You are on page 1of 104

MARINE COMMUNICATION 1

Giriş
“Denizde Haberleşme” dersi; güverte eğitimi veren tüm yüksek okulların ders
programlarında eskiden beri bulunmaktaydı. Ancak, GMDSS öncesindeki
dönemlerde bu ders genelde öğrencilerin fazlaca ilgisini çekmemekte, belki de
uluslararası müfredat gereği okutulma zorunluluğu olan bir ders olarak
değerlendirilmekteydi.
GMDSS’in gereklerinini tümüyle yerine getrilmeye başlandığı tarihten önceleri;
telsiz haberleşmesi denilince ilk akla gelen; yazılı iletişim sisteminin
vazgeçilemeyen unsuru olan “MORS” telgraf haberleşmesiydi. Ve, mors telgraf
haberleşmesi, (gemi düdüğü, ışıldak vb. aletlerle ve sadece emergency
durumlar dışında) günlük hayatta kullanıldığı şekliyle ele alındığında, güverte
zabiti adaylarının bu şekilde düşünmekte pek de haksız olmadıkları
görülmekteydi. Çünkü, gemilerde mors telgraf sistemi kullanılarak yapılacak,
özellikle-tehlike emniyet ve rutin haberleşmeşmelerden sorumlu müstakil bir
kişi (telsiz operatörü) bulunmakta ve bu kişi bu haberleşmeleri bizzat
üstlenmekteydi. Ancak gelişen teknoloji, diğer alanlarda olduğu gibi
haberleşme konusunda da pek çok yeniliğin yapılmasını zorunlu kılmıştır.
GMDSS’in başlamasıyla, “mors” gibi özel bir beceri gerektiren bir usulün yazılı
haberleşmelerde artık kullanılmayacak oluşu ve dolayısıyla haberleşmenin daha
kolay hale gelmesi neticesinde, gemilerde telsiz haberleşmesinden sorumlu ayrı
bir personelin istihdam edilmesine gerek kalmamıştır.

Böylelikle, güvertede seyir vardiyası tutan zabitin; aynı zamanda geminin telsiz
haberleşme sorumluluğunu da üstlenmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle,
GMDSS donanımına sahip gemilerde haberleşme cihazları harita kamarasının
hemen yanına konumlandırılmakta yani güverte zabiti burada bulunduğu süre
içinde, haberleşme cihazlarını da rahatlıkla kullanabilmektedir. Haberleşme
konusunda yaşanan bu değişiklikler, bu konudaki eğitim hususunu da yakından
ilgilendirir hale gelmiş ve dolayısıyla, “Denizde Haberleşme” dersi, güverte
eğitimi gören öğrenciler için oldukça önem kazanmış, bir anlamda
mesleklerinin bir parçası haline gelmiş bulunmaktadır.

İşaretleşme (haberleşme) Metodları


İşaret gönderme-alma için aşağıdaki metodlar kullanılabilir,
- Bayrak (alfabetik sancaklar) ile,
- Işık ile (mors kodları kullanılarak, aldis lambası, maniple vs. vasıtasıyla),
- Ses ile (mors kodları kullanılarak, düdük, siren, sis düdüğü vs. vasıtasıyla),
- Ses yükseltici bir alet ile,
- Radyotelgraf ile,
- Radyotelefon ile,
- El flamaları veya kollar ile (simafor ve mors kodları kullanılarak)
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 2

1- MORS KODLARI ile İŞARETLEŞME (HABERLEŞME)

Amerikalı Samuel Mors; elektriğin keşfi ve pratik hayata uygulanmaya


başlanmasından sonra, bunu haberleşmede kullanmak düşüncesiyle, nokta ve
çizgilerden oluşan “Mors Alfabesi” adı verilen bir alfabe yapmıştır. Elektrik
akımını kısa yada uzun süreler verip, keserek “nokta” ve “çizgi”leri göndermeyi
başaran Samuel Mors, böylelikle ilk telgrafı icat etmiş bulunmaktaydı. (1837)

Mors kodları kullanılarak yapılan telgraf haberleşmesinin icadından sonra,


bunun denizde yani radyotelgraf olarak kullanılabilmesi için yaklaşık elli yıl
beklendi. 1896 yılında Markoni’nin telsiz-telgrafı icat etmesiyle birlikte,
neredeyse bir asırdan beri, yazılı iletişim tekniği olarak etkin bir şekilde
kullanılmıştır. Ancak, GMDSS’in tam olarak yürürlüğe girmesiyle birlikte
“mors-telgraf’a” alternatif olarak geliştirilen haberleşme teknikleri (radyoteleks)
nedeniyle, bu haberleşme usulü radyotelgraf haberleşmesinde aktif olarak
kullanımdan kaldırılmış bulunmaktadır.

Bununla birlikte, radyoteleks haberleşmesi yapan kıyı istasyonlarının (yersel


servis) kendi tanıtımlarında düşük hızla da olsa hala mors alfabesini
kullandıkları ve ayrıca IMO’nun güverte zabitleri eğitim programında, mors
alfabesi vasıtasıyla bazı haberleşme yöntemleri (ışık, düdük, el flaması veya
kollar) ile (emergency durumlarda) haberleşme yapılması gibi bir zorunlu
eğitimin bulunması, “mors”un daha uzun yıllar hayatımızdan
soyutlanamayacağını göstermektedir.

Mors kodları ile yapılan haberleşmeler aşağıdaki metodlar ile yapılmaktadır,


- Işık ile (flashing light signalling)
- Ses ile (sound signalling)
- El flamaları veya kollar ile (signalling by hand flags or arms)

Mors Kodlarının Oluşturulması


Mors alfabesindeki harf, rakam yada işaretlerin oluşumunda kullanılan nokta ve
çizgilerin uzunlukları ve çeşitli araçlarla gönderilen (ışık, ses vs.) bu mors
karakterlerinin birbirinden kolayca ayırt edilebilecek şekilde yayınlanmaları,
haberleşmenin anlaşılabilmesi ve etkin bir şekilde yapılabilmesi için çok
önemlidir. Bu nedenle, gerek aynı harfi oluşturan karakterlerin (nokta ve
çizgiler) arasındaki ve gerekse harf ve kelimeler arasındaki boşluk süresi
aşağıda belirtilen standarda göre olmalıdır.

Bir çizgi (  ) üç adet noktaya ( · · · ) eşittir. Aynı harfi oluşturan işaretler


(nokta ve çizgiler) arasındaki aralık bir noktaya eşittir. İki harf arasındaki aralık
üç noktaya eşittir. İki kelime arasındaki boşluk ise yedi nokta kadar olmalıdır.
MARINE COMMUNICATION 3

MORS ALFABESi

Harfler Ses Rakamlar


A · (dı da) 1 ·
B ··· (da dı dı dıt) 2 ··
C ·· (da dı da dıt) 3 ···
D ·· (da dı dıt) 4 ····
E · (dıt) 5 ·····
F ··· (dı dı da dıt) 6 ····
G · (da da dıt) 7 ···
H ···· (dı dı dı dıt) 8 ··
İ ·· (dı dıt) 9 ·
J · (dı da da da) 0 
K · (da dı da)
L ··· (dı da dı dıt) işaretler
M  (da da) Nokta ···
N · (da dıt) Virgül ··
O  (da da da) İki nokta üst üste ···
P ·· (dı da da dıt) Soru işareti ····
Q · (da da dı da) Apostrof ··
R ·· (dı da dıt) Tire ····
S ··· (dı dı dıt) Taksim ···
T  (da) Parantez aç ··
U ·· (dı dı da) Parantez kapa ··
V ··· (dı dı dı da) Tırnak ····
W · (dı da da) Eşit ··· 
X ·· (da dı dı da) Artı ···
Y · (da dı da da) Anlaşıldı ····
Z ·· (da da dı dıt) Hata ········
Yazmaya başlatma ·
Bekle ····
Çalışma sonu ····
Başlama işareti ··
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 4

MORS ALFABESİNİ KOLAY ÖĞRENME YÖNTEMİ

Sadece noktalardan oluşan karakterler

E ·
İ ··
S ···
H ····
5 ·····
Sadece çizgilerden (hat) oluşan karakterler

T 
M 
O 
Ş     (uluslararası alfabede bulunmamaktadır)
0      (sıfır)

Tek nokta ile başlayan karakterler

A ·
W·
J ·
1 ·     (bir)

Tek çizgi ile başlayan karakterler

N ·
D ··
B ···
6 ····
MARINE COMMUNICATION 5

Nokta ile başlayıp artan sayıda noktalardan oluşan karakterler

A · 
U · ·
V · ··
4 · ···

Çizgi ile başlayıp artan sayıda çizgilerden oluşan karakterler

N ·
G ·
Ö · (uluslar arası alfabede yok)
9 ·
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 6

Mors Kodları Vasıtasıyla


Işık (flashing light) ile İşaretleşme

Aldis lambası veya köprü üstünde konumlandırılmış bir projektörün yakıp-


söndürülmesini sağlayan maniple vs. vasıtasıyla ışığı açıp-kapatma şeklinde
(mors kodları kullanılarak) yapılan bir haberleşme şeklidir.

Işık ile yapılan standart haberleşmenin sürati, dakikada kırk harf olarak nazarı
dikkate alınmalıdır. Bununla birlikte, MODULE 12’ye göre dakikada en az 15
karakter ile alma ve gönderme yapılabilmesi kafi görülmüştür. Işık ile
işaretleşme aşağıdaki kısımlara ayrılmıştır;

a) Çağrı : Genele (bütün istasyonlara) yapılan çağrı yada çağrılacak


istasyonun kimlik (tanınma) işaretini kapsar ve cevaplama işaretiyle
cevaplandırılır.
b) Kimlik : Gönderme yapan istasyon, “DE” harflerini takiben kendi tanıtma
işaretini yada ismini verir. Bu; (“DE” harflerini takiben) alıcı istasyonun da
kendi tanınma işareti yada ismini yazması ile tekrar edilir. Bu işlem
gönderme yapan istasyon tarafından da tekrar edilir.
c) Metin : Açık dil yada kod gruplarından oluşur. Kod grupları kullanılacağı
zaman metnin başında “YU” sinyali bulunmalıdır. Metin; isimler, yerler vs.
içerdiği takdirde, metnin içinde böylesi açık dil ile ifade edilen kelimeler de
bulunabilir. Her bir kelime yada grup alındığında, (alındığı) “T” harfi ile
onaylanmalıdır.
d) Haberleşmenin sona erdirilmesi : Bitiş (bitirme) işareti; “AR” dir ve her
halukarda işaretin yada yayının bittiğini belirtmek için kullanılır. “R” ile
cevaplandırılır yani alma yapan istasyon “R” işareti ile, “alındı” yada “son
işaretinizi aldım” şeklinde cevap verir.

Eğer bütün metin açık dil ile ise, yukardıdaki aynı usul uygulanacaktır. İki
istasyon aralarında irtibat kurmuş ve artık karşılıklı sinyal iletişiminde
bulunulmuş ise, bu durumda haberleşmenin çağrı ve kimlik (tanınma) kısmının
uygulanmasına gerek olmayabilir.

Işık ile İşaretleşmede Kullanılan İşlem (procedure) İşaretleri

AA AA AA vs. : Bilinmeyen bir istasyonu çağırma yada genel çağrı,


EEEEEE vs. : Hata işareti,
AAA : Nokta yada ondalık kesir (nokta) sı
TTTT vs. : Cevap işareti,
T : Kelime veya grup alındı.
MARINE COMMUNICATION 7

Genel Çağrı İşareti (yada bilinmeyen bir istasyona çağrı)

Görüş mesafesi içindeki bütün istasyonlara sinyal göndermek yada ismi veya
tanınma işareti bilinmeyen bir istasyonun dikkatinin çekilmesi istendiğinde,
“AA AA AA” vs. işareti yayınlanır. Çağrı, çağrılan istasyon cevap verinceye
kadar devam eder.

Cevap İşareti

“ TTTT ” vs. çağrıya cevap olarak yayınlanır ve gönderme yapan istasyonun


çağrı yapmasını durduruncaya kadar devam eder. Yayın; gönderme yapan
istasyonun “DE” yi takiben kendi ismi yada tanınma işaretini göndermesiyle
başlar.

Hata (yanlışlık) İşareti

Hata işareti “EEEEEE ” vs. son grup veya kelimenin yanlış olarak verildiğini
göstermek için kullanılır. Buna “hata” sinyal ile cevap verilir. Bu şekilde
cevaplandırıldığında, gönderme yapan istasyon son kelime yada grubu doğru
olarak tekrar eder ve daha sonra yayının geri kalan kısmına devam eder.

Tekrar İşareti

Tekrar işareti “ RPT ” kısaltmasıyla gösterilir ve aşağıdaki gibi kullanılır;


- Gönderme yapan istasyon tarafından kullanılıyorsa; “tekrarlanacaktır”
(tekrar ediyorum) anlamındadır. Böylesi bir tekrar, RPT’yi takiben derhal
yayınlanmıyorsa, bu sinyal (RPT) alma yapan istasyona, alınan sinyali
tekrar etmesi talebini (“ne aldığınızı tekrar edin”) belirtmek için
kullanılmıştır.
- Alma yapan istasyon tarafından gönderilmişse; yayınlanmış sinyalin tekrar
talebini (“ne gönderdiyseniz tekrar edin”) ifade etmektedir.
- Özel tekrarlama işaretleri (aşağıda gösterilmiştir) alma yapan istasyon
tarfından yerine göre gönderilir. Her durumda, bu işaretler, RPT (tekrar
işareti)’nden hemen sonra gönderilir. Örneğin; “RPT AB KL” (KL’den
önceki grupların hepsini tekrar edin) Şayet bir sinyal anlaşılamaz yada
şifresi çözüldüğünde anlaşılamıyorsa tekrarlama sinyali kullanılmamalıdır.
Bu durumda, alma yapan istasyon, “işaretleriniz alınmıştır ancak
anlaşılmamıştır” şeklinde uygun bir sinyal yayınlamalıdır.

Doğru olarak elde edilen tekrarlamanın (alındı) onayı ; “OK” işareti ile verilir.
Aynı işaret, bir soruya “doğrudur” şeklinde olumlu cevap olarak da
kullanılabilir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 8

Özel Tekrarlama İşaretleri

AA (All After) : ....dan sonra hepsi (tekrar işareti “RPT” den sonra
kullanılır)....dan sonrakilerin hepsini tekrar edin demektir.
AB (All Before) : ......den öncekilerin hepsi (tekrar işareti “RPT ” den sonra
kullanılır) “...den öncekilerin hepsini tekrar edin” demektir.
WA (Word After) : .....den sonraki kelime yada grup (tekrar işareti “RPT ” den
sonra kullanılır) “....den sonraki kelime veya grubu tekrar
edin” demektir.
WB (Word Before): ......den önceki kelime yada grup (tekrar işareti “RPT ” den
sonra kullanılır) “.....den önceki kelime yada grubu tekrar
edin” demektir.
BN (All Between) : ........ile .........arasındakilerin hepsi (tekrar işareti “RPT den
sonra kullanılır.) “......ile ...arasındakilerin hepsini tekrar
edin” demektir.

Bekleme İşareti

Bekleme yada periyod (süre) işareti “AS ” dir. Bu işaret aşağıdaki durumlarda
kullanılır;
- Bağımsız olarak yada bir işaretin sonunda verildiğinde, diğer istasyonun
haberleşmenin daha sonraki aşamaları için beklemesi gerektiğini belirtir
(bekleme işareti)
- Grupların arasına dahil edildiğinde; karışıklıktan kaçınmak için grupları bir
birinden ayırmak (grubun bittiği yeri göstermek) amacıyla kullanılır.

İşlem (procedure) İşaretleri

C : Olumlu, - Evet yada “bir önceki grubun anlamı olumlu olarak okunmalıdır”
manasını ifade eder. Yani, bu işaret; olumlu bir durumu yada bir soru işaretine
olumlu bir cevabı belirtmek için kullanılmalıdır.

N (yada) NO : Olumsuz – Hayır yada “bir önceki grup olumsuz olarak


okunacaktır” manasında kullanılır. Yani, bir soru işaretine olumsuz cevap için
yada olumsuz bir durumda kullanılmalıdır. “N” görülmesi mümkün olan
haberleşmelerde yada gemi düdüğü, sis düdüğü gibi ses ile yapılan
haberleşmelerde, “NO” ise, ses yükseltici bir alet (laud hailer) ile yapılan
haberleşmeler yada telsiz vasıtasıyla yapılan (radyotelefon) haberleşmelerde
kullanılmalıdır.
“N” yada “NO” ve “RQ” işaretleri; olumlu bir işareti olumsuz bir hale yada bir
soruya çevirmek için kullanıldığı zaman, asıl işaretten sonra yayınlanmalıdır.
Örneğin; “ CY N” (yada NO hangisi uygun ise) “Filika (lar) size gelmiyor.
“CW RQ” Filika/can salı gemide midir?
MARINE COMMUNICATION 9

RQ : “RQ” sinyali; bir soru’yu belirtmek için kullanılmalıdır. Soru yada “bir
önceki grubun manası soru olarak okunmalıdır” anlamını taşır.

Not: Yukarıda belirtilen işlem işaretleri (C, N, NO, ve RQ) tek harf işaretler
(single-letter signals) ile birlikte kullanılamaz.

Metnin İçeriğini Gösteren İşaretler

YU : Işıkla işaretleşme sırasında kullanılacak metin açık dil veya kod gruplarını
kapsayabilir. Kod grupları kullanılacağı zaman, metnin başında “YU”
işaretlerinin kullanılması gerekir.

YV : Bir gemi yada kıyı istasyonu yerel (lokal) kod ile sinyal göndermek isterse
“YV 1” kodunu yazmalıdır. Bu sinyal; “takiben gönderilen gruplar lokal kod
ile’dir” anlamını taşımaktadır. Yerel kod işareti (YV1) gerektiği takdirde, yanlış
anlaşılmadan kaçınmak için, grupların başında gönderilmelidir.

YZ : Bu sinyali takiben gönderilen kelimeler “açık dil” ile’dir anlamını


taşımaktadır ve gerektiğinde kullanılabilir.

Ses ile (mors kodları vasıtasıyla) İşaretleşme

Mors kodları vasıtasıyla yapılan ses (sound) ile haberleşme; kullanılan araçların
çeşidi sebebiyle (düdük, siren, sis düdüğü vs.) ister istemez yavaş olmak
zorundadır. Bundan başka, ses ile işaretleşmenin hatalı olarak kullanılması,
denizde ciddi karışıklık yaratır. Bu nedenle, sis anında ses ile haberleşme en aza
indirgenmelidir. Tek-harf sinyallerin dışındaki sinyaller, sadece fevkalade acil
(egergency) durumlarda kullanılmalıdır ve gemi trafiğinin yoğun olduğu sularda
asla kullanılmamalıdır.

İşaretler yavaşça ve açıkça anlaşılabilecek şekilde gönerilmelidir. Gerektiğinde


tekrar edilebilir. Ancak bu tekrarlar, karışıklık meydana getirmeyecek şekilde
yeterince uzun aralar verilmek suretiyle yapılmalı ve tek-harf işaretlerin iki-harf
işaretler zannedilmesi gibi yanlış anlaşılmalara sebebiyet verilmemesine özen
gösterilmelidir.
Gemi kaptanları hatırdan çıkarmamalıdırlar ki; tek-harf işaretlerin * ile
işartelenmiş olanları, ses ile işaretleşme şeklinde gönderildiğinde uluslararası
denizde çatışmayı önleme tüzüğüne uygun olmalıdır. Ayrıca, sadece buzkıran
ve yardım edilen gemiler arasında kullanılan tek-harf işaretlere de
başvurulmalıdır.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 10

Tek-Harf İşaretler

A- Aşağıda (denizde) dalgıcım var; ağır yol ile iyice açık bulunun.
* B- Tehlikeli yük alıyor veya boşaltıyor yada taşıyorum.
C- Evet (olumlu yada bir önceki grubun anlamı olumlu olarak okunmalıdır)
* D- Benden açık bulunun; güçlükle manevra yapıyorum.
* E- Rotamı sancak tarafa değiştiriyorum.
F- Hareket edemiyorum; benimle haberleşme yapın (irtibat kurun)
G- Pilot kaptan istiyorum. Balık sahalarına yakın bölgelerde avlanan
balıkçı gemileri tarafından kullanıldığı zaman, “ağlarımı vira ediyorum”
anlamındadır.
* H- Gemide klavuz kaptan var.
* I- Rotamı iskele tarafa değiştiriyorum.
J- Yangın var ve gemide tehlikeli yük bulunmaktadır. Benden iyice açık
bulunun.
K- Sizinle haberleşme yapmak istiyorum.
L- Geminizi derhal durdurmanız gerekiyor.
M- Gemim durdu ve yol yapmıyorum.
N- Hayır (olumsuz yada “bir önceki grubun manası olumsuz olarak
okunması gerekir”) Bu işaret sadece görünür işaret yada ses ile (sis
düdüğü, gemi düdüğü vs.) verilebilir. Ses (voice) yada telsiz ile
yayınlandığında ise bu işaret “NO” olarak yayınlanmalıdır.
O- Denize adam düştü.
P- Limanda: Geminin denize açılmak üzere olduğunu bütün personele
haber verin. Denizde: Balıkçı gemileri tarafından, “ağlarım bir engele
takıldı” anlamında kullanılabilir.
Q- Gemimin (gemidekiler) sağık durumu iyidir. Serbest pratika istiyorum.
* S- Makinelerim tornistan (geri) çalışıyor.
* T- Benden açık olun, trol çekiyorum.
U- Tehlikeye doğru ilerliyorsunuz.
V- Yardım talep ediyorum.
W- Tıbbi yardım talep ediyorum.
X- Yaptığınız işi durdurun ve işaretlerimi izleyin.
Y- Demir tarıyorum.
Z- Romorkör istiyorum. Balık sahalarına yakın bölgelerde avlanan balıkçı
gemileri tarafından kullanıldığında, “ağlarımı atıyorum” anlamındadır.

Üzerinde yıldız (*) olan harflere ait işaretler, ses ile (gemi düdüğü vs.) yapıldığında, sadece
Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğünün 15. ve 28. maddelerine uygun olarak yayınlanabilir.
“K” ve “S” işaretlerinin; tehlikedeki küçük tekneler için, mürettebatlarıyla yada
diğer kişiler (yolcu vs) birlikte karaya çıkma işaretleri şeklinde özel anlamları vardır.
(SOLAS, Bölüm V,kural 16)
MARINE COMMUNICATION 11

El Flamaları veya Kollar ile (mors kodları vasıtasıyla)


Yapılan Haberleşme

Bir istasyon diğer bir istasyon ile el flamaları veya kollar vasıtasıyla mors
haberleşmesi yapmak istediği zaman, bu isteğini alıcı istasyona her hangi bir
haberleşme metodu ile “K2” işaretini vermek suretiyle bildirir. Bunun yerine,
çağırma işareti olan “AA AA AA” da yayınlanabilir Çağrılan istasyon, çağrıyı
aldığında cevap verme işaretini yayınlamalıdır yada şayet bu şekilde haberleşme
yapamayacak ise, her hangibir haberleşme metoduyla “YS2” işareti ile cevap
vermelidir.

Çağrı yapan istasyon tarafından çağrı işareti “AA AA AA” ve çağrılan istasyon
tarafından da cevaben “T” işareti kullanılmalıdır. El flamaları veya kollar ile
yapılan haberleşmede normal olarak her iki kol birden kullanılmalıdır. Ancak,
her iki kolun kullanılmasının güç olduğu yada mümkün olmaması durumunda
tek kol kullanılabilir. Bütün işaretler “bitirme işareti” “AR” ile sona
erdirilmelidir. Nokta ve hatlar, harfler ve gruplar yada kelimeler arasındaki
zaman boşlukları doğru bir alışı kolaylaştıracak şekilde olmalıdır. Aşağıda, el
flamaları veya kollar ile mors karakterlerinin oluşturuluşu görülmektedir.

Nokta Çizgi (Hat) Noktalar ve /veya


çizgileri ayırmak

Harfler, gruplar yada kelimeleri Baş üzerindeki dairesel hareket;


ayırmak - Gönderme yapan istasyon tarafından
yapılıyorsa “hata” işaretini,
- Alma yapan istasyon tarafından
yapılıyorsa, “tekrar talebi”ni ifade eder.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 12

Işık ile Tehlike İşaretlerinin Yayınlanması

Mors kodları kullanılarak, ışığın yakıp söndürülmesi şeklinde yapılan


haberleşme yöntemi ile tehlike sinyalinin yayınlanması aşağıdaki şekilde
yapılır;
- SOS harflerinin yazılması şeklinde yada,
- “İki-harf işaretler” kısmında belirtilen ve “tehlikedeyim, acil yardım talep
ediyorum” anlamında kullanılan “NC” harflerinin yazılması şeklinde
yapılır.

2- ULUSLARARASI SİNYAL (İŞARET) KODLARI

Sancak (Bayrak) ile Haberleşme

Uluslararası işaret kod sancak (bayrak) takımı; aşağıda görülen İngilizce


alfabedeki 26 adet harf, on adet rakam ve (herhangi bir işaretin tekrar edilmesi
durumunda kulanılacak) 3 adet “yerine” ve cevap flamasından oluşmaktadır.

BAYRAKLAR
MARINE COMMUNICATION 13
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 14

Uluslararası İşaret Kodlarının Kullanım Amacı

Uluslar arası işaret kodlarının amacı; özellikle yabancı dil sorunu yaşandığında,
esas itibarıyla seyir emniyeti ve can güvenliği ile ilgili durumlarda
haberleşmeyi sağlamaktır. Kodların hazırlanmasında; radyotelefon ve
radyotelgraf haberleşmelerinin geniş uygulamalarının açık dil ile, basit ve etkin
araçlar vasıtasıyla ancak yabancı dil güçlüğünün yaşanmadığı durumlarda
sağlanması göz önünde tutulmuştur.
Kullanılan uluslararası işaret kodları aşağıda gösterilmiştir;
a) Tek-harf işaretler; çok acil, önemli yada çok fazla ortak olarak kullanılan
manada tahsis edilmiştir. (tek harf işaretler “ses ile mors kodları
vasıtasıyla) işaretleşme” konu başlığı ile daha önce verilmişti)
b) İki-harf işaretler; “uluslararası işaret kod kitabının” genel bölümü için tahsis
edilmiştir,
c) “M” harfi ile başlayan üç-harf işaretler ise; “uluslararası işaret kod
kitabının” Medical (tıbbi bilgiler) kısmı için tahsis edilmiştir.

Kod; her işaret komple bir anlam içermelidir temel prensibini taşımaktadır. Bu
prensip bütün kodlar için geçerlidir. Bazı durumlarda, mevcut gruplara eklemek
gerektiğinde, tamamlayıcılar kullanılır. Bu tamamlayıcıların anlamları aşağıdaki
gibidir;
a) Temel işaretlerdeki anlamlarındaki değişiklikler.
Örneğin; “CP” : Ben (yada belirtilen gemi) yardımınıza geliyorum (geliyor)
“CP 1” : SAR uçağı yardımınıza geliyor.

b) Aynı temel konular yada temel işaretlerden oluşan sorular.


Örneğin; “DY” : Gemi (isim yada tanınma işareti).....enlem, ....boylam da battı.
“DY 4” : Geminin battığı yerde derinlik ne kadardır?

c) Soruya cevap yada temel işaret vasıtasıyla yapılmış bir istek.


Örneğin; “HX” : Çarpışmada her hangi bir hasar oluştu mu?
“HX 1” : Su kesimi üzerinde ağır hasar var.

d) Bütünleyici, özel yada detaylı bilgi.


Örneğin; “IN” : Bir dalgıç istiyorum.
“IN 1” : Pervaneyi temizlemek için bir dalgıç istiyorum.

Metin içinde birden fazla sayıda geçen tamamlayıcılar; üç tablo halinde


gruplandırılmıştır. Bu tablolar yalnız işaretlerin metninde ve belirtildiği gibi
kullanılmalıdır.
MARINE COMMUNICATION 15

Parantez içindeki metin aşağıdakileri belirtir;


a) Bir alternatif, “....(yada cankurtarma aracı)...”
b) Mevcut ise yada talep ediliyorsa yayınlanabilecek bilgi. “.......(gerek
görüldüğü takdirde pozisyon bildirlecektir)......”
c) Metnin izahı.

Malzeme, konu ve anlamına göre sınıflandırılır. Sayfanın sağ tarafındaki


kolonda referans bilgiler kodlamayı kolaylaştırmak için kullanılmaktadır.

Metnin Hecelenmesi

İşaret metninin içindeki isimler alfabetik bayraklar vasıtasıyla hecelenmelidir.


“YZ” işareti : aşağıdaki kelimeler açık dil ile dir” anlamındadır ve gerektiğinde
kullanılabilir.

Bayrak (sancak) Kullanılarak Çağrı Yapılması

Genel bir kural olarak her defada bir işaret toka (çekmek, işaret salvosu
üzerinde göstermek) edilmelidir. Her işaret veya işaret grupları alıcı istasyon
tarafından cevaplandırılıncaya kadar dalgalanır vaziyette tutulmalıdır. (aşağıda,
işaretler nasıl cevap verilir kısmına bakınız) Aynı savlo (bayrağın bağlı olduğu
halat) üzerinde gösterilen birden fazla gruplar bir ara salvosu ile (2 metre
uzunluğunda) birbirinden ayrılmalıdır. Gönderme yapan istasyon, işaretini
daima alma yapan istasyon tarafından en iyi görülebilecek şekilde dalgalanır bir
durumda tutarak toka etmeli ve bayrağın görünümü duman vs. ile
engellenmemelidir.

Çağrı Şekli

İşaretin gösterileceği karşı istasyonun (istasyonlar) tanınma işareti, çekilen


işaret ile birlikte toka edilmelidir. Aksi takdirde, yani karşı istasyonun çağrı
işareti toka edilmezse, çekilen işaretin görüş mesafesi içindeki bütün
istasyonlara hitaben çekildiği anlaşılacaktır. Eğer, işaret gönderilecek
istasyonun tanınma işareti belirlenememişse (bilinmiyorsa) ;
“VF” : “Tanınma işaretinizi toka ediniz.” yada,
“CS” : “Geminizin yada istasyonunuzun ismi veya tanınma işareti nedir?”
Anlamlarını ifade eden harf grupları öncelikle toka edilmelidir. Aynı zamanda
gönderme yapan istasyon kendi tanınma işaretini de toka etmelidir.
“YQ” grubu : “Kerterizi benden..............(derece) olan gemi ile...........(aşağıda
tamamlayıcılar ile birlikte tek harf işaretler vasıtasıyla haberleşme yapmak
istiyorum” anlamını içeren harf grubu da kullanılabilir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 16

İşaretlere Cevap Verme Şekli

Sinyalin gönderildiği bütün istasyonlar yada işarette belirtilen istasyon; çekilen


her bir işareti görür görmez ve (anlamını) anladıklarında cevap filamasını derhal
mezestre de (işaret sinyalinin, işaret salvosunun takriben yarısından yukarıda
tutulması) tutarak toka ederler.
Bir sonra çekilen bayrak anlaşıldığında da, gönderme yapan istasyonda çekilen
bayrak aşağı indirilir indirilmez (cevap flaması) mezestreye getirilerek
haberleşme sürdürülür.

İşaretin Tamamlanması (bitirilmesi)

Gönderme yapan istasyon, işaretin bittiğini bildirmek üzere, son çekilen


sinyalden sonra cevpa flamasını tek başına toka eder. Alma yapan istasyonun
cevab ise, çekilen diğer bütün işaretlerde olduğu gibi aynı şekilde olacaktır.

İşaretlerin Anlaşılmaması Durumunda Yapılacak İşlem

Alma yapan istasyon, kendisine gönderilen işaretleleri açıkça seçemezse, cevap


flamasını mezestrede tutar. Şayet, işareti seçer fakat manasını anlayamazsa
aşağıdaki işaretleri toka eder;
“ZQ” : “işaretlerinizin doğru kodlanmadığı görülüyor. Kontrol edin ve hepsini
tekrar edin” yada,
“ZL” : “İşaretiniz alındı anacak anlaşılmadı”

“Yerine” (tekrar) Bayraklarının Kullanılması

“Yerine” işaret bayraklarının kullanılması; gemide bir set (takım) işaret


bayraklarının bulunması durumunda, alfabetik bayrak veya rakam flamalarının
aynı grup içinde bir yada daha fazla defa tekrar edilmesini sağlamak içindir.
Birinci “yerine”, ikinci “yerine” ve üçüncü “yerine” şeklinde üç adet bayrak
bulunmaktadır.
Birinci “yerine” sancağı; daima o sınıftaki işaret sancaklarının en üsttekini
tekrar eder. Yani, “yerine” sancağı, hangi bayrağın yerine çekilecekse, o
bayrağın hemen arkasından gelir.
İkinci “yerine” bayrağı, daima ikinci ve üçüncü “yerine” flamasını ve üçüncü
işaret flamasını tekrar eder. “Yerine” bayrağı, aynı grup içinde bir defadan fazla
kullanılamaz.
MARINE COMMUNICATION 17

Cevap flaması; ondalık sayı içindeki nokta olarak kullanıldığında, “yerine”


flaması anlamına gelmez.
Örneğin; “VV” işareti aşağıdaki şekilde verilmelidir,
V (bayrağı çekilir) daha sonra,
Birinci “yerine”bayrağı çekilir

“1100” sayısı rakam flamaları ile aşağıdaki şekilde verilir,


1 (bayrağı çekilir) daha sonra,
Birinci “yerine” bayrağı çekilir,
0 (bayrağı çekilir) daha sonra ise,
Üçüncü “yerine” bayrağı çekilir.

“L2330” işareti aşağıdaki şekilde verilir,


L
2
3
İkinci “yerine” bayrağı
0

Bu durumda, ikinci “yerine” flaması bir rakam flamasının takip etmektedir ve


bu nedenle gruptaki sadece ikinci rakamı tekrar edebilir.

Heceleme

Bir işaret grubu içindeki isimler alfabetik bayraklar ile hecelenmelidir.


“YZ” işareti; “aşağıdaki kelimeler açık lisanladır” anlamına gelir ve
gerektiğinde kullanılabilir.

Tanınma (kimlik) İşaretleri

Gemilerin ve uçakların tanınma işaretleri uluslar arası bir esasla tayin edilmiştir.
Bu nedenle tanınma işareti bir gemi yada uçağın milliyetini belirtir.

Tanınma İşaretlerinin Kullanımı

Tanınma işaretleri iki maksatla kullanılabilir;


a- Bir istasyonla konuşmak yada bir istasyonu çağırmak,
b- Bir istasyon hakkında konuşmak yada bir istasyonu belirtmek,
Örnek: “YP LABC” = LABC gemisi ile.......(tamamlayıcılar ile birlikte tek harf
işaretler tablosundaki her hangi bir harf kullanılarak) vasıtasıyla haberleşme
yapmak istiyorum.
“HY 1 LABC” = Çatışma geçirdiğim (çatıştığım) LABC gemisi seyrine
devam etti.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 18

Ondalık Kesir ve Rakamların Yayınlanması

Bayrakla yapılan haberleşmelerde, rakamlar arasındaki ondalık işareti “cevap


flaması” kullanılmak suretiyle gönderilir.

Azimut yada Kerterizin Yayınlanması

Saat yelkovanı yönünde ölçülmek suretiyle 000 dan 359’a kadar üç rakamla
ifade edilir. Şayet her hangi bir karışıklık ihtimali varsa, işaretin önüne “A”
harfi çekilmelidir. Aksi bildirilmedikçe bu kerterizler daima hakiki kerterizdir.
Örnek: “LW 005” = Yayınınızı 005 kerterizinde alıyorum.
“LT A 120 T 1540” = Kerteriziniz benden saat (yerel saat ile) 1540 da 120
derecedir.

Rota’nın Yayınlanması

Rota; saat yelkovanı yönünde ölçülmek suretiyle 000 dan 359’a kadar üç
rakamla ifade edilir. Şayet her hangi bir karışıklık ihtimali varsa, işaretin önüne
“C” harfi çekilmelidir. Aksi bildirilmedikçe bunlar daima hakiki rotadır.
Örnek: “MD 025” = Rotam 025 derecedir.
“GR C240 S18” = Sizi kurtarmaya gelen gemi 240 rotasına seyrediyor,
sürati 18 knots’dur.

Tarih’in Yayınlanması

Tarih; “D” harfini takiben iki, dört yada altı rakamla yayınlanır. İlk iki rakam
günü gösterir. Tek başına kullanıldığında içinde bulunulan ayı gösterir.
Örnek: “D15” Onbeşinde yada Nisan içinde her hangi bir başka tarihte
yayınlanmışsa bunun anlamı “15 Nisan” dır. Takiben yayınlanan iki rakam yılın
ayını gösterir. Örnek: “D1504” “15 Nisan” demektir.
Gerektiği takdirde, yıl iki ilave rakam ile gösterilebilir. Örnek: “D181063”
manası; 18 Ekim 1963 tür.

Enlem’in Yayınlanması

Enlem; “L” harfini takiben dört rakam ile ifade edilir. İlk iki rakam, dereceleri,
son iki rakam ise dakikaları gösterir. Gerekli görüldüğü takdirde, bu rakamları
takiben “N” (kuzey) “S” (güney) harfleri ilave edilebilir. Bununla birlikte,
MARINE COMMUNICATION 19

karışıklığa sebep olma ihtimali yoksa, sadleştirmek amacıyla bu harfler ( N, S)


kullanılmayabilir. Örnek: “L3740S” = Enlem 37 derece, 40 dakika.
Boylamın Yayınlanması

Boylam; “G” harfini takiben, dört yada gerekli görüldüğü takdirde beş rakamla
ifade edilir. İlk iki (yada üç) rakam dereceleri ve son iki rakam ise dakikaları
gösterir. Boylam 99 dereceden fazla ise, derecelerin yüzde hanelerini gösteren
rakamlar yazılmazsa normal olarak bir karışıklığa sebebiyet verilmez. Bununla
birlikte, karışıklıktan kaçınılması gerekli olduğu durumlarda beş rakam
kullanılmalıdır. İhtiyaç duyulduğu takdirde, bu rakamları takiben “E” (doğu)
yada “W” (batı) harfleri kullanılabilir. Aksi takdirde, enlem de olduğu gibi
kullanılmayabilir.
Örnek : “G13925E” = Boylam 139 derece, 25 dakika Doğu.
Pozisyon bildirmek için bir işaret vermek istendiğinde, anlamını tamamlamak
üzere aşağıdaki gibi verilmelidir,
“CH L2537N G4015W” = Yardım isteyen geminin pozisyonu, Enlem 2537N
Boylam 4015W olarak rapor edilmiştir.

Mesafenin Yayınlanması

“R” harfini takip eden rakamlar mesafeyi deniz mili olarak gösterir. Örnek:
“OVA080 R10” = Mayınların benden 080 derece kerterizinde ve on mil
mesafede olduğu sanılmaktadır.
Her hangi bir karışıklık ihtimali yoksa, “R” harfi yayınlanmayabilir.

Süratin Yayınlanması

Sürat, aşağıdaki harflerin öne konulması şeklinde gösterilir;


a- “S” harfi : sürat knots olarak yada,
b- “V” harfi : sürat kilometre olarak (saatte)
Örnek: “BQ S300” = Uçağımın sürati (yer) yüzeysel olarak 300 knots’dur.
“BQ V300” = Uçağımın sürati (yer) yüzeysel olarak saatte 300 kilometredir.

Zamanın Yayınlanması

Zaman dört rakamla ifade edilir. İlk iki rakam saat (00 dan, geceyarısı 23=11pm
kadar) ve son iki rakam ise dakikaları (00 dan 59 a kadar) gösterir. Rakamların
önüne aşağıdaki harfler konulur,
a- “T” harfi = yerel saati gösterir yada,
b- “Z” harfi= GMT (UTC) saati gösterir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 20

Örnek: “BH T1045 L2015 G3840W C125” =Yerel saat ile 1045 de, 2015N
enlem, 3840W boylamında 125 derece rotasında uçan bir uçak gördüm.
“RX Z0830”= 0830 GMT de yola çıkmalısınız.
Tamamlayıcılar İle Birlikte Tek Harf İşaretler

“Tamamlayıcılar ile birlikte tek harf işaretler” her hangi bir işaretleşme metodu
ile yayınlanabilir.
A Üç rakamla birlikte AZİMUT yada KERTERİZ
C Üç rakamla birlikte ROTA
D İki, dört yada altı rakamla birlikte TARİH
G Dört yada beş rakamla birlikte BOYLAM (Son iki rakam dakika,
geri kalanlar dereceleri gösterir)
K Bir rakamla birlikte ................(tamamlayıcı tablosundaki)
vasıtasıyla sizin ile haberleşme
yapmak istiyorum.
L Dört rakamla birlikte ENLEM (İlk iki rakam dereceleri, geri
kalanlar dakikaları gösterir)
R Bir yada daha fazla rakamla birlikte MESAFE (deniz mili olarak)
S Bir yada daha fazla rakamla birlikte SÜRAT (knot olarak)
T Dört rakamla birlikte YEREL ZAMAN (ilk iki rakam saati,
geri kalanlar dakikaları gösterir)
V Bir yada daha fazla rakamla birlikte HIZ (kilometre/saat olarak)
Z Dört rakamla birlikte GMT (UTC) (ilk iki rakam saatleri,
geri kalanlar dakikaları gösterir)

AZİMUT yada KERTERİZ A Üç rakamla birlikte


HABERLEŞME .....(tamamlayıcı tablo- K Bir rakamla birlikte
sundaki) vasıtasıyla sizin ile haberleşme
yapmak istiyorum.
ROTA C Üç rakamla birlikte
TARİH D İki, dört yada altı rakamla birlikte
MESAFE (deniz mili olarak) R Bir yada daha fazla rakamla
birlikte
GMT (ilk iki rakam saat, geri kalanlar Z Dört rakamla birlikte
dakikaları gösterir)
ENLEM (İlk iki rakam dereceleri, geri L Dört rakamla birlikte
kalanlar dakikaları gösterir)
BOYLAM (Son iki rakam dakika, G Dört yada beş rakamla birlikte
geri kalanlar dereceleri gösterir)
YEREL SAAT (ilk iki rakam saati, geri T Dört rakamla birlikte
kalanlar dakikaları gösterir)
SÜRAT (kilometre/sat) V Bir veya daha fazla rakamla
birlikte
MARINE COMMUNICATION 21

HIZ (knots olarak) S Bir veya daha fazla rakamla


birlikte

Buz Kıran ve Yardım Edilen Gemiler Arasında (kullanılan)


Tek Harf İşaretler

Aşağıdaki tek harf işaretler; buzkıran ve yardım edilen gemiler arasında


kullanıldıklarında, sadece bu tabloda verilen anlamları taşımakta olup yalnız;
ses, görünür metodlar yada radyotelefonla yapılmalıdır.

WM Buz kıran yardımı başlıyor. Özel buz kıran yardım işaretlerini


kullanınız ve ses, görünür metod yada radyotelefon ile gönderilen
işaretler için devamlı nöbet tutunuz.
WO Buz kıran yardımı bitmiştir.Varış merkezinize doğru ilerleyiniz.

Harf Buz kıran Yardım edilen gemi


A İlerleyin (buz kanalı boyunca) İlerliyorum (buz kanalı boyunca)
G İlerliyorum, beni takip edin. İlerliyorum, sizi takip ediyorum.
J Beni takip etmeyin, buz kanalı Sizi taki etmeyeceğim, buz kanalı
boyunca ilerleyin. Boyunca ilerleyeceğim.
P Yol kesin (yavaşlayın) Yavaşlıyorum.
N Makineyi durdurun Makinemi durduruyorum.
H Makineyi tornistan yapın. Makinemi tornistan çalıştırıyorum.
L Gemiyi derhal durdurun. Gemimi durduruyorum.
4 Dur, etrafım buzla çevrildi. Dur, etrafım buzla çevrildi.
Q Gemiler arasındaki mesafeyi Mesafeyi kısaltıyorum.
azaltın.
B Gemiler arasındaki mesafeyi Mesafeyi artırıyorum.
artırın.
5 Dikkat Dikkat
Y Yedekleme (çekme) haladını- Yedekleme (çekme) haladını-
almaya (yada fora etmeye) hazır olun. almaya (yada fora etmeye) hazırım

Not:
- “K” işareti; gemilerin devamlı telsiz dinleme nöbetini devam ettirme
zorunluluğunun olduğunu hatırlatmak üzere, buz kıran gemisi tarafından,
ses yada ışık vasıtasıyla kullanılabilir.
- Birden fazla gemiye yardım ediliyorsa, gemiler arasındaki mesafe mümkün
olduğunca sabit tutulmalı, kendi geminizin ve öndeki geminin hızı
gözlenmelidir.Geminizin hızı düşerse, peşinizdeki gemiye uyarı işareti
veriniz.
- Bu işaretlerin kullanılması, her hangi bir gemiyi denizde çatışmayı önleme
tüzüğüne uyma mecburiyetinden kurtarmaz.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 22

- ..-..İlerlemeyi durdurun. (yalnız buz kanalı içinde buz kıran gemisi


önünde ona yaklaşan yada uzaklaşan bir gemiye verilir)
Bu işaret radyotelefon ile verilmemelidir.
Buz kırma çalışmaları sırasında kullanılabilen tek harf işaretler;
*E Rotamı sancak tarafa doğru değiştiriyorum 1
*I Rotamı iskele tarafa doğru değiştiriyorum
*S Makinem geri çalışıyor.
M Gemim durdu ve yol yapmıyorum.

Başlangıç zamanının ilave edilmesi

Haberleşmenin başlangıç vakti metnin sonuna ilae edilebilir. Bu vakit, en yakın


dakikasına kadar verilmeli dört rakamla ifade edilmelidir.

1
“ * ” ile işaretlenmiş harfler, ses ile verildiklerinde yalnız denizde çatışmayı önleme tüzüğü
taleplerine uygun olarak yapılabilir.
MARINE COMMUNICATION 23

Buz kıran yardımı için ilave işaretler, kitabın 86-87 sayfalarında ayrıca verilmiştir.

3- RADYOTELEFON HABERLEŞMESİ

Radyotelefon ile Haberleşme Yapan


İstasyonların Tanıtımı
Telsiz vasıtasıyla yapılacak tüm çağrılar, istasyonların kimlik bilgilerini
içermelidir. Bu nedenle bütün istasyonlara kimlik bilgileri tahsis edilmiştir.
Deniz seyyar servisinde radyotelefon kullanarak haberleşme yapan istasyonların
tanıtımı aşağıdaki gibi yapılmaktadır.

Kıyı İstasyonlarının Tanıtımı


Bir çağrı işareti yada, “List of Coast Stations” kitabında gösterildiği gibi, kıyı
istasyonunun bulunduğu coğrafi yerin ismini takiben, tercihen RADYO
kelimesi yada diğer uygun bir işaret ile tanımlanırlar. Örnek: Port Said radyo.1

Kıyı İstasyonları Çağrı İşaretleri


Kıyı istasyonlarının çağrı işaretlerinin oluşturulması aşağıdaki gibi
yapılmaktadır; İki karakter ve bir harf. Buradaki iki karakter, ülkelere tahsis
edilen harflerdir. Örneğin, Türkiye’ye TAA-TCZ ve YMA-YMZ arasındaki
harfler tahsis edilmiştir ve Türk sahil istasyonlarının hepsi Türkiye’yi ifade
eden TA karakterleri ile başlamaktadır. (İki karakter ve bir harf, toplam üç harf
anlamına gelmektedir.) Yada, üç harfi takiben, sıfır ve bir ile başlamamak ve üç
adetten fazla olmamak üzere rakamlardan oluşmaktadır. Örnek: Tah, Ymb20.

Gemi İstasyonlarının Tanıtımı


Bir çağrı işareti yada, geminin resmi adı, (gerekirse gemi donatanının adı, ancak
bu isimler, tehlike, acelelik ve emniyet sinyalleriyle olası bir karışıklığa
sebebiyet vermeyecek şekilde seçilmelidir) yada, geminin selektif çağrı
numarası veya sinyali.2
1
Tüm Türk sahil istasyonlarının isimleri 1.7.1996 tarihi itibarıyla (ortak bir isim altında
toplanarak) TÜRK RADYO olarak değiştirilmiştir. (Çağrı işaretlerinde değişiklik
yapılmamıştır).
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 24

2
Mevcut sistemdeki selektif çağrı usulüne göre (SSFC) gemilerin selektif çağrı numaraları 5
rakamdan, (kıyı istasyonları 4 rakam) Gmdss’de ise (DSC) 9 rakamdan oluşmaktadır.
Gemi İstasyonları Çağrı İşaretleri
Gemi istasyonlarının çağrı işaretlerinin oluşturulması aşağıdaki gibidir. İki
karakter ve iki harf ( dört harf ) yada, dört harf ve bir rakam (0 yada 1 rakamı
hariç) Bununla birlikte, sadece radyotelefon haberleşmesi yapabilen gemi
istasyonları, iki karakter ( ikinci karakter bir harf olabilir ) ve takiben dört
rakamdan oluşan çağrı işareti kullanabilirler. (harfi takiben 0 yada 1 rakamı
kullanılmamalıdır.) Yada, İki karakter ve bir harf (üç harf) takiben, dört rakam.
( 0 yada 1 rakamı hariç) Örnek : TC3643, HO5685, WTB9460 ... 3
Gemi Telsiz İstasyonlarının
Telsiz Ruhsatnamesi

Bütün deniz taşıtları telsiz istasyonlarında, ülkenin yetkili idaresi tarafından


düzenlenmiş ve onaylanmış ruhsatname bulundurmak zorundadır. Deniz
aracının adı, çağrı işareti, gros tonajı, taşıt sahibinin adı vs. gibi bilgilerin
yanısıra, tüm telsiz cihazlarının marka, tip ve seri no’su, frekans bandı, yayın
sınıfı ve çıkış gücü gibi teknik özelliklerinin de bulunduğu bu ruhsatname
kontrola gelen yetkililere gösterilmek üzere telsiz cihazlarının monte edildiği
yerde bulundurulmalıdır. Ülkemizd bu hususta yetki; TELEKOMÜNİKASYON
kurumundadır ve şu anda; İstanbul, İzmir, Samsun, Mersin illerinde bölge
müdürlükleri mevcuttur.

Deniz araçları, sadece telsiz ruhsatnamelerinde belirtilen frekanslarda çalışma


yapmalıdırlar.4Yani, telsiz vericileri teknik olarak bu frekans bandlarının
dışında yayın yapabilecek özelliklere sahip olsa da, örneğin; HF bandında deniz
bandına tahsis edilen 4, 6, 8, 12, 16, 18/19 22 ve 26/27 MHz bandlarının
dışındaki frekanslarda çalışma yapmamalıdırlar.

3
Telekomünikasyon Kurumunun mevcut sistem için yapmış olduğu çağrı işareti düzenlemesine
göre, 1600 Grt’dan büyük olan gemiler için dört harf, 300-1600 Grt arasındaki gemiler için dört
harf ve takiben bir rakam, 300 Grt’dan küçük gemiler için ise, iki harf ve dört rakam, ayrıca
sadece yatlar için, YM karakterleriyle başlayan ve takiben dört rakamdan oluşan çağrı işaretleri
tahsis edilmiştir. Ancak, Gmdss sisteminde gemilerin, radyotelefon yada radyotelgraf
donanımına sahip olmaları gibi bir ayrıma tabi tutulmayacakları (ve tonajın, 300 gros’un
üzerindeki gemiler için bir önem ifade etmemesi) nedeniyle, tanıtımlarının yapılmasında da
yukarıdaki çağrı işareti tahsisatında bazı değişikliklere gidilebilecektir.
4
Sadece VHF telsiz cihazı bulunduran deniz taşıtları için, eskiden geçerli olan (belirli süre için)
ruhsat düzenleme uygulaması kaldırılmış olup, VHF telsiz cihazının 70. kanalının radyotelefon
olarak kullanımı iptal ettirildiği takdirde, deniz taşıtının sahibi değişinceye kadar geçerli olmak
üzere (süresiz) ruhsatname düzenlenmektedir.
MARINE COMMUNICATION 25

Gemi Telsiz İstasyonları Tarafndan Uyulması Gereken


“Haberleşmenin Gizliliği” İlkesi
Telsiz haberleşmesinden sorumlu şahıs ve haberleşme esnasında orada bulunup
haberleşmenin (radyotelefon yada radyotelgraf) ihtiva ettiği bilgileri öğrenen
kişiler, haberleşmenin gizliliğini korumak zorundadırlar. Haberleşme trafiğinin,
almaya yetkili istasyon dışındaki istasyonlar tarafından alınması yasaklanmıştır.
Ancak, herhangi bir istasyonun, kendisine ait olmamasına rağmen, istemeyerek
almış olduğu haberleşme trafiğinin içeriği, tekrar yayınlanmamalı, üçüncü
şahıslara iletilmemeli ve herhangi bir amaçla kullanılmamalı hatta, varlığı bile
ifşa edilmemelidir.

Radyotelefon Çağrısı
Deniz seyyar ve seyyar-uydu servislerinde; yani, karasal (VHF, MF, HF) ve
uydu sistemleri kullanılarak, telsiz vasıtasıyla yapılan telefon çağrılarına
“radyotelefon” çağrıları denir.

R/Telefon Çağrıları için Kullanılan Frekans Bantları


Radyotelefon haberleşmeleri, aşağıdaki servisler vasıtasıyla yapılmaktadır.
1. Karasal servis,
2. Uydu servisi

1- Karasal (yersel) servis


Yersel serviste, yakın mesafelerden başlamak ve daha uzak mesafelere doğru
giderek artırılmak üzere aşağıdaki frekans bantları kullanılır.
a) VHF ( 156 - 174 MHz)
b) MF (1605 - 4000 kHz)
c) HF (4000 - 27500 kHz)

a) VHF Bandı
Telsiz spektrumu; VLF, LF, MF, HF, VHF, UHF, SHF, EHF olarak dokuz
frekans bandına bölünmüştür. Bunlardan bir tanesi VHF (Very High
Frequency) bandı olup, 30-300 MHz arasındaki frekansları kapsamaktadır.
Ancak bu frekans bandının sadece 156-174 MHz arasındaki kısmı “deniz
seyyar servisine” ayrılmıştır. (VHF KİTABINI TAKİP ET)
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 26

b) MF Bandı R/T Tehlike - Emniyet Frekansı “2182 kHz”


GMDSS sisteminde 2182 kHz taşıyıcı frekansı, GMDSS’e tabi gemiler
tarafından R/Telefon tehlike (acelelik) ve emniyet trafiği için kullanılacaktır. Bu
frekans ayrıca; gemiden-gemiye ve gemiden-hava taşıtlarına doğru yapılacak
“Olay-yeri” haberleşmelerinde, çağrı ve cevaplar (genel haberleşme) için ve
kıyı istasyonları tarafından, trafik listelerinin bir başka (çalışma) frekanstan
yayınlanacağının duyurulması amacıyla da kullanılabilir.

2182 kHz Frekansında Yapılan Dinleme Nöbeti


2182 kHz taşıyıcı frekansında her hangi bir yayın yapmadan önce, bu frekansta
devam ede gelen tehlike trafiğinin bulunmadığından emin olmak için yeterli bir
süre dinleme yapılmalıdır. (bu kural, tehlikedeki gemi için uygulanmaz)

SOLAS’a tabi olmayan ancak GMDSS teknikleri ve frekanslarını kullanan


gemilerin GMDSS gereklerine göre donatılıncaya kadar geçecek süre içinde,
2182 kHz’in (ve VHF 16.kanal) uluslararası genel haberleşme R/Telefon çağrı
kanalı olarak devamlılığına karar verilmiştir. Bununla birlikte IMO; GMDSS’e
tabi gemilerin 1.Şubat.1999’dan sonra 2182 kHz’de dinleme yapmalarına gerek
olmadığına, VHF 16. kanalda ise 1.Şubat.2005 yılına kadar dinlemenin devam
etmesine karar vermiştir. Bu süre içinde, denizde can güvenliğinin artırılmasına
yardımcı olmak üzere bütün idareler; tüm gemileri GMDSS’i kullanmaları,
ayrıca GMDSS için kıyı-bazlı imkanların sağlanması hususlarında teşvik
etmelidirler.

2182 kHz Frekansının Koruma Bandı


2182 kHz frekansının istenmeyen müdahalelerden korunabilmesi için, 2173.5-
2190.5 kHz frekans bandı koruma bandı olarak ayrılmış olup, 2182 kHz taşıyıcı
frekansı ve 2174.5 kHz, 2177 kHz, 2187.5 kHz, 2189.5 kHz frekansları için
müsaade edilmiş yayınlar hariç bu banttaki bütün yayınlar yasaklanmıştır.

SP (Silence Period) Uygulaması


GMDSS'in başlamış olması ve tehlike-emniyet haberleşmelerinde ilk irtibatın
DSC sistemiyle kurulacak olması nedeniyle, 2182 kHz'de radyotelefon olarak
sürdürülen tehlike-emniyet amaçlı dinleme nöbetine artık gerek kalmamıştır.
Dolayısıyla SP (silence period) olarak adlandırılan ve 2182 kHz frekansı için,
saat başları ile buçuklarda üçer dakika süre ile istasyonların yayın yapma yasağı
uygulaması, GMDSS’e tabi gemiler için iptal edilmiştir.
MARINE COMMUNICATION 27

c) HF Bandı R/T Tehlike - Emniyet Frekansı “4125 kHz"


4125 kHz taşıyıcı frekansı; GMDSS’de 4 MHz bandında yapılan DSC tehlike,
acelelik yada emniyet çağrısından sonra haberleşmenin R/Telefon ile devam
etmesi durumunda, kıyı ve gemi istasyonları tarafından ortaklaşa, SSB
R/Telefon ile ve simpleks olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır.

Ayrıca; hava taşıtları tarafından, deniz seyyar servisi istasyonları ile, arama ve
kurtarma çalışmalarını da içeren tehlike-emniyet amaçlarıyla da kullanılabilir.
Bunların yanı sıra, gemiden-hava taşıtlarına doğru yapılacak “olay-yeri”
haberleşmelerinde de kullanılabilir. Ayrıca, gemi ve kıyı istasyonları tarafından
R/Telefon ile SSB simpleks olarak çağrı ve cevap amacıyla da kullanımına
müsaade edilmiştir. Ancak, çalışma frekansı olarak ve 1 kilowat’dan fazla çıkış
gücü ile kullanılması yasaktır.

HF Bandı R/Telefon Tehlike - Emniyet


Frekansı “6215 kHz”

6215 kHz taşıyıcı frekansı, kıyı ve gemi istasyonları tarafından R/Telefon ile
SSB ve simpleks olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır. Ayrıca; hava
taşıtları tarafından, deniz seyyar servisi istasyonları ile, arama-kurtarma
çalışmalarını da içeren tehlike-emniyet amaçlarıyla, bunlara ilaveten gemi ve
kıyı istasyonları tarafından SSB R/Telefon ile simpleks olarak çağrı ve cevap
amacıyla da kullanılabilir. 6215 kHz’in çalışma frekansı olarak ve bir
kilowat’dan fazla çıkış gücü ile kullanılması yasaktır.

HF Bandı, Diğer R/Telefon


Tehlike - Emniyet Frekansları

4125 kHz ve 6215 kHz’in yanı sıra; 8291, 12290 ve 16420 (kHz) taşıyıcı
frekansları, kıyı ve gemi istasyonları tarafından ortaklaşa, SSB R/Telefon ile ve
simpleks olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 28

Gemiler-arası Haberleşmeler

a) VHF Bandında Gemiler-arası Haberleşme


Gemiler-arası haberleşmelerde, bu amaçla tahsis edilmiş (kullanım önceliği
sıralamasına göre) 06, 08, 10, 13, 09, 72, 73, 69, 67, 77, 15 ve 17. simpleks
kanallar kullanılabilir. Ancak bu kanallar kullanılırken, “Yurt içi VHF
Haberleşmesine Ait Düzenlemeler” konu başlığı ile anlatılan düzenlemeye göre
hareket etmeye özen gösterilmelidir. (açık denizde yada uluslararası sularda
seyir yapılıyorsa bu uygulamaya riayet etmeye gerek yoktur.)

b) MF Bandında Gemiler-arası Haberleşme


1605-4000 kHz MF (medium frequency) bandı; VHF bandının haberleşme
kapsam sahasının ötesindeki istasyonlarla haberleşme yapmak için
amaçlanmıştır. Bu mesafe, hava ve mevsim şartlarına bağlı olarak zaman zaman
azalıp çoğalabilir. Ayrıca iyonosferden yansıyarak gelen gök dalgasının
etkisiyle, daha uzak mesafelerle belirli kısa süreler için haberleşmelerin
yapıldığı da gözlenmiştir. Bununla birlikte, MF bandının haberleşme mesafesi,
normal şartlarda 250 mil civarındadır. 2262.5 - 2498 kHz, 3340 -3400 kHz,
3500 - 3600 kHz arasındaki frekanslar MF bandında gemiler arası SSB (tek
yan band) radyotelefon haberleşmesine tahsis edilmiştir.

1605- 4000 kHz Bandı Frekans Tahsisatı


Birinci bölgede, 1850 - 3800 kHz bandında çalışan istasyonlara tahsis edilmiş
olan frekanslar, mümkün olduğunca aşağıda gösterildiği gibi kullanılmalıdır,
1850 - 1950 kHz : Kıyı istasyonları tek yan bant (SSB) R/Telefon
1950 - 2045 kHz : Gemi istasyonları SSB R/Telefon,
2194 - 2262.5 kHz : Gemi istasyonları SSB R/Telefon,
2262.5 - 2498 kHz : Gemiler arası SSB R/Telefon,
2502 - 2578 kHz : Gemi istasyonları NBDP,
2578 - 2850 kHz : Kıyı istasyonları NBDP, ve SSB R/Telefon,
3155 - 3200 kHz : Gemi istasyonları NBDP
3200 - 3340 kHz : Gemi istasyonları SSB R/Telefon,
3340 - 3400 kHz : Gemiler arası SSB R/Telefon,
3500 - 3600 kHz : Gemiler arası SSB R/Telefon,
3600 - 3800 kHz : Kıyı istasyonları SSB R/Telefon.
Birinci bölgede, aşağıdaki frekanslarda çalışan istasyonlara tahsis edilen
frekanslar, aşağıda gösterildiği gibi kullanılmalıdır,
1606.5 - 1625 kHz : Kıyı istasyonları NBDP, DSC,
1635 - 1800 kHz : Kıyı istasyonları SSB R/Telefon
2045 - 2141.5 kHz : Gemi istasyonları SSBR/telefon,
2141.5 - 2160 kHz : Gemi istasyonları NBDP,DSC
MARINE COMMUNICATION 29

c) HF Bandında Gemiler-arası Haberleşme


HF bandında gemiler arası radyotelefon haberleşmesinde aşağıdaki hususlara
dikkat edilmelidir. Gemi ve kıyı istasyonlarına tahsis edilmiş “dubleks”
radyotelefon kanalları; her ne kadar gemilere ait frekansları da içeriyorsa da,
gemilerin birbirleriyle yapacakları haberleşmelerde kullanılmamalıdır. Çünkü
bu frekanslar kıyı ve gemi istasyonlarının karşılıklı dupleks çalışmaları için
ayrılmıştır. Gemiler arası haberleşmeler için aşağıda (Tablo-3 de) gösterilen
frekanslar kullanılmalıdır.

4 Mhz Band 1 6 Mhz Band 8 Mhz Band 2 12 Mhz Band


Taşıyıcı Tahsis ed. Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis
Frekans Frek. Frekans edl.Frek. Frekans ed.Frek. Frekans ed.Frek.

4 146 4 147.4 6 224 6 225.4 8 294 8 295.4 12 353 12 354.4


4 149 4 150.4 6 227 6 228.4 8 297 8 298.4 12 356 12 357.4
6 230 6 231.4 12 359 12 360.4
12 362 12 363.4
12 365 12 366.4

16 Mhz Band 18/19 Mhz Band 22 Mhz Band 25/26 Mhz Band
Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis Taşıyıcı Tahsis
Frekans ed. Frek. Frekans ed. Frek. Frekans ed. Frek. Frekans Ed. Frek.

16 528 16 529.4 18 825 18 826.4 22 159 22 160.4 25 100 25 101.4


16 531 16 532.4 18 828 18 829.4 22 162 22 163.4 25 103 25 104.4
16 534 16 535.4 18 831 18 832.4 22 165 22 166.4 25 106 25 107.4
16 537 16 538.4 18 834 18 835.4 22 168 22 169.4 25 109 25 110.4
16 540 16 541.4 18 837 18 838.4 22 171 22 172.4 25 112 25 113.4

16 543 16 544.4 18 840 18 841.4 22 174 22 175.4 25 115 25 116.4


16 546 16 547.4 18 843 18 844.4 22 177 22 178.4 25 118 25 119.4

Tablo-3

Haberleşmenin Bitimi
Haberleşmesini tamamlayan gemi istasyonu, başka bir trafiği yoksa çağrı
formatını takiben, haberleşmenin bittiğini ifade eden “OUT ” kelimesiyle
aşağıdaki şekilde irtibatı keser.

Trafik Listelerinin Yayınlanması


Kıyı istasyonları, haberleşme trafiği olan gemileri, çalışma frekanslarından
çağırararak irtibat kurmaya çalışırlar. Trafik listesinin yayınlanacağı frekans
“Kıyı İstasyonları” kitabında koyu baskı ile gösterilmiştir. Bu yayınlar, çalışma
saatlerini gösteren sütunda “nokta” ile işaretlenmiş saatlerde yapılmaktadır.
Çalışma Frekansında Yapılacak
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 30

R/Telefon Çağrıları

Çalışma frekansında, trafiğin iletilmesi için yapılacak çağrılar aşağıdaki gibi


olmalıdır,
 Çağrılan istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri (sadece 1 defa)
 Burası,
 Çağıran istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik (gemi ismi vs) bilgileri
(sadece 1 defa)

Çağrı frekansından çalışma frekansına geçildiğinde, her zaman iyi bir


haberleşme kurulamayabilir. Atmosferik parazitler, aynı frekansta çalışan diğer
istasyonların müdaheleleri vs. irtibatın sağlanmasını güçleştirebilir. Böylesi
durumlarda, gemi ve kıyı istasyonları çalışma frekansından, alıcı cihazlarını
ayarlamak için, karşı istasyondan “Tuning Call” (ayar sinyali) göndermesini
isteyebilirler. Bu sinyal; kıyı istasyonları tarafından, otomatik bant vasıtasıyla
istasyonun kimliğinin belirtilmesi şeklinde olabileceği gibi, genelde sonunda
istasyonun isminin de söylenilmesi suretiyle, 10’a kadar sayı sayılmasıdır.

Uluslar arası İşaret Kodlarının


R/Telefon Haberleşmesinde Kullanılması

Uluslararası İşaret kodlarının anlatıldığı 2.bölümde gösterilen; tek harf işaertler,


İki harf İşaretler ve “M” (Medikal) ile başlayan üç harf işaretler; radyotelefon
haberleşmesi sırasında yabancı dil problemi olduğu takdirde kullanılabilir.

Radyotelefon ile Radyotelgraf Haberleşmesi


MARINE COMMUNICATION 31

1.şubat.1999’a yani GMDSS’in tam olarak yürürlüğe giriş tarihine kadar, deniz
seyyar servisinde yazılı iletişim aracı olarak “Mors” haberleşme tekniği
kullanılmaktaydı. Ancak gelişen teknolojik imkanlar, haberleşme alanında da
etkisini göstermiş ve neredeyse yüz yıldan daha uzun bir zamandır
kullanılmakta olan bu yöntem yerini “radyoteleks” haberleşme sistemine
bırakmıştır. Dolayısıyla, denizde yapılacak haberleşmelerde, yazılı iletişim
aracı olarak “radyoteleks” kullanılacaktır. Ancak, bu yazılı iletişim
(radyotelgraf) haberleşmesi sadece radyoteleks vasıtasıyla yapılmamaktadır.
Radyoteleks donanımına sahip olmayan yada bir arıza vs. nedeniyle bu tesisatı
kullanamayan gemiler, radyotelgraf haberleşmelerini yapabilmek için bir
alternatif olarak R/telefon haberleşme usulünü de kullanabilirler.
Genel haberleşmeye açık ve böylesi hizmet veren kıyı istasyonları “Kıyı
istasyonları” kitabının 8 no’lu sütununda; RTF-2 ve RTF-3 olarak
gösterilmektedir. Radyotelgraf haberleşmesi için irtibat kuran bir gemi ile kıyı
istasyonunun haberleşmesinde öncelik, kıyı istasyonuna verilmiştir. Bu
haberleşme iki gemi arasında yapılıyorsa, eldeki trafiğin iletilmesine başlama
konusuna çağrılan gemi karar verir. (çalışmanın kontrolünü üstlenen istasyon)

Telgraf Nedir?

Kısaca “işaretler kodu” kullanılarak yazıların naklini sağlayan bir


telekomünikasyon sistemidir.

Kabulü Zorunlu Telgraflar

Uluslararası genel telgraf servislerinde kabulü zorunlu olan telgraflar;


- SVH : Can güvenliğine ait telgraflar. Bu telgraflar bir yetkili (Dünya sağlık
örgütü “WHO” ana merkezi yada bölgesel salgın hastalıklarla mücadele
merkezleri) veyahut da özel bir şahıs tarafından, fevkalade aciliyet içeren can
güvenliğine ait durumlarda çekilebilir.
- ETATPRIORITE : Birleşmiş Milletler üyelerinin başvurularına ait
telgraflar,
- ETAT (yada) ETATPRIORITE : Devlet telgrafları,
- OBS : Meteorolojik (gözlem) telgrafları,
- RCT : 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre konferansına istinaden, savaş
zamanında korunan (savaş esirleri, gözaltına alınan siviller ve onların
temsilcileri) şahıslara ait telgraflar,
- A : Servis yada tavsiye telgrafları

Kabulü Zorunlu Olmayan Telgraflar


423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 32

Uluslar arası telgraf servislerinde, kabulü zorunlu olmayan yani ülkelerin yetkili
idarelerinin insiyatifindeki telgraflar ve özel servisler aşağıda gösterilmiştir.
- POSTFIN : Posta mali (Finansal) servis telgrafları,
- LT : Mektup telgraflar,
- LTF : Devlet mektup telgrafları,
- CONFERENCE : İmtiyazlı (ayrıcalıklı) telgraflar,

Özel Servisler

- URGENT : Acele
- LX : Lüks
- LXDEUL : Taziye (başsağlığı)
- JX : R/Telgrafların kıyı istasyonunda alıkonulma süresi (X = gün sayısı)
- TFx : Telefon ile teslim ( x = telefon no)
- TLx : Teleks ile teslim
- TTx : Teleteks ile teslim
- FAXx : Faksimil ile teslim.

Radyotelgraf Nedir?

Seyyar istasyonlar veya seyyar uydu yer istasyonları için, seyyar servis yada
seyyar uydu servisine ait radyokomünikasyon kanalları üzerinden, bahsedilen
istasyonlara veya bu istasyonlardan gönderilen telgraflara “radyotelgraf” denir.
Kısaca, telsiz vasıtasıyla alınıp gönderilen telgraflara R/telgraf denilmektedir.
Radyotelgraflar; preambül, (varsa) servis işareti, adres, metin ve imza şeklinde
aşağıda gösterilen bölümlerden oluşmaktadır.

Preambül

R/Telgrafın başlangıç bölümüdür. Bu bölümde; geminin ismi ve çağrı işareti,


yada (karadan-gemiye doğru çekiliyorsa) çıkış merkezinin ismi, seri numarası,
kelime sayısı, tarih ve dört rakamdan oluşan (utc olarak) saat bulunur. Çıkış
merkezi ismi kısaltılmamalıdır. Aşağıda, gemiden-karaya yönünde iletilmek
üzere hazırlanmış bir radyotelgrafa ait preambül örneği görülmektedir.
M/V NAZLI-K/TCAL NR 1 CK 25 17/9 1320 UTC

Servis işaretleri
MARINE COMMUNICATION 33

R/telgrafın adres kısmının ilk satırında gösterilir. Her radyotelgrafta servis


işareti bulunmayabilir yada birden fazla servis işaretinin bulunduğu durumlar
olabilir.

Adres

Gemilere çekilecek radyotelgraflarda; gemi ismi, “List Of Ship Stations”


kitabında gösterildiği gibi yazılmalıdır. Ayrıca geminin çağrı işareti de
belirtilmelidir. SVH, POSTFIN ve SERVİS telgrafları hariç, bütün telgraflar;
birincisi alıcıyı, diğeri ise varış merkezini içermek üzere en az iki kelimeden
oluşmalıdır. Adres çeşitleri aşağıda gösterilmiştir.
- Tam posta adres,
- Kayıtlı (kısa) adres,
- Telefon adres,
- Teleks adres,
- Teleteks1 adres
- Faksimil adres,
- Postrestant yada Telgrafrestant adres,
- Posta kutusu adres

Metin

Her telgraf mutlaka metin kısmını içermelidir. Telgrafın metni yazılırken, boş
satır bırakılmamalıdır.

İmza
Telgraflarda imza zorunlu değildir.

1
Teleteks : Üzerinde monitörü olan, teleks servisinin gelişmiş bir versiyonudur denilebilir.
Mesajların, hafızada saklanma ve programlanarak istenilen saatte gönderilebilme imkanı vardır.
Ayrıca teleksten 30 defa daha hızlı çalışmaktadır. (teleksin hızı 50 baud, teleteks ise 2400
bit/sn)
R/Telgrafların Kelime Sayımı
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 34

Kısaca, her on karakter ve kesri, bir kelime sayılır. On karakterden fazla


kelimeler, telgrafın preambülünde “CK” yada “W” kısaltmasını takiben yazılan
gerçek kelime sayısından sonra taksim işareti ile ayrıldıktan sonra, gerçek
kelime sayısına ilave edilerek belirtilir. Örnek; 13/12...Burada, gerçek kelime
sayısının 12 olduğu, ancak bir kelimenin on karakterden uzun olduğu
anlaşılmaktadır. (ücretlendirme için gerektiği için bu şekilde belirtilmektedir)
R/Telgrafın kelime sayımına tabi olan kısımları; adres, servis işareti, metin ve
imzadır. Preambül kelime sayımına, dolayısıyla ücretlendirmeye tabi değildir.

Radyotelgrafların İletilmesi

Çalışma frekansında irtibat kurulduktan sonra, radyotelgrafın iletilmesine


başlamak üzere, çağrılan istasyon ile aşağıdaki şekilde mutabakata varılır;
 Çağrı yapan istasyonun “radyotelgrafımı göndermeye başlayabilir miyim?”
şeklindeki çağrısına,
 Çağrılan istasyonun “radyotelgrafınızı almaya hazırım” şeklindeki cevabı
üzerine, radyotelgrafın okunmasına başlanabilir,
Radyotelgrafın iletilmesi, aşağıda gösterilen sıraya göre olmalıdır,
 “Preambül” Bu kısımda radyotelgrafı gönderen geminin ismi, (karadan
gemiye doğruysa çıkış merkezinin ismi), radyotelgrafın seri numarası,
kelime sayısı, tarih ve saat gurubu bulunur. Preambül’ün gönderilmesi
bittikten sonra, karşı istasyona “buraya kadar alındı mı?” şeklinde sorulur,
 Daha sonra, (varsa) servis işareti belirtilir,
 Adrese geçmeden önce (radyotelgraf yabancı bir istasyona gönderiliyorsa)
AAIC şeklinde sembolize edilen, hesaplaşma yetkilisinin kodu verilir.
 Adres okunur.
Adresin okunması bittikten sonra, radyotelgrafın metnine devam edilip
edilemeyeceği sorulur. Devam edilmesi talimatının alınması üzerine,
 Metin okunur ve sonunda (imza yoksa) radyotelgrafın bittiği burada
bildirilir. Aksi takdirde,
 İmza okunur ve,
 “....... numaralı telgrafım bitmiştir alındı mı?” şeklinde sorulur.
Radyotelgrafın içeriğinde, rakamlar, gizli dil veya telaffuzu zor kelimeler varsa,
doğru olarak alınışını sağlamak için gerekirse fonotik alfabe ile hecelenerek
tekrar edilmelidir. Bu tekrar radyotelgrafın bittiğinin belirtilmesinden sonra
yapılmalı ve başında “tekrar ediyorum” cümlesi söylenilmelidir. Rakamlar teker
teker örneğin; “12 october” söylenirken, bir iki october şeklinde söylenilmeli,
tekrar edilen kelime “rakam ile, yada yazı ile” şeklinde belirtilmelidir. Alan
istasyon, eğer radyotelgrafın tamamı yada bir kısmının doğruluğundan şüphe
ediyorsa, gönderen istasyondan tekrarını isteyebilir. Ancak bu tekrardan sonra
alındı onayı istenebilir.
Radyotelgrafın Alındı Onayı
MARINE COMMUNICATION 35

Radyotelgrafı doğru ve eksiksiz olarak alan istasyon, gönderen istasyona


hitaben yapacağı çağrıyı takiben, “.......... numaralı radyotelgrafınız alındı”
şeklinde belirterek alındıyı onaylamalıdır.

R/Telgraf İletişimin Yapılabileceği Frekans Bantları

Deniz seyyar ve deniz seyyar-uydu servislerinde; radyotelgrafların iletişimi,


aşağıdaki frekans bantları kullanılarak yapılmaktadır.
- Yersel (karasal) servis VHF, MF, HF bantları,
- Uydu (Inmarsat) servisi.
Yersel servisin yakın mesafe haberleşmeleri için kullanılan frekans bandı olan
VHF Bandında, radyoteleks haberleşmesi yapılamamaktadır. Ancak, bu tür
haberleşmeler, gerektiğinde radyotelefon haberleşme usulü kullanılarak
yapılabilir. 1

GMDSS’e Tabi Olmayan Deniz Taşıtları için


(VHF bandında) Radyotelefon Tehlike Haberleşmesi
Gmdss sisteminde; VHF, MF ve HF frekans bantlarındaki “tehlike-emniyet”
haberleşmelerinin ön aşaması DSC tekniği ile yapılacaktır. Daha sonra ise, eski
deniz tehlike-emniyet sistemindeki radyotelefon usulü ile haberleşmeye devam
edilecektir. Ancak, sadece VHF telsizi bulundurma zorunluluğu olan küçük
tonajlı deniz taşıtları GMDSS’e tabi olmadıkları için, DSC sistemi ile
donatılmış olmaları gerekmemektedir. Dolayısıyla, tehlike, acelelik ve emniyet
haberleşmelerini eski sistemdeki haberleşme usulünü kullanarak yapacaklardır.
Aşağıda, GMDSS’e tabi olmayan deniz taşıtlarının ; tehlike, acelelik ve
emniyet haberleşmelerini nasıl yapacakları anlatılmıştır. (GMDSS’e ait tehlike-
emniyet haberleşmeleri ileride detaylı olarak anlatılacaktır)
1
“Kıyı istasyonları” (List Of Coast Stations) kitabında, kıyı istasyonlarının hangi tür servis
verdikleri, aşağıdaki kısaltmalarla ayrı arı belirtilmiştir. Bunlar,
RTF 1 : Telefon abonelerine sadece telefon bağlantısı sağlayan kıyı istasyonu.
RTF 2 : Telefon abonelerine telefon bağlantısı sağlayan kıyı istasyonu. Bunun yanı sıra, sözlü
radyotelgraf da kabul edilir.
RTF 3 : Radyotelefon haberleşmesi vasıtasıyla sadece sözlü radyotelgraf kabul eden kıyı
istasyonu.
RTX 1 : Teleks abonelerine radyoteleks bağlantısı sağlayan kıyı istasyonu.
RTX 2 : Teleks abonelerine radyoteleks bağlantısı sağlamanın yanı sıra, radyoteleks vasıtasıyla
radyotelgraf kabul eden kıyı istasyonu.
RTX 3 : Radyoteleks haberleşmesi vasıtasıyla sadece radyotelgraf kabul eden kıyı istasyonu.

RADYOTELEKS HABERLEŞMESİ

"Dar Bant Doğrudan Yazan Telgraf " Sistemi (NBDP)


423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 36

Gmdss sisteminin tam olarak yürürlüğe girmesiyle birlikte, deniz seyyar


servisinde yazılı iletişim aracı olarak kullanılmakta olan "Mors Telgraf" iptal
edilmiştir. Bunun yerine, TOR (Teleks Over Radio) yada NBDP (Narrow Band
Direct Printing) denilen Radyoteleks sistemi kullanılacaktır.

Doğrudan Yazan Telgraf Sisteminin


Genel Özellikleri

Yazılı iletişim olarak, eski sistemde uzun yıllar etkin bir şekilde kullanılmış
olan "Mors Telgraf" sisteminin özelliği; harf, rakam yada işaretlerin, "nokta" ve
"çizgi" kombinasyonlarından oluşan "Mors Alfabesi" ile karşı istasyona
iletilmesiydi. Bu sistemde; her bir harf yada rakam belli sayıda (.) nokta ve (-)
hat içermektedir. Ancak, bu harf, rakam yada işaretleri oluşturan nokta ve hatlar
sabit sayıda olmayıp her biri için değişiklikler göstermektedir. Örneğin; (a) harfi
(.-) ile ifade edilirken, (b) harfi (-...) şeklinde daha fazla sayıda karakter ile
gösterilmektedir. Yani her harf ve rakam sabit sayıda hat ve nokta ile ifade
edilmemektedir.

Doğrudan yazan telgraf sisteminde ise; her harf, rakam yada işaret sabit sayıda
kod grubu ile ancak değişik "var-yok" kombinasyonlarıyla ifade edilmektedir.
Aşağıda; her bir harf, rakam yada teleks klavyesinde bulunan diğer işaretlerin
CCITT Uluslararası telgraf alfabesindeki gösterimi görülmektedir.

Aşağıdaki tabloda görülen 5-ünit kod sistemi, kara teleksinde kullanılan


sistemdir. 7-ünit kod sistemi ise, deniz seyyar servisinde "Dar bant doğrudan
yazan" telgraf haberleşmesinde kullanılmaktadır. Beşli gruptaki "Z" veya yedili
gruptaki "Y" Var (Mark) yada dijital sistemdeki ifade şekliyle "1" Yine beşli
gruptaki "A" veya diğer gruptaki "B" Yok (Space) sayısal sistemdeki ifade
şekliyle "0" olarak adlandırılmaktadır.

Kombi- Harf İşaret International Emitted 7-unit


nasyon Telegraph Signal
No Alphabet
No.2 Code
1 A - ZZAAA BBBYYYB
MARINE COMMUNICATION 37

2 B ? ZAAZZ YBYYBBB
3 C : AZZZA BYBBBYY
4 D  ZAAZA BBYYBYB
6 E 3 ZAAAA YBBYBYB
7 F Yok ZAZZA BBYBBYY
8 G Yok AZAZZ BYBYBBY
9 H Yok AAZAZ BYYBYBB
10 I 8 AZZAA BYBBYYB
11 J zil sesi ZZAZA BBBYBYY
12 K ( ZZZZA YBBBBYY
13 L ) AZAAZ BYBYYBB
14 M . AAZZZ BYYBBBY
15 N , AAZZA BYYBBYB
16 O 9 AAAZZ BYYYBBB
17 P 0 AZZAZ BYBBYBY
18 Q 1 ZZZAZ YBBBYBY
19 R 4 AZAZA BYBYBYB
20 S ’ ZAZAA BBYBYYB
21 T 5 AAAAZ YYBYBBB
22 U 7 ZZZAA YBBBYYB
23 V = AZZZZ YYBBBBY
24 W 2 ZZAAZ BBBYYBY
25 X / ZAZZZ YBYBBBY
26 Y 6 ZAZAZ BBYBYBY
27 Z + ZAAAZ BBYYYBB
28 Satırbaşı AAAZA YYYBBBB
29 Satırı yukarı kaydırma AZAAA YYBBYBB
30 Harf değiştirme ZZZZZ YBYBBYB
31 Rakam değiştirme ZZAZZ YBBYBBY
32 Boşluk AAZAA YYBBBYB
Delinmemiş şerit AAAAA YBYBYBB

"Doğrudan Yazan Telgraf" Sisteminin Kullanımı

Deniz seyyar servisinde, "Doğrudan Yazan Telgraf" sistemi kullanılarak yapılan


haberleşmeler aşağıda gösterilmiştir. Bunlar;
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 38

a- Gemi ve kıyı istasyonları arasındaki telgraf servisinde,


b- Bir kıyı istasyonu vasıtasıyla; gemi ile donatan arasındaki telgraf servisinde,
c- Uluslararası teleks şebekesinin bir abonesiyle, gemi arasındaki teleks
servisinde,
d- Bir kıyı istasyonundan bir yada daha fazla sayıdaki gemilere tek yönlü
telgraf iletişimi servisinde,
e- İki gemi arasındaki yada bir gemi ile birden fazla sayıdaki diğer gemiler
arasındaki telgraf servisinde.

Dar Bant Doğrudan Yazan Telgraf Sisteminin


Kullanılacağı Frekans Bantları
NBDP telgraf sistemiyle yapılacak çalışmalarda kullanılacak frekans bantları;
415-535 kHz, 1605-4000 kHz, 4000-27500 kHz ve 156-174 MHz bantlarıdır.

Dar Bant Doğrudan Yazan Telgraf Sisteminde


Kullanılacak Yayın Sınıfı

Yukarıda belirtilen frekans bantlarında NBDP ile çalışacak cihazlarla


donatılmış bütün gemiler; servislerini sürdürmeleri için gerekli çalışma
frekanslarında, F1B yayın sınıfı ile alma ve gönderme yapabilmelidirler.
(sadece 1605-4000 kHz bandında yayın sınıfı F1B yada J2B olabilir)

NBDP Tekniğinde, Hata Bulucu ve


Hata Düzeltici Sistemler

R/Teleks haberleşmelerinde, çeşitli kaynaklardan oluşan örneğin; atmosferik


parazitler, fading (sesin azalıp-çoğalması), diğer istasyonların karıştırmaları,
telsiz haberleşmelerinde amaçlanan bilginin elde edilmesini farklı şekillerde
etkileyen zararlı etkiler oluşturmaktadır. Bu sistemin arzu edildiği şekilde
kullanılabilmesi için, özellikle HF bandındaki bu zararlı etkiler nedeni ile telsiz
sinyallerinin bozulmasını önleyici bazı teknik düzenlemelerin yapılmasına
gerek görülmüştür. Bu nedenle, "Hata bulucu" ve, "Hata düzeltici" sistemler
geliştirilmiştir. Bunlar;
a- ARQ Usulü (A-Mode)
b- FEC Usulü (B-Mode) olarak ifade edilmektedir.

ARQ Usulü (A-Mode)

"Automatic Retransmission Request" (yada "Automatic Request for


Repetition") Bilginin otomatik olarak tekrar yayınlanması talebi olarak ifade
MARINE COMMUNICATION 39

edilen ARQ usulü; her hangi iki istasyon arasında karşılıklı haberleşme için
kullanılır. Ancak, haberleşme sırasında, alma ve gönderme aynı anda olmayıp
sıra ile yapılmaktadır. Bu sistemin en önemli özelliği; haberleşme sırasında
selektif çağrı işaretlerinin karşılıklı olarak elde edilmesiyle mesajların güvenilir
bir nitelik kazanmasıdır.

Bu usulde; ISS (Bilgi gönderen istasyon) bilgiyi üç karakterden oluşan bloklara


böler ve her bir blok birbirinin peşi sıra 100 baud sürat ile gönderilir. IRS
(Bilgiyi alan istasyon) bir bloğu aldığında; (eğer hatasız olarak alınmışsa)
ISS'ye bir sonraki bloğun gönderilmesi için talepte bulunmak üzere otomatik
olarak kontrol sinyalini gönderir. Hata tespit edilirse, doğrulanmış tekrar
talebinde bulunulur. Bu tekrarlama talebi, blok hatasız alınıncaya kadar, 32 defa
olabilir. Bu sürede teleks yazı makinesi durur ve bilginin doğrulanmasını
bekler. Bu süre içinde, bir karakter dahi uygun olmadığı takdirde, her iki
istasyon da "Restart" (tekrar başlama) daha sonra da "Stand-By" pozisyonuna
geri döner yani teleks bağlantısı kesilir.

FEC Usulü (B-Mode)

"Forward Error Correcting" yani, "İleri hata düzeltici" usul olarak adlandırılan
bu sistem; tek yönlü ve kesintisiz olarak örneğin; hava raporları, emniyet
mesajları gibi trafiğin bir yada daha fazla sayıdaki istasyonlara yayınlanması
için kullanılır. Yayın yapan istasyon (B-Mode Sending Station) kısaca "BSS",
alma yapan istasyon (istasyonlar) ise (B-Mode Receiving Station) "BRS" olarak
adlandırılır.

FEC usulünde yayın tek yönlüdür. Bu usulde, bilgi gönderen istasyon sadece
gönderme yapar, alış yapan istasyonlar ise sadece alma yaparlar. Yani ARQ
usulündeki gibi iki istasyonun karşılıklı haberleşmeleri söz konusu olmadığı
için alış tarafındaki istasyonların vericilerinin açık olmasına gerek yoktur.
Sistemin çalışması şöyledir; mesaj yayınlayan istasyon her bir karakteri 280
milisaniye aralarla iki defa gönderir. İlk yayın "Direk yayın" (DX), ikincisi ise
"Tekrarlanmış yayın" (TX) olarak isimlendirilir. Hata yok ise, baskı elde edilir.
Her iki karakter de hatalıysa, yazı makinesi hata sembolü olarak boşluk bırakır,
yada (*) işareti elde edilir. FEC usulü ile iki tür yayın yapılabilmektedir Bunlar;

a- CFEC (Kollektif FEC) usulü

Bu usul ile, kollektif yani "ortak yayın yapan istasyon" (CBSS) aynı anda
birden fazla sayıda, "ortak yayın alan istasyona" (CBRS) bilgi gönderebilir.
Örneğin; Navtex yayınları, emniyet mesajlarının yayını.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 40

b- SFEC (Selektif FEC) usulü

Bu usulde, "selektif yayın yapan istasyon" (SBSS) bilgiyi, selektif çağrı


numarasını belirtmek suretiyle sadece bir istasyona yani "selektif yayın alan
istasyona" (SBRS) gönderebilir.

FEC Usulünün Kullanıldığı Durumlar

Kıyı yada gemi istasyonlarından, bir yada daha fazla gemi istasyonuna FEC
usulü ile aşağıdaki durumlarda bir ön düzenlemeyle mesaj gönderilebilir,
-
Gemi istasyonu vericisini kullanamayacak durumda olduğunda (vericinin
arızalı olması yada limanda kaldığı sürece vericisini kullanamaması vs.)
-
Aynı mesajın birden fazla gemiye ortak olarak gönderilmesi gerektiğinde,
-
Selektif çağrı numaralarının (ve "answer-back" karakterlerinin) elde
edilmesi şeklinde mesajın alındısının bildirilmesinin gerekmediği talep
edilmediği durumlarda,
-
DSC tehlike çağrısından sonra, ("tehlike haberleşmesinin ilerleyen
aşamalarında" NBDP kullanılacağı belirtilmişse)
-
DSC acelelik ve emniyet çağrılarından sonra, "acelelik" ve "emniyet"
trafiğinin yayınlanmasında, (NBDP tercih edildiği takdirde)
-
"Olay-yeri" haberleşmelerinde.

1
Answer-back karakterleri: Kara teleks abonesinin teleks numarasını takiben yazılan (a-z arası)
dört harf grubunu, örneğin; “53863 Iztz Tr” (sondaki Tr kısaltması, ülkeyi “Türk teleks
abonesi” gösterir) gemi ve kıyı istasyonları için ise, selektif çağrı numaralarını takiben yazılan
ve genellikle çağrı işaretinden oluşan harflerdir. Bu karakterler; doğru teleks numarasının elde
edildiğinin anlaşılması için bir detay olarak düzenlenmiştir. Çağrı sırasında yazılmasına gerek
yoktur. Haberleşmenin sağlanması için dört yada beş rakamdan oluşan sayısal kimlik bilgisi
yani selektif çağrı numaraları yeterlidir.
Navtex

Dar bant Doğrudan Yazan Telgraf tekniği kullanılarak, belirli kıyı istasyonları
tarafından gemilere, denizcilik ve meteorolojik uyarılar ile, acil bilgilerinin
yayınlanmasında kullanılan uluslararası servise kısaca “Navtex” denilmektedir.
MARINE COMMUNICATION 41

Navtex, kıyıdan yaklaşık 400 mil mesafeye kadar olan denizlere ait yayınların
yapılması için kullanılmaktadır. Navtex yayınları, uluslararası alanda ve
seçilmiş belirli istasyonlar tarafından tek bir frekanstan (518 kHz) yapıldığı için,
yayın süreleri; bu yayınları yapan istasyonların yayınlarına müdahale
etmeyecek şekilde düzenlenmiştir. Her bir Navtex yayınına ayrılan süre on
dakikadır ve dörder saat ara ile yapılmaktadır.

Navtex Yayını Yapan Türk Kıyı İstasyonları


İstasyon adı Tanıtım karakteri Yayın saati (utc)
İstanbul Türk Radyo D 0030, 0430, 0830, 1230, 1630, 2030
İzmir Türk Radyo İ 0120, 0520, 0920, 1320, 1720, 2120
Samsun Türk Radyo E 0040, 0440, 0840, 1240, 1640, 2040
Antalya Türk Radyo F 0050, 0450, 0850, 1250, 1650, 2050

Navtex Alıcıları

Kıyı istasyonları tarafından yapılan Navtex yayınlarının gemiler tarafından


otomatik olarak alınabilmesi için, yayının yapıldığı frekansta fabrikasyon olarak
ayarlanmış bir alıcı ve alınan bilgileri rulo edilmiş bir kağıda yazan bir yazıcı
devresinden oluşan özel olarak üretilmiş Navtex alıcıları kullanılmaktadır.

Navtex alıcıları, gerekli ön ayarlama yapıldıktan sonra sürekli açık olarak


devrede bırakılabilir. Ayrıca, cihazın sadece istenilen istasyon ve /yada istenilen
tip mesajların alınabilmesi için programlanabilme özelliği vardır. Bu özellik
sayesinde, istenilmeyen istasyonlar ve/veya mesaj kategorileri otomatik olarak
iptal edilecek (A, B ve D tipi mesajlar iptal edilemez) ve kağıda baskısı
olmayacaktır. Ayrıca, mesajın preambül’ündeki B1-B4 karakterlerinin hatasız
olarak alınamaması durumunda kağıda baskı olmamaktadır. Sinyallerdeki
zayıflama kabul edilebilir sınırlar içinde olduğu takdirde ( 4’den az) mesajın
baskısı elde edilebilmekte ve mesajın sonunda yüzde kaç hata ile alındığı
ayrıca belirtilmektedir.

Navtex Yayın Formatı

Standart bir Navtex yayın formatı; aşağıda gösterilen bilgilerden oluşmaktadır.

ZCZC B1, B2, B3, B4 hhmm ODR nn


423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 42

0000 UTC mmm yy Preambül


....................................................................
............................(metin)............................
.................................................................... Mesaj
....................................................................

NNNN

Örnek; ZCZC İE25 1620 ODR 18


1320 UTC APR 98
İZMİR TÜRK RADIO

Navtex preambülündeki kısaltmaların anlamı aşağıda gösterildiği gibidir,


ZCZC : Bu kod, mesajdan önce yayınlanan faz sinyallerinin sonunu belirler.
B1 : (A’dan Z’ye kadar) Yayını yapan istasyonun tanıtma karakteri.
B2 : (A’dan Z’ye kadar) Mesaj kategorisini belirten karakter.
B3, B4 : (00’dan 99’a kadar) Mesajın seri numarasını ifade eder.
hhmm : Mesajın yerel saat olarak yayın saati (hh: saat, mm:dakika)
ODR nn : Mesajın kaç kez yayınlandığını gösterir (ODR01-ODR99)
0000 : Utc olarak mesajın yayın saatini gösterir.
mmm : Mesajın yayınlandığı ay (üç harf)
yy : Mesajın yayınlandığı yıl.(son iki rakam)

Navtex Mesaj Kategorileri

Navtex yayın formatında “B2” karakteri ile gösterilen, Navtex mesajlarının


kategorisini ifade eden A – Z arasındaki harflerin anlamları aşağıdaki gibidir.
A- Denizcilik uyarı mesajı (alıcı istasyon tarafından iptal edilemez)
B- Meteorolojik uyarı mesajı (alıcı istasyon tarafından iptal edilemez)
C- Buz raporları
D- Korsan saldırısı ve Silahlı soygun uyarılarını da içeren arama ve kurtarma
bilgisi (alıcı istasyon tarafından iptal edilemez)
E- Meteorolojik tahmin (hava raporu)
F- Pilot servis mesajları,
G- Decca mesajları,
H- Loran mesajları,
I- Omega mesajları,
J- Satnav (uydu seyir) mesajları
K- Diğer elektronik seyir-yardım mesajları,
L- Karakter “A” ya ilaveten denizcilik uyarıları (alıcı istasyon tarafından iptal
edilemez)
V-
MARINE COMMUNICATION 43

W-
X- Özel servisler-deneme tahsisi
Y-
Z- Yayınlanacak mesaj olmadığını belirtir.

Selektif Çağrılar

Selektif çağrılar, istasyonları otomatik olarak çağırmak ve tehlike alarmı için


yada trafiğin organize edilmesi için bilgi yayınlamak üzere düzenlenmiştir.
Selektif çağrılar, ITU-R M.257-3 de belirtilen ITU tavsiyelerine göre ya SSFC
sistemi ile yada DSC ile ITU-R M.493-9, ITU-R M.541-8, ITU-R M.821-1 ve
ITU-R M.825-2’ye göre; “Kıyıdan-Gemiye” , “Gemiden-Kıyıya” ve “Gemiden-
Gemiye” yönlerinde yapılabilir.

Selektif Çağrı Çeşitleri

Selektif çağrılar için iki sistem kullanılmaktadır. Bunlar;


a- SSFC "Sequential Single-Frequency Code System" (ardışık tek frekans kod
sistemi)
b- DSC "Digital Selective Call" (sayısal selektif çağrı sistemidir.)

SSFC Sistemi

Ardışık (birbirini izleyen) kod sistemi olarak isimlendirilen SSFC sistemi; DSC
sisteminin, bu sistemin yerini alıncaya kadar geçerli olacaktır. Henüz tüm
gemiler dsc sistemi ile donatılmadıklarından, genel haberleşme amaçlı NBDP
haberleşmeleri için belirli bir süre daha eski sistemdeki selektif çağrı usulü
kullanılmaya devam edilecektir. Daha sonra, kullanılmakta olan eski selektif
çağrı numaraları iptal edilerek, yerine dsc sisteminde geçerli olacak dokuz
rakamlı selektif çağrı numarası tahsis edilecektir. Yeni sistemde R/teleks
haberleşmesi için yapılacak çağrılarda DSC sistemi kullanılacaktır.

SSFC Çağrı Numaralarının Düzenlenmesi


SSFC sisteminde, deniz seyyar servisinin istasyonlarına (Gemi ve Kıyı) tahsis
edilen selektif çağrı numaralarının oluşturulmasında 0-9 arasındaki rakamlar
kullanılmıştır. Bu sayısal kimlikler aşağıda belirtildiği gibi oluşturulmuştur,
-
Kıyı istasyonları selektif çağrı numaraları :
Dört rakamdan (00 ile başlamamak üzere) oluşturulmuştur.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 44

Örnek : İstanbul Türk Radyo 43601


-
Gemi istasyonları selektif çağrı numaraları :
Beş rakamdan oluşturulmuştur.
Örnek : 65703 (M/F ANKARA/TCYX)
-
Gemi istasyonları grup çağrı numaraları :
Aynı rakamın 5 kez tekrar edilmesi yada iki farklı rakamın birbirinin peşi
sıra tekrar edilmesi şeklinde oluşturulmuştur.

SSFC Selektif Çağrı Usulü


SSFC sistemiyle yapılacak selektif çağrılar aşağıdakilerden ibaret olmalıdır;
-
Çağrılan istasyonun selektif çağrı numarası veya kimlik numarası yada
sinyalini takiben,
-
Çağıran istasyonun selektif çağrı numarası veya kimlik numarası yada
sinyali.
Yukarıdaki işlem; R/teleks cihazının teknik özelliği sayesinde, selektif çağrı
gönderme tuşuna basıldığında, otomatik olarak 30 saniye süreyle yayınlanır.

SSFC Selektif Çağrılarının Tekrar Edilmesi


Şu anda, sadece HF bandında ve genel haberleşme amaçlı radyoteleks
haberleşmeleri için kullanılmakta olan Ssfc sistemindeki selektif çağrılar; bu
amaçla çalışan kıyı istasyonlarına doğru yapılırken, normalde iki kez
yayınlanmalıdır. Çağrılan istasyon, yapılan selektif çağrıya cevap vermediği
takdirde, çağrı normalde en az 5 dakika ara verilmeden tekrar edilmemeli ve
daha sonra 15 dakikalık bir ara verilmeksizin yenilenmemelidir.

DSC sistemi
(DSC çağrı sistemi hakkında geniş bilgi, GMDSS konusunda verilecektir.)

1
Türk kıyı istasyonları için selektif çağrı kimlik blokları; 4360-4369 arasında, Türk
gemi istasyonlarına tahsis edilen selektif çağrı numaraları ise 65700-65999 arasındadır.
Radyoteleks Haberleşmesi

Kıyı istasyonları aracılığı ile, genel haberleşme amaçlı yani rutin haberleşme
için karadaki teleks aboneleriyle irtibatın kurulması;
-
Yarı otomatik (operatör yardımı ile) ve
-
Tam otomatik (doğrudan teleks abonesiyle) olarak gerçekleştirilir.
MARINE COMMUNICATION 45

Yarı Otomatik Usul

Yarı otomatik teleks servisinde irtibatın kurulduğu, aranan abonenin ve takiben


arayan abonenin “answer-back’lerinin” elde edilmesiyle belirlenir. Bu usulde,
aboneler, kıyı istasyonu operatörünün (yada teleks servisinin) irtibatı
sağlayacağı süre içinde müdahale etmemelidirler. İrtibatın kurulması üzerine,
aranan numaranın, istenilen teleks abonesine ait olup olmadığı “answer-back”
vasıtasıyla kontrol edilir. Yanlış numara elde edildiği görülüyorsa, irtibatın
kesilmesi için kıyı istasyonu (yada kara abonesinden aranıyorsa) uluslararası
teleks irtibatını kuran servis uyarılmalıdır. İstenen abonesinin answer-back’i
elde edilmesi üzerine, arayan abone önce kendi answer-back’ini karşıya
göndermeli ve daha sonra mesajın iletişimine başlamalıdır.
Kıyı istasyonları genelde tam otomatik usulde çalışmaktadırlar. Yarı otomatik
(operatör yardımı ile) yapılacak haberleşmeler, otomatik çalışan kıyı
istasyonlarıyla irtibatın kurulamaması ve operatör yardımının istenmesi şeklinde
gerçekleşmektedir. Bununla birlikte; yarı otomatik çalışan kıyı istasyonları
vasıtasıyla bir teleks abonesiyle irtibat kurmak için kullanılacak preambül’ün
“TLX YZ” şeklinde olacağının bilinmesi yeterlidir. Buradaki “Y” uluslararası
ülke teleks kodunu, “Z” ise teleks abonesinin numarasını ifade etmektedir. Yani
kıyı istasyonu ile R/Teleks bağlantısının kurulmasından sonra, teleks abonesi
ile irtibat talebi, örneğin TLX060753863 şeklinde olacaktır.

Tam Otomatik Usul


Tam otomatik usul; teleks haberleşmesi sırasında, devreye kıyı istasyonunun
operatörünün girmesine gerek olmaksızın, aranılan kara teleks abonesiyle
doğrudan irtibat kurmak için kullanılır. Tam otomatik R/Teleks
haberleşmesinde kullanılacak preambül; “DIRTLX YZ” şeklinde olacaktır.
Buradaki “Y” CCITT tavsiyelerine göre gönderilecek ilgili ülkeye ait uluslar
arası teleks ülke kodunu1, “Z” ise teleks abonesi numarasını ifade etmektedir.
1
Kıyı istasyonunun bulunduğu ülkenin dışında bir teleks abonesi aranacaksa, teleks numarasından
önce uluslararası ülke teleks kodu ilave edilmelidir.
Bu işlem usulünde kıyı istasyonu ile ilk irtibatın kurulabilmesi için öncelikle;
Kıyı istasyonları kitabının 4 no’lu sütununda gösterilen kıyı istasyonunun
gönderme frekansı, geminin dinleme frekansı olarak ve 5. Sütunda gösterilen
kıyı istasyonunun dinleme yaptığı frekans ise geminin gönderme frekansı olarak
alıcı verici cihazlar üzerinde ayarlanır. Geminin Radyoteleks sistemi eski tip
ise, örneğin alıcı cihaz üzerinde FSK konumu yoksa, alıcı ve verici cihazlar;
“Kıyı istasyonları” kitabında gösterilen (tahsis edilmiş) merkez frekanstan 1.7
khz aşağısındaki taşıyıcı frekansa ayarlanması gerekebilir. R/Telefon verici-
alıcı cihazı, monitör, printer ve bir klavyeden oluşan yeni tip R/Teleks
cihazlarında böylesi bir işlem yapmaya gerek yoktur. Haberleşmenin önemli bir
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 46

kısmı, klavye üzerindeki tuşlardan, özellikle F 1 - F10 arasındaki fonksiyon


tuşlarından istifade edilerek aşağıdaki gibi yapılmaktadır.

R/Teleks haberleşmesinin irtibatı için ilk aşama olan kıyı istasyonunun


seçiminde; F3 butonuna basılarak, daha önce hafızaya yüklenmiş olan kıyı
istasyonlarından birisi seçilir. Kıyı istasyonu seçildiğinde; alma ve gönderme
frekansları ve haberleşme tipi (ARQ) İstasyonun ismi, dört rakamlı selektif
çağrı numarası vs ilgili tüm (daha önceden yüklenmiş olan) veriler belirlenmiş
ve cihaz gönderme yapmaya hazır durumda olacaktır. Radyoteleks
haberleşmesi yapan istasyonlar, genellikle meşgul olmadıkları sürelerde, mors
karakterlerini kullanarak yaptıkları yayın ile, selektif çağrılara açık olduklarını
belirtirler. Bu sinyaller, meşgul oldukları sürece duyulan ARQ sinyallerinden
çok farklı oldukları için kolaylıkla ayırt edilebilir. Kıyı istasyonlarının meşgul
olduğu gözlendiğinde kesinlikle gönderme yapılmamalıdır. Haberleşmenin
bitiminde bir süre sessizlik olacaktır. Bu arada göndermeye hazır olmalı ve kıyı
istasyonunun yeniden çevirmeye başlayacağı, kimliğini içeren çağrı bandı
duyulduğunda çağrı başlatılmalıdır. Eğer irtibat kurulamaz ve kıyı istasyonu
yeniden meşgul pozisyona dönerse, müdahale etmekten kesinlikle kaçınılmalı
ve meşguliyetin sona ermesine kadar beklenmelidir. Daha sonra çağrı tekrar
edilebilir, yine de irtibat kurulamazsa, günün şartlarına göre uygun bir frekans
bandı seçilmek üzere frekans bandı gözden geçirilmeli yada istasyon
değiştirilmeli veyahut da verici çıkış yükseltilerek bir kez daha çağrı
yinelenmelidir. Daha sonra, yukarıda anlatılan bu kurallara dikkat edilmek
suretiyle,“Enter” butonuna basılarak selektif çağrı başlatılabilir. Çağrılan kıyı
istasyonu ile irtibatın kurulduğu; yine monitör üzerindeki her hangi bir uyarı ile
örneğin; “connect” ifadesinin belirmesi ile anlaşılır. Bu arada kıyı istasyonu;
kendisinin ve çağrı yapan geminin kimliğini içeren bir bilgiyi aşağıdaki gibi
otomatik olarak gönderir.
-
9VG SINGAPORE RADIO
-
65703 TCYX X
-
GA+?
“ GA+? ”işaretlerinin alınmasından sonra, DIRTLX’i takiben, ülke teleks kodu
ve teleks abonesinin numarası arada boşluk bırakılmadan aşağıdaki gibi yazılır,
-
DIRTLX060753863+

Yazılan bu numarada bir hata varsa, kıyı istasyonu aşağıdaki gibi uyararak,
numaranın yeniden yazılmasını yada operatörden yardım istenmesini belirtir,
-
TRY AGAIN OR USE “OPR”

Teleks abonesinin numarasının doğrulanması üzerine, kıyı istasyonu istenilen


teleks abonesinin numarasını aşağıdaki gibi yazar.
MOM 060753863+

Teleks abonesiyle irtibat kurulduğunda ise aşağıdaki gibi bir bilgi elde edilir;
MARINE COMMUNICATION 47

53863 ıztz Tr
MSG +?
Mesajın yazılabilmesine olanak sağlayan irtibatın kurulduğu anlamına gelen bu
sinyalin elde edilmesinden sonra, doğru teleks abonesi ile irtibat halinde
olunduğunun kontrolünün yapılması için karşılıklı answer-back kontrolü yapılır.
Karşı istasyonun answer-back’inin elde edilmesi için, klavye üzerindeki F 7
(WRU) tuşuna basılır, daha sonra kendi selektif çağrı numaranızın gönderilmesi
için ise, F8 (HR) tuşuna basılır. Daha sonra ya hafızaya alınmış olan (disketteki)
mesaj yazdırılır yada doğrudan klavye kullanılarak mesaj yazılabilir 1. Birden
fazla mesaj varsa her bir mesajın sonunda NNNN harfleri yazılarak mesaj sonu
belirtilir. İrtibat halinde olunan teleks abonesi ile bağlantının kesilmesi
istendiğinde, “KKKK” şeklinde dört adet K harfinin yazılması gerekmektedir.
Bu sinyalleri alan kıyı istasyonu, irtibat halinde olunan teleks abonesi ile
bağlantıyı otomatik olarak kesecek ve aşağıdaki gibi bilgi verecektir,
-
65703 TCYX X (Geminin answer-back’i”)
-
9VG SERADIO RS (Kıyı istasyonunun answer-back’i)
-
TIME : 17.6.96 16:42 (Tarih ve lokal saat)
-
SHIP : 65703 TCYX X
-
SUBSCR : 060753863+ (Abone numarası)
-
DURATION : 2.3 MIN (Haberleşme süresi)
-
GA +?
“GA +?” alındıktan sonra yeni bir teleks abonesi için çağrı başlatılabilir. K
harfinin yazılmasıyla, sadece haberleşme halindeki teleks abonesiyle irtibat
kesilmekte yani kıyı istasyonu ile bağlantı devam etmektedir. Kıyı istasyonu ile
irtibatın kesilmesi istendiğinde ise, “BRK” yazılması gerekmektedir.

1
ARQ usulü ile yapılan haberleşmelerde karşılıklı yazışma mümkündür. Ancak bu yazışma aynı
anda olmayıp sırayla yapılabilmektedir. Bu nedenle, her seferinde (gönderme sırasının karşı
tarafta olduğunu belirtmek üzere) “+?” işaretleri yazılmalıdır.
R/teleks Mesajının İletilmesinde Kullanılan Yöntemler
Kıyı istasyonları vasıtasıyla sağlanacak teleks şebekesi üzerinden mesaj trafiği
aşağıdaki usullerden biriyle iletilir,
-
Gemi karadaki teleks abonesine otomatik olarak yada operatör vasıtasıyla
bağlanarak mesajını iletir yada,
-
Aranılan teleks abonesiyle o anda irtibat kurulamamışsa, gemi otomatik
arama usulü ile mesajını kıyı istasyonuna bırakır. Mesaj aranılan teleks
abonesi ile irtibat kuruluncaya kadar kıyı istasyonunda tutulur. İrtibat
sağlandığında kara şebekesi üzerinden aboneye iletilir. (store&forward 1)
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 48

Kıyı İstasyonlarından Gemilere


Yapılacak R/Teleks Çağrıları

Kıyı istasyonları gemileri aşağıdaki yöntemlerle çağırıp mesaj iletebilirler,


-
Çağrı frekansları üzerinden ARQ yada SFEC ile veyahut da birden fazla
sayıda gemiyi CFEC olarak çağırarak,
-
Ayrıca, bazı kıyı istasyonları ( ARQ yada SFEC ile) gemileri doğrudan
çalışma kanalından çağırarak mesaj iletebilirler. Örneğin; Fransa/S.Lys
radio, ARQ yada SELFEC usullerinin her ikisi ile bu servisi vermektedir.
Hollanda/Sheveningen radio ise, sadece SELFEC olarak hizmet vermektedir.
Ancak bu usul, belirli saat ve frekans kararlaştırma şeklinde, kıyı
istasyonuyla yapılacak bir ön-düzenleme ile kullanılabilir. Bunun için,
geminin verici ve alıcı cihazları belirlenen kıyı istasyonunun frekanslarına
ayarlanarak hazır tutulur. Böylelikle gemi çağrıldığında, kıyı istasyonuna
cevap verecek bir kişinin cihaz başında bulunmasına gerek olmayacaktır.
Kıyı istasyonundan gelen çağrı üzerine cihaz otomatik olarak çalışmaya
başlar ve uygun sinyaller göndererek trafiği otomatik olarak almaya hazır
olduğunu belirtir. (ARQ usulündeki bu durumda gemi “slave” kıyı istasyonu
ise “master” konumundadır) SELFEC türü yayınlarda ise, vericinin açık
tutulmasına gerek yoktur. Alıcının kıyı istasyonu frekansına ayarlı olması
durumunda, yapılacak tek yönlü yayın otomatik olarak elde edilecektir.
1
“Store & Forward” servisi; yoğun trafik nedeniyle teleks kanallarının sürekli meşgul olması ve
otomatik arama sırasında abone ile irtibatın kurulamaması durumunda, bazı kıyı istasyonlarının
sunmuş oldukları bir ek hizmettir.
R/Teleks Mesajına Başlamak

Radyoteleks mesajına başlarken, çağrılan abone, kendisini çağıran teleks


abonesinin kimliğinden şüphe ettiği durumlarda, çağrı yapan abonenin
aşağıdaki şekilde kimliğini belirtmesi tavsiye edilir.
-
FROM sözcüğünü takiben, mesajı gönderenin adı ve yeri,
-
TO sözcüğünü takiben, mesajın adresinin adı ve yeri,
-
Şayet talep edilirse, COPY sözcüğünü takiben, (mesajın hangi adreslere
gönderilmiş olduğu konusunda bilgi vermek üzere) bilgilendirilecek
adreslerin adı ve yeri.

Yukarıda belirtilenlerden sonra, karşılıklı answer-back’ler elde edilir ve çağıran


abone aşağıda tavsiyede edilen usul ile mesajını gönderebilir,
-
Yeni bir satıra geçilir ve (varsa) referansınız ve telgrafın tarihi belirtilir,
-
Yeni bir satıra geçilir ve arzu edildiği takdirde “Acele”, “Yıldırım” gibi
mesajın önceliğini belirten servis işaretleri yazılır,
-
Yeni bir satıra geçilir ve eğer uygunsa konu belirtilir ve/yada dikkati
çekilmesi amaçlanmış kişi yada kısmın adı, örneğin; Ahmet Kaptanın
MARINE COMMUNICATION 49

dikkatine, yada Personel Müdürlüğünün dikkatine vs. (Yabancı mesajlarda


“Atn. Mr. Robertson” şeklinde ifade edilir)
-
Yeni bir satıra geçilerek, örneğin; “İLGİ: 15/7 tarihli, 123 no’lu teleksiniz”
(Yabancı mesajlarda REF : Your letter 456 Of 25.7) gibi (varsa) her hangi
bir referans belirtilir,
-
Yeni bir satıra geçilerek mesajın metni yazılır,
-
Mesajın yazılmasının bitmesi üzerine, yeni bir satıra geçilir ve mesajın
bittiğini belirten “ + ” işareti yada NNNN harfleri yazılır,
-
Daha sonra, iritbat halinde olunan abonenin answer-back’i elde edilir ve
irtibatın devam etmekte olduğu kontrol edilir. Son olarak, kendi answer-
back’iniz karşıya gönderilir,
-
Şayet, yazılacak başka mesajlar varsa, bunların her biri yukarıda anlatıldığı
gibi answer-back’lerin karşılıklı elde edilmesinden sonra, en az sekiz satır
boşluk bırakılmak suretiyle yazılabilir,
-
Son mesajın gönderilmesinden sonra, tekrar karşılıklı answer-back’ler elde
edilir ve en az sekiz satır boşluk bırakıldıktan sonra irtibat kesme sinyali 1
yayınlanır.

1
Haberleşmenin bitiminde, teleks abonesiyle irtibatı kesmek için gönderilen sinyal genelde “K”
harfi olup, en az dört adet gönderilmesi gerekmektedir. (Bu durumda, Kıyı istasyonu ile
haberleşme devam etmektedir.) Kıyı istasyonu ile irtibatın kesilmesi için ise “BRK” kısaltmasının
yazılması gerekir. Ayrıca, karşılıklı haberleşme esnasında, her hangi bir neden ile beklenmesi
istendiğinde bu talep “MOM” kısaltması ile belirtilir.
Radyotelgrafların Teleks ile Gönderilmesi

İstenilen teleks abonesiyle, otomatik Radyoteleks haberleşmesi kullanılarak, her


zaman irtibat kurulamayabilir yada, mesaj gönderilmek istenilen yerin teleks
numarası olmayabilir. Bu durumda, radyotelgraf; bir açık adrese, faks adresine
veyahut da telefon adresine gönderilebilir. Böylesi mesajlar, radyotelgraf
formatına göre yani; preambül, adres, metin ve imza kısımları açıkça
belirtilmek suretiyle hazırlanmalıdır. Ayrıca, ücretlendirme kelime sayımına
göre yapılacağı için kelime sayımının hatasız yapılmasına dikkat edilmelidir.

Bu tür mesajların kıyı istasyonu tarafından ayırt edilebilmesi için başına


radyotelgrafı ifade eden “TGM” kodu ilave edilir ve bu şekilde kıyı istasyonuna
gönderilir. Kıyı istasyonu, bu mesajları alarak, kelime sayımını yapar ve
radyotelgrafların ücretlendirilmesi esasına göre ücretlendirmesini yaparak
belirtilen adrese kara teleks şebekesini kullanarak gönderir.

Aşağıda, teleks ile gönderilmek üzere hazırlanmış bir R/Telgraf görülmektedir.


423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 50

Her bir   işareti, bir satırı ifade etmekte, dolayısıyla satırlar arasındaki
mesafeyi göstermektedir. 1

M/F İSTANBUL/TCRİ NR1 CK15 28 1840    

AHMET UZUN  
1815 SOKAK NO.43/4  
KARŞIYAKA İZMİR    

PAZAR GÜNÜ SAAT 0900 DA GEMİDE OLUN   2


KAPTAN           

NNNN 3 4

1
Boşluklar dahil olmak üzere, her bir satır 69 karakterden fazla olmamalıdır. Ancak adres satırı
43 karakteri (tercihen 30 dan fazla olmamalıdır) geçmemelidir. Ayrıca, kelimelerin satır sonunda
bölünmeden, mümkün olduğunca bütün yazılmasına gayret edilmelidir.
2
İmzadan önce, yeni bir satıra geçilmeli ve en az 5 boşluk bırakıldıktan sonra imza yazılmalıdır.
3
Her bir mesaj, (+) işareti yada NNNN harfleriyle sonuçlandırılmalı ve peşinen on adet harf
değiştirme tuşuna basılarak irtibat kesilmelidir.
4
NNNN’den sonra, answer-back’ler elde edilir ve başka bir mesaj varsa, sekiz satır boşluk
bırakıldıktan sonra yazılabilir.
Haberleşme Sırasında Alışın Durdurulması

Mesajın alınışı sırasında, yazılan metnin bozuk çıkması halinde, alan operatör
seri halde T harfi yada 5 rakamını göndererek yayını durdurabilir. Yada dupleks
devrelerde BK kısaltması ve zil sesinin birkaç kez tekrar edilmesiyle karşı
istasyonun yazması durdurulabilir. Göndermenin durdurulmasından sonra,
sebebi (kağıt bitmesi vs.) açıklanmalıdır. Ayrıca kesintinin sebebini takiben son
kelime ve soru işareti yazılmalı yada doğru olarak alınan son telgrafın numarası
(LR....) şeklinde belirtilmelidir. GA, RPT, AA....gibi devam edilmesini ifade
eden kısaltmaların alınmasından sonra, gönderme yapan istasyon, belirtilen
kelimeden yada telgraftan sonrasını yazmaya devam eder.

Gönderme Sırasında Mesajın İptal Edilmesi

Gönderme sırasında mesaj iptal edilmek istendiğinde, yeni bir satıra geçilir ve
ANUL kelimesi üç kez yazılarak durum açıkça belirtilir.
MARINE COMMUNICATION 51

Hataların Düzeltilmesi

R/Teleks haberleşmesinde hatalar aşağıdaki şekilde düzeltilir.


a) Karşılıklı haberleşme sırasında, el ile gönderme yapılırken hatalı yazılan
karakterin düzeltilmesi için, hatalı yazılan kelimeye bitişik beş adet “x” harfi
yazılır ve bir adet boşluk bırakılarak doğru kelimenin yazımına devam edilir.
Örneğin; ....eta Aliayxxxxx Aliağa....Ayrıca, hatalar “E” harfi, bir boşlu yine
“E” harfi şeklinde üç kez tekrar edilmek suretiyle de düzeltilebilir.
Örnek: ...0800 haretet E E E hareket..... Ancak bu usul pek tercih
edilmemektedir.
b) Delikli şerit ile otomatik göndermede, hata yapılan harften sonra delinen
karakter (harf, rakam, satırbaşı, geri dönüşler, kelime aralıkları) sayılır ve
geri alma tuşuna basılarak geri alınır. Harf değiştirme (letter shift) tuşu ile,
hata yapılmadan önceki son harfe kadar silinir ve daha sonra doğru harf
yazılarak gönderilmeye hazır hale getirilir.
c) (b) maddesinde belirtilen usul her hangi bir nedenle takip edilemezse, a
zaman hata, (a) maddesinde belirtildiği şekilde düzeltilmelidir.
d) Hata; mesaj karşı teleks abonesine iletildikten sonra ancak karşılıklı answer-
back’lerin elde edilmesinden önce fark edilirse, mesajın metinin alt
kısmında, ne gibi bir değişikliğin gerektiği açıkça belirtilmek suretiyle hata,
aşağıda örneklerde görüldüğü gibi düzeltilmelidir. Örneğin; “mesajın ikinci
satırındaki beşinci kelime (Aliağadan hareket TEKRAR Aliağadan hareket)
olacaktır.” Yada, “mesajın birinci satırındaki beşinci kelime ile altıncı
arasına HAREKETLE ilave edilecektir.

Maritex Servisi

MARItime TEleX; deniz R/Teleks servisinde, dünya genelinde ve 24 saat


boyunca tam otomatik ve bilgisayar sitemiyle, çalışan bir teleks ağıdır.
Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç telekomlarının ortaklaşa
çalıştırdıkları Maritex servisi; iki yüksek teknolojili bilgisayar ve İskandinavya,
Panama, Manila ve Arjantinde bulunan alt-istasyonlarla çalışan ve
İsveç/Gothenburg’da bulunan merkezi bilgisayar sisteminden oluşmuştur.

Gemiden-Kıyıya ve Kıyıdan-Gemiye yönlerinde servis veren bu sistem;


Maritex abonelerine aşağıda belirtilen hizmetleri sağlar,
-
Sakla-İlet teleks servisi,
-
Doğrudan arama,
-
Çok adresli arama,
-
Yarı oto fax servisi.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 52

Özel bir servis olan ve bu servisten istifade edebilmek için abone olunması
gereken Maritex vasıtasıyla abonelere aşağıdaki gibi bir teleks numarası tahsis
edilir. “00000 Ship X” (Buradaki 00000 : Maritex’in 5 rakamlı teleks kodu,
Ship: gemi adı, X : Gemi olduğunu belirten ek’tir)

Maritex abonelerinin haberleşme yapabilmeleri için tahsis edilmiş; 2, 4, 6, 8,


12, 16 ve 22 MHz frekans bantlarında özel frekans kanalları bulunmaktadır.
Merkezi sistem bu kanallar üzerinden, gemiden-kıyıya yönünde teleks
haberleşmesinin yapılabileceğini belirten (boş olduğunu gösteren) bir sinyal
yayınlar. Geminin cihazları tarafından alınan bu sinyal tanımlanır ve böylelikle
gemi gönderme yapabilecek duruma gelir.

Gemiler bu kanalları kullanarak, bulundukları coğrafi bölgeye göre uygun kıyı


istasyonlarını (İsveç, Panama, Filipinler, Arjantin, San Fransisco, New Orleans
ve Çin’deki) arayarak R/Teleks haberleşmesi yapabilirler.

R/Teleks Haberleşmesinde Kullanılan Kısaltmalar

Radyoteleks haberleşmesindeki kullanılan bazı “Q” kodları ve uluslararası


teleks servisindeki kısaltmalar aşağıda gösterilmiştir.

“Q” Kodları :
QRA : İstasyonunuzun ismi nedir? (İstasyonumun adı.......)
QRC : İstasyonunuzun “AAIC” kodu nedir? (İstasyonumun AAIC.....)
QRL : Meşgul müsünüz? (Meşgulüm)
QRT : Göndermeyi durdurayım mı? (Göndermeyi durdurun)
QRU : Bana ait bir trafiğiniz var mı? (Size ait bir trafiğim yok)
QRV : Hazır mısınız? (Hazırım)
QRX : Beni tekrar ne zaman arayacaksınız? (Sizi...saatte...khz (yada MHz de
tekrar çağıracağım)
QSJ : Dahili ücretinizle birlikte.....için alınacak ücret ne kadardır? (.....için
alınacak ücret SDR’dir)
QSL : Alındı onayını verebilir misiniz? (Alındıyı onaylıyorum)
QSS : Hangi çalışma frekansını kullanıyorsunuz? (çalışma için ...khz (yada
mhz) kullanıyorum)
QSY : Göndermeyi başka bir frekanstan yapayım mı? (göndermeyi ...khz
(yada mhz) den yapınız)
QTA : .....no’lu mesajı iptal edeyim mi? (...no’lu mesajı iptal edin)
QTB : Kelime sayımında mutabık mıyız?
QTC : Gönderilecek kaç tane mesajınız var? (.....mesajım var)
QTH : Enlem ve boylam olarak pozisyonunuz nedir? (pozisyonum.....)
QTO : Limandan ayrıldınız mı? (limandan ayrıldım)
QTP : Limana giriyor musunuz? (limana giriyorum)
QTR : Doğru saat kaçtır? (saat.....lmt’dir)
MARINE COMMUNICATION 53

QTU : İstasyonunuz hangi saatlerde açıktır? (saat...den...kadar açıktır)

Kısaltmalar :
ABS : Abone yok/Ofis kapalı
ADD : Uluslararası teleks numaranızı yazınız
ANUL : İptal.
BK : Yayını kesmek için kullanılan sinyal (kesiyorum)
BCT : Brodkast çağrısı.
BMC : mesajın yada göndermenin sonu alınmadığı için iptal edilmiştir.
CFM : Doğrulayınız/Doğruluyorum
CI : Konuşma mümkün değil (Bu kısaltmanın sadece otomatik araçlar
vasıtasıyla yayınlanması amaçlanmıştır)
COL : Karşılaştırınız/Karşılaştırıyorum
CRV : Göndermeyi iyi alabiliyor musunuz/Evet
DER : Arızalı
DE : Burası
DF : Aranılan abone ile haberleşme halindesiniz
FMT : Format hatası
GA : Gönderme yapabilirsiniz/Gönderme yapabilir miyim?
IAB : Varış merkezinden geçersiz answer-back
IMA : Mesajın alındısını yazınız
INF : Teleks abonesi geçici olarak bulunamıyor, informasyon servisini arayın
ITL : Daha sonra göndereceğim
JFE : Ofis tatil nedeniyle kapalı
K : Göndermeye başlatma işareti
LDE : Kabul edilebilir en fazla mesaj uzunluğu yada süre aşılmıştır
MNS : Dakika
MOM: Bekle/Bekleyiş
MUT : Bozuldu
NA : Bu abone ile haberleşme kabul edilmiyor
NC : Devreler yok (kesik)
NCH : Abonenin numarası değiştirildi
NDN : Teslim ihbarsız
NI : Şebeke ile ilgili kimlik bilgisi yok
NP : Aranılan taraf (yada şahıs) abone değil (yada artık değil)
NR : Çağrı numaranızı belirtin/Çağrı numaram........
NIL : Gönderilecek her hangi bir trafiğim yok
NW : Şimdi
OCC : Abone meşgul
OK : Mutabıkız/Mutabık mısınız?
PPR : Kağıt
PSE : Lütfen
R : Alındı
RAP : Tekrar arayacağım
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 54

REF : Teleks/Teleteks arası çalışmalar için bir değişim kolaylığından, teleks


tarafına teslim edilmiş mesajın referansı
RPT : Tekrar/Tekrarlıyorum
RSBA : Tekrar göndermeye çalışılıyor
SSSS : Alfabe değişimi
SVP : Lütfen
T (yada) 5 : Göndermeyi durdurun. (duruncaya kadar tekrar edilmelidir)
TAX : Ücret nedir? / Ücret............
TEST MSG : Test mesajı gönderiniz
THRU : ...ile teleks pozisyonunda haberleşme halindesiniz
TMA : Fazla adreslerin maksimum sayısı
TPR : Teleprinter
TTX : Teleks/Teleteks arası çalışmalar için değişim kolaylığının düzenlenmesi
VAL : Cevap onayı
W : Kelime(ler)
WRU : Karşı abonenin answer-back’inin elde edilmesi talebi
XXXXX : Hata

R/Teleks Haberleşmesinde Kullanılan Komutlar

Tam otomatik Radyoteleks haberleşmesi sırasında; gemiler, kıyı istasyonları


tarafından kabul edilebilen aşağıdaki komutlarla çağrı yaptıklarında, gerekli
servis verilecektir.
MED+ : Tıbbi yardım talebi için kullanılır.
OPR+ :Kıyı istasyonu operatörünün yardımına ihtiyaç duyulduğunda kullanılır.
TGM+ : Bu komutu takip eden mesajın bir R/Telgraf olduğunun belirtilmesi
için kullanılır (“R/Telgrafların Teleks ile Gönderilmesi” konusuna bakınız)
MSG+ : Tam otomatik R/Teleks haberleşmesinde, kıyı istasyonunun, geminin
mesajını göndermeye başlamasını talep ettiği zaman kullanılır.
URG+ : Tehlike yada acelelik haberleşmesiyle ilgili durumlar için kullanılır.
STA+ : “Sakla ve İlet” şeklinde gönderilmek üzere kıyı istasyonuna bırakılan
mesajın (son 48 saat içindeki) durumunun (teleks abonesine iletilip iletilmediği)
öğrenilmesi için kullanılır. STA...(ilgili mesajın ref. no) + şeklinde iletilir.
STS+ : Gemiden-gemiye mesaj göndermek için kullanılır.
MARINE COMMUNICATION 55

OBS+ : Meteorolojik gözlem mesajlarının gönderilmesi için kullanılır.


SVC+ : Servis mesajları için kullanılır.
TST+ : Test 1 bandını elde etmek için kullanılır.
RTL+ : Radyo-Teleks mektup için kullanılır.
AMV+ : Amver Mesajları için kullanılır.
HELP+ : Kıyı istasyonunun, otomatik Radyoteleks sistemiyle ilgili
mevcut komutların bir listesini elde etmek için kullanılır.
BRK+ : Kıyı istasyonu ile irtibatı kesmek için kullanılır.
GA+ : Komutunuzu gönderin, hazırım.
POS+ : TR ve pozisyon mesajları için kullanılır.
MAN+ : Otomatik teleks şebekesine bağlı olmayan teleks abonelerine
gönderilen mesajlar için kullanılır.
FAX+ : (Gemiden-kıyıya yönünde) Faks mesajları için kullanılır.
EMAILn+ : Elektronik Posta mesajı göndermek için kullanılır.
FLO+ : Çiçek yada hediye göndermek için kullanılır.
FREQ+: Kıyı istasyonu ile belirli saat ve frekansta haberleşme yapmak için
bilgi vermek üzere kullanılır.

R/Teleks ücretleri

a- Yurt içi Radyoteleks ücretleri

- Türk bandıralı gemilerle, yurt içi (abone veya gişe teleksi) karşılıklı
R/Teleks haberleşmelerinde; toplam ücret (dakika başına) ........300.000.-TL
- Türk bandıralı gemilerin birbirleriyle yapacakları R/Teleks
haberleşmelerinde toplam ücret (dakika başına)..........................400.000.-TL
- Türk bandıralı gemi çıkışlı yurt içi varışlı R/Teleks mektup
haberleşmelerinde toplam ücret (dakika başına)..........................300.000.-TL
- Türk bandıralı gemi çıkışlı-yurt içi varışlı çok adresli Radyoteleks-Mektup
haberleşmelerinde; 1.adres için tarifesindeki tam ücret, diğer her bir adres
için tarifesince belirtilen ücretin %50'si alınır.
- Yurt içi Radyoteleks haberleşmelerinde en az 3 dakikalık ücret 1 alınmak
üzere ilave 1 dakika ve kesrinden 1 dakikalık ücret alınır.
- Otomatik R/Teleks haberleşmesinde kontör atış periyodu 0.4 saniyedir ve
yurtiçi tarifesindeki ücret2 alınır. Yurt içinde tenzilli tarife uygulanmaz.

b- Yurt dışı R/Teleks ücretleri

Türk gemilerinden yurt dışına doğru otomatik radyoteleks ücret tarifesi


aşağıdaki gibidir (01.4.1998'den geçerli) Ülkeler beş kademeye ayrılmıştır.
I. Kademe (şebeke ücreti) : 60.000.- TL (dakikası)
II. Kademe " : 80.000.- TL "
III. Kademe " : 200.000.- TL "
IV. Kademe " : 300.000.- TL "
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 56

V. Kademe " : 600.000.- TL "

Yukarıdaki değerlere göre; şebeke ücretinin 1.1 katı alınarak dakika başına
alınacak toplam ücret belirlenmiştir. Bunlar; 1.kademe için: 66.000.-TL,
2.kademe için: 88.000.-TL, 3.kademe için: 220.000.-TL, 4.kademe için
330.000.-TL, 5.kademe için ise 660.000.-TL'dır.

Yabancı Bayraklı Gemiler için R/Teleks ücretleri

Yabancı bayraklı gemilerin yurtiçine (Türkiyedeki bir teleks abonesine doğru)


yapacakları otomatik R/Teleks haberleşmelerinden; LL + CC = 0.500 SDR
alınır. Yabancı bayraklı gemilerin İstanbul Türk radyo üzerinden yurtdışına
yapacakları R/Teleks haberleşmelerinden;
- Manuel tarife için (kıyı istasyonu ücret) dakika başına...... CC= 1 Sdr,
- Otomatik tarife için............................................................. CC= 0.200 Sdr
ücret alınır. Ayrıca, ülkelerin kademesine göre değişen örneğin; İtalya, Belçika
gibi Avrupa ülkeleri için LL = 0.33 Sdr/dakika olan şebeke ücreti alınır.

1
Üç dakikalık ücret uygulaması; manuel tarifede geçerlidir. Yani karadan-gemiye yönündeki
R/Teleks haberleşmeleri için kullanılmaktadır.
2
Teleks kontör ücreti : 1000.- TL'dır. (ototmatik teleks haberleşmesinde 0.4 saniyede bir kontör
atmaktadır. Dolayısıyla haberleşmenin dakikası 150.000.-Tl’dır. )

İstanbul Türk Radyo ile R/Teleks Haberleşmesi

a) Gemiden-Karaya Yönündeki Aramalar

Türk ve yabancı bayraklı gemilerin İstanbul Türk radyo vasıtasıyla yapacakları


R/Teleks haberleşmeleri; talebe bağlı olarak ya, istenilen teleks abonesiyle tam
otomatik (karşılıklı haberleşme şeklinde) yada teleks abonesine (sakla-ilet usulü
ile) iletilmek üzere mesajın kıyı istasyonuna bırakılması veyahut da her hangi
bir adrese (açık adres, telefon adres, faks adres vs..) mesaj iletimi şeklinde
gerçekleştirilecektir. Buna göre; tam otomatik R/Teleks haberleşmesi yada
mesaj iletimi şeklinde yapılacak haberleşmeler için gemiler, doğrudan İstanbul
Türk radyonun selektif çağrı no’sunu (4360) kodlayarak bağlantı kuracaklardır.
-
Teleks abonesi ile doğrudan, haberleşme yapmak üzere, kıyı istasyonu ile
ilk irtibat kurulduktan sonra, DIRTLX kodunu takiben teleks abonesinin
numarası ve artı (+) işareti yazılarak istenilen teleks abonesiyle karşılıklı
mesaj iletimi şeklinde haberleşme yapılır.
-
Teleks adresi olmayan mesajların, yada teleks abonesinin meşgul olması
nedeniyle otomatik irtibatın kurulamaması durumlarında, mesaj iletimi
şeklinde yapılacak R/Teleks haberleşmeleri için ise; öncelikle kıyı istasyonu
MARINE COMMUNICATION 57

ile otomatik R/Teleks irtibatı kurulacak ve takiben “TGM+” kodu yazılarak


kıyı istasyonundan yanıt gelmesi beklenecektir. Bu kodu algılayan kıyı
istasyonunun teleks sistemi yazılacak mesajları, bu amaçla tahsis edilmiş
olan (Tlx21032) bir teleks yazı makinesine aktaracaktır. Daha sonra bu
mesajlar, kıyı istasyonundaki operatör vasıtasıyla ulusal yada uluslararası
teleks şebekesi üzerinden, belirtilen adreslerine yazılacaktır. 1
b) Gemiden-Gemiye Yönündeki Aramalar

Türk ve yabancı bayraklı gemilerin İstanbul Türk radyo vasıtasıyla yapacakları


R/Teleks haberleşmeleri için;
-
Karşılıklı R/Teleks haberleşmesi yapılmak isteniyorsa; kıyı istasyonu ile
otomatik irtibat sağlanacak ve takiben, “STSx+” komutu tuşlanacaktır. (x:
aranan geminin selektif çağrı işareti) Aranan gemi ile bağlantı
kurulduğunda, kıyı istasyonu haberleşmeyi temin edecektir.
-
Mesaj iletimi şeklinde yapılacak haberleşmeleri için ise, “STSx+” olarak
belirtilen komuttan sonra, istenilen mesaj kıyı istasyonuna (ilgili gemiye
daha sonra iletilmek üzere) bırakılacaktır.

1
Inmarsat-C terminali olan gemiler, bu gibi durumlarda, İstanbul Türk radyo vasıtasıyla
iletecekleri mesajlarını “30332 Nrst tr” teleks numarasına yazabilirler.

Radyoteleks Mektup Servisi

Gemiden-Karaya yönünde aramalar için söz konusu olan Radyoteleks mektup


servisinde, İstanbul Türk radyoya Radyoteleks ile gönderilen Bu tür (uzun)
mesajlar, alıcısına mektup olarak gönderilecektir. Bu amaçla yapılacak
aramalarda, kıyı istasyonu ile otomatik irtibat kurulduktan sonra uluslararası
usule uygun olarak RTL+ komutu tuşlanacak ve mektubun ulaştırılacağı adres,
mesaj vs. ilgili bilgiler kıyı istasyonuna iletilecektir.

Türk Radyonun Teleks Frekansları ve Servis Saatleri


Frekans (kHz) Çalışma Saatleri
4219 H24
4216 Yazın; 1900-1000, Kışın 1800-0900 arası
8434 H24
8431 H24
12654 H24
12634.5 H24
16886 Yazın; 1000-1900, Kışın 0900-1800 arası
Trafik listelerinin yayın saatleri : 8431 kHz ve 12634.5 kHz’den; yazın Tek saat
+15, kışın Çift saat +15 (tek ve çift saatleri on beş dakika geçe)
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 58

Cihazların Bakım ve Kontrolü

5.1 – Aküler VHF S.186-188


5.18-21- EPIRB VHF S.115-120

GMDSS HABERLEŞMESİ

GMDSS Nedir?

Global Maritime Distress and Safety System sözcüklerinin ilk harflerinden


oluşan bu kısaltma; “Küresel, yani bütün dünyayı kapsayan, Deniz, Tehlike ve
Emniyet haberleşme Sistemini ifade etmektedir. GMDSS, bir tehlike
durumunda, arama ve kurtarma çalışmalarının uluslararası işbirliğiyle
yapılabilmesini öngören yepyeni bir haberleşme sistemidir ve çalışma prensibi
kısaca şu esasa dayanmaktadır; tehlikedeki gemi, tehlikeyle ilgili bilgileri
yakınındaki gemilere duyurabileceği gibi, daha uzaklardaki kıyı istasyonlarına
da iletebilecektir. Yani tehlike çağrıları; eski sistemde olduğu gibi, sadece
tehlikedeki geminin civarındaki gemiler yada MF kıyı istasyonlarıyla sınırlı
kalmayıp, dünyanın bir başka uzak yerindeki kıyı yada gemi istasyonları
tarafından da alınabilecektir.

GMDSS’e Neden İhtiyaç Duyulmuştur?

Solas sisteminin eksik ve aksayan yanları zaman içinde meydana çıkmış ve


IMO bu eksiklikleri giderecek yeni arayışlar içine girmiştir. Yıllar süren
MARINE COMMUNICATION 59

çalışmalar sonucu, GMDSS denilen yepyeni bir haberleşme sistemi ortaya


çıkarılmıştır. Eski sistemdeki eksiklikleri kısaca özetlemek gerekirse;
-
Tehlike amaçlı iki ayrı frekansın (mors ve R/Telefon) kullanılıyor olması,
aynı sularda bulunan değişik tonajlı gemilerin tehlikenin varlığından
haberdar olmamalarına sebep oluyordu.
-
500 khz ve 2182 khz’in orta dalga frekansları olması ve dolayısıyla okyanus
seyri yapan gemiler için, tehlike alarmının karaya ulaştırılmasında etkin
olamaması.
-
Tehlike haberleşmesinin mors ile yapılması ve gemide mors bilen bir tek
kişinin bulunması. (Bu personelin hastalanması, heyecanlanması gibi
durumlarda tehlike haberleşmesinin yapılamaması söz konusuydu)
-
Haberleşmenin kulakla işitilen bir teknik vasıtasıyla yapılması sonucu
yanlış anlaşılmaların, haberleşme güçlüklerinin yaşanıyor olması vs....

GMDSS’de; otomatikleştirilmiş sistemler vasıtasıyla insan faktörünün büyük


bir oranda devre dışı bırakılması, tehlike alarmının yanlış anlaşılmaya sebebiyet
vermeyecek şekilde cihaz ekranında görüntülenmesi, gemide birden fazla telsiz
operatörünün bulundurulması ve HF bantlarında tehlike frekansları tahsis
edilmesi gibi bir takım önlemler alınarak eski sistemdeki eksiklikler
giderilmiştir.

GMDSS’de Kullanılan Haberleşme Teknikleri

Gmdss’de, karasal yani uydu haberleşmesinin dışındaki, haberleşmelerde, DSC


çağrı aşamasından sonra kullanılan haberleşme teknikleri;
 Radyotelefon ve,
 Radyoteleks haberleşmesidir.
VHF bandında sadece radyotelefon haberleşme tekniği kullanılabilmektedir.

GMDSS Yükümlülüklerine Tabi Olan Gemiler

Gmdss sistemi; sadece aşağıda belirtilen gemiler için yükümlülükler


getirmektedir. Bunlar; uluslararası seyir yapan, 300 gross tonaj ve yukarısındaki
yük gemileri ile, bütün yolcu gemileridir.

GMDSS Deniz Sahaları

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) gemilerin seyir yapacakları suları; A 1, A2,


A3 ve A4 şeklinde adlandırılan ve dört deniz sahasına bölen yeni bir sistem
geliştirmiştir.

A1 Deniz Sahası
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 60

En az bir VHF kıyı istasyonunun R/Telefon haberleşme kapsam sahası içinde,


devamlı olarak DSC alarmının mümkün olabileceği bir sahadır ve normalde
kıyıdan 20-30 (deniz) mil mesafeyi kapsamaktadır.

A2 Deniz Sahası
A1 deniz sahası hariç; en az bir MF kıyı istasyonunun R/Telefon haberleşme
kapsam sahası içinde, devamlı olarak DSC alarmının mümkün olabileceği bir
sahadır ve pratikte, kıyıdan yaklaşık 100 (deniz) milidir.

A3 Deniz Sahası
A1 ve A2 deniz sahaları hariç, yani VHF ve MF kıyı istasyonlarının haberleşme
menzili dışında ancak, Inmarsat sabit uydularının kapsamı içinde, sürekli olarak
DSC alarm yayınının mümkün olabileceği bir sahadır. Pratikte; 70º kuzey ve
70º güney enlemleri arası olarak belirlenmiştir.

A4 Deniz Sahası
A1, A2 ve A3 deniz sahalarının ve Inmarsat sabit uydularının kapsam sahası
dışındaki kutuplara yakın suları içermektedir.

A1 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi

A1 deniz sahasındaki gemiler; gemiden-kıyıya yönünde DSC tehlike alarmını


yayınlayabilmek için, VHF 156.525 MHz (ch.70) frekansını kullanacaklardır.
DSC tehlike alarmı; aynı frekans kullanılarak, VHF-DSC cihazı yada VHF-DSC
EPIRB’i vasıtasıyla da yayınlanabilir. Tehlike alarmı için, uydu EPIRB’leri
veyahut da Inmarsat terminalleri de ayrıca kullanılabilir. Şayet gemi MF kıyı
istasyonlarının kapsam sahası içinde seyir yapıyorsa MF-DSC yada HF-DSC
vasıtasıyla da tehlike alarmı yayınlanabilir.

A2 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi


A2 deniz sahasındaki gemiler; gemiden-kıyıya yönündeki DSC tehlike alarmı
için, 2187.5 kHz frekansını kullanacaklardır. Ayrıca, 406 MHz veya 1.6 GHz
uydu EPIRB’leri, HF-DSC, Inmarsat-A, B, C terminalleri de kullanılabilir.

A3 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi


A3 deniz sahasındaki gemiler DSC tehlike alarmını; gemiden-gemiye yönünde
2187.5 kHz frekansından, gemiden-kıyıya yönünde ise, Inmarsat gemi uydu-yer
MARINE COMMUNICATION 61

istasyonu yada HF bandındaki (4, 6, 8, 12, 16 MHz) DSC tehlike frekanslarının


birinden veyahut da uydu EPIRB’leri vasıtasıyla yayınlayabileceklerdir.

A4 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi


A4 deniz sahasında yani Inmarsat uydularının kapsam sahası dışında seyir yapan
gemiler; gemiden-gemiye yönündeki tehlike alarmlarını 2187.5 kHz’den,
gemiden-kıyıya yönünde ise, HF Bandındaki DSC tehlike frekanslarından yada
406 MHz uydu EPIRB’i veyahut da her ikisi vasıtasıyla gönderebileceklerdir.

GMDSS'e Tabi Gemilerin Telsiz Cihazları (enaz Telsiz donanımı)

GMDSS’e tabi ve tüm deniz sahalarında seyir yapan gemilerde bulundurulacak


telsiz cihazlarının miktarı ve cinsi en az aşağıdaki gibi olmalıdır.
a) Geminin köprü üstünde konumlandırılmış; kanal 70 de DSC tekniği ile
tehlike yayınını yapabilecek ve ayrıca R/Telefon olarak kanal 06, 13 ve 16
da alma ve gönderme yapabilecek bir VHF telsiz tesisatı,
b) Kanal 70’de DSC dinleme nöbetini devam ettirebilecek bir telsiz tesisatı. Bu
telsiz tesisatı, (a) maddesinde belirtilen VHF cihazından ayrı (VHF-DSC
Watch-Receiver) yada birlikte olabilir,
c) 300-500 Grt arası gemiler en az bir, 500 Grt’dan büyük gemiler en az iki
SART cihazı (9 GHz bandında çalışabilen) Bunlardan bir tanesi can kurtarma
aracı için kullanılmak üzere kolayca alınabilecek bir yere konulmalıdır,
e) Uluslararası NAVTEX yayınlarının yapıldığı her hangi bir sahada seyir
yapılıyorsa, bir NAVTEX alıcısı. NAVTEX yayınlarının alınmasının mümkün
olmadığı ancak herhangi bir Inmarsat uydusunun kapsam sahası içinde seyir
yapılıyorsa, deniz emniyet bilgilerinin (MSI) alınabilmesi için müstakil bir
“EGC” alıcısı yada Inmarsat-C terminali. Bununla birlikte, gemiler sadece
HF-NBDP vasıtasıyla MSI'nın yayınlandığı sahalarda seyir yapıyorlarsa ve bu
yayınları alabilen cihazlarla donatılmışsa EGC alıcısından muaf tutulabilirler,
f) Gemi sadece A1 deniz sahasında seyir yapıyorsa, VHF-DSC EPIRB’i
bulundurabilir. Aksi takdirde, 406 MHz uydu EPIRB’i yada gemi sadece
Inmarsat uyduları kapsam sahası içinde seyir yapıyorsa 1.6 GHz Inmarsat
uydu EPIRB’i bulundurulabilir. Bu EPIRB’ler kolaylıkla bulunabilecek, el ile
tahliye edilmeye hazır ve can kurtarma aracına taşınabilecek şekilde
konumlandırılmalı, gemi battığında serbestçe yüzebilecek ve otomatik olarak
çalışmaya başlayabilecek durumda olmalı ve ayrıca elle çalıştırılabilmelidir.
g) 300-500 Grt. arasındaki gemiler en az iki, 500 Grt. üzerindeki gemiler ise
en az 3 adet su geçirmez VHF el telsizi bulundurmalıdırlar.

A1 ve A2 Deniz Sahalarında Seyir Yapan


Gemilerde Bulundurulacak Telsiz Cihazları
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 62

A1 deniz sahası dışında ve A2 deniz sahasında (gerektiğinde A1 deniz sahasında


da) seyir yapan bütün gemiler, yukarıda anlatılanlara ilaveten, aşağıdaki
cihazlarla donatılmış olmalıdırlar. Bunlar;
- Tehlike ve emniyet amaçlarıyla; 2187.5 kHz frekansında DSC, 2182 kHz’de
ise R/Telefon olarak alma gönderme yapabilecek bir MF telsiz tesisatı,
- 2187.5 kHz DSC dinleme nöbet alıcısı (DSC Watch-Receiver)
- Gemiden-kıyıya yönünde tehlike alarmını (MF bandı hariç) aşağıdakilerden
birisi vasıtasıyla başlatabilecek bir telsiz tesisatı. Bunlar; 406 MHz EPIRB,
HF-DSC, Inmarsat (A, B yada C) terminali yada, 1.6 GHz EPIRB olabilir.

Gemiler bu tehlike-emniyet amaçlı telsiz donanımına ilaveten, genel


haberleşmelerini R/Telefon veya R/Teleks kullanarak ya 1605-27500 kHz
bantlarındaki çalışma frekanslarında çalışan bir telsiz tesisatı yada Inmarsat
gemi uydu-yer istasyonu vasıtasıyla yapabilecek durumda olmalıdırlar.

A1, A2 ve A3 Deniz Sahalarında Seyir Yapan


Gemilerde Bulundurulacak Telsiz Tesisatı
A1 ve A2 deniz sahalarının dışında, ancak A3 deniz sahasının içinde
(gerektiğinde A1 ve A2 deniz sahalarında da) seyir yapan bütün gemiler;
yukarıda bahsedilen telsiz cihazlarına ilaveten, gemiden-kıyıya yönünde tehlike
alarmı yayını için aşağıdaki iki seçenekten birisini tercih edeceklerdir.
a) Inmarsat Seçeneği

Inmarsat seçeneği tercih edildiği takdirde;


- Bir Inmarsat-C terminali (EGC alabilen) yada müstakil bir EGC alıcısı ile
birlikte bir Inmarsat-A terminali. Ayrıca,
- 2187.5 kHz’de DSC ve 2182 kHz’de Radyotelefon olarak tehlike ve emniyet
amaçlarıyla alma-gönderme yapabilecek bir MF telsiz tesisatı ve 2187.5 kHz
frekansında sürekli bir DSC dinleme nöbeti sürdürebilen ( DSC 2187.5 Watch
Receiver) bir telsiz tesisatı ve ayrıca,
- Gemiden-kıyıya yönünde tehlike alarmını başlatan bir telsiz tesisatı. Bu;
406 MHz uydu EPIRB’i, HF-DSC, ilave bir Inmarsat-A, B, C terminali yada,
1.6 GHz uydu EPIRB’i olabilir.

b) HF Seçeneği

HF seçeneği tercih edildiğinde ise;


- 1605 - 27500 kHz frekans bantlarında; DSC, R/Telefon ve NBDP (R/Teleks)
olarak tehlike ve emniyet amaçlarıyla bütün tehlike- emniyet frekanslarında
alma/gönderme yapabilen bir MF/HF telsiz tesisatı ve,
- 2187.5 kHz ve 8414.5 kHz frekanslarında ve ayrıca, 4207.5 kHz, 6312 kHz,
12577 kHz yada 16804.5 kHz DSC tehlike ve emniyet çağrı frekanslarından
MARINE COMMUNICATION 63

en az birinde, DSC dinleme nöbetini sürdüren bir telsiz tesisatı ve,


aşağıdakilerden biri vasıtasıyla (HF telsiz tesisatından ayrı olarak) gemiden-
kıyıya yönünde tehlike alarmını başlatan bir telsiz tesisatı. Bunlar ya, 406
MHz veya 1.6 GHz uydu EPIRB’i, yada Inmarsat-A, B veya Inmarsat-C
terminali olabilir.
A1, A2, A3 ve A4 Deniz Sahalarında Seyir Yapan
Gemilerde Bulundurulacak Telsiz Cihazları
Deniz sahalarının hepsinde seyir yapan gemiler, “ GMDSS’e göre en az telsiz
donanımı” kısmında bahsedilenlere ilaveten;
- MF-HF bandında; DSC, R/Telefon ve NBDP olarak tehlike ve emniyet
amaçlarıyla bütün tehlike-emniyet frekanslarında alma/gönderme yapabilen
bir MF/HF telsiz tesisatına sahip olmaları gerekmektedir. Bunlara ilaveten,
- 2187.5 ve 8414.5 (kHz) frekanslarında ve ayrıca 4207.5, 6312, 12577 ve
16804.5 (kHz) DSC tehlike frekanslarından en az birinde DSC dinleme
nöbetini sürdüren bir telsiz tesisatı (DSC- MF/HF nöbet alıcısı) ve,
- Gemiden-kıyıya tehlike alarmı yayınlamak için 406 MHz uydu EPIRB’ine
sahip olmaları gerekmektedir.
Ayrıca, bütün deniz sahalarında seyir yapan gemiler, bir MF/HF telsiz tesisatı
vasıtasıyla, daha önce belirtilmiş olduğu gibi R/Telefon ve R/Teleks olarak
genel haberleşmelerini yapabilmelidirler.
GMDSS Sisteminde Cihaz Çiftlemesi ve Bakım

A1 ve A2 deniz sahalarında seyir yapacak olan gemiler, “denizde elektronik


bakım, kıyıda elektronik bakım ve, cihaz çiftlemesi”seçeneklerden en az birini,
A3 ve A4 deniz sahalarında seyir yapacak gemiler ise en az ikisini, idarenin
(Telekomünikasyon Kurumu) isteği doğrultusunda seçeceklerdir.

Kıyı İstasyonları (tehlike-emniyet amaçlı)


DSC Dinleme Nöbeti
GMDSS sisteminde, dinleme nöbeti yükümlülüğünü üzerine alan kıyı
istasyonları, “List of Coast Stations” (Kıyı istasyonları) kitabında belirtilecek
frekans ve zamanlarda otomatik DSC dinleme nöbetini sürdüreceklerdir. Bu
dinleme nöbetleri;
 MF 1605-4000 kHz bandında bilindiği üzere DSC tehlike ve emniyet
frekansı olan 2187.5 kHz frekansında,
 HF 4000-27500 kHz bandında ise, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHz bantlarındaki DSC
tehlike-emniyet çağrı frekanslarından bir yada daha fazlasında (Kıyı
istasyonları kitabında belirtileceği üzere) yapılacaktır.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 64

Kıyı İstasyonları (genel haberleşme amaçlı)


DSC Dinleme Nöbeti
1605-4000 kHz ve 4000-27500 kHz frekans bantlarında, DSC tekniğini
kullanarak uluslararası genel haberleşme servisini sağlayan kıyı istasyonları;
servis saatleri boyunca “Kıyı İstasyonları” kitabında belirtilen ulusal ve
uluslararası çağrı frekanslarında otomatik DSC dinleme nöbetini
sürdüreceklerdir. Bu dinleme nöbetleri;
 MF 415-526.5 kHz bandında uluslararası DSC frekansı olan 458.5 kHz
(gemiler için) ve 455.5 kHz (kıyı istasyonları için) frekanslarında ve ilaveten
ulusal DSC frekanslarında,
 Yine MF 1605-4000 kHz bandında uluslararası DSC frekansı olan 2189.5
kHz (gemiler) ve 2177 kHz (kıyı istasyonu) frekanslarında ve ilaveten
1606.5-2160 kHz bandındaki ulusal DSC frekanslarında1
 HF 4000-27500 kHz frekans bandında ise; 4, 6, 8 ,12, 16, 18, 22 ve 25
(MHz) bantlarındaki ulusal ve uluslararası DSC frekanslarında yapılacaktır2

Gemi Frekansı Kıyı istasyonu Gemi Frekansı (Khz) Kıyı istasyonu


(Khz) Frekansı (Khz) frekansı (Khz)
4208.0 * 1 4219.5 16805.0 * 16903.0
4208.5 4220.0 16805.5 16903.5
4209.0 4220.5 16806.0 16904.0
6312.5 * 6331.0 18898.5 * 19703.5
6313.0 6331.5 18899.0 19704.0
6313.5 6332.0 18899.5 19704.5
8415.0 * 8436.5 22374.5 * 22444.0
8415.5 8437.0 22375.0 22444.5
8416.0 8437.5 22375.5 22445.0
12577.5 * 12657.0 25208.5 * 26121.0
12578.0 12657.5 25209.0 26121.5
12578.5 12658.0 25209.5 26122.0

Kıyı Uydu-Yer İstasyonlarının Dinleme Nöbeti


GMDSS sisteminde, dinleme nöbeti yükümlülüğünü üzerine alan kıyı uydu-
yer istasyonları (LES); uzay istasyonları aracılığıyla iletilecek tehlike
alarmlarını almak için devamlı otomatik dinleme nöbetini sürdürmelidirler.
MARINE COMMUNICATION 65

1
MF yani, Orta dalga bandında yapılacak genel haberleşmeler için uluslararası ve ulusal DSC
frekansları tahsis edilmiştir. Genel bir kural olarak, uluslararası DSC frekansları farklı
milliyetteki gemi ve kıyı istasyonları tarafından kullanılmalıdır. Uluslararası DSC frekansları;
gemi için 2189.5 kHz, kıyı istasyonu için ise 2177 kHz’dir. 2177 kHz ayrıca, gemiler arası dsc
çağrıları için kullanılır. Bunun yanı sıra; ulusal olarak Türkiye ye tahsis edilmiş olan
2157.5/1622.5 kHz (kanal 232) Türk gemi/kıyı istasyonları arasındaki haberleşmeler için
kullanılacaktır.
2
Yüksek frekans bandında da; 4, 6, 8 ,12, 16, 18, 22 ve 25 MHz bantlarında ulusal ve uluslararası
dsc genel haberleşme amaçlı frekanslar tahsis edilmiştir. HF bandında genel haberleşme için
gemi ve kıyı istasyonlarına tahsis edilen uluslararası DSC çağrı kanalları (çiftlenmiş frekanslar)
aşağıda gösterilmiştir.

GMDSS Gemi İstasyonlarının


(tehlike – emniyet amaçlı) DSC Dinleme Nöbeti
GMDSS sisteminin koşullarına uyan bütün gemi istasyonları, seyirde oldukları
sürece, çalıştıkları frekans bantlarındaki uygun tehlike ve emniyet çağrı
frekanslarında, yani aşağıda gösterilen frekanslarda devamlı olarak tehlike ve
emniyet amaçlı (otomatik DSC) dinleme nöbetini sürdürmelidirler,
- Gemi VHF radyo tesisatı ile donatılmışsa (A1 deniz sahasında seyir
yapıyorsa) uluslararası DSC kanalı olan “VHF kanal 70” de,
- Gemi MF telsiz tesisatı ile donatılmışsa (A1 ve A2 deniz sahalarında seyir
yapıyorsa) uluslararası MF-DSC frekansı olan 2187.5 kHz frekansında,
- MF/HF telsiz tesisatıyla donatılmışsa (tüm deniz sahalarında seyir yapıyorsa)
ve eğer geminin telsiz istasyonunda radyoteleks haberleşmesi yapabilen bir
gemi uydu-yer istasyonu (Inmarsat- A yada C terminalleri) varsa, 2187.5 kHz
frekansında (uydu frekanslarının yanı sıra) dinleme yapması yeterli olacaktır.
Aksi takdirde, yani Inmarsat cihazı yerine MF/HF telsiz tesisatı ile
donatılmışsa, 2187.5 ve 8414.5 (kHz) DSC frekanslarında ve ayrıca 4, 6, 12
yada 16 MHz frekans bantlarının birindeki DSC tehlike ve emniyet
frekanslarında gün içindeki zaman dilimlerine göre yada geminin coğrafi
pozisyonuna uygun olarak dinleme nöbetini sürdürmelidir. Bu nöbet, tüm
frekansları belirli sürelerde dinleyen bir DSC nöbet alıcısı ile de yapılabilir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 66

- Gemi; Inmarsat gemi uydu-yer istasyonu ile donatılmışsa, uyduyla kıyıdan-


gemiye tehlike alarmı frekansında devamlı dinleme yapmalıdır. Ayrıca,
- GMDSS telsiz donanımına sahip bütün gemiler, seyirde oldukları süre içinde,
geminin seyir yaptığı sahalar için yayınlanan deniz emniyet bilgileri "MSI"
(meteorolojik ve denizcilik uyarıları ve diğer acil bilgiler) yayınlarının
otomatik olarak alışı için de, uygun frekans yada frekanslarda devamlı bir
telsiz dinleme nöbetini devam ettirmelidirler,
- GMDSS'e tabi bütün gemiler; seyirde oldukları sürece, mümkün olduğu
takdirde, 1.şubat.2005 yılına kadar, VHF 16. kanalda sürekli, ayrıca mümkün
olduğu takdirde, gemiler arası seyir emniyeti haberleşmeleri için VHF
13.kanalda telsiz dinleme nöbeti devam ettirilmelidir.

Dinleme Nöbeti (TEKRAR)!!!!!

GMDSS koşullarına uyan (SOLAS’a tabi) bütün gemi istasyonları seyirde


oldukları sürece, ayrıca bu sistemde görev yapacak kıyı istasyonları da
çalıştıkları frekans bantlarındaki uygun tehlike-emniyet çağrı frekanslarında
devamlı, otomatik DSC dinleme nöbetini sürdüreceklerdir.

 Gemi VHF radyo tesisatı ile donatılmışsa “VHF kanal 70” de,
 MF telsiz tesisatı ile donatılmışsa 2187.5 kHz frekansında,
 MF/HF telsiz tesisatıyla donatılmışsa ve geminin telsiz istasyonunda
(radyoteleks haberleşmesi yapabilen) Inmarsat A yada C terminalleri varsa,
2187.5 kHz frekansında (uydu frekanslarının yanı sıra) dinleme yapması
yeterli olacaktır. Inmarsat yerine MF/HF telsiz tesisatı ile donatılmışsa,
2187.5 kHz ve 8414.5 kHz DSC frekanslarında ve ayrıca 4, 6, 12 yada 16
MHz frekans bantlarının birindeki DSC tehlike/emniyet frekanslarında gün
içindeki zaman dilimlerine göre yada geminin coğrafi pozisyonuna uygun
olarak dinleme nöbetini sürdürmelidir. Ayrıca, seyir süresince, geminin seyir
yaptığı sahalar için yayınlanan deniz emniyet bilgileri "MSI" yayınlarının
otomatik olarak alışı için de, uygun frekans yada frekanslarda devamlı bir
telsiz dinleme nöbetini devam ettirilmelidir. Gmdss'e tabi bütün gemiler;
seyirde oldukları sürece, mümkün olduğu takdirde, 1.şubat.2005 yılına
kadar, VHF 16. kanalda sürekli dinleme nöbetini sürdürmelidirler. Ayrıca,
MARINE COMMUNICATION 67

mümkün olduğu takdirde, gemiler arası seyir emniyeti haberleşmeleri için


156.650 MHz'de (VHF 13.kanal) telsiz dinleme nöbeti devam ettirilmelidir.

- MF, HF, VHF bantlarında DSC olarak çalışmak üzere telsiz cihazlarıyla
donatılmış gemi istasyonları, tehlike-emniyet amaçlı dinleme nöbetlerinin
yanı sıra, bu bantlarda DSC tekniği ile servis veren kıyı istasyonlarının
kapsam sahası içinde olduklarında, kıyı istasyonlarının çalıştığı DSC
frekanslarını göz önünde tutarak bu bantlardaki bir yada daha fazla uygun
DSC frekanslarında “genel haberleşme amaçlı” otomatik DSC dinleme
nöbetini sürdürmelidirler. 1

1
2182 kHz (ve VHF 16.kanal) SOLAS’a tabi olmayan fakat GMDSS teknikleri ve frekanslarını
kullanan gemilerin GMDSS’e göre donatılıncaya kadar geçecek süre içinde, uluslararası genel
haberleşme R/Telefon çağrı kanalı olarak kullanılabilecektir. Ancak 1.Şubat.1999’dan sonra
GMDSS’e tabi gemiler tarafından 2182 kHz’de dinleme nöbeti sürdürülmeyecektir.
GMDSS Gemi İstasyonlarının
(genel haberleşme amaçlı) DSC Dinleme Nöbeti
GMDSS sisteminin koşullarına uyan bütün gemi istasyonları, aşağıda belirtilen
frekans bantlarında, genel haberleşmeleri için dinleme nöbetini
sürdürmelidirler. Bunlar;
- 415-526.5 kHz arasındaki müsaade edilen bantlarda DSC olarak çalışmak
üzere telsiz cihazlarıyla donatılmış gemi istasyonları, bu bant da DSC tekniği
kullanarak servis veren kıyı istasyonlarının kapsam sahasında olduklarında,
kıyı istasyonlarının çalıştığı DSC frekansını göz önüne alarak, bu banttaki bir
yada daha fazla uygun DSC frekansında otomatik DSC dinleme nöbetini
sürdürmelidirler.
- 1605-4000 kHz arasındaki müsaade edilen bantlarda DSC olarak çalışmak
üzere telsiz cihazlarıyla donatılmış gemi istasyonları, bu bantlarda DSC
tekniği ile servis veren kıyı istasyonlarının kapsam sahası içinde
olduklarında, kıyı istasyonlarının çalıştığı DSC frekanslarını göz önünde
tutarak bu bantlardaki bir yada daha fazla uygun DSC frekanslarında
otomatik DSC dinleme nöbetini sürdürmelidirler.
- 4000-27500 kHz arasındaki müsaade edilen bantlarda, DSC olarak çalışmak
üzere telsiz cihazlarıyla donatılmış gemi istasyonları; bu bantlarda DSC
tekniğini kullanarak servis veren kıyı istasyonlarının (frekans bantlarıyla
ilgili) yayım özelliklerini ve çağrı frekanslarını göz önünde tutarak bu
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 68

bantlardaki uygun DSC çağrı frekanslarında otomatik DSC dinleme nöbetini


sürdürmelidirler.
- Ayrıca, 156-174 MHz arasındaki müsaade edilen frekans bandında DSC
olarak çalışmak üzere telsiz cihazlarıyla donatılmış gemi istasyonları,
seyirde oldukları esnada, 156.525 MHz'de ( VHF 70.kanal) otomatik DSC
dinleme nöbetini sürdüreceklerdir.

Genel Haberleşme Amaçlı DSC Çağrısı ve


Çağrılarının Tekrarı
Genel haberleşme amaçlı bir DSC çağrısı, yaklaşık 6-8 saniye sürer. Daha sonra
DSC terminal cihazı karşı istasyondan (alındı) onayı bekler. 5 dakika içinde bir
alındı onayı elde edilmezse bu, göstergede “No acı. Received” şeklinde belirir.
Geçen bu 5 dakika süre içinde bir alındı onayı elde edilmediği takdirde, genel
haberleşme amaçlı bir DSC çağrısı, aynı yada bir başka DSC kanalından tekrar
edilebilir. Ancak, daha sonraki bu çağrı girişimi (şayet alındı onayı halâ elde
edilememişse) en az 15 dakika geciktirilmelidir.

Gemi Uydu-Yer İstasyonlarının


Dinleme Nöbeti
Gemi uydu-yer istasyonları (SES); kıyıdan-gemiye yönündeki tehlike alarmının
alınışı için (bir çalışma kanalında haberleşme halinde oldukları zamanlar hariç)
otomatik dinleme nöbetini sürdürmelidirler.
MARINE COMMUNICATION 69

DSC Tehlike Haberleşmesi


Tehlike Alarmı

Tehlike alarmı; bir seyyar ünite (gemi, uçak yada diğer taşıtlar) yada kişinin
tehlikede olduğunu ve acil yardım talebinde bulunulduğunu gösterir. Tehlike
alarmı; yersel telsiz haberleşme frekans bantlarında ( VHF, MF, HF) “tehlike
çağrı formatını” kullanan bir DSC çağrısı yada uydular vasıtasıyla iletilen
“tehlike mesaj formatını” kullanan bir çağrıdır.

Bir gemi istasyonundan yayınlanacak DSC tehlike alarmı, kaptanın; gemi yada
personelin tehlikede ve acil yardıma ihtiyaç duyulduğu kanaatinde olması ve
DSC tehlike yayınını onaylaması durumunda yayınlanmalıdır.

DSC Tehlike Çağrısı

DSC tehlike çağrıları, tehlikedeki gemi tarafından “Bütün Gemilere” hitaben


yayınlanır. Tehlike alarmı, mümkün olduğunca (süre yeterliyse) geminin bilinen
son pozisyonunu ve UTC olarak zamanı da içermelidir. Bu pozisyon ve zaman
bilgileri; manuel olarak girilebileceği gibi, GPS vasıtasıyla otomatik olarak da
girilebilir. DSC tehlike çağrısına herhangi bir bilginin eklenmesi için zamanın
müsait olmaması durumunda, aşağıdaki bilgiler yerine, cihazın hafızasına
yüklenmiş olan bazı “Default” bilgileri otomatik olarak dahil edilecektir. Bir
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 70

DSC tehlike çağrısı aşağıdaki bilgilerden oluşur ve bu bilgiler DSC çağrısına ya


otomatik olarak yada operatör tarafından dahil edilir.
a- Format belirleyici : “Distress” (otomatik olarak dahil edilir)
b- Kendi- tanıtımı : Gönderme yapan istasyonun tanıtımını sağlayan
9-rakamlı sayısal kimlik (MMSI) bilgisi. (otomatik olarak dahil edilir)
c- Tehlikenin çeşidi : “Tehlikenin çeşidi” Bu kısma bir bilgi girilmediği
takdirde, bilgi işlemci “undesignated distress bilgisini otomatik dahil eder.
d- Tehlikenin ko-ordinatları :Tehlikedeki geminin pozisyonu. Gemide GPS
veya pozisyon tespit edici bir cihaz varsa otomatik olarak dahil edilebilir.
Otomatik olarak girilmemişse, “No position information” şeklinde DSC
tehlike çağrısına dahil edilecektir.
e- Zaman : Tehlike ko-ordinatlarının muteber olduğu zamandır. Pozisyon
bilgisiyle birlikte otomatik olarak dahil edilebilir. Aksi takdirde, bilgi işlem
ünitesi otomatik olarak “No time information”girecektir.
f- Sonraki haberleşmenin tipi : Tehlike haberleşmesinin ilerleyen
safhalarında. R/Telefon yada R/Teleks usullerinin hangisinin kullanılacağını
belirler. Bilgi girilmezse, otomatik olarak “radyotelefon” yayınlanacaktır.

MF Bandında DSC Tehlike Alarmının Yayınlanması

A2 deniz sahasında seyir yapan gemiler, (ayrıca A 1 deniz sahasındaki gemiler


MF kıyı istasyonlarının kapsam sahasında seyir yapıyorlarsa) gemiden-kıyıya
yönündeki DSC tehlike alarmı için MF-DSC tehlike frekansını kullanacaklardır.
Ayrıca, A3 ve A4 deniz sahasındaki gemiler de, gemiden-gemiye yönündeki DSC
tehlike alarmları için yine MF (ve/veya VHF) DSC tehlike frekansını
kullanacaklardır. DSC Tehlike alarmının yayınından sonra, DSC tehlike
çağrısının alındı onayı beklenirken, tehlike trafiğinin ilerleyen safhalarına
hazırlık için verici ve alıcı cihazlar 2182 kHz’e ayarlanır.

DSC Tehlike Çağrısının Tekrar Edilmesi

DSC tehlike alarmının yayınlanmasından yaklaşık 36-40 saniye sonra, DSC


cihazında “tekrar çağrı için beklemede olduğunu” görülür ve geri sayım başlar.
Yaklaşık 3.5 - 4.5 dakika içinde alındı onayı elde edilemezse, otomatik olarak
DSC tehlike çağrısı tekrar edilir ve onay elde edilene yada telsiz operatörü
tarafından “reset” veya “alarm stop” vs. basılıncaya kadar bu pozisyonda kalır.
Bazı DSC terminalleri 2187.5 kHz den yayınlanan DSC tehlike alarmına bir kıyı
istasyonundan alındı onayı elde edilemediği takdirde frekansı 8, 16, 4 MHz....
şeklinde değiştirerek alındı onayı elde edilene kadar yayın yapar.
MARINE COMMUNICATION 71

DSC Tehlike Alarmının Alınması

Tehlike alarmını alan gemi yada gemi uydu-yer istasyonu; mümkün olan en kısa
zaman içinde gemi kaptanını yada gemiden sorumlu şahsı, tehlike alarmının
içeriğinden haberdar etmelidir. DSC tehlike alarmı bir istasyon tarafından
alındığında, alınan bilgi DSC cihazının göstergesinde elde edilir. Ayrıca, bir
bizer sesi ve ışıklı bir uyarı da alınır.

DSC Tehlike Alarmının (alındı) Onayı

DSC tehlike alarmının (alındı) onayı; alınan bir DSC tehlike çağrısına cevap
olarak normalde kıyı istasyonları tarafından yayınlanır. Bu onay; tehlikedeki
gemiye (ve yayın sahası içindeki diğer istasyonlara) tehlike çağrısının alındığı
ve “SAR” yetkililerine bilgi verildiğini belirtir.

DSC Tehlike Alarmının (alındı) Onayının Yayınlanması

DSC tehlike alarmına verilecek (alındı) onayı; DSC kullanılarak normalde


sadece kıyı istasyonları tarafından yapılır. Bir yada daha fazla kıyı istasyonu ile
güvenli haberleşmelerin yapılabildiği sahalarda, bir gemiden DSC tehlike
alarmını alan gemiler ise; alındı onayının bir kıyı istasyonu tarafından öncelikle
verilebilmesine zaman tanımak için kısa bir süre (üç dakika) geciktirmelidirler.
Ancak; DSC tehlike alarmının herhangi bir istasyon tarafından alınmadığı
görülüyor ve yayın devam ediyorsa, alarmı işiten her hangi bir gemi, çağrıyı
sona erdirmek için DSC kullanarak (alındı) onayını vermeli ve bir kıyı yada kıyı
uydu-yer istasyonunu uygun bir vasıta ile bilgilendirmelidir. (normalde DSC
tehlike alarmının alındı onayı gemiler tarafından R/Telefon ile yapılacaktır.)

Bir kıyı istasyonuyla güvenli haberleşmelerin yapılamadığı sahalarda çalışan ve


civarında bulunduğundan emin olduğu bir gemiden tehlike alarmı alan gemi
istasyonları ise, mümkün olan en kısa zaman içinde alındı onayını vermeli ve
bir kıyı yada CES vasıtasıyla bir RCC’yi durumdan haberdar etmelidirler.
Bunula birlikte, HF bandında bir DSC alarmı alan bir gemi, hemen alındı onayını
vermeyecek ve bir süre bekleyecektir. Üç dakika içinde bir kıyı istasyonundan
alındı onayı yayınlanmazsa, tehlike alarmını (aracılık ederek) yayınlayacaktır.

DSC Tehlike Alarmının (alındı) Onayının


R/Telefon ile Yayınlanması

DSC tehlike alarmını alan bir gemi; (alındı onayının bir istasyon tarafından
yayınlandığını gözledikten sonra) alıcı-verici cihazını 2182 kHz’e ayarlamalı ve
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 72

tehlike mesajını dinlemelidir. Daha sonra, alındı onayını 2182 kHz’den


R/Telefon ile aşağıdaki gibi yayınlamalıdır.
- “MAYDAY” (tehlike sinyali)
- Tehlikedeki geminin 9-rakamlı kimliği (3 defa)
- This is (Burası)
- Geminin kendi 9-rakamlı kimliği yada çağrı işareti veyahut da diğer kimlik
bilgileri (3 defa)
- “RECEIVED” “MAYDAY”

DSC Tehlike Alarmının (alındı) Onayının


R/Teleks ile Yayınlanması

Alınan DSC tehlike alarmında; “sonraki haberleşmenin tipi” bilgisi NBDP


olarak belirtilmişse; DSC tehlike alarmını alan gemi, MF bandındaki R/Teleks
tehlike trafiği frekansı olan 2174.5 kHz’e geçmeli ve “DSC tehlike alarmının
(alındı) onayını” (FEC usulü ile) aşağıdaki şekilde vermelidir.
- MAYDAY
- Tehlikedeki geminin 9-rakamlı kimliği (3 defa)
- This is (Burası)
- Geminin kendi 9-rakamlı kimliği yada çağrı işareti veyahut da diğer kimlik
bilgileri (3 defa)
- “RECEIVED” yada “RRR”
- “MAYDAY”

DSC Tehlike Alarmının (alındı) Onayının Elde Edilmesi

DSC tehlike alarmının (alındı) onayı; “Bütün gemilere” hitaben yapılan bir
çağrıdır. Bu nedenle, tehlikedeki geminin yanı sıra diğer gemiler tarafından da
alınacaktır. Dolayısıyla, onay elde edildiğinde tehlikedeki gemi ve diğer gemiler
tarafından aşağıda anlatılan farklı uygulamalar yapılacaktır.
MARINE COMMUNICATION 73

- Tehlikedeki gemi; DSC tehlike alarmını yayınladıktan sonra, onay için


beklemede kalmalıdır. DSC alındı onayı (aşağıdaki gibi) elde edildikten
sonra tehlike trafiğini 2182 kHz'den radyotelefon ile başlatmalıdır.
- Diğer gemiler ; Tehlike trafiğinin ilerleyen safhalarını alabilmek için,
R/Telefon verici-alıcılarını 2182 kHz frekansına ayarlamalıdırlar.

Tehlike Trafiği
Tehlike trafiği; tehlikedeki gemi tarafından ihtiyaç duyulan arama-kurtarma ve
olay-yeri haberleşmelerini içeren tüm mesajlardan oluşur. R/Telefon ile tehlike
trafiği kurulurken, çağrılar tehlike sinyali “ MAYDAY” ile başlamalıdır. NBDP
tekniği ile yapılacak trafiğinde ise, hata düzeltici sistemler ( FEC yada ARQ)
kullanılabilir. Ancak; tehlike trafiği, tehlikedeki gemi tarafından NBDP tekniği
kullanılarak normalde FEC usulü ile kurulmalıdır. ( ARQ usulü daha sonra
kullanılabilir) Tehlike trafiği esnasında bütün mesajlar; bir satırbaşı, bir satırı
yukarı kaydırma, bir harf değiştirme sinyalleri ve tehlike sinyali “ MAYDAY” ile
başlamalıdır. Tehlike trafiğinden haberdar olan ve tehlike trafiğine katılmayan
bütün istasyonların, normal çalışmaya tekrar başlanabileceğini belirten mesaj
işitilinceye kadar, tehlike trafiğinin devam ettiği frekansta herhangi bir yayın
yapmaları yasaktır. Deniz seyyar servisindeki bir istasyon; tehlike trafiği tam
olarak kurulduktan sonra ve (yukarıda anlatıldığı şeklide) tehlike trafiğine
zararlı müdahalede bulunmamak şartıyla, tehlike trafiğinin devam ettiği süre
içinde normal servisini devam ettirebilir.
Tehlike Trafiğinin R/Telefon ile Yayınlanması
DSC tehlike alarmının alındı onayı elde edildikten sonra, tehlike trafiği
R/Telefon ile 2182 kHz frekansından ve daha önce (R/Telefon konusunda)
belirtildiği şekilde yayınlanır.

Tehlike Trafiğinin R/Teleks ile Yayınlanması


DSC tehlike alarmının alındı onayını DSC terminalinde elde eden tehlikedeki
gemi, tehlike trafiğinin ilerleyen safhalarında R/Teleks haberleşme usulünü
tercih ettiği takdirde; verici-alıcısını MF bandı NBDP tehlike trafiği frekansı
olan 2174.5 kHz’e ayarlar ve dar bant doğrudan yazan telgraf tekniği ve FEC
usulünü kullanarak tehlike trafiğini yayınlar.
Tehlike Trafiğinin Kontrolü ve Sessizliğin Sağlanması
Arama-kurtarma çalışmalarının kontrolünden, arama kurtarma merkezi ( RCC)
sorumludur ve tehlike trafiğinin düzenler yada bu işi yapmak üzere bir başka
istasyonu görevlendirebilir. Tehlike trafiğini düzenleyen, arama-kurtarma
merkezi, arama kurtarma çalışmalarını düzenleyen birim ( OSC veya CSS) yada
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 74

kıyı istasyonu, tehlike trafiğine zararlı müdahalede bulunan istasyonları


sessizliğe zorlayabilir. Bu çağrı, duruma göre bütün istasyonlara yada bir
istasyona hitaben yapılabilir. Her ikisinde de aşağıdaki usul kullanılacaktır,
- Radyotelefonda, Fransızca “Silence m’aider” olarak söylenilen “ SEELONCE
MAYDAY ” sinyali,
- NBDP sisteminde ise, normalde FEC usulü kullanılarak “ SILENCE
MAYDAY ” sinyali. Bununla birlikte, yararlı olacaksa ARQ usulü de
kullanılabilir.

DSC Tehlike Alarmının Aracılık Edilerek Yayınlanması


Deniz seyyar yada deniz seyyar-uydu servisindeki bir istasyon; bir seyyar
istasyonun tehlikede olduğunu haber aldığı ve aşağıdaki durumlardan biri
oluştuğu takdirde, DSC tehlike alarmını aracılık ederek yayınlamalıdır.
- Tehlikedeki gemi, tehlike alarmını bizzat kendisi yayınlayamıyorsa,
- Tehlikede olmayan seyyar istasyonu kaptanı veya sorumlu kişi, yada kıyı
istasyonundan sorumlu kişi daha fazla yardımın gerekliliğine inandığında.
Bunların dışında, aşağıdaki durumlarda da DSC tehlike alarmı aracılık edilerek
yayınlanmalıdır,
- HF bandında bir gemi tarafından bir DSC tehlike çağrısı alındığı ve 3 dakika
içinde bir kıyı istasyonu tarafından alındı onayı verilmediği takdirde,
- Bölgedeki gemilerin, tehlikedeki geminin alarmını alamadıkları yada orijinal
tehlike alarmı DSC ile yayınlanmadığı takdirde, bu sahadaki gemileri
olaydan haberdar etmek için bir kıyı istasyonu tarafından yayınlanır.

Aracılık Edilerek (kıyı istasyonundan) Yayınlanan DSC


Tehlike Alarmına (gemilerden) Alındı Onayı Verilmesi
Kıyı istasyonları, aracılık edilerek kendisine gönderilen bir DSC tehlike
alarmını elde ettiklerinde, gerek görürlerse “aracılık edilerek yayınlanan bir
DSC çağrısı” olarak; bütün gemilere, belirli bir coğrafi bölgedeki bütün
gemilere, bir grup gemiye yada, belirli bir gemiye yeniden yayınlayabilir.
Böylesi bir çağrı alan gemiler; alındı onayını DSC ile yayınlamayacaklardır.
Alındı onayını (“RECEIVED MAYDAY” sinyalini kullanarak) 2182 kHz'den
daha önce bahsedildiği şekilde R/Telefon ile yayınlayacaklardır.

Tehlike Trafiğinin Sona Ermesi


Tehlike trafiği için kullanılmış olan frekanslarda tehlike trafiği sona erdiğinde,
arama-kurtarma çalışmasını kontrol etmiş olan arama kurtarma merkezi, bu
frekanslardan, tehlike trafiğinin bittiğini belirten ( SEELONCE FEENEE sinyalini
kullanarak ve daha önce belirtidiği gibi ) bir mesaj yayınlamalıdır.
NBDP (R/Teleks) ile yayınlanması ise aşağıdaki gibi olacaktır,
MARINE COMMUNICATION 75

- MAYDAY
- CQ
- DE
- Mesajı yayınlayan istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri,
- Mesajın veriliş saati,
- Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve çağrı işareti,
- SILENCE FINI.
Olay-Yeri Haberleşmeleri
Olay-yeri (ON-SCENE) haberleşmeleri; tehlikedeki seyyar araç ile, yardım eden
seyyar birimler arasında ve seyyar birimlerle arama-kurtarma çalışmalarını
düzenleyen birim arasındaki (tehlikedeki gemi yada kazazedelerin kurtarılması
için yardımın sağlanması amacıyla yapılan) haberleşmelerdir.

Olay-yeri haberleşmelerinin kontrolü, frekansların seçimi yada düzenlenmesi,


arama-kurtarma çalışmalarını düzenleyen birimin ( OSC yada CSS)1
sorumluluğundadır. Normalde, tespit edilen olay-yeri frekansında,
haberleşmeye katılan bütün “Olay-yeri” seyyar istasyonları tarafından sürekli
kulakla işitilebilen (hoparlör) yada teleprinter (teleks yazı makinesi) vasıtasıyla
telsiz dinleme nöbeti devam ettirilir. Olay-yeri haberleşmelerinde simpleks usul
kullanılmalıdır. Böylelikle, olay-yeri haberleşmesini sürdüren bütün seyyar
istasyonlar tehlikeyle ilgili bilgileri aynı anda elde edebileceklerdir.

Olay-yeri haberleşmeleri için R/Telefon olarak tercih edilen frekanslar; kanal 16


ve 2182 kHz'dir. 2174.5 kHz frekansı; NBDP ve FEC ile gemiden-gemiye
yönlerindeki olay-yeri haberleşmelerinde kullanılabilir. 156.8 MHz ve 2182
frekanslarına ilaveten, 3023 kHz, 4125 kHz, 5680 kHz, 123.1 MHz ve 156.3
MHz frekansları; gemiden-uçak istasyonlarına doğru olay-yeri
haberleşmelerinde kullanılabilir.

Acelelik Haberleşmesi
Acelelik Mesajının Anonsu

Acelelik mesajının anonsu; (acelelik çağrısı) MF DSC tehlike çağrı frekansı


2187.5 kHz’den DSC tekniği kullanılarak yapılır. DSC acelelik çağrısı, Bütün
istasyonlara yada belirli bir istasyona hitaben olabilir. DSC acelelik çağrısının
içeriğinde, acelelik mesajının yayınlanacağı frekans belirtilmelidir. DSC acelelik
mesajının anonsu için, DSC cihazından aşağıdaki bilgiler girilir,
- “ALL SHIPS CALL” yada belirli bir istasyonun 9-rakamlı kimlik numarası,
- Çağrı kategorisi “URGENCY”
- Acelelik mesajının yayınlanacağı frekans (2182 kHz)
- Acelelik mesajının yayınlanacağı haberleşme tipi (R/Telefon)
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 76

1
OSC : Olay-Yeri kumandanı. CSS: Yüzey arama koordinatörü.

Acelelik Mesajının Yayınlanması

MF bandında acelelik mesajının yayını, 2182 kHz R/Telefon tehlike trafiği


frekansından yapılır. Bunun için, R/Telefon vericisi DSC acelelik çağrısında
belirtilen bu frekansa ayarlanır ve R/Telefon ile daha önce belirtildiği şekilde
yayınlanır.

Acelelik Mesajının Alınması

Acelelik mesajının bütün gemilere hitaben yayınlanacağını duyuran bir DSC


acelelik çağrısını alan gemiler, DSC çağrısının alındısını onaylamayacaklardır.
Ancak, alıcılarını çağrıda belirtilen frekansa (2182 kHz) ayarlayacak ve acelelik
mesajını dinleyeceklerdir.

Acelelik Mesajının İptal Edilmesi

Gerekli yardımın elde edilmesinden sonra, aşağıdaki gibi “bütün istasyonlara”


hitaben yayınlanacak bir mesaj ile iptali duyurulmalıdır.

Emniyet Haberleşmesi

Emniyet Mesajının Anonsu

Emniyet mesajının anonsu; MF DSC tehlike çağrı frekansı 2187.5 kHz’den DSC
tekniği kullanılarak yapılır. DSC emniyet çağrısı; bütün gemilere, belirli bir
coğrafi bölgedeki bütün gemilere yada belirli bir istasyona hitaben “SAFETY”
katagorisi kullanılarak yapılabilir. Emniyet mesajının yayınlanacağı frekans
(2182 kHz) DSC çağrısına dahil edilmelidir.

Emniyet Mesajının Yayınlanması

Emniyet mesajı normalde, aynı banttaki R/Telefon tehlike-emniyet trafiği için


kullanılan frekanstan (2182 kHz) yayınlanır. Bunun için, R/Telefon vericisi
DSC emniyet çağrısında belirtilen frekansa alınır ve emniyet çağrısını takiben
mesaj radyotelefon ile daha önce anlatıldığı şekilde yayınlanır. Emniyet mesajı
R/Teleks olarak yayınlanacak ise; DSC emniyet çağrısından sonra 2174.5 kHz
R/Teleks tehlike trafiği frekansına geçilir ve öncelikle, bir satır başı, bir satır
yukarı kaydırma, bir harf değiştirme tuşlarına basılırak ilgili bilgiler girilir.
MARINE COMMUNICATION 77

Emniyet Mesajının Alınması

Emniyet mesajının bütün gemilere hitaben yayınlanacağını duyuran bir DSC


emniyet çağrısı alan gemiler; DSC emniyet çağrısına alındı onayı
vermeyeceklerdir. Ancak, alıcılarını çağrıda belirtilen frekansa (2182 kHz vs.)
ayarlayacak ve emniyet mesajını dinleyeceklerdir

Deniz Emniyet Bilgisi (MSI)

Deniz emniyet bilgisi; normalde, gemiye yada gemiden, gemiler arasında, gemi
veya kıyı istasyonları veyahut da kıyı uydu-yer istasyonları arasında yayınlanan,
denizcilik ve meteorolojik uyarılar, meteorolojik tahminler ve emniyet ile ilgili
diğer acil mesajları içermektedir. Deniz emniyet bilgileri; uluslararası
NAVTEX sistemi vasıtasıyla; 518 kHz frekansından yayınlanmaktadır. Ayrıca,
bu tür yayınlar için 490 kHz ve 4209.5 kHz frekansları da tahsis edilmiştir.
Kıyısal suların ötesinde seyir yapan gemiler için ayrıca; “Açık deniz emniyet
bilgileri” olarak, aşağıdaki HF-MSI frekanslarında, NBDP (R/Teleks) ile bu tür
yayınlar yapılmaktadır. Bu frekanslar; 4210, 6314, 8416.5, 12579, 16806.5,
19680.5, 22376 ve 26100.5 (kHz) dir. Deniz emniyet bilgileri, yukarıda
belirtilen MF ve HF frekans bantlarının yanı sıra, deniz seyyar-uydu servisinde
de yayınlanmaktadır.

Geminin Cankurtarma Aracında Bulundurulacak


Telsiz Tesisatı
Bu yeni sistemde, cankurtarma salının (yada tehlikedeki geminin) yerinin tespit
edilebilmesi için “yer tespit sinyalleri” göndermek üzere kullanılacak ana
haberleşme aracı SART olacaktır. Bununla birlikte; tehlike durumunda, arama-
kurtarma servisleriyle radyotelefon olarak haberleşme yapabilmek için,
16.kanalda ve ayrıca en az bir diğer kanalda alma/gönderme yapabilen, su
geçirmez VHF el telsizi’nin de bulundurulması gerekmektedir.

Portatif VHF El Telsizi


Portatif VHF el telsizleri; can kurtarma aracına binen kazazedeler ile, arama
çalışmaları yapan gemiler arasında yapılacak haberleşmeler için düzenlenmiştir.
Bu VHF el telsizleri, deniz bandında ve sadece ses iletişimi şeklinde
çalışmaktadır. Yani DSC özelliği yoktur. IMO standartlarına göre bu cihazlar;
VHF 16.kanalda ve ayrıca bir diğer kanalda çalışmalıdır. GMDSS’e tabi 300-500
Grt. arasındaki gemilerde iki, 500 Grt. üzerindeki gemilerde ise üç adet portatif
VHF el telsizi bulundurulmalıdır. Portatif VHF el telsizleri, 16.kanaldan başka
bir kanalda en az ayda bir defa test edilmelidir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 78

Radar Transponderi (SART)


GMDSS sisteminde; geminin terk edilmesinden sonra, arama-kurtarma
servisleri tarafından can filikasının yerinin tespit edilebilmesi için, “Search And
Rescue Radar-Transponder” kelimelerinin baş harflerinden oluşan ve “SART”
olarak ifade edilen telsiz cihazları kullanılacaktır. SART; 9 GHz radar
frekansında çalışmaktadır. Can kurtarma salına su seviyesinden 1 metre
yüksekte olacak şekilde monte edilen SART’ın, 15 metre yükseklikte radar
anteni olan ve en az 5 deniz mili uzaklıktaki bir geminin radar sinyallerini
aldığında çalışmaya başladığı tespit edilmiştir.

Cihaz radar sinyalleri algıladığında; önce radar ekranında, SART’ın


pozisyonunu belirten merkezden dışa doğru on iki adet nokta oluşur. Arama-
kurtarma aracı yaklaşık bir mil mesafeye yaklaştığında, radar ekranındaki on iki
nokta geniş yay şekline dönüşür. SART’a iyice yaklaşıldığında (yaklaşık bir mil)
ise, bu yaylar dairelere dönüşerek iyice belirginleşir. GMDSS’e tabi 300-500
Grt. arasındaki gemilerde bir, 500 Grt’den büyük gemilerde ise iki adet SART
bulunması gerekmektedir. SART; çalışırlığının ve fiziksel durumunun kontrolü
yapılmak suretiyle ayda bir kez test edilmelidir.

Deniz Seyyar Servis Kimlikleri (MMSI)


DSC çağrısının adres bilgisi’ni oluşturan bu sayısal kimlikler dört çeşittir.

I- Gemi İstasyonu Kimlikleri


Dokuz rakam kod sisteminden meydana gelen gemi istasyonu kimliği,
“MIDXXXXXX” şeklinde düzenlenmektedir. Buradaki MID; “deniz kimlik
numarasını” ifade etmektedir. X ise, sıfırdan-dokuza kadar herhangi bir sayı
olabilir. “Örnek: 271000343”

II- Gemi İstasyonu Gurup Çağrı Kimlikleri

Birden fazla gemiyi aynı anda çağırmak için kullanılan “gemi istasyonu gurup
çağrı kimlikleri” “ 0MIDXXXXX ” şeklinde düzenlenmektedir. Baştaki ilk
rakam sıfırdır. X ise, sıfırdan dokuza kadar herhangi bir sayı olabilir. MID,
sadece “gemi istasyonu gurup çağrı kimliği” tahsis olunan ülkeyi simgeler.
III- Kıyı İstasyonu Kimlikleri

Kıyı istasyonu kimlikleri; “ 00MIDXXXX ” şeklinde düzenlenir. İlk iki


rakam sıfırdır ve X yine sıfırdan dokuza kadar herhangi bir sayı olarak tahsis
MARINE COMMUNICATION 79

edilebilir. MID, kıyı yada kıyı uydu-yer istasyonunun bulunduğu ülkeyi temsil
eder. Örnek: İstanbul Türk radyonun kimliği : 002711000 dır.

IV- Kıyı İstasyonu Gurup Çağrı Kimlikleri

Birden fazla kıyı istasyonunu çağırmak için kullanılan “kıyı istasyonu gurup
çağrı kimlikleri” kıyı istasyonu kimliklerindeki gibi aynı şekilde düzenlenir.

Deniz Kimlik Numaraları (MID)

Deniz seyyar servis kimliklerini oluşturan sayısal kimlik gurubunun içinde yer
alan ve MID olarak sembolize edilen “deniz kimlik numaraları” üç rakamdan
oluşan guruplar halinde her ülkeye ayrı ayrı tahsis edilmiştir.

DSC Çağrı Tekniği


Dijital selektif çağrı (DSC) tekniği; GMDSS’in karasal haberleşme dalında
ayrılmaz bir parçası olup, gemi ve kıyı istasyonları tarafından VHF, MF ve HF
bantlarında kullanılacak şekilde planlanmıştır. MF, HF bandındaki DSC
çağrılarının hızları saniyede 100 baud’dur. VHF Bandında ise 1200 baud’dur.
Tek bir DSC çağrısı; yayınlanan DSC çağrısının tipine bağlı olarak MF ve HF
frekans bantlarında 6.2-7.2 saniye, VHF bandında ise, 0.45 - 0.63 saniye
arasında değişmektedir.

DSC Çağrısının İçeriği


“DSC” çağrısının ihtiva ettiği bilgiler; tehlike, acelelik, emniyet yada rutin gibi
çağrı amacına göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak; DSC çağrı serisi
aşağıda gösterilen bilgilerden oluşmaktadır. (* sadece tehlike çağrıları.)
Kotlama Faz serisi Format belirleyici Adres Kategori Kendi-Tanıtımı
şekli

Mesaj Mesaj Mesaj Mesaj    Seri Hatalı karakter


1 2 3 4* Sonu Kontrolü

DSC Çağrı Çeşitleri


Bütün Gemilere Çağrı
Gemide acil, ancak hayati tehlike içermeyen örneğin; makine arızası gibi bir
durum oluştuğunda (acelelik, emniyet çağrıları) yardım talebinde bulunmak
üzere bütün gemilere yapılacak çağrılar için kullanılır.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 80

Bireysel Çağrı
Belirli bir istasyona mesaj yayınlamak için kullanılır.

Telefon Çağrısı
Kıyı istasyonları vasıtasıyla kara şebekesindeki telefon aboneleriyle yarı
otomatik yada tam otomatik telefon irtibatının kurulması için kullanılır.

Bütün Gemilere (Aracılık ile) Dsc Tehlike Çağrısı


Bir istasyona (Aracılık ile) Yayınlanacak DSC Tehlike Çağrısı

Distress Relay Sel


Kısaca “R/S”olarak gösterilir ve genellikle bir kıyı istasyonuna hitaben
yayınlanacak çağrılar için kullanılır.

Gurup Çağrısı
Grup çağrı kimlik numarası girilerek, belirli bir grup gemiye yapılacak çağrılar
için kullanılır.

Coğrafi Saha Çağrısı


Dikdörtgen olarak belirlenecek bir coğrafi sahadaki gemilere çağrı yapabilmek
için, bu dikdörtgenin referans noktası ve dikey/yatay kenarlarıyla ilgili bilgiler
girilerek yapılacak çağrılar için kullanılır.

Pozisyon Talebi Çağrısı


Bir diğer geminin pozisyonu öğrenilmek istendiğinde, "format belirleyici"
hanesine bu bilgi ve geminin 9-rakamlı kimliği girilerek yapılacak çağrı ile
karşı geminin pozisyonu enlem/boylam (ve saat) olarak DSC cihazında elde
edilir.

Sorgulama Çağrısı
Çağrı yapan geminin diğer gemilerin haberleşme menzili içinde olup
olmadığının anlaşılması için kullanılır Bu tip bir çağrı ile, “Geminiz ....ile
haberleşme sahası içindedir” şeklinde bir yanıt elde edilebilir.
Tıbbi Nakliyat Çağrısı
Gemi tıbbi malzeme taşıyorsa, “Bütün Gemilere” (urgent kategorisi ile) bilgi
vermek için kullanılır.

Test Çağrısı
“Test call” 2, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHz bantlarındaki DSC tehlike frekanslarında,
test amaçlı çağrı için kullanılır. MF ve HF bantlarındaki test çağrıları; gemi
istasyonu tarafından yayınlanmalı ve alındı onayı da kıyı istasyonu tarafından
verilmelidir. Normalde test yapan iki istasyon arasında (test dışında) daha fazla
bir çalışma yapılmamalıdır. MF yada HF DSC tehlike ve emniyet çağrı
MARINE COMMUNICATION 81

frekansında diğer metotlar kullanılarak test yapılmasından mümkün olduğunca


kaçınılmalıdır. (VHF kanal 70’de test yayınına müsaade edilmemektedir.

DSC Yayın Sınıfı


Dijital selektif çağrı tekniği ile MF ve HF frekans bantlarında kullanılacak yayın
sınıfı; Frekans modülasyonu (FM) kullanıldığı takdirde F1B, genlik
modülasyonu kullanıldığında ise (AM) J2B, VHF bandında ise, G2B dir.

DSC Tehlike-Emniyet Çağrı Frekansları


DSC tekniği ile, tehlike-emniyet amaçlarıyla yapılacak çağrılar için MF-HF
frekans bantlarında (ayrıca VHF bandında) frekanslar tahsis edilmiştir. Bu
frekanslar; MF Bandında bir (2187.5 kHz) ve HF bandında ise beş adet (4207.5
kHz, 6312 kHz, 8414.5 kHz, 12577 kHz ve 16804.5 kHz) olmak üzere MF-HF
bantları için toplam altı adettir. Ayrıca VHF bandı için kanal 70 (156.525 MHz)

GMDSS’de Tehlike ve Emniyet Trafiği için


Kullanılacak Radyoteleks Frekansları

MF ve HF frekans bantlarındaki DSC tehlike-emniyet frekanslarından


yayınlanan DSC alarmının içeriğinde, tehlike haberleşmesinin ilerleyen
safhalarında kullanılacak haberleşme usulü, "dar bant doğrudan yazan telgraf"
yani R/Teleks olarak belirtildiği takdirde; tehlike trafiğinin ilerleyen aşamaları,
aşağıdaki NBDP tehlike-emniyet trafiği frekanslarından devam edecektir. Bu
frekanslar;
a) MF bandı için 2174.5 kHz,
b) HF bandında ise; 4177.5 kHz, 6268 kHz, 8376.5 kHz, 12520 kHz ve 16695
kHz'dir.

GMDSS’de Tehlike ve Emniyet Trafiği için


Kullanılacak Radyotelefon Frekansları

MF ve HF frekans bantlarında yayınlanan DSC alarmının içeriğinde, tehlike


haberleşmesinin ilerleyen safhalarında kullanılacak haberleşme usulünün
(sonraki haberleşmenin türü bilgisi) belirtilecektir. Bu haberleşme usulü,
radyotelefon olduğu takdirde, tehlike trafiğine aşağıda belirtilen radyotelefon
tehlike trafiği frekanslarında devam edilecektir. Bunlar;
a) MF bandı için 2182 kHz (taşıyıcı) frekansı,
b) HF bandı için, 4125 kHz, 6215 kHz, 8291 kHz, 12290 kHz ve 16420 kHz
(taşıyıcı) frekanslarıdır . Ayrıca, VHF bandı için 156.8 MHz yani kanal 16
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 82

dır (VHF bandında (sonraki haberleşmenin türü bilgisi olarak sadece


radyotelefon seçeneği mevcuttur, diğer bandlarda radyoteleks seçilebilir)

MF, HF R/Telefon Tehlike - Emniyet Trafiği


Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı
MF ve HF bantlarındaki R/Telefon tehlike trafiği frekanslarında kullanılacak
yayın sınıfı J3E olmalıdır.

MF, HF R/Teleks Tehlike - Emniyet Trafiği


Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı
MF ve HF bantlarındaki tehlike-emniyet trafiği frekanslarında NBDP yani
Radyoteleks olarak kullanılacak yayın sınıfı F1B olmalıdır.

“GMDSS” Telsiz Kayıt Defteri


Telsiz kayıt defteri, uluslararası anlaşmalarla GMDSS telsiz tesisatının
bulundurulması talep edilen gemi istasyonlarında; gerektiğinde yetkililer
tarafından kontrol edilmek üzere telsiz cihazlarının konumlandırıldığı yerde
bulundurulmalıdır. Bu defterde; gemi adı, çağrı işareti, bağlama limanı, Gros
tonajı vb. gemiyle ilgili bilgilerin yanı sıra, GMDSS cihazlarının bakım ve
çiftlemesiyle ilgili bilgiler ve ayrıca GMDSS telsiz operatörüne ait kimlik
bilgileri yer almaktadır. Bu bilgileri içeren kısımlar, sorumlu GMDSS telsiz
operatörü tarafından doldurulur ve imzalanır.
Bunların yanı sıra, ilgili idarelerin bütün bilgilerin kaydı için başka
düzenlemeleri benimsememeleri halinde, aşağıdakiler oluştuğunda, meydana
geliş zamanıyla birlikte telsiz kayıt defterine işlenmesi gerekmektedir. Bunlar;
- Tehlike, acelelik ve emniyet trafiğine ait haberleşmelerin bir özeti,
- Önemli servis olaylarına ait bir referans,
- Gemi kuralları imkan verdiği takdirde, günde en az bir kere gemi pozisyonu.

GMDSS Sisteminde Gemi Telsiz İstasyonlarının


İşlevsel Gerekleri
GMDSS sisteminde gemi telsiz istasyonlarının yerine getireceği dokuz adet ana
görev belirlenmiştir. Bütün gemiler, seyirde oldukları süre içinde, aşağıdaki
işlevleri yerine getirebilecek durumda olmalıdırlar. Bunlar;
MARINE COMMUNICATION 83

 Gemiden-kıyıya yönünde tehlike alarmının yayınlanması (her biri farklı


haberleşme servisini kullanan en az iki müstakil cihaz vasıtasıyla)
 Kıyıdan-gemiye yönünde tehlike alarmlarının alınması,
 Gemiden-gemiye yönündeki tehlike alarmlarının gönderilip alınabilmesi,
 Arama ve kurtarma için gerekli haberleşmelerin gönderilip alınabilmesi,
 “On-Scene” (Olay Yeri) haberleşmelerinin gönderilip alınabilmesi,
 Pozisyon tespit etme sinyallerinin gönderilip alınabilmesi,
 Deniz emniyet bilgilerinin gönderilip alınabilmesi,
 Genel telsiz haberleşmelerinin (tehlike-emniyet dışındaki) kıyı istasyonlarına
ve kıyı istasyonlarından gönderilip alınabilmesi,
 Köprü-üstünden-köprü-üstüne haberleşmelerin gönderilip alınabilmesidir.

GMDSS için Yedek Enerji Kaynağı (akü) Talepleri


Gemilerdeki GMDSS cihazlarının üç değişik güç kaynağı ile beslenmeleri talep
edilmektedir. Bunlar;
- Geminin AC elektrik akımını sağlayan normal alternatör/jeneratörü,
- Emergency alternatör/jeneratör (şayet varsa) ve,
- DC akım kaynağı Akü

Geminin ana ve acil durum (emergency) elektrik kaynağı olan jeneratörlerinde


bir arıza olduğunda; tehlike-emniyet haberleşmelerini yürütmek amacıyla,
bütün gemilerin yedek akım kaynağı (akü) ile donatılmaları istenmektedir. Bu
akım kaynağı; acil durum (emergency) aydınlatma sisteminin yanı sıra, geminin
seyir yapacağı deniz sahalarına göre bulundurulacak VHF ve MF/HF cihazı
veyahut da Inmarsat uydu terminalini birlikte çalıştıracak kapasitede olmalıdır.
Bu aküler tekrar şarj edilebilecek türde olmalıdır. AC akımdan aküye geçiş
mutlaka otomatik olmalıdır ve sistem bu gibi durumlarda yani, her hangi bir
elektrik kesintisi sırasında akü voltajı devreye girerken cihazların çalışmasında
bir duraklamaya sebebiyet vermeyecek şekilde örneğin “no break” sistem
denilen kesintisiz güç kaynağı şeklinde olmalıdır.

GMDSS için istenen yedek enerji kaynağı (akü) en az aşağıdaki gibi olmalıdır.
- Bir saat talepleri: Aküler, telsiz cihazlarını (kesintisiz olarak) 1 saat
besleyebilecek kapasitede olmalıdır. Bu talep; 1.şubat.1995 ve daha sonra
inşa edilen gemiler ve ayrıca 1.şubat.1995 den önce yapılmış ancak, telsiz
tesisatının yedek akım kaynağı ile beslenmesi ile ilgili kurallarına (II-1/42
yada 43) uyan gemiler için yani; yukarıda bahsedilen “Emergency
alternatör/jeneratör” bulunan gemiler için geçerlidir.

- Altı saat talepleri : Aküler, telsiz tesisatını 6 saat boyunca besleyebilecek


durumda olmalıdır. Bu talepler, yukarıdaki kurallara uymayan ve
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 84

1.şubat.1995 den önce inşa edilmiş yani; “Emergency alternatör/jeneratör”


bulunmayan gemiler için geçerlidir.

Akünün Kontrolü ve Şarj Edilmesi


Akülerin tam şarjlı olup olmadığı her gün mutlaka kontrol edilmelidir. Akü
voltajını gösteren voltmetre üzerinde okunan değer her ne kadar 12 volt (yada
24 volt) okunsa dahi bu, akünün gerçek durumunu göstermeyebilir. Bu nedenle
kontrol sırasında, cihazlar geminin AC besleme devresinden ayrılarak aküye
bağlanmalı ve akü devresinden akım çekmesi sağlanmalıdır. Bu şekilde
yapılacak voltaj kontrolü ile akülerin gerçek anlamda şarja ihtiyaçlarının olup
olmadığı test edilmelidir.
Akünün artı ve eksi kutupları arasındaki kimyasal ilişkiyi içindeki elektrolit
sağlamaktadır. Elektrolit, (H2SO4) saf su ve sülfürik asit karışımından oluşur.
Elektrolitin yoğunluğu, yani akünün şarj durumunun anlaşılabilmesi için;
silindirik cam bir fanus şeklinde, bu amaçla imal edilmiş ve içinde bomemetre
bulunan özel bir aygıtla, her bir akü gözünden bir miktar elektrolit çekilir. Sıvı
seviyesinin bomemetreye denk geldiği yer, elektrolitin yoğunluğunu yani
akünün şarj durumunu göstermektedir. Tam şarjlı (dolu) bir akünün yaz
aylarındaki yoğunluğu; 1.265-1.285 kış aylarında ise; yaklaşık 1.300’dür. Akü
boşaldıkça 1.150’ye iner. Yoğunluğun rakamsal olarak gösterimin yanı sıra,
pratik olarak; akünün şarja ihtiyacı olduğu, normal şarjlı olduğu ve şarj
tutmadığının; sarı, yeşil ve kırmızı renklerle gösterildiği bomemetreler de
mevcuttur. Böyle bir cihaz ile akülerin her bir hücresindeki elektrolitin
yoğunluğu ayda bir kez kontrol edilmelidir.
Bu kontroller sırasında, akünün her bir hücresindeki elektrolit seviyesi de
kontrol edilmelidir. Elektrolit seviyesi her zaman, kurşun plakaların hemen
üzerinde olmalıdır. Eğer bu seviye aşağıya düşmüşse, üzerine bir miktar saf su
ilave edilmelidir. Ayrıca, akünün kutup başları temiz, iyice sıkı ve gres yağı
yada vazelin ile yağlanmış olmalıdır. Bununla birlikte, cihazlar bir acil durum
jeneratörü ile çalıştırılabiliyorsa (bir saat taleplerinde belirtildiği gibi) bu yedek
jeneratör de haftada bir kez kontrol edilmelidir.
Akünün “Trickle” (yavaş) Şarj Edilmesi
Kurşunlu aküler, akım çekecek bir yere bağlı olmasa (açık devre) bile, yavaş
yavaş kendi üzerinden boşalırlar. Bunun önüne geçilebilmesi için, örneğin; 100
Ah’lık (amper saat) bir akü için 40-100 mA’lik bir akım kaynağı ile (plakaları
kalsiyum kurşunlu aküler için 10-20 mA) yavaş şarj edilmeleri gerekmektedir.

Yayınların Sınıflandırılması
Telsiz yayın sınıflarını gösteren kısaltmaların oluşumunda üç ayrı sembol
kullanılmaktadır. Birinci sembol; yani baştaki ilk harf; ana taşıyıcının
modülasyon tipini göstermektedir. Ana taşıyıcı "genlik modülasyonlu" ise; Bu
MARINE COMMUNICATION 85

ilk sembolü gösteren harfler örneğin; N: Modüle edilmemiş bir taşıyıcı yayınını,
A: Çift yan bant, H: Tek yan bant tam taşıyıcıyı, R: Tek yan bant azaltılmış
yada değişken seviyeli taşıyıcıyı, J: Tek yan bant bastırılmış taşıyıcıyı ifade
etmektedir. Ana taşıyıcı açı-modülasyonlu ise; ilk sembol örneğin; F: Frekans
modülasyonunu, G: Faz modülasyonunu simgelemektedir.

İkinci sembol; ana taşıyıcıyı modüle eden sinyalin cinsini, örneğin; 0 : Modüle
eden sinyalin olmadığını, 1: Modüle eden alt-taşıyıcı kullanılmaksızın, sayısal
bilgi içeren tek kanalı, 2: Modüle eden alt-taşıyıcı kullanılarak sayısal (Dijital)
bilgi içeren tek kanalı, 3: Analog bilgi içeren tek kanalı, 7: Sayısal bilgi içeren
iki yada daha fazla kanalı, 8: Analog bilgi içeren iki yada daha fazla kanalı, 9:
Sayısal bilgi içeren bir yada daha fazla kanal ile birlikte, analog bilgi içeren bir
yada daha fazla kanal karışımından oluşan bir sistemi göstermektedir.

Üçüncü sembol; yayınlanacak bilginin tipini gösterir. Örneğin; N: Yayınlanacak


bilginin olmadığını, A: kulak vasıtasıyla alma şeklinde “Telgraf” yayınını, B:
Otomatik olarak alma şeklinde “Telgraf” yayınını, C: faksimile yayınını, D:
Data yayınını, telemetre, telekumanda, E: (ses yayınını içeren) Telefon yayınını,
F: Televizyon (Video) yayınını göstermektedir.
Aşağıda, GMDSS sisteminde kullanılan yayın sınıflarının anlamları verilmiştir.
A3E : Genlik modülasyonlu, çift yan bant, telefon yayın sınıfıdır.
F1B : Frekans modülasyonlu, dar bant doğrudan yazan (otomatik) telgraf (ve
DSC) yayın sınıfıdır. (MF-HF için NBDP ve DSC yayınları için)
G2B : Faz modülasyonlu, (VHF-DSC) otomatik telgraf yayın sınıfıdır.
G3E : Faz modülasyonlu, R/Telefon (VHF) yayın sınıfıdır.
H3E : Genlik modülasyonlu, SSB, tam taşıyıcılı R/Telefon yayın sınıfıdır.
J3E : Genlik modülasyonlu, SSB,bastırılmış taşıyıcılı R/Telefon yayın sınıfıdır.
J2B : Genlik modülasyonlu, tek yan bant, bastırılmış taşıyıcılı otomatik
telgraf (NBDP ve DSC) yayın sınıfıdır.
Uydu Sistemleri ile “GMDSS” Haberleşmesi
Uydular vasıtasıyla yapılan GMDSS, yani deniz tehlike-emniyet haberleşmeleri
için, iki ayrı sistem kullanılmaktadır. Bunlar;
1- Kutupsal yörüngeli “COSPAS SARSAT” sistemi,
2- Ekvatoral yörüngeli “INMARSAT sistemi” dir.

1- COSPAS - SARSAT Sistemi


COSPAS-SARSAT; kutupsal yörüngeli uydular vasıtasıyla, tehlikedeki gemilerin
aranması için uzay sistemi, (COSPAS) uydu yardımlı izleme ile arama ve
kurtarma (SARSAT) anlamını ifade etmektedir.1 Kanada, Fransa, Amerika
Birleşik Devletleri ve Rusya’nın işbirliği ile kurulmuş olan COSPAS-SARSAT;
121.5 MHz ve 406 MHz frekanslarında yayın yapan bekınların ( EPIRB)
yerlerini tespit etmek üzere tasarlanmış; karada, havada ve denizde meydana
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 86

gelebilecek tehlike durumlarında kullanılan uluslararası uydu-yardımlı arama-


kurtarma sistemidir. Ancak, bu sistem sadece EPIRB bazında hizmet
vermektedir. Yani, diğer uydu sistemi Inmarsat’daki gibi karşılıklı yada tek
yönlü de olsa aktif haberleşme söz konusu değildir.

Bu sistemin; ikisi (COSPAS) Rusya, diğer iki tanesi de (SARSAT) Amerika


Birleşik Devletleri tarafından uzaya fırlatılmış ve halen bu ülkeler tarafından
çalıştırılmakta olan dört adet uydusu bulunmaktadır. COSPAS uyduları yaklaşık
bin kilometre, SARSAT uyduları ise yaklaşık sekiz yüz elli kilometre
yükseklikte bulunmakta ve alçak irtifalı yani her iki kutba yakın, kuzey/güney
ve güney/kuzey yörünge yolu üzerindeki kutupsal yörüngelerinde seyir yaparak
dünya genelini kapsayacak şekilde tehlike sinyallerini izlemektedirler.

Sistemin çalışması şöyledir; bekınlardan yayınlanan sinyaller, uygun


alıcı/prosessör’ler ile donatılmış kutupsal yörüngeli uydular tarafından algılanır
ve bekının pozisyonunun tespit edilebilmesi için “local user terminal” ( LUT)
olarak adlandırılan yer alma istasyonlarına iletilirler. Alarm daha sonra, yer
tespit bilgisi ve diğer bilgilerle birlikte MCC (görev kontrol merkezi)
vasıtasıyla, ya bir ulusal RCC'ye (arama kurtarma koordinasyon merkezi), yada
bir diğer MCC’ye veyahut da uygun bir SAR (arama ve kurtarma) yetkilisine
iletilerek tehlikedeki ünitenin kurtarılması için arama-kurtarma etkinliği
başlatılır. COSPAS-SARSAT EPIRB’inden yayınlanan sinyaller arama kurtarma
birimlerine ulaşıncaya kadar; EPIRB > Uydu > LUT > MCC > RCC > SAR
şeklinde bir yol izlemektedir.
1
COSPAS : Space System for Search of Distress Vessel
SARSAT: Search And Rescue Satellite-Aided tracking.
COSPAS-SARSAT Uydu EPIRB’leri
Bu sistemde; 121.5 MHz ve 406 MHz’de çalışan iki ayrı EPIRB bulunmaktadır.
121.5 MHz EPIRB’leri 1.Şubat.1999’dan itibaren gemilerde
kullanılmamaktadır. Ancak bu EPIRB, havacılık tehlike frekansında çalıştığı için
sadece uçaklar tarafından kullanılacak ve bu sistemdeki uydular tarafından
gözlenilmeye devam edilecektir. Bununla birlikte, 121.5 MHz'deki alarmların
COSPAS-SARSAT tarafından algılanmasının muhtemelen 2008 yılında
durdurulması beklenmektedir.

COSPAS-SARSAT sisteminde çalışan 406 MHz uydu EPIRB’leri ise; uluslararası


alanda sadece tehlike amacıyla kullanılmak üzere tasarlanmış olup, IMO
(uluslararası denizcilik örgütü) tarafından; GMDSS’in önemli bir elemanı olarak
kabul edilmiş ve alçak irtifalı, kutupsal yörüngeli bu uydular sayesinde dünya
genelinde bir kapsam sahası yaratılmış olması nedeniyle, tüm deniz sahalarında
zorunlu tutulmuştur.
MARINE COMMUNICATION 87

EPIRB Nedir?
“Tehlike mevkisini gösteren radyo sinyali” olarak ifade edebileceğimiz
“EPIRB” Emergency Position Indicating Radio Beacon sözcüklerinin baş
harflerinden oluşan bir kısaltmadır. EPIRB’i kısaca; tehlike durumunda
kullanılan, belirli tehlike frekanslarında radyo sinyalleri göndererek tehlike
mevkisinin tespit edilmesine yarayan portatif bir verici olarak tanımlayabiliriz.
Tehlike durumlarında kullanılmak üzere, geminin ana telsiz donanımına ek
olarak, ikinci bir alarm sinyali yayınlama yöntemi için kullanılan EPIRB’ler,
geminin ana telsiz sistemi vasıtasıyla, kısa bir tehlike alarmının bile
gönderilmesinin mümkün olamayacağı, örneğin; geminin ani su alıp batması,
yada yangın sonucu telsiz tesisatının önemli derecede hasara uğraması vb.
durumlarda tehlike alarmı için aynı işlevi görebilmektedir.

GMDSS Sisteminde EPIRB’lerin Durumu


EPIRB’ler, GMDSS sisteminde oldukça önemli bir yer tutmakta ve GMDSS’in bir
parçası olarak kabul edilmektedir. Sadece A1 deniz sahasında seyir yapan gemiler; VHF
DSC EPIRB’ini bulundurabilir. A1 deniz sahasının dışında seyir yapacak bütün gemiler;
uydu EPIRB’leri ile donatılmış olmaları gerekmektedir. Ancak bu zorunluluk
aşağıdakilerden biri vasıtasıyla yerine getirilebilir,
- 406 MHz COSPAS-SARSAT uydu EPIRB’i yada,
- Gemi Inmarsat uydularının kapsam sahasında (pratikte 70 N-70S) seyir
yapıyorsa, Inmarsat-E 1.6 GHz uydu EPIRB’i.
EPIRB’lerin Kullanımıyla ilgili Uyarılar
EPIRB’ler; amaç dışı ve yanlışlıkla çalıştırılmamaya özen gösterilmelidir.
Ancak, kaza ile çalıştırılmışsa bir kıyı yada kıyı uydu-yer istasyonu vasıtasıyla,
uygun bir RCC ile irtibat kurulmalı ve tehlike alarmı iptal edilmelidir.
EPIRB'in Genel Kontrolü
EPIRB kontrol edilirken, elektriki kısmına su girmesine sebep olabilecek her
hangi bir çatlak, kırık vs. olup olmadığına dikkat edilmelidir. Ayrıca, EPIRB
pilinin son kullanma tarihini gösteren etiket kontrol edilmeli ve süresi dolmuşsa
orijinali ile değiştirilmelidir. EPIRB’in çalışırlığı periyodik olarak (ayda bir
defa) test edilmelidir.

2-) Inmarsat Sistemi (EPIRB ve SES)

Inmarsat; (International Maritime Satellite) sözcüklerinin kısaltılmasından


oluşan bu kelime, "Uluslar arası Deniz Uydu Haberleşme'sini" simgelemektedir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 88

Inmarsat sistemi de, rutin amaçlı kullanımının yanı sıra, tehlike-emniyet amaçlı
olarak da kullanılabilme özelliği nedeniyle, GMDSS'in bir parçası olarak kabul
edilmiştir. Inmarsat sistemi; aşağıda gösterilen üç ayrı bölümden oluşmaktadır.

a- "Uzay Kısmı"
Inmarsat sisteminin uzay kısmı; yerden 35.786 km. yükseklikteki ekvatoral
yörünge üzerinde konumlandırılmış olan dokuz adet uydudan oluşmaktadır. Bu
uydular, merkezi Londra'da bulunan “Inmarsat kumanda merkezinden” kontrol
edilmektedir. Dünya yüzeyinin yaklaşık üçte birini kapsayacak şekilde, her bir
okyanus sahası üzerine yerleştirilmiş olan bu uyduların kapsam sahası bir
diğerinin belirli bir kısmını da içerecek şekildedir. Yani; enlem olarak, dünya
genelinde kapsam dışında kalan bir bölge yoktur. Boylam olarak ise; sadece
kutuplar hariç, yaklaşık 70N-70S enlemleri arasındaki geniş bir coğrafi dilimi
kapsamaktadır.

b- "Yer kısmı"
Inmarsat'ın yer kısmı; otuz bir ülkedeki yaklaşık kırk adet kıyı uydu-yer
istasyonları (CES) şebekesi, her bir okyanus bölgesinde haberleşme trafiğini
kontrol etmek ve gözlemek üzere “şebeke düzenleme istasyonları” ( NCS) ve
şebeke işlem merkezi (NOC'lardan) oluşmaktadır.
c- "Gemi Uydu-Yer İstasyonları" kısmı
Kısaca SES (Ship Earth Station) olarak ifade edilen “gemi uydu-yer
istasyonları”; gemilerdeki Inmarsat A, B, C, M yada Mini-m tipi uydu
terminalleriyle, seçilecek kıyı uydu-yer istasyonları üzerinden; gemiden-kıyıya,
kıyıdan-gemiye yada gemiler-arası haberleşme yapabilen istasyonlardır.

"Inmarsat-A" Uydu Sistemi ve Terminalleri

Inmarsat-A; deniz ticaret filosuna 1982 yılında tanıtımı yapılan ve analog


sistemle çalışan Inmarsat'ın ilk seyyar uydu sistemidir. Inmarsat-A terminalleri
Inmarsat-A terminallerinin özellikleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Haberleşme tipi Real-Time (anında)


Servis çeşidi
Telefon Var
Teleks Var
Grup 3 Faks hızı 9.600 Bps'ye kadar
Data hızı 9.600 Bps'ye kadar
X-25 (Tahsis edilen data kanalı) Var
X-400 (Elektronik Posta) Var
Yüksek Hız Data (HSD) 56/64 Kbps
MARINE COMMUNICATION 89

Tam hareketli "sakla-ilet"video Var


Kısa data pozisyonu Yok
Grup çağrı Var
Emniyet-Ağı Var (Inmarsat-C/EGC alıcısı monte edildiği takdirde)
Filo-Ağı Var (Inmarsat-C/EGC alıcısı monte edildiği takdirde)
Tehlike/Emniyet
GMDSS'e uygunluğu Evet

"Inmarsat-B" Uydu Sistemi ve Terminalleri

Modern, dijital teknolojiye sahip Inmarsat-B sistemi 1994 yılında çalışmaya


başlamıştır. Inmarsat-A ile kıyaslandığında; Inmarsat-B'nin dijital yapısının,
uydu çıkış gücü ve bant genişliğini çok daha iyi kullanabilme imkanı verdiği
görülmektedir. Bu ise, kullanıcılara Inmarsat-A'dan çok daha ucuz servis verme
imkanı sağlamaktadır. Inmarsat-B terminallerinin özellikleri aşağıdaki tabloda
gösterilmiştir.

Haberleşme tipi Real-Time (anında)


Servis çeşidi
Telefon Var
Teleks Var
Grup 3 Faks hızı 9.600 Bps'ye kadar
Data hızı 9.600 Bps'ye kadar
X-25 (Tahsis edilen data kanalı) Var
X-400 (Elektronik Posta) Var
Yüksek Hız Data (HSD) 56/64 Kbps
Tam hareketli "Sakla-ilet"video Var
Kısa data pozisyonu Yok
Grup çağrı Var
Emniyet-Ağı Var (Inmarsat-C/EGC alıcısı monte edildiği takdirde)
Filo-Ağı Var (Inmarsat-C/EGC alıcısı monte edildiği takdirde)
Tehlike/Emniyet
Gmdss'e uygunluğu Evet ( Uygun şekilde kurulmuşsa)
Tehlike butonu Var

"Inmarsat-C" Uydu Sistemi ve Terminalleri


Bu sistem sakla-ilet (store&forward) şeklinde çalışmakta ve sadece (teleks) mesaj yada data
iletişimi bazında haberleşme yapılabilmektedir. Bilgi, sayısal data paketleri halinde seyyar
istasyon tarafından kıyı uydu-yer istasyonuna (600 bit/saniye sürat ile) gönderilir. Kıyı uydu-yer
istasyonu, data paketlerini hafızasında depoladıktan sonra yeniden düzenleyerek, birkaç dakika
içinde gönderilmek istenen adrese, kara teleks şebekesi üzerinden (kara teleks abonesine 50/bit
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 90

saniye hızla) yada bir diğer seyyar istasyona iletir. Inmarsat-C terminallerinin özellikleri
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Haberleşme tipi Store&Forward (sakla ve ilet)
Servis çeşidi
Telefon Yok
Teleks Var
Grup 3 Faks hızı Yok
Data hızı 600 Bps
X-25 (Tahsis edilen data kanalı) Var
X-400 (Elektronik Posta) Var
Yüksek Hız Data (HSD) Yok
Tam hareketli "Sakla-ilet"video Yok
Kısa data pozisyonu Var
Grup çağrı Var
Emniyet-Ağı Var
Filo-Ağı Var
Tehlike/Emniyet
GMDSS'e uygunluğu Evet
Tehlike butonu Var
Genişletilmiş Grup Çağrı (EGC) Servisi
"Deniz emniyet bilgileri'nin" yayınlanması işlemi, NAVTEX hizmetinin
verilmediği deniz sahalarında (A3 deniz sahası) Inmarsat uydu sistemi ile
çalışan ve benzeri işlev gören EGC (Enhanced Group Call) yani "genişletilmiş
rrup çağrısı" olarak bilinen servis vasıtasıyla yapılmaktadır. EGC servisi, temel
olarak iki çeşittir. Bunlar; Emniyet-Ağı ve Filo-Ağı servisleridir.

Emniyet-Ağı Servisi
Solas-74'ün 1988 de yapılan düzeltmeleriyle ilgili taleplerini karşılayabilmek
üzere düzenlenen "Safety-Net" yani emniyet-ağı, dünya denizlerindeki
gemilere, "deniz emniyet bilgilerinin" (MSI) yayınlanması için kullanılan,
küresel-uydu haberleşme servisidir. Bu servis; hidrografi, meteoroloji, sahil
koruma ve arama-kurtarma yetkilileri tarafından kullanılmaktadır. "emniyet-
ağı" servisi vasıtasıyla yayınlanan bilgiler; "deniz emniyet bilgileri" ana başlığı
altında toplanan; hava tahmin raporları, denizcilik ve meteorolojik uyarılar ve
kıyıdan-gemiye tehlike alarmlarıdır.

Filo-Ağı servisi
"Fleet-Net" (Filo-Ağı) servisi; emniyetle ilgili bilgilerin yayınlandığı "safety-
net" servisinin yanı sıra, sadece ticari amaçlı mesajların, bazı özel kuruluşlar
yada devlet kurumlarınca hazırlanarak, Inmarsat-C seyyar istasyon terminalinin
bulunduğu kullanıcılara iletildiği diğer bir EGC servisi çeşididir.
MARINE COMMUNICATION 91

"Inmarsat-M" Uydu Sistemi ve Terminalleri


Dijital sisteme sahip Inmarsat-M tipi uydu terminalleri, 1993 yılından itibaren dünya genelinde
kullanılmaya başlanmıştır. Inmarsat-M sistemi, diğer Inmarsat sistemlerine oranla daha düşük
ücretli olarak; aşağıdaki haberleşme imkanları sunulabilmektedir.
Haberleşme tipi Real-Time (anında)
Servis çeşidi
Telefon Var
Teleks Yok
Grup 3 Faks hızı 2.400 bps'ye kadar
Data hızı 2.400 bps'ye kadar
X-25 (Tahsis edilen data kanalı) Var
X-400 (Elektronik Posta) Var
Yüksek Hız Data (HSD) Yok
Tam hareketli "Sakla-ilet"video Yok
Kısa data pozisyonu Yok
Grup çağrı Var
Emniyet-Ağı Var (Inmarsat-C/EGC alıcısı monte edildiği takdirde)
Filo-Ağı Var (Inmarsat-C/EGC alıcısı monte edildiği takdirde)
Tehlike/Emniyet
GMDSS'e uygunluğu Hayır
Tehlike butonu Var

Inmarsat Mini-M
Ocak 1997 den itibaren servise giren ve "Inmarsat-Telefon" olarak da
isimlendirilen Inmarsat Mini-M; bir Lap-Top bilgisayar büyüklüğündeki
(yaklaşık 2.5x21x27 cm) terminaliyle; dijital teknolojisi sayesinde dinlenilmeyi
önleyen yüksek kaliteli R/Telefon, 2.4 Kbit/saniye hızında faksimile ve data
ayrıca E-Mail servislerini sunmaktadır.

"Inmarsat-E" Uydu EPIRB Sistemi"


Inmarsat-E EPIRB'leri; içindeki GPS navigasyon uydu alıcısı vasıtasıyla elde
edilen yer tespit bilgileri ve kayıtlı kimlik bilgilerini de içeren tehlike sinyalini,
Inmarsat uyduları üzerinden yayınlamaya yarayan bir sistemdir.

Inmarsat Okyanus Bölge Kodları

Karadan-Gemiye yada Gemiden-Gemiye yönlerinde


Inmarsat haberleşmeleri için, aşağıda belirtilen okyanus
bölgesi kodları kullanılmaktadır.
ATLANTIC EAST PACIFIC INDIAN ATLANTIC WEST
(AOR-E) (POR) (IOR) (AOR-W)
Telefon 871 872 873 874
Teleks 581 582 583 584
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 92

Data 1111 1112 1113 1114

Inmarsat Mobil Numaraları (IMN)


Inmarsat-A
Inmarsat-A : örneğin; 1 271 xxx (1 ile başlar ve toplam 7 rakam)
Inmarsat-C
Inmarsat-C : örneğin; 4 271 xxx xx (4 ile başlar ve toplam 9 rakam)
Inmarsat-B
Inmarsat-B : örneğin; 3 271 xxx xx (3 ile başlar ve toplam 9 rakam)
Inmarsat-M
Inmarsat-M : örneğin; 6 271 xxx xx (6 ile başlar ve toplam 9 rakam)
INMARSAT İLE TEHLİKE-EMNİYET HABERLEŞMELERİ

Inmarsat-A ile Tehlike Haberleşmesi


Bütün Inmarsat-A gemi uydu-yer istasyonları (SES); tehlike mesajını
yayınlayabilme özelliğine sahiptir. Böyle bir mesaj, kıyı uydu-yer istasyonuna
(CES) ulaştığında, otomatik olarak tanımlanır ve bütün kanallar meşgul olsa
dahi, birisi boşaltılarak tehlike öncelikli çağrı yapan gemiye tahsis edilir.

SES vasıtasıyla yayınlanan tehlike mesajı, uydu üzerinden seçilen bir kıyı uydu-
yer istasyonuna (CES) ulaştırılır. Pek çok ülkedeki CES’ler, böyle bir mesaj
aldıklarında, gemiyi otomatik olarak doğrudan bir Arama-Kurtarma Merkezine
(RCC) iletirler. Bununla birlikte, otomatik olarak RCC’ye irtibat sağlanmamışsa
ve gemi uydu-yer istasyonu operatörü RCC’nin numarasını bilmiyor yada
numaranın girilmesi gecikmişse, okyanus bölgesindeki NCS tarafından olaya
müdahale edilir ve operatör uyarılarak istenilen yardımın sağlanması temin
edilir. Böylece, tehlike çağrılarının cevapsız kalmaması sağlanmış olur.

Tehlike çağrısının R/Tlf ile yayınlanması (Inmarsat-A)


Inmarsat-A gemi uydu-yer istasyonu ile, R/Telefon kullanılarak tehlike çağrısı
aşağıdaki gibi yayınlanır,
- Çalışma usulü olarak “TELEFON” seçilir,
- “DISTRESS PRIORITY” (Tehlike önceliği) seçilir,
- Cihazın hafızasında bulunan; Inmarsat-A kıyı uydu-yer istasyonlarından
birisi seçilir,
- SES cihazının, imalatçı firmasının kullanma tarifesinde izah ettiği şekilde
(ilgili butona yada butonlara basılarak) tehlike çağrısı başlatılır,
- Yaklaşık 15 saniye içinde her hangi bir cevap alınamazsa, tehlike alarmı
tekrar edilir,
MARINE COMMUNICATION 93

- Kıyı uydu-yer istasyonu ile irtibat kurulduğunda, aşağıda belirtilen formata


göre tehlike mesajı okunur.
∙ MAYDAY (üç defa)
∙ THIS IS (Geminin adı/Çağrı işareti)
∙ CALLING ON INMARSAT, FROM POSITION (Enlem ve boylam olarak
yada karadaki bir coğrafi noktanın ismi belirtilir)
∙ MY INMARSAT MOBILE NUMBER IS............... (Yedi rakamlı Inmarsat
kimlik numarası ) USING THE .....(hangi uydu kullanılıyorsa AOR-E, IOR
vs. ismi) SATELLITE,
∙ MY COURSE AND SPEED ARE......................................... (Rota ve sürat)
∙ NATURE OF DISTRESS................(aşağıdaki tehlike çeşitlerinden birisi)
- Fire/Explosion (Yangın/Patlama)
- Flooding (Su alma)
- Collision (Çarpışma)
- Grounding (Karaya oturma)
- Lısting (Yan yatma)
- Sinking (Batmak)
- Disabled and adrift (Manevradan aciz olma ve sürüklenme)
- Abandoning Ship (Gemiyi terk etmek)
- Attack by Pirates (Korsan saldırısı)
∙ ASSISTANCE REQUESTED (Yardım talep ediliyor)
∙ OTHER INFORMATION...... (Arama kurtarma çalışmalarına katılan
birimlere yardımı dokunabilecek diğer bilgiler belirtilir)
∙ Ve, RCC’nin gerektiğinde gemiyi tekrar arayabilmesi için telefon hattı
boşaltılır.

Tehlike Çağrısının R/Tlx ile Yayınlanması (Inmarsat-A)


Tehlike çağrısının R/Teleks ile yayınlanması için yapılacak temel işlemler,
R/Telefon kısmında anlatılanlarla aynıdır. Ve genelde, Inmarsat-A tipi
terminallerle tehlike alarmının yayınlanması oldukça basittir. Örneğin yeni
model, Magnavox marka cihazlarda, terminalin üzerinde “SOS” yazan kırmızı
butona, ayrıca 2 no’lu tuşa basmak yeterlidir. Tuşlara basıldığında, cihazın
monitöründe, “TO CONFIRM TELEX SOS REQUEST, PRESS AND HOLD
THE NUMBER 2 KEY UNTIL THIS MESSAGE DISAPPEARS” yazısı
belirecektir. Belirtilen tuşa kısa bir süre (yazı kayboluncaya kadar) basıldığında,
aşağıda örneği görülen otomatik tehlike mesajı yayınlanmaya başlayacaktır.

SOS SOS SOS BEGIN AUTOMATIC DISTRESS MESSAGE


M/V ..............(Gemi adı) SES ID : .......(7 rakamlı gemi numarası)
GLL POSITION . LAT 41 DEG 21.24 MIN N
LONG 002 DEG 10.29 MIN E
TIME OF UPDATE
COURSE : ......(Rota) ..DEG SPEED : ......(Hız) KNOTS
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 94

TIME OF ACTIVATION : .......(Olayın olduğu zaman)


END OF AUTOMATIC DISTRESS MESSAGE.

Acelelik ve Emniyet Haberleşmeleri (Inmarsat-A)

Inmarsat-A tipi terminaller ile; R/Telefon ve R/Teleks haberleşme usullerinden


birisi kullanılarak, Acelelik yada Emniyet haberleşmeleri yapılabilmektedir.
Seçilecek her hangi bir kıyı uydu-yer istasyonu üzerinden, “2-rakam kodları”
kullanılarak; tıbbi tavsiye, tıbbi yardım yada denizcilik yardımları elde
edilebilir. Bu işlem için aşağıdaki gibi hareket edilir,
- SES terminalinin Teleks yada Telefon çalışma usullerinden birisi seçilir,
- Priority (Priority 0) seçilir,
- Cihazın hafızasındaki kıyı uydu-yer istasyonlarından birisi seçilir,
- Telefon ahizesi kaldırılır ve çevir sesi duyulduktan sonra, listedeki 2-rakam
kodlarından arzu edileni çevrilir (tuşlanır) ve sonunda # tuşuna basılır,
- CES ile irtibat kurulduğunda, URGENCY yada SAFETY olarak çağrının
çeşidi belirtilir ve istenilen yardım ile ilgili (2-rakam kod ile) gerekli bilgi
verilir.
Örnek :
Kod 32 : “Tıbbi tavsiye” için kullanılır. Bazı kıyı uydu-yer istasyonları bu
kodu kullanan bütün çağrıları doğrudan bölgesel hastanelere irtibatlar.
Böylelikle, zaman kaybedilmeksizin, tıbbi tavsiye en kısa zamanda elde edilir.

Bu çağrı sırasında, MEDICO kelimesinin yazılması (söylenilmesini) takiben,


- Geminin ismi,
- Çağrı işareti ve Inmarsat numarası,
- Gemini (enlem ve boylam olarak) tam pozisyonu,
- Hasta yada yaralı kişinin durumu,
- Diğer bilgiler verilir.

Inmarsat-C ile Tehlike Haberleşmesi


Inmarsat-C uydu terminalleri vasıtasıyla, kısa yada detaylı tehlike alarmı
yayınlanabilir. RCC’ye iletilecek bu tehlike alarmları; Inmarsat-C terminalinde,
uzaktan kumanda tehlike butonu bulunuyorsa, mesaj bu (kırmızı) tehlike
butonuna (butonlarına) basılmak ve yaklaşık 5 saniye süreyle basılı tutulmak
suretiyle kolayca yayınlanır.
MARINE COMMUNICATION 95

Yada, gemi uydu-yer istasyonunun kullanma tarifesinde belirtildiği şekilde


detaylı olarak aşağıdaki gibi yayınlanır,

- Gemi uydu-yer istasyonu terminalinin tehlike menüsü devreye alınır 1. (yani,


File, Transmit, Logs, Dıstress, Position, Options yazan ana menüden
DISRESS’i seçilir)
- Tehlike menüsünde girilmesi istenen; geminin pozisyonu ve gerekli diğer
bilgiler zamanın müsait olduğu oranda (Pozisyon ve zaman GPS vasıtasıyla
otomatik olarak girilmiyorsa) girilir,
- Listeden, “Tehlikenin türü” bilgisi işaretlenir,
- Okyanus bölgesindeki tercihen en yakın CES seçilir. (Bulunulan okyanus
bölgesindeki her hangi bir Kıyı uydu-yer istasyonu seçilebilir.)
- Ve tehlike alarmı yayınlanır. (Terminalin markasına göre, “Send” butonuna
basılarak yada cihazın üzerindeki “Set” ve “Alarm” butonlarının ikisine
birden basılarak tehlike alarmı gönderilebilir ve alarmın yayınlandığı
“Distress Call in Progress” yazısının belirmesiyle anlaşılabilir.)
- Kıyı uydu-yer istasyonundan alındı onayını beklenir. Beş dakika içinde her
hangi bir onay elde edilmezse, yukarıda anlatılan işlem tekrar edilir.

File Transmit Logs Distress Position Options

Land Station Position Distress Type


Ata 310 Latitude.............N ( ) Unspecified
Eik 304 Longitude..........E ( ) Explosion/Fire
Burum 312 Course..............Deg. ( ) Flooding
Thermopylae 305 Speed...............Knots ( ) Collision
Raisting 315 Updated at........ ( ) Grounding
( ) Listing
( ) Sinking
( ) Disabled&Adrift
( ) Abandoning ship
< Send> ( ) Request assistance

- Tehlike alarmının yayını bittikten sonra, gemi uydu-yer istasyonunun, RCC


ile haberleşme halini devam ettirebilmesi için SES terminali mevcut
okyanus bölgesinde tarama yapmak üzere “Oto Scan” pozisyonuna alınır.
1
Tehlike menüsü seçildiğinde; monitörde, yukarıdaki gibi bir sayfa açılacaktır. Burada öncelikle,
listelenmiş olan kıyı uydu-yer istasyonlarından birisi işaretlenir. Gps varsa; pozisyon, rota, hız ve
son güncelleme zamanı (tarih ve saat olarak) otomatik olarak girilecektir. Yoksa, manuel olarak
girilebilir. Son olarak, Tehlike çeşidi bilgisi kısmındaki parantezlerden içinde bulunulan duruma
uygun olanı “x” ile doldurulur ve tehlike mesajı yayınlanır. Daha sonra ise, bu bilgilere ilave
olarak, tehlike haberleşmesi ile ilgili detaylar telsiz operatörü tarafından manuel olarak girilebilir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 96

Inmarsat-A ile Genel Haberleşme

Inmarsat-A tipi gemi uydu terminalleriyle haberleşme (telefon, faks, teleks vs)
yapabilmek için, öncelikle yapılması gereken işlem; bulunulan bölgedeki
Inmarsat uydularından (AOR-E, AOR-W, POR yada IOR) birisini seçmek yani,
gemi uydu-yer istasyonunun antenini uyduya yönlendirmektir. Bu işlem; eski
tip ve yeni model Inmarsat-A terminallerinde farklı şekillerde yapılmaktadır.

Eski tip, Inmarsat-A SES terminali ile Haberleşme

Uydu terminallerinin kontrol panellerinde, “GYRO, AZIMUTH ve ELEVATION”


değerleri için göstergeler bulunmaktadır. azimuth (açı) ve elevation (eğim)
değerlerinin tespiti için, azimut/elevation haritalarından istifade edilir.

Antenin uyduya yönlendirilmesi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir. Örneğin
İzmir civarında bulunan bir gemiden Hint okyanusu ( IOR) uydusu üzerinden
haberleşme yapılmak istendiğini varsayalım. Bunun için, azimut/elevation
haritasına bakılarak İzmir üzerinden geçmekte olan azimuth çizgisinin değeri
yaklaşık 130 olarak cihazının kontrol paneli üzerindeki ilgili kısma kaydedilir
(istenilen değere gelene kadar UP yada DOWN tuşları basılı tutulur)

Daha sonra, yine harita üzerinden, İzmir için yaklaşık 36 olan elevation değeri
belirlenir ve kontrol panel üzerinde “elevation” yazan yere kaydedilerek ilgili
butona basılır. Böylelikle anten, Hint okyanusu uydusuna dönecek ve
haberleşme yapmaya hazır hale gelecektir. Daha sonra, ilgili uydunun kapsam
sahasındaki bir kıyı uydu-yer istasyonu seçilerek haberleşme sağlanır.

Yeni tip Inmarsat-A SES terminalleri ile Haberleşme

Yeni tip terminaller ile bu işlem oldukça basit bir şekilde yapılmakta ve bir kez
yapıldıktan sonra (uydu değiştirilmeyecekse) geminin GPS cihazı vasıtası ile
uydulardan alınan pozisyon bilgilerinin, gemi uydu-yer istasyonunun
terminaline sürekli olarak girilmesiyle sağlanmaktadır. Dolayısıyla, geminin
anteni uyduyla olan bağlantısını kesintisiz olarak sürdürmektedir. Uydu
değiştirmek istendiğinde ise, (aşağıda örnek bir terminalin monitöründeki ilgili
sayfa görülmektedir) SHIP POSITION yazan yerdeki enlem, boylam ve pruva
değerleri geminin GPS cihazından otomatik olarak girilmektedir. REGION yazan
yerdeki SATELLITE kısmına “INDIAN” (IOR) uydusu klavye yardımıyla seçilir
ve çanak antenin uyduya yönlenmesi sağlanır. (işlemin sonunda STATUS
kısmında “SAT LOCK” yazısı belirginleştiğinde uydu seçme ve kilitlenme
işlemi tamamlanmış demektir.)
MARINE COMMUNICATION 97

SCREEN 1
MESSAGE TRAFFIC STATUS

SAT LOCK

SHIP’S POSITION REGION

LATITUDE LONGITUDE HEADING SATELLITE OCEAN AREA


N 41 002 E 135 INDIAN 00
COAST EARTH STATION

TELEX TELEPHONE EMERGENCY


O4 NORWAY 10 TURKEY 02 UK
DATE TIME
MAY 12 98 16 04 18

Daha sonra; bir kıyı uydu-yer istasyonunu seçimi yapılır. Bu işlem için,
monitördeki COAST EARTH STATION kısmında “telex, telephone ve
emergency” (tehlike) haberleşmelerinin her biri için ayrı bölümler
bulunmaktadır. Yani, buradaki her bir haberleşme için değişik kıyı uydu-yer
istasyonu seçilebilir. Bu seçimler yapıldıktan cihaz haberleşmeye hazır
demektir. TRAFFIC kısmında hangi tür haberleşmenin yapıldığı; TLX (teleks),
VOX (telefon), DTA (data), IDLE (boş) vs. görülebilir.

Telefon Haberleşmesi
- Telefon ahizesi yerinden alınır ve çevir sesinin gelmesi beklenir.
- Daha sonra, 00 uluslararası otomatik arama kodu (2-digit code) uluslararası
ülke kodu (Türkiye için 90) alan kodu (örneğin İzmir için 232) ve telefon
abonesinin numarası birbirinin peşi sıra tuşlanır.
- En son işlem olarak “  ” tuşuna basılarak beklenir. Seçilmiş olan kıyı
uydu-yer istasyonu vasıtası ile otomatik olarak, uluslararası/ulusal telefon
şebekesi üzerinden, aranan abone ile irtibat bir-iki saniye içinde kurulacaktır.
Aksi takdirde, haberleşmenin kurulamadığını belirten bir uyarı duyulacaktır.
Bu durumda işlemin tekrar edilmesi gerekecektir.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O) 98

Faks Haberleşmesi
MARINE COMMUNICATION 99

- Gönderilecek mesaj kağıdının yazılı tarafı makineye bakacak şekilde faks


cihazına yerleştirilir. TEL/DIAL tuşuna basılır ve faks makinesi üzerindeki
tuş takımı kullanılarak (telefon için yukarıda anlatıldığı gibi) abone aranır.
- İşlem sonunda yine “  ” tuşuna basılır ve aranılan faks abonesi ile irtibatın
sağlanması için beklenir. Bu arada yapılmakta olan işlemle ilgili bilgiler
monitörde görülmektedir.
- Abone ile irtibat kurulduktan sonra, faks makinesine yerleştirilen mesaj
otomatik olarak karşı aboneye iletilmeye başlanacaktır. (yada mesajının
gönderilebilmesi için faks makinesi üzerindeki başlatma tuşuna basılır)

Teleks Haberleşmesi
Inmarsat-A terminalleri vasıtasıyla istenilen teleks abonesi ile karşılıklı teleks
yazışması yapılabilir. Yada irtibat kurulduktan sonra hafızaya alınan mesaj
aboneye geçilebilir.
- Teleks haberleşmesi için; uydu ve uydu yer istasyonu seçimi yapılır,
- Daha sonra, cihazın kullanma kitabında (üretici firmanın belirttiği şekilde)
gösterilen ilgili tuşlara basılır
- Teleks çağrısı kıyı uydu-yer istasyonu tarafından kabul edildiği takdirde,
ekranın TRAFFIC yazan kısmında “TLX” yazısı belirecektir. Daha sonra, kıyı
uydu-yer istasyonu tarafından “teleks çağrısının” alındığı ve ayrıca tarih/saat
bilgisi monitör ekranda belirtilecektir. Takiben kıyı uydu-yer istasyonu
kendi answer-back’ini yazdıktan sonra sizin answer-back’inizi de otomatik
olarak yazdıracak ve nihayet “GA+” yazarak hattı size verecektir.
- Monitörde “GA+” elde edildikten sonra, istenilen teleks abonesi ile irtibat
kurabilmek için, önce uluslararası otomatik arama kodu (2-digit code) olan
“00” peşinen ülke kodu örneğin Türkiye için 607 ve arkasından teleks
abonesinin numarası arada boşluk bırakılmadan tuşlanır ve bu işlemin
sonunda “ + ” işaretine basılır.
- Bir iki saniye içinde istenilen teleks abonesi ile irtibat sağlanacaktır.
Karşılıklı answer-back’lerin elde edilmesinden sonra, ( WHO ARE YOU tuşu
ile karşı tarafınkini elde edebilir, HERE IS tuşu ile de kendinizinkini
yazdırabilirsiniz) hafızadaki mesajınızı iletebilir yada klavyeyi kullanarak
karşılıklı yazışmaya başlayabilirsiniz.
- Haberleşmenin sonunda beş adet nokta ve takiben “+” işaretinin
yazılmasıyla hat otomatik olarak kesilecek ve böylelikle, görüşme süresi
elde edilebilecektir.

Inmarsat-C ile Genel Haberleşme

Mesaj Gönderme
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O)
100
Inmarsat-C tipi gemi uydu-yer istasyonu terminalleri ile, tek yönlü ve “sakla ve
ilet” yöntemi ile sadece teleks haberleşmesi yapılabilmektedir. Böylesi bir
haberleşme yapabilmek için öncelikle, bulunulan bölgedeki Inmarsat
uydusunun ve bir kıyı uydu-yer istasyonun seçilmesi gerekir.
Cihaz açıldığında, ekranda aşağıdaki ana menü görülecektir.

INDIAN SAILOR C INM-C

File Edit Transmit Logs Distress Position Options Applications

Bundan sonra, Inmarsat uydularından (AOR-E, AOR-W, POR yada IOR) uygun
olanı seçilir. Seçilen okyanus bölgesine cihazın kilitlendiği (log-in) ve NCS
ortak kanal sinyallerinin yeterli seviyede alındığının onayı gözlenir. Daha sonra,
kıyı uydu-yer istasyonu seçiminin yapılır ve aşağıdaki işlem sırası takip edilir

- Mesaj yazma menüsünden (file) daha önce hazırlanmış olan mesaj seçilir.
- “Transmit” (send) usulü seçilir,
- Mesajın adresi (teleks ülke kodu ve teleks abone numarası) girilir.
- Mesaj tipi “routine” seçilir ve mesajın alındı onayının bildirilmesi
isteniyorsa bu kısım (request confirmation) işaretlenir.
- Daha sonra, mesajın gönderilebilmesi için ilgili butona (send) basılarak
mesaj gönderilir. Mesajın gönderilmesi sona erdiğinde, Inmarsat-C sistemi
mesajın gidip gitmediğini bildirecektir. Sağlıklı olarak gönderilmişse,
“message delivery successful” aksi takdirde, “message delivery failed”
şeklinde bir uyarı monitörde belirecektir.

EGC Yayınlarının Alınması


Inmarsat-C terminalleri vasıtasıyla, “genişletilmiş grup arama servisi”nin ( EGC)
yayınlarını almak mümkündür. Bunun için, “EGC” kısmından ilgili okyanus
bölgesindeki NAVAREA sahası (16 adet NAVAREA sahası vardır) seçilir.
Ayrıca, bu saha için yapılacak bütün meteorolojik mesajlar ve meteorolojik
uyarılar ile emniyet mesajları, ayrıca diğer sistem mesajlarının otomatik olarak
alınması için gerekli programlama yapılır.
Türk Kıyı Uydu-Yer İstasyonu ile
Inmarsat Haberleşmeleri

ATA-1 ve ATA-2 kıyı-uydu yer istasyonlarımız ile; Inmarsat-A ve Inmarsat-C


tipi terminaller vasıtasıyla, karadaki telefon/teleks abonelerinden D.Atlantik
yada Hint okyanusundaki gemilere doğru veyahut da gemilerden kara
MARINE COMMUNICATION
101

abonelerine doğru tam ve yarı otomatik telefon, faks ve teleks haberleşmeleri


aşağıdaki gibi yapılmaktadır. 1

Inmarsat-A Uydu Terminali ile Haberleşme

Karadan - Gemiye Yönünde (otomatik Aramalar)

Detaylı faturalama bilgisi alınabilen (sayısal) santrallara bağlı telefon (ve GSM)
abonelerinden yapılacak otomatik telefon aramalarında; “00” uluslararası arama
kodu, gemilerin doğu Atlantik okyanusu bölgesi veya Hint okyanusu kapsam
sahalarında olmalarına göre; 871 yada 873 Inmarsat okyanus kodu ile, gemilere
tahsis edilen yedi rakamlı (aşağıda “x x x x x x x” ile ifade edilen) Inmarsat
numarası tuşlanacaktır. Buna göre aramalar;
- D.Atlantik Okyanusu için : 00 - 871 - x x x x x x x
- Hint Okyanusu için : 00 - 873 - x x x x x x x şeklinde olacaktır.
Teleks abonelerinin yapacakları otomatik teleks aramalarında; önce uluslararası
arama kodu “0”, geminin D.Atlantik veya Hint okyanusunda olmasına göre;
581 yada 583 Inmarsat (teleks) okyanus kodu ve takiben yedi rakamlı Inmarsat
numarası ve son olarak da “+” işareti tuşlanacaktır. Buna göre aramalar;
- D.Atlantik okyanusu için : 0 - 581 - x x x x x x x
- Hint okyanusu için : 0 - 583 - x x x x x x x şeklinde olacaktır.

Telefon (faks) abonelerinin telefon hattı üzerinden gerçekleştirecekleri otomatik


data ve faks aramalarında; otomatik telefon görüşmelerindeki okyanus
kodundan sonra, faks/data özel hizmet kodu “81” in tuşlanması gerekmektedir.
Buna göre aramalar;
- D.Atlantik okyanusu için : 00 - 871 - 81 - x x x x x x x
- Hint okyanusu için : 00 - 873 - 81 - x x x x x x x şeklinde olacaktır.
1
Hollanda (Station 12) ile yapılan anlaşmayla, ülkemizdeki teleks ve telefon abonelerinin ATA
kıyı uydu-yer istasyonumuzun yanı sıra; Inmarsat-A tipi terminallerle batı Atlantik (AOR-W) ve
Pasifik (POR) uydularından, ayrıca; Inmarsat-B, Inmarsat-M ve Inmarsat mini-M tipi terminaller
ile tüm okyanus bölgelerinde uydu haberleşmelerini yapabilmeleri sağlanmıştır.

Inmarsat-C Uydu Terminali ile Haberleşme


ATA-1 ve ATA-2 kıyı uydu yer istasyonlarımız vasıtasıyla Inmarsat-C uydu
terminali olan deniz taşıtlarının birbirleri arasında ve kara teleks aboneleri ile
gemiler arasında iki aşamada gerçekleştirilen Store & Forward yani “sakla-ilet”
usulü ile R/Teleks haberleşmeleri de yapılabilmektedir. Bunun için; D.Atlantik
okyanusu uydu haberleşme bölgesine ait aramalar için 581, Hint okyanusu uydu
haberleşme bölgesine ait aramalar için ise 583 kodları kullanılmaktadır.
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O)
102
Kara Abonesinden Seyyar İstasyonu Arama
Kara teleks abonesinden, Inmarsat-C terminali bulunan bir gemi (yada bir
seyyar istasyonu) aramak için, aşağıdaki işlemler yapılır;
- 0581444+(yada 0583444+) tuşlanır. (Buradaki 0: milletlerarası çıkış
kodu, 581: Okyanus bölge kodu ( AOR-E : 581, IOR: 583) 444: ATA uydu-yer
istasyonu erişim kodu)
- ATA uydu-yer istasyonundan “answer-back” beklenir. Daha sonra,
- 581xxxxxxxxx+ (Dokuz rakamlı Inmarsat kimlik numarası) tuşlanır.

Haberleşmelerin Ücretlendirilmesi

Inmarsat-A Haberleşmelerin Ücretlendirilmesi

I- Radyotelgraf Ücretleri

Tarife TL ücreti
1.1-Normal radyotelgraf ücreti (on kelimeye kadar) 2.00 Sdr İlgili ay'a ait sdr
karşılığı ücret
Her fazla kelime ücreti 0.20 Sdr "
1.2- Acele radyotelgraf ücreti (on kelimeye kadar) 3.00 Sdr "
Her fazla kelime ücreti 0.30 Sdr "
1.3- Yıldırım radyotelgraf ücreti (on kelimeye kadar) 4.00 Sdr "
Her fazla kelime ücreti 0.40 Sdr "

II- Radyotelefon Ücretleri

Yurtiçinden gemilere doğru yapılacak otomatik telefon görüşmelerinde kontör


atış periyodu 0.6 saniye olup; bu periyot için 0.044 SDR olarak ücretlendirilir.

Gemilerden yurtiçine doğru yapılacak otomatik telefon görüşmeleri; 6 saniyelik


periyotlar halinde ücretlendirilir. Türk bandıralı gemi çıkışlı görüşmelerde her 6
saniye ve kesri için 0.44 SDR alınır. Yabancı bandıralı gemi çıkışlı
görüşmelerde her 6 saniye ve kesri için 0.375 SDR alınır. Yurtdışı ile otomatik
telefon görüşmesinde bu ücretlere ilaveten milletlerarası telefon ücreti alınır.
MARINE COMMUNICATION
103

III-Radyoteleks ücretleri

Kıyı uydu-yer istasyonlarımız aracılığı ile gemilerin yurtiçi karşılıklı radyo


teleks haberleşmelerinde; Yurt içinden gemilere ve Türk bandıralı gemilerden
yurtiçine doğru yapılacak otomatik teleks görüşmelerinde; ücretlendirilebilir
toplam süre, 6 saniyelik periyotlar halinde değerlendirilir ve buna uygun olarak
her 6 saniye veya kesri için 0.25 SDR alınır. Yabancı bandıralı gemilerden
yurtiçine yapılacak otomatik teleks görüşmelerinde; her 6 saniye veya kesri için
0.21 SDR alınır.

Inmarsat-C Haberleşmelerinin Ücretlendirilmesi

Inmarsat-C uydu sistemiyle yapılan haberleşmelerin ücretlendirilmesini;


a) Uzay tarafı, yani kıyı uydu-yer istasyonu (CES) ile gemi uydu-yer istasyonu
(SES) arasındaki ücretlendirme ile,
b) Kara tarafı, yani kıyı uydu-yer istasyonu ile kara teleks abonesi arasındaki
ücretlendirme olarak ayrı ayrı ele almak gerekir.

Bu haberleşmenin ücretlendirilmesi; saniyede akan data (bit) olarak


değerlendirilmelidir. Mesajları oluşturan her bir karakter 8 bit'e eşittir. Mesajlar,
256 bit'lik paketler halinde gönderilir ve ücretlendirme bu 256 bit sayısı esas
alınarak yapılır. Şöyle ki; mesajın toplam karakter sayısı (kıyı uydu-yer
istasyonları otomatik olarak hesaplıyor) 8 ile çarpılıp bulunan değer 256'ya
bölünürse, ücretlendirmeye esas alınan her bir 256 bit'lik değer bulunur. Her
256'lık paket 0.13 SDR yaptığına göre, kaç adet 256'lık paket varsa 0.13 SDR ile
çarpılarak toplam rakam bulunabilir. (ATA her bir 256 bit için 0.13, Hollanda-
Burum 0.17 SDR almaktadır.) Bu hesaplamayı (ATA için) basit bir formül ile
aşağıdaki şekilde gösterebiliriz;
A / 256 x 0.13 = ............ SDR (gemi ile ATA arasındaki haberleşmenin ücreti)
(A= Toplam karakter sayısı ile 8'in çarpılması sonucu bulunacak değer)
Bulunan bu değere; mesajın kıyı uydu-yer istasyonuna ulaştıktan sonra kara
teleks abonesine kadar olan kısmı (teleks şebeke) ücreti de ilave edilerek
mesajın toplam ücreti hesaplanır.

“AAIC” Haberleşme Ücretini Ödeyen Yetkili Makam

Accounting Authority Identification Code kelimelerinin baş harflerinden oluşan


(AAIC) bu kısaltma; gemilerin, yabancı kıyı (yada kıyı uydu-yer) istasyonlarıyla
yapacakları telsiz haberleşmelerinin ücretlendirilebilmesi amacıyla, haberleşme
ücretlerini ödeyecek yetkili kurumu belirtmek için kullanılmaktadır. Eskiden
açık adres verilerek yapılan bu tanıtım; uluslararası olarak, iki harf ve takiben
iki rakamdan oluşacak şekilde yeniden düzenlenmiştir. Kod grubunun baş
423 00 351 GÜVERTE (DENİZ İŞL. ve YÖNETİMİ Y.O)
104
tarafındaki harfler; hesaplaşma yetkilisi olan ülkeyi sembolize etmektedir. Bu
kod ifadelerin açık adres olarak gösterimi, “List of Ship Stations” kitabının IV
bölümünün 2.kısmında verilmiştir. Ayrıca, Yine aynı kitabın III.bölümünün
10.sütununda gemilerin hesaplaşma yetkilileri ayrı ayrı gösterilmiştir. Gemiler,
yabancı istasyonlar ile yapacakları telsiz haberleşmeleri sırasında, ücreti
ödeyecek yetkili kurumun adresini bildirmek zorundadırlar.

Türk gemilerine tahsis edilen bu kod grubu; TR01’dir. Türk bayraklı deniz
araçlarının yabancı kıyı istasyonlarıyla yapacakları haberleşmelerin ücretleri, bu
kod grubunun belirtilmesiyle doğrudan Türk Telekom AŞ’ye gönderilir ve bu
kurum tarafından ödenir. Daha sonra ise, geminin bağlı olduğu şirkete fatura
gönderilerek haberleşme ücreti ilgili ay için Merkez Bankası tarafından
belirlenmiş olan SDR/TL kuruna göre Türk Lirası olarak tahsil edilir.

“SDR” Özel Çekme Hakkı

Uluslararası telsiz haberleşmelerinin ücretlendirilmesinde eskiden kullanılmakta


olan “altın frank” (GF) kullanımdan kaldırılmış olup, bunun yerine; “özel çekme
hakkı” şeklinde ifade edilen “Special Drawing Right” kelimelerinin baş
harflerinden oluşan SDR kullanılmaktadır. SDR/TL kuru, her ayın 24'ü için
Merkez bankasınca belirlenmekte ve Resmi Gazetede yayınlanmaktadır. Bu
SDR/TL kuruna, %30 oranında işletme (Türk Telekom) hissesi ilave edilerek
yurt dışı telsiz haberleşmelerinde esas alınacak nihai ücret oluşturulmaktadır.

You might also like