TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2022

Chuyên đề 29 PHƯƠNG TRÌNH MẶT CẦU

TÀI LIỆU DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH TRUNG BÌNH MỨC 5-6 ĐIỂM
Dạng 1. Xác định tâm và bán kính
 Mặt cầu tâm I (a; b; c) và có bán kính R có phương trình ( S ) : ( x  a ) 2  ( y  b) 2  ( z  c) 2  R 2 .
 Phương trình x 2  y 2  z 2  2ax  2by  2cz  d  0 với a 2  b2  c 2  d  0
là phương trình của mặt cầu có tâm I (a; b; c) và bán kính R  a 2  b 2  c 2  d . I R
 Để một phương trình là một phương trình mặt cầu, cần thỏa mãn hai điều kiện:
Hệ số trước x 2 , y 2 , z 2 phải bằng nhau và a 2  b 2  c 2  d  0.
Câu 1. (Đề Minh Họa 2020 Lần 1) Trong không gian Oxyz , cho mặt cầu
2 2 2
 S  : x  1   y  2   z  3  16 . Tâm của  S  có tọa độ là
A.  1;  2;  3 . B. 1;2;3 . C.  1;2;  3 . D. 1;  2;3 .
2
Câu 2. (Mã 102 - 2020 Lần 1) Trong không gian Oxyz , cho mặt cầu  S  : x 2   y  2   z 2  9 . Bán
kính của  S  bằng
A. 6 . B. 18 . C. 3 . D. 9 .
Câu 3. (Mã 102 - 2019) Trong không gian Oxyz , cho mặt cầu  S  : x 2  y 2  z 2  2 x  2 y  7  0. Bán
kính của mặt cầu đã cho bằng
A. 7. B. 9 . C. 15 . D. 3 .

Câu 4. (THPT Hoàng Hoa Thám Hưng Yên 2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz , cho mặt cầu
 S  : x 2  y 2  z 2  8 x  2 y  1  0 . Tìm tọa độ tâm và bán kính của mặt cầu  S  .
A. I  –4;1; 0  , R  2. B. I  –4;1; 0  , R  4.
C. I  4; –1; 0  , R  2. D. I  4; –1;0  , R  4.
Câu 5. (THPT Đoàn Thượng - Hải Dương -2019) Trong không gian Oxyz , cho mặt cầu
2 2 2
 S  :  x  3   y  1   z  1  2 . Xác định tọa độ tâm của mặt cầu  S 
A. I  3;1; 1 . B. I  3;1; 1 . C. I  3; 1;1 . D. I  3; 1;1 .

Câu 6. (Chuyên Lê Quý Đôn Quảng Trị 2019) Trong không gian Oxyz , cho mặt cầu
 S  : x2  y 2  z 2  8x  10 y  6z  49  0 . Tính bán kính R của mặt cầu  S  .

A. R  1 . B. R  7 . C. R  151 . D. R  99 .

Câu 7. Trong không gian Oxyz , mặt cầu  S  : x 2  y 2  z 2  4 x  2 y  6 z  1  0 có tâm là

A.  4; 2;  6  B.  2;  1;3 C.  2;1;  3 D.  4;  2; 6 

Câu 8. (THPT Gang Thép Thái Nguyên 2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz , cho mặt cầu có
2 2 2
phương trình  x  1   y  2    z  3  4 . Tìm tọa độ tâm I và bán kính R của mặt cầu đó.
A. I  1;2; 3 ; R  2 . B. I  1;2; 3 ; R  4 .
C. I 1; 2;3 ; R  2 . D. I 1; 2;3 ; R  4 .
 Dạng 2. Viết phương trình mặt cầu
 Tâm I (a; b; c)
 Dạng 1. Cơ bản ( S ) :   ( S ) : ( x  a )2  ( y  b)2  ( z  c) 2  R 2 .
  BK : R
 Dạng 2. Viết phương trình mặt cầu ( S ) có tâm I và đi qua điểm A.
 Tâm I
Phương pháp: ( S ) :  (dạng 1)
 BK : R  IA
 Dạng 3. Viết phương trình mặt cầu ( S ) có đường kính AB, với A, B cho trước.
 Tâm I
 là trung điểm của AB.
Phương pháp: ( S ) :  1
 BK : R  2 AB

Câu 9. (Đề Minh Họa 2020 Lần 1) Trong không gian Oxyz , cho mặt cầu  S  có tâm I  0;0;  3 và đi
qua điểm M  4;0;0  . Phương trình của  S  là
2 2
A. x 2  y 2   z  3  25 . B. x 2  y 2   z  3  5 .
2 2
C. x 2  y 2   z  3  25 . D. x 2  y 2   z  3  5 .

Câu 10. (Mã 110 2017) Trong không gian hệ tọa độ Oxyz , tìm tất cả các giá trị của m để phương trình
x 2  y 2  z 2  2 x  2 y  4 z  m  0 là phương trình của một mặt cầu.
A. m  6 B. m  6 C. m  6 D. m  6

Câu 11. (Đề Tham Khảo 2019) Trong không gian Oxyz cho hai điểm I 1;1;1 và A 1; 2;3 . Phương
trình mặt cầu có tâm I và đi qua A là
2 2 2 2 2 2
A.  x  1   y  1   z  1  5 B.  x  1   y  1   z  1  29
2 2 2 2 2 2
C.  x  1   y  1   z  1  5 D.  x 1   y 1   z 1  25

Câu 12. (THPT Cù Huy Cận 2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz , cho hai điểm
A 1; 2; 7  , B  3;8; 1 . Mặt cầu đường kính AB có phương trình là
2 2 2 2 2 2
A.  x  1   y  3   z  3  45 . B.  x  1   y  3   z  3  45 .
2 2 2 2 2 2
C.  x  1   y  3   z  3  45 . D.  x  1   y  3   z  3  45 .
Câu 13. (Chuyên Bắc Giang 2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz, hỏi trong các phương trình sau
phương trình nào là phương trình của mặt cầu?
A. x 2  y 2  z 2  2x  4z 1  0 B. x 2  z 2  3x  2 y  4z 1  0
C. x 2  y 2  z 2  2 xy  4 y  4 z  1  0 D. x 2  y 2  z 2  2 x  2 y  4 z  8  0
Câu 14. (Chuyên KHTN 2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz phương trình nào sau đây không
phải là phương trình của một mặt cầu?
A. x 2  y 2  z 2  x  2 y  4 z  3  0 . B. 2 x 2  2 y 2  2 z 2  x  y  z  0 .
C. 2 x 2  2 y 2  2 z 2  4 x  8 y  6 z  3  0 . D. x 2  y 2  z 2  2 x  4 y  4 z  10  0 .