı toplum içerisinde daha fazla bilinmektedir.
Crohn hastalığını ilk defa duyduğunu söyleyenlerin daha kolay
anlamaları için, bir nev’i kolit tarzı yani ülseratif bir hastalık
dediğimde ise; bu benzetme yöntemiyle kolayca algılanıyor ol-
masına çok defa tanık oldum.
- Kolit’i biliyorum. Şimdi hastalığı daha iyi anlayabildim,
yorumlarıyla çok fazla karşılaştım. Birçok kişinin, aile birey-
lerinde veya çevresinde kolit vakası olmasına rağmen, Crohn
kelimesinin ve Crohn hastalığının oldukça yabancı geldiğini,
verdiğim cevap sonrasında oluşan tepkilerden anlıyordum.
Hastalık fazla bilinmediğinden, küçük ev aletleri markası, de-
ğerli bir maden hatta kozmetik markası desem ona dahi inanı-
lacaktı. A Hastalığın adını ilk defa duyanlar, merak içerisinde
belirtilerini, Nasıl başladığı? Nasıl tanı konulduğu? ile ilgili
ardı sıra soru sormaktalar.
Bu sorulara; öncelikle muzip olan Sibel’ce bir cevap ile yak-
laşıyor, A daha sonra, konunun ciddi boyutuna geçerek bul-
guları, belirtileri, komplikasyonları ile anlatmaya çalışıyorum.
- CROHN nedir? diye mi, soruyorsunuz
- Bakar mısınız ses uyumuna, tamlamasına. (Sesime mimik,
vurgu katarak, kalınlaştırıp ağdalı, ağır bir ses tonuyla birkaç
defa tekrarlıyorum) A A
-CROHN
-CROHN
- C R O O H N N N N (kelimenin üzerine ses efekti katarak,
bastırarak tekrarlıyorum.)
- Ses tonumdan, söyleme şeklinden hatta isminden

46
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

anlaşılacağı üzere, CROHN bir nev’i “AĞIR ABLA Hastalığıdır”

AAA değimde ise, soranların yüzüne tatlı bir gülümseme ya-
yılıyor.
Renksiz, tatsız gibi gözüken hastalık konusunu, soran kişi-
nin enerjisini düşürmeden genel anlatımım, ifadem böyle olu-
yor. Tabii ki, maksadım hastalığı hafife almak değil bilakis can
sıkmadan, konuyu tatlandırarak anlatabilmekte saklı.
- Ya hastalık erkekde olunca ne oluyor? sorusuna ise; ceva-
bım hazır. A
- Hasta erkek olduğunda ise, “Ağır abi” hastalığı. AA
- Ahhh!! bilseniz, bu “ağır ablanın” sürekli ishal olduğu-
nu (halk dilinde cırcır) tuvaletten çıkamadığını, A sürekli WC
koşturduğunu, karizmanında sifonun sesine karışarak orada
bittiğini bilseniz. AAA Bu esprili yaklaşımımın ve gülüşlerin
ardından hastalığın reelde olan tanı şeklini, belirtilerini ve iş-
leyişini anlatmaya geçiyorum.
En yalın haliyle ifade etmek gerekirse, Kolit kalınbağırsakta
Crohn ise sindirim sisteminin tamamını etkileyen, genelde ince
bağırsakta oluşan bir hastalıktır. Ağızdan anüse kadar olan bö-
lümün bir yerlerinde iltihabik tutulmalar vardır, ülseratif bir
hastalıktır, dediğimde daha iyi anlaşılır oluyor. Ardından ge-
len sorular şekilleri de, genel olarak değişmiyor. A
- Ne iltihabı?
- Nasıl bir hastalık ki? Belirtileri neler?
Soru soran kişilerin sıkıntılı bir durumu varsa, belirtileri-
ni öğrenerek konuyu irdeliyor hatta biraz tedirgin oluyorlar.
Bünyemizi her zaman dikkatlice takip etmeliyiz kaldı ki; vücu-
dumuz gerekli uyarıları yapıp birçok şeyi fısıldıyor hatta hay-
kırıyor.
Bağırsaklarda gaz, şişkinlik, dışkılama şekli, sayısı ve
renginde değişiklik, ishal, kabızlık, ateş, bulantı vs. olayla-
rını asla hafife almamak lazım. 40 yaş sonrası yılda bir defa

47
 SİBEL İNAN

Gastroentroloji bölümüne gidilip kontrolden geçilmeli, her yıl

genel check-up rutinleri ihmal edilmemeli, gerektiğinde kolo-
noskopi yaptırmaktan kaçınılmamalı. Son yıllarda, kolon kan-
seri vakalarında oldukça artış olduğunu vurguladığımda ise
ufak tefek sorunlar yaşadıklarını, o ana kadar çok önemseme-
diklerini ama bu öğrendikleri bilgilerden sonra derhal dokto-
ra gideceklerini belirtmelerine çok sık olarak rastlamaktayım.
Merak edilen bir hususta;
- Ne tutulması?
- Nasıl tutuluyor ki?
İlk söylediğimde garip gelen bu tutulma kelimesinin soru
şekline dönüşmüş halini duyduğumda, yüzüme bir gülümse-
me gelip oturuyor. Tutulma kelimesinin anlaşılır olmadığının
farkındayım. AA
- Tabii ki; ay tutulması, güneş tutulması gibi doğa ve yer-
bilimi meselesi değil, A diyerek, her zamanki muzipliğime sı-
ğınıyorum. Hastalık konusu negatif bir konu gibi gözüksede,
sağlık sorununu öcü halinden çıkartarak, sempatik şekilde an-
latabilmenin yolları ilk tercihim oluyor. A Hastalık kelimesini
fazla kullanmadan, kendime ve de soran kişiye negatif bir kod-
lama yapmadan sevimli bir cevap şekli ile tatsız bir öykünün
ara yüzünü aşmaya çalışmak ise her daim seçimim oluyor.
Bağırsak florasında oluşan hastalıklar sadece Crohn ve
Kolit ile sınırlı değil ve ilerleyen satırlarda, bağırsak hastalık-
ların türlerine, komplikasyonlarına değineceğim. Hastalığın
oluşumunda stres, üzüntü, ailesel hüzünler, şehir değişikliği,
yoğun iş temposu, sigara, beslenme düzen bozukluğu, sık sık
yapılan seyhatler, spordan uzaklaşmak, hobi alanlarını ertele-
mek, endüstriyel şehirlerde yaşamak, endüstriyel beslenmek
gibi bir çok etken ve edilgen sebebe bağlı olarak nüks ettiğini
en yalın haliyle söyleyebilirim.

48
 2
BAĞIRSAĞIMLA
TANIŞMA
ZAMANI

Bukleli Bağırsağım Çalışıyor

Son yıllarda önemli bir farkındalık olarak hayatımıza düşen

kavrama ve anlayışa değinmek istiyorum. İkinci beynimiz olan
mide ve bağırsağın bizi psikolojik, sistematik şekilde idare
eden hatta beynimize komut veren bağırsağımızın, bünyemiz-
de ki etkilerine değinmek yerinde olacaktır. Beni yıllardır adım
adım takip eden bu hastalıkla, alt sebeplere dokunduğumda
kesinlikle inanıyorum ki, ikinci duygu beynimiz olan bağırsağı-
mız sinir, stres, hüzün derken kelebek etkisinde bir çok duygu-
yu da yaşa(tı)r halde. Stresli olduğumda, sesimi biraz yükselt-
tiğimde ya da iş ortamında enerjimi kaçıran bir olay olduğun-
da, gaz sancısı artıyor adeta içim şişiyordu. Gaz sancısı artışa
geçtiğinde, moral olarak çöktüğümü hissediyordum. g Ruhsal
yapımızın içindeki hüzünler, travmalar büyük girdaplara yol
açarken, ikinci beynimiz tüm duygu dünyamızı dilediğince
yönetiyor. Tıkır tıkır işleyen bu sistemin içerisinde, sağlığa iyi
bakılmayıp bağırsaklar korunamadığında oyun bozuluyor ve
kronik bir hastalık çeşidi tahta kuruluyor. Hastalığımın sebebi
olarak, “Oyunbozan Bağırsak” gibi gözükse de; aslında öyle

49
 SİBEL İNAN

olmadığını ve bağırsaklarımda ki oyunun, ahengin bozulması-

nın nedenlerini, ilerleyen satırlarda daha detaylı olarak anla-
tacağım. Öncelikle, bağırsağı biraz daha yakından tanıyalım.
Mideden anüse kadar olan sindirim kanalında, insan bağırsağı
iki ana bölümden oluşuyor. Adeta bir saç maşası ile bukleleri
yapılmış A dar, kıvrımlı, ince bağırsak ve bir dizi geniş kastan
oluşmuş, kese görünüşlü kalın bağırsaktan ibarettir. Birisi süs-
lü püslü, bukleli, kıvrım kıvrım olan ince bağırsağımız; diğeri
ise, oldukça güçlü ve çekici olan, kas dahi yapan kalınbağır-
sağımızdır. İnce bağırsak, sindirim sisteminin mide ve kalın
bağırsak arasında kalan 5-7metre uzunluğunda, çapı 3-4 cm.
olan en uzun ve de en çalışkan organımız denilebilir. İnce ba-
ğırsağın toplam iç yüzey alanı neredeyse bir tenis kortunun
yüzey alanı kadardır. Besinler buradan kana geçmekte olup,
İnce bağırsak üç ana bölümden meydana gelir. Bu bölümlerin
her biri farklı görevlere ve özelliklere sahiptir. Bu özelliklere bir
göz atalım.

Duodenum bölümü diğer adı ile on iki parmak bağırsa-

ğı, İnce bağırsağın ilk bölümüdür. Ortalama uzunluğu
25-30 cm olup, genişliği üç ile beş cm çapındadır. Tıpkı
C harfini andıran görüntüsü ile bir kavis içerisine aldığı
pankreas başı yerleşmiş haldedir.
Bu bölümün büyük çoğunluğu karın duvarının hemen
arka kısmına yerleşmiş şekildedir.

50
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Diğer bölümlere göre daha kalın ve en hareketsiz bölüm-

dür. Duodenumdam sonra gelen ince bağırsağın 2 metre
uzunluğunda olan bölüm ise jejunumdur. Bu bölümde
damar zenginliği oldukça fazla olup, pembe bir görüntü
içindedir.
Bağırsakları çevreleyen zar sayesinde karın duvarına sa-
bitlenmiş halde durmaktadır. Jejunum bölümünün ince
bağırsakta çapı yani genişliği ise, daralarak devam eden
bir yapıya sahiptir.
Bir tünele girdik ve ilerleyelim, bakalım A Karşımıza,
daha neler çıkacak. A El fenerlerimizin ışığıyla bakmak-
ta yarar var. İçerisi kıvrımlı ve karanlık.

İnce bağırsağın son bölümü ileumdur. Aynı zamanda

daralarak devam eden ince bağırsağın bu son bölümü
diğer bölümlere göre genişliği en küçük olan bölümdür.
Yaklaşık 3 metredir.
Kalın bağırsağa doğru yaklaşan bölümü iyice daralır
ve damar yönünden daha zayıf bir yapıda olduğundan,
rengi açık bir pembedir. Emilimin büyük bir bölümü bu-
rada gerçekleşir.

Rengi sevimli olduğu için, iyi geliyor gözüme A Son bölü-

mün bittiği yerde ileo- çekal kapak adı verilen yer bulunur.
Uzun ince bir yoldayım, gidiyorum gündüz gece şarkısı gibi
uzun bir yoldan geçerek yiyecekler kana ulaştıklarına göre bu
yolun hasarsız, sorunsuz olması gerekmektedir.

51
 SİBEL İNAN

Kalınbağırsak yaklaşık 1.5 mt olup ileum’a alt bölge-

sinde birleştirir. İlk bölüm çekum, geniş bir kesedir ve
ucundan solucana benzer bir çıkıntı yapar bu da apan-
disti oluşturmaktadır. Rektuma kadar olan ikinci bölüm
colon ise; dört parçalıdır:
Bunların ne olduğunu merak edenlere, bölümleri sıralı-
yorum A Bağırsağın ara yollarında gezinirken, kolonun
nereden başladığını, nerede bittiğini anlattığımı anla-
mışsınızdır. A
Çıkan kolon, transverskolon, inen kolon ve sigmoid ko-
lon. Üçüncü bölümün anüs kanalına açılan bir boru ol-
duğunu bilmekte fayda var. Bağırsağın en kısa dördüncü
bölümü ise anüs kanalıdır.
Bunun dışa olan açıklığına anüs deliği denilir A
Sindirimin ve emilişin gerçekleştiği ince bağırsaklarda,
besinler ufak moleküllere ayrıştırılır; bunlar bağırsağın
iç yüzeyi tarafından güzelce emilir ve buradan kana ge-
çer. Kalınbağırsaklar ise, artık pek az yararı olan hatta
yararı kalmamış olan maddeleri, ezilmiş besinlerin po-
sasının suyunu ve inorganik tuzlarını emme görevini ya-
par. Gıdaların sindirilme işlemi kusursuzca bittikten sonra
o işe yaramayan posa, rektumdan geçerek anüsten dışarı-
ya, dışkı olarak atlılır.

Dışkılama sonucu gerçekleşen eylemin sonunda, bir hayli

rahatlarız. A Anlaşılacağı üzere; ağızdan giren her besin, sin-
dirim sistemi içerisinde mideden geçerek bağırsaklara uğrayıp,
daha sonra anüsten dışarıya atılana kadar uzun bir yolculuğun
içindedir.

52
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

“Ne yiyor, içiyorsak. O’yuz.”

Neleri yiyor- içiyorsak, onları posa olarak dışarı attığımız
gerçeğini asla unutmayalım. Tıkır tıkır işleyen mekanizmamı-
zın içerisinde, ahenkle çalışan sistemde herşey yolunu buluyor
ve son kalanın posa olarak anüs deliğinden atma işlemi ger-
çekleştiğinde ise sindirim işlemi bitmiş oluyor.
Genel şekline bakıldığında Pis/ kirli işleri kalınbağırsak
yapıyor gibi bir durum söz konusu. Yumurcak beynimiz canı
yemek istediğinde, dilediği yemeği yiyor ve elini bulaşığa,
çöpe değdirmeden tüm işi bağırsaklara yaptırıyor. 1. beynimiz
lezzetin tadını çıkartarak, keyif sürüyor gibi gözüksede, ileriki
bölümlerde kimin patron olduğunu, kimin tahta çıkıp oturdu-
ğunu ayrıntılı olarak paylaşacağım.
Ağızdan giren besinin yararlı olan kısmının ayrışması, vü-
cudumuzun yakıtı, enerjisi, dengesi ve sağlığa dönüşmesi için
durmaksızın, hummalı şekilde çalışan sevgili bağırsaklarımı-
za hayranlık duymamak mümkün müdür? Şunu unutmamak
gerekir ki; ağzımızdan giren gıdaların kalitesi ve niteliği çok
önemlidir.

On iki parmak bağırsağında karbonhidrat, protein yağla-

rın sindirimi gerçekleşiyor. Yağların sindirimi karaciğeden
gelen safra salgısının etkisiyle ilk kez burada buluşuyor.
On iki parmak bağırsağına safra ve pankreasın sindirim
enzimleri, karaciğerden salgıyla boşaltılmaktadır. 12 par-
mak bağırsağı yağları, yağ damlacıklarına dönüştürüyor.
Mideden çıkan besinlerin, kimyasal olarak parçalanmasını
sağlayan organımızdır.

53
 SİBEL İNAN

Anlaşıldığı üzere; kimyasal sindirimimiz ince bağırsakta

son buluyor. Buradan, kan damarlarına emilen besinler
verilmektedir. Proteinler aminoasitlere, karbonhidratlar
glikoza, yağ asidi gliserine dönüşüyor. Sindirim sisteminin
en çok besin sindirdiği yeri, unutmayın ki ince bağırsaktır.

Vücudumuzun içinde kıvrımlar halinde kümelenerek yığın

gibi gözükmesine rağmen; gözüme çok sevimli gelen bukleli
incebağırsağımız, gıda maddelerini işleyen, verimli ve yoğun
çalışan hatta mesaisi fazla olan organımızdır. Bu sebepten do-
layı kıvrım ve buklelerini sevmekteyim. AA

Dışkılamanın Mucizevi Gücü

Hassas bir konu ve nedense! bu konuya bodozlama giriş

yapmak istedim. Dışarı atık olarak gönderdiğimiz posadan kı-
sacası dışkının niteliğinden bahsetmek istiyorum. Çok b..’tan
konu diyeceğinizi bilmeme rağmen, bu konu belki de kitabın
en kritik yerlerinden birisi. Dışkılamayı gün içerisinde bir ya
da birkaç defa yapmamıza rağmen, kabızlık ya da ishal baş
gösterdiğinde, yaşadığımız sıkıntının katma değerini idrak et-
tiğimizde, bağırsağa şapka çıkartmak gerekiyor. A
- Saygı bizden, Sevgili Kalınbağırsağım A
- Sen ne dersen O’dur, emrin olur. A
Kabızlığın yaşandığı “o” günlerde ise; sancı ve gaz ile dolaş-
manın keyifsizliği fazladır. Hatta çatlamak üzereyim, büyük bir
baskı var, karnım taş gibi tarzında cümleler ağızdan dökülüve-
rir. Ya da (cırcır olup) ishal halimizle tuvaletten çıkamamanın
sıkıntısı, karın ağrısı, gaz oluşumu, karındaki o tatsız burulmalar

54
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ise tarifsizdir. Hayatımızda 3-5 gün dışkılama olmasın, bakın ba-

kalım neler oluyor. (!) İMDAT sirenleri çalınarak, vücuttaki tüm
dengeler nasıl da (!) bozuluyor.
Kaka konusu hafife alınamayacağı gibi, espiri malzemesi
olamayacak kadar da önemli bir hadise; dışkılamanın o mu-
cizevi şekli ve yolculuğu. Bu konuya küçük notlar düşerek,
kakanın şekli, rengi üzerinde biraz gezinmek istiyorum. Kaka;
mide ve bağırsağımızda bakteri familyasının yan ürünü olup,
sağlığımızı temelden etkiliyen unsurlardan olduğunu unut-
mamak lazım. Dışkılama takip edildiğinde, hasta olup / olun-
madığı hakkında anlık olaylarla fikir sahibi olmaya yönelik en
belirgin ve kısa yöntemdir. Kaka atık gibi gözükse de, içindeki
suyu çıkarttığımızda yaklaşık %80 lik kısmı bağırsaklarımızda
yaşayan bakterilerden oluşmaktadır.
Kaka içerisinde bakterilerin çoğu canlı olarak yaşamakta
olup, sadece bir kısmı cansızdır. Kakamızda sadece bakteriler
değil, bitkilerin selüloz gibi sindirilmeyen tarafları bulunmak-
tadır.
Dışkımızın renk kartelasını hiç düşündünüz mü?
Kahverengi, hardal, sarı, yeşil, çok koyu kahve olduğu ve bu-
nun sebeplerinin aklınıza takıldığı oldu mu? Küçük bir çocuk-
ken, bu konu da bir hayli kafa yorar, merak ederdim. Hatta;
karnımızda boya olduğunu düşündüğüm zamanları hatırlıyo-
rum. Kakaya rengini veren ise, içerdeki stercobilin isimli kim-
yasaldır. Ölü kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobilimin yan
ürünü olup, safra kesesinin salgıladığı sıvıyla bu renge bürü-
nerek, arz-ı endam etmektedir. Peki, bunlar olmasaydı ne olur-
du? diye, bir soru duyuyorum A
Dışkının rengi gri ya da beyaza benzer bir renkte olurdu.
Karaciğer bozukluğu olan kişilerin açık renkli dışkıları göz-
lemlenebilir. Yeşil kaka parazit enfeksiyonu veya pankreas
kanserinin habercisi olabileceği gibi siyah yada çok kırmızı
dışkı ise, sindirim sisteminin üst kısmında meydana gelen bir

55
 SİBEL İNAN

kanamanın delaleti olabilir. Kadın ve erkeklerin sindirim sis-

temlerinin birbirinden farklı çalışmaktadır. Bu konuları araştı-
rırken karşıma ilginç bir not çıkmıştı; aklıma düşmüşken onu
da paylaşayım. Doktorlar kolonoskopi yardımıyla kişilerin mi-
desini inceleyerek cinsiyet saptaması yapabilir. Kadınların le-
ğen kemiği, erkeklerden daha geniş olduğundan bu sebeple iç
organları da erkeklere göre geniş ve büyüktür. Kadınların kalın
bağırsakları erkeklere oranla biraz daha aşağıda ve uzundur.
Erkeklerin ise, karın duvarları daha güçlü ve serttir. Bu sebep-
ten ötürü, sindirim sistemleri kadınlara nazaran daha etkindir.
Kadınlarda, yiyecekler sindirim sisteminden geçerek vücut-
tan atılma haline gelmesi hatta atılm süreci, erkeklere göre
daha uzun ve yorucu bir hadisedir. Ahh A biz kadınlar bura-
da dahi çok çalışıyor, fazla emek harcayarak mesai yapıyoruz.
Dışkılarken dahi fazla mesai yapan biz kadınların, iş hayatı,
doğurganlığı, anneliği, ev işleri derken hayat tempomuza bir
yük de bağırsaklardan biniyor A
Bazı hekimler, haftada 3 kez dışkılamayı yeterli görmekte
olup, hergün dışkılama pozisyonunda durulması ve her gün
dışkılama yapılmasını öneren doktor sayısı da çok fazladır.
Unutmadan paylaşmak isterim ki; kabızlık yada dışkılama zor-
luğu, bağırsak tembelliği gibi bir sorun varsa da, hergün aynı
saatte tuvalete gidip oturun ve karnınıza saat yönünde masaj
yaparak bastırın. Tuvaletiniz olmasa da bir süre bekleyin, ca-
nınız sıkılırsa bulmaca çözün. Beklenen bu süreçte, bağırsak
harekete geçerek söz dinleyip, dışkılamayı gerçekleştirecektir.
Her sabah aynı saatte tuvalete oturulduğunda bağırsak alış-
kanlık kazanmaya başlayacaktır. Yaşam biçimi haline getir-
diğinizde ise, 1. beyin ve 2. beyin anlaşmaya vararak uyumlu
çalışacak, dışkılama normale döndüğünde ise sorun ortadan
kalkacaktır. Normal şartlarda; dışkının kolaylıkla ve de zorla-
maksızın, çaba sarfetmeden vücuttan atılması gerekmektedir.
Bu doğal ve sağlıklı olan dışkılama şeklidir. Ayrıca, tek veya iki

56
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

parça halinde baş ve işaret parmağı birleştiğindeki gibi yuvar-

lak olması gerekmektedir. Kaka suyun üzerinde yüzmemeli,
suya batmalıdır. Yüzen kaka ise yüksek ihtimalle zayıf besin
emilimi ile birlikte fazla gaz olduğunun işaretçisidir. Yaptığınız
dışkılama şekli böyle değilse hemen paniklemeyin, hasta ol-
duğunuz anlamına gelmez. Yeterince lif almadığınız ya da
bağırsak florarasının mükemmel olmadığı sonuçları da çıkar-
tılabilir. Lifli gıdaların günlük tüketimde fazlalaştırılması, dış-
kılamaya iyi katkı sağlayacaktır. Dışkı sert ve tuvalete çıkmak-
ta zorlanılıyorsa, bunun sebebi lifli gıdaları az tükettiminden
yada su içilmediğinden olabilir.
- Ne yapmalıyız? şeklinde, bir soru duyar gibiyim A
Kadın olarak günde 25 gr. erkeklerde ise 38 gr. lifli gıda alın-
ması sağlıklı bir sindirim sitemi için önemlidir ve bunun sonu-
cunda dışkılama eyleminde kolaylık yaşanılır. Meyve, sebze,
tam buğday ekmek, tahıllar, çekirdek vs. lif yönünden zengin
gıda olarak sayılabilir.
Tahıl, tahıllı ekmek ve buğday ekmeğinde gluten olduğun-
dan, tüketim konusunu Besinler bölümünde daha detaylı paş-
laşacağım. Bağırsağın sağlıklı çalışması için, bol bol su içilme-
si gerekmektedir.
“Su hayattır.”

Antibiyotik maddesini yoğun olarak kullanıldığında, bağır-

sak-bakteri düzenini bozarak, florayı olumsuz etkilediğinden;
Antibiyotik kullanırken iki kere düşünülmelidir. Probiyotik
gıdaların tüketimi ve probiyotik hapların; bakteri konusun-
da floraya önemli katkı sağlayacağı da unutulması gerekir.
Bir çoğumuz da mısır yenildiğinde, besini sindirmek zor hat-
ta imkansız olabilir mi? Çünkü; kaka içerisinde mısır tanele-
rini bozulmamış şekliyle görebilirsiniz. Bunun sebebi selüloz
olup, panik yapmayın. Mısır tanesinin dışı tamamen selüloz
olduğundan, vücut sindiremez. İç tarafları sindirilen mısırın,

57
 SİBEL İNAN

dış kabukları dışkıda görülebilir. Dışkının kartelasında olan

renklerden bahsetmek istiyorum A Sağlıklı kaka, kahverengi
olması gereken renktir. Kanda ki Demir, Billirubinle birleştiği
zaman dışkıyı etkiler ve kahve rengine dönüşür. Rengini safra-
dan aldığında yada yeşil sebze yemeği yenildiğinde kaka rengi
etkilenerek yeşil olabilir.
- Kakanızda mukus varsa, bu neye işarettir? En bamteli ye-
rinden soruyor sunuz? A Dışkı da mukus olması, aslında ba-
ğırsak florasında ki sorunları işaret etmektedir. Konunun ba-
şında söylediğim gibi; çok iç açıcı olmasa da kaka konusuna
devam ederek, sağlıklı yaşam için önem arz eden dışkılama
eyleminde bağırsağın ve sindirim sisteminin doğru ve düzgün
çalıştığını gösteren en önemli ayna olduğu bilgisini çekmece-
nizde canlı tutun. Aynanıza A her yaptığınızda bakmayı unut-
mayın A Aynadan yansımalar sağlıklı / sağlıksız olarak sindi-
rim sistemini işaret eder. Mukuslu, beyaz veya sarı renkte jöle
kıvamında yani yapışkan bir görüntüde ise; bağırsakta ülser
olduğunu gösterir.
Böyle bir hastalığımız varsa mukus üretimi artar. Crohn
hastalığında çok görülen dışkılama şeklidir. Dışkılamada kötü
koku varsa ve bu birkaç günden fazla sürüyorsa, bu kokunun
ardından kramp ve ishal gelişirse hiç vakit kaybetmeden dok-
tora başvurmak gerekir.
Şunu da belirtmek isterim ki, İBH çatısı altında bir hastalı-
ğınız varsa, ishal ve kabızlık durumları baş gösterebillir. Aktif
dönemde, bu durum günlerce, aylarca devam edebilir. Böyle
bir hastalık yoksa ve ishal yada kabızlık 3-7 günden fazla bir
süreye yayıldıysa zaman kaybetmeden doktora, sağlık kuru-
muna başvurmak gerekir. Dışkı şerit halinde, küçük boyutta
ve kalem inceliğinde bir şekilde ise, bağıraklarda incelme ol-
duğunu göstermektedir. Bağırsaktaki ülser iyileştiğinde yeni
oluşan doku eskisi kadar elastiki olmaz ve bu sebeple esnekliği
olmadığı için dışkı küçülür, incelir. Bağırsaklardan dışkı geçişi

58
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

zorlandıkça, ağrı da artabilir. Dışkılamanın şekli; yumuşak,

klozete yapışan ve temizlenmekte zorluk çekilen türde ise, faz-
la yağın habercisi olabileceği gibi, suyun yüzeyinde görünen
yağ damlacıkları varsa kronik pankreatit gibi yağ emilimini
engelleyen bir hastalığın da habercisi olabilir. Sarı renkte olan
dışkı, bu göstergeyi tamamlayan unsurdur, gözden kaçırılma-
malı ve takip edilmelidir. Su ve gıdalarda bulunan paraziter,
virüsler de ishale sebep olabilir. 4 haftadan fazla süren bir is-
hal durumu varsa, kronik bir hastalığın habercisi olma ihtima-
li yüksektr. Yine; doku, şekil kısmına dönecek olursak; fındık
gibi sert, ayrık topaklar şekilde ise bundan ne sonuç? çıkart-
mak gerekiyor. Derhal cevap veriyorum.
Su ve lif eksikliğini işaret etmektedir. Muz şeklinde ama
fazla katı ise yine lif ve su ihtiyacı var demektir. İdeal dışkı-
nın tarifi ve şekli, muz şeklinde pürüzsüz, yumuşak olandır.
Tuvalet yaptıktan sonra kendinizde ve çocuklarınızda dışkı
şeklini kontrol altında tutmakta büyük fayda vardır. Dışkılama
konusunun uzantısında, tuvalet alışkanlığı /tuvalete oturma
pozisyonu da önem kazanıyor. Batı medeniyetiyle birlikte ev-
lerde tuvalet yapma alışkanlığı ve de tuvaletlerde kullanılan
malzemeler de paralelinde değişti. Artık çömelerek değil, otu-
rarak tuvalet yapılıyor. Evlerde ki tuvalet, genellikle klozet ol-
duğu için bu tür tuvalet aslında bağırsak için iyi bir pozisyon
olmadığını belirtiyor uzmanlar. Japonlar’ın halen alaturka tu-
valet kullandığını biliyor musunuz! Klozeti kullanma alışkanlığı
yüzünden hastalığa yakalanma riski arttmaktadır. Peki, çözüm
olarak ne yapmalıyız?
Modern hayat veya hijyen açısından bu tür tuvalet kullanı-
yorsak, klozette oturduktan sonra ayaklarımızın altına kısa,
küçük bir tabure koymak iyi gelecektir. Ayaklar yükseltildi-
ğinde, oturma pozisyonuna dönülmüş olur. Eğer ki, ikinci bir
tuvalet alanı varsa bunu alaturka yaptırmalı ve de boşaltımı
bu şekilde gerçekleştirmek, son derece yararlıdır. Klozette

59
 SİBEL İNAN

oturulduğunda Kolon yani kalın bağırsağın son bölümünde

tuvaleti tutmayı sağlayan puborectalis kası tarafından sıkıştırı-
lıyor. Çömelme işleminde ise bu kası ve kolonu aynı hizaya ge-
tirerek kolonun sıkışması daha kolay olduğundan, boşalımın
seri olmasına sebep verir. Kolon kanseri, crohn hastalığı, ba-
ğırsak iltihabı, kolit, basur gibi hastalıklara dışkılama tarzının
etkisi olduğu uzman doktorlar tarafından belirtiliyor.

Hayat, olması gerektiği gibi değildir, olduğu gibidir;

Onu değiştiren yaşama biçiminizdir.

60
 CROHN

3 HASTALIĞINA
KUŞBAKIŞI
BAKABİLMEK

Crohn Hastalığı Sahnede

Crohn’u tanımlamak gerekirse; özünde sindirim sistemi

yani bir bağırsak hastalığıdır. Crohn hastalığı ince ve kalın
bağırsak, anüs bölgesi, mide ve yemek borusu gibi sindirim
sistemi ile ilgili olan vücudumuzun bölümlerini etkileyen sis-
tematik bir hastalık olarak da, en net şekliyle açıklanabilir.
Etkilediği bölgelerde ülser nev’i yaralar ya da kalınlaşmalar
oluşturur. Ülser ya da kalınlaşma olan yerlerin uzunluğu yine
değişken olabildiği gibi, aynı anda birkaç bölümü de etkiliye-
bilir. Kalınlaşmaların olduğu bağırsak ya da yemek borusunda
daralmalar olabileceği gibi, Crohn hastalığında anüs bölgesin-
de iltihap, akan delikler, çatlaklar sıkça görülebilir.
Crohn hastalığının en yoğun belirtileri ise;
• Sürekli ishal durumu, devamlı tuvalete gitme ihtiyacı
• Rektal kanama
• Ağızda aft
• Karın krampları
• Karnın alt bölgesinde yoğun sancı
• Kabızlık

61
 SİBEL İNAN

• Gaz sancısı
• Yüksek ateş
• Gece terlemeleri
• İştah kaybı
• Bulantı, kusma
• Yorgunluk
• Ekrem ağrıları
• Göz, diş bozukluğu
• Adet düzensizliği
sebepleri arasındadır.

Ağır Crohn vakalarında, bağırsak hareketleri sırasında ağrı-

ya, kanamaya neden olabilecek anüs astarında çatlaklar oluş-
tuğu gibi, İnflamasyon gelişmesi sonucu fistül ortaya çıkabilir.
Fistül, bağırsakta bir döngüden diğerine geçebilen ya da bağırsa-
ğı mesaneye, vajinaya ya da cilde bağlayan bir tüneldir. Böyle bir
köprü kuruluyorsa tıbbi yardım gerektiren ciddi bir durumdur.
Crohn hastalığı bir kanser çeşidi değildir. Tanı konması
için hekim/hastane dolaştığım sıralarda, sevgili farmakolog
dostumun ısrarı neticesinde özel bir onkoloji merkezine gide-
rek Kolon da kanser taraması yaptırmıştım. Yaşanılan o anları
unutarak, hafıza kartımdan çıkartmak oldukça zor. Halen ru-
humu buz gibi yapan bir hadisedir. Sonuçları almaya gider-
ken elim ayağım titriyor, nefesim kesiliyordu. Sarı zarfı elime
uzatan hemşirenin gözlerinden gözlerimi kaçırarak, zarfı alıp
alelacele şirkete dönmüştüm. Masanın üzerine koyarak, yak-
laşık bir saat kadar boş gözlerle seyretmiş, gözüm masamın
kenarında duran çerçevede ki fotoğrafa, kızımın gülen yüzüne
takıldığında, gözlerim dolup taşmıştı. Zarfla olan bakışmala-
rıma saatin tik takları eşlik ediyor, ellerimin titremesi ise bir
türlü geçmiyordu. Tüm cesaretimi toplayarak açmış, sonucu

62
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

gördüğümde mutluluktan hıçkıra hıçkıra ağlamıştım. O gün-

ler de, tanı konulamadığı için her yola başvurur haldeydim.
Şüpheler, kanser taraması yaptırmaya kadar götürmüştü ki,
morali sıfırlayan bir süreçti. Aslında; Crohn, kanser çeşidi de-
ğil, kansere neden olabilen bir hastalık çeşidi. Kolit hastaların-
da daha fazla kanser vakasına rastlanıyor, Crohn’da bu oran
biraz daha düşük seyrediyor. Crohn hastalığının seyri ise; tüm
dünyada görülmesine rağmen beyaz ırkta daha çok karşılaşıl-
maktadır. Kuzey Amerika ve Avrupa’da görülmekte olup, Asya,
Ortadoğu, İskandinav Ülkeleri, Britanya, Birleşik Devletler
daha az görülmektedir.
Afrika, Asya ülkelerinde hastalık nadir görülmektedir.
Hastalıklar, 40 yaş sonrası daha fazla görülmekte olup, be-
beklik, çocukluk döneminden ileri yaşlara kadar herhangi
bir yaşta ortaya çıkmaktadır. Kadınlarda, erkeklere göre daha
fazla gözükmektedir. Bebek, çocuk ve gençlerde gözükme-
si yüzünden, hastalığın oluşum sebeplerini salt olarak stres,
üzüntü, yaşam temposu, yemek dengesizliği, sigara vs larak
kategorize edebilmek yine bu başlıklara indirgemek, benim
düşünceme göre zor gözüküyor. Bu da aklımı bir hayli karıştı-
ran, farklı yöne doğru sorgulatan tarafı. Günümüz dünyasında
uzaya füze gönderip, yapay zekayı tartışıp, Mars’ta su var mı,
hayat var mı? sorularına cevap arayan bilim adamlarının he-
nüz Crohn hastalığının sebeplerini ve tedavi şekli bulumamış
olması da şaşırtıcı bir realitedir!
Hastalığın oluşmasına etken olan sebeplerin, neler olduğu
konusu halen çok netlik kazanmasa da, araştırmalar dünya
ülkelerinde devam etmektedir. Bazı virüs ve bakterilerin, ge-
netik ve çevresel faktörlerin, bu hastalığın oluşumunda etkili
rol oynadığı varsayımı ortaya çıkmış olsa da, genetik olabil-
me ihtimali de yok sayılmadığından, bu yönde de çalışmalar
sürdürülmektedir. Hastalığın kesin sebepleri bilinmediği gibi,
halen iyileştirici tedavisi de bulunmuş değildir. Crohn hastası

63
 SİBEL İNAN

olan kişilerin çocuklarında, bu hastalığın görülme kaidesi net

olmasa da, böyle bir olasılık vardır. Çocuklarınızı yakın takipte
tutarak dışkılamasını, yemek düzenini gözlemlemekte büyük
fayda vardır. Crohn hastalığını tetikleyen başlıca unsurlar ise;
Tıp dünyaının ortak öngörüsü ve genel hatlarıyla literatüre ge-
çen tanımlamasıyla anlatmak gerekirse; Stres, sıkıntı, üzüntü,
psikolojik faktörler, sigara, endüstriyel beslenme, çevre kirlili-
ği, beslenme düzensizliği, seyahat etme, sık şehir değişiklik-
leri, ailevi sebepler olduğu bilinen nedenler arasında olsa da,
ülkelerden anlaşılacağı üzere endrüstriyel ülkelerde, hastalık
kırsala göre daha fazla görülmekte /gözlenmektedir.
Bu da yenilen gıdaların, beslenme şeklinin, çevre faktörü-
nün olumsuz etkisinin olduğunun göstergesidir. Endüstriyel
şehirlerde yaşayan bizlerin, çalışma hayatının yoğunlu yüzün-
den dışarıda yemek alışkanlıkları, fastfood yemek tarzı, işlen-
miş gıdalar, donmuş gıdalar, buğday, şeker kullanmanın iyi bir
yöntem olmamasıyla ilgili konuları kitabın 2. bölümünde, ko-
nulara büyük bir mercek üzerinden bakarak, yemek düzenini ve
beslenme sepetimizin içerisinde neler olacağını, Beslenme’nin
altın kurallarını paylaşacağım. Bağışıklık sisteminde meydana
gelen hasarlar, bu tür hastalıklara yakalanma riskini arttır-
maktadır. Şu detayı da gözden kaçırmamak gerekiyor ki, Crohn
ve Kolit Hastalığı çok masum bir hastalık olmamakla birlikte,
hastalık seyrine bakıldığında karşımıza farklı şekillere bürü-
nüp, farklı dokulara, hücrelere zarar vererek prognoz ve komp-
likasyonlar olarak baş göstermektedir. Yaşadığım sürece bakıl-
dığında özellikle psikolojik süreç, iş stresi ve seyahaletlerimin
yoğun olduğu dönemde ortaya çıkması da tesadüf olamaz.
Hastalıklar adres sormadan, haber vermeden geliyor ve aslın-
da insan seçmiyor. Yanlış giden davranış ve hayat tarzı, beslen-
me sorunu, stresli ortamları, zayıf bünyede olan kişileri nerede
görürse, olumsuza doğru yönelerek akış içeresinde seçiyor ve
orada kalıcı oluyor. Bizler; hayatımızda birşeyleri yanlış ve ters

64
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

yöne doğru çevirdiğimizde, hastalığın adı ne olursa olsun ka-

pıdan içeri sessizce girerek, başköşeye oturuyor. Habersiz ge-
len bu sırnaşık misafirler ise; vücut içerisinde organlarda tah-
ribatlar yaparak bu nevi hastalıkları oluşturuyor. Ev sahibi ve
beden sahibi olarak bir elde süpürge, bir elde ilaçla kovalayıp
duruyor, büyük bir mücadeleye girişiyoruz. Hastalık ise sinsi-
ce zemin bulup yerleşince gitmek istemiyor, yayılıyorda yayı-
lıyor hatta müzminleşen bu kalıcı olma durumları yüzünden,
kronik hale geliyor. İBH çatısı altında olan bu nevi hastalıklar,
kronik hastalık grubuna girmektedir. Hayat mecramızda olu-
şan bu tahribatı farkında olmadan bir takım yanlış tutumlar,
davranış biçimleri ve tercihlere yönelerek hastalığı farkında ol-
madan, geri besliyoruz. Kapı arkasında gizlenip, en zayıf anda
içeri sızan bu nevi hastalıklara
- Pardon yaa (!)
- Hey hastalık kardeş, yanlış adrestesin. Önceden haber ve-
rip, tebligat falan da göndermedin. Bu delikanlılığa sığar mı!
sinsince girip, başköşeye oturuyorsun.
-Hatta; al mektuplarını ver misketlerimi, ben bu oyunda yo-
kum. Bukleli bağırsağımdan uzak dur, şeklinde tepkilerimizse
olağan durumlar.
Hastalandıktan sonra, genel seyrinde buna benzer tepkiler
oluşuyor. Bu ifadelerden iyileşilemeyecek anlamı çıkartılma-
malı. Atak dönemlerini geride bırakarak, ömür boyu remisyon-
da kalma ihtimali de olasılıklar içerisinde. Doğru tedavi yön-
temleri, hayat tarzında yapılan değişiklikler, hastalıklı organı
iyi etmek için sarfedilen çaba ile yaşantımızı sağlık(lı) ibresine
çevirmek,“biz”lerin seçim ve yöntemleri ışığında olacaktır.
Negatif enerjiyi bağırsağımıza yükleyerek hastalıkla kavga et-
mek yerine, “Crohn’u tanımak, onu anlayabilmek, bukleli ba-
ğırsakla iyi geçinip, Crohn ile yaşamayı öğrenme yolunu seç-
mek gerekiyor.”

65
 SİBEL İNAN

Bağırsağımız, zihnimizin söylediği

her şeyi duymaktadır.

CROHN’un Doğuracağı Komplikasyonlar

Konvansiyonel yani batı tıbbın penceresinden Crohn’a ba-

kıldığında, bazı ibareler ve tanımlar karşımıza çıkmaktadır.
Bağırsak içerisinde oluşacak bu komplikasyonlardan en
önemlisi ise; FİSTÜL’dür. Bağırsağın bir bölümünden diğer bir
başka bölüme, organa açılan pasajlar, oyuklar bir nevi köprü-
lere Fistül denilmekte olup, Fistül Latince’de ‘boru’ anlamına
gelmektedir. Bağırsaktan farklı bir organa veya cilde sızıntı
olması “bağırsak fistülü” olarak adlandırılır. Bağırsak fistülle-
rinin % 75’i cilde veya dışarıya açılır ve bu tür fistüllere ‘entero-
kutanöz fistül’ adı verilir.

Cilde açılan fistüllerin % 80-95’i ameliyata ve % 20’si

Crohn hastalığına bağlı olarak gelişen fistüllerdir.
Enteroenterik fistül, / Aortoenterik fistül / Gastrokolik
fistül / Duodenokolik fistül / Kolesisto-kolik fistül /
Rektovajinal fistül / Enterovezikal fistül Makat fistülü /
Nefroenterik fistüldür. Bunlara kısaca;mideye, anüse,
vajinaya, kalınağırsağa açılan kanallar ya da köprüler
de, diyebiliriz.

66
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Hastalık, her şeyden ziyade, sağlığı korur.

Goethe

Crohn Hastalığı gebe kalmaya engel mi?

Crohn hastası kadınlarda normale göre gebe kalma olasılığı

az da olsa düşüktür. Bunun nedeni yumurtlama dönemlerinde
düzensizlikler, hastalıklı bağırsak bölümünün komşu olduğu
yumurtalık tüplerini etkilemesi olabilir. Hastalığın aktif oldu-
ğu dönemde gebelikten kaçınmak gerekebilir.
Hastalık hafif aktif veya remisyon döneminde ise gebe kal-
mak için engel bir durum bulunmamaktadır. Doğum kontrol
haplarını keza hamileyken alınması gereken bağırsak ilaçla-
rını, hekime danışarak kullanmak gerekir. Gebelik esnasında
genellikle aktivasyon görülmemekte, yakınmalarda azalma
olabilmektedir. Anne adayı beslenmesine, demir alımına, mul-
ti vitaminlerine dikkat etmelidir. Erken doğum ve düşük riski,
düşük kilolu bebek dünyaya getirmek gibi durumlar, Crohn
hastası anne adaylarında görülebilir. Anne adayı, hamile kal-
maya çalıştığı dönemden önce sigara ve alkolü bırakmalı, ka-
fein alımını sınırlamalıdır. Hamilelik öncesi Kızamıkçık, Hıv,
Hepatit B ve Sistik Fibrosis gibi kalıtsal hastalıklarn testlerini
yaptırmak fayda sağlayacaktır. Folik asit desteği alınabilir.
Emzirme dönemi, bağırsak hastalığı için risk taşımaz.
Bebek ve anne için emzirmek, çok daha fayda sağlayacaktır.

67
 SİBEL İNAN

Kolon ve Cinsellik

Bir kolon hastasının camından, kapısından cinsellik konu-

suna bakıldığında kalın bağırsak hastalığı olan kadınlar ol-
dukça acılı cinsel ilişki yaşayabildiği saptanmıştır. İltihabi ba-
ğırsak hastası kadınların, diğer kadınlarla karşılaştırıldığında,
vücutlarına güveni daha azdır.
Araştırmalardan çıkan sonuçta ise, düzenli ilişkisi olan
bağırsak hastası kadınların, diğer kadınlara göre daha az sık-
lıkta cinsel ilişkiye girdiği görülmektedir. Cinsel sorunlarınız
varsa, bunları doktorunuzla paylaşmanız uygun olacaktır.
Doktorunuz, sağlıklı cinsel yaşama dönmenizi sağlayacak
ipuçları verebilir. Bağırsak stoması ve dış kesesi, torbası olan
kadınlar yine cinsel ilişki öncesi torbayı boşaltmak isteyebilir.
Bu gibi durumlarda psikolojik destek almakta fayda vardır.

Zaman meselesi olan sağlık,

bazen de fırsat, meselesidir.
Hipokrat

68
 4 İBH ÇATISINDA
NELER VAR?

İnflamatuvar Bağırsak Hastalığı

İBH açılımında “iltihabi bağırsak hastalığının” kısa adıdır.

Toplumun %15’ini etkileyen, fonksiyonel bir bağırsak hastalığı
olarak bilinmektedir. İnflamatuvar Bağırsak Hastalığı özellik-
le bağırsaklarda iltihap (inflamasyon) içeren bir dizi durumu
kapsar. İBS (Bağırsak Sendromu) ile İBH birbirine çok karıştı-
rılır. Benzer yanları olsa da nedenleri ve akışı farklıdır. Bu bil-
giyi paylaşmamın sebebi ise; pek çok yerde, afişte, pankartda,
hastanede İBH harfleriyle tanımlanmış yazılara rastlanılır. Ne
olduğunu bilmeden kodlanmış haliyle, sadece harf olarak ba-
kılmaması için, bu konuda biraz yürümek, detaylara girmek
istiyorum. Bağırsağa ait savunma mekanizmalarının bozulma-
sı sonucu Crohn ve Ülseratif Kolit gibi hastalıkları içerdiğini
biliyoruz. İltihabi bağırsak hastalığının diğer adları, inflama-
tuvar bağırsak hastalığı (İBH) veya İngilizce’de anılan şekli ile
‘’inflammatory bowel disease (İBD)’dir.
Spastik Kolon, Hassas Bağırsak Hastalığı gibi de adlandı-
rılır. İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS), Ülseratif Kolit, Crohn,
Çölyak gibi hastalıklar ile karışmamalı, ayrı tutulmalıdır.

69
 SİBEL İNAN

Karında ağrı, kabızlık ya da ishal ile karakterize olan, gerçek

ve tedavi edilebilir bir hastalık çeşididir.
İBS’nın ne olduğundan çok, ne olmadığını anlatmak daha
mı iyi olur, diye düşünmekteyim. Anatomik, yapısal bir prob-
lem ya da kanser nedeni değildir. Başka bir sindirim sistemi
hastalığının nedeni de değildir. Sinir sistemi ve bağırsağın
kas yapısı arasında kurulan ilişkinin biraz anormal çalışması
sonucunda oluşur. Kalın bağırsağın kasları yavaş ya da güçlü
kasılıyor olabilir. Bu nedenle, mekanik bir kramp tarzında ağrı
oluşabilir. Hastalığın başlarında gittiğim tüm hekimlerin ilk
tanısı bu yöndeydi. Gaz ve spazm yoğun olduğu için ilk akla
gelen masum şekli bu olabiliyor, araştırmalar derinleştiğinde
hastalığın yolu başka bir tanıya doğru gidebiliyor.

Takdimimdir A ÜLSERATİFKOLİT

Bu bölümde Ülseratifkolit ile bir tanışma seramonosi var,

bunu atlamak istemiyorum. Ülseratifkolit, Crohn hastalığı ile
çok benzeşik gibi gözüksede, aslında farklılık gösteren üst ana
başlıkları ve çeşitleri vardır. Şöyle ki; Kolan mukozasında inf-
lamasyon vardır. Daha derin kısımlar fulminan hastalık dışın-
da tutulmaz. Hastalık %95 olguda rektumdan başlar, proksi-
male doğru yayılır, lezyonun başladığı ve bittiği yer arasında
sağlam alan bulunmaz, tutulum devamlıdır. Bağırsağın tümü
hastalanmıştır ve buna da pankolit denilmektedir. Kolitte he-
def organ kolonumuzdur.
Sadece rektum tutulursa ülseratif veya hemorajik proktit
diye de isimlendirilir. Rektum ve sigmoid kolon tutulursa dis-
tal tutulumlu ülseratif kolit denilir.
Ülseratif Kolit nasıl belirtiler taşıyor? şeklinde, bir soru duy-
maktayım. Aşağıda paylaştığım sebepler, İBH ortak özellikleri

70
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

olarak gözüksede Ülseratif Kolit olasığını teyid eden nedenler

arasında sıralanır.

• Dışkılama ile birlikte kan gelmesi, kanlı dışkılama

• Özellikle kanlı, mukuslu ishal
• Kabızlık
• Rektumda gerginlik hissi
• Hafif ateş yükselmesi, yorgunluk, halsizlik
• Kilo kaybı
• Kansızlık
• Gözün dış tabakasının iltihaplanması
• (Episklerit) veya göz merceğinin iltihaplanması (İritis)
• Ciltte özellikle diz altlarında, ağrılı şişlikler
• Kalça ve omurga eklemlerinde ağrı
• Karaciğer ve safra yollarına inflamasyon gelişebilir.

Bu sebepler ve yakınmalar varsa, sizlere tanıştırmak iste-

diğim,
TAKDİMİM’dir KOLİT A
Kalın bağırsağımıza davet etmesekte, habersizce gelip yer-
leşen sırnaşık kiracılardan biri daha A
Bu hastalıklar, bağırsaklarımıza kadrolu misafir gibi gelip
yerleşiyor ve garip bir yüzsüzlüğe bürünerek gitmek istemiyor-
lar.
Bağırsaklarımıza hasar veren bu hastalıklar; yanlış beslen-
memiz, hayat tarzımız, floramazıda dolaşan bakteriler, toksin
ve virüsler sebebiyle ortam bularak, kalıcı oluyor. Kitabın 2.
bölümünde daha detaylı paylaşımlar ve öneriler yaparak, hep
birlikte yol haritamızı belirlemiş olacağız.

71
 SİBEL İNAN

Ülseratifkolit ALARMA Geçerse!

Ülseratif kolitin en sık görülen ciddi komplikasyonları ma-

sif kanama, bağırsakta delinme, toksik megakolon, darlıklar
ve anal kanal çevresinde lezyonlardır. Bu konu başlıklarının
içeriğine baktığımızda ise; Masif kanama: Hastalık aktivitesine
bağlı yoğun kanama şekli olup, kanamaların büyük çoğunluğu
kendiliğinden durur. Kanama olduğunda mutlaka hekiminize
başvurun.
Bağırsak duvarında hastalığın aktivesine bağlı olarak de-
linme şekli olursa ameliyat sebebidir ve acilen ameliyat yapıl-
ması gerekmektedir.
Toksik megakolon, kalın barsağın normalin üstünde geniş-
lemesidir. Karın grafisi alınıp, eğer bağırsak çapı 6 cm’nin üze-
rine çıkmışa tanı konulur ve genellikle İnflamatuvar Bağırsak
Hastalıkları içerisinde en sık haliyle hastaneye yatma/yatırılma
nedenleri arasında başı çekmektedir. Hasta profilinde genel-
likle toksik megakolon gelişmesi gözükmektedir. Toksik mega-
kolon, ekseri pankolitli hastalarda gözükmektedir. Hastalığın
aktif durumuyla birlikte, hastaya baryumlu bağırsak grafisi
yada kolonoskopi yapıldı ise, bu işlemde olayı tetikleyebilir ve
toksik megakolona sebep olacak unsurlar arasından el sallaya-
caktır. Karında şişlik, ağrı ve beraberinde dışkılama sayısında
ani olarak azalma olduğunda, ters giden birşeyler olabilir.
Derhal doktora başvurmak gerekmektedir. Perianal lezyon-
lar ise, makadda çatlaklara, anüs çevresinde abselere ve he-
moroidlere sebep olmaktadırlar. Lezyon’un anlamı ise; Doku
bozukluğu veya lezyon, organizmada hastalık veya travmadan
dolayı tahrip olmuş anormal herhangi bir dokuya verilen ge-
nel isimdir. Makatta çatlak (anal fissür) olduğunda; dışkıla-
ma anında ve sonrasında oluşan şiddetli anal ağrı olabileceği
gibi, günlerce dayanılmaz şiddette de olabilir. Anal fissürde

72
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

kanama nadirdir kabızlık ve ishalden kaçınılmalıdır. Bir aydan

fazla sürmesi halinde yara derinleşeceği gibi ağrı ve kaşıntı ar-
tabilir. Bu da kronik anal fissürün geliştiğini göstermektedir.
Hemoroidlerde kanama dışkılamayla beraber kırmızı taze kan
şeklinde püskürür tarzda olabilir. Prerianal abse, makat çevre-
sinde ağrılı ve yoğundur, kızarık, şişlik ile ortaya çıkar berabe-
rinde ateş yapabilir. Defekasyon sırasında şiddetli ağrı olabilir,
cerrahi olarak boşaltılması gerekir ki, kanlı diyare, diyare ka-
rın ağrısı en sık rastlanan belirtilerdir.

Kanlı diyare: Yalnız rektum tutulduğunda kanama, rek-

tal kanama şeklindedir. Lezyon proksimale doğru yayıl-
dıkça önce üzerine kan bulaşmış feçes, daha sonra kan-
la karışık feçes çıkartılır. (Not: feçes dışkı demektir)
Diyare: Hastalığın başlangıcında ve aktivitenin az ol-
duğu durumda diyare vardır. Ağır olgularda hipokalemi
gelişir. Hipokalemi nedir? diye, sorduğunuzu hissettim. A
Kaynak bilgisine göre, kanda ki potasyumun normal se-
viyenin altında olmasına yani kandaki potasyum düşük-
lüğüne Hipokalemi denilir.

Vücudumuzda her şey ne bir eksik; ne bir fazla görev tanım-

lamasıyla işlerini yapıyor. Potasyumun azlığı ya da çokluğu
tüm sistemi etkiliyor ve domino etkisi yaratabiliyor. Potasyum
sinir ve kas hücrelerinin özellikle kalp kası hücrelerinin düz-
gün çalışması için kritik kimsayal (elektrolit)bir maddedir.
Protein kaybettiren bir hastalık olduğu için albumin seviyesi
düşebilir. Bu hastalıklar tüberküloz, entomoeba gibi enfeksi-
yon ajanlara bağlı olarak oluşabileceği gibi, kolitlere bağlı da
gelişebilir. Teşhis için fiziki muayene, kan testi, karın grafisi,
ultrasonografi ve MR gibi tetkikler faydalı olacaktır.

73
 SİBEL İNAN

Crohn ve Kolit Kardeşliği

Belirtileri birbirine çok yakın olan Ülseratif Kolit ve Crohn

arasındaki farkı anlamak için, bazı kriterler bulunmaktadır.
Bunlar neler mi? Ülseratif kolit, kalın bağırsağın üst katmanın-
da iltihaplanma ve ülsere neden olurken, Crohn hastalığında
bağırsağın tüm katmanları iltihaplanmakta ve ülserlerle birlik-
te ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, Crohn hastalığında tüm sindirim
sistemi boyunca herhangi bir yerde iltihaplanma meydana ge-
lirken, ülseratif kolit sadece kalın bağırsakta (kolon ve rektum-
da) yaşanmaktadır.
Crohn hastalığı olan hastanın bağırsakları, hastalıklı kısım-
lar arasında normal sağlıklı kesitlere sahip olabilirken, ülse-
ratif kolit de hasar sürekli şekilde ortaya çıkmaktadır. Crohn
ve Ülseratifkolit hastalarının bağırsaklarında, bazı bakteriler
tespit edilmiş olup, bu yönüylede mikropların etkisinin olabi-
leceği düşünülmektedir. Henüz tıp alanında kesin ispatlanmış
bir gerçekliliği yoktur. Ülseratifkolit genellikle kalın bağırsak
ve rektum iç tabaka ile sınırlıdır. Crohn hastalığı ise, genellik-
le sağlıklı doku ile çevrili yaralar ile bağırsağın her hangi bir
yerinde olup, dokuların derinliklerine yayılabilir. Crohn has-
talığında bağırsak tıkanması, delinmesi, ülserler, fistül, anal
fistürlere yol açtığı görülmektedir.

74
 5
BAĞIRSAĞIMIZ
YOLDAN
ÇIKARSA

Orada Neler Oluyor

Bağırsak Perforasyonu
Bukleli bağırsağımız hastalıklı hale geldiğinde, farklı
komplikasyonlar içerisinde karşımıza çıkmaktadır. Nasıl mı?
Perforasyon durumu, genelde iltihabi durumlar sorasında
bağırsak kanserlerinde ya da iltihabın yoğunluğuyla bağırsak
duvarını çürütmesi, delinmesi, radyasyon sonrasında oluşan
bağırsak hasarlarında, kesici aletlerle oluşan bağırsak delin-
meleri gibi durumlarda ortaya çkar. Acil müdahale edilmesi
gereken bir durumdur ve hasta vakit kaybettirilmeden ameli-
yata alınmalıdır. İncebağırsağım yaşadığım yoğun ataklar ve
iltihap oranı sebebiyle çürüyerek, iki yerinden delinme yani
perforasyona uğramıştı. Ameliyat bölümünde bunu detaylı
olarak bulacaksınız.

Striktür
Crohn hastalığının aksine ÜK de seyrek gelişir. Remisyona
girmeden uzun süre devam eden olgularda gelişebilir. Müsküer
tabakanın hipertrofisi ve kalınlaşmasına bağlıdır.

75
 SİBEL İNAN

Kolon kanseri
ÜK’nin komplikasyonu olarak kolon kanseri gelişmesi uzun
süreden beri bilinmektedir. Erken tanısı mümkün olacağı gibi
kolon kanserinin klinik belirtileri, ÜK belirtileriyle maskelenir.
Periyodik olarak kolonoskopi incelemesi yapılması ve multipl-
biyopsiler alınması gerekir.

Bağırsakta Polipler
Kolon ve rektumun iç yüzünü döşeyen dokulardan kaynak-
lanan, kolon ve rektum içine doğru büyüme gösteren oluşum-
lara “polip”denilir. Bazı polipler saplı olurken, bazıları sapsız
ve yayvan şekilde bulunur. Poliplerin bir çoğu iyi huylu olmak-
la birlikte bazı kanser çeşitlerine sebep olabilir hatta kolonos-
kopi yapılırken tesadüfen dahi bulunabilir. Bunun sebebi ise
semptom vermemesidir. Polip riskinin arttıran etkenler arasın-
da 50 yaş üzeri olmak, ailede böyle bir öykünün bulunması, hara-
ketsiz yaşam tarzı, fazla miktarda et üretimi yağ tüketimi, sigara
alışkanlığı, kilo fazlalığı, alkol alımI gösterilebilir.

Bağırsak fistülü
Bağırsaklarda apse oluşumları, iltihabik durumlar, tü-
mörler sırasında oluşabilen tünel biçimindeki oluşumlardır.
Bağırsağın bölümleri arasında, karın içi organlarıyla bağırsak-
lar arasında ya da karın ile anal bölgeye doğru gelişme göstere-
bilir. Hastaneye gittiğim kontroller sırasında, bir çok hasta ile
yaptığım sohbet, röportaj niteliğinde görüşmelerimde bu olaya
sıkça rastladığımı belirtmek isterim.

Anüs rektum ülseri

Bu rahatsızlık, kalın bağırsağın son bölümünde ve anal böl-
gede oluşmaktadır. İlaç kullanımı, iltihabi bağırsak hastalıkla-
rı, sebepsiz dışkılama bozuklukları gibi nedenlerden meydana
gelen ülser tipi olduğu görülmektedir.

76
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bağırsaklarda emilim bozuklukları - Çölyak hastalığı

Tahıllarda bulunan glutene duyarlılık sonucu oluşan çöl-
yak hastalığı, çoğunlukla ince bağırsakta besinlerin emilimin-
de yaşanan bir rahatsızlıktır. Çocukluk çağlarında yada 30-40
lı yaşlarda ortaya çıkabilir. Gluten içeren besinlerin tüketilme-
sinden 1-2 saat sonra ishal, karın ağrısı, şişinlik, halsizlik gibi
belirtiler ortaya çıkar. Bunun yanında ağızda yaralar, kansız-
lık, adale krampları, halsizlik gibi belirtiler görülebilir.
Endeskopik yöntemler ve kan testleri yapılmaktadır.
Hastalığın tedavisi için gluten içeren tahıl ürünlerini tüketme-
yerek, glutensiz özel besinler yenilmesi faydalı olacaktır.

Kabızlık
Sağlıklı kişilerin, normal olarak günde 1-2 defa dışkılaması
gerekir. Yeme alışkanlıklarına göre haftada 3 defa dışkılamayı
normal kabul edilmektedir. Hastaların bir kısmında nedensiz
kabızlık yaşanabilir. Şeker hastalığı, nörolojik hastalıklar, tiroit
tembelliği, ilaçlar, lifsiz gıda tüketimi, az su tüketimi, dışkı-
lamayı erteleme, hamilelik, depresyon, bağırsak sendromları
gibi sebeplerden kabızlık yaşanabildiği görülmektedir.

İshal
Dışkılamanın sulu ve hızlı bir şekilde yapılmasıdır.
Rahatsızlığa sebep olabilecek nedenler oldukça fazladır.
Bağırsaklarda emilmeyen maddeler, gıdaların sindirilmemesi,
parazitler, hormon bozuklukları gibi nedenler ile oluşur, za-
man içerisinde ishal problemine yol açabilir. Alevlenme döne-
minde daha büyük sıkıntı yapmakta, sancı yüzünden yemek
yiyebilme olasılığını azaltmaktadır. Pankreas hastalıkları, çöl-
yak, tiroit bezinin yetersiz çalışması, tümörler, iltihabi bağır-
sak hastalıkları, kolit, crohn bu tarz ishallere neden olabilir.

77
 SİBEL İNAN

Geçirgen Bağırsak
Geçirgen bağırsak sendromu, sıkı bağların açılması ile ilgi-
lidir. Bu “sıkı bağlar” bağırsaklardan kan dolaşımına sadece
sindirilmiş besinlerin, mineral ve vitaminlerin girmesine izin
veren geçiş noktalarıdır. Bağırsaklardaki hücreler arası sıkı
bağlar bozulursa, bir anda mertlik de bozulur. Kan dolaşımına
zararlı maddeler ve toksinler geçebilir. Sıkı bağlar, toksinler,
mikroplar ve sindirilmemiş yiyecek parçacıklarını tutmakta,
bağırsağa hasar vermektedir. Sızan patojenler ya da iyi sindi-
rilmemiş besinler kan dolaşımına karışınca bağışıklık sistemi
tanımadığı bu maddelere karşı saldırıya geçip, savaş açıyor.
Anlayacağınız, bağışıklık sistemimiz kendi dokumuza saldırı-
yor ve geçirgen bağırsak oluşuyor. Düşmanı, dostu iyi tanımak
gerekiyor. Bağırsağımız, bilgileri karıştırınca otoimnüm siste-
minde büyük bir kaos oluşuyor.

Sibo
İnsanın midesinde, bağırsaklaklarında bir miktar gaz
vardır. Bu gaz gün içinde hava yutmadan dolayı ve bağırsak
bakterilerinin faaliyetleri sonucunda oluşur. Oluşan bu gaz,
ağızdan geğirme ya da yellenme ile makattan dışarı atılmaya
çalışılır. İncebağırsaklarda aşırı miktarda bakteri çoğalması
sonucunda, kişilerde önemli şikayetlere neden olabilmektedir.
Düz bir karınla uyanıp, gece yatarken şişmiş bir karınla uyu-
mak zorunda kalmak çok keyifli bir durum değildir. SİBO, ba-
zen bir hastalığa bağlı olarak bazende beslenmeyle bazen de
anlaşılmayan nedenlerle meydana gelir ve bulaşıcı olmayan
bir durumdur. SİBO, bağırsak dengesi bozulduğunda, özellikle
bağırsakta bulunan bakterilerle birlikte fırsatçı ve zararlı bak-
terilerin ince bağırsağı kontrolsüz şekilde çoğalması sonucu
ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle şekerli gıdalar, işlenmiş
gıda ve alkol tüketen kişilerde daha fazla görülmektedir.
Aşırı çoğalan bakteriler safra asitlerinin yapımını engeller

78
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ve ishal görülebilir. Bu bakteriler, B vitamini gibi; vitamin ve

mineralleri tüketerek vücutta vitamin eksikliğine sebep olabi-
lir. Huzursuz bağırsak sendromu ile örtüşür hatta oluşumunda
büyük rol oynamaktadır. Bakteri ve nefes testi yaptırılmasında
fayda vardır. Bu durum, Geçirgen bağırsağa zemin hazırladı-
ğından beslenmeye dikkat edilmelidir. Bu durumlarda, çiğ seb-
ze ve de karbonhidrat alımı, sindirimi zor olabilir. Antibiyotik
ile tedaviye gidilsede bu da bağırak florası için artı yükleri
getirmekte olup yine Probiyotik besinlerin dostluğundan vaz-
geçmemeli, kemik suyu, kefir vs ile bağırsağı desteklemek ge-
rekmektedir. Beslenme listesi için Diyet uzmanı ile birlikte yol
haritası çıkartılmasında fayda vardır.

Gaz
Mide ve bağırsaklarda oluşan gazın pek çok sebebi olabilir.
Hızlı yemek, hava yutmak, baharatlı yiyecekler, sigara, al-
kol tüketimi, kızartma ve yağlı yiyecekler, kilo alımı, şeker al-
kolü, Laktoz intoleransı, fruktoza karşı hassasiyet gibi sebep-
ler başgösterebilir. Bazı yiyeceklere karşı hassasiyet de olabilir.
Bunları takip ederek diyetten çıkartmak gerekir. Enginar,
kuşkonmaz, turp, brüksel lahanası, brokoli, lahana bezelye,
buğday, arpa, çavdar, yeşil mercimek, nohut, elma armut, ka-
vun gibi yiyecekler, bu listede yer alır. Fruktoz sindirilemiyor
ise; bunlar bazı yiyeceklerde fazla bulunur ve de İshal, gaz şi-
kayetleri yapabilir. Kiraz, mango, armut, karpuz, kuşkonmaz,
enginar, nişasta, bezelye, mısır şurubu gibi yiyecekleri az tü-
ketmek gerekir.
Laktoz süt şekeridir ve laktoz eksikliği ya da az çalışması
sonucunda süt ve süt ürünleri gaz, şişkinlik yapabilir. Bu tür
ürünlerden uzak durmak gerekir. Yoğurt, kefir yenilebilir.
Şeker hastalığının da gaz ile yakın ilgisi vardır. Bu tür şika-
yetleriniz varsa, açlık-tokluk kan şekeri, oral glukoz, Tolerans

79
 SİBEL İNAN

testi yapılarak, şeker hastalığı olup / olmadığı saptanabilir;

kaldı ki şeker hastası iseniz diyetinize çok daha fazla dikkat et-
meniz gerekmektedir. Şeker hastalığı yüzünden gaz sorunları
artış gösterir ve bu da bağırsaklarda sorun yaratır.

Gaz giderici kür:

¼ çay kaşığı rezene, ¼ çay kaşığı kimyon tohumu,
¼ kaşığı kekik, ¼ cay kaşığı karanfil, ¼ dilim limon
hepsini 500 ml su ile 5 dakika demleyin ve limon dilimi ile
detoks içeceğiniz hazırlanmış olur. Afiyet olsun. A

Dispepsi (hazımsızlık)
Fonksiyonel hazımsızlığın kesin bir tedavisi yoktur. Az ye-
mekle doyulması, şişlik bazen de açlıktan midenin ağırdığı
söylenebilir. Mide hareketlerinde boşalmasının sorun olması
veya mide asidie karşı duyarlı olmaktan kaynaklanır. STRES
bunda yine belirleyici bir sebep. Yemek alışkanlıklarına dikkat
etmek gerekiyor. Egzersiz, alkol ve asitli içecekler, sigara, ağır
bahratlar, yağlı yiyecekler, hızlı yemek ve kahve içmek sebep
olabilir. Perhiz yapılmalı, stresten uzak durulmalıdır.

Ankilozan Spondilit
Ankilozan Spondilit, omurgada hareket kısıtlılığına yol
açan İltihaplı bir romatizmal rahatsızlıktır. Hastalığa bağlı
olarak omurgaya esneklik sağlayan bağların ardışık kemik-
leşmesiyle omurga alçıya alınmış gibi sabitlenir. Bu da kişide
hareketleri kısıtlar, baş hareket edemez, görüş alanı daralır
ve tedavi edilmez ise kamburluk ortaya çıkar. Bu hastalığın
septomları ve belirtileri arasında sağ veya sol kalçada gelişen
kalça ve topuk ağrısı, kaburga üzerinde hassasiyet, gözlerde
ağrı kızarıklık, karın ağrısı, kronik ishal, kilo kaybı gibi yakın-
malar olabilir. Mr çekimlerinde anlaşılır ve genel olarak fıtık

80
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ile çok karıştırılır. Çok zorlamadan egzersiz yapmak, yüzmek

önemlidir. Zaman içerisinde İlhitaplı bağırsak hastalığ gelişe-
bilir. Crohn ve Kolit hastalarında Ankilozan Spondilik görülme
olasılığı vardır ve rastlanmaktadır. Bu tür hastalar risk altında
olduğundan yılda bir defa mutlaka kemik taraması röntgen,
MR tetkikler yaptırmalı, hekim takibinde kalınmalıdır.

Mide ve Bağırsak Gribi

Mide veya Bağırsak gribi olarak halk arasında verilen isim
olsa da aslında nörovirüsler yoluyla buluşan viral gastroente-
ritdir. Virüsün neden olduğu enfeksiyon, özellikle mide ve ba-
ğırsakları etkiler. Virüs alımından 24-48 saat içerisinde ortaya
çıkar ve genellikle 1-3 gün devam eder. İshal, kusma, ateş, hal-
sizlik, bulantı yapar.
Daha çok çocuklarda, yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıf kişi-
lerde görülür. Bulaşıcıdır ve kalabalık yerler, kirli sular, iyi yı-
kanmamış sebze ve meyveler, kapı kolları, tuvaletler, kirli eşya
ve mobilyalar kısacacı temas halinde olan yerlerden, objelere
dokunma yolu ve elle geçebilir. Kirli ve hastalığın bulaştığı
sularda yetişen, kabuklu deniz hayvanlarının tütekimi dahi
neden olabilir. Önleyici bir ilacı olmamakla beraber, hijyen or-
tamlarda bulunmak, elleri sık sık yıkamak hastalık oluştuğun-
da bol sıvı almak, bağışıklık sistemini güçlendirmek gerekiyor.
Birkaç gün sonra etkisini kaybeder ve bu durumda hekim gö-
zetiminde olmakta yarar vardır.
Bağırsak düğümlenmesi, bağırsak tıkanmasının bir sonu-
cudur. Bağırsak tıkanması genel olarak bağırsak şişliği, karın
şişliği, gaz, bulantı ve kusma gibi belirtiler gösterir. Kusma
açık renk hatta renksiz olduğunda bağırsak tıkanması üst ta-
rafta olmuştur, kusma rengi yeşil ve koyu renk ise tıkanma alt
tarafta gerçekleşmiştir. Böyle bir sonucun olmaması için bol
su, meyve, sebze tüketimi, lifli gıdalar, ananas suyu, siyah pi-
rinç, bulgur baklagiller ve yeşillikler bol olarak tüketilmelidir.

81
 SİBEL İNAN

Hastalık domino taşları gibidir,

biri düşünce diğerleri de onu takip eder.

82
 6 HASTALIK YOK,
HASTA TİPİ VAR

Benim Adım Crohn

Hastalık tanısını konduktan sonra doktorumun ilk söyledi-

ği “O” cümleyi asla (!) unutamam.
Sen, bir CROHN hastasısın
- Hastalığının bugün için tam tedavisi yok. Bu hastalıkla
yaşamayı öğrenmelisin, kronik bir hasta olduğunu öncelikle
kabul etmen gerekiyor.
Bu sözler halen kulağımda, beynimde çınlar durur. Sizlerle
de paylaştığıma göre halen dilimde, yazımda, harflerimde.
Gerçeğin tüm çıplaklığını barındıran bu cümle, hayatıma fena
halde çarpmıştı.
“Kronik bir hastalık, Benim adım C R O H N”
Kendimi ve çevremi gülümsetebilmek adına “Ağır abla has-
talığı” diye hayata nanik yaparak, espirili ifade etsem de; ger-
çeğimde ömür boyu kol kola yaşayacağım iz düşümü yanımda
olan bu hastalık, hayatımın başrolünde, hatta zaman zaman
merkezimdeydi. İnandığım bir olgu vardır ki;
“Hastalık yoktur / hasta tipi vardır”
Bu sözden yola çıkarak üzerime düşen görev ise; hayat

83
 SİBEL İNAN

tarzını değiştirerek bedenime iyi bakmalı, hasta oldum diye

kendine acıyan bir ruh haline dönüşmemek olmalıydı. Bu se-
beple hastalık şeklimizi iyi belirlemek duruma göre duruş ser-
gileyerek yöntem geliştirmek gerekiyor.
“Özünde hastalık yok, hasta tavrı ve yaklaşımı var”
demek, bana daha doğru geliyor. Günümüz tıp realitesi içe-
risinde, hastalığın tedavisi / çözümü bugün için olmasa da,
tedavi bulunamayacağı anlamına gelmiyor. Crohn hastalığının
nedenleri, dünya ülkelerindeki klinik ve lLabaratuvarlarda
uzun yıllardır araştırılmaktadır. Hastalığı kontrol altında tuta-
rak hayat kalitemizi stabil hale getirmek, hastalığı baskılaya-
rak sakinleştirerek remisyonda kalabilmek, ilerlememesi için
önlemleri almaya çalışmak ve de hekim kontrolünde olmak
birbiriyle paralel işleyen olgulardır.
Böyle güzel, yeşil bir ümit varken neden karamsarlığa kapı-
lalım. Göz ardı edilmemesi gereken husus ise; tedavi şeklimi-
zin önceliğinde psikolojimizi, iş ve iç dünyamızı düzeltmekten
geçiyor. Sakin bir yaşam biçimini seçtiğimde ise hastalığın iv-
mesinin azaldığını gözlemlediğim için; stresten uzak, huzurlu,
dingin, sade bir hayat şeklini benimsedim.
“Hayat tercih ve seçimlerimizin bileşkesinden ibarettir.”

Peki, hastalıkla savaşmak yerine barışmak gerekiyor mu?

Bağırsağıma savaş açmak yerine kabullenmeyi seçtim. Bu
kabullenme, teslimiyetçilik ya da pes etmek anlamına gelme-
sin. Crohn’la yaşamayı öğrenip, Crohn’u anlamaya başladıktan
sonra, sağlıklı günlere doğru giden yolda yürümeye başlıyor-
sunuz. Yaşam şeklinin ve huzurun koşullarını daha iyi hale ge-
tirererek, bağırsakla konuşabilmeyi hatta iyi geçinip, yoldaşlık
yapılabileceğini görüyorsunuz. Hastalığı takıntılı hale getirme-
den beynimize olumlamalar yaparak, sağlık yüklü mesajları

84
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

telkin etmenin doğru olduğunu kavradım. Bunları iyi kodla-

dığımızda 2. beynimiz gayet iyi algılıyor ve ona göre harekete
geçerek bu eylem planına karşı iyileşme gösteriyor. Düzenli ve
huzurlu çalışmaya başlıyor hatta remisyonda kalarak, hayatın
tadını birlikte çıkartmaya, güzellikleri sindirmeye destek dahi
veriyor. “Çözüm ve çare nedir?” diye bir soru duyuyorum.
Defalarca, bu soruyu kah kendime, kah bağırsağıma sor-
dum ve cevap arayışlarım için uzun yolculuklar yaptım. Her
yolculuk, beni farklı mecralara daha büyük keşiflere götürdü.
Yadsınmayacak kadar, bilgi ve eğitimin yolunu açtı. Kitabın
genel akışında; konvansiyonel tıbbın penceresinden bakarak
hastalığın nedenlerini, belirtilerini ve yöntemlerini, yaşadığım
tecrübeler ve tüm araştırmalarımdan yola çıkarak anlatmaya /
aktarmaya çalışıyorum.
İlerleyen bölümlerde, bu hastalıkla barışarak bireysel geli-
şimin hayatıma nasıl eşlik ettiğinden bahsedeceğim. Her yola
çıkış amacım, çözüm bulmak, şifaya erişmek gibi gözükse de;
yol içerisinde karşıma çıkan, hayatıma eşlik eden olgular has-
talığa çare/çözüm bulmanın ötesine geçti.
Evren içerisinde faklı kapıların aralanmasına sebep olup,
mucize şeklinde hayatıma rehberlik etmeye başladı ve ruhsal
dönüşümler sağladı.
Yaşamsal deneyimlerden öğrendiklerimi ve ruhsal gelişim
sürecimi düşündüğümde ise, bağırsağıma teşekkür etmeyi asla
ihmal etmiyorum. Bu olumlama sözlerini sarfettikçe, bukleli
cilveli bağırsağım ile aramızda keyifli bir sevgi bağı kuruldu.
Bu arada sabrınıza hayranım A Konumuz hastalıklar ve tedavi
yöntemleri olduğu için; sizleri çok fazla bunaltmadan, satırlar-
da kalmanızı sağlamak adına aşk yaşadığım bağırsağımla ilgili
duygusal geçişler yapıyorum.
O günlerde peşimi bırakmayarak, sırnaşık bir aşık misali;
her anını benimle geçiren hastalığıma ve özelliklede incebağır-
sağıma tabii ki küs değildim. Bukleli hatta cilveli bağırsağım

85
 SİBEL İNAN

için sarfettiğim sevgi cümlelerinin, ruhumu ve onu iyileştirdi-

ğini zaman içerisinde algıladım. Bu iyileşme ve değişme süre-
cinde karşıma çıkan olayları, akıl çekmecemde biriktirdiğim
bilgileri, yaşam haznemde depoladıklarımı sırası geldikçe,
“Yalnız Değil/siniz” dediğim; siz şifa dostlarıma aktarabilme-
nin tadındayım. “Yalnız değil(iz) / Yalnız değil(siniz)”
Kitabın bir çok bölümünde, bu sözlerle karşılaşacağınızdan
emin olabilirsiniz A Bir olduğumuzu, birlik olduğumuzu an-
layarak /anlatarak, satırlarda yürüyeceğiz. Hastalığın başlama
hikayesi, hastalıkla karşılaşma, tanışma, hayatımıza çekme/
kovalama, teşhisin konulma hali birbirine benzemiyor gibi gö-
zükse de, hastalığın akışında ve sağlıklı bağırsağın yol harita-
sında aynı paydadayız. En önemlisi aynı kader ağının içinde
olan, ayrı nefeslerde aynı şemsiyenin altına girmek isteyen,
üzerimize sağlıklı günlerin, şifanın, umutların sel gibi yağma-
sını bekleyen yürekler olduğumuzu gayet iyi biliyor /hissedi-
yorum. Ana konumuz, bukleli bağırsağın yol açtığı hastalıklar
olduğundan; bağırsaklarla yaşanılan aşk hikayesi de, bundan
öteye gidemiyor. A Elimizdeki ve oyunda ki malzememiz bun-
dan ibaret. A
“BENİM ADIM CROHN”
Gel tanışalım diyerek, bu perdeyi tam yerinde kapatıyorum.
Küçük bir sapma sonrası tekrar ana konuya dönersek, Crohn
ve Ülseratif Kolit hastalığının tam tedavisi, bugün için yok gibi
gözüküyor. Diyet programlarını uygulamak, baskılamak adına
ilaç kullanımı, standart ölçekte yaşayabilmek uzun soluklu re-
misyonda kalabilmek için yöntemlerdir. Bunlar dışında, alter-
natif ve tamamlayıcı olarak uygulanan akupunktur, ozon tera-
pi, sülük tedavisi, kupa tedavisi, kolloidal gümüş tedavisi, şifa-
lı bitkiler vs. çeşitlilik olarak önümüze çıkmaktadır. Bu tür des-
tekleri almadan önce, hastalığı takip eden doktorunuzun ona-
yı ve bilgisi dahilinde başlamanız gerektiğinin altını bir kere
daha çizmek istiyorum. Unutmamak lazım ki, birine yarayan

86
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

herhangi bir bitki, aromatik yağ ya da tedavi şekli sizin bün-

yenizde yan etki yaratabilir, etkileşimi farklı olabilir. Bitkilerin
birbirini ve bünyeyi tetikleyen zararlı yanları olduğu gerçeğini
göz ardı etmemek gerekiyor. Bu sebeple asla kulaktan dolma
bilgi, tavsiye ya da okuduklarınızın neticesinde bunları alıp
kullanmayın, bu yöntemlere tavsiye ile başvurmayın. Araştırın
/ inceleyin /okuyun /öğrenin /sorgulayın ve topladığınız tüm
bilgileri hastalığınızı takip eden hekim ve diyet uzmanıyla pay-
laşıp, ortak karar alarak hareket edin. Konuyu toparlamam ge-
rekirse yaşam tarzı değişikliği, diyet uygulaması, stresi kontrol
altında tutmak, özel bitki ve şifalı otlar, doymuş yağ ve şeker-
den kaçınma, buğdaydan uzak durmak, doğal gıdalar ile fab-
rika ayarlarına dönecek şekilde beslenme dengesi, dumansız
hava sahası, yoga, meditasyon, nefes, masaj, spor egzersizleri,
bio enerji çalışmaları gibi yararlı olduğuna inandığım pek çok
veri ve çözüm odaklı kaynak var. Bu yöntemleri, dünümde ve
bugünümde uygulamakta olduğumu hayatıma artı değer kat-
tığını rahatlıkla söyleyebilirim. Hekimin önerdiği reçete ile yol
haritasında yürürken, alternatif yöntemler ile beden içi organ-
lara destek sağlanabilir.
Ruhsal yapımızı, evrenden gelen mucizevi bilgi ve enerjiler
ile besleyerek sonsuz ışıkla şifalanmalıyız. Bazı yol ve yöntem-
ler eksik bilgileri, sapmaları beraberinde getirebilir. O yüzden
adı gibi alternatif ya da tamamlayıcı tıp denilmekte olup, has-
talığı takip eden hekiminizle sık sık bilgi alışverişinde bulunun
yeni tedavi yöntemleri hakkında bilgi alarak, güncellenin.
Tüm yöntem ve çözümlerin tamamını, bütünün parçası ola-
rak algılamamdan dolayı, şifa’ya destek olacak her nevi fikre,
yeniliğe, tedaviye açık olarak hareket ettim. Ruhsal ve fiziksel
olarak bütünselliğe katkı adına, ayrı ayrı faydasını görür hal-
deyim. Hastalığın ileri evrelerinde cerrahi operasyon gerek
görülüp, ameliyat olunması dahi hastalığın tam tedavi edici
parçası değildir. Ameliyat ile hastalıktan tamamen kurtulmuş

87
 SİBEL İNAN

sayılmıyor ve ileri ki yıllarda tekrar nüksedebiliyor. Ameliyatın

5. yılından sonra nüks gösterme olasılığı oldukça yüksektir.

Hastane günlüğü

2009 Mart

Sancılar her geçen gün daha da artıyor, haftanın bir-iki

günü hastaneye gitmek zorunda kalıyor, tansiyonum düştüğü
için serum/vitamin desteği alıyordum. Beslenme konusunda
açlık sınırında dolaşır haldeydim. Az miktarda pirinç lapası,
patates ve makarna haşlaması, tanesiz çorbadan oluşan gıda-
lar “Alakart Menümün” en favori yemekleri arasındaydı g Ağız
yoluyla beslenmede gerekli gıdaları, protein vs. alamadığım
için kan değerlerim düşük çıkıyor, kansızlık/anemi başgöste-
riyordu.
Tetkiklerde CRP değeri oldukça yüksek çıkıyordu. Sancı, is-
tifrah, ishal yoğun halde devam etmekteydi. Fark ettiğim üze-
re, CRP nedir? diye kısık bir sesle soruyorsunuz.
CRP, C-Reaktif Protein’in kısaltmasıdır. Normalde insan vü-
cudunda düşük değerlerde bulunan bir proteindir. Kanda CRP
seviyesi pek çok durumda yükseldiğinden, tanı koymak için
sadece CRP yeterli değildir. Kısacası; Klinik şüpheleri destekle-
yebilir yada hastalığın seyrinde takip edilmesi gereken durum
diyebiliriz.
Sağlıklı bir kişide CRP seviyesi 0-4.9 mg/l ‘nin altında olma-
sı beklenir durumdur. CRP seviyesi pek çok durumda yüksele-
bilir. Mesela, bağ dokusu hastalıkları, İBH, bağırsak hastalık-
ları, romatoid artrit, tüberküloz gibi.
Bağırsak hastalıklarında, her kan tetkikinde mutlaka CRP
bakılır.

88
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

İşten eve geldiğim bir akşam, çok halsiz vaziyette pirinç la-
pası hazırlayıp birkaç kaşığı zorlayarak yedikten sonra, ilaçla-
rımı içtim. Dayanılmaz yoğunlukta bir sancı vardı ve bulantı
eşlik ediyordu. İlacımı içmeme rağmen azalmamıştı.
Bulantının daha da artması ile birlikte coşkulu bir istifra
sonrasını hatırlamıyorum. Yere düşüp bayılmışım. Kendime
geldiğimde şakağımdaki şişliği ve acıyı hissettim. Yere dü-
şerken başımı bir yerlere çarpmış olduğumu bir süre sonra
algılayıp zorlukla ayağa kalkabildim. Hastalığımın her safha-
sında yanımda olan farmakolog dostumu telefonla aradım.
Ağlamaklı ve bitkin bir ses ile başıma gelen olayı anlatarak
-Kaç zamandır ısrar ettiğin, hastaneye yatmam gerekliliği
konusundaki teklifini, kayıtsız / şartsız kabul ediyorum; gere-
keni yapalım hastaneye yatacağım, diyebildim.
Ertesi günü sevgili dostumun, üniversitedeki hoca ile gö-
rüşmesi sonucu hastaneye yatırıldım. Hastanede bakım gün-
lerim ve bu çerçevede check-up sürecim başlatıldı. Bir hayli
kilo verdiğim için (parenteral nitrüsyon yolla) damardan kli-
nik beslenme desteği ile toparlanmaya çalışıyordum. Yemek
yedikten sonra kusma yoğunluğu, aylardır ağızdan çok az
beslenmek, suyu dahi istifra ettiğim için böbreklerimin iflas
edeceği konusunda fena şeyler söylenmesi, yeterli miktarda
protein ve vitamin alamadığım için kas erimesinin başlama-
sı, anemi gibi çok net gözüken sorunlar vardı. Üniversitenin
gastroentoloji bölümünde yattığım süreçte röntgen, baryumlu
film, endeskopi, kolonoskopi, bir dizi tahlil, ultrason, tomog-
rafi, EKB, kemik ölçümleri, endeskopi, kolonoskopi tam te-
şekküllü check-up yapıldı. Sonuçlar çıktığında, hoca, Crohn
tutulmalarının batın bölgesinin alt kısmında oldukça fazla ol-
duğunu, atakların yoğunluğu sebebiyle ameliyatın kaçınılmaz
olduğunu söyledi. İzmir’in en iyi cerrahlarından olan bir dos-
tumun ameliyatı yapması planlanmıştı. Sonuçların ve kararın
bu şekilde olmasına rağmen; ameliyat olmak istemediğim için

89
 SİBEL İNAN

direnç gösterdim. Doktorumla pazarlık içerisine giriştim.

- Ameliyat olmak istemiyorum, henüz kortizon dahi dene-
medik(!)
- Bu yaşta bağırsağın bir bölümünü teslim edersem, ileride
teslim edecek ne kalır, diyerek kabullenmeme yolunu seçtim.
Tüm seçenekleri ve tedavi yöntemlerini deneyelim, çare
kalmaz ise son çözüm olarak ameliyat olurum, dedim. O gün
için böyle fikri doğru gelsede, hayatın bir başka oyunu planla-
dığını ilerleyen zamanlarda anlayacaktım.
25 gün hastanede bakım adı altında yatıp, taburcu oldum.
Bir nebze güçlenip toparlanmış, sancılarım hafiflemiş, kullan-
dığım ilaçların dozu arttırılmıştı.Çalışma ortamına dönüş yap-
mış olsam da; tempomda yavaşlama, algı ve konsantrasyon
bozukluğunu gözlemliyordum.
Stresli bir olay yaşadığımda gaz ve şişkinlik artıyor, sancı
had safhaya varıyordu. Saat 22.00’de başlayan sancılar, sabaha
karşı 05-06 gibi duruyor, 1-2 saat kadar sızarcasına uyuyordum.
Yıllardır, ağrısız / sancısız geçirdiğim, huzurla uyuduğum bir
tek gecem yoktu. Bu uykusuz, bol sancılı gecelere gözyaşlarım
eşlik ediyordu. İki büklüm vaziyette sancıdan kıvranarak yata-
ğı, yastığı yumrukluyor, bağırmamak için bir havlu, peçete vs.
ısırıyor, dişlerimi kilitliyordum.
Biliyorum ki; her Crohn ya da Kolit hastasının seyr-i bu
derece yoğun sancılı olmuyor. Bu da benim milli piyango-
dan çıkan bonusumdu. g 3 ay sonra bir kere daha hastane-
ye yatarak 15 gün damar yoluyla beslenip, taburcu oldum.
İnsanlar tatil köyüne gidip açık büfe yemek yerken, ben de
hastaneye “bakım kampı” adı altında yatarak; g 5 yıldızlı has-
tane odamda damardan vitamin kürleriyle besleniyordum.
Her zaman yaptığım gibi, bardağın dolu tarafından görmeye
çalışıyor, hayatla nanikleşiyordum. A

90
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Hoşgeldin Kortizon

Bakım ve kontrol adı altında olan, bu hastane yatış-çıkışlar

sonrası, 3-4 ayım oldukça tatsız geldi, geçti. Bir ilaç firmasında
bölge müdürlüğü yapan dostumun,
- Hastalığınla olan mücadelende böylesine yıpranmana acı
çekmene tanık olmak, biz dostlarını çok üzüyor. Yaşam ener-
jini kaybettiğini çok açık şekilde görür haldeyim. Hastalığını
takip eden iki hekimi iyi tanıyorum. Mesleklerinde çok değerli
insanlar. Lakin; bir kere de başka bir doktor ile bir araya gel-
meni istiyorum diyerek, bu konuda oldukça ısrarcı oldu.
Zaten direnecek halim de yoktu. Şifa bulmak adına, her çö-
züme sarılır haldeydim. Geceler çok zor geçiyordu ki, dayana-
cak gücümün yavaş yavaş azaldığını hissediyordum. Garip bir
ruh hali içerisinde olduğum bir günde anneme vasiyetimden
bahsettim. Beni doğuran Ana’cığıma, bunları söyleyebilmek
ayrı bir hüzündür. Sağlığım iyiye gitmiyor, her geçen gün ya-
şamım daha bir zorlaşıyordu. Bu sepeplerden ötürü, ruh halim
iyi değildi.
- Bana bir şey olursa g metanetli olacak ve beni çok sevdi-
ğim, yaşamaktan büyük keyif aldığım İzmir / Urla’ya gömecek-
siniz, diye vasiyet ettim.
Her geçen gün bir şeyler benden uzaklaşıyor adeta hayat
ellerimden kayıp gidiyordu. Kendimi, misafir gibi hissetmeye
başlamıştım. Hayata tutunmaya çabalasamda, gün geçtikçe
gücümü, inancımı, enerjimi kaybeder olmuştum. En çok da
kızım için korkuyor, telaşlanıyordum. Ona doyamamak adına
daha bir öpüp kokluyor, içimi dolduruyordum. Bir ömürlük öp-
melerimi, bir an’a / bir güne sığdırırcasına sarılıyordum. Çok
küçük olmasına rağmen olan biteni hissedercesine daha bir
içime sokuluyor, ellerimi tutup bırakmıyordu.
- İyisin değil mi Anne’ciğim, diye soruyordu.
Kızıma, yaşam pınarıma belli etmek istemesemde gözlerim

91
 SİBEL İNAN

hep ıslak, yüreğimden içeri akıttığım yaşlarla doluydu.

“İyiyim” kelimesi ne renk olursa olsun, gülümseyerek,
- Senin için hep iyi olacağım birtanem, diyordum.
İç sesimle, sürekli telkin eder haldeydim.
- Her şeyi bu kadar erken ve de yarım bırakıp gitmek, senin
gibi “Amazon kadınına yakışır mı” (!) diyordu, bir yanım.
- Pes etmek yok. Havlu atmadan, mücadeleye devam ede-
ceksin diyordu, diğer yanım. Güçlü ve inatçı olan yapım, haya-
ta olan bağlılığımla sancıyla başetmeye çalışıyordum. Sürekli
dua, niyet ve dilekleri Yaradan’a gönderir vaziyetteydim.
- İyi olacağım diye, sürekli telkinde bulunuyor ve bu sözleri
zikir şeklinde sürekli fısıldıyordum.
Bir kaç gün sonra doktor hastaneye gelmemi istemişti. İyi
yürekli dostumla birlikte hastaneye gittik. Hoca inanılmaz gü-
leç yüzlü, pozitif, sımsıcak bir insandı. Enerjisi direkt tesir edi-
yordu. Dosyamı uzun uzun inceledi. Hastalığı takip ve tedavi
sürecine eşlik eden iki değerli meslektaşını çok iyi tanıdığını,
sevdiğini belirttikten sonra;
- Zaten, yapılması gerekenler eksiksiz olarak yapılmış.
Başlanmış olan bu yol üzerinden takibini yapabilirim. Çok yo-
ğun atak dönemi geçirdiğin, hastalığının aktif olduğu tahliller,
anlatımın ve dosyandan anlaşılıyor.
- Bu sebeplerden ötürü artık direnmeyi bırakman gerekiyor,
güçlü kadın. Ayrıca; bu kadar güçlü görünmek zorunda değil-
sin, diyerek o sıcacık sesiyle konuşmasına devam etti.
- Derhal, kortizon tedavisi başlatmalıyız, yoksa bu tünelden
çıkamazsın. CRP değerine bakılırsa, durumun iyi gözükmüyor,
diye sözlerini tamamladı. Her zamanki tepki veren halimle ka-
bul etmeyerek, itiraz ettim.
“Kortizon” kelimesi kulağıma o kadar ağır ve fena geliyordu
ki. Aydede yüzlü olmak, kilo almak, diğer organların dengesini
bozmak, metabolizmayı altüst etmekten korkuyordum.
- Bunun başka çaresi yok mu? diye cılız bir ses ile sorabildim.

92
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Hoca, Kortizon tedavisine 3 ay devam edeceğimizi, sonun-

da kortizonu keserek 91. günde yarı kortizonlu bir başka ilacı
reçeteme ilave edeceğini (adını yazmak doğru gelmiyor) ilacın
aktif hale gelmesinin çok önemli olduğunu, tüm bu ilaçların
fayda vermemesi halinde ise; belki biyolojik ajana baş vurula-
cağını belirtti. Bir süre sessizce düşündüm. Akşamki sancılar
aklıma gelince, teslim olmam gerektiğini hissettim. Çok kısık,
güçsüz ve bitkin bir ses tonuyla,
- Kortizon ilacını kullanmaya başlayacağım, diyebildim.
Kilomun üzerinden gram ayarlaması yapılarak ilk hafta her
gün doz arttırımı ile kortizonlu ilaç tedavisine başlayacaktım.
Kiloma dikkat etmemi, hiçbir şekilde tuz tüketmememi, fazla
miktarda su içmemi tembihledi.
Kortizonun olumsuz yönlerini iyi biliyordum. Her hafta
periodik olarak kan tahlili yaptıracak, karaciğer enzimlerime
kortizonun yapabileceği tesirlere bakılarak, takipte kalacak-
tım. Kortizonlu ilaçlar vücudumuz için iyi olmamakla birlikte,
hastalığı baskılayan etkin bir tedavi şekli. Farklı bir bölgeyi,
organı bozmaya aday olmasına rağmen bu tür otoimmün has-
talıkların tedavisinde oldukça sık kullanılan bir yöntem.

Kortizon ŞAH/MATSIN

Kortizon kullanıp kilo almamanın sırrı

Sabah ilk minik dozaj, akşam yine aynı doz ve bir ertesi gün
derken üçüncü günün sabahına uyandım. Birisi gelip, nerede
olduğunu bugün dahi bilmediğim o butona basarak sancıları
nasıl başlattıysa yine bilmediğim bir el gelip, şalteri aşağı indi-
rerek tüm ağrıları dindirmişti. Hayatıma adeta güneş doğmuş,
gökkuşağı belirmişti. Ben de ucundan tutup, mutluluktan uçu-
yordum. Aylar, yıllar sonrasında yüzüm böylesine gülüyordu.

93
 SİBEL İNAN

4. yılımda, ilk defa deliksizce uyumuştum.

Uzun zaman sonrasında, tadını çok özlediğim yemekler-
den doyasıya yiyebildim. Ben ki, bir yudum ekmek yiyemiyen,
peynire dahi hasret kalan, iki kaşık sebze yediğimde saatlerce
kıvranırken; birkaç akşamdır çılgınca yemek yiyordum. Lezzeti
tüm damağımda, hücrelerimde hissetmenin hazzındaydım.
Çok özlediğim simiti yerken, mutluluktan ağladım. Bir mucize
olmuştu; üzerime sağanak şekilde sağlık, şifa yağıyordu.
Tadını dahi unuttuğum yemekleri tatmak, lezzetine varmak
adına içimde tarifsiz bir özlem vardı. Sokağa çıkarak çığlık at-
mayı, mutluluk şarkıları söylemeyi istiyor, neşe içerisinde gü-
lüyor, kahkalar atıyordum. Hayatımda inanılmaz bir değişimi
yaşıyor, bahar yağmurlarıyla birlikte ruhuma, sağlığıma cem-
reler düşüyordu.
Bu arada doktorum küçük bir dozajda antidepresan başlat-
mıştı.
- Bu hastalıkla mücadale ederken yıpratıcı süreçlerden ge-
çiyorsun. Hayat kaliten aşağı düşerken, beslenme bozukluğu,
uykusuzluk, ağrılar yüzünden asabi olman, depresif olman,
ataklara girmen de olağan bir durum. Hayatı biraz “pembe
görmelisin” diye, reçeteme hafif bir antidepresan ilave etti.
Ruhum baharı yaşarken, aklım ise 3 ay sonrası için endişe du-
yuyordu. Tekrar sancıların başlama korkusu, bu lezzetlerden
mahrum kalmanın endişesiyle içimde isimsiz, tarifsizde bir
kaygı vardı. Yeni ilacın 91. günde devreye girip aktif olmaması
halinde, kabus dolu yolculuğa dönüşsüz biletim kesilecekti g
Bunları düşünmeden 3 ayın tadını çıkartmalıyım diyerek, ken-
dime sürekli telkinde bulunuyordum. Hayatın içinde “ekmek
parası için çalışmak” diye bir tabir vardır. Ne garip ki, ekmek
parası için çalışıp o ekmeği yiyememek, o ekmeği alabilmek
adına para kazanırken sağlığı kaybetmek, sonra da kazanılan
paraları iyileşmek, sağlığı eski haline getirebilmek adına har-
camak. Bu nasıl? kısır ve garip bir döngüdür.

94
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Kortizon Nedir?

Kortizon olarak bilinen madde, tıp literatürüne göre aslın-

da insan vücudu içerisinde bulunan bir hormondur.
Böbrek üstü bezlerinin üst kısmından salgılanmaktadır.
Genellikle yoğun olarak sabahın ilk saatlerinde, uyanma ile
birlikte salgılanan kortizonun vücuttaki işlevi, insanın günlük
hayat akışı içerisinde oluşabilecek olaylara karşı hazırlanması-
na yardımcı olmaktır. Beyinden gelen sinyaller vasıtasıyla ha-
rekete geçen kortizon, tek başına hareket etmemekte ve beyine
bağlı çalışmaktadır. Sentetik versiyonuda bazı hastalıkların
tedavisinde ve baskılanmasında kullanılmaktadır. Kortizonun
yan etkileri oldukça fazla olduğu için doktor kontrolünde baş-
lanmalı, seyir izlenmeli, kontrollü şekilde dozajlar azaltılarak
bırakılmalıdır. Kendi başınıza kortizon ya da kortizonlu bir ilaç
almaktan kaçınınız. Kortizon kullanımı aniden bırakıldığında
böbrek üstü bezleri de kortizon üretmediğinden vücutta korti-
zon eksikliği yaşanır ve bu durum addison krizine yol açabilir.
Hasta bu kriz ile birlikte şoka girebilir.
Vücutta kortizonu tekrar dengelemek gerekmektedir.
Yüksek dozda uzun süre alınması halinde, adetten kesilme,
sivilcelenme, aydede yüzü, kıllanma, kemik ve kas zayıflığı,
tansiyon yükselmesi, şekerin artması gibi yan etkileri vardır.

95
 SİBEL İNAN

Kortizonun hafif olan yan etkileri

Kortizon yandan çarklı yengeç misali hafif hafif, kıyıdan
gelip etki yarattığında, neler yaşarız?
• Akne, cilt kuruluğu, deride incelme, morluk, lekelenme
• Uykusuzluk
• Ruh hali değişikliği
• Terlemede artış
• Baş ağrısı, baş dönmesi
• Mide bulantısı
• Karın ağrısı

Kortizonun ağır yan etkileri

Kortizonu alırken dikkat edilmesi gereken yan etkilerinin
hiç de azımsanmayacak kadar çok olması gerçeğini,
aklımızdan çıkarmayalım.
• Görme bozukluklukları
• Şişlikler
• Nefes darlığı
• Kilo artışı, depresyon
• Nöbet geçirme
• Öksürükten kan gelmesi
• Potasyum eksikliği
• Yüksek tansiyon

Kortizon uzun süreli kullanımlar da kilo aldırması, korti-

zonun kan şekerini yükseltmesinden kaynaklanmaktadır. Kan
şekeri arttığı zaman, vücut artan kan şekerini dengelemek için
insülin hormonu salgılar. İnsülin hormonu arttığında ise, ener-
jiye çevrilmeyen kan şekeri vücudumuzda yağ olarak depoya
konur. Bu sebepten ötürü kilo alımında artış olmaktadır. İştah

96
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

açma özelliği, tuz tutulumu, ödem yapması gibi özellikleride

vardır. Bu özellikler, kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir.

Kortizonla Kol Kola Yoldayız

Her hafta sonu olduğu gibi yine İstanbul’dayım. Kortizon

kullanmanın 5. gününde farkedebildiğim, inanılmaz bir iştah
artışı oluştuğundan doymak bilmiyordum. İlk aklıma gelen
masum sebep ise; 4 yıldır birçok besinden, lezzetden uzak kal-
dığım için yemek yemeyi özlemiş olmamdır, diye düşündüm.
Tabii ki, doğru cevap bu değildi. (Hayır!)
Kortizon büyük bir açlık yarattığından, sürekli yeme iste-
ğindeydim. Sabah kahvaltısında oldukça fazla yemek yememe
rağmen, dışarı çıktıktan 30 dakika sonrasında bir restorana gi-
rerek epey bir yemek sipariş verdiğimi hatırlıyorum. Her saat
başı kurt gibi acıkıyordum. Dikkat ettiğim en önemli husus ise;
her şeyi tuzsuz yiyor, bol miktarda su içiyordum. O akşam abar-
tılı yiyip, içtikten sonra kitap okumaya çekildim. Bir saat sonra
açlıktan midemin kazındığını hissederek, kendimi mutfakta
buldum. Buzdolabına düşmüş fare gibi bir hayli yemek yedik-
ten sonra durumun ciddiyetine vararak, annemden mutfağın
kapısını kilitlemesini ve anahtarı saklamasını rica ettim. Bu
kontrolsüz yemek yeme durumunu, frenlemem gerekiyordu.
Gece uykum kaçtığı için, çılgınca acıkmamı, yeme isteğimi dü-
şündüm. Okuduklarımı, yaşadıklarımı harmanladığımda ise
denklemi kurmam zor olmadı. Kortizon kullanan hastalar, aşı-
rı derecede kilo alıyor, bir çok sorunla karşılaşıyordu. Kortizon
kullanan kişilerin blog notları, yakın çevremde kullananlarla
yaptığım konuşmalar sonucunda, genel haliyle durum hep bu
yöndeydi. Bu kadar sıklıkla acıkmak, doymak bilmeme hali
hiç iyi değildi. Uykunun firarda olduğu, yoğun düşünceler

97
 SİBEL İNAN

içerisinde geçen gecenin ardından sabaha karşı sızmıştım.

Uyanıp, kırmızı gözlerle kahvaltı masasına oturduğumda, ev
hali endişe ve merak dolu bakışlarla yüzüme bakıyorlardı.
- Gece sancın mı oldu? diye, korkarak sordu annem.
- Uyumadığına göre, dedi.
- Hayır, sancım yok telaşlanmayın dedim, gülümseyerek.
Kortizonu kullanırken beni nelerin beklediği, acıkma halle-
rim ve krize girdiğimde yemeklere saldırışlarım aklımı oldukça
meşgul etti. Bütün gece bunları düşündüm ve sonunda çözü-
mü buldum dedim, kendimden emin bir ses tonuyla.
- İlk 5 gün içerisinde iştah artışı ile 4 kilo aldım. 3. ayın
sonunu hiç düşünemiyorum, dedim. Aydede yüzü değil ama
ayanne adayı olma (!) ihtimalim yüksek gözüküyordu. A
Doktorum, kullandığım kortizon dozajına göre bu süre içe-
risinde 15-25 kilo alabileceğimi belirtmişti.
-Yeter ki iyi ol, sağlıklı beslenerek kilo al, benzeri bir cümle
kurdu, annem.
Fazla kilo almadan yola devam edeceğimi, yöntemi buldu-
ğumu bir kere daha tekrarladım Asl olan iradeli davranmak,
tuzdan uzak durmak, bol su içmek olsa da, bulduğum çözüm
yemek eylemiyle orantılı bir denklemin işleyişinden geçiyor-
du. Kortizon doğrudan beyinle birlikte çalışan bir sistem de-
miştim, hatırlayacağınız üzere.
İşte, burada ki ince detayı fark etmiştim. Aslında kortizon
kilo aldırmıyordu. Kortizon karnın açlığını tetikliyor, beyin
ise yemek istiyordu. Açlık sinyallerinin sonucunda, doğrudan
doğruya yeme eylemine geçiliyor, adeta yemeğe saldırılıyordu.
Her acıkma esnasında, yemek yeme eylemi adına seçilen yi-
yecekler genelde muhtelif hamur işleri, ekmek, makarna, piz-
za, hamburger, pilav, pasta, tatlı oluyor. Bu türlü yiyeceklere
saldıran, kortizondan acıkmış bir beyin olunca kilo almak ise
kaçınılmazdı.

98
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bu filmin fragmanı ilk 5 günde gösterime girmişti A Acıkma

eylemi olduğunda beynime karşı tatlı bir oyunla bu durumu
atlabileceğimin kararını verdim.
Kortizonla kol kola girip yürüdüğüm o günlerde, bu düşün-
cemi uygulayarak hayata geçirdim.
Bağırsağın, iyi gitmeyen birşeyler olduğunda; “oyunboz-
ması kadar oyunbozandım” A 1. beyin ile 2. beyin bu durum-
da kollektif çalışıyordu. Bu işbirliğini bozmam gerekiyordu ve
öyle de yaptım.
Yemek eylemi gerçekleşirken, besinlerin tadına varmak, tat
almak, çiğnemek yutmak, doygunluktan ibaret olan refleks
ve tatmin tarafları var. Yemek göze ve damağa hitap ediyor.
Yemek yeme eylemi içerisinde, çiğneme işlemi gerçekleşiyor,
yutuluyor ve tokluk hissine varılıyor. Beyin bu refleks eylem ile
tatmin olmuş oluyor, mide doyuyor /doluyor, içeriden tokluk
sinyalleri yayılıyor. 1. beyin yemek istiyor açlık sinyali gönde-
rirken, birşeyler yediğinde tatmin olan 2. Beyinde tokluk sinya-
lini gönderiyor. Yemek yeme eylemlerini en masum haliyle ger-
çekleştirecek, açlık krizlerini geçiştirecektim. Kısacası, tatlı bir
oyunla “Kortizonu şah / mat” etmeyi planladım. Satranç tah-
tası üzerinde değil hayat sahnesinde olan oyunun içerisinde
doğru hamleleri yaparak, süreci yönetmenin kararını verdim.
- Nasıl olacak bu? dediğinizi duyar haldeyim.
Her acıktığımda, her yeme krizine girdiğimde pizzaya, ek-
meğe, makarnaya, pilava, böreğe, çöreğe, kalorisi yüksek olan
yemeklere saldırmak yerine, beyini biraz şaşırtarak ters köşe
yaptırmaktı çözüm. Acıktığım anlarda, ne yiyeceğimi kodla-
madığımı fark etmiştim. Kilo aldıran, iştah arttıran gıdaları
düşünmemek, seçmemek ilk adım olacaktı ve de püf noktası
burada saklıydı. Öğün yemeklerimde gayet lezzetli / yarar-
lı olan sebzeden ete, meyveden bakliyata, tuzsuz pişirilme
yöntemleriyle beslenmeye başlamış, öğünler dışında gelişen
tüm acıkma krizlerinde ise; elma, salatalık, ayva, havuç vs.

99
 SİBEL İNAN

kemirerek yemek krizini atlatır olmuştum. Yeme eylemi, çiğne-

mek, yutmak, doygunluk olarak gerçekleştiği için beyin mutlu,
kortizon mutlu, midem mutlu ben hepsinden daha mutlu AAA
- Yupppphhhiiiiiii A diyerek, kortizonumu her gün dansa
kaldırıyordum. Sabahları ruhumla latin dansı, akşamları vals
yapar haldeydim.
Uzun yıllardan sonra sancım yoktu ve inanılmaz mutluydum.
3 ay harika geçti. Öğünlerimde gerekli ölçülerde dengeli
beslenerek, kaç senedir özlemini çekmiş olduğum tüm yemek-
leri normal ölçülerde tadına vararak ve de tuzsuz olarak ye-
dim. Tüm acıkma krizlerimde ise; elma, ayva, salatalık, salata,
havuç vs. buna benzer yiyecekleri tükettim. Bu süreçte 3-5 litre
su içmeye ve tutsuz yemeğe özen gösterdim.
Her hafta yapılan rutin kan tahlillerinde değerler gayet iyi
çıkıyordu. Günler yaklaştıkça içimi büyük bir korku, kaygı sa-
rıyordu. 3 ayı, ikinci bahar tadında yaşamıştım. Süreç bittiğin-
de, o sancılı günlere dönerim endişesiyle uykularım kaçıyordu.
Hocanın çok şaşırdığı konu ise, 3 ay sonunda kullandığım kor-
tizon dozuna rağmen 3-5 kilo almam olmuştu.
Son kontrolüme gittiğimde, genel gidişat, kilo alımı gibi konu-
lardan bahsederek, sohbet ettik.
- Bunu nasıl başardın. Senin 15-25 kg. almanı bekliyordum,
dedi.
Yöntemimi ve kurduğum şah mat denklemini anlattım.
- Başarılı bir yöntem, dedi. Bunu hastalara örnek olarak an-
latacağım diyerek, tebrik etti.
Dozajı her gün biraz daha azaltarak 90. güne geldim. O ak-
şam son olarak kortizon hapını aldım. Ertesi sabah yeni ilaç
takvimi başlıyordu. Ya ikinci baharım bitecek ömrümü kışa
çeviren günlere dönecektim ya da 3 ayda yaşadığım huzur ve
mutluluk ile yola devam edecek, remisyonda kalacaktım ki,
büyük bir dönüm noktasıydı.

100
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Sabah yarı kortizonlu olan yeni ilacımı aldım. Günde iki

defa alacağım bu ilacın yan tesirleride oldukça fazlaydı. O yüz-
den hekim kontrolünde alınması, başlanırken ve bitirilirken
dozunun dengelenmesi gerekmekte olup,her ay kan tahlili ya-
pılarak rutin takibi sağlanmalıdır.
Akşam olduğunda sancı yoktu, bir ertesi gün de sancı ol-
madı. Bir hafta geçmişti ki halen kendimi iyi ve zinde hisse-
diyordum. İlaç aktif hale geçmişti. Bu huzur yüklü, remisyon
sürecim 5 ay sürdü. Sonrasında hafif hafif gaz ve sancılar ile
ataklar başladı ve remisyondan çıktım g

101
 SİBEL İNAN

Hayat olması gerektiği gibi değildir, olmalı gibidir.

Onu değiştirme yaşam biçimimizdir.

102
 7
OPTOİMMÜN
HASTALIKLARI
İNŞAA ETMEK

Bağışıklık Sistemine göz kırp, bak neler olacak A

Crohn, Kolit gibi bağırsak hastalıklarını anlayabilmek

için, bunun başlangıç noktasına doğru seyr halinde olmamız
gerektiğini düşündüğümden, bu bölümde Optoimmün’den
bahsetmek istiyorum. Hastalık hakkında araştırmalar yaptı-
ğım zamanlarda karşıma çıkan ilk konu başlığı bu olmuştu.
Satırlarda sörf yaparken, nereye köprü kurmak istediğimi an-
layacaksınız. Çıkın harflerin üzerine ve bırakın kendinizi eşsiz
dalgaların, cümlelerin akışına A

Bağışıklık sistemimiz için vücudumuzda çok önemli görevleri

olan sistem diyelim kısacası. Bağışıklık sistemi vucudumuzu
hastalık ve enfeksiyonlara karşı koruyan güvenlik sistemine
Optoimmün Sistem’de denebilir.

Nasıl bir binaya girerken bekçi, güvenlik görevlisi kapıda

durdurup sorguluyor alıp almamakta karar yetkisine sahip
ise, bağışıklık sistemi iyi çalıştığında bu güvenlik sistemi tıkır
tıkır sorunsuzca işliyor. Ne yazık ki, bazen ters köşe yapıyor

103
 SİBEL İNAN

yanlışlıkla gelişen bu saldırı karşısında, sağlıklı hücrelerimiz-

de arada karambole gidiyor.
Sağlıklı hücrelere saldırı olduğunda, yanlış alarmı çalarak
“Ahhh! Pardon yaa! Biz yanlış yere saldırmışız.A” denildiğinde
bunları tutan, saldırıyı önleyecek olan bir kapı görevliside yok.
Bu da hadisenin fena tarafı g
Bu sebeple, bağışıklık sistemimizin görev tanımlamasında,
onun da işini doğru yaptığını iyi bilmemiz /takip etmemiz ge-
rekiyor. İyiyi / kötüyü ayırt etmeyi bilmeyen bir sistem ne ya-
zık ki sağlıklı hücrelere saldırdığında “otoimnün bozukluklara
yol açılıyor”; kurunun yanında yaş da yanar misali, olumsuz
durumlar zuhur ediyor. Sonuç olarak, iyi huylu hücrelerimiz
zarar görüyor. Normal immün sistemi vücudu yabancı mad-
delerden, mikroplardan korumak amacıyla önemli bir rol üst-
lenir. Bunun sonunda “Antikor” denilen silahları yapar. Bu
silahlar lökositler aracılığıyla üretilir ve kullanılır. Antikorlar,
bakteri ve virüsler, toksik maddeler, kanser hücreleri gibi, di-
ger cins canlı dokulara karşı üretilir. Antikorlar anlaşılacağı
üzere, insan vücudu için gerekli olan iyi şeylerdir. Antikorlar
yabancı maddeleri ortadan kaldırır, onları zararsız hale getirir.
Aslında, içimizde bir nevi
“Kötüye, zararlıya karşı savaş var” diyebiliriz.
“Kuşanın ışın kılıçlarını, güç bizde A”
“Sistemde yıldız savaşları oluyor, yaşasın antikorlar A”
Kadın Terminatör gelir ve sistemi düzeltir; bağışıklık sis-
temini düzenli çalışmaya başlar, güçlenerek sağlığı kazanır.
Şirket işimizi hayat sahnesine taşıyarak “Sağlıklı bağırsaklara
bir adım” olarak, antikor savaşlarının kısa metraj filmi çekilse
ve de gişe rekoru kırılsa, bu filmi tüm bağırsak hastaları seyret-
se A muzur ve ilginç fikirlerin aklıma düşmesine engel olmam
lazım AA. Akıl çelen bir konu oldu bu ben tekrar kaldığım yer-
den satırlarıma tutunayım.
Siz bunları okurken dahi, içeride müthiş bir savaş var ve ba-
ğırsaktaki bakterilerin, mantarın flora içerisinde neler yaptığını

104
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

bilemiyor, göremiyoruz. Onlar; gönderilen besinlerden faydala-

narak keyif yapan mantarlara ya da bu besinlerin iyi taraflarını
yok eden kötü bakterilere dönüşebiliyor. Düşündüğümüzde in-
san vücudu akıl almaz, muhteşem bir sistem; düzen içerisinde
kurulmuş, tıkır tıkır işleyen harika bir bilgisayar. Saat, zaman
ayarlı beyni, belleği, tüm mekanizmaları koordineli uyumlu
çalışan, hiç bir organa görev tanımlaması, çalışma programı
insan eliyle yapılmadığı gibi, dizaynı evrendeki en kusursuz
yapı en şahane sistem, denebilir. Dizaynı şaşırtan, düşündü-
ren ve çalışma şeklini kavradığınızda saygı duyulan insan vü-
cudunun sistematiği.
İmmün sistem birşeyleri kodlamıyor, normal doku ya da za-
rarlı olanlar arasında ayırım yapmaksızın, kendi dokusuna
habersizce savaş açıyor. Antikor üretip dokusuna zarar vere-
rek, hastalığa neden olacak ortam hazırlanıyor. Bu hastalık-
lara da, OTOİMMÜN hastalıklar denilmektedir. Bu hipersen-
sitivite reaksiyonları, alerjik reaksiyonlara benzemektedir.
Alerjik reaksiyonlar da, vücut dışından gelen ve görmemesi
gereken maddeye karşı aşırı duyarlı oluyor. Otoimmün has-
talıklarda vücut görmemesi gerekeni, kendi dokusuna aşırı
reaksiyon vererek hastalıklara yol açıyor. Hastalıklı bölge
olmamasına rağmen; düşmanı tanımlamadan hepsine karşı
savaş açtığı için Otoimmün bozukluk oluşuyor. Kendi doku-
suna reaksiyon vermesinin neyin başlattığı tam olarak bilin-
memektedir. Bir teoriye görede viral bakteriyel enfeksiyonlar,
otoimmün hastalıkları başlattığı söylenmektedir. Hatta, bazı
ilaçların hastalığı başlattığı dahi ileri sürülen savlar arasın-
dadır.
Crohn’da işte bunlardan bir tanesi ve bu hastalığa nelerin
sebep olduğunun anlaşılır olmadığı gibi genetikte olabileceği
seçenekler dahilinde. Dikkat ettiğiniz üzere, genetik denilmi-
yor “olabilir” deniliyor. Bu önemli bir ayrıntı.(!)
Günümüz dünyasında konvansiyonel tıp sisteminde,

105
 SİBEL İNAN

Otoimmün hastalıkarı bir bütün olarak (yani bağışıklık siste-

mi hastalığı ana başlığında toplayarak) ele alınmadığını gö-
rüyoruz. Bunun yerine farklı organların hastalığı olarak ele
alınmaktadır. Konvonsiyonel tıpta, otoimmün hastalıkların
tedavisine yönelik olarak tek birleşik bir ihtisas alanı olmadığı
anlaşılmaktadır.
Örnek vermek gerekirse, kanser hastalığının tedavisi için
Onkoloji uzmanı ve onkoloji servisi olarak isimlenen kanser
tedavi merkezi mevcut. Kanser hangi sistemde, hangi organda
meydana gelirse gelsin, bölüm olarak onkoloji uzmanı hekim-
ler kanser çeşitlerini ayırt etmeksizin tedavi ediyor yani kanser
çeşitleri onkoloji çatısı altında toplanır vaziyette.
Ancak, bir otoimmün hastası iseniz; etkilenen organ hangi
bölümü ilgilendiriyorsa o uzmanla yollar kesişiyor.
Romatoid artirit için bir Romatoloji uzmanı, Haşimato ve
Diyabet için bir Endokrinoloji uzmanı, Çölyak, Ülseratif Kolit
ve Crohn için bir Dahiliye ve Gastroentroloji uzmanı, Sedef için
Cildiye uzmanı vb. hekimlerden ayrı ayrı destek alınması gere-
kiyor.
Birden fazla otoimmün belirtiniz varsa, birden fazla uzman-
dan tedavi almanız gerekmektedir. Bu da tedavide tanı konma-
sını, özellikle alerjik bir sebep ise daha zor hale getirmektedir.
İmnüm =Bağışıklık demektir.
Otoimmün görüldüğü kadar masum değil. Bu afacanlar bir-
takım dokulara savaş açarak vücutta o dokuların bulunduğu
yerlerde iltihaplanmalara yol açıyor. Bazı organların aşırı bü-
yümesine yol açarak, organ fonksiyonunun çalışmasını boz-
maktalar. Otoimmün hastalıklar bir veya daha fazla organda
tutulum sağlayabilir.

106
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Otoimmün hastalıklardan en çok etkilenen dokular ise;

• Damarlar
• Konnektif dokular
• Endokrin bezler
• Tiroid bezi
• Pankreas
• Eklemler, kaslar, deri

Hastalarda aynı anda birden fazla otoimmün hastalık görü-

lebilmektedir.

Sık görülen Otoimmün hastalıklar ise;

• Celiak hastalığı (Çölyak)
• Pernisiyöz anemi
• Dermatomyozit
• Sjogren sendromu
• Graves hastalığı (hipotiroidi)
• Damar hastalığı Hasimoto hastalığı (hipertiroidi)
• Romatoid artrit
• Reaktif artrit,
• Tip I diyabet (şeker hast.)
• Sedef hastalığı
• Lupus hastalığı
• MS hastalığı
• Addison hastalığı (böbrek üstü bezi yetmezliği),
• Ülserli kolit veya crohn hastalığı (iltihaplı bağırsak hastalığı)

Otoimmün hastalık şüphesi varsa; Anti Nükleer Antikor

testleri (ANA paneli), Otoantikor testleri, Igh gıda alerji testleri,
Candida mantar kültür testi, ENA profili tam kan sayımı, CRP,

107
 SİBEL İNAN

Sedimantasyon sonuçları yol gösterici olacaktır. Otoimmün

konusunda kronik hastalık tanısı konulmadan önce veya son-
rasında bu tahlilleri yaptırın. Genellikle tanı konduktan sonra
antikorlar araştırılmıyor. Bu testlerin sonuçlarına göre tedavi
ve gıda rejimi uygulanabilir, hastalık şekli daha netlik kazanr,
belirleyici olur.

Otoimmün’ün penceresinden bakınca Crohn

nasıl görülüyor?

Şikayetlerin giderilmesi için, öncelikle vücut direnci-

ni arttırmanın hedefleri olmalı ve bunlar yerine konmalıdır.
Otoimmün reaksiyonun dindirilmesi için Diyabette insülin,
Tiroid hastalığında tiroid hormonu, vit b12 vb. kan tablosunu
bozan hastalıklarda kan nakli, kas eklem, kemik hastalıkların-
da fizik tedavi gerekebilir. Tedavide kullanılan ilaçlar immün
sistemini baskılamaya, reaksiyonu durdurmaya yönelik ilaç-
lardır. Bu ilaçlara immün süpresif ilaçlar denilir. Bağırsak içe-
risinde bu iyi huylu bakterilere dahi tanımadan savaş açılması
sonucunda oluşan hareketlerin ilaç tedavisi yüklenerek, vücu-
dun savunmasını yani kısaca yukarıda bahsettiğim savaşın gi-
dişatını bozmak olarak nitelendirebiliriz. Bu amaca uygun ola-
rak, en çok kullanlan ilaçlar ise kortikosteroidler (kortizonlu)
ilaçlardır. Opoimmün hastalıkların kendiliğinden geçmesini
beklemek imkansızdır ve kronik hastalık grubuna girmekte-
dir. Tedavi ile kaybolmaz, kontrol altında alınmış olsa da za-
man zaman alevlenerek aktif dönemine geçebilir. Otoimmün
hastalıkları başlatan sebepler tam olarak bilinmemekte ve
korunma yöntemleri halen netlik kazanmamıştır. Demek ki,
bukleli bağırsakta oluşan CROHN hastalığının ana çatısına
asıl OTOİMMÜN bozukluğunu koymak gerekiyor. Bu çatının

108
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

altından yola çıkarak Crohn ve Ülseratifkolit hastalığını mer-

cek altına alarak, doktorumun tanı ve tedavi şekli, yaşadığım
deneyimler, beslenme ve fitoterapi konusunda aldığım eğitimler,
araştırmalar sonucunda biriken bilgilerin ışığında hastalığı daha
iyi anladım. Bu tür hastalıkların bağışıklık sisteminin bir çok ne-
denden dolayı gerektiği gibi gelişmediği veya iyice zayıflamış in-
sanlarda ortaya çıktığı görülmektedir. Bağışıklık sisteminin güç-
lenmemesinin başlıca sebebleri;

• Bebeğin anne rahmindeki gelişim sürecinde, anne-

den yeterli besin alamaması
• Sezeryan doğum ile hayata gelen bebeklerin annele-
rinden sağlıksız ve toksik florayı alması
• Anne sütünü yeterli alınmaması, emzirme eksikliği
• Steril ortamlarda büyüyenlerin bağışıklık sistemleri-
nin staj yapmaması
• Gelişim sürecinde besin değeri fakir gıdalarla besle-
nilmesi
• Dalak, Safra kesesi, Apandisit, bademciklerin alınması
• Safra problemleri, Detoksifikasyon sistemi problemleri
• İnsülin direncinin olması
• Asidik ağırlıklı beslenme
• Psikolojik travmalar ve sebepleri
• Genetik yatkınlık.

Tüm bu nedenlerin bir arada birikmesi zayıf ve tecrübesiz

bir bağışıklık sistemi oluşturmaktadır. Yukarıda yazılı olan
belirtileri düşündüğümde peşimi bırakmayan bu kronik has-
talığın neden kapımı çaldığını, beni nasıl ve neden seçtiğini
daha iyi anladım. Adres sormasına gerek yoktu; bu hastalık
çocukluk dönemimden başlayan süreç ile zemini hazırlamış,

109
 SİBEL İNAN

gençlik yıllarımda bünyemin güçlü olması sebebiyle zemin bu-

lamamıştı. İş yoğunluğu ve yaşam şeklim, stres ve diğer unsur-
ların hayatıma eşlik etmesi ile otoimmün sistemimin zayıflık
gösterdiği süreçte ise; hastalığın kapıyı çalmadan içeri girerek
tahta kurulması rastlantısal değildi.

Eşleşen 1. Adım
Annemin 9 aylık hamilelik sürecinde, bebeği yani beni
kaybetmemek adına hareketsiz yatması, zor bir hamilelik ge-
çirmesi, çok kilo alması, kaybetme riski ile oluşan travmatik
şartlar içerisinde doğuma alınması. Anneden aldığım bağırsak
parmak izimin defolu olduğunun göstergesi.

2. Adım
Bademciklerimin çocuk yaşımda büyük problem olması,
yılda 10’ dan fazla iltihaplı boğaz enfeksiyonu, anjin geçirmem
sebebiyle, 9 yaşında ameliyat yapılarak bademciklerim alındı.

3. Adım
1 yaşında alerji olup karaciğerimin bozulması, 6 yaşında
tekrarlayan kurdeşen vakası. Sürekli kaşıntı, alerji, perhiz ile
geçen sürecimde; çok zayıf bir kız çocuğu olmam kaçınılmaz-
dı. Pekçok gıda dokunduğundan ve alerjiye sebep olduğundan
yasaklar listesindeydi gg.
Otoimmün sistemimin bebeklikte çöktüğünü, o yıllarda
alerji olarak çıkıp daha sonra adını hayat sahnesinde CROHN
olarak değiştirerek, bağırsaklarda tahta kurulan hastalığımın
hikayesini bugünümde daha iyi anlıyorum. Bluu çağımda,
alerjiyi yenerek gelişmiş, çocukluğumun tersine uzun boylu,
yapılı, atletik, güçlü kuvvetli bir genç kadın olmuştum. Sporla
yoğun uğraşmam kaliteli yemek yemem gibi sebepler ile gayet
sağlıklı bir bedene dönüştüğüm bir gençlik dönemi geçirdim.

110
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

4. Adım
Ailemin titiz ve temizlik düşkünlüğü ve abartılı bir steril
ortamda büyüdüğüm için bu adımların yukarıda bahsettiğim
oluşma sebepleriyle örtüştüğünü fark ettiğim için paylaşmak
istedim. Hiç bir hastalığın sebepsiz olarak gelmediğini önce-
sinde zemin hazırlandığını bir kere daha hatırlatmakta fayda
görüyorum.

5. Adım
Mesleki ortamlarda yüklendiğim sıkıntı, stres, yoğun iş
temposu, uykusuzluk, düzensiz beslenme, hazır gıdalar, fast
food beslenme, seyahatler, hava değişimleri, genetik yatkın-
lıklar, gençlik dönemlerimde başlayan gaz spazmları, asidik
beslenme tarzı, 6-7 yıl sigara kullanımı gibi sebeplerden ötürü
Crohn hastalığı sebepsiz olarak hayatıma girmemişti. Bugün
yaşadıklarımın zemini, doğum anımdan başlayarak yıllar içe-
risinde hazırlanmıştı. Çocukluk döneminde alerji ve badem-
cikile uğraşılırken, otoimmün sistemini araştırmak, testleri
yaptırmak gerek görülmediği hatta o yıllarda bu kadar önemli
olduğu düşünülmüyordu. Bünyem zayıfladığında ise saldırıya
geçilldi ve otoimmün çatısının altı doldu. Geçmiş yıllarınızı,
yaşadığınız olay ve hastalıkları tekrar gözden geçirin. Kıyıda
köşede kalan bilgi ve olaylar işinize yarayacaktır. Bu nevi bilgi-
leri toparladıktan sonra, fonksiyonel tıpla ilgilenen bir hekim-
den destek alınabilinir.

Bağırsak Floramızda Gezintiye Çıkalım

Bağırsak florası veya bağırsak mikrobiyotası dediğimiz

dengesizlik halinde, vücutta zararlı etkileri olan karma-
şık bir sistemi oluşturan, mide-bağırsak kanalında yaşayan

111
 SİBEL İNAN

mikroorganizmalardır. Sindirim kanalımızda milyonlarca bak-

teri, 1000 civarında tanımlanmış bakteri türü, 2-3 kg ağırlığa
ulaşabilecek şekilde vücudumuzun mevcudunda var ve son
yıllarda bunlara bir organ olarak bakılıyor. Bağırsak mikrobi-
yatasında çok farklı türde bakteri bulunuyor. Bir bebek dünya-
ya geldiğinde üçüncü gününden itibaren bu bakteriler oluşma-
ya başlıyor. Mide ve ince bağırsaklar tarafından sindirilemeyen
besinlerin, sindirimine yardım ederek B ve K vitaminlerinin ya-
pımını sağlayan, hastalık yapabilecek bakterilerin yerleşmesi-
ne mani olan bu bakterilerin en önemli ve de başlıca özelliği-
nin altını çizmek gerekiyor ki; bağırsak duvarında bir bariyer
vazifesi görüyor, sızıntıyı önlüyorlar. Bağırsağımızdaki faydalı
bakterilerin patojenik olanlara yönelik ideal dengesi % 85 iyi
% 15 kötü bakteri şeklindedir. Bu değerleri muhafaza etmek,
bağırsak sağlımızı iyi seviyede tutmakla orantılıdır.
“Bağırsak floranız ne tüketiyorsa Siz de O’sunuz”

İyi bakteriler kötü adam, kötü kadın olunca A sistem sarpa

sarıyor. Her insanın bağırsak mikropları eşsizdir ve doğumla
başlayan çevresel şartlara karşı hassastır. Bebekler doğum ka-
nalından geçerken, annesinin bağırsak florasının bir nev’i par-
mak izini toplayarak dünyaya gözlerini açarlar. Şunu da göz
ardı etmeyelim ki annemizin hamilelik esnasında, beslenme
tarzı ya da diyeti ömrümüzün geri kalan bölümünü etkilemeye
yeterli sebep olabilir.
Zayıf beslenme, stres, çevre kirliliği, kullanılan ilaçlar, anti-
biyotikler, alkol, sigara kullanımı, unsurlardan oluşan riskler,
sindirim sağlığını etkilemekte olup, kötü bakterilerin iyi bak-
terilere karşı hakimiyet kazandığı bir bağırsak florası oranına
neden olabilmektedir. Bağışıklık sisteminde meydana gelen
hasarlar, bir çok hastalığa yakalanma riskini arttırıyor. Aşırı
karbonhidratlı beslenme, bağırsak florasının etkilendiği bir yı-
kımdır. Sindirim kanalının ekolojisini probiyotik ve prebiyotik

112
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

gıdalar ile düzeltmeden karbonhidratları sınırlamak işe yara-

maz. Probiyotik alarak bağırsakları sağlıklı hale getirmek yıl-
lar alabilir. İyi bağırsak bakterileri ayrıca B7 (biyotin), B12 ve K
vitaminlerini sentezler. Yüksek karbonhidratlı bir beslenmede
bu önemli vitaminlerin eksikliği, diyabet, obezite, saç kaybı,
saçlarda ağarma, egzema, anemi, iç kanama, ülser, felç, kan-
ser, parkinson ve alzheimer gibi yıkıcı rahatsızlıklar ve yaygın
mide-bağırsak, solunum otoimmun rahatsızlıklarına katkıda
bulunmaktadır. Gaz, şişme, özofageal reflü, mide ekşimesi,
saatlerce tokluk hissi, safra taşı ve hassas bağırsak sendromu
(IBS) sindirim şikâyetleri olarak sıralanabilir. Bunu öğrenme-
nin en doğru ve keskin yolu ise geciktirmeden Dışkı flora testi
yaptırmaktır. Bağırsaktaki problemin ne olduğu hakkında yol
gösterici olacaktır.

113
 SİBEL İNAN

Sağlıklı günlere ilk adım, sigarayı bırakmaktır.

114
 8
FARKINDALIK
PERDESİ
ARALANIYOR

Bioenerji’nin hastalıklar üzerinde etkisi

Yaşam tarzımızla hastalığa davetiye çıkartarak, yoksa (!) ka-

pıyı biz mi çalıyoruz!
- Nasıl mı?
Çağın hastalığı STRES (!)
Birinci ZİL zırrrrr zrrr zırrrrrrrrr!!

Evde değiliz desek, başka kapıya gider mi (!)

Stres ile başedebilmek, stresli ortamların üzerimizde yarat-
tığı negatif etkiler, stresli yoğun iş temposu gibi sebeplerden
oluşan hastalık problemlerinin sonuçlarında, yoga, tai chi,
chuan, meditasyon, chi gong, reiki, nefes gibi rahatlama tek-
nikleri ve zihin beden egzersizleri olarak alternatif tedavi yön-
temler tercih etmek mümkündür.
Tanı konulup immün sistemimi baskılayan ilaçlara baş-
ladıktan sonra ishalim azalmış olsada, maalesef remisyona
giremiyor; girsemde kısa bir süre sonra tekrar alevleniyordu.
Nescafe, filtre kahve, kremalı kahve çeşitleri tüketmediğim
gibi gün içerisinde 2-3 fincan bitkçayı (Rezene, Ekinezya, Nane,

115
 SİBEL İNAN

Papatya, Kekik, Anason, Zerdeçal, Zencefil Yeşil çay) tüket-

mekteyim. Türk kahvesini sınırlı tutmamın sebebi ise bağırsakları
hızlı çalıştırıyor olmasıdır.
Çözüm arayışları içerisinde iş ortamımın getirisi olan yük-
sek stresin, hastalığımda erezyonlar yarattığını görüyordum.
Doktorumun tembih ve telkinleri daha sakin, stressiz bir hayat
seçmem gerekliliği yönündeydi. Hastalığın 4. yılında hayatıma
yoga giriş yaptı. Yoga yaparken bir adım daha atarak tai chi
chuan eğitimiyle tanıştım. Keyif aldığım, farkındalığımın art-
tığı, içselleştiğim yepyeni bir dönemin kapısı aralanmış oldu.
Hastalığa şifa arama yolunda, ruhsal gelişimime katkı sağla-
yan olgulardan biri daha hayatıma girmişti. Büyük bir huşuu
ve keyif içerisinde 26 form olarak Tai-chi yapmak enfes bir
deneyimdi. Sabahın erken saatlerinde uyanıp, özellikle sahil
kenarında bu egzersizleri yaparak güneşi karşılamak /selam-
lamak, ciğerlerimi, karın bölgemi oksijen ile yıkamak apayrı
bir huzur ve mutluluk aracıydı. İçe olan keşifler derinleşerek
kendimi daha iyi anlıyor /dinliyor, enerjiyi takip etmeyi öğre-
niyordum. Yoga, meditasyon, Tai chi chuan çalışmalarıyla far-
kındalığa giden eşsiz bir kapı aralandı. Bu çalışmalar hastalığı
ruhsal olarak dengelemeye yarıyor ve halen devam etmekte
olduğumun minik notunu düşmek isterim. Çin’lilerin tanı-
mıyla Tai-chi chuan; İnsanı bir çocuk kadar, ‘ben’ duygusun-
dan uzak, bir oduncu kadar sağlıklı ve bir bilge kadar sakin
ve huzurlu yapmaktadır. Temeli evrensel yaşam enerjisi olan,
hem savunma sanatı hem de sağlık açısından önemli etkile-
ri barındıran Tai Chi için; Çin’de yapılan dövüş sanatlarının
Hindistan’daki meditasyon ve yoga tekniklerinin karması bir
spor ve yaşam felsefesi denilebilir. Kas gücü yerine iç enerji-
yi ve vücuttaki koordinasyonu artırmayı hedef alan Tai Chi,
yavaş, yumuşak hareketlerin zihinsel konsantrasyon ve nefes
teknikleriyle desteklenerek yapılır.
Sağlık ve iyileştime gücü olarak çok net bir şey

116
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

söyleyemesemde ruh, beden dengesini koruduğu bir gerçektir.

Fonda yumuşak müzik eşliğinde, yavaşlatılmış olan bu ha-
reketler kas yapısına ruhsal dengeye hizmet eder. Bu süreçte
mental yoga, fiziksel yoga, meditasyon ve tai chi enerjisi haya-
tın önemli bir parçası olabilir.

Egzersiz olmayan hayat tatsız, tuzsuzdur

Egzersizlerin tamamı sağlıklı yaşamaya öncülük edeceği

gibi stresin azaltılması açısından; Crohn, Kolit gibi bağırsak
hastalıkları ve sendromu yaşayanlar için yadsınmaz, rahatla-
tıcı bir yöntemdir. Egzersiz ve fitness programına başlamadan
önce hekiminizle konuşup, tavsiye almanızı öneririm. 10 ya-
şından bugüne sporla iç içe yaşayan pek çok alanda amatör
ruhla uğraş verip, lisanslı sporcu olarak turnuvalarda oynamış
birisi olarak net söyleyebilirim ki; egsersiz ve spor faaliyetle-
ri insanı stresten, monotonluktan, toksinlerden, tembellikten
uzaklaştıran bir yandan motive eden bir taraftan deşarj eden,
ruhu bedeni besleyen zaman dilimleridir. Hobi alanları yara-
tarak ortamları yaşadığımızda daha özgüvenli, mutlu, payla-
şımcı bir yapıya bürünürüz. Çok inanarak söylüyorum ki, spor
yapan kişilerin psikolojileri taptaze, uyanık, zinde olur. Doğa
da spor yapmak tam anlamıyla terapi, dışa vurum, rahatlama-
dır. İş stresini, günlük problemleri spor alanlarında bırakmak
iyi bir çözümdür. Psikolojik baskı yapan olayları, sorunları içi-
mizde tutmayarak, bu nevi toksinleri ve olumsuz düşünceleri
spor ortamında attığımızda, negatif enerjiden arınıp yenilen-
mek mümkün olacaktır.
İzmir günlerimde, iş yoğunluğum ve seyahatler sebebiyle
bu pencereleri birer birer kapamıştım. Pencerelerden girecek
olan o mis gibi oksijeni soluyamadığımdan, zehirli toksinleri
atamıyor ve bu sebeple de stresi kontrol edemez haldeydim.

117
 SİBEL İNAN

Ruhumda oluşan bu yaraların, bağırsakta ki izdüşümü Crohn

olarak tahta kurulmuştu. Yıllar boyu hayat tarzım olan spor ve
hobilerimden uzaklaştığım için stresin kontrolsüzlüğü ile bir-
likte hastalığı mıknatıs gibi üzerime çekmiştim.
- Durun, pardon..!
Önemli bir konuyu yeri gelmişken aydınlatmak isterim, kal-
dı ki olayın yanlış anlaşılmasını istemem. Spor yapmadım diye
Crohn hastası olmadım. Toksinleri atmamak, vücudu çalıştır-
mamak, deşarj etmemek gibi etkenler tetikleyici sebep olarak
süreci hızlandırmış olabilir. Spor yaparken vücut ısısına dikkat
etmeli, aşırı derecede yorulmamalı, mutlaka 3-5. lt. alkalinli su
içilmeli ve beslenme düzeninde protein, karbonhidrat denge-
sine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Kapı zili hep çalacak g
İkinci Zil ……SİGARA.!!! Zırrrrrr zırrrr zır
Bu konuya itiraflar ile başlamak istiyorum. Aynada ken-
dime baktığımda, bu konularda yüzleşmeler çok hoşuma git-
mese hatta yüzümü buruştursam dahi, gerçekler yadsınmaz.
Hastalığımın bir döneminde maalesef sigara içtim. Kendime
en fenalık yaptığım sürecin bu olduğunu, tüm yüreğimle itiraf
ediyorum. Bu kitabı okuduktan sonra halen sigara kullanıyor-
sanız, paketi çöpe atmanızı öneriyorum.
- HADİ, birlikte atalım. Var mısınız! Geri sayım başladı. 3-2-
1..0.0... A.T.T.I.K.
İnanın o kadar zor değil; yeterki karar verin, harekete geçin.
Öz iradenizle, sigaradan uzaklaşma yöntemlerini düşünün.
Biz insanoğlu, kendimizi akıllı ve zeki varlıklar olarak tanımla-
sak da,öz ve özgür irademizle bilerek / isteyerek, kendimizi ze-
hirlemeyi reva görmekteyiz. Sigara yüzünden, ölüme mahkum
edecek rahatsızlıkları bir düşünün. Kalp krizi, Kalp yetmezliği,
Beyin kanaması, Yüksek Tansiyon, Damar tıkanıklığı, Akciğer
kanseri, Kolon kanseri, Gırtlak kanseri, Siroz, Bağırsak send-
romları daha adını sayamadığım muhtelif hastalıkları sigara ile

118
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

hayatımıza davet ediyor, kapıdan içeri giriş yaptığında, sağlık

bulmak adına uğraşıyoruz. 35 yaş sonrası, olgunluk evremde
sigara kullanmaya başlamak ise apayrı bir trajedi. Hayatımın
6-7 yılında sigara olmasına rağmen, böyle bir gaflete düşme-
min haklı bir açıklaması olamaz. 35 yaşıma kadar içmediğim
gibi yanımda sigara içirttirmezdim. Böyle bir bilinç ve yaşam
tarzım olmasına rağmen, sigara içmeye başlamak hatta birbi-
rine ekleyip zincir yapmanın akla hizmet bir vaka olmadığının
farkındayım. Tüm samimiyetimle ve saklamadan itiraf ediyo-
rum ki; bu söylemlerimden şifa dostları olarak dersler çıkartın.
Sağlık üzerine oynanan kumarın başrolünde her zaman sigara
olacağını düşünüyorum. 8 yıldır dumansız hava sahasında ol-
maktan çok mutluyum. Net olarak söyleyebilirim ki, hastalı-
ğın nüksünde, seyrinde sigara kullanımı önemli bir faktör ve
hızlandırıcı etken. Sigara kullanımını bırakmanın, hayat içeri-
sinde bir dönüm noktası olduğunu kendimize vereceğimiz en
büyük hediyenin bu olduğunu düşünüyor, inanıyorum.
“Sigara kullanımının sindirim sisteminin baş düşmanı” ol-
duğunun altını, büyük puntolarla çiziyorum. Sevgili doktoru-
mun her kontrolde yüzüme dikkatlice bakıp, ilk sorduğu soru-
nun bu olduğunu düşünürsek!
- Sigara içmiyorsun, yanında dahi içirtmiyorsun! değil mi,
şeklinde sorgulaması.
- HAYIR / ASLA diyorum.
Farklı hastanelerin Gastroentroloji bölümlerinde, pek çok
defa bağırsak hastalığım ile ilgili olarak genel istatiksel veriler
oluşturmak adına test cevaplandırmam istendiğinde, 100 soru
varsa 1/3 sigara ile ilgili sorgulama ve araştırma olduğunu be-
lirtmek isterim.
Sabah içildiğinde bağırsakları hareketlendirip, tuvalete
çıkma ihtiyacını düşünün. Bir çok blog ve yazıda şuna rastlıyor
hatta hastalar ile yaptığım karşılıklı görüşmeler, farklı ortam-
larda olan tanışmalar içerisinde geçen sohbetlerde sigaranın,

119
 SİBEL İNAN

nikotinin iyi geldiğine dair kirli bilgilere tanık oluyorum.

Amerika’da fareler üzerinde yapılan deneylerde, nikotinin iyi
gelip/gelmediği uzun yıllardır araştırılıp, tartışılıyor. Bunlar
nikotinin iyi geldiği konusunda netlik kazanmayan çalışmalardır
ve buna itibar edilmemesi gerekir. Sigara içmek adına kendimize
bahaneler üreterek, aklımızı buna inandırmıyalım. Sigara kullan-
manın hafifletici ve masum bir sebebi olamaz.

SİGARA’nın Sahte Keyfi

Sigaranın o sahte keyfi ya da sıkıldığımızda arkadaş, yol-

daş gibi görerek kendimizi aldatmanın nedenleri, sahtekar yü-
zünün arkasında saklı olan tehlikenin adıdır. İçinde yaklaşık
olarak 4000 çeşit toksik zararlı maddeyi barındırmakta olup,
sigarananın içindeki en tehkileli olanlarının baş sıralarında,
Nikotin; bağımlılık yapar, kalp ve damarları bozar.
Karbon Monoksit (Egsoz gazı); kanda oksijenin yerini alır.
Zihinsel ve fiziksel yorgunluk yapar.
Arsenik (Fare zehiri); kanserojen maddedir.
Hidrojen Siyanür; gaz odaları zehiri.
DDT, böcek öldürücü zehir ve kanserojen.
Krom, Nikel, Vinil Klorür, Polonium, kanserojen madde.
Radon, Radyasyon, Metanol; füze yakıtı.
Toluen; Tiner.
Aseton; oje sökücüsü.
Kadmiyum; akü metali.
Naftalin; güve kovucusu.
Amonyak; temizleyici, dezenfektan.
Nikotini, kağıdını, filtresini, kömürünü vs. eklersek içilen
her nefeste sigaranın vücudumuza yaptığı yıkımlar tarifsizdir.

120
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

“İçerken mutluyum, dumanında keyif var” gibi sözlerin arka-

sından çıkıp, tütün bölümü üzerinden atlayarak, içerisinde
ihtiva ettiği binlerce zararlı madde ile bir düşmandan bahsedi-
yorum. Hayatı ertelemeden BU AN, BUGÜN kendinize bir iyilik
yapın. Kalan ömür günlerinizi, bedeninize hediye ederek sağ-
lıklı günleri yamacınıza çekin ve bu uzaklaşma çalışmalarını
yaparken sigarayı özgürleştirmeyi unutmayın. Ondan nefret
etmeden, tiksinmeden, kavga etmeden, “Bugünden sonra yo-
lunuza tek başınıza devam edeceğinizi, eşlik etmemesi gerek-
tiğini, bugünden sonra ayrı yollarda yürüyeceğinizi, onun ar-
kadaşlığını istemediğinizi” her fırsatta sesli olarak söyleyerek,
telkin çalışmaları yapın.
SİGARA İLE VEDALAŞIN
Beyninizin kabul edip, vazgeçeceği zaman dilimine kadar
gün içerisinde tekrarlayın. Telkin etmek, beynimizin dinledi-
ği en kısa ve etkili komut yöntemidir. 10 cm. uzunluğunda bir
maddenin insan aklını zekasını yenebilmesi, hakimiyet kur-
masını kolay olmamalı ve buna da izin vermemek gerekiyor.
21 günlük süreçte, bu telkinlere devam edilmelidir. İlk 21 gün
önemli olduğundan, özellikle sigara içen kişileri çevrenizden
uzak tutmaya çalışın. Var olan içme isteğini, yılların alışkan-
lığını ortam, koku, duman tetiklememeli. Bu konuda bilinçaltı
çalışmalar yapan dernek ve kurumlardan destek almak faydalı
olacaktır.
Sigaranın yerine başka bir şeyleri koymadan, telkin çalış-
malar yaparak bırakmayı başarın. Sigaranın yerine kuruyemiş,
sakız, aburcubur yiyecekler vs tüketmeyin, bunlarla sigarayı
takas etmeyin. Sigarayı bıraktıktan sonra çok kilo aldım diyen
kişileri çevremizde duyarız. Sigaradan uzak kalındığı için stre-
se girip yemeğe düşkünlük göstererek, bilinçsizce yemek tüke-
timi kontrolsüz kilolar gelebilir. Aman dikkat A Yağmurdan ka-
çarken, doluya tutulmaya hiç gerek yok. Sigaradan kurtulmak
için obez olmak da (!) gerekmiyor. A Bunun tam tersinede tanık

121
 SİBEL İNAN

olabiliriz. Sigara içerken zayıflıyorum, iştahım kapanıyor ve

sırf bu yüzden sigara kullanıyorum diyen kişilere de rastlamak
mümkündür. Kilo vermek/kilo almamak adına, iradeyle akıla
/mideye söz geçirmeyip zehiri tüket(me)mek, farklı hastalıkla-
ra ve sağlıksız günlere davetiye çıkartmak ne kadar doğru bir
davranış şekli olabilir ki (!) Mazeretler üretmek yumurcak akıl
için zor değildir, önemli olan irade ve kararlılık ile yürünecek
sağlıklı yolun haritasını çizebilmektedir. Sigara krizi geldiğin-
de, mutlaka birşeylerle meşgul olun.
Kriz süreci kısa bir süre daha devam edip geçecek ve bir
süre sonra yine tekrarlanacakır. Her kriz geldiğinde, eylem-
sel bir şey yapmayı deneyin. O an yürüyün, koşun, konuşun,
spor yapın işinize kanalize olun, wc. gidin, ev işi yapın, araba
kullanın dans, edin, şarkı söyleyin, duşa girin. Kriz zamanını
yönetin ve gelip geçmesini takip edin. Sigarayı bırakmanın en
etkin ve faydalı yolu spora başlamaktır. Spor yaparken sigara
aklınıza gelmeyecek, yaptığınız eyleme kanalize olacaksınız.
Tenis maçı oynarken, maçın ortasında ara verip sigara içilmesi
zor hadisedir. Bisiklet, dalış, sörf, yelken, tenis, yüzme, fitness
gibi spor alanlarında sigara içmeye zaman açılamayacağından
bünyeden, beyinden yavaş yavaş soyutlanacak, ilk günlerde
etkisi yoğun olan krizlerin şiddeti düşecek, kriz sayısı azala-
caktır. Hadi, dümene geçin ve dumansız günlere doğru, hep
birlikte yelken açalım.
“Bir nefes, bir hayat”

İçsel Yolculuğa Yönelişin Rotası

İş yerinde masamda çalışmaktayım. Kim olduğunu halen

bilmediğim bir kişiden elektronik posta kutuma bir e-mail
geldi. İş ortamımda çok zamanım olmadığından tanımadığım

122
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

kişilerden ve iş konuları dışında gelen e-mailleri okuma-

dan genelde silerim. Nedense, bunu açıp okumak istedim.
Hikayesinin benimle örtüşen çok benzeşik yanı var, De ja
vu gibi bir şey dediğimi hatırlıyorum. E-postayı yazan kadın
Crohn hastasıydı.
Tanısı, çok zaman sonra konulmuştu. Bu yorgun, yıpran-
mış hayat öyküsüne saklanmış olan ve de karbon kağıdı izler,
beni derinden sarstı. Hastalık sonrasında Reiki ile tanışarak
şifa çalışmaları yaptığını, Tibet’in Gençlik Pınarı isimli kitabın
içindeki egzersizleri uyguladığını, bu şekilde rahatlama sağ-
ladığını, hayatında oluşan mucizevi değişimleri anlatıyordu.
Tanımadığım bir kadın tarafından, adresime nasıl düştüğünü
halen bilmediğim bu e-mail hayat yolculuğumda yeni bir kapı-
yı araladı. Hiçbir şey nedensiz ve tesadüf olmayacağı gibi her
şeyin zamanı geldiğinde hayat sahnesinde aralanması gereken
bir perdesi mutlaka vardır. Kitabevine giderek, sözü geçen ki-
tabı alıp merak içerisinde okudum. Tibet bölgesinde Avrupa
ve Amerika’da yaşayan rahiplerin yaşantılarından, inançların-
dan, kültürlerinden yola çıkarak; o bölge insanları tarafından
yüzyıllardır bilinen, mistik, fiziksel özellikleri içeren uygula-
malar hakkında bilgiler vardı. Özellikle bazı egzersizlerin dü-
zenli yapılmasıyla, bedensel gençlik ve zindelik sağlanabile-
ceği belirtilmekteydi. Bedenimizde çakra adı verilen 7 enerji
merkezi (girdabı) mevcut olup tüm sistem, bu merkezlerden
yayılan enerjiyle kontrol edilmekte ve birbiriyle ahenk için-
de çalışmaktadır. Tibet kültüründe bu şekilde yer alan ener-
ji merkezleri (çakra) ve prana enerjisiyle yönlendirilen organ
faaliyetleri Çin tıbbında 5 element olarak tanımlanmakta chi
enerjisi adı verilen yaşamsal enerjinin meridyen adı verilen 14
hat üzerinde dengeli bir şekilde dolaşmaktadır. Bu akışta bir
bir aksaklık olması halinde hastalıkların ortaya çıktığına ina-
nılmaktadır. Chi enerjisini daha iyi anlamak, öğrenmek ve şifa
aracı olarak kullanmak adına araştırmalarım, beni bir dernekle

123
 SİBEL İNAN

buluşturdu. Reiki (chi enerjisi) ile bir salı öğleden sonra tanışa-
rak, T…. Hoca’yla farkındalıklı olan gelişim yolculuğuna çıktık.
O tarihlerde enerji çalışmaları ile yoğunlaşarak taşlar, bioener-
ji, yoga, meditasyon çalışmalarıyla birlikte hayat yolculuğum
çok daha renkli ve de enerjlili hale geldi A Reiki 1- Reiki 2- Reiki
3- Mor ışık enerjisi -Kurtuluş Enerjisi, Güneş Enerjisi olarak şifa
çalışmalarına başlayıp, kadim bilgiler enerji üzerine eğitim ve
seminerlere katıldım.
Bir e-mail ile yolumun bu kanalla buluşması sonucunda,
bio enerji çalışmaları içerisinde farklı enerjileri deneyimleye-
rek farkındalık bilincim artarak spritüel dünyanın kapısından
geçip, bilgi anahtarına ulaşmak adına deneyimler yaşadım.
Meditasyon çalışmalarında içe dönüşlerim, iç’le konuş-
malarım kayboluşlarım, buluşmalarım hiç’lik içinde anlam
kazanmaya başlamıştı. Bu eğitimlere bir zaman sonra, nefes
teknikleride eklendi ve yoga okulunda nefes eğitimleri almaya
başladım.
“Yaşamın kendisi ve özü nefestir.”
Asıl mesele; Sağlıklı kanaldan ve doğru nefes almaktır.
Doğru nefes alınmadığında çabuk hastalanır bağışık sistemi
zayıflar. Organlar nefesle beslenmektedir. Nefes, tam ve doğru
şekilde alınmıyorsa sinirli ve gergin olunur hatta tutulan ne-
fesler yüzünden, anı yaşamak yerine geçmiş yaşanır. İçimizde
toksinler, negatif duygu ve düşünceler biriktirir. Doğru nefes,
derin, akıcı, bütünsel yani hem karında hem göğüste olmalı-
dır. Doğru nefes bir bebeğin nefesi gibi karından alınan nefes-
tir. Bebekler nefes alırken, alıp vermede bekleme yapmazlar.
Şunu gözardı etmeyelim ki, bir bebek doğarken yuttuğu oksi-
jen ve nefesle doğum anında dünya ile buluşuyor.
İlk çığlık, ilk nefesle yaşama bağlanıyor. Doğru nefeste so-
lunum sistemi ilk önce karında başlar ve okyanustaki dalga
misali tüm vücuda yayılır. Doğru nefes havayı ciğerlere tam
olarak doldurmak, nefes alıverişi sırasında diyafram kasını

124
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

kullanmaktan geçmektedir. Doğru nefes diyafram kası üzerin-

den alındığında kalbi rahatlatır. Yaşam enerjisini harekete ge-
çirerek, sindirim sistemi ve boşaltıma katkıda bulunur. Hatta
kilo vermeye vesile dahi olabilir. Seratonin hormonu harekete
geçtiği için, negatif duygu selinden Pozitife geçilir. Doğru nefes
ile hayatın içerisinde kararlı, dingin, atik, enerjik ve mutlu ol-
mak çok daha kolaydır. Nefes koçlarından, birkaç seans alarak
daha sağlıklı ve doğru nefese kavuşabilirsiniz. Sağlıklı nefes
alma yöntemlerini öğrenmenizi tavsiye ederim.

Enerjiyi Kullanma Rehberi

Fiziksel olarak bir hastalığın ortaya çıkması enerjinin o böl-

gede tıkanmasıyla meydana gelir. İstisnasız olarak tüm hasta-
lıklar fiziksel ve ruhsal boyuttaki tüm travmaların sıkıntıların
vücudumuzdaki yansımasıdır. Reiki’ye göre evrendeki tüm
canlı, cansız varlıklar bir enerjidir. Reiki evrende tüm pozi-
tif enerjilerle bizim dengemizi kurmaya çalışan bir sistemdir.
Reiki şifa enerjisi çalışmaları yaparak kısa zamanda yaşamım-
da değişimler olmaya başladı. O süreç içerisinde deneyimle-
rim, aldığım vizyonlar zamanı geldiğinde başka bir kitaba
konu olarak düşecek. A
Evrenden gelen ışık ve enerjiyi şifa olarak kendimize ve-
rirken ya da bir başkasına yönlendirirken sadece niyet edin.
Benim naçizane görüş ve düşüncem birileri tarafından inisiye
olmanıza gerek yok. Hepimiz evrenden akan enerjiyi almaya
ve vermeye açığız. Bunun maddiyat karşılığında bir başkası
tarafından verilmesi ve öğretilmesi bence saf enerjinin ruhani
boyutunu çok dünyevi kılmaktadır. Manası, maneviyatı mad-
desel hale dönüştüğünde, bana göre özü ve kaynağın amacı
bozulmaktadır.

125
 SİBEL İNAN

Altını çizmem gereken önemli not ise; Çakralar kapalı, çak-

raları açıyoruz diye bir takım eğitim ve destekleyici şifa çalış-
maları yapılmaktadır. Hiç kimse bir başka kişinin çakrasını
açamaz. Ancak kişi kendi üzerinde çalışarak çakralarını açabi-
lir. Bioenerji yöntemleri ile uğraşan kişiler yol gösterici olabilir,
yolculuğa eşlik eder, kılavuzluk, rehberlik yapabilir. Bu türlü
beklentilere girerek bedeller ödemeyin. Herkes evrensel ener-
jinin şemsiyesi altında geçirgen bir enerji kanalıdır. Radyo an-
teni gibi şifa vereceğiniz kişiye dokunmak, kendisinin yüksek
iradesinden izin isteyerek niyetimiz ile bizde olan chi enerjisi-
ni, yaşam enerjisinin dokunduğumuz kişiye serbestçe akması-
nı sağlamak yeterli olacaktır. Hastalıklar psikolojik baskılarla
bilinç altımızda oluşan travmalar, üzüntüler ile ortaya çıkıyor.
Bedenimizde ve ruhsal boyutumuzda blokajlar oluşturuyoruz.
O noktalar saf enerji ile yıkandığında hayatın daha aydınlık,
daha verimli enerjinin daha yoğun aktığına tanık olacak, his-
sedecek, göz ve gözelerinizin açıldığını fark edeceksiniz. Gönül
gözü ve üçüncü gözün ardından baktıklarınız, algıladıklarınız
iç’e dönüş yolculukları yoğunlaşacak ve her yolculuğun so-
nunda vardığınızın aslında kendiniz, evrensel boyutunuz, bü-
tünüze giden yoldaki nefsiniz olacağını unutmayın.
Hastalığıma deva, şifa arayışı içerisinde çakralar üzerinde
enerji çalışmaları yapmaya başladım. Aslında, hayatın bir tül
perdenin ardında saklı olduğunu anlamaya, deneyimlemeye
başladığımı fark ediyordum. Spiritüel alanda yürümeye başla-
dıktan sonra hastalığıma şifa bulmak adına girilen bu yolun
sebepsiz olmadığını, nice bilgi ve şifayı öğrenip derlemenin,
aktarmanın bir görev olarak hayatıma düştüğünü, bugünümde
daha net idrak edebiliyorum. En önemli konu ise; bunu yap-
manız gerektiğini, size kimse söylemiyor, bunu hissediyor ve
biliyorsunuz. Enerji kanalı ve varoluş sebepleri üzerinden ses-
siz bir anlaşmaya tanıklık edilmiş olunuyor.
Karşımıza çıkan olayların, hastalıkların, insanların,

126
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

yüklenilen bilgi ve deneyimlerin şifa olması adına, açılan ka-

pıdan girilmesi gerektiğini yolculuğumda mana akışımın böyle
tekamül ettiğini hissettim.
İşte, o zaman her şey aydınlandı ve tüm legolar akıl hanem-
de yerine oturarak, satırlara taşındı. Kavramlar yerlerini değiş-
tirerek adı Crohn olan bu hastalık dahi, çok endişelendirmez
oldu. Yorgunluk, stres olarak hayat sahneme düşen olayların
ve de başrolünde olan insanların; beni çok yıprattığını ötesin-
de egolarımızla sarıldığımız işimizin, mesleğimizin, yalancı
zaferlerimizin bizi ne çok hırpaladığını, anlar oldum. Bunları
serbest bırakarak manaya vardığımda ise, omuzlarımdan bir
yükün kalktığını hissederek özgürleştim, hafifledim. Bir şey
var ki; insan olmanın öğrencisi olduğumuz bu yol ve yolcu-
lukta vazifeler asla bitmeyecektir. Harfleri, kelimeleri topla-
ma, derleme yolunu seçtikten sonra, bunları şifa kelimesiyle
harmanlayarak YALNIZ DEĞİLSİNİZ diyerek satırlara akarak /
aktararak sizlerle buluşmayı başardım. Her satıra şifa dileği-
mi ve de bilgileri olumlayarak aktardım. Siz, kitabın içerisinde
gezinip bu satırları okurken dahi enerji kanalında buluşup,
birbirimize şifa olacağımızın inancı içerisindeyim. Bizler bir-
birimizin yüzü ve yansımalarıyız. Crohn yada bir başka isim
altında olsak da yüzleşmelerimiz, buluşmalarımız bir ve aynı.
Alma-verme dengesi içerisindeyiz.
Enerjiler kendine alan açarak, birbirini tedavi edecektir.
Kimin neye, ne kadar ihtiyacı varsa; okuduklarından, kelime-
lerdeki enerjilerden ihtiyacı olan kısmı alacak, bilgiyle enerjiye
ulaşılacaktır. Alma-verme dengesinde buluşmalar, hayatın te-
razisinde saklıdır gerçekler.
İçe bakmayı asla ihmal etmeyin ve yolculuğunuz tadını çı-
kartın. Raydan, yoldan çıkmadan tekrar satırlara kitabın ana
konusuna döneyim. Bukleli, nazlı bağırsağımı anlatırken ne-
redeyse, oyunu bir kez daha bozarak bireysel gelişim konulu
kitaba dönüştüreceğim AA

127
 SİBEL İNAN

Ayurveda

Vücut Tipimizin Keşfine Yolculuk

İnsanlar arasında hem fiziksel hem de psikolojik olarak
büyük çeşitlilik var. Ayurvedada canlı bireyin durumu in-
san olarak hem sağlıkta hem hastalıkta en önemli faktördür.
Ayurvedaya göre hastalık kendine ait bir varlığa sahip olma-
yıp bireyin tabiatından veya davranışlarından kaynaklanan
bünyesel dengesizliklerin bir komplikasyonundan ibarettir.
Alternatif tıbba göre hastalık içsel yanlış işlevlerin bir ürünü-
dür. Ayurveda bütün vücut fonksiyonları dış evrendeki hare-
ketlere kıyasla açıklar. Dış alemdeki üç ana güç Güneş, Ay ve
Rüzgar’dır. Güneş ateşle temsil edilen dönüşüm enerjisidir.
Ayurvedaya göre insandaki biyolojik ateş mizacına karşılık
gelir ve adı Pitta’dır. Ay toprak ve suyun birleşimiyle temsil
edilen serinletici güçtür. İçimizdeki biyolojik su mizacına te-
kabül eder ve adı Kafa’dır. Rüzgar ve hava birleşimiyle temsil
edilir, hareket İlkesidir. Biyolojik hava mizacına tekabül eder
ve adı Vata’dır. Bu üç güce Ayurveda’da Doşa’lar (Dosha) denir.
Evrende bu üç gücün dansı süreklidir ve doğum anında hangi
doşa veya doşalar hakimse bireyin zihin beden tipi ona göre
oluşur. Dış şartlar, beslenme ve başka faktörler bu doşa’larda
değişiklik yapsa da, genelde hayat boyu kalıcı bir faktördür.
Anlaşılacağı üzere aslında üç ana mizacımız ve yapı taşımız
vardır.

Vücut tipimizi birlikte bulalım (TEST)

Değerlendirme
Bu madde bana çok uyuyor : 5 puan
Bu madde bana uyuyor : 4 puan
Bu madde bana bazen uyuyor : 3 puan
Bu madde bana nadiren uyuyor : 2 puan

128
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bu madde bana uymaz : 1 puan

Bu maddenin benimle hiçbir ilgisi yoktur : 0 puan

Aşağıdaki bir soruya 0’dan 5’e kadar puan verin. Puanların

toplam değerlendirmesi üzerinden vücut tipi bulunmuş olur.
Yüksek puan alınan bölüm vücut tipini tayin eder.
Puanlarda eşitlik, denklik olursa o zamanda “Karma bir
vücut tipi” olduğu cevabı ortaya çıkacaktır. Beden, besleme
ve davranış biçimine girildiği zaman sağlıklı olmak adına bir
adım daha atılmış olur. Bu test ile bedeni daha iyi tanımaya
başlayacak ve ona göre davranarak hayatı planlayabileceksi-
niz. Hadi kolay gelsin A

129
 SİBEL İNAN

VATA BEDEN TİPİ TESTİ

0 1 2 3 4 5 puanları vererek değerlendirin.

1- Yeni şeyleri çabuk öğrenirim.

2- Çabuk Unuturum.
3- Karar vermekte zorlanırım
4- Sürekli bir şeyler düşünürüm.
5- Hareketli bir yapım vardır; bir dakika
durmaktan hoşlanmam.
6- Çabuk sıkılırım.
7- Doğal yapım çok kuvvetli ve hayat doludur.
8- Endişeli bir yapım vardır.
9- Hızlı konuşurum.
10- Konuşkanımdır.
11- Reflekslerim kuvvetlidir.
12- Ruh halim çok kolay değişir.
13- Yaratıcıyımdır.
14- Soğuk havaya dayanıksızım, sevmem.
15- Kapalı havaları sevmem.
16- Cildim özellikle kışın kuruma eğilimindedir.
17- Genelde ince bir vücut yapım vardır,
kolay kilo almam.
18- Bağırsaklarımda gaz olur.
19- Kabızlık çekerim.
20- Genelde uykuya zor dalarım,
gece uykum hafiftir.
21- Kendi kendime bırakıldığım zaman,
yemek ve uyku alışkanlıklarım düzensizdir.

130
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

22- Hareketlerim hızlı ve aktiftir, enerji

birden patlak verir.
23- Kolay heyecanlanırım.
24- Genelde ellerim ve ayaklarım soğuktur.

VATA BEDEN TİPİ TESTİ Toplam

PİTTA BEDEN TİPİ TESTİ

0 1 2 3 4 5 puanları vererek değerlendirin.

1- İradem çok kuvvetlidir ve bir dereceye

kadar güçlüyümdür.
2- Sıcak hava beni çok rahatsız eder veya
yorgun düşürür.
3- Her zaman belli etmesem bile kolay kızar
ve öfkelenirim.
4- Sabırsızımdır.
5- İştahlıyımdır. Rahatlıkla büyük porsiyonlar
halinde yiyebilir ve hazımsızlık çekmem.
6- Özel hayatımda veya iş hayatımda kendimi
etkili ve yeterli bulurum.
7- Başkalarının soğuk bulduğu mekanlar bana
sıcak gelir.

131
 SİBEL İNAN

8- Kolay öfkelenir ama sonra çabuk sakinleşirim.

9- Faaliyetlerde aşırı titiz ve düzenliyimdir.
10- Bunlardan biri veya birkaçı benim saç
yapıma uyar.
11- Saçlarım erken beyazladı.
12- Saçlarım çok dökülür.
13- Saçlarımın doğal rengi kırmızı veya kızıl.
14- Eğer bir öğünü kaçırırsam veya yemek
saatini geciktirirsem rahatsız olurum.
15- Dondurma gibi soğuk yiyecekleri,
içecekleri çok severim.
16- Meydan okumak hoşuma gider ve istediğimi
elde ederim.
17- Acılı ve baharatlı yiyecekleri severim;
ama bana dokunur.
18- Anlaşmazlıklarda olmam gerektiği kadar
hoşgörülü değilimdir.
19- Hem başkalarını, hem de kendimi eleştiririm.
20- Kolay terlerim.
21- Bağırsaklarım düzenli bir şekilde boşalır.
22- Kabızlık çekmem.
23- Dışkım yumuşaktır.
24- Dışkım koyu sarıdır.
25- İdrarım koyu sarıdır.

PİTTA BEDEN TİPİ TESTİ Toplam

132
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

KAPHA BEDEN TİPİ TESTİ

0 1 2 3 4 5 puanları vererek değerlendirin.

1- Önemli bir rahatsızlık olmadan, rahat

öğün atlayabilirim
2- Çok derin uyurum.
3- Uzun saatler uyumayı severim.
4- Soğuk ve nemli hava beni rahatsız eder.
5- Çok hızlı öğrenmem ama güçlü bir hafızam
vardır.
6- Saçım kalın, koyu ve dalgalıdır.
7- Cildim beyaz renklidir.
8- Kolay öfkelenir ama sonra çabuk
sakinleşirim.
9- Genelde sakinimdir, kolay öfkelenmem.
10- İri, sağlam bir vücut yapım vardır.
11- Fazla uyumaya eğilimim var,
sabah zor uyanırım.
12- İş yaparken sakinimdir. Olaylar beni
çabuk germez.
13- Yumuşak bir tonda konuşurum.
14- Sakin, sevgi dolu, bağışlayıcı bir yapım
olduğu söylenir.
15- Kolay sinirlenmem.
16- Fiziksel olarak çok güçlü ve dayanıklıyımdır.

133
 SİBEL İNAN

17- Sindirimim yavaştır ve yemek sonrası

ağırlık hissederim.
18- Aşırı tükürük salgım vardır.
19- Vücudum şişer veya ödem yapar.
20- Sinüzit sorunum vardır.
21- Yumuşak, nemli ve pürüzsüz bir cildim
vardır.
22- Yavaş yemek yerim, faaliyetlerim yavaş ve
düzenlidir.
23- Yavaş ve ölçülü yürürüm.

KAPHA BEDEN TİPİ TESTİ Toplam

Evet, bir aşama daha yaşadınız ve artık vücut tipinizi bili-

yorsunuz.
Bölümlere verdiğiniz puanların toplamında, en fazla hangi
bölüm çıkıyorsa vücut tipinizi öğrenmiş olacaksınız.
Bölümler arasında iki bölümün puanları eş ise yüksek puan
olan bu iki grup sizi yansıtacaktır. (örn. Kapa / Pitta gibi)

3 vucut tipinden VATA’yı tanımak

Toplamın sonucunda VATA tipi çıktıysanız, nasıl birisiniz?
İşte, buyrun cevabı satırlara serilmiş halde bekliyor.
• Vata bireyleri genelde ince, uzundur, vücut kuvvetleri
azdır.
• Genelde kilolu değildir, kasları iyi gelişmemiştir.
• Sindirimleri, metabolizmaları değişkendir.
• Hastalıklara ve sıcak soğuk gibi faktörlere karşı zayıftır.
• Hava değişimlerinden kolay etkilenirler.

134
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

• Gergin ve hassastırlar, odaklanma güçlüğü çekerler.

• Bol bulunan heyecanı, yaratıcılıklarını azimle uygular-
larsa hayatta çok şey başarırlar. Fazla fiziksel aktivite,
konsantrasyon gerektirmeyen, çok soğuk, kuru olmayan
işleri tercih etmelidirler.
• Sinir ve kemik hastalıkları sorunu çıkar, kilo kaybı ve ka-
bızlık gözükür.

Vata Tipi Kişiler Nasıl beslenmeli?

• Vatalar, her alanda sıcaklık arayan insanlardır.
• Soğuk ve rüzgar Vata’nın dolaşımını kısıtlar, sorun yara-
tır.
• Vataların sindirim ateşi fazla değildir. Çiğ gıdalar fazla
sindirim ateşi ister. Soğuk yiyecekler ve pişmemiş gıda-
lar önerilmez.
• Lahana, brokoli, karnabahar brüksel lahanası gibi gaz
yapan sebzeler kesinlikle çiğ yenmemelidir.
• Marul salatası ya da buharda pişirilen sebzeler idealdir.
• Hububatlardan siyah ve sarı mercimek, soya fasülyesi,
Basmati ve kahverengi pilav, yulaf ve buğday ürünleri,
Mayasız ekmek, soda ekmeği, lavaş ekmeği önerilir.
• Meyvelerden tatlı, sulu, olgunlarından seçerek (elma,
armut, kavun ve kuru meyveler hariç).
• Yumurta tek olarak değil, yemek içinde tüketilmesi öne-
rilir.
• Şeker vataya iyi gelmez.
• Susam yağı, suyu alınmış tereyağ, soğuk sıkma zeytin-
yağı, Tarçın, karabiber, zencefil, kişniş, kimyon, tuz, ka-
ranfil, hardal tohumu tüketimi vücuda iyi gelir.
• Fındık, fıstık, ceviz gibi kuruyemişler iyi çiğnenmelidir.
• Vatalar genelde vejeteryan olmayı seçerler.
• İştahları da düzensizdir sık sık öğün atlarlar.

135
 SİBEL İNAN

• Tüm yiyecekleri özellikle proteini sindirmede güçlük çe-

kerler.
• Protein ihtiyacını beyaz et ve balıktan almaları önerilir.
• Hazmedilemeyen et toksine dönüşür, hastalığa neden
olur.
• Vatalar kafein almamaladır.
• Vataların beslenme oranları 20/40/40 olmalı, 20% pro-
tein. 40% karbonhidrat ve 40% yağ. Yemek yedikten
sonra bir süre dinlenmelidir. Akdeniz ülkelerinin öğle
yemeği sonrası siesta alışkanlığı yerindedir.
• Ana öğün öğle yemeği olmalı, saat 11 ile 14 arası olmalı,
bu zaman aralığı sindirim sisteminin en iyi çalıştığı za-
mandır. Akşam yemeği daha hafif olup saat 20’den son-
ra yemek yenilmemelidir.
• Egzersiz hafif ve zorlamayan bir egzersiz olmalıdır. Yoga,
t’ai chi, yürüyüş, yüzme, bisiklet olabilir.
• Gece aynı saatte ve erken yatmalılar. Bu tüm beden tip-
leri için geçerlidir. Saat 22.00’de yatarlarsa ancak 23.00
gibi uyurlar.
• Meditasyon vata için elzemdir ve meditasyon zihin
detoxudur.
• Vata mantraları “şrim, ram ve hrim”dir. Ağız içinde al-
çak sesle tekrarlanırlar. Bu yüzden önce 10 dakika medi-
tasyon çözümdür.

PİTA’yı tanımak
Gelin Pita’yı tanıyalım, nasıl bir kişilikmiş, görelim.
• Pitta tipleri orta boy ve yapıda, vücutları köşeli, çıkıntılıdır.
• Kan dolaşımları iyi, elleri ve ayakları sıcaktır.
• Hızlı ve güçlü bir sindirim sistemleri vardır ve kilo al-
mazlar.
• Serin içecek ve yiyeceklere ihtiyaç duyarlar.

136
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

• Pitta tiplerinin cildi yumuşak, yağlı ve kadife gibidir.

• Erken yaşlarda saçlara ak düşme veya kelleşme eğilimi
vardır.
• Gözleri keskin, nüfuz edicidir.
• Çalışma kapasite ve güçleri ortalama, zekaları keskin,
algıları açıktır, çabuk kavrarlar. Toparlayıcı, çözüm
odaklıdırlar.
• Doğuştan liderdirler. Toplumda zengin ve rahat konum-
ları olur.
• Serin bir yerde çalışmaları gerekir.
• Bedenleri asitlidir.
• İştahları ve su ihtiyaçları fazladır. Bir pittaya hadi bu
akşam yemeği yemeyelim geçiştirelim diyemezsiniz.
Acıktığı zaman yanına yaklaşılmaz, öğün atlamayı sev-
mezler.
• Metabolizmaları hızlıdır. İyi sindirip dönüştürdükleri
gibi boşaltımları da iyidir, genelde yumuşaktır.
• En fazla sıcak ve güneşte kalmaktan şikayet ederler.
• Psikolojik olarak agresif, kızmaya eğilimlidirler.
• Dinamik, yaptıkları işe odaklanan kararlı insanlardır.
• Kendilerini iyi ifade ederler, güçlü fikirleri vardır.
• İyi liderler, öğretmenler toplumu yönlendirenler çıkar.
• Pittanın bedendeki tahtı ince bağırsaktır.
• İyi odaklanırlar ve her anlamda sorumluluk alabilirler.
• Fiziksel özellikleri yağlı, sıcak, hafif, hareketli ve akıcıdır.
• Pittalar yaz aylarında serinletici ve çiğ yemekler seçmeliler.
• Pittanın en aktif olduğu anlar sabah 10:00 ile öğleden
sonra 14.00 ve gece 22.00 ile sabah 02:00 arasıdır.
• Cilt döküntüleri, yanma hissi, ülser, ateş, ilhitaplanma,
kolit, Boğaz ağrıları, çabuk değişen ruh hali, kızgınlık,
kıskançlık gibi durumlar Pita’da sıklıkla gözükebilir.

137
 SİBEL İNAN

• Pittadaki su elementi nedeniyle sık idrara çıkar.

• Dengesi bozulmuşsa mide ve incebağırsak rahatsızlıkla-
rı ortaya çıkar. Sindirim sıkıntıları ve kan enflamasyonuna
kadar ulaştığında oto-immün hastalıklara kadar varır.

Pitta Tipi Kişiler Nasıl Yemeli? Nelere dikkat Etmeli?

• Pittalar ateşli ve sıcak kanlı oldukları için serin ortamlar.
• Sıcak su banyoları.
• Acı kırmızı biber ile dengeden çıkarabilir.
• Domates ve papaya dışında tüm tatlı olgun meyveler
• Sütlü yiyecekler, taze, yumuşak peynirler, dondurma,
sert eski peynir ve yoğurt pek yenmemeli.
• Yoğurdun ekşiliğini almak için tarçın, zerdeçal ve kişniş
eklenebilir.
• Arpa, buğday ve basmati pilavı uygundur.
• Pittaların daha fazla proteine ihtiyaçları vardır.
• Mercimek haricinde hububatlar
• Soya, maş (mung) fasulyesi, nohut ve kırmızı fasulye tü-
ketebilirler.
• Turbun yeşil yaprakları, maydonoz, semizotu, ıspanak,
brokoli, karnabalar, kuşkonmaz, salatalık, yeşil fasulye, ka-
bak, tatlı kabağı, bamya, marul gibi yeşil sebzeler yaralıdır.
• A, B comleks, kalsiyum, magnezyum, demir desteği
alınmalıdır.
• Tarçın, kişniş, zerdeçal, rezene, dereotu, nane, mayda-
noz iyi gelir.
• Sarımsak en tetikleyici sebzedir, kaçınılmalıdır.
• Tatlandırıcı olarak pekmez, eki bal hariç hepsi iyidir,
kullanılır.
• Yeni bal tercih edilmelidir tüketilen bal 6 aylık olabilir.
• Ayçiçekyağı, zeytinyağı, suyu alınmş tereyağı, tuzsuz te-
reyağı tüketilmelidir.

138
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

• Fındık, fıstık gibi yağlı kuruyemişlerden kaçınmalıdır.

• Kırmızı et, deniz ürünleri ve yumurta az tüketim olmalı,
• Et olarak tavuk, hindi ve keklik eti önerilir.
• Pittalar isterlerse gayet kolay vejeteryan olabilir.
• Yağlı et aşırı yağlı besinler sindirim sorunu yaratır.
• Tehlike aşırı yağlı yemeklerdir, safra keselerini ve kara-
ciğerlerini yorar, kiloya neden olabilir.
• Pittalar için protein, karbonhidrat ve yağ oranı 30/50/20
olmalı.
• Pitta en fazla karbonhidrata ihtiyacı olan beden grubudur.
• Kafein, çikolata, çay ve tütünden uzak durulmalıdır.
• Sabahları bir bardak ılık su sindirimi düzenler.
• Açık havada yapılan spor güneşte kalmamak şartıyla,
yürüyüş, yüzme, aerobik, bisiklet tüm beden tipleri için
iyidir.
• Her gece 22.00 civarında yatmaları önerilir, el ayaklara
hindistancevizi yağıyla masaj iyi gelir.
• Düzenli meditasyon, yaşamlarına huzur ve mutluluk ge-
tirir.
• Bağışlama, sevgi, merhamet konusunda yoğunlaşılmalı-
dır.

KAPHA’yı tanımak
Varoluşun temelindeki 5 temel elementten toprak ve suyun
karışımının bedendeki tezahür halidir. *Bedendeki plazma ve
mukusa tekabül eder.
• Bedendeki büyüme, gelişme, çoğalmadan sorumludur.
• Ortala kalın vücut, güçlü kas iskelet sistemleri vardır.
• Ortalamanın altında uzunluk, bedenler büyük, geniş,
dolaşımları zayıf, ciltleri kalın ve nemlidir.
• İştahları açık, metabolizmaları yavaş, boşaltım tembeldir.

139
 SİBEL İNAN

• Rutubet ve soğuk sevmez, güneşe dayanıklıdır.

• Doğuştan kuvvetlidir.
• Etleri, kemikleri, saçları, dişleri iyi gelişmiştir.
• Bağışıklık sistemleri kuvvetli, canlılıkları yüksektir.
• Sakin, memnun, sadık istikrarlıdırlar. Affedici yapıları
vardır.
• Açgözlülük, şehvet ve aşırı bağımlılık
• Kaphanın vücuttaki yeri göğüs ve ciğerlerdir. Vücudun
mukus üretimiyle ilintilidir.
• Sinüsler hareketlidir ve mukus fazlalığı vardır.

Kaphaa Tipi Kişiler Nasıl Beslenmeli?

• Gün içinde sıcak su içmek boşaltım sistemine iyi gelir.
• Yemeklerden sonra rezene tohumu çiğnenebilir.
• Bedeni soğuktur, kendini sıcak tutması gerekir.
• Beslenme tarzı buharda pişmiş sebzeler, fasülye, hububat.
• Sıcak, hafif, az yağlı yiyecekler tüketilmeli, soğuk ye-
mekten kaçınılmalıdır.
• Acı, buruk ve kekremsi tatla çok, tatlı, ekşi ve tuzlu az
olmalıdır.
• Kapha kolayca öğün atlar, sonra da çok fazla yiyebilir.
• Süt ürünlerinden kaçınmalıdı. Sütlü ürünleri mukusu
arttırır. Alerjilere, şişkinliğe, bağırsak sorunlarına ne-
den olabilir.
• Bal hariç tüm tatlandırıcılar ve yağlar azaltılmalı.
• Arpa, çavdar, buğday, mısır, pirin, yulaf tüketilmelidir.
• Muz, ananas, incir, Hindistan cevizi, avakado, portakal,
kavun yararlıdır.
• Salatalar, çiğ veya pişmiş sebzeler kaphayı azaltır.
• Tatlı patatesi, domatesi, salatalık ve kabak azaltmalıdır.
• Soya ve kırmızı fasülye haricindeki fasülyeler iyidir.

140
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

• Yağlı kuruyemişler yenmemelidir. Sebzeler iyidir.

• Acı baharatları arttırın; kimyon, karanfil, zencefil har-
dal tohumu pittayı arttırıp kaphayı düşürür.
• Kırmızı et, balık ve deniz ürünleri az tükelimeli, kaphalar
için et yemek kilo almaya bile bile lades demektir.
• Hardal tohumu yağı ya da ayçiçek yağı iyidir.
• Kaphatipinin protein, karbonhidrat, yağ yeme oranı
30/40/30 dur.
• Nasıl dinlenileceğini en iyi bilen beden tipi kaphadır.
Bedenlerindeki atıl enerjiyi hareketlendirir. En uygun
sporlar; Aerobik ve koşu takım sporları.
• Düzenli meditasyon yapmak iyi gelir.

Karma vücut tipleri

Vata - Pitta
• İnce, hareketli, arkadaş canlısı, konuşkan, zeki
• Vata ve Pitta maymun iştahlı ve düzensiz değildir.
• Güçlü sindirim gücüne sahiptir ve soğuğa karşı dayanık-
lıdır. Vata tiplerine göre Pittanın güçlü enerjisine sahip-
tir. Kolaylıkla bağımlılıklara kapılabilirler ve durağanlı-
ğı isterler.

Pitta - Vata
• Kaslı, ortalama bir beden yapısı, hızlı ve iddiacıdır.
• Güçlü bir sindirimleri vardır. Sıcak rahatsız eder.
• Stres altında olurlarsa korku ve öfkeyle hareket ederler. Bu
da onları güvenilmez (tehlikeli), gergin ve katı yapar.
• Yemek yemeyi çok severler.
• Hafızaları güçlüdür iyi konuşmacıdırlar.
Vata - Kapha
• İnce bir Vata beden yapısına sahiptirler.
• Kapha gibi rahat, sakin tavırlıdırlar.

141
 SİBEL İNAN

• Kapha’nın bugünün işini yarına bırakmama özelilkliği

vardır.
• Biriktirmeyi ve tasarruf etmeyi severler.
• Soğuktan hiç hoşlanmazlar.
• Sindirimleri yavaş ve düzensizdir.

Kapha - Vata
• Yapıları sağlamdır ve hareketleri yavaştır.
• Sakindir ve rahattırlar fakat daha az coşkuludurlar.
• Atletik yapıya meyillidirler ve oldukça dayanıklıdırlar.
• Sindirim düzensizlikleri olabilir, soğuktan şikayet ederler.
• Mukusdan dolayı sıkıntı çekebilirler.

Pitta - Kapha
• Kaslı yapıda ve daha iri cüsseli olabilirler.
• Pitta’nın etkisi ve eğilimi ile öfkeli ve eleştirmendir.
• Kafa tipinin kararlılıklarını gösterirler.
• Dayanıklılık ve enerji sahibidirler.
• Asla öğün atlamazlar. Sindirimleri Pitta tipindeyken,
hastalıklara Kapha gibi direnirler.

Kapha - Pitta
• Şişman kişiliklerdir. Yüzleri ve bedenleri yuvarlakdır.
• Yavaş hareket ederler. Değişmez bir enerjileri vardır.
• Kibirli ve eleştirilmeye tahammülsüz olabilirler.

Vata - Pitta - Kapha

Her doşadan eşit miktara sahiptir.
• Uzun bir yaşama, iyi sağlığa bağışıklık sistemine sahip
olma eğilimiyle en dengeli tiptir.

142
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

• Oldukça az sayıda gerçek Vata-Pitta-Kapha tipi vardır.

• İyi işleyen zihinleri vardır, adapte olan, yaratıcı kişiiler-
dir.
• Vata nın vücuttaki yeri kalın bağırsak kolondur.
• Dolaşım sistemi bozukluğu, cilt kuruluğu, damarlarının
cilde yakın olması ve ince yağ tabakası sorunları vardır.
• Rüzgar kuru ve soğuk havadan yakınırlar.
• Sorun yaşadıkları mevsim sonbahardır.
• Aynı saatte yatıp kalkmak, yemek yemek bağırsakların
aynı saatte çalışmasını ve düzenli boşaltımı sağlar.
• Sinirli, dinlenemeyen, kendilerini iyi ifade eden, duygu-
sal olarak hassas, korku ve anksiyeteye yakalanan, ruh
durumlarıyla kolay değişen bir tip çizerler.
• Seyahat etmek özellikle uçak seyahatlari Vata’yı tetikler.
• Uyarıcı ilaçlar, şeker, alkol vatanın dengesini bozabilir.
• Dinlenme, ısı ve meditasyon Vata’yı sakinleştirir.
Yumuşak müzik, derin nefes alış teknikleri ve masaj
Vata’yı dengeler.
• Soğuk ve kuru yiyecekler ve soğuk hava Vata’yı irite eder.
• Sıcak ve nemli yemekler iyi gelir.
• Sonbalar ve kışın aşağı gaz, şişkinlik, ağrıyan eklemler,
cilt saç kuruluğu, kırılan tırnaklar, sinir bozukluğu ka-
bızlık gibi sorunlar zaman zaman baş göstermektedir.

Holistik Yaşam

Bu kitabın oluşumunu çerçevesini çizen, tüm kavramları

yaşam tarzını bir araya getirerek toparlayan, bu kitabın içi ve
içeriğinden akan tüm enerjilerin bütüne vardığında anlam ka-
zandıran en sade, en etkili yöntemi diyebilirim.

143
 SİBEL İNAN

“Tam mesaj” ya da “tam kayıt” demek olan “hologram”

kelimesinden türetilmiştir olup “eksiksiz bütünlük” anlamına
gelmektedir. Bizlere, evrenin bütün bilgilerine sahip bulundu-
ğu gerçeğini açıklar.
Holistik Düşünce; evrendeki her şeyin aynı bütünün parça-
ları olduklarını, birbirlerinden haberdar olup birbiriyle ahenk
içerisinde eşlik ederken tek bir sistem şeklinde hareket edildi-
ğini, iletişim ve etkileşim içinde bulunmanın sebeplerini orta-
ya koyar.
Var olan nedenler diğerlerini etkileyerek değiştirebilir ve yön-
lendirebilir. Her birim, her etken çok önemlidir ve gereklidir.
Gelin şöyle yapalım ve çalışma programımıza bir üçgenin
üç yüzeyi şeklinde önemli olan olguları ele alarak başlayalım.

Fiziksel Sağlık
Daha bir ileriye, dah bir üst düzeye geçebilmek için önceliğimi-
de fiziksel sağlığı elde etmek ve korumak gerekiyor. Eğer herhangi
bir sağlık problemi varsa, zihinsel ve ruhsal anlamda gelişmeniz
mümkün olmaz, tıkanıklık meydana gelir.

Zihinsel Sağlık
Fiziksel açıdan sağlıklıysak, zihinsel düzeyde çalışmaların
aşamasına gelinmiş, o merdivene çıkılmış olunur ki istenilen
budur. Beynimizi daha aktif, daha verimli kullanabilmek, öğ-
renmek ve öğretebilmek, çevremizdeki kişiler ile iyi ve kaliteli
iletişim kurabilmek istiyorsak kendimizi doğru ve anlaşılır ifa-
de etmemiz ve bu enerjiyi doğru kanal ile geçirmemiz gerek-
mektedir.
Dünya hayatında başarılı olmayı öğrenmekse seçimdir.
Hangi yolda yürüyeceğimizin kararı yüksek irademizle tayin
ederek sevk olduğumuz yolda, karşımıza çıkan tüm deneyim-
leri kazanmalı ve bunları bütün ile buluşturmalıyız.

144
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Ruhsal Sağlık
Beynimizin daha fazla bölümünü kullanıma açarak,
İnsanlarla, evrenle doğru iletişim kurabilmek, anlaşılır olmak,
başka insanları daha iyi anlamanın metotlarını öğrenince, sı-
rada ruhsal sağlık yer alıyor. 21. yüzyıl modeli insan tipi olarak
belirlenen insan kalitesi özelliklerini desteklemek için bece-
rekli, başarılı, zeki ya da akıllı olmamız gerekmektedir. Buna
da ulaşmak için Holistik Kararlar ve Doğru düşünme kriterleri,
Doğru analiz etme yetenekleri, sezgisellik, farkındalık konula-
rında sıçramalar ve bilgiyi enerjiyle bütünleştirme yolları önü-
müze açılıyor ve arınmış insanlar haline gelmenin yolunda yü-
rümek adına adımlar atmamız gerekiyor. Holististik felsefe ve
yaşan biçimine erişilir. Kitabının içeriğinde anlattığım sağlıklı-
dengeli beslenme, organlarımıza iyi bakabilme, hastalıklardan
korunabilme, stresten, toksinden sigaradan arınma, egzersiz,
spor evrende ki enerji kaynakları ile buluşmak, manevi hisler-
le bütünleşmek, herşeyin bir bütün olduğu ve bütüne varış yol-
culuğunda bizlere bahşedilen hayatın kendisini derininde kav-
radığınızda hayat çok daha lezzetli oluyor. Bu manevi yolcu-
luk, yaradana giden yolda bütüne varmanın, bütünleşmenin
aydınlığına kavuşturuyor. Herşeyin daha net hissedilmesine
yardımcı oluyor. Bu sebeple ne yaşanırsa yaşansın hayatın içe-
risinde, ruh, beden, sağlık, maneviyat, enerji kaynakarı üzeri-
den herşeyi bütün olarak ele almalı ve tedavisi bütün üzeriden
olmalıdır. Tüm parçalar bir araya geldiğinde, sistem kusursuz
ve sağlıklı olarak işler. Hastalıkları, bütün organların işleyişini
koplike olarak görmeli ve tedavi şeklini bütünsel için seçildi-
ğinde, HAYAT yolunda sağlıkla ve keyifle yürümeye başlanılır.

YALNIZ DEĞİL(SİN)İZ

145
 SİBEL İNAN

Dışarıya bakan düş görür, içeriye bakan uyanır.

Carl Gustave Jung

146
 9
HASTALIKLARIN
PARMAK
İZLERİ

Neden Aramak Lazım mı?

Hiçbir şey nedensiz, sebepsiz başlangıçsız olamaz.

Mutlaka hastalığın dayandığı olumsuz bir ortam veya olu-
şum vardır. Bu tür nedenleri hayatımızdan uzaklaştırdığı-
mızda, yaşam tarzımızı iyileştirdiğimizde, bünyemizi kontrol
edebildiğimizde, o tıkır tıkır işleyen muhteşem bedene yani
fabrika ayarlarına dönülmüş olunacaktır. Hastalıkların baş
göstermesinde beslenme, stres dışında çevre koşulları, çevre
kirliliği, radyasyon, maruz kaldığımız metal toksinler, egzer-
sizden uzak kalmak gibi sayılabilecek pek çok sebep bulun-
maktadır. Şöyle ki;

1. Neden Toksik
Toksik Ağır Metaller: Otoimmün hastalıklarında en çok
görülen ağır metal türü civadır. Dişlerde kullanılan amalgam
dolgulardan, balık tüketiminden, bazı sentetik ilaçlardan, aşı-
lardan ve çevre gibi birçok değişik yollardan maruz kalıyoruz.
Diş çürükleri, tedavisi iyi yapılmamış kanal tedavisi ve diş he-
kimliğinde kullanılan toksik materyaller, toksik radyasyon vs.

147
 SİBEL İNAN

Toksik Küfler (mikotoksinler): Toksik küfler, otoimmün

hastalıklarında görülen en sık toksinlerdendir. Mikotoksinler,
bağışıklık sisteminde hasara yol açan, toksik küfler tarafından
üretilen çok uçucu bileşenlerdir.
Toksik Gıdalar: Genetiği değiştirilmiş tohumlardan üreti-
len gıdalar (GDO), (mısır, pirinç, buğday vs.) ziraii ilaçlar ile
zenginleştirilmiş (!) gıdalar, rafine tuz, rafine şeker, yüksek
konsantire fruktoz şurubu, çeşitli toksik katkı maddeleri vb.
toksik maddeler içeren gıdalar.
Toksik İlaçlar: Bağırsak florasını harap eden antibiyotikler,
ağır metal içeren aşılar, B vitamini, glütasyon, coQ10 emilimini
engelleyen ilaçlar.
Çevresel Toksinler: Evdeki toksik kimyasallar, toksik te-
mizlik ve kozmetik ürünler.
Toksik Stres: Stres ile ilişkili hastalıklar artmaktadır.
Duygusal ve fiziksel stresin otoimmün hastalıkları tetiklediği
ve yoğunlaştırdığı açık bir şekilde görülmektedir. Stres, bağı-
şıklık sisteminin fonksiyonunu yoldan çıkartmaktadır. Kronik
stres, uzun süren sönmeyen enflamasyona yol açarak otoim-
mün hastalığa sebebiyet verir, stres hastalığı şiddetlendirir,
alevlendirir.

2. Neden Enfeksiyonlar
Bilim adamları uzun zamandır bakteri, virüs ve diğer en-
feksiyonların otoimmün hastalıklarının gelişiminde rol oy-
namasından şüpheleniyor. Bu konuda otoimmün hastalığı ve
birçok bakteri virüs çeşitleri arasında güçlü bir orantı olduğu
saptanmıştır. Parazit ve kandida enfeksiyonu ise bağışıklığın
%80’ini oluşturan bağırsak florasını tahrip eden enfeksiyon
türlerindendir. Candida konusunu kitabın Sağlıklı Bağırsağın
Yol Haritası olan 2. bölümünde Ev Ödevi olarak paylaşacağım.

148
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

3. Neden BESİN İNTOLERANSI (DUYARLILIĞI)

Gluten: Otoimmün hastalığında en yaygın görülen gıda
intoleransı olan Gluten, ilginç bir şekilde 55’ten fazla hastalık
ile ilişkilendirilmiş olup, Glutenin bağırsaklara zarar vererek,
genelde sadece hazım ile alakası olmayan ağrı gibi nörolojik
sıkıntılar, uyku bozuklukları, davranış sorunları, yorgunluk ve
depresyon vs. birçok otoimmün hastalıkta bulunan geniş bir
yelpazede belirtilere neden olmaktadır.

Aşırı Geçirgen Bağırsağımız var

Geçirgen bağırsak sendromu hemen herzaman otoimmün

hastalıklarla ilintilidir. Otoimmün hastalık belirtilerinin orta-
dan kaldırılabilmesi, mide-bağırsak yolunu kaplayan iç çepe-
rin iyileştirilebilmesine bağlıdır. Sorun ince bağırsağın geçir-
genliğinden, anormal bir artışa bağlı olarak başlayan hikaye-
nin kendisidir. Halen bilim adamları tarafından net bir tabana
oturmamış, batı tıbbında tam karşılığı bulunmamış olan he-
kimler arasında farklı görüşlerin savunulmaktadır.
Crohn hastası olmamın çatısı otoimmün hastalıklar olsa da
alt sebebinde geçirgen bağırsak yada sızıntılı bağırsağın sebep
olma ihtimalide yine hekimlerin farklı görüşleri paylaştığı, iki
yol ayrımı olarak karşımıza çıkıyor.
Toksinler ve sindirilmemiş gıda parçacıkları, proteinler,
normal şartlardan kan dolaşımına geçmesine izin verilmez. Bu
bölgede oluşan sorunla bağlantı noktalarından bakteriler, vi-
rüs, sindirilmemiş gıda parçacıkları, gluten, toksinler, hazım
edilmemiş besinler kana karışıyor. Hikayede orada başlıyor ve
bu serüven insanları hasta ediyor. Bağışıklık sistemide pato-
jenleri yani “yabancı işgalciler” olarak tanımlayıp savaşmaya
başlıyor.

149
 SİBEL İNAN

Enflamasyon oluşuyor, iltihap bağırsak duvarını meydana

getiren hücreler arasındaki boşlukların büyümesine neden
oluyor. Protein molekülleri daha tam parçalanmadan arada-
ki bu boşluklardan diğer tarafa geçiveriyor. Bağışıklık sistemi
proteinleri bu şekliyle tanımadığından, kanda yabancı istila-
cılar olduğunu düşünerek, bu büyük moleküllere saldırmak
üzere antikor üretmeye başlıyor. Bağışıklık sisteminiz, vücuda
zararı olmaması gereken maddelere karşı aşırı uyarılmış olu-
yor ve aşırı tepki vermeye başlıyor. Bunun sonucunda ise vücu-
dumuzun farklı bölümlerinde, iltihaplanmalar ortaya çıkıyor
ve semptomlara sebep oluyor.
Aşırı geçirgen bağırsak sendromunda, bu sızan enfek-si-
yonların sebebi; toksin yada gıdaların sistemik enflammas-
yona neden olmasıdır otoimmüniteye sebebiyet vermesininde
bir geçiş kapısıdır. Kapının nöbetçisi olmadığında, sözünü et-
tiğimiz sızıntılar elini kolunu sallayarak geçmekte ve hastalık
oluştuğunda hani (!) bunun vizesi diye sorduğumuzda, yanıtı
net bir yerlere bağlayamamaktayız. İnce bağırsaklarımızın do-
kusunu bir halıya ya da bir tüle benzetebiliriz. Nasıl halımı-
zın uzun tüyleri varsa, bizim bağırsaklarımızın iç yüzeyin de
milyonlarca tüycükle kaplanmış. Peluş gibi sere serpe serilmiş
bukleli bağırsağım. A Bu tüycüklerim sağlıklı olduğunda, sin-
dirilmiş gıda maddelerini emmek ve kana karıştırmak gibi bir
asil bir görevleri var.
Bilinen yada bilinmeyen sebeplerden dolayı bu tüycüklerin
yapısının bozulduğunu düşünün. Aynı eskimiş halının tüyleri
yani yavları dökülürse ya da nasıl tülün deliklerinden arkası
elek gibi gözükürse, tüycükler bozulduğunda ya da yok oldu-
ğunda bağırsak duvarımız da bozulmuş oluyor. Gıdaları emen
bu görevi gayet iyi yapan tüycükler, şaşkınlık içerisinde gıdala-
rı düzgün ememez hale geliyor ve itina göstermeyip olmayacak
şeylere geç izni verip geçiriyorlar. Toksinler, gluten, hazmedil-
memiş gıdalar gibi bunlar da sorgusuz sualsiz, vizessiz geçip

150
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

gidiyor kana karışıyor. Bu geçmemesi gerekenler kanda seya-

hat etmeye başlıyor. Bu geçişler sonrasında ise, neler olmuyor
ki g Çat kapı gelen misafir hastalıkların üzerine birde meraklı
böyle komşular beliriyor, gelen /geçen kapıyı, zili çalıyor. Bu
hastalıklar;
• Şişkinlik
• Tiroid problemleri
• Çeşitli beslenme yetersizlikleri
• Mevsimsel alerji, astım
• Aşırı maya (Candida) büyümesi
• Çölyak hastalığı
• Ccrohn hastalığı
• Gıda alerjisi

Geçirgen Bağırsağın iyileşmesine yardımcı ipuçları:

Dr. Myers’a göre:
1. Uzaklaştırmak
Bağırsak enfeksiyonlarından kurtulmak için kötüleri ha-
yatımızdan çıkarmak gerekir. Bunun amacı iltihaplanma ve
zehirli gıdalar gibi olumsuz gastrointestinal sistemi etkileyen
şeylerden uzaklaşmaktır. Dolayısıyle zararlı gıda ve maddeler-
den UZAKLAŞILIR.
2. Sindirim Enzimi Kullanmak
Sindirimin iyi olması ve yararlı gıdaların iyi emilmesi için
SİNDİRİM ENZİMLERİ gibi yararlı bileşenler eklenir.

3. Bağırsakların Doğal Bakteriyel Florası

Yararlı bakterilerin sağlıklı dengesini yeniden tesis edebil-
mek için PROBİOTİK kullanılır, kefir, turşu vb gıdalarla da des-
teklenebilir.

151
 SİBEL İNAN

4. Onarım
Bağırsağın kendini tamir etmesine yardımcı olmak için ge-
rekli besinleri sağlamak gerekiyor. Dr. Myers’in önerdiği favo-
ri takviye L –glutamin: bağırsak duvarının astarını tazelemek
için yardımcı olan bir amino asittir ve ONARIM için gerekli ol-
duğunu unutmayalım.
Gluten intoleransı, Geçirgen bağırsak, Candida mantarın-
da artış, parazitler bunlara bakılmalıdır. (GIF ve Comp. Stool
Analiz testleri) Her araştırdığım bilgide karşıma çıkan, sızıntılı
bağırsak ya da geçirgen bağırsak sendromunun bir numaralı
sebebi ise; iltihabı tetikleyen glutendir. Yüksek miktarda süt
ürünleri şeker, alkol ve alerji yapan herhangi bir gıdanın tü-
ketilmesi bu sorunu teşkil edebilir. (bkz. Buğdaysız Hayat ve
Beslenme kısmı.)
Antibiyotikler, steroidler, aspirin, ağrı kesiciler de sızıntı-
ya neden olabilir. Sabahları aç karnına 15 dakika boyunca, 1
çorba kaşığı hindistancevizi yağıyla gargara yaparak, ağzınızı
çalkalayın. Bu, vücuttaki toksinlerin atılmasına ve iltihapların
azalmasına yardımcı olacaktır. Peki bu “Geçirgen Bağırsak”
için bir test var mı?
Bağırsak Geçirgenlik Testi (The Intestinal Permeability Test)
doğrudan bu iki şeker molekülünün, manitol ve laktülozun ba-
ğırsak mukozasını geçip geçemediğini test ederek, 6 saatlik id-
rar tahliliyle bu iki maddenin emilim oranları karşılaştırılarak
sonuca varılır.
Diyetinizden gluten, süt ürünleri ve şeker gibi gıdaları çı-
kartın. Probiyotik gıdaları yani kefir, ev yapımı yoğurdu bol
bol tüketin. Kemik suyu hazırlayın ve kullanın, ev yapımı turşu
özellikle lahana, salatalık turşusu yaparak yenebilir. Avakado
yine muhteşem bir yiyecek. Balkabağı, kırmızı pancar, yer el-
ması, tatlı patates. sığır eti, kümes hayvanları, süt, yoğurt, lor
peyniri balık, sakatat, yumurta, çiğ ıspanak, çiğ maydonoz,
lahana glutamin desteği sağlar ve bunları tüketmeye özen gös-
termek gerekir.

152
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Yine zencefil ve nane yağından her birinden iki damlayı

bir bardak suya damlatın sabahları içebilir hatta 3’er damla-
yı hindistan cevizi yağı ile karıştırıp karına masaj yapılabilir,
unutmayın ki deride yağı içer. Bunlar rahatlatıcı yöntemdir.
Sebzelerin buharda pişiririlmesi halinde hazmı kolay olacaktır.

Bakterilerin Zihnimiz Üzerindeki Etkisi

Mide ile Beyin arasında ki yolda tek çalışan nöro-hormonlar

değildir. Binlerce bakteri bağırsakta yediklerimizi sindirmek-
ten çok daha fazlasını yapıyor. Probiyotikler “yaşam için” anla-
mına gelen Yunanca bir kelimedir. Probiyotik bakteriler, bizim
bağırsaklarımızda yerleşik halde bulunan sağlığımıza faydalı
bakterilerdir. Bu probiyotikler, 500’ün üzerinde ayrı türdeki
bakteriden oluşuyor. Probiyotikler, Enterik Sinir Sistemi ile be-
raber bağırsaklarda bulunan koruma bariyerini sağlamlaştırır.
Doğal bağışıklığı güçlendirerek, bağışıklık sistemini düzen-
leyici (İmmünregülatör) rol oynarlar. Konunun özeti bu satırda
saklı. Bu bakterilere ihtiyacımız var ve bunlara çok iyi bakma-
lıyız. Bu faydalı mikroorganizmalar aynı zamanda yedek DNA
gibi çalışıyor. “Bu mide canlıları beslenme biçimimizle gene-
tik kodlamamız arasında adeta bir geçiş yolu gibi. Genetik,
kişinin hangi gıdalara yatkın olduğunu belirler. Bu canlılar,
o yatkınlığı bile değiştirebilirler” diyor. Dr. Foster’a göre mide
bakterileriyle beynin iletişimi doğuşta başlıyor ve devam edi-
yor. Bağırsak canlılarının doğru yönlendirilmesi, strese bağlı
davranış bozukluğundan boşaltım sorununa kadar her şeye iyi
gelebilir. Anlaşılıyor ki A bu bakterilerle aramızı iyi tutmalıyız.
Bağırsak mikropları nasıl beyinle konuşabilir mi? Vagus siniri
olarak da bilinen beyinden karına kadar uzanan büyük sinir
1. şüpheli.

153
 SİBEL İNAN

“Beyinde ve bağırsaklarda olup bitenler hakkındaki ana

bağlantı yolu vagus siniridir,” diyor Collins ile işbirliği yapan,
İrlanda Cork College Üniversitesi’nden John Cryan.
“Bağırsak mikropları aynı zamanda farklı yollardan, ba-
ğışıklık sistemini modüle ederek ya da kendi nörotransmitter
versiyonlarını üreterek, beyin ile haberleşebilir” diyor. Stres
olunca mide ve bağırsak fonksiyonlarının etkilendiği zaten
öteden beri bilinen bir gerçek. Fakat, bu yemek tarzımızın ba-
ğırsak florasını(bakteri içeriğini) değiştirdiğini, bu floranın si-
nir sistemine (vagus nerve) olan etkisini, beyne gönderilen sin-
yallerdeki değişikliği daha önce bu kadar detaylı açıklayan bir
araştırma yok. Vücuda zehir girdiği zaman bağırsaktak ikinci
beyin tehlikeyi ‘ilk’ olarak “hisseder” ve kafadaki birinci beyi-
ne tehlike sinyalleri gönderir, çünkü tehlike anında kafadaki
beyin hazır olmalı, kişi midesinin ne durumda olduğunun bi-
lincinde olup plana göre davranmalıdır. Kusma, kramp, ishal
şeklinde tepki vermelidir.
Her iki beyin arasında, hücre biyolojisi bakımından hayret
verici bir benzerlikler vardır. Kafatasındaki birinci beyin gibi
bağırsaklarda yer alan ikinci beyin de hassas bir idare merke-
zidir. Bağırsakların anatomik kıvrımlı yapısı bile, beyindeki
kıvrımları çağrıştırmaktadır. Bağırsaklarda emilimi yapılan
besinlerin sevkini mümkün kılmak için, birkaç durdurucu ve
hareket ettirici sinyallerle, ardı ardına uyarım yapılıyor. İkinci
beyin ise; oldukça duyarlı ve son derece hassas bir dengeden
sorumludur. Durdurucu sistem fazla aktif olursa bağırsaklar
gevşeyebilir ya da tam tersi bağırsak felç olur, bunun felç du-
rumunun sonunda kabızlık ya da gevşeme sonunda ishal va-
kası meydana gelir. Eğer hareket ettirici sistem çok fazla aktif
olursa; sevkiyat çok çabuk gerçekleşir ve ishalde kaçınılmaz-
dır. Anlaşıldığı üzere iki halde de durum kolay gözükmüyor ve
iki beyin arasında durum böyle işlemektedir.

154
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Otoimmün Hastalıkların Tedavisinde Stratejimiz

Kaliteli Yaşamanın Yolunu Belirlemek

Bu konuya farklı bir pencereden bakalım. Hastalıkla müca-
dele ederken yaşadıklarımı, yol anılarımı, yol haritamı taraf-
sız/kalıpsız olarak, sizlerle paylaşıyorum. Bu kitaba düşen her
tıbbi bilginin yanısıra kendi deneyimlerimi objektif bir bakış
açısı ile satırlara tarafsızca aktardım. Tüm araştırma, bilgiye
ulaşma ve sentezlemeler sonucunda tortusu güçlenmiş olan
bilgileri paylaşmaktan çekinmedim ve kaynakçaları ile paylaş-
tım. Günümüz dünyasında iki çeşit tıp var.
Hatta tıp dünyasını ikiye bölen bir anlayış olarak da karşı-
mıza çıkmaktadır. Hangisi doğru, hangisi yanlış? Kime göre,
neye göre? diyerek; böyle bir yol ayrımına girmeden size iki-
sini de aktarmak istiyorum. Bu satıra kadar olan bölümlerin
tamamında konvansiyonel tıp penceresinden hastalıkların de-
taylarını sebeplerini, yöntemlerini, ne yaparsak hasta oluruz,
ne yapmaz isek hasta olmayız şeklinde kısa notlar halinde sin-
dirim sisteminin çalışma prensibini satırlara aktardım.

Konvansiyonel Tıp & Fonksiyonel Tıp

Nedir bunlar? diye sorduğunuzun farkındayım. Biliyorsunuz

ki birbirimizi duyuyor, fısıltıları takip edebiliyoruz A
Günümüzde hakim olan “konvansiyonel tıp”tır. Felsefesi
hastalığın ana nedenleri yerine, belirtileri üzerine tedavi şekli-
ni biçimlendirir. Bunu yaparken yan etkileri de olabilen, sen-
tetik ilaçlar kullanılmaktadır. Lakin; hastalık yine de sürebilir.
“Fonksiyonel tıp”ın ana felsefesi ise; belirtilerin değil ana
nedenlerin deva bulunması şeklidir. Sentetik ilaç yerine diyetli
beslenme, şifalı bitkiler ve doğal tedavi yöntemlerinden istifa-
de etmeye çalışarak hasta üzerinde tesir etmeye çalışır.

155
 SİBEL İNAN

Konvansiyonel Tıp’ta, eğer bir Otoimmün hastasıysanız bu

hastalığı tedavi etmeye yönelik çarenin hastalığın belirtilerini
kontrol altına almak olduğu düşünülür. Bu da, bağışıklığı bas-
kılayan ilaçları kullanmak anlamına gelmektedir.

Fonksiyonel tıp; Standart tıpta uygulanan testlere ilave

olarak daha ileri biyokimya, mikrobiyoloji ve genetik testleri
kullanarak, kişinin genetik/epigenetik vücudun doku düze-
yindeki toksin (ağır metal vb.) yükünü ve mikrobesin (vita-
min-mineral ve omega3 düzeylerini göz önünde bulundurarak
kişiye özel bir tedavi yaklaşımı sunan bir tıp uygulamasıdır.
Hastalığın coğrafyasını, hangi kısımda meydana geldiğinden
öte, hastalığın sebeplerini, ana unsurlarını bulmaya çalışıp
bunlar üzerinde yürümeye gayret eder. Sorunlara daha derin-
lemesine inerken, hastalığın mekanizması altında yatan ne-
den-sebep ilişkisini çözmeye yönelik çalışır.
Standart tıp uygulamalarının tamamen tedavi etme anla-
mında çok başarılı olamadığı kronik inflamatuar hastalıklar
için daha iyi bir çözüm sunabilme iddasındadır. Kronik infla-
matuar hastalıklar dediğimiz başlık ise; kalp damar hastalık-
larından kansere, haşimoto tiroiditinden romatolojik rahatsız-
lıklara, alerji ve astıma, bağıraklarda oluşan birçok hastalığı
kapsayan yelpazedir. Tüm bu hastalıkların altında yatan se-
bep büyük ölçüde kronik inflamasyondur. Konvansiyonel tıp
hekimleri ile birlikte Fonksiyonel tıp hekimleriyle görüşmekte
fayda sağlanabilinir.
Fonksiyonel tıbbın ünlü doktorlarından biri olan Dr. Mark
Hyman şöyle açıklamakta durumu:
Birbirinden farklı organların birbirlerinden bağımsız bir şekil-
de nasıl çalıştıklarını anlamaya çalışmak yerine, vücudun siste-
mik bir bütün olarak nasıl çalıştığını anlamamız gerekir. Biz in-
sanları tedavi etmeye çalışmalıyız, vücutlarının parçalarını değil.
Hastalığın belirtilerini değil, ana nedenleri tedavi etmeliyiz.

156
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Fonksiyonel tıp, konvansiyonel tıbbın tersine hastanın

benzersiz ihtiyacına göre kişiselleştirir. Aslında hepimizin bir-
birimizden farklı bir genetik yapımız var. Bunun neticesinde;
bedenlerimiz, çevre faktörleri, beslenme düzeneği çeşitli ak-
siyonlar gösterir. Fonksiyonel tıp ile özellikle otoimmün nö-
rolojik ve diğer birçok kronik hastalıkta çok başarılı sonuçlar
alındığı bilinmektedir. Hastalığın hangi uzmanlık dalı altında
yattığından çok, hastalığın ana nedenlerini bulmakla kendini
mükellef tutar ve konunun sebeplerini ve psikolojik etkenleri-
nin üzerinde yoğunlaşır. Hastalığın belirtisi beyninizde olabi-
lir; belki de sindirim sisteminden kaynaklıdır.
Eğer uykusuzluk çekiyorsan, enerjini ve zindeliğini uyaran
bir ilaçla arttırabilirsin. Ama doğru tedavi uykudur. Eger dep-
resyonda ya da bağırsaklarındaki ihtihaplanmalardan dolayı
uykusuzluk varsa ilaçla kendini uyutmak yerine, sindirim sis-
temini onarıp B12 eksikliğini gidermekle olur. Konvansiyonel
tıp birkaç tahlil ve bu türlü tetkiklerin sonucunda teşhise gider
ve ilaç tedavisi başlatır.
Fonksiyonel Tıp da, kan tahlili vs ister, bunlardan en etkin
şeklinde istifade eder; lakin süreci orada bırakmaz. Hastalıktan
daha çok hastayı odaklanır. Onu dinler, hikayenin başlangıcı-
nı ve gelişimini sorgular, tüm reaksiyonları derinliğine takip
ederek, genetik, çevresel, yaşam tarzı gibi tüm faktörleri göz
önünde tutarak değerlendirme altına alır.
Civalı amalgam dolguların zararı bilimsel çalışmalar ile net
bir şekilde ispat edilmesi ve bir çok Avrupa ülkesinde yasak-
lanmasına rağmen halen Amerika ve birçok ülkede uygulama-
dan kalkmamıştır. 20 yıllık bir araştırma sonucunda bulun-
muş olup, bilimsel çalışmalarda da ispatlanmış bir gerçektir.
Tereyağın yararlı mı, zararlı mı olduğu (!) sorusunun cevabı
kolestrolün ne denli faydalı ve önemli olduğunu anlayabilmek
için 20 yıl daha mı (!) beklemek lazım denebilir. Örneğin: dep-
resyon antidepresan eksikliği değildir. Altında yatan nedeni

157
 SİBEL İNAN

tedavi etmez sadece anlık sakinleştirir belki hayatı biraz pem-

be göstermeye yetebilir.
Huzursuzlukları içteki sıçramaları ve psikolojik etkenleri
yok etmediği gibi insanı tanımlamaz. Depresyon dediğimiz ko-
nun altında belki de b6, b12 eksikliği, düşük troid fonksiyon-
ları, yiyecek alerjisi, sindirim sistemi problemleri, glutenin yol
açtığı beyin iltihaplanması, bir diş amalgam diş dolgusu, civa
zehirlenmesi gibi sebepler dahi olabilir.
Kesinlikle göz ardı etmememiz gereken önemli husus ise,
hastalıklar sadece bir bitki ile iyileştirilemez, sadece bir yönte-
me bağlı olarak gelişemez. Genelde kronik hastalıklar birden
fazla faktöre bağlıdır. O zaman konu şurada netleşiyor; kötü
şeylerin vücutdan atılması gerekiyor. Akıldan, bedenden, ha-
yatdan atılacakları belirleyip, gereksizce hamallık yapılmama-
lıdır. Dışkılama nasıl bir boşaltım türü ise ve rahatlatıyorsa,
hayatımızdan çıkarılacakları belirlemek, ruh ve fiziki beden
sağlığı için de son derece önemli olan unsurlardandır. Dikenli
bir gül bahçesine ya da böğürtlen dolu bir çalı kümesinin içine
girildiğinde, ele, kola, ayağa dikenler batabilir. Kokusu tadı,
görüntüsü cok güzel olmasına rağmen, bu dikenler batan yer-
lerden çıkarıldığı takdirde can yanması geçer. Sadece birisini
çıkarıldığında, o bölgenin acı ve ağrısı azalsa da diğer dikenle-
rin yerleri sızlamaya devam eder. Ve dikenler canı yakarken, o
çiçeğin, meyvenin güzelliği, tadı, lezzeti, acıyı azaltmaya yet-
mez. O zaman hayatımızda ki stresi, kötü beslenmeyi, yaşam
tarzını, stresli insanları, sigarayı, uykusuzluğ yani dikenleri çı-
kartmak gerekiyor ve ikinci adım ise iyi şeyleri, mutluluk veren
olguları eklemekten geçiyor.
Neler olabilir? Bunlar diyorsunuz.
Deneyimlerimden yola çıkarak gönül rahatlığı ile söyleyebi-
lir hatta haykırabilirim ki; sesimin de sizlerce duyulacağından
eminim. Yüksek kalitede gıdalar, damak tadımıza uygun lez-
zetli besinler, su, oksijen, ışık, hareket, spor, dinlenme, sosyal

158
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

çevre, iletişim, dans, sevgi, hayata bağlayan güzel neden ve

hedefler, hobi alanları, aile, dostlar, doğa, doğal yiyecekler.
Bunları hayatımıza inanarak ve coşkuyla eklediğimizde, o eş-
siz mekanizmamız kendini tamir edecek, bedenimiz, zihnimiz,
benliğimiz, bedenimiz, tüm olumlamalar ile eskiye, geriye, öze
dönüş yaparak;
“FABRİKA AYARLARINA GERİ DÖNÜŞ”
olacaktır. Bir zaman makinası olsa ve tekrar o doğal yaşam
ile biçimlenmiş yıllara, günlere dönebilsek.
“Son çağrı” gibi havalimanında uçağa çağrılsak, bir uçak
bizi alıp havalansa, kemerlerimizi bağlayıp yerden yükselirken
bu kirli atmosferi, havayı, yok ettiğimiz doğal kaynakları, yük-
selen beton binaları, zehirli maddeleri, gazları, ilaçları, mar-
ketleri, fast food dükkanlarını geride bırakıp uçağın camından
seyrederken, bir anda geçmişin yolcuğuna doğru yol alabilsek.
Eski günlerimize, sağlıklı havanın/ gıdaların olduğu, ve-
rimli toprakların/yeşil diyarların, doğal yoldan beslenmiş hay-
vanların, besiciliğin bulunduğu, az katlı binalarda/ az stresli
işlerde insanların hep gülümsediği, sağlıklı suların aktığı, ta-
rım arazilerinin bereketli olduğu, bu kadar suni gübre ve sen-
tetik zehirli ilaçların kullanılmadığı, konfor alanının lüks değil
doğal olduğu sağlıklı ve sade hayat tarzları ile mutlu olunan
o günlere zaman tünelinden varıp, piste iniş yapabilsek. AAA
“Bir şans daha verildiği söylense ve hadi buradan tekrar baş-
layın denilse.” FABRİKA AYRALARINIZI tekrar ayarladık, tüm
olumsuzlukları resetledik, diye bir komut alsak.(!) Emin ki, ba-
ğırsak hastaları böyle bir yerde kalmayı isteyecektir. Modern
dünyaya dönmekten kaçınacaklarını düşünüyorum. Fabrika
ayarlarımızı bozan modern dünyaya, sağlığımızı teslim ettik.
Öyle bir zaman tünelinde olmasam da, yaşadığım günümde
ve bu coğrafyada, huzurlu ve sağlıklı yaşamanın yollarını bul-
duğumu, doğayla daha iç içe olarak, doğal/sade/dengeli bir
yaşam biçimiyle nefes alabilmeyi başardığımı söyleyebilirim.

159
 SİBEL İNAN

Tabiatı nefesleyerek, huzurlu ve mutlu olmanın bilinciyle ener-

jimi akışa bırakıyorum. Bu da beni ruhen ve de fiziken besliyor,
hastalıklara karşı güçlendiriyor.
Elimizden geldiğince FABRİKA AYARLARIMIZA dönelim,
dönmeye çalışalım. Ayarlarımızla oynamayalım/oynatma-
yalım; kapitalist sistemin oynamasına da izin vermeyelim.
Bedeninize, ruhunuza, varoluş sebebinize bu kadar verimli,
kaliteli ortam sunduğunuz takdirde vücut elinden geleni ya-
pacak, her şeyi yoluna koyacaktır. Geçin direksiyonun başına,
yaslanın arkanıza. Mutluluk yüklü bir şarkıyı dilinize dolayıp,
keyiflice hayatın seyrinde yol alın. Doktor doktor gezip, iyileş-
mek için çaba gösteren, kronik hastalıktan muzdarip olan sen,
ben, biz, bizler.
Aklımda o kadar uçuş uçuş sorular var ki, hangi zemine
ineceğini henüz kestiremediğim hatta bu cevapları hepimiz
biliyor muyuz? Bulduk mu? Fabrika ayarlarına dönebilmeyi al-
gılayabildik mi? Bundan çok da emin değilim. Bu sorulardan
birkaçını sizlere sunmak istiyorum, cevaplarını fısıldarsınız.
• Atalarımızdan farklı mı besleniyoruz ve bizler neleri
yapmıyoruz?
• İnsanoğlu için doğal olan nedir? Neden köylerde, kırsal-
da yaşayanlar daha sağlıklı?
• Neden yiyeceklerimiz ile oynandı/ oynanıyor?
• Neden ekmeğimiz, buğdayımız değişti?
• Neden bu kadar lüks eşyaya ve ortama sahip olunduğu
halde mutsuz bir nesil yetişiyor? Neden herkes mutsuz
ve antidepresan ilaçlar şeker gibi tüketiliyor?
• Sağlığı bu kadar tehdit eden unsur ve olgu varken, ne-
den halen dengeli beslenmenin ve de sağlığın kıymeti
anlaşılmıyor?
• Hangi ara zamanda, egolarımızı bu kadar şişiripte sak-
lar hale geldik?
Onca bilim adamı, dengeli beslenmeyi anlatıyor, beyaz un

160
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ve şekerin zararlarını avaz avaz çınlatıyor. Renkli beslenin,

işlenmemiş ürünler yiyin, hücrelerinizi renklerle besleyin,
bağışıklık sistemimin kafasını karıştırın, bazı hastalıklarda
bedende yangılara neden olan gluten, süt gibi yiyeceklerden
uzak durun, sağlıklı yağdan korkmayın, kan şekerinizi ve hor-
monlarınızı dengede tutun, deniliyor da; neden anlaşılır olun-
muyor.
“Sağlık için en mühim olan İLK ADIM,
İnsanın kafasında attığı adımdır.”

Sağlıklı bağırsaklara bir adım atmak istiyorsak, önceliği-

mizde modern Tıbbın babası kabul edilen Hippocrates’in sö-
zünü hatırlayalım. “Gıda ilaçtır” demiş. Yediklerimize sadece
kalori hesaplarıyla bakmayalım. Prof. Dr. Canan Karatay hoca-
nın yıllarca savunduğu konuları hatırlayalım.
Yediklerimizin iyileştirici ve şifa edici gücü olduğunu unut-
mamak lazım ve ona göre doğal seçimler yaparak beslendiği-
mizde, kronik hastalıkların gölge olarak bizden uzaklaştığını
seyredeceğiz. Soruların ardı arkası kesilmiyor, görüldüğü üze-
re bir köşeyi daha dönen soru kafilesi var. A

• Modern çağın insanı sayısız hastalıklar ile mücade edi-

yor. Neden?
• Çocuklarımız küçük yaştan itibaren obez oluyor. Niçin?
• Kronik hastalıklar ve depresyon neden bu kadar yaygın-
laştı?
• Neden erken yaşlılık belirtileri başgösteriyor ve şeker
hastalığı, tansiyon sıkıntısı bu kadar yaygın?
• Hemen hemen herkesin, bağırsak ve sindirim yoluyla bir
sorunu var ve başetmeye çalışıyor. Neyi yiyoruz da sindi-
remiyoruz?

161
 SİBEL İNAN

Sanırım bir yerlerde bir hata yapılıyor. Bu market, avm, fast

food dükkanlarının olduğu ortamların dışına çıkıldığında, kı-
sacası doğaya ve doğala döndüğümüzde, tedavi olarak anne
mutfağına doğru yöneldiğimizde, fabrika ayarlarını tekrar keş-
federek, yeni ve sağlıklı olan yaşam biçimine adım atacağız.
Aslında, beyin ve vücut tek bir sistemdir.
“Hekim” arapça kökenli bir kelimedir ve “hikmet” kökün-
den gelir. Hekim aslında hikmet sahibi bir insan demektir ve
hikmet sahibi, doğru yerine koymak anlamını taşır. Maharet
olan tabip, kişiye özel ve uygun tedavi yöntemleri ile iyileştiren
kişi olması gerektiği manası da çıkabilir. Bağışıklık sistemini
desteklemeye ve güçlendirmeye odaklanabilirsek çözüm üret-
miş olur, hikmet yüklü ellerde tedavi ediliriz.
Otoimmün hastalıklarının tedavisine yönelik bilinen “tek
bir” ilaç tedavisi yoktur, söylem ve görüşü savunur fonksiyo-
nel tıp hekimleri...
Otoimmün hastalıklar; Konvansiyonel tıp / Fonksiyonel tıp
Alternatif tıp, Çin tıbbı, Hint tıbbı bu nevi hastalıkları farklı şe-
killerde ele alarak, tedavi yöntemleri geliştirilmektedir.

Alternatif olarak Destek Ozon Terapi

Ozonterapi, ozon gazı kullanılarak yapılan bir tedavi yönte-

midir. Ozon gazi 3 adet oksijen atomundan oluşan şeffaf, renk-
siz bir gazdır. Ozon, kuvvetli bir antimikrobiyal ajandır ve oza-
na dirençli olabilecek bakteri, virüs, mantar yoktur. Bağışıklık
sistemini regüle eder, İmmün sistemine etki ederek, bağışıklık
sisteminin dengeli ve sağlıklı çalışmasını sağlar.
Metabolizmayı hızlandırır, dolaşımı destekler, dolaşım
sistemi bozukluklarının tedavisinde kullanılır. Genel anlam-
da vücudun Oksijen kapasitesini arttırır; tüm dokuların ve

162
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

hücrelerin görevini daha iyi yapmasını sağlar, vücudun iyi-

leşme mekanızmasını destekler. Crohn, Kolit, Bağırsak has-
talıklarında kullanılan tamamlayıcı bir tedavi yöntemidir.
Hastalığınızı takip eden hekim ile konuşmadan, bu yöntem-
den faydalanmak doğru değildir.
Doktorunuzun onayı ve bilgisi doğrultusunda seçeneklere
başvurun.

Vücudun sağlığı ilk önce bağırsalarda başlar,

bağırsaklar mutlu ise, siz de mutlusunuz demektir.

163
 10
2. BEYNİMİZ
KONUŞUYOR,
KULAK VER

2. Beyin Bağırsağım çık dışarıya oynayalım :)

Son yıllarda, “ikinci beynimiz” ifadesiyle ne çok karşılaşır

olduk. 1998 yılında ortaya atılan bir sav ile günümüze kadar ge-
len bilimsel tartışmalar ve platformalara malzeme olduğu gibi
günümüzde daha bir kabul edilir olduğu görülmektedir.
Yıllarca bir tane beynimiz var derken; tüm ezberleri bozan,
bir kaide girdi hayatımıza. Sindirim sisteminde bağırsağın 2.
beynimiz hatta bana göre öncelikli beynimiz olduğu, her şeyi
yönettiğini A “Emret sahip sen ne istersen yaparım” dedirte-
rek, bizi de yönettiğini düşünür haldeyim. A
Patron bağırsaklar, direksiyona geçip istediği gibi yolda
sürüş yapıyor ya da yoldan çıkartıyor. Yoldan çıkarken bu da
bağırsağın şımarıklığı değil, bizim zamanında ona saygı gös-
termeksizin hor kullanıp, harman savururken geçen günleri-
mizin asfalt taşları. Aslında yoldan çıkan bağırsak değil, bizim
iradesiz olan davranış ve yaşam biçimimiz. Farkına vardığı-
mızda ise; “Emret sahip ne dilersen dile” “patron sensin”
“kesinlikle sana iyi bakacağım” şekline bürünen uslanmış
söylemlerimiz. A

165
 SİBEL İNAN

Nöro bilimciler ifadelerinde; 2. beyin olduğunu savunuyor.

İkinci beyin, hücre yapısı, etken maddeleri ve reseptörleri sa-
yesinde kafadaki beynin bir ikizi olacak kadar beynin aynısı-
dır. İkinci beyin; düşünüyor, hissediyor, hatırlıyor ve karar ve-
riyor. Özellikle korku, sevinç ve üzüntü gibi yüksek duygularda
büyük rol oynuyor.
- Ne ilginç değil mi!
Biz kafatasımızın içindeki bunları yapıyor, yönetiyor derken A
Araştırmacılar sonuç olarak bağırsak beyinden yukarı kafa
beyine doğru yollanan ve bütün mide-karın reaksiyonlarını ve
datalarını toplayan bir “duygu-bellek- bankası”nın varlığından
bahsediyorlar. Mesela; sevinçli olaylarda ortaya çıkan biyolo-
jik şifreler gibi. A
Aşık olunca karında uçuşan kelebekler gibi. A
Bazı insanlara bakınca ortaya çıkan şaşırtıcı reddetmeler gibi g
Bir insan, başka bir olay ya da benzer bir durumda, karar
vermek durumunda kaldığında, o zaman bu karar sadece en-
telektüel bir hesap üzerinden olmuyor. Kataloğunda, çekme-
cesinde toplanmış duygu ve vücut reaksiyonları bilinçaltından
destekleyerek bu kararı şekillendiriliyor buna “gut feelings
(karın hissiyatı)” deniyor. Kafadaki beyin bağımsız olarak ka-
rar verdiğini, her şey onun izin ve kararlarıyla olduğunu san-
dığından, kendini dirhem dirhem satıyor. Halbuki; Bağırsak
Beynin onu nasıl yönlendirdiğini fark etmiyor, kendini özgür
ve farklı görüp, akıllı olmak adına eylem planları yapıyor. A
Gün boyunca karnımız beynimize türlü türlü hikâyeler an-
latıyor. Ona inanılmaz güzellikte duygusal profil yaratıp, yan-
sıtıyor. Yaşamın her dakikasında beyine bir “Duygu yatağı”
hazırlanıyor. Bu kadar da romantik bir yapısı var. A Kibar ve
ortam hazırlayıcı olan çok bilmiş bir bağırsak beyinle muha-
tabız. Araştırmaların ortaya koyduğu gibi, derin uyku evresi
esnasında bağırsak beyin yumuşak, ritmik dalgalanmalar

166
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ortaya koyuyor, rüya görüldüğünde ise uykunun REM devre-

sinde bu ritmik dalgalanmaların heyecanla titrediği gözlemle-
niyor. Bağırsakların ve serotonin hücrelerinin yoğun uyarılma-
sı geceleyin kafada görülen resimlerle paralellik oluşturuyor.
Çok ağır yemek yediğimizde gördüğümüz kabuslar gibi A

Bağırsağım, PATRON Sensin

Karın hissediyor, düşünüyor ve hatırlıyor. Sezgisel kararla-

rımızı, bu iç sesi dinleyerek alıyoruz. Duygular ile gastrointes-
tinal sistem (GIS) arasındaki yakın ilgiyi dilimizde de görmek
mümkündür. Sevgi, nefret, hakimiyet, zorlanma, öfke, zayıflık,
ceza, bağımlılık gibi duyguların anlatımında mide ve bağırsak-
larımızı kullanmaktayız. Bu kadar çıplak cümleler ile aslında
gözümüzün önünde yıllar yılı duruyormuşda, biz kralı beyin
sanıyormuşuz.(!)
İçeride EMRET sahip diyen bir beyin,
Patron Benim diyen, bir de Bağırsak var.
2. bağırsak beyin sen nelere kadirmişsin A
“PATRON SENSİN SEVGİLİ BAĞIRSAĞIM”
diyerek, bağırsağımızın üzerimizdeki etkilerine, gelin bir-
likte göz atalım.
“Oyunu bozan, oyunu kuran bağırsaktan”
nükteler A
- Bu olay yenilir yutulur gibi değil
(yemek borusu konuşuyor)
- Midesiz ya da midesi çok geniş!..
(mide ekolü olabilir)
- Hazmedememek, yüzüne tükürmek!!
(sindirim sistemi)

167
 SİBEL İNAN

- Hatta bir çok öfke anında da bağırsak, dışkı, anüs keli-

mesi içeren ağır cümleler dahi kullanılır (sansürlü A)
- Bir zorluk anında göbek çatlatmak
(göbek, karın bölgesi)
- Yapılan hareketi sindirmek mümkün değil
(bağırsak konuşuyor)
- Sevinçten göbek atmak
(karın boşluğumuzun sesi)
- Sinirin mideye vurması
(mide öfkeli)
- Açlıktan karnın zil çalması
(midenin sesi)
- Dünyaya göbek bağı ile bağlanmak
(göbek deliğimiz)
- Vay, midesiz, bunu da kabullendi
(mide devrede)
- Sanki aramızda kordon boyu var
(göbek deliği yolu)
- Ne kadar geniş mideli biri bu!
(mide konuşuyor)
- Mutluluk ve aşktan kelebekler uçuşuyor
(karın)
- Çöp tenekesi gibi her şeyi öğütüyor
(mide)
Yemek yediğimiz zamanlarda, psikolojik olarak duyguları-
mız etkilenebilir. Mesela; çikolata, pasta, kahve, dondurma,
krema yerken enfes bir lezzet patlaması, hazzı yaşanabilir.
Annemizin, büyükannemizin yaptığı kurabiyenin kokusu,
dolmanın tadı, aşurenin tadı gibi lezzetleri, kokuları gelenek-
selleştirip kodluyoruz ve bu sebeple aklımıza geldiğinde ya da
yakın bir koku hissettiğimizde mutlu olup, yüzümüze harika

168
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

bir gülümseyiş yayılır. Duyguların büyük bir kısmı midede ki

sinirlerden etkilenmektedir.
Depresyonun oluşumunda yeri olan Seratonin’in sadece
yüzde 5’i beyinde salgılanıyor. Kalanı mide ve bağırsaklardan
sentezleniyor diye ilave ediyor, bazı bilim adamları. Bilim in-
sanları, enterik sinir sistemindeki serotoninin depresyon, ke-
mik erimesi, romatizma gibi çeşitli hastalıklarda şaşırtıcı bir
rolü olduğunu daha yeni yeni keşfetmeye başladılar.

İkinci Beyin Yönetimi Ele Alınca

Tanısızlıktan hastalık hastası diye tanı konulan vakalarda

gerçek suçlunun birinci beyin değil, ikinci beyin olduğu, be-
beklik döneminde birinci beyinden önce ikinci beynin devrede
olduğu, ikinci beyinin hafızasının bebeklik döneminde yaptı-
ğı kayıtlar nedeniyle ömür boyu depresyon riskine maruz ka-
labileceği gibi, bebeklik ve çocuklukta kişilik oluşumu ikinci
beyinle yakın ilişkide olduğu da düşünülüyor. Aklımızla tarif
edemediğimiz bir sürü kararın altında, bu biyolojik karar me-
kanizması yatıyor. Bedenimiz, birinci beyini dinlemeden ha-
reket kararı veriyor. Akıldışı gibi görünen eylemlerin altında
yatan bilimsel gerçek, belki de budur. Özellikle; görünmeyen
alanlar dediğimiz ruhsal alanlarda ya da bilinçaltında bizi yö-
neten merkez karın bölgemizdir şeklinde bir gerçek çıkıyor.
Birinci beyin kararı bağımsız olarak kendisinin verdiğini
düşünürken, ikinci beyinin kendisine gönderdiği bilgi depo-
sundan geri bildirim aldığının farkına varmıyor. 2. beynimiz-
de, çevresel sinir sistemindekinden çok daha fazla sinir hüc-
resi var. Bu yönde çalışmalar bilimadamları tarafından devam
etmektedir.

169
 SİBEL İNAN

2. Beyin Hislere Tercüman olursa!

Yiyecekleri parçalamak, besin maddelerini emmek ve atık-
ları çıkarmak gibi kimyasal işlemler, mekanik bir karıştırma ve
ritmik kas hareketleri gerektirir. Böylece, kendi refleksleri ve
hisleriyle donatılan ikinci beynimiz, beyinden bağımsız olarak
mide davranışlarını kontrol eder. Adeta rondo yada mikser gibi
ezer öğütür, parçalar, karıştırır, emer ve atar. Ne çok işlevsellik.
İnsan evrimi bu karmaşık sinir ağlarını, sindirim ve boşaltımı
beyinden kontrol etmek yerine, mide içerisinde çözümlemeye
yönelik gelişmiştir. Kafamızın içindeki beynin ellerini sindiri-
min kirli işlerine bulaştırması gerekmiyor, bu yüzden de iş mi-
deye, bağırsaklara devredilmiş durumda.
İkinci beynin fiziksel faaliyet etkinlikleri, bilimsel olarak
incelenirken, işin içine ruhsallık ve bilinmeyen alanlarımız da
giriyor.

Karın bölgesinde çalışan Çakra ve Enerji

Bilgelik, farkındalık, ruhsallık, meditasyon, astral seyahat,

çakralar, nefes, yoga ve benzeri konular içinde karın bölgesinin
çok önemli ve ayrıcalıklı yeri ve önemi vardır. Astral seyahat
çalışmalarında odaklanılan bölge karın bölgesidir. Göbekten
çıkan bir kordonla bedene bağlı kalıp seyahate çıkılır, bu çalış-
malarda beden bağı koparılmadan ve bilinen zihin devre dışı
bırakılarak yapılan bu seyahatte bizi yöneten, yönlendiren ve
koruyan karar merkezi ikinci beyindir. Solar pleksus adı veri-
len karın boşluğu bölgesinde bir noktadan tüm vücuda yayılan
bir sinir ağı bulunmakta.
Bu sinir ağı, omurilikten çok daha fazla sinir hücresine
sahip. En önemli çakralardan birisi bu bölgededir. Vücudun
üst bölgesinden gelen enerji ile alt kısımdan gelen enerji,

170
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

bu bölgede karşılaşır ve iki enerji kavuştuğunda uyanış başlar.

Bu bölgedeki sorunlar yaşamsal tehlikeler yaratır. Ana karnın-
da hayata bağlanıp, enerji aldığımız göbek bölgemiz, doğduk-
tan sonra da enerji girişi olmaya devam eder. Sonsuzluğun saf
gücü, ikinci zihnimiz sayesinde bizimle bağlantıda olmaya de-
vam etmektedir.
Bir adım daha öteye geçerek, anne ile bebeğin arasındaki
bağın göbekten bağlı olması ve bu kordonun da bağırsağa ben-
zeyen bir bağ olduğunu düşününce, neden bebek göbek deli-
ğinden uzanan kordon ile yani karından besleniyor. Beyinden,
koldan, ayaktan beslenmiyor. Vücut mekanizması içerisinde
hiçbir şey rastlantısal değil ve ahenkli biçimde işliyor. Karın
bölgesinde enerji zayıflığı olan insanlar cansız, moralsiz, dep-
resyonlu, kendini gerçekleştiremeyen, hayatın kendisine ver-
diklerinden öfke duyan kişilerdir.
Bu bölgede canlı enerji taşıyan insanlar ise; cesur, cesaretli
ve akışkandır. Enerji çakra çalışmalarımda bu bölge üzerinde
yoğunlaştığımda, nefes tekniklerini çalıştığımda aktif olan
enerjinin akışını fark eder haldeydim. Meditasyon yaparken
midem, bukleli bağırsağım, dalağım, böbreğim ile sohbet
ederken ya da imgelerken, ikinci beyinden gelen işaret ve sin-
yaller aslında yol gösterici olmaktadır.
Tüm meditasyon çalışmalarında karın bölgesi farkındalığı
vardır. Bütün astral çalışmalarda geri dönmeme gibi bir teh-
likenin olmadığı söylenir. Çünkü, bizi geriye getiren kordon,
ikinci beyinle sürekli bağlantıdadır. Bu tür çalışmalarda bi-
rinci zihnin hafıza kuralları değil, ikinci zihnin hafıza kural-
ları geçerlidir. Bu yüzden o boyutta yaşananlar sıra dışıdır ve
birinci zihinde bazen hatırlanmazlar ama ikinci zihnin kayıt-
ları hücresel olarak var olmaya devam eder ve bizi gündelik
yaşamın içinde sezgisel olarak uyarırlar. Fiziksel bedenimiz bir
de enerjisel bedenimiz yani çift özellikli bir varlık olduğumuz
bilgisini bize ispatlamakta önemli yer tutucudur. İkinci beyin,

171
 SİBEL İNAN

ana dünyamızın kontrolünde çok etkindir ve sonsuzluğun için-

deki yolda koruyucumuzdur. Eğer bizler, varlıksal (enerjisel)
olarak ışık hızını aşabiliyorsak, bunu bize sağlayıp kayıtlarını
tutan ikinci beynimizin biraz daha farkında olmalıyız. Dünya
ile kurulan beyin bağı ve sonsuzlukla kurulan göbek bağımız-
da varlığımızın ikili özelliğinin dengesini sağlayan, dualitik bir
farkındalıktır.
İkinci beyin; zihni durdurmanın ve içsel sessizlik yarata-
bilmenin, enerjisel yolculuk yapmanın, manasal güçlenmenin
amacını biraz daha bilimsel açıklamaya kavuşturdu. İkinci be-
yin karın boşluğu, vücudun merkezinde başlı başına bir evren.
Hangi ırktan, hangi kültürden olunursa olunsun sevinç,
korku, huzur, öfke, ihtiras gibi duygular en yoğun olarak ne-
rede hissedildiğinin gösterilmesi istendiğinde, hemen hemen
tüm insanlar karın bölgelerine işaret ediyor. Çünkü; insanlar
bu karanlık mağarada bir şeylerin olup bittiğini, karınlarının
kendilerine bir şeyler anlattığını, şifreli mesajlar gönderdiğini
hissedebiliyorlar.
İkinci beyninizi takip edin ve dinlemeye devam edin. Emin
olun bir çok şeyi fark edeceksiniz. Neden sindirim sistemi
hastası olduğumuzu, neyi hazmedemediğimizi, neyi sindi-
remediğimizi düşündüğümüzde mutlaka cevabı yine bizle-
re ve bilinçaltında saklıdır. Yaşadıklarımızı sindirebilmek ve
çözümlemek, yapılan her olayı, davranış biçimini, başımıza
gelen olayları hazmetmek gerekiyor. Çünkü; insan faktörü yo-
ğun bir dünyada yaşarken, herkesi sevgi çemberinin içinden
girmesini beklemek yerine kendi yolculuğumuzda sevgi pıtır-
cıkları ile kuşanarak, bağırsağımızın hazmettiği tüm duygu-
ları benimseyip, kendimizi sevelim. Herşey sevmeke başlar.
Bunun için harekete geçmeli ve sevmekten korkmamalıyız.
Hazmetmediğimiz tüm duygu ve insanları affetmeli, sevmeli-
yiz. Affedip, sindirip kabullenmeyi seçtiğimizde, ruhunuzun
özgürleştiğine tanık olacaksınız. Açın kapıları sona ve sonsuz-
luğa doğru.

172
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

IBS Kaygı, Panikatak, Korku, Depresyon

Ortaya karışık Hassas Bağırsak Sendromu

Bağırsak ve ruh sağlığı arasında, vahim tepki zincirinin en

büyük delili olduğunu da gösteriyor. Bu panik, korku ve hüzün
bağırsaktan mı kaynaklanıyor?
Birinci ve ikinci beyni aşaıdan yukarı doğru bağlayan kap-
samlı sinir ağında, hayret uyandırır vaziyette. “Karın hissi” ve
“sezgisi” görülüp bunun birinci beyin ve biyolojik ikizi olarak
tanımlamasıyla artık hiçbir meslektaşı nörogastroentologve
fizyoloji profesörü Emeran Mayer’in görüşünü hafife almıyor.
Son on yıl içinde keşfedilen hadise sadece bağırsakların
değil, aynı zamanda kalp ve midenin de “nöron” hücreleri ile
donanmış olduğudur. Beyin sadece “nöron” demek değil ki;
nasıl beyin midenin, bağırsakların ya da kalbin yapabildiği
mekanik işleri yapamıyorsa, bu organlar da beynin işini yapa-
maz. Biz beynin tam anlamıyla ne yaptığını ve nasıl yaptığını
bilmeden sırf aynı tuğladan (nöron) yapıldı diye nasıl başka
organları da aynı kalibrede değerlendireceğiz?
Hassas bağırsak sendromu olsun ya da olmasın kaygı bo-
zukluğu olan insanlar; sağlık, para ya da kariyer gibi hayatla-
rındaki olgular konusunda kaygı duyma eğilimindedirler.
Diğer belirtileride mide bulantısı, titreme, kas ağrıları, gaz,
uykusuzluk, yorgunluk ve huzursuzluk gibi şikayetlerdir. Stres
ve kaygı ile hassas bağırsak hastalığı arasındaki bağlantı hak-
kında bir çok teori vardır: Kaygı gibi psikolojik sorunlar IBS’ye
olmaz, ancak bu kişiler duygusal sıkıntılara karşı daha duyar-
lı olabilir. Stres ve kaygı kişinin zihninin kalın bağırsaktaki
spazmın daha çok farkında olmasına sebep olabilir. Stresten
etkilenen bağışıklık sistemi, hassas bağırsak hastalığını tetik-
leyebilir.
Stres yönetiminin, hassas bağırsak sendromu göstergelerini

173
 SİBEL İNAN

önlemeye ya da azaltmaya yardımcı olduğunu gösteren kanıt-

lar vardır. Derin nefes almak ya da huzurlu bir ortamda olun-
duğunu hayal etmek gibi, rahatlama teknikleri kullanmak
mümkündür. Hoşumuza giden bir şeyler yapmak; örneğin bir
arkadaşla konuşmak, okumak, müzik dinlemek, ya da alış-ve-
riş yapmak stresi azaltabilir. Düzenli egzersiz, yeterli uyku has-
sas bağırsak sendromuna iyi gelecektir. Gün içerisinde bunlar-
dan birini ya da birkaçını yapalım ya da yapmaya çalışalım.
- Hey (!) keyfim duyuyor musun? A Biraz daha şımararak, A
kendimizi mutlu etmemiz şart. Kendimizi daha mutlu eder ve
önemsersek neşemizi, ruhumuzu, günümüzü geri beslersek,
dönüşümler daha bir ihtişamlı olarak gelecek hanemizden içe-
ri girecektir. Değişik stres yönetimi teknikleri kullanarak, hangi
tekniğin hastalık göstergelerine iyi geldiğini görmeye çalışın.
Kendinizi stresli ve kaygılı hissediyorsanız doktorunuzla
konuşun, ruh sağlığı uzmanlarına danışın.

Strese karşı özel bitki kür

1 tatlı kaşığı lavanta
1 tatlı kaşığı anason
1 tatlı kaşığı papatya.
Hepsini 3 dk. sıcak su içerisinde demleyin (french press)
taze olarak, hazırlayıp günde 3 defa içebilirsiniz.
Afiyet, şifa olsun A

Hassas Bağırsak Sendromu ve FODMAP DİYETİ

Hassas Bağırsak Sendromu’nun diğer bir adı da Spastik

Kolon’dur. Şişkinlik, gaz, karın bölgesinde ağrı, kabızlık vea is-
hal gibi belirtiler ile seyreden sindirim sistemi rahatsızlığının
tanımı. Altında yatan herhangi bir hastalık olmadığı halde,

174
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

aşırı hassaslaşan kalın bağırsak, doğru çalışmamaya bağırsak

kasları normaldan çok daha fazla kasılmaya başlıyor ve yoldan
çıkıyor. Kronik bir rahatsızlık şeklinde hayatımıza yerleşiyor.
Belirtileri zaman aralıklarıyla ortaya çıkıp yine uzun zaman
dilimlerinde remisyonda kalınabilmekte. Aslında, ilerlemiyor
ara sıra alevlenip sönüyor. Yiyeceklerinde, bu sıkıntıların baş
göstermesinde rolü büyüktür. Avustralya da bir üniversitede
geliştirilmiş bir yöntem ile FODMAP adlı diyet, son zamanlarda
oldukça trend olmaya başladı. Süt, şeker, yapay tatlandırıcı,
kuru baklagiller, karbonhidratlardan fakir yani kısıtlı bir bes-
lenme planı uygulanmakta ve %70 olumlu sonuç alındığı göz-
lenmektedir. Özellikle gaz, hazımsızlık hatta kilo sorunu olan
kişilere önerilmektedir. Bu diyete göre ne yiyelim, ne içelim?
diye soracağınızı tahmin ediyorum. Biraz Sabır. A

FODMAP Diyetinde YENEBİLİR Olanlar:

Yağsız kırmızı et, derisiz hindi, tavuk, balık, yumurta, yu-
murta beyazı, laktozsuz süt, mısır unu, pirinç, glütensiz yi-
yecekler, muz, üzüm, ayva, greyfurt, kivi, böğürtlen, ananas,
mandalina, portakal, limon, biber, marul, domates, salatalık,
havuç, kereviz, patlıcan, kabak, yer elması, nane, taze roka,
dereotu, maydanoz, ıspanak, pazı, semizotu, sirke, hardal, pul
biber, tuz, zeytinyağı. Bunlar güvenle tüketilebilir olanlar.

FODMAP Diyetinde KISITLANMASI Gerekenler:

Elma, mango, armut, konserve meyveler, karpuz, mısır şu-
rubu, fruktoz, meyve suları, meyve sosları, bal, reçel, jöle, pek-
mez, meyve tüketimi, kuru meyve, krema, ayran, inek, koyun,
keçi sütü, kremşanti, olgunlaşmamış peynir, enginar, kuşkon-
maz, lahana, brokoli, pancar, pırasa, bamya, soğan, sarımsak,
yumuşak peynir, süzme peynir, buğday, tahıllar, çavdar, ek-
mekler, kurabiye, kraker, hamur işleri, makarna, trabzon hur-
ması, hindibağ, antepfıstığı, nohut, fasulye, mercimek, soya,

175
 SİBEL İNAN

kuru bezelye, kayısı, vişne, kiraz, incir, nektarin, papaya, mısır

vs.
Tüketildikten sonra bazı fodmap’ler ince bağırsak tarafın-
dan emiliyor ve su miktarını arttırıyor. Hatta, bunun için dışkı-
nın ishale dönüştüğü düşünülüyor. Ardından kalın bağırsağa
geçiyor burada da onları mayalayacak milyonlarca bakteri ha-
zır bekliyor.
Bu mayalanma sonunda gaz ve şişkinlik oluşuyor. Bu diye-
tin üç evresi var. İki ay boyunca fodmap den zengin ürünler tü-
ketmek gerekiyor. Eğer iki ay boyunca her şey yolunda ve daha
iyi hissediliyorsa, bazı yiyecekler tekrar yenilmeye başlanıyor.
Tamamen kendinize özgün bir beslenme programı oluş-
turulmalıdır ve böyle bir diyete tek başınıza karar verip, yap-
manız doğru değildir. Mutlaka diyetisyen desteği ile başlamak
gerekiyor ve takip ile devam etmenizi öneririm.

Hassas Bağırsak Sendromunda Terapinin Yeri

İBS hastalarının üçte ikisi, ilaçlarında ve yeme alışkanlıkla-

rında değişiklik yapılmasıyla iyileşme eğilimi gösterirler. Geri
kalan diğer üçüncü dilimde yer alan belirtilerin şiddetli görül-
düğü hastalar ise, psikolojik yardım için iyi adaylardır. Bunlar,
yardım olmaksızın içinde oldukları problemli durumdan kur-
tulacakmış gibi görünmezler. Davranış terapisini deneyen bir-
çok kişide, IBS semptomlarını ortadan kaldırdığı görülmüştür.
Bu kapsamlı kavram; rahatlama teknikleri, biyolojik geri bildi-
rim, hipnoz, kavramsal davranış terapisi ve geleneksel psiko-
loji gibi çeşitli terapi türlerini içine alır. Yaşadığınız süreç ve sı-
kıntıyı bilen, aynı sıkıntıda olan kişilerin bir araya gelerek, bir-
birine terapi yapması, iyi bir yöntem olabilir. Bu yurt dışında
oldukça yoğun uygulanan bir yöntemdir. Bağırsak hastalarının

176
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

bir araya gelerek bir odada, bir masa etrafında, bir platform
buluşup konuşması, paylaşım sağlaması ve birbirlerini anlar
olmaları moral dopingi olacaktır. Hassas bağırsak hastalığının
üstesinden gelme çabanızda, emin olun
“YALNIZ DEĞİLSİNİZ.”
Dünya biz Crohn hastalarından, biz bağırsak hastalarından
bizlerden binlerce, milyonlarca kişi var. Bu şifa yolculuğunda
“YALNIZ DEĞİLİZ.”

En iyisi bilmediğini bilmektir.

Bilmediğin halde, bilgidiğini sanmak bir hastalıktır.
Lao-Tzu

177
 SİBEL İNAN

Her şeyin bir anahtarı vardır.

İlmin anahtarı ise soru sormaktır.

178
 11 AMELİYATIN
AYAK İZLERİ

Tehlike kapıda Perforasyon g

2006 yılının ortasında başlayıp, 2007 yılının sonlarında

tanısı CROHN olarak konulan hastalığın seyrinde yaşanılan
sancı ve atak dolu günlerin peşimi bırakmaması sebebiyle;
kalıcı misafir olarak bağırsağıma taşınıp yerleştiğini gözlem-
leyip, bu pansiyoner hastalıkla yıllar boyu haşır neşir yaşa-
dım. Tüm yaşananların totaline baktığımda hastaneye bakım,
kontrol adı altında yatıp çıkmalar, kortizon kullanımı, perhiz,
sancı, ishal, vitamin eksikliği, sosyal hayatın sıfırlanması, bo-
zulan psikoloji, gözyaşlarının gölgesinde tatsız tuzsuz geçen
yıllardan anlaşıldığı üzere yaşam dizeğimde fazlaca renksiz
günler saklı. Hayattan alacaklı olduğum onca gün ve güneşim
olduğunu düşenerek inancımı, yaşam enerjimi kaybetmeden
mücadeleyi sürdürdüm. Bu zor ve uzun yolculukta, ruhsal ve
bireyselgelişim yöntemleri ile mümkün olmaktadır. Hastalığın
6. yılında durumum daha iyi değildi. Hatta, en zor dönemim
olduğunu söyleyebilirim. Hayatla olan köprülerim yıkılmaya
başlamıştı. O dönemde sancıların yoğunluğundan uzun so-
luklu masa başında oturup çalışamıyordum. İşleri home office

179
 SİBEL İNAN

ortamına taşıyarak, şirkete haftada bir-iki gün gidiyordum.

Çok az yemek yediğimden güçsüz ve halsizdim. Günü belki
bir muz, belki bir tas çorba, haşlanmış birkaç adet patates ile
geçirmeye gayret ediyordum. Bebekler için hazırlanmış hazır
ve özel olan kaşık mamaları, sebze pürelerini dahi denediğimi
hatırlıyorum. Bebeğe verildiğine göre, oldukça hafif ve zarar-
sız diye düşünmeme rağmen, onları dahi yiyemiyor, istifra edi-
yordum. Ağır depresyon altında ağlama krizlerine giriyorken,
hayat üzerime yoğun bir şekilde gelir vaziyetteydi ve direnecek
takaatimin kalmadığını görüyordum. İşleri, homeoffice mo-
dunda takip ettiğimden, İstanbul’da daha uzun soluklu kal-
maya başlamıştım. Ailemin, kızımın yanımda olması da, bana
moral oluyordu.

Bumerang Tarzı Bir Karar!

Mayıs 2012 İstanbul

Sancısız bir saatim, bir günüm geçmiyordu. Haftada bir uğ-

rayan ateş, her saat yoklama yapan bulantı, istifra, ishal adeta
günlerimi kovalıyordu; eziyeti, cefası çok fazlaydı.
2012 senesinin yaz dönemini İstanbul’da geçirmeye karar
verdim.
Günlerimi İstanbul’da doğayla iç içe, bahçeli evimizde ge-
çirmenin iyi geleceğini hissediyordum. Bazı gün ılımlı, sancı-
sız; bazı gün ise iki büklüm sancıyla kıvranıyordum.
Yaz döneminin bitmesine yakın, hayatımla ilgili olarak
yine bir dönüm noktasına geldiğimi hissetmiştim. Sancılı bir
karar süreci vardı önümde ve keskin bir viraja daha giriyor-
dum. Uzunca bir süre muhakeme ettikten sonra kararımı ver-
miştim. Hayatımla ilgili aldığım bu kararı ailemle paylaşarak,
İstanbul’a dönüş yapacağımı söyledim.

180
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Çok şaşırmış hatta hayrete düşmüşlerdi.

Radikal ve nihai bir karar almamın gerekliliğini, hayat önü-
me koymuştu. Çalışma hayatında ki yoğun stresi kaldırabile-
cek eforum da, enerjim de yoktu. Anlaşılacağı üzere, çalışan
beynimi, kariyeri rafa kaldırmaya hazırlanıyordum. Tarifi im-
kansız şekilde canım yanıyor, kalbim ağrıyordu. Bunları ya-
zarken dahi harflerin üzerine damlayan yaşlara mani olamıyo-
rum. Hayat beni hastalık konusunda ağır şekilde sınamış ve
bir kere daha radikal kararı aldırtatarak işim ile infaz etmişti.
Sanık kimdi, davalı kimdi, hakim kimdi diye uçuş uçuş sorular
sormaktan kaçınıyordum.
Profesyonel iş hayatını yani iş dünyasını bırakıyor, çok sevdi-
ğim çalışma masamdan kalkarak, yüzümü HAYATA bir kere daha
dönerek, yürümek istiyordum. Bunu kızım için yapmalıydım.

Eylül 2013 İstanbul

İstanbul’da yaşam düzeneğimi, nefes alacağım atmosferi

yaratmak adına, İzmir Bostanlı’ya benzeyen körfeze uyana-
bileceğim mavilik kokan bir yer keşfederek yerleşmeye karar
verdim. Bu arada İzmir ‘den ayrılmanın zor ve ağır bir trav-
ma olduğunu söylebilirim. Vedalaşmadan sadece “Hoşcakal
İzmir’im” diyebildim. Kokumu, sevgimi Ege’de bırakarak doğ-
duğum şehire tekrar dönüş yaptım. Yeni evin dekarasyonu vs.
derken bunlar bana biraz enerji, umut, canlılık getirmişti. 2014
yılına girmeye birkaç saat kalmıştı. Gelenekselliğini koruyan
yeni yıl ağacımızın altına yerleştirdiğimiz hediyelere boş göz-
lerle bakarak, hayatın bana nasıl bir hediyesi olabilir ki, diye
düşündüm.
Sonra bahçeye çıkarak gökyüzünden üzerime yağan yıldız-
lara bakıp, dua ettiğimi hatırlıyorum. Binlerce yıldızdan yeni
yılda şifa dilemiştim. O gece tatsız bir gaz sancısı vardı.

181
 SİBEL İNAN

Karnımın her santimi ağrıyor, içimde ki tüm hücreler acı-

yor, yüreğime adeta bıçaklar batıyordu. İçmeyeceğimi bildiğim
halde elimde tuttuğum şarap kadehimin içine, sağlığıma ka-
vuşma dileklerimi yükleyerek, kadehimi hayata karşı bir kere
daha kaldırdım.
Almam gereken derslerin ve ödevlerin sonuna geldiğime
inanıyordum. İş stresini, tempoyu geride bırakıp hatta mesle-
ğimi dahi arka plana atabilmiş, masadan kalkarak sağlığıma
yoğun saygı göstermeyi öğrenmiştim. İnsan olmanın eşsiz yol-
cuğunda kronik hastalığım CROHN ile ne çok olay deneyimle-
miştim. Her bukleli bağırsağım dediğimde
“Benim adım CROHN, buyrun benim” diyen muzip bir
bağırsağımın varlığını biliyordum. Herşeye rağmen sevgi ener-
jisi yüklü kelimeleri seçerek seslenmek; bağırsağıma ve sağlı-
ğıma göz kırpmanın ya da gülümsemenin farklı bir paylaşım
olduğunu öğrenmiştim. Bu yolculuğun içerisinde ki öğretiler,
azımsanmayacak kadar kıymetli ve önemliydi. Ocak ayında
İstanbul’da önerilen bir doktorun muayenehanesine gittim.
İlaçlarıma ilave olarak, daha önce kullanmadığım yeni bir an-
tibiyotik ilaca başlattı. Kan, idrar tahlilleri, ultrason tetkikle-
ri yapıldı. Ve kolonoskopi yapmak gerektiğini, uygun zamanı
ayarlayacağını bildirdi. Bu arada İstanbul’daki yaşam günle-
rim başlamıştı ve alışmaya çalışıyordum. Sömestre tatilinde
kızıma karne hediyesi olarak 3 günlük Kapadokya kültür tur
paketi almıştım. Gaz ve ishal vardı lakin dayanılmayacak şid-
dette değildi. Antibiyotik ilaç biraz baskılamıştı. Kızımı mutlu
ederken, birlikte bir şeyler yapmanın ruhuma iyi geleceğini
düşünerek yola çıktık. Hava değişimi yüzünden yoğun gaz var-
dı. Çok az miktarda ve zararı olmayan hafif gıdalar yiyor, yö-
resel tatları ağır gelir düşüncesiyle tadımlamıyordum. Tatilin
iki günü gayet iyi geçti. Geç saatte, yorgun olarak otele döne-
rek odalara çekildik. Dayanabildiğim düzeyde bir sancı ve gaz
vardı. Yorgun bedenimle hemen uykuya daldım. Bir saat kadar

182
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

sonra inanılmaz bir sancı, binlerce bıçağın batması ile çığlık

atarak uyandım ki nefes alamıyor, delicesine kusuyordum.
Yataktan kalkmadan avaz avaz bağırarak ve ağlayarak istifra
ediyordum. Karın boşluğumda dayanılmaz bir acı vardı. Ölüp
ölüp dirildiğimi hissediyordum ki kızım yan odadaki arkadaş-
larımızı uyandırarak en yakın hastaneye gitmemezi sağladı.
Hastanenin acil servisinden girdik. Sedyeye alınarak gözlem
odasına sevk edildiğimde halen çok şiddetli ve yeşil safra ha-
linde istifra ediyordum.
Serum, ağrı kesici iğne, bulantı iğnesi vs. yapıldı. Tam teşek-
küllü bir hastane değildi ve yakınlarda başka bir hastane de yok-
tu. Nöbetçi doktor, Crohn’a bağlı yoğun bir atak geçirdiğimi söy-
ledi.
Sedyede avaz avaz ağlıyor, bağırıyor ve bir yandan kusuyor-
dum. Karnıma batan milyonlarca bıçak acısı ile kıvranırken,
çok zorlukla nefes alıyordum. Cılız sesimle tek mıraldanabil-
diğim,
- Bu başka, çok farklı bir şey, atak sancısına benzemiyor,
birşeyler yapın, acıdan nefes alamıyorum diyordum.
Sabaha karşı kusma durmuş, sancıda hiçbir azalma olma-
mıştı. Nöbetçi doktor ve asistanın, Crohn hastalığını çok iyi bil-
mediği belliydi hatta bunu ağızlarından kaçırmışlardı.
Anlık çözüm üreterek ağrı kesici, serum, bulantı ilacı ile
yatıştırma gayreti olsa da sancıda hiç azalma olmadı. Sabahın
ilk saatlerinde hastaneden ayrılarak otele gelip hemen tur to-
büsümüzle İstanbul’ a doğru yola çıktık. Otobüsün arka kol-
tukları yatak haline getirilerek, oraya yatırılmıştım. Her sarsın-
tıda canım çok yanıyor, karın bölgemde sayısız bıçak sürekli
batıp çıkıyordu. Sanırım ömrümün üzerinden bir asır, bir de
tonlarca ağırlıkta bir otobüsün geçtiğini hissediyordum. Gece
yarası eve girerek, sabaha kadar sancı içerisinde kıvrandım.
Gece hastaneye gitsem nöbetçi hekim bakacaktı ve bu hastalık
zor anlaşılır bir şey olduğundan sabaha kadar acıyla kıvranıp

183
 SİBEL İNAN

sabretmem, bu acıya dayanmam gerekiyordu. Sabahın ilk ışık-

ları ile yakın bölgede olan özel bir hastaneye gittik. Acilden
geçiş onayı alarak derhal odaya çıkardılar. Acıdan kıvranıyor,
avaz avaz ağlıyordum. CRP çok yükselmişti. Kan, idrar tahlil-
li değerleride iyi değildi. Serum, ağrı kesiciler ile yatıştırma-
ya çalışılsada karın bölgemde oluşan acı ve batma hissi asla
azalmıyordu. Hastaneye girdiğim an’dan itibaren takibi yapan
dahiliye hekimi akşamüstü odaya gelerek taburcu edeceklerini
söyledi.
- Çok ağır bir Crohn atağı geçiriyorsunuz, şu an yapacağımız
fazla bir şey yok, antibiyotik tedavisi başlatılıp birkaç gün takip
edelim, biraz rahatlama olunca kolonoskopi yaparız diye belirtti.
Eve döndükten sonra hiç kıpırdamadan yatmaya çalıştım,
acı ve batmalar yüzünden çok zor nefes alıyor; biraz kıpırdadı-
ğımda bıçaklar saplanıyordu. Gece olduğunda, acı azalmadığı
gibi şiddeti daha da artmıştı. Gözlerimden ateşler çıkıyor, kı-
pırdamada yattığım yatak, adeta cendere misali sıkıyordu.
Hastanede ilgilenen doktorla gece telefonda konuştum,
sabahın aydınlanmasıyla aynı özel hasteneye gittim. Hiç uyu-
mayıp, sancıdan kıvranarak, bir şey yemeden-içmeden, ağlaya
sızlaya bir gece geçirmiştim. Doktor da hastaneye erken gelmiş,
bekliyordu. Yine, ikinci katta bir odaya aldılar. Yaşadığımın
Crohn sancısı ya da atağı olmadığını daha önce böyle bir san-
cı yaşamadığımı, bu acıya dayanacak gücümün kalmadığını
belirttim. Nefes aldıkça batıyor, zor konuşuyordum. Günlerdir
yemek yememiştim ve serumla, vitamin ile desteklense de çok
halzim, bitkin ve umutsuzdum. Bunun üzerine dahiliye heki-
mi,
- Genel Cerrahımızında muayene etmesini istiyorum, dedi.
Genel cerrah kontrolü bitirip tahlillere baktıktan sonra;
- BT çekilmeli, daha detaylı bağırsağı görmemiz gerekiyor,
ultrason yeterli değil, içeride anlam veremediğimiz birşeyler
olduğu kesin, dedi

184
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

BT film çekimi bittikten sonra yine odada serum, ağrı kesi-

cilerle sancıyı hafifletmeye çalışıyorlardı. Ailem yanımdaydı ve
bana moral vermeye çalışıyorlardı.
Karnımın tamamı sızlıyor, tüm hücrelerimde acıyı hissedi-
yor ve batın bölgeme kılıçlarn girdiğini hissediyordum. Acıdan
gözlerimde şimşekler çakıyordu. Sabah girdiğim hastanenin
odasında ki, duvar saati 17:30’u göstermekteydi. Dahiliye he-
kimi ve Genel cerrah ellerinde dosya ile odaya girdiler. Oda da
birkaç dakika sessizlik oldu. Sonra hekimlerden birisi,
- Küçük hanımı dışarı çıkartır mıınız! dedi.
Babası, kızımı koridora çıkardıktan sonra Genel Cerrah di-
rekt konuya girdi.
- BT sonucunu aldık ve durum açıkcası vahim hatta endişe
verici, diye sözlerine devam etti.
Hadi devam edin, ağzınızın içinde gevelemeyin diye, bağır-
mamak için kendimi zor zaptediyordum.
- Anlatacaklarımın üzerine, acilen karar vermeniz gereki-
yor. Maalesef, bağırsakta iki yerden perforasyon yani delinme
var. Tahmin ediyoruz ki, anlattığınız saatlere bakılırsa 70 saat-
ten fazla üzerinden zaman geçmiş. Bu da inanılmaz tehlikeli
bir hadise. Derhal, ameliyata alınmanız gerekiyor. Vakit kaybe-
dilecek bir saat dahi yok, diyerek cümlesini tamamladı.
- Burada ya da başka bir hastanede ama hiç gecikmeden
ameliyat olmanız gerekiyor. Şakası olmayan bir haldesiniz ve
net söylemek gerekirse sabaha çıkamazsınız, dedi.
Buz gibi olmuştum, kekeleyerek,
- Bundan emin misiniz? Neden? Niçin? İki gün vakit kaybet-
tirdiniz dedim.
Genel cerrah buna cevap vermeyip, konuşmasına devam etti.
- Hastanemizde ameliyat olacaksanız hemen ameliyathane-
yi hazırlatmam lazım. Zamanınız çok az ve acele karar vermek
gerekiyor, hemen müdahele edilmeli, dedi.

185
 SİBEL İNAN

Kırılgan ve mırıltılı bir sesle,

- Düşünmeliyim ve ailemle konuşmam gerekiyor, diyebil-
dim.
Doktorlar odadan çıktı. Şimdi ne olacaktı?
Amazon kadını olan ben, bu sefer fena köşeye sıkışmıştım.
İki yerinden delinmiş olan bağırsağımla, sayılı saatleri olan
biri hasta olarak İstanbul’da, mesainin bitmesine 15 dk. kala
özel bir hasteninin odasındaydım ve kendimi çaresiz hissedi-
yordum. İzmir’de olsam en iyi cerrah ameliyatımı yapar, doktor
dostlarım yanımda olurdu. Hayat, benimle daha ne kadar köşe
kapmaca oynayacaktı.
İstanbul’da, genel cerrah tanımadığım gibi mesai bitimi ol-
duğundan, doktorların çoğu hastaneden ayrıldığı saatlerdi. Bu
ameliyatı çok iyi bir cerrah yapmalıydı. Riskli ve zor bir ameli-
yat olacağı belliydi. Ellerimin titrediğini, yüzümdeki kanın çe-
kildiğini hissediyordum. Kendimi toparlayarak güçlü bir sesle
aileme şunu söyleyebildim.
- Asla, bu hastanede ameliyat olmayacağım.
Gözüm duvardaki saate çaresizce bakıp, ne yapmamız ge-
rektiğini düşünürken, aklımda bir ampul ışıldadı.
- İzmir’i, doktorumu aramalıyım, dedim.
Bu yanan ampul doğru yönü aydınlatmıştı. Beni yönlen-
direceği hangi hekim, hangi hastane olursa, koşulsuz olarak
orada ameliyat olacaktım. Sevgili doktorumu aradım ve iyi ki
ulaşabildim.
Olayı kısaca özetledim. Şaşkın ve üzgün bir sesle, ilk söy-
lemi;
- Hiç vakit kaybetmeden ameliyata girmelisin Sibel’ciğim.
70 saat üzerinden geçtiği için dakikaların gerçekten sayılı, du-
rum çok tehlikeli hal almış, dedi.
Titreyen bir sesle, durumun vehametinin farkında oldu-
ğunu söyleyebildim. İzmir’de olsam cerrah dostlarım devreye

186
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

girer, bu ameliyatı gerçekleştirirlerdi lakin mesainin bittiği şu

dakikalarda bu hastane odasında köşeye sıkıştım. Ne yapaca-
ğımı, nereye gideceğimi bilmiyor, sağlıklı düşünemiyorum, di-
yebildim. Çok üzüldüğü sesinden belliydi.
- Kapat telefonu bir çözüm bulmaya çalışacağım, dedi.
O müthiş yürek, o güzel kalp, o melek insan 10 dakika sonra
hızır gibi dönüş yaptı.
- Sibel’ciğim, seni konusunda çok iyi olan bir meslektaşıma
teslim ediyorum. Her şeyi organize ediyor ve birazdan seni ara-
yacak. Tüm gelişmeleri benimle de paylaş yavrum. Allah yar ve
yardımcın olsun; duam seninle bu gece, diyerek telefonu ka-
padı. Ağlamamak için kendimi zor tutuyor, metanetli olmaya
gayret gösteriyordum. Bir iki dakika sonra telefon tekrar çaldı
ve o güçlü ses kulağımdaydı.
-Ben Prof. Dr. A…... dedi.
Hikayeyi kısaca anlattım, inanmak istemedi.
- Mümkün değil yanlışlık vardır. Delinmenin üzerinden 3
gün yani 70-72 saat geçmiş. Sizin hayatta olmanız büyük şans.
Zaman kaybetmeden, bulunduğunuz hastaneden ambulans
ile ……. Üniversite Hastanesi’ne sevk olun, ameliyathane hazır-
lanıyor, fazla zaman yok. Ameliyatınızı Genel cerrah Doç. Dr.
M….. yapacak, diye net ifadelerle durumu belirterek telefonu
kapadı.
Kendisine olan minnetimi bir kere daha belirtmek isterim
o kadar iradeli ve destekleyici davrandığı için ve de toplumda
mesleğine aşık olan hekimlerin varlığını bilmek umut veriyor.
Hastaneye yetiştirilmem, acil ortamı, orada yaşadıklarım,
ameliyata hazırlık süreci çok kolay değildi. Dışarıdan gelen kı-
zımın feryatlarını duyuyordum. İşte, o an gelmişti.
Ameliyatı yapacak olan cerrah yanıma geldi ve ikimizin yal-
nız kalmasını istedi. O an’ı hiçbir zaman unutma ve de aklımın
hard disketinden silme şansım yok. Aklıma geldiğinde film

187
 SİBEL İNAN

şeridi gibi o anlar gelip geçiyor, bir rulo halinde zihnimin en

gizli yerinde saklı duruyor. Cerrah, ameliyatın ehemmiyetini
anlattı.
- İkimizide zor bir ameliyat bekliyor ve ne ile karşılacağımı
bilmiyorum, karnını açtığımda belli olacak lakin iki yerden de-
linme, bağırsakta çürüme var. Ötesinde en büyük tehlike ise
üzerinden 74 saat geçmiş olması, bağırsakların yapışıklılığı vs.
Bir sürü risk faktörü var ve Allah yardımcımız olsun. Söylemek
zorundayım ki çok zorlu bir ameliyata giriyorsun. Güçlü olma-
nı istiyorum ve sakın mücadeleyi bırakma, dedi. Biraz daha
geç kalırsak sabaha çıkamazsın, ailenle vedalaş, dedi ve göz-
lerini kaçırarak arkasını dönüp odadan çıktı.
O ana kadar çok soğukkanlı davranmaya çabalamıştım.
Kızım kötü olmasın diye polyannacılık oynuyordum ve o
ana kadar ağlamamayı başarmıştım. Son tünele giriyordum vi-
raj mı, uçurum mu! bilmiyordum ama biraz sonra yolun start
noktasına gelecek ve o kapıdan geçecektim. Çok zorlukla geçmiş
olan onca yıl, o kadar mücadele, çekilen acılar, uykusuz geceler
ve hayatım film şeridi gibi gözümün önünden akıp geçiyordu.

Ameliyat’ın Çanları Çalıyor

Takvim 2014 yılı 5 şubat, saat 01.10 gösteriyordu

8 senelik serüvenin, mücadelenin sonuna gelmiştim.
- Bu maçı kazanmalıyım, hiçbir maçta havlu atmadım de-
dim, gözlerimi silerken.
Güçlü olmalıydım. Çünkü; beni hayata bağlayan bir kızım
ve yarım kalan hayallerim, yapmam gereken görevlerim vardı.
Bunları yarım bırakıp asla bir yere gidemezdim.
“Hayatı İNADINA yaşamak” diyen Sibel olarak, bu ameli-
yatta güçlü olacak, hayata kıskıvrak bağlanacaktım.

188
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Kızım için yapmalıydım, onun büyüdüğünü görmek için

tutunmalıydım. Yarım kalan bir çok hikayeyi ve hayalleri bitir-
mem gerekiyordu.
Hemşire, doktor bir anda odaya daldılar ve son kontrol-
ler, hazırlıklar yapıldı. Ameliyathaneye gitme vakti gelmişti.
Gözyaşlarımı silerek, her zaman ki o muzip gülüşlü maskemi
yüzüme taktım. Hastaneye gelirken başımda Nike spor şap-
kam vardı. Halen de başımdaydı. Bu kadar sancılı tatsız olay
yaşanırken dahi bir an onu başımdan çıkarmamış, çıkarmak
isteyenlere de karşı çıkmıştım. Şapkasız çıkmam abi dercesine,
başımdaydı. Belki de, hayatımın son maçıydı. Ne olursa olsun
kazanmam gereken maçtı. Hayata karşı oynadığım en büyük,
en önemli şampiyonluk maçımdı ve sonucu zaferim olmalıydı.
Biliyordum ki, bu maç asla berabere bitmeyecekti. Biliyordum
ki, bu sefer bir taraf kazanacaktı. Biliyor ve inanıyordum ki,
bu kazanan ben olacaktım. Narkozitörün renkli, harika bir
bandanası vardı. Benim şapkamı görünce şaşırmış ve “İlk defa
ameliyata şapkalı birisi geldi, çok yakışmış” diye iltifat ederek,
gülümsemişti.
- Bandanan harika, ameliyattan sonra şapkam senin ban-
danan benim olsun mu? Günün ve bu zor ameliyatın anısına,
dedim. Çok sevimli ve güleç bir yüzü, insanın içine işleyen, gü-
ven veren bir hali vardı.
- Sen uyu, uyan ve lütfen güçlü ol. Söz veriyorum, uyandı-
ğında bu bandanayı, günün anısı olarak sana armağan edece-
ğim. Çok emin ellerdesin, bu işi bitireceğiz, güven bize, dedi.
Elimi yumruk yapıp çenesine vurarak, A
- Anlaştık o zaman, bandayı alacağım. Ben spor kökenli
birisiyim. Çok turnuva maçı yaptım ve pek çoğunu kazandım.
Bu maçtan altın madalya olarak sağlığımı kazanarak çıkaca-
ğım, dedim.
İradeli, kararlı davranışımı takdir ederek, gülümsedi.
- Kesinlikle öyle şampiyon, dedi.

189
 SİBEL İNAN

İşte; sedyedeyim ve ameliyathane kapısına yaklaştık.

Babası, kızımız İpek’i sakinleştirmeye çalışıyordu. Onun
da yüzü gergin, kağıt gibi bembeyazdı, elimi tuttu. Aslında,
gözlerinden bir çok şeyi okuyordum, biliyorum ki o da benim-
kileri okuyordu. Ailem ile vedalaşma zamanıydı. Görünüşte
birbirimize moral veriyor gibi davranıyor, birbirimize karş güç-
lü olmayı oynar haldeydik. Hiçbirimiz ağlamıyor, kendimizi
olabildiğince sıkıyorduk. İpek’in çok etkilenmemesi için güçlü
davranıyor, onda travma yaratmaması için olayı çok basit bir
operasyon şeklinde ifade ediyorduk. Ameliyat kapısının orada-
yım. Son olarak herkesi doyarcasına sarılıp öptüm.
- Olur da bu kapıdan çıkamazsam, kızım sana emanet diye,
kızımın babasının kulağına usulca fısıldadım.
En şirin gülümsememi dudaklarıma yerleştirip, biricik kı-
zım İpek’e dönerek, boğazımda takılan onca düğüme, hıçkırığa
rağmen neşeli, şen şakrak sesime bürünerek, muzipçe seslendim.
- Anne’ciğe bir kere daha güven “Biricik kızım.” Emin ol,
annen çok güçlü bir kadın. Biliyorsun ben “Amazon kadını-
yım” asla pes etmem. Sana bir kere daha “Anne sözü” veriyo-
rum, dedim.
İpek ile çok oynadığımız bir oyundu.
Birşeyin yapılmasını istediğinde “Annne sözü” vermemi is-
terdi.
Ben de yapacağım zamanlarda, mutlaka “Anne sözü” verir-
dim ki inanır, teslim olurdu.
Bilirdi ki, asla onu yanıltmadan, asla düş kırıklığına uğ-
ratmadan, verdiğim o sözü mutlaka tutacağıma güvenirdi. Bu
söze çok güvenerek büyümüştü. Ben de, hiçbir zaman hayal
kırıklığına uğratmamış, sözlerimi tutmuştum. Bebekliğinden
bu güne kadar aramızda ki inanç köprüsünü kuran, birbirimi-
ze karşı güven duymamızı sağlayan tılsımlı, büyülü sözümüz
adeta kutsal bağımız buydu.

190
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

- ANNE SÖZÜ diye tekrarladım. Bu kapıdan girdiğim gibi çı-

kacağım, bebeğim. Sağlığıma kavuşup iyileşeceğim; çok güzel
günleri yaşayacağız cantanem, dedim.
Ailemin yüzüne tek tek bakarak ve bir kere daha öperek,
- Üzülmeyi bırakın ve bana güvenin. “Sibel sözü, Anne
sözü” veriyorum, dedim. Bunu da, gayet güçlü ve umutlu bir
ses ile söyledim.
- Tüm kalbinizle dua edeceğinizi biliyorum, hayatımın ikin-
ci baharı, ikinci hayat başlayacak emin olun, diyebildim.
Ve gücümün azaldığını hissederek, son bir gayret içerisinde
parmaklarımı başıma götürürek yine Sibelce bir selam çaktım.
Ameliyathanenin kapısı kapandı. Uzun bir koridor, kocaman
soğuk bir ameliyathane ve harıl harıl hazırlık safhası vardı. O
anda milyonlarca kare, fotoğraf ve tüm hayatım geçit töreni
gibi eşlik ediyor, kızımın yeşil ıslak gözleri yüreğime dokunu-
yordu. Hücrelerimden içeri, yüreğimden dışarı akan niyet ve
dilekler ile dua ettim.
O kapıdan tekrar çıkacağımı biliyor, inanıyordum. Hayata
delicesine bağlanacaktım; kalbimin beni taşıyacağına inanı-
yordum. Yeşil gözlü kızımın gözlerine son kez bakarken bunun
sözünü vermiştim. O yeşil gözlere bir kere daha bakmak için
mücadele edecektim.

“BEKLE BENİ HAYAT, DÖNÜŞÜM MUHTEŞEM OLACAK”

Meyve kokulu bir kokteyl ile düşler alemine dalıp gittim.

12-13 saat süren bir ameliyat süreci ve kapıda bekleyen yürek
atımları. Canım çok yanarak uyandım. Gözlerimi araladığımda
karşımda flu gölgeler, siluetler sonra yeniden dalıp gitmeler
tekrar sesler derken acıyla kendime gelebildim.
Bingo A uyanmış ve hayatın içindeydim. Başucumda bekle-
yenlere baktım. Ağlamaktan kızarmış gözlerle yüzüme tebessüm-
le bakıyorlardı. İlk hatırladığım ve mırıldanabildiğim ise,

191
 SİBEL İNAN

- Galiba bitti, maçı kazandım. Zafer benim oldu, diyerek

parmaklarımı kıpırdatarak zafer işareti yaptığımı hatırlıyorum,
sonra tekrar dalıp gittim.

Her şeyi kaybetmek, gerçekten her şeyi

kazanmak için bir başlangıçtır.
Bu başlangıçların kıymetini bilmek gerekir ve kadere
karşı kazanılan zafer en büyük mutluluktur.

192
 12
STOMA İLE
YAŞAMANIN
YOLLARI

STOMA Torbası ile yüzleşme anı!

- Heyyy! Sen nereden çıktın!

Ameliyatımı yapan cerrah odaya girip, durumu kontrol et-
mek istediğini söyledi. Ameliyat uzun sürdüğü için, uykusuz
gecenin izleriyle yüzü çok yorgun gözüküyordu. Göz göze gel-
dik ve elini tuttum. Müteşekkirdim.
- İkimiz için de zordu biliyorum ama harika bir iş başardı-
nız, diyebildim.
Yorgun yüzünde gülümseme belirdi ve o da iki elimi kavra-
yarak,
- Bağırsak opere olmuş yani iki yerden delinip, çürümüş.
Bu sebeble ince bağırsağından 1.50 mt. kalın bağırsağından 30
cm alarak hasarlı olan, çürüyen bölgeleri çıkardık. Ama Crohn
farklı yerlere attığı için yukarılarda birkaç yerde Crohn lekesi
var ve de bağırsaklarında yapışıklık var. Şimdilik bu kadarını
bilmen yeterli.
- Başarılı bir ameliyat geçirdin, pataloji sonucu çok önemli,
diye ekledi. Sonuçlar geldikten sonra daha net konuşuruz.
- Bu süreç içerisinde komplikasyon olmasını istemeyiz, öyle

193
 SİBEL İNAN

bir durumda tekrar karnı açmak zorunda kalırız ki bu çok is-

tenen bir durum değildir, diye ekledi. Bu arada canım çok ya-
nıyordu. Burnumdaki boru ve diren, karnımın yanından açıl-
mış bir delikten ona da diren ayrıca sonda takılmış boğazımın
yanında kateter takılarak serum bağlanmıştı. Bedenimin her
yerinden, farklı bir borunun çıktığının farkındaydım. Ağrı ke-
siciler kifayet etmiyordu ve can yanması fenaydı. Birkaç saat
sonra benimle ilgilenecek olan bölüm doktoru gelmişti.
- Ameliyat yerine bakıp ilk pansumanı yapmalıyız, diyerek
işleme başladı. Üzerimde halen ameliyat geceliği vardı. Bu ara-
da ateşim çok yüksekti ve 24 saat içerisinde komplikasyon ola-
bilir diye yoğun bakım ünitesini hazır tutuyorlardı.
- Büyük bir titizlik ve sakinlik içerisinde bandajlar çıkarıldı
ve ameliyat yerim açıldı ki! g g O anda, herşeyin karardığı-
nı, dünyanın farklı döndüğünü, kanın beynime hücum ettiğini
hissettim. Donup kalmıştım.
- Na Na Naaa sılll? diye kekeliyordum. Gerçekle yüzleşme
anı çok fenaydı. Bu tabloyu hiç düşünmemiş, aklıma getir-
memiş, bilmeme rağmen narkoz, acı vs sebebiyle bu realiteyi
unutmuştum.
Çok şiş bir karın, uzun bir kesi üzerinde dikiş yerine pens-
ler takılıydı. Sağ tarafta ileostomi yapılarak açıkta bir bağırsak
ucu pespembe şekliyle öyle masum masum bana bakıyordu.
- Bu, bu, bu ne, nedir? diye kekeleyip durdum.
- Bağırsak kesilip tabii ki bağlamamış, ileostomi yapılarak
dışarı verilmişti. Lotus çiceğine benziyordu; şirin ve pespembe.
Bukleli bağırsağımın ucuna çiçek takılmıştı A Ne kadar şi-
rin, masum gözükmüş olsa da, bu realiteye asla ve de asla (!!)
inanmak istemiyordum. Yüzleşme anında büyük bir şok yaşa-
mıştım. Katılırcasına avaz avaz ağlamaya başladım. Ameliyata
girerken kendimi çok sıktığım için bir nev’i patlama anı, sinir
boşalmasıydı.
İleostomiyi gördüğümde, ruhumda bir ip kopmuştu.

194
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Sakinleşemiyor, hıçkıra hıçkıra ağlıyor, ortalık uğulduyor, her

yer etrafımda dönüyordu. Aylarca Stoma torbasıyla yaşayacak-
tım ve bağırsak dışarı verilmişti.
- Torba ile ne kadar süre yaşacağım, dedim zor çıkan bir
ses ile. Pansumanı yapmakta olan doktor, 3 ile 6 ay arasında
böyle kalacak sonra ikinci bir ameliyat olacaksın. Bu süreçte
bağırsağını dinlendireceğiz. Bir süre hastanede yatacaksın.
Sen ve yakınların stoma torbasını takıp çıkartmayı öğrenecek;
bu da çok zor bir şey değil. Şimdilik bunları düşünme ve hız-
lı bir şekilde iyileşmeye gayret göster. Henüz birkaç saat oldu,
ameliyattan çıkalı. Önce toparlamalısın, diye gülümsedi; güzel
gözlü doktor.
Ağladıkca ameliyat yerim kasılıyor, çok acıyordu. Bu stoma
torbası gerçeği, ruhumu alt üst ettiğinden, ağlama kriziyle bir-
likte ateşim yükseldiğinden düşürmeye, sakinleştirmeye çalı-
şıyorlardı.
Ameliyat sonrası 6 ünite kan takviyesi yapıldı; sancı ve de
ateş düşürülmeye çalışılıyordu. Hemen hemen her gün ate-
şim çıkıyor, buz işlemi yapılıyordu. 8 gün sonra, boynumda
ki kateter enfeksiyon yapar diye çıkartılarak damar yolu açılıp
mama ve serum ile beslemeye devam edildim. Günlük idrar
oranı, direnlerde ki kan oranı vs ölçümleri yapılıyor, tahliyesi-
ne bakılıyordu. Burun ve karnımda olan diren 7-10 gün içinde
çıkartıldı. Direnler çıkarıldıktan sonra müthiş bir kusma baş-
göstermişti. Yeşil başlı ördek misali saatlerce yeşil renkte kus-
muştum. Ameliyat yerinin, kusma eylemindeki kasılmalardan
dolayı acısı tarifsizdi; ağlamaktan gözlerim acıyordu.
Ameliyatın ikinci günü yataktan kalkıp ilk adımı atmam
gerekiyordu. Ameliyat kesiği büyük olduğundan kolay olmasa
da kalkmalı, yürümeliydim. Özel bir korse takıldı ve canım çok
yanarak ağlak vaziyet kalkmayı başardım. Bunu her gün bir-
kaç defa yapmalıydım.
Ameliyatın ardından 16 gün geçmiş olmasına rağmen su
ve yemek verilmiyor, dudaklarım ıslak pamuk yardımıyla

195
 SİBEL İNAN

ıslatılıyor, su yutmadan dişlerimi fırçalamama izin veriliyor-

du. Damardan beslenmeme rağmen beynim, karnım çok açtı
ve yemek yemeyi çok istiyordum. Duvara her baktığımda hali-
sünasyonlar görmeye başlamıştım. Adeta, duvarın üzerinden
sular, deniz, şelaleler, karpuzlar, meyveler, kebaplar, dondur-
malar vs. akıp geçiyordu. 17. günde odam karantinaya alındı.
Ameliyathane ya da ilk gün oda da bir bakteri türü bulaşmıştı.
Bu sebeple odaya kimse alınmıyordu; herşey steril tutuluyor
odadan hiçbir şey dışarı çıkartılmıyor, her şey dezenfekte edi-
liyordu. Kızıma dokunamıyor, uzaktan görüp konuşabiliyor-
dum. 8 gün boyunca karantina da kaldım.
Ameliyattan sonra ki ikinci günümde, lotusa bezettiğim
çicek görüntülü güzel bağırsağıma stoma torbası takıldı.
Bağırsağın çalışması beklenecekti; bir hafta içerisinde aktive
olması gerekiyordu, yani torbaya sıvı gelmeliydi. Genel olarak
bu sürede sıvının geleceğini, aksi takdirde ters birşeyler oldu-
ğu anlamına geleceği için, bir kere daha karnı açabiliriz, diyor-
du doktorum.
Aklım fikrim stoma torbasındaydı. Bağırsağın çalışması çok
önemliydi; saat başı kontrol ediyor, bakıyordum. 5. günümde
ilk sıvı damlası torbaya düştü.
- Yuppphiiii…… İşte, çalışmıştı AAA
- ÇALIŞIYOR, diye çığlık attığımda, bakıcım ve servis hem-
şireleri korktu.
Stoma torbası aktive olduğundan, stoma hemşiresi bana
ve bakıcıma stoma torba temizliği, takma çıkartma, boşaltma
işlemi ile ilgili olarak teknik eğitimi verdi. Artık tuvaletimi üze-
rimde taşıyacaktım.
Stoma torbası ile yaşamak kolay bir hadise değildi ve koku-
su fenaydı. Torba değişimi hiç kolay olmuyordu. Stoma torba-
sında sorunlar yaşıyordum, sızıntı oluyordu. Stoma hemşiresi
takmasına rağmen, birkaç saat sonra yine sızıntı başlıyor; üs-
tüm başım, yatak, çarşaf kirleniyordu.

196
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bunları değiştirmek, ameliyat kesi yerimden dolayı oldukça

zordu; her gün bu ritüeli yaşıyordum. Her şey yolunda gittiği
takirde, 3 ile 6 ay arasında bağırsak içeriye alınarak, kapatıla-
caktı.
26 günün sonunda; doktoruma taburcu olmak adına, yal-
vardığımı hatırlıyorum. Antibiyotikler ve ameliyat sonrası te-
davi bitmişti. Hastanede kalmak psikolojimi çok aşağı çeki-
yordu ve yatmaktan sırtımda, kaba etlerimde yaralar açılmaya
başlamıştı. Doktorum vizitenin sonunda, o cuma günü taburcu
olmamı uygun görmüştü. Taburcu olacağım için mutluluktan
uçuyordum. İki büklüm şekilde ayakta zor durarak, eşofman-
ları giymeye çalıştım.
İçine bir Sibel hatta iki Sibel daha girecek kadar boldu; be-
limde dahi durmuyordu. Yüzüm yine de gülüyordu, evime dö-
nüyordum, 7 gündür sıvı gıdalardan az miktarda çorba, meyve
suyu olarak öğünlerde verilmeye başlanmıştı. Vitamin kürle-
rinden günde 2 şişe takviye alıyordum.
Ameliyat sonrası 26 gün içerisinde 16 kilo verdiğimden 42
kilo olarak hastaneden taburcu oldum Doktorum, ikinci ame-
liyata kadar kilo alamayacağımı, bağırsağın emilim yapmadığı
için ne yersem sıvı halinde dışarı atacağımı, bu durumun mo-
ralimi bozmamasını telkin etti.
- Bu işleyişi normal, kilo alma konusuna asla takılma, di-
yerek ikna etmeye çalıştı. İkinci ameliyattan sonra hızlı kilo
alarak toparlanacaksın, moralini bozma. Her hafta kontrole
gelmem gerektiğini belirtti; kat hemşire ve hekimleriyle veda-
laşarak hastaneden ayrıldım. Eve gelebilmiştim. Yaklaşık 1 ay
sonra eve kavuşmanın huzuru / mutluluğu içimi aydınlatan
çoşkusu vardı. Lakin; eve gelip aynaya baktıktan sonra katıla
katıla ağlamaya başlamış uzun zaman sonra kendimi aynada
gördüğüm için, bir üzüntü ve şaşkınlık içerisinde tepki vere-
rek, elime geçen ne varsa aynaya fırlatıp kırmıştım. Zayıflıktan
yüzüm değişmişti; neredeyse kendimi tanıyamamıştım. 42 kilo

197
 SİBEL İNAN

küçücük, çok zayıf bir kadın vardı. Bu nekahat dönemini ya-

tarak geçirdim. Hastaneden ayrılırken diyetisyenin verdiği
yemek diyet listesi üzerinden besin alıyordum. Bakıcım sabah
gelip akşam gidiyor, stomayla ilgileniyordu. Bu arada stoma
torbası ile başım dertteydi. Haftada bir kere aparatın, iki günde
bir torbanın değişmesi gerekiyordu.
Ben de ise, bu olay farklı seyr halindeydi. Aparat tenime
yapıştığı yerden açılıyordu; dışkı sıvısı aparat ile derinin ara-
sından sızdığından her tarafın kirlendiğini geçtim, inanılmaz
halde canım-cildim yanıyor, tahriş oluyordu. Günde 3-4 defa
stoma aparatı değişiyor, o garip macunla yapıştırmak, sabitle-
mek zorunda kalıyorduk.
Stoma torbası iki bölümden oluşmaktadır. Bir parçası tene
yapıştırılan plastikten altaparat kısmı diğeride üzerine geçiri-
len değiştirilmesi kolay olan torba ya da çanta bölümü. Çok
zayıf olduğumdan, ten üzerine yapışan aparat aralanıyor, dı-
şarıya sıvı sızdığı için yapıştırıcı macun etkisini iyice kaybet-
tiğinden açılıyordu. Sarı su şeklinde asitli olan dışkı, tenimin
üzerinden dışarı akıyordu. Asidik yapıda olduğundan dolayı
sızarak akarken, tarifi zor olan bir acıyla canım yanıyordu.
İleostomi’nin çevresinde, stomanın takılı olduğu bölümde deri
kırmızıydı ve yaralar oluşmuştu. İyileştirme çabam içerisinde
çinko kremler, sprey, pudra, özel koruyucu kremler, korse,
bantlar, yama aparatları vs. hepsi dikkatli bir şekilde kulla-
nılmış nafile ki stoma korkulu rüyam olmuştu. Kıpırdamaya
korkuyordum; aklım, gözüm sürekli torbadaydı. Her stoma
çantası kullanan, bu türlü sorunlar yaşanmıyor, böylesine
acıya sebep olmuyor. Benim çok zayıf olmam sebebiyle, yan
boşluklarım fazlaydı; aparat düzgün olarak yapışmıyor ve bir
süre sonra yapışma yerinden aralanıyordu. Malzemeleri satan
fima temscilcisi, hastanede ki Stoma hemşiresi dahi bu duru-
ma şaşırmaktaydı. Kendileri bu konuda kompetan olmalarına
rağmen stoma hemşiresinin taktığı aparat dahi birkaç saat içe-
risinde dışkı sızdırmaya başlıyordu.

198
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bu konuda önerimi ve yaşanmışlık tecrübemi öğüt olarak

kabul edin. Ameliyat sonrası ilk günden başlayarak, çinko
krem ve özellikle ithal kremleri teninize sürüp, cildi korumaya
gayret gösterin.
Cilt üzerine önce yama yapıştırın. Yama üzerine macun sü-
rülmüş aparatı yapıştırarak, ilk günden cildi korumaya alın;
böylelikle macun ve aparatın cilt ile ilgisi kesilmiş olur. Yama
öncelikle teni koruma altına alacağından, yapıştırıcı macun
tene değmemiş olacak ve hasara sebep vermeyeceğinden,
asitli sıvı (dışkı) sızdığında yama üzerinden akıp gidecektir.
Yedikleriniz dışkı yoluyla çıktığından, kokulu olmaması için
besinleri seçerken dikkatli olun. Mutlaka stoma askısı kulla-
nın ve stomayı bedeninize sabitleyin. Tüm bu koruma yöntem-
lerini, cilt hasar gördükten sonra yapmaya başladım. Bunları
söyleyen birisi olmadığı için önlemler alınamamış; asitde deri
de tahribat yaratmıştı. Ne kadar krem vs. sürülse de dışkı asitli
olduğundan yakıp geçiyordu. Gözyaşım hiç kurumuyor, büyük
tavmalara sebep olan günler birbirini kovalıyordu.
Stoma ile yaşadığım her 24 saat, 24 yıl gibi ömür sayfamdan
geçiyordu. Firmalarda bir kaç çeşit stoma torbası var. Klipsli ve
kaliteli olanını kullanın. Torbanın içi görülen ve görülmeyen
çeşitleri olduğundan; görülmeyenler moral açısından daha
önemlidir. Psikolojik olarak rahatsız edici bir durumdu ve alış-
maya çalışıyordum. Gezici tuvaleti üzerimde taşımak kolay de-
ğildi kaldı ki ben hastane kontrollerim dışında evden dışarı çı-
kamıyordum. Kesi yeri çok acıdığından, evin içerisinde iki bük-
lüm olarak birkaç adım yürümeye gayret ediyordum. Geceleri
yatamadığımdan, oturarak uyumaya çalışıyordum. Biraz kıpır-
dadığımda ise stoma yapışkanlı yeriden aralanıp, sıvı akmaya
başlıyordu, bu sebeple kontrollü hareket ediyordum.
Uykular paramparçaydı. Kısa aralıklarla uyanıp, torba (çan-
ta) dolar, sızar diye sık sık kontrol ediyor, geceleri tedirgin ge-
çiriyordum. Stoma (ostomi) aparatı sızdırmaya başladığında,

199
 SİBEL İNAN

o yapıştırıcı macunu sürerek yaranın üzerine yapıştırmak, ade-

ta yaraya tuz biber basmakla eş acıydı. Yapıştırma esnasında
canım o kadar fazla yanmıştı ki, attığım çığlıklar sebebiyle iki
defa sesimi kaybettim. Ses tellerim zedelendiği için günlerce
sesim çıkmadı. 3 ay geride kalmıştı. Her hafta hastaneye kont-
role gidiyordum. Lotus çiçeğim, pembeliği içerisinde çok gü-
zel gözüküyordu ; onu seyretmeye hatta onunla konuşmaya
alışmıştım. Son kontrolde kalbim bir yerlere sığamıyordu; çok
heyecanlıydım. İkinci ameliyat ile ileostomi yapılan bağırsağın
içeri alınarak kapama işlemi yapılması konusunda karar verile-
cekti. Sabahın ilk saatlerinde, hastanede ileostomiden girilerek
kolonoskopi yapıldı. Doktorum sonuçları inceleyip gülümsedi.
- Bağırsağın çok güzel toparlanmış. Sonuçlar tahminimden
çok daha iyi ve ikinci ameliyatı yaparak içeri alabilir yani ka-
patabiliriz dediğinde, mutluluktan çığlık atarak sevinçten ağ-
lamaya başlamıştım.
Ameliyat sonrasında ilaç tedavisi olursa, kapama işlemi 6
aya kadar uzayabiliyor; ilaç kullanımı olmadığı takdirde daha
hızlı içeri alınabilir, notunu aklıma gelmişken paylaşmak is-
tedim. Stoma ile yaşadığım o zor günlerde, canımın yanması
ve moral çöküşlerim yüzünden, bir an önce sıkıntılı sürecin
bitmesini istiyordum. Bu sebepten dolayı, ameliyat düşüncesi
dahi korkutup tedirgin etmiyor, aksine kendimi gayet güçlü ve
de umutlu hissediyordum.
- Derhal yapalım, hemen yapalım. Hatta şimdi hastaneye
yatıp ameliyat olayım, diye çoşkulu bir sesle dillendirdim.
Sevgili doktorum 3-4 ayın çok tatsız ve sorunlu geçtiğini bildi-
ğinden, gözlerinde şefkat ve yardım etme isteğini görüyordum.
Kızımın babasının elini tutarak adeta güç almaya çalışıyor,
hem ağlıyor hem de konuşmaya çalışıyordum. Sevgili dokto-
rum sakin ve huzur dolu ses tonuyla konuşmasına devam etti.
Ülkemizin sayılı kadın cerrahlarından birisi kapama ameliya-
tımı yapacak, bağırsağı içeri alacaktı.

200
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bu ilk ameliyattan daha zor, daha kollektif bir durumdu.

Çok iyi bir cerrahın yapması gerektiğini tüm araştırmalarım ve
doktorumun konuşmalarından biliyordum. Çok şanslıydım ki,
yurt içi ve yurt dışı eğitimleri ile donanmış olan, Türkiye’nin
ilk kadın Cerrahı ameliyatımı gerçekleştirecekti. Bu sebepten
dolayı kaygım ve de korkum yoktu. Ameliyat gününden bir gün
önce hastaneye yattım.
Hemşire son defa stoma (ostomi) torbasını takarken yüzüm-
de güller açıyordu. Lotus çiçeği gibi gözüken güzel bağırsağım-
la, yalnız kalarak son birkez konuşmak, dertleşmek istedim.
Ameliyat esnasında safra kesesi de alınacağından, bir hafta
hastanede yatacaktım. Bağırsağın doğru şekilde bağlanması
ve ameliyat sonrası işlevselliği çok önemliydi. İkinci ameliya-
tın hazırlık aşamasında daha güçlü, korkusuz ve azimliydim.
Ne yaşayacağımı, nelerin olacağını daha iyi biliyordum. Uzun
süren başarılı bir ameliyattan çıkıp, kendime geldiğimde ise;
burnumda ki boru, karın boşluğuma açılmış olan minik delik-
ten çıkan diren borusu, serum vs. derken bu uzaylı astronot
halimede alışmaya başlamıştımA 3 gün sonra yürümeye başla-
dım ki daha hızlı toparlanıyordum.
Direnler çıkartıldıktan bir hafta sonra taburcu oldum.
Özgürleşerek, “torbasız hayata merhaba” dedim. Stoma (os-
tomi) torbasıyla geldiğim hastaneden daha bir dik yürüyerek
çıktım. Canım yanıyor olsa da, bunların geçeceğini biliyordum.
10 gün sonra dikişler alındğında artık her şey geride kalmış-
tı. Yılların mücadelesi ve acısı ile birlikte ikinci ameliyat ile
defterinde kapandığını düşünmek istiyordum. Artık, kendime
çok iyi bakacak, bu defterin bir daha açılmaması için elim-
den gelen özeni gösterecektim. Biraz kısalmış olsada bukleli,
cilveli bağırsağım tıkır tıkır çalışıyordu. Ameliyat sonrasın-
da en önemli hadise ise, dışkılama işlemini yapabilmektir.
Ameliyatın başarılı geçtiğini ve bağırsağın sorunsuz çalıştığı-
nı gösterir ölçüdür. 3 aydan fazla kullanılmayan bir sistemin

201
 SİBEL İNAN

kullanılması biraz zahmetli ve psikololojik bir baskı oluştursa

da, bunu başardım. Ameliyat sonrası, ilk bağırsak hareketi ile
dışkılamayı gerçekleştirdiğimde ailece çok mutlu olmuştuk.
İşte, insan hayatında bu kadar önemli bir hadise dışkılama.
Her tuvalete gittiğinizde lütfen bu işlemin kıymetine varın ve
şükredecek güzellikte bir eylem olduğunu düşünün, diye bu
satırları yazıyorum A Ameliyat sonrasında yoğun protein, kır-
mızı et, balık, kemik suyu ile beslenerek, besin değeri yüksek
gıdalar yiyerek verdiğim kiloları çok kısa süre içerisinde geri
aldım. Tek bir sorun vardı ki, o da ameliyat sonrasında oluşan
travmayı atlatabilmekti ve bu da hiç kolay değildi. Direnler,
stoma torbası, acı, koku, o sürece ait bir sürü şey imge olarak
aklıma düşüyor ağlamaya başlıyordum. Bu travma sürecinde
olayların izleri üzerinden atlamam 1 yıldan fazla sürdü. Her
gün bir şeyler kendini hatırlatıyor ve ağlamaya başlıyordum. O
dönemde terapi olarak tango öğrenmeye başladım ve çok fay-
dasını gördüm. Terapi araçlarını adı, türü ne olursu olsun ken-
dimize yakın olan birşeyleri seçerek, hayatımıza almak gere-
kiyor. Dans etmek, spor yapmak, kitap okumak, resim yapak,
müzik çalışmak doğa da zaman geçirmek gibi ruhumuza yakın
birşeyler seçebiliriz. Bu zor günleri atlatmaya çalışırken, farklı
yöntemlere ihtiyaç oluyor.
Ameliyatın üzerinden 2 ay geçmiş ve çok hızlı toparlamış-
tım. Babalar günü etkinliğinde 50 km’lik zorlu bir parkurda,
bisiklete binerek pedal basmayı hedefledim ve bu etkiniğe ka-
tılım sağladım. Alana gittiğimde, pedaldaş olan dostlarım çok
şaşırmıştı. Böyle ciddi ve zor iki ameliyatın üzerinden fazla
zaman geçmemiş olmasına rağmen, bisiklete binme cesareti-
mi hayret ve takdirle karşılamışlardı. 3 ay boyunca bisikletime
bakarak ağlayıp, bir an önce iyileşip tekrar pedallayacağıma
kendimi inandırmıştım. Böylelikle hedefe kilitlenerek, topar-
lanma çabasına girdim. Bu amaç ve inancım uğruna, günleri
saydığımı biliyorum. 2. ameliyat sonrasında hızlı toparlanmam

202
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ve güç kazanmam adına, doğru bir ivme olmuştu. Ayağa kalkıp

kısa süre de enerjimi, gücümü toparlayarak o parkuru yapmayı
hedefledim ve başarabildim.
Ne yapmak istiyorsanız hayal edin ve de harekete geçin.
Hayatı fazla bekletmeden yapacağınıza inanın ve uygulayın.
“Hayat korkakları sevmez”

Sizden daha güçlü bir varlık yok; kendinize güvenin. Pısırık

olup ruhu sindirirsek köşede oturur kalırız ve hayat üzerimiz-
den geçer gider. Kalkıp silkelenmeli, üzerimizde ne kadar toz
pas varsa atıp, kaldığımız yerden yola devam etmeliyiz. Bunları
azim ve kararlılık ile yaparak, başardım.
Halen de bisiklete biniyor, dalış ve sörf yapıyorum. Bir an
dahi aklıma ameliyat sonrası bir şey olur mu korkusu gelmedi
ve bu düşünceyi aklımda büyütmedim. Doktorumla konuşup,
gerekli kontrolleri yaptırarak aktivitelere başladım.
Hayata yeni pencereler açtığımızda, güneş içimize işleye-
rek, yüreğimizi, düşlerimizi ısıtacaktır. Hayatın o eşsiz mucize-
vi suyunda akın, akışta kalın. Böyle bir şansı kendinize verme-
yi unutmayın, esirgemeyin, ertelemeyin.

“Hayat cesur yüreklere, gülümseyerek torpil geçecektir.”

2014 Temmuz

Ameliyatın üzerinden 4 ay geçmişti ki dikey olan ameliyat

kesiği üzerinde, önceleri çok küçük daha sonra büyüyerek por-
takal büyüklüğüne varan bir şişlik belirdi. Yemek yediğimde
ya da fazla sıvı tükettiğimde şişlik daha da artıyordu.
Ameliyatımı yapan cerrahıma genel kontrole gittiğimde bunun
kesi fıtığı olduğunu belirtti. Karın ameliyatlarında sık rastla-
nan, pek çok sebebe bağlı olan bir durumdu. Ameliyat hatası,

203
 SİBEL İNAN

malzemenin kötü olması yada benim zayıflığım, yağ dokumun

azlığı, iç dikişlerin kapanmaması gibi nedenlerden olabillece-
ği gibi bunu tespit etmek ise geçen zaman sonrasında zor bir
hadiseydi. İlk ameliyattan sonra 20. günde pensler alınırken,
cerrah eliyle bastırdığı an da ameliyatın kesi yeri açılmış, dikiş
atılmasını seyretmiştim. Ne kadar fazla travma olacak hadise
yaşamış ve bunları soğukkanlılıkla atlatmıştım. Geç kaynayan
ve de açılan bölgede kesi fıtığı oluştu. Kilo aldığım için o da hızla
büyümüş, belirgin hale gelmişti.
Yemek yedikten sonra dışarı fırlayan bir top görüntüsü
sergiliyordu. Bağırsak düğümlenmesi düşük ihtimal olsa da,
komplikasyonlar arasındadır.
- Peki ne yapmalıyıim, nasıl karar vermeliyim? diye sordum.
Kesi fıtığı ameliyatının yapılması için, ameliyatların üze-
rinden en az bir yıl gibi bir süre geçecek ve sonra karın açı-
larak yağ dokusu temizlenecek, bir menş (yama) konulacaktı.
Aslında, 45-60 dk. sürecek olan kolay bir ameliyattı. 3. defa ameli-
yat masasına yatmak, düşünce olarak iyi gelmiyordu.
Ameliyatın üzerinden 5 ay geçmiş ve de iyice toparlanmıştım.
İzmir’e gidip …. Ünv. Hastanesi’nde Prof. Dr. H…… hoca-
ma teşekkür etmek, minnettarlığımı belirtmek istiyordum.
Bağırsağımın delinmiş olup, ameliyat olmam gereken o ak-
şam ki çaresizliğimde, Sevgili H… hocamın yönlendirmesi ve
mimarlığı sayesinde sağlığıma kavuşmuştum. Odasına girdi-
ğimde ayakta karşıladı; yanaklarımdan büyük bir sevinç ve
mutlulukla öptü. Bu kadar kısa süre içerisinde toparlanıp bi-
siklet binmeme, 16 kilo almama hatta bir miktar kas yapmama
çok şaşırdığıı ifade ederek, tıbbi bir mucize gibisin; daha önce
bu kadar hızlı toparlanıp ayağa kalkan birine tanık olmadım,
dedi. Sebebini sorduğunda ise; cevabım çok netti.
Ruhumu besleyen yaşam enerjisinin var oluşunu, hayata
bağlılk ve mücadeleci ruhumu işaret etmiştim. Toparlanma sü-
reci ameliyattan sonra bir yıl hatta daha uzun süre de olurmuş.

204
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Benim hızla iyileşip toparlanmam, doktorumu çok şaşırtmış

olsa da bir kere daha altını çizmeliyim ki, önce kendiniz ina-
nacaksınız, sonra da inandığınızı hayata geçireceksiniz. Doğru
beslenme, doğru egzersizler, doğanın gücü, evrenden akan
enerji ile yenileniyor, tazeleniyoruz. Bu enerjilerden beslenin
ve şifalanın.
Hocama kesi fıtığının oluştuğunu ve bu konuda ne yapmam
gerektiğini sorduğumda ise,
- Bu ameliyatı olmana çok gerek yok, karnının bu kadar çok
açılması, oynanması iyi değildir. Ameliyat olup sağlığına ka-
vuşmuş olsan da sonuçta kronik bir hastalığın var, bu gerçeği
gözardı etmemek gerekiyor ki Crohn hastasısın. İleri de tekrar
nüks edebilir; tıkanma, daralma, delinme vs olabilir yani tek-
rar açılarak ameliyat gerekebilir. Bu sebepten ötürü, karnını
elletme, dedi.
Bu bakış açısı ve bilgi anlatımı çok mantıklı geldi. Sadece
görsellik yüzünden böyle bir olaya tevessül etmeyecektim.
Görsel açıdan gerektğinde korse kullanarak çözüm üretebi-
lirdim. Şirin limon büyüklüğünde ki kesi fıtığım ile yaşamaya
alıştım ve bunu sorun olarak görmekten vazgeçtim. Öncelik
sağlıklı günlere ulaşarak nefeslemek; gerisi teferruat olup aşı-
lıyor.

STOMA OSTOMİ Nedir?

Stoma: Ağız, açıklık anlamında Yunanca kökenli bir keli-

medir.
Ostomi: Bir açılma, ağızlaştırma oluşturmak amacıyla yapı-
lan cerrahi işlemlerin genel adıdır. Bağırsak stomaları cerrahi
müdahale ile ince veya kalın bağırsağın bir bölümünün karın
duvarına ağızlaştırıldığı, yapay açıklık olarak tanımlanabilir.

205
 SİBEL İNAN

Kolostomi ve İleostomi olmak üzere 2’ye ayrılır.

Kolostomi, Kalın bağırsağın karın duvarına ağızlaştırılması
geçici ya da kalıcı olabilir.
• Kalın bağırsak tıkanmaları
• Bağırsak yaralanmaları
• Doğumsal bağırsak anomalileri
• Bağırsak delinmesi
• Bağırsakta yapılan bir işlemin emniyetli bir şekilde iyi-
leşmesini sağlamak için açılır.
• Anüsün çıkarılması gereken hastalıklar
• Kalın bağırsağın son kısmı çıkarılması gereken hastalık-
lar
• Anüs kas yapısının görevini yapamadığı hastalıklar
• Kalın bağırsağın son kısmında kalıcı hastalıkları için
açılır
• Stoma makattan ne kadar uzak ise, dışkı o derece sulu-
dur
• Genellikle vücudun sol alt tarafına açılmaktadır.

Bu lotus çiçeğine benzeyen pembe et parçasının o kadar da

olumsuz görüntüsü yok. Zaman içerisinde bu duruma alışıyor
hatta benim yaptığım gibi her gün bağırsağımla konuşur olu-
yorsunuz.

İleostomi nedir?
İnce bağırsağın son bölümünün, karın duvarına ağızlaştırıl-
masıdır. Genellikle karnın sağ alt kısmına açılır. İleostomiden
gelen bağırsak içeriği kalın bağırsağa uğramadığından daha
fazla miktarda, sıvı halde ve asidik olduğundan yakıcı niteliktedir.

206
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Stomanın Görünümü
Stomanın boyu, genişliği, rengi stomanın tipine göre de-
ğişebilir. Normal şartlarda stoma ağız içi mukozası gibi par-
lak pembe, kırmızıya yakın renktedir. Stoma yapısında sinir
yoktur. Bu nedenle ağrı hissedilmediği gibi gaz ve dışkı çıkışı
kontrol edilemez. Damar açısından zengin olduğundan, silme
esnasında hafif sızıntı şeklinde kanama da olabilir.
Stoma ameliyat sonrası ilk günlerde ödemlidir (şiştir) Ödem
6-8 hafta içinde küçülür. Stoma çevresindeki deriye peristomal
bölge adı verilir. Kızarıklık ve tahrişin olmaması için, dışkının
deriye teması engellenmelidir.

Stoma Torbası ile Beslenme

Kolostomili ve ileostomili hastalarının yeterli ve denge-
li beslenmesi gerekmekte olup, özel bir diyet yoktur. Kiloları
dengede tutmak gerekmektedir. Kilo değişimleri, stoma çapını
değiştirebilir. Stoma çapının büyümesi, stomanın içeri kaçma-
sına ya da stoma çevresinde fıtıklaşmaya yol açabilir. Düzenli
aralıkta yemek yiyerek, küçük parçalar halinde ve iyi çiğneye-
rek lokmaları yutmak gerekir. Sizi rahatsız eden yiyecekleri not
edin ve diyetinizden çıkarın ya da kısıtlayın. Yeni bir yiyecek
deniyorsanız az miktarda tek başına alınız. Aynı gün içinde
birden fazla, farklı yiyecek almayın ki, bir gıda dokunursa tes-
piti kolay olsun.
Kolostomi ve ileostomi olanlar kabızlıktan korunmak için
hazır gıda, sert, kuru gıdalardan uzak durmalıdır. Yenilen seb-
ze meyve miktarı artırılıp, hafif egzersizler yapılabilir. Günde
en az 2-3 lt su içmeli, ishale ve gaza neden olan gıdalar çok
tüketilmemeli (lahana, taze fasülye, turp, portakal) Lifli gıda-
ların iyi çiğnenmesi gerekir. Stoma torbası ile yaşayanların gaz
çıkarması mümkün olamayacağından ve sıkıntı yaratacağın-
dan, hızlı yemek yememek gerekir. Yiyecekler iyi çiğnenme-
li, içecekleri bir defa da hızlı içmeyip, yudum yudum içmek

207
 SİBEL İNAN

gerekiyor. Öğünlerde aşırı yemeden, sık sık ve küçük porsiyon-

lar halinde yenebilir. Konuşmadan yemek yiyebilmek, sakız
çiğnemekten kaçınmak, ağız yoluyla nefes alma, pipet kul-
lanma gibi havanın büyük miktarda yutulmasına neden olan
durumlardan kaçınmak gerekir. Diyetinizde bulunan sebze,
meyve ve kepekli yiyecek miktarını artırın. Dışkıyı koyulaş-
tıran yiyeceklerden kaçının. Tıkanma, kolostomili ve ileosto-
mili hastalarda görülebilen bir durumdur. Sindirimi zor olan
yiyecekler yutmak tıkanmaya neden olabilir. Mısır, baharat-
lar, mantar, fındık, fıstık, ceviz, kuru üzüm, hindistan cevizi,
kurutulmuş meyveler, sucuk, pastırma, salam, sosis vs. gibi
koku arttıran bilumum yemeklerden kaçının. Stomalı bireyler,
torbalarından hoş olmayan koku gelme endişesiyle, kendileri-
ni sosyal hayattan geri çekerler. Torbanın temizliğini düzenli
olarak yapıp iyi yerleştirmek, filtreli torba kullanmak, diyeti-
nizde kokuyu önleyecek yiyecekleri arttırmak gerekmektedir.
(yoğurt, kefir, maydonoz, nane, karanfil gibi.)
Stoma ameliyat sonrasında 3-6 ay kalacağı gibi, kalınba-
ğırsağın tamamı alındığında ömür boyu stoma ile yaşanacağı
gerçeğini unutmamak gerekiyor.

İshal (Diyare)
İshal özellikle ilesotomili hastalarda kolostomililere göre
daha fazla karşılaşılır. Nedenleri ise; posa içeriği yüksek gıdala-
rın fazla tüketilmesi. Özellikle bazı antibiyotikler, ishal yapan yi-
yecek ve içeçeklerden kaçınıp ishali önleyen gıdaları tüketiniz.
Kabızlık (Konstipasyon)
Kabızlık, kolostomili hastalarda daha sık görülmekle birlik-
te bireylerde yoğun endişe yaratan bir durumdur. Nedenleri:
Hareketsizlik, yetersiz sıvı alımı, dengesiz beslenme ve dışkıyı
katılaştıran gıdaların fazla alımı, bazı ilaçlar(Kemoterapi ilaç-
ları-demir ilaçları) vs.

208
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Dışkıyı katılaştıran besinler alabilirsiniz.

Elma, patates, muz, şeftali, yoğurt, peynir, pirinç lapası,
şehriye, havuç, patates püresi abartılı olmamak kaydı ile tü-
ketilebilinir.

Dışkıyı Sıvılaştıran Besinler Listesinde ise;

Şeker ve şekerli yiyecekler, kızartma, tam yağlı peynir, yağ-
lı et suları, yağlı soslar, kaymak, kepek ve kepekli yiyecekler,
aşırı baharatlı salçalı gıdalar, süt vs. besinler, dışkının iyice su
şekilde atılmasını sağlar.

Gazı Artıran Besinler Listesinde;

Gaz olduğunda, karın ve ameliyat yerinde büyük bir bas-
kı şişkinlik hissedilir, sorun dahi yaratabilir. Bu sebeple diyet
listesinden; bezelye, karnabalar, lahana, brokoli, bürüksel la-
hanası, taze mısır, nohut, fasülye, pırasa, soğan, yumurta, süt,
süt ürünleri, ağır kokulu peynirler, kavun, turp, salatalık, tur-
şu, limonata, asitli içecekler, kurubaklagilleri çıkartmak ya da
zaman zaman az miktarda tüketmek de fayda vardır.

Kokuyu artıran besinler listesinde ise;

Çevreye çıkan kokunun sebebi gıdalar olduğunu unutma-
yın. Balık, yumurta, soğan, sarımsak, yeşil sebzeler, kurubak-
lagil, peynir, brokoli, pastırma, baharatlı yiyecekler torbanın
içinden dışarı koku olarak sızacak, buda yüksek oranda moral
bozukluğu yapar, bu sebeple gıdaları az tüketmek, ya da dışarı
çıkılmadığı zaman almakta faya vardır. Kokuyu azaltan besin-
lerin başında Stoma ile yaşayıp kokunun dışarı çok yoğun çık-
maması için, yoğurt, yayık ayranı, nane, kekik, karanfil yarar
sağlar.

209
 SİBEL İNAN

Sindirimi Zor Besinler için Sayabilceklerim;

Genel olarak yemek listenizden çıkması gerekenlerde; mı-
sır, mantar, fındık, fıstık, ceviz, kuru üzüm, hindistan cevizi,
kurutulmuş meyveler, süt, salam, sucuk, sosis, kahve, çikola-
ta, kırmızı biber gibi besinler ve meyve çekirdekleri ön sıradadır.

Stoma ile Bugün Ne Giysem A

Stomanız bel hizasındaysa, kemer ve beli sıkı pantolon,

etek giymekten kaçınılmalıdır. Kemerin stomanın altında veya
üstünde olmasına dikkat edilmelidir. Stoma torbasına uygun
olan özel korse kullanılması iyi olur. Stoma aparatını sabitle-
miş olur ve torba daha sağlıklı olarak vücutta durur. Özel askı-
lardan alarak, bel bölgesine sabitlenebilir.
Stoma ile yaşarken, giyim ve hayat şeklini bozmasına izin
verilmemelidir. Stoma torbası genellikle krem renkte olduğun-
dan, morali yükseltmek ve aynaya bakıldığında eğlenmek is-
teniyorsa; torbayı takmadan önce, üzerine yazı /resim /isim /
şekil / çizilip, boyanabilir. Bu sizin ve partnerinizin hoşuna gi-
derek, eğlenceli hale getirilebilir. Alçı üzerine imza atmak gibi
kalpler, sevgi sözleri vs yazarak motivasyon sağlanacaktır.
Ömür boyu takılması zorunlu olduğunda ise stoma çanta-
sı vücudun ayrılmaz bir parçası, organı gibi olur. Yurt dışın-
da kullanan hastalar hiç çekinmiyor, rahatsızlık duymuyorlar.
Çanta ya da torbasıyla bikini giyerek fotoğraf çektiriyor, soka-
ğa çıkarken torbalarını dışarı da olması kendilerini ve çevreyi
rahatsız etmiyor. Hatta kısa bluz giyerek şortlarının üzerinden
yazılı ya da resim boyalı bir çanta görünümüyle keseleri sarka-
biliyor. Bu konu, beyin de bitirip aşıldığında hayat daha kolay-
laşacak, engeller aşılacaktır.

210
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Stoma Torbası ile Banyo Keyfi

Stoma torbanız takılı iken ya da çıkartıp banyo yapabilir-

siniz. Torbalar kısa süreli (10-15 dk) suya dayanıklıdır. Ancak,
banyo sırasında torbanın çıkabilme ihtimali az da olsa vardır.
Banyo suyu aşırı sıcak olmamalıdır. Sabun ve su stomaya zarar
vermez, içine kaçmaz. Bir miktar kaçmış olsa da sorun olmaz.
Kolostomili bireyler torbalarını çıkarıp rahat banyo yapabilir-
ler. İleostomili bireylerde torbanın çıkarılması (gelen sıvının
fazla olması sebebiyle) sorun olacağından, torbayla banyo
yapılması daha iyi olur. Stomayı temizlerken keselemeyin.
Stomayı yumuşak hareketlerle, sabunlu suyla temizlemekte
fayda vardır.

Stomalı Spor Günleri

Ameliyat sonrası iyi hissedilmesi halinde, ameliyattan yak-
laşık 6-8 hafta sonra doktordan izin alınarak, çok ağır olma-
mak kaydı ile hafif sporlar yapılmasıda bir mahsur yoktur.
Yürüyüş, yüzme, masa tenisi, koşu, golf hafif sporlara girer-
ken karın kaslarını zorlayan halter, boks, güreş, ağır sporlara
girmektedir. Spora başlamadan önce torbayı boşaltmak gerekir.
Seyahat halinde ya da işe başlandığında, iş seyahatlerinde gazlı
içecekler tüketmekten kaçının.(stoma olmasa da tüketmeyin g)
Seyahat uçak ile yapılıyorsa, basınçtan dolayı gaz oluşumu
artacağından, torba sıkı sık kontrol edilmesi gerekir. Gidilen
yerlerde çeşme suyu içilmemeli, şişe suyu kullanılmalı hatta
stoma dahi şişe suyu ile temizlenmelidir.
Doktor önermeden ilaç kullanılmamalıdır. Başka bir hasta-
lık ile ilgili olsa da ilaca başlanacağı zaman, doktora ostomi-
stomanız olduğunu söylemek gerekmektedir.
Alınan ilaçlar ishal, kabızlık yapabildiği gibi renk değişikli-
ği yapabilir. İlaç alma esnasında, dışkı da değişiklik söz konusu

211
 SİBEL İNAN

olduğunda telaşlanmayın, hekiminizle paylaşın. Antibiyotikler,

Vitaminler kokuya neden olup, kabızlık yapabilir.
Antibiyotikler, Kemoterapi ajanları ishal yapabilir. Demir
hapları(siyah) renk değişikliği, Antibiyotikler (yeşil-gri) yapabilir.

Stomayla Cinsel Yaşam

Stoma, normal cinsel hayatı sürdürmeye engel değildir.

Fakat geçirilen ameliyata göre, yaşanılan psikolojik etkinin
yanı sıra, cinsel fonksiyonu sağlayan sinirlerde hasar gelişe-
bilir. Buna bağlı sorunlar ortaya çıkabilir. Bunlar, kadınlarda
cinsel ilişki sırasında ağrı, cinsel organın iç yüzeyinde daralma
ve kuruluk, erkeklerde ise sertleşmede zorluk ya da boşalmada
problemler yaratabilir. Böyle bir durum da doktora danışılma-
lıdır.
Eş ile konuşulduğu takdirde, karşılıklılı sevgi ile sorunlar
çözülecektir. Stoma ile bebek sahibi olmak için tıbbi bir sakın-
ca olmadığı takdirde, doktor kontrolünde hamile kalınabilir.
Eğer gebelikten korunmak için doğum kontrol hapı kullanılı-
yorsa, hapın ince bağırsaktan emilmeden dışkı ile atılacağını
düşünerek başka bir yöntem seçilmelidir.

212
2. Bölüm
SAĞLIKLI BAĞIRSAĞIN
YOL HARİTASI

Fabrika ayarlarına dönebilmek,

doğal ve dengeli beslenmenin yolundan geçer.
Sibel İNAN
 SİBEL İNAN

Sağlıklı yemek, gelmiş geçmiş

en iyi ilaçtır.

214
 Sağlıklı Bağırsağın
Ev Ödevi

Şifa dostlarım.
Kitabın birinci bölümünü yutarcasına okuduysanız ve ha-
len benimleyseniz, ne mutlu bana A Yolumuza devam edelim
ve virajı birlikte dönelim. Neden mi viraj, diyorum! İstemesem
de, gelip bağırsak tahtına oturan CROHN ile kol kola yürümeyi
öğrendiğim bu yolda keskin bir kavis ya da dönmeye /dönüş-
meye yönelik bir kararda diyebiliriz. Aslında bu viraj, sağlıklı
günlere kavuşmak adına büyük bir adım atmaktan, radikal ka-
rarlar alarak dönüş yapmaktan, yaşam tarzımızı ve beslenme
şeklimizi, alışkanlıklarımızı değiştirmekten geçiyor. Emin olun
bu viraj dönüldüğünde; hayat tüm sakinliği, huzuru, dinginli-
ği ve de mavi yeşil güzellikleriyle bekliyor olacak.
Sağlıklı olmak ve iyileşmek adına adımı birlikte atalım ve
yol haritamızı çizerken, ev ödevlerimize göz atalım. İlk bö-
lümde yol hikayemi ve izlediğim haritayı, hastalıklarla ilgili
başımıza gelebilecek tehlikeleri, komplikasyonları, hastalık
türleri ve belirtilerini, Otoimmün çatısı üzerinden sindirim
sistemine bakabilmeyi, İBH’nin ayrıntılarından bahsettim. EV
ödevi olarak isimlendirdiğim ve yol haritamızı bulup, ödevlere

215
 SİBEL İNAN

çalışacağımız bu bölümde hastalıkların dengeli / dengesiz

beslenme ile ne kadar ilgisi olduğundan, gıda seçimlerimizin
bağırsak hastalığında oynadığı rollerden bahsedeceğim. Şifalı
günlere kavuşmak için beslenme listesinin üzerinde durarak;
ne yemeli?
ne içmeli?
nasıl yaşamalıyız?
konu başlıklarının cevaplarını, ödev sayfamızda birlikte
dolduracağız.

“Ne yersek O’yuz”

“Yaşamak için mi yemeli, yoksa yemek için mi yaşamalı”!
Bunun cevaplarını kendi içimizde çözümleyip, anladığı-
mızda hayatımızın temel esası olan besinlerin vücut siste-
minde yaptırımını, besin seçimlerinin sağlık için önemini,
gıdaların çeşitlilik kargaşasını, doğal yiyeceklerin faydalarını
kısacası fabrika ayarlarımıza dönüş yaparak, yaşamımıza do-
ğal yöntemlerle beslenme şekline doğru büyük bir adım ata-
rız. Hastalıklardan uzaklaşarak sağlıklı bünyeye kavuşmanın
sırrı kaliteli beslenmek ve ağzımızdan giren gıdaların her an
sorumluluğunda bilinçli olarak tüketmekten geçmektedir.
EV ÖDEVİ olarak birçok konuya değineceğim. Alkalin ve
Asidik beslenmenin metodları, glutensiz/ buğdaysız günler,
Candida mantarının yarattığı görülmez sinsi tehkileler, şifalı
bitkilerden faydalanmanın sırları, sağlıklı bir sindirim sistemi-
ne sahip olabilmek için probiyotikler üzerinde durarak sağlıklı
beslenme sepetini birlikte dolduracağız. Ders notlarına çalışıp,
ev ödevleri doğru ve eksiksiz yapıldığı takdirde 5* bir karne ile
hayat okulunda sağlıklı bir yol haritası çizilerek, yaşamın akışı
huzurlu bir hale dönüşür.
Ev ödevlerinin, yaşamımıza bütünsel olarak fayda sağlaya-
cağının bilincinde varıldığında, sağlık yüklü günlere kavuş-
mak çok uzakda değildir.

216
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

HAYAT OKULU DERS NOTLARI

Beslenme dersi Doğal ve sağlıklı beslenmek 5*
Sağlık dersi Hastalıklardan korunabilmek 5*
Beden dersi Egzersiz, yoga, tai chi, spor yapmak 5*
Fizik dersi Bedenimizi koruyarak dengede kalmak 5*
Biyoloji dersi Organlarımız ve görevleri 5*
Psikoloji dersi Ruh sağlımızı koruma yöntemleri, terapi 5*
Bitkilerin filolojisi dersi Şifalı bitkileri tanıma 5*
Coğrafya dersi Doğayı tanımak, doğal ürünler bulmak *5
Uygulamalı mutfak Yemek yapımı, ayurveda 5*
Bireysel gelişim dersi Bioenerji, nefes, meditasyon 5*

AFERİN *5 notunu almaya ve sağlıklı bağırsaklara bir adım

atmaya hazır mıyız? Yüzümüz ve bağırsaklarımız gülümsedi-
ğinde, yıldızlı notları alarak hayatımız taçlanmış olur.
“Sağlıklı Beden Tembelliği Sevmez”

Bu konuda önerebileceğim en basit yöntem ev ödevleri için

bir defter alarak sayfalarını sağ-sol olmak üzere ikiye bölün.
Defterin sayfalarına notları birlikte düşürerek, EV ÖDEVLERİ’ni
oluşturmaya başlayalım. Sayfalar doldukça yol haritasıda, çık-
maya başlayacaktır.
Hergün yedikleriniz, duygusal tepkileriniz, modunuz, ba-
ğırsak hareketleriniz, vücudun verdiği mesajlar, tepkiler, ener-
ji düzeyi, cilt sorunları, hafıza, uyku, stres, karın ağrısı, kas
ağrıları, depresyon gibi değişimleri gözlemleyip notlar alın.
Bu kayıtlar çok aydınlatıcı ve yol gösterici olacaktır. Günlük
aktiviteleri ve vücudun verdiği tepkileri takip edin ve bu ce-
vapları ev ödevi defterine not olarak geçirin. Yediklerinizi / ye-
mediklerinizi, dokunanları / faydalı olanları, her tükettiğiniz
besin sonrasında oluşan şikayetlerinizi ihmal etmeden yazın.

217
 SİBEL İNAN

Biliyorsunuz ki, söz uçar yazı kalıcı olur. Muhtelif gıda çeşitle-
ri, besin türleri, yemek ve içecekler, bitkiler, aromatik yağlar,
baharatlar, yemek menüleri derken bu kadar çeşidi akıl hane-
sinde ezberde tutmak yerine, elinizin altında bulunan “Size
özel” olan bu defter, hayatı ve yemek düzenini bir nebze daha
kolaylaştıracaktır. Beslenme zinciri ile birlikte öğün menüleri
oluşarak, yol haritanız belirlenmiş olacaktır. Sağlık yüklü gün-
lerinizi dizayn edin “ev ödevlerini” doğru yaparak bu mutlulu-
ğu hayatınıza yansıtın. Yediğiniz bir besin sonrasında sıkıntı
yaşadıysanız bu notu sayfaya yazdıktan sonra, kızgın bir surat
çizin g Yediğiniz besin sorun çıkartmadıysa, gülen bir yüz dü-
şürün sayfaya A Sayfaya baktığınızda, kendi yüzünüzle yüzle-
şin. Duyguları ve günlük olayları yazdığınız günlüğünüz ile eş
değerde, beslenme rehberi şeklinde bir defteriniz oluşacaktır.
Hangi baharat dokunuyor? Hangi bitki çayı içildiğinde
daha iyi hissediyor? Ne yenildiğinde tuvalet çıkış sayısı deği-
şiyor? Ne olduğunda gaz artıyor? Ne yenildiğinde doymuş ve
iyi hissediliyor? hangi meyve yenildiğinde hazımsızlık artıyor?
ne yenilirse ishal yada kabız olunuyor? Adım adım, yudum yu-
dum işlenecek bu defterin, özel gıda rehberi ve beslenme yol-
daşı olacağını unutmayın. Beslenme bölümünde paylaştığım
öneri ve bilgiler, ev ödevleri olarak uygulandığında sağlıklı
sindirim sistemine kavuşulmuş olunur.
Hayatın size göz kırptığı kadar, siz de hayata gülümsersiniz.
Hastalıkları farkında olmadan hayatımıza çekmiş olsak da,
geldiği yere gönderebilmekte elimizde.
- Nasıl? diye soruyor musunuz A Bu kadar ipucu ve ev öde-
viyle kendi cevaplarınızı bulacak, defterinize yazıp çizeceksiniz.
“Uyguluyabiliyor muyuz? Kimler uyguluyor?” sorunun ce-
vabını duymak istiyorum.
Cevapları sesli olarak bir daha alayım AAA Hastalık süre-
ci ve nedenlerini, yol anılarımı örnek teşkil etmesi adına de-
taylarıyla anlattım. Yanlışlarımı, zafiyetlerimi, itiraflarımı,

218
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

yüzleşmelerimi tüm çıplaklığıyla aktardım. Bu kitabın kapağı-

nın ve çatısının altında toparladğım binlerce harfin üzerinden;
bir kere daha siz şifa dostlarıma sesleniyorum. Doğru bildiği-
niz yanlışları, hata olarak bakılan hayat tarzını, sağlıksız geçen
günleri, muzurca tüketilenleri, beslenme bozukluğunu, stresli
zamanları, sigaralı günleri, hareketsiz saatleri, hazır gıda tü-
ketimini, çevre kirliliğini ve de olumsuza ait ne varsa, ne çoksa
hepsini / hep birilkte SAĞLIKSIZ tuşuna basarak DELETE (si-
lelim) edelim.
Sonra elimizi kalbimizin, aklımızın ve karnımızın üzerinde
duran SAĞLIKLI OL butonuna güçlü bir şekilde basarak gün-
celliyelim.
Butona bastıktan sonra, hayat ekranımıza düşen yazı şifa-
mız olsun. Ezberleri bozarak, doğru yolu seçtiğimizde ise;
“MERHABA SAĞLIĞIM” “HOŞGELDİN SAĞLIĞIM”
sözlerini, hep birlikte ve güçlü bir şekilde “Sağlık
Korosu”nun yeni kolistleri olarak, tüm organlarımızın duya-
bileceği şekilde bağırarak söyleyelim. Ev ödevi’lerini yazmak
için kitabın arka bölümüne minicik bir defter örneği ekledim.
Paylaşmış olduğum bu örnek sayfaları hazırlayabilmek için,
enerjinizi yansıtacağınız renkte bir defter satın alın. Sağlıklı
kalmanın EV ÖDEVİ defterini, özenle yazmaya başlayın. Ev
ödevleri doğru şekilde uygulandığı takdirde, hastalıklar sindi-
rim sistemine habersiz olarak giriş yapamazlar.
Sağlıklı bir karne ile mezun olduğunuzda, ömür yolculu-
ğunda akışımız daha bir keyifli hale gelecektir. Oyunu bir kere
daha bozarak yeniden yazmak, yeni oyunun düzenini kurmak
elimizde. Otoimmun hastalıklarda iyileşme yolculuğu uzundur
ve kararlılık gerektirir. Sorunların köklerine inmeyi ve denge-
lemeyi öğrenmekten geçtiğini bilip uygulandığında hayat ko-
laylaşır. Mutfakta kim var acep A Birisi bir bitki çayı yapsın o
zaman. AAA
Hatta bir hindiba kahvesi veya kakule kahvesinin lezzetide

219
 SİBEL İNAN

iyi gidebilir, bu kadar kelime üretiminden sonra A Bu kahve

çeşitlerinin yararlarına ve ne olduğuna, birkaç adım pardon
pardon birkaç bölüm sonra değineceğim. A

Bugünün bir başka tekrarı ve kopyası yok.

An’da kalarak yolculuğun tadını çıkartalım.

220
 1
MANTAR DİYEREK
GEÇME,
BU CANDİDA!

HEY! Candida Mantarı

Candida; Tek hücreli Maya tipi bir mantardır. Bir hücre içi-
ne girdiğinde sporlanma denilen çoğalma eğilimindedir.
Hücreye giriş yaptıktan sonra tomurcuklanıyor ve çoğalma-
ya başlıyor. Hiçbir hastalığı oluşturmadan çok sayıda candida
mantarı ağız, bağırsak, vajina, üst solunum yolu ve deri flora-
sında bulunmaktadır. Bu da floranın doğal bir üyesi gibi görül-
mektedir. Bağışıklık sistemimiz güçsüz düştüğünde, candida
bulunduğu durumlarda yüzeysel ve derin mantar enfeksiyon-
larına sebep oluyor. İşte, o doğal halli mantar birden fırsatçı
mantara dönüşüyor; adeta hortluyor, “o” süreçte.
Yakındığımız pek çok hastalığa sebep oluyor, bunun yegane
sebebi bağışıklık sistemindeki çöküntüdür.
Candida Albicans mantarı denilen mantar belki de, hayatı-
mız boyunca karşılaştığımız hastalıkların neredeyse tamamı-
nın sebebi olabilir ve bunu fark etmeden yaşayabiliriz.
“CANDİDA
21. yüzyılın insanlara hediye ettiği hastalık!”

221
 SİBEL İNAN

Son elli yılda, sessiz ve yıkıcı hastalıklarda yüksek sa-

yıda patlamalar yaşandı ve tetkiklere, testlere bol bol para
harcanırken yanlış teşhisler, yanlış ilaçların kullanılmasına
ve çok daha kötü sonuçlara yol açtı. Hiç kimse, bağırsakla-
rından tüm vücuda geçen ve organlarına büyük zarar veren
Candida Albicans maya mantarı ve onun yol açtığı Candiasis
(Kandiyasis) hastalığından şüphelenmedi.
Candida hastalığı ile mücadele, Almanya’da son on yılda
sağlık bakanlığı politikası haline gelmişken; ülkemizde adını
duyanın/ bilenin, çok az insan olduğunu düşünmekteyim.

Candida İle Tanışalım

Bağırsaklarda milyonlarca bakteri bizimle birlikte yaşıyor

ve bağırsaklarımız bu bakterilere ev sahipliği yapıyor.
Normal bağırsak florasında bu bakterilerin %90’ının fayda-
lı bakterilerden olması gerekir. Altta sayacağım nedenlerden
ötürü, bazı durumlarda yararlı bakteriler azalıp zararlılar ço-
ğalmaya başlar.
Faydalı bakterilerin azalmasıyla bağırsak florasındaki den-
ge candida (kandida) lehine bozulur.
Antibiyotikler, antiasitler, mide ülseri ve reflü ilaçları, do-
ğum kontrol hapları, şekerli ve beyaz unlu besinler, hormon-
lu besinler, tedavilerde kortizon kullanımı, klorlu su içilmesi,
bağırsak parazit enfeksiyonları, alkol kullanımı, tetkik öncesi
kullanılan bağırsak temizleyici ilaçlar, yağsız beslenme, kan-
ser tedavileri (kemoterapi, radyoterapi), şeker hastalığı, katkı
maddeleri, ayçiçeği, mısır özü, soya ve margarinler, omega-3/
omega-6 dengesinin bozulması, östrojen tedavileri, yanlış di-
yetler, laksatifler, asitli beslenme sonucu oluşan asidoz, yedi-
ğimiz hayvanlar ve bitkilerde kullanılan tarım ilaçları faydalı

222
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

bakterilerin azalmasına ve bağırsaklarda Candida mantarı

nüfusunun patlamasına, çoğalmasına yol açmaktadır. Bu ço-
ğalma o kadar sessiz ve derinden geliyor ki, ayaklarının ucuna
basa basa sessiz yürüyen bu mantarları ne ev sahibi hissediyor
(bağırsaklar), ne de vücut tepki veriyor. Mantarlar kendine yer
ediyor ve beleşçi pansiyoner gibi yerleşiyorlar.
Biz insanoğluda onları beslemek için elimizden gelen gayre-
ti gösteriyoruz. Türk milletinin misafirperverliği, bağırsaklarda
da boy gösteriyor. A Bize her gün bayram misali; geleni, gideni
misafiri ağırlamayı seven bir toplum olarak, gelsin baklavalar
gitsin pastalar. Pasta, şeker, gofret, dondurma, ne varsa, bal
börek bakıyoruz onlara. Gelenekçi yapımız ile misafir ağırla-
ma ritüelini, bu tür besinleri tüketerek değil probiyotik, kemik
suyu, kefir, sebze, meyve tüketerek, iyi ve güzel huylu bakteri-
lerimize bakıp, onları sağlıklı ağırlamak husususta kullanma-
lıyız. AA Eller yukarı dediğinde, bilmeden teslim olduğumuz
bir mantar türü yayılıyor ve bir çoğumuz bunun farkında dahi
olamıyor.
Özünde ve özetinde gıda ya da ilaç zannedilerek alınanlar,
önce bağırsakların doğal florasını bozdu sonra da bağırsak ge-
çirgenliğini arttırdı. Kanımıza karışan sindirilmemiş maddeler,
ağır metaller, katkı maddeleri ile birlikte candida maya manta-
rı, kılcal damarlara ulaşarak organlara zarar vermeye başladı
ve mertlik bozuldu.

Candida Tükürük Testi

Bağırsaklarınızda CANDIDA (kandida) maya mantarının

arttığını, basit bir testle anlayabiliriz. Bir bardak içme suyuna,
sabah aç karnına tükürün ve 15 dakika izleyin. Eğer tükürük su-
yun üstünde kalıyorsa, sağlıklı bağırsak florasına sahipsiniz.

223
 SİBEL İNAN

Tükürük dibe çökerek saçak gibi aşağıya iniyorsa, kar yağmış

gibi benekler oluyorsa veya suya rakı konmuş gibi bulanıyor-
sa, candida mantarı bağırsak floranızı bozmuş demektir.
Bu testi, ev ortamında kolaylıkla yapabilirsiniz. Az miktar-
da gıda yediğinizde dahi karnınız şişiyor ve ağrıyorsa, yaptı-
ğınız bütün diyetlere rağmen karnınızın şişliğini ve sertliğini
gitmiyor, lifli besinler tükettiğiniz halde çoğu zaman kabızlık
sorunu yaşıyorsanız, yeme krizlerine çare bulamıyorsanız, se-
bebi candida maya mantarı olabilir.
Bazen de kabızlığın tersine ishal gibi sorunlar ile ortaya çı-
kar. Odaklama güçlüğü, unutkanlık, dikkat bozukluğu, kronik
yorgunluk, cilt ve tırnaklarda enfeksiyonlar, egzama, mantar,
kurdeşen, depresyon, vajinal mantar enfeksiyonları, kulaklar-
da kaşıntı, şekere karşı büyük bir düşkünlük varsa tehlike çan-
ları çalıyor demektir.

Candida Neler Yapar?

“Candida mantarı” belirtilerini, başka sağlık sorunları ile

karıştırılması mümkündür. Şeker hastalarının şikayetlerine
benzeyen türde, tepkisel sorunlar mevcuttur.
Enfeksiyonunun klasik bir belirtisi, alkoliklerde ya da sarı-
lıkta olduğu gibi karaciğerde bozukluktur. Çünkü; mantarlar
aynı zamanda alkol de üretir. Bağırsakta gizlenen bu Maya
mantarları, şekeri alkole dönüştürür ve oluşan alkol, karaciğer
için toksiktir.
Mantar enfeksiyonu olan birçok kişi eklem ve kas ağrıların-
dan yakınır. Bu durumlarda uygulanan romatizma tedavisinin
yararı olmaz. Bağırsakta, mantar enfeksiyonu olan birçok ki-
şide sürekli burun ve sinüs mukozasında şişme, tıkanıklıkta
görülebilir. Bağırsak mukozalarında mantarların yaptığı tahriş
ise doğrudan diğer mukozaya yansır.

224
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Adet düzensizliğinden egzamaya, fazla kilolardan depres-

yona kadar yüzlerce hastalıkta tetikleyici rol oynayabilirler.
Bunlardan başlıcaları ise;
• gaz, şişkinlik, kabızlık ya da ishal
• kolit
• bağırsak ve mide ağrıları
• makatta kaşıntı ve kızarıklık, hemeroid, anüste akıntı
• adrenal/tiroid yetmezliği
• mide yaraları, mide yanması
• ruhsal ve fiziksel yorgunluk, denge bozuklukları
• depresyon, intihar eğilimleri, uykusuzluk, tembellik
• vajinada akıntı, peynir şeklinde akıntı ve koku
• alerjiler, kimyasallara karşı hassasiyet
• ağız kokusu, kuru ağız, dişlerde tabaka, pamukçuk
• parmak/ayak tırnağı mantarı, ayak kokusu
• sivilce, akne, cilt yapısında pul pul döküntü
• saçkıran, saç dökülmesi
• açlık hissi, aşırı derece tatlı yeme isteği
• baş ağrısı, dönmesi, dengesizlik, uykusuzluk,
yorgunluk hali
• geçmeyen prostat
• tekrarlayan sistit, ilhitahaplanma ve böbrek
enfeksiyonu
• kronik sinüzit, geniz akıntısı
• kas ve eklem ağrıları, şişmeler, romatizma
• kaşıntı, kurdeşen, polen, ve besin alerjisi
• sedef, egzama, deri hastalıkları
• faranjit, behçet
• burun tıkanıklığı, nefes darlığı
• kulaklarda iltihaplanma, kulak çevresinde kaşıntı,
çınlama

225
 SİBEL İNAN

• koltukaltı, meme, kıvrımlı bölgelerde mantar

• karaciğer enfeksiyon
• endokardit
• menenjit
• beyin apseleri, piyelonefrit
• üveyit
• özefajit
• görme bozuklukları
• kilo artışı
• obezite, bölgesel yağlanma
• diyabet
• kalp damar hastalıkları
• hormonal bozukluklar
• otizm, hiperaktivite, dikkat bozukluğu
• cinsel isteksizlik, düzensiz ve ağrılı regl, kramplar.
• tahammülsüzlük, unutkanlık, yorgunluk, panikatak
• hipoglisemi, kanser gibi
pek çok şekilde karşımıza çıkabilir.
Tehlike çanları çalmadan önlemlerini alabilirsek, mutluluk
çok uzağımızda olmaz. Görüldüğü üzere, pek çok hastalığın alt
yapısında bu yumurcak mantaların saklandığı gerçeğini unut-
mayalım.

Candida Mantarının Oluşum Yolculuğu

Candida maya mantarlarının oksijene gereksinimleri yok-

tur. Bu bakımdan ideal yerleşim yerleri ince bağırsaklardır.
Burada mantarlar, her zaman bol miktarda bulunan besin içe-
risinde yüzerler. Kendileri için en önemli besin maddelerini
alırlar. Artıklarını asalak oldukları kişiye bırakırlar. Yaşadıkları
vücudu asalak hale getirirler.

226
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Eğer, vücut bağışıklık sistemi güçlü değilse, bağırsakta bes-

lenmeleri yeterli olmazsa, mantarlar bağırsak duvarının derin
tabakalarına kadar iner, kan damarları içine kadar girerler.
Böylece dolaşımla tüm vücuda, her organa yayılıp, kandaki
şeker ile beslenirler.
Mantarların kurnazca uyguladıkları bir yöntemde; dış gö-
rünüşlerini, insanın bağışıklık sisteminin yabancı kabul etme-
yeceği bir biçime sokabilmeleridir. Böylece bağışıklık sistemi
mantarları kendi öz hücreleri sanıp bunlarla mücadele etmez.
Ayrıca, candida maya mantarları mide asidine de dayanıklı-
dır. Asalak olarak yaşadıkları bedende, dünya onlara güzeldir.
Ekmek elden, su gölden tarzda yaşamayı sürdüren bu ağustos
böceği misali tembelleşip yatan mantarları dışarıdan farket-
mediğimiz için de onların ekmeğine yağ sürmüş oluruz. Hele
birde tatlıyı seviyorsak, gönderrr gitsin! baklavalar, dondur-
malar, kaymaklı kadayıflar. Kendimizi beslemek yerine man-
tarları besler hatta onlar için çalışır, dininip dururuz. Beyaz şe-
ker ve beyaz unla beslenen mantarlar oldukça hızlı çoğalırlar.
Zaten candida mantarının çoğaldığı ve bağırsak flolasının bo-
zulduğuna dair en net belirti, tatlı besinlere karşı bağımlılıktır.
Bu mantarların yararı olmadığı gibi, insanları ölüme götürecek
özellikleri yoktur.
Yaşamlarını sürdükleri ortamı korumak istediklerinden,
kişilerin zarar görmesini istemezler. Yavaş bir şekilde geliştik-
lerinden, genelde çoğalma yapmazlar. Çoğalma gösterdiklerin-
de ise vücutta bulunan yararlı bakterilerin azalmasına sebep
olurlar. Mantarlar alkol ve çeşitli kimyasal toksinler üretirler.
Bu maddeler kana karışarak, temizlenmek üzere karaciğere gi-
derler. Karaciğer bunların temizlik aşamasında daha fazla efor
sarf eder.
Temizlenmemiş kimyasal maddeler baş ağrısı, kronik yor-
gunluk, eklem ağrıları gibi farklı şikayetlere neden olurlar.
Bağışıklık sistemi zayıflar ve beden alerjik tepkiler vermeye

227
 SİBEL İNAN

başlar. Bunun sonunda kişilerde akne, egzama, astım gibi ra-

hatsızlıklar gelişir.
Mantarların üretmiş olduğu toksik maddeler nedeniyle vü-
cudun pH değerini bozar, asidoza sebep olur. Asit minerallerle
asidik baz’a (curuf) dönüştürülerek vücudun zayıf noktalarına
depolanır. Depolanan bu curufa, önce ölü mikroplar ve hücre-
ler yapışarak büyür; sonra içerisine canlı mikroplar yerleşir ve
toksik madde üreten merkezler oluşur. Sadece mantarlar değil,
tatlı, hamurlu (beyaz un mamüleri), şarküteri (sucuk, salam,
sosis), çay, kahve, kola katkı maddesi) içeren hazır yiyecek ve
içecekler ve fastfood asidoza sebep olur. Bozulan pH dengesini
sağlamak için, alkali beslenmek gerekir. Asitli ortam (asidoz)
bağışıklık sisteminin zayıflaması ve mikropların çoğalması,
hastalıkların tedavi edilemez bir hal alması demektir.
Yukarıda sıralanan etkenler nedeniyle bağırsakta sayıla-
rı artan kandida türleri; şekere alkole, unlu mamüllere olan
iştahı kamçılıyor. Alınan besinler kandida sayısının daha da
artmasına neden olduğu gibi, kronik alkol zehirlenmesi oluşu-
yor. Asetaldehit; kırmızı kan hücre işlevini bozarak dokulara
oksijen taşınmasını azaltıyor ve asetaldehit toksin bir üründür.
Yemekten sonra karında aşırı şişkinik ve gaz oluşuyorsa, vü-
cutta (bağırsaklarda) aşırı Asetaldehit var, demektir. Kandida,
bağırsak geçirgenliğini arttırarak allerjen özelliği olan büyük
maddelerin vücuda girmesini sağlayarak, alerjik reaksiyonla-
rın gelişmesine neden olmaktadır.
Faydalı bakteriler, enerji kaynağı olan kısa zincirli yağ asit-
leriyle B ve K vitaminlerinin oluşumunu sağlarlar. Ayrıca, bağı-
şıklık sistemini güçlendirir, pH dengesini sağlar, zararlı bakte-
rilerden korur, ilaç, hormon ve kanser nedeni olan maddelerin
zararlarını önlerler. Faydalı bakterilerin azalmasıyla, hastalık
gelişim süreci daha da hızlanır.
Genel tahlillerde mantar çıkmamaktadır. Hekim herhan-
gi bir bakteri, virüs, mantar göremediği için rahatsızlığın

228
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

tamamen piskolojik nedenlerden kaynaklandığını düşünebi-

liyor.
Bu sebeple antidepresan kullanan pek çok insan var.
Sebebinin candida mantarı olma olasılığı yüksek olmasına
rağmen genel tahlillerde çıkmadığından hastalık tanısı fark-
lı konarak, tedavi şekli değişiyor. Kandida’nın ürettiği şeker
alkolu olan arabinitol (arabinoz) kan ve idrarda saptanabilir.
Ancak, rutin laboratuvar hizmetlerinde arabinoz çalışılmıyor.
Tanısı net konulmasada tükürük testini yapmak, takip etmek
için basit ve elimizin altında olan bir yöntemdir.
Yukarıda ki satırlarda bahsettiğim şekilde, sabah aç karnı-
na bir bardak içme suyuna tükürülerek basit olan bu testi uy-
gulayabilirsiniz. Çıkan sonuca göre, mutlaka bir hekime baş-
vurmak, doğru olan yöntemdir.
Candida testini labaratuvar ortamında reel olarak yaptır-
makda fayda vardır. Anlaşıldığı üzere, pek çok yol Candida’ya
çıkıyor. Bu türlü şüplereniz varsa, vakit kaybetmeden testi yap-
tırdığınızda önlem alınması kolaylaşır.

Candida Mantarından Kurlulmanın Yolları

Unutmayın ki, Candida’dan kurtulmak zaman alan bir sü-

reçtir. Bu sürecin akışında, beslenme kurallarına uyularak
sabırlı olmak gerekiyor. Hücrelere kadar yerleşmiş ve yaşam
formunu oluşturmuş Candida’dan; bir ilaçla, iki günde kurtul-
mak mümkün değildir. Önce bozulmuş olan bağırsak florasını,
Ph değerinin düzeltilmesi faydalı bakterileri çoğaltarak toksin-
lerden kurtulmak ve zarar görmüş bağırsak çeperini onararak,
candida oranını kontrol altına almak gerekmektedir.
Vücudunu sağlıklı hale getirdikten sonra da, bunu de-
vam ettirebiliyor olmamız gerekiyor. Klinik uygulamalarda,

229
 SİBEL İNAN

tedavilerden fayda görmemiş geçmeyen mide-bağırsak, uzun

süreli yorgunluk, halsizlik, isteksizlik yakınmaları olan diya-
bet (şeker) hastalığı, hipertansiyonu olan yaygın vücut ve ek-
lem ağrıları, baş ağrıları, baş dönmesi olan kişilerde azımsan-
mayacak oranda kandida enfeksiyonu olduğu görülmektedir.
Uzun süreli geçmeyen yakınmalarda, düşünülmesi gereken bir
hastalık olan kandida enfeksiyonuna yakalanan kişiler, gerek-
siz yere kullandıkları hormon ilaçları, antibiyotikler, mide ve
bağırsak ilaçlarıyla enfeksiyonun daha da güçlenmesine ne-
den oluyorlar. Kandida tedavisinde ilk hedef, beslenme tarzını
değiştirmek olmalıdır. Rafine ya da sofra şekeri içeren besinleri
kesmeyen, unlu besinlere hayır diyemeyen, alkolü ve yağsız bes-
lenme biçimini bırakamayan kişilerin iyileşme olasılıkları azdır.
Son yıllarda yaratılan kolesterol düşmanlığı sonucunda
uygulanan yağdan kısıtlı diyetlerin, bağırsakta kandida nüfu-
sunu arttırdığı açıktır. Asıl sorun ise, doğal beslenmemekten
kaynaklanmaktadır. Vücudun temel yapı taşları olan yağların
alınımının azaltılması, doğal ve gerçekçi olmayan bir yöntemdir.
Son 10 yıl içinde şeker ve unlu mamüllerin diyetten çıkartıl-
ması ve yağ oranlarının arttırılmasıyla birlikte; beyin, kalp ve
diğer hastalıklarda belirgin düzelmenin olduğu saptanmıştır.
Candida mantarları, gıdalardan aldığınız sofra şekeriyle imal
edilmiş ürünleri ve unlu mamülleri önce piruvat’a, sonradan
asetaldehit ve karbondioksit’e dönüştürür. Asetaldehit, hem
karaciğer hem de mantar tarafından etil alkol’e dönüştürülür.
Açığa çıkan karbondioksitin etkisiyle karnınızda şişkinlik ve
sertlik oluşur. Önceliğimizde doğal beslenme yöntemleri ol-
malıdır. Bu amaçla, meyveler dışında her türlü şekerli gıda,
unlu mamüller diyetten çıkartılmalı; meyveler az miktarda ve
şekerli olanlarından kaçınarak tüketilmelidir. Et, yağ, sebze,
meyvelerle birlikte doğal olan kuruyemiş, kurumeyveler ye-
nilmelidir. Süt diyetten çıkartılmalı, süt ürünleri kullanımı kı-
sıtlanmalıdır. Doğum kontrol hapları, mide koruyucu ilaçlar,

230
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

antibiyotikler, kolesterol düşürücü ilaçları tıbbi zorunluluk

durumunda, hekiminizin rutin kontrollerinde kullanmanızı
tavsiye etmesi ile yararlı olacaktır. Bağırsak hareketliliğinin
arttırılması için günlük, düzenli yürüyüş yapılmalıdır. Uygun
beslenme ile kandidanın çoğalması önlenmeli, hekim taki-
binde mantar tedavi yöntemine gidilmelidir. Normal bağırsak
florasını yerine geri koymak amacıyla, probiyotik içeren gıda
ve ilaçlar kullanılmalıdır. Haftada bir kez, tükürük testi tekra-
rıyla enfeksiyon durumu takip edilebilir. Beslenme kurallarına
dikkat etmek, bol su içmek, ilaç ve besin takviyeleri, bitkisel
formüller, detoks arınma gibi yöntemlerle yaşam şekli tedaviye
göre şekillenir.
Bunların hepsine dikkat edildiğinde, kandida mantarından
kurtulma süresine etki edecektir. Candida mantarı tespit edil-
mesi üzerine öncelikle bir kandida diyeti hazırlayın. Bu diyette
yiyebileceğiniz besinleri listeleyin. Not defterinizi elinize alıp
yararlı yarasız olan gıdaları sıralayıp, karşılarına çentik atın.
Açlık ve şeker krizlerini bastıracak alternatif çözümler bulun
(tarçın serpilmiş yoğurt, kefir, şekersiz prebiyotik tozlar, ürün-
ler, bitkisel çaylar vs)
Alkali beslenmeye ve kanın Ph’sını dengede tutmaya özen
göstererek, tedavi süresince şeker ihtiva eden her şeyi ve beyaz
unu beslenme listesinden çıkartmak gerekmektedir.
Yaptığınız candida diyeti sırasında farklı reaksiyonlar olu-
şabilir ve aslında bunlar iyileşme krizleridir. Sakın vazgeç-
meyin! Bağışıklığınızı destekleyecek doğal takviyelere devam
edin. Kandida mantarının ölümünü takiben bu toksinleri at-
mak için de, detoks yapılmalıdır. Nane yağı, rezene, tarçın
yağı, sarımsak, karanfil, kekik otu, kekik vs. gibi bitkiler sin-
dirim ve bağırsak sıkıntılarının önlenmesine yardımcı olur.
Vitamin, mineral olarak B, C, E, D, K vitamini, çinko, kalsiyum
ve magnezyum olumlu şekilde destekleyecektir. Hekim önerisi
ile reçeteye eklenerek, kullanılmasında fayda vardır.

231
 SİBEL İNAN

Sarımsak, soğan ve elma sirkesi candidanın çoğalmasını

engelleyenlerden olup, her sabah uyandığınızda ılık bir bar-
dak suyun içine bir yemek kaşığı ev yapımı elma sirkesini ko-
yup, bunu içerek güne başlamınızı öneririm. Her zaman ki gibi
unutulmaması gereken konu ise; takip eden hekime sorarak
kullanmayı ihmal etmemektir. A
İşlenmemiş doğal deniz tuzları veya himalaya tuzu kulla-
nın. Balıkyağı doğru beslenme açısından önemlidir. Hindistan
cevizi yağı çok faydalıdır. Kefirden, yoğurttan, turşudan ve su-
yundan asla vazgeçmeyin. Diyete dikkat edilmesi halinde kira
ödemeden bedava beslenen, bu açıkgöz mantarlardan kurtul-
muş oluruz. Nişasta değeri düşük sebze ve besinler tüketilmeli,
glutensiz tahıllar, probiyotikten zengin besinler, şeker içeriği
düşük meyveler (avakado, limon, çilek gibi) tahıl grubunda
karabuğday, yulaf, kinoa gibi, kaliteli protein gıdalar (yumur-
ta, tavuk ve hindi eti, hamsi, somon, sardalya)zeytinyağı, ceviz
ve fındık yağı gibi, ceviz, badem, ay çekirdeği, keten tohumu,
fesleğen, karabiber, karanfil, dereotu, kekik, kırmızı biber, bi-
beriye, zencefil, tarçınsebzelerin nişasta ihtiva etmeyenlerinin
tamamını beslenme sepetinize koyabilirsiniz.
Candida diyeti ve yolculuğuna, mutluka bir hekim ve bir
diyetisyen desteği ile başlatarak takipte kalmanız gerekmek-
tedir. Tek başınıza böyle bir yol-yöntem seçmemenizi önermek
hatta bir kere daha altını çizmek isterim. Kulaktan dolma bil-
giler ile diyet listesi hazırlamayıp, uzman desteği almak gerek-
mektedir.

232
 2 GIDA ALERJİSİ ve
İNTOLERANSI

Gıda alerjisi ile gıda intoleransı arasındaki fark

Bağışıklık sisteminin bir gıdaya karşı gösterdiği reaksiyona

“Gıda alerjisi” denmektedir.
Gıda İntoleransı, vücudun bir gıdayı sindirme yetisinin ol-
maması, tahammülsüzlük olarak gözlemlenebilir. Hem gıda
alerjisi ve hem gıda intoleransı, bir tür gıda hassasiyetidir. Her
ikisi de, kendinizi çok hasta hissetmenize neden olabilir. Gıda
alerjinizin olması, bağışıklık sistemimizin belirli bir gıdaya
karşı reaksiyon gösterdiği anlamına gelir. Gıda alerjisi; kaşıntı,
döküntü, şişme gibi ani belirtilerin ortaya çıkmasına yol açar.
Vücudumuzun bir gıdanın içeriğinde bulunan proteine (aler-
jen) karşı antikorlar üretmesi, bununla bağlantılı olarak da bu
gıdayı aldığınızda histamin ve diğer savunucu kimyasalların
sisteminize yayılarak enflamasyona neden olmasıdır. Bu kim-
yasallar solunum sisteminizi, bağırsaklarınızı, cildinizi veya
kalp-damar sisteminizi etkileyebilecek reaksiyonları tetikler.
Gıda alerjisi nasıl baş gösteriyor; Aşağıda görüldüğü şekil-
de, belirtileri ortaya çıkıyor.

233
 SİBEL İNAN

• Düşük tansiyon, baş dönmesi, baygınlık

• Dudakların ve boğazın şişmesi
• Bulantı ve şişkinlik hissi
• İshal ve kusma
• Boğazda, dilde kuruma, öksürme, nefes darlığı
• Burunda akıntı veya tıkanma
• Deride kaşınma, döküntü, kurdeşen
• Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı

Bir kişide ciddi derecede gıda alerjisi olması, anafilaksi ola-

rak adlandırılan ve hayati tehlikesi olan bir reaksiyonun oluş-
masına neden olabilir. Anafilaksi, genellikle gıda alındıktan
birkaç dakika sonra tüm vücudu etkiler. Anafilaktik şoklarda,
genellikle kurdeşenin hızla yayılması, yüzde, dilde boğazda şiş-
me, nefes almada zorluk, hırıltı, kusma ve bilinç kaybı gibi belirir.
Kısacası; herhangi bir alerjen maddeye duyarlılığı olan ki-
şiye herhangi bir yoldan bu maddelerin verilmesi sonucunda
ortaya çıkan şiddetli alerjik durumdur. Denetimsiz alınan bir
penisilin tablet dahi sebep olabilir. Böyle bir durumda, derhal
hastaneye başvurulmalıdır. Adrenalin enjeksiyonu ile acil mü-
dahalede bulunmak hayat kurtarabilir.

Gıda Alerjisi yapan besinler

En sık görülen sekiz gıda alerjisi nedir, dersek.
• Kabuklu deniz ürünleri
• Yumurtalar
• Balık
• Yer fıstığı
• Soya fasulyesi
• Ağaç yemişleri
• Susam tohumu
• Ceviz
• Süt

234
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Yukarıda paylaştığım gıda alerjisi yapan besinlerin yanı

sıra, bunlarıda göz ardı etmeyelim.
• Glütenin (buğday, çavdar, arpa, yulaf)
• Sülfitlerin (gıdalara katkı maddesi olarak eklenir)
gıdaların üzerinde etiketlerde belirtilmesi yasal gereklilik-
tir ve bunlarda alerjiye sebep olmaktadır.

Gıda intoleransları Nelerdir?

İnsanların tolere edemeyeceği çok çeşitli gıda türleri vardır.
Ancak, en yaygın olanlar süt ve laktoz (sütteki şeker), gluten,
buğday, yiyeceklerde kullanılan koruyucu maddeler, kafein
gibi yiyeceklerde bulunan maddeleri kapsamaktadır. Laktoz
intoleransı, laktozun mideden kan dolaşımına uygun bir şekil-
de emilmesini sağlamak amacıyla kullanılan laktoz enziminin
eksikliğinden kaynaklanır. Süt intoleransı, iki yaşından küçük
olan çocuklarda yaygın olarak görülür. Tedavi edilmezse, ye-
tersiz beslenmeye neden olabilir.
Gıda katkı maddesi intoleransı, sadece az sayıda çocuğu ve
yetişkini etkiler. Gıda intoleransı ile en çok bağlantısı olduğu
görülen katkı maddeleri, tartrazin, sülfitler ve benzoatlar (ko-
ruyucu madde türleri) gibi yapay renklendiricilerdir. Sülfitler,
Gıda Kanununa göre paketlenmiş olan tüm ürünlerin üzerin-
de belirtilmesi gerekir. Sülfitler, koruyucu maddelerdir ve ge-
nellikle şarapta ve kuru meyvelerde bulunur. Sülfitlerin katkı
madde numaraları 220-228’dir ve gıda içerik listesinde gösteri-
lir. Sülfit reaksiyonları hassasiyeti olan kişilerde astım, dökün-
tü, irritabl bağırsak sendromu ve baş ağrısına neden olabilir.

Gıda intoleransının belirtileri nelerdir?

• Mide ve bağırsakların bozulması
• Şişme
• Baş ağrısı ve migren

235
 SİBEL İNAN

• Hırıltı ve burunda akıntı

• Kurdeşen
• Genel olarak keyifsiz hissetme

GAPS diyetiyle Sağlıklı Günler

GAPS; bağırsak ile beyin /beden arasındaki ilişkinin,

Nöroloji ve Beslenme Doktoru Natasha Campbell-McBride
tarafından uluslar arası tescilli ifadesidir. GAPS, “Gut And
Psychology / Physiology Syndrome” kelimelerinin baş harf-
lerinden oluşur. Türkçe karşılığı: “Bağırsak ve Psikoloji /
Fizyoloji Sendromu”dur.
Candida mantarı, geçirgen bağırsak sendromu gibi hasta-
lıkları ilk öğrendiğimde, iyileşme metodu olarak karşıma Gaps
diyeti çıktı ve araştırma gereğini hissettim. Araştırdığımda,
Doktor Campbell’in çocuğu üzerindeki tedavi metodu ve hika-
yesi beni çok etkiledi.
Uzun soluklu, bu konuyu araştırmaya koyuldum ve birçok
gıdayı hayatımdan çıkarttım. İnce bağırsağımı yani düzleşmiş
duvarımı, ameliyat sonrası bağırsağımdan kalan bölümünün
daha fazla kıymetini bilerek ve onu bukleli görmek adına gıda
rejimini uyguladım. Nedeni ise;
Aşırı çalışan bağışıklık sistemi sonucu üretilen antikorların,
Antikor fabrikasından çıktıktan sonra Merkezi Sinir Sistemine
yönlenmesiyle; hem sinir hücresini ve hem de sinir lifini koru-
yan bir yalıtım maddesi gibi kaplayan miyelin tabakasına sal-
dırması sonucu, Multiple Skleroz (MS) hastalığı ortaya çıkar.
Bu nedenle beynin görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonlar
üzerindeki kontrol kabiliyeti bozulur.
GAPS Tedavisiyle hastalığın kaynağı olan incebağırsaklar-
daki geçirgenlik ve bakteri dengesizliği iyileşeceği için, ona-
rım mekanizmaları harekete geçer. Bağışıklık sisteminin aşırı

236
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

aktivasyonu, aynı zamanda vücuttaki deri, damar, kalp, ak-

ciğer kaslar gibi birçok eklem dışı dokuyu da etkilemektedir.
Vücut tarafından gereksiz yere üretilen antikorlar, bağırsağa
karşı harekete geçmeye başladığında, Ülseratif Kolit, Crohn
Hastalığı ortaya çıkar. Antikorlar akciğerleri etkilemeye başlar-
sa durum astımla sonuçlanır. Bu hastalıkların temelinde anti-
kor savaşıları olduğu görülüyor. AA
GAPS Tedavisi bu hastalıkların kaynağı olan hasarlı ve
geçirgen bağırsakları tedavi etmekte olmakla birlikte bunun
tersini düşünen hekimlerde vardır. Hastalığı takip eden heki-
minizle, bu konuları detaylı konuşarak gerekli tetkikleri yap-
tırmanız fayda sağlayacaktır. GAPS tedavisi, bağışıklık sistemi-
nin aşırı derecede aktive olmasına sebep olan bağırsak flora
anormalliğini ve bağırsak duvarı hasarını ortadan kaldıracağı
için onarım mekanizmaları harekete geçerek eklem dokuları
iyileşmeye başlayacaktır.
Sonuç olarak; anksiyeteden şizofreniye, epilepsiden otiz-
me, gaz ve şişkinlikten kolon kanserine, mide hazımsız-lığın-
dan mide kanserine, egzemadan MS (Multipl Skleroz) hastalı-
ğına, alzheimere ve parkinsona uzanarak hastalık tablosuna
kaynaklık eden temeldeki problem olarak karşımıza çıkıyor.
Bağırsak florasının patojenik, bağırsak duvarının hasarlı ve
geçirgen olmasıdır. Bağırsak florasının dengeye getirilmesi,
bağırsak duvarının iyileştirilerek geçirgenliğinin normalleş-
mesiyle, bu tür hastalıklara önlem almak mümkün olacaktır.
Bağırsak florası dengelenip, bağırsak duvarında oluşan hasar
giderip, geçirgenliği önlendiğinde bağırsak iç yüzündeki epi-
tel dokusu iyileşir. Böylece yukarıda söz konusu olan hastalık-
lara neden olan bütün riskler ortadan kalkar. Kaynak: “GAPS
Bağırsak ve Psikoloji Sendromu için Doğal Tedavi Yöntemi”
kitabıdır. Gaps diyeti ve bu yönde teşhisi için, fonksiyonel tıp
hekimi, Gaps diyeti eğitimi almış diyetisyen yani uzman taki-
binde tedavi almaya özen ve önem gösteriniz.

237
 SİBEL İNAN

Toksinlenen beyin; otistik, şizofrenik, epilepsik, depresif,

hiperaktif, disleksik, manik vb. semptomlar gösterir.
Bağırsak ve Psikoloji Sendromlu çocuk ve yetişkinlerde;
bazen şiddetli şekillerde sindirim problemleri vardır. Çeşitli
derecelerde şişkinlik, gaz, ishal, kabızlık, yemek yeme güçlük-
leri ve yetersiz beslenme; otizm, şizofreni ve diğer GAPS hasta-
lıklarının tipik birer parçasıdır. Modern tıp, biz insanları farklı
sistemlere ve alanlara böldü. Sindirim sistemi, sinir sistemi,
vb. Bu bölümlere göre her biri insan vücudunun belirli parça-
larıyla ilgilenen farklı tıp uzmanlıkları yaratıldı. Kardiyoloji,
gastroenteroloji, jinekoloji, nöroloji, psikiyatri vb. Böyle olma-
sının bir sebebide, yıllar içerisinde tıp bilimiyle ilgili biriken
bilgilerin çokluğudur. Uzmanlaşmak doktorların belirli bir ilgi
alanına odaklanmasını, o alana iyice hâkim olup konularında
ustalaşmalarını sağlar.
Ancak doktorlar, uzmanlıklara ayrılarak çalışılmaya başla-
dığından beri bir sorun daha ortaya çıkmaya başladı. Bir alan-
da uzmanlaşan doktorlar, en iyi bildikleri organları inceleme-
ye eğilimli olduklarından, vücudun geri kalanını bazen göz
ardı etme ihtimalleri ortaya çıkabilir.
Her organın vücudun geri kalanıyla birlikte var olduğu ve
işbirliği içinde çalıştığını unutmamak lazım. Her bir sistemin,
organın, dokunun ve hatta hücrenin diğerine bağlı olduğu, bir-
birini etkilediği ve birbiriyle iletişim kurduğunu düşünürsek,
vücudumuz bir bütün olarak yaşar ve çalışır. Hiçbir organ,
vücudun geri kalanını hesaba katmadan tedavi edilmemeli,
denebilir. Fonksiyonel tıbbın gözlüğüyle bunu söyleyebilmek
biraz daha kolay ve mümkün olabiliyor. Psikiyatri hastalarının
büyük çoğunluğu sindirim sorunları yaşar. Ancak bunlar hasta
ya da doktor tarafından göz ardı edilebilir. Bazen doktor sormaz,
bazen de hasta bilincinde olmadığı için bu sorunu psikiyatr dok-
toruna dile getirmez. Belki de asıl sorun; gözardı edilen o sorula-
rının içinde saklıdır.

238
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Psikolojik sebepler üzerinde durulan konunun arkasında

yine hassas bağırsak sendromu yatabilir. Bu sebeple, hastalık-
lara bir bütünden bakmakta fayda vardır.

Gaps diyeti için 9 önemli besin

Bu programa başlamak için, mutlaka bu konuda uzmanlaş-
mış olan bir beslenme uzmanına danışılmalı ve sorunun kay-
nağına uygun bir tedavi planlaması yapılmalıdır. Eğer Kandida
Mantarı ya da Geçirgen Sızıntılı Bağırsak Sendromunuz varsa,
tanı konulduktan sonra hekiminiz ve diyet uzmanınız tarafın-
dan hazırlanan diyet listesini uygulamak size kalıyor.

Sağlıklı Bağırsağın Anahtarı GAPS diyeti

Bozulan bağırsak florasını, doğal yolla tedavi edebilmenin

önemli bir tarafı da GAPS diyetidir. Bozulan bakteri dengesini
düzeltmek, hasarlı, yaralı, ülserli, ateşli, sızıntılı bağırsak du-
varını ve bağırsak epitel dokusunu iyileştirmek için GAPS diye-
tini öneriyor, Nöroloji ve Beslenme Doktoru Natasha Campbell-
McBride. Aslında yıllardır konuşulan Prof. Dr. Karatay’ın diyeti
Gaps Diyetiyle ortak özellikler barındırmaktadır ve Karatay ho-
canın söylediklerine kulak vermekte fayda vardır. A
Bağırsak hastalarına uygun olan bu diyet, genel olarak
özel karbonhidrat diyetine yani karbonhidrat bakımından fa-
kir beslenmeye dayanıyor. GAPS diyetinde; patojen bakterileri
ve mantarları besleyen, nörotoksin üreten besinler ile birlikte
rafine edilmiş gıdaların tamamı, işlenmiş ürünler yemek me-
nüsünden çıkartılıyor. Dost bakteri olarak kabul edilen pro-
biyotik desteği ile fermente yiyecekler diyetin temel taşlarını
oluşturmaktadır.
GAPS diyeti ile hasarlı bağırsak onarılıyor, sızıntılar

239
 SİBEL İNAN

engelleniyor, sindirilmiş yiyecek içecek toksin ve ağır metaller

kana geçemez oluyor. Bu diyetin fayda sağlaması için, en az 1
yıl yapılması gerekmektedir. Bu diyet, Gastroentolojiden taki-
bi sağlayan hekim, fonksiyonel tıp alanında eğitimli hekim ve
yine paralelinde Gaps diyeti eğitimi almış olan diyet uzmanı ile
birlikte karar vererek uygulanması, bana göre doğru olandır.
Tek başına karar verilerek uygulanacak bir yöntem olmadığı-
nın altını çizmek isterim. Gaps diyeti 3 bölümden oluşmaktadır.
Gaps diyetine GİRİŞ, TAM GAPS diyeti ve Gaps diyetinden
ÇIKIŞ olarak aşamaları vardır. Diyetten çıkarken yine çok dik-
katli olarak, azar azar gıdalar menüye alınarak yola devam
edilmesi gerekiyor ve de sıkı tutulması gereken bir yolculuk.

GAPS diyetine giriş

Bağırsak astarını iyileştirmek için amino asitler, glikoza-
minler, yağlar, vitaminler, mineraller faydalı maddelerdir.
Bağırsak hastalarının astarı genellikle ülserli ve iltihaplıdır. Bu
diyet uygulanması halinde, hastalık semptomları hafifleyecek,
sindirim sistemi düzenli çalışmaya başlayacaktır.

Tam GAPS diyeti

GAPS diyetinin ilk aşamasında her hangi bir sorun olma-
dıysa GAPS diyetini en az bir yıl hatta ömür boyu uygulamaya
hazır hale gelmişsiniz, demektir. GAPS diyetinden çıkış, her
konuda olduğu gibi kontrollü olmalıdır.

GAPS Diyetinde Olumlu Besinler

Et, sakatat, kümes hayvanları, balık ve kabuklu deniz

ürünleri diyet içerisinde tüketilmelidir. Et ve balığın mükem-
mel besin kaynağı olduğunu unutmamak lazım. Et, balık ve

240
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

kemik suları yüksek oranda besleyicidir ve sindirim sistemi

içinde çok faydalıdır. Et, kemik ve balığı suyun içinde haşladı-
ğınızda kaliteli besinlerin çoğu suya geçmektedir. Bu enfes et
suları çorba ve yemek yapımında kullanılabilir, yemeklerle ya
da yemek aralarında tedavi edecek bir gıda olarak tüketilmesi
faydalı olup, yağsız etden uzak durulmalıdır. Yeteri miktarda
hayvansal yağ tüketmek faydalıdır. Laktoz içemeyen süt ürün-
leri kullanılabilir. Yoğurt, ekşi krema ve doğal peynirler, yağsız
peynir gibi iyi fermente edilmiş süt ürünlerinde ise genellikle
laktoz bulunmaz. Market rafından alınan süt pastörizasyon
işleminden geçtiğinden, mümkünse az işlemden geçmiş olan
veya çiftlik sütü temin ederek, kendi mayaladığınız yoğurdu ve
kefiri tüketmekte fayda vardır. En kolay sindirilen ve besleyici
gıdalardan biride vazgeçilmez olan yumurtadır. Çiğ yumurta
sarısı anne sütüne benzer ve direkt emilir. Yumurta sarısı in-
san sağlığı için gerekli aminoasitleri çok sayıda vitamini, temel
yağ asitlerini, bol çinko, magnezyum barındır ve B12, vitamini
bakımından oldukça zengindir. Yıllarca kolestrol sebebi ola-
rak korkutulan yumurtanın, yıllar içerisinde yapılan bilimsel
araştırmalar ile netleşen bilgisinde kalbi ve sindirim sistemini
tam olarak desteklediği, masum ve çok yararlı bir gıda olduğu,
kalp hastalıkları riskine asıl karbonhidrat ve şekerli ürünlerin
sebep olduğu anlaşılmıştır.
Taze sebzeler çiğ ya da az pişmiş olarak tüm sağlıklı me-
nülerde bulunmalıdır. Nişantasız olanları tercih etmek kay-
dıyla enginar, pancar, kuşkonmaz, brokoli, brüksel lahanası,
lahana, karnabahar, havuç, salatalık, kereviz, yeşil fasulye,
kabak, patlıcan, sarımsak, soğan, karalahana, marul, man-
tar, maydanoz, taze bezelye, her renk biber, bal kabağı, taze
fasulye, ıspanak, domates, turp, şalgam ve su teresi nişastasız
sebzelerdir. GAPS diyetinde bütün sebzeler soyulmalı, çekir-
dekleri çıkarılmalı ve ishal sorunu devam ettiği sürece iyice pi-
şilerek (buharda olursa daha faydalı) tüketilmeli, çiğ tarzından

241
 SİBEL İNAN

kaçınılmalıdır. İshal iyileştikten sonra kademeli geçişler yapı-

larak, çiğ ya da suyu tüketilmeye başlanabilir. Tüm meyveleri
gönül rahatlığı ile tüketmek mümkündür.(Şeker oranı düşükleri)
İshal durumu varsa yine çiğ olarak değil komposto şeklinde
tüketmekte fayda vardır. Et yemeği varsa yemekte meyve ye-
memeye veya yemekten birkaç sonra meyve yemeye özen gös-
termek gerekiyor. Sebzelerin tohumlarını çıkartmak faydalıdır.
(Domates, biber, patlıcan, kabak gibi) Etlere uyum sağlayan
birkaç meyve vardır ki onlar da limon, taze limon suyu, avoka-
do ve ekşi elmadır.
Yine önemli bir notu paylaşmak isterim ki, nişastadan ka-
çınmamız gerektiği için olgunlaşmamış mevyeler bolca nişasta
barındırdığından tam olgunlaşmayan meyvelerden kaçınılma-
lıdır.
Ceviz, badem, fındık, kaju, fıstık, ayçekirdeği, kabak çe-
kirdeği susam, çekirdek çok yararlı gıdalar arasındadır.
Kavrulmuş, tuzla işlem görmüş kuruyemişler tüketilmemelidir.
Magnezyum, selenyum, çinko, Omega-6 ve Omega-3 yağları
kabuklu yemişler ve kabak çekirdeğinde bolca bulunur.
Baklagillerin bir kısmı nişasta içerir ve bunlardan uzak dur-
mak gerekiyor ve kuru fasulye, kuru bezelye tüketecekseniz 12
saat suda bekleterek nişantasından arındırmak gerekiyor.
Gaps diyeti esnasında, soya fasulyesi, fasulye, nohut, be-
zelyeden uzak durmak gerekmektedir. Diyetten çıktıktan son-
ra, dikkatli olarak tüketilmesinde fayda vardır. Doğal bal bul-
duğunuz takdirde tüketilmesi fayda sağlar, işlem görmüş rafa
konmuş ballardan kaçınılmalıdır.
Doğal yöntemle sıkılacak meyve suları yararlı olacaktır.
Hazır sıkılmış meyve suyu ve pakete girmiş olan meyve sularını
tüketmemek gerekir. Bitki çayı özellikle zencefil, ekinezya sin-
dirim ve bağışıklık sistemine çok iyi gelmektedir. Birbirlerine
karıştırmadan, bir çeşit bitki çayı içinde limon dilimiyle tüket-
mek fayda sağlar.

242
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Günde 8-10 bardak Ph değeri yerinde olan su tüketilme-

li lakin yemek yeme esnasında içilen su sindirimi güçleştirir.
Bu sebeple yemekten yarım saat önce ve yemek bittikten ya-
rım saat sonra su içmek fayda sağlayacaktır. Hindistan Cevizi
sütü yine çok yararlı olup, insan sağlığı için yağın önemi ise
tartışılmaz. Sabahları 1 çay kaşığı alabilirsiniz yada yüzünüze
sürebilirsiniz. Kuzu, sığır, dana, kümes hayvanlarında bulu-
nan doğal yağlar bağışıklık, sindirim ve sinir sistemini onarır.
Bağırsak hastası, ne kadar çok taze hayvansal yağ tüketirse o
kadar hızlı iyileşecektir. Hayvansal yağlar, ısıya maruz kaldı-
ğında bozulmamakta, değerini kaybetmemektedir. Diğer yağ-
lar, ısıya maruz kaldığında bozulmaktadır. Özellikle kızartma
yağları veya bitkisel yağlar ise zararlı trans yağ asitleri içerdi-
ği için bunlardan yaşam boyunca uzak durmak gerekiyor. Bu
bakımdan yemek yaparken tereyağı, sadeyağ, dana, sığır yağı,
kuzu yağı, ördek yağı, kaz yağı veya tavuk yağı kullanmak
önerilir. Sıvı yağ olarak ise, sadece soğuk sızma zeytinyağını
çiğ olarak tüketmek gerekir. Tuz kullanımı önemli husustur.
Deniz tuzu insan vücuduna uyumludur. Hiçbir faydası olma-
yan rafine tuzunu “sofra tuzu” adı altında evlerde tüketiliyor.
Paketlenmiş tüm ürünlerin içerisinde bu tuzdan fazlasıyla var.
İnsan vücudu sodyum klorürü işlenmemiş doğal tuzun sağ-
ladığı faydalı mineraller ve eser elementlerle birlikte almak
üzere tasarlandığı için, işlenmiş tuz aldığında ise saf sodyum
klorür vücut suyunu çeker. Yüksek tansiyon, doku ödemi, zayıf
kan dolaşımına sebep olur. Bu sebeple doğal tuz kullunımına
özen göstermek gerekiyor.

243
 SİBEL İNAN

GAPS diyetinde yasaklı besinler

Tahıllar, GAPS diyetinin düşmanlarıdır. Buğday, çavdar,

yulaf, pirinç, mısır, darı, arpa, karabuğday, akdarı, bulgur, ki-
noa, kuskus geçirgen bağırsak hastaları için zararlıdır. Şeker
dışında tüketilen karbonhidrat çeşitlerinin en başında nişasta
geliyor. Bütün tahıllar ve patates, yer elması, tatlı patates gibi
bazı kök sebzeler nişasta yönünden çok zengindir. Nişastanın
sindirilmesi, sindirim sistemi için çok zor ve hasar verici bir
işlemdir. Nişastayı karmaşık yapısı yüzünden sadece bağırsak
hastaları değil, sağlıklı insanlar da sindirmekte zorluk çeker.
Sindirilmemiş nişasta, bağırsaktaki patojen floranın çoğalıp
toksin üretmesine uygun ortam yaratıyor.
Yine beyaz ekmek, tam olarak sindirilemiyor ve midede
sakız gibi yapışkan bir maddeye dönüşüyor. Bu madde ise,
hastalık yapıcı bakterilerin ve parazitlerin çoğalması için or-
tam yaratıyor. GAPS diyetinde asla tahıl olmadığı gibi tahıldan
yapılmış herhangi bir yemek ve nişastalı sebzeler de menüden
çıkartılmalıdır. GAPS diyetinde un yerine öğütülmüş kabuk-
lu yemiş ya da kabuklu yemiş unu; şeker yerine işlenmemiş
doğal bal ve kurutulmuş meyve kullanılması önerilmektedir.
Şekerli besinler tüketmek demek, kanser hastalıklarına uygun
ortam yaratmak demektir. Kanser hücreleri, şekerle beslenir ve
bu sebeple de bazı uzmanlar şekere “beyaz ölüm” adı veriyor.
Bağırsak hastalıklarının çoğunun oluşumunda da şekerli bes-
lenme alışkanlığı görülüyor. Bir bağırsak hastası, magnezyum
ve diğer yaşamsal besinlerin eksikliğini yaşadığı için hiçbir
şekilde şeker tüketmemelidir. İşlenmiş gıdaların pek çoğun-
da bulunan soya, genel vücut sağlığı ve bağırsak sağlığı için
zararlıdır. Margarin, salata sosu, ekmek, bisküvi, pizza, bebek
maması, tatlılar, kekler, vejateryan ürünlerin içerisinde soya
kullanılabiliyor.

244
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Batı ülkelerinde soya kullanımına, soya protein izolat adı

veriliyor. Bu işlemde lifler, bir alkalin solüsyonla ayrıştırıltık-
tan sonra soya fasulyeleri, asitle temizlenmek üzere geniş alü-
minyum tanklara konuyor. Bu soya fasulyeleri, asit dolayısıy-
la alüminyumu kalıcı bir şekilde emiyor. Bu da paket olarak
alınan ürünlerin içinde kaldığından, Demans ve Alzheimer
hastalıklarıyla yakından ilişkilidir. Ortaya çıkan ürün ise; ne-
redeyse tatsız, kolay kullanılabilir, her gıdaya da eklenebilir
bir toz haline geliyor. Dünya genelinde üretilen soyanın %
90’ından fazlası genetik olarak değiştirilmiş olmasına rağmen,
ürünlerin etiketlerinde bu bilgi maalesef bulunmuyor. Gaps di-
yetinde soyalı ürünler kullanılmaz. Diyetisyenin uygulayacağı
GAPS diyet listesi ile başlamak ve bitirirken kademeli olarak
bazı gıdaları hayatımıza almamız gerekmektedir. Bu besinlerin
alımı ya da alınmaması gerekliliği, diyet uzmanının görüş ve
tavsiyesi ile yol haritasının çizilmesi fayda sağlayacaktır.

ÇÖLYAK Penceresini Aralayalım

Ülkemizde yaygın görülmesine rağmen, dünlerde bilinirliği

azdı ve son yıllarda daha bilinir hale geldi. Bu çabada dernek
çalışmalarının gazete haberlerinin olumlu payı bulunmakta-
dır.
Çölyak, kısaca ‘sindirim sistemi alerjisi’ diyebileceğimiz bir
hastalıktır. Genetik bir hastalık olarak tanımlanan çölyak, her
yaşta ortaya çıkabilir. Çocuklarda tanısı daha kolay konulan
bu hastalık, büyüme geriliği, sebepsiz karın ağrısı, iştahsız-
lık, hazımsızlık, gaz şikâyetleri, yağlı ve kötü kokulu dışkıla-
ma gibi belirtiler gösterir. Günümüzde oldukça fazla kişide
rastlanılan çölyak hastalığının nedenini, yiyeceklerin içindi
bulunan gluten maddesi oluşturuyor. Yapılan çalışmalar, em-
zirmenin bebeği çölyak hastalığından koruduğunu gösteriyor.

245
 SİBEL İNAN

Emzirme sırasında anne sütünden bebeğe az miktarda gluten

geçer. Bu da bebeği çölyak hastalığından korur ya da en azın-
dan hastalığı erteler. Ayrıca yaşamın ilk aylarında glutenden
zengin beslenmenin ciddi risk yarattığı bilinmektedir. Konuyla
ilgisi olmadığını bilmeme rağmen önemli bir notu paylaşmak
istiyorum. Anne sütüyle beslenen çocukların, çok daha iyim-
ser ve pozitif olduğu; anne sütünden mahrum, eksik beslenen
çocukların ise kavgacı, stresli, aksi oldukları düşünülmektedir.
Çölyak, kendini nasıl belli ediyor?
Çölyak belirtileri geniş bir yelpazeye yayılmaktadır.
Genellikle ishal, karın ağrısı gibi tipik yakınmalar olacağı
gibi bağırsaklara yönelik herhangi bir bulgu olmaksızın, baş-
ka sistemlere ait yakınmalarla da kendini belli edebilir. Bu se-
beple, çölyak aynı crohn gibi zor tanı alan hastalık olarak bili-
nir. Tipik belirtiler nedeniyle çölyak akla gelmeyebilir. Sadece
semptoma yönelik tedavi alır ve tanısı gecikerek konulduğun-
dan, bağırsak sendromu vs. düşünülebilir. Çölyak hastalığı ço-
cukluk döneminde ortaya çıkabileceği gibi, 80’li yaşlarda da
görülebilmektedir. Bu yüzden belirtileri olan her yaş grubunda
çölyak akla gelmelidir.
Belirtilerinin ana başlıklarını tekrarlayacak olursam;
• Karın bölgesinde öne doğru şişkinlik
• Yaşa göre kilo azlığı
• Kas zayıflığı (Potasyum, Magnezyum Yetersizliği)
• Kansızlık (Demir ve B12 vitamin eksikliği)
• Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacı artması
• Kusma, gaz
• Bezginlik
• İştahsızlık
• Büyüme geriliği
• Açık renkli, kötü kokulu dışkı
• Ağız aftları

246
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

• Sinirlilik
• Sinir hasarı (B12 ve B1 eksikliği)
• Eklem ve kemik ağrıları
• Kemik erimesi (Osteoporoz)
• Saç dökülmesi, saçlarda zayıflk, ince tel
• Yüzdeki sarılık
• Ciltte kaşıntılı döküntüler, kaşıntılı cilt yaraları
• Kısırlık (Adet bozukluğu, düşükler)
• Karaciğer hastalıkları ve enzim yüksekliği
• Çeşitli tiroid bezi hastalıkları
• Migren ağrıları
• Şeker hastalığı
• Deride renk açıklığı
• Ağrılı deri hastalığı
Bu türlü semptomlar ile kendini belli eder. Çölyak Hastalığı
testleri yani Glutene duyarlı Enteropati testi yapılarak sonuca
gidilerek tanısı konulur.

Glutensiz Günler

Çölyak hastalığı ince bağırsağın, gluten adlı proteine karşı

ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi, hassas halidir.
Çölyak hastalığı olan insanlar glutensiz diyetle beslendik-
lerinde bağırsaklarında oluşan harabiyet düzelir. Bu düzelme-
ye aldanılarak tekrar glutenli gıdaları tüketmeye başlandığı
takdirde, hastalığın bulguları yeniden ortaya çıkabilir. Çölyak
hastalığının tek tedavisi glutensiz diyetdir. Buğday, çavdar,
yulaf, arpa ile bunlardan yapılan her türlü yiyecekten uzak
durmak gerekiyor. Diyette tahıl grubundan pirinç ve mısırdan
yapılan yiyecekler tüketmeye özen göstermek yerinde olur.

247
 SİBEL İNAN

Gluten, bağırsak sindirim sisteminde tahribatlara sebep ol-

maktadır. Çölyak’lı ömür boyu gluten ihtiva edenlerin ürünleri
tüketmemelidir. Ayrıca teflon, tahta kaşık gibi mutfak aletleri
ne kadar iyi temizlenmiş olsada, gözeneklerinde gluten kalın-
tıları kalabilme riski olduğundan bu tür materyalleri kullan-
mamaya özen gösterilmesi gerekiyor. Çölyak teşhis edilene ka-
dar bir hastalık, teşhisten sonra ise yaşam biçimidir. Evinizden
sokağa adım attığınız an itibarıyla, çevrenizi saran dünyanın
aslında ne kadar yemek üzerine kurulu olduğunu farkettiniz
mi? Hatta sokak simitçileri bu kervanın başında geliyor. Mis
gibi çıtır çıtır simitler, fırının önünden geçerken o ekmeğin iç
gıdıklayan çekici kokusu, pastanenin camına gelinlik kız gibi
dizilmiş rengarenk pastalar, poğaçalar, kekler, börekler, çörek-
ler, markete gittiğinizde raflardan fırlayan, patlayan renkli yi-
yecek paketleri,
“Beni al, al beni” diyen gofretler, “Benim O” diyen bisküvi-
ler, çıtır çıtır patlayan cipsler, ateşli burgerler, yemezsen olmaz
diyen renkli şekerlemeler, cazibeye bürünmüş olan reklamlar-
dan ekrana taşan kışkıştırcı dondurmalar, karnaval gibi renkli
içecekler, kokusu sokaklara taşan lahmacun /dönner, çiğ köfte
salonları.
İskenderin altına serilmiş pidenin görüntüsü, İtalya’yı aya-
ğınıza getiren makarna şöleni gibi saymakla bitmeyecek olan
o gıdalar gözünüzün önünde geçit törenindedir. Görüldüğü
üzere, sokağa adım attığımız anda bu kadar çok cezbeden fak-
tör ve lezzet olmasına rağmen, siz bir Çölyak’lıysanız bunları
görmeyecek, bu renkli yiyecek karnavalına katılmayacaksı-
nız. Sağlıklı bir bağırsakla bir ömür geçirmek isteniyorsa bu
kışkırtıcı tatlara, çölyaklı olalım / olmayalım prim vermemek
gerekiyor. Bu renkli, özel tatlandırıcılı, boyalı, katkı maddeli
bol gluten ve fruktoz yüklü bu dünyaya boğazın kapılarını ki-
litleyerek, iradeli olmak gerekiyor. Genetik bir hastalık olarak
hayata girmiş olsada, ironi yapılacak başka bir tarafıda var.

248
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bu çekici ve kışkırtıcı olarak üretilmiş lezzetlerin bir çoğu sağ-

lıksız beslenme unsurlarıdır. Sağlığını düşünen, dengeli besle-
nen ve bağırsaklarını korumak isteyen her birey için geçerli ol-
duğunu ve bunlardan uzak durmak gerektğini düşünüyorum.
Bünyemizi bu tür gıdalardan, aldatan renklerden korumalı/
kurtarmalıyız. Rujdan diş macununa, şampuandan kreme ka-
dar bir çok ürünün içeriğinde gluten var. Bir Çölyak hastası ise-
niz; bunlar kullanmamalı ya da içinde gluten ihtiva etmeyen,
doğal ürünlerin alınıp kullanılması gerekiyor.
Hastalığa göre bir düzen ve yaşam biçimi olmalıdır. Çölyak
hastası ya da gluten alerjisi varsa; yemek yapım yeri, kullanı-
lan bıçak, kap, kaşık, tava, ortam buna uygun zeminde olmalı-
dır. Gluten içeren bir ekmeği kesen bıçak iyice temizlenmeden
asla çölyak’ lının gıdası kesilmemeli, tezgahta glutenli bir mal-
zeme varsa üzerine çölyak’lı birinin yiyeceği besin değmeme-
lidir. Tahta kaşık ya da teflon tavada gluten kırıntıları kalacağı
gibi, kesme tahtasının temiz olmasına dikkat etmek gerekiyor.
Aile bireylerine unlu bir yiyecek yapılyorsa ve evde yaşayan bir
çölyak’lı varsa, mutfakta ilk önce çölyak yemeğinin hazırlan-
ması faydalı olur. Yemeğe havadan temasla gluten konabilir ya
da geçebilir. Çölyak’la yaşam biçimi oluşturmak özen ve dik-
katle olur. Glutensiz un ve kuruyemişlerden elde edilen unlar
kullanarak poğaça, kurabiye, ekmek vs ürünler yapılabilir.
Son yıllarda Çölyak hastaları ve glutensiz beslenenler için
özel restoranlar hizmete girmiştir. Bu ürünlerin temin edilece-
ği özel mağazalar açılmakta, marketlerde glutensiz ürünlerin
olduğu raflar bulunmaktadır. Günümüzde, ekmekden biskü-
viye, undan makarnaya, çikolatadan gofrete glutensiz ürünler
market raflarında bulunmakta, sipariş verildiğinde evimize ka-
dar kargolanmaktadır.

249
 SİBEL İNAN

Hastalığa “DUR” diyebilmek için,

doğru beslenmek gerekir.
Sibel İNAN

250
 NE YEMELİ,
3 NE İÇMELİ,
NASIL
BESLENMELİYİZ?

İyileşmenin terbiyesi perhizden geçer

CROHN ve ÜLSERATİFKOLİT hastalığında çok belirleyici

bir diyet şekli olmamakla birlikte doymuş yağ ve şeker oranı
yüksek yiyecekler, işlenmiş gıdalar yiyen insanların hastalığa
yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu görülmektedir.
Meyve ve sebze yemek, hastalığa yakalanma riskini biraz olsun
azaltabilmektedir. Genellikle süt ürünleri, kızartma yağı ve ba-
haratlı gıdaların hastalığı kötüleştirip aktif hale getirdiği bilin-
mektedir. Bu gıdalardan kaçınmak isteyebilirsiniz. Özünde ise;
yemek reçetemizi, diyetimizi öncelikle kendi bünyemizi etki ve
tepkileri baz alarak ayarlamamız gerekiyor.
Gıdalara karşı farklı tepkiler olabilir. Bana balık çok fazla
zarar vermezken, bir başkasını anında ishala dönüştürebilir.
Kendinizi takipte tutarak etki tepkileri belirleyip, diyetinizi
oluşturun ve “Ev Ödevi” defterinize notlar almayı ihmal et-
meyin. Kırık notlar aldığınız takdirde, sağlıklı günlere, kavuş-
ma süreci uzar gider. Ülseratif kolit ve Crohn vakalarında kilo
kaybı yaygındır. Crohn ve Ülseratif koliti olan birçok kişide,
teşhis konulurken, genellikle besin eksikliği vardır. Crohn ve

251
 SİBEL İNAN

ülseratif kolit gibi iltihabi bağırsak hastalıklarında, sindirim

sitemi her zaman yenilen yiyeceklerdeki besin maddelerini iyi
özümseyemez.
Ülseratif koliti, Crohn’u olan kişilerin B12 vitamini ve folik
asit seviyeleri de düşük olabilir. Bu da başka bir sağlık soru-
nuna neden olacaktır. Genel sağlık durumunuzu hekiminizle
birlikte takip etmeniz gerekmektedir. Doktorunuz ilaçlarını-
zı kontrol ederek, belli aralıklarda labaratuar testleri isteyip,
beslenme ve hayat tarzınız ile ilgili olarak yararlı tavsiyelerde
bulunacaktır.
Örneğin, laktoz intoleransı nedeniyle süt ve süt ürünlerin-
den uzak durmak zorunda kalınabilir. Bunun yanında, dok-
torunuza günlük çoklu vitamin, omega3, çinko, magnezyum,
folik asit, probiyotik, C, D, K vitamin destekleri önerip/ öner-
mediğini sorabilirsiniz. Omega 3-6-9, Çinko, Magnezyum ihtiva
eden besinleri kapsül yerine besin yoluyla almaya özen göste-
relim. Haftada 2-3 az balık tüketilmiyorsa Omega 3 kapsül ola-
rak alınabilir.
Bağırsak hastalıklarında probiyotik yoğurt ve kefir tüketimi
iltihaplanmaya karşı fayda sağlamaktadır. Probiyotik yoğurt-
lar süpermarketin süt ürünleri bölümünde bulunsa da, yoğurt
ve kefiri kendinizin mayalaması taraftarıyım. Kefir üretirken,
ortamın hijyen olmasına kavanozun cam ve plastik kapaklı ol-
masına, kullanılan kaşığın tahta olmana özen gösterilmelidir.
Sütü çevre çiftliklerden temin etmek daha etkilidir ve kay-
natıp/soğuttuktan sonra kefir mayalamanlıdır. 24.- 48 saat pe-
riotlarında tüketilmeli ve kefiri içerken bir gün sonrasının kefi-
rinin mayalanması sağlıklı bir yöntemdir. Günde 1(bir) en fazla
2 (iki) bardak kefir tüketimi, özellikle yatma saatinden önce
içmek uygun olacağı gibi daha rahat bir uykuya yardımcı ola-
caktır. Fazla olan kefir tanelerini, suyun içerisinde ve buzdola-
bında 48 saat beklemesi mümkündür. Sonrasında mayalamak
gerek. Kefir taneleri sürekli çoğalacağından, yakın çevrenizle

252
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

paylaşabilirsiniz. Çiftlik sütü bulunamıyorsa, marketlerde sa-

tılan günlük şişe süt temin edilerek, kefiri mayalamakta fayda
vardır. Pakete girmiş ürünlerin sağlıklı olmadığı konusunda
bir hayli şüphe ve bilgi varken, marketlerde satılan yoğurt ve
kefirlerin doğallığı konusunda tereddütler ve söylemler çok
fazlalıktadır. Lif tarafından rahatsız olunmuyorsa; koyu yeşil
yapraklı sebzeler (çiğ değil, buharda haşlayarak) kalsiyum ve
magnezyum yüksek gıdalar yemekte fayda bulunmaktadır.
İshal durumu fazla ise lif oranı yüksek gıdaları tüketmekten
kaçınmak gerekiyor. Beyaz ekmek ve makarna gibi rafine gı-
daları, beyaz un ile yapılan tüm gıdaları menüden, sofradan,
mutfaktan uzaklaştırmak “sağlıklı bağırsağa bir adımdır”
SAKIN HA!!!! diyebileceğim ise; kafein, alkol ve tütün alımın-
dan uzuk durmak gerekiyor.
Atak zamanlarımda çok az yemek yiyebiliyor hatta yemek
yemeden aç yattığım oluyordu. Patates püresi, çorba, pirinç la-
pası, muz, elma, yerelması, galeta gibi besinleri çok az ölçüde
yiyerek günü tamamlıyor, vitamin ve omega-3 desteği alıyor-
dum. Crohn ve Kolit hastalıkarının temelinde ishal veya kabız-
lık sıklıkla görülmektedir. Günde 20 hatta üzerine çıkan ishal
vakası ya da günlerce dışkılamama / kabızlık olabilir. İBH ve
İBS penceresinden bakıldığında, ishal ve kabızlık ortak özellik
olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sorunların azaltılması için,
özelliklede ishal gibi durumlarda gıda rejimi uygulamalıyız.
Günde 2-4 lt. alkalinli su içerek, ishal vakasında kaybedilen
suyun yerine koymak çok önemlidir. Muz, elma, ayva (kabuk-
suz) patates, pirinç suyu, pirinç lapası, havuç, tavuk eti, yağsız
gıdalar atak döneminde tüketmeli remisyonda ishal yapan yi-
yecekleri listeden çıkartarak, geriye kalan besinleri tüketmek
fayda sağlayacaktır. Keten tohumu salata ve omlet üzerinde
kullanabilir, çekilmiş toz halini bal ve limon ile karıştırarak
sabahları alınması fayda sağlayacaktır. Kudret narı, Kantaron
gibi destekleyici bitki özlerinden zaman zaman faydalanmak

253
 SİBEL İNAN

iyi olacaktır. Probiyotik yoğurt, kefir, kemik suyu çorbaları,

Nane çayı, Yeşil çay, Kekik çayı, Rezene çayı, Anason, Papatya
çayı, Ekinezya çayı, Kakule çayı iyi gelmektedir. Zencefil, zer-
deçal, omega 3 yağ asitleri bakımından besinler, D vitamini
bakımından zengin besinler yarar sağlayacaktır.
Crohn hastalarının Gluten ve lif içeriği yüksek ürünlerden,
alkol, şeker fındık, süt, çiğ sebzelerden, işlenmiş gıdalardan,
asitli içecekler, yağda kızartmalardan, fast food, buğday, pa-
tates ve mısır nişastalarından, soya, kinoa, domates, çilek gibi
besinlerden uzak durmalıdır. Crohn hastaları 4 saat sıklıkta,
az az yemek yiyebilir. Ülseratif kolit hastaları alkollü, gazlı
içeceklerden, kafein ve kahveden uzak durmalıdır. Süt ve süt
ürünleri iyi gelmemektedir. Kuru fasulye, bezelye, nohut, yeşil
mercimek gaz yapan, yenmemesi gereken gıdalardandır.
Çilek, şeftali, üzüm, erik, karpuz, acı biber, soslar, baharat-
lar, et iyi gelmeyen besinlerdir. Mısır gevreği, patlamış mısır
yine yasaklı listesine girmektedir. Hazır gıdalar, çiğ sebzeler,
şekerlemeler, havuç, lahana, kara lahana önerilmez. Arpa,
yulaf, soğan, sarımsak, çavdar, kabuklu yemişler, somon,
keten tohumu, balık, balıkyağı pişmiş sebzeler lif barındıran
besinler iyi gelmektedir. Enginar sindirim sistemine, kabızlı-
ğa iyi gelir. Mide ve bağırsak kanserini önlemeye yardımcıdır,
mide asidini yok eder, şişkinlik ve krampları ortadan kaldı-
rır. Enginarıkabukları ile birlikte pişirerek dolma yapabilir ya
da dış kabuklarını kurutarak çay şeklinde suyunu içmenin-
de faydası vardır. Mucizevi bir meyve daha var, o da Ananas.
Kabızlığa iyi geldiği gibi bağırsak iltihaplanmasını azaltır.
Kabızlık yoğun ise; su tüketimine dikat edilmeli ve (ph de-
ğeri yüksek alkalinli su) tüketmeye gayret edilmelidir. Kahve,
kafein, kremalı içecekler, asitli içeçeklerden kaçınmalı; sabah-
larıbir-iki yemek kaşığı zeytinyağı içmek, zeytinyağlı yiyecek-
ler tüketmek, özellikle zeytinyağlı pırasa fayda sağlayacaktır.
Portakal yaprağını sabahları 6-10 adet french press de demle-
yerek içmek kabızlıkta iyi sonuç sağlar.

254
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Gün içerisinde 20 adet işlenmemiş badem tüketmek, günde

2 adet kivi yemek, bağırsak hareketliliği sağlar ve dışkılamayı
kolaylaştırır. Hurma, semizotu, kiraz kabızlığa iyi gelen besin-
lerdir.
Keçiboynuzu ununu bal ile karıştırılıp sabahları 1 kaşık tü-
ketmek bağırsak hastalıklarına iyi gelmekte olup, keçiboynuzu
pekmezi tüketimi fayda sağlayacaktır. Bağırsak hareketlerini
destekler ve gastrit, mide ve bağırsak gazlarının atılımında et-
kilidir. 6 adet keçiboynuzunu yarım litre içme suyu ile 5 dakika
kaynatıp soğutun. Günde 1 bardak olmak üzere, 3 hafta devam
edildiğinde bağırsaklara mucizevi şekilde fayda sağlayacaktır.
Bu kürü yapmadan önce, mutlaka hekim ve diyet uzmanına
danışmakta fayda vardır.

Mutfakta Biri mi Var?

OTOİMNÜN Reaksiyona neden tüm faktörleri durdurmak/

susturmak gerekiyor. Bunlardan uzak durabilmek, ciddi bir
hayat değişikliğinden ve de radikal kararlardan geçiyor. Hadi
gelin “Sağlıklı bağırsaklara bir adımı” daha atalım A
Kendinize yeni bir yol haritası yazıp/çizerek uygulamaya
başlayacağınızı, ev ödevlerine gerekli dikkati göstererek sağ-
lıklı bağırsağa kavuşmuş olacağınızı hissediyorum.
Mesela, mutfaktaki ocakta gaz kaçağı var (!)
- Ne yaparsınız? Hemen cevabını söyleyeyim A
İlk önce ocağa gelen gazı, tüpten kapatmak gerekir. Nedeni
ise, daha büyük tehlikeler baş göstermesin, yangın çıkmasın
diye. Otoimmün hastalıkları da aynen böyledir.
Öncelikle yakıcı / yok edici sıkıntıları ortadan kaldırmak
gerekiyor.
Vücudumuzda bir ana şalter var. Daha büyük sıkıntıların

255
 SİBEL İNAN

oluşmaması için gaz kaçağı önlenir ve en önemliside büyük

patlamalar yaşanmadan, şalter kapatılır. Mutfaktan banyo-
ya, kullanılan kozmetikten, tüketilen tüm toksik ve kimsayal
ihtiva eden malzemeleri hayatımızdan çıkarma zamanı geldi
de geçiyor. A Tedavinin başarıya ulaşması, sağlıklı yaşamın
ipuçları gibi baş-ucu / son-ucu hepsi bu işte. Tehlikeli sızıntı-
lar yaptığı için gaz şalterini indirmekle eşdeğer, bunları haya-
tımızda çıkartmak. Otoimmün hastalığı olan kişiyi, hastalığına
neden olan toksinlerden, ağır metallerden ve enfeksiyonlar-
dan arındırmak gerekiyor. Bağışıklık sistemini, detoksifikas-
yon kanallarını ve özellikle bağışıklığın %80’ini teşkil eden
bağırsak florasını onarmak gerekiyor ki, bu da kolay olmayan
bir yolculuktur.
Sabır ve detay içeren uzun bir yol olduğu gerçeğini,
asla unutmamak gerekiyor. Emin olun, bu yolda YALNIZ
DEĞİLSİNİZ ve bu mücadelede çok kişi varız. Hepimiz birbiri-
mizin sesi ve nefesiyiz.

Bağırsaklara Yatırım Yapın

Mutlu insanlar= Mutlu hikayeler üretirler.

Mutlu olmayı başarabilmek için, bağırsaklara iyi bakmak,
yatırım yapmak şart. Bağırsak hastasıyız diye havlu atmak, pes
etmekde yok. Mutluluk hormonu üretmemiz gerekiyor. Nasıl mı?
Mutsuzluk ve depresyon denildiğinde ilk akla gelen,
mutluluk hormonu olarak bilinen serotoninin azlığı oluyor.
Serotoninin yaklaşık %5 ini beyin salgılarken, geri kalan bü-
yük kısmını ise bağırsaklarda bulunan yararlı bakteriler yani
probiyotikler salgılıyor.
Fiziksel sağlımız için de, ruhsal sağlımız için de bağır-
sak sağlığını korumalı ve dengeli beslenmeliyiz. Aşırı şekerli

256
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

gıdalar, genetiğine müdahale edilmiş gıdalar, pakete girmiş

ürünler, gazlı içecekler vs. ürünlerden kaçınmalıyız. Bu tür
ürünler, vücudumuzdaki bakteri dengesini bozmaktadır.
Bu denge bozulunca bağırsağımız bozuluyor, bağırsak bo-
zulunca ruh sağlığı bozuluyor. “Bağırsaklarımıza kulak verip,
dinlemek gerekiyor.” Sus ve dinle! A Neler anlatıyor, bir bilin-
se. Kah guruldamalar, kah şıkır şıkır dere misali içeriden gelen
su sesleri, kanaldan gelen gazlar ve bir de yukarıdan (geğirme)
çıkanlar. A
Ne kadar doğru besin o kadar = Mutluluk
Mutluluk istiyorsak menümüze ton bağlığı, tere, tavuk,
maydanoz, mercimek, susam, sardalya, mango, kuşburnu,
kivi, kiraz kırmızı et, incir, ısırgan otu, karnabalar, ıspanak,
elma, çilek, enginar, brokoli, domates, bezelye, tahıl, ananas,
yumurta, muz, peyir, hindi eti, işlenmemiş kuruyemiş gibi gı-
dalar koymalıyız. “Bağırsaklara yatırım yaparsak” sağlık deni-
zine, pupa yelken açılmış oluruz.
Her an, Çima vira kaptan, Emret kaptan A diyen, bir sesi de
duyabilirsiniz. A Bağırsaklar, kaptan olunca gidilen deniz de;
mutluluk denizi olacaktır A

Bağırsak Hastasının Beslenme Sepeti

Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı olan kişiler için genel

yaşama biçimlerinden bahsetmek istiyorum. Öğünler düzen-
li saatlerde ve küçük porsiyonlar halinde yemek yenmelidir.
Fazla gıda alarak sindirim sistemine gereksiz yük bindirme-
mek gerekiyor. Düşünsenize içeride dinamik bir sistem 24 saat
çalışıyor. Bu sistem içerisinde, bir de sayısız işçi çalışıyor. Ağız
yoluyla, yukarıdan sürekli besin gönderirsek içeride ha ba-
bam, de babam dinlenmeden çalışan bu işçiler, en sonunda
el-insaf diyerek isyan eder hatta isyan çıkartır.

257
 SİBEL İNAN

“Bir dur, bir yeme, bir içme, biraz dinlenmeliyiz,” diye, ho-
murtulu sesler yükselebilir. Sindirim sistemine 8-10 öğün yiye-
rek, sürekli yük bindirmeyin. Düşünün ki, sindirim sistemini
dinlendirmeden, gün boyunca durmadan çalıştırıp ekstra me-
sai yaptırılırsa isyan sesleri eksilmez, artar. Gece sistem ken-
dini kapatmış dinleniyor, bir ohh diyor ki, “eyvah” (!) o da ne?
Sırf canınız istediği için, gecenin bir yarısında yemek yiye-
rek sisteme birşeyler gönderiyorsunuz. Kaldı ki, geceleri acı-
kan hatta uyanıp üşenmeden kalkıp yemek yiyen bir çok kişi
olduğunu biliyorum g Sindirim sistemi, ne ücretsiz kölemiz,
ne de sendikasız işçimiz. Günde 3 öğün yemek, öğünler arasın-
da çok acıktığımızda bir avuç işlenmemiş badem, birkaç adet
ceviz, bir kase yoğurt yada muz iş görecektir. Tabii bu paylaş-
tığım düşüncemin tersine küçük ve çok sık porsiyonlar ile gün
içeresinde 8-10 öğün yemek yemeyi tavsiye eden ve bunu sa-
vunanda pek çok diyet uzmanı var. Crohn hastaları için 4 saat
sıklıkla yemek yemeyi öneren diyet uzmanları da var. Bu ko-
nuda kararı, sizi takip eden hekim ile ortaklaşa verebilir ya da
yanılma-deneme yöntemleriyle bulabilirsiniz. Bu kararı verir-
ken, sizin vücudunuzun işleyişi /ahengi başka hastalıklarınız
ile etkileşimide çok önemli. Şeker hastası, tiroit ya da tansiyon
hastası iseniz bununla birlikte bağırsak sendromu yaşıyorsa-
nız, bu durumda diyet ve beslenme şekliniz yine farklılık gös-
terecektir.
Bunları, bir diyetisyen desteği ile hayata geçirip, yol hari-
tasını oluşturmakta fayda vardır. Bu konuda, genel anlamda
bir tablo çizmeye çalışıyor öncelikle deneyimlerim, yaşadık-
larım, araştırmalarım ve aldığım eğitimler üzerinden bilgileri
bir potada topluyorum. Unutulmamalı ki; diyet listesi ve bes-
lenme zinciri kişiye özel olmalıdır. Denklemi kurarken hasta
kişinin verileri, kan değerleri, farklı hastalıkları, etki-tepkileri
üzerinden kombinasyon kurularak oluşturumalıdır. Sık aralık-
larla besinler tüketildiğinde tuvalet ihtiyacı, dışkılama sayısı,

258
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ağrıların ritmi gibi pek çok öge farklılık göterebilir ve bunları

iyi takip etmek gerekir. Uslu bir hasta olup söz dinledikçe ve
kendinizi takip etmeye başlayınca, direksiyonda kalış ve yol-
culuktan alınan keyifte aynı değerde artacaktır. A Yemek ara-
ları 8 saat olduğunda, besinler daha iyi sindirilerek aşırı mesai
yaptırmaksızın, sistemide çok yormamış oluruz.
Su doğrudan bağırsaklara geçer.
Meyve yada sebze suları 15-20 dakika,
Çiğ sebzeler 30-40 dakika Yumurta 30 dakika
Balık 30-60 dakika, yağ ilaveli salata 60 dakika
Nişastalı sebzeler 90-120 dakika
Tavuk 2-3 saat
Süt ürünleri 2 saat
Süt, yoğurt, muz, hafif sebzeler 1-1.30 saat
Pirinç, kinoa, bulgur tahıllar 2 saat
Ceviz, badem, fındık yemişler 3 saat
Dana eti 3 saat
Kuzu eti, sosis, salam 4 saat
Kızartmalar 5 saat
Pastırma, ton bağlığı mantar gibi besinler 6 saat
Kaz eti, tuzlama balık ve sardalya gibi besinler 7 saatte
sindirimi sağlanıyor. Bu gıdaların pişirilme tarzları, nerede na-
sıl kullanıldığıda, sindirilirken bir o kadar önem teşkil ediyor.
Bu gıdaların birde dışarıya atılma süreleri var. Sindirdikten
sonra sevgili bağırsağımız, bunu ne kadar süre de geçiş süresi-
ni tamamlayıp, dışarı atıyor. Tahmin yürütebiliyor musunuz?
- 8-10-12-15- saat hangisi? Kaç saat, sizce? Hiçbiri değil A
En iyi bağırsak geçiş süresi 18-20 saat arasındadır. 24-48
saat arası geçişler kabul edilebilir sınırdadır. 72 saate kadar da
sindirim ve geçiş süresi sürebilir.
Kadınlarda sindirim ortalama 47, saatken erkeklerde

259
 SİBEL İNAN

ortalama süre 33 saat kadardır. Bu dışkılama süre ve sayısı do-

ğal olan, sağlıklı bireylere göre oluşturulmuş normlardır. Bir
İBH, İBS hastası, Crohn yada Kolit iseniz ishal sayısı veya ka-
bızlık adetleri, süreleri farklılıklar gösterecektir.
Remisyonda kaldığınız sürelerde, sindirme periodunu baz
alarak gıdaları tüketmekte fayda vardır. Bağırsaklarımız çok
çalışan organımızdır ve verilerden anlaşılacağı üzere; akşam-
ları et ürünleri yememek, bunları öğlen menüsünde tüketmek
bağırsak ve midemize karşı önemli bir destek sağlayacaktır A
Masanızda iş dosyaları üzerinde çalışıyor, yazıyor, kapatıp
dolaba kaldırıyorsunuz. Ohh diyerek, sırtınızı yaslıyorsunuz
ki; yine aynı dosyadan bir iş daha geliyor nu yapıp bitiriyor-
sunuz, yarım saat sonra yine aynı dosyadan buna benzer bir
iş daha geliyor. Aslında toplanıp bir kere de ve ölçülü iş gel-
se sanırım daha verimli iş çıkar. Vücut da aynı böyle çalışıyor.
Abartmadan, doyacak kadar oluşturduğunuz özel diyet liste-
sine bağlı kalarak yemek yenilmelidir. Sabah 07-09 arası iyi,
güçlü bir kahvaltı, 12-13 arasında lezzetli ve doğru seçilmiş be-
sin yüklü öğlen yemeği, 18-20 arasında akşam yemeği idealdir.
Sonrasında bir adet meyve ya da bir bitki çayı, tarçınlı yoğurt
gibi lezzetler ile ağzımızı kilitlememiz gerekiyor. Bana, yıllar-
dır nasıl fit ve zayıf olduğum sorusu sorulur. Bunun sebebi, ge-
nel olarak 2 - 3 öğün yemek yemem, fazla çeşit karıştırmadan,
abartılı ölçülerden kaçınarak, ekmeği sofrada bulundurmama
ve tabii ki spor yapmaktan geçtiğini net olarak söyleyebilirim.
Hastalık sonrasında beslenme şeklimin farklılaşarak, bilinç
noktasına erdiğimi söyleyebilirim. Lokmaları iyice çiğnemeye
özen göstererek, çok konuşmadan, hava yutmadan keyifle ve
doğal ürünleri tüketmek doğru yöntemdir. Her besinin naturel
olanını, doğal yöntemler ile yapılıp pişirilenini tüketmeliyiz.
Buharda, güveçte, ağır ateşte, fırında veya ızgarada yemekler
pişirilmelidir. Kızartma şeklinde olan yemeklerden kaçınılma-
lı yine kızartma yerine yerine fırınlamak en doğru yöntemdir.

260
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Yağlar bağırsakları hareketlendirip, kramp şeklinde sancılara

sebep olabilir.
Doğal yağ kullanıldığında ağrı, kramp, gaz, dışkıda değişi-
lik vs. bir şey olmuyorsa kullanmaya devam edilir. Tereyağ, et
yağı, Hindistan cevizi yağı, sızma zeytinyağı gibi faydalı, des-
tekleyici gıdalardır. Tuzlu ve baharatlı yemeklerden kaçınılma-
lı, yarı pişirilmiş yiyecekler, konserveler, işlenmiş gıdalar, Fast
food gıdalardan tamamen uzak durulmalıdır. Şeker, gofret bis-
küvi, pasta, kek, kurabiye, sakız, reçel, lokum, bal nevi ürünle-
rin içindeki glikoz, fruktoz olan tüm yiyeceklerden uzak durul-
malı, yapay tatlandırıcılar özellike sorbitolden kaçınılmalıdır.
Lif oranı yüksek gıdaların, taze meyve ve sebzelerin, tahılların
alımları sınırlı tutulmalıdır.
Özellikle atak döneminde çiğ salata, sebze, meyveler, özel-
likle lahana, brüksel lahanası, turunçgiller, erik, üzüm, kayısı,
bakliyat, buğday, yulaf gevreği, mısır gevreğinden kaçınmak
gerekiyor. Besinleri çiğ tüketmek yerine buharda pirişilmiş ola-
rak yemeye çalışmak, sindirim sistemi üzerindeki baskıyı azal-
mak için doğru yöntemdir.
Çiğ meyve yemek yerine, bunları komposto haline getire-
rek, tatlandırıcı koymadan kendi aromasıyla tüketilmelidir.
Atak dönemlerinde en uygun olanı elma kompostosudur.
Gaza neden olan fasulye, lahana, barbunya, nohut, brokoli,
gazlı içeçeklerden kaçınalım. Alevlenme döneminde, yiyecek-
lerin ezilmiş püre olması sindirimi kolaylaştırabilir. Bağırsak
ameliyatı geçirdiyseniz, vitamin takviyesi, güneşsiz ülkelerde
D vitamini, kalsiyum alımı, fosfor ve magnezyum takviyesi,
B12 gerekebilir. Yine Omega 3, Omega 6 olarak takviye yapıla-
bilir. Tüm bunları, kendi istediğiniz için değil diyet uzmanı ve
hekiminizin uygun görmesi halinde günlük hayatınıza ekleyip
çıkarmak fayda sağlayacaktır. Marketten renkli şeker alıp tüke-
tir gibi, vitamin dahi olsa ilaç tüketimi yapılmamalıdır.
Crohn hastalarında böbrektaşı, safra taşı, çamur partakül

261
 SİBEL İNAN

riski yüksek ölçeklidir. Bu sebepten dolayı, safra keseminde

alındığı notunu yeri gelmişken satıra düşüreyim. Ev yoğurdu,
kefir bağırsağın iyileşmesi için yararlı Probiyotiktir. Hindistan
cevizi yağı, Avokado yağı, Zeytinyağı çok faydalıdır. Trans yağ-
larından kaçınmak, soframızdan uzak tutmak gerekmektedir.
(ayçiçekyağı, mısır yağı, soya, fındık yağı gibi) Soya yağı ve so-
yalı yiyecekleri tüketmekten kaçınılmalıdır.
Yıllardır yaptığımız büyük bir hata ve alışkanlık var ki, ço-
cukluğumuzdan bu yana böyle yemeye alıştık /alıştırıldık. O
da, birbirine yanlış tesiri olan gıdalar. Et ile yoğurt tüketilmesi,
pekmez ile sütün bir arada olması, yoğurt ve ıspanak, yumurta
ve peynir, peynir ile sütün tüketimi, balık ile yoğurt, balık ile
sütlü gıdalar, pirinç ile çiğ salata ve sirke birlikte tüketilmeme-
lidir. Protein, demir gücünü kalsiyum elemine etmekte, etki-
sini kaybettirmektedir. İştah azalması, kronik ishal, ilaçların
yan etkileri, cerrahi olarak bağırsak çıkartılması nedenlerin-
den dolayı pek çok kişi yeterince vitamin ve mineral almayabi-
lir. Özellikle Crohn hastalarında; D vitamini, B12, K, folik asit,
kalsiyum, çinko eksikliği sıkça görülmektedir.
Gerekirse, doktorunuz size günlük bir multivitamin almanı-
zı önerebilir, kan tetkiklerinden sonra ilaç takviyesi yapılabilir.
Çinko, folik asit, B12 vitamini vucutta bağırsak hücrelerini
onarmak için kullanılır. D vitamini güçlü kemikleri korumak
için de gereklidir. Crohn hastaları osteoporoz için risk altın-
tadır. Kalsiyum yine kemikler içinde gereklidir. Yılda bir defa
kemik ölçümü yaptırılmalıdır. Omega 3 balık yağı iltihapla mü-
cadelede yardım eder nüks etmesini azaltmak için gerekli de
olabilir.
Altını çizdiğim satırı artık iyece öğrendiniz. A Bunları tavsi-
ye üzerine değil, uzman hekimin reçeteye ilave etmesi halinde,
kullanılması hususudur.

262
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Probiotik Dost Bakteriler

Latince olan Pro “için” sözcüğü ile Yunanca biotikos yani

“canlı” kelimesi bir araya gelerek; yaşamımız için uygun, canlı
anlamına gelmektedir.
Probiotikler, vücutta mikroplar ile mücadele etmeye yar-
dımcı olurken, insan vücudu da onlara ev sahipliği yapmakta
hatta kira da almamaktadır.
“Misafir ol gel bana (bağırsağım), ben bakarım sana” misali. A
Probiotiklerin faydası saymakla bitmez. İrritabl bağırsak
sendromu, Kolit, Crohn, Sibo, Bağırsak sendromları, Candida
ve IBH, IBS çatısında oluşan bağırsak rahatsızlıklarının önlen-
mesini sağlamak; bağışıklık sistemini güçlendirmek, kandaki
kolestrol ve şeker dengesine yardımcı olmak, hastalık sonrası
hızlı iyileşmeyi sağlamak, mantar enfeksiyonu ve alerjik reak-
siyon riskini azaltmak, idrar yolları enfeksiyonunun önlenme-
sine yardımcı olmak, vitamin ve minerallleri vücut tarafından
emilmesine katkı sağlamak, mesane riski kanserini azaltmak,
çocuklarda gelişen egzama semptomlarını azaltmaya katkı
sağlamak, bağırsak florasını düzenlemek gibi bir hayli yararı
sayılabilir. “PROBİYOTİKLER için DOST Bakteri” diyebiliriz.
İshal vakasını azaltmaya yardımcı olduğu, saptanmış bir ger-
çektir. Gıda olarak veya hazır hap/ draje olarak alma yöntem-
leri mevcuttur. Probiyotik gıda ve hapların yine doktora danı-
şarak alınmasını tavsiye ederim. Kulaktan dolma, eksik/ fazla
bilgiler üzerinde yürümeden, hekim önerisi ile kullanım yap-
makta fayda vardır.
Probiyotiklerin yoğun olduğu besinler:
1- En iyi probiyotik kaynak ev yoğurdu
2- Peynir
3- Kefir (evde fermante edilen)
4- Lahana Turşusu (evde yapımı)

263
 SİBEL İNAN

5- Salatalık Turşusu (ev yapımı)

6- Ayran (ev yoğurdundan yapılan)
7- KeçiSütü
8- Mikro Yosunlar
9- Bitter çikolata
Günlük yemek listemde, yukarıda yazdığım besinleri kul-
lanmaya özen göstermekle birlikte; her öğünümde soğan, sa-
rımsak, ev sirkesi, nar ekşisi kullanıyorum. Her öğünde abartılı
olmayacak şekilde yoğurt tüketiyor, yatmadan önce kendi ha-
zırladığım bir bardak kefiri içiyorum. Süt ürünleri gaz, şişkin-
lik, ishal vs sıkıntılara yol açmıyorsa tüketin, aksi takdirde lis-
tenizden çıkartın. Bitki çaylarını günde 2-3 fincanı geçmeyecek
şekilde tüketmeye özen gösteriyor, glutenli ürünlerden kaçını-
yorum. Gün içerisinde mutlaka bir adet muz yiyorum. İshaliniz
varsa ya da yumuşak dışkılıyorsanız, muz meyvesi fayda sağ-
layacaktır. Yararlı olan prebiyotik besinler;
Arpa Fasulye Nohut
Badem Fındık Pırasa
Bamya Hardal bitkisi Sarımsak
Bezelye Hindiba Soğan
Ceviz Kara buğday Tam buğday
Çavdar Kepekli pirinç Üzüm
Çilek Kereviz Yer elması
Domates Kuşkonmaz Yulaf
Elma Mercimek Zeytin
Enginar Muz

264
 4
SAĞLIKLI
BAĞIRSAĞIN
AYAK İZLERİ

CIZZzzzz, OUT Olan Yiyecekler A

Akıldan çıkmaması gereken en önemli unsur, bağırsaklar-

daki mantarları besleyen yaramaz gıdalar, mayalı ve şekerli
ürünlerdir. Bunlar mutfaktan, öğün ve yemek sofralarından
uzak tutulması halinde şifa yoluna, sağlıklı beslenme yoluna
çıkılmış olunur.
Şekerli ürünler, baklava, çikolata, gofret, bisküvi, kek, pa-
ketlenmiş şekerlemeler, atıştırmalıklar, dondurma vs. Kavun,
karpuz, üzüm, incir ve tüm tatlı meyvelerde yoğun şeker vardır
ve bunlar da mantarı tetikler. Alkol ve sigara kullanmaktan sa-
kınmalı, üzerlerinde küf barındıran gıdalardan uzak durmak,
buğday ve beyaz unlu mamülleri tüketmemek, bulguru sadece
dolmalarda az olacak şekilde kullanmak, işlenmiş endüstriyel
ürünler, konserveler, cips, baharatlı işlenmiş kuruyemişler, et/
tavuk bulyonları, ketçap, mayonez, hazır çorbalar, pişirilmiş
gıdalar, pizza, hamburger, hazır gıdalar, Hollanda peyniri, eski
kaşar, beklemiş peynirler tüketilmemelidir.
Asitli gıdalar, renkli asitli içiçekler, paketlenmiş/ dondurul-
muş yiyecekler şarküteri ürünleri; salam, sucuk, jambon, pas-
tırma bağırsak florasını bozmaya yeten ürünlerdir. Sindirim

265
 SİBEL İNAN

sisteminde sorun olmayan kişilerinde sağlığı koruması ve has-

talıklara yakalanmaması adına, bu besinlerden uzak durması
iyi bir seçim ve yoldur. Bu gıdaları uzun yıllar önce hayatımdan
çıkardım ve hiçbir şekilde eksiklik hissetmemekteyim. Sağlıkla
yaşamak ve sağlıklı kalmak istiyorsak, önce ağzığımızdan gi-
renlerin sorumluluğunda olmalıyız. Bu uzak durulacaklar lis-
tesi sadece crohn ve kolit hastaları için değil; sağlıklı bağırsak-
ları olan kişilerinde, kendilerini hastalıktan koruyabilmesi için
gerekli olan beslenme şeklidir.
Ne güzel bir kelimedir DOĞAL yani NATUREL olan. Türkiye
coğrafyasında, organik bitki yetiştirmek mümkün gözükme-
mektedir. Organik kelimesine, kelime olarak çok da itibar edil-
memelidir. Maalesef, pek çok ürün organik adıyla satılmak-
tadır. Organik tarım yapılacak tarla, toprak, yer konusunda
önemli kriterler gerektiğinden, şahane olan coğrafyamızda
maalesef yanlış tutumlar ve yöntemler yüzünden organik tarım
yapmaya uygun alan kalmamıştır. Kimyasal gübreler ve tarım
ilaçları tüm dengeyi bozmuştur. Bu sebeplerden ötürü, bildiğiniz
tarladan /bildiğiniz üreticiden doğal olanları alıp, tüketin.
Her şeyin doğal olanını, doğadan gelenini yemeye gayret et-
meli paketlenerek üzerine son kullanım tarihi konulan, renk-
lendiricili, tatlandırıcılı, cazibesi çok olup ambalaja giren, her
türlü işlenmiş ürünün tüketiminden kaçınmaya özen göster-
mek, sağlıklı bağırsaklara bir adımdır.
Doğal beslenme son günlerde trend olmaya başladı ve özü-
müz olan yaşam biçimine dönmeye çalışıyoruz. Büyükanne
mutfağını ve yapılan yemekleri özlüyoruz. Bugünlerde doğal
yöntemleri benimseyerek, hayata geçirebilme bilince varabil-
me çabası, hepimizde var. Ben natürel olan yaşam tarzını ve
NATUREL kelimesini seviyorum. Doğal olan kaynağından ye-
mektir. Kapitalist sistem bunu unutturmaya çalışarak, her şeyi
paketleyerek hızlı tüketmeye yönelik hale getirdi. Telefon et, sipa-
riş ver; hamburger, pizza, çıtır tavuk gelsin.

266
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

“Aç ısıt, ye at” şeklinde gıdalar, iştah çekici, o renkli gıda-

ların raflarda gelinlik kız gibi dizilmiş halleri, al beni /al beni
demeleri, bu yönde yapılan yüzlerce tüketim reklam dinamiği.
“İştah açıcı, özendirici, canım çekti” cümlesini kurdurtan bu
ürünlerin, hasta ettiği ve edebileceği gerçeğini yadsımayalım.
Sağlıksız beslenmeye yönelik tuzakların içine düşüp, sağlığı
kaybettikten sonra feryatlar içerisinde,
“Doğal olana, doğru olana
fabrika ayarlarına dönebilmenin”
çabasına giriyoruz. Ülke coğrafyamız her bakımdan zengin
kaynaklara sahip ve her bölgenin kendi ürünü, lezzeti bulun-
maktadır.
Tüketilen pek çok besini, bölgelerinden seçip alabili-
riz. Üreticiye ulaşmanın kolaylaştığı günümüzde, üretici-
ler e-ticaret üzerinden kargolayarak, adrese gönderiyor.
Zeytinyağı alacaksanız, Edremit, Akçay, Ayvalık, Mersin bölge-
sinden, Zahterinizi Hatay’dan, biberinizi, salçanızı Urfa’dan,
sarımsağınızı Kastamonu’dan, pirincinizi Sinop’tan, balı
Marmaris’ten, Kars’tan kayısıyı Malatya’dan getirtebilir ya da
bunları satan “doğal satış noktası” olan mağazalardan temin
edebilirsiniz.
Bu bilinç oluştuğunda hayat daha leziz ve sıhhatli olacaktır.

IN olan Yararlı Yiyecekler A

Bağırsak florasının dengesini sağlamak için, yoğurt, kefir

probiyotikler tüketilmelidir. Vücuttaki toksinlerden arınmak
için günde en az 2-4 lt su tüketmeye gayret gösterip, alışkanlık
haline getirmek gerekiyor.
Büyük bir sürahi içerisine su, bir iki adet limonu, iki adet
salatalığı dilimleyip, nane yaprakları atarak gün içerisinde bu
suyu tüketerek su ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Su detokstur,
şifa kaynağıdır ve kalın bağırsaklarınızı yıkar. Evde yapılmış

267
 SİBEL İNAN

naneli limonata, madensuyu, ayran, kefir, bağırsak florasını

düzenlemeye fayda sağlar. Sakatat yararlıdır ve tüketilen etle-
rin candida mantarı etkisinde olmaması gerekir. Hayvanların
doğal ortamda yetişmiş olması, antibiyotik verilmemiş olması
önemlidir. Günümüzde tavuğun yetişme şekli çok sağlıklı ol-
madığından, bilinen bir çiftlikten gezen tavuk ve hindi alarak
tüketmeye özen gösterin.
Marketlerde satılan tavuklardan, özellikle parçalanarak
paketlenmiş tavuklardan uzak duralım; illa ki almamız gereki-
yorsa, parçalanmış tavuk yerine bütün tavuk almayı seçmekte
fayda vardır. En azından bacağı kanadı, göğsünün hangisin
bedene ait olduğu bellidir ve bir bütün olarak yenilir A Balık
olarak özellikle somon (ızgarada, buharda ya da çorbası) tü-
ketilmelidir. Yine sardalya ve uskumru çok faydalıdır. Diplerde
yaşayan balık ve kabuklu deniz canlılarından uzak durmak
faydalıdır.
Akşam yemeği yerine yoğurt, meyve veya salata gibi hafif
besinler yenebilir, sebze çorbası içilebilir.
Fermente gıdalar bol miktarda tüketilebilir. Boza, şalgam,
ev turşusu sarmısak, soğan, taze kekik, tarhutotu, fesleğen,
çörekotu, zerdeçal, keten tohumu, toz zencefil bağırsak flora-
sını düzenleyen bitkilerdir.
Her öğünde bol miktarda yeşil sebze ve ot (genellikle buhar-
da pişirerek) bakteriyel flora, proteinlerin hazmı ve bağırsak
kimyasının düzenlenmesi için tüketilir. Kekik, ekinezya, mate,
yeşil çay papatya, nane, rezene çayları içilebilir. Bağırsak flo-
rası, asitli olduğunda mantar ve zararlı bakteriler artar. Bu
konuya, bir sonra ki bölümde değineceğim. Güvendiğiniz bir
üreticiden alacağınız soğuk sıkım Zeytinyağını günde ½ fincan
içilmesi fayda sağlayacaktır. Köy tereyağı ve Hindistan cevizi
yağı tüketimi kaliteli seçimdir. Yumurta besleyici, tok tutan,
güçlü protein kasasıdır. Avakado yine çok faydalı ve değerli
bir yağdır. Zeytin yemek ihmal edilmemeli, işlenmiş konserve,

268
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

salamuradan, zeytin ezmesinden vs. uzak durarak günde 20

adet zeytin yemek metabolizma için iyi bir kaynaktır. D vita-
mini için her gün yaz / kış güneşte 20 dakika yürüyüş yapmak,
güneşin tene değmesini sağlamak sağlık için ideal şifadır.
Her bölümde konunun niteliğine göre aynı besinleri, fayda-
larını ve yöntemleri tekrarladığımın farkındasınızdır. Bu tek-
rarları, altını çizmek için yaptığımın bilinmesini isterim. A

HOŞ-ÇA-KAL Buğday
Şifa dostlarım..
Ne yemeli, ne içmeli konu başlığında bağırsağımızı ve sindi-
rim sistemimizi tehdit eden gıdaları paylaşırken, öğütlerim sade-
ce Crohn, Kolit ya da bağırsak hastası olanlara değildir.
Herkesin bu yapay gıdaları, katkı maddeleri içeren besinle-
ri yediği sürece bedenini hastalıklardan koruyabilmesi olduk-
ça zordur ve hastalık adayıdır.
-En önemli temel gıda nedir? diye soru sorulsa sanırım, bir-
çok kişi BUĞDAY diye cevap verecektir.
Haklılık payı da olan bir cevap. Çünkü; doğduğumuz an-
dan itibaren buğday tüketir olduk ve buğday ekmeği üzerine
kodlandık. İlk bebeklik aylarımızda, buğday unu, pirinç unu
karışımlı mamalarla beslendik. Daha sonra ki hayatımızı be-
yaz ekmek, ramazan pideleri, kekler, börekler, çörekler, lah-
macunlar, bayramlarda açılan baklavalar, kaymaklı ekmek ka-
dayıfları, lavaş, bazlama yani buğday unu ile yapılmış olan yi-
yecekler, her öğünde soframıza eşlik etti. Kabul günlerimizden
bayram sofralarına, misafir gezmelerinden atıştırmalıklara,
okul beslenme çantalarından sefer taslarına, ekmek arası diye
tabir edip somun olarak ekmeği tüketmeyi öğrendik. Eski buğ-
day türleri olsaydı bunları yazmayabilirdim. Yediğimiz buğ-
day eskisi gibi 14 kromozom olsaydı (!) Günümüzde, buğday

269
 SİBEL İNAN

48 kromozomlu ve insan sağlığına zararlı hale geldi, diyor uz-

manlar.
Bugünkü 48 kromozomlu buğdayda çeşitli gluten var, diyor
Prof. Dr. Canan Karatay. Karakılçık buğdayı ve siyez buğdayını
doğal yollardan bulup, ekşi maya ile ekmeğimizi kendimiz ya-
pıyorsak bu ekmeği afiyetle yiyebiliriz. Ya da değirmende un
haline getirilen, karakılçık buğdayı, siyez buğdayı ile lavaş,
bazlama, yufka, makarna erişte yapılabilir.
Buğdayın içindeki ana proteinin ismi glutendir. Gluten;
buğdayla aynı familyadan gelen çavdar ve arpanın içinde de
bulunmaktadır. Gluten proteini insanoğlu tarafından sindiri-
lebilir bir madde değildir. Bu nedenle de “toksik” olarak kabul
edilmekle birlikte, günlük olarak normal miktarda gluten tü-
ketimi insanlığın çoğu için, sağlık problemi oluşturmamakta-
dır. Gluten proteininin içinde bulunan toksik proteinler gliadin
ve gluteinin isimli yapılardan oluşmaktadır.
Ameliyat sonrası yıllar içerisinde azalmayan bir durum var-
dı o da ishal.
Dışkılama sayısı 2-5 arası değişen bazen mukuslu, bazen
patlama şeklinde, katı hale çok nadir giren bir durum devam
ediyordu. Glutenin zararlarının farkındaydım ve bu konuda
geniş çaplı araştırmalar yaptım. Bir sabah kalktığımda, haya-
tımda tükettiğim BUĞDAY ve GLUTEN minumum seviyeye in-
dirmeye karar verdim. Kısa bir zaman sonrasında ishalin sıvı
hali, sayısı azaldı ve günde 1-2 olmak üzere katı şekline dönüş-
tü. Ameliyat sonrasında, ilk defa böylesine değişiklik göstere-
rek, dışkı katı hal almıştı. Bukleli, cilveli bağırsağımın daha
düzgün çalışmaya başladığını gözlemliyordum. BUĞDAY ve
Glutenli gıdaları, beslenme listemde asgariye indirmekte fayda
olduğunu, deneyimleyerek gördüm. Krep, gofret, pasta, waff-
le, dürüm, börek, çörek, simit, pide, bisküvi vs. hayatımdan
çıkardım. İki dilim ekmek yediğinizde bunun şekere dönüştü-
ğünü, İnsilün direncinin arttığını ve bunun da kanser hücresi-
ne dönüştüğünü düşünürsek;aslında bomba etkisi yapan bir

270
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

gıdayı, her gün tüketir haldeyiz. Bu sebepten ötürü, buğday

ve şekerden uzak durmakta fayda vardır. Siyez buğdayı, kara-
kılçık buğdayı bulup değirmende öğüttürme imkanınız varsa,
bu buğdayın unundan ekmek, çörek, kek, bazlama, makarna,
erişte vs. katkısız olarak yapabilirsiniz.
Eklem romatizması, kısırlık, osteoporoz, karaciğer yetmez-
liği, anemi, migren, depresyon, fibromiyalji, kronik yorgunluk,
şizofreni, reflü, alerjiler, ülseratif kolit, crohn hastalığı, çölyak,
candida, cilt döküntüleri (Dermatitis herpetiformis), diyabet,
huzursuz bacak sendromu, İyileşmeyen vücut ağrıları, irri-
tabl barsak sendromu (İBS), tüm otoimmün hastalıklar, dikkat
eksikliği gibi hastalıkların ortak sebebinin gluten ve buğday
olması da ihtimaller arasında. Net olarak ispatlanan bir şey
olmadığını söylüyor bilim insanları. Makarna, tel şehriyesi,
buğday, arpa, çavdar, kuskus, bulgur, arpa şehriyesi bunlar
glutenli sınıfına girmektedir.
Glutensiz un kullanarak ekmek, kek, börek yapabiliriz. Ya
da fındık unu, mısır unu, badem, kaju unu, keçiboynuzu unu
kullanarak da sağlıklı ve lezzetli yiyecekler yapmamız müm-
kündür.
Bu arada yulaf konusuna değinmek istiyorum. Yulaflar do-
ğal olarak glutensizdir ancak genellikle diğer tahıllardan glu-
tenle kontamine olurlar.
Bu sebeple yulaf konusunda uzun soluklu tartışmalar ve
fikir ayrılıkları mevcuttur. Bazı yulaf türlerinin çölyak hastası
kişilere toksik olduğuna dair iddialar vardır ve çölyak hastala-
rının yulaf tüketimi yapmaması gerekmektedir. Patates, pirinç
pilavı, pirinç unu, mısır nişastası ve unu ile hazırlanan gluten-
siz yiyecekler tüketmek bir yöntem olsa da, şeker oranımız yük-
selebilir. Bunları kullanırken yine dikkatli ölçüde, az miktarda
tüketilmesinde yarar vardır. Bu ürünler uyku halindeki insülin
direncini uyandırabilir, insülin direnci problemini yoldan çı-
karabilir. İnsülin direnci veya hipoglisemi varsa karbonhidrat

271
 SİBEL İNAN

kaynağı olarak kılçıksız buğday unundan hazırlanmış ekmek

veya peksimet ile kinoa, mercimek, nohut gibi alternatifler
kullanılarak kan şekeri dengede tutalabilir. Nişastalı ürünler-
den kaçınmakta fayda vardır. Candida mantarı veya bağırsak
bozukluğu varsa, diyetisyen ve sizi takip eden hekiminizle birlikte
bu kararı almanızda fayda vardır.
Glutenli besinleri hayatımdan “sıfır” noktasında çıkartma-
dım, işlenmemiş olarak minimal derecede tüketiyorum.
Canım istediğinde bulgur pilavı yada siyez unu ile yapılmış
bir ev poğaçası, çorbanın içerisine az miktarda arpa şehriye
koymaktan kaçınmıyorum. Miktarlarını ve tüketimimi yok sa-
yacak kadar azalttım ve bunun ben de yarattığı olumlu tesir-
den memnunum. Şunu da atlamak istemiyorum, vücudun tüm
besinlere ihtiyacı olduğu gibi glutenede ihtiyacı var.
Çölyak, Geçirgen Bağırsak Sendromu, Buğday alerjisi
gibi durum yoksa az miktarda kullanılması zararlı değildir.
Vurguladığım husus ise, beyaz undan kaçınmaktır. Bu tür gı-
daları, nereden aldığımız da önem kazanıyor.
Beyaz un ile yapılmış olan pastane ürünleri, market ürün-
leri, pakete girmiş ürünlerden; bisküvi, ekmek, börek, çörek
tüketimi yapmıyorum. Karakılçık ve Siyez buğdayı unu kul-
lanarak, ekmek, çörek vs. hazırlayarak lezzeti yakalıyorum.
Hayatımda yeni bir sayfa araladığım bu süreçte, ishalimin as-
gari düzeyde olması yüzümün gülümsemesine sebep oluyor.

272
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Sağlıklı bir ALIŞVERİŞ Listesi

Et olarak yenilmesi gerekenler

Sığır Keçi eti Kuzu Sakatat

Kanatlı olarak yenilmesi gerekenler

Kaz Hindi Gezer tavuk Ördek
Sülün Devekuşu Bıldırcın

Denizden gelen ürünler

Hamsi Somon Sardalya
Uskumru

Hububat listemizde neler olsun

Darı Karabuğday (serik buğdayı)
Karakılçık Kinoa Kahverengi pirinç
Siyez buğdayı

Kuruyemiş canımız çekerse

Badem Kestane Keten tohumu
Fındık Çam fıstığı Kabak çekirdeği
Ayçekirdeği Ceviz Kayısı
İncir Kaju Kavrulmuş fındık
Siyah kuru erik, üzüm Yaban mersini kurusu

273
 SİBEL İNAN

Baş tacımız olan sebzeler

Avokado Karalahana Salatalık
Bamya Karnabahar Sarımsak
Brokoli Kereviz Semizotu
Brüksel lahana Kuşkonmaz Soğan
Dereotu Lahana Şalgam
Domates Marul Taze soğan
Enginar Maydanoz Taze zencefil
Havuç Patlıcan Tomatillos
(yeşil meksika domatesi)
Hindiba Pazı Turp
Ispanak Pırasa Yeşil soğan
Kabak Roka Yosun
Kar Bezelyesi Rutabaga Zeytin

Canlı kültür olarak

Kefir Turşu
Probiyotikler Yoğurt (ev yapımı)
Süt (az kullanım) Yumurta

Sağlıklı yağ tüketimi

Avokado yağı Tereyağ
Hindistan cevizi Zeytinyağ sızma ve
soğuk sıkım yağı

274
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Renkli düşlerimiz meyveler

Böğürtlen Kayısı Muz
Çilek Kızılcık Şeftali
Erik Kivi Yeşil Limon
Kavun Limon

Lezzetin tadı baharatlar

Çörekotu Kişniş Tarçın
Karanfil Kimyon Tarhun
Kekik Nane Toz zencefil
Keten Rezene Zerdeçal

Çay olarak size ne ikram edelim A

Dereotu Isırganotu Papatya
Ekinezya Mate Rezene
Ihlamur Melissa Yeşilçay

Zararı olan yiyecekler

Ayçiçek yağı Meyve (şekerli meyveler)
Bal Mısırözü yağları
Çikolata (çok az bitter) Şekerler
Fruktoz Şurup

İşlenmiş Gıdalardar Uzak!

Alkol Ketçap Mısır
Buğday Krema Salata sosları
Hardal Maya Soya
Kafein Mayonez

275
 SİBEL İNAN

Sağlıklı bağırsağa atılan her adım,

bizleri şifa yolunda yürütür.

276
 HAYATIN

5
ŞİFASI OLAN
BİTKİ
DÜNYASINDA
GEZİNTİ

Crohn yada Kolit benzeri hastalıkları tek başına bitkiler ile

iyileştirmeye çalışmak, doğru seçim değildir. Bitkiler, ot ve ba-
haratlar tamamlayıcı, yardımcı destekleyici alternatif olabilir.
Bu arada bitkilerin yan etkileri olabilir ve bunlar fayda yerine
zarar da getirebilir. Bitkler konusunda destek almak için yine
fonksiyonel tıp, alternatif ya da tamamlayıcı tıp hekimleri ve
de hastalığı takip eden gastroentoloji hekimiyle konuşarak,
uygun görülmesi halinde kullanmakta fayda vardır.
Bağırsaklara iyi gelen şifalı bitkilerden bazılarını, bilgi yel-
pazesinde paylaşmak istiyorum.
Adaçayı, Ardıç gazların kesilmesine yardımcı oluyor.
Anason çayı hazımı kolaylaştırıp ve bağırsak gazlarını yok
eder.
Ardıç meyveleri bağırsak gazlarını önler.
Armut bağırsakları yumuşatır.
Ayva ishali keser, bağırsağı kuvvetlendirir.
Bamya sindirim sistemini düzenler, bağırsakları yumuşatarak
kabızlığı önler.
Biberiye çay mide ve bağırsağa iyi gelir, Safra kesesi salgısını
çoğaltır.

277
 SİBEL İNAN

Civanperçemi bağırsak hastalıkları, ishal, şişkinlik ve mide

kramplarına iyi gelir. Çay olarak 1 fincan ve bir haftalık kür
şeklinde uygulanır.
Çilek detoks bir meyvedir ve kabızlığa iyi gelir.
Çörek otu bağışıklik sistemini güçlendirir, sindirimi kolaylaş-
tırır. Gaz giderici özelliği vardır, mide bulantısına iyi gelir.
Dut meyvesi bağırsak solucanlarını söktürmede etkilidir
Enginar sebze olarak bilinse de aslında diken türü bitkidir.
Bağışıklık sistemine, kansere, kabızlığa iyi gelir, iltihaplanma-
yı azaltır.
Fasulye (taze) bağırsak temizleyici niteliği bulunur.
Havuç tohumlarından yapılan şurup, mide ve bağırsak gazla-
rını, kanamaları ve iltihapları önler.
Isırgan otu özü metobolizma rahatsızlıklarının yanı sıra bağır-
sak, mesane, böbrek, dalak hastalıklarına iyi gelir.
Hatmi bağırsak ihtihaplarını gidermede etklidir.
Kantaron ishale iyi gelir, iltihap önleyici tarafı vardır.
Antiseptik özelliktedir bağırsak kurtlarını düşürür, bağışıklık
sistemini güçlendirir, yaraları tedavi eder.
Keten tohumu kabızlığa iyi gelir, lif açısından zengin bir bitki-
dir. Kolestrol seviyesini düşürmeye yarar.
Kekik ve Dağ kekiği tam bir şifa deposu ve bağırsak için önem-
lidir. Kekiğin bağırsak çürümesine karşı savaşma yeteneği var-
dır; bunun sonucunda iltihaplanma ile mücadele etme, tok-
sinlere, bakterilere karşı savaşmada oldukça etkilidir. Solucan
düşmesi ve parazitler için de faydalı bitkidir.
Kaygan karaağaç yatıştırıcıdır, tahriş olmuş dokuları korur
Kereviz sapı Kabızlığa iyi gelir. Sapını çiğ veya suyunu içebilir-
siniz. Sindirim dostu bitkidir.
Kuşburnu bağırsakları yumuşatır.
Kabak çekirdeği bağırsak kurtlarını düşürür.
Kavun bağırsakları yumuşatır.

278
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Keten Tohumu, Melissa ve Papatya gibi bitkilerle yapacağınız

çaylar koliti tedavi eder, sindirimi iyileştirir ve etkili bir spazm
çözücü görevi görür. İyi bir yatıştırıcı ve gevşeticidir.
Kimyon karın ağrısına, mide ve bağırsak rahatsızlıklarına,
gaza iyi gelir.
Lahana çiğ olarak yenildiğinde sindirim sistemi rahatsızlıkla-
rına, bağırsak tıkanıklığına, bağırsak tembelliğine, bağırsak
kurtlarına iyi gelir.
Lavanta çiçeği çayı bağırsak gazlarını yok eder.
Melissa bağırsak ağrılarına çok iyi gelir.
Nar Kabuğu bağırsak kurtları ve solucanları düşürücü etki ya-
par.
Nohut bağırsakları yumuşatır.
Salep bağırsak tembelliğine iyi gelir.
Semizotu bağırsakları yumuşatır.
Tarçın bağırsakları düzenler. Hazmı kolaylaştırır, ağrıları din-
dirir, mide kramplarını giderir.
Tarhanotu, Elma, İncir, Domates bağırsak enfeksiyonuna iyi
gelir.
Okaliptüs Çayı koliti tedavi etmek için mükemmel bir bitkidir
ve bağırsaklardaki toksinleri emme yeteneğine sahiptir.
Rezene mide üzerinde oldukça yumuşatıcı etkisi olup, sindiri-
me yardımcıdır, lif yönünden zengindir ve gaz gidericidir.
Sarımsak binbir derde deva bir yiyecektir. Bağırsak kanserini
önlemeye yardımcı olur.
Zefir Yatıştırıcı ve mukozoyu koruyan bir maddedir.
Zerdeçal sindirim sistemi, iltihap giderici ve antioksidandır.
Zencefil bağırsaklarda oluşan bozuklukları giderir.
Zeytin bağırsak kırmızı kan hücresi üretimi ve merkezi sinir
sisteminin korunmasına destek olacaktır.
Reishi Mantarı, immün sisteminin moderatörüdür. Bağışıklık

279
 SİBEL İNAN

sistemi geliştirir, yüksek tansiyon tedavisinde destekler.

Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C hastalıklarında kullanılmak-
ta olup, kan dolaşımını düzenler. Anksiyete tedavisinde,
bronşit ve astım tedavisinde kullanılmaktadır. Zihni sakin-
leştirir. Kanseri önler ve kanser tedavisinde kullanılmaktadır.
Kardiyovasküler tedavisinde kullanılmaktadır. Kalp hastalı-
ğına ve bulaşıcı hastalıklara karşı korur. Güçlü bir antihista-
min olarak yardımcıdır. Hafıza, Konsantrasyon, odaklanma
problemlerinde yardımcıdır. Draje, toz, sıvı halinde olanları da
vardır. Hekiminizle görüşerek uygun görmesi halinde ve uzun
süreli kullanılmamalıdır. 6 aydan fazla kullanılırsa alerjik te-
sir yapabilir. Reishi mantarı mahalle aktarınızın, çevrenizde
ki kişilerin tavsiyesi üzerine kullanılacak bir bitki değildir ve
bir kere daha bunun altını çizmekistiyorum. Mutlaka uzman
hekime danışın.
Zerdeçal, altın suda denilebilir. Potasyum, demir, manganez
olarak değerlidir. C ve B6 içerir. Mide ekşimesi, mide ağrısı, ko-
lestrol, bağırsak sendromu, kanser, bağırsak iltihabı, sinidirm,
diyabet, cilt ve crohn’a iyi gelmektedir. Enflamasyon vücudun
yabancı istilacılarla savaşmasına ve ayrıca hasarın onarılma-
sına yardımcıdır. Reflü, safra kesesi sıkıntısı hamilelik süreç-
lerinde kullanılmamalıdır. Zerdeçal toz halinde günde 1 tatlı
kaşığı bal, limon ile karıştırılıp, sabahları alınabilir. Çorbalara,
yemeklere, omlete, haşlanmış yumurta üzerine, salatalara,
haşlanmış sebze üzerine serpilebilir ve taze zerdeçal çay ola-
rak tüketilebilir.
Zencefil, gaz gidericidir ve gazın atılmasını sağlar. Sindirimi
kolaylaştırır, mide bulantısına iyi gelir. Yediğimiz gıdaların be-
sin ve mineral emilimini arttıran bir dizi bileşiğe sahiptir.
Hindiba kahvesi, Hindiba, frenk soğanı olarak da isimlen-
dirilir. Sindirim sağlığı üzerinde önemli etkisi vardır. Lif kay-
nağı olduğu için bağırsakları çalıştırır, kabızlığa iyi gelir, ba-
ğırsak mikrobiyatısını geliştirir, florayı besler. Kan şekerini

280
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

düzenlemeye yardımcı olur. Kahve yerine hindiba kahvesi tü-

ketilebilir.
Kudret Narı “Papara”, “Acayip elma” olarak da bilinen kudret
narı bitkisinin anavatanı Hindistan’dır. Bitkinin meyveleri taze
olarak tüketilir. Aynı zamanda, tohumlarından da kudret narı
macunu ve yağı yapılabilmektedir. Vitamin, mineral ve lif açı-
sından oldukça zengin bir bitkidir. Bu mucizevi bitkinin başta
mide ve bağırsak olmak üzere, sindirim ve boşaltım sistemi
üzerinde oldukça fazla faydaları bulunmaktadır. Ülser, gastrit,
kolit, reflü, kabızlık, hazımsızlık ve bağırsak tembelliği tedavi-
sinde birebirdir. Mide ve bağırsaklarda bakterilerin üremesini
engeller ve enfeksiyonların tedavisinde kullanılır. 40 gün dü-
zenli olarak kürü kullanıldığında mide ve bağırsak hastalıkla-
rında %100 e yakın iyileşme sağlar.
Sedef, egzama, çıban ve cilt hastalıklarına iyi gelir. Karaciğer
kaynaklı tüm hastalıklara iyi gelir. Antibiyotik etkisi vardır.
İçeriğinde bulunan lutein ve lycopene tümörlerin oluşumunu
ve büyümesini engeller. İçeriğinde E vitamini ve bazı proteinler
olduğundan hücrelerin yenilenmesinde etkilidir ve bağışıklık
sistemini güçlendirir. Romatizma ve varis ağrılarına iyi gelir.
Kudret narı macununu bacaklarınıza sürüp bütün gece bek-
lettiğinizde ağrılarınızı azaltır. Hemeroid (basur) tedavisine iyi
gelir. Karadut ve turp otu kolite ve chron’a iyi gelmektedir.
Olgunlaşmış Kudret narı meyveleri bir tatlı kaşığı bal ile bir
tabakta ezilerek karıştırılır ve her sabah aç karnına tükettiği-
nizde, şifa olur. 1 kaşık (tatlı kaşığı) yenilmelidir. Meyvenin
tazesi olmadığında bu macun hazırlanır. 50 gr kudret narının
(1 ad olgun sarı-turuncu renkte kudret narı) çekirdekleri te-
mizlenir ve küçük küçük doğranır. Bir cam kavanozun içinde
yarım kilo bal ile karıştırılır ve ortalama 30-40 gün bekletilir.
Bu sürenin sonunda karışımın hafif sulanması normaldir. Her
sabah aç karnına, 1 tatlı kaşığı yenilir. Aynı uygulama bal ye-
rine 500 gr. zeytinyağı ile de yapılabilir. Zeytinyağı içerisinde,

281
 SİBEL İNAN

6 ay bekledikten sonra kullanıma hazırdır. Bu karışımı saf ola-

rak ya da içine biraz bal karıştırarak, her sabah aç karnına 1
tatlı kaşığı yemek gerekir.
Bitki çaylarını hazırlarken dikkat edilmesi gereken hususla-
rın başında suyun sıcaklığı, 70-75 derece olmalıdır. 100 derece
kaynar su, yaprakları haşlar ve çayın tadı acılaşır.
Su kalitesi çok önemlidir ve musluk suyuyla çay demlenme-
si yanlış işlemdir. Musluk suyunda kireç ve klor çayın tadını
bozacaktır.
Demlenilen çay, en fazla 2 saat içerisinde tüketilmelidir.
Hiçbir bitki çayı, siyah çay gibi demlenmez. Kaynamış suyu
hazırlayıp, fincan, kupa, french press içerisine yaprak, dal,
çiçek olarak az miktarda koyarak demlenir. Bitkinin miktarını
fazla koyup, uzun süre bekletildiğinde şifa diye içilen bitki çayı
zehire dönüşür. Yan tesiri olabileceği uzmanlar tarafından söy-
lenilmekte olup, günde 2-3 fincandan daha fazla bitki çayı tü-
ketmemeye özen göstermek gerekir. Muhtelif bitkileri birbiriyle
karıştırarak çay olarak içilmemesi iyi olmayacağı gibi birbirine
karşı ters etkileri olabilir. Her bitkiyi bir çeşit içim için kullan-
makta fayda vardır. En fazla limon, bitki çeşidine göre karanfil
yada tarçın ile zenginleştirebiliriz. Örneğin; taze zencefilden
çay yapılacaksa, 1 bardak için 1cm. küp şeklide 2 adet minik
bir zencefile ihtiyaç varken, toz zencefil çayı için 1 çay kaşığı
zencefil yeterli olabilir. 4 dakika dem süresi için yeterlidir.
Önemli bir hususta, bitkiyi doğru muhafaza etmek gerekir.
Kuru, direkt ışık almayan, hava geçirmeyen, plastik olmayan
kaplarda saklamak ve sallama çay olarak paketlenmiş, toz
haline getirilmiş olan bitki çayları yerine; yaprak, dal, çiçek
şeklinde doğal olanlarından az miktarda french press de ha-
zırlamak ve şeker ilavesi yapmadan içmek fayda sağlayacaktır.
Aşağıda paylaştığım tarifleri;hekiminiz ve diyetisyenize danı-
şarak kullanmanızı öneririm.

282
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

1. Reçete
Yarım su bardağı tercihen keçi sütünden hazırlanmış kefir
veya yoğurt, yarım çay kaşığı tarçın
1 yemek kaşığı öğütülmüş Chia tohumu (Çiya Tohumu)
1 çay kaşığı çörekotu yağı
Yarım çay kaşığı havanda ezilmiş çörek otu,
1,5 tatlı kaşığı rendelenmiş taze zerdeçal
1/2 çay kaşığı karabiber.
Tüm malzemeleri karıştırıp bir defada tüketilir.. Bu karışım sa-
bah ve akşam ayrı ayrı hazırlanıp tüketilmelidir.
(Günde iki defa)

2. Reçete
200 gr. keten tohumu, 100 gr. öğütülmüş çörek otunu ka-
rıştırılır.
Bu karışımdan tatlı kaşığının ucuyla alıp ve bal ile macun
haline getirilir. Günde 3 defa 1’er tatlı kaşığı tüketimi sağla-
nır. Bağışıklık sistemine iyi gelen şifa kaynağıdır.

3. Reçete
Narın kabuklarını kuruttuktan sonra, öğütüp toz haline getirilir.
Nar kabuğu tozunu kahve pişirir gibi pişirilirse, kolite iyi gelir.

4. Reçete
6-10 adet kuru karanfil ortadan ikiye bölünür.. Birkaç yu-
dum su ile çiğnemeden yutulabilir. Sabah ve akşam aç kar-
nına yemek öncesi uygulanır. Karanfil, su gibi giden dışkı-
nın şekillenmesini sağlar. Bu kür en fazla 5-6 gün kullanıl-
malıdır.
Ohhh mis. Afiyetler olsun. Herşeyin azı karar, çoğu zarar
sözünü unutmayalım.

283
 SİBEL İNAN

5. Reçete
Yeşil detoks
5-6 dal maydanoz, 5-6 dal taze nane, 1 adet salatalık yarım
yeşil elma, yarım limon suyu, 1 su bardağı yeşil çay
5 su bardağı soğuk su, 1 tutam tarçn.
Zenginleştirmek istenirse; 1 kase ananas, 1 avuç ıspanak, 1
adet kivi, 1 ad. yeşil elma, 1-2 parça zencefil. 1 bardak hin-
distan cevizi suyu.
Tüm malzemeler blenderden geçirilir ve her gün 1 bardak
tüketilir. Yeşil detoks içeceğini buzdolabında en fazla 2 gün
saklayabilirsiniz. Taze yapmak daha faydalıdır.
Vücudun toksinlerini atmak, bağışıklık sistemini güçlen-
dirmek için zaman zaman kür olarak yapılmasında fayda
vardır.

6. Reçete
Kakule, mide bulantısına, mide gazına, hazımsızlığa ve
mide ağrısına çok iyi gelir. İştah açma özelliği vardır.
Antiseptik özelliğe sahip kakule, böbrekleri temizler, idrar
söktürücüdür. Cinsel gücü arttırır ve nezleye, gribe iyi gelir.
Hafızayı güçlendirdiği bilinmekte olup, ülser ve gastrit gibi
bir rahatsızlığınız varsa kakule tüketiminden kaçınmalısı-
nız. Kakule tanelerini çay olarak da demlenebilir.
Kakule kahvesi için;
6 tane kakule tanesi, 3 su bardağı su,1 tatlı kaşığı türk kah-
vesi, yarım çay kaşığı safran, 1 çay kaşığı gül suyu
Kakule taneleri ezilir, toz haline gelen taneler bir tavada
kavrulur ve kavrulmuş taneler havanda dövülür. Kahve,
kakule, safran, su cezveye konularak, kısık ateşte 3 dakika
ısıtılır. Ateşin altı kapatılıp beklenir ve tekrar ateş yakılıp
3-4 dakika daha pişirilir ve gül suyu ilave edilir.

284
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Şifa Yolunda Aromaterapi

Aromaterapi temel olarak üç dala ayrılmaktadır.

Holistik Aromaterapi
Klinik Aromaterapi
Estetik Aromaterapi
Hastalık dönemim içerisinde aldığım eğitimler arasında
Aromaterapi de vardı. Şifa arayış yolculuğum içerisinde çok
fazla yönteme başvurdum ve bunları kendi üzerimde kullanır
hale geldiğimde konfor alanımı yükselttim. Fitoterapi ve aro-
materapi konularında, aldığım eğitimlerinde faydası yadsınmaz.
Aromaterapi yağlar kişiyi dinlendirir, cildi yumuşatır ve iyi
gelir. Kas ve eklemlerdeki ağrıları alır, ruhsal açıdan daha iyi
ve pozitif hissetmeyi sağlar. Kan dolaşımını hızlandıran aro-
materapik yağlar, vücut organları arasındaki kan akışını da,
hızlandırmaya yaradığından, oksijenin daha hızlı iletilmesini
sağlar. Portakal, nane ve papatya yağları sindirime iyi gelir,
karına papatya ve lavanta yağlarından yapılan bir karışım ile
masaj, karın krampları ve gaz ağrılar içinde iyidir.
Mide gazı için mendile nane yağından damlatıp aroma
solunur. Bu yöntem, mide ekşimesine de iyi gelecektir. Nane
yağı ile karın kramplarını, mide gazını, karın ağrısını tedavi
etmek mümkündür. Eğer karın ağrınız baş ağrısı ile birlikte
ortaya çıktıysa, biberiye yağı kullanımı iyi gelecektir. Anason
yağı, şişkinlik giderici, gaz söktürücü, mide hazımsızlığına iyi
gelmektedir. At kestanesi yağı, basur memesini kurutur, çat-
laklara, fistül ve mayaya faydalıdır. Kolite iyi gelir, kabızlık ve
hazımsızlığa çözüm olan yağlar arasındadır. Çoğu yağın ortak
bir özelliği vardır ki bağışıklık sistemini güçlendirmeye yarar-
lıdır. Çok emin olduğunuz aktardan almanızda fayda vardır.
Piyasada satılmakta olan uçucu yağlar ve aromaterapi yağla-
rın has ve öz olduğu konusunda kuşku çok fazlalıkta olup, bu

285
 SİBEL İNAN

türlü ucuz yağları alıp kullanılmamalı kaldı ki ucuz fiyat skala-

sında olan yağların orijinal ve sağlıklı olmadığı bilinmektedir.
Ne sürersek, cildimiz onu içer ve emer. Ağız yoluyla alın-
masıyla, cilde masaj şeklinde sürülmesi arasında hiçbir fark
yoktur. Cildimiz yağı adete içecektir. Doğru ve emin olunan
yerlerden ürün alarak kulanmak, fayda sağlayacaktır.
Yağlar kadar kıymetli bir bitki özünden bahsetmek istiyo-
rum. Ata’larımızdan miras olarak gelen ve biraz da unuttu-
ğumuz şifa kaynağı. BUĞDAY ÇİM’i yoğun miktarda klorofil
barındırır. A, C,E vitamini ve potasyum olarak çok zengindir.
Demir, kalsiyum ve fosfor gibi değerli mineralleri bünyesinde
barındırır. Lif kaynağı olarak bağışıklık sistemine çok iyi gel-
mektedir. Mide ve bağırsakların çalışmasına yardım eder, me-
tabolizmayı hızlandırır, kansere iyi gelmektedir. Buğday şırası
kanseri önler ve tedavi edicidir. Sıvı oksijenle dolu olan buğday
çimi, doğanın en güçlü anti kanseri olan Laetril içermektedir.
Acı badem ve kayısı çekirdeğinde Laetril mevcuttur. Evlerde,
saksıda kolaylıkla yetiştirilir ve suyu çıkartılarak içilir veya sa-
latalara keserek kullanılabilr. Yine altını çizmek isterim ki, he-
kime danışarak kullanmak da fayda vardır. Böbrek rahatsızlığı
varsa kullanma sakınca yaratabilir.

Dünyanın en iyi doktorları

pehriz, sükut ve neşedir.

286
 6 BESLENMENİN
YOL HARİTASI

Alkali ve Asidik Beslenme Dengesi

Beslenme biçimimiz, sağlığımızı etkileyen en önemli etken-
lerden biridir. Günümüzde gerek kronik hastalıkların yoğun
artması, gerekse sağlıklı beslenerek kilo verme akımının po-
püler hale gelmesi sebebiyle alkali beslenme sıkça gündeme
gelip, konuşuluyor. Sağlıklı beslenmenin bir diğer adı diyet
olabilir mi? Evet olabilir.
Diyet sadece kilo vermek, zayıflamak, kiloyu korumak, gü-
zel, fit olmak için uygulanıyor gibi gözükse de sağlıklı, dengeli
bir hayat sürmenin yolcuğu da yine diyet listesinden geçmek-
tedir. Diyet kelime anlamıyla birşeyleri çıkartmak, eksik etmek
olsa da bunlar vücuduma iyi gelmeyen, zararlı yiyecekler ise;
listemizden çıkartarak, ömür boyu diyet halinde kalabiliriz. A
İsmi sizi ürkütmesin, men olmak anlamında değil, “doğru/do-
ğal beslenmek ve sağlıklı kalmanın reçetesi”
“Diyetteyiz programı ve ev ödevleriyle” oluşuyor A
Temelinde bol su içmek, hormonsuz olan sebze meyve ye-
mek, protein miktarı karbonhidrat miktarından, karbonhidrat
miktarı yağ miktarından (tabiki doymuş yağ oranı düşük doy-
mamış yağ oranı yüksek yağlar)öğünlere bölünmesi, şekerli,

287
 SİBEL İNAN

kafeinli, asitli yiyecek/içeceklerden uzak durmak, öğün atla-

mamak ve yemek saatine dikkat etmek, denilebilir. Sağlıklı
beslenme sonucunda vücudumuzun pH dengesi 7,36 ile 7,44
arasında alkali seviyesinde yer alır. Meyvelerin çoğu alkali
besinlerdir. Kalsiyum, magnezyum ve potasyum bol miktarda
yeşil sebzelerde bulunur. Organlarımızın çoğu için özelliklede
böbreklerde, düzgün pH önemli rol oynamaktadır. Alkali bes-
lenmeyi savunan uzmanlar, vücudun pH dengesi korunduğun-
da pek çok hastalığında önüne geçileceğini söylemektedir.

Alkali tuz (Deniz tuzu, Kaya tuzu, Himalaya tuzu)

İnsan kanında bulunan tüm mineraller, deniz tuzu içerir.
Soframızda ki işlem görmüş tuz, 84 adet mineralden sadece
ikisine sahiptir: Sodyum (Na) ve Klor (Cl) vücudu aside çevirir.
Dolayısıyla sofra tuzu alıp kullanmanın hiçbir faydası yoktur.
Himalaya tuzunun sağlığa birçok yararı olup, sodyum ve yük-
sek oranda fosfor, kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum,
çinko, selenyum, bakır, brom, iyot içeriyor. Kan basıncını ve
hacmini düzenler. Kas kasılmalarına yardımcı olur.
Tansiyonu düzenleyip, kalp ritmini dengeler. Kaya tuzu da
yararlı bir başka tuzdur ve metabolizmayı destekler. Kaya tuzu
vücutta su emiliminin arttırır. Sindirim sistemine katkı sağlar.
Duygu bozukluğuna iyi gelir ve daha iyi seviyede oksijen alın-
masına, iştah açılmasına yardımcı olur.
Deniz tuzu güçlü bir bağışıklık sistemi oluşturur.
Ateş, grip, alerji hastalıklarında ve astımla savaşır. Solunum
sistemi enfeksiyonlarına iyi gelir. Diyabet azaltıcı etkisi vardır.
Kan şekeri seviyesini korur ve kullanılması faydalıdır.
Tarihin sayfalarında gezinirken şu bilgiyle karşılaştım. İlk kez
alkali beslenme William Howard Hay tarafından ileri sürül-
müştür. 1911 yılında Dr. Alexis Carrel bugün “Tavuk kalbi dene-
yi” olarak isimlendirilen bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmada

288
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Dr.Carrel, laboratuar şartlarında her 48 saatte yenilenen ve

kolloidal (gümüşsuyu) Alkali besinler içeren bir sıvı içerisinde
tavuktan çıkartılan kalbi, 25 yıl süreyle yaşatmıştır. Hücrelere
gerekli olan gıdalar verilerek ve asidik artıklardan korunarak
hücre çok uzunca süre yaşatılmıştır.

pH Değeri Nedir?
Bir maddenin asit veya alkali değerini anlamak için kulla-
nılan ölçüye pH (potansiyel hidrojen) denir. Maddenin içinde
ki asit nitelikli hidrojen iyonlarının yoğunluğuna göre ölçüm
yapılmaktadır. pH cetveli 0 - 14 arasıdır. 0 aşırı asit, 14 de aşırı
alkali demektir. 7 pH derecesi ise ne asit ne alkali yani madde-
nin nötr olduğunu gösterir. İnsan vücudu normal durumlarda,
sindirim ve boşaltım sistemleri dışındaki tüm organlarında al-
kali düzeyde bulunur.
İnsan kanındaki değerler çok dar bir pH yelpazesinde (7,3)
yer alır. Birisi hastalıkla mücadeleye başladıysa ya da o anda
stres altındaysa bulunduğu ortamda asidik özellikler belirir.
Bu değerlein altına inmek ya da üzerine çıkmak hastalıklara
davetiye çıkartır. Ph raydan çıkmaya başlar ve çıkınca da ya-
pıcı enzimler yıkıcı olmaya başlar, hücrelere yeterli miktarda
oksijen taşınmaz. Hücrelerin enerji üretebilmeleri, oksijen ile
karbonhidratların parçalanmasına ve de yakılmasına bağlıdır.
Enerji döngüsü sağlanmalıdır ve bu süreçte hücre pH değerini
7.35 olarak sabit tutar. Vücudun alkali dengesi beslenmeye dik-
kat edilerek korunabilir. Bunun için 80’e 20 kuralını uygula-
makta fayda vardır. Tabakta besinlerin, %80’inin alkali, %20’
sinin asidik besinlerden oluşmasına dikkat edilmelidir. Alkali
formdaki mineraller 5 adettir. Kalsiyum, Potasyum, Sodyum,
Magnezyum ve Demir mineralleridir. Bütün bu mineraller sağ-
lıklı bir vücut ve alkali bir çevre yaratmak için çok önemlidir.
Bu mineraller asitik minerallerle birleşerek toksin maddeleri
vücuttan atarlar. Bu da idrar, ter, tükürük yoluyla olur. Alkali

289
 SİBEL İNAN

yiyecekler ve Alkali Su, bize yapışkan sümüksü maddelerden

temizlenmiş bir bünye kazandıracaktır.
Sümüksü maddelerden arınmış bünye ne diye soruyorsa-
nız sinüs tıkanıklıkları, kronik lenfatik tıkanıklıklar ve şişlik-
ler, akciğerlerde sıvı birikimi sorunları, mafsal kireçlenmeleri,
kalsiyum eksikliği vs gibi sorunlardan uzak kalarak huzurlu
bir hayat geçirmek olacaktır. Vücudun pH değeri etkin biçimde
kontrol altında tutulursa, vücudun herhangi bir yerinde ağrı
veya adale krampı ile karşılaşmaz, duygusal ve zihinsel ola-
rak pozitif, saydam, huzurlu olunur. Çünkü hücreler, sağlıklı
Alkali bir ortam içindedirler (tıpkı ana karnında alkali-su ke-
sesi içinde gelişen bebek gibi). Düşünceler ve duygular aslında
vücut kimyasını değiştiren güçlü etkilerdir. Negatif düşünceler
ve duygular ise vücutta asidik artıklar oluşturur. Zihinsel ve
duygusal enerjinin pozitif olması, taze sebze ve meyve kadar
etkin olup vücut pH üzerinde güçlü biçimde etkin olduğu bilin-
mektedir. Güneş ışığı da insan vücudunun asiditesinde önemli
derecede etkindir. Alkalite güneş ışığının tam spektrumu ile
etkinlik kazanır.
Güneş ışığının yokluğunda, karanlık ise vücut hücreleri-
mizde asit oluşturur. Bağışıklık sistemi, deri ve cildin diri kal-
ması, vitamin D üretimi gibi süreçlerin Akalite ile çok yakın
ilgilisi olduğunu unutmayalım.
Alkali besleniyorsak, vücutdan atılacak olan asit miktarı
anında azalacağı için idrar rengi açık olup kokusu hafifleye-
cek, ter kokusu azalacaktır. Yüksek protein diyeti yapan kişi-
lerde oluşan ağız kokusu oluşmayacaktır. Dışkılama daha dü-
zenli ve sorunsuz olacağı gibi; gaz ve hazımsızlık problemleri
asgariye inecektir. Mide yanması, reflü şikayetleri azalacak,
kilo kayıpları bel bölgesinden olacaktır.
Alkali beslenirsek daha dinlenmiş ve de enerjik olarak
uyanırız. En önemlisi de, uzun vadeye yaydığımızda kan test-
leri daha olumlu değişiklik gösterir. Kolesterol, şeker, insülin

290
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

değerleri düşecek, troit fonksiyonlar daha düzgün çalışır hale

gelecek, karaciğer yağlanması azalıp, kemik erimesi yavaşla-
ması gözlenecektir. Alkali beslenme kilodan kansere, bağışık-
lık sisteminden sindirim sisteminde düzene kadar olan sağlık
sorunlarının gelişmesinde büyük rol oynamaktadır. Çevremde
gözlemlediğim bir tespiti paylaşmak istiyorum. Yoğun et ile
asidik beslenen kişilerin genelde çok asabi, kavgacı, saldırgan
vede tahammülsüz olduğunu gözlemledim. Yeşil sebze, mey-
ve, bitkiler vs beslenen kişilerin ise çok daha uyumlu, hüma-
nist, insancıl, sevecen olduklarını sonucuna vardım.
Dolayısıyla, vücudumuzun ikisine de ihtiyacı var ve bu den-
geyi iyi kurmak, korumak zorundayız. Keki, böreği, çöreği, pa-
etlenmiş raf ürünlerini, ayçiçek yağını, mısırözü yağını, şekeri,
beyaz unu mutfaktan, dolaptan, menüden çıkartarak, daha
doğal ve mevsiminde gıdalar tüketmeye başladığımızda bu-
nun ne zararı olabilir ki!! Bilakis çok yararı olur, A yüzümüzde
böyle gülücükler, güller açar. A
Toksinlerle savaşmak zorunda kalmayan vücudün bağışık-
lığı güçlenecektir. Obeziteye varan kilo sorunları kalmaz, cilt
güzelleşir, kemikler güçlenir, bel, kalça gibi yerlerde bölgesel
yağlanma sorununa rastlanmaz. Alkali beslenme ile daha zin-
de, daha enerjik olunacağı gibi, eski yorgunluklardan eser kal-
maz. O zaman şunu söyleyebiliriz;
“Bundan daha iyisi nasıl olur”

• Doğal olan alkali yönünden zengin olan bolca sebze ve

meyve tüketimi
• Günde her kg. başına 40 m. su içilmesi
• Hazır meyve suyu ve asilti içeceklerden uzun durmak
• Kırmızı et yerine beyaz et ya da balık tercih etmek
• Et ve diğer hayvansal gıdalarla birlikte alkali değeri yük-
sek olan sebzelerin birlikte tüketilmesi

291
 SİBEL İNAN

• Zeytinyağı kullanmaya özen göstermek

• Fastfood’dan, işlenmiş gıdalardan, GDO’lu gıdalardan
asit oluşumuna neden olan gıdalardan kaçınmak
• Pozitif düşünmek, olumlu düşünceler vücudu alkali,
olumsuz düşünceler ise asidik yapar.
• Stresten uzak durup, çevreyle barışık olmak
• Açık ve temiz havada yürüyüş ve spor yapmak
• İdrarı takip ederek koyu olmasına izin vermemek
• pH’ını ölçmeseniz dahi idrarda koku ve renk takibi yap-
mak
• Sabah ilk iş, gece son iş olarak alkali su içmek, Karbonat
katarak suyu alkali seviyeye yükseltmek
• Sebze suyu içmeye alışmak, alkali su ve sebze suyu yağ-
ları çözer
• Sofra tuzunu bırakıp, deniz ve himalaya tuzu kullanıldı-
ğı zaman ödemler çözülüp, daha hızlı kilo verilir
• Kaçamak yapıp asitli besinlerden yenildiğinde, bunları
çiğ ya da pişmiş sebzelerle birlikte tüketmeye özen gös-
termek gerekir
• Balık özellikle somon ve iyi yağların tüketimini arttır-
mak kabuklular hariç tüm deniz ürünleri iyidir
• Yemek pişirmede zeytinyağı kullanmak
• Sirkeli su tüketmek
• Doğru kalsiyum kaynaklarını öğrenmek, doğru beslen-
menin seçim ve yollarını oluşturur.

Alkali Beslenmenin EN’leri

EN alkali içecekler alkali su, limonlu veya sirkeli su
EN alkali baharat, zerdeçal ve tarçın
EN alkali yağ zeytin, balık, çörekotu ve keten tohumu yağı
EN iyi alkali tahıl kara buğday ve kinoa

292
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

EN alkali kurubaklagil nohut ve mercimek

EN değerli alkali tohum badem ve çörekotu
EN alkali meyvelerden avokado, incir, mürdüm eriği, hurma
EN alkali protein yumurta beyazı, somon ve balık
EN alkali koyun sütü, peynir ve kefir
• Alkali olan besinleri marketten almak yerine, taze taze
semt pazarlarından ya da doğal üretim yapan yerlerin-
den almak daha fayda sağlayacaktır.
• Alkali beslenmenin yaşam tarzı olduğunu unutmayın.

Yediklerimizin ne olduklarından ziyade, sindirim sonrası

vücut içindeki durumları önem taşımaktadır. Örneğin limon
dışarda asitli bir meyvedir. C vitamini deposu, hem karaciğer
dostu hem de vücut için yararlı alkalidir. Elma sirkesi ve limon
vücut içine girdiğinde toksin atılma işini kolaylaştırırlar, tok-
sinler atıldıkça vücut alkali olur. Bunlar zararlı değil yararlı
gıdalardır ve her gün az ve kararında alınması iyidir. Karbonat
içtiğimiz suyun pH’ını alkali yapar. Su daima alkali içilmelidir.
Vücuda fayda sağlayan alkalinli besinlerden, özellikle salata-
lık ve maydanoz baş tacıdır.
Buğday çimi, zencefil, zerdeçal, hindiba, ıspanak, kırmızı
ve kara turp, kara lahana, brokoli, soya filizi, pazı, tatlı su yo-
sunları, ısırganotu, kuşkonmaz, çörekotu, kavun, zeytinyağı,
hurma, nane, kekik, karbonat, işlenmemiş doğal tuz, pazı, ka-
yısı kompostosu, rezene çayı, baklalı enginar, soya filizli haş-
lanmış buğdaylı turplu salata, taze nane yapraklı maden suyu,
alkali suyla yapılmış ıhlamur, yasemin, nane, papatya çayı,
kabak, zerdeçallı sebze çorbası gibi. Yeşil sebzeler antioksidan
ve lifli olduğu için sindirimi rahatlatır. Turpgiller ailesine şöyle
bir göz atalım. Her yemeğin yanında mutlaka turp tüketelim.
Kış kapıya dayandığında brüksel lahanası, karnabahar, broko-
li, lahana gibi sebzeleri tabaklara ve masaya daha fazla konuk

293
 SİBEL İNAN

etmemiz lazım. Şifa kaynağıdır. Bu gıdalar gaz veya sancı ya-

pıyorsa listeden çıkartılmalı, özellikle aktif (atak) dönemlerde
tüketilmemelidir. Kırmızı biber, antibakteriyel özelliği sahiptir
ve stres için önemlidir.
Alkali etkisiyle tansiyonu düşürür, bağışıklığı güçlendirdiği
gibi doğal antibiyotiktir aynı zamanda.
Buğday çiminin değerini, aslında Ata’larımız biliyor olsalar-
da, bizler uzun yıllardır bunu göz ardı ettik. Yeni yeni kıymet
bilmeye, anlamaya başladık. Evde ki saksılarınızda buğdayı
yetiştirip çimini yiyebilir, salatalara koyabilir veya öğüterek
suyunu içebilirsiniz. Buğday çiminin, vücudu temizlemeden
kanserle mücadeleye kadar çok ciddi ve de sayısız faydası bu-
lunmaktadır.
Süt olarak inek yerine keçi ve koyun hatta manda süt ve
ürünleri, en ideal peynir ise Lor Peyniri’dir (iyi türde protein
kaynağıdır, yağsızdır.)
Kışın marketten domates, patlıcan, çilek ya da fasulye al-
mak, tüketmek yanlış beslenme şeklidir. Bunların, anne ve
anneannelerimizin yaptığı gibi; yazdan turşusu kurulmalı, ku-
rutulmalı ya da buzdolabanın dondurucu bölümünde saklan-
malıdır. Doğranmış domatesler ile sos hazırlamak yada salça
yaparak, şişelemek iyi bir yöntemdir. Bu tür saklama şekilleri
geliştirildiğinde doğal ve kendi yaptığımız gıdalar ile sağlıklı
şekilde beslenilmiş olunur, hatta böyle yaparak, mutfak bütçe-
sine katkı da sağlanacağı gerçeğini göz ardı etmemek gerekir.
Tüm sebze ve meyvler doğal ve mevsiminde yetişmesi ha-
linde tüketilmeli, mümkün olduğu kadar doğal ve yöresel bes-
lenmeye çalışılmalıdır. Doğal ürünleri satın alırken, sertifika-
sını inceleyerek doğal ürün logosu olup olmadığına bakmak
gerekir. Sebzeleri rahatsız etmiyorsa çiğ tüketmek çok daha ya-
rar sağlar. Piştiğinde besin değerleri bir miktar yitiriliyor lakin
atak dönemi devam ediyor yada sindirim sistemi hastalığı, kro-
nik bir bağırsak hastalığı, ishal vakası varsa; sebzeler buharda
pişirilerek tüketilmelidir.

294
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Bitkilerin, sebze ve meyvelerin suyu da şifa kaynağıdır.

Sabahleyin kalk borusu öttü ve güne keyifle, huzurla uyanıldı.
İlk yapılacak eylem, pencereyi açıp derin ve güzel nefes ala-
rak, güneşe gülümsemek sonra harika bir günün beklediğini
düşünmek, ikinci yapılacak eylem ise; oda sıcaklığında 1 bar-
dak suya, limon sıkmak ya da evde yapılmış elma sirkesinden
bir yemek kaşığı koyarak içip güne başlamak, iyi bir seçenek ve
başlangıçtır. A Hazır sirke tüketimi yerine evde elma sirkesi ya-
parak, kullanmak uygun olacaktır. Yapımı oldukça kolay olan
elma sirkesini yapmaya başladıktan sonra, zaman içerisinde
alışkanlık haline gelecektir. Toksinlerin temizliğinde sirke
önemli rol oynar ve sağlıklı bağırsaklara adım attırır. A

Vücutta Asit Nasıl Oluşur?

Asit oluşumuna neden olan gıdaların tüketimi sonucunda

denge bozulur. Bir besinin asidik veya alkali olduğunun belir-
lenebilmesi için, besinin tüketiminden sonra vücuda yaptığı
etkiye dikkat etmek gerekir. Yiyeceklerin içindeki alkali mi-
neraller, sindirim sorasında alkali atığa dönüşür Yiyeceklerin
içindeki asidik mineraller ise sindirim sonrasında, asidik atık
halini alır. Kısacası; ne yersek yiyelim, besinler atık hale dö-
nüşmektedir. Asidik atıklar, insan vücudundan idrar veya
terleme yoluyla atılır. Ancak bu atıkların tamamı vücudu terk
etmez. Vücuttan atılamayan asidik atıklar, kana karışarak do-
laşım sistemine dahil olur. Zamanla bu atıklar damarlarda top-
lanır ve yavaş yavaş birikerek, tıkanmalara yol açar. Kanın, da-
marlardan gerektiği hız ve yoğunlukta akmaması sonucunda,
vücudumuzdaki hücreler ihtiyaç duyduğu yeterli oksijen ve gı-
dadan yoksun kalarak artık fonksiyonlarını tam olarak yerine
getiremeyen hücreler haline gelir.
Yaşam ve beslenme tarzı, besin türleri ve tüm çevresel

295
 SİBEL İNAN

koşullar bu atıkların oluşumunu hızlandırır. Asitin yağ hücre-

leri içinde depolandığı bilinmektedir. Asit herhangi bir organla
temas edecek olursa, dokuyu içinden çürütebileceği bir delik
açma şansıda bulur. Bu asidik ortamda oksijen seviyesi düşer
ve kalsiyum tüketilmeye başlar. Bu nedenle savunma meka-
nizması olarak, vücudunuz gerçekte ise aşırı asidiklikten koru-
mak üzere şişmanlatır/yağlandırır. Asitlerin toparlanıp paket-
lendiği tüm bu yağ hücreleri ve selüloit birikimleri, yaşamsal
organlardan güvenli uzaklıkta tutulmaya çalışılır. Bu dengesiz-
lik asidoza (asidik pH seviyesi) yol açar ve pek çok hastalığa
neden olur. Yediğimiz yemeklerin pek çoğu (hazır gıdalar, fast-
food vs) asidoza neden olacak kadar fazla asit içerir. Bunlar
pH dengesini bozup, kronik hastalıklara davetiye çıkartır.
Vücuttan idrar, ter, tükürük ile atılmaya çalışılan bu asitlerin
bir bölümü organ ve eklemlerde birikerek çeşitli sağlık sorun-
larına neden olmaktadır. Vücuttaki asit oranı arttığında hücre-
lerin oksijenlenmesi, azaldığı için hücrede formasyonları arta-
rak kanser oluşma riski çok daha yüksek bir düzeye gelir. Aynı
şeklide, vücut asidik oldukça paratiroid hormonu yükselir ve
kemiklerden kalsiyum çekilimi artar osteoporoz riski yükselir.
Vücutta ciddi deformasyonlar ve inflamasyonlara bağlı olarak,
iltihaplı enfeksiyon hastalıkları, kanser, alerji, kas ve eklem
hastalıkları, yüksek tansiyon ve kronik yorgunluklar gözükür.
Anlaşılacağı üzere, asidik gıdaları yoğun miktarda öğünü-
müze misafir etmemek gerekiyor. Asidik gıdaların sık tüketimi
bedeni zehirlemektedir. Candida gibi mantarlar düşük pH de-
recesinde ürer. Egzama ve sedef hastalığı gibi iltihaplı hasta-
lıklar asitli ortamları sever. Habis kanser hücreleri de anaero-
bik yani oksijensiz ortamlarda türemektedir.
Vücudumuzdaki asidite göstergeleri nelerdir?
• Fazla mukus üretimi
• Burun tıkanıklığı
• Enfeksiyonlara yatkınlık

296
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

• Heyecanlı, sinirli ruh hali, kronik yorgunluk

• Öfke, kıskançlık, umutsuzluk
• Kuru saç, güçsüz saçlar
• Baş ağrısı
• Eklem ağrıları, kas ağrıları
• Sık uçuk oluşumu
• Yaşlanma hızlanması
• Kilo alımı, diabete, obezlik
• Kolestrol
• Kan basıncı değişikliği
• Hücrelere dağıtılan oksijen miktarında azalmaya neden olur
• Vücudun mineral ve diğer besinleri alma kapasitesini
düşürür
• Hücrelerdeki enerji üretimini olumsuz etkiler
• Hasarlı hücrelerin onarılma yeteneğini düşürür
• Vücudun detoks yeteneğini azaltır
• Vücudu bitkin ve hastalıklara açık hale getirir
Bu durumlardan bir veya birkaçının yoğun olması halinde
asit seviyenizi, yediklerinizi ve beslenme listesini bir kere daha
gözden geçirmekte fayda vardır.

Asit Hangi Hastalıklara Yol Açar?

• Kardiyovasküler damar sertliği, kalp krizi, yüksek kan

basıncı
• Obezite
• MS, MD, ALS
• Karaciğer, böbrek sorunları
• Bunama
• Osteoporoz, erkeklerde prostat
• Bağışıklık sistemi yetersizlikleri

297
 SİBEL İNAN

Sonuç olarak; Bilim insanları besinlerin parçalanması sıra-

sında vücutta oluşan serbest radikallerin, hücrelere az giden
oksijenin, bozulan enzim, mineral, tuz dengelerinin sağlık
üzerine zararları konusunda hem fikir oldukları anlaşılmakta-
dır. Lakin, beslenme düzeni ve korunma yöntemleri üzerinde
fikir ayrılıkları göze çarpıyor. Önemli olan vücudun asit- alkali
dengesini koruyabilmekte. Katı diyetler, vejetaryen olmak ya
da tamamen çiğ sebze meyve yemeye geçmek gibi ekstra bir
stres yaratmaya gerek yok.
Vücudu dinlediğimizde, bize hep bir şeyleri anlatacak, bir-
şeyler söyleyecektir. Yeter ki kulak verelim, yeter ki duyalım,
duymak isteyelim. Duyduğumuzu iyi algılayıp, bilgiyle pekiş-
tirelim. Vücudumuzu oluşturan hücrelerin düzenli ve dengeli
çalışabilmesi için, doğru besin öğelerinden yeterli miktarda
almak zorundayız ve vücudun tüm besin maddelerine ihtiyacı
vardır. Tek taraflı beslenmek yani sadece protein veya karbon-
hidratla beslenmek doğru bir beslenme şekli değildir. Dengeli
ve doğru beslenmeli, vücudun sağlıklı olması için vitaminler,
mineraller ve lifler gibi önemli besin maddelerindende almak
gerekmektedir. Sağlıklı gıdalar ile beslenilmediğinde, vücuda
artı yükler bindiriyor, sindirim sistemi yorulduğu takdirde has-
talıklar ortaya çıkıyor ve panikleyerek ilaçlara saldırmak çö-
züm gibi geliyor! Oysa ki, hastalığa davetiye çıkartan, vücudu
dinlemeyen bizleriz. Bu nevi hastalıkların asıl sebebi ise moto-
ra yanlış benzin konulması. Siz, dizel olan arabanıza normal
benzin alıyor musunuz? Ya da tam tersi?
Peki, biz bu dikkat ve özeni neden vücut sağlığı için gös-
termiyoruz? Araba kullanırken her gün gidişini dinler, moto-
rundan, camından, alt mekaniğinden, lastiğinden, freninden
her hangi bir ses geliyor mu? diye, dikkat ederiz. En ufak bir
sorun yada arızada servise götürüp kontrol ettirir, avuç dolu
para harcarkende fazla üzülmeyiz.
Servise götürdüğümüzde; arabanın yağına, suyuna,

298
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

motoruna, kaportasına bakalım, rot ayarları nasıl? silecekle-

rin, motorun suyu yağı var mı? Filtreler temiz mi? Buji başları
nasıl? Akü bitmiş mi? gibi sorular uzar gider. Bir ömür boyun-
ca hizmet eden organlara ve sağlığa, bu hassasiyetin ne kadarı
gösteriliyor?
Kendinize bunu sorun ve cevabını düşünün.
Arabanızın tekerlekleri kadar kendi ayak ve bacaklarınız
ile ne kadar uğraşıyorsunuz! Kaportası kadar omurganıza, is-
kelete bakıyor musunuz! Suyunu yağını düşündüğünüz kadar
besinlerinize dikkat edip, kan değerlerinizi sık sık ölçüm yap-
tırıyor musunuz?
Aküsünü kontrol ederken, sizin enerjiniz ne durumda! Buji
başlarını sorarken böbreklerinizi, ciğerlerinizi en son ne za-
man kontrol ettirdiniz?
Motoruna baktırırken, kaç bin km. yaptığını sorgularken,
hiç EKG kalp elektrosu çektirip, damarlara bir göz attırdınız
mı? Farlar iyi ışık vermediğinde veya kırılan far lambası he-
men değiştiriliyor da, gözlere baktırıyor musunuz? Yokuşlarda
sıkıntı yaratıyor, tekliyor, gaza basınca öksürüyor diyorsunuz.
Akciğerlere, sindirim sistemine baktırmayalı ne kadar zaman
oldu? g A g
İşte; bunlarda yüzleşmek istemediğiniz cevaplardan olabi-
lir. Bir adım daha atlayalım. Araç sahibi olanların, arabasının
trafik sigortası, kasko sigortası mevcutdur. Yasal zorunluluk
olduğu kadar, özel kasko yaptırmaktanda kaçınmayız. Her yıl
bu poliçelere, oldukça iyi rakamlar öderiz. Peki, sağlık ve kaza-
lar için özel sağlık sigortası yaptırdınız mı, hayat sigortasının
primlerini ödüyor musunuz? Arabaya gösterdiğimiz titizliği
ve harcanılan bedelleri, sağlığın rutin kontrolleri ve check-up
içinde harcamayı ihmal etmeyin. Sağlık yerinde olduğu za-
man o araca binebilir, o aracın masrafarı çalışmanız halinde
ödenebilir. Herhangi bir hastalık gelip kapıyı çalmadan kısa-
cası hasta olmadan, rutin olarak kontroller yaptırmak fayda

299
 SİBEL İNAN

sağlayacaktır. Erken tanı hayat kurtarır. Hayatın yolunda ve

yolculuğunda, önemi yadsınmayacak olan bakım ve kontrol-
ler sayesinde, sağlık yüklü günlere adım atılacağını ve kaliteli
bir hayat geçirileceği gerçeğini göz adrı etmeden, ıskalamadan
nefes alalım.

“Para kazanırken hasta oluyoruz.

Hasta olunca da iyileşmek için
kazanılan paraları harcıyoruz.”

Tekrar beslenme listesine dönüş yapmak istiyorum. Modern

hayatın içerisinde o kadar kolay alıştık/alıştırıldık ki, fast
fooda, işlenmiş yiyecekleri tüketmeye, renkli şekerleme dün-
yasında boyanmaya, genetiği oynanmış ürünler ile öğünleri
geç(iştir)meye, asitli içeceklerle harareti kesmeye. Saymakla
bitmeyecek kadar çok etken /edilgen var. Özünde modern ha-
yat bize kolay, çabuk ve de uğraşısı olmayan tembel bir hayatı
sunuyor. Telefonun ucunda 30 dk. gelen pizza, hamburger, pi-
liçler, tavuklar ve bonusu olan katkı maddeleri. Çalışan insan-
ların dünyasında hayatı kolaylaştırıyor gibi gözükse de, ileri de
hortlayan hastalıklar, kanser vakaları yakaya yapıştğında çok
daha büyük zaman ve para kayıplarına neden oluyor. Sağlıksız
günlerin girdabında yıpranmalar, hüzünler, şifa arayış çabala-
rı ise ağır travma.
Örneğin; bir bardak kola ile alınan fosforik asit, vücudun
asitlenmesini o kadar yükseltiyor ki, bunu temizlemek için
böbrekler 32 bardak suyu ve kemiklerden bolca kalsiyumu boşa
harcamak zorunda kalıyor. Bir litre kola içildiğinde, bünyeye
yapılan eziyeti düşünün. Vücudumuzda ki en büyük protein
olan kollajen, asitlenme sebebiyle sertleşiyor ve kollajenden
oluşan eklemler cilt esnekliğini kaybedip, erken yaşlanmaya,
yüzde kırışıklıklara, selülite sebep olmaktadır.

300
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Yoğun egzersiz yaptığımızda vücudunuz o kadar hızlı asi-

dik hale geçmekte olup, kaslardaki pH ın 6.5’in altına düşmesi,
enerji dağılım zincirindeki bütün kanalların bozulmasına ve
aksamasına yol açacaktır.
Sporcu Beslenme Uzmanı Dr. Michael Colgan’a göre, kasla-
rımız sıfır asidite ya da çok dar bir sınırda asit ortamında çalı-
şacak şekilde yaratılmıştır. Kaslardaki asiditeyi dengeleyemez-
seniz kaslar gergin kalır. Spor yaparken laktik asit üretilir.
Asit birikimine paralel olarak Amonyak birikir, kanda ki
yüksek oranı performansı düşürür. Asit yükünü gidermek için
kullanılan magnezyum’un bir kısmı kemiklerden bir kısmı da
kaslardan çalınır ve kas kramplarına sebep olur.
Bu durumlarda mutlaka Alkalin beslenmeniz gerekmekte,
üretilen asidin karşılğını vücuda alkalin olarak koymalısınız.
Özellikle çalınan, kaybedilen alkalin değerleri olduğunu düşü-
nürsek. Aslında, bedenimizi beslemenin keyifli bir matematiği
var, gelin buna bir göz atalım. Spor yaparken 1 saatte %2 lik
suyu terle kaybederiz ki, yerine koymak için mutlaka alkali
su içilmeli. Saat başı 1 lt. alkali su içerek denge korunmalıdır.
Şunu gözardı etmeyelimki; maksat damacana ile su içmek de-
ğil, alkali değeri yüksek olan faydalı suyu içmektir.
Diyet yaparken ve sporcu beslenmesinde kastan protein
kaybedilmemesi için özellikle daha fazla protein önerilmekte-
dir. Oysa ki; vücuda alınan hayvansal ve diğer yüksek prote-
inlerin oluşturduğu asitliği tamponlamak(alkali dereceye çek-
mek) için böbrekler kas hacminin çoğunu oluşturan Glutamin
proteinini kullanır ve asitleri vücuttan atar. Ancak azalan glu-
tamin sebebiyle kaslar zayıflar, hacimleri azalır. Kasları koru-
manın yolu protein miktarını arttırmak yerine, alkali besinleri
arttırarak böbreğin kaslardan daha fazla protein (glutamin)
çekmesini engellemek olmalıdır. Evdeki darıya giderken am-
bardaki bulgurdan olma meselesi gibi, kas yapalım derken
kaşı gözü çıkarmanın bir farklı versiyonu olsa gerek.

301
 SİBEL İNAN

Kırmızı et azot yüklü olduğundan vücut azot fazlasını atar-

ken daha çok asitlenir, buna dikkat etmek gerekir. Şu yanlış
anlaşılmasın, mesele hayvansal protein almamak değil, olu-
şabilecek asit yükünü dengelemek için beraberinde alkali be-
sinlerin de birlikte tüketilmesidir. Etin yanında bolca yeşil çiğ
sebze tüketilmesi, kalsiyum içeriği ile alkali destekleyecektir.
Sporcuların suya karıştırıp içtiği protein bildiğimiz lor peyni-
ridir. Asitlenme ve kilo artışı yapmaz. İçinde yeterince kalsi-
yum vardır. Sporcular için lor peyniri günlük hayatta harika
seçimdir. Hücrelerin asit yükünü azaltmazsak sağlıklı fonksi-
yon gösteremezler ve de fazla asit yağ hücrelerinde depolanır,
yağ vücudun asit tamponudur.
“Asitlenme oldukça yağlar erimeyecektir.” Kan alkali den-
gesini koruma adına ortamdaki fazla asit molekülleri yağ hüc-
relerinde depolanır ve damar iç yüzeyinde birikir. Damar sert-
liği ve yüksek tansiyon hastalığı ise bu durumda kaçınılmaz
olur. Halk arasında kötü kolesterol denilen LDL kolesterolu
aslında özünde budur.
Bel ve kalçada depolanan yağların sebebi de vücudun fazla
asidini tampolayan (alkali duruma geçiren) yağ hücrelerinin
bu görev (!) durumunun kodlanmış halidir.

Asidik Beslenmenin AH’ları g

EN asitli içecek, kola

EH asidik sos, soya sosu, hazır soslar, balzemik sirke
EN asit yağ, trans yağ ve kızarmış yağ, doymuş yağlar
EN asidik beyaz un, beyaz pirinç, beyaz ekmek
EN asidik kuruyemiş fıstıktır
EN yoğun asit ise, meyve suları ve şekerlemeler ve cips
EN asidik et ise; sığır eti ve işlenmiş et ürünleri, inek

302
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ürünleri hayvansal gıdalar asidiktir. Süt ve süt ürünleri, salam,

sucuk vb. şarküteri ürünleri katkı maddeleri, içeriğindeki yağ
ve tuz gibi bileşenler ve pişirme yöntemleri açısından asidiktir.
Vücudun kas yapısının proteine, kırmızı ete de ihtiyacı var
Börek, kek, poğaça, pasta, mantı, hamur işleri, tatlılar, ek-
mekler, beyaz unlu ve rafine şekerli gıdalar alkali beslenme-
nin ve sağlıklı bünyenin düşmanıdır ve bunlarla vedalaşarak,
SAĞLIKLI KAL menüsünden çıkarılmalıdır.
Katkı maddeleri aslında vücudun düşmanıdır ve düşman
hattına girmemek için, marketin o bölümlerinde çok dolaşma-
mak gerekmektedir. Aksi taktirde raflardan renkli, kışkırtıcı
ürünler ıslık çalarak akıl çelmek isteyebilir ve aldırış etmemek
gerekir. Bu tür ürünlerden uzak kalmak sağlıklı hayatın anah-
tarıdır.

Asidik ürünler ve oranları

Gazlı İçecekler
Seven Up 2,3 Coca-Cola 2,3
Diet Coca-Cola 2,3 Fanta Portakal 2,5

Su ve Maden Suları
Çeşme Suyu 7,2 Meyveli Soda 2,5
Karbonatlı Maden Suları 5,2 Karbonatsız Maden Suları 7,4

Meyve Suları
Portakal Suyu 2,8 Limonata 1,8
Elma Suyu 3,4

Sporcu İçecekleri
Gatorade 2,9 Powarede 3,3
Fierce 2,9 Limon 2,8

303
 SİBEL İNAN

Enerji İçecekleri
Red Bull 3,4 Speed 2,3

Alkollü İçecekler
Kırmızı Şarap 3,4 Beyaz Şarap 3,2
Bira 4,2 Elma Şarabı 3,1

Demleme İçecekler
Espresso 5,5 Lipton Çay 6,8
Buzlu Çay 3,1 Demlenmiş Çay 5,5
Bitki Çayları 5,5 Cappuccino 6,4

Süt Ürünleri
Tam Yağlı Süt 7,0 Meyveli Yoğurt 4,1

Meyveler Erik 3,3 Şeftali 3,5

Elma 3,1 Üzüm 3,8

Diğer
Domates Ketçap 3,7 Mayonez 4,0
Sirke 2,8 Balzamik Sirke 3,0
Hardal 3,6 Turşu 2,8
Konserve mısır 5.7 Konserve somon 6
Konserve sebze çorbası 4.1 Konserve fasulye 5.5
Kök bira 3.8- 4.5 Hamburger 5
Sosisli sandviç 5.5 Pizza (orta boy) 3-4
Bisküvi, hamur işleri 4-5.5 Mısır cipsi 4
Çerezler 5

304
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Ne kadar Asitliyiz Test ile öğrenelim

E H
• Sigara içiyor musunuz?
• Kolalı veya şekerli hazır içecekler
tüketir misiniz?
• Günde dörtten fazla çay/kahve
içiyor musunuz?
• Haftada iki defadan fazla kırmızı et
tüketiyor musunuz?
• Haftada iki defadan az balık
tüketiyor musunuz?
• Günlük su tüketiminiz iki litreden az mı?
• Sık sık tatlı yeme ihtiyacı
duyuyor musunuz?
• Günlük olarak sebze tüketiminiz iki
öğünden az mı?

305
 SİBEL İNAN

E H
• Yemek sonrası şişkinlik, gaz ve hazımsızlık
şikayetleriniz var mı?
• Kabızlık şikayetiniz var mı?
• Ağız kokusu ve ter kokusu problemleri
yaşıyor musunuz?
• Diş eti kanaması veya diş çürüğü
sorunları yaşıyor musunuz?
• Saç dökülmesi, tırnak kırılması ve cilt
kuruluğu problemleriniz var mı?
• Sık sık bacaklarınıza kramp girer mi?
• Kronik sırt ağrısı çekiyor musunuz?
• İdeal kilonuzdan uzak mısınız?
• Fazla kilolarınız bel ve karın
bölgesinde mi birikmiş durumda?
• Sabahları yataktan yorgun mu
kalkıyorsunuz?
• Öğlen yemeğinden sonra yorgunluk
ve uyku hali hissediyor musunuz?

Yukarıdaki sorulara verdiğiniz EVET sayısı doğrultusunda so-

nuçlarınız:
0-5 EVET /hafif düzeyde asitlisiniz.
6-10 EVET / asitlisiniz.
10+ EVET /ileri düzeyde asitlisiniz.
“Kanser hücresi sadece asitli ortamda yaşar”

306
 7 Sibel’ce
LEZZETLER

Mutfağımda yapıp çevreme tadımlattığım lezzetlerimden

bir kısmını, sizlerin mutfağı ve masalarıyla paylaşmak istedim.
Bu tarifler Glutensiz olup, Gluten olmadan da güzel lezzetler
yakalanabileceğini göstermek adına paylaşıma sunuyorum.
Sağlıklı beslenerek damak tadımızı mahrum etmeden, leziz
tatları masamızla buluşturabiliriz. Gluten konusu isteğe bağlı-
dır, Siyez unu, karakılçık buğday unu, mısır unu, fındık, arpa,
yulaf, çavdar vs. un olarak tercih edebilirsiniz.
Glutenden uzak kalmak istiyorsak o zaman mısır, pirinç,
fındık, badem, keçiboynuzu unu, kaju veya glutensiz un tercih
etmeliyiz. Doğru / sağlıklı beslenmek, ağzımızdan giren gıda-
ların niteliği ve niceliğidir. Bunu hayat tarzı olarak benimse-
diğinizde, hayat bir o kadar daha lezzetli hale geliyor. Sağlıklı
yaşamın kapısı aralandığında, kaliteli bir hayata sahip oluyor,
hareket kabiliyeti değişiyor daha enerjik hissediyor hatta yaşı
dahi göstermeden fit ve de sağlıklı bir vücuda sahip olunuyor.
Çok buğday tüketen insanların buğday göbeğinin olması ka-
çınılmaz olduğu kadar, hastalıklara zemin hazırlayan gıdalar-
dan mutfağı, sofrayı, bedeni arındırmakta, yaşamsal görev bi-
lincidir. Lezzetli tariflere, hep birlikte adım atalım. A
Hazırlanışı gayet pratik olup, yorgun argın işten gelen

307
 SİBEL İNAN

çalışan kişilere uygun olarak düşündüğüm ve kolaylıkla ha-

zırlanacak, öğlen yada akşam yemeğine destek verecek nite-
likte tarifleri paylaştım. Sofralarınıza, damaklarınıza Sibel’ce
lezzetler katsın. Defterimde ve pratik hayatımda Sibel’ce yaptı-
ğım denemeler /yanılmalar ile bulduğum birçok yemek çeşidi
ve reçetesi olup, kimbilir (!) A belki onlar da başka bir kitap
sayfasına lezzet damlası ve tat olarak düşebilir. Hadi birlikte
mutfağa geçelim. A
Afiyetler olsun A

Sibelce Tarifler, Sibelce Lezzetler

Evde Glutensiz EKMEK

Malzeme listemiz
1 şişe soda, 1 çay kaşığı ılık süt, 2 çay kaşığı karbonat
1/2 çay bardağı zeytinyağı, 2 yumurta beyazı
1 yumurta sarısı, 1 su bardağı pirinç unu
1 su bardağı mısır unu veya glutensiz un, tuz, susam

Hazırlanışı
Yumurta beyazını köpürdete köpürdete çırpın. Ayrı bir kap-
ta kullanmak istediğiniz unu, karbonat ve tuzu karıştırıp, içine
sodayı yavaş yavaş ekleyin.
Sütü ve yağı yedire yedire ekleyin. Akışkan olmalı, cıvık
yada fazla sert olmamalıdır. Yumuşak bir hamur olmasına dik-
kat edin.
Tepsiyi güzelce yağlayın ve tepsiye bir kat susamı yayın,
üstüne hamuru döküp yumurta sarısını sürün. Üzerine bir kat
daha susam serptikten sonra, önceden ısıtılmış 175 C derecelik
fırında 30 dk. pişirin. Mis gibi ekmeğimiz hazır A Afiyet olsun A

308
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Fırınlanmış MÜCEVHER
Malzeme listemiz
2 adet kabak, 1 ortaboy patates, 4-5 ad. yeşil soğan
2 yumurta, 1/2 maydanoz, dereotu, karabiber
3 yemek kaşık glutensiz un, 1 fincan zeytinyağı,
1 ad. kuru soğan, 1 çay kaşığı kabartma tozu, tuz, nane,

Hazırlanışı
Kabak, patates ve soğanı bir kabın içerisine rendeleyin.
Tüm malzemeleri iyice karıştırıp, yuvarlak bir borcamı yağla-
yarak malzemeyi dökün. 180 derece ısıtılmış fırında pişirin.
Altı ve üstü piştikten sonra fırından çıkartın. Afiyet olsun A

WAFFEL Kılığında Bazlama (buğday unsuz)

Malzeme listemiz (2 kişilik)
1 yumurta, 1 bardak süt, 1 fiske tuz,
1 bardak glutensiz un (veya mısır unu, fındık unu)

Hazırlanışı
Malzemeleri bir kapta çırpın. Waffle küçük ev aleti makina-
sını 3. kademede ısıtın. Tereyağ ile ince yağlayıp bir kepçe ala-
rak ince hamuru haznesine dökün ve kapağını kapatın. Birkaç
dakika sora ters yüz yapın. Rengi pembeleştiğinde alıp yonca
modelli minik bazlama ekmekler, mis gibi kokusuyla hazır. Bu
tercih edilen un ile yapılabilir. Kahvaltıda, yemeklerde katkısız
olan, mini ekmek lezzetinde bazlamalar hazır. Kahvaltı sofrasın-
da, doğal fıstık ezmezi eşliğinde şahane olacaktır. Afiyet olsun A

Menemen Yatağında OMLET

Malzeme listesi (1 kişilik)
2 yumurta, 3 olgun domates, yeşil ve kırmızı biber
fesleğen, tuz, karabiber, zeytinyağ, ketentohumu

309
 SİBEL İNAN

Hazırlanışı
Domateslerin kabuklarını soyup, küp şeklinde doğrayın.
Biberleri ince kıyın. Bir yemek kaşığı zeytinyağını koyduğunuz
tavanıza, önce biberleri soteleyip, sonrasında domatesleri,
tuzu varsa taze fesleğen yoksa kuru fesleğen ilave ederek, kısık
ateşte 10-15 dk. pişirin. Ayrı iki kaseye birer birer yumurta kı-
rıp çırpın. Minik bir tereyağ eritilmiş tavaya ayrı ayrı çırpılmış
yumurtaları omlet olarak pişirip, düz bir tabağa alın. Tabağa
aldığınız 2 ayrı omleti, 1 cm. olarak şeritler halinde kesin.
Kestiğiniz şeritlerden birincisini yuvarlayın. Bir şerit daha alıp
bunun çevresinde büzerek yerleştirin ve bir şerit daha alıp
tekrar büzerek etrafına yerleştirin. Şeritler çember şeklinde
büzülüp, çevresinde toplandığında bir nevi gül şekline benze-
tilmelidir. Fesleğen ile pişirdiğiniz menemeni düz bir tabağa
alın. Orta bölümüne, omletten hazırladığınız yumurtalı gülü
yerleştirin ve kenarına fesleğen yaprağı koyarak servis edin.
Afiyet olsun A

Rengarenk Sebzeli KEK

Malzeme listesi (2 kişilik)
1 kabak, 300 gr. karnabahar, 4-5 adet taze soğan
2 büyük boy patates, 1 bardak süt veya yoğurt
100 gr. beyazpeynir, 1 bardak glutensiz un (mısır unu)
1 yemek kaşığı çia tohumu, 2 yumurta, zeytinyağ
kabartma tozu, 2 havuç, 1/2 demet dereotu kıyılmış
tuz, karabiber

Hazırlanışı
Patates, havuç, kabak, karnabaharı haşlayın ve püre ha-
line getirin. İçine, ezilmiş peyniri, dereotunu, tuz, karabiber,
kabartma tozu, kıyılmış soğanı, çırpılmış yumurta, glutensiz
un (veya mısırunu), yoğurt veya süt, bir yemek kaşığı zeytinya-
ğı hepsini karıştırın. İyice yağlanmış olan kek kalıbına, (çelik
ya da slikon) kek karışımı kıvamında olan malzemeyi dökün.

310
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Üzerini bolca susam, ayçekirdeği taneleri ve sevginiz ile süsle-

yerek 150 °C fırında pişirin. Fırından çıkardıktan sonra ılınma-
sını bekleyip, dilimleyin. Etin yanına servis edebilirsiniz.
Afiyet olsun A

Yalancı Saray PİLAVI

Malzeme Listesi (4 kişilik)
1.5 su bardağı pirinç, 3 kaşık kuru kayısı,
3 su bardağı et suyu veya tavuk suyu
2 kaşık kuş üzümü, 1 kaşık siyah erik, 1 kaşık çam fıstığı
50 gr. haşlanmış badem, 1 adet kuru soğan
100 gr. haşlanmış bezelye, 1 adet havuç
5 kaşık zeytinyağı, tuz, yenibahar, tarçın, karabiber

Hazırlanışı
Soğan ince doğrayıp zeytinyağı ile sotelemeli. Havuç ren-
desi, fıstık, badem kuş üzümü, siyah erik de ekleyerek, (kuru
meyveler ılık suda 1 saat bekletilmeli) biraz daha kavurun.
Pirinci tencereye koyarak kısa bir süre kavurun. Kavrulmuş
malzemeye 3.5 su bardağı et suyu, tuzu, karabiber, yenibaharı,
yarı haşlanmış bezelyeyi, kayısıları ekleyerek pişirme süresini
ayarlayın. Pilavın üzerinde delikler oluşup suyu çektikten son-
ra dinlenmeye bırakın. Afiyet olsun. A

Yeşilmişik ÇITIR OMLET

Malzeme listesi (2 kişilik)
4 yumurta, 2 adet taze soğan, 2 adet yeşilbiber
50 gr. keçi peyniri küp, 1/2maydonoz, roka, dereotu,
Ispanak, 1 kaşık çia tohumu, tuz, karabiber, fesleğen,
keten tohumu, tereyağ

Hazırlanışı
Tüm yeşillikleri çok ince kıyın. Tereyağ eritilmiş tavada,

311
 SİBEL İNAN

yeşillikleri soteleyin. Yeşillikler bir miktar diri kalmalı ve o

enfes renklerini kaybetmemeli. Hepsini bir kaba alın. Aynı ta-
vada minik bir tereyağ eriterek bir kasede çırptığınız yumurta-
yı, himalaya tuzu, karabiber keten tohumu karışımını dökün.
Üzerine keçi peyniri küplerini koyun ve omlet kıvamına gelin-
ce yan tarafta ayırdığınız yeşilliği omletin yarısına yerleştirin
ve üzerine cia tohumu atın. D harfi şeklinde diğer yarısını üze-
rine kapatarak, servis tabağına alın. Bunu kırmızı biber, yeşil
biber ve mantarlı olarak da yapabilirsiniz. İsteğe bağlı olarak
kendi hazırlığınız ev ekmeğinden küp şeklinde sarımsaklı tere-
yağında kızartıp, omleti kapatmadan önce arasına yerleştirebi-
lirsiniz. Afiyet olsun A

Kinoalı vitamin kürü SALATA

Malzeme Listesi (2 kişilik)
1 su bardağı kinoa, 1,5 su bardağı su, 5 adet yeşil zeytin
2-3 adet mini turp, 1 adet havuç, kırmızı biber,
1 kase semizotu, salatalık, 1 adet yeşil elma,
2 kaşık kıyılmış ceviz, 3-4 adet çeri domates,
5-6 küp keçi peyniri, 1 adet avakoda, 2 dilim ananas,
7-8 yaprak reyhan, maydonoz, kıvırcık, dereotu, roka,
nar ekşisi, zeytinyağı,, himalaya tuzu, keten tohumu

Yapılışı
Kinoayı biraz suda bekletin, acı suyunu dökün ve sonra kü-
çük bir tencereye alın. 2 su bardağı kadar su ilave ederek 15
dk. haşlayın Kinoayı dinlenmeye, biraz da soğumaya bırakın.
Yeşillikleri yıkayıp incecik kıyın. Havuç ve salatalığı şerit ola-
rak rendeleyin. Dometes ve turpları küçük küçük doğrayarak,
kasenin altına semizotunu ve tüm malzemeleri koyup, kinoa-
yı ekleyin. Zeytinyağı, himalaya tuzu, nar ekşisini ilave edin.
Üzerine dilimlenmiş avakado, yeşil elma, ananas dilimlerini
yerleştirin. En üstüne ise küp şeklinde hellim veya keçi peynir-
lerini koyup, cevizleri serperek ve de sevginizi katarak servis
edin. Afiyet olsun A

312
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Fesleğen kokulu SEMİZOTU

Malzeme Listesi (4 kişilik)
500 gr. Semizotu, 3 yemek kaşığı kinoa
2 adet domates rendesi, 1 adet soğan, 200 gr. kıyma
1.5 yemek kaşığı çia tohumu, taze fesleğen, tuz,
zeytinyağı, çok az zencefil

Hazırlanışı
Semizotlarını saplarıyla doğrayın. Zeytinyağ, soğanı kıyma
ile birlikte soteledikten sonra domatesleri ilave edip üzerine
tuzu, zencefili ekleyin. Semizotlarını içine atarak, biraz sotele-
yip kemik suyunu ilave edin. Kinoa kattıktan sonra kısık ateşte
pişirin. Kinoayı kullanmadan bir saat önce ılık suda bekletme-
yi ihmal etmeyin. Pişirme işlemi bitince üzerine, cia tohumu,
kıyılmış fesleğen ekleyerek servis yapın.
Afiyet olsunA

Fırın Tepsisine Yayılmış LAHANA

Malzeme Listesi (4 kişilik)
1 orta boy beyaz lahana, 500 gr. kıyma,
1 çay bardağı kinoa, maydanoz, kuru soğan, yeşil biber
karabiber, tuz, zeytinyağı, biber salçası, zencefil
keten tohumu, kimyon

Hazırlanışı
Beyaz lahananın orta kısmını oyarak çıkartalım.
Kenarlarında bir parmak et kalınlığı kalsın ve büyük bir ten-
cereye yerleştirip, bütün olarak yarı pişme seviyesine gelene
kadar haşlayalım. Bir tavada kıyılmış soğanı kavurup, yeşil bi-
berleri, kıymayı ekleyerek iyice kavuralım. Daha sonra biber
salçası, kinoa baharatlar, 1 su bardağı su ilave ederek pişirelim.
Yarı pişmiş lahanayı orta boy bir tepsi yada borcam kabın içi-
ne koyup ortasına kıyma harcı yerleştirip daha sonra lahanayı

313
 SİBEL İNAN

ters gelecek şekilde yani ağız kısmı kabın tabanına gelecek şe-
kilde yerleştirip üzerinden bastırarak ezelim. Tepsinin yüksek-
liğine gelecek şekilde ezdikten sonra bir kase içerisinde zey-
tinyağı, domates salçası, tuz, karabiber kıyılmış maydanoz, su
ile sos hazırlayıp, bu sosu üzerinde gezdirelim. 150-180 derece
ısınmış fırında iyice pişirelim. Fırından çıktıktan sonra üçgen
şekilde kesip servis edebiliriz. Afiyet olsun A
Not: Kinoa yerine pirinç isteğe göre kullanılabilir.

Kemik Suyu ÇORBA

Malzeme listesi
Bacak kemiği, ilikli büyük kemik, Soğan, Kereviz sapı
Havuç, Tuz, Su

Hazırlanışı:
Dananın bacak kemiğini, ilikli olan kemiği önce fırında
20 dk. kızartın. Bu lezzetin ve suyunun içinde kalmasını sağla-
yacaktır. Büyük bir tencereye alarak kemiğin üzerine geçecek
şekilde su ilave edin. İçine bütün soğan, kereviz saplarını isteğe
bağlı olarak sebze koyabilirsiniz. En kısık ateşte 8-12 saat kay-
natın ve daha sonra soğutup cam kavanoza alıp buzdolabında
muhafaza edin. 12 saat kadar kaynatıp jel haline geldiğinde,
koyulaştığında, bunları buzluk toplarına yerleştirip kendi ev
bulyonunuzu hazırlamış olacaksınız. Pilav ve çorbalarda kul-
lanacağınız, enfes lezzetd et sularınız her daim buzluğunuzda
hazır olarak bekleyecek. Sofralarda ziyafet, Afiyet olsunA

Mercimekli KİONA SALATASI

Malzeme listesi (2 kişilik)
1 bardak yeşil mercimek, 1 çay bardağı sarı mercimek
1 bardak kinoa, 4-5 adet taze soğan, 2 yemek kaşığı ceviz
Sumak, kırmızı biber, hilamaya, dereotu, yeşil biber,
turşu biber acı

314
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

Hazırlanışı
Yeşil mercimeği ve sarı mercimeği haşlayın. Kinoayı bir
süre suda bekletip, süzdükten sonra ayrı bir kapta haşlayın.
Kıyılmış yeşillikleri, biber turşusu, baharat, tuz, mercimek ve
kinoa ile birlikte cam bir kasede harmanlayın. Üzerine zeytin-
yağı gezdirip ceviz, nar taneleri serpin.
Dilerseniz kırmızı pancar turşusu ve roka da ilave edebilir-
siniz. Bu lezzetler çok yakışacağı gibi kendi damak tadınıza
göre ekler yapabilirsiniz.
Afiyet olsunA

Yalancı Meksika ÇORBASI

Malzeme Listesi (4 kişilik)
2 su berdağı haşlanmış fasulye, 1 çay bardağı kinoa,
2 küçük tatlı patates, 1 orta boy soğan, zeytinyağ
Kırmızı biber, domates ve acı biber salçası, tuz, karabiber

Hazırlanışı
Büyük bir tencereye kurufasulye, orta boy soğanı ikiye bö-
lünmüş, karabiber tanelerini, himalaya tuzu biber salçası ve
domates salçasını koyup karıştırın, İyice haşlanana kadar pi-
şirin. Pişmesine yakın, son 15-20 dk. tatlı patatesleri, kinoayı
ilave edin. Çorba gibi pişirdikten sonra blender yardımıyla
çırpın ve süzme haline getirin. Üzerini kuru nane, tereyağı ile
süsleyerek servis edin. Afiyetler olsun A

Renkli, Şımarık PASTA

Malzeme listesi (5 kişilik)
1 kg. patates, 3 adet havuç, 1 adet kereviz, 1 bardak yoğurt
5-6 diş zeytinyağı, 1/2 maydanoz, dereotu, kırmızı biber,
nane, tuz

315
 SİBEL İNAN

Hazırlanışı
Patates ve havuçları haşlayın. Patatesleri ezerek püre ya-
pın. Havuçları ve kerevizi geniş rende ile rendeleyin. Kare bir
borcamın içerisine önce patates püresinin yarısını yerleştirin.
Üzerine bir sıra havuç rendesi, bir kat üzerine kereviz rende-
si üzerine bir kat daha havuç rendesi ve en üstüne kalan pa-
tates püresini kat yapıp, üstüne sarımsaklı yoğurtla sıvayın.
Süslemek için, kırmızı biber, nane, ince kıyılmış maydanoz,
dereotu kullanabilirsiniz. Renkli sebzelerimiz servise hazırdır.
Afiyet olsun A

Etli, Mantarlı Karabuğday Pilavı

Malzeme Listesi (4 kişilik)
2 su bardağı karabuğday, 250 gram mantar,
300 gr. kuşbaşı et, 1 orta boy soğan, 2 diş sarımsak
3 su bardağı et & kemik suyu, himalaya tuzu, karabiber,
kimyon

Hazırlanışı
Bir tencerede rendelenmiş soğanı, sarımsağı, kuşbaşı etle-
ri marine edin, soteleyin. Pişirdikten sonra tuz ilave edin. Bir
başka tavada bir kaşık zeytinyağını iyice tavayı kızdırıp kara-
buğdayı koyup 2-3 dk. kavurun. Pilav yapılacak tencerede zey-
tinyağı ile mantarları soteleyip bir tabağa alın. Aynı tencereye
tekrar zeytinyağı, tuz, karabiber, karabuğdayları ve et suyunu
ekleyerek kısık ateşte pişirin.
Suyu yarım çektiğinde, mantarı atın bir kere karıştırın.
Büyük bir kase alarak dibine etlerden yerleştirin, üzerine ka-
rabuğday pilavini koyarak ters yüz gelecek şekilde tabağı çe-
virin. Etler üzerine gelecek şekilde servis tabağında görüntüsü
olacaktır. Üzerine kıyılmış dereotu ekleyip servis edin. Afiyet
olsun A

316
 8
SAĞLIKLI
GÜNLERE
MERHABA

Ameliyat sonrasında, kolonoskopi kontrol amaçlı olarak

her ay yapıldı, bu periot 6 ay devam etti daha sonra 3 aylık sü-
reçlere alındı. 3. yıla geldiğimde ise artık 6 aylık periotda kolo-
noskopi, kan tahlili ve karpotektin yapılmaya başlanmıştı. 5.
yılımda kolonoskopi yılda bir defa ve de yıl içerisinde 3 defa
karpotektin kan tahlilleri, kemik ölçümü, göz katarakt tarama-
sı, akciğer grafisi, ultrason, MR, yıllık rutin kontrollerim yapıl-
maktadır.
Doğal yöntemler ve yollar ile dengeli /sağlıklı olarak besle-
niyor, spor yapıyorum. Ameliyatın öncesi ve sonrası olarak iki
evreyi yaşamış birisi olarak söyleyebilirim ki, gastroentroloji
doktorunuz ameliyatı öneriyorsa asla kaçmayın. Ameliyat ol-
duktan sonra, kendinize daha fazla ihtimam göstererek bebek
özeniyle bünyenize bakın. Kontrolleri aksatmamak, tahlilleri
yaptırmak ve stresten uzak yaşamak çok önemli.
Geçmişte yapılan hatalardan, yanlışlardan dersle çıkara-
rak, aynı ayak izlerinin üzerinden tekrar tekrar basıp geçme-
den, doğru yol haritasının izlerini bularak yürümek ve sağlıklı
günlere kavuşmak çok uzak değil. Kitabın içerisinde şifa ve
bilgi kaynağı olarak aktardıklarımı danışmadan uygulamayın,

317
 SİBEL İNAN

hastalığınızı takip eden hekim ve diyet uzmanı ile paylaşın, da-

nışın ve bu satırlardan yüklendiğiniz bilgileri harmanlayarak
yol haritasını tayin edin.
Satırlarda paylaştığım konular ve öneriler; hastalıkların ve
beslenme şeklinin genel tanım ve çerçevesi olup, kaynak bilgi
olarak paylaşımdır. Öneri ve reçete niteliğinde olmadığından,
hekim takibi ve reçetesi ile tedavi gerekmektedir. Şifanız bol
olsun.

YALNIZ DEĞİLSİNİZ / YALNIZ DEĞİLİM

318
 Herşeyin Bir Finali Var

S ağlıklı bağırsağın yol haritası olarak olarak yazdığım ve

sizlerle buluştuğum bu satırlarda, biliyorum ki vedada
kolay olmayacak.
Kitabın ilk satırlarına “Herşeyin Bir Başlangıcı Var” diyerek
başlamıştım. Hayatın içerisinde herşeyin bir başlangıcı, start
noktası, doğumu var olduğu gibi döngü içerisinde sonu, finali,
bitişi olduğu gerçeği de mutlak. “Herşeyin Bir Finali var” diye-
rek sizlerle kitap kokusunda olan yolculuğumuz da sonsöze
doğru yaklaşıyorum.
Ameliyat sonrası yeniden doğumum, ikinci hayatım dedi-
ğim bugünlerimde sağlıklı, keyifli, kaliteli zaman geçirerek,
an’lar /anılar biriktirdiğim bol gülüşlü, rengarenk zamanlarım
var. Hayata kapattığım tüm kapıları, pencereleri sonuna kadar
açtım. Bisiklet, trekking, dalış, winsörf, paddle, dance, yağ-
lıboya resim, seyahatler, muhtelif sivil toplum örgütleri, der-
nek ve kulüplerde başkanlık ve yönetimde görevler, toplumsal
projelerde yer almak, pek çok projeyi hayata geçirmek, yardım
ve iyiliğin misyonuyla yüreklere dokunmak adına aydınlık bir
kapı aralandı. Ruhsal büyüme yolculuğumda ise; tüm bu yol-
culuklara çıkışlar/varışların sonunda özü bulmama, kendimi
keşfetmeme yardımcı oldu.

319
 SİBEL İNAN

En önemliside, okul yıllarımdan itibaren okumayı/yazmayı

çok sevmeme rağmen, mesleki yoğunluklarım sebebiyle yazı
yazmayı arzu etsem de, gerekli zamanı açamadağımdan, harf-
leri ve satırları yıllar içerisinde biriktirerek akıl haznemde, gö-
nül sandığımda sakladım. 2. hayatım dediğim ve yazarlık üze-
rine kurguladığım, arzu ettiğim yaşam biçimimdeyim. Evrende
ki bilgi ve şifa enerjilerinin, kanal üzerinden akıl ve gönül
haneme akmasını istiyor, buna koşulsuzca gönüllü oluyorum.
İki yıl önce çıkan şiir kitabımın tüm geliriyle, İlköğretim oku-
lunda mental çocuklara ait sınıfın tefrişatını yapmak adına bir
misyon üstlendim. Cebimde harflerim vardı ve onları şiir kita-
bı haline dönüştürerek, gelirin tamamını özel çocukların sınıf
tefrişatında kullanılmaktadır. “Harflerin Rengi” şiir kitabı-
mın haricinde yazdığım ve yazmakta olduğum öykü, deneme,
makale, kitap vs. yazılarım bulunmaktadır. Hayatımın kitabı
olarak nitelendirip “yalnız değilsiniz” dediğim ve de siz şifa
dostlarımla “sağlıklı bağırsağa bir adım atarak” buluştuğum
bu satırlarda, kitabın sayfalarına olan yolculuğumda bir başka
lezzeti daha yaşamaktayım. Kendimi yeni / yeniden keşfetme-
me de yardımcı oldu.
Vaktin geldiğini hissettiğimde ise; cebimden çıkardığım
tüm harfleri hayatın sayfasına bıraktım. Sağlık haneme giren
enerji ve bolca oksijen ile sağlık kokan, neşe yüklü sabahlara
uyanıyor, her sabah tekrar tekrar hayata ve kendime doğuyo-
rum. Ruhuma, bedenime bir bebek hassasiyeti içerisinde bakı-
yor, hayatın akışı içerisinde anda kalarak enerjiyi takip ediyo-
rum. Hayatı hızlı yaşıyor gibi gözüksemde, aslında yavaşlattı-
ğım günlerimde stresten uzak hayatımın huzur sokağındayım.
Sadelikle sessizleşerek, ruhumun en ücra köşelerini dinli-
yor, kendimi tanıyor, kendimle buluşuyor, kendime olan yol-
culuğumdan büyük bir keyif alıyor, çoşkuyu hissediyorum.
Geçen yıllar içerisinde, hayatı bir çok kereler temize çektiğim-
de anladığım bir gerçek vardı ki, o da başka bir hayatımız yok.

320
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

O sahte zaferlerin yeri ve önemi de bir yere kadar ve anladım ki

en büyük ikramiye sağlıklı günler/ gülüşler. Kariyer, para, hırs,
ego, ünvan vs. bunları rafa kaldırınca her şeyden arındım, ay-
dınlandım. Üzerimize giydiğimiz farklı renkte ve isimde olan
ceketler, meslekler ve de başarılar bizi hayat yolculuğunda
mutlu ediyor, hatayımızı idame ettiriyor ve topluma fayda sağ-
ladığımız günlerin anlamı içerisinde, kumaşımız şekilden şe-
kile giriyor. Bunlar, yolculukta olması gereken görevlerimiz ve
topluma yararlı olmak adına çıktığımız mesleki yolculuğumuz
ve omuzuma takılan, başımızda yükselen yıldızlı ünvanlar.
Mesleki başarı olarak tepe noktayı gürüp, zirveyi bilen ve
bu uğurda çok ağır bedeller ödemiş birisi olarak söyleyebilirim
ki; işinizin kölesi olmayın ve yaşam kalitenizi garantiye aldık-
tan sonra, kendinizi çok yaşlandırmadan erken emekli edin.
İşim en iyi hobimdir, çalışırken mutluyum diyerek; kendinizi
kandırmaktan vazgeçmeyi deneyin, inanın hayat beklemiyor.
Ben de bir dönemler ifla olmaz bir iş kadınıydım. Yapay alkış-
lar, başarılar ve zaferler uğruna, iyice abartmış ve de işim ya-
şam biçimimdir diyerek, bunu ezber yapmış bir dilim hayatımı
yöneten bir beynim vardı. Stresi kontrol edemeyip, hastalık
yüklü günlere adeta allı pullu davetiye çıkartmıştım. Kendimi
sürekli ihmal ediyordum ve bu fenalığı yaptığımın idrakından
uzaklaşarak, bukleli bağırsağımı istemeden “oyunbozan ba-
ğırsak” haline dönüştürdüm.
Vücudumun ritmini, dengesini yaşam tarzımla bozarken
“oyununu bozanı” tüm bunlara sebep olanı “bağırsak” gibi
görmek istedim. Çünkü; birşeyleri suçladığımızda yumurcak
beyin toptan çıkar. Biz, insanoğlu birşeyleri başka birisinin
üzerine paste ettiğimizde kendimizi rahatlatırız. At suçu rahat-
la mantığı, şimdi o düşünsün A
Organlarım içerisinde en fazla ve en yoğun çalışan o gü-
zel kıvrımları olan, bukleli /cilveli incebağırsağımı kötü polis
ilan ederek, “oyunbozan” olma misyonunu yükledim. Halbuki

321
 SİBEL İNAN

“oyunu bozan bağırsak” değil, benim kendimde yarattığım

erezyonlar ve farkındalıktan uzaklaşarak mesleğin içinde yüz-
düğüm o kıyısı olmayan sularda boğulmalarım, stresi kont-
rolsüz hale getirip, ruhumu geri beslemeyi göz ardı etmemdi.
Dünya elbisesine bürünmüş, hırs/başarı gözümü boyamıştı.
Kabuğumun üzerine giydiğim o mesleki ve dünyevi kumaşın
kalınlığı iyi geliyor, rüzgar olup estiğimde kendimi iyi hisse-
diyordum. Anlayacağınız şirin bir ego’ydum. Ne çok “BEN”ler
yaratmıştım, birçoklarımız gibi. Bizim gibi insanlar, birbirine
baka baka işe bulanıyor ve birbirimizle adeta yarışarak kurulu-
yor, hayatlarımızı bu şekilde kurgulayarak işin büyüsüne kapı-
lıyor, yaşam biçimiyle övünüyoruz.
Bunları hastalığın kapıdan içeri süzüldüğü o zor, sancılı yıl-
ları yaşarken fark ettim ve frene bastım. Ruhumun tüm çıplak-
lığıyla kabuğuma, özüme tüm organlarımın sağlıklı işleyişin-
deki muhteşemliğine, ruhumun senfosinini dinlemeye ve ha-
yatla dans etmek üzere keskin bir dönüş yaptım. Anlaşılacağı
üzere virajlar bitmiyorA. Yol çok zikzaklı ve engebeli alanlarla
dolu. Ümit ediyorum ki, kitabın sonunda ben/sen/bizler kavis-
li yolları aşarak, düz yola çıkacağız.
Hayat sahnesinde oynanan bu oyunu, ideal olan sağlıklı
yaşam ölçeğine getirmek adına büyük emek ve çaba harcaya-
rak, başardım. Sevgili bağırsağımla anlaşabilmenin şartlarıını
oluşturarak beden, organ, ruh ilişkisi içerisinde sağlıklı ve bir
BÜTÜNÜZ. Bu hastalığın sonucunda edindiğim sağlıklı yaşam
terbiyesi, deneyimler ve tüm bilgilerin ışığında olan hayat yol-
culuğumdayım. Yaşanası sağlık sorunlarının nedensiz olmadı-
ğını ve bunları kaleme almama sebep olan hastalığımın dahi
bir göreve yönelik olduğunu düşünüyorum. CROHN’uma, buk-
leli bağırsağıma asla küs değilim, bilakis tüm kalbimle barışık,
sevgi yüklüyüm. Kendime kızgın ve kırgında değilim.
Suç/suçlu da aramıyorum. O günlerin cezası/cezalısı da
yok. Önemli olan, yaşanılanlardan dersler çıkartarak, sağlıklı

322
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

günleri kucaklamak. Tüm edindiğim deneyimleri ve öğrendik-

lerimi süzgeçten geçirerek, organlarıma geçiş yolları sağlaya-
bilmek, sağlık yelpazesini açmaktan ibarettir.
Bu yollar için, zaman zaman bilinç altı temizlik çalışmaları
yapıyorum. Hawai yöntemi. (Zero limit kitabı bkn.) Her çalışma
içerisinde vücuduma, tüm organlarıma ayrı ayrı teşekkür edi-
yorum. Özellikle bukleli bağırsağıma ve de sindirim sistemi-
min besinleri sindirmesine, emilim yapmasına, sağlıklı çalış-
masına, posaları dışarı atmasına, saat gibi tıkır tıkır işlemesine
her an teşekkür ediyorum.
Her gün 15-20 dk. meditasyon yapmayı ihmal etmiyor ve
güzellik katan olumlama cümlelerini tekrarlıyorum. Sırası gel-
mişken sizler ile de paylaşayım.

“Sevgili Bukleli Bağırsağım,

İkinci Beynim olan Bağırsağım”

Geçmişte farketmeden seni yorduğum, hor kullandığım, iyi

bakamadığım, gelen mesajları iyi dinlemediğim, umarsız dav-
randığım, stres yüklendiğim, sağlıksız beslendiğim, hazır yiye-
cekler tükettiğim hatta sigara içtiğim o günler için,
ÖZÜR DİLERİM

Geçmişte yaptığım davranışlarım, yaşam biçimim, sağlıksız

beslenmem, doğal ve dengeli besin tüketmemem, stres, asit,
toksin, travma yüklediğim için, zamanla yarışmalarım, spor
günlerimi bırakmam, oksijen giren pencerelerimi kapatmam,
sağlığımı göz ardı etmem, mesleki hırslarımdan dolayı seni ih-
mal etmem, tedaviyi geciktirmem sebebiyle
BENİ AFFET

323
 SİBEL İNAN

Bu kadar güzel, ahenkli çalışıp, sindirip yaptığın, sağlıklı

olan her besini yiyebildiğim, hayatın tadına tuzuna vardığım,
tüm uvuzlarım ile beni hayat yolculuğunda taşıdığın, dışkıla-
ma yaptığın, huzurlu olduğum anlarda beni yormadığın, üz-
mediğin için sana tüm yüreğim ve farkındalığımla
TEŞEKKÜR EDİYORUM

Her şekilde, her günümde, her anımda tıkır tıkır çalışarak

besinleri sindirdiğin, öğüttüğün, yemenin tadına vararak, gü-
neşli günlere kavuşmanın kutsallığında, sancılı geçmişi geride
bırakmanın hazzında, ikinci nefes, 2. doğum dediğim bu döne-
mimde bana torpil yaptığın, yapılacak görevlere alan açıp im-
kan verdiğin için tüm vücudumu, benliğimi, özümü, ruhumu,
organlarımı, bedeni ve enerjimi bu “ben” ve bundan sonra ki
“ben”lerimle
SENİ SEVİYORUM.

Bu yöntem ve söylemi hayatın bir parçası yapabilir diledi-

ğiniz organlar, olaylar ve var olan insanlara karşı da aynı ke-
limelerin ışığında, uyarlıyabilir / uygulayabilirsiniz. (olay ve
kişileri imgeleyerek yapın) Sizi seven ya da üzenlere, sizi kıran
yada mutlu edenlere, yaşadığınız olumsuz olaylara bu şekilde
temizlik, telkin ve affetme enerjisiyle çalışmalar yaparak teşek-
kür etmeyi ihmal etmemek gerekiyor.
Teşekkür ve affetme kelimesinde enerji çok güçlü ve yo-
ğundur. Karşınızdaki kişileride tedavi etmek istiyorsanız ya
da kendi iç dünyanızda çözemediğiniz bir travma sorun, öfke,
nefret, takıntı, kopamama, hüzün ya da sevgi varsa bu yöntemi
uygulayarak zaman içerisinde yüksek enerjiyle, olumlu dönü-
şümlerin faydasını görebilirsiniz.
Karşınıza çıkan insanlar tesadüf değildir ve aslında bir sınav
dahi olabilir. Gün içerisinde kendinizde veya dilediğiniz kişi üze-
rinde; o kişinin ismini, cismini, resmini imgeleyerek çalışmalar
yapmak mümkündür. Enerji yüklü 4 muhteşem kelime.

324
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ÖZÜR DİLERİM / BENİ AFFET / TEŞEKKÜR EDERİM

SENİ SEVİYORUM

Bukleli, cilveli bağırsağımı, ikinci beynimi çok seviyorum.

Birbirimizi anlıyor/anlaşıyoruz. Sindirim rahatsızlığı olan ki-
şilerin hayat yolculuğunda yaşadığı pek çok olayı, olguyu,
kişileri, yapılanları, kayıpları, yapılanı kayıpları, yitirmeleri
hazmedememe gibi bir ruh hali olabileceği gibi bilinç altında
böyle bir pisikolojik travma da saklı olabilir. Hayatın içerisinde
bazı olgu ve olayları sindirememe, kabullenememe, haksızlı-
ğa uğramak, anlaşılamamak, algılanamamak gibi bir durum
vaki olup, fiziksel olduğu kadar ruhsal boyutunda psikosoma-
tik tarafını göz ardı etmemek gerekiyor. Her hastalığın mutlak
surette psikolojik tarafı saklıdır. Geçen süreçte hayatla olan
hesaplaşmalarımı sildim ve sıfırlayarak relax bir yola çıktım.
Uzlaşma yoluyla sadece ince/kalın bağırsak, sindirim siste-
mimle değil tüm organlarımla şartsız/koşulsuz, sessiz bir an-
laşma yaptım. Bu sayede, sevgi pıtırcığı bir bağırsağım oldu.
AAA Bir başka çalışma tekniğini, temizlik/olumlama yöntemi-
ni paylaşmak istiyorum. Her aklınıza geldiğinde, düşündüğü-
nüz konu ile ilgili olarak binbir soru sorun ve bunları tekrarla-
yın. İzin verdiğinizde, evren cevapları akışın içerisinde döndü-
recektir. Hayatın fısıltılarını dinleyip enerjiyi takip ettiğinizde,
doğru yola çıkılacaktır.
Daha sağlıklı günler için neler yapmalıyım? Bunlar için ne-
ler mümkün? Sonsuz olasılıklar içerisinde bunları öğrenerek,
seçebilir miyim? Bağırsağımın iyi sindirim yapması için neler
olmalı? Dünlerde bildiğim ve unuttuğum bugünse tekrar hatır-
ladığım, sağlıklı günlerim için daha neler mümkün? Daha ke-
yifli, daha sağlıklı, daha iyi, daha huzurlu, daha neşeli, daha
bolluk bereketli, daha sevgi, aşk yüklü bir insan; nasıl olabi-
lirim? Bunun için sonsuz olasılıklar nelerdir? Besinlerin bana
dokunmaması için neler mümkün?

325
 SİBEL İNAN

Herşeyi yemem ve sindirmem için neler mümkün? Bu be-

sinlerin yararları için neler yapmalı, yaşam şeklimi nasıl bi-
çimlendirmeliyim, sonsuz olasılıkları görebilir miyim?
Seçim yapabilir miyim?
Bildiğim doğru değil, bilmediğimiz doğru ise ne olacak?
Gördüklerimin tersine ve görmediklerim doğruysa nasıl ola-
cak? Bu hastalığın, vücuduma yerleşmesinde asıl olan sebep-
ler nelerdir? Bunları bulup tedavi etmem için neler mümkün?
Tüm hastalık travmalarını, ameliyatın izlerini iptal edebilir mi-
yim? Sağlıklı bağırsağım için, tüm sindirim sistemi sorunlarını
iptal edelim mi? Bunların bana faydası nedir?
Bu soruları kendinize göre şekillendirerek, çoğaltıp uyarla-
yabilirsiniz.
Yeni bir ev ödevi daha A Bu tür soru soru sora tekniğini,
hayatınızın her safhasına yerleştirin ve konu ne olursa olsun,
evrene sorular sorun, cevabını bekleyin. Gelen cevapları din-
leyin ve içinden seçimleri yapın, ayrıştırın. Hayatınız daha bir
renklenecek, çeşitlenecektir.
Yaşadığınız her keyifli ve sancısız günün sonunda
- Bundan iyisi nasıl olabilir? diye sorun ve daha iyisini na-
sıl? yaşayacağınızı imgeleyin, hayal edin. Evrene sorduğunuz
her sual, mutlaka olumlanmış bir cevap ile dönecektir. Soru
kipinde kalın ve emirli, koşullu cümleler kurmaktan kaçının.
İstiyorum, bekliyorum, diliyorum. Gelmeli, olmalı, bulmalı,
yapmalı şeklinde emir halinden uzaklaşmanızı öneririm.
“NELER MÜMKÜN”
diye sorduğunuz soru içerisinde,
OLMASI/HAYATA GEÇMESİ/BULUŞMASI
için gereken chi enerjisi çalışacak, sizi ve çevrenizi kuşata-
caktır.
Yolumuz bir ve bütün. Yaşadıklarımızın dili, lisanı, ağrısı,
sancısı aynı.
Sağlığın aydınlığı, huzuru ile ışıldayın ve hayata daima

326
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

gülümseyin. Uzun bir yoldan geldik ve hastalıklı günler içeri-

sinde çok yorulduk, çok anlaşılamadık. Çevremize, ailemize, iş
ortamımıza dahi iyi kendimizi ifade edemedik. İçimizde olan
bitenleri belki ailemiz, yakın dostlarımız dahi anlayamadı.
Böyle bir kronik hastalıkla yaşamanın nasıl olduğunu, nasıl bir
ruh yapısı içerisinde olduğumuzu birbirimize benzeyen, birbirine
ayna gibi yansıyan “BİZ”ler biliriz.
Bu kitabı eline alıp kitaba dokunan, okuyan her yürekle bir
harfte, bir satırda, bizleri içine çekecek olan enerji kanalında
buluşacağımdan eminim.
Sancınız olduğunda, kendinizi çözümsüz hissettiğinizde
sadece kitabın kapağına dokunun ve evrende oluşan “biz”lerin
enerji sarmalını hissedin. Dünya üzerinde pek çok bağırsak
hastası olduğunu, herkesin kendi yaşam yolunda çare aradı-
ğını, sorunlar yaşadığını unutmayarak, hepimizin bir yürek
olduğunu imgeleyerek enerji köprüsüyle birbirimize doku-
nabilecek kadar yakın olduğumuzu bilin, hatırlayın. Sağlıklı
bağırsağın yol haritasında, sağlıklı günlere birer birer adımlar
atarak yürümeye devam edelim.
YALNIZ DEĞİLİM / YALNIZ DEĞİLSİNİZ
Hiç’lerde başlayan yolculuğumuz, hep’lere,
Hep’lerden başlayan yolculuğumuz, hiç’lere,
Hiç hastalanmadığınız, hep sağlıklı kaldığınız,
Hiç keyifsizleşmediğiniz, hep mutlu olduğumuz,
Hiç hüzünlü günlerden, hep neşeli gülüşlere,
Hiç sancılı zamanlardan, hep mutlu yaşanılanlara
Hep sağlıklı sindirim sisteminden,
Hiç bağırsak sorunu yaşamamaya
Hep umutlu olduğumuz, hiç ümidin tükenmediği,
ömür günlerine doğru.

327
 SİBEL İNAN

Her bitiriş yeni bir başlangıçtır.

Sibel İnan

328
 Sonsöz

B ukleli bağırsak ile “oyunbozan” olarak değil, yeniden

dizayn ettiğim yaşantımın içerisinde Crohn’umla birbi-
rimizi üzmemenin sözünü verip hastalık kelimesini rafa kaldı-
rarak, ömrün günlerini renklerimle boyama karar verdim.
Yol haritası, başucu dediğim bu kitabın satırlarından dam-
layan her harfte emin olun yaşanmışlık, sancı ve gözyaşları
saklı. Hayata gülümseyerek bakıyor, huzurla nefes alıyorum
desem de kronik bir hastalıkla hayatıma devam ettiğim ger-
çeği değişmemektedir. Ev ödevlerimi iyi uyguladığım, stresi
yönettiğim için remisyon sürecinde geçen bugünümden, tüm
renklerimle size gülümsüyor, Sevgili Crohn’um, Bukleli/Cilveli
Bağırsağım ile hayat sahnesinden sizleri bir kere daha selam-
lıyoruz.
Harflerin daha farklı olduğu, farklı düştüğü, farklı lezzet-
lerde dizildiği bir başka kitap konusunda ve akışında TEKRAR
buluşana kadar, şifa enerjiniz bol olsun.
Galiba kitap bitti. Ben yazarken, siz okurken sona geldiniz.
HOŞ ve SAĞLICAKLA KALIN.
Sevgilerimle A

329
 SİBEL İNAN

Yararlandığım Kaynaklar
İç Hastalıkları Güneş Kitapevi, Ankara, 2003, 2nci Baskı, Cilt-1
*BÖLÜKBAŞ F.F. Ülseratif kolitte sistematik Belirtiler Medical Network
Klinik Bilimler ve Doktor, 1997
*ARDİZZONE S, BİANCHİ P, G. Inflammatory bowel disease, new insights
into pathogenesis and treatments, Journal of Internal Medicine.
2002,.
*SATSANGİ J ve ark., The prevalence of inflammatory bowel disease in
families of patients with Crohn’s disease. European Joumal of Gast-
roenterology and Hepatology 1994,
*BRAUNWALD, E; KASPER, D.l.; HAUSER, S.L.; LONGO, D.L.; JAME-
SON, J.L.. HARRISON İç Hastalıkları Prensipleri, Çeviri Editörü Prof.
Dr.Yahya Sağlıker, Nobel Tıp Kitabevi,.
*ÖKTEN, Atilla Gastroenterohepatoloji, Nobel Tıp Kitabevi,
*Ökten ATİLLA GASTROENTEROHEPATOLOJİ Nadir Kitap
*EZEL, A ve ark., İnflamatuvar barsak hastalıklarında anti-nötrofilik si-
toplazmik antikorun özellikleri, Turkish Journal of Gastroenterology
*SU CG ve ark., Extraintestinal manifestations of inflammatory bowel
disease. Gastroenterology Clinics of North America2002
*KARAN, M. A ve ark., Ülseratif kolit seyrinde gelişen Sweet sendromu
İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası, 2000.
*DAĞLI, Ü ve ark., İnflamatuvar barsak hastalıklarında Komplikasyon-
lar, Turkish Journal of Gastroenterology.
*HUGOT J, P, Etiology of inflammatory bowel diseases, Intemational
Journal of Colorectal Disease. 1999,
*NIGHTİNGALE, A,. Treatment and management of inflammatory bowel
disease, primary health care: May 2006,
*SANDBORN WJ, ve ark.; A review of activity indices and efficacy end-
points for clinical trials of medical therapy in adults with Crohn’s
disease. Gastroenterology 2002;.
*Multı-Sıte Trıal Of Azathıoprıne Dosıng In Crohn’s Dısease; Manual of
Operations and Procedures
*PANACCIONE, R; Infleximab for the treatment of Crohn’s disease: Revi-
ew and indications for clinical use in Canada 2001 .;
*RUTGEERTS, P. A critical assessment of new therapies in IBD. Journal of
Gastroenterology and hepatology. 2002.
*APAYDIN, B. ve ark., Bayram Crohn hastalığında cerrrahi tedavi; Çağ-
daş Cerrahi Dergisi, 1998.
*PARLAK, E ve ark., Crohn hastalığının postoperatif rekürrensinin ön-
lenmesinde 5-ASA preparatlarının etkinliği

330
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

*HARVEY, R. F. ve BRADSHAW, J. M., a simple İndex of crohn’s disease

activity, Lancet, 1980; 514-515.
*PACE, F. ve ark. Inflammatory Bowel Disease versus Irritable Bowel
Syndrome: a Hospital-based, Case-control Study of Disease Impact
on Quality of Life, Scandinavian Journal of .
*FODMAP Alımını İçeren Besin Tüketim Sıklığı Hacettepe üniv. Dyt.
Öykü Peren Türk Tez/2017
*E. J. IRVINE. Review article: patients’ fears and unmet needs in inflam-
matory bowel disease. Aliment Pharmacol Ther 2004;.
*PALLIS, A.G. Ve ark. Validation of a Reliable Instrument for Assessing
the Quality of Health Care in Greek Patients with Inflammatory
Bowel Disease, Digestion 2003;68:153-160.
*SEARLE, A. ve BENNETT, P. Psychological factors and inflammatory
bowel disease: a review of a decade of literature.
*Dr.William Davis Buğday Göbeği Pegasus 2014
*Beyin ve Bağırsak Dr.Davit Perlmutter Pegasus yayıncılık
*Tahil Beyin Dr.Davit Perimutter Pegasus yayın
*Karatay Diyeti ProF.Canan Karatay Hayy Kitap
*Prof.Canan Karatay Karatay Diyeti’yle Beslenme Tuzaklarından Kurtu-
luş Rehberi Hayy Yayın
*Nizamettin Sırrı Kazancı Çağın Hastalığı Kandida İkinci Beyin Kalın Bağır-
sak Duygusal Beyin: Bağırsak - Hüseyin Nazlıkul Destek Yayınları
*Gastroenteroloji El Kitabı Tanı ve Tedavi Canan Avunduk Güneş tıp
kitapevi
*Gerçek Probiyotik Beslenme Doğan Kitap İpek Kuşçu
*Dr.Daniel Amen Beyninizi Değiştirin Vücudunuz Değişsin Pegasus
Yayın
*Sağlıklı Beslenme - Hasan Hüseyin Eker, Ayşe Güneş Bayır Nobel tıp
*Prof.Dr.Galip AKIN Sağlıklı ve Uzun Yaşam İçin Beslenme Alter Yayınları
*Giulia Enders Büyüleyici Bağırsak Büyükada yayıncılık
*Prof.Dr.Korhan Taviloğlu Huzurlu Bağırsak Cinius yayıncılık
*İrritabl Barsak Sendromu İstanbul tıp kitapevi
*Beyinde Ararken Bağırsakta Buldum, Serkan Karaismailoğlu, Elma
Yayınları
*Alkali Diyet Dr. Ayşegül Çoruhlu
*Lighte Miller Ayurveda ve Aromaterapi Platform yayıncılık
*Yoga ve Ayurveda / Kendine Şifa ve Kendini Bilme Dr. Vedaçarya David
Frawley PurnamYayınları
*Ayurveda/Sağlıklı ve Uzun Yaşamın Sırları Dr.Ender Saraç Doğan Kitap
*Akılcı Fitoterapinin Temelleri Güneştıp kitapları
*Fitoterapi Doğanın İyileştirici Gücü NadirKitap Gülten Şenşafak
*Ülseratif Kolit Öznur Kuşakçıoğlu Türk Gastroenteroloji Vakfı Yayınlar
*Dr. Natasha Campbell “GAPS Bağırsak ve Psikoloji Sendromu İçin
Doğal Tedavi Yöntemi” Adalin yayıncılık
*Dr.Mayer Beyin Bağırsak Bağlantısı Paloma Yayınları
*Akıllı Bağırsak Michael Mosley Yakamoz Yayıncılık

331
 SİBEL İNAN

*Prof. Dr.Hüseyin Nazlıkul Duygusal Beyin Bağırsak

*Senin Bitkin Hangisi? Fitoterapi Uzm. Ecz. Dilek Kiremitçi Güneştıp
kitapevleri
*Candida Albicans: Natural Remedies for Yeast Infection Paperback
*Living With a Stoma: New Edition Paperback Craig White
*Doç. Dr. Bülent Menteş Kolonostomili ve İLeostomoli hasların bakımına
yönelik rehber kitap
*Şifalı Bitkiler Andrew Weil M.D / H Kitap
*Şifalı bitki reçeteleri J.nice
*Prof.Dr.Erdem Yeşilada İyileştiren Bitkiler Hay kitap
*Prof.Dr.Türkan Kutluay Temel Beslenme ve dİyetetik Güneş Tıp Kitapları
*The How Can It Be Gluten Free Cookbook: Revolutionary Techniques.
Groundbreaking Recipes. Kindle Edition
*Bahar Yaka Glutensiz Tatlar Sistem Yayıncılık
*Oya Özden Çölyakla Yaşam Rehberi Minyalyayınları
*Tıbbi Beslenme Tedavisinde Güncel Uygulamalar-
Çölyak HastalığıVe Glutensiz Beslenme Tedavisi Nobel Kitapları

332
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

ÖDEV DEFTERİ
Hayat ritminin devamı için
sağlıklı besleniyorum.

Yararlı Besinler Zararlı Besinler

333
 SİBEL İNAN

EV ÖDEVİM
Sağlıklı Beslenmek için
bugün neler yemeliyim?

Dokunanlar Dokunmayanlar

334
 OYUNBOZAN BAĞIRSAK

GÜNLÜK ÖĞÜN LİSTESİ

Ne yemeli? Ne içmeli, neler yapmalı?

Kahvaltı Ara Öğün

Öğlen Akşam

335
 SİBEL İNAN

NOT DEFTERİM
Bugün, kendimi şımartmak için
neler hazırlamalıyım?

İyi gelen Tesir eden

Sebze & Meyve Sebze & Meyve

336