98 TEMEL MATEMAT K

olur. Bu tablo bölme i leminin tamamlandı ını göstermektedir, çünkü bu son

tabloda elde edilen kalanın derecesi, bölenin derecesinden küçüktür. Bölüm
B ( x) x 2 3x 1 , kalan K ( x) 3x 1 olarak bulunmu tur.
P ( x)2 x 5 x 4 x 3 78 x 30 ve Q ( x) 2 x 3 5 x 2 12 x 31 oldu u da
gözönüne alınırsa P ( x) Q( x) B ( x) K ( x) olur.

3.3.6. ki Fonksiyonun Bile kesi

A, B, C, D kümeleri ve

f:A B, g : C D

fonksiyonları verilsin. C = f(A) olmak üzere

h:A D, h(x) = g(f(x))

biçiminde tanımlanan h fonksiyonuna f ve g fonksiyonlarının bile ke fonksi-

yonu denir ve h = g o f biçiminde gösterilir.
Tanıma dikkat edilirse g fonksiyonunun tanım kümesi f fonksiyonu-
nun görüntü kümesidir. h = g o f fonksiyonunun tanım kümesi A, de er kü-
mesi ise D kümesidir. h = g o f fonksiyonu A kümesinin elemanlarını D kü-
mesinin elemanları ile e lemektedir.

Örnek 7. f ve g fonksiyonları

f: , f(x) = 3x + 2
g: , g(x) = x – 1

biçiminde tanımlanmı olsun. Bu durumda

fog: , (f o g)(x) = f(g(x)) = f(x – 1) = 3(x – 1) + 2 = 3x – 1

ve

gof: , (g o f)(x) = g(f(x)) = g(3x + 2) = 3x + 2 – 1 = 3x + 1

olarak bulunur.
 FONKS YONLAR
SORU 10.1

4x 1
f :R 3 R 4 , y f x fonksiyonunun ters fonksiyonunu bulunuz.
x 3

Z M 10.1

4x 1 3y 1
y 4x 1 y x 3 4 x 1 xy 3 y 3 y 1 xy 4 x x
x 3 y 4
1 3x 1
f x
x 4

SORU 10.2

f :R R f x 3x 2 g : R Rgx 5x 7 fonk i onla i in fog x ve gof x

fonk i onla n he apla n .

Z M 10.2

fog x f gx 3g x 2 3 5x 7 2 15x 21 2 15x 19

gof x g f x 5f x 7 5 3x 2 7 15x 10 7 15x 3 bulunur.

SORU 10.3

3x a
f x fonksiyonunda f 0 2 ve f 1 1 old na g e a b oplam n b l n .
x 2b

Z M 10.3

3.0 a a
f 0 2 a 4b ve
0 2b 2b
3.1 a 3 a
f 1 1 3 a 1 2b olur. Bu durumda a 4b e i li i, 3 a 1 2b
1 2b 1 2b
e i li inde e ine a la ak 3 4b 1 2b 2 2b b 1 bulunur. O halde a 4 olur ve
a b 4 1 3 elde edilir.

SORU 10.4

f :A R, f x x 2 3 fonksiyonunda A 1,0,2 old na g e f A k me ini

bulunuz.

Z M 10.4

2 2
A 1,0,2 old ndan, f 1 1 3 4, f 0 0 3 3 ve
2
f 2 2 3 7, f A 4,3,7 olur.
SORU 10.5

x 1
fog x 6 x 11 ve g x fonk i onla i in f fonksiyonunu ve f 2 de e ini
3
bulunuz.

Z M 10.5

fog og 1 x f x old 1
ndan g fonk i on b l nmal d .
x 1
y 3 y x 1 x 3 y 1 ise g 1 y 3 y 1 g 1 x 3x 1 elde edilir. Bu
3
durumda,
f x fog og 1 x 6 g 1 x 11 6 3x 1 11 18 x 6 11 18 x 17 ve
f 2 18.2 17 19 bulunur.

SORU 10.6

f x 3x 2 ise f f f f 1 ka ?

Z M 10.6

f f f f 1 f f f 5 f f 17 f 53 161 elde edilir.

SORU 10.7

f ( x) 9 x 21 fonk i on n n en geni an m k me ini bulunuz.

Z M 10.7

9x 21 0 e i i li ini a la an a lar n n k me i b fonk i on n en geni an m k me idir.

7
9 x 21 0 3 3x 7 0 3x 7 x ol r. B d r mda fonk i on n en geni an m
3
7
k me i , aral d r.
3