‫د امتياز خاوند‪ :‬د عدليی وزارت‬

‫شماره فوق العاده به مناسبت انتشار‬

‫قانون اجراآت جزائی‬
‫جريده‬ ‫رسمی‬ ‫مسئول مدير‪ :‬محمد يوسف روشنفکر‬

‫تلفون‪٢٣٣٣٠ :‬‬

‫د افغانستان د پادشاھی دولت رسمی خپرونه‬ ‫پته‪ :‬رسمی جريده کابل افغانستان‬

‫پرله پسی ګڼه )‪(٢۶‬‬ ‫‪ ١٣۴۴‬ھجری شمسی کال‬ ‫چھارشنبه د جوزا )‪(۵‬‬ ‫‪ -۴‬ګڼه‬

‫د جزائی اجراآتی قانون‬

‫فھرست‬

‫لمړی کتاب‬

‫جزائی دعوې‪ ،‬د تحقيق د داليلو ټولونه‬

‫‪KU‬‬ ‫لومړی باب‪ :‬جزائی دعوی‪.‬‬

‫لومړی فصل‪ -‬ھغه کسان چه د جزائی دعوو سورولو صالحيت لری‪.‬‬

‫دوھم فصل‪ -‬د جناياتو د محکمی يا ستری محکمی په امر د جزائی دعوو سورونه‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫دريم فصل‪ -‬د حق العبد د مدعی له خوا د دعوی سورونه‪.‬‬

‫څلورم فصل‪ -‬د جزائی دعوی سقوط‪.‬‬

‫دوھم باب‪ :‬د داليلو ټولونه او د دعوی سورونه‪.‬‬

‫لومړی فصل‪ -‬د قضائی ضبط مامورين او د ھغوی ذمه وارئ‪.‬‬

‫دوھم فصل‪ -‬مشھود جرم‪.‬‬

‫دريم فصل‪ -‬د تورن نيونه‪.‬‬

‫څلورم فصل‪ -‬د اشخاصو تالشی اخستنه‪ ،‬کور ته ننوتل او پلټنه يی‪ ،‬د شيونو ضبط‪.‬‬

‫پنځم فصل‪ -‬د داليلو د ټولولو نه وروسته د څارنوالی وظيفی‪.‬‬

‫دريم باب‪ :‬د څارنوالی په الس تحقيق‪.‬‬

 ‫لومړی فصل‪ -‬د تحقيق اجرا په تحقيق کښی د حق العبد د مدعی او د حق العبد د مسئول مداخله‪.‬‬

‫دوھم فصل‪ -‬محلی کتنی‪ ،‬د کورونو پلټنه‪ ،‬په جرم پورې د تړلو شيونو ضبط‪.‬‬

‫دريم فصل‪ -‬د تحقيق د شاھدانو اوريدنه‪.‬‬

‫څلورم فصل‪ -‬د پوھانو نه استفاده‪.‬‬

‫پنځم فصل‪ -‬استنطاق‬

‫شپږم فصل‪ -‬په حاضريدو مکلفول‪ ،‬د نيولو او حاضرولو امر‪.‬‬

‫اووم‪ -‬د توقيف امر‪.‬‬

‫اتم فصل‪ -‬موقتی خالصون‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫نھم فصل‪ -‬د ضبط شويو شيونو په باب اقدامات‪.‬‬

‫لسم فصل‪ -‬د تحقيق پای او ورپسی اجراءات‪.‬‬

‫يولسم فصل‪ -‬د احالی قضاء‪.‬‬

‫دولسم فصل‪ -‬د محکمی په صادرو شويو امرونو اعتراض‪.‬‬

‫‪AC‬‬

‫ديارلسم فصل‪ -‬د نويو دليلونو د رابرسيره کيدو له کبله د تحقيق جاروتنه‪.‬‬

‫څوارلسم فصل‪ -‬تحقيق د قاضی په الس‪.‬‬

‫دوھم کتاب‬

‫محکمی‬

‫لومړی باب‪ :‬صالحيت‬

‫لومړی فصل‪ -‬په جزائی مسايلو کښی د جزائی محکمو صالحيت‪.‬‬

‫دوھم فصل‪ -‬په ھغو حقوقی مسئلو کښی د جزائی محکمو صالحيت چه د جزائی مسئلو پر‪ -‬کړه پوری تړلی وی‪.‬‬

‫دريم فصل‪ -‬د صالحيت جګړه‪.‬‬

‫دوھم باب‪ :‬د جنحی او قباحت محکمی‪:‬‬

 ‫لومړی فصل‪ -‬د دواړو جګړه والو خواوو خبرونه‪.‬‬

‫دوھم فصل‪ -‬د دواړو جګړه والو خواوو حضور‪.‬‬

‫دريم فصل‪ -‬په دعوی باندی غور او د محاکمی په غونډه کښی د اجراءاتو الری چاری‪.‬‬

‫څلورم فصل‪ -‬شاھدان او نور دليلونه‪.‬‬

‫پنځم فصل‪ -‬د حق العبد ادعا‪.‬‬

‫شپږم فصل‪ -‬د تزوير فرعی دعوی‪.‬‬

‫اووم فصل‪ -‬په غونډه کښی د انتظام ساتنه‪.‬‬

‫اتم فصل‪ -‬حکم‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫نھم فصل‪ -‬د دعوی لګښت‪.‬‬

‫لسم فصل‪ -‬د قاضی اجتناب او رد ئی‪.‬‬

‫يوءلسم فصل‪ -‬د بطالن موارد‪.‬‬

‫دولسم فصل‪ -‬ليونی تورن‪.‬‬

‫‪AC‬‬

‫دريم باب‪ :‬د جناياتو محکمی‪.‬‬

‫لومړی فصل‪ -‬د جناياتو د محکمو جوړونه او د غونډو دورې ئی‪.‬‬

‫دوھم فصل‪ -‬د جناياتو د محکمو په وړاندی اجراءات‪.‬‬

‫دريم فصل‪ -‬ھغه اجراءات چه د جناياتو به مسئلو کښی د غايب تورن په باب عملی کيږی‪.‬‬

‫دريم کتاب‬

‫په حکم باندی د اعتراض الرې چارې‬

‫لومړی باب‪ :‬استيناف‪.‬‬

‫دوھم باب‪ :‬د ستری محکمی په وړاندی اعتراض‪.‬‬

‫دريم باب‪ :‬د محاکمی جارويستنه‪.‬‬

 ‫څلورم باب‪ :‬د غوټ پريکړو حکمونو ارزښت‪.‬‬

‫څلورم کتاب‬

‫د حکمونو تنفيذ‬

‫لومړی باب‪ :‬واجب التنفيذ حکمونه‪.‬‬

‫دوھم باب‪ :‬د اعدام د جزا تنفيذ‪.‬‬

‫دريم باب‪ :‬د آزادۍ د تحديدوءنکو جزاګانو تنفيذ‪.‬‬

‫څلورم باب‪ :‬مشروط خالصون‪.‬‬

‫پنځم باب‪ :‬په محکوم بھا مبالغو پوری د مربوطو احکامو تنفيذ‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫شپږم باب‪ :‬د حکم د تنفيذ په غرض توقيف‪.‬‬

‫اووم باب‪ :‬د تنفيذ مشکالت‪.‬‬

‫اتم باب‪ :‬د حيثيت جارويستنه‪.‬‬

‫عمومی احکام‬
‫‪AC‬‬

‫لومړی برخه‪ :‬ھغه اجراءات چه د پاڼو يا حکمونو د ورکيدو په حالت کښی عملی کيږی‪.‬‬

‫دوھمه برخه‪ :‬د مودی سنجش‪.‬‬

‫دريمه برخه‪ :‬د جنايت‪ ،‬جنحې او قباحت اصطالحات‪.‬‬

‫څلورمه برخه‪ :‬د ستری محکمی د وظيفو په باب موءقت حکم‪.‬‬

‫پنځمه برخه‪ :‬د څارنوال او پوليس په باب موءقت حکم‪.‬‬

‫شپږمه برخه‪ :‬تعليمات نامې‪.‬‬

‫اوومه برخه‪ :‬د ھغو قوانينو په باب چه د دی قانون له احکامو سره مغايرت لری‪.‬‬

‫اتمه برخه‪ :‬د نافذ کيدو تاريخ‪.‬‬

 ‫بسم ‪ K‬الرحمن الرحيم‬

‫لومری باب جزائی دعوی‬

‫لومړی فصل‬

‫ھغه کسان چه د جزائی دعوو سورولو صالحيت لری د غوښتنی په موجب د دعوی سورولو موارد‬

‫لومړۍ ماده‪ -‬د جزائی دعوی سورولو او تعقيبولو صالحيت يواځی څارنوالی لری‪ ،‬بل څوک نه شی کوالی چه ھغه سوره‬
‫يا تعقيب کاندی مګر د ھغو حاالتو نه پرته چه قانون ښودلی وی‪.‬‬

‫د جزائی دعوې پريښودنه او ځنډونه بی د ھغو حاالتو نه چه قانون ښودلی وی جواز نه لری‪.‬‬

‫دوھمه ماده‪ -‬لوی څارنوال پخپله يا د څارنوالی د يو غړی په الس جزائی دعوی سوروی او د قانون د احکامو مطابق ئی‬
‫تعقيبوی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫دريمه ماده‪ -‬که چری جزائی دعوی د يو جرم د ارتکاب له کبله د خارجی دولتونو د مشرانو يا د افغانستان د دولت په‬
‫وړاندی د ھغو د سياسی نمايندګانو خالف راوالړه شوی وی نو د ھغی سورونه د عدليه وزير د ليکلی غوښتنی نه پرته‬
‫جواز نلری‪.‬‬

‫څلورمه ماده‪ -‬د شوری‪ ،‬محکمو‪ ،‬حکومت‪ ،‬اردو‪ ،‬او د دولت د ادارو د سپکاوی د جرمونو په باب تحقيق او د جزائی‬
‫‪AC‬‬
‫دعوی سورول او ھر قسم تکل کول د دغو موءسسو او ادارو د واکمنو مقاماتو د ليکلی غوښتنی نه پرته جواز نه لری‪.‬‬

‫پنځمه ماده‪ -‬په پورتنی ماده کښی راغلی غوښتنوال د حکم د صادريدلو نه لومړی په ھره مرحله کښی چه وغواړی دعوی‬
‫ترک کوالی شی‪ .‬جزائی دعوی په ترک ساقطيږی‪ .‬دعوی که د يو نفر تورن په باب ھم ترک کړی شی دا د نورو متھمينو‬
‫په باب ھم ترک ګڼل کيږی‪.‬‬

‫دوھم فصل‬

‫د ستری محکمی يا جناياتو د محکمی په امر د جزائی دعوی سورونه‬

‫شپږمه ماده‪ -‬که چری د جناياتو محکمه په ھغه دعوی باندی د غور کولو په وخت کښی چه د ھغی په وړاندی دائره ده‬
‫تشخيص وکړی چه په يو شمير تورنو کسانو باندی دعوی نه ده سوره شوی يا په دعوی کښی داسی پيښی شته دی چه تور‬
‫يی په چا پورې نه دی تړل شوی يا داسی جنايات او جنحه وجود لری چه په تورنو کسانو باندی د پوری شوی تور سره‬
‫تړون لری محکمه کوالی شی چه په دغسی کسانو باندی يا د دغسی پيښو او جرمونو له کبله دعوی سوره کاندی او‬
‫محکمه کوالی شی چه د دغسی جرمونو او تازه پٻښو په تحقيق الس پوری کړی او د خپلو غړو له منځه يو تن د تحقيق په‬
‫اجرا کولو مکلف کاندی‪.‬‬
‫په دی صورت کښی په تحقيق باندی د موءظف شوی شخص په باب د تحقيق د قاضی ټول احکام تطبيق کيږی‪ ،‬بيا د‬
‫جناياتو محکمه د دی قانون د احکامو مطابق د موضوع د پريکون اقدام کوی‪.‬‬

‫اوومه ماده‪ -‬ستره محکمه کولی شی په ھغه اعتراض باندی د غور کولو په وخت کښی چه د يوی الندينۍ محکمی د‬
‫فيصلی خالف ورته په دوھم ځل وړاندی شوی وی د جزائی دعوی د سورولو په په باب د پورتنۍ مادی مطابق اقدام‬
‫وکړی‪.‬‬

‫اتمه ماده‪ -‬که چری په ستره محکمه يا د جناياتو په محکمه کښی په يو موضوع باندی د غور کولو په وخت کښی داسی‬
‫جرم پيښ شی چه د دغوی په جريان‪ ،‬د محکمی په اوامرو يا حيثيت او احترام کښی خلل واچوی يا د محکمی په قضاوت‬
‫يا د شاھدانو پر شاھدۍ تاثير وکړی دغه محکمې کوالی شی چه د دی قانون د شپږمی مادی په حکم برابر د جزائی دعوی‬
‫د سورولو اقدام وکړی‪.‬‬

‫دريم فصل‬

‫‪KU‬‬ ‫د حق العبد د مدعی له خوا د دعوی سورونه او تعقيب‬

‫نھمه ماده‪ -‬د حق العبد مدعی کوالی شی چه د قباحتونو او جنحو په باب پخپله د تورن خالف د دی قانون د ‪-٢١٠ -٢٠٩‬‬
‫‪ ٢١١‬مادو د احکامو له مراعات سره سره دعوی سوره کاندی مګر ھله نه چه‪:‬‬

‫اول‪ :‬د دعوی په عدم سمع باندی غوټ پريکړی حکم صادر شوی وی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫دوھم‪ :‬دعوی د دولت د يو مامور‪ ،‬يا مستخدم او يا د قضائی ضبط د يو مامور خالف وی او د داسی جرم نه راوالړه شوی‬
‫وی چه د وظيفی د په ځای کولو وخت يا ئی د وظيفی په سبب د ده له خوا ارتکاب شوی وی‪.‬‬

‫څلورم فصل‬

‫د جزائی دعوی سقوط‬

‫لسمه ماده‪ -‬جزائی دعوی د تورن په مرګ ساقطيږی‪ ،‬که چيری تورن په دعوی باندی د غور په دوران کښی مړ وی‪ ،‬دا‬
‫مړينه د ھغو شيونو د مصادره کولو د حکم نه مانع کيږی چه جوړول‪ ،‬په کارول‪ ،‬ساتل‪ ،‬پلورل او د خرڅالو بازار ته‬
‫ويستل ئی په خپله جرم ګاڼه شی‪.‬‬

‫يولسمه ماده‪ -‬که چری جزائی دعوی په جنائی موادو کښی د پٻښی له نيټی نه تر لسو کلونو‪ ،‬د جنحی په موادو کښی د‬
‫پٻښی له نيټی نه تر درو کلونو او د قباحت په موادو کښی د پٻښی له نيټی نه تر يو کال پوری تعقيب نه کړی شی ساقطيږی‬
‫مګر ھله نه چه قانون ئی په عکس تصريح کړی وی‪.‬‬
‫دولسمه ماده‪ -‬د ھغو مواردو نه پرته چه قانون په صراحت حکم کړی وی ھيڅ سبب د ھغی مودی په امتداد کښی خلل نه‬
‫شی پريويستلی چه د جزائی دعوی د سقوط دپاره ټاکل شوی ده‪.‬‬

‫ديارلسمه ماده‪ -‬د جزائی دعوی د سقوط موده د تحقيق‪ ،‬پوښتيدلو‪ ،‬محاکمی او د دليلونو په ټولونه قطع کيږی خو په دی‬
‫شرط چه دغه اجراءات د تورن به مخکښی شوی يا ورته په رسمی صورت ابالغ شوی وی دغه موده د قطع کيدو له‬
‫ورځی څخه سمدستی بيا شروع کيږی‪.‬‬

‫که چيری د دعوی د سقوط د مودې جريان څو واری قطع شوی وی نو بيا د قطع کيدو د وروستی ورځی له نيټی څخه‬
‫شروع کيږی‪.‬‬

‫څوارلسمه ماده‪ -‬د تورنو د تعدد په صورت کې د يو په باب د دعوی د سقوط د مودی قطع کيدنه د نورو به باب ھم‬
‫حسابيږی که څه ھم د دعوی د سقوط د مودې د قطع کيدو اجراءات د دوی خالف نه وی شوی‪.‬‬

‫دوھم باب‬
‫‪KU‬‬ ‫د داليلو ټولونه او د دعوی سورونه‬

‫لومړی فصل‬

‫د قضايی ضبط مامورين او د ھغوی ذمه وارۍ‬

‫‪AC‬‬
‫پنځلسمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامورين د خپلو صالحيتونو په ونډونو کښی دا کسان دی‪:‬‬

‫‪ -١‬د څارنوالی غړی‪.‬‬

‫‪ -٢‬د پوليسو ضابطان‪.‬‬

‫د عدل وزير د مربوط آمر په موافقه يو شمير مامورينو ته د ھغو جرائمو په باب چه د دوی د ماموريت په ونډ کښی واقع‬
‫کيږی او د دوی په وظيفو پوری تړون لری د قضائی ضبط د مامورينو حيثيت ورکولی شی‪.‬‬

‫شپاړسمه ماده‪ -‬د قضائي ضبط مامورين په دی وظيفه پوری د تړلو چارو د اجراء کولو په باب د لوی څارنوال د امرونو‬
‫تابع دی‪ .‬څارنوال کولی شی يو واکمن مقام د دی وظيفی په اجرا کښی د ھغه پر غلطۍ او بې پروائی په موضوع باندی د‬
‫غور کولو دپاره موظف کاندی چه د قضائی ضبط د يو مامور له خوا واقع کيږی‪ .‬ھمدغه شان دی د دغه مامور خالف د‬
‫تاديبی دعوی د سورولو غوښتنه کولی شی‪ .‬دا ټول اجراءات د جزايی دعوی د سورولو مخه نه نيسی‪.‬‬

‫اوولسمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامورين د جرمونو او د ھغو د مرتکبينو د موندلو او د ھغو دليلونو د راټولولو په باب د‬
‫جرم د تحقيق او د جزائی دعوی د سورولو دپاره الزم دی اقدام کوی‪.‬‬
‫اتلسمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامورين مکلف دی چه جزائی اطالعيی او په جرمونو پورې مربوطی استغاثی واخلی او‬
‫ډيرې زر ئی څارنوال ته وليږی‪ .‬دغه شان د قضائی ضبط مامورين او د ھغو نه الندی کسان مکلف دی چه ټول ضروری‬
‫توضيحات الس ته راولی او ھغه کتنی وکاندی چه دوی ته په اطالعاتو کښی د رسيدلو يا د ھغو پيښو د تحقيق پھکار کښی‬
‫چه دوی ته ابالغيږی آسانتيا راولی‪.‬‬

‫دوی په دې ھم مکلف دی چه د جرمونو د نښو نښانو د ساتلو دپاره الزم ترتيبات ونيسی‪.‬‬

‫نولسمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامورين د داليلو د راغونډولو په دوران کښې اختيار لری چه د جزائی پيښو او د ھغو د‬
‫مرتکبينو په باب د معلوماتو د خاوندانو بيانونه واوری او د ھغو په باب له تورنو کسانو څخه پوښتنی وکړی‪.‬‬

‫دغه شان د قضائی ضبط مامورين کولی شی چه د طبيبانو او نورو پوھانو څخه کومک وغواړی او د ھغوی رائی په ژبه‬
‫يا په قلم حاصلې کړی‪.‬‬

‫شلمه ماده‪ :‬د قضائی ضبط مامورين مکلف دی چه خپل اجراآت د وخت او ځای د ښودلو سره وليکی‪ ،‬امضائی کړی او د‬
‫‪KU‬‬
‫تحقيق په محضر کښی ئی ثبت کاندی‪ .‬دغه شان ضروری ده چه په محضر کښی پوھان او ھغه شاھدان چه شھادت ئی‬
‫ويلی دی امضأ وکړی‪.‬‬

‫دا محضرونه‪ ،‬ټولې پاڼی او ضبط شوی شيونه څارنوال ته ليږل کيږی‪.‬‬

‫يويشتمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامورين کولی شی چه د وظيفی د اجراء په حالت کښی مستقيما ً د امنيه قوې نه کومک‬
‫وغواړی او د امنيه قوی واکداران مکلف دی چه دغه غوښتنه په ځای کړی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫دوه ويشتمه ماده‪-‬ھر څوک چه د يو داسی جرم په کيدو خبر شی چه څارنوال د ھغه په اثر بی له درخواسته د جزائی‬
‫دعوی د سورولو حق لری سمدستی څارنوال يا تر ټولو نژدی د پوليسو اداری ته خبر ورکولی شی‪.‬‬

‫درويشتمه ماده‪ :‬ھر څوک چه د يو جرم په اثر د تاوان د جبيری دعوی لری په ھغه عريضه کښی چه د قضائی ضبط يو‬
‫مامور ته ئی وړاندی کوی خپل ځان د حق العبد د مدعی په حيث معرفی کولی شی‪.‬‬

‫څليرويشتمه ماده‪ -‬که چری عارض په خپله عريضه کښی د حق العبد دعوی نه وی کړی نو عريضه يوه جزائی اطالع‬
‫ګڼل کيږی‪ ،‬څو پورې چه مدعی په عريضه کښی يا د عريضی له وړاندی کولو نه وروسته په يوه بله پاڼه کښی يا په يو‬
‫شان له شانونو د تاوان د جبيره کولو غوښتنه نه وی څرګنده کړی د حق العبد مدعی نه ګڼل کيږی‪.‬‬

‫دوھم فصل‬

‫مشھود جرم‬

‫پنځويشتمه ماده‪ -‬جرم د ارتکاب په حالت کښی يا له ھغه نه لږ وروسته مشھود بلل کيږی‪.‬‬
 ‫جرم په دی مواردو کښی مشھود ګڼل کيږی‪:‬‬

‫الف‪ :‬په ھغه صورت کښی چه مرتکب سمدستی د جرم له پيښيدو وروسته د مجنی عليه يا خلکو له خوا تعقيب شی‪.‬‬

‫ب‪ :‬په ھغه صورت کښی چه د تورن څخه وسله يا داسی څيزونه او نښی نښانی الس ته راوستلی شی چه د ده له خوا د‬
‫جرم په ارتکاب يا په جرم کښی د ده په ګډون داللت وکړی‪.‬‬

‫شپږويشتمه ماده‪ :‬د دی دپاره چه د قضائی ضبط مامور له ھغه صالحيت څخه چه قانون د مشھود جرم د تحقيق په باب ده‬
‫ته ورکړی دی استفاده وکړای شی دا ضروری ده چه ده به جرم په پورتنۍ ماده کښی د ذکر شويو حالتونو له جملې څخه‬
‫په يوه حالت کښی پخپله ليدلی وی‪.‬‬

‫اووه ويشتمه ماده‪ :‬که چرې مشھود جرم جنايت يا جنحه وی نو د قضائی ضبط مامور مکلف دی چه پخپله د پيښی ځای‬
‫ته الړ شی او د پٻښی نښې نښانی وګوری او وئی ساتی‪ ،‬د اشخاصو او ځايونو وضع او ھر ھغه څه چه د حقيقت په موندلو‬
‫کښی تاثير لری تثبيت کړی او د ھغو خلکو خبری چه د پٻښی يا د پٻښی د مرتکب په باب د توضيحاتو اخستلو تصور‬
‫‪KU‬‬
‫کيدی واوری‪ ،‬د قضائی ضبط مامور مکلف دی چه د پٻښی ځای ته د خپل تګ خبر ډير زر څارنوال ته ورکاندی‪.‬‬

‫اته ويشتمه ماده‪ :‬په مشھود جرمونو کښی د قضائی ضبط مامور دا کولی شی چه د رسيدو سره سم د پٻښی په ځای کښی‬
‫حاضر کسان د رپوټ ليکلو تر تماميدو پورې له دغه ځايه څخه د تللو نه منع کړی او دا ھم کولی شی چه د کومو خلکو نه‬
‫د پٻښی په باب د توضيحاتو اخستل ممکن وی ھغوی سمدستی راوغواړی‪.‬‬

‫نه ويشتمه ماده‪ :‬که چری د حاضرو کسانو له جملې څخه يو کس د قضائی ضبط د مامور له داسی امره څخه چه د‬
‫‪AC‬‬

‫پورتنۍ مادی مطابق صادر شوی وی غاړه وغړوی او يا د پٻښی ځای ته د راتلو نه ځان څنګ کړی دا خبره په رپوټ‬
‫کښی ليکله کيږی او څنګوال )متخلف( د بند په يوه داسی جزا چه موده به ئی له يوی ھفتی زياته نه وی او په نقدی جريمی‬
‫چه اندازه به ئی له سلو افغانيو زياته نه وی او يا د دغو دواړو له جملې څخه په يوه جزا محکوميږی‪ .‬دا حکم د ابتدائيه‬
‫محکمی له خوا د قضائی ضبط د مامور د ليکلی رپوټ له مخه صادريږی‪.‬‬

‫دريم فصل‬

‫د تورن نيونه‬

‫ديرشمه ماده‪ :‬که چری د قضائی ضبط له مامور سره د حاضر تورن د تور په باب کافی دليلونه موجود وی نو په دې‬
‫الندنيو مواردو کښی د ده د نيولو امر صادرولی شی‪:‬‬

‫الف‪ :‬په جناياتو کښی‪.‬‬

‫ب‪ :‬په مشھودو جنحو کښي‪.‬‬

 ‫ج‪ :‬په ھغه جنحه کښی چه جزا ئی له يوې ھفتی حبس څخه زياته وی‪.‬‬

‫يوديرشمه ماده‪ -‬که چری تورن په پورتنو حاالتو کښی حاضر نه وی د قضائی ضبط مامور کولی شی چه د ده د نيولو‬
‫امر صادر او دا خبره په رپوټ کښی وليکی‪.‬‬

‫دغسی امر د شپږو مياشتو له تيريدو وروسته نه چليږی مګر ھله چليږی چه د قضائی ضبط مامور ئی د يوی بلې مودی‬
‫دپاره اوږد کاندی‪.‬‬

‫د نيولو او راوستلو امر د امنيه افرادو په الس عملی کيږی‪.‬‬

‫دوه ديرشمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامور مکلف دی چه ډير زر د نيول شوی تورن بيان واوری‪ ،‬که چيری تورن د خپلی‬
‫بيګناھی سببونه ونه ښودلی شی نو دی په څليرويشتو ساعتونو کښی مربوطی څارنوالۍ ته ليږل کيږی‪ ،‬څارنوالی مکلفه ده‬
‫چه په اتو څلويښتو ساعتونو کښی دی وګړوی‪ ،‬بيا وروسته د حالت د څرنګوالی له مخه يا دی خوشی کوی او يا ئی د‬
‫توقيف دپاره د مربوطې ابتدائيه محکمی نه د اجازی اخستلو اقدام کوی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫دری دريرشمه ماده‪ -‬ھر څوک دا کولی شی چه يو څوک د جنايت يا جنحی په ارتکاب باندی د ليدلو په صورت کښی بې‬
‫له دې چه د ده د نيولو امر حاصل کړی د امنيه قوې تر ټولو نزدی اداری ته وسپاری‪.‬‬

‫څلورديرشمه ماده‪ -‬امنيه افراد په مشھود جرمونو کښی کولی شی چه تورن راولی او تر ټولو نزدی د قضائی ضبط مامور‬
‫ته ئی وسپاری دغه ډول دا صالحيت له دغه حالت څخه پرته ھم لری خو دا په دی شرط چه جرم جنايت يا جنحه وی او د‬
‫تورن د شخصيت پيژندنه ممکنه نه شی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫پنځه ديرشمه ماده‪ -‬د بنيادم نيونه جواز نه لری مګر د ھغه مقام په امر چه قانون ورته صالحيت ورکړی وی د تورن‬
‫توقيف د مربوطی ابتدائيه محکمی د قاضی په امر کيږی‪.‬‬

‫څلورم فصل‬

‫د اشخاصو تالشی اخستنه‪ ،‬کور ته ننوتل او پلټنه ئی‪ ،‬د شيونو ضبط‬

‫شپږديرشمه ماده‪ -‬په ھغو حاالتو کښی چه د تورن نيول جواز لری د قضائی ضبط مامور دا کولی شی چی دی تالشی‬
‫کړی‪.‬‬

‫اووه ديرشمه ماده‪ -‬که چيری تورن ښځه وی د ھغی تالشی ھم د ھغی ښځی په الس کيږی چه د قضائی ضبط د مامور له‬
‫خوا ورته وظيفه ورکړ شوی وی‪.‬‬
‫اته ديرشمه ماده‪ -‬امنيه افراد شخصی کورونو ته د ننوتلو حق نه لری مګر ھله چه د کاله ھستوږن يا د مربوطی محکمی‬
‫قاضی ورته اجازه ورکړی او يا دا چه د کاله د داخل له پلوه تری کومک وغوښتنی شی‪ ،‬يا اور لګيدلی وی‪ ،‬يا زلزله يا‬
‫سيالب او يا د دې امثال پٻښ وی‪.‬‬

‫نه ديرشمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامور د مشھود د جرم په حالت کښی جنايت وی که جنحه د تورن کور ته په پورتنی‬
‫ماده کښی د راغلو شرطونو له مراعاته پرته ننوتلی او ھغه لټولی شی او ھغه شيونه او پاڼی چه د قضائی ضبط مامور ته د‬
‫حقيقت موندلو دپاره د ھغو نښو نښانو له مخی چه پکښی دی مفيد ښکاره شی اخستالی شی‪.‬‬

‫د مشھود جرم په حالت کښی د څارنوالی غړی کاله ته د ننوتلو او لټولو نه پس په يوه مياشت کښی دننه د دغه اقدام د‬
‫صحت په باب د ابتدائيه قاضی حکم حاصلوی‪.‬‬

‫څلويښتمه ماده‪ -‬که چيری د تورن د تفتيش په ضمن کښی د ھغه چا خالف چه په دغه کور کښی موجود وی د دې خبری‬
‫قوی عالمې پيدا شی چه ده له ځانه سره داسی څه پټ کړی دی چه د حقيقت په موندلو کښی فايده لری د قضائی ضبط‬
‫مامور د ده د تفتيش اقدام کولی شی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫يوڅلويښتمه ماده‪ -‬د کور پلټنه يواځې په ھغه جرم پورې د مختصو شيونو د لټولو دپاره جواز لری چه د ھغه تحقيق يا ئی‬
‫د نښو نښانو او دليلونو د راغونډولو کار جاری وی‪.‬‬

‫ھن! که چيری مفتش د پلټنی په دوران کښی په داسی شيونو پٻښ شی چه ساتل ئی جرم ګڼل کيږی‪ ،‬يا دغه شيونه د يو بل‬
‫جرم په موندلو کښی تاثير لری د قضائی ضبط مامور دغه شيونه اخستالی شی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫دوه څلويښتمه ماده‪ -‬د کور پلټنه حتی االمکان د تورن يا د ھغه د قايم مقام په مخکښی کيږی‪.‬‬

‫که چری د تورن يا د ھغه د قائم مقام حضور ممکن نه وی نو د کور پلټنه د دوه تنو شاھدانو په مخکښی کيږی او تر ممکن‬
‫حده پورې په کار دی چه شاھدان د تورن خپلوان‪ ،‬يا د تورن سره د يوه کاله ھستوږن او يا ګاونډيان وی د دی موضوع‬
‫جريان په رپوټ کښی ثبتيږی‪.‬‬

‫دری څلويښتمه ماده‪ -‬که چری د تورن په کاله کښی مھر شوی يا په بل ترتيب سر تړلی پاڼی وليدلی شی قضائی مامور‬
‫ھغه نه شی بيرته کوالی‪.‬‬

‫څلورڅلويښتمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامور ھغه ځايونه چه پکښی د حقيقت د موندلو دپاره فايده منی نښی نښانی يا شيونه‬
‫وی مھر و الک کولی او پری څوکيدار ودرولی شی‪ .‬د قضائی ضبط مامور مکلف دی چه د دی خبری اطالع سمدستی‬
‫څارنوال ته ورکاندی که چری څارنوال دا اقدام الزم وګڼی نو موضوع د مربوطی ابتدائيه محکمی قاضی ته وړاندی کوی‬
‫او اجازه تری غواړی‪.‬‬
‫پنځه څلويښتمه ماده‪ -‬د عقار ذواليد کولی شی چه د قاضی د امر خالف شکايت وکړی‪ -‬دا شکايت څارنوالی ته سپارل‬
‫کيږی او څارنوالی مکلفه ده چه ھغه ډير زر قاضی ته وړاندی کړی‪ ،‬قاضی کولی شی چه په خپل امر باندی له نوی سره‬
‫غور وکاندی‪.‬‬

‫شپږڅلويښتمه ماده‪ -‬د قضائی ضبط مامور کولی شی چه وسله‪ ،‬سامان‪ ،‬پاڼی او ټول ھغه شيونه چه د جرم په ارتکاب‬
‫کښی ئی د استعمال احتمال موجود وی او يا د جرم د ارتکاب د نتيجی په حيث موجود شوی وی او يا د جرم د پيښيدو‬
‫ھدف شوی وی او ھمدغه شان ټول ھغه شيونه چه د حقيقت په موندلو کښی مرسته کوی واخلی‪.‬‬

‫دا قسم ټول شيونه د تورن له نظره تيرول کيږی او د ھغو په باب د ده نظريه غوښتله شی‪ ،‬موضوع په رپوټ کښی ثبتيږی‬
‫او پری د تورن امضاء اخستله شی‪ .‬که چری تورن د امضاء کولو نه انکار وکړی دا خبره په پاڼو کښی ذکر کيږی‪.‬‬

‫اووه څلويښتمه ماده‪ -‬ټول اخستل شوی شيونه او پاڼی په يوه سر تړلې کڅوړه کښی اچول کيږی او که کيدی شول نو مزی‬
‫تر چاپريږی او مھر و الک کيږی‪ .‬د مزی د پاسه د مھر دننه د اخستنی نيټه او موجبه اسباب ليکل کيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫اته څلويښتمه ماده‪ -‬د پورتنۍ مادې مطابق د لګول شوی مھر و الک ماتول جواز نه لری مګر د تورن يا د ھغه د وکيل په‬
‫حضور يا دعوت او يا د ھغه شخص په حضور يا دعوت چه دغه شيونه له ھغه څخه الس ته راوستل شوی وی‪.‬‬

‫نه څلويښتمه ماده‪ -‬څوک چه د پلټنی په وسيله د پاڼو له مضمون يا له شيونو څخه خبر شی او ھغه بل چاته فاش کاندی او‬
‫يا په يو شان له شانونو تری استفاده وکړی د قانون د احکامو مطابق ورته جزا ورکول کيږی‪.‬‬

‫پنځوسمه ماده‪ -‬که چيرې څوک ھغو پاڼو ته چه له ده څخه اخستل شوی دی فوری او سمالسی اړتيا ولری نو د ھغو يو‬
‫‪AC‬‬

‫تصديق شوی نقل د قضائی مامور له خوا ورکول کيږی‪.‬‬

‫پنځم فصل‬

‫د داليلو د ټولونی نه وروسته د څارنوالۍ وظيفې‬

‫يوپنځوسمه ماده‪ -‬که چيری څارنوالۍ په يوه موضوع کښی د دعوی سورونه الزمه ونه ګنی د پاڼو د حفظيدلو امر‬
‫ورکوی‪.‬‬

‫څارنوالی چه د پاڼو د حفظ امر ورکړی په دی خبره مجنی عليه او د حق العبد مدعی خبروی‪.‬‬

‫که چيری مجنی عليه يا د حق العبد مدعی مړ وی نو خبره د ده په ھستوږن ځای کښې د ده ورثه وءته ورکول کيږی‪.‬‬

‫دوه پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری څارنوال د جنحو او قباحتونو په مواردو کښی د دعوی سورولو دپاره د دليلونو له مخه الر‬
‫اواره ووينی نو تورن مربوطی ابتدائيه محکمی ته په حاضريدلو مکلفوی‪.‬‬
‫څارنوالی کولی شی چه د جنايتونو او جنحو په مواردو کښی د دی قانون د څلور پنځوسمی مادی او ورپسی مادو په حکم‬
‫برابر پخپله د تحقيق په کولو الس پوری کړی او يا د دی قانون د يو سل اويايمی مادی په حکم برابر د تحقيق دپاره د يو‬
‫تن قاضی د ټاکلو غوښتنه وکړی‪.‬‬

‫دری پنځوسمه ماده‪ -‬د ھغه جرم نه د راپورته شوی جزائی دعوی سورونه او تعقيب چه د وظيفی د اجرا په وخت کښی يا‬
‫د وظيفی د اجرا په علت ئې د دولت د مامورينو او مستخدمينو له خوا ارتکاب شوی دی يواځی د لوی څارنوال‪ ،‬د ھغه د‬
‫مرستيال او څارنپال له خوا کيدلی شی‪.‬‬

‫دريم باب‬

‫د څارنوالی په الس تحقيق‬

‫لومړی فصل‬

‫‪KU‬‬
‫د تحقيق اجراء‪ ،‬په تحقيق کښی د حق العبد د مدعی او د حق العبد د مسئول مداخله‬

‫څلورپنځوسمه ماده‪ -‬څارنوالی د دې قانون د پنځه پنځوسمی مادی نه تر يو سل و دری څلويښتمی مادې پورې احکامو‬
‫مطابق د جناياتو او جنحو په باب د تحقيق د اجراء اقدام کوی‪.‬‬

‫پنځه پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری د څارنوالی يو غړی پخپله د تحقيق په کولو بوخت وی کولی شی چه د قضائي ضبط ھر‬
‫‪AC‬‬
‫مامور د يوی معينی وظيفی يا په تحقيق پوری د تورن د استنطاق نه پرته د مربوطو وظيفو په اجرا موظف کاندی‪.‬‬

‫څوک چه په دغسی وظيفی ماموريږی پخپله معينه وظيفه کښی د څارنوالی د غړی صالحيت لری‪.‬‬

‫شپږپنځوسمه ماده‪ -‬کله چه د څارنوالی غړی يو بل شخص د يو سلسله تحقيقاتو په اجراء موظفوی مکلف دی چه ټولی‬
‫ھغه مسئلی د کومو تحقيق چه الزم دی او ھم ټول ھغه اجراءات چه دغه شخص ئی په کولو مکلف دی څرګند او بيان‬
‫کاندی‪.‬‬

‫دغه موظف شخص د وخت تيريدو د انديښنی له کبله کولی شی د تورن د تحقيق او استنطاق په باب د ھر قسم اجراءاتو‬
‫کولو ته اقدام وکړی خو په دی شرط چه دغه اجراءات د ده په وظيفه او د حقيقت په موندلو پورې ربط ولری‪.‬‬

‫اوه پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری د څارنوالی غړی د حاالتو د ضرورت له مخی د خپل صالحيت د کرښی نه بھر اجراءاتو‬
‫ته اړ شی کولی شی چه د څارنوالی يو بل داسی غړی چه دغه اجراءات د ھغه د صالحيت په کرښی کښی دننه وی‬
‫موظف کړی چه پخپله د ھغو د اجراء دپاره اقدام وکړی په دی شرط چه د تحقيق د جريان له مخی د ھغو اجراء ضروری‬
‫وی‪.‬‬
‫اته پنځوسمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی د تحقيق په ټولو اجراءاتو کښی يو تن کاتب له ځانه سره اخلی او دغه کاتب له ده‬
‫سره امضأ کوی محضرونه‪ ،‬امرونه او ټولې مربوطې پاڼی د تحريراتو په دفتر کښی قيديږی‪.‬‬

‫نه پنځسمه ماده‪ -‬د تحقيق ټول اجراءات او حاصلی شوی نتيجې اسرار ګڼل کيږی او د څارنوالی غړی‪ ،‬د دوی معاونان‬
‫لکه کاتبان‪ ،‬اھل خبره او ټول ھغه کسان چه د تحقيق د اجراء سره تماس لری يا د کار او وظيفی له مخه تحقيق ته‬
‫حاضريږی په دی مکلف دی چه د ھغو له فاش کولو نه ځان وساتی پل غلط ته د قانون مطابق جزا ورکول کيږی‪.‬‬

‫شپيتمه ماده‪ -‬چاته چه له يوه جرمه تاوان واوړی د تحقيق په دوران کښی خپله حق العبدی ادعا وړاندی کولی شی‪.‬‬
‫څارنوال زيات نه زيات د ادعاء له وړاندی کولو نه وروسته په پنځو ورځو کښی دننه دننه د ھغی د منلو په باب خپل‬
‫تصميم نيسی‪.‬‬

‫يوشپيتمه ماده‪ -‬تورن‪ ،‬مجنی عليه‪ ،‬د حق العبد مدعی‪ ،‬د حق العبد مسئول او د دوی وکيالن ھر يو دا کولی شی چه د‬
‫تحقيق په ټولو اجراءاتو کښی حاضر شی‪ .‬څارنوالی که د حقيقت موندلو دپاره مناسب وګڼی د دوی پشی شا د تحقيق د اجرا‬
‫کولو اقدام کولی شی‪ ،‬د دی ضرورت له رفع کيدلو نه پس د تحقيق په جريان باندی د دوی خبرول باک نه لری‪ .‬په ھر‬
‫‪KU‬‬
‫حال څارنوالی د دی صالحيت لری چه په مستعجلو حاالتو کښی د تحقيق يو څه اجراءات د خصومو پشی شا وکاندی او‬
‫خصوم حق لری چه د دغسی اجراءاتو د پاڼو د کتلو غوښتنه وکړی‪ .‬خصوم حق لری چه د تحقيق په جريان کښی خپل‬
‫وکيالن د ځان سره ولری‪.‬‬

‫دوه شپيتمه ماده‪ -‬څارنوالی د تحقيق د شروع کيدو د ورځی او د تحقيق د اجرا کيدو د ځای خبر مخکښی له مخکښی‬
‫‪AC‬‬
‫خصومو ته ورکوی‪.‬‬

‫دری شپيتمه ماده‪ -‬تورن‪ ،‬مجنی عليه‪ ،‬د حق العبد مدعی او د حق العبد مسئول کولی شی چه د تحقيق په جريان پورې د‬
‫ھر قسم مربوطو پاڼو يو يو نقل په خپل لګښت وغواړی‪ .‬مګر ھله نه‪ ،‬چه تحقيق د دوی پشی شا د ھغه قرار مطابق چه‬
‫قانونا ً صادر شوی وی اجرا شوی وی‪.‬‬

‫دوھم فصل‬

‫محلی کتنی‪ -‬د کورونو پلټنه‪ -‬په جرم پورې د تړلو شيونو ضبط‬

‫څلورشپيتمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی په مشھود د جنايت باندی د خبرديو سره سمدستی مکلف دی چه ډير زر د پٻښی ځای‬
‫ته الړ شی‪ .‬د څارنوالی غړی کولی شی ھر ځای ته چه وغواړی د ځايونو‪ ،‬شيونو‪ ،‬اشخاصو‪ ،‬د جرم د ضروری شکل او‬
‫د ھر شی د وضعی د تثبيت دپاره چه د وضعی تثبيت ئی الزم وی الړ شی‪.‬‬
‫پنځه شپيتمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی کولی شی چه د جنايت او جنحی تورن ولټوی او دغه شان ھر کله چه په قوی عالمو‬
‫او نښو نښانو ده ته څرګنده شی چه يو بل سړی د ځانه سره داسی څه پټ کړی دی چه د حقيقت په موندلو کښی فايده لری‬
‫دی کولی شی چه دغه سړی ولټوی د پلټنی په وخت کښی د دی قانون د اووه ديرشمی مادی د حکم مراعات کيږی‪.‬‬

‫شپږشپيتمه ماده‪ -‬د کورونو پلټنه د تحقيق د اجراءاتو برخه ده او اجراءئی يواځی ھغه وخت جواز لری چه تور د جنايت‬
‫او جنحی د ارتکاب يا ګډون نه راپورته شوی وی او ھغه سړی ته چه په دغه کور کښی اوسی منسوب وی او پلټنه ئی‬
‫الزمه وی يا دا چه داسی نښی نښانی موجودی وی چه دا ښئی چه د کور اوسيدونکی په جرم پورې مربوط شيونه له ځانه‬
‫سره ساتلی دی‪.‬‬

‫اووه شپيتمه ماده‪ -‬پلټنه حتی االمکان د تورن يا د ھغه د قائم مقام په مخکښی اجرا کيږی‪.‬‬

‫اته شپيتمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی کوالی شی چه د ابتدائيه قاضی نه له اجازی اخستلو وروسته ټول مکتوبونه او ھر قسم‬
‫پستی مراسالت د پست په اداره کښی او ھر قسم ټيلګرامونه مربوطه اداره کښی وځنډوی او ھر قسم سيمی او بيسيمه‬
‫مرکې کنټرول کاندی خو په دی شرط چه په تورن او د تحقيق الندی جرم پوری ربط ولری او د اجراء نه يی د حقيقت په‬
‫‪KU‬‬
‫موندلو کښی فايده متصوره وی‪ .‬دا اجراءات په عاجلو حاالتو کښی د ابتدائيه قاضی له اجازی پرته کيدی شی خو د اجراء‬
‫نه پس په ديرشو ورځو کښی دننه دننه بايد د دغو اجراءاتو د صحبت په باب د محکمی حکم واخستی شی‪.‬‬

‫نه شپيتمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی حق نه لری چه ھغه پاڼی او سندونه چه تورن ئی مدافع وکيل يا يو بل اھل خبره ته د‬
‫مشوری دپاره سپاری يا ھغه مراسالت چه د اھل خبره او تورن منځکښی رد و بدل کيږی واخلی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫اويايمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی اخستل شوی پاڼی يواځی او حتی االمکان د تورن په مخکښی ګوری او خپل نظريات د‬
‫ھغو په باب څرګندوی‪.‬‬

‫که چری ضروری وګڼل شی د څارنوالی غړی کولی شی چه يو مامور د دغو پاڼو په ساتنه موءظف کاندی دغه شان دی‬
‫کولی شی چه که الزمه وګڼی د پٻښی سره د پاڼو د يو ځای کولو يا خپل خاوند يا مرسل ته ئی د سپارلو امر وکاندی‪.‬‬

‫يواويايمه ماده‪ -‬د ھغو شيونو په باب چه د څارنوالی له پلوه اخستل کيږی د دې قانون دا اووه څلويښتمی مادی حکم‬
‫تطبيقږی‪.‬‬

‫دوه اويايمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی کولی شی د ھغه شی خاوند ته چه اخستل يا پری ځان خبرول الزم وګڼی امر وکړی‬
‫چه ھغه څارنوالی ته تقديم کاندی‪.‬‬

‫د دې امر پل غلطانو ته له ھغو کسانو پرته چه قانون ورته په يو شان له شانونو د شاھدۍ ويلو نه د ډډی کولو حق ورکړی‬
‫وی د دی قانون د دوه سوه پنځه ديرشمی مادی مطابق جزا ورکوله کيږی‪.‬‬
‫دری اويايمه ماده‪ -‬اخستل شوی اصل مکتوبونه او ټلګرامونه او يا ئی نقلونه ډير زر تورن يا د ھغو مرسل اليه ته ليږل‬
‫کيږی مګر ھله نه چه د تحقيق جريان ته تری ضرر متصور وی‪.‬‬

‫دريم فصل‬

‫د تحقيق د شاھداتو اوريدنه‬

‫څلوراويايمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی د ھغو شاھدانو شاھدی چه خصوم ئی د اوريدو غوښتنه کوی که چری د ھغو اوريدنه‬
‫مفيده وګڼی اوری‪.‬‬

‫د څارنوالی غړی کولی شی چه د ھغو شاھدانو شاھدی واوری چه شھادت ئی د ھغو پٻښو په باب فايده من وی چه جرم‬
‫ثابتوی يا د جرم اثبات‪ ،‬يا په جرم پوری د مربوطو اوضاعو يا تورن ته د جرم نسبت يا د جرم نه د ھغه برائت ته‬
‫منجريږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫پنځه اويايمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی کولی شی چه څوک په خپله رضا د شاھدۍ ويلو دپاره حاضريږی د ھغه شاھدی‬
‫واوری‪.‬‬

‫دا اجراءات د تحقيق په محضر کښی درج کيږی‪.‬‬

‫شپږاويايمه ماده‪ -‬ھغه شاھدان چه د څارنوالی غړی د ھغو د شھادت اوريدلو حکم کوی د امنيه افرادو په الس جلبيږی او‬
‫راوستل کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫اووه اويايمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی له ھر نفر نه د نامه‪ ،‬لقب‪ ،‬عمر کسب‪ ،‬ھستوږن ځای او له تورن سره د رابطی د‬
‫بيانولو غوښتنه کوی‪ ،‬دا ټولی خبری د تحقيق په محضر کښی درج کيږی‪.‬‬

‫اته اويايمه ماده‪ -‬په شاھدانو او شاھدۍ پوری مختص اظھارات ليکل کيږی او بی له زيات و کمه او د ټکو د وھلو او‬
‫توږلو د تحقيق په محضرونو کښی ثبتيږی او څو پوری چه د څارنوالی د غړی او د ھغه د کاتب له خوا تصديق نه شی د‬
‫اعتبار وړ نه ګڼل کيږی‪.‬‬

‫د څارنوالی غړی او کاتب دواړه مکلف دی چه شاھدی امضاء کړی‪.‬‬

‫دغه شان شاھد پس له دی چه شاھدی د ده په مخکښی ولوسته شوه او ده تائيد کړه نو امضاء به پری کوی‪.‬‬

‫که چری شاھد د شھادت د امضاء يا مھرولو نه انکار وکړی يا ئی امکان موجود نه وی موضوع د ھغی د موجبه اسبابو‬
‫سره په محضر کښی ثبتيږی‪.‬‬

‫د څارنوالی غړی او کاتب د ھر څه نه اول ھره پاڼه د نښه کولو په غرض امضاء کوی‪.‬‬
‫نه اويايمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی د ھر شاھد شاھدی يواځی او په ځانګړی صورت اوری د څارنوالی غړی کولی شی‬
‫چه ځينی شاھدان د ځينو نورو سره او يا له تورن سره مخامخ کاندی‪.‬‬

‫اتيايمه ماده‪ -‬خصوم د شاھد د بياناتو د اوريدنی په دوران کښی کوالی شی چه په دغه باب خپل مالحظات څرګند کړی‪-‬‬
‫دوی به د څارنوالی له غړی غوښتنه کوالی شی چه شاھدی له ھغه بل نقطه نظره څخه چه د دوی له خوا پيشنھاديږی‬
‫واوری‪.‬‬

‫د څارنوالی غړی په ټولو حاالتو کښی صالحيت لری چه د ھری داسی پوښتنی د مخکښی کولو مخه ونيسی چه په دعوی‬
‫پوری تعلق نه لری او يا ئی الفاظ په با چا پوری نښلی‪.‬‬

‫يواتيايمه ماده‪ -‬د شاھدانو په باب د دی قانون د دوه سوه څلورديرشمی‪ ،‬دوه سوه شپږديرشمی‪ ،‬دوه سوه اووه ديرشمی‪ ،‬دوه‬
‫سوه اته ديرشمی او دوه سوه نه ديرشمی مادی حکمونه تطبيقيږی‪.‬‬

‫دوه اتيايمه ماده‪ -‬ھر څوک چه د شھادت د ويلو دپاره څارنوالی ته جلب شی‪ ،‬په کار دی چه د ليکلی جلب په اساس‬
‫‪KU‬‬
‫حاضر شی‪ .‬که چری داسی ونه کړی نو په يوه نقدی جزا چه مبلغ ئی له زرو افغانيو زيات نه وی محکوميدلی شی‪ ،‬او يا د‬
‫څارنوالی غړی کوالی شی چه د ھغه د جلب يا احضار امر د ده په خپل لګښت صادر کړی او يا ئی تحت الحفظ د راليږلو‬
‫امر صادر کاندی‪.‬‬

‫دری اتيايمه ماده‪ -‬کله چه شاھد څارنوالی ته حاضر شی او بی له ھغو حاالتو چه قانون اجازه ورکړی وی د شاھدۍ ويلو‬
‫نه انکار وکړی په جنايتونو او جنحو کښی د حبس په يوه موده چه ميعاد ئی له دوو مياشتو زيات نه وی او يا د نقدی‬
‫‪AC‬‬
‫جريمی په ورکولو چه مبلغ ئی له څلورو زرو افغانيو زيات نه وی محکوميدلی شی‪.‬‬

‫څلور اتيايمه ماده‪ -‬که چری شاھد د ناروغی له کبله يا بل قانونی عذر له مخه د تحقيق ځای ته حاضر نه شی شاھدی ئی‬
‫په ھستوږن ځان کښی اوريدل کيږی‪.‬‬

‫که چری د څارنوالی غړی پخپله د شاھدۍ اوريدلو دپاره د شاھد ځای ته الړ شی او د ھغه د عذر غلطی څرګنده شی دغه‬
‫شاھد د حبس په يوه داسی موده چه ميعاد يی له يوی مياشتی زيات نه وی او يا په داسی نقدی جريمه چه مبلغ ئی له دوه‬
‫زرو افغانيو زيات نه وی محکوميدلی شی‪.‬‬

‫پنځه اتيايمه ماده‪ -‬د ھغه شاھد دپاره چه څارنوالی ته د حاضريدلو نه ئی انکار کړی وی يا د ھغه شاھد دپاره چه حاضر‬
‫شوی وی خو د شاھدۍ ويلو نه ئی انکار کړی وی يا د ھغه شاھد دپاره چه عذر ئی څرګند کړی وی او بيا ئی غلطی ثابته‬
‫شوی وی د حکم د صادريدلو واکمنه مرجع د ھغه قضائی ونډ قاضی دی چه د شاھد حاضريدل ورته غوښتل شوی دی‪.‬‬

‫په دی دعوی باندی د غور کولو‪ ،‬حل و فصل کولو او پری د اعتراض په باب ھغه قواعد او شرايط تطبيقيږی چه په قانون‬
‫کښی ذکر شويدی‪.‬‬
‫شپږ اتيايمه ماده‪ -‬د ھغو شاھدانو د سفر د لګښتونو او حق الزحمی اندازه چه د شھادت ويلو دپاره د ھغو د حاضريدلو په‬
‫سبب ئی مستحق کيږی د څارنوالی د غړی له پلوه سنجش او ټاکل کيږی‪.‬‬

‫څلورم فصل‬

‫د پوھانو نه استفاده‬

‫اوه اتيا يمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی کولی شی چه د حالت د تثبيت په الره کښی د طبيب او بل ھر اھل خبره تخصص نه‬
‫استفاده وکړی‪.‬‬

‫د اھل خبره نه د استفادی په وخت کښې بايد د څارنوالی غړی پخپله حاضروی‪.‬‬

‫که چری دا الزمه وی چه د ځينو تمھيدی چارو يا د مکررو تجربو يا د کوم بل علت له مخه د حالت تثبيت د څارنوالی د‬
‫غړی پشی شا وشی د څارنوالی غړی مکلف دی چه د اھل خبره نه پخپله غوښتنه کښې د تحقيقاتو انواع او ھر ھغه څه چه‬

‫‪KU‬‬ ‫د حالت تثبيت ئی مطلوب وی په وضاحت بيان کړی‪.‬‬

‫اھل خبره په ھر حالت کښې دا کولی شی چه خپله وظيفه د دعوی د دواړو خواءو پشی شا سرته ورسوی‪.‬‬

‫اته اتيايمه ماده‪-‬که چری اھل خبره د ھغو کسانو له جملی څخه نه وی چه نوم ئی د اھل خبره وء په جدول کښې قيد وی‬
‫او په وظيفه باندی د الس پوری کولو په وخت کښی ئی سوګند کړی وی دوی مکلف دی چه په فعاليت باندی د الس پوری‬
‫کولو نه اول د څارنوالی د غړی په مخکښې سوګند وکړی چه خپله به په پاکۍ او راستۍ سرته رسوی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫نه اتيايمه ماده‪-‬اھل خبره خپله رايه ليکلی وړاندی کوی‪ .‬د څارنوالی غړی ھغه موده چه اھل خبره بايد خپله رايه په ھغی‬
‫کښی وړاندی کړی ټاکی‪.‬‬

‫که چری يو اھل خبره په ھغه موده کښې چه ورته ټاکل شوی ده خپله وظيفه سرته ونه رسولی شی د څارنوالی غړی کولی‬
‫شی چه د ده په ځای يو بل څوک وټاکلی او موظف ئی کړی‪.‬‬

‫نوی يمه ماده‪ -‬تورن کولی چه د اھل خبره نه مشورتی کومک او په ھغو پاڼو او نورو ھغو شيونو باندی د ده د اطالع‬
‫غوښتنه وکړی چه د څارنوالی د غړی له خوا اھل خبره وءته ورکړ شوی دی خو په دی شرط چه دغه کار د دعوی په‬
‫جريان کښی د ځنډ پيښيدو سبب نه وی‪.‬‬

‫يو نوی يمه ماده‪ -‬د دعوی دواړه خواوی حق لری چه د موجبه اسبابو له مخی د اھل خبره رد وغواړی‪ ،‬په دی صورت‬
‫کښې د طرف درخواست له داليلو سره د څارنوالی غړی ته وړاندی کيږی‪.‬‬
‫د څارنوالی غړی مکلف دی چه د درخواست د وړاندی کيدو له نيټی څخه په دری ورځو کښی دننه دننه د ھغه په باب‬
‫تصميم ونيسی او په ھغه صورت کښی چه د اھل خبره د رد موجبه اسباب موجود وی د اھل خبره الس له کاره ويستل‬
‫کيږی مګر ھله نه‪ ،‬چه د عاجل حال له مخه د څارنوالی غړی د کار د جاری ساتلو امر ورکړی‪.‬‬

‫پنځم فصل‬

‫ګړونه )استنطاق(‬

‫دوه نوی يمه ماده‪ -‬مستنطق مکلف دی چه د تورن سره د مخامخ کيدو متصل د ده ھويت ثبت کړی‪ ،‬بيا ھغه تور چه ده ته‬
‫ئی نسبت شوی دی ورته ابالغوی او د ده اظھارات په محضر کښی قيدوی‪.‬‬

‫دری نوی يمه ماده‪ -‬تورن مکلف دی چه که مدافع وکيل ئی نيولی وی د ھغه نوم د څارنوالی غړی ته ووائی‪.‬‬

‫مدافع وکيل ھم کولی شی چه خپل نوم د تورن د مدافع وکيل په حيث د څارنوالی غړی ته ابالغ کړی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫څلور نوی يمه ماده‪ -‬که چری جرم غيرمشھود وی او حالت د دليلونو د ضايع کيدو د انديښنی له درکه معجل نه وی محقق‬
‫نه شی کولی چه په جنايت کښې د تورن نه پوښتنه وکړی او يا دی له نورو تورنو يا شاھدانو سره مخامخ کاندی‪ .‬مګر له‬
‫ھغه وروسته چه د ده له مدافع وکيل څخه غوښتل شوی وی چه د ګړونې او مخامخ کيدو په جريان کښی حاضر شی‪.‬‬

‫پنځه نوی يمه ماده‪ -‬مدافع وکيل د څارنوالئ د اجازی نه پرته په خبرو کښی نه شی داخليدی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫که چيری د څارنوالی له خوا د مدافع وکيل د خبرو کولو غوښتنه ونه منله شی دا موضوع په محضر کښی قيدييږی‪.‬‬

‫مدافع وکيل کولی شی چه له مخامخ کيدو او استنطاقه مخکښی له پاڼو او د تحقيق له جريانه ځان خبر کړی‪.‬‬

‫شپږم فصل‬

‫په حاضريدو مکلفول‪ ،‬د نيولو او حاضرولو امر‬

‫اووه نوی يمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی د جرائمو او قباحتونو په ټولو انواعو کښی د تورن د حاضرولو امر صادرولی شی‪.‬‬

‫اته نوی يمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی کولی شی چه د دی قانون په ديرشمه ماده کښی د درج شوی حالت له مخه د تورن د‬
‫نيولو او حاضرولو امر صادر کاندی‪ ،‬دغه شان دی کوالی شی چه که جرم جنحه وی پس له ھغه چه تورن په حاضريدلو‬
‫مکلف شی او بی له معقوله عذره د حاضريدلو نه ډډه وکړی د ده د حاضرولو امر صادر کاندی‪.‬‬

‫نه نوی يمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی مکلف دی چه نيول شوی تورن ډير زر وګړوی‪ ،‬که چری د تورن فوری ګړونه‬
‫ممکنه نه وی تورن د نظارت الندی نيول کيږی‪.‬‬
 ‫د نظارت الندی د تورن نيونه د اتو څلويښتو ساعتونو نه زيات دوام نه شی کوالی‪.‬‬

‫د نظارت مامور مکلف دی چه د اتو څلويښتو ساعتونو له تٻريدو وروسته تورن څارنوالی ته وسپاری او څارنوالی مکلفه‬
‫ده چه ډير زر تورن وګړوی او يا ئی د خوشی کيدو امر صادر کاندی‪.‬‬

‫سلمه ماده‪ -‬د تورن نوم کامل شھرت‪ ،‬کسب‪ ،‬ھستوږن ځای او ده ته منسوب تور په ھغه امر کښی چه د ده د حاضريدلو‬
‫دپاره صادريږی ليکل کيږی‪.‬‬

‫د حاضريدو امر بايد تاريخ ولری د څارنوالی د غړی له خوا امضا شی او د څارنوالی د اداری رسمی مھر پری ولګيږی‪.‬‬

‫د حاضريدلو په امر کښی بايد ھغه تاريخ چه د شخص حاضريدل پکښی په کار دی ذکر شی‪.‬‬

‫دغه شان د حاضريدلو په امر کښی څارنوالی ته د شخص د حاضرولو او د ھغه د نيولو په باب که چری په حاضريدو‬
‫باندی مکلف شوی شخص د امر له منلو ډډه وکړی د امنيه افرادو تکليف څرګنديږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫يو سل او يوه ماده‪ -‬د نيولو او حاضرولو په باب امرونه د صادريدلو له نيټی څخه تر شپږو مياشتو پوری چليږی يا دا چه‬
‫څارنوالی ديوی بلې مودی دپاره اوږد کړی وی‪.‬‬

‫يو سل دوھمه ماده‪ -‬ھغه امرونه چه د څارنوالی له خوا صادريږی د افغانستان په ټوله سيمه کښي چليږی‪.‬‬

‫يو سل دريمه ماده‪ -‬امرونه د امنيه افرادو په ذريعه تورن ته ابالغيږی او يو نقل ئی ورته سپارل کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫اووم فصل‬

‫د توقيف امر‬

‫يو سل څلورمه ماده‪ -‬که چری د ګړونی )استنطاق( نه وروسته يا د تورن د تيښتی په صورت کښی د ده د الزام دپاره‬
‫دليلونه کافی وګڼل شی او پٻښه جنايت يا داسی جنحه وی چه جزا ئی د حبس يوه داسی موده وی چه له دری مياشتو زياته‬
‫وی څارنوالی د احتياط دپاره د محاکمی نه مخکښی د تورن د توقيف غوښتنه کولی شی‪.‬‬

‫يو سل پنځمه ماده‪ -‬که چری جرم داسی جنحه وی چه مرتکب ئی د دری کاله حبس په جزا محکوميږی او تورن په‬
‫افغانستان کښی يو ثابت او معلوم ھستوږن ځای ونه لری څارنوالی کولی شی چه د ده د توقيف د امر غوښتنه وکړی‪.‬‬

‫يو سل شپږمه ماده‪ -‬کله چه څارنوالی ته د تورن توقيف ضروری ښکاره شی موضوع د مربوطی ابتدائيه محکمی قاضی‬
‫ته وړاندی کوی او د ده د توقيف غوښتنه کوی‪ .‬قاضی د څارنوالی په دليلونو باندی د پوھی حاصلولو نه پس الزم امر‬
‫صادروی او که ضرورت وی نو د څارنوالی او تورن دواړو خبری اوريدلی شی‪ .‬قاضی کولی شی چه د توقيف موده يو يا‬
‫څو واری اوږده کاندی خو په دی شرط چه د توقيف ټوله موده له دری مياشتو زياته نه شی‪.‬‬
‫يو سل اوومه ماده‪ -‬که چری تحقيق د توقيف د ھغی مودی د پوره کيدلو سره سره چه په پورتنۍ ماده کښی ذکر شوی ده‬
‫سرته نه وی رسيدلی نو څارنوالی مکلف ده چه د پٻښي پاڼی د واليت د محکمی رئيس ته وړاندی کړی او دی د ضرورت‬
‫له مخه دا کولی شی چه توقيف اوږد کاندی نوموړی رئيس کولی شی چه د توقيف موده يو يا څو واری اوږده کړی خو په‬
‫دی شرط چه په ھر وار کښی اوږدوالی د پنځو څلويښتو ورځو نه زيات نه وی‪.‬‬

‫که چری د واليت د محکمی رئيس د توقيف جاری ساتنه الزمه ونه ګڼی نو د کفالت بالمال يا بی له ھغی د ده د خوشی‬
‫کيدو امر صادروی‪.‬‬

‫يو سل اتمه ماده‪ -‬د چا چه عمر له ديارلسو کلونو کم وی د ھغه توقيف جواز نلری که چری د حاالتو له مخه د صغير‬
‫خالف احتياطی اجراءات ضروری شی څارنوالی کولی شی چه د موضوع تر پريکون پورې يو امانت دار شخص يا يوی‬
‫خيريه موءسسی ته د صغير د سپارلو امر صادر کړی چه دی تر خپلی څارنی الندی ونيسی او د غوښتنی په وخت ئی‬
‫څارنوالی ته وښيی او يا ئی وروسپاری‪.‬‬

‫د صغير د سپارښتنی موده بايد له يوی ھفتی زياته نه شی او يا دا چه ابتدائيه قاضی د مودی په اوږديدو موافقه وکړی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫يو سل و نھمه ماده‪ -‬که چری د حاالتو له مخه د يو داسی صغير نيونه ضرور شی چه عمر ئی له دولسو اوښتی وی بايد‬
‫اصالحی ښوونځی يا يوی خيريه موءسسی يا يو دولتی مقام ته وسپاره شی‪.‬‬

‫يو سل لسمه ماده‪ -‬د توقيف د اوامرو په ځای کول د ھغو د صادريدلو راھيسی د شپږو مياشتو له تيريدو وروسته جواز نه‬
‫لری او يا دا چه څارنوالی يو بل ځل د ھغو د اوږديدو امر کړی وی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫يو سل يوولسمه ماده‪ -‬د توقيف مامور د توقيف په امر کښی د توقيف د امر په منلو او د تورن په توقيف کولو مکلفول‬
‫کيږی او د قانون ھغه ماده بيانيږی چه د تورن په باب تطبيق کيږی‪.‬‬

‫يو سل دولسمه ماده‪ -‬بی له توقيف خانی نه پل ځای کښی د ھيچا توقيف جواز نه لری‪.‬‬

‫د توقيف خانی ھيڅ يو مامور د واکمنو مقاماتو د امضاء شوی امر نه پرته يو شخص په توقيف خانه کښی نه شی منلی او‬
‫نه ئی د ټاکلی ميعاد نه زيات په توقيف خانه کښی ساتلی شی‪.‬‬

‫يو سل ديارلسمه ماده‪ -‬دمحبس مامورين نه شی کولی چه د امنيی عمومی وظيفه دارانو ته د څارنوالی د ليکلی امر نه‬
‫پرته د بنديانو سره د ليدلو کتلو اجازه او موقع ورکړی‪.‬‬

‫د توقيف خانی مامور مکلف دی چه چاته د څارنوالی د امر له مخه اجازه ورکړی شوی ده د ھغه نوم او ورسره د ليدنی‬
‫وخت او نيټه او د څارنوالی د امر مضمون د محبس په دفتر کښی درج کړی‪.‬‬
‫يو سل څوارلسمه ماده‪ -‬څارنوالی کولی شی چه تورن پخپل امر د نورو بنديانو سره د تماس او ھم د ھر چا سره چه‬
‫څارنوالی الزم وګڼی د ليدلو نه منع کړی‪ .‬دا وضع د ده د مدافع وکيل سره د ليدلو کتلو چه يواځی کيږی مخه نه شی‬
‫نيولی‪.‬‬

‫يو سل پنځلسمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی کولی شی چه د خپل وظيفی په ھر سيمه کښی د توقيف خانو او محبسونو د کتنی‬
‫او د توقيفيانو او بنديانو د دوسيی د صحت په باب د اطمينان حاصلولو اقدام وکړی‪ .‬په دی باب کښی د ھغو قيودو مراعات‬
‫کيږی چه د څارنوالی د چارو د تنظيم په قانون کښی درج شوی دی‪.‬‬

‫يو سل شپاړلسمه ماده‪ -‬ھر توقيف شوی شخص حق لری ھر کله چه وغواړی په خوله يا په قلم د محبس مامور ته شکايت‬
‫وکړی او څارنوالی ته د دغه شکايت د رسولو غوښتنه وکاندی‪.‬‬

‫د محبس مامور د دی درخواست په منلو او په دفتر کښی ئی له درجولو وروسته په ابالغ مکلف دی‪.‬‬

‫يو سل اوولسمه ماده‪ -‬د چا چه په دی خبره علم ورسيږی چه يو څوک غير قانونی توقيف دی يا دا چه دغه څوک په غير‬
‫‪KU‬‬
‫مختص ځای کښی توقيف دی کولی شی چه د څارنوالی يو غړی ته خبر ورکړی‪ ،‬د څارنوالی غړی مکلف دی چه د‬
‫خبريدو سره سم ھغه ځای ته الړ شی چه توقيف شوی شخص پکښی اوسی او د الزم تحقيق له اجرا کولو وروسته د ھغه‬
‫چا د خالصيدو امر صادر کړی چه په غير قانونی صورت توقيف دی او دا اجراءات وليکی او محضر ته ئی وخيژوی‪.‬‬

‫اتم فصل‬
‫‪AC‬‬
‫موقتی خالصون‬

‫يو سل اتلسمه ماده‪ -‬څارنوالی ھر وخت کوالی شی چه د خپل قرار له مخه او يا د تورن د غوښتنی په اساس د کفالت‬
‫بالمال په قيد يا بی له ھغه د محل د آمر په موافقه د ھغه د خالصون امر صادر کاندی‪.‬‬

‫يو سل نولسمه ماده‪ -‬د ھغه مبلغ اندازه چه د توقيف شوی د موقت خالصون دپاره د کفالی الندی راوستل کيږی د ابتدائيه‬
‫قاضی يا د واليت د قاضی له خوا په خپل خپل قضايی ونډ کښی ټاکل کيږی‪.‬‬

‫يو سل شلمه ماده‪ -‬د کفالی په امر کښی دا څرګندول کيږی چه که شخص د تحقيق يا دعوی يا د حکم د تنفيذ په وخت‬
‫حاضر نه شی نو په ټاکلی مبلغ ئی د ضبطۍ حکم صادريږی او پاتی برخه ئی د دی الندنيو لګښتونو دپاره تخصصيږی‪:‬‬

‫الف‪ -‬ھغه لګښتونه چه د دولت له خوا کيږی‪.‬‬

‫ب‪ -‬ھغه نقدی جزاوی چه تورن پری کله کله محکوميږی‪.‬‬

‫که چيری مالی کفاله بی له تخصيصه اجرا شوی نو په ھغه صورت کښی د حاضريدو ضمانت او نورو مماثلو واجباتو په‬
‫باب چه په ده باندی تحميليږی او ھم دغه شان د تنفيذ نه د نه تيښتی ضمانت اخستل کيږی‪.‬‬
‫يو سل يويشتمه ماده‪ -‬څارنوالی د جنايتونو په باب کولی شی چه د ابتدائيه قاضی له خوا د تورن د خالصون د امر خالف‬
‫له صادريدو وروسته په څليرويشتو ساعتونو کښی مرافعه وغواړی‪.‬‬

‫يو سل دوه ويشتمه ماده‪ -‬د مرافعی درخواست د واليت د محکمی د رئيس په وړاندی دائريږی او ډير زر د غور الندی‬
‫نيول کيږی‪.‬‬

‫د واليت د محکمی رئيس کولی شی چه د دی قانون د يو سل اوومی مادی د احکامو په اساس د توقيف د اوږيدو امر صادر‬
‫کاندی‪.‬‬

‫که چيری د مرافعی غوښتنی د قرار د صادريدو نه پس په دری ورځو کښی موضوع د مرافعوی غور الندی ونه نيول شی‬
‫د ابتدائيه قاضی حکم سمدستی عملی کيږی‪.‬‬

‫يو سل درويشتمه ماده‪ -‬د کفالی پيسی د تورن له السه وی که د بل دالسه وی قبليږی‪ ،‬د پيسو ورکړه د محکمی په خزانه د‬
‫نقدی تحويلۍ او يا د قيمت بھا سندونو په شکل کيږی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫يو سل څليرويشتمه ماده‪ -‬که چيری تورن بی له معقوله عذره د مفروضو التزامونو څخه د کوم يوه په تنفيذ کښی اقدام ونه‬
‫کړی د ده د نقدی کفالی لومړۍ برخه پخپله او بی د محکمی له حکمه د حکومت په حساب معامله کيږی او دوھمه برخه‬
‫ئی که چری دعوی په عدم سمع يا د تورن په برائت فيصله شی تورن ته په ستنه ورکوله کيږی‪.‬‬

‫يو سل پنځويشتمه ماده‪ -‬که چيری د څارنوالی غړی ته دا ثابته شی چه تورن نقدی ضامت ورکولی نه شی کولی شی چه‬
‫دی د حاالتو د تقاضا د رعايت سره سره د موقت خالصون په بدل کښی په دی مکلف کاندی چه په ټاکلو وختونو به د‬
‫‪AC‬‬

‫پوليس دفتر ته پر له پسی حاضری ورکوی‪.‬‬

‫د څارنووالی غړی له تورن څخه دا غوښتنه کولی شی چه له ھغه ھستوږن ځای څخه چه جرم پکښی پيښ شوی دی‬
‫ووځی او په بل ځای کښی ھستوږنه غوره کړی يا دا چه تورن يو ښودلی ځای ته له تلو راتلو څخه منع کاندی‪.‬‬

‫يو سل شپږويشتمه ماده‪ -‬که چيری د تورن خالف قوی دليلونه پيدا شی‪ ،‬يا دی خپل منلی شرطونه تس نس کړی يا بل څه‬
‫علت منځ ته راشی نو د ده د موقت خالصون د امر صادريدل د قانون د احکامو مطابق د ده د بيا ګرفتارۍ يا د توقيف د‬
‫امر د صادريدو مخه نه شی نيوالی‪.‬‬

‫يو سل اووه ويشتمه ماده‪ -‬که چيری تورن د واليت د محکمی رئيس يا محکمی ته حواله کړی شی که دی د توقيف الندی‬
‫وی نو د خالصون واک ئی او که خالص وی د توقيف اختيار ئی د دغه محکمی په الس دی چه دی ورته حواله کړی‬
‫شوی دی‪ .‬که چری حواله د جناياتو محکمی ته شوی وی نو صالحيت ئی په ھغه صورت کښی چه غونډو دوره ئی نه وی‬
‫شروع شوی د واليت د محکمی له قاضی سره دی‪ .‬که چيری فيصله په محکمه پوری د موضوع د تعلق نه لرلو په شکل‬
‫صادره شی نو ترڅو چه دعوی مربوطی محکمی ته وړاندی نه کړی شی تر ھغی پوری د موقت خالصون په غوښتنه‬
‫باندی غور کول د واليت د محکمی د رئيس په صالحيت کښی دی‪.‬‬
‫يو سل اتويشتمه ماده‪ -‬د تورن د توقيف په باب د مجنی عليه يا د حق العبد د مدعی غوښتنه او دغه شان د تورن د‬
‫خالصون په باب بحثونو کښی د ده خبره اوريدل کيږی‪.‬‬

‫نھم فصل‬

‫د ضبط شويو شيونو په باب اقدامات‬

‫يو سل نھويشتمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی يا د واليت د محکمی رئيس کولی شی چه کوم شيونه د تحقيق په دوران کښی‬
‫اخستل شوی وی د حکم نه مخکښی ھم په ستنه د ھغو د بيرته ورکولو امر صادر کاندی خو په دی شرط چه يو به د‬
‫دعوی د چلند سره تعلق نه لری او بل دا چه د مصادری د حکم الندی به نه وی راغلی‪.‬‬

‫محکمه دا ھم کولی شی چه په دعوی باندی د غور کولو په دوران کښی په ستنه د اخستل شويو شيونو د بيرته ورکړی امر‬
‫وکاندی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫يو سل ديرشمه ماده‪ -‬په ستنه د اخستل شويو شيونو د بيرته ورکړی امر بی له غوښتنی ھم صادريدی شی‪ .‬څارنوال دا نه‬
‫شی کولی چه د نزاع له موجودګۍ سره سره په ستنه د اخستل شويو شيونو د بيرته ورکړی امر وکاندی‪.‬‬

‫که چيری د نزاع يا د شيونو د اصل خاوند په باب شک و شبھه موجوده وی نو موضوع د دواړو خواو د غوښتنی په اساس‬
‫د پريکړی دپاره د واليت د محکمی رئيس ته وړاندی کيږی‪.‬‬

‫يو سل يوديرشمه ماده‪ -‬ھر څوک چه په اخستل شويو شيونو کښی د حق العبد مدعی وی د څارنوالی نه د دغو شيونو د‬
‫‪AC‬‬

‫ورکولو غوښتنه کولی شی‪ .‬که چيری څارنوالی د ده غوښتنه ونه منی دی کولی چه د واليت د محکمی قاضی ته شکايت‬
‫وکړی او د خپلو دليلونو د اوريدو غوښتنه تری وکاندی‪.‬‬

‫يو سل دوه ديرشمه ماده‪ -‬اخستل شوی شيونه ھغه چاته په ستنه ورکول کيږی چه د اخستلو په وخت کښی تر الس ته‬
‫راوستل شوی وی‪ .‬که چيری اخستل شوی شيونه داسی وی چه د جرم موضوع يا د جرم د پيښيدو سبب شوی وی نو دغه‬
‫شيونه په ستنه ھغه چاته ورکول کيږی چه د جرم پيښيدو په سبب ئی له السه وتلی دی خو په دی شرط چه ھغه څوک يی د‬
‫ساتلو قانونی حق ونه لری چه دغه شيونه تری اخستل شوی وی‪.‬‬

‫يو سل دری ديرشمه ماده‪ -‬د واليت محکمه او د ھغی رئيس دا کولی شی چه د دعوی دواړه خواوی د غور دپاره د حقوقو‬
‫محکمی ته راجع کاندی‪ ،‬په دی صورت کښی دا کيدی شی چه اخستل شوی شيونه د څارنی الندی ونيول شی او يا يی د‬
‫ساتنی په باب نور الزم اجراءات وکړی شی‪.‬‬

‫يو سل څلور ديرشمه ماده‪ -‬د اخستل شويو شيونو په باب په ستنه د بيرته ورکولو امر په محکمه کښی د دواړو خواو د‬
‫غوښتنی مخه نه نيسی‪.‬‬
‫که چيری دغسی امر د يوی خوا د غوښتنی په اساس د مقابل لوری په مخکښی د محکمی له پلوه صادر شوی وی تورن يا‬
‫د حق العبد مدعی بل ځل په دغه باب غوښتنه نه شی کولی‪.‬‬

‫يو سل پنځه ديرشمه ماده‪ -‬که چيری د دعوی د سورولو د ضرورت نه لرلو يا د پاڼو د ساتلو امر ورکړ شی نو په کار‬
‫دی چه په شيونو کي د تصرف کولو د خبری پريکون وشی که چيری د دعوی په وخت کښی د ضبط شويو شيونو غوښتنه‬
‫له محکمی شوی وی ھم دغسی اجراءات کيږی‪.‬‬

‫يو سل شپږديرشمه ماده‪ -‬که چيری د دعوی خاوندان د دعوی له ختمٻدو نه تر دری کلونو پورې د اخستل شويو شيونو‬
‫غوښتنه ونه کاندی بې له دی چه محکمه پری حکم صادر کړی پخپله د دولت مال ګڼل کيږی‪.‬‬

‫يو سل اووه ديرشمه ماده‪ -‬که چيری اخستل شوی شی داسی وی چه د وخت په اوښتو خرابيږی يا ئی ساتنه د ھغه د بيی‬
‫ھومره تاوان غواړی نو خرڅون يی په دی شرط جواز لری چه د تحقيق د حاالتو له مخه باک ونه لری په دی صورت‬
‫کښی د خرڅ شوی شی خاوند په ھغه موده کښی دننه دننه چه په پورتنۍ ماده کښی ذکر شوه کولی شی چه د ھغه د‬
‫خرڅون نه د نقدو شويو پيسو غوښتنه وکاندی‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫لسم فصل‬

‫د تحقيق پای او ورپسی اجراآت‬

‫يو سل اته ديرشمه ماده‪ -‬که چيری څارنوالی د تحقيق د سرته رسولو نه پس د دعوی سورولو د ضرورت احساس ونه‬
‫‪AC‬‬
‫کړی نو په دغه باب خپل قرار صادروی او د توقيف شوی تورن د خالصون امر که ھغه په بل علت د توقيف الندی نه‬
‫وی صادروی په ھغه امر کښی چه په دغه باب صادريږی په کار دی چه موجبه اسباب ذکر شی‪ .‬دا امر مجنی عليه او د‬
‫حق العبد مدعی ته ابالغيږی‪ .‬که چيری د دوی نه کوم يو مړ وی نو دا خبره ئی ورثه وءته د ھغه په ھستوږن ځای کښی‬
‫ابالغيږی‪.‬‬

‫يو سل نه ديرشمه ماده‪ -‬مجنی عليه او د حق العبد مدعی ھر يو دا کولی شی چه د دعوی سورولو د نه ضرورت په باب د‬
‫څارنوالی له خوا د صادر شوی امر خالف مرافعه وغواړی خو په دی شرط چه دغه امر د يو داسی تور په باب نه وی‬
‫صادر شوی چه نسبت ئی د دولت يو مامور‪ ،‬يا مستخدم يا يو قضائی فرد ته د ھغه جرم له کبله شوی وی چه ارتکاب يی د‬
‫وظيفی په اجراء کښی يا د وظيفی د اجراء په سبب شوی وی‪.‬‬

‫د مرافعی غوښتنه مجنی عليه او د حق العبد مدعی ته د ابالغ له نيټی نه پس په لسو ورځو کښی دننه دننه د محکمی د‬
‫تحريراتو دفتر ته د عريضی په واسطه کيږی‪ .‬د مرافعی غوښتنی اعتراض د واليت د محکمی رئيس ته وړاندی کيږی او‬
‫ډير زر د غور الندی نيول کيږی‪.‬‬
‫يو سل څلويښتمه ماده‪ -‬څارنوالی دا کولی شی چه په پورتنۍ ماده کښی ذکر شوی امر د صادريدو نه دری مياشتی پس‬
‫لغو کاندی خو په دی شرط چه محکمی به د ھغه اعتراض د رد په باب چه د دغه امر خالف ورته وړاندی شوی شوی‬
‫خپله فيصله نه وی صادر کړی‪.‬‬

‫يو سل يو څلويښتمه ماده‪ -‬لوی څارنوال‪ ،‬مجنی عليه او د حق العبد مدعی دا کولی شی چه د دعوی سورولو د نه‬
‫ضرورت په باب د څارنوالی د امر خالف د مجنی عليه يا د حق العبد د مدعی د اعتراض متعلق د واليت د محکمی د‬
‫رئيس له پلوه د صادر شوی امر په سر ستری محکمی ته خپل اعتراض وړاندی کړی‪.‬‬

‫په دی باب کښی د دی قانون د يو سل اووه شپتيمی او اته شپيتمی مادی حکمونه په ځای کيږی‪.‬‬

‫يو سل دوه څلويښتمه ماده‪ -‬که چيری څارنوالی د تحقيق نه پس دا جوته کړی چه پيښه جنايت يا جنحه يا قباحت دی او د‬
‫تورن خالف کافی دليلونه راغونډ شوی دی نو د ده خالف جزائی دعوی سوروی‪.‬‬

‫که چيری پيښه جنحه يا قباحت وی څارنوالی تورن ته امر کوی چه ابتدائی محکمی ته حاضر شی‪ .‬که چيری پيښه جنايت‬
‫‪KU‬‬
‫وی دعوی د ھغی د احالی د امر په اساس د څارنوال يا د ھغه د قايم مقام له خوا د واليت په محکمه کښی سوريږی‪.‬‬

‫يو سل دری څلويښتمه ماده‪ -‬څارنوالی د جزائی دعوی له سورولو وروسته د تورن د توقيف يا خالصون او د ده د‬
‫ګرفتاری په باب که پخوا ګرفتار شوی او بيا خالص شوی وی د قانون د حکم مطابق اقدام کوی‪.‬‬

‫يو سل څلور څلويښتمه ماده‪ -‬ھغه امرونه چه د څارنوالی له خوا د دی قانون د يو سل اته ديرشمی او يو سل دوه‬
‫څلويشتمی مادی د حکمونو مطابق صادريږی په کار دی چه د تورن نوم‪ ،‬شھرت‪ ،‬عمر‪ ،‬د زيږيدو ځای‪ ،‬ھستوږن ځای‪،‬‬
‫‪AC‬‬

‫کسب او د ھغی پيښی د قانونی وصف بيان چه تورن ته ئی نسبت شوی دی پکښی وی‪.‬‬

‫يوولسم فصل‬

‫د احالی قضاء‬

‫يو سل پنځه څلويښتمه ماده‪ -‬احاله يوی محکمی ته د غور دپاره د يوی موضوع سپارنې ته وائی‪.‬‬

‫د احالې قضاء د واليت د محکمی په قضائی ونډ کښی د محکمی د رئيس وظيفه ده‪.‬‬

‫د جناياتو دعوې د دی قانون د يو سل دوه څلويښتمی او يو سل اووه اتيايمی مادی د حکمونو مطابق د دغه رئيس په‬
‫وړاندی تقديميږی او دی په عام صورت د خپلو نورو ھغو صالحيتونو نه چه په قانون کښی ذکر شوی دی استفاده کوی‪.‬‬

‫د واليت د محکمی رئيس کولی شی چه که ضرورت پيښ شی خپلی غونډی د مھال ويش نه بھر او يا د محکمی له اصلی‬
‫ھستوږن ځای څخه بيرون منعقدی کړی‪.‬‬
‫که چيری ضرورت پيښ شی د واليت په محکمه کښی د ټولو نه د زيات قدمدار قاضی موظفول د دغه محکمی د قضائی‬
‫ونډ د احالی په قضيو باندی د غور او د نورو ھغو صالحيتونو نه د استفادی دپاره چه په قانون کښی د واليت د محکمی‬
‫قاضی ته ورکړ شوی دی جواز لری‪.‬‬

‫يو سل شپږڅلويښتمه ماده‪ -‬د واليت محکمی قاضی مکلف دی چه ورته د قضيئې د دوسيې د رسيدلو سره سم ھغه غونډه‬
‫وټاکی چه قضيه پکښې د غور الندی نيوله کيږی او امر صادر کړی چه د قضيی د غور ورځ تورن او د دعوی نورو‬
‫خصومو ته ابالغ شی‪.‬‬

‫يو سل اووه څلويښتمه ماده‪ -‬څارنوالی ھغه غونډه چه قضيه پکښی د غور الندی نيوله کيږی کم نه کم دری ورځی د‬
‫غونډی له کيدو مخکښی تورن او د دعوی نورو خصومو ته ابالغوی‪.‬‬

‫يو سل اته څلويښتمه ماده‪ -‬د واليت د محکمی رئيس د محکمی غونډی پټ په پټه منعقدوی او د پاڼو له کتنی‪ ،‬د څارنوالی‪،‬‬
‫تورن او نورو خصومو د اظھاراتو له اوريدو نه پس خپل اوامر صادروی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫د واليت د محکمی قاضی کولی شی چه محقق محکمی ته د الزمو توضيحاتو د وړاندی کولو دپاره راوغواړی‪.‬‬

‫يو سل نه څلويښتمه ماده‪ -‬د واليت د محکمی قاضی په ټولو حاالتو کښی دا کولی شی چه د تکميلی تحقيقاتو د اجرا اقدام‬
‫وکړی او يا څارنوالی په دغه کار موظفه کاندی‪.‬‬

‫د واليت د محکمی رئيس د تحقيق د اجراء په وخت کښی عينا ً د تحقيق د قاضی صالحيت لری‪ .‬کله چه تحقيق سرته‬
‫ورسيد‪ ،‬خصومو ته خبر ورکول کيږی چه ځانونه پری پوه کاندی‪ ،‬بيا د غونډی د کيدو نيټه ټاکل کيږی او دا خبره کم نه‬
‫‪AC‬‬

‫کم دری ورځی د غونډی د کيدو نه مخکښی خصومو ته د ھغوی د اظھاراتو او اوريدو دپاره ابالغيږی‪ .‬د محکمی رئيس‬
‫پاڼی څارنوالی ته ليږی چه خپلی غوښتنی د تورن د توقيف په صورت کښی په دری ورځو او د تورن د خالصون په‬
‫صورت کښی په لسو ورځو کښی دننه د محکمی رئيس ته ليکلی وړاندی کړی‪.‬‬

‫يو سل پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری د واليت د محکمی قاضی ته څرګنده شی چه پيښه د قانون له مخه د جزا وړ نه ده‪ ،‬يا د‬
‫تورن خالف دليلونه کافی نه دی نو د دعوی سورولو د نه ضرورت امر صادروی او توقيف شوی تورن په دی شرط چه‬
‫په بل علت توقيف نه وی خالصوی‪.‬‬

‫يو سل يو پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری د واليت د محکمی رئيس ووينی چه پيښه جنحه يا قباحت دی نو مربوطی ابتدائيه‬
‫محکمی ته ئی د احالی امر صادروی‪ .‬په دی صورت کښی څارنوالی مکلفه ده چه ټولی پاڼی محکمی ته وليږی او خصوم‬
‫په دی خبره محکمی ته تر ټولو په نژدی غونډه کښی د حاضريدو دپاره د ھغو ميعادونو سره برابر چه د دی قانون په دوه‬
‫سوه نھمه ماده کښی راغلی دی خبر کاندی‪.‬‬

‫يو سل دوه پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری د واليت د محکمی رئيس ته دا ثابته شی چه پيښه جنايت دی او د تور دليلونه ھم‬
‫کافی دی نو د جناياتو محکمی ته د موضوع د احالی امر صادروی‪.‬‬
 ‫د واليت د محکمی رئيس د جناياتو محکمی ته د موضوع د احالی امر د قضيی د وصف د ټاکلو په غرض صادروی‪.‬‬

‫يو سل دری پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری پخوا د پيښی په باب د ابتدائيه محکمی له خوا د جنايت والی په اساس د نه صالحيت‬
‫نھائی حکم صادر شوی وی بې له دی چه وکتل شی چه پيښه د څارنوالی يا د واليت د محکمی د رئيس يا د تحقيق د‬
‫قاضی له پلوه دغه ابتدائيه محکمی ته ارجاع شوی ده د واليت د محکمی رئيس مکلف دی که د تور دليلونه کافی وګڼی چه‬
‫دعوی د جناياتو محکمی ته وسپاری‪ .‬که چيری د واليت د محکمی رئيس بيا ھم پيښه جنحه يا قباحت وګڼی کولی شی چه‬
‫قضيه د جناياتو محکمی ته د الزم حکم د صادرولو دپاره حواله کاندی‪.‬‬

‫يو سل څلور پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری په تحقيق کښی د يوه نه زيات جرمونه شامل وی او ټول د صالحيت له مخه يوه‬
‫سويه ولری او ټول يو په بل پورې تړلی وګڼل شی دغه ټول جرمونه يوی داسی محکمی ته چه په مکانی لحاظ واکمنه وی‬
‫د احالی په يوه امر ليږل کيږی او که چيری جرمونه د سوئی په لحاظ د مختلفو محکمو په صالحيت کښی داخل وی نو بيا‬
‫تر ټولو اوچتی محکمی ته ليږل کيږی‪.‬‬

‫يو سل پنځه پنځوسمه ماده‪ -‬په ھغه امر کښی چه د قضيی د احالی دپاره مربوطی محکمی ته صادريږی تورن ته منسوب‬
‫‪KU‬‬
‫شوی جرم‪ ،‬د ھغه ټول ارکان‪ ،‬د جزا د سختولو يا نرمولو موجبات او د قانون ھغه ماده چه تطبيق ئی مطلوب وی ښودل‬
‫کيږی‪.‬‬

‫يو سل اووه پنځوسمه ماده‪ -‬د واليت د محکمی رئيس ھر کله چه وغواړی کولی شی چه مربوطی ته د قضيی د احالی په‬
‫امر کښی تورن ته د نسبت شوی فعل قانونی وصف واړوی او ھغه سختوءنکی حاالت چه دی ئی وينی پکښی زيات کړی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫دغه شان دی کولی شی چه په دعوی کښی نوری پيښی او نور تورن کسان ھم داخل کاندی خو په دې شرط چه دغه پيښی‬
‫به تحقيق کښی راغلی وی او د پيښو او تورنو کسانو په باب داسی حکم يا امر نه وی صادر شوی چه د )محکوم به( شی‬
‫ارزښت ئی حاصل کړی وی‪.‬‬

‫يو سل اته پنځوسمه ماده‪ -‬د واليت د محکمی رئيس په ھغه امر کښی چه مربوطی محکمی ته ئی د قضيی د احالی باب‬
‫صادروی د تورن د توقيف د جاری پاتی کيدو يا خالصون يا که چيری مخکښی نه وی ګرفتار شوی يا خالص شوی وی د‬
‫ھغه د ګرفتاری او توقيف خبره څرګندوی‪.‬‬

‫که چيری د خالصون په صورت کښی لومړی د تورن نه د کفالی اخستنه نه الزمه وګڼله شی په کفالی پوری مربوط‬
‫حکمونه تطبيقيږی‪.‬‬

‫يو سل نه پنځوسمه ماده‪ -‬په ھغه صورت کښی چه د واليت د محکمی رئيس د جناياتو محکمی ته د قضيی د احالی امر‬
‫صادروی ورسره ورسره د ھغو کسانو فھرست چه د شاھدی اوريدنه ئی الزمه وی د ھر يوه د نامه او ھستوږن ځای سره‬
‫او د ھغو پيښو خبر چه د ھغو په باب د دوی د شاھدۍ اوريدنه په کار ده محکمی ته ليږل کيږی‪.‬‬
‫يو سل شپيتمه ماده‪ -‬څارنوالی د جناياتو محکمی ته د موضوع د احالی د امر د صادريدو راھيسی په دری ورځو کښی‬
‫دننه دننه په موضوع باندی خصوم خبروی‪.‬‬

‫يو سل يوشپيتمه ماده‪ -‬که چری د جنايت يو تورن د ھغه جنايت په قضيه کښی چه د جناياتو محکمی ته ئی د احالی امر‬
‫صادر شوی وی د دفاع وکيل نه وی نيولی د واليت د محکمی رئيس دی په دی پوھوی چه د وکيل نيولو حق لری او که‬
‫چيری د دی کار دپاره د مھلت ورکول الزم شی ده ته مھلت ورکوی‪.‬‬

‫يو سل دوه شپيتمه ماده‪ -‬پاڼی د احالی نه پس سمدستی د جناياتو محکمی ته ليږل کيږی خو چه کله د تورن مدافع وکيل د‬
‫دوسيی د کتنی دپاره د مھلت غوښتنه وکړی د واليت د محکمی رئيس د يوی ټاکلی مودی پوری چه له لسو ورځو نه زياته‬
‫به نه وی ده ته مھلت ورکوی‪ .‬پاڼی په دغه موده کښی د تحريراتو په دفتر کښی ايښودلې کيږی او مدافع ئی ھمدغلته په‬
‫کتنه بوختيږی‪.‬‬

‫يو سل دری شپيتمه ماده‪ -‬د غونډی د انتظام دپاره د واليت محکمی رئيس تول ھغه صالحيتونه لری چه ابتدائيه قاضی ئی‬
‫لری‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫يو سل څلور شپيتمه ماده‪ -‬که چيری په جنايت باندی د قضيی احاله د تورن نه پشی شا شوی وی او دی بيا وروسته پخپله‬
‫حاضر يا ونيول شی په محکمه کښی په دعوی باندی غور د ده په مخکښی کيږی‪.‬‬

‫يو سل پنځه شپيتمه ماده‪ -‬که چيری محکمی ته د قضيی د احالی د امر د صادريدو نه پس د تکميلی تحقيقاتو د اجراء‬
‫ضرورت پيښ شی څارنوال مکلف دی چه ھغه اجرا کړی او نتيجه ئی په محضر کښی درج او محکمی ته ئی وړاندی‬
‫‪AC‬‬
‫کړی‪.‬‬

‫دولسم فصل‬

‫د محکمی په صادرو شويو امرونو اعتراض‬

‫يو سل شپږشپيتمه ماده‪ -‬لوی څارنوال‪ ،‬مجنی عليه او د حق العبد مدعی کولی شی چه د جزائی دعوی د سورولو دپاره د‬
‫علت د نشتوالی په باب د واليت د محکمی د رئيس له خوا د صادر شوی امر خالف ستری محکمی ته خپل اعتراض‬
‫وړاندی کړی‪.‬‬

‫يو سل اووه شپيتمه ماده‪ -‬په پورتنۍ ماده کښی ذکر شوی اعتراض ھغه وخت معتبر ګڼل کيږی چه د اعتراض الندی‬
‫راغلی امر د قانون نه په مخالف اساس يا د قانون په تطبيق او تاويل کښی د اشتباه پيښيدو په اساس باندی والړ وی يا‬
‫پکښی بطالن پيښ شوی وی او يا په اجراءاتو کښی داسی بطالن پيښ شوی وی چه په حکم کښی موءثر وی‪ .‬اعتراض او‬
‫په اعتراض باندی غور د ھغو قاعدو سره سم کيږی چه د اعتراض د موضوع د تنظيم دپاره په ستره محکمه کښی‬
‫تطبيقيږی‪ .‬د څارنوالی او نورو خصومو په باب د اعتراض موده د امر د صادريدو له نيټی څخه شروع کيږی‪.‬‬
‫يو سل اته شپيتمه ماده‪ -‬محکمه د څارنوالی او نورو خصومو د اظھاراتو له اوريدو وروسته خپل حکم صادروی‪ ،‬که‬
‫چيری اعتراض د محکمی په وړاندی ومنل شی نو قضيه يو ځل بيا د واليت د محکمی رئيس ته د ھغه جرم له ټاکلو سره‬
‫چه د يو فعل يا افعالو له کولو جوړ شوی دی په ستنه ليږی‪.‬‬

‫ديارلسم فصل‬

‫د نويو دليلونو د رابرسيره کيدو له کبله د تحقيق جاروتنه‬

‫يو سل نه شپيتمه ماده‪ -‬که چری د جزائې دعوی د سقوط د ميعاد له ختميدو مخکښی نوی دليلونه رابرسيره شی ھغه امر‬
‫چه د دعوی سورولو د نه ضرورت په باب د څارنوالی يا د واليت د محکمی له خوا صادر شوی وی د تحقيق د جاروتنی‬
‫مخه نه نيسی‪ .‬د شاھدانو شاھدی‪ ،‬محضرونه او نوری پاڼی چه مخکښی څارنوالی يا د واليت د محکمی رئيس ته نه وی‬
‫وړاندی شوی خو ممکنه ده چه د ھغو دليلونو د تقوئی موجب شی چه پخوا ناکافی ګڼل شوی وو او يا د داسی وضاحت‬
‫سبب شی چه حقيقت تری څرګند شی د نويو دليلونو له جملی ګڼل کيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫څوارلسم فصل‬

‫تحقيق د قاضی په الس‬

‫يو سل اويايمه ماده‪ -‬که چری لوی څارنوال د جنايت په فقرو کښی د قضيی تحقيق د يو قاضی په الس بھتر وګڼی کولی‬
‫شی چه د دعوی په ھر حالت کښی د واليت د محکمی له رئيس نه وغواړی چه د محکمی يو قاضی د دغه کار دپاره‬
‫‪AC‬‬

‫موظف کاندی‪ .‬څارنوالی د تحقيق کار د قاضی تر ورتګه پوری جاری ساتی‪.‬‬

‫يو سل يو اويايمه ماده‪ -‬د تحقيق قاضی بی د څارنوالی له غوښتنی يا د يو بل داسی مقام له احالی پرته چه په قانون کښی‬
‫ښودل شوی وی د يو ټاکلی جرم په باب د تحقيق د کولو اقدام نه شی کولی‪.‬‬

‫يو سل دوه اويايمه ماده‪ -‬کله چه دعوی د تحقيق قاضی ته وسپارله شوه بيا د تحقيق صالحيت يواځی دی لری او بې له ده‬
‫بل ھيڅوک د قضيی د تحقيق اقدام نه شی کولی‪.‬‬

‫يو سل دری اويايمه ماده‪ -‬د تحقيق قاضی په ھغه قضيه کښی چه تحقيق ئی ده ته سپارل شوی دی د تحقيق له مقرراتو‬
‫سره سم د څارنوالی له الری د دی فصل د احکامو له رعايت سره اقدام کوی‪.‬‬

‫يو سل څلور اويايمه ماده‪ -‬د تحقيق قاضی کولې شې چه د څارنوالی يو غړی يا د قضائې ضبط مامور د خپل صالحيت په‬
‫کرښی کښی دننه د ځينو چارو په اجرا موظف کاندی‪.‬‬

‫يو سل پنځه اويايمه ماده‪ -‬که چری د تحقيق قاضی د ځايونو د حالت د تثبيت يا د تفتيش د اجراء دپاره پخپله تګ الزم‬
‫وګڼی نو د دی موضوع خبر څارنوالی ته ورکوی‪.‬‬
‫يو سل شپږ اويايمه ماده‪ -‬ھغه شاھد چه د شاھدۍ ويلو دپاره د تحقيق قاضی ته له تللو څخه انکار وکړی او ھغه شاھد چه‬
‫د تحقيق د قاضی په وړاندی حاضريږی خو د سوګند کولو نه ډډه کوی يا ھغه شاھد چه ځان معذور ښيې خو په نتيجه کښی‬
‫د ده عذر صحيح نه خيژی د دی قانون د دوه اتيايمی‪ ،‬دری اتيايمی او څلور اتيايمی مادی د حکمونو سره سم په جزا‬
‫محکوميږی‪.‬‬

‫يو سل اووه اويايمه ماده‪ -‬ھغه حکمونه چه د پورتنۍ مادی د حکم سره سم د شاھدانو خالف د تحقيق د قاضی له خوا‬
‫صادريږی د قانون له حکمه سره سم د اعتراض الندی راتالی شی‪.‬‬

‫يو سل اته اويايمه ماده‪ -‬که چری شاھد پخپله خوښه يا له ھغه وروسته چه دوھم وار په حاضريدو مکلف شی د تحقيق د‬
‫قاضی په وړاندی حاضر شی او معقول عذر وښيئی قاضی د څارنوالی د اظھاراتو له اوريدو وروسته دی له نقدی جزا‬
‫معافولی شی او که چری د تحقيق د ختميدو نه مخکښی د شاھدۍ نه ويلو يا سوګند نه کولو نه واوړی د تحقيق قاضی کولی‬
‫شی چه د ده ټوله يا ځينی جزا عفو کاندی‪.‬‬

‫يو سل نه اويايمه ماده‪ -‬د تحقيق قاضی د توقيف د امر له صادرولو نه مخکښی مکلف دی چه د څارنوالی اظھارات‬
‫‪KU‬‬ ‫واوری‪.‬‬

‫څارنوالی په ھره مرحله کښی د تورن د توقيف غوښتنه کولی شی‪.‬‬

‫يو سل اتيايمه ماده‪ -‬د توقيف په باب چه د تحقيق قاضی کوم امر صادروی ھغه تر پنځلسو ورځو پوری چليږی‪ .‬سره د‬
‫دی ھم کولی شی چه د څارنوالی او تورن د اظھاراتو له اوريدنی وروسته يو ځل يا څو واری د توقيف امر اوږد کاندی‬
‫‪AC‬‬
‫خو په دې شرط چه د توقيف ټوله موده له دوو مياشتو وانه وړی‪.‬‬

‫يو سل يو اتيايمه ماده‪ -‬که چری د تحقيق جريان ال پای ته نه وی رسيدلی او قاضی د توقيف اوږدوالی په پورتنۍ ماده‬
‫کښی د ذکر شوی ميعاد نه تر زياتی مودی پورې الزم وبلی نو په کار دې چه د دغه ميعاد له ختميدو نه مخکښی د‬
‫موضوع پاڼی د واليت د محکمی رئيس ته وسپارلی شی چه دی کوم امر الزم ګڼی ھغه د دی قانون د يو سل اوومی مادی‬
‫د حکم سره سم صادر کړی‪.‬‬

‫يو سل دوه اتيايمه ماده‪ -‬څارنوالی کولی شی چه په جناياتو کښی د تحقيق د قاضی له خوا د خالصون د صادر شوی امر‬
‫په باب استيناف وغواړی‪ -‬به دی حالت کښی د دی قانون د يو سل يوويشتمی او يو سل دوه ويشتمی مادی حکمونه‬
‫تطبيقيږی‪.‬‬

‫يو سل دری اتيايمه ماده‪ -‬که چيری د واليت د محکمی د قاضی له خوا د توقيف امر د څارنوالی د استيناف په اثر صادر‬
‫شوی وی له نوی سره د تورن د خالصون امر د واليت د محکمی د رئيس نه پرته بل ھيڅوک نه شی صادرولی‪.‬‬
‫يو سل څلور اتيايمه ماده‪ -‬چه کله تحقيق پای ته ورسيږی نو د تحقيق قاضی پاڼی څارنوالی ته ليږی‪ ،‬څارنوالی مکلفه ده‬
‫چه که غوښتنی لری ھغه د تورن د توقيف په صورت کښی د دری ورځو دننه دننه او د تورن د خالصون په صورت‬
‫کښی د لسو ورځو دننه دننه ليکلی د تحقيق قاضی ته وړاندی کړی‪.‬‬

‫د تحقيق قاضی مکلف دی چه د تحقيق رويداد ټولو خصومو ته ابالغ کړی چه که په دغه باب څه نظريات لری چه ھغه‬
‫څرګند کړی‪.‬‬

‫يو سل پنځمه اتيايمه ماده‪ -‬که چيری د تحقيق قاضی د دی خبری احساس وکړی چه پٻښه د قانون له مخه د جزا وړ نه ده‪،‬‬
‫يا د تورن خالف دليلونه کافی نه دی نو د دعوی سورولو د نه ضرورت امر صادروی او که تورن په بل علت توقيف نه‬
‫وی ھغه خوشه کوی‪ .‬ھغه امر چه په دی باب صادريږی په کار دی چه د موجبه اسبابو ذکر پکښی وی‪.‬‬

‫دا امر مجنی عليه او د حق العبد مدعی ته ابالغيږی‪ .‬که چيری د ھغوی نه کوم يو مړ وی نو امر يی ورثۀ وته د ده په‬
‫ھستوږن ځای کښی رسول کيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫يو سل شپږ اتيايمه ماده‪ -‬که چيری د تحقيق قاضی دا تثبيت کړی چه پيښه جنحه يا قباحت دی نو تورن مربوطی ابتدائيه‬
‫محکمی ته حواله کوی او څارنوالی مکلفه ده چه ډير زر ټولی پاڼی ھغی محکمی ته ورليږی او موضوع خصومو ته د دی‬
‫قانون د يو سل نھمی مادی د ذکر شويو ميعادونو له مخه به خورا نژدی غونډه کښی د ګډون په غرض محکمی ته د‬
‫حاضريدو دپاره ابالغ کړی‪.‬‬

‫يو سل اووه اتيايمه ماده‪ -‬که چيری د تحقيق قاضی دا تثبيت کړی چه پٻښه جنايت دی او د تورن خالف دليلونه کافی دی‬
‫‪AC‬‬
‫دعوی د واليت د محکمی رئيس ته حواله کوی او څارنوالی دغی محکمی ته د پاڼو په سمدستی ليږلو مکلفوی‪.‬‬

‫يو سل اته اتيايمه ماده‪ -‬څارنوالی‪ ،‬مجنی عليه او د حق العبد مدعی کولی شی چه د ھغو امرونو خالف چه د تحقيق د‬
‫قاضی له خوا د دعوی سورولو د نه ضرورت په باب صادريږی اعتراض وکړی خو دا ھله چه دغه امر يو دولتی مامور‬
‫يا مستخدم يا د قضائی ضبط يو مامور ته د نسبت شوی تور په باب د ھغه جرم په اساس چه د وظيفی د اجراء په وخت يا‬
‫د وظيفی د اجراء په علت پيښ شوی وی نه وی صادر شوی‪.‬‬

‫د اعتراض د ميعاد او د ھغه د اجراآتو به باب د دی قانون د يو سل نه ديرشمی مادی حکمونه په ځای کيږی‪.‬‬

‫د څارنوالی په باب د اعتراض ميعاد د اعتراض الندی راغلی امر د صادريدو له نيټی څخه حسابيږی‪.‬‬

‫يو سل نه اتيايمه ماده‪ -‬څارنوالی ھر کله چه وغواړی د تحقيق پاڼی د تحقيق په جريان باندی د ځان خبرولو دپاره کتلی‬
‫خو په دی شرط چه دغه اجراآت د تحقيق په جريان کښی ځنډ رانه ولی‪.‬‬

‫يو سل نوی يمه ماده‪ -‬څارنوالی او نور خصوم کولی شی چه الزم دفوع او طلبات د تحقيق قاضی ته وړاندی کړی‪ -‬د‬
‫تحقيق قاضی د دری ورځو دننه دننه د موجبه اسبابو د بيان سره د موضوع د پريکون اقدام کوی‪.‬‬
 ‫دوھم کتاب‬

‫محکمی‬

‫لومړی باب‬

‫صالحيت‬

‫لومړی فصل‬

‫په جزائی مسئلو کښی د جزائی محکمو صالحيت‬

‫يو سل يو نوی يمه ماده‪ -‬ھر قضيه چه د قانون په مقتضی جنحه يا قباحت ګڼل کيږی حل و فصل ئی د ابتدائيه محکمی په‬
‫صالحيت کښی دی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫يو سل دوه نوی يمه ماده‪ -‬ھره قضيه چه د قانون په مقتضی جنايت ګڼل کٻږی حل و فصل يی د جناياتو د محکمی په‬
‫صالحيت کښی دی‪.‬‬

‫يو سل دری نوی يمه ماده‪ -‬د غور دپاره مختصه محکمه د جرم د پيښيدو د ځای يا د تورن د ھستوږن ځای او يا د تورن د‬
‫نيونی د ځای محکمه ده‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫يو سل څلور نوی يمه ماده‪ -‬د جرم د شروع په حالت کښی ھر ھغه ځای چه پکښی د جرم د ارتکاب د شروع له چارو‬
‫څخه يو چاره پيښه شوی وی د جرم د پيښيدو ځای ګڼل کيږی‪.‬‬

‫د مستمرو جرمونو په باب ھغه ځای چه پکښی د استمرار حالت جاری وی او د اعتيادی او متوالی جرمونو په باب ھغه‬
‫ځای چه پکښی د دغو جرمونو له چارو څخه د يوی چاری ارتکاب کيږی د جرم د پيښيدو ځای ګڼل کيږی‪.‬‬

‫يو سل پنځه نوی يمه ماده‪ -‬که چری د افغانستان نه بھر يو داسی جرم پيښ شی چه د افغانی قانون د احکام د ھغه په باب‬
‫تطبيقيږی او مرتکب په افغانستان کښی يو ټاکلی ھستوږن ځای ونه لری او نه په افغانستان کښی نيول شوی وی که جنايت‬
‫وء نو دعوی يې د کابل د جناياتو د محکمی او که جنحه وه نو دعوی ئې د کابل د ابتدائيه محکمی په وړاندی دائريږی‪.‬‬

‫دوھم فصل‬

‫په ھغو حقوقی مسئلو کښی د جزائی محکمو صالحيت چه د جزائی مسئلو پريکړه ورپوری تړلې وی‪.‬‬

‫يو سل شپږ نوی يمه ماده‪ -‬د جرم نه راوالړې شوې د خساری د جبران په باب حقوقی دعواګانی په ھره اندازه چه وی د‬
‫جزائی محکمو په وړاندی د جزائی دعوو سره يو ځای د غور دپاره دائريدلی شی‪.‬‬
‫يو سل اووه نوی يمه ماده‪ -‬جزائی محکمه د ټولو ھغو قضاياو د پريکون صالحيت لری چه پريکون ئی د جزائی دعوو‬
‫سره تړون لری او د دغی محکمی په وړاندی دائرې شوی وی خو په دی شرط چه د قانون حکمونو صريحا ً مستثنی کړی‬
‫نه وی‪.‬‬

‫يو سل اته نوی يمه ماده‪ -‬که چری د يوی جزائی دعوی په باب د حکم صادرو نه د يوی بلی جزائی دعوی د فيصلی په‬
‫نتيجه پوری موقوفه دوی نو د لمړۍ دعوی غور د دوھمې دعوی تر پايه پوری ځنډيږی‪.‬‬

‫يو سل نه نوی يمه ماده‪ -‬که چيری د يوی جزائی دعوی فيصله د شخصيه احوالو د موضوعاتو له جملې څخه په يوه‬
‫موضوع پورې موقوفه وی جزائی محکمه کولی شی چه جزائی دعوی وځنډوی او تورن‪ ،‬يا د حق العبد مدعی يا د مجنی‬
‫عليه ته د يوی ټاکلی مودې مھلت ورکړی چه موضوع واکمنی مرجع ته وړاندی کړی‪.‬‬

‫د دعوو ځنډونه د ضروری او عاجلو تحقيقاتو او اجراءاتو مخه نه نيسی‪.‬‬

‫دوه سومه ماده‪ -‬که چری ھغه ميعاد چه په پورتنی ماده کښی ذکر شوی دی تير شی او دعوی خپل واکمن مرجع ته نه وی‬
‫‪KU‬‬
‫وړاندی شوی محکمه کولی شی چه د دعوی له ځنډ نه تيره شی او د ھغی د پريکون اقدام وکاندی‪ .‬دغه شان محکمه کولی‬
‫شی چه که الزمه ئی وګڼی دغه ميعاد يو وار بيا اوږد کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه يوه ماده‪ -‬جزائی محکمی د غير جزائی مسئلو په باب د جزائی ادعا سره د ربط په لحاظ د حل و فصل په اقدام‬
‫کښی د ھمدغو مسئلو په خاص قانون کښې د اثبات د الرو چارو پيروی کوی‪.‬‬

‫دريم فصل‬
‫‪AC‬‬

‫د صالحيت جګړه‬

‫دوه سوه دوھمه ماده‪ -‬که چری دعوی د داسی واحد جرم يا ګڼو جرمونو له کبله وړاندی شوی وی چه د تحقيق يا حکم په‬
‫لحاظ د واليت د يوی محکمی په دوه مربوطو مرجعو پورې تعلق لری او دواړو مرجعو د صالحيت لرلو يا نه لرلو په باب‬
‫خپلی نھائی فيصلی صادری کړی وی او د غور صالحيت په ھماغو دوو مرجعو پورې منحصر وی د صالحيت دار‬
‫مرجع د تشخيص دپاره موضوع د جنحو د استيناف د ديوان په وړاندی چه د واليت د محکمی په چوکات کښی واقع دی‬
‫وړاندی کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه دريمه ماده‪ -‬که چری د صالحيت لرلو يا نه لرلو په باب د واليت په دوه محکمو يا د جناياتو په دوه محکمو‬
‫پورې دوه مربوط مرجع نھائی فيصلی صادرې کړی د صالحيت د ټاکلو موضوع ستری محکمی ته وړاندی کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه څلورمه ماده‪ -‬د دعوی د خصومو له جملې څخه ھر يو کولی شی چه د يو درخواست په ضمن کښی خپل سندونه‬
‫او دليلونه بيان او د مربوطی محکمی د ټاکلو غوښتنه وکاندی‪.‬‬
‫دوه سوه پنځمه ماده‪ -‬محکمه په غوښتنه باندی د اطالع حاصلولو نه وروسته امر کوی چه د موضوع دې پاڼی د‬
‫تحريراتو په دفتر کښی د نورو خصومو د خبرتيا دپاره کښيښودلی شی چه په لسو ورځو کښی دننه دننه ھر يو خپل خپل‬
‫نظريات ليکلی وړاندی کړی‪.‬‬

‫کله چه د موضوع پاڼی د تحريراتو په دفتر کښې کښيښودلی شی د دعوی د غور جريان ځنډول کيږی يا دا چه محکمه د‬
‫دی حکم په عکس باندی امر صادر کړی‪.‬‬

‫دوه سوه شپږمه ماده‪ -‬ستره محکمه يا د واليت محکمه په مربوطو پاڼو باندی د اطالع حاصلولو نه پس مربوطه محکمه يا‬
‫ھغه مرجع چه بايد دعوی وړاندی بوځی ټاکی دغه شان محکمه د ھغو نورو محکمو د اجراآتو او حکمونو په باب چه د‬
‫ھغو په صالحيت لرلو ئی حکم کړی دی تصميم نيسی‪.‬‬

‫دوه سوه اوومه ماده‪ -‬که چری د محکمی د ټاکلو غوښتنه ونه منله شی نو غوښتنوال په ھغه صورت کښی چه څارنوالی‬
‫نه وی په يوه داسی نقدی جزا چه مبلغ ئی له پنځه سوه افغانيو نه زيات نه وی محکوميدی شی‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫دوھم باب‬

‫د جنحی او قباحت محکمی‬

‫لومړی فصل‬

‫د دواړو جګړه والو خواو خبرونه‬

‫‪AC‬‬

‫دوه سوه اتمه ماده‪ -‬د جنحو او قباحتونو محکمو ته دعوی د څارنوالی د غړو يا د حق العبد د مدعی په الس محکمی ته د‬
‫تورن د حاضريدلو د مکلفيت سره د دی قانون د نھمی مادی په احکامو برابر سپارلی کيږی‪.‬‬

‫دغه شان د واليت د محکمی د رئيس يا د تحقيق د قاضی د امر په اساس ھم دعوی محکمی ته سپارل کيږي‪.‬‬

‫که چيری تورن پخپله غونډی ته راغی او د څارنوالی له پلو ورته تور متوجه شو او ده محاکمی ته غاړه کښٻښوده دا‬
‫اجراء د حاضريدو د مکلفيت قايمقامه ده‪.‬‬

‫دوه سوه نھمه ماده‪ -‬محکمی ته په حاضريدلو باندی د دواړو جګړه والو خواو مکلفيت د قباحتونو په باب له غونډی نه يوه‬
‫ورځ او د جنحو په باب له غونډی نه دری ورځی مخکښی کيږی‪.‬‬

‫په دی ميعاد کښی ھغه وخت چه د الری د مزله د وھلو دپاره په کار دی داخل نه دی‪ .‬دا مکلفيت د څارنوالی او حق العبد‬
‫د مدعی له جملې څخه د ھر يوه د غوښتنی له مخه کيدی شی‪.‬‬
‫د مشھود جرم په حالت کښی محکمی ته د تورن د حاضريدلو مکلفيت بې له مھلته ھم جواز لری‪ .‬خو کله چه تورن‬
‫محکمی ته حاضر شی او د خپلی دفاع د تيارۍ دپاره مھلت وغواړی د محکمی له خوا ورته د پورتنۍ مادی مطابق مھلت‬
‫ورکول کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه لسمه ماده‪ -‬تورن ته نسبت شوی تور او ھغه مواد چه د جزا په ټاکلو تصريح کوی په احضارپاڼه کښی درجيږی‬
‫او پخپله تورن يا د ھغه ھستوږن ځای ته د قانون په حکمونو برابر ابالغيږی‪.‬‬

‫که چری د تورن د ھستوږن ځای د لټون کوشش تش الړ شی احضارپاڼه ھغه اداری مرجع ته چه په افغانستان کښی د‬
‫تورن وروستی ھستوږن ځای ورپوری تړون لری سپارله کيږی‪ .‬او د جرم د پيښيدو ځای د تورن تر ټولو وروستی‬
‫ھستوږن ځای ګڼل کيږی په دی شرط چه خالف ئی ثابت نه شی‪.‬‬

‫دوه سوه يولسمه ماده‪ -‬د بنديانو ابالغ د محبس آمر يا ئی قايمقام او د ھغو ضابطانو او افرادو ابالغ چه په اردو کښی په‬
‫خدمت بوخت وی او د ژندارم د افرادو او ضابطانو ابالغ د ژاندارم او اردو مربوطو ادارو ته کيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫دوه سوه دولسمه ماده‪ -‬خصوم حق لری چه محکمی ته په حاضريدو باندی د مکلفيت سره سمدستی د دعوی په پاڼو باندی‬

‫دوھم فصل‬
‫ځانونه خبر کاندی‪.‬‬

‫د دواړو جګړه والو خواو حضور‬

‫‪AC‬‬

‫دوه سوه ديارلسمه ماده‪ -‬د ھغی جنحی تورن چه جزا ئی حبس وی مکلف دی چه پخپله محکمی ته حاضر شی‪ .‬د نورو‬
‫جنحو او د قباحتونو په باب تورن کولی شی چه د دفاع دپاره خپل وکيل پخپله نمايندګی راوليږی خو محکمه په ھر حالت‬
‫کښی دا کولی شی چه پخپله تورن ته د حاضريدو امر وکاندی‪.‬‬

‫سره د دی ھم د تورن وکيل يا ئی قريب يا ئی يو خپلوان کولی شی چه محکمی ته حاضر شی او د تورن د نه راتلو عذر‬
‫بيان کړی‪ -‬که چيری د ده عذر د محکمی له خوا ومنل شی نو محکمی ته د تورن د حاضريدو دپاره يو ميعاد ټاکلی او‬
‫څارنوالی مکلفه ده چه د دغه ميعاد اطالع تورن ته ورسوی‪.‬‬

‫دوه سوه څوارلسمه ماده‪ -‬ھر کله چه خصم د قانون مطابق په حاضريدلو باندی د مکلفيت نه پس په ټاکلی ورځ محکمی‬
‫ته حاضر نه شی او خپل وکيل ھم په ھغو مواردو کښی چه اعتبار لری راونه ليږی نو که چيری احضارپاڼه پخپله ده ته‬
‫سپارل شوی وی او داسی عذر ئی ھم نه وی وړاندی کړی چه د ده د نه حاضريدو باک لری کوی محکمه د دعوی د‬
‫پريکون اقدام کوی او دا محاکمه قانونا ً د حضوری محاکمی په حکم کښی ګڼل کيږی‪.‬‬
‫که چری احضارپاڼه پخپله تورن ته نه وی سپارل شوی محکمه ابالغ تکراروی او ده ته خبرداری )اخطار( ورکوی چه که‬
‫ھغی راتلونکی غونډی ته حاضر نه شی چه په موضوع باندی د غور دپاره کيږی نو محکمه به د موضوع د پريکون اقدام‬
‫وکړی‪ ،‬دغه وخت محاکمه قانونا ً د حضوری محاکمی په حکم کښی ګڼل کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه پنځلسمه ماده‪ -‬که چری تورن ته پخپله د احضارپاڼی د رسيدو او د محکمی د خبرداری ورکولو سره سره دی‬
‫حاضر نه شی محکمه مکلفه ده چه په دعوی باندی د غور کولو په باب خپلو اجراآتو ته په داسی شان دوام ورکړی چه‬
‫ګنی تورن حاضر دی‪.‬‬

‫دوه سوه شپاړسمه ماده‪ -‬محکمه ھر وخت چه وغواړی کولی شی چه د تورن د توقيف او ھغی غونډی ته ئی د حاضرولو‬
‫امر صادر کړی چه د ځنډ نه پس په دعوی باندی د غور دپاره ټاکل شوی ده‪.‬‬

‫دوه سوه اوولسمه ماده‪ -‬که چيری تورن په دعوی باندی له غوره پس او د غونډی له پای ته رسيدلو نه مخکښی حاضر‬
‫شی نو په دعوی باندی غور د ده په مخکښی بيرته جارويستل کيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬ ‫دريم فصل‬

‫په دعوی باندی غور او د محاکمی په غونډه کښی د اجراآتو الری چارې‪.‬‬

‫دوه سوه اتلسمه ماده‪ -‬د محاکمی غونډه بايد ښکاره وی‪ ،‬سره د دی ھم محکمه کولی شی چه د عمومی نظام يا د عمومی‬
‫ادابو د ساتنی نه د راپورته شويو مالحظاتو له مخه امر وکاندی چه ټوله دعوی يا د دعوی يوه برخه دی په پټو غونډو‬
‫‪AC‬‬
‫کښی د غور الندی ونيوله شی‪ .‬دغه شان محکمه کولی شی چه د خلکو يوه ټاکلی ډله په غونډه کښی د ګډون کولو نه منع‬
‫کړی‪.‬‬

‫دوه سوه نولسمه ماده‪ -‬د څارنوالی يو غړی بايد چه د جزائی محکمو په غونډو کښی ګډون ولری او محکمی مکلفی دی‬
‫چه د ده اظھارات واوری او په غوښتنو ئی غور وکړی‪.‬‬

‫دوه سوه شلمه ماده‪ -‬تورن د څارنی الندی غونډی ته حاضريږی‪.‬‬

‫په دعوی باندی د غور په وخت کښی د څارن ډډی ته کول جواز نه لری مګر ھله جواز لری چه د غونډی انتظام داسی‬
‫تس نس کړی چه ډډی ته کول يی الزم وګڼل شی‪.‬‬

‫په دغسی حالت کښې څو پوری چه غونډی ته د ده د حاضريدو په باب الر اواره نشی د محاکمی اجراآت جاری ساتل‬
‫کيږی‪ .‬محکمه مکلفه ده چه د تورن پشی شا ئی کوم اجراآت کړی وی په ھغو باندی دی خبر کړی‪.‬‬

‫دوه سوه يويشتمه ماده‪ -‬په غونډه کښی غور په لوړ آواز د خصومو او شاھدانو په نومونو اخستلو شروع کيږی‪.‬‬
‫د تورن نه د ده د نامه‪ ،‬لقب‪ ،‬عمر‪ ،‬کسب‪ ،‬د زيږيدو د ځای او ھستوږن ځای پوښتنه کيږی او ھغه تور چه د دعوی د‬
‫احالی په امر يا احضارپاڼه کښی په ده پورې تړل شوی دی لوستل کيږی‪ .‬ورپسی څارنوالی او د حق العبد مدعی کومی‬
‫غوښتنی چه لری ئی وړاندی کوی او بيا د تورن نه پوښتنه کيږی چه د کوم فعل د ارتکاب نسبت چه ده ته شوی دی د ھغه‬
‫په کولو اعتراف لری که نه؟‬

‫که چيری تورن د فعل په ارتکاب باندی اعتراف وکړی محکمه کولی شی چه دغه اعتراف کافی وګڼی او بې د شاھدانو د‬
‫شاھدۍ له اوريدلو خپله فيصله صادره کاندی‪ ،‬که چيری تورن معترف نه وی نو د اثبات د شاھدانو د شاھدۍ د اوريدلو‬
‫اقدام کوی‪.‬‬

‫د شاھدانو نه لومړی څارنوالی‪ ،‬وروستی مجنی عليه ورپسی د حق العبد مدعی بيا تورن او له ھغه وروسته د حق العبد‬
‫مسئول پوښتنه کوی‪.‬‬

‫څارنوالی او مجنی عليه او د حق العبد مدعی په دوھم وار ھم د شاھدانو نه د ھغو پيښو د توضيح دپاره چه د ھغو په باب‬
‫ئی په خپلو شاھديو کښی جوابونه ويلی وی پوښتنه کولی شی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫دوه سوه دوه ويشتمه ماده‪ -‬د اثبات د شاھدانو د شاھدۍ له اوريدنی وروسته د نفی د شاھدانو شاھدی اوريدله کيږی‪ ،‬تورن‬
‫د حق العبد مسئول‪ ،‬څارنوالی او مجنی عليه په ترتيب سره او تر ټولو وروسته د حق العبد مدعی د نفی له شاھدانو پوښتنه‬
‫کوی‪ .‬تورن او د حق العبد مسئول کولی شی چه په دوھم وار ھم د شاھدانو نه د ھغو پيښو د توضيح دپاره چه د ھغو په‬
‫باب ئی په خپلو شاھديو کښی جوابونه ويلی وی پوښتنه کولی شی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫د خصومو له جملی څخه ھر يو کولی شی چه د ھغو پيښو د توضيح يا تحقيق دپاره چه شاھدانو د ھغو په باب شاھدی ويلی‬
‫وی د شاھدانو د شاھدۍ د بيا اوريدو او يا د دغه مطلب دپاره د نورو شاھدانو د شاھدۍ اوريدلو غوښتنه وکړی‪.‬‬

‫دوه سوه درويشتمه ماده‪ -‬دعوی په ھر حالت کښی چه وی محکمه کولی شی ھره پوښتنه چه وغواړی د حقيقت د‬
‫څرګندتيا دپاره د شاھدانو نه وکړی يا خصومو ته د شاھدانو د پوښتنی کولو اجازه وکاندی‪.‬‬

‫محکمه مکلفه ده چه شاھدانو ته د داسی پوښتنو د مخامخ کيدو مخه ونيسی چه يا په موضوع پوری ربط نه لری او يا ئی‬
‫مخامخ کيدل جائز نه وی‪.‬‬

‫دغه شان محکمه مکلفه ده چه ھر قسم داسی صريحه خبره يا اشاره او يا تلميح منع کړی چه د شاھد د ويرولو يا د افکارو‬
‫د ګډوډۍ سبب کيږی‪ .‬محکمه کولی شی چه د شاھدانو د شاھدۍ د اوريدلو غوښتنه د ھغو پيښو په باب چه د محکمی په‬
‫وړاندی په کافی اندازه روښانه شوی وی ترديد کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه څليرويشتمه ماده‪ -‬د تورن نه په زور جواب غوښتل جواز نه لری‪.‬‬
‫که چيری په دعوی باندی د غور کولو په وخت کښی داسی پيښی رابرسيره شی چه د ھغو په باب د تورن له پلوه د‬
‫توضيحاتو وړاندی کونه الزمه وګڼله شی قاضی د ده پام ورته اړووی او اجازه ورکوی چه الزم توضيحات وړاندی کړی‪.‬‬

‫که چيری تورن پوښتنو ته د جواب ورکولو نه ځان وژغوری يا په غونډه کښی د ده اظھارات د ھغو اظھاراتو سره چه د‬
‫تور د دليلونو د ټولونی يا د تحقيق په وخت کښی ئی کړی دی مغايرت ولری محکمه کولی شی چه د تورن د لومړنو‬
‫اظھاراتو د لوستلو امر وکاندی‪.‬‬

‫دوه سوه پنځويشتمه ماده‪ -‬د څارنوالی غړی‪ ،‬تورن او د دعوی نور خصوم کولی شی چه د اثبات او نفی د شاھدانو د‬
‫شاھدۍ اوريدلو نه پس په خبرو پيل وکړی‪ .‬په ھر حال تورن ته په آخر کښې يو ځل بيا د خبرو کولو موقع ورکوله کيږی‪.‬‬

‫که چيری تورن يا د ھغه مدافع وکيل د غور په وخت د خپلو خبرو په دوران کښی د دعوی د موضوع نه ووځی‪ ،‬يا يو‬
‫مطلب بيا ووائی محکمه کولی شی چه د موضوع نه د وتلو يا د مطلب د تکرارولو مخه ونيسی‪.‬‬

‫د دغو پورتنو اجراآتو د پای ته رسيدلو نه پس په دعوی باندی د غور کولو مرحله سرته رسيږی او محکمه د غور او‬
‫‪KU‬‬ ‫مذاکری نه پس خپل حکم صادروی‪.‬‬

‫دوه سوه شپږ ويشتمه ماده‪ -‬د محاکمی د غونډی جريان بايد وليکل شی او زيات نه زيات يوه ورځ پس بايد د ھغه په ھر‬
‫مخ باندی د محکمی د رئيس او محرر امضاء واخستله شی‪ .‬په دی رويداد کښی د غونډی تاريخ‪ ،‬د غونډی پټوالی او‬
‫ښکاره والی‪ ،‬د قاضيانو‪ ،‬محرر او د څارنوالی د ھغه غړی نومونه چه په غونډه کښی ئی ګډون الره‪ ،‬د خصومو او مدافعو‬
‫وکيالنو نومونه‪ ،‬د شاھدانو شاھدی او د خصومو اظھارات اخستل کيږی او په رويداد کښی ھغو پاڼو ته چه په غونډه کښی‬
‫‪AC‬‬
‫لوستل شوی وی‪ .‬او ټولو ھغو اجراآتو ته چه په غونډه کښی شوی دی ھم اشاره کيږی‪.‬‬

‫دغه شان په دی رويداد کښی ھغه غوښتنی چه په دعوی باندی د غور کولو په وخت کښی وړاندی شوی او ھغه قرارونه‬
‫چه په فرعی مسئلو کښی اتخاذ شوی او د ھغو حکمونو نص چه صادر شوی او د غونډی نور جريانات قيديږی‪.‬‬

‫څلورم فصل‬

‫شاھدان او نور دليلونه‬

‫دوه سوه اووه ويشتمه ماده‪ -‬شاھدان د خصومو له جملی څخه د يوه د غوښتنی له مخه د يو خبروال په الس د غونډی د‬
‫کيدو نه کم نه کم څليرويشت ساعته مخکښی د الری د مزله وھلو دپاره د الزم وخت د زياتولو سره محکمی ته په‬
‫حاضريدو مکلف کيږی‪ .‬د مشھود جرم په حالت کښی په حاضريدو باندی د شاھدانو مکلفيت ھر وخت او حتی د قضائی‬
‫ضبط د يو نفر مامور يا د امنيی د يو فرد د خولی په خبر جواز لری‪.‬‬

‫شاھد کولی شی چه د خصم د غوښتنی په اثر بی د پخوانی اعالن نه غونډی ته حاضر شی‪.‬‬
‫محکمه کولی شی چه په دعوی باندی د غور په وخت د ضرورت له مخی ھر څوک ئی چه خوښ وی راوغواړی او د‬
‫ھغه اظھارات واوری‪ ،‬ھمدغه شان محکمه کولی شی چه د دغه شخص د جلب او احضار امر صادر کاندې محکمه دا ھم‬
‫کولی شی چه دی بلی غونډی ته په حاضريدو مکلف کاندی‪.‬‬

‫محکمه کولی شی چه د دعوی د حقيقت د څرګندتيا دپاره د ھر چا شاھدی چه پخپله خوښه د شاھدۍ ورکولو دپاره تيار وی‬
‫واوری‪.‬‬

‫دوه سوه اته ويشتمه ماده‪ -‬د شاھدانو په نامه په لوړ آواز غږ کيږی او ))د بلی(( ويلو نه وروسته خپل مخصوص اطاق‬
‫ته ننوځی او د محکمی په وړاندی د شاھدۍ ويلو دپاره وار په وار د دغه اطاق نه راوځی‪ .‬ھر شاھد چه د شاھدۍ ويل نه‬
‫وزګاريږی د غونډی په غولی کښې په دعوی باندی د غور تر پای ته رسيدو پوری انتظار کوی يا دا چه محکمه ورته د‬
‫غونډی د غولی نه د وتلو اجازه ورکاندی‪.‬‬

‫که ضرورت پيښ شی نو د يو شاھد د شاھدۍ د اوريدلو په وخت کښی د بل شاھد ډډی ته کول يا ځينی شاھدان د ځينو‬
‫نورو سره مخ کول جواز لری‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫دوه سوه نه ويشتمه ماده‪ -‬که چيری يو شاھد په حاضريدو باندی د مکلفيت نه پس محکمی ته له حاضريدو نه ډډه وکاندی‬
‫د څارنوالی ا ظھاراتو د اوريدو نه پس په يوه داسی نقدی جزا چه مبلغ ئی په قباحتونو کښی له سلو افغانيو او په جنحو‬
‫کښی له زرو افغانيو زيات نه وی محکوميدی شی‪.‬‬

‫که چيری محکمه د ده د شاھدۍ اوريدنه الزمه وګڼی کولی شی چه دی په دوھم وار محکمی ته په حاضريدو مکلف کړی‬
‫‪AC‬‬
‫او په دعوی باندی غور تر بلې غونډی وځنډوی‪ .‬دغه شان محکمه کولی شی چه د شاھد د ګرفتارۍ او حاضرولو امر‬
‫صادر کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه ديرشمه ماده‪ -‬که چيری شاھد په خپله خوښه يا په دوھم وار په حاضريدو باندی د مکلف کيدو نه پس حاضر شی‬
‫او د منلو اليق عذر وړاندی کړی محکمه کولی شی چه د څارنوالی د اظھاراتو د اوريدو نه پس دی د نقدی جزا د ورکولو‬
‫نه معاف کړی‪.‬‬

‫که چيری شاھد په دوھم وار په حاضريدو باندی د مکلف کيدو سره ھم حاضر نه شی د ھغه مبلغ په ورکولو باندی چه‬
‫مقدار ئی په پورتنۍ ماده کښی د ذکر شوی جزا د زيات نه زيات حد د دوه چنده څخه زيات نه وی جواز لری‪ .‬او محکمه‬
‫کولی شی چه د ده د ګرفتاری او حاضرۍ امر ھمدغی غونډی يا بلی ھغی غونډی ته صادر کړی چه په دعوی باندی غور‬
‫د ھغی تر کيدو پوری ځنډوی‪.‬‬

‫دوه سو يو ديرشمه ماده‪ -‬که چری شاھد د دعوی په باب د حکم تر صادريدو پورې محکمی ته حاضر نه شی دی کولی‬
‫شی چه د نقدی جزا ورکولو په حکم باندی په معمولو الرو چارو او په ھغو حاالتو کښی چه قانونا ً جواز لری اعتراض‬
‫وکړی‪.‬‬
‫دوه سوه دوه ديرشمه ماده‪ -‬که چری شاھد د خپلی حاضری د امکان نه لرلو په باب د منلو وړ عذر وړاندی کړی محکمه‬
‫کولی شی چه په موضوع باندی د څارنوالی او نورو خصومو د خبرولو نه پس د ده شاھدی د ده په ھستوږن ځای کښی‬
‫واوری او به دی حالت کښی ھم خصوم کولی شی چه پخپله يا د ھغوی مدافع وکيالن يا دواړه حاضر شی او د شاھد نه‬
‫الزمی پوښتنی وکړی‪.‬‬

‫دوه سوه دری ديرشمه ماده‪ -‬که چری محکمه د شاھد د شاھدۍ دپاره انتقال وکړی او د شاھد د عذر عدم صحت څرګند‬
‫شی محکمه د څارنوالی د اظھاراتو له اوريدو نه پس کولی شی چه دی د يوی داسی مودی په حبس چه ميعاد ئې له دری‬
‫مياشتو زيات نه وی او په يوه داسی نقدی جزا چه مبلغ يې له شپږو زرو افغانيو زيات نه وی محکوم کړی‪.‬‬

‫دوه سوه څلور ديرشمه ماده‪ -‬ھغه شاھدان چه د خپل عمر څوارلسمه کال ئې پوره کړی وی مکلف دی چه د شاھدۍ ويلو‬
‫نه مخکښی په خدای سوګند وکړی چه شاھدی به په حقه وائی او د حق نه پرته به څه وائې‪ .‬که چری شاھد د )اشھد( په‬
‫لفظ شاھدی ويله او پوھيده چه په دی تعبير کښی پخپله سوګند پروت دی نو په پورتنی عبارت د سوګند کولو ضرورت‬
‫نشته‪ .‬د ھغو شاھدانو شاھدی اوريدل چه ال د عمر څلوارلسم کال ئې نه وی پوره کړی بې له سوګنده د معلوماتو حاصلولو‬
‫‪KU‬‬ ‫دپاره جواز لری‪.‬‬

‫دوه سوه پنځه ديرشمه ماده‪ -‬که چری شاھد د سوګند کولو نه ډډه وکړی او يا د پوښتنو د جواب ويلو نه داسی ځان‬
‫وژغوری چه په قانون کښی جواز نه لری د قباحتونو په باب د حبس په يو داسی موده چه ميعاد ئې له يوی ھفتی او يا په‬
‫داسی نقدی جزا چه مبلغ ئی له سلو افغانيو زيات نه وی او د جنحو په باب د حبس په يوه داسی موده چه ميعاد ئې له دری‬
‫مياشتو او يا په داسی نقدی جزا چه مبلغ ئې له شپږو زرو افغانيو زيات نه وی محکوميږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫که چری شاھد په دعوی باندی د غور له ختميدو نه مخکښی د ځان ژغورنی نه واوړی د ټولی يا ځينی محکوم بھا جزا نه‬
‫معاف کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه شپږ ديرشمه ماده‪ -‬د شاھدانو رد د قاضيانو د رد د دليلونو د مبحث په اساس جواز نه لری‪.‬‬

‫دوه سوه اووه ديرشمه ماده‪ -‬ميړه او ښځه که څه ھم د دوی د ازدواج رابطه شليدلی وی په ټولو حاالتو کښی کولی شی‬
‫چه د يو بل خالف د شاھدۍ ويلو نه ځان وژغوری‪.‬‬

‫د تورن اصول او فروع او اقارب او تر دوھمی درجی پورې خپلوان کولی شی چه د تورن خالف له شاھدۍ ويلو نه ځان‬
‫وژغوری خو په دی شرط چه په تورن پوری تړل شوی جرم د شاھد‪ ،‬يا يو قريب يا د ده د نژدی خپلوان په خالف نه وی‬
‫او يا د دوی له جملې څخه يو د دغه جرم د جزائې اطالع مخبر نه وی او يا دا چه په قضيه کښی له سره نور ھيڅ مثبت‬
‫دليلونه موجود نه وی‪.‬‬

‫دوه سوه اته ديرشمه ماده‪ -‬په جزائې محکمو کښې د شاھدۍ نه د شاھد د ځان ژغورنی او د شاھدۍ ويلو نه د ھغه د‬
‫معافولو په باب د حقوقی اجراءآتو قاعدی چليږی‪.‬‬
‫دوه سوه نه ديرشمه ماده‪ -‬که چری د حق العبد مدعی د خپلی دعوی د کرښی نه بھر د شاھد په حيث يو مطلب د محکمی‬
‫غوږ ته رساوه د ده خبری اوريدلی کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه څلويښتمه ماده‪ -‬محکمه کولی شی چه د ھغی شاھدۍ د لوستلو امر وکړی چه په لومړنی تحقيق‪ ،‬يا د تور د‬
‫دليونو د راټولونی په وخت يا د اھل خبره په وړاندی ويلی شوی وی خو په دی شرط چه پخپله د شاھد د خولې نه د‬
‫شاھدۍ اوريدنه د کوم سبب له مخه مشکله وی او يا تورن او د ھغه مدافع وکيل د ده د شاھدۍ په لوستلو سال شی‪.‬‬

‫دوه سوه يو څلويښتمه ماده‪ -‬که چری شاھد د خپلی شاھدۍ د پٻښو له جملې څخه د يوی د رايادولو په باب خپل عجز‬
‫وښئی نو د تور د دليلونو د ټولونی په وخت کښې د ده د ورکړی شاھدۍ يا وينا ھمھغه خاصه برخه لوستل جواز لری‪.‬‬

‫که چری د پخوانۍ شاھدۍ يا وينا سره د محکمی د غونډې په وړاندی د شاھد د شاھدۍ تناقض څرګند شی د دی مادې د‬
‫پورتنۍ فقرې درج شوی اجراآت کيدی شی‪.‬‬

‫دوه سوه دوه څلويښتمه ماده‪ -‬که محکمه مناسب وګڼی کولی شی چه په دعوی باندی د غور کولو په دوران کښی د ھر‬
‫‪KU‬‬ ‫داسی دليل د وړاندی کولو امر وکړی چه د حقيقت د څرکندتيا دپاره ئې الزم وبولی‪.‬‬

‫دوه سوه دری څلويښتمه ماده‪ -‬محکمه پخپله خوښه او يا د خصومو په غوښتنه کولی شی چه په يوه دعوی کښی يو څو‬
‫تنه اھل خبره وټاکلی‪.‬‬

‫دوه سوه څلور څلويښتمه ماده‪ -‬محکمه پخپله خوښه او يا دخصومو په غوښتنه کولی شی چه اھل خبره محکمی ته د ھغو‬
‫نظرياتو په توضيح وړاندې کولو موظف کاندی چه مخکښی ئې د لومړنی تحقيق په وخت کښی يا محکمي ته څرګند کړی‬
‫‪AC‬‬

‫دی‪.‬‬

‫دوه سوه پنځه څلويښتمه ماده‪ -‬که چری له دليلونو څخه د يوه تحقيق د محکمی په وړاندی مشکل شی محکمه کولی شی‬
‫چه خپل يو غړی د ھغه په تحقيق موظف کاندی‪.‬‬

‫پنځم فصل‬

‫د حق العبد ادعاء‬

‫دوه سوه شپږ څلويښتمه ماده‪ -‬چاته چه د يو جرم نه ضرر واوړی کولی شی چه د ھغی محکمی په وړاندی چه په قضيه‬
‫باندی غور کوی په ھره مرحله کښی چه وغواړی او له ھغه مخکښی چه د دی قانون د دوه سوه پنځويشتمی مادی د‬
‫احکامو مطابق په دعوی باندی غور ختم شی د حق العبد دعوی وړاندې کړی‪ ،‬خو که چيری جزائی قضيه له ابتدائی‬
‫محکمی نه تيره شی او دی خپله حق العبدی دعوی سوره نه کاندی په استينافی محکمه کښی خپله حق العبدی دعوی نه شی‬
‫سورولی‪.‬‬
‫د حق العبد ادعاء تورن ته د خبروال په ذريعه د ابالغ يا په ھغه غونډه کښی چه دعوی پکښی د غور الندی وی او تورن‬
‫پکښی حاضر وی د غوښتنی په اساس کيږی‪ .‬که چيری تورن حاضر نه وی د دعوی جريان ځنډيږی او مدعی په دی‬
‫مکلفيږی چه خپلې غوښتنی تورن ته ابالغ کړی‪ .‬که چيری د تحقيق په دوران کښی پخوا مدعی په دی صفت پيژندل شوی‬
‫وی نو محکمی ته د جزائی دعوی د احالی په امر کښی حق العبدی برخه ھم داخله ګڼل کيږی‪ .‬که چيری په قضيه کښی د‬
‫حق العبد د مدعی داخليدل د جزائی دعوی د جريان د ځنډ سبب شی محکمه کولی چه په دعوی باندی غور بې له حق‬
‫العبدی برخې نه جاری وساتی او د حق العبد مدعی ته اجازه ورکړی چه خپله دعوی د جزائی حکم له صادريدو نه پس په‬
‫حقوقی محکمه کښی سوره کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه اووه څلويښتمه ماده‪ -‬که چری ھغه څوک چه د جرم نه ورته ضرر اوښتی دی د دعوی سورولو د اھليت فاقد‬
‫وی او قانونی ممثل ئی ھم نه وی ھغه محکمه چه جزائی دعوی د ھغی د غور الندی ده د څارنوالی د غوښتنی له مخه‬
‫کولی شی چه د ده دپاره قيم ونيسی چه د ده له خوا د حق العبدی دعوی سوره کاندی‪.‬‬

‫دغسی څوک ھيڅکله ھم د محاکمی د لګښتونو په ورکولو نه مکلفيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫دوه سوه اته څلويښتمه ماده‪ -‬د حق العبد دعوی په تورن باندی که بالغ وی او د ده په قانونی ممثل باندی که د قانونی‬
‫صالحيت فاقد وی سورول کيږی‪.‬‬

‫که چيری تورن قانون ممثل ونه لری محکمه مکلفه ده چه د پورتنۍ مادی په احکامو برابر د ده دپاره قيم ونيسی‪.‬‬

‫دغه شان د حق العبد دعوی د حق العبد د مسئولينو خالف ھم چه د تورن د افعالو نه راپورته شوی مادی ضررونه قانونا ً‬
‫‪AC‬‬
‫ھغوی ته متوجه وی سورول کيدی شی‪.‬‬

‫څارنوالی کولی شی چه د حق العبد د مدعی د نشتوالی په صورت کښی د حق العبد مسئولين په دعوی کښی داخل کاندی‬
‫چه د محاکمی په لګښتونو باندی د دوی د محکومولو دپاره الر اواره شی‪ .‬د دی مادی د حکم تطبيق په ھيڅ صورت د‬
‫جزائی محکمو په وړاندی د ضمان د دعوی سورولو او دغه شان په دعوی کښی د ھغو نه غير چه د حق العبد دعوی پری‬
‫سوره شوی وی او د حق العبد د مسئولينو نه غير د نورو خلکو د داخلولو اجازه نه ورکوی‪.‬‬

‫دوه سوه نه څلويښتمه ماده‪ -‬د حق العبد مسئول کولی شی چه پخپله خوښه په جزائی دعوی کښی ھری مرحلی ته چه‬
‫رسيدلی وی د دی قانون د دوه سوه پنځويشتمی مادی د حکم مطابق په دعوی باندی د غور د سرته رسيدلو نه مخکښی‬
‫داخل شی خو څارنوالی او د حق العبد مدعی کولی شی چه په دعوی کښی د ده د داخليدو له قبولۍ سره مخالفت وکړی‪.‬‬

‫دوه سوه پنځوسمه ماده‪ -‬د حق العبد مدعی د محکمی د محصول په ورکړه مکلف دی او دغه شان په دی ھم مکلف دی‬
‫چه کومی پيښی د څارنوالی‪ ،‬يا د تحقيق د قاضی يا د محکمی له پلوه د اھل خبره او شاھدانو د حق الزحمی او لګښت دپاره‬
‫ټاکل کيږی په پيشکی ډول امانت کيږدی‪.‬‬
‫دوه سوه يو پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری د حق العبد ادعا د قانون له مخی د منلو وړ نه وی تورن‪ ،‬د حق العبد مسئول‪ ،‬او‬
‫څارنوالی ھر يو دا کولی شی چه په غونډه کښی د حق العبد د مدعی له قبليدو سره مخالفت وکړی‪.‬‬

‫دوه سوه دوه پنځوسمه ماده‪ -‬ھغه قرار چه د حق العبد د نه قبليدو په باب د څارنوالی يا د تحقيق د قاضی له پلوه‬
‫صادريږی د جزائی محکمی په وړاندی د حق العبد د ادعا او په حقوقی محکمه کښی د ده له خوا د حق العبد د دعوی د‬
‫سوريدو مخه نه نيسی‪.‬‬

‫د حق العبد د ادعا د قبليدو په باب د محکمی قرار د ھغو اجرآتو د بطالن سبب کيږی نه چه په جزائی دعوی کښی د ده له‬
‫ګډون نه مخکښی شوی دی‪ .‬د حق العبد د مدعی د قبليدو په باب د څارنوالی يا د تحقيق د قاضی قرار ھغه محکمه نه‬
‫مقيدوی چه په جزائی دعوی غور کوی‪.‬‬

‫دوه سوه دری پنځوسمه ماده‪ -‬د حق العبد دعوی د ھغه ميعاد په تيريدو ساقطيږی چه د معامالتو په احکامو کښی د‬
‫حقوقی دعوی د سقوط په باب د )وخت د تيريدو( د اساس په حيث قبول شوی دی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫که چری جزائی دعوی له سوريدو نه پس د مختصو سببونو له جملې څخه د يوه له کبله ساقطه شی د حق العبد ھغه دعوی‬
‫چه له دغی دعوی سره سوره شوی ده نه ساقطيږی‪.‬‬

‫دوه سوه څلور پنځوسمه ماده‪ -‬د حق العبد مدعی کولی شی چه دعوی په ھره مرحله کښی پريږدی‪ ،‬د حق العبد مدعی‬
‫مکلف دی چه د دعوی له پريښودو نه مخکښی لګښتونه ورکړی د عوض غوښتنی په باب د تورن حق که چری قانونی‬
‫اساس ولری محفوظ پاتی کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫په دی صورت د دعوی پريښودنه په جزائی دعوی باندی ھيڅ اثر نه پريباسی‪.‬‬

‫دوه سوه پنځه پنځوسمه ماده‪ -‬که چری پخپله مدعی ته د حاضريدو مکلفيت ابالغ شی او سره د دی ھم محکمی ته حاضر‬
‫نه شی يا خپل وکيل ورته راونه ليږی او خپلی غوښتنی غونډی ته وړاندی نه کړی په دی صفت د ده نه حاضريدل د‬
‫دعوی پريښودنه ګڼل کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه شپږ پنځوسمه ماده‪ -‬که چری د حق العبد مدعی په جزائې محکمو کښی دعوی پريږدی کولی شی چه خپله‬
‫دعوی په حقوقی محکمو کښی سوره کاندی خو په دی ضرط چه د کوم حق د حاصلولو دپاره ئې دعوی سوره کړی ده چه‬
‫د ھغه په پريښودو ئې تصريح نه وی کړی‪.‬‬

‫دوه سوه اووه پنځوسمه ماده‪ -‬د حق العبد د مدعی له خوا د دعوی پريښودنه د دعوی نه د حق العبد د مسئول د ډډی ته‬
‫کيدلو سبب کيږی خو په دی شرط چه د حق العبد مسئول په دعوی کښی د حق العبد د مدعی په غوښتنه داخل شوی وی‪.‬‬
‫دوه سوه اته پنځوسمه ماده‪ -‬که چری د جرم له کبله زيانمن شوی شخص په حقوقی محکمه کښی د عوض غوښتنی‬
‫دعوی وکړی او بيا د جزائې محکمی په وړاندی دعوی سوره شی نو که دی په حقوقی محکمه کښی دعوی پريږدی کولی‬
‫شی چه دغه دعوی په جزائی محکمه کښی د جزائی دعوی سره غبرګه سوره کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه نه پنځوسمه ماده‪ -‬که چری د حق العبد دعوی په حقوقی محکمو کښی سوره کړی شی نو په کار دی چه‬
‫پريکون ئې د ھغی جزائی دعوی د فيصلی تر نھائې نتيجی د حاصليدو پوری وځنډول شی چه د ھغی نه مخکښی يا د ھغی‬
‫د جريان په وخت په محکمه کښی سوره شوی ده‪ .‬خو که چری د جزائې دعوی پريکون د تورن د ليونتوب له کبله وځنډول‬
‫شی نو د حق العبد دعوی فيصله کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه شپيتمه ماده‪ -‬د ھغو حق العبدی دعوو په پريکون کښی چه د جزائې محکمو په وړاندی دائريږی د دی قانون په‬
‫احکامو عمل کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه يو شپيتمه ماده‪ -‬تورن کولی شی چه د حق العبد د مدعی نه د ھغه تاوان ګالنه چه د حق العبد د دعوی له کبله‬
‫ورته اوښتی وی د قانون د احکامو مطابق وغواړی‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫شپږم فصل‬

‫د تزوير فرعی دعوی‬

‫دوه سوه دوه شپيتمه ماده‪ -‬څارنوالی او نور خصوم کولی شی چه د دعوی په ھره مرحله کښې د قضيی د پاڼو له جملې‬
‫‪AC‬‬
‫څخه په ھره پاڼه چه په موضوع کښی وړاندی شوی وی د تزوير دعوی وکړی‪.‬‬

‫دوه سوه دری شپيتمه ماده‪ -‬د تزوير دعوی د ھغی د مدعی د ادعا له مخه کيږی چه د تحقيق په محضر يا د غونډی په‬
‫محضر کښی قيديږی‪.‬‬

‫دغه شان د تزوير دعوی د مدعی له خوا د يو امضاء شوی غوښتن ليک له مخه چه د دعوی په دوسيه کښی ايښودل کيږی‬
‫ھم کيدی شی‪ .‬د تزوير په دعوی کښی د ھغی پاڼی ټاکنه چه پری د تزوير دعوی شوی وی د ھغی د تزوير له دليلونو له‬
‫راوړلو سره ضروری ده‪.‬‬

‫دوه سوه څلور شپيتمه ماده‪ -‬که چری ھغه مقام چه قضيه ئې د غور الندی ده د تزوير د ادعاء په باب د تحقيق کيدنه‬
‫الزمه وګڼی نو پاڼی څارنوالی ته سپاری‪ .‬که چری د غور د الندی دعوی پريکون په ھغه پاڼه پوری موقوف وی چه د‬
‫تزوير دعوی پری شوی ده دغه مقام کولی شی چه څو پوری د تزوير د دعوی پريکون د مربوط مرجع له پلوه کيږی د‬
‫دعوی جريان وځنډوی‪.‬‬

‫دوه سوه پنځه شپيتمه ماده‪ -‬که چری د دعوی جريان وځنډولی شی او حکم يا قرار په عدم تزوير باندی صادر شی نو‬
‫ضروری ده چه په ھمدغه حکم يا قرار کښی د تزوير مدعی تر دوه نيمو زرو افغانيو پورې په نقدی جزا محکوم شی‪.‬‬
‫دوه سوه شپږ شپيتمه ماده‪ -‬که چری حکم د ټولو يا ځٻنو رسمی پاڼو په تزوير صادر شی نو ھغه محکمه چه دغه حکم ئی‬
‫کړی وی د دغو پاڼو د لغو کولو يا سمولو حکم څنګه چه الزم وی ھم صادروی دا خبره په يو يادداشت کی ثبتيږی او دغه‬
‫پاڼه په نښه کيږی‪.‬‬

‫اووم فصل‬

‫په غونډه کښی د انتظام ساتنه‬

‫دوه سوه اووه شپيتمه ماده‪ -‬د غونډی اداره او انتظام د غونډی د رئيس په واک کښی دی‪ .‬د غونډی رئيس کولی شی چه‬
‫څوک د غونډی انتظام خرابوی ھغه د غونډی د غولی نه وباسی‪ ،‬که چری دغه شخص د ده امر ونه منی محکمه کولی شی‬
‫چه سمدستی تر اتو څلويښتو ساعتونو پورې د ده د بندی کولو يا تر دری سوه افغانيو پوری د ده د جريمه کولو حکم صادر‬
‫کاندی‪ .‬د محکمی دا حکم سمدستی په ځای کيږی او استيناف پری نه شی کيدی‪.‬‬

‫که چری د غونډی وران کاری د محکمی د کاروالو څخه وی محکمه کولی شی چه د غونډی په وخت کښی دی د قضائی‬
‫‪KU‬‬
‫قوی د کاروالو د تأديب د قاعدو سره سم تاديب کاندی‪ .‬محکمه د غونډی د ختميدو نه مخکښی خپل صادر کړی حکم لغو‬

‫دوه سوه اته شپيتمه ماده‪ -‬که چری څوک په غونډه کښی د جنحی يا قباحت ارتکاب وکړی محکمه کولی شی چه په‬
‫کولی شی‪.‬‬

‫ھمدغه غونډه کښی د تورن خالف دعوی سوره کاندی او د څارنوالی او تورن د اظھاراتو اوريدلو نه پس خپله فيصله‬
‫صادره کړی په داسی حالت کښی د دعوی سورول په ھغه غوښتنه پورې چه د دی قانون په دريمه او څلورمه ماده کښی‬
‫‪AC‬‬

‫ذکر شوی ده مربوطه نه ده‪ .‬که چری په غونډه کښی جنايت پٻښ شی د محکمی رئيس څارنوالی ته د تورن د سپارلو امر‬
‫کوی‪ .‬دا حکم د دی قانون د اتمی مادی د حکم په تطبيق کښی خلل نه اچوی‪.‬‬

‫د محکمی رئيس په ټولو حاالتو کښی د پٻښی محضر ترتيبوی او که ضرورت پٻښ شی د تورن د ګرفتارۍ امر صادروی‪.‬‬

‫دوه سوه نه شپيتمه ماده‪ -‬که چری د وظيفی په وخت يا د وظيفی په علت د مدافع وکيل نه يو داسی حرکت وشی چه د‬
‫غونډی په انتظام کښی خلل اچول وګڼل شی او يا د جزا وړ وی د غونډی رئيس د پٻښی محضر ترتيبوی‪ .‬که چری د مدافع‬
‫عمل د تاديب وړ وی دی د تاديب دپاره د محکمی رئيس ته حواله کوی او که د جزا وړ وی نو څارنوالی ته يی د تحقيق د‬
‫اجراء دپاره سپاری‪.‬‬

‫په ھر حالت کښی په دعوی باندی د غور کولو د غونډی په ھيئت کښی د ھغی غونډی د رئيس او غړو ګډون جواز نه لری‬
‫په کومه غونډه کښی چه دغه حادثه پيښه شوی وی‪.‬‬

‫دوه سوه اويايمه ماده‪ -‬په ھغو جرمونو باندی غور چه په غونډه کښی پٻښٻږی او محکمه د ھغو په باب د غونډی د کيدو‬
‫په وخت کښی دعوی نه سوروی د عادی احکامو مطابق کيږی‪.‬‬
 ‫اتم فصل‬

‫حکم‬

‫دوه سوه يو اويايمه ماده‪ -‬ھغه څه چه د لمړنی تحقيق په پاڼو او د دليونو د ټولونی په محضرونو کښی درج دی محکمه په‬
‫ھغو مقيده نه ده بی له ھغه چه د قانون نص بالعکس تصريح کړی وی‪.‬‬

‫دوه سوه دوه اويايمه ماده‪ -‬په قباحتونو کښې ليکلی محضرونه د ھغو پيښو په باب چه د مربوطو مامورينو له پلوه پکښی‬
‫ثبتيږی تر څو پورې چه د دغو پيښو نفی ثابته شوی نه وی حجت ګڼل کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه دری اويايمه ماده‪ -‬قاضی په دعوی کښی د ھغی عقيدی سره سم چه د دليلونو له مخه ورته پيدا کيږی په پوره‬
‫ازادی حکم صادروی خو سره د دی ھم دی په داسی دليل باندی خپل حکم بناء کولی نه شی چه د ده په وړاندی راوړل‬
‫شوی نه وی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫دوه سوه څلور اويايمه ماده‪ -‬د حکم صادرونه په ښکاره غونډه کښی کيږی که څه ھم په دعوی باندی غور په پټه غونډه‬
‫کښی شوی وی‪ .‬د حکم علنيت د غونډی په محضر کښی ثبتيږی او د محکمی د رئيس او محرر له خوا امضاء کيږی‪.‬‬

‫محکمه داسی تدبير نيولی شی چه ھغی غونډی ته د تورن حاضری تضمين کاندی چه د حکم د نطق دپاره ټاکل شوی ده او‬
‫تورن ونه کړی شی چه په حکم باندی د نطق نه مخکښی د غونډی له غولی ووځی‪.‬‬

‫په دغو تدبيرونو کښی د تورن د توقيف او ګرفتارۍ امر ھم شامل دی خو په دی شرط چه پيښه له يو داسی قسمه وی چه د‬
‫‪AC‬‬

‫تورن د توقيف جواز ورکوی‪.‬‬

‫دوه سوه پنځه اويايمه ماده‪ -‬که چری پيښه ثابته نه وی يا په قانون کښی د جزا وړ نه وی محکمه خپل حکم د تورن په‬
‫برائت صادروی او دی په دی شرط چه يواځې په ھمدی پيښه کښی توقيف وی خالصوی‪.‬‬

‫که چری پيښه ثابته او فعل د جزا وړ وی محکمه د مقرری جزا په ټاکنه خپل حکم صادروی‪.‬‬

‫دوه سوه شپږ اويايمه ماده‪ -‬که چری ابتدائيه محکمی ته دا څرګنده شی چه پيښه د جنايت له نوعی ده نو په موضوع کښی‬
‫د پريکون د صالحيت په نه لرلو باندی خپل حکم صادروی او قضيه د الزمو اجراءاتو دپاره څارنوالی ته ارجاع کوی‪.‬‬

‫دوه سوه اووه اويايمه ماده‪ -‬تورن ته په داسی پيښه چه د تورن د احالی په امر يا د احضار په پاڼه کښی داخله نه وی او‬
‫دغه شان د تورن نه غير بل داسی چاته چه د ھغه خالف دعوی نه وی سوره شوی جزا ورکول جواز نه لری‪.‬‬

‫دوه سوه اته اويايمه ماده‪ -‬محکمه کولی شی چه په خپله ھغه فيصله کښی چه صادروی ئی تورن ته د نسبت شوی تور‬
‫قانونی وصف وګرځوی‪ ،‬د غه شان محکمه کولی شی چه د تورن تور د جزا سختولو د موجباتو زياتولو له الری چه د‬
‫غونډی په تحقيق يا غور کښی تثبيت شوی وی که څه ھم د تورن د احالی په امر يا د احضار په پاڼه کښی درج شوی نه‬
‫وی تعديل کاندی‪.‬‬

‫محکمه کولی شی چه د ھری عادی خطاء د سمون او د ھری داسی سھوی د راګرځولو اقدام وکړی چه د احالی په امر يا‬
‫احضارپاڼه کښی د درج شوی اتھام په عبارت کښی موجود وی‪.‬‬

‫محکمه مکلفه ده چه په وارد کړی تغيير باندی تورن خبر کړی او که تورن وغواړی نو ورته مھلت ورکړی چه د جرم د‬
‫وصف ګرځولو يا د اتھام د تعديل په مقابل کښی خپله دفاع تياره کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه نه اويايمه ماده‪ -‬د دی قانون د دوه سوه شپږ څلويښتمی مادی د وروستۍ فقری د حکم له رعايت سره سره د‬
‫جزائی دعوی په باب چه ھر حکم صادريږی بايد چه د حق العبد د مدعی د غوښتنو او د تورن له خوا د غوښتل شوی‬
‫عوض په باب د محکمی په تصميم باندی مشتمل وی‪.‬‬

‫که چری د تورن له پلوه د عوض د غوښتنی په باب تصميم نيولو د جزائی دعوی په باب د حکم په صادرولو کښی ځنډ‬
‫‪KU‬‬
‫پيښاوه محکمه کولی شی چه په دغه غوښتنه باندی د غور کولو په دوران کښی د جزائی دعوی په باب خپل حکم صادر‬
‫کړی‪ .‬په دی حالت کښی د عوض دعوی په حقوقی محکمو کښی بې د محصول له ورکولو سورول کيدلی شی‪.‬‬

‫دوه سوه اتيايمه ماده‪ -‬د حکم سره يو ځای بايد موجبه اسباب ذکر شی‪ .‬که چری حکم په الزام باندی بنا شوی وی نو دا‬
‫ضروری ده چه په دغه حکم کښې ھغه پيښه چه د جزا مستوجبه ده او د ھغی کوايف او ھغه قانونی نص بيان شی چه د‬
‫حکم د صادريدلو باعث شوی دی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫دوه سه يو اتيايمه ماده‪ -‬محکمه د ھغو غوښتنو په پريکون چه د خصومو له خوا وړاندی شوي دی د حکم د موجبه اسبابو‬
‫د بيان سره مکلفه ده‪.‬‬

‫دوه سوه دوه اتيايمه ماده‪ -‬حکم او اسباب ئی د صادريدلو له نيټی نه لس ورځی پس ليکل کيږی‪ ،‬د محکمی رئيس پری‬
‫مھر لګوی او د محکمی رئيس او محرر ئی امضا کوی‪ .‬که چری رئيس د يو عذر له مخې ونه کړی شی چه ھغه مھر او‬
‫امضاء کړی د ھغو قاضيانو نه يو چه له ده سره ئی د حکم په صادرولو کښی ګډون کړی دی ھغه مھر او امضاء کوی‪ .‬او‬
‫که چری د ابتدائيه محکمی له پلوه صادر شوی وی او د دغی محکمی قاضی د حکم اسباب پخپل خط ليکلی وی خو د يو‬
‫عذر له مخه ئی د ھغه امضاء کول له واکه نه وی پوره شوی دواليت د محکمی رئيس کولی شی چه پخپله د اصل حکم‬
‫نسخه مھر او امضاء کړی يا د محکمی يو غړی د ھغه په مھر او امضاء موظف کاندی‪ .‬که چری ابتدائيه قاضی د حکم‬
‫اسباب پخپل خط نه وی ليکلی حکم له دی کبله چه د اسبابو ذکر پکښی نشته باطليږی‪.‬‬

‫د لسو ورځو د ټاکلی ميعاد نه د حکم د امضاء کولو ځنډ د قوی موجباتو نه پرته جواز نه لری‪ .‬خو په ھر حال ھغه حکم‬
‫چه له صادريدو نه پس په ديرشو ورځو کښی دننه دننه مھر او امضاء نه شی باطل ګڼل کيږی بی له دی چه حکم په برائت‬
‫صادر شوی وی‪ .‬د محکمی د تحريراتو دفتر مکلف دی چه د دعوی ذيدخل شخص ته د ھغه د غوښتنی له مخه تصديق‬
‫ورکړی چه دغه حکم په ټاکلی ميعاد کښی مھر او امضاء شوی نه دی‪.‬‬

‫دوه سوه دری اتيايمه ماده‪ -‬که چری محکمه په صغير تورن باندی حکم صادر کړی او بيا وليدل شی چه د جزا تطبيق له‬
‫ھری نوعی چه وی د محکوم عليه د حال سره مناسب نه دی محکمه ھر وخت کوالی شی چه د لوی څارنوال په غوښتنه‬
‫په ھغه باندی له نوی سره غور وکړی‪.‬‬

‫له نوی سره د غور کولو په وخت کښی په صغارو پوری د مختصی جزا نه پرته حکم کول جواز نه لری‪.‬‬

‫دوه سوه څلور اتيايمه ماده‪ -‬که چری محکمه په تورن باندی په دی خيال چه عمر ئی له پنځلسو کلونو اوښتی دی خپل‬
‫حکم صادر کړی او بيا د رسمی پاڼو له مخه د ھغه خالف څرګند شی څارنوالی کولی شی چه موضوع محکمی ته له نوی‬
‫سره د غور کولو دپاره وړاندی کړی‪ ،‬په دی حالت کښی د محکمی د حکم چلونه ځنډيږی خو د دی قانون په يو سل اتمه‬
‫ماده کښی ذکر شوی احتياطی تدبير کول جواز لری‪ -‬که چيری د تورن خالف د محکمی حکم په صغارو پوری د مختصو‬
‫جزاګانو له جملې څخه وی او بيا د رسمی پاڼو له مخه څرګنده شی چه د محکوم عليه عمر له پنځلسو کلونو اوښتی دی‬
‫‪KU‬‬
‫لوی څارنوال کولی شی چه د حاکمی محکمی نه وغواړی چه په خپل صادر کړی حکم باندی له نوی سره غور وکړی او‬
‫د قانون له احکامو سره سم حکم وکړی‪.‬‬

‫نھم فصل‬

‫د دعوی لګښت‬
‫‪AC‬‬

‫دوه سوه پنځه اتيايمه ماده‪ -‬ھغه تورن چه د جرم د ارتکاب له کبله محکوم عليه واقع شی محکمه کولی شی چه ھغه د‬
‫محاکمی د ټول يا ځينی لګښت په ورکولو مکلف کړی‪.‬‬

‫دوه سوه شپږ اتيايمه ماده‪ -‬که چری د استيناف په مرحله کښی د ابتدائيه محکمی حکم تائيد شی د مستأنف تورن مکلفيت‬
‫په ټول يا ځينی لګښت جواز لری‪.‬‬

‫دوه سوه اووه اتيايمه ماده‪ -‬ستره محکمه کولی شی چه که اعتراض د قبليدو يا اوريدلو وړ واقع نه شی معترض تورن د‬
‫ټول يا ځينی لګښت په ورکولو مکلف کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه اته اتيايمه ماده‪ -‬که چری د تورنو يوه ډله يو جرم له کبله د جرم د فاعلينو يا مشترکينو په حيث په يوه حکم کښی‬
‫محکوم عليھم واقع شی د محکوم بھا لګښتونو په ورکولو يو شان مکلفيږی خو په دی شرط چه لګښت په اصل حکم کښی‬
‫بل شان نه وی ويشل شوی او يا محکومين د ھغه په تضامنی ورکړه نه وی مکلف شوی‪.‬‬
‫دوه سوه نه اتيايمه ماده‪ -‬که چيری تورن د ټول لګښت په ورکولو نه وی محکوم شوی په کار دی چه ھغه مقدار چه دی‬
‫پری محکوم شوی دی په حکم کښی څرګند کړی شی‪ .‬که چری د محکمی په حکم کښی د محکوم عليه له طرفه د لګښتونو‬
‫د ورکړی ھيڅ ذکر نه وی شوی دی د لګښت په ورکړه مکلف ګڼل کيږی‪.‬‬

‫دوه سوه نوی يمه ماده‪ -‬د حق العبد مدعی ھم د قانون مطابق مکلف کيدی شی چه د محکمی لګښت دولت ته ورکړی‪ ،‬د‬
‫دی لګښت د اندازه کولو او د ھغه د تحصيل د الرو چارو په باب د قضائی محصوالتو د قانون احکام او په ھغه پوری‬
‫مربوط مقررات تطبيقيږی‪.‬‬

‫دوه سوه يو نوی يمه ماده‪ -‬که چری د جرم د ارتکاب له مخه د تورن په الزام باندې حکم صادر شی نو په کار دی چه‬
‫تورن د ھغه لګښت په ورکړه ھم مکلف کړی شی چه د حق العبد مدعی ورکړی دی‪ .‬او محکمه صالحيت لری چه د دغو‬
‫لګښتونو ھغه برخه چه ورته د حق العبد د مدعی له خوا بی موجبه لګيدلې ښکاره شی کمه کاندی‪.‬‬

‫خو که چری محکمی د حق العبد مدعی د ادعا په يوه برخه کښی ھم محکوم له نه کړ نو د محاکمی لګښت د مدعی له خوا‬
‫ورکول کيږی او که چری د حق العبد مدعی د دعوی په ځينو برخو کښی محکوم له شی محکمه کولی شی چه دی د‬
‫‪KU‬‬ ‫محاکمی په ځينو لګښتونو محکوم کاندی‪.‬‬

‫دوه سوه دوه نوی يمه ماده‪ -‬ھغه مقررات چه د حق العبد د دعوی د لګښتونو په باب په تورن تطبيقيږی ھماغه مقررات د‬
‫حق العبد په مسئول باندی ھم تطبيقيږی‪.‬‬

‫دوه سوه دری نوی يمه ماده‪ -‬که چری تورن د جزائی دعوی په ټول يا ځينی لګښت محکوم شی د حق العبد مسئول ھم له‬
‫‪AC‬‬
‫ده سره د محکوم بھا لګښت په ورکړه مکلفيږی‪ .‬محکوم بھا لګښت په دی صورت کښی له دوی څخه په تضامنی ډول‬
‫تحصيليږی‪.‬‬

‫لسم فصل‬

‫د قاضی اجتناب او رد ئی‬

‫دوه سوه څلور نوی يمه ماده‪ -‬که چيری جرم پخپله د قاضی په مقابل کښی شوی وی‪ ،‬يا قاضی د دعوی په باب د قضائی‬
‫ضبط د مامور‪ ،‬د څارنوالی يا د خصومو له جملې څخه د يوه د دفاع وظيفه اجرا کړی وی‪ ،‬يا ئی په دغه باب شاھدی ويلی‬
‫يا ئی د اھل خبره وظيفه په ځای کړی وی د دعوی په غور کښی ګډون نه شی کولی‪.‬‬

‫که چری قاضی د دعوی تحقيق کړی وی د حکم په صادرولو کښی ګډون نه شی کولی‪ .‬ھغه قاضی چه د اعتراض الندی‬
‫راغلی حکم ئی صادر کړی وی په استينافی غور کښی ګډون نه شی کولی‪.‬‬
‫دوه سوه پنځه نوی يمه ماده‪ -‬خصوم د پورتنۍ مادی په ذکر شويو حاالتو کښی او د‪ -‬رد په نورو حاالتو کښی چه د‬
‫حقوقی اجراءاتو په باب احکامو کښی ذکر کيږی د قاضيانو د‪ -‬رد حق لری‪ .‬د څارنوالی د غړو او د قضائی ضبط د‬
‫مامورينو رد جواز نه لری‪.‬‬

‫دوه سوه شپږ نوی يمه ماده‪ -‬کله چه د ابتدائيه قاضی د‪ ،‬رد له اسبابو څخه يو سبب منځ ته راپريوځی دی د دی خبری نه‬
‫د واليت د محکمی رئيس خبروی او که چيری رد د واليت د محکمی کوم غړی ته متوجه و‪ .‬موضوع ھمدغی محکمی ته‬
‫وړاندی کيږی‪.‬‬

‫که چيری د قاضی په وړاندی په قانون کښی د‪ ،‬رد د ذکر شويو حاالتو نه غير داسی اسباب رابرسيره شی چه قاضی د‬
‫ھغو له مخه په دعوی باندی غور کول د ځان دپاره مناسب نه ګڼی دی کولی شی چه په دعوی باندی له غور کولو څخه د‬
‫ځان د ژغورنې موضوع د واليت د محکمی رئيس يا دغی محکمی ته وړاندې کړی‪.‬‬

‫دوه سوه اووه نوی يمه ماده‪ -‬د قاضی د‪ ،‬رد غوښتنه ھغی محکمی ته وړاندې کيږی چه دعوی ئی د غور الندی ده او د‬
‫ھغی په باب حقوقی او تجارتی احکام تطبيقيږی‪ .‬د تحقيق د قاضی يا د ابتدائيه قاضی د‪ ،‬رد غوښتنه د واليت محکمی ته‬
‫‪KU‬‬ ‫وړاندی کيږی‪.‬‬

‫په غوښتنه باندی د غور کولو په وخت د قاضی استنطاق يا ورته سوګند ورکول جواز نه لری‪.‬‬

‫که چيری د تحقيق قاضی يا د واليت د محکمی غړی د رد له غوښتنی سره موافقه وکړی او يا يې له غوښتنی پخپله د غور‬
‫نه ځان ژغورنه مناسب وګڼی او د‪ -‬رد غوښتنه يا د ځان ژغورنی تصميم د واليت د محکمی د رئيس له پلوه او که د‬
‫‪AC‬‬
‫واليت د محکمی غړی وی د واليت د محکمی له پلوه تائيد شی نو قاضی د غور نه ځان ډډی ته کوی‪ .‬د دی حالت نه غير‬
‫د‪ -‬رد په غوښتنه د قانون سره سم غور کيږی‪.‬‬

‫يوولسم فصل‬

‫د بطالن موارد‬

‫دوه سوه اته نوی يمه ماده‪ -‬په اساسی اجراآتو کښی د قانون د احکامو مراعات نه کول د اجرآتو د بطالن موجب دی‪.‬‬

‫دوه سوه نه نوی يمه ماده‪ -‬که چری د محکمی د تشکيل په باب يا ئی د حکم په صادرونه کښی د واليت په باب يا د ھغه‬
‫جرم د نوعيت له حيثه چه د محکمی د غور الندی دی د محکمی د صالحيت په باب يا د نظام عامه په نورو مربوطو‬
‫مواردو کښی د قانون د حکمونو د نه رعايت له کبله بطالن پيښ شوی وی د دعوی په ھر حالت کښی پری تمسک کيدی‬
‫شی‪ .‬په دغسی حالتونو کښی محکمه مکلفه ده چه په دغه باب کښی بی له غوښتنی ھم په بطالن باندی حکم صادر کړی‪.‬‬

‫دری سومه ماده‪ -‬په پورتنۍ ماده کښی د درج شويو حاالتو نه پرته که چيری د جناياتو او جنحو په باب د دليلونو د ټولونی‬
‫يا لومړی تحقيق‪ ،‬يا په غونډه کښی د تحقيق مختص اجرآت د تورن د مدافع وکيل په مخکښی شوی وی او ده پری‬
‫اعتراض نه وی کړی د اجراآتو د بطالن په اساس د تورن د دفع ويلو حق سوځی په قباحتونو کښی که چری اجراآت د‬
‫تورن په مخکښی وشی او دی پری اعتراض ونه کړی که مدافع وکيل ورسره ھم نه وء د بطالن په اساس د دفع ويلو حق‬
‫ئی سوځی‪.‬‬

‫دغه شان که چيری څارنوالی د اجراآتو د کيدو په وخت کښی اعتراض ونه کړی د بطالن په اساس د دفع ويلو حق ئی‬
‫سوځی‪.‬‬

‫دری سوه يوه ماده‪ -‬که چری پخپله يا د ھغه وکيل په غونډی کښی حاضر شی د احضارپاڼی په بطالن تمسک نه شی‬
‫کولی خو دا کولی شی چه د احضارپاڼی د سمونې غوښتنه وکاندی او يا په غور باندی د الس پوری کولو نه لومړی دفاع‬
‫ته د ځان تيارولو دپاره وخت وغواړی‪ ،‬محکمه د ده دا غوښتنی منی‪.‬‬

‫دری سوه دوھمه ماده‪ -‬قاضی کولی شی چه د اجراآتو د ھری ھغه برخې د سمولو اقدام وکړی د کومی بطالن چه ده ته‬
‫څرګند شی‪ ،‬که څه ھم دا کار يواځی ده مناسب ګڼلی وی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫دری سوه دريمه ماده‪ -‬کله چه د اجراآتو د يوی برخې بطالن تثبيت شی څومره آثار چه پری مرتب شوی وی ھغه ھم‬
‫باطل ګڼل کيږی‪ .‬باطل اجراآت چه څه وخت ممکن شی بايد بيرته وګرځول شی‪.‬‬

‫دری سوه څلورمه ماده‪ -‬که چری په ھغه حکم يا امر کښی چه د تحقيق د قاضی يا د واليت د محکمی د رئيس له پلوه‬
‫صادر شوی وی مادی خطا پيښه شوی دی او بطالن ته نه وی رسيدلی ھماغه مقام چه دغه حکم يا امر ئی صادر کړی دی‬
‫د خپله ځانه يا له خصومو څخه د يوه د غوښتنی له مخه په حاضرۍ باندی د دوی د مکلفولو نه پس د ھغی د سمولو اقدام‬
‫‪AC‬‬
‫کوی‪ .‬د سمونی اجراآت د خصومو د ويناوء د اوريدلو نه پس کيږی او د صادر شوی حکم يا امر په حاشيه کښی د ھغه‬
‫امر يادونه کيږی چه د دغو اجراآتو نه وروسته صادريږی‪.‬‬

‫د تورن د نامه او لقب د سمونی په باب ھم دغسی اجراآت کيږی‪.‬‬

‫دولسم فصل‬

‫ليونی تورن‬

‫دری سوه پنځمه ماده‪ -‬که چری د توقيف شوی تورن د عقلی حالت تثبيت الزم وګڼل شی د تحقيق قاضی يا ابتدائيه قاضی‬
‫او دغه شان ھغه محکمه چه دعوی ئی د غور الندی ده کولی شی چه د څارنوالی د غوښتنې له مخه د څارنوالی د‬
‫اظھاراتو د اوريدو نه پس امر وکاندی چه تورن دې د دی مقصد دپاره په يو رسمی مختص محل کښی يو يا څو واری‬
‫معاينه کړی شی‪ .‬د دی قسم معاينو ټوله موده له پنځه څلويښتو ورځو نه زياتيدی نه شی که چری تورن توقيف نه وی په‬
‫ھر بل مناسب ځای کښی معاينه کيدی شی‪.‬‬
‫دری سوه شپږمه ماده‪ -‬که چيری ثابته شی چه تورن د ھغه عقلی ګډوډۍ له کبله چه د جرم د پيښيدو نه پس ورته پيښه‬
‫شوی ده د خپل ځان د دفاع قدرت نه لری په محکمه کښی د ده خالف د دعوی سورنه د ده تر په سد کيدو پوری ځنډيږی‪.‬‬
‫که چری پيښه داسی جنايت يا جنحه وی چه جزا ئی حبس وی نو د تحقيق قاضی يا ابتدائيه قاضی او يا د واليت ھغه‬
‫محکمه چه دعوی ئی د غور الندی ده کولی شی چه د عقلی ناروغيو د عالج په يوه مرجع کښی تر په سد کيدو پوری د ده‬
‫د نظربندۍ امر وکاندی‪.‬‬

‫دری سوه اوومه ماده‪ -‬د ضروری او عاجلو اجراآتو له کولو نه مخکښی د دعوی ځنډول جواز نه لری‪.‬‬

‫دری سوه اتمه ماده‪ -‬د دی قانون د دری سوه پنځمی او دری سوه شپږمی مادی په مندرجو حاالتو کښی ھغه موده چه‬
‫تورن ئی د معاينی يا نظربندۍ الندی تيروی د محکوم بھا جزا له جملې څخه حسابيږی‪.‬‬

‫دری سوه نھمه ماده‪ -‬که چری د دعوی سورولو په نه ضرورت امر يا د تورن په برائت حکم صادر شی او حکم د‬
‫صادريدو باعث د تورن د عقل ګډوډی وی نو که چری پيښه داسی جنايت يا جنحه وه چه جزا ئی حبس وی ھغه مقام چه‬
‫دغه امر يا حکم صادروی د عقلی ناروغيو د عالج په يوه مرجع کښی د ده د نظربندۍ او په ھغه وخت کښی چه مربوط‬
‫‪KU‬‬ ‫مقامات ئی الزم وګڼی د ده د آزادو پريښودلو حکم صادروی‪.‬‬

‫دريم باب‬

‫د جناياتو محکمی‬
‫‪AC‬‬
‫لومړی فصل‬

‫د جناياتو د محکمو جوړونه او د غونډو دورې ئې‬

‫دری سوه لسمه ماده‪ -‬په ھره واليت محکمه کښې د جناياتو يوه يا څو محکمی جوړيږی چه په ھره يوه کښی ئی د واليت‬
‫د محکمی دری تنه قاضيان وی‪.‬‬

‫دری سوه يولسمه ماده‪ -‬د واليت د محکمی لويه غونډه د ھر کال په لومړۍ مياشت کښې د محکمی د رئيس په غوښتنه د‬
‫خپلو غړو له منځه د جناياتو د محکمو قاضيان ټاکی‪ .‬که چری يو قاضی ته چه د جناياتو د محکمی په غړيتوب ټاکل شوی‬
‫دی د کال په دوران کښی کوم مانع رابرسيره شی د واليت د محکمی رئيس د ده په ځای بل شخص ټاکی‪.‬‬

‫په عاجلو حاالتو کښی د واليت د محکمی رئيس کولی شی چه د ده وظيفه اجرا کاندی‪.‬‬

‫دری سوه دولسمه ماده‪ -‬قاضی القضات د ضرورت په وخت کښی د واليت د محکمی د رئيس د پيشنھاد له مخه کولی شی‬
‫چه د ابتدائيه محکمو له قاضيانو څخه يو په خدمتی طور د جناياتو د محکمی په غړيتوب وټاکی‪ .‬دا ټاکنه د يوی دوری يا د‬
‫ھغی نه د زياتی مودی دپاره کيدی شی‪.‬‬
‫دری سوه ديارلسمه ماده‪ -‬د جناياتو محکمه د ھری ابتدائې محکمی په قضائی ونډ کښی غونډيږی او د ھغی قضائی ونډ د‬
‫ابتدائيه محکمی قضائی ونډ دی‪.‬‬

‫که ضرورت پيښ شی د جناياتو محکمه د واليت د محکمی د رئيس په غوښتنه او د قاضی القضات په منظورۍ په بل ځای‬
‫کښی ھم خپله غونډه کوالی شی‪.‬‬

‫دری سوه څوارلسمه ماده‪ -‬د جناياتو محکمی په مياشت کښی يو ځل غونډه کوی بې له دی چه قاضی القضات ورته د دی‬
‫خالف امر وکړی‪ .‬په ھره مياشت کښی د جناياتو د محکمی د غونډی موده د انعقاد د دوری په نامه ياديږی‪.‬‬

‫دری سوه پنځلسمه ماده‪ -‬د جناياتو د محکمی د انعقاد د دوری د افتتاح نيټه کم نه کم يوه مياشت مخکښی د قاضی القضات‬
‫د قرار او د واليت د محکمی د رئيس د غوښتنی له مخی ټاکل کيږی او په رسمی جريده کښی خپريږی‪.‬‬

‫دری سوه شپاړسمه ماده‪ -‬د ھری دوری قضايا چه د غور دپاره د جناياتو محکمی ته رسيږی د رارسيدلو په ترتيب په‬
‫فھرست کښی نيولی کيږی او په فھرست کښی د داخلو قضاياوو د غور تر ختميدو پورې خپلی غونډی جاری ساتی‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫عاجلی قضيې د ھغو د خاصو مقرراتو مطابق د غور الندی نيولی کيږی‪.‬‬

‫دری سوه اووه لسمه ماده‪ -‬د جناياتو محکمی ته د دعوی احاله د واليت د محکمی د رئيس د امر له مخې کيږی‪.‬‬

‫دوھم فصل‬
‫‪AC‬‬
‫د جناياتو د محکمو په وړاندې اجراآت‬

‫دری سوه اتلسمه ماده‪ -‬د جناياتو د محکمی رئيس مکلف دی چه د دوسيی له رارسيدلو نه پس ھغه غونډه وټاکی چه دغه‬
‫قضيه پکښی د غور الندی نيوله کيږی‪ .‬دغه شان د جناياتو د محکمی رئيس مکلف دی چه د انعقاد له دورو څخه د ھری‬
‫دوری د قضيو په فھرست باندی نظر واچوی‪ ،‬د قضيو پاڼی د محکمی غړو ته وليږی او امر صادر کړی چه په قضيه‬
‫باندی د غور کولو ورځ دې تورن او نورو خصومو او شاھدانو ته ابالغ شی‪.‬‬

‫دری سوه نولسمه ماده‪ -‬محکمی ته د تورن او نورو خصومو او شاھدانو د حاضريدو مکلفيت د غونډی د کيدو نه بايد کم‬
‫نه کم اته ورځی مخکښی وشی‪.‬‬

‫دری سوه شلمه ماده‪ -‬د جناياتو په محکمو کښی د جنحو او قباحتونو د قضيو په غور پورې ټول مربوط احکام تطبيقيږی‬
‫بې له دی چه قانون ئې په خالف تصريح کړی وی‪.‬‬

‫دری سوه يويشتمه ماده‪ -‬د جناياتو محکمه کولی شی چه کوم شاھد بې د معقوله عذره محکمی ته له راتللو ډډه وکړی او‬
‫دغه شان ھغه شاھد چه د سوګند کولو نه ئې ځان ژغورلی او يا ئې د محکمی پوښتنو ته د ھغو حاالتو نه بھر چه قانون‬
‫ورته اجازه ورکړی ده د جواب ويلو نه انکار کړی وی د يوی داسی مودی په حبس چه ميعاد ئی له شپږو مياشتو زيات نه‬
‫وی او يا په نقدی جريمه ورکولو چه مبلغ ئی له لسو زرو افغانيو زيات نه وی محکوم کړی‪ .‬په دی حالت کښی ھم د دی‬
‫قانون د دوه سوه نه ويشتمی مادی د احکامو مطابق د شاھد د ګرفتارۍ او حاضرولو په باب د محکمی حق خوندی دی‪.‬‬

‫دری سوه دوه ويشتمه ماده‪ -‬ھر خصم دا کولی شی چه ھغه شاھدان چه نومونه ئی د جناياتو د محکمې د رئيس په ترتيب‬
‫کړی فھرست کښی نه وی درج شوی پخپل مصرف د محکمی د تحريراتو دفتر ته د ھغو د تګ راتګ د لګښتونو په‬
‫مخکښی ورکولو جلب کړی خو په دی شرط چه د دوی د اظھاراتو اوريدنه مفيده وګڼله شی‪.‬‬

‫د نورو خصومو له جملې نه ھر يو دا کولی شی چه د ھغوی د شاھدۍ له اوريدنې سره که بيځايه وی مخالفت وکاندی‪.‬‬

‫دری سوه درويشتمه ماده‪ -‬که چری د موجبه اسبابو له مخه په قضيه باندی د غور ټالول ضروری شی نو بايد چه د ټالولو‬
‫دوره که ھغه روانه دوره وی او که راتلونکی دوره وی تر اتو کاملو ورځو پوری وټاکله شی‪.‬‬

‫دری سوه څليرويشتمه ماده‪ -‬يواځی ھغه مدافع وکيالن د جناياتو د محکمی په وړاندی وظيفه اجرا کولی شی چه د ستری‬
‫محکمی يا د استيناف يا د واليت محکمو په وړاندی د دفاع د وکالت کولو اھليت لری‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫دری سوه پنځويشتمه ماده‪ -‬مدافع مکلف دی چه د تصديق شوی عذر يا مانع لرلو د حالت نه پرته غونډی ته حاضر او د‬
‫تورن دفاع وکړی او يا د دی وظيفی دپاره خپل قايمقام وټاکی که داسی نه وی نو دی د جناياتو د محکمی له پلوه د يوی‬
‫داسی نقدی جزا په ورکولو محکوميږی چه مبلغ ئی له پنځو زرو افغانيو نه زيات نه وی‪ .‬دا حکم د ضرورت په وخت‬
‫کښی مدافع ته د تاديب ورکولو مخه نه نيسی او محکمه کولی شی چه دی د نقدی جزا د ورکړی نه معاف کړی‪.‬‬

‫درې سوه شپږويشتمه ماده‪ -‬که چری مدافع وکيل د قانون په احکامو برابر د محکمی له خوا د فقير تورن په دفاع کولو‬
‫‪AC‬‬

‫موظف شوی وی دی کولی شی چه د دولت نه د اجرت غوښتنه وکړی‪ ،‬محکمه اجرت په اندازه کولو کښی خپلواکه ده او‬
‫په دغه باب د ھغی په قرار باندی اعتراض نه شی کيدی‪.‬‬

‫دری سوه اووه ويشتمه ماده‪ -‬که چری محکمی ته دا خبره جوته شی چه لکه د احالی په امر او په غونډه کښی د غور نه‬
‫اول ويل شوی دی قضيه جنحه ده کولی شی چه د صالحيت نه لرلو په باب خپل حکم صادر او قضيه ابتدائيه محکمی ته‬
‫حواله کاندی‪ .‬که چری دا خبره په غونډه کښی د غور الندی د قضيی د راوستلو نه پس جوته شی نو محکمه د ھغی د‬
‫پريکړې اقدام کوی‪.‬‬

‫دری سوه اتويشتمه ماده‪ -‬که چری ھغه جنحه چه د جنايت سره تړون لری د جناياتو محکمی ته حواله کړی شی او‬
‫محکمه په قضيه باندی د غور کولو نه مخکښی دا جوته کړی چه دغه تړون بيځايه دی نو جنحه د جنايت نه بيلوی او‬
‫مربوطی ابتدائيه محکمی ته ئی سپاری‪.‬‬

‫دری سوه نه ويشتمه ماده‪ -‬د جناياتو محکمه د اعدام حکم د رايو د اتفاق نه پرته نه شی صادرولی‪.‬‬
 ‫دريم فصل‬

‫ھغه اجراآت چه د جناياتو په مسئلو کښی د غايب تورن په باب عملی کيږی‪.‬‬

‫دری سوه ديرشمه ماده‪ -‬که چری په جنايت باندی د تورن د احالی امر د جناياتو محکمی ته صادر شی او دی د غونډی په‬
‫ورځ سره له دی چه د احالی د امر او احضارپاڼی له مخه موضوع پخپله ده ته ابالغ شوی وی حاضر نه شی حکما ً حاضر‬
‫ګڼل کيږی او محکمه کولی شی چه د ده پشی شا خپل حکم صادر کاندی‪ .‬محکمه دا ھم کولی شی چه دعوی وټالوی او‬
‫دوھم وار په حاضريدو باندی د ده د مکلفيت امر او يا ئی د ګرفتارۍ او حاضرولو امر صادر کړی‪.‬‬

‫دری سوه يو ديرشمه ماده‪ -‬که چری تورن د افغانستان نه بھر ھستوږنه لری نو د ده د احضار پاڼه د سپارلو امر د ده‬
‫پخپل ھستوږنځی کښی که چری معلوم وی د ھغه ميعاد نه چه په دعوی باندی د غور کولو د غونډی دپاره ټاکل شوی دی‬
‫کم نه کم يو مياشت مخکښی د مزل د وھلو دپاره د مناسب وخت د زياتولو سره سره سپارل کيږی‪ .‬که چری تورن غونډی‬
‫ته حاضر نه شی او دا خبره ثابته شی چه احضار پاڼه او د احالی امر پخپله ده ته ابالغ شوی دی حکما ً حاضر ګڼل کيږی‬

‫‪KU‬‬ ‫او محکمه کولی شی چه خپل حکم د ده پشی شا صادر کړی‪.‬‬

‫دری سوه دوه ديرشمه ماده‪ -‬د دی قانون د دوه سوه ديارلسمی مادی د وروستۍ فقری د حکم د رعايت سره سره ھيڅوک‬
‫دا نه شی کولی چه د قانونی صالحيت نه پرته محکمی ته حاضر شی او د غايب تورن دفاع يا نيابت وکاندی‪.‬‬

‫دری سوه دری ديرشمه ماده‪ -‬په غونډه کښی لومړی د احالی امر او بيا تورن ته د ابالغ د اثبات پاڼی لوستل کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫څارنوالی او د حق العبد مدعی که څه اظھارات او غوښتنی لری په خبرو الس پوری کوی او بيا که الزمه وی محکمه د‬
‫شاھدانو شاھدی اوری او ورپسی د دعوی د پريکړی اقدام کوی‪.‬‬

‫دری سوه څلور ديرشمه ماده‪ -‬ھر څوک چه د حکمی حضور له مخه په جزا محکوم شی پخپل مال کښی د تصرف کولو‪،‬‬
‫د ھغه د اداره کولو او په خپل نامه باندی د دعوی سورولو د اھليت نه بالتبع منع کيږی‪.‬‬

‫دغه شان د قانون د حکم له مخه د ده ھر قسم تصرف او التزام باطل دی‪.‬‬

‫د واليت ھغه محکمه چه د محکوم عليه مال د ھغی په قضائی ونډ کښی دننه دی د څارنوالی يا د يو بل ذيعالقه مقام په‬
‫غوښتنه د دغو مالونو د څار دپاره يو شخص ټاکی‪ .‬محکمه ھغه څوک د ضمانت په ورکولو مکلفولی شی چه د محکوم‬
‫عليه د مال د څارنی دپاره ئې ټاکی‪ .‬دا شخص د مال د څارنی او د حساب وړاندی کولو د ټولو چارو په باب د محکمی په‬
‫وړاندی جوابده دی‪ .‬مثبت مالی وجايب د قانون د احکامو مطابق د محکوم عليه د مال څخه ادا کيږی‪.‬‬

‫دری سوه پنځه ديرشمه ماده‪ -‬که چری د تورن د حاضريدلو نه پس په موضوع کښی حکم صادر شی او يا تورن د‬
‫شخصيه احوالو د قاعدو مطابق حقيقتا ً يا حکما ً مړ ثابت شی د محکوم عليه د مال څارنه ختميږی‪ ،‬څارونی د څارنی د پای‬
‫ته رسيدو نه پس د حساب په وړاندی کولو مکلف دی‪.‬‬
‫دری سوه شپږ ديرشمه ماده‪ -‬ھغه جزا چه د حکمی حضور له مخه په صادر شوی حکم کښی درج ده د امکان تر حده‬
‫پوری تطبيقيږی‪.‬‬

‫دری سوه اووه ديرشمه ماده‪ -‬د تضميناتو په باب د شوی حکم تطبيق د ھغه د صادريدو له وخته جواز لری‪.‬‬

‫د حق العبد مدعی د کفالی په ورکولو مکلفيږی او يا دا چه قانون د دی په خالف تصريح کړی وی او يا د واليت د محکمی‬
‫له خوا د ھغی د ورکړی څخه معاف شوی وی‪.‬‬

‫کفاله د حکم د صادريدو راھيسی د پنځو کلونو په تيريدو ختميږی‪.‬‬

‫دری سوه اته ديرشمه ماده‪ -‬په جناياتو کښی چه د جناياتو د محکمی له پلوه د تورن پشی شا کوم حکم صادر شوی وی‬
‫ھغه د زمانی په اوښتو نه ساقطيږی‪ ،‬محکوم بھا جزا د زمانی په مرور ساقطيږی او د ھغی د سقوط له مخه حکم قطعی‬
‫کيږی او ھر وخت چه تورن حاضر شی محاکمه ئی جارويستل کيږی‪.‬‬

‫دری سوه نه ديرشمه ماده‪ -‬که چری پشی شا محکوم عليه د زمانی په اوښتو باندی د جزا له ساقطيدو نه مخکښی حاضر‬
‫‪KU‬‬
‫او يا ګرفتار شی نو په خوا چه د جزا يا تضميناتو په باب کوم حکم صادر شوی دی باطليږی او په دعوی باندی غور د‬
‫محکمی په وړاندی له نوی سره جارويستل کيږی‪.‬‬

‫که چری د تضميناتو په باب مخکښی صادر شوی حکم نافذ شوی وی محکمه د ټول يا ځينی مبلغ په بيرته ورکولو حکم‬
‫کوی‪ .‬که چری غيابی محکوم عليه ومری د تضميناتو حکم د ورثه وء په وړاندی جارويستل کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫دری سوه څلويښتمه ماده‪ -‬د يو نفر تورن غياب په دعوی کښی د نورو تورنو په باب د حکم د صادريدو د ځنډيدلو نه‬
‫باعث کيږی‪.‬‬

‫دری سوه يو څلويښتمه ماده‪ -‬که چری د ھغی جنحی تورن غايب شی چه د جناياتو محکمی ته وړاندی شوی وی د ده په‬
‫باب د جنحو په باب د غور د واکمنی محکمې معمول اجراآت تطبيقيږی‪.‬‬

‫دريم کتاب‬

‫په حکم باندی د اعتراض الری چاری‬

‫لومړی باب‬

‫استيناف‬

‫دری سوه دوه څلويښتمه ماده‪ -‬تورن او څارنوالی ھر يو دا کولی شی چه د ھغو احکامو د استيناف اقدام وکړی چه د‬
‫ابتدائيه محکمی له پلوه د جنحی د جرايمو په باب په جزائی دعوو کښی صادر شوی وی‪.‬‬
 ‫ھغه احکام چه د ابتدائيه محکمی له پلوه د قباحتونو په باب صادريږی استيناف ئی په دی شرط جواز لری چه‪:‬‬

‫الف‪ -‬مستأنف تورن د لګښتونو د ورکړی يا د نقدی جزا نه پرته په بله جزا محکوم شوی وی‪.‬‬

‫ب‪ -‬څارنوالی چه د استيناف غوښتنه ئی کړی ده د ابتدائيه محکمی نه ئی د نقدی جزا يا د لګښتونو د ورکړی د جزا نه‬
‫پرته د بلې جزا غوښتنه کړی وی خو د محکمی حکم د تورن په برائت صادر شوی وی او يا ئی په ھغه څه حکم نه وی‬
‫صادر کړی چه څارنوالی ئی غوښتنه کړی وی‪.‬‬

‫د دی دوو حالتونو نه پرته تورن يا څارنوالی د استيناف غوښتنه نه شی کولی بی له دی چه د اعتراض الندی راغلی حکم‬
‫د قانون په مخالفت او يا ئی تاويل او تطبيق په خطا باندی بنا شوی وی او يا په حکم کښی بطالن پٻښ شوی وی او يا په‬
‫اجراآتو کښی بطالن راغلی وی او په حکم ئی تاثير اچولی وی‪.‬‬

‫دری سوه دری څلويښتمه ماده‪ -‬د حق العبد مسئول چه محکمی د ده تدخل د دی قانون د دوه سوه نه څلويښتمی مادی د‬
‫حکم مطابق منلی وی کولی شی چه د تورن په نفع د ھغه حکم استيناف وغواړی چه په جزائی دعوی کښی د ده خالف‬
‫‪KU‬‬ ‫صادر شوی وی‪.‬‬

‫دری سوه څلور څلويښتمه ماده‪ -‬په ھغو جرائمو کښی د صادر شوی حکم استيناف چه يو له بله د نه بيليدونکو جرائمو په‬
‫باب صادر شوی وی که څه ھم مستانف يواځی د دی جرائمو د يوی برخی په باب د استيناف حق لری جواز لری‪.‬‬

‫دری سوه پنځه څلويښتمه ماده‪ -‬ھغه حکمونه چه د عدم صالحيت په باب صادر شوی وی استيناف پری کيدی شی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫د صالحيت په باب د صادر شويو حکمونو استيناف په دی شرط جواز لری چه حاکمه محکمه په دعوی کښی د حکم کولو‬
‫واليت ونه لری‪.‬‬

‫دری سوه شپږ څلويښتمه ماده‪ -‬د دری سوه پنځه څلويښتمی مادی د حکم د رعايت سره سره د تحضيری او تمھيدی‬
‫احکامو استيناف او د ھغو حکمونو استيناف چه په لومړنو مسايلو کښی صادر شوی دی د موضوع د دعوی د پريکون نه‬
‫مخکښی جواز نه لری‪.‬‬

‫ھر کله چه په اصل موضوع کښی د صادر شوی حکم استيناف وشی د دی قسم احکامو استيناف ورسره پخپله کيږی‪.‬‬

‫دری سوه اووه څلويښتمه ماده‪ -‬د صغير تورن د ھغه حکم استيناف نه قبليږی چه د ده خالف د توبيخ يا پالر و مور يا‬
‫ولی ته د ده د سپارلو په باب صادر شوی وی‪.‬‬

‫دری سوه اته څلويښتمه ماده‪ -‬د ھغو حکمونو استيناف چه د حقوقی دعوی په باب د جنحې يا قباحت په قضيو کښی د‬
‫ابتدائيه محکمی له پلوه صادر شوی وی د حق العبد د مدعی‪ ،‬د حق العبد د مسئول يا تورن له پلوه يواځی د قضيی د حق‬
‫العبد په باب په دی شرط جواز لری چه غوښتل شوی غوضونه د ھغه نصاب نه زيات وی چه د ابتدائيه محکمی د نھائی‬
‫حکمونو دپاره ټاکل شوی دی‪.‬‬
‫دری سوه نه څلويښتمه ماده‪ -‬د حکم استيناف د حکم د اعالم نه وروسته په لسو ورځو کښی دننه دننه د ھغی محکمی د‬
‫تحريراتو دفتر ته چه حکم ئی صادر کړی دی د غوښتن ليک په وړاندی کولو کيږی‪.‬‬

‫لوی څارنوال کولی شی چه د حکم د صادريدو نه پس په ديرشو ورځو کشی دننه دننه د ھغه د استيناف اقدام وکړی‪.‬‬

‫دی دا ھم کولی شی چه د استيناف غوښتنه د ھغی محکمې د تحريراتو دفتر ته وړاندی کړی چه د استيناف په غوښتن ليک‬
‫باندی د غور کولو واک لری‪.‬‬

‫دری سوه پنځوسمه ماده‪ -‬د ھغو حکمونو د استيناف نيټه چه د محکوم عليه د حکمی حضور له مخه صادريږی د ھغه‬
‫وخت نه حسابيږی چه حکم ده ته اعالم شوی وی‪.‬‬

‫دری سوه يو پنځوسمه ماده‪ -‬که چيری يو خصم د لسو ورځو په موده کښی دننه دننه چه د استيناف دپاره ټاکل شوی ده د‬
‫حکم د استيناف اقدام وکړی نو د ده د داسی د مقابل لوی استيناف نيټه چه د استيناف حق لری د دغو لسو ورځو د ختميدو‬
‫نه پس پنځه ورځی اوږديږی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫دری سوه دوه پنځوسمه ماده‪ -‬استيناف ھغه واليت محکمی ته ليږل کيږی چه حاکمه محکمه ئی په قضايی ونډ کښی واقع‬
‫وی‪ .‬د محکمی د تحريراتو دفتر مستأنف ته د استيناف په غوښتن ليک باندی د غور کولو نيټه ښئی‪ .‬دا نيټه د دری کاملو‬
‫ورځو د تيريدونه مخکښی نه شی کيدی‪ .‬څارنوال د دعوی ټول خصوم ټاکل شوی غونډی ته په حاضريدو باندی مکلفوی‪.‬‬

‫دری سوه دری پنځوسمه ماده‪ -‬د دی قانون د دوه سوه ديارلسمی مادی نه تر دوه سوه اوولسمی مادی تر آخره پورې‬
‫احکام ھغی محکمی ته د خصومو د حاضريدلو په باب چه په استيناف غور کوی ھم تطبيقيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫دری سوه څلور پنځوسمه ماده‪ -‬که چری تورن بندی وی څارنوال مکلف دی چه دی په يو مناسب وخت کښی د ھغی‬
‫سيمې محبس ته وليږدوی چه د واليت محکمه پکښی واقع ده په دی صورت کښی د استيناف غوښتن ليک په عاجل‬
‫صورت د غور الندی نيول کيږی‪.‬‬

‫دری سوه پنځه پنځوسمه ماده‪ -‬د ھغه ديوان يو غړی چه په استيناف کښی حکم صادروی د استيناف د غوښتن ليک په‬
‫باب راپور جوړوی او دا الندی ټکی پکښی شاملوی‪:‬‬

‫الف‪ -‬د دعوی د پٻښو لنډيز‪.‬‬

‫ب‪ -‬د اثبات او نفی دليلونه‪.‬‬

‫ج‪ -‬ټولی ھغه مسئلی چه په ضمنی صورت په قضيه کښی د بحث الندی راغلی دی‪.‬‬

‫د‪ -‬ھغه اجراآت چه تر دغه وخته په قضيه کښی شوی دی‪.‬‬

‫دا رپوټ د تياروونکی له خوا امضاء کيږی او په ټاکلی غونډه کښی د ھغه د لوستل کيدو نه پس لومړی د مستأنف خبری‬
‫او دليلونه اوريدل کيږی او ورپسی پاتی خصوم خبری کوی او په آخر کښی تورن ته د وينا وار ورکول کيږی‪ ،‬دينه پس د‬
‫رپوټ تياروونکی او يا د ديوان نور غړی خپلی رائی څرګندوی او په پای کښی محکمه د قضيی د پاڼو د لوستلو او په‬
‫موضوع باندی د الزم غور نه وروسته خپل حکم صادروی‪.‬‬

‫دری سوه شپږ پنځوسمه ماده‪ -‬استينافيه محکمه پخپله يا د ھغه يو قاضی په واسطه چه د دی مقصد دپاره ټاکل کيږی د‬
‫ھغو شاھدانو شاھدی اوری چه د لومړۍ محکمی په وړاندی ئی اوريدل په کار وء دغه شان دا محکمه د بلې ھری ھغی‬
‫نيمګړتيا د پوره کولو اقدام کوی چه د تحقيق په اجراءاتو کښی پيښه شوی وی‪.‬‬

‫استينافيه محکمه په ټولو حاالتو کښی د دی خبری واک لری چه د تحقيق د پوره کولو او د شاھدانو د شاھدۍ اوريدو دپاره‬
‫چه کوم امر الزم وګڼی صادر ئی کړی‪.‬‬

‫بې د محکمی له امره ھيڅ شاھد په حاضريدلو نه شی مکلفيدلی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫دری سوه اووه پنځوسمه ماده‪ -‬که چری د استيناف غوښتن ليک د څارنوال له پلوه وړاندی شوی وی بې له دی چه وکتی‬
‫شی چه حکم د تورن په ښه صادر شوی که په بده محکمه کولی شی چه ھغه تائيد کړی يا ئی لغو يا تعديل کاندی‪.‬‬

‫د محکوم په جزا سختول يا د برائت د حکم لغو کول بی له دی چه د محکمی د ټولو قاضيانو د رأيو په اتفاق صادر شی‬
‫اعتبار نه لری‪.‬‬

‫که چری د استيناف غوښتن ليک د څارنوال نه غير له بله پلوه وړاندی شوی وی نو د محکمی واک اختيار د حکم په تائيد‬
‫‪AC‬‬

‫يا د مستأنف په ګټه د ھغه په تعديل پورې منحصر دی‪.‬‬

‫دری سوه اته پنځوسمه ماده‪ -‬که چری لومړۍ محکمی په اصل موضوع حکم صادر کړی وی او استينافی محکمی ته‬
‫جوته شی چه په حکم يا اجراآتو کښی بطالن وجود لری نو بطالن سموی او په اصل دعوی کښی حکم کوی‪.‬‬

‫خو که چری لومړۍ محکمی خپل حکم په نه صالحيت يا د يوی داسی فرعی دفعی په منلو صادر کړی وی چه د ھغې په‬
‫نتيجه کښی د دعوی روان تګ ځنډيږی او استينافی محکمه خپل حکم د محکمی د حکم په الغاء او صالحيت يا د فرعی‬
‫دفعی په رد او په دعوی باندی د غور کولو په باب صادروی نو په کار دی چه دغه محکمه قضيه لومړۍ محکمی ته په‬
‫اصل موضوع کښی د حکم صادرولو دپاره جار باسی‪.‬‬

‫دری سوه نه پنځوسمه ماده‪ -‬که چری استينافی محکمی ته جوته شی چه پيښه جنايت دی نو په نه صالحيت حکم کوی او‬
‫دعوی د الزمو تدبيرونو د کولو دپاره څارنوالی ته ليږی‪.‬‬
‫دری سوه شپيتمه ماده‪ -‬که چری مستأنف داسی تورن وی چه د آزادۍ په تحديدوونکی حکم باندی محکوم شوی وی او‬
‫جزاء د قانون له مخه واجب التنفيذ وی او دی د حکم د تطبيق دپاره مربوط مقام ته د غونډی د شروع کيدو نه مخکښی‬
‫حاضر نه شو نو د استيناف غوښتن ليک ئی ساقطيږی‪.‬‬

‫دری سوه يو شپيتمه ماده‪ -‬که چری د عوض ورکولو په باب حکم لغو شی خو د لغو کيدو نه مخکښی په موقت صورت‬
‫نافذ شوی وی عوض په ستنه جارويستل کيږی‪.‬‬

‫دوھم باب‬

‫په حکم باندی د ستری محکمی په وړاندی اعتراض‬

‫دری سوه دوه شپيتمه ماده‪ -‬څارنوالی‪ ،‬محکوم عليه‪ ،‬د حق العبد مدعی او د حق العبد مسئول ھر يو په الندنيو حاالتو‬
‫کښی د جنايت او جنحی په باب د وروستۍ محکمی له خوا د صادرو شويو نھائی احکامو خالف د ستری محکمی په‬
‫وړاندی اعتراض کولی شی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫الف‪ -‬په ھغه حالت کښی چه د اعتراض الندی راغلی حکم د قانون په مخالفت‪ ،‬يا د قانون په تطبيق يا تأويل کښی په خطاء‬
‫باندی بنای شوی وی‪.‬‬

‫ب‪ -‬په ھغه حالت کښی چه په حکم کښی بطالن پٻښ شوی وی‪.‬‬

‫ج‪ -‬په ھغه حالت کښی چه په اجراءآتو کښی يو داسی بطالن پٻښ شوی وی چه په حکم ئی تاثير اچولی وی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫د‪ -‬په ھغه حالت کښی چه حکم د چا په مرګ صادر شوی وی‪.‬‬

‫که چری د چا په مرګ باندی صادر شوی حکم د پورتنو فقرو له جملې څخه د يوی په اساس ھم د غور دپاره ستری‬
‫محکمی ته وړاندی نه کړی شو نو څارنوالی د قانون د حکم له مخه مکلفه ده چه دغه حکم د غور دپاره ستری محکمی ته‬
‫وړاندی کړی‪.‬‬

‫د حق العبد د مدعی او د حق العبد د مسئول له پلوه اعتراض يواځی د قضيی د حق العبد په باب کيدی شی‪.‬‬

‫محکمه دا حالت چه اجراآت د دعوی په جريان کښی د قانون مطابق شوی دی اصلی حالت پيژنی خو سره د دی ھم ذيدخل‬
‫شخص دا کولی شی چه دا ثابته کاندی چه دا اجراآت يا اھمال شوی او يا د قانون خالف شوی دی خو په دی شرط چه په‬
‫محضر کښی داسی يو تذکر موجود وی‪ -‬د دغو اجراآتو د خالف اثبات يوازی د تزوير د اعتراض په الر کيدی شی‪.‬‬

‫دری سوه دری شپيتمه ماده‪ -‬څارنوالی‪ ،‬د حق العبد مدعی او د حق العبد مسئول ھر يو کولی شی چه د خپل خپل‬
‫اختصاص په برخه کښی په ھغه حکم باندی د ستری محکمی په وړاندی اعتراض وکړی چه د جناياتو د محکمی نه د‬
‫جنايت په تورن باندی پشی شا صادر شوی‪.‬‬
‫دری سوه څلور شپيتمه ماده‪ -‬ھغه حکمونه چه د موضوع د پريکړی نه مخکښی صادريږی د ستری محکمی په وړاندی د‬
‫اعتراض الندی نه راځی بې له دی چه د دغو حکمونو په نتيجه کښی د دعوی روان تګ وځنډيږی‪.‬‬

‫دری سوه پنځه شپيتمه ماده‪ -‬که چری صغير تورن په توبيخ‪ ،‬يا پالر و مور يا ولی او يا يو امانتګر شخص ته په سپارلو‬
‫محکوم شوی وی په دی حکم باندې د ستری محکمی په وړاندی د ده اعتراض نه اوريدل کيږی‪.‬‬

‫دری سوه شپږ شپيتمه ماده‪ -‬په حکم باندی اعتراض د حاکمی محکمی د تحريراتو دفتر ته په غوښتن ليک وړاندی کولو‬
‫کيږی‪ ،‬دا غوښتن ليک بايد د حضوری حکم له نيټی يا محکوم عليه ته د غيابی حکم د اعالم له نيټی نه پس په څلويښتو‬
‫ورځو کښی دننه دننه وړاندی کړی شی ھغه دليلونه چه اعتراض پری بنا شوی دی ھم بايد په دغه موده کښی دننه وړاندی‬
‫کړی شی سره د دی ھم که چری حکم په برائت صادر شوی وی او معترض د حکم له صادريدو څخه پس په ديرشو‬
‫ورځو کښی دننه دننه د تحريراتو دفتر ته د ھغه د نه سپارل کيدو تصديق حاصل کړی اعتراض له دليلونو سره د ھغه نيټی‬
‫نه پس چه د تحريراتو په دفتر کښی د حکم سپارل کيدنه ده ته اعالن شوی ده په لسو ورځو کښی دننه دننه منل کيږی‪ .‬په‬
‫دی حالت کښی معترض مکلف دی چه د دغه تصديق حاصلولو دپاره کوم غوښتن ليک ورکوی په ھغه کښی د محکمی په‬
‫‪KU‬‬
‫ھستوږنځی کښی يو ځای د دی دپاره وټاکلی چه ده ته پکښی د حکم سپارل ابالغ شی که داسی نوی نو ده ته د تحريراتو‬
‫په دفتر کښی د حکم ابالغ معتبر ګڼل کيږی‪.‬‬

‫دری سوه اووه شپيتمه ماده‪ -‬که چری په پورتنۍ ماده کښی درج شوی اعتراض د څارنوالی له خوا شوی وی نو په کار‬
‫دی چه دليلونه ئی کم نه کم د څارنوال له خوا امضاء شوی وی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫دری سوه اته شپيتمه ماده‪ -‬د ستری محکمی په وړاندی د ھغو دليلونو نه غير چه د دری سوه اووه شپيتمی مادی په درج‬
‫شوی موده کښی دننه دننه ئی ذکر شوی دی په نورو دليلونو تکيه نشی کيدی سره د دی ھم ستره محکمه د خپل قناعت له‬
‫مخه دا کولی شی چه يو حکم د تورن په ښيګړه مات کاندی خو په دی شرط چه دا جوته کړی چه حکم د قانون په مخالفت‬
‫يا د ھغه په تطبيق او تاويل کښی په خطاء باندی بنا شوی دی يا دا چه حاکمه محکمه د قانون د احکامو مطابق تشکيل‬
‫شوی نه ده يا د دعوی د پريکړی واليت نه لری او يا دا چه د حکم نه پس د داسی قانونی د اعتراض مورد پيښ شوی دی‬
‫چه د دعوی په پيښه کښی تطبيق کيږی‪.‬‬

‫دری سوه نه شپيتمه ماده‪ -‬محکمه د اعتراض په باب خپل حکم په ھغه رپوټ باندی د قناعت نه وروسته صادروی چه د‬
‫اعضاو له جملی څخه د يوه له خوا په دغه باب تيار شوی دی‪ .‬محکمه کولی شی چه که الزمه وی د څارنوالی‪ ،‬خصومو يا‬
‫د ھغوی د مدافعينو ويناوی واوری‪.‬‬

‫دری سوه اويايمه ماده‪ -‬که چری اعتراض يا دليلونه د خپلی مقرری نيټی نه وروسته وړاندی کړی شول محکمه د ھغو په‬
‫نه منلو حکم کوی‪.‬‬

‫که چری اعتراض ومنل شی او د دری سوه دوه شپيتمی مادی د مندرج لومړی حالت په اساس بنا وی نو محکمه خطاء‬
‫سموی او د قانون مطابق خپل حکم صادروی‪ ،‬او که چری اعتراض د دغی مادی د مندرج دوھم‪ ،‬دريم يا څلورم حالت په‬
‫اساس بنا وی نو محکمه حکم ماتوی او دعوی حاکمی محکمی ته جار باسی چه پکښی د داسی قاضيانو له پلوه حکم صادر‬
‫شی چه اکثريت ئې د لومړنو قاضيانو نه غير وی‪ .‬سره د دی ھم ستره محکمه کولی شی چه که الزمه وګڼی دعوی بلی‬
‫محکمی ته وسپاری‪.‬‬

‫که چری مات شوی حکم د استينافی محکمی يا د جناياتو د محکمی له پلوه د داسی جنحی په باب صادر شوی وی چه د‬
‫محکمی په غونډه کښی پيښه شوی وی نو دعوی ھغی محکمی ته ليږل کيږی چه اساسا ً په ھغی باندی د غور کولو‬
‫صالحيت لری‪ .‬او دغه محکمه د عادی قواعدو مطابق په دعوی باندی غور کوی‪.‬‬

‫دری سوه يو اويايمه ماده‪ -‬که چيری د حکم اسباب په قانون کښی په خطاء باندی مشتمل وی او يا د قانونی متن په ذکر‬
‫کښی خطاء پيښه شوی وی په ھغه حالت کښی چه محکوم به جزا د جرم د جزا د قانون مطابقه وی نو د حکم ماتول جواز‬
‫نه لری بلکه ستره محکمه پيښه شوی خطاء سموی‪.‬‬

‫د حکم ماتول يوازی په ھغه برخه کښی کيږی چه په ھغو دليلونو پوری مربوط وی چه معترض پری استناد کوی بی له‬
‫دی چه د حکم ويش ناممکن ښکاره شی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫دری سوه دوه اويايمه ماده‪ -‬که چری اعتراض د څارنوالی له پلوه نه وی وړاندې شوی حکم يواځی د معترض په باب‬
‫ماتيږی بی له دی چه د اعتراض دليلونه د نورو تورنو سره ھم تړون ولری‪ ،‬په دغه حالت کښی که څه ھم د دوی له خوا‬
‫اعتراض نه وی وړاندی شوی محکمه د دغو تورنو په باب ھم د حکم د ماتولو حکم صادروی‪.‬‬

‫دری سوه دری اويايمه ماده‪ -‬که چری د حکم ماتونه د څارنوالی نه غير د جګړه والو خواءو له جملی څخه د يوه د‬
‫‪AC‬‬
‫غوښتن ليک له مخه شوی وی دا ماتونه د ده په اعتراض باندی تاثير نه کوی‪.‬‬

‫دری سوه څلور اويايمه ماده‪ -‬که چری د ھغی محکمی په حکم باندی چه دعوی ورسپارل شوی ده په دوھم وار اعتراض‬
‫وشی ستره محکمه په اصل موضوع کښی حکم صادروی او په دی حالت کښی د ھغو قاعدو پيروی کيږی چه د ارتکاب‬
‫شوی جرم په محاکمه کښی تطبيقيږی‪.‬‬

‫دری سوه پنځه اويايمه ماده‪ -‬که چری د اعتراض الندی راغلی حکم د يوی داسی قانونی دفعی په قبول باندی شوی وی‬
‫چه د دعوی د روان تګ مخه نيسی او ستری محکمی دا حکم مات کړ او دعوی ئی حاکمی محکمی ته د غور دپاره‬
‫وسپارله نو حاکمه محکمه د ستری محکمی د حکم په عکس باندی حکم نه شی صادرولی‪.‬‬

‫دغه شان ھغه محکمه چه په اصل موضوع کښی حکم صادروی په ھيڅ حالت کښی دا نه شی کولی چه د ھغه څه په‬
‫عکس چه د جزائی ديوانونو عمومی ھيئت په ستره محکمه کښی مقرر کړی دی حکم صادر کړی‪.‬‬

‫دری سوه شپږ اويايمه ماده‪ -‬که چری اعتراض د موضوع په لحاظ رد کړی شی معترض په ھيڅ حالت کښی دا نه شی‬
‫کولی چه په عين حکم باندی بل اعتراض د ھر دليل سره چه وی وړاندی کړی‪.‬‬
‫دری سوه اووه اويايمه ماده‪ -‬که چری معترض د آزادی په تحديدوونکی جزا باندی محکوم وی او د غونډی د شروع نه‬
‫مخکښی د حکم د تنفيذ دپاره مربوط مقام ته حاضر نه شی اعتراض ساقطيږی‪ .‬که چری معترض دا شرط په ځای کړی او‬
‫اعتراض د محکمی د غور الندی وی محکمه کولی شی چه معترض په کفاله خوشی کړی‪.‬‬

‫دری سوه اته اويايمه ماده‪ -‬د دی باب د پورتنو مادو د احکامو د رعايت سره سره که چری حکم په حضوری صورت د‬
‫اعدام په جزا صادر شوی وی څارنوالی مکلفه ده چه قضيه ستری محکمی ته د حکم په باب د خپلو ليکلو نظرياتو سره د‬
‫دری سوه اووه ويشتمی مادی په درج شوی موده کښی دننه دننه ستری محکمی ته وړاندی کړی‪ .‬محکمه د دی قانون د‬
‫دری سوه اويايمی مادی د دوھمی او دريمی فقری مطابق خپل حکم صادروی‪.‬‬

‫دريم باب‬

‫نوی نظر‬

‫دری سوه نه اويايمه ماده‪ -‬په الندنيو حاالتو کښی د جنايت او جنحی په قضيو کښی د جزا په باب په صادرو شويو‬
‫‪KU‬‬ ‫حکمونو باندی د نوی نظر غوښتنه کيدی شی‪:‬‬

‫الف‪ :‬په ھغه حالت کښی چه تورن د قتل په جرم کښی محکوم عليه شی او بيا ھغه څوک ژوندی وموندل شی چه د وژلو‬
‫ادعائی شوی ده‪.‬‬

‫ب‪ :‬په ھغه حالت کښی چه په يو چا باندی د يوی پيښی له درکه حکم صادر شی او بيا د ھمدغی پيښی له درکه په بل چا‬
‫‪AC‬‬
‫باندی حکم صادر شی او د دواړو حکمونو تر منځه داسی تناقض موجود وی چه ترينه د دواړو محکوم عليه له جملې څخه‬
‫د يوه برائت معلوم وی‪.‬‬

‫ج‪ :‬په ھغه حالت کښی چه شاھدان يا اھل خبره د دروغو د شھادت ويلو له درکه د قانون مطابق په جزا محکوم شی يا په‬
‫ھغه مستند تزوير باندی حکم صادر شی چه په دعوی باندی د غور کولو په وخت وړاندی شوی وی‪ ،‬په دغو دواړو‬
‫حالتونو کښی دا شرط ده چه د شاھدانو شاھدی يا د اھل خبره وء رپوټ يا ذکر شوی مستند تزوير په حکم کښی موثر واقع‬
‫شوی وی‪.‬‬

‫د‪ :‬په ھغه حالت کښی چه جزائی حکم د يوی حقوقی محکمی نه په صادر شوی حکم باندی بنا شوی وی او د دغی حقوقی‬
‫محکمی حکم لغو کړی شی‪.‬‬

‫ھـ‪ :‬په ھغه حالت کښی چه د حکم نه وروسته داسی پيښی حادثی يا څرګند شی يا داسی پاڼی وړاندی کړی شی چه د‬
‫محاکمی په وخت کښی معلومی نه وی او امکان لری چه دغه پيښی يا پاڼی د محکوم عليه برائت ثابت کاندی‪.‬‬

‫دری سوه اتيايمه ماده‪ -‬د دری سوه نه اويايمی مادی په مندرجو لومړنو څلورو حالتونو کښی لوی څارنوال او محکوم‬
‫عليه او که دی پخپله مفقود يا د اھليت فاقد وی نو د ده قانونی نماينده او که مړ وی نو د ده اقارب يا زوج کولی شی چه د‬
‫نوی نظر غوښتنه وکاندی‪ .‬که چری د نوی نظر غوښتنوال د څارنوالی نه غير بل څوک وی نو په کار دی چه غوښتن‬
‫ليک کښې ھغه حکم چه پری د نوی نظر غوښتنه شوی د نوی نظر د دليلونو سره ذکر کيږی او ھغه مستندات چه نوی‬
‫نظر تائيدوی ورسره يو ځای کيږی‪.‬‬

‫لوی څارنوال د نوی نظر غوښتن ليک بی له دی چه وګوری چه پخپله د ده له خوا وړاندی شوی يا د بل چا له پلوه د شويو‬
‫تحقيقاتو سره يو ځای د رپوټ په ملتيا ستری محکمی ته وړاندی کوی او پکښی خپله نظريه او دليلونه څرګندوی‪.‬‬

‫څارنوالی مکلفه ده چه د نوی نظر غوښتن ليک د رسيدو د نيټی نه پس په دری مياشتو کښی دننه دننه ستری محکمی ته‬
‫وړاندی کړی‪.‬‬

‫دری سوه يو اتيايمه ماده‪ -‬د دری سوه نه اويايمی مادی په درج شوی پنځم حالت کښی د نوی نظر غوښتنه کول که دا‬
‫غوښتنه ځانله د ده له خوا شوی وی که د ذيدخلو اشخاصو د مراجعی له مخه‪ ،‬يواځی د لوی څارنوال په صالحيت کښی‬
‫دی‪ .‬که چری لوی څارنوال د نوی نظر غوښتنه الزمه وګڼی نو د نوی نظر غوښتن ليک د ھغو تحقيقاتو سره چه کړی ئی‬
‫دی ھغی ټولنی ته وړاندی کوی چه د ستری محکمی د يو غړی او د استيناف محکمی له دوو غړو څخه جوړه ده او د‬
‫‪KU‬‬
‫مربوطو محکمو د عمومی ټولنې له خوا ټاکل کيږی‪ .‬لوی څارنوال پخپل غوښتن ليک کښی ھغه پيښه يا ھغه ليکلی مستند‬
‫چه تکيه پری شوی ده بيانوی‪ .‬دغه ټولنه د پاڼو له کتنی او که الزم ئی وګڼی د تحقيق له پوره کولو وروسته د غوښتن ليک‬
‫په باب تصميم نيسی او که ھغه ومنی نو غوښتن ليک ستری محکمی ته سپاری‪.‬‬

‫په ھغه تصميم باندی چه د لوی څارنوال يا د ذکر شوی ټولنی له خوا د نوی نظر د غوښتن ليک د منلو يا نه منلو په باب‬
‫‪AC‬‬
‫نيول کيږی اعتراض نه شی کيدی‪.‬‬

‫دری سوه دوه اتيايمه ماده‪ -‬څارنوالی مکلفه ده چه د جګړی دواړه خواوې ھغه غونډی ته د حاضريدو دپاره چه د نوی‬
‫نظر په غوښتن ليک باندی د ستری محکمی په وړاندی د غور په باب ټاکل شوی ده کم نه کم دری ورځی د غونډی د کيدو‬
‫نه مخکښی خبری کاندی‪.‬‬

‫دری سوه دری اتيايمه ماده‪ -‬ستره محکمه د څارنوالی او دواړو جګړه والو خواوء د ويناوء له اوريدو او د ھغه تحقيق د‬
‫کيدو نه پس چه اجرا ئی پخپله يا د نورو کسانو په الس الزمه وګڼی د غوښتن ليک په باب خپل تصميم نيسی‪.‬‬

‫که چری محکمه غوښتن ليک ومنی نو حکم لغو کوی او که چری د تورن برائت په ډاګه وی نو دی بری الذمه کوی او که‬
‫چری د ده برائت په ډاګه نه وی نو دعوی حاکمی محکمی ته سپاری چه دغه محکمه د نورو قاضيانو په واسطه په‬
‫موضوع کښی حکم صادر کړی‪.‬‬

‫ستره محکمه پدی حالت کښی ھم کولی شی چه پخپله په اصل موضوع کښي حکم صادر کړی‪.‬‬
‫که چری د محاکمی جارويستنه له دی کبله ممکنه نه وی چه يا محکوم عليه مړ وی يا معتوه وی يا جزائی دعوی د زمانی‬
‫په اوښتو ساقطه شوی وی يا نور داسی څه وی نو ستره محکمه د دعوی په موضوع غور کوی او يوازې ھغه حکم لغو‬
‫کوی چه خطا ئی د محکمی په وړاندی څرګنده وی‪.‬‬

‫دری سوه څلور اتيايمه ماده‪ -‬که چری محکوم عليه ومړی او د نوی نظر غوښتن ليک د ده د اقاربو يا زوج له خوا‬
‫وړاندی کړی شوی نه وی محکمه دعوی د ھغه شخصی په مخکښی چه د مړه د حيثيت د دفاع دپاره ئی ټاکی د غور‬
‫الندی نيسی او که الزمه شی نو د ھغه څه په لری کولو باندی حکم کوی چه د مړه حيثيت ئی خړپړ کړی دی‪.‬‬

‫دری سوه پنځه اتيايمه ماده‪ -‬د نوی نظر د غوښتن ليک په نتيجه کښې د حکم تنفيذ نه ځنډول کيږی بې له دی چه حکم د‬
‫چا په مرګ صادر شوی وی‪.‬‬

‫دری سوه شپږ اتيايمه ماده‪ -‬ھر حکم چه د نوی نظر د غوښتن ليک په نتيجه کښی د تورن په برائت صادر شی د دولت په‬
‫لګښت په رسمی جريده او يوه بله ھغه جريده کښی چه ذيدخل شخص يې وټاکی نشريږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫دری سوه اووه اتيايمه ماده‪ -‬که چری د اعتراض الندی راغلی حکم لغو کړی شی نو د عوض حکم ھم ساقطيږی او د‬
‫عوض ھغه مقدار چه ادا شوی دی په ستنه ورکول کيږی‪ .‬دا حکم د زمانی په اوښتو د حق په ساقطيدو پوری د مربوطو‬
‫قاعدو د رعايت سره سره عملی کيږی‪.‬‬

‫دری سوه اته اتيايمه ماده‪ -‬که چری د نوی نظر غوښتن ليک ونه منل شی نو له نوی سره د ھغه بيا وړاندی کول د عين‬
‫ھغو پيښو له مخه چه مخکښی پری استناد شوی دی نه شی کيدی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫دری سوه نه اتيايمه ماده‪ -‬ھغه حکمونه چه د نوی نظر د غوښتن ليک له مخه د دعوی په موضوع کښی د ستری محکمی‬
‫نه غير صادريږی په ټولو قانونی الرو د اعتراض الندی راتالی شی‪.‬‬

‫د نوی نظر د غوښتن ليک له مخه تورن په ھيڅ صورت د ھغی جزا نه چه مخکښی ورته ټاکل شوی ده په زياته سخته‬
‫جزا نه شی محکوميدلی‪.‬‬

‫څلورم باب‬

‫د قطعی حکمونو ارزښت‬

‫دری سوه نوی يمه ماده‪ -‬جزائی دعوی د ھغه تورن په باب چه پری سوره شوی او د ھغو پيښو په باب چه ده ته ئی‬
‫نسبت شوی دی د برائت يا الزام د قطعی حکم په صادريدلو پای ته رسيږی‪ .‬کله چه د يوی جزائی دعوی په موضوع کښی‬
‫حکم صادر شی په ھغی باندی له نوی سره غور کول بی د اعتراض د ھغو الرو نه چه په قانون کښی ټاکلی شوی دی‬
‫جواز نلری‪.‬‬
‫دری سوه يو نوی يمه ماده‪ -‬د يوی جزائی دعوی په باب د قطعی حکم د صادريدو نه پس بيا د نويو دليلونو يا حاالتو د‬
‫راڅرګنديدو يا د جرم د قانونی وصف د تغيير په اساس ھغه د غور الندی نه شی نيول کيدی‪.‬‬

‫ھغه جزائی حکم چه د جزائی دعوی په موضوع کښی د جزائی محکمی له پلوه په برائت يا الزام صادريږی د حقوقی‬
‫محکمو په وړاندی په ھغه دعوی کښی چه ال خو په قطعی صورت حل و فصل شوی نه ده د جرم د پيښی‪ ،‬د جرم د‬
‫قانونی وصف او مرتکب ته د ھغه د نسبت په لحاظ د محکوم به شی ارزښت لری‪.‬‬

‫په دې باب د برائت په حکم کښی دا دواړه اړخونه شامل دی چه د تور د نفی په اساس او که د دليلونو د نه کفايت له مخه‬
‫صادر شوی وی خو که چری حکم په دی اساس صادر شوی وی چه د تور الندی راغلی فعل د جزا مستوجب نه دی نو بيا‬
‫جزائی حکم د محکوم به شی ارزښت نه حاصلوی‪.‬‬

‫دری سوه دری نوی يمه ماده‪ -‬ھغه حکمونه چه د حقوقی محکمو له پلوه د مالی معاملو په مسئلو کښی صادريږی د جزائی‬
‫محکمو په وړاندی د جرم د پٻښی او مرتکب ته د نسبت په لحاظ د محکوم به شی ارزښت نه لری‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫دری سوه څلور نوی يمه ماده‪ -‬ھغه حکمونه چه د شخصيه احوالو په باب د حقوقی محکمو له پلوه صادريږی د جزائی‬
‫محکمو په وړاندی په ھغو مسئلو کښی چه د دعوی پريکون ورپورې مربوط دی د محکوم به شی ارزش لری‪.‬‬

‫څلورم کتاب‬

‫لومړی باب‬
‫‪AC‬‬

‫واجب التنفيذ حکمونه‬

‫دری سوه پنځه نوی يمه ماده‪ -‬ھغه جزا چه په قانون کښی ټاکل شوی ده بی له ھغه حکمه چه د يوی واکمنی محکمی له‬
‫پلوه صادر شوی وی د ھيڅ جرم په باب تطبيقيدلی نه شی‪.‬‬

‫دری سوه شپږ نوی يمه ماده‪ -‬د جزائی محکمو له خوا صادر شوی حکمونه چه څو پوری قطعيت ونه مومی نه تطبيق‬
‫کيږی بی له ھغو مواردو چه قانون ئی صريحا ً اجازه ورکاندی‪.‬‬

‫دری سوه اووه نوی يمه ماده‪ -‬په جزائی دعوو کښی د صادرو شويو حکمونو تطبيق د دی قانون په حکمونو برابر د‬
‫څارنوالی د غوښتنی له مخه کيږی‪.‬‬

‫دری سوه اته نوی يمه ماده‪ -‬د حق العبد په دعوی کښی د صادر شوی حکم تطبيق د حقوقی اجراآتو د قاعدو مطابق د حق‬
‫العبد د مدعی د غوښتنی له مخه کيږی‪.‬‬

‫دری سوه نه نوی يمه ماده‪ -‬څارنوالی مکلفه ده چه د جزائی دعوو په باب د صادرو شويو واجب التنفيذ حکمونو د په‬
‫ځای کولو دپاره اقدام وکړی‪ ،‬څارنوالی په دی الره کښی د امنيه قواءو نه کومک غوښتی شی‪.‬‬
‫څلورسومه ماده‪ -‬د نقدی جزا او لګښتونو په باب صادر شوی حکمونه که څه ھم استيناف ئی شوی وی بې له ځنډه واجب‬
‫التنفيذ دی‪ .‬دغه شان د غال يا د غال په ارتکاب باندی د شروع کولو له مخه د حبس په باب صادر شوی حکمونه او ھم د‬
‫متکرر تورن يا د ھغه چا به خالف صادر شوی حکم چه په افغانستان کښی يو ټاکلی ھستوږنځی نه لری بی له ځنډه واجب‬
‫التنفيذ دی او دغه شان د تورن د حبس په باب د محکمی حکم په ټولو حاالتو کښی واجب التنفيذ دی او يا دا چه تورن کفاله‬
‫ورکړی چه د حکم د استيناف او د ھغه د ميعاد تيريدو په صورت کښی به د حکم د تنفيذ نه غاړه نه غړوی او چه کله د‬
‫حکم استيناف وشی دی به غونډی ته حاضريږی او د صادر شوی حکم نه به مخ نه اړوی‪ .‬ھغه مبلغ چه په داسی حاالتو‬
‫کښی ئی د کفالی په حيث وړاندی کونه واجب ده د حبس د جزا په حکم کښی ټاکل کيږی‪.‬‬

‫که چری تورن په توقيف کښی وی محکمه کولی شی چه د حکم د موقت تنفيذ امر صادر کاندی‪.‬‬

‫څلورسوه يوه ماده‪ -‬ھر کله چه د دی قانوند څلورسومی مادی د حکم مطابق د حبس جزا نافذه شوه د آزادۍ تحديدوونکی‬
‫جزاوی ھم چه د حبس له جزا سره يو ځای د محکمی په حکم کښی شاملی شوی دی تنفيذ کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه دوھمه ماده‪ -‬دارالتأديب يا بل ځای ته د تورن د ليږلو يا د پالر يا ولی نه غير بل چاته د ھغه د سپارلو حکم که‬
‫‪KU‬‬ ‫استيناف ئی ھم شوی وی واجب التنفيذ دی‪.‬‬

‫څلورسوه دريمه ماده‪ -‬که چری تورن په توقيف کښی وی او حکم د تورن په برائت يا په داسی جزا شوی وی چه تطبيق‬
‫ئی حبس نه غواړی او يا په صادر شوی حکم کښی د تنفيذ د ځنډولو امر شوی يا تورن په توقيف کښی محکوم بھا موده‬
‫پوره کړی وی تورن سمدستی خوشی کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫څلورسوه څلورمه ماده‪ -‬د دی فصل په پورتنو مادو کښی د درج شويو حاالتو نه پرته د دی قانون په دری سوه نه‬
‫څلويښتمه ماده کښی د درج شوی استيناف غوښتنی په ميعاد او په دغه موده کښی دننه په غوښتل شوی استيناف باندی د‬
‫غور په دوران کښی د حکمونو تطبيق ځنډيږی‪.‬‬

‫څلورسوه پنځمه ماده‪ -‬محکمه په ھغه وخت کښی چه د حق العبد مدعی ته د تضميناتو ورکولو په باب خپل حکم صادروی‬
‫که څه ھم استيناف ئی شوی وی کولی شی چه د ټول محکوم بھا يا د کفالی له ورکړی سره د ځينی محکوم بھا مبلغ د‬
‫موقت تنفيذ امر وکړی او محکمه کولی شی چه محکوم له د کفالی د ورکړی نه معاف کاندی‪.‬‬

‫دوھم باب‬

‫د اعدام د جزا تنفيذ‬

‫د شخص د مرګ د حکم د قطعيت دپاره د تميز د مربوط ديوان د غړو د رايو اتفاق شرط دی‪.‬‬

‫څلورسوه شپږمه ماده‪ -‬کله چه د شخص د مرګ حکم د دی قانون د احکامو مطابق قطعيت ومومی د قضيئ پاڼی له‬
‫فيصلی سره د ھغی له صادريدو نه پس په يوه ھفته کښی دننه دننه د قاضی القضات په واسطه باچا ته وړاندی کيږی‪ ،‬په‬
‫ھغه صورت کښی چه باچا د محکوم عليه د بښنې يا د ده د جزا د تبديل امر صادر نه کړی او فيصله امضا کاندی حکم په‬
‫ځای کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه اوومه ماده‪ -‬په مرګ محکوم عليه د څارنوالی په امر د عدل د وزير د الرښودنې الندی د حکم تر تطبيقه پوری‬
‫په محبس کښی ساتل کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه اتمه ماده‪ -‬په مرګ باندی د محکوم عليه اقارب کولی شی چه د حکم د تطبيق نه تر يوی ورځی پخوا پوری له‬
‫ده سره ليدل کتل وکړی‪ .‬د محبس اداره مکلفه ده چه په موضوع باندی د محکوم عليه اقارب خبر کاندی‪.‬‬

‫څلورسوه نھمه ماده‪ -‬که چری د محکوم عليه دين د مذھبی واجباتو د اجرا ايجاب کاوه نو الزمی اسانتياوی ورته‬
‫برابرولی شی‪.‬‬

‫څلورسوه لسمه ماده‪ -‬د مرګ جزا په محبس کښی دننه يا په يو بل پټ ځای کښی د څارنوالی د ليکلی غوښتنی له مخه چه‬
‫د دی قانون د څلورسوه اوومی مادی د مندرجو اجراآتو په کولو مشتمله وی تطبيقيږی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫څلورسوه يولسمه ماده‪ -‬د مرګ جزا د څارنوالی د يو غړی‪ ،‬د محبس د آمر د محبس ډاکټر يا د يو بل داسی ډاکټر په‬
‫مخکښی چه د څارنوالی له خوا موءظف شوی وی تطبيقيږی‪.‬‬

‫د مرګ د حکم د تنفيذ په وخت کښی د حق العبد مدعی او د محکوم عليه مدافع وکيل ته ھم د حاضريدو اجازه ورکول‬
‫کيږی د تنفيذ په وخت کښی بايد چه د مرګ په باب د صادر شوی حکم متن او ھغه تور چه په محکوم عليه باندی د مرګ‬
‫د حکم د صادريدو باعث شوی دی د حکم د تطبيق په ځای کښی حاضرينو ته ولوستل شی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫که چری محکوم عليه څه ويل غواړی نو د څارنوالی غړی ھغه ليکی او په محضر کښی ئی درجوی‪.‬‬

‫کله چه تنفيذ پای ته ورسيږی د څارنوالی غړی موضوع په محضر کښی قيدوی او د محکوم عليه د وفات او د وفات د‬
‫پيښيدو د ساعت په باب د ډاکټر تصديق اخلی‪.‬‬

‫څلورسوه دولسمه ماده‪ -‬د مرګ د جزا تنفيذ د عامی رخصتۍ په ورځو کښی جواز نه لری‪.‬‬

‫څلورسوه ديارلسمه ماده‪ -‬که چری په مرګ محکوم عليه يوه حامله ښځه وی د ھغی د جزا تطبيق د حمل د زيږيدو نه تر‬
‫دوه مياشتی وروسته مودی پوری ځنډيږی‪.‬‬

‫څلورسوه څوارلسمه ماده‪ -‬که چری په مرګ محکوم عليه داسی اقارب ونه لری چه د ده د کالبوت د سپارلو غوښتنه‬
‫وکړی نو کالبوت د دولت په لګښت د شريعت په احکامو برابر خښيږی‪.‬‬

‫خښول بايد چه بې له احتفاله پای ته ورسيږی‪.‬‬

 ‫دريم باب‬

‫د آزادۍ د تحديدوونکو جزاء تنفيذ‬

‫څلورسوه پنځلسمه ماده‪ -‬د آزادۍ د تحديدوونکو جزاګانو احکام د څارنوال د امر له مخه د عدل د وزير په الرښونه‬
‫تنفيذيږی‪.‬‬

‫څلورسوه شپاړسمه ماده‪ -‬ھغه څوک چه د محکوم بھا حبس موده ئی له دری مياشتو زياته نه وی کولی شی چه د دی‬
‫قانون د څلورسوه اته پنځوسمی مادی او ورپسی موادو په احکامو برابر غوښتنه وکړی چه له ده څخه دی د زندان نه بھر‬
‫کار واخستل شی خو په دی شرط چه د قانون احکامو دی د داسی غوښتنی کولو نه محروم کړی نه وی‪.‬‬

‫څلورسوه اووه لسمه ماده‪ -‬ھغه ورځ چه تنفيذ پکښی شروع کيږی د محکوم عليه د جزا په موده کښی حسابيږی‪ .‬محکوم‬
‫عليه د جزا د مودی د ختم د ورځی په سبا له د بنديانو د خالصون په ټاکلی ساعت خوشی کيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫څلورسوه اتلسمه ماده‪ -‬که چری د تورن د محکوم بھا حبس موده څليرويشت ساعته وی د ھغی تنفيذ د ده د ګرفتارۍ په‬
‫دوھمه ورځ د بنديانو د خالصون په ټاکلی ساعت پای ته رسيږی‪.‬‬

‫څلورسوه نولسمه ماده‪ -‬د آزادۍ د تحديدوونکی جزا د مودی شروع د واجب التنفيذ حکم له مخه د توقيف د مودی او‬
‫ګرفتارۍ د مودی د مجرا کولو د رعايت سره سره د ګرفتارۍ د ورځی نه شروع کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه شلمه ماده‪ -‬که چری تورن د ھغه جرم نه د کوم له کبله چه توقيف شوی دی برائت حاصل کړی د ده د توقيف‬
‫‪AC‬‬

‫موده د ھغه بل جرم په محکوم بھا موده کښی چه ده ئی د توقيف په دوران کښی ارتکاب کړی دی يا په دغه دوران کښې د‬
‫ھغه په باب له ده نه تحقيق شوی دی مجری کيدی شی‪.‬‬

‫څلورسوه يويشتمه ماده‪ -‬که چری د آزادۍ تحديدوونکی جزا د ګڼو جرمونو له کبله وی نو د توقيف د مودی طرح لومړی‬
‫له جزاګانو کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه دوه ويشتمه ماده‪ -‬که چری د آزادۍ په تحديدوونکی جزا باندی محکوم شوی شخص يوه داسی ښځه وی چه د‬
‫شپږمی مياشتی يا د ھغی نه د زياتی مودی حمل يې په ګيډه وی نو د حمل د زيږولو نه تر دوو مياشتو وروسته مودی‬
‫پورې د ھغی د جزا د تنفيذ ټالول جواز لری او په دی صورت کښی د محکوم عليه سر د دغسې مودی تر تيريدو پوری د‬
‫توقيف شوی شخص په څٻر معامله کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه درويشتمه ماده‪ -‬که چری د آزادۍ په تحديدوونکی جزا باندی محکوم شوی شخص په داسی ناروغۍ اخته وی‬
‫چه پخپله دغه ناروغۍ يا د جزا د تنفيذ له کبله د ھغه ژوند په خطر کښی اچوی نو د جزا د تنفيذ ټالول جواز لری‪.‬‬
‫څلورسوه څليرويشتمه ماده‪ -‬که چری د آزادۍ په تحديدوونکی جزا باندی محکوم شوی شخص ليونی شی د جزا تنفيذ د ده‬
‫تر په سد کيدو پوری ځنډول کيږی او څارنوالی کولی شی چه د عقلی ناروغيو د عالج يو مرجع ته د ده د ليږدولو امر‬
‫صادر کاندی‪ .‬په دی حالت کښې د کتنی او عالج موده له محکوم بھا موده څخه طرح کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه پنځويشتمه ماده‪ -‬که چری ښځه او ميړه د داسی مودی په حبس محکوم شی چه له يوه کاله زياته نه وی که څه‬
‫ھم دغه حکم د مختلفو جرمونو په اثر صادر شوی وی که چری مخکښی نه وی محبوس شوی او که څه ھم د دواړو‬
‫جرمونو يو له بله مختلف وی د دوی دواړو له جملې څخه د يوه د جزا د تنفيذ ټالول د بل تر خالصون پوری جواز لری‬
‫خو په دی شرط چه دوی د يو داسی صغير متکفل وی چه عمر ئی له پوره پنځلسو کلونو نه اوښتی نه وی او په افغانستان‬
‫کښی د ھستوږنی يو څرګند ځای ولری‪.‬‬

‫څلورسوه شپږويشتمه ماده‪ -‬په ھغو حاالتو کښی چه د محکوم عليه د جزا د تنفيذ ټالول جائز وی څارنوالی کولی شی چه‬
‫د محکوم عليه نه د داسی نغدی کفالې غوښتنه وکړی چه د ټالولو د سبب د پورته کيدو نه وروسته له تنفيذ څخه ونه تښتی‪،‬‬
‫د نغدی کفالی مبلغ د ټالولو په امر کښی ټاکل کيږی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫څارنوالی د محکوم عليه د تيښتی د مخ نيوی دپاره د احتياط له مخه نور ھغه شرايط چه الزم ئی وګڼی په محکوم عليه‬
‫باندی ايښودی شی‪.‬‬

‫څلورسوه اووه ويشتمه ماده‪ -‬په قانون کښی د درج شويو حاالتو نه پرته د جزا د محکوم بھا مودی له تيرولو نه اول د‬
‫محکوم عليه خالصون جواز نه لری‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫څلورسوه اتويشتمه ماده‪ -‬د ھغو محکوم عليھم صغيرانو خالصون چه د څارنوالی د غوښتنی له مخه دارالتاديب يا بل‬
‫ځای ته سپارل شوی دی د دارالتاديب يا بل ځای د آمر د رائی له اخستلو نه پس کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه نه ويشتمه ماده‪ -‬په ھغو کسانو باندی د ازادی د تحديدوونکی جزا تنفيذ چه د خپل عمر اووه لسم کال ته نه دی‬
‫رسيدلی په خاصو ځايونو کښی او د نورو محکوم عليھم نه بيل کيږی‪.‬‬

‫څلورم باب‬

‫مشروط خالصون‬

‫څلورسوه ديرشمه ماده‪ -‬کله چه د آزادۍ د تحديدوونکی جزا په قطعی حکم محکوم شوی شخص د خپلی جزا دری ربعې‬
‫په محبس کښی تيرې کړی او په محبس کښی د ده ګوزاره د ھستوږنی په موده کښی د ده د نفس د اصالح کيدو ډاډ ورکوی‬
‫نو د ده مشروط خالصون جواز لری بې له دی چه د ده خالصون عامه امنيت ته خطره راوالړه کاندی‪ .‬ھغه موده چه‬
‫محکوم عليه ئی بايد په زندان کښی تيره کړی په ھيڅ صورت بايد له نھو مياشتو کمه نه وی‪.‬‬
‫که چری جزا عمومی بند وی نو د محکوم عليه مشروط خالصون په زندان کښی له پنځلسو کلونو تيرولو نه مخکښی جواز‬
‫نه لری‪.‬‬

‫څلورسوه يوديرشمه ماده‪ -‬که چری ھغه جزاګانی ګڼی وی چه شخص پری د ھغو جرمونو له کبله محکوم شوی دی چه‬
‫زندان ته له ننوتلو مخکښی يی د ھغو ارتکاب کړی وی نو مشروط خالصون ئی د جزاګانو د ټولې مودی له مخه کيږی‪.‬‬
‫خو که چری محکوم عليه په زندان کښی جرم وکړی نو د ده د مشروط خالصون موده د دغه جرم د کولو په وخت کښی د‬
‫جزا د پاتی ټول وخت او د ھغی جزا د مودی څخه حسابيږی چه د دغه جرم کولو له کبله پری محکوم شوی دی‪.‬‬

‫څلورسوه دوه ديرشمه ماده‪ -‬که چری د آزادۍ به تحديدوونکی جزا باندی محکوم عليه په توقيف کښی داسی موده تيره‬
‫کړی وی چه د محکوم بھا مودی نه د طرح کولو قابله وی نو په دی صورت کښی مشروط خالصون د ټولی محکوم بھا‬
‫مودی له مخه کيږی‪ .‬د عفوې د صادريدو له مخه د جزا تخفيف د ھغی مودی په حساب کښی نه شی نيول کيدی چه تيرول‬
‫ئی د مشروط خالصون دپاره ضروری دی‪.‬‬

‫څلورسوه دری ديرشمه ماده‪ -‬مشروط خالصون تر ھغه وخته پوری جواز نه لری چه محکوم عليه ټول ھغه محکوم بھا‬
‫‪KU‬‬
‫مالی التزامونه تحويل کړی نه وی چه د ابتدائيه محکمی له خوا پری د جرم له کبله محکوم شوی دی‪ .‬خو په دی شرط چه‬
‫د محکوم عليه له واکه د دغو مالی التزامونو تحويلی محاله ونه ګڼله شی‪.‬‬

‫څلورسوه څلورديرشمه ماده‪ -‬مشروط خالصون د داخله وزارت د محبسونو د لوی آمر په پيشنھاد او د عدل د وزير په‬
‫موافقه کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬
‫څلورسوه پنځه ديرشمه ماده‪ -‬ھغه شرطونه چه مشروط خالصيدونکی بايد د ھغو مراعات وکړی د عدل د وزير له خوا‬
‫ټاکل کيږی‪.‬‬

‫دغه شان ھغه شرطونه ھم چه لکه په ټاکلی ځای کښی د اوسيدو‪ ،‬د معيشت د طرز‪ ،‬د ښې ګوزاری د ضمانت ورکولو په‬
‫باب په ده ايښودل کيږی د عدل د وزير په امر کښی څرګند ښودل کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه شپږديرشمه ماده‪ -‬بندی د مشروط خالصون د امر سره مربوطی اداری ته سپارل کيږی چه د دغه امر د‬
‫اجراکولو او ھم د يوی داسی تصديق پاڼی د ورکولو په باب چه د محکوم بھا جزا نوم‪ ،‬د ھغی موده‪ ،‬د ھغی د تيريدو ټاکلی‬
‫نيټه او د مشروط خالصون نيټه پکښی درج شوی وی اقدام وکړی‪ .‬ھغه شرطونه چه بايد مشروط خالصيدونکی ئی رعايت‬
‫وکړی او ھغه واجبات چه په ده باندی ايښودل شوی دی ھغه ھم په تصديق پاڼه کښی درج کيږی او په ھغی کښی ده ته‬
‫اخطار ورکول کيږی چه که د دغو شرطونو او واجباتو رعايت ونه کړی يا داسی څه وکړی چه د ده په بده ګوزاره داللت‬
‫وکړی مشروط خالصون لغو کيږی او دی د الندينۍ مادی د حکم سره سم زندان ته په ستنه بيول کيږی‪.‬‬
‫څلروسوه اووه ديرشمه ماده‪ -‬که مشروط ايله شی د خالصون د شرطونو رعايت ونه کړی او خپل واجبات په ځای نه‬
‫کاندی مشروط خالصون لغو کيږی‪ .‬او شخص بيرته زندان ته بيول کيږی چه خپله پاتی موده پکښی تيره کاندی په دې‬
‫حالت کښی د خالصون لغو کول د څارنوالی په پيشنھاد او د عدل د وزير په امر کيږی‪.‬‬

‫په دې باب چه کوم پيشنھاد کيږی بايد موجبه اسباب پکښی ذکر شی‪.‬‬

‫څلورسوه اته ديرشمه ماده‪ -‬که چری د مشروط خالصون لغو کول الزم وګڼل شی څارنوالی کولی شی چه په خپل‬
‫تشخيص يا د مربوط مقام په پيشنھاد د ايله شوی شخص د ګرفتارۍ او توقيف امر د عدل د وزير تر قراره پوری صادر‬
‫کاندی‪ .‬په دی صورت کښی دا په کار دی چه د تورن د بند موده له پنځلسو ورځو زياته نه شی او يا دا چه د لوی څارنوال‬
‫امر حاصل کړی شی‪ -‬او ھر کله چه د مشروط خالصون امر لغو کړی شی نو ھغه موده چه تورن په دی صورت زندان‬
‫ته د بيرته راوستلو نه پس تيره کړی ده د واجب التنفيذ مودی نه تخفيفيږی‪.‬‬

‫څلورسوه نه ديرشمه ماده‪ -‬که چری مشروط خالصون د محکوم بھا جزا د مودی تر اخره پوری لغو نه کړی شی نو پسی‬
‫قطعی کيږی که چری محکوم بھا جزا عمری بند وی نو د مشروط خالصون د دری کاله تيريدو نه پس د خالصون امر‬
‫‪KU‬‬
‫قطعی کيږی‪ .‬سره د دی ھم که چری مشروط ايله شوی د يو داسی جنايت يا جنحی د ارتکاب له کبله چه د ده پخوانی جرم‬
‫ته ورته وی د پورتنۍ فقری په موده کښی دننه دننه يو ځل بيا محکوم عليه شی نو که چری په دوھم حکم دری کاله نه وی‬
‫تير شوی د مشروط خالصون لغو کول جواز لری‪.‬‬

‫څلورسوه څلويښتمه ماده‪ -‬که چری د مشروط خالصون قانونی شرطونه موجود وی د بندی مشروط خالصون په دوھم‬
‫‪AC‬‬
‫وار ھم کيدی شی‪ ،‬په دی حالت کښی د محکوم بھا جزاء پاتی موده د محکوم بھا جزا ټوله موده ګڼل کيږی‪.‬‬

‫که چری محکوم بھا جزا عمری بند وی نو مشروط خالصون د دری کالو د تيرولو نه مخکښی جواز نه لری‪.‬‬

‫څلورسوه يو څلويښتمه ماده‪ -‬څارنوالی د مشروط خالصون په باب شکايتونه د غور الندی نيسی او د ھغو د لری کولو‬
‫دپاره الزم اجراآت کوی‪.‬‬

‫پنځم باب‬

‫دنقدی تأدياتو د احکامو تنظيم‬

‫څلورسوه دوه څلويښتمه ماده‪ -‬د ھغو مبلغونو چه د نقدی جزا له درکه ئی دولت مستحق دی او د ھغو مبلغونو چه بايد‬
‫بيرته ورکړل شی او د محکمی د لګښت او تعويضاتو د تسوئی له کيدلو وروسته څارنوالی مکلفه ده چه مقدار ئی له تنفيذه‬
‫مخکښی محکوم عليه ته ابالغ کړی خو په دی شرط چه دغه مقدار په حکم کښی نه وی څرګند شوی‪.‬‬

‫څلورسوه دری څلويښتمه ماده‪ -‬حکومت ته د قابل تاديه مبلغ تحصيل د ھغو حقوقی اجراآتو د قاعدو مطابق چه په حقوقی‬
‫مسايلو تطبيقيږی او د دولتی مالونو د تحصيل په اداری الرو چارو جواز لری‪.‬‬
‫څلورسوه څلور څلويښتمه ماده‪ -‬که چری تورن قابل تاديه مبلغ دولت ته ورنه کړی څارنوالی د دې قانون د څلورسوه نه‬
‫څلويښتمی مادی او ورپسی موادو د احکامو مطابق د تورن د توقيف امر صادروی‪.‬‬

‫څلورسوه پنځه څلويښتمه ماده‪ -‬که چری د نقدی جزاء او د ھغه څه چه اعاده ئی الزمه ده او د تعويض او د دعوی د‬
‫لګښتونو په ورکړه يو ځای حکم صادر شی او د محکوم عليه مال د ھغو ټولو د پوره کولو دپاره کافی نه وی ھغه مبلغ چه‬
‫الس ته راشی په دی ترتيب په مستحقينو ويشل کيږی‪:‬‬

‫اول‪ -‬ھغه لګښتونه چه بايد دولت ته ورکړل شی‪.‬‬

‫دوھم‪ -‬ھغه مبلغ چه بايد د حق العبد مدعی ته ورکړل شی‪.‬‬

‫دريم‪ -‬د نقدی جزا مبلغ او ھغه څه چه د تعويض په نامه يا د اعادی له الری بايد دولت ته ورکړل شی‪.‬‬

‫څلورسوه شپږ څلويښتمه ماده‪ -‬که چری شخص توقيف شی او په نتيجه کښی يواځی په نقدی جزا محکوم شی نو محکوم‬
‫عليه ته د ھری ورځې توقيف په سر کښی پنځوس افغانۍ مجری ورکول کيږی‪ .‬که چری په حکم کښی نقده جزا او حبس‬
‫‪KU‬‬
‫دواړه وی او د توقيف موده ئی د محکوم بھا حبس له مودی زياته وی نو محکوم عليه ته د زياتو ورځو په سر کښی د‬
‫پورتنۍ فقری مطابق د دغه مبلغ نه مجری ورکول کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه اووه څلويښتمه ماده‪ -‬ابتدائيه قاضی په استثنائی حاالتو کښی د تورن د غوښتنی او د څارنوالی د موافقی له مخه‬
‫کولی شی چه محکوم عليه ته د دولت مستحقه مبلغ د ورکولو په باب مھلت ورکړی او يا ئی د ورکړی دپاره قسطونه‬
‫وټاکی خو په دی شرط چه د مھلت يا قسطونو له موده له نھو مياشتو زياته نه شی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫د دغسی غوښتنی د منلو يا نه منلو په باب صادر شوی امر د استيناف وړ نه دی‪ .‬که چری تورن د يو قسط تحويل وځنډوی‬
‫نو قسطونه له منځه ځی او قاضی که الزمه وګڼی د قسط د لغو کولو امر صادرولی شی‪.‬‬

‫شپږم باب‬

‫د حکم د تنفيذ په غرض توقيف‬

‫څلورسوه اته څلويښتمه ماده‪ -‬د ھغه مبلغ د تحصيل دپاره د مجرم توقيف جواز لری چه د جرم د ارتکاب له کبله د ھغه په‬
‫ورکړه محکوم شوی دی‪.‬‬

‫توقيف يوه ورځ د پنځوسو محکوم به افغانيو په مقابل کښی تطبيق کيږی‪.‬‬

‫د قباحتونو په باب د توقيف موده د نقدی جزا د تحصيل دپاره له اوو ورځو او د دعوی د لګښت او د ھغه څه چه اعاده ئی‬
‫الزمه ده او د تعويض دپاره له اوو ورځو زياتيدلی نه شی‪.‬‬
‫د جنحو او جنايتونو په باب د توقيف موده د نقدی جزا د تحصيل دپاره له درو مياشتو او د دعوی د لګښت او ھغه څه چه‬
‫اعاده ئی الزمه او د تعويض دپاره له درو مياشتو زياتيدلی نه شی‪.‬‬

‫څلورسوه نه څلويښتمه ماده‪ -‬په ھغو محکوم عليھم باندی د توقيف په شکل تنفيذ نه شی کيدی چه د جرم د ارتکاب په‬
‫وخت کښی ئې عمر له پنځلسو پوره کلونو اوښتی نه وی او يا د حبس په جزا باندی د جزا د ځنډ سره محکوم شوی وی‪.‬‬

‫څلورسوه پنځوسمه ماده‪ -‬د دی قانون د څلورسوه يوويشتمی او څلورسوه څليرويشتمی مادی حکمونه د تنفيذ په برخه‬
‫کښی د توقيف په وسيله تطبيقيږی‪.‬‬

‫څلورسوه يو پنځوسمه ماده‪ -‬که چری احکام متعدد وی او ټول د قباحتونو‪ ،‬يا جنحو يا جنايتونو په باب صادر شوی وی‬
‫تنفيذ د ټول محکوم بھا مبلغ له مخه کيږی‪.‬‬

‫په دی حالت کښې بايد چه د توقيف موده د جنحو او جنايتونو د جزا د اخرين حد نه او د قباحتونو په باب له يويشتو ورځو‬
‫زياته نه شی‪ ،‬خو که چری جرائم مختلف النوع وی نو د ھر جرم د جزا حد اکثر په نظر کښی نيول کيږی خو البته د‬
‫‪KU‬‬
‫توقيف موده په ھيڅ حالت کښې د نقدی جزا د تحصيل دپاره له شپږو مياشتو او د لګښتونو‪ ،‬او د ھغه څه چه اعاده ئې‬
‫الزمه وی او د عوض د تحصيل دپاره له شپږو مياشتو نه زياتيدلی نه شی‪.‬‬

‫څلورسوه دوه پنځوسمه ماده‪ -‬که چری محکوم فيھا جرائم مختلف وی نو ھغه مبلغ چه ورکړ شوی دی يا د محکوم عليه‬
‫په شتمنۍ باندی د حکم د تطبيق په الره تحصيل شوی دی نو لومړی په جنايتونو کښی بيا په جنحو او ورپسی په قباحتونو‬
‫کښی د محکوم بھا مبلغ نه طرح کيږی‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫څلورسوه دری پنځوسمه ماده‪ -‬د توقيف په الر تنفيذ د څارنوالی د امر له مخه د عدل د وزير د الرښودنی مطابق کيږی‪.‬‬
‫او له ھغه وروسته چه دا خبره تورن ته د دی قانون د څلورسوه دری څلويښتمی مادی مطابق ابالغ کړی شوه او د آزادۍ‬
‫تحديدوونکی موده ھم تيره شوی وه شروع کيدای شی‪.‬‬

‫څلورسوه څلور پنځوسمه ماده‪ -‬څه وخت ھغه چه مبلغ چه تحصيل يی مطلوب دی د ھغه مبلغ د طرحی نه پس چه يا‬
‫محکوم عليه ورکړی او يا د ده په شتمنۍ باندی د حکم د تطبيق له الری تحصيل شوی دی په پورتنو موادو کښی د راغلی‬
‫سنجش له مخه د ھغه مودی سره مساوی شی چه محکوم عليه په توقيف کښی تيره کړی ده‪ ،‬نو توقيف پای ته رسيږی‪.‬‬

‫څلورسوه پنځه پنځوسمه ماده‪ -‬محکوم عليه د لګښتونو د عوض او د ھغه څه له ورکړی څخه چه اعاده ئی الزمه ده او‬
‫دغه شان د توقيف په الر د نقدی جزا له ورکړی څخه يواځی په ھغه صورت معافيدلی شی چه د ھرو پنځوسو افغانيو په‬
‫سر يوه ورځ په توقيف کښی تيره کړی‪ .‬که چری د جنحو ھغی محکمی ته چه د محکوم عليه د ھستوږنی ځای د ھغی په‬
‫قضائی ونډ کښی دننه وی دا جوته شی چه محکوم عليه په ورکړه قادر دی او محکمی پری د ورکړی حکم ھم کړی دی‬
‫خو تعلل کوی کولی شی چه په ده باندی د توقيف په الر د تنفيذ امر صادر کاندی‪ ،‬په دغسی حالت کښې د توقيف موده له‬
‫درو مياشتو زياتيدلی نشی او په دغه حالت کښې د توقيف په بدل کښی د عوض د مبلغ نه ھيڅ مقدار نه طرح کيږی‪ .‬د‬
‫محکوم له پلوه په معموله طريقه دعوی اقامه کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه شپږ پنځوسمه ماده‪ -‬محکوم عليه کولی شی چه د توقيف د امر له صادريدو نه مخکښی ھر وخت د څارنوالی نه‬
‫وغواړی چه د کوم مبلغ حکم په ده شوی دی ھغه دی په يو داسی السی او يا صنعتی کار باندی چه دی ئی اجرا کړی بدل‬
‫کاندی‪.‬‬

‫څلورسوه اووه پنځوسمه ماده‪ -‬محکوم عليه د پورتنۍ مادی ذکر شوی کار د يوی دولتی اداری دپاره بی مزدورۍ د ھغی‬
‫مودی په اندازه برابر چه د توقيف له الری د تنفيذ له مخه په ده باندی راتله اجرا کوی‪.‬‬

‫څلور سوه اته پنځوسمه ماده‪ -‬د ھغه قسم کارونو د انواعو ټاکنه چه د دی قانون د څلورسوه شپږ پنځوسمی مادی مطابق‬
‫پرې د محکوم عليه بوختيدنه جواز لری او دغه شان ھغه اداری مربوط مراجع ټاکل چه دغه انواع تثبيتيوی د مربوطه‬
‫وزارت د وزير د قرار له مخه کيږی‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫څلورسوه نه پنځوسمه ماده‪ -‬په کار باندی د څلورسوه شپږ پنځوسمی مادی د حکم مطابق د محکوم عليه بوختيدنه د ھغه‬
‫ښار يا اولسوالۍ نه بھر چه دی پکښی اوسی جواز نه لری‪.‬‬

‫څلورسوه شپيتمه ماده‪ -‬ھغه محکوم عليھم چه د څلورسوه شپږ پنځوسمی مادی د حکم مطابق ئی په کار باندی بوختيدنه‬
‫ټاکل شوی خو ھغه ځای ته چه د دوی د کار دپاره په ګوته شوی دی بی د کم معقوله عذره نه ورځی يا د کار د کولو نه‬
‫پټيږی يا د يوی ورځی د ټاکلی اندازی کارته پوره کوی توقيف ځای ته ليږل کيږی چه د قانون مطابق د توقيف په الر د‬
‫‪AC‬‬
‫تنفيذ امر پر تطبيق شی‪.‬‬

‫محکوم عليه ته د ھغو ورځو مجرا ورکوله کيږی په کومو کښی چه ده مطلوب کار اجرا کړی دی‪.‬‬

‫څلورسوه يوشپيتمه ماده‪ -‬ھمدغه شان د توقيف د الری نه د تنفيذ حکم په ھغو محکوم عليھم باندی ھم تطبيق کيږی چه‬
‫کار په توقيف غوره وګڼی خو داسی کار پيدا نه شی چه په ھغه باندی د دوی په بوختيدنه څه ښيګړه په الس راغلی شی‪.‬‬

‫څلورسوه دوه شپيتمه ماده‪ -‬د ھری ورځی د کار په سر د ھغه مبلغ له جملې نه چه ورکړه ئی دولت ته الزمه ده لکه د‬
‫تعويض جزا‪ ،‬ھغه څه چه اعاده ئی الزمه ده او د دعوی لګښت پنځوس افغانۍ طرح کيږی‪.‬‬

‫اووم باب‬

‫د تنفيذ اشکال‬

‫څلورسوه دری شپيتمه ماده‪ -‬ھر قسم اشکال چه د محکوم عليه له پلوه د تنفيذ په مقابل کښی راوالړ شی ھغی محکمی ته‬
‫وړاندی کيږی چه د تنفيذ محل د ھغی په قضائی ونډ کښی دننه وی‪.‬‬
‫څلورسوه څلورشپيتمه ماده‪ -‬نزاع بې له ځنډه د څارنوالی په الس محکمی ته وړاندی کيږی‪ ،‬ذی عالقه کسان مکلف کيږی‬
‫چه د نزاع د پريکړی دپاره کومه غونډه ټاکل کيږی چه ھغی ته حاضر شی‪.‬‬

‫محکمه چه د څارنوالی او ذی عالقه اشخاصو بيان واوری نو د موضوع د پريکون اقدام کوی‪ .‬په دغه باب د محکمی قرار‬
‫نھائی دی‪.‬‬

‫محکمه که الزمه وګڼی کولی شی چه الزم تحقيقات وکړی او د دی خبری واک لری چه د نزاع پريکړی تر نتيجې پورې د‬
‫تنفيذ د ځنډولو امر صادر کړی‪.‬‬

‫دغه شان څارنوالی کولی شی چه که الزمه وګڼی محکمی ته د نزاع له وړاندی کيدو نه مخکښی په موقت صورت د حکم‬
‫تنفيذ وځنډوی‪.‬‬

‫څلورسوه پنځه شپيتمه ماده‪ -‬که چری د محکوم عليه د شخصيت په سر نزاع پٻښه شی نو پريکړه ئی د دوو پورتنو مادو‬
‫د احکامو مطابق کيږی‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫څلورسوه شپږ شپيتمه ماده‪ -‬که چری د محکوم عليه په شتمنۍ باندی د مالی احکامو د تنفيذ په حالت کښی د تنفيذ الندی‬
‫راغلو مالونو په باب د محکوم عليه نه پرته د بل چا له پلوه نزاع راوالړه شی نو دا موضوع د حقوقو محکمی ته د حقوقی‬
‫اجراآتو د قاعدو مطابق وړاندی کيږی‪.‬‬

‫اتم باب‬
‫‪AC‬‬

‫د محکوم عليه د مړينی له کبله د حکم سقوط‬

‫څلورسوه اووه شپيتمه ماده‪ -‬که چری محکوم عليه د حکم د قطعيت نه وروسته ومری نو حکم ساقطيږی‪.‬‬

‫څلورسوه اته شپيتمه ماده‪ -‬د محکوم عليه د مړينی له کبله د حکم سقوط د ده په متروکه باندی د عوض د ورکړی‪ ،‬د ھغه‬
‫څه د ورکړی چه اعاده ئې الزمه ده او د دعوی د لګښت په باب د مالی جزا د حکم د نافذ کيدو مخه نه نيسی‪.‬‬

‫نھم باب‬

‫د حيثيت جارويستنه‬

‫څلورسوه نه شپيتمه ماده‪ -‬ھر څوک چه په جنايت يا جنحه کښی محکوم عليه واقع شی ھغه ته د حيثيت جارويستنه جواز‬
‫لری‪.‬‬

‫څلورسوه اويايمه ماده‪ -‬د حيثيت د جارويستنی حکم د محکوم عليه د غوښتنی له مخه د جناياتو د مربوطی محکمی له پلوه‬
‫صادريږی‪.‬‬
 ‫څلورسوه يو اويايمه ماده‪ -‬د حيثيت د جارويستنی په باب د دې شرطونو رعايت کيږی‪:‬‬

‫‪ -١‬جزا بايد يا په مکمل صورت نافذه شوی يا ئی عفو صادره شوی وی‪.‬‬

‫‪ -٢‬که چری جزا د جنايت له کبله وی نو د تنفيذ له تاريخه به ئی شپږ کاله او که د جنحی له کبله وی د تنفيذ له تاريخه به‬
‫يی درې کاله تير شوی وی‪ .‬او که چری دغه حکم د جرم د تکرار په اثر صادر شوی وی نو پورتنۍ موده يو په دوه‬
‫کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه دوه اويايمه ماده‪ -‬که چری محکوم عليه د اصلی جزا د زغملو نه پس د پوليس د څارنی الندې نيول شوی وی‬
‫نو د حيثيت د جارويستنی موده د پوليس د څارنی د ختميدو له وروستۍ ورځی نه حسابيږی‪.‬‬

‫څلورسوه دری اويايمه ماده‪ -‬که چری محکوم عليه په مشروط ډول خالص شوی وی د حيثيت د جارويستلو موده د جزا د‬
‫ختميدو د ټاکلی تاريخ او يا له ھغه تاريخه چه مشروط خالصون نھائی شکل غوره کوی حسابيږی‪.‬‬

‫څلورسوه څلور اويايمه ماده‪ -‬د حيثيت د جارويستنی حکم ھغه وخت صادريدلی شی چه محکوم عليه نقدی جزا‪ ،‬ھغه څه‬
‫‪KU‬‬ ‫چه اعاده ئی الزمه ده او عوض او د دعوی لګښت پوره پوره ورکړی وی‪.‬‬

‫که چری محکوم عليه خپله نشتمنی ثابته کاندی نو محکمه کولی شی چه د حيثيت د جارويستلو په باب د محکوم بھا مبلغ د‬
‫ورکړی د شرط نه تير شی‪.‬‬

‫که چری د عوض‪ ،‬د ھغه څه چه اعاده ئی الزمه ده او د لګښت محکوم له پيدا نه شی او د محکوم به له اخيستلو نه ځان‬
‫‪AC‬‬
‫وژغوری نو محکوم عليه مکلف دی چه د حقوقی اجراآتو د قاعدو مطابق ھغه امانت کيږی‪.‬‬

‫که چری محکوم له ئې له پنځو کالو دننه غوښتنه ونه کړی نو د محکوم عليه له خوا د ھغه بيرته اخستنه جواز لری‪.‬‬

‫که چری په محکوم عليه باندی د تضامن په اساس حکم صادر شوی وی نو يواځی د پور د ھغی برخې پريکون چه په ده‬
‫پورې تعلق لری کافی دی او که الزمه شی ھغه برخه چه دی ئې بايد پريکړی د محکمی له خوا ټاکل کيږی‪.‬‬

‫څلورسوه پنځه اويايمه ماده‪ -‬که چری د حيثيت د جارويستنی د غوښتنوال په باب ګڼ حکمونه صادر شوی وی نو تر څو‬
‫پوری چه ده د ھر حکم په باب په پورتنو مادو کښی درج شوی شرطونه پوره کړی نه وی تر ھغی پوری د ده د حيثيت‬
‫جارويستنه جواز نه لری او په دی حالت کښی د مودی د سنجش په باب د وروستی حکم تاريخ اعتبار لری‪.‬‬

‫څلورسوه شپږ اويايمه ماده‪ -‬د حيثيت د جارويستنی غوښتنه په يوه عريضه کښی څارنوالی ته وړاندی کيږی‪ ،‬په دی‬
‫غوښتن ليک کښی بايد د غوښتنوال د ھويت په باب‪ ،‬د ھغه حکم د تاريخ په باب چه د ده خالف صادر شوی او د ھغو‬
‫ځايونو په باب چه د حکم نه وروسته پکښی اوسيدلی دی الزم بيان درج وی‪.‬‬
‫څلورسوه اووه اويايمه ماده‪ -‬څارنوالی د غوښتنوال په باب د خپل اطمينان حاصلولو دپاره د حکم د صادريدو نه پس په‬
‫ھر ځای کښی د ده د اوسيدنی د مودی او نيټی‪ ،‬د ده د ګوزاری او معيشت د وسيلو په حقله او د نورو الزمو معلوماتو د‬
‫الس ته راوستلو دپاره خپل تحقيقات کوی‪ ،‬څارنوالی دغه تحقيقات د حيثيت د جارويستنی د غوښتن ليک په ملتيا د خپلی‬
‫نظريی او د ھغی د موجبه اسبابو د ذکر سره د غوښتن ليک د وړاندی کيدو نه پس په درو مياشتو کښی دننه دننه محکمی‬
‫ته وړاندی کوی او دا پاڼی ھم ورسره يو ځای کوی‪:‬‬

‫‪ -١‬د ھغه حکم يو نقل چه د غوښتنوال خالف صادر شوی دی‪.‬‬

‫‪ -٢‬د ده د سوابقو رپوټ‬

‫‪ -٣‬په محبس کښی د غوښتنوال د ګوزاری رپوټ‪.‬‬

‫څلورسوه اته اويايمه ماده‪ -‬د حيثيت د جارويستنی غوښتن ليک د محکمی له پلوه د غور الندی نيول کيږی‪ ،‬محکمه د‬
‫څارنوالی او غوښتنوال بيان اوريدلی شی او ھم په دغه باب ھر قسم معلومات حاصلولی شی‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫غوښتنوال کم نه کم د غونډی د کيدو نه اته ورځی مخکښی محکمی ته په حاضريدو مکلف کيږی‪.‬‬

‫ھغه حکم چه محکمه يی په دغه باب صادروی يواځی د ستری محکمی له خوا د قانون په تطبيق يا تاويل کښی د خطا د‬
‫پيښيدو په اساس پری له نوی سره غور کيدی شی‪.‬‬

‫څلورسوه نه اويايمه ماده‪ -‬که چری محکمی ته څرګنده شی چه د غوښتنوال ګوزاره د حکم د صادريدو له وخته راھيسی‬
‫‪AC‬‬
‫د ده د ځان د اصالح په باب د ډاډ وړ ده او د دی قانون د څلورسوه څلور اويايمی مادی دوه شرطونه ھم موجود وی نو‬
‫محکمه د حيثيت د جارويستنی په باب خپل حکم صادروی‪.‬‬

‫څلورسوه اتيايمه ماده‪ -‬د حيثيت د جارويستنی د حکم يو نقل د څارنوالی له پلوه ھغی محکمی ته چه د جزا حکم ئی صادر‬
‫کړی دی د اصلی حکم په حاشيه کښی د قيد کولو دپاره ليږل کيږی‪.‬‬

‫دغه شان د سوابقو په دفتر کښی د حيثيت د جارويستنی د حکم د قيدولو امر صادروی‪.‬‬

‫څلورسوه يو اتيايمه ماده‪ -‬محکوم عليه ته د حيثيت د جارويستنی په باب د حکم صادرونه فقط يو ځل جواز لری‪.‬‬

‫څلورسوه دوه اتيايمه ماده‪ -‬که چری د حيثيت د جارويستنی غوښتن ليک د محکوم عليه د ګوزاری له مخه قبول نه کړی‬
‫شی نو دغه غوښتن ليک د دوه کاله تيريدو نه مخکښی تازه کيدی نه شی‪.‬‬

‫په نورو حاالتو کښی که چری الزم شرطونه راجمع شی نو غوښتن ليک تازه کيدی شی‪.‬‬

‫څلورسوه دری اتيايمه ماده‪ -‬که چری دا څرګنده شی چه د محکوم عليه خالف نور داسی حکمونه صادر شوی دی چه‬
‫محکمه ئی له صادريدو نه خبره نه وه او يا محکوم عليه د حيثيت د جارويستنی د حکم له صادريدو نه پس د يو داسی جرم‬
‫د ارتکاب له کبله په جزا محکوم شی چه د دغه حکم د صادريدو نه مخکښی پيښ شوی وی نو محکمه کولی شی چه د‬
‫حيثيت د جارويستنی حکم لغو کړی‪ .‬د الغاء حکم د څارنوالی د غوښتنی له مخه د ھغی محکمی له خوا صادريږی چه د‬
‫حيثيت د جارويستنی حکم ئی صادر کړی وی‪.‬‬

‫څلورسوه څلوراتيايمه ماده‪ -‬که چری په دی الندنيو مودو کښی په‪...‬‬

‫‪KU‬‬
‫‪AC‬‬