CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THÍ NGHIỆM ĐIỆN ETCVN

MÃ SỐ: QT-04

QUY TRÌNH
THÍ NGHIỆM KHỞI ĐỘNG TỪ

Version: 01

Nguyễn Tiến Duy Nguyễn Đức Thịnh Mai Qúy Tuệ

Người soạn thảo Người kiểm tra Người phê duyệt

Lần ban hành: 01.01

Ngày ban hành: 01/01/2017
 ISO/IEC 17025:2005
Quy trình thí nghiệm khởi động từ

NHỮNG THAY ĐỔI ĐÃ CÓ

Ngày tháng Nội dung thay đổi Lần ban hành

Lần ban hành: 01.01 Ký hiệu: QT-04

Ngày ban hành: 01/01/2017 Trang 2/7
 ISO/IEC 17025:2005
Quy trình thí nghiệm khởi động từ

1. MỤC ĐÍCH VÀ PHẠM VI ÁP DỤNG

1.1. Mục đích
Tài liệu này nhằm hướng dẫn thực hiện quy trình thí nghiệm khởi động
từ được áp dụng trong công tác thí nghiệm lắp mới, thí nghiệm định kỳ và thí
nghiệm thiết bị lẻ tại công ty.
1.2. Phạm vi áp dụng
Tài liệu này áp dụng cho mọi thử nghiệm viên thí nghiệm của Phòng Thí
nghiệm

2. ĐỊNH NGHĨA, THUẬT NGỮ, TÊN VIẾT TẮT VÀ TÀI LIỆU VIỆN DẪN
2.1. Định nghĩa, thuật ngữ tên viết tắt
- Các định nghĩa, thuật ngữ, từ viết tắt có liên quan được sử dụng theo
ISO/IEC 17025:2005, Ampemet - Vonmet - Oatmet - Varmet Quy trình kiểm
định ĐLVN 55:1999.
- Thí nghiệm mới (TNM): là thí nghiệm đánh giá chất lượng thiết bị điện lần
đầu trước khi đóng điện nghiệm thu đưa vào sử dụng.
- Thí nghiệm định kỳ (TNĐK): là thí nghiệm thiết bị điện sau một khoảng thời
gian vận hành theo quy định nhằm đánh giá chất lượng hiện tại của thiết bị
điện để phòng ngừa sự cố có thể xảy ra do chất lượng của thiết bị điện suy
giảm.
- Thí nghiệm thiết bị lẻ (TNTBL): là công tác thí nghiệm bao hàm cả hai loại thí
nghiệm trên nhưng theo một quy mô nhỏ hơn chỉ do bản thân nhân viên của
xưởng thực hiện.
- TNV: thử nghiệm viên là người trực tiếp thực hiện công tác thí nghiệm (bao
gồm kỹ sư thí nghiệm và công nhân thí nghiệm).
- KTV: kỹ thuật viên là người chịu trách nhiệm chính công việc thí nghiệm
trong tổ công tác.
2.2. Tài liệu viện dẫn
- Thủ tục kiểm soát tài liệu TT-01.
- Thủ tục kiểm soát hồ sơ TT-09.
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện QCVN 01:2008/BCT.
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kỹ thuật điện QCVN QTĐ-5:2009/BCT.

Lần ban hành: 01.01 Ký hiệu: QT-04

Ngày ban hành: 01/01/2017 Trang 3/7
 ISO/IEC 17025:2005
Quy trình thí nghiệm khởi động từ

- Các định nghĩa, thuật ngữ có liên quan được sử dụng theo ISO/IEC
17025:2005.
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 4159-85; TCVN 4160-85.

3. NỘI DUNG
3.1. Yêu cầu đối với kỹ thuật viên và thử nghiệm viên
- Đã được huấn luyện, kiểm tra kiến thức về quy trình kỹ thuật an toàn và đã
được cấp thẻ an toàn.
- Đã được đào tạo về phương pháp thí nghiệm, hướng dẫn sử dụng các trang
thiết bị thí
nghiệm và đã được cấp giấy chứng nhận là kỹ thuật viên hoặc thử nghiệm
viên.
- Đã được kiểm tra sức khoẻ định kỳ hàng năm và đủ tiêu chuẩn làm việc theo
yêu cầu công việc của đơn vị.
3.2. Yêu cầu về thiết bị
- Các thiết bị đo điện trở cách điện, thử cao áp, tạo áp, tạo dòng, đồng hồ đo
thời gian chạy điện đã được hiệu chuẩn đạt yêu cầu kỹ thuật và còn hiệu lực
làm việc trong thời gian hiệu chuẩn.
- Các thiết bị đo phải có quy trình vận hành cụ thể kèm theo đã được lãnh phê
duyệt.
3.3. Trình tự thí nghiệm
3.3.1. Điều kiện thí nghiệm
- Nhiệt độ môi trường: (25  5)0C .
- Độ ẩm tương đối: 65  15 %.
- Áp suất khí quyển: 750  30mmHg.
3.3.2. Tiến hành thí nghiêm
3.3.2.1. Kiểm tra tình trạng bên ngoài
- Tình trạng bên ngoài của khởi động từ cần thí nghiệm phải thoả mãn các yêu
cầu sau:
+ Nguyên vẹn, các cực nối phải chắc chắn.
- Trên thân Khởi động từ cần thí nghiệm cần phải ghi đầy đủ các thông số kỹ
thuật sau:
+ Tên hoặc ký hiệu của nhà sản xuất.
+ Dòng điện định mức.
+ Dung lượng cắt của tiếp điểm lực.
+ Điện áp làm việc.
+ Khởi động từ cần thí nghiệm phải không có khuyết tật dẫn đến thao
tác đóng cắt không được.
3.3.2.2. Kiểm tra độ bền cách điện

Lần ban hành: 01.01 Ký hiệu: QT-04

Ngày ban hành: 01/01/2017 Trang 4/7
 ISO/IEC 17025:2005
Quy trình thí nghiệm khởi động từ

- Dùng thiết bị đo điện trở cách điện thang đo 500Vdc kiểm tra điện trở cách
điện giữa:
+ Các phần mang điện của khởi động từ cần thí nghiệm với vỏ của nó.
+ Giữa các pha của khởi động từ cần thí nghiệm với nhau.
+ Giữa tiếp điểm tĩnh và tiếp điểm động cần thí nghiệm.
+ Giữa tiếp điểm phụ với vỏ
- Các giá trị điện trở đo được phải lớn hơn hoặc bằng 0,5 M thì mới tiến
hành thí nghiệm cao áp.
- Tiến hành thử cao áp như sau: tất cả các đầu nối của khởi động từ cần thí
nghiệm được nối với nhau bằng dây dẫn và nối với đầu ra cao áp của thiết bị
tạo cao áp, vỏ khởi động từ cần thí nghiệm nối với đầu còn lại của thiết bị tạo
cao áp.
- Tăng dần điện áp thử nghiệm từ 0V đến giá trị điện áp thử trong khoảng thời
gian từ 5 giây đến 10 giây và giữ nguyên trong vòng 1 phút, dòng điện phải ổn
định trong quá trình thử. Giá trị điện áp thử nghiệm theo số liệu của nhà chế
tạo đã cho trong tài liệu kỹ thuật nếu không có số liệu của nhà chế tạo tham
khảo bảng sau:

ĐIỆN ÁP ĐỊNH MỨC (V) ĐIỆN ÁP THỬ (V)

110 250
110 - 300 500
300 - 600 500 - 1000
- Dùng thiết bị đo điện trở cách điện thang đo 500Vdc để xác định lại điện trở
cách điện giữa các phần mang điện của khởi động từ cần thí nghiệm với vỏ
của khởi động từ cần thí nghiệm và giá trị này không được nhỏ hơn giá trị
trước khi thí nghiệm cao áp.
3.3.2.3. Kiểm tra các đặc tính làm việc
3.3.2.3.1. Sự làm việc của khởi động từ
- Tăng dần điện áp thích hợp đặt vào cuộn dây khởi động từ đến khi khởi
động từ tác động thì dừng lại. Giá trị điện áp này là điện áp khởi động (tác
động) min của khởi động từ:
- So sánh điện áp khởi động(tác động) với số liệu của nhà chế tạo
- Đối với khởi động từ xoay chiều thì điện áp khởi động (tác động) min không
nhỏ hơn 85% điện áp định mức.
- Đối với khởi động từ một chiều thì điện áp khởi động (tác động) min không
nhỏ hơn 65% điện áp định mức.
- Sau đó giảm dần điện áp của cuộn dây khởi động từ đến khi tiếp điểm của
khởi động từ mở ra thì dừng lại. Giá trị điện áp là điện áp trở về của khởi động
từ.

Lần ban hành: 01.01 Ký hiệu: QT-04

Ngày ban hành: 01/01/2017 Trang 5/7
 ISO/IEC 17025:2005
Quy trình thí nghiệm khởi động từ

Trong thực tế điện áp trở về của khởi động từ không quy định thành tiêu
chuẩn. Khi khởi động từ dùng để điều khiển động cơ điện,thì điện áp khởi
động của cuộn dây khởi động từ thấp sẽ làm cho việc khởi động động cơ điện
khó khăn hơn .Điện áp trở về của khởi động từ không được nhỏ hơn 5060%
điện áp định mức.
3.3.2.3.2. Kiểm tra sự làm việc chắc chắn của các tiếp điểm
Cấp điện áp bằng điện áp định mức của cuộn dây khởi động từ và thực
hiện đóng cắt nhiều lần để kiểm tra sự làm việc chắc chắn của phần động, tiếp
điểm chính, tiếp điểm phụ của khởi động từ.
3.3.2.3.3. Kiểm tra thời gian tác động
- Nối tiếp các tiếp điểm lực của khởi động từ và nối song song với hai cực làm
dừng bộ đếm thời gian của thiết bị đo thời gian.
- Cung cấp điện áp thích hợp có giá trị bằng điện áp định mức của cuộn dây
khởi động từ vào cuộn dây khởi động từ và đồng thời khởi động thiết bị đếm
thời gian.
- Khi thiết bị đếm thời gian dừng đếm thì ngừng cung cấp điện áp cho cuộn
dây và đọc trị số trên thiết bị đếm thời gian. Giá trị này là thời gian tác động
của khởi động từ và so sánh với số liệu cho trong tài liệu kỹ thuật của khởi
động từ hoặc so sánh với khởi động từ cùng chủng loại
3.3.2.3.4. Kiểm tra đặc tính “thời gian - dòng điện” đối với rơ le nhiệt dòng điện
đi kèm.
3.3.2.4. Kết luận
- Khởi động từ cần thí nghiệm đạt khi: tình trạng bên ngoài, độ bền cách điện
và các đặc tính làm việc đạt.
- Khởi động từ cần thí nghiệm không đạt khi bất kỳ một trong các điều kiện
sau không đạt: tình trạng bên ngoài, độ bền cách điện và các đặc tính làm
việc.
3.3.2.5. Ghi số liệu
- Khởi động từ cần thí nghiệm sau khi đã được thí nghiệm tiến hành ghi số
liệu vào “Phiếu kết quả thí nghiệm khởi động từ”.
- Rơ le nhiệt lắp đặt cùng với khởi động từ cần thí nghiệm sau khi đã được thí
nghiệm tiến hành ghi số liệu vào “Phiếu kết quả thí nghiệm rơ le nhiệt dòng
điện”.

4. HỒ SƠ LƯU
- Hồ sơ của hướng dẫn này do thống kê xưởng lập, tập hợp, sao chép thành ít
nhất 03 bản tại xưởng, trong đó:
+ 01 bản lưu làm bản gốc.
+ 01 bản ban hành dùng sao chép đối chiếu.
+ 01 bản dùng khi tiến hành thí nghiệm.

Lần ban hành: 01.01 Ký hiệu: QT-04

Ngày ban hành: 01/01/2017 Trang 6/7
 ISO/IEC 17025:2005
Quy trình thí nghiệm khởi động từ

- Hồ sơ do thống kê xưởng lưu giữ và bảo quản đúng theo thủ tục quản lý hồ
sơ TT-09

Lần ban hành: 01.01 Ký hiệu: QT-04

Ngày ban hành: 01/01/2017 Trang 7/7