Professional Documents
Culture Documents
DEÜ Denizde Haberleşme Ders Notları 1
DEÜ Denizde Haberleşme Ders Notları 1
Giriş
“Denizde Haberleşme” dersi; güverte eğitimi veren tüm yüksek okulların ders
programlarında eskiden beri bulunmaktaydı. Ancak, GMDSS öncesindeki
dönemlerde bu ders genelde öğrencilerin fazlaca ilgisini çekmemekte, belki de
uluslararası müfredat gereği okutulma zorunluluğu olan bir ders olarak
değerlendirilmekteydi.
GMDSS’in gereklerinini tümüyle yerine getrilmeye başlandığı tarihten önceleri;
telsiz haberleşmesi denilince ilk akla gelen; yazılı iletişim sisteminin
vazgeçilemeyen unsuru olan “MORS” telgraf haberleşmesiydi. Ve, mors telgraf
haberleşmesi, (gemi düdüğü, ışıldak vb. aletlerle ve sadece emergency
durumlar dışında) günlük hayatta kullanıldığı şekliyle ele alındığında, güverte
zabiti adaylarının bu şekilde düşünmekte pek de haksız olmadıkları
görülmekteydi. Çünkü, gemilerde mors telgraf sistemi kullanılarak yapılacak,
özellikle-tehlike emniyet ve rutin haberleşmeşmelerden sorumlu müstakil bir
kişi (telsiz operatörü) bulunmakta ve bu kişi bu haberleşmeleri bizzat
üstlenmekteydi. Ancak gelişen teknoloji, diğer alanlarda olduğu gibi
haberleşme konusunda da pek çok yeniliğin yapılmasını zorunlu kılmıştır.
GMDSS’in başlamasıyla, “mors” gibi özel bir beceri gerektiren bir usulün yazılı
haberleşmelerde artık kullanılmayacak oluşu ve dolayısıyla haberleşmenin daha
kolay hale gelmesi neticesinde, gemilerde telsiz haberleşmesinden sorumlu ayrı
bir personelin istihdam edilmesine gerek kalmamıştır.
Böylelikle, güvertede seyir vardiyası tutan zabitin; aynı zamanda geminin telsiz
haberleşme sorumluluğunu da üstlenmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle,
GMDSS donanımına sahip gemilerde haberleşme cihazları harita kamarasının
hemen yanına konumlandırılmakta yani güverte zabiti burada bulunduğu süre
içinde, haberleşme cihazlarını da rahatlıkla kullanabilmektedir. Haberleşme
konusunda yaşanan bu değişiklikler, bu konudaki eğitim hususunu da yakından
ilgilendirir hale gelmiş ve dolayısıyla, “Denizde Haberleşme” dersi, güverte
eğitimi gören öğrenciler için oldukça önem kazanmış, bir anlamda
mesleklerinin bir parçası haline gelmiş bulunmaktadır.
MORS ALFABESi
E ·
İ ··
S ···
H ····
5 ·····
Sadece çizgilerden (hat) oluşan karakterler
T
M
O
Ş (uluslararası alfabede bulunmamaktadır)
0 (sıfır)
A ·
W·
J ·
1 · (bir)
N ·
D ··
B ···
6 ····
MARINE COMMUNICATION 5
A ·
U · ·
V · ··
4 · ···
N ·
G ·
Ö · (uluslar arası alfabede yok)
9 ·
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 6
Işık ile yapılan standart haberleşmenin sürati, dakikada kırk harf olarak nazarı
dikkate alınmalıdır. Bununla birlikte, MODULE 12’ye göre dakikada en az 15
karakter ile alma ve gönderme yapılabilmesi kafi görülmüştür. Işık ile
işaretleşme aşağıdaki kısımlara ayrılmıştır;
Eğer bütün metin açık dil ile ise, yukardıdaki aynı usul uygulanacaktır. İki
istasyon aralarında irtibat kurmuş ve artık karşılıklı sinyal iletişiminde
bulunulmuş ise, bu durumda haberleşmenin çağrı ve kimlik (tanınma) kısmının
uygulanmasına gerek olmayabilir.
Görüş mesafesi içindeki bütün istasyonlara sinyal göndermek yada ismi veya
tanınma işareti bilinmeyen bir istasyonun dikkatinin çekilmesi istendiğinde,
“AA AA AA” vs. işareti yayınlanır. Çağrı, çağrılan istasyon cevap verinceye
kadar devam eder.
Cevap İşareti
Hata işareti “EEEEEE ” vs. son grup veya kelimenin yanlış olarak verildiğini
göstermek için kullanılır. Buna “hata” sinyal ile cevap verilir. Bu şekilde
cevaplandırıldığında, gönderme yapan istasyon son kelime yada grubu doğru
olarak tekrar eder ve daha sonra yayının geri kalan kısmına devam eder.
Tekrar İşareti
Doğru olarak elde edilen tekrarlamanın (alındı) onayı ; “OK” işareti ile verilir.
Aynı işaret, bir soruya “doğrudur” şeklinde olumlu cevap olarak da
kullanılabilir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 8
AA (All After) : ....dan sonra hepsi (tekrar işareti “RPT” den sonra
kullanılır)....dan sonrakilerin hepsini tekrar edin demektir.
AB (All Before) : ......den öncekilerin hepsi (tekrar işareti “RPT ” den sonra
kullanılır) “...den öncekilerin hepsini tekrar edin” demektir.
WA (Word After) : .....den sonraki kelime yada grup (tekrar işareti “RPT ” den
sonra kullanılır) “....den sonraki kelime veya grubu tekrar
edin” demektir.
WB (Word Before): ......den önceki kelime yada grup (tekrar işareti “RPT ” den
sonra kullanılır) “.....den önceki kelime yada grubu tekrar
edin” demektir.
BN (All Between) : ........ile .........arasındakilerin hepsi (tekrar işareti “RPT den
sonra kullanılır.) “......ile ...arasındakilerin hepsini tekrar
edin” demektir.
Bekleme İşareti
Bekleme yada periyod (süre) işareti “AS ” dir. Bu işaret aşağıdaki durumlarda
kullanılır;
- Bağımsız olarak yada bir işaretin sonunda verildiğinde, diğer istasyonun
haberleşmenin daha sonraki aşamaları için beklemesi gerektiğini belirtir
(bekleme işareti)
- Grupların arasına dahil edildiğinde; karışıklıktan kaçınmak için grupları bir
birinden ayırmak (grubun bittiği yeri göstermek) amacıyla kullanılır.
C : Olumlu, - Evet yada “bir önceki grubun anlamı olumlu olarak okunmalıdır”
manasını ifade eder. Yani, bu işaret; olumlu bir durumu yada bir soru işaretine
olumlu bir cevabı belirtmek için kullanılmalıdır.
RQ : “RQ” sinyali; bir soru’yu belirtmek için kullanılmalıdır. Soru yada “bir
önceki grubun manası soru olarak okunmalıdır” anlamını taşır.
Not: Yukarıda belirtilen işlem işaretleri (C, N, NO, ve RQ) tek harf işaretler
(single-letter signals) ile birlikte kullanılamaz.
YU : Işıkla işaretleşme sırasında kullanılacak metin açık dil veya kod gruplarını
kapsayabilir. Kod grupları kullanılacağı zaman, metnin başında “YU”
işaretlerinin kullanılması gerekir.
YV : Bir gemi yada kıyı istasyonu yerel (lokal) kod ile sinyal göndermek isterse
“YV 1” kodunu yazmalıdır. Bu sinyal; “takiben gönderilen gruplar lokal kod
ile’dir” anlamını taşımaktadır. Yerel kod işareti (YV1) gerektiği takdirde, yanlış
anlaşılmadan kaçınmak için, grupların başında gönderilmelidir.
Mors kodları vasıtasıyla yapılan ses (sound) ile haberleşme; kullanılan araçların
çeşidi sebebiyle (düdük, siren, sis düdüğü vs.) ister istemez yavaş olmak
zorundadır. Bundan başka, ses ile işaretleşmenin hatalı olarak kullanılması,
denizde ciddi karışıklık yaratır. Bu nedenle, sis anında ses ile haberleşme en aza
indirgenmelidir. Tek-harf sinyallerin dışındaki sinyaller, sadece fevkalade acil
(egergency) durumlarda kullanılmalıdır ve gemi trafiğinin yoğun olduğu sularda
asla kullanılmamalıdır.
Tek-Harf İşaretler
A- Aşağıda (denizde) dalgıcım var; ağır yol ile iyice açık bulunun.
* B- Tehlikeli yük alıyor veya boşaltıyor yada taşıyorum.
C- Evet (olumlu yada bir önceki grubun anlamı olumlu olarak okunmalıdır)
* D- Benden açık bulunun; güçlükle manevra yapıyorum.
* E- Rotamı sancak tarafa değiştiriyorum.
F- Hareket edemiyorum; benimle haberleşme yapın (irtibat kurun)
G- Pilot kaptan istiyorum. Balık sahalarına yakın bölgelerde avlanan
balıkçı gemileri tarafından kullanıldığı zaman, “ağlarımı vira ediyorum”
anlamındadır.
* H- Gemide klavuz kaptan var.
* I- Rotamı iskele tarafa değiştiriyorum.
J- Yangın var ve gemide tehlikeli yük bulunmaktadır. Benden iyice açık
bulunun.
K- Sizinle haberleşme yapmak istiyorum.
L- Geminizi derhal durdurmanız gerekiyor.
M- Gemim durdu ve yol yapmıyorum.
N- Hayır (olumsuz yada “bir önceki grubun manası olumsuz olarak
okunması gerekir”) Bu işaret sadece görünür işaret yada ses ile (sis
düdüğü, gemi düdüğü vs.) verilebilir. Ses (voice) yada telsiz ile
yayınlandığında ise bu işaret “NO” olarak yayınlanmalıdır.
O- Denize adam düştü.
P- Limanda: Geminin denize açılmak üzere olduğunu bütün personele
haber verin. Denizde: Balıkçı gemileri tarafından, “ağlarım bir engele
takıldı” anlamında kullanılabilir.
Q- Gemimin (gemidekiler) sağık durumu iyidir. Serbest pratika istiyorum.
* S- Makinelerim tornistan (geri) çalışıyor.
* T- Benden açık olun, trol çekiyorum.
U- Tehlikeye doğru ilerliyorsunuz.
V- Yardım talep ediyorum.
W- Tıbbi yardım talep ediyorum.
X- Yaptığınız işi durdurun ve işaretlerimi izleyin.
Y- Demir tarıyorum.
Z- Romorkör istiyorum. Balık sahalarına yakın bölgelerde avlanan balıkçı
gemileri tarafından kullanıldığında, “ağlarımı atıyorum” anlamındadır.
Üzerinde yıldız (*) olan harflere ait işaretler, ses ile (gemi düdüğü vs.) yapıldığında, sadece
Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğünün 15. ve 28. maddelerine uygun olarak yayınlanabilir.
“K” ve “S” işaretlerinin; tehlikedeki küçük tekneler için, mürettebatlarıyla yada
diğer kişiler (yolcu vs) birlikte karaya çıkma işaretleri şeklinde özel anlamları vardır.
(SOLAS, Bölüm V,kural 16)
MARINE COMMUNICATION 11
Bir istasyon diğer bir istasyon ile el flamaları veya kollar vasıtasıyla mors
haberleşmesi yapmak istediği zaman, bu isteğini alıcı istasyona her hangi bir
haberleşme metodu ile “K2” işaretini vermek suretiyle bildirir. Bunun yerine,
çağırma işareti olan “AA AA AA” da yayınlanabilir Çağrılan istasyon, çağrıyı
aldığında cevap verme işaretini yayınlamalıdır yada şayet bu şekilde haberleşme
yapamayacak ise, her hangibir haberleşme metoduyla “YS2” işareti ile cevap
vermelidir.
Çağrı yapan istasyon tarafından çağrı işareti “AA AA AA” ve çağrılan istasyon
tarafından da cevaben “T” işareti kullanılmalıdır. El flamaları veya kollar ile
yapılan haberleşmede normal olarak her iki kol birden kullanılmalıdır. Ancak,
her iki kolun kullanılmasının güç olduğu yada mümkün olmaması durumunda
tek kol kullanılabilir. Bütün işaretler “bitirme işareti” “AR” ile sona
erdirilmelidir. Nokta ve hatlar, harfler ve gruplar yada kelimeler arasındaki
zaman boşlukları doğru bir alışı kolaylaştıracak şekilde olmalıdır. Aşağıda, el
flamaları veya kollar ile mors karakterlerinin oluşturuluşu görülmektedir.
BAYRAKLAR
MARINE COMMUNICATION 13
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 14
Uluslar arası işaret kodlarının amacı; özellikle yabancı dil sorunu yaşandığında,
esas itibarıyla seyir emniyeti ve can güvenliği ile ilgili durumlarda
haberleşmeyi sağlamaktır. Kodların hazırlanmasında; radyotelefon ve
radyotelgraf haberleşmelerinin geniş uygulamalarının açık dil ile, basit ve etkin
araçlar vasıtasıyla ancak yabancı dil güçlüğünün yaşanmadığı durumlarda
sağlanması göz önünde tutulmuştur.
Kullanılan uluslararası işaret kodları aşağıda gösterilmiştir;
a) Tek-harf işaretler; çok acil, önemli yada çok fazla ortak olarak kullanılan
manada tahsis edilmiştir. (tek harf işaretler “ses ile mors kodları
vasıtasıyla) işaretleşme” konu başlığı ile daha önce verilmişti)
b) İki-harf işaretler; “uluslararası işaret kod kitabının” genel bölümü için tahsis
edilmiştir,
c) “M” harfi ile başlayan üç-harf işaretler ise; “uluslararası işaret kod
kitabının” Medical (tıbbi bilgiler) kısmı için tahsis edilmiştir.
Kod; her işaret komple bir anlam içermelidir temel prensibini taşımaktadır. Bu
prensip bütün kodlar için geçerlidir. Bazı durumlarda, mevcut gruplara eklemek
gerektiğinde, tamamlayıcılar kullanılır. Bu tamamlayıcıların anlamları aşağıdaki
gibidir;
a) Temel işaretlerdeki anlamlarındaki değişiklikler.
Örneğin; “CP” : Ben (yada belirtilen gemi) yardımınıza geliyorum (geliyor)
“CP 1” : SAR uçağı yardımınıza geliyor.
Metnin Hecelenmesi
Genel bir kural olarak her defada bir işaret toka (çekmek, işaret salvosu
üzerinde göstermek) edilmelidir. Her işaret veya işaret grupları alıcı istasyon
tarafından cevaplandırılıncaya kadar dalgalanır vaziyette tutulmalıdır. (aşağıda,
işaretler nasıl cevap verilir kısmına bakınız) Aynı savlo (bayrağın bağlı olduğu
halat) üzerinde gösterilen birden fazla gruplar bir ara salvosu ile (2 metre
uzunluğunda) birbirinden ayrılmalıdır. Gönderme yapan istasyon, işaretini
daima alma yapan istasyon tarafından en iyi görülebilecek şekilde dalgalanır bir
durumda tutarak toka etmeli ve bayrağın görünümü duman vs. ile
engellenmemelidir.
Çağrı Şekli
Heceleme
Gemilerin ve uçakların tanınma işaretleri uluslar arası bir esasla tayin edilmiştir.
Bu nedenle tanınma işareti bir gemi yada uçağın milliyetini belirtir.
Saat yelkovanı yönünde ölçülmek suretiyle 000 dan 359’a kadar üç rakamla
ifade edilir. Şayet her hangi bir karışıklık ihtimali varsa, işaretin önüne “A”
harfi çekilmelidir. Aksi bildirilmedikçe bu kerterizler daima hakiki kerterizdir.
Örnek: “LW 005” = Yayınınızı 005 kerterizinde alıyorum.
“LT A 120 T 1540” = Kerteriziniz benden saat (yerel saat ile) 1540 da 120
derecedir.
Rota’nın Yayınlanması
Rota; saat yelkovanı yönünde ölçülmek suretiyle 000 dan 359’a kadar üç
rakamla ifade edilir. Şayet her hangi bir karışıklık ihtimali varsa, işaretin önüne
“C” harfi çekilmelidir. Aksi bildirilmedikçe bunlar daima hakiki rotadır.
Örnek: “MD 025” = Rotam 025 derecedir.
“GR C240 S18” = Sizi kurtarmaya gelen gemi 240 rotasına seyrediyor,
sürati 18 knots’dur.
Tarih’in Yayınlanması
Tarih; “D” harfini takiben iki, dört yada altı rakamla yayınlanır. İlk iki rakam
günü gösterir. Tek başına kullanıldığında içinde bulunulan ayı gösterir.
Örnek: “D15” Onbeşinde yada Nisan içinde her hangi bir başka tarihte
yayınlanmışsa bunun anlamı “15 Nisan” dır. Takiben yayınlanan iki rakam yılın
ayını gösterir. Örnek: “D1504” “15 Nisan” demektir.
Gerektiği takdirde, yıl iki ilave rakam ile gösterilebilir. Örnek: “D181063”
manası; 18 Ekim 1963 tür.
Enlem’in Yayınlanması
Enlem; “L” harfini takiben dört rakam ile ifade edilir. İlk iki rakam, dereceleri,
son iki rakam ise dakikaları gösterir. Gerekli görüldüğü takdirde, bu rakamları
takiben “N” (kuzey) “S” (güney) harfleri ilave edilebilir. Bununla birlikte,
MARINE COMMUNICATION 19
Boylam; “G” harfini takiben, dört yada gerekli görüldüğü takdirde beş rakamla
ifade edilir. İlk iki (yada üç) rakam dereceleri ve son iki rakam ise dakikaları
gösterir. Boylam 99 dereceden fazla ise, derecelerin yüzde hanelerini gösteren
rakamlar yazılmazsa normal olarak bir karışıklığa sebebiyet verilmez. Bununla
birlikte, karışıklıktan kaçınılması gerekli olduğu durumlarda beş rakam
kullanılmalıdır. İhtiyaç duyulduğu takdirde, bu rakamları takiben “E” (doğu)
yada “W” (batı) harfleri kullanılabilir. Aksi takdirde, enlem de olduğu gibi
kullanılmayabilir.
Örnek : “G13925E” = Boylam 139 derece, 25 dakika Doğu.
Pozisyon bildirmek için bir işaret vermek istendiğinde, anlamını tamamlamak
üzere aşağıdaki gibi verilmelidir,
“CH L2537N G4015W” = Yardım isteyen geminin pozisyonu, Enlem 2537N
Boylam 4015W olarak rapor edilmiştir.
Mesafenin Yayınlanması
“R” harfini takip eden rakamlar mesafeyi deniz mili olarak gösterir. Örnek:
“OVA080 R10” = Mayınların benden 080 derece kerterizinde ve on mil
mesafede olduğu sanılmaktadır.
Her hangi bir karışıklık ihtimali yoksa, “R” harfi yayınlanmayabilir.
Süratin Yayınlanması
Zamanın Yayınlanması
Zaman dört rakamla ifade edilir. İlk iki rakam saat (00 dan, geceyarısı 23=11pm
kadar) ve son iki rakam ise dakikaları (00 dan 59 a kadar) gösterir. Rakamların
önüne aşağıdaki harfler konulur,
a- “T” harfi = yerel saati gösterir yada,
b- “Z” harfi= GMT (UTC) saati gösterir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 20
Örnek: “BH T1045 L2015 G3840W C125” =Yerel saat ile 1045 de, 2015N
enlem, 3840W boylamında 125 derece rotasında uçan bir uçak gördüm.
“RX Z0830”= 0830 GMT de yola çıkmalısınız.
Tamamlayıcılar İle Birlikte Tek Harf İşaretler
“Tamamlayıcılar ile birlikte tek harf işaretler” her hangi bir işaretleşme metodu
ile yayınlanabilir.
A Üç rakamla birlikte AZİMUT yada KERTERİZ
C Üç rakamla birlikte ROTA
D İki, dört yada altı rakamla birlikte TARİH
G Dört yada beş rakamla birlikte BOYLAM (Son iki rakam dakika,
geri kalanlar dereceleri gösterir)
K Bir rakamla birlikte ................(tamamlayıcı tablosundaki)
vasıtasıyla sizin ile haberleşme
yapmak istiyorum.
L Dört rakamla birlikte ENLEM (İlk iki rakam dereceleri, geri
kalanlar dakikaları gösterir)
R Bir yada daha fazla rakamla birlikte MESAFE (deniz mili olarak)
S Bir yada daha fazla rakamla birlikte SÜRAT (knot olarak)
T Dört rakamla birlikte YEREL ZAMAN (ilk iki rakam saati,
geri kalanlar dakikaları gösterir)
V Bir yada daha fazla rakamla birlikte HIZ (kilometre/saat olarak)
Z Dört rakamla birlikte GMT (UTC) (ilk iki rakam saatleri,
geri kalanlar dakikaları gösterir)
Not:
- “K” işareti; gemilerin devamlı telsiz dinleme nöbetini devam ettirme
zorunluluğunun olduğunu hatırlatmak üzere, buz kıran gemisi tarafından,
ses yada ışık vasıtasıyla kullanılabilir.
- Birden fazla gemiye yardım ediliyorsa, gemiler arasındaki mesafe mümkün
olduğunca sabit tutulmalı, kendi geminizin ve öndeki geminin hızı
gözlenmelidir.Geminizin hızı düşerse, peşinizdeki gemiye uyarı işareti
veriniz.
- Bu işaretlerin kullanılması, her hangi bir gemiyi denizde çatışmayı önleme
tüzüğüne uyma mecburiyetinden kurtarmaz.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 22
1
“ * ” ile işaretlenmiş harfler, ses ile verildiklerinde yalnız denizde çatışmayı önleme tüzüğü
taleplerine uygun olarak yapılabilir.
MARINE COMMUNICATION 23
Buz kıran yardımı için ilave işaretler, kitabın 86-87 sayfalarında ayrıca verilmiştir.
3- RADYOTELEFON HABERLEŞMESİ
2
Mevcut sistemdeki selektif çağrı usulüne göre (SSFC) gemilerin selektif çağrı numaraları 5
rakamdan, (kıyı istasyonları 4 rakam) Gmdss’de ise (DSC) 9 rakamdan oluşmaktadır.
Gemi İstasyonları Çağrı İşaretleri
Gemi istasyonlarının çağrı işaretlerinin oluşturulması aşağıdaki gibidir. İki
karakter ve iki harf ( dört harf ) yada, dört harf ve bir rakam (0 yada 1 rakamı
hariç) Bununla birlikte, sadece radyotelefon haberleşmesi yapabilen gemi
istasyonları, iki karakter ( ikinci karakter bir harf olabilir ) ve takiben dört
rakamdan oluşan çağrı işareti kullanabilirler. (harfi takiben 0 yada 1 rakamı
kullanılmamalıdır.) Yada, İki karakter ve bir harf (üç harf) takiben, dört rakam.
( 0 yada 1 rakamı hariç) Örnek : TC3643, HO5685, WTB9460 ... 3
Gemi Telsiz İstasyonlarının
Telsiz Ruhsatnamesi
3
Telekomünikasyon Kurumunun mevcut sistem için yapmış olduğu çağrı işareti düzenlemesine
göre, 1600 Grt’dan büyük olan gemiler için dört harf, 300-1600 Grt arasındaki gemiler için dört
harf ve takiben bir rakam, 300 Grt’dan küçük gemiler için ise, iki harf ve dört rakam, ayrıca
sadece yatlar için, YM karakterleriyle başlayan ve takiben dört rakamdan oluşan çağrı işaretleri
tahsis edilmiştir. Ancak, Gmdss sisteminde gemilerin, radyotelefon yada radyotelgraf
donanımına sahip olmaları gibi bir ayrıma tabi tutulmayacakları (ve tonajın, 300 gros’un
üzerindeki gemiler için bir önem ifade etmemesi) nedeniyle, tanıtımlarının yapılmasında da
yukarıdaki çağrı işareti tahsisatında bazı değişikliklere gidilebilecektir.
4
Sadece VHF telsiz cihazı bulunduran deniz taşıtları için, eskiden geçerli olan (belirli süre için)
ruhsat düzenleme uygulaması kaldırılmış olup, VHF telsiz cihazının 70. kanalının radyotelefon
olarak kullanımı iptal ettirildiği takdirde, deniz taşıtının sahibi değişinceye kadar geçerli olmak
üzere (süresiz) ruhsatname düzenlenmektedir.
MARINE COMMUNICATION 25
Radyotelefon Çağrısı
Deniz seyyar ve seyyar-uydu servislerinde; yani, karasal (VHF, MF, HF) ve
uydu sistemleri kullanılarak, telsiz vasıtasıyla yapılan telefon çağrılarına
“radyotelefon” çağrıları denir.
a) VHF Bandı
Telsiz spektrumu; VLF, LF, MF, HF, VHF, UHF, SHF, EHF olarak dokuz
frekans bandına bölünmüştür. Bunlardan bir tanesi VHF (Very High
Frequency) bandı olup, 30-300 MHz arasındaki frekansları kapsamaktadır.
Ancak bu frekans bandının sadece 156-174 MHz arasındaki kısmı “deniz
seyyar servisine” ayrılmıştır. (VHF KİTABINI TAKİP ET)
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 26
Ayrıca; hava taşıtları tarafından, deniz seyyar servisi istasyonları ile, arama ve
kurtarma çalışmalarını da içeren tehlike-emniyet amaçlarıyla da kullanılabilir.
Bunların yanı sıra, gemiden-hava taşıtlarına doğru yapılacak “olay-yeri”
haberleşmelerinde de kullanılabilir. Ayrıca, gemi ve kıyı istasyonları tarafından
R/Telefon ile SSB simpleks olarak çağrı ve cevap amacıyla da kullanımına
müsaade edilmiştir. Ancak, çalışma frekansı olarak ve 1 kilowat’dan fazla çıkış
gücü ile kullanılması yasaktır.
6215 kHz taşıyıcı frekansı, kıyı ve gemi istasyonları tarafından R/Telefon ile
SSB ve simpleks olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır. Ayrıca; hava
taşıtları tarafından, deniz seyyar servisi istasyonları ile, arama-kurtarma
çalışmalarını da içeren tehlike-emniyet amaçlarıyla, bunlara ilaveten gemi ve
kıyı istasyonları tarafından SSB R/Telefon ile simpleks olarak çağrı ve cevap
amacıyla da kullanılabilir. 6215 kHz’in çalışma frekansı olarak ve bir
kilowat’dan fazla çıkış gücü ile kullanılması yasaktır.
4125 kHz ve 6215 kHz’in yanı sıra; 8291, 12290 ve 16420 (kHz) taşıyıcı
frekansları, kıyı ve gemi istasyonları tarafından ortaklaşa, SSB R/Telefon ile ve
simpleks olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 28
Gemiler-arası Haberleşmeler
16 Mhz Band 18/19 Mhz Band 22 Mhz Band 25/26 Mhz Band
Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis
Frekans ed. Frek. Frekans ed. Frek. Frekans ed. Frek. Frekans Ed. Frek.
Tablo-3
Haberleşmenin Bitimi
Haberleşmesini tamamlayan gemi istasyonu, başka bir trafiği yoksa çağrı
formatını takiben, haberleşmenin bittiğini ifade eden “OUT ” kelimesiyle
aşağıdaki şekilde irtibatı keser.
R/Telefon Çağrıları
1.şubat.1999’a yani GMDSS’in tam olarak yürürlüğe giriş tarihine kadar, deniz
seyyar servisinde yazılı iletişim aracı olarak “Mors” haberleşme tekniği
kullanılmaktaydı. Ancak gelişen teknolojik imkanlar, haberleşme alanında da
etkisini göstermiş ve neredeyse yüz yıldan daha uzun bir zamandır
kullanılmakta olan bu yöntem yerini “radyoteleks” haberleşme sistemine
bırakmıştır. Dolayısıyla, denizde yapılacak haberleşmelerde, yazılı iletişim
aracı olarak “radyoteleks” kullanılacaktır. Ancak, bu yazılı iletişim
(radyotelgraf) haberleşmesi sadece radyoteleks vasıtasıyla yapılmamaktadır.
Radyoteleks donanımına sahip olmayan yada bir arıza vs. nedeniyle bu tesisatı
kullanamayan gemiler, radyotelgraf haberleşmelerini yapabilmek için bir
alternatif olarak R/telefon haberleşme usulünü de kullanabilirler.
Genel haberleşmeye açık ve böylesi hizmet veren kıyı istasyonları “Kıyı
istasyonları” kitabının 8 no’lu sütununda; RTF-2 ve RTF-3 olarak
gösterilmektedir. Radyotelgraf haberleşmesi için irtibat kuran bir gemi ile kıyı
istasyonunun haberleşmesinde öncelik, kıyı istasyonuna verilmiştir. Bu
haberleşme iki gemi arasında yapılıyorsa, eldeki trafiğin iletilmesine başlama
konusuna çağrılan gemi karar verir. (çalışmanın kontrolünü üstlenen istasyon)
Telgraf Nedir?
Uluslar arası telgraf servislerinde, kabulü zorunlu olmayan yani ülkelerin yetkili
idarelerinin insiyatifindeki telgraflar ve özel servisler aşağıda gösterilmiştir.
- POSTFIN : Posta mali (Finansal) servis telgrafları,
- LT : Mektup telgraflar,
- LTF : Devlet mektup telgrafları,
- CONFERENCE : İmtiyazlı (ayrıcalıklı) telgraflar,
Özel Servisler
- URGENT : Acele
- LX : Lüks
- LXDEUL : Taziye (başsağlığı)
- JX : R/Telgrafların kıyı istasyonunda alıkonulma süresi (X = gün sayısı)
- TFx : Telefon ile teslim ( x = telefon no)
- TLx : Teleks ile teslim
- TTx : Teleteks ile teslim
- FAXx : Faksimil ile teslim.
Radyotelgraf Nedir?
Seyyar istasyonlar veya seyyar uydu yer istasyonları için, seyyar servis yada
seyyar uydu servisine ait radyokomünikasyon kanalları üzerinden, bahsedilen
istasyonlara veya bu istasyonlardan gönderilen telgraflara “radyotelgraf” denir.
Kısaca, telsiz vasıtasıyla alınıp gönderilen telgraflara R/telgraf denilmektedir.
Radyotelgraflar; preambül, (varsa) servis işareti, adres, metin ve imza şeklinde
aşağıda gösterilen bölümlerden oluşmaktadır.
Preambül
Servis işaretleri
MARINE COMMUNICATION 33
Adres
Metin
Her telgraf mutlaka metin kısmını içermelidir. Telgrafın metni yazılırken, boş
satır bırakılmamalıdır.
İmza
Telgraflarda imza zorunlu değildir.
1
Teleteks : Üzerinde monitörü olan, teleks servisinin gelişmiş bir versiyonudur denilebilir.
Mesajların, hafızada saklanma ve programlanarak istenilen saatte gönderilebilme imkanı vardır.
Ayrıca teleksten 30 defa daha hızlı çalışmaktadır. (teleksin hızı 50 baud, teleteks ise 2400
bit/sn)
R/Telgrafların Kelime Sayımı
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 34
Radyotelgrafların İletilmesi
RADYOTELEKS HABERLEŞMESİ
Yazılı iletişim olarak, eski sistemde uzun yıllar etkin bir şekilde kullanılmış
olan "Mors Telgraf" sisteminin özelliği; harf, rakam yada işaretlerin, "nokta" ve
"çizgi" kombinasyonlarından oluşan "Mors Alfabesi" ile karşı istasyona
iletilmesiydi. Bu sistemde; her bir harf yada rakam belli sayıda (.) nokta ve (-)
hat içermektedir. Ancak, bu harf, rakam yada işaretleri oluşturan nokta ve hatlar
sabit sayıda olmayıp her biri için değişiklikler göstermektedir. Örneğin; (a) harfi
(.-) ile ifade edilirken, (b) harfi (-...) şeklinde daha fazla sayıda karakter ile
gösterilmektedir. Yani her harf ve rakam sabit sayıda hat ve nokta ile ifade
edilmemektedir.
Doğrudan yazan telgraf sisteminde ise; her harf, rakam yada işaret sabit sayıda
kod grubu ile ancak değişik "var-yok" kombinasyonlarıyla ifade edilmektedir.
Aşağıda; her bir harf, rakam yada teleks klavyesinde bulunan diğer işaretlerin
CCITT Uluslararası telgraf alfabesindeki gösterimi görülmektedir.
2 B ? ZAAZZ YBYYBBB
3 C : AZZZA BYBBBYY
4 D ZAAZA BBYYBYB
6 E 3 ZAAAA YBBYBYB
7 F Yok ZAZZA BBYBBYY
8 G Yok AZAZZ BYBYBBY
9 H Yok AAZAZ BYYBYBB
10 I 8 AZZAA BYBBYYB
11 J zil sesi ZZAZA BBBYBYY
12 K ( ZZZZA YBBBBYY
13 L ) AZAAZ BYBYYBB
14 M . AAZZZ BYYBBBY
15 N , AAZZA BYYBBYB
16 O 9 AAAZZ BYYYBBB
17 P 0 AZZAZ BYBBYBY
18 Q 1 ZZZAZ YBBBYBY
19 R 4 AZAZA BYBYBYB
20 S ’ ZAZAA BBYBYYB
21 T 5 AAAAZ YYBYBBB
22 U 7 ZZZAA YBBBYYB
23 V = AZZZZ YYBBBBY
24 W 2 ZZAAZ BBBYYBY
25 X / ZAZZZ YBYBBBY
26 Y 6 ZAZAZ BBYBYBY
27 Z + ZAAAZ BBYYYBB
28 Satırbaşı AAAZA YYYBBBB
29 Satırı yukarı kaydırma AZAAA YYBBYBB
30 Harf değiştirme ZZZZZ YBYBBYB
31 Rakam değiştirme ZZAZZ YBBYBBY
32 Boşluk AAZAA YYBBBYB
Delinmemiş şerit AAAAA YBYBYBB
edilen ARQ usulü; her hangi iki istasyon arasında karşılıklı haberleşme için
kullanılır. Ancak, haberleşme sırasında, alma ve gönderme aynı anda olmayıp
sıra ile yapılmaktadır. Bu sistemin en önemli özelliği; haberleşme sırasında
selektif çağrı işaretlerinin karşılıklı olarak elde edilmesiyle mesajların güvenilir
bir nitelik kazanmasıdır.
"Forward Error Correcting" yani, "İleri hata düzeltici" usul olarak adlandırılan
bu sistem; tek yönlü ve kesintisiz olarak örneğin; hava raporları, emniyet
mesajları gibi trafiğin bir yada daha fazla sayıdaki istasyonlara yayınlanması
için kullanılır. Yayın yapan istasyon (B-Mode Sending Station) kısaca "BSS",
alma yapan istasyon (istasyonlar) ise (B-Mode Receiving Station) "BRS" olarak
adlandırılır.
FEC usulünde yayın tek yönlüdür. Bu usulde, bilgi gönderen istasyon sadece
gönderme yapar, alış yapan istasyonlar ise sadece alma yaparlar. Yani ARQ
usulündeki gibi iki istasyonun karşılıklı haberleşmeleri söz konusu olmadığı
için alış tarafındaki istasyonların vericilerinin açık olmasına gerek yoktur.
Sistemin çalışması şöyledir; mesaj yayınlayan istasyon her bir karakteri 280
milisaniye aralarla iki defa gönderir. İlk yayın "Direk yayın" (DX), ikincisi ise
"Tekrarlanmış yayın" (TX) olarak isimlendirilir. Hata yok ise, baskı elde edilir.
Her iki karakter de hatalıysa, yazı makinesi hata sembolü olarak boşluk bırakır,
yada (*) işareti elde edilir. FEC usulü ile iki tür yayın yapılabilmektedir Bunlar;
Bu usul ile, kollektif yani "ortak yayın yapan istasyon" (CBSS) aynı anda
birden fazla sayıda, "ortak yayın alan istasyona" (CBRS) bilgi gönderebilir.
Örneğin; Navtex yayınları, emniyet mesajlarının yayını.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 40
Kıyı yada gemi istasyonlarından, bir yada daha fazla gemi istasyonuna FEC
usulü ile aşağıdaki durumlarda bir ön düzenlemeyle mesaj gönderilebilir,
-
Gemi istasyonu vericisini kullanamayacak durumda olduğunda (vericinin
arızalı olması yada limanda kaldığı sürece vericisini kullanamaması vs.)
-
Aynı mesajın birden fazla gemiye ortak olarak gönderilmesi gerektiğinde,
-
Selektif çağrı numaralarının (ve "answer-back" karakterlerinin) elde
edilmesi şeklinde mesajın alındısının bildirilmesinin gerekmediği talep
edilmediği durumlarda,
-
DSC tehlike çağrısından sonra, ("tehlike haberleşmesinin ilerleyen
aşamalarında" NBDP kullanılacağı belirtilmişse)
-
DSC acelelik ve emniyet çağrılarından sonra, "acelelik" ve "emniyet"
trafiğinin yayınlanmasında, (NBDP tercih edildiği takdirde)
-
"Olay-yeri" haberleşmelerinde.
1
Answer-back karakterleri: Kara teleks abonesinin teleks numarasını takiben yazılan (a-z arası)
dört harf grubunu, örneğin; “53863 Iztz Tr” (sondaki Tr kısaltması, ülkeyi “Türk teleks
abonesi” gösterir) gemi ve kıyı istasyonları için ise, selektif çağrı numaralarını takiben yazılan
ve genellikle çağrı işaretinden oluşan harflerdir. Bu karakterler; doğru teleks numarasının elde
edildiğinin anlaşılması için bir detay olarak düzenlenmiştir. Çağrı sırasında yazılmasına gerek
yoktur. Haberleşmenin sağlanması için dört yada beş rakamdan oluşan sayısal kimlik bilgisi
yani selektif çağrı numaraları yeterlidir.
Navtex
Dar bant Doğrudan Yazan Telgraf tekniği kullanılarak, belirli kıyı istasyonları
tarafından gemilere, denizcilik ve meteorolojik uyarılar ile, acil bilgilerinin
yayınlanmasında kullanılan uluslararası servise kısaca “Navtex” denilmektedir.
MARINE COMMUNICATION 41
Navtex, kıyıdan yaklaşık 400 mil mesafeye kadar olan denizlere ait yayınların
yapılması için kullanılmaktadır. Navtex yayınları, uluslararası alanda ve
seçilmiş belirli istasyonlar tarafından tek bir frekanstan (518 kHz) yapıldığı için,
yayın süreleri; bu yayınları yapan istasyonların yayınlarına müdahale
etmeyecek şekilde düzenlenmiştir. Her bir Navtex yayınına ayrılan süre on
dakikadır ve dörder saat ara ile yapılmaktadır.
Navtex Alıcıları
NNNN
W-
X- Özel servisler-deneme tahsisi
Y-
Z- Yayınlanacak mesaj olmadığını belirtir.
Selektif Çağrılar
SSFC Sistemi
Ardışık (birbirini izleyen) kod sistemi olarak isimlendirilen SSFC sistemi; DSC
sisteminin, bu sistemin yerini alıncaya kadar geçerli olacaktır. Henüz tüm
gemiler dsc sistemi ile donatılmadıklarından, genel haberleşme amaçlı NBDP
haberleşmeleri için belirli bir süre daha eski sistemdeki selektif çağrı usulü
kullanılmaya devam edilecektir. Daha sonra, kullanılmakta olan eski selektif
çağrı numaraları iptal edilerek, yerine dsc sisteminde geçerli olacak dokuz
rakamlı selektif çağrı numarası tahsis edilecektir. Yeni sistemde R/teleks
haberleşmesi için yapılacak çağrılarda DSC sistemi kullanılacaktır.
DSC sistemi
(DSC çağrı sistemi hakkında geniş bilgi, GMDSS konusunda verilecektir.)
1
Türk kıyı istasyonları için selektif çağrı kimlik blokları; 4360-4369 arasında, Türk
gemi istasyonlarına tahsis edilen selektif çağrı numaraları ise 65700-65999 arasındadır.
Radyoteleks Haberleşmesi
Kıyı istasyonları aracılığı ile, genel haberleşme amaçlı yani rutin haberleşme
için karadaki teleks aboneleriyle irtibatın kurulması;
-
Yarı otomatik (operatör yardımı ile) ve
-
Tam otomatik (doğrudan teleks abonesiyle) olarak gerçekleştirilir.
MARINE COMMUNICATION 45
Yazılan bu numarada bir hata varsa, kıyı istasyonu aşağıdaki gibi uyararak,
numaranın yeniden yazılmasını yada operatörden yardım istenmesini belirtir,
-
TRY AGAIN OR USE “OPR”
Teleks abonesiyle irtibat kurulduğunda ise aşağıdaki gibi bir bilgi elde edilir;
MARINE COMMUNICATION 47
53863 ıztz Tr
MSG +?
Mesajın yazılabilmesine olanak sağlayan irtibatın kurulduğu anlamına gelen bu
sinyalin elde edilmesinden sonra, doğru teleks abonesi ile irtibat halinde
olunduğunun kontrolünün yapılması için karşılıklı answer-back kontrolü yapılır.
Karşı istasyonun answer-back’inin elde edilmesi için, klavye üzerindeki F 7
(WRU) tuşuna basılır, daha sonra kendi selektif çağrı numaranızın gönderilmesi
için ise, F8 (HR) tuşuna basılır. Daha sonra ya hafızaya alınmış olan (disketteki)
mesaj yazdırılır yada doğrudan klavye kullanılarak mesaj yazılabilir 1. Birden
fazla mesaj varsa her bir mesajın sonunda NNNN harfleri yazılarak mesaj sonu
belirtilir. İrtibat halinde olunan teleks abonesi ile bağlantının kesilmesi
istendiğinde, “KKKK” şeklinde dört adet K harfinin yazılması gerekmektedir.
Bu sinyalleri alan kıyı istasyonu, irtibat halinde olunan teleks abonesi ile
bağlantıyı otomatik olarak kesecek ve aşağıdaki gibi bilgi verecektir,
-
65703 TCYX X (Geminin answer-back’i”)
-
9VG SERADIO RS (Kıyı istasyonunun answer-back’i)
-
TIME : 17.6.96 16:42 (Tarih ve lokal saat)
-
SHIP : 65703 TCYX X
-
SUBSCR : 060753863+ (Abone numarası)
-
DURATION : 2.3 MIN (Haberleşme süresi)
-
GA +?
“GA +?” alındıktan sonra yeni bir teleks abonesi için çağrı başlatılabilir. K
harfinin yazılmasıyla, sadece haberleşme halindeki teleks abonesiyle irtibat
kesilmekte yani kıyı istasyonu ile bağlantı devam etmektedir. Kıyı istasyonu ile
irtibatın kesilmesi istendiğinde ise, “BRK” yazılması gerekmektedir.
1
ARQ usulü ile yapılan haberleşmelerde karşılıklı yazışma mümkündür. Ancak bu yazışma aynı
anda olmayıp sırayla yapılabilmektedir. Bu nedenle, her seferinde (gönderme sırasının karşı
tarafta olduğunu belirtmek üzere) “+?” işaretleri yazılmalıdır.
R/teleks Mesajının İletilmesinde Kullanılan Yöntemler
Kıyı istasyonları vasıtasıyla sağlanacak teleks şebekesi üzerinden mesaj trafiği
aşağıdaki usullerden biriyle iletilir,
-
Gemi karadaki teleks abonesine otomatik olarak yada operatör vasıtasıyla
bağlanarak mesajını iletir yada,
-
Aranılan teleks abonesiyle o anda irtibat kurulamamışsa, gemi otomatik
arama usulü ile mesajını kıyı istasyonuna bırakır. Mesaj aranılan teleks
abonesi ile irtibat kuruluncaya kadar kıyı istasyonunda tutulur. İrtibat
sağlandığında kara şebekesi üzerinden aboneye iletilir. (store&forward 1)
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 48
1
Haberleşmenin bitiminde, teleks abonesiyle irtibatı kesmek için gönderilen sinyal genelde “K”
harfi olup, en az dört adet gönderilmesi gerekmektedir. (Bu durumda, Kıyı istasyonu ile
haberleşme devam etmektedir.) Kıyı istasyonu ile irtibatın kesilmesi için ise “BRK” kısaltmasının
yazılması gerekir. Ayrıca, karşılıklı haberleşme esnasında, her hangi bir neden ile beklenmesi
istendiğinde bu talep “MOM” kısaltması ile belirtilir.
Radyotelgrafların Teleks ile Gönderilmesi
Her bir işareti, bir satırı ifade etmekte, dolayısıyla satırlar arasındaki
mesafeyi göstermektedir. 1
AHMET UZUN
1815 SOKAK NO.43/4
KARŞIYAKA İZMİR
NNNN 3 4
1
Boşluklar dahil olmak üzere, her bir satır 69 karakterden fazla olmamalıdır. Ancak adres satırı
43 karakteri (tercihen 30 dan fazla olmamalıdır) geçmemelidir. Ayrıca, kelimelerin satır sonunda
bölünmeden, mümkün olduğunca bütün yazılmasına gayret edilmelidir.
2
İmzadan önce, yeni bir satıra geçilmeli ve en az 5 boşluk bırakıldıktan sonra imza yazılmalıdır.
3
Her bir mesaj, (+) işareti yada NNNN harfleriyle sonuçlandırılmalı ve peşinen on adet harf
değiştirme tuşuna basılarak irtibat kesilmelidir.
4
NNNN’den sonra, answer-back’ler elde edilir ve başka bir mesaj varsa, sekiz satır boşluk
bırakıldıktan sonra yazılabilir.
Haberleşme Sırasında Alışın Durdurulması
Mesajın alınışı sırasında, yazılan metnin bozuk çıkması halinde, alan operatör
seri halde T harfi yada 5 rakamını göndererek yayını durdurabilir. Yada dupleks
devrelerde BK kısaltması ve zil sesinin birkaç kez tekrar edilmesiyle karşı
istasyonun yazması durdurulabilir. Göndermenin durdurulmasından sonra,
sebebi (kağıt bitmesi vs.) açıklanmalıdır. Ayrıca kesintinin sebebini takiben son
kelime ve soru işareti yazılmalı yada doğru olarak alınan son telgrafın numarası
(LR....) şeklinde belirtilmelidir. GA, RPT, AA....gibi devam edilmesini ifade
eden kısaltmaların alınmasından sonra, gönderme yapan istasyon, belirtilen
kelimeden yada telgraftan sonrasını yazmaya devam eder.
Gönderme sırasında mesaj iptal edilmek istendiğinde, yeni bir satıra geçilir ve
ANUL kelimesi üç kez yazılarak durum açıkça belirtilir.
MARINE COMMUNICATION 51
Hataların Düzeltilmesi
Maritex Servisi
Özel bir servis olan ve bu servisten istifade edebilmek için abone olunması
gereken Maritex vasıtasıyla abonelere aşağıdaki gibi bir teleks numarası tahsis
edilir. “00000 Ship X” (Buradaki 00000 : Maritex’in 5 rakamlı teleks kodu,
Ship: gemi adı, X : Gemi olduğunu belirten ek’tir)
“Q” Kodları :
QRA : İstasyonunuzun ismi nedir? (İstasyonumun adı.......)
QRC : İstasyonunuzun “AAIC” kodu nedir? (İstasyonumun AAIC.....)
QRL : Meşgul müsünüz? (Meşgulüm)
QRT : Göndermeyi durdurayım mı? (Göndermeyi durdurun)
QRU : Bana ait bir trafiğiniz var mı? (Size ait bir trafiğim yok)
QRV : Hazır mısınız? (Hazırım)
QRX : Beni tekrar ne zaman arayacaksınız? (Sizi...saatte...khz (yada MHz de
tekrar çağıracağım)
QSJ : Dahili ücretinizle birlikte.....için alınacak ücret ne kadardır? (.....için
alınacak ücret SDR’dir)
QSL : Alındı onayını verebilir misiniz? (Alındıyı onaylıyorum)
QSS : Hangi çalışma frekansını kullanıyorsunuz? (çalışma için ...khz (yada
mhz) kullanıyorum)
QSY : Göndermeyi başka bir frekanstan yapayım mı? (göndermeyi ...khz
(yada mhz) den yapınız)
QTA : .....no’lu mesajı iptal edeyim mi? (...no’lu mesajı iptal edin)
QTB : Kelime sayımında mutabık mıyız?
QTC : Gönderilecek kaç tane mesajınız var? (.....mesajım var)
QTH : Enlem ve boylam olarak pozisyonunuz nedir? (pozisyonum.....)
QTO : Limandan ayrıldınız mı? (limandan ayrıldım)
QTP : Limana giriyor musunuz? (limana giriyorum)
QTR : Doğru saat kaçtır? (saat.....lmt’dir)
MARINE COMMUNICATION 53
Kısaltmalar :
ABS : Abone yok/Ofis kapalı
ADD : Uluslararası teleks numaranızı yazınız
ANUL : İptal.
BK : Yayını kesmek için kullanılan sinyal (kesiyorum)
BCT : Brodkast çağrısı.
BMC : mesajın yada göndermenin sonu alınmadığı için iptal edilmiştir.
CFM : Doğrulayınız/Doğruluyorum
CI : Konuşma mümkün değil (Bu kısaltmanın sadece otomatik araçlar
vasıtasıyla yayınlanması amaçlanmıştır)
COL : Karşılaştırınız/Karşılaştırıyorum
CRV : Göndermeyi iyi alabiliyor musunuz/Evet
DER : Arızalı
DE : Burası
DF : Aranılan abone ile haberleşme halindesiniz
FMT : Format hatası
GA : Gönderme yapabilirsiniz/Gönderme yapabilir miyim?
IAB : Varış merkezinden geçersiz answer-back
IMA : Mesajın alındısını yazınız
INF : Teleks abonesi geçici olarak bulunamıyor, informasyon servisini arayın
ITL : Daha sonra göndereceğim
JFE : Ofis tatil nedeniyle kapalı
K : Göndermeye başlatma işareti
LDE : Kabul edilebilir en fazla mesaj uzunluğu yada süre aşılmıştır
MNS : Dakika
MOM: Bekle/Bekleyiş
MUT : Bozuldu
NA : Bu abone ile haberleşme kabul edilmiyor
NC : Devreler yok (kesik)
NCH : Abonenin numarası değiştirildi
NDN : Teslim ihbarsız
NI : Şebeke ile ilgili kimlik bilgisi yok
NP : Aranılan taraf (yada şahıs) abone değil (yada artık değil)
NR : Çağrı numaranızı belirtin/Çağrı numaram........
NIL : Gönderilecek her hangi bir trafiğim yok
NW : Şimdi
OCC : Abone meşgul
OK : Mutabıkız/Mutabık mısınız?
PPR : Kağıt
PSE : Lütfen
R : Alındı
RAP : Tekrar arayacağım
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 54
R/Teleks ücretleri
- Türk bandıralı gemilerle, yurt içi (abone veya gişe teleksi) karşılıklı
R/Teleks haberleşmelerinde; toplam ücret (dakika başına) ........300.000.-TL
- Türk bandıralı gemilerin birbirleriyle yapacakları R/Teleks
haberleşmelerinde toplam ücret (dakika başına)..........................400.000.-TL
- Türk bandıralı gemi çıkışlı yurt içi varışlı R/Teleks mektup
haberleşmelerinde toplam ücret (dakika başına)..........................300.000.-TL
- Türk bandıralı gemi çıkışlı-yurt içi varışlı çok adresli Radyoteleks-Mektup
haberleşmelerinde; 1.adres için tarifesindeki tam ücret, diğer her bir adres
için tarifesince belirtilen ücretin %50'si alınır.
- Yurt içi Radyoteleks haberleşmelerinde en az 3 dakikalık ücret 1 alınmak
üzere ilave 1 dakika ve kesrinden 1 dakikalık ücret alınır.
- Otomatik R/Teleks haberleşmesinde kontör atış periyodu 0.4 saniyedir ve
yurtiçi tarifesindeki ücret2 alınır. Yurt içinde tenzilli tarife uygulanmaz.
Yukarıdaki değerlere göre; şebeke ücretinin 1.1 katı alınarak dakika başına
alınacak toplam ücret belirlenmiştir. Bunlar; 1.kademe için: 66.000.-TL,
2.kademe için: 88.000.-TL, 3.kademe için: 220.000.-TL, 4.kademe için
330.000.-TL, 5.kademe için ise 660.000.-TL'dır.
1
Üç dakikalık ücret uygulaması; manuel tarifede geçerlidir. Yani karadan-gemiye yönündeki
R/Teleks haberleşmeleri için kullanılmaktadır.
2
Teleks kontör ücreti : 1000.- TL'dır. (ototmatik teleks haberleşmesinde 0.4 saniyede bir kontör
atmaktadır. Dolayısıyla haberleşmenin dakikası 150.000.-Tl’dır. )
1
Inmarsat-C terminali olan gemiler, bu gibi durumlarda, İstanbul Türk radyo vasıtasıyla
iletecekleri mesajlarını “30332 Nrst tr” teleks numarasına yazabilirler.
GMDSS HABERLEŞMESİ
GMDSS Nedir?
A1 Deniz Sahası
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 60
A2 Deniz Sahası
A1 deniz sahası hariç; en az bir MF kıyı istasyonunun R/Telefon haberleşme
kapsam sahası içinde, devamlı olarak DSC alarmının mümkün olabileceği bir
sahadır ve pratikte, kıyıdan yaklaşık 100 (deniz) milidir.
A3 Deniz Sahası
A1 ve A2 deniz sahaları hariç, yani VHF ve MF kıyı istasyonlarının haberleşme
menzili dışında ancak, Inmarsat sabit uydularının kapsamı içinde, sürekli olarak
DSC alarm yayınının mümkün olabileceği bir sahadır. Pratikte; 70º kuzey ve
70º güney enlemleri arası olarak belirlenmiştir.
A4 Deniz Sahası
A1, A2 ve A3 deniz sahalarının ve Inmarsat sabit uydularının kapsam sahası
dışındaki kutuplara yakın suları içermektedir.
b) HF Seçeneği
1
MF yani, Orta dalga bandında yapılacak genel haberleşmeler için uluslararası ve ulusal DSC
frekansları tahsis edilmiştir. Genel bir kural olarak, uluslararası DSC frekansları farklı
milliyetteki gemi ve kıyı istasyonları tarafından kullanılmalıdır. Uluslararası DSC frekansları;
gemi için 2189.5 kHz, kıyı istasyonu için ise 2177 kHz’dir. 2177 kHz ayrıca, gemiler arası dsc
çağrıları için kullanılır. Bunun yanı sıra; ulusal olarak Türkiye ye tahsis edilmiş olan
2157.5/1622.5 kHz (kanal 232) Türk gemi/kıyı istasyonları arasındaki haberleşmeler için
kullanılacaktır.
2
Yüksek frekans bandında da; 4, 6, 8 ,12, 16, 18, 22 ve 25 MHz bantlarında ulusal ve uluslararası
dsc genel haberleşme amaçlı frekanslar tahsis edilmiştir. HF bandında genel haberleşme için
gemi ve kıyı istasyonlarına tahsis edilen uluslararası DSC çağrı kanalları (çiftlenmiş frekanslar)
aşağıda gösterilmiştir.
Gemi VHF radyo tesisatı ile donatılmışsa “VHF kanal 70” de,
MF telsiz tesisatı ile donatılmışsa 2187.5 kHz frekansında,
MF/HF telsiz tesisatıyla donatılmışsa ve geminin telsiz istasyonunda
(radyoteleks haberleşmesi yapabilen) Inmarsat A yada C terminalleri varsa,
2187.5 kHz frekansında (uydu frekanslarının yanı sıra) dinleme yapması
yeterli olacaktır. Inmarsat yerine MF/HF telsiz tesisatı ile donatılmışsa,
2187.5 kHz ve 8414.5 kHz DSC frekanslarında ve ayrıca 4, 6, 12 yada 16
MHz frekans bantlarının birindeki DSC tehlike/emniyet frekanslarında gün
içindeki zaman dilimlerine göre yada geminin coğrafi pozisyonuna uygun
olarak dinleme nöbetini sürdürmelidir. Ayrıca, seyir süresince, geminin seyir
yaptığı sahalar için yayınlanan deniz emniyet bilgileri "MSI" yayınlarının
otomatik olarak alışı için de, uygun frekans yada frekanslarda devamlı bir
telsiz dinleme nöbetini devam ettirilmelidir. Gmdss'e tabi bütün gemiler;
seyirde oldukları sürece, mümkün olduğu takdirde, 1.şubat.2005 yılına
kadar, VHF 16. kanalda sürekli dinleme nöbetini sürdürmelidirler. Ayrıca,
MARINE COMMUNICATION 67
- MF, HF, VHF bantlarında DSC olarak çalışmak üzere telsiz cihazlarıyla
donatılmış gemi istasyonları, tehlike-emniyet amaçlı dinleme nöbetlerinin
yanı sıra, bu bantlarda DSC tekniği ile servis veren kıyı istasyonlarının
kapsam sahası içinde olduklarında, kıyı istasyonlarının çalıştığı DSC
frekanslarını göz önünde tutarak bu bantlardaki bir yada daha fazla uygun
DSC frekanslarında “genel haberleşme amaçlı” otomatik DSC dinleme
nöbetini sürdürmelidirler. 1
1
2182 kHz (ve VHF 16.kanal) SOLAS’a tabi olmayan fakat GMDSS teknikleri ve frekanslarını
kullanan gemilerin GMDSS’e göre donatılıncaya kadar geçecek süre içinde, uluslararası genel
haberleşme R/Telefon çağrı kanalı olarak kullanılabilecektir. Ancak 1.Şubat.1999’dan sonra
GMDSS’e tabi gemiler tarafından 2182 kHz’de dinleme nöbeti sürdürülmeyecektir.
GMDSS Gemi İstasyonlarının
(genel haberleşme amaçlı) DSC Dinleme Nöbeti
GMDSS sisteminin koşullarına uyan bütün gemi istasyonları, aşağıda belirtilen
frekans bantlarında, genel haberleşmeleri için dinleme nöbetini
sürdürmelidirler. Bunlar;
- 415-526.5 kHz arasındaki müsaade edilen bantlarda DSC olarak çalışmak
üzere telsiz cihazlarıyla donatılmış gemi istasyonları, bu bant da DSC tekniği
kullanarak servis veren kıyı istasyonlarının kapsam sahasında olduklarında,
kıyı istasyonlarının çalıştığı DSC frekansını göz önüne alarak, bu banttaki bir
yada daha fazla uygun DSC frekansında otomatik DSC dinleme nöbetini
sürdürmelidirler.
- 1605-4000 kHz arasındaki müsaade edilen bantlarda DSC olarak çalışmak
üzere telsiz cihazlarıyla donatılmış gemi istasyonları, bu bantlarda DSC
tekniği ile servis veren kıyı istasyonlarının kapsam sahası içinde
olduklarında, kıyı istasyonlarının çalıştığı DSC frekanslarını göz önünde
tutarak bu bantlardaki bir yada daha fazla uygun DSC frekanslarında
otomatik DSC dinleme nöbetini sürdürmelidirler.
- 4000-27500 kHz arasındaki müsaade edilen bantlarda, DSC olarak çalışmak
üzere telsiz cihazlarıyla donatılmış gemi istasyonları; bu bantlarda DSC
tekniğini kullanarak servis veren kıyı istasyonlarının (frekans bantlarıyla
ilgili) yayım özelliklerini ve çağrı frekanslarını göz önünde tutarak bu
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 68
Tehlike alarmı; bir seyyar ünite (gemi, uçak yada diğer taşıtlar) yada kişinin
tehlikede olduğunu ve acil yardım talebinde bulunulduğunu gösterir. Tehlike
alarmı; yersel telsiz haberleşme frekans bantlarında ( VHF, MF, HF) “tehlike
çağrı formatını” kullanan bir DSC çağrısı yada uydular vasıtasıyla iletilen
“tehlike mesaj formatını” kullanan bir çağrıdır.
Bir gemi istasyonundan yayınlanacak DSC tehlike alarmı, kaptanın; gemi yada
personelin tehlikede ve acil yardıma ihtiyaç duyulduğu kanaatinde olması ve
DSC tehlike yayınını onaylaması durumunda yayınlanmalıdır.
Tehlike alarmını alan gemi yada gemi uydu-yer istasyonu; mümkün olan en kısa
zaman içinde gemi kaptanını yada gemiden sorumlu şahsı, tehlike alarmının
içeriğinden haberdar etmelidir. DSC tehlike alarmı bir istasyon tarafından
alındığında, alınan bilgi DSC cihazının göstergesinde elde edilir. Ayrıca, bir
bizer sesi ve ışıklı bir uyarı da alınır.
DSC tehlike alarmının (alındı) onayı; alınan bir DSC tehlike çağrısına cevap
olarak normalde kıyı istasyonları tarafından yayınlanır. Bu onay; tehlikedeki
gemiye (ve yayın sahası içindeki diğer istasyonlara) tehlike çağrısının alındığı
ve “SAR” yetkililerine bilgi verildiğini belirtir.
DSC tehlike alarmını alan bir gemi; (alındı onayının bir istasyon tarafından
yayınlandığını gözledikten sonra) alıcı-verici cihazını 2182 kHz’e ayarlamalı ve
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 72
DSC tehlike alarmının (alındı) onayı; “Bütün gemilere” hitaben yapılan bir
çağrıdır. Bu nedenle, tehlikedeki geminin yanı sıra diğer gemiler tarafından da
alınacaktır. Dolayısıyla, onay elde edildiğinde tehlikedeki gemi ve diğer gemiler
tarafından aşağıda anlatılan farklı uygulamalar yapılacaktır.
MARINE COMMUNICATION 73
Tehlike Trafiği
Tehlike trafiği; tehlikedeki gemi tarafından ihtiyaç duyulan arama-kurtarma ve
olay-yeri haberleşmelerini içeren tüm mesajlardan oluşur. R/Telefon ile tehlike
trafiği kurulurken, çağrılar tehlike sinyali “ MAYDAY” ile başlamalıdır. NBDP
tekniği ile yapılacak trafiğinde ise, hata düzeltici sistemler ( FEC yada ARQ)
kullanılabilir. Ancak; tehlike trafiği, tehlikedeki gemi tarafından NBDP tekniği
kullanılarak normalde FEC usulü ile kurulmalıdır. ( ARQ usulü daha sonra
kullanılabilir) Tehlike trafiği esnasında bütün mesajlar; bir satırbaşı, bir satırı
yukarı kaydırma, bir harf değiştirme sinyalleri ve tehlike sinyali “ MAYDAY” ile
başlamalıdır. Tehlike trafiğinden haberdar olan ve tehlike trafiğine katılmayan
bütün istasyonların, normal çalışmaya tekrar başlanabileceğini belirten mesaj
işitilinceye kadar, tehlike trafiğinin devam ettiği frekansta herhangi bir yayın
yapmaları yasaktır. Deniz seyyar servisindeki bir istasyon; tehlike trafiği tam
olarak kurulduktan sonra ve (yukarıda anlatıldığı şeklide) tehlike trafiğine
zararlı müdahalede bulunmamak şartıyla, tehlike trafiğinin devam ettiği süre
içinde normal servisini devam ettirebilir.
Tehlike Trafiğinin R/Telefon ile Yayınlanması
DSC tehlike alarmının alındı onayı elde edildikten sonra, tehlike trafiği
R/Telefon ile 2182 kHz frekansından ve daha önce (R/Telefon konusunda)
belirtildiği şekilde yayınlanır.
- MAYDAY
- CQ
- DE
- Mesajı yayınlayan istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri,
- Mesajın veriliş saati,
- Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve çağrı işareti,
- SILENCE FINI.
Olay-Yeri Haberleşmeleri
Olay-yeri (ON-SCENE) haberleşmeleri; tehlikedeki seyyar araç ile, yardım eden
seyyar birimler arasında ve seyyar birimlerle arama-kurtarma çalışmalarını
düzenleyen birim arasındaki (tehlikedeki gemi yada kazazedelerin kurtarılması
için yardımın sağlanması amacıyla yapılan) haberleşmelerdir.
Acelelik Haberleşmesi
Acelelik Mesajının Anonsu
1
OSC : Olay-Yeri kumandanı. CSS: Yüzey arama koordinatörü.
Emniyet Haberleşmesi
Emniyet mesajının anonsu; MF DSC tehlike çağrı frekansı 2187.5 kHz’den DSC
tekniği kullanılarak yapılır. DSC emniyet çağrısı; bütün gemilere, belirli bir
coğrafi bölgedeki bütün gemilere yada belirli bir istasyona hitaben “SAFETY”
katagorisi kullanılarak yapılabilir. Emniyet mesajının yayınlanacağı frekans
(2182 kHz) DSC çağrısına dahil edilmelidir.
Deniz emniyet bilgisi; normalde, gemiye yada gemiden, gemiler arasında, gemi
veya kıyı istasyonları veyahut da kıyı uydu-yer istasyonları arasında yayınlanan,
denizcilik ve meteorolojik uyarılar, meteorolojik tahminler ve emniyet ile ilgili
diğer acil mesajları içermektedir. Deniz emniyet bilgileri; uluslararası
NAVTEX sistemi vasıtasıyla; 518 kHz frekansından yayınlanmaktadır. Ayrıca,
bu tür yayınlar için 490 kHz ve 4209.5 kHz frekansları da tahsis edilmiştir.
Kıyısal suların ötesinde seyir yapan gemiler için ayrıca; “Açık deniz emniyet
bilgileri” olarak, aşağıdaki HF-MSI frekanslarında, NBDP (R/Teleks) ile bu tür
yayınlar yapılmaktadır. Bu frekanslar; 4210, 6314, 8416.5, 12579, 16806.5,
19680.5, 22376 ve 26100.5 (kHz) dir. Deniz emniyet bilgileri, yukarıda
belirtilen MF ve HF frekans bantlarının yanı sıra, deniz seyyar-uydu servisinde
de yayınlanmaktadır.
Birden fazla gemiyi aynı anda çağırmak için kullanılan “gemi istasyonu gurup
çağrı kimlikleri” “ 0MIDXXXXX ” şeklinde düzenlenmektedir. Baştaki ilk
rakam sıfırdır. X ise, sıfırdan dokuza kadar herhangi bir sayı olabilir. MID,
sadece “gemi istasyonu gurup çağrı kimliği” tahsis olunan ülkeyi simgeler.
III- Kıyı İstasyonu Kimlikleri
edilebilir. MID, kıyı yada kıyı uydu-yer istasyonunun bulunduğu ülkeyi temsil
eder. Örnek: İstanbul Türk radyonun kimliği : 002711000 dır.
Birden fazla kıyı istasyonunu çağırmak için kullanılan “kıyı istasyonu gurup
çağrı kimlikleri” kıyı istasyonu kimliklerindeki gibi aynı şekilde düzenlenir.
Deniz seyyar servis kimliklerini oluşturan sayısal kimlik gurubunun içinde yer
alan ve MID olarak sembolize edilen “deniz kimlik numaraları” üç rakamdan
oluşan guruplar halinde her ülkeye ayrı ayrı tahsis edilmiştir.
Bireysel Çağrı
Belirli bir istasyona mesaj yayınlamak için kullanılır.
Telefon Çağrısı
Kıyı istasyonları vasıtasıyla kara şebekesindeki telefon aboneleriyle yarı
otomatik yada tam otomatik telefon irtibatının kurulması için kullanılır.
Gurup Çağrısı
Grup çağrı kimlik numarası girilerek, belirli bir grup gemiye yapılacak çağrılar
için kullanılır.
Sorgulama Çağrısı
Çağrı yapan geminin diğer gemilerin haberleşme menzili içinde olup
olmadığının anlaşılması için kullanılır Bu tip bir çağrı ile, “Geminiz ....ile
haberleşme sahası içindedir” şeklinde bir yanıt elde edilebilir.
Tıbbi Nakliyat Çağrısı
Gemi tıbbi malzeme taşıyorsa, “Bütün Gemilere” (urgent kategorisi ile) bilgi
vermek için kullanılır.
Test Çağrısı
“Test call” 2, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHz bantlarındaki DSC tehlike frekanslarında,
test amaçlı çağrı için kullanılır. MF ve HF bantlarındaki test çağrıları; gemi
istasyonu tarafından yayınlanmalı ve alındı onayı da kıyı istasyonu tarafından
verilmelidir. Normalde test yapan iki istasyon arasında (test dışında) daha fazla
bir çalışma yapılmamalıdır. MF yada HF DSC tehlike ve emniyet çağrı
MARINE COMMUNICATION 81
GMDSS için istenen yedek enerji kaynağı (akü) en az aşağıdaki gibi olmalıdır.
- Bir saat talepleri: Aküler, telsiz cihazlarını (kesintisiz olarak) 1 saat
besleyebilecek kapasitede olmalıdır. Bu talep; 1.şubat.1995 ve daha sonra
inşa edilen gemiler ve ayrıca 1.şubat.1995 den önce yapılmış ancak, telsiz
tesisatının yedek akım kaynağı ile beslenmesi ile ilgili kurallarına (II-1/42
yada 43) uyan gemiler için yani; yukarıda bahsedilen “Emergency
alternatör/jeneratör” bulunan gemiler için geçerlidir.
Yayınların Sınıflandırılması
Telsiz yayın sınıflarını gösteren kısaltmaların oluşumunda üç ayrı sembol
kullanılmaktadır. Birinci sembol; yani baştaki ilk harf; ana taşıyıcının
modülasyon tipini göstermektedir. Ana taşıyıcı "genlik modülasyonlu" ise; Bu
MARINE COMMUNICATION 85
ilk sembolü gösteren harfler örneğin; N: Modüle edilmemiş bir taşıyıcı yayınını,
A: Çift yan bant, H: Tek yan bant tam taşıyıcıyı, R: Tek yan bant azaltılmış
yada değişken seviyeli taşıyıcıyı, J: Tek yan bant bastırılmış taşıyıcıyı ifade
etmektedir. Ana taşıyıcı açı-modülasyonlu ise; ilk sembol örneğin; F: Frekans
modülasyonunu, G: Faz modülasyonunu simgelemektedir.
İkinci sembol; ana taşıyıcıyı modüle eden sinyalin cinsini, örneğin; 0 : Modüle
eden sinyalin olmadığını, 1: Modüle eden alt-taşıyıcı kullanılmaksızın, sayısal
bilgi içeren tek kanalı, 2: Modüle eden alt-taşıyıcı kullanılarak sayısal (Dijital)
bilgi içeren tek kanalı, 3: Analog bilgi içeren tek kanalı, 7: Sayısal bilgi içeren
iki yada daha fazla kanalı, 8: Analog bilgi içeren iki yada daha fazla kanalı, 9:
Sayısal bilgi içeren bir yada daha fazla kanal ile birlikte, analog bilgi içeren bir
yada daha fazla kanal karışımından oluşan bir sistemi göstermektedir.
EPIRB Nedir?
“Tehlike mevkisini gösteren radyo sinyali” olarak ifade edebileceğimiz
“EPIRB” Emergency Position Indicating Radio Beacon sözcüklerinin baş
harflerinden oluşan bir kısaltmadır. EPIRB’i kısaca; tehlike durumunda
kullanılan, belirli tehlike frekanslarında radyo sinyalleri göndererek tehlike
mevkisinin tespit edilmesine yarayan portatif bir verici olarak tanımlayabiliriz.
Tehlike durumlarında kullanılmak üzere, geminin ana telsiz donanımına ek
olarak, ikinci bir alarm sinyali yayınlama yöntemi için kullanılan EPIRB’ler,
geminin ana telsiz sistemi vasıtasıyla, kısa bir tehlike alarmının bile
gönderilmesinin mümkün olamayacağı, örneğin; geminin ani su alıp batması,
yada yangın sonucu telsiz tesisatının önemli derecede hasara uğraması vb.
durumlarda tehlike alarmı için aynı işlevi görebilmektedir.
Inmarsat sistemi de, rutin amaçlı kullanımının yanı sıra, tehlike-emniyet amaçlı
olarak da kullanılabilme özelliği nedeniyle, GMDSS'in bir parçası olarak kabul
edilmiştir. Inmarsat sistemi; aşağıda gösterilen üç ayrı bölümden oluşmaktadır.
a- "Uzay Kısmı"
Inmarsat sisteminin uzay kısmı; yerden 35.786 km. yükseklikteki ekvatoral
yörünge üzerinde konumlandırılmış olan dokuz adet uydudan oluşmaktadır. Bu
uydular, merkezi Londra'da bulunan “Inmarsat kumanda merkezinden” kontrol
edilmektedir. Dünya yüzeyinin yaklaşık üçte birini kapsayacak şekilde, her bir
okyanus sahası üzerine yerleştirilmiş olan bu uyduların kapsam sahası bir
diğerinin belirli bir kısmını da içerecek şekildedir. Yani; enlem olarak, dünya
genelinde kapsam dışında kalan bir bölge yoktur. Boylam olarak ise; sadece
kutuplar hariç, yaklaşık 70N-70S enlemleri arasındaki geniş bir coğrafi dilimi
kapsamaktadır.
b- "Yer kısmı"
Inmarsat'ın yer kısmı; otuz bir ülkedeki yaklaşık kırk adet kıyı uydu-yer
istasyonları (CES) şebekesi, her bir okyanus bölgesinde haberleşme trafiğini
kontrol etmek ve gözlemek üzere “şebeke düzenleme istasyonları” ( NCS) ve
şebeke işlem merkezi (NOC'lardan) oluşmaktadır.
c- "Gemi Uydu-Yer İstasyonları" kısmı
Kısaca SES (Ship Earth Station) olarak ifade edilen “gemi uydu-yer
istasyonları”; gemilerdeki Inmarsat A, B, C, M yada Mini-m tipi uydu
terminalleriyle, seçilecek kıyı uydu-yer istasyonları üzerinden; gemiden-kıyıya,
kıyıdan-gemiye yada gemiler-arası haberleşme yapabilen istasyonlardır.
saniye hızla) yada bir diğer seyyar istasyona iletir. Inmarsat-C terminallerinin özellikleri
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Haberleşme tipi Store&Forward (sakla ve ilet)
Servis çeşidi
Telefon Yok
Teleks Var
Grup 3 Faks hızı Yok
Data hızı 600 Bps
X-25 (Tahsis edilen data kanalı) Var
X-400 (Elektronik Posta) Var
Yüksek Hız Data (HSD) Yok
Tam hareketli "Sakla-ilet"video Yok
Kısa data pozisyonu Var
Grup çağrı Var
Emniyet-Ağı Var
Filo-Ağı Var
Tehlike/Emniyet
GMDSS'e uygunluğu Evet
Tehlike butonu Var
Genişletilmiş Grup Çağrı (EGC) Servisi
"Deniz emniyet bilgileri'nin" yayınlanması işlemi, NAVTEX hizmetinin
verilmediği deniz sahalarında (A3 deniz sahası) Inmarsat uydu sistemi ile
çalışan ve benzeri işlev gören EGC (Enhanced Group Call) yani "genişletilmiş
rrup çağrısı" olarak bilinen servis vasıtasıyla yapılmaktadır. EGC servisi, temel
olarak iki çeşittir. Bunlar; Emniyet-Ağı ve Filo-Ağı servisleridir.
Emniyet-Ağı Servisi
Solas-74'ün 1988 de yapılan düzeltmeleriyle ilgili taleplerini karşılayabilmek
üzere düzenlenen "Safety-Net" yani emniyet-ağı, dünya denizlerindeki
gemilere, "deniz emniyet bilgilerinin" (MSI) yayınlanması için kullanılan,
küresel-uydu haberleşme servisidir. Bu servis; hidrografi, meteoroloji, sahil
koruma ve arama-kurtarma yetkilileri tarafından kullanılmaktadır. "emniyet-
ağı" servisi vasıtasıyla yayınlanan bilgiler; "deniz emniyet bilgileri" ana başlığı
altında toplanan; hava tahmin raporları, denizcilik ve meteorolojik uyarılar ve
kıyıdan-gemiye tehlike alarmlarıdır.
Filo-Ağı servisi
"Fleet-Net" (Filo-Ağı) servisi; emniyetle ilgili bilgilerin yayınlandığı "safety-
net" servisinin yanı sıra, sadece ticari amaçlı mesajların, bazı özel kuruluşlar
yada devlet kurumlarınca hazırlanarak, Inmarsat-C seyyar istasyon terminalinin
bulunduğu kullanıcılara iletildiği diğer bir EGC servisi çeşididir.
MARINE COMMUNICATION 91
Inmarsat Mini-M
Ocak 1997 den itibaren servise giren ve "Inmarsat-Telefon" olarak da
isimlendirilen Inmarsat Mini-M; bir Lap-Top bilgisayar büyüklüğündeki
(yaklaşık 2.5x21x27 cm) terminaliyle; dijital teknolojisi sayesinde dinlenilmeyi
önleyen yüksek kaliteli R/Telefon, 2.4 Kbit/saniye hızında faksimile ve data
ayrıca E-Mail servislerini sunmaktadır.
SES vasıtasıyla yayınlanan tehlike mesajı, uydu üzerinden seçilen bir kıyı uydu-
yer istasyonuna (CES) ulaştırılır. Pek çok ülkedeki CES’ler, böyle bir mesaj
aldıklarında, gemiyi otomatik olarak doğrudan bir Arama-Kurtarma Merkezine
(RCC) iletirler. Bununla birlikte, otomatik olarak RCC’ye irtibat sağlanmamışsa
ve gemi uydu-yer istasyonu operatörü RCC’nin numarasını bilmiyor yada
numaranın girilmesi gecikmişse, okyanus bölgesindeki NCS tarafından olaya
müdahale edilir ve operatör uyarılarak istenilen yardımın sağlanması temin
edilir. Böylece, tehlike çağrılarının cevapsız kalmaması sağlanmış olur.
Inmarsat-A tipi gemi uydu terminalleriyle haberleşme (telefon, faks, teleks vs)
yapabilmek için, öncelikle yapılması gereken işlem; bulunulan bölgedeki
Inmarsat uydularından (AOR-E, AOR-W, POR yada IOR) birisini seçmek yani,
gemi uydu-yer istasyonunun antenini uyduya yönlendirmektir. Bu işlem; eski
tip ve yeni model Inmarsat-A terminallerinde farklı şekillerde yapılmaktadır.
Antenin uyduya yönlendirilmesi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir. Örneğin
İzmir civarında bulunan bir gemiden Hint okyanusu ( IOR) uydusu üzerinden
haberleşme yapılmak istendiğini varsayalım. Bunun için, azimut/elevation
haritasına bakılarak İzmir üzerinden geçmekte olan azimuth çizgisinin değeri
yaklaşık 130 olarak cihazının kontrol paneli üzerindeki ilgili kısma kaydedilir
(istenilen değere gelene kadar UP yada DOWN tuşları basılı tutulur)
Daha sonra, yine harita üzerinden, İzmir için yaklaşık 36 olan elevation değeri
belirlenir ve kontrol panel üzerinde “elevation” yazan yere kaydedilerek ilgili
butona basılır. Böylelikle anten, Hint okyanusu uydusuna dönecek ve
haberleşme yapmaya hazır hale gelecektir. Daha sonra, ilgili uydunun kapsam
sahasındaki bir kıyı uydu-yer istasyonu seçilerek haberleşme sağlanır.
Yeni tip terminaller ile bu işlem oldukça basit bir şekilde yapılmakta ve bir kez
yapıldıktan sonra (uydu değiştirilmeyecekse) geminin GPS cihazı vasıtası ile
uydulardan alınan pozisyon bilgilerinin, gemi uydu-yer istasyonunun
terminaline sürekli olarak girilmesiyle sağlanmaktadır. Dolayısıyla, geminin
anteni uyduyla olan bağlantısını kesintisiz olarak sürdürmektedir. Uydu
değiştirmek istendiğinde ise, (aşağıda örnek bir terminalin monitöründeki ilgili
sayfa görülmektedir) SHIP POSITION yazan yerdeki enlem, boylam ve pruva
değerleri geminin GPS cihazından otomatik olarak girilmektedir. REGION yazan
yerdeki SATELLITE kısmına “INDIAN” (IOR) uydusu klavye yardımıyla seçilir
ve çanak antenin uyduya yönlenmesi sağlanır. (işlemin sonunda STATUS
kısmında “SAT LOCK” yazısı belirginleştiğinde uydu seçme ve kilitlenme
işlemi tamamlanmış demektir.)
MARINE COMMUNICATION 97
SCREEN 1
MESSAGE TRAFFIC STATUS
SAT LOCK
Daha sonra; bir kıyı uydu-yer istasyonunu seçimi yapılır. Bu işlem için,
monitördeki COAST EARTH STATION kısmında “telex, telephone ve
emergency” (tehlike) haberleşmelerinin her biri için ayrı bölümler
bulunmaktadır. Yani, buradaki her bir haberleşme için değişik kıyı uydu-yer
istasyonu seçilebilir. Bu seçimler yapıldıktan cihaz haberleşmeye hazır
demektir. TRAFFIC kısmında hangi tür haberleşmenin yapıldığı; TLX (teleks),
VOX (telefon), DTA (data), IDLE (boş) vs. görülebilir.
Telefon Haberleşmesi
- Telefon ahizesi yerinden alınır ve çevir sesinin gelmesi beklenir.
- Daha sonra, 00 uluslararası otomatik arama kodu (2-digit code) uluslararası
ülke kodu (Türkiye için 90) alan kodu (örneğin İzmir için 232) ve telefon
abonesinin numarası birbirinin peşi sıra tuşlanır.
- En son işlem olarak “ ” tuşuna basılarak beklenir. Seçilmiş olan kıyı
uydu-yer istasyonu vasıtası ile otomatik olarak, uluslararası/ulusal telefon
şebekesi üzerinden, aranan abone ile irtibat bir-iki saniye içinde kurulacaktır.
Aksi takdirde, haberleşmenin kurulamadığını belirten bir uyarı duyulacaktır.
Bu durumda işlemin tekrar edilmesi gerekecektir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 98
Faks Haberleşmesi
MARINE COMMUNICATION 99
Teleks Haberleşmesi
Inmarsat-A terminalleri vasıtasıyla istenilen teleks abonesi ile karşılıklı teleks
yazışması yapılabilir. Yada irtibat kurulduktan sonra hafızaya alınan mesaj
aboneye geçilebilir.
- Teleks haberleşmesi için; uydu ve uydu yer istasyonu seçimi yapılır,
- Daha sonra, cihazın kullanma kitabında (üretici firmanın belirttiği şekilde)
gösterilen ilgili tuşlara basılır
- Teleks çağrısı kıyı uydu-yer istasyonu tarafından kabul edildiği takdirde,
ekranın TRAFFIC yazan kısmında “TLX” yazısı belirecektir. Daha sonra, kıyı
uydu-yer istasyonu tarafından “teleks çağrısının” alındığı ve ayrıca tarih/saat
bilgisi monitör ekranda belirtilecektir. Takiben kıyı uydu-yer istasyonu
kendi answer-back’ini yazdıktan sonra sizin answer-back’inizi de otomatik
olarak yazdıracak ve nihayet “GA+” yazarak hattı size verecektir.
- Monitörde “GA+” elde edildikten sonra, istenilen teleks abonesi ile irtibat
kurabilmek için, önce uluslararası otomatik arama kodu (2-digit code) olan
“00” peşinen ülke kodu örneğin Türkiye için 607 ve arkasından teleks
abonesinin numarası arada boşluk bırakılmadan tuşlanır ve bu işlemin
sonunda “ + ” işaretine basılır.
- Bir iki saniye içinde istenilen teleks abonesi ile irtibat sağlanacaktır.
Karşılıklı answer-back’lerin elde edilmesinden sonra, ( WHO ARE YOU tuşu
ile karşı tarafınkini elde edebilir, HERE IS tuşu ile de kendinizinkini
yazdırabilirsiniz) hafızadaki mesajınızı iletebilir yada klavyeyi kullanarak
karşılıklı yazışmaya başlayabilirsiniz.
- Haberleşmenin sonunda beş adet nokta ve takiben “+” işaretinin
yazılmasıyla hat otomatik olarak kesilecek ve böylelikle, görüşme süresi
elde edilebilecektir.
Mesaj Gönderme
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O)
100
Inmarsat-C tipi gemi uydu-yer istasyonu terminalleri ile, tek yönlü ve “sakla ve
ilet” yöntemi ile sadece teleks haberleşmesi yapılabilmektedir. Böylesi bir
haberleşme yapabilmek için öncelikle, bulunulan bölgedeki Inmarsat
uydusunun ve bir kıyı uydu-yer istasyonun seçilmesi gerekir.
Cihaz açıldığında, ekranda aşağıdaki ana menü görülecektir.
Bundan sonra, Inmarsat uydularından (AOR-E, AOR-W, POR yada IOR) uygun
olanı seçilir. Seçilen okyanus bölgesine cihazın kilitlendiği (log-in) ve NCS
ortak kanal sinyallerinin yeterli seviyede alındığının onayı gözlenir. Daha sonra,
kıyı uydu-yer istasyonu seçiminin yapılır ve aşağıdaki işlem sırası takip edilir
- Mesaj yazma menüsünden (file) daha önce hazırlanmış olan mesaj seçilir.
- “Transmit” (send) usulü seçilir,
- Mesajın adresi (teleks ülke kodu ve teleks abone numarası) girilir.
- Mesaj tipi “routine” seçilir ve mesajın alındı onayının bildirilmesi
isteniyorsa bu kısım (request confirmation) işaretlenir.
- Daha sonra, mesajın gönderilebilmesi için ilgili butona (send) basılarak
mesaj gönderilir. Mesajın gönderilmesi sona erdiğinde, Inmarsat-C sistemi
mesajın gidip gitmediğini bildirecektir. Sağlıklı olarak gönderilmişse,
“message delivery successful” aksi takdirde, “message delivery failed”
şeklinde bir uyarı monitörde belirecektir.
Detaylı faturalama bilgisi alınabilen (sayısal) santrallara bağlı telefon (ve GSM)
abonelerinden yapılacak otomatik telefon aramalarında; “00” uluslararası arama
kodu, gemilerin doğu Atlantik okyanusu bölgesi veya Hint okyanusu kapsam
sahalarında olmalarına göre; 871 yada 873 Inmarsat okyanus kodu ile, gemilere
tahsis edilen yedi rakamlı (aşağıda “x x x x x x x” ile ifade edilen) Inmarsat
numarası tuşlanacaktır. Buna göre aramalar;
- D.Atlantik Okyanusu için : 00 - 871 - x x x x x x x
- Hint Okyanusu için : 00 - 873 - x x x x x x x şeklinde olacaktır.
Teleks abonelerinin yapacakları otomatik teleks aramalarında; önce uluslararası
arama kodu “0”, geminin D.Atlantik veya Hint okyanusunda olmasına göre;
581 yada 583 Inmarsat (teleks) okyanus kodu ve takiben yedi rakamlı Inmarsat
numarası ve son olarak da “+” işareti tuşlanacaktır. Buna göre aramalar;
- D.Atlantik okyanusu için : 0 - 581 - x x x x x x x
- Hint okyanusu için : 0 - 583 - x x x x x x x şeklinde olacaktır.
Haberleşmelerin Ücretlendirilmesi
I- Radyotelgraf Ücretleri
Tarife TL ücreti
1.1-Normal radyotelgraf ücreti (on kelimeye kadar) 2.00 Sdr İlgili ay'a ait sdr
karşılığı ücret
Her fazla kelime ücreti 0.20 Sdr "
1.2- Acele radyotelgraf ücreti (on kelimeye kadar) 3.00 Sdr "
Her fazla kelime ücreti 0.30 Sdr "
1.3- Yıldırım radyotelgraf ücreti (on kelimeye kadar) 4.00 Sdr "
Her fazla kelime ücreti 0.40 Sdr "
III-Radyoteleks ücretleri
Türk gemilerine tahsis edilen bu kod grubu; TR01’dir. Türk bayraklı deniz
araçlarının yabancı kıyı istasyonlarıyla yapacakları haberleşmelerin ücretleri, bu
kod grubunun belirtilmesiyle doğrudan Türk Telekom AŞ’ye gönderilir ve bu
kurum tarafından ödenir. Daha sonra ise, geminin bağlı olduğu şirkete fatura
gönderilerek haberleşme ücreti ilgili ay için Merkez Bankası tarafından
belirlenmiş olan SDR/TL kuruna göre Türk Lirası olarak tahsil edilir.