ĐỀ CƯƠNG GDCD CUỐ I HỌ C KÌ II

Câu 1: Tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại gây ra do những nguyên nhân nào?
* Nguyên nhân:
+ Do chiến tranh
+ Do ý thức của con người 
+ Do sự chủ quan , không cảnh giác 
+ Không có đủ kiến thức và hiểu biết
+ Do các nhà máy đã để rò rỉ chất độc hại
Câu 2: Công dân – học sinh phải có trách nhiệm gì trong việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy,
nổ và các chất độc hại?
-Tự giác tìm hiểu và thực hiện nghiêm các quy định
-Tuyên truyền mọi người thực hiện tốt quy định
- Tố cáo những hành vi vi phạm phòng, ngừa tai nạn vũ khí, chất độc, chất gây nổ.
Câu 3: Em hãy đề xuất các biện pháp để phòng ngừa tai nạn cháy, nổ.
- Không để nhiều đồ dùng, hàng hóa dễ cháy ở nơi đun nấu. Không dự trữ xăng dầu, khí đốt và
các chất lỏng dễ cháy ở trong nhà ở.
- Không sử dụng gỗ, tấm nhựa, mút xốp…để ốp tường, trần, vách ngăn nhằm hạn chế cháy lan.
- Lắp đặt thiết bị tự ngắt (aptomat) cho hệ thống điện chung toàn nhà. Không tự ý lắp đặt hệ
thống điện khi không am hiểu về điện mà phải nhờ thợ điện
- Kiểm tra các thiết bị điện khi ra khỏi nhà và khi đi ngủ. Tắt các thiết bị điện khi không cần thiết
- Không để trẻ nhỏ, người già mắt kém, người tàn tật, người bị tâm thần sử dụng các thiết bị
điện.
Câu 4: Quyền sở hữu tài sản của công dân là gì? Quyền sở hữu tải sản bao gồm những quyền
nào? ( Nêu cụ thể nội dung các quyền)
Là quyền của công dân (chủ sở hữu) đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của mình. Quyền sở
hữu tài sản bao gồm:
- Quyền chiếm hữu: Là quyền trực tiếp nắm giữ, quản lí tài sản.
- Quyền sử dụng: Là quyền khai thác giá trị sử dụng của tài sản và hưởng lợi từ các giá trị sử
dụng tài sản đó.
- Quyền định đoạt: Là quyền quyết định đối với tài sản như mua, bán, tặng, cho, để lại thừa kế,
phá hủy, vứt bỏ...
Câu 5: Công dân có quyền sở hữu những gì?
- Công dân có quyền sở hữu về thu nhập, của cải, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, vốn
hoặc tài sản trong doanh nghiệp, tổ chức kinh tế.
Câu 6: Tài sản Nhà nước là gì? Lợi ích công cộng là gì?
- Tài sản của nhà nước gồm đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng
biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư quản lí là tải sản
công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lí.
- Lợi ích công cộng là những lợi ích chung dành cho mọi người và xã hội. Tài sản của nhà nước
và lợi ích công cộng là cơ sở vật chất của xã hội để phát triển kinh tế của đất nước, nâng cao đời
sống tinh thần của nhân dân.
Câu 7: Cha mẹ, ông bà có những quyền và những nghĩa vụ gì đối với con, cháu?
1. Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ:
- Nuôi dạy các con thành những công dân tốt, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con, tôn
trọng ý kiến của con.
- Không được phân biệt đối xử giữa các con, không được ngược đãi, xúc phạm con, ép buộc con
phải làm những điều trái pháp luật, trái đạo đức.
2. Quyền và nghĩa vụ của ông bà
- Trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu.
- Nuôi dưỡng cháu chưa thành niên hoặc cháu thành niên bị tàn tật nếu cháu không có người
nuôi dưỡng.
Câu 8: Con, cháu có những quyền và nghĩa vụ gì đối với ông bà, cha mẹ?
Quyền và nghĩa vụ của con cháu
- Yêu quý, kính trọng, biết ơn cha mẹ, ông bà
- Chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, ông bà đặc biệt là những khi cha mẹ, ông bà đau ốm, bệnh tật.
- Cấm ngược đãi và có hành vi xúc phạm ông bà, cha mẹ
Câu 9: Quyền khiếu nại là gì? Quyền tố cáo là gì?
- Quyền khiếu nại là quyền của công dân, đề nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét lại
các quyết định, các việc làm của cán bộ công chức nhà nước khi thực hiện công vụ theo quy định
của pháp luật, quyết định kỉ luật, khi có căn cứ cho rằng, quyết định hoặc hành vi đó trái pháp
luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Người khiếu nại có thể đến khiếu nại trực tiếp
hoặc gửi đơn khiếu nại đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp
luật.
- Quyền tố cáo là quyền của công dân, báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về
một vụ, việc vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe
dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ
chức. Người tố cáo thể gửi đơn hoặc trực tiếp tố cáo hành vi phạm pháp luật với cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền.
Câu 10: Trách nhiệm của công dân khi thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo là gì?
- Công dân khi thực hiện quyền khiếu nại, quyền tố cáo cần trung thực, khách quan, thận trọng.
CA DAO TỤC NGỮ
1. Quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác:
- "Của mình thì giữ bo bo - "Ai ơi đừng tham của người
Của người thì để cho bò nó ăn". Lấy một phải trả gấp mười về sau."
- Vay thì trả, chạm thì đền - "Chữ tín thay đức con người,
- "Của người nhọc đổ mồ hôi, Của mượn gìn giữ xong rồi trả ngay."
Chớ vì tham đắm cướp về tay ta."
BÀI TẬP TÌNH HUỐNG:
1) Ông T chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Q đã kí quyết định li hôn cho anh H và chị B.
Theo em: Việc làm của ông T là đúng hay sai? Anh H và chị B phải làm gì để việc li hôn của
mình đúng pháp luật ?
Lời giải chi tiết:
- Việc làm của ông T là sai, vì ông T không có thẩm quyền xử lí việc li hôn.
- Anh H và chị B phải làm đơn xin li hôn gửi lên Tòa án nhân dân huyện nơi họ sinh sống.
2) Anh C đi xe máy vào đường ngược chiều đã bị cảnh sát giao thông phạt tiền, nhưng không
đưa hóa đơn cho anh C.Theo em: Người cảnh sát giao thông đó đã vi phạm điều gì? Anh C phải
làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình ?
Lời giải chi tiết:
- Cảnh sát giao thông đã vi phạm pháp luật về xử phạt hành chính, vì theo quy định, sau khi ra
quyết định xử phạt thì người bị xử phạt phải nhận được biên bản xử phạt.
- Anh C có thể viết đơn khiếu nại người cảnh sát giao thông đã phạt mình và nộp lên cơ quan, tổ
chức có thẩm quyền xem xét.
3) Cô H làm việc tại văn phòng của một trường. Cô được giao sử dụng máy vi tính của trường.
Ngoài công việc được giao, cô còn nhận đánh thuê cho các cơ quan khác hoặc cho học sinh để
kiếm thêm tiền. Câu hỏi:
- Việc làm của cô H đúng hay sai ?
- Nhà trường phải xử lí việc làm của cô H như thế nào ?
Lời giải chi tiết:
 - Việc làm của cô H là sai.
- Nhà trường cần phạt cảnh cáo, kỉ luật cô H. Nếu cô vẫn tiếp tục vi phạm với tính chất và mức
độ nghiêm trọng hơn thì cần giao cho cơ quan nhà nước để cơ qun nhà nước có biện pháp xử lý
phù hợp.
4) Tốp học sinh trường H lao động đào mương giúp địa phương. Hai em Quý và Hùng đã đào
được hộp sắt trong đó có đựng các đồng tiền đúc bằng vàng. Quý và Hùng đã đưa cho cô giáo
chủ nhiệm để nộp lại cho nhà trường. Câu hỏi: Quý, Hùng và nhà trường có quyền sử dụng số
vàng đó không ?Số vàng đó phải được giải quyết như thế nào ?
Lời giải chi tiết:
- Quý, Hùng và nhà trường đều không có quyền sử dụng số vàng đó.
- Số vàng đó cần phải được giao nộp cho nhà nước để tìm chủ nhân của số vàng và tìm cách giải
quyết.
5) Tại mỏ than Quảng Ninh có rất nhiều cơ quan, công ti doanh nghiệp, cá nhân, tập thể... khai
thác than. Vì tình hình khai thác phức tạp đã gây nên sự cạn kiệt than và kéo theo nhiều tệ nạn xã
hội. Câu hỏi: Nhà nước có biện pháp gì để ngăn chặn tình trạng trên ?
Lời giải chi tiết:
Nhà nước cần có kế hoạch khai thác than cho hợp lý, đồng thời tuyên truyền giáo dục và xử lí
nghiêm minh hành vi gây mất an toàn và ổn định xã hội.