กรณที่สอง

วิชาคณิตศาสตร์ 3 มัธยมศึกษาปีที่ 5 เรื่อง เลขยกกาลัง
เอกสารประกอบการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ 3 (ค32102)
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560
เรื่อง เลขยกกาลัง
ชื่อ-นามสกุล …………………………………………………………………….………
ชั้น ม. 5 ห้อง ………………. เลขที่ ………………………….
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา กรุงเทพมหานคร
1
บทที1่ เลขยกกาลัง
1. เลขยกกาลังที่มีเลขชี้กาลังเป็นจานวนเต็ม
บทนิยาม ถ้า a เป็นจานวนจริงและ n เป็นจานวนเต็มบวกแล้ว
a n = a×a×a×… ×a .
n ตัว
เรียก an ว่า เลขยกกาลัง

เรียก a ว่า ฐานของเลขยกกาลัง
และ เรียก n ว่า เลขชี้กาลัง
ทบทวนสมบัติเลขยกกาลัง
ถ้า a, b เป็นจานวนจริงที่ไม่เป็น 0 และ m, n เป็นจานวนเต็ม จะได้
1. a m  a n =a m+n
m n mn
2. (a ) =a
3. (ab)n =a n  bn
n
a a
n
4.   = โดยที่ b0
b b
n
a m m-n
5. =a
an
1
6. a -n = เมื่อ a0
n
7. a 0 =1 เมื่อ a0
2
ตัวอย่างที่ 1 จงทาให้เป็นผลสาเร็จ
1. 23  24 = …………………………………………………………………………………………………..…………………
25
2. = …………………………………………………………………………………………………..…………………
22
32
3. = …………………………………………………………………………………………………..…………………
35
4. (23 ) 4 = …………………………………………………………………………………………………..…………………
5. 32  42 = …………………………………………………………………………………………………..…………………
2
4
6.   = …………………………………………………………………………………………………..…………………
3
7. 52 = …………………………………………………………………………………………………..…………………
1
8. = …………………………………………………………………………………………………..…………………
42
ตัวอย่างที่ 2 จงทาให้เป็นรูปอย่างง่ายและมีเลขชี้กาลังเป็นจานวนเต็มบวก
3 4
 x   y2 x 
1.1     1.2 (5pq )(53p3q )
y  z 
3
(a 2 b3 )5  a 5 b3c 2 
1.3 1.4  4 7 
a 6 b5  a b 
3
3 2 2 2
 a 2 b 1   a 2 b 2   6a 3 b 2   2a 2 b 2 
1.5  2 4   5 3  1.6  2 5    2 3 2 
a b  a b   3a b   (a b ) 
ตัวอย่างที่ 3 กาหนดให้ n เป็นจานวนเต็มบวก จงหาค่าของ

7 n+2  28  7 n 1 6  2n+1  2n  4
1. 2.
7n 2n  2  7
11 3n-2 + 3n 1 5  2n+1 + 5  2n  2

3. 4.
3n  2  3n  2 2n  2  7  2n 1
4
ตัวอย่างที่ 4 จงหาค่าของ
23  35 124  102
1. 2.
35  20 154  64
283  155 183  252

3. 4.
20  214 27  503
5
Worksheet1เรื่อง เลขยกกาลังที่มเี ลขชี้กาลังเป็นจานวนเต็ม
1. จงหาค่าต่อไปนี้
3 2 3
 a 5 b 3c 2   a 2 b3   a 4 b 2 
1.)  4 7  2.)  3 2   0 5 
 a b  a b  a b 
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
2 3
 4a 1b 2   12a 3b 2  a  3  b 3
3.)  2 1  ÷  2 3  4.)
 6a b   4a b  a 1  b 1
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
2. จงหาค่าของ
a 1 + b  1 (2p+1 )q 22p q
1. 2. × ×2
a 1b 1 (2q+1 )p 22q
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
5  3n  9  3n  2 10×2n-1  24×2n-1
3. 4.
3n  3n 1 2n+1×3-2n
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
6
42 n ×22n+1×8 n+1 3  2n  4  2n  2

5. 6.
23n+2 2n  2n 1
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
2n+1 4n+1 15×7a  9  7 a+1
7. ÷ 8.
(2n ) n 1  2n 1 n+1 9×7 a + 7 a+1
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
92  27 
2 n
9. 10. (a(a(a -1 ))-1 )-1
81 (27)  3
n 3 n 1
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
11. 5  3n  9  3n  2 12. 1015  97

2  3n  3n 1  2 154  84
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………….
7
2. รากที่ n ในระบบจานวนจริงและจานวนจริงในรูปกรณฑ์
2.1 รากที่สองของจานวนจริง
บทนิยาม ถ้า a และ b เป็นจานวนจริงใดใด b เป็นรากที่สองของ a ก็ต่อเมื่อ b2  a
ตัวอย่างที่ 5
รากที่สองของ 9 คือ ……………………………………………………….
รากที่สองของ 25 คือ ………………………………………………………
รากที่สองของ 3 คือ ……………………………………………………….
รากที่สองของ 5 คือ ………………………………………………………
7
รากที่สองของ คือ ………………………………………………………
4
ค่าประมาณของจานวนที่อยู่ในรูปกรณฑ์
การหารากที่สอง การหารากที่สองมีหลายวิธี ดังนี้
1. การหารากที่สองโดยวิธีแยกตัวประกอบ
ตัวอย่างที่ 6 จงหารากที่สองของ 225
วิธีทา 225 = …………………………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………………………
ดังนั้น รากที่สองของ 225 คือ ……………………………….
2. การหารากที่สองโดยวิธกี ารประมาณค่าเฉลี่ย มีขั้นตอนดังนี้
หารากที่สองของ 5
ขั้นที่ 1 หาจานวนเต็มบวกสองจานวนเรียงกัน ที่กาลังสองของจานวนเต็มบวกนั้นมีค่าน้อยกว่าและมากกว่า

จานวนที่ต้องการหารากที่สอง เช่น ต้องการหารากที่สองของ 5 จานวนเต็มสองจานวนน่าจะเป็น 2 และ 3 โดยที่
22  5  32
2 5 3 แสดงว่ารากที่สองของ 5 อยู่ระหว่าง 2 กับ 3
23 5
ขั้นที่ 2 นาจานวนเต็มทั้งสองที่หาได้ในขั้นที่ 1 มาหาค่าเฉลี่ย จะได้   2.5
2 2
ขั้นที่ 3 นาค่าเฉลี่ยของขั้นที่ 2 ไปหารจานวนที่ต้องการหารากที่สอง แล้วพิจารณาว่า จานวนที่ต้องการหา
8
5
รากที่สองอยู่ระหว่างสองจานวนใด นั่นคือ 2 แสดงว่า 5 อยู่ระหว่าง 2 กับ 2.5
2.5
จะได้ 22  ( 5) 2  2.52
2  5  2.5
ขั้นที่ 4 นาจานวนทั้งสองที่หาได้จากขั้นที่ 3 มาหาค่าเฉลี่ยเช่นเดียวกับขั้นที่ 2 และ 3 ไปเรื่อยๆจนกว่าจะได้ค่า

ของรากที่สองของจานวนที่ต้องการหารากที่สอง ตามตาแหน่งทศนิยมที่ต้องการ
2  2.5
จะได้  2.25 (ขั้นที่ 2 หาค่าเฉลี่ย)
2
5
 2.22 (ขั้นที่ 3 นาไปหารจานวนที่ต้องการหารากที่สอง)
2.25
แสดงว่า 2.22  5  2.25
2.22  2.25
2
5
2.235
แสดงว่า 2.2352  ( 5) 2  2.237 2
2.235  5  2.237
2.235  2.237
2
5
2.236
แสดงว่า 2.2362  ( 5) 2  2.23612
2.236  5  2.2361
ดังนั้น ค่าโดยประมาณ 5 คือ 2.236 และ 2.236 (ทศนิยม 3 ตาแหน่ง)
3. การหารากที่สองโดยวิธีการตั้งหาร ดาเนินการดังนี้
ขั้นที่ 1 แบ่งกลุ่มตัวเลขของจานวนที่ต้องการหารากที่สอง ในส่วนของจานวนเต็มแบ่งจากขวาไปซ้าย
ส่วนทศนิยมแบ่งจากซ้ายไปขวากลุ่มละ 2 ตัว เช่น ต้องการหารากที่สองของ 315.426  3 15 . 42 60
ขั้นที่ 2 ตั้งหารยาว แล้วหาตัวเลข 2 ตัวที่เท่ากันคูณกัน ได้เท่ากับหรือน้อยกว่าตัวเลขที่อยู่กลุ่มซ้ายสุด หาเศษ
เหลือแล้วดึงเลขสองหลักในกลุ่มถัดไปลงมา
9
ขั้นที่ 3 นา 2 คูณ ผลลัพธ์ทไี่ ด้นามาเป็นตัวต้นของตัวหารครั้งต่อไปโดยหาเลข 0 ถึง 9 มาต่อท้าย ให้ผลคูณของ

ตัวหารทั้งหมดกับตัวต่อท้ายมีค่าเท่ากับหรือน้อยกว่าเศษเหลือและเลขสองหลักที่ดึงลงมา
ขั้นที่ 4 ทาเช่นเดียวกันกับขั้นที่ 2,3 ไปเรื่อย จนได้จานวนที่เป็นรากที่สองมีทศนิยมตามที่ต้องการ
ตัวอย่างที่ 7 จงหาค่าประมาณของ 239.2535 (ทศนิยม 2 ตาแหน่ง)
ถ้ากดเครื่องคิดเลขแล้วจะได้
239.2535 = ……………………..
ดังนั้น ค่าประมาณของ 239.2535 คือ ………………………….
การหารากที่สาม
หาค่าประมาณของ 3
29 ทาได้ดังนี้
วิธีที่ 1 หาจานวนจริง a ที่ a3 มีค่าใกล้เคียงกับ 29
จาก 33  27 และ 43  64 ดังนั้น 3
29 มีค่าประมาณมากกว่า 3 แต่ไม่ถึง 4
หาจานวนจริงที่มากกว่า 3 แต่น้อยกว่า 4 ที่ยกกาลังสามแล้วมีค่าใกล้เคียง 29
พิจารณาจาก 3.1 , 3.2 , 3.3 , …, 3.9 จะได้ว่า (3.1)2  29.791
ดังนั้น 3
29 มีค่าประมาณมากกว่า 3 แต่ไม่ถึง 3.1
หาจานวนจริงที่มากกว่า 3 แต่น้อยกว่า 3.1 ที่ยกกาลังสามแล้วมีค่าใกล้เคียง 29
พิจารณาจาก 3.01, 3.02, 3.03, …, 3.09 (เนื่องจาก (3.05) 2  28.373 ทาให้คาดเดาได้ว่าจานวนที่ควร
ทดลองยกกาลังสามควรมากกว่า 3.05 )
10
เนื่องจาก (3.08)2  29.218
(3.07)3  28.934
(3.06)3  28.653
ดังนั้น 3.07 เป็นค่าประมาณของ 3
29
วิธีที่ 2 เนื่องจาก 33  27 และ 43  64

29 มีค่าประมาณมากกว่า 3 แต่ไม่ถึง 4
 3 4 
3
เนื่องจาก    (3.5)  42.875

3
 2 
 3  3.5 
3
เนื่องจาก    (3.25)  34.328

3
 2 
 3  3.25 
3
เนื่องจาก    (3.125)  30.518

3
 2 
 3  3.125 
3
เนื่องจาก    (3.0625)  28.723

3
 2 
 3.0625  3.125 
3
เนื่องจาก    (3.094)  29.618

3
 2 
29 มีค่าประมาณมากกว่า 3.0625 แต่ไม่ถึง 3.094
 3.0625  3.094 
3
เนื่องจาก    (3.078)  29.161

3
 2 
29 มีค่าประมาณมากกว่า 3.0625 แต่ไม่ถึง 3.078
 3.0625  3.078 
3
เนื่องจาก    (3.07)  28.934

3
 2 
29 มีค่าประมาณของ 3 29
วิธีที่ 3 ใช้เครื่องคิดเลขทีม่ ีฟังก์ชั่น x y จะได้ 3
29 มีค่าประมาณ 3.072316826
11
แบบฝึกหัด (แสดงวิธที าลงสมุด)

1. จงหารากต่อไปนี้โดยวิธีการประมาณ
1.1 40 1.2 7.2 1.3 3
25
2. จงหารากที่สองโดยวิธีการตั้งหาร
2.1 484 2.2 3969
2.3 27889 2.4 1000
2.5 5678.12 2.6 7.89
2.2 รากที่ n ของจานวนจริง
บทนิยาม ให้ a, b เป็นจานวนจริง และ n เป็นจานวนเต็มบวกที่มากกว่า 1

b เป็นรากที่ n ของ a ก็ต่อเมื่อ bn = a
ตัวอย่างที่ 8 จงเขียนในรูปของราก
1. รากที่ 4 ของ 16 คือ……………….…………….. 6. รากที่ 4 ของ -81 คือ………………….…………..
2. รากที่ 3 ของ -343 คือ…………..…………………. 7. รากที่ 2 ของ 32 คือ………………………………
3. รากที่ 5 ของ 243 คือ………………..……………. 8. รากที่ 3 ของ 27 คือ…………………..………….
4. รากที่ 6 ของ 0 คือ……………………..………. 9. รากที่ 3 ของ -7 คือ…………………..………….
5. รากที่ 7 ของ 1 คือ…………………….……….. 10. รากที่ 2 ของ 125 คือ………………………………
n เป็นจานวนคู่ n เป็นจานวนคี่
1. รากที่ n ของ a จะหาค่าได้เมื่อ a  0 เท่านั้น 1. รากที่ n ของ a หาค่าได้เสมอสาหรับจานวนจริงใดใด
2. ถ้า a  0 แล้วรากที่ n ของ a  0 2. ถ้า a  0 แล้วรากที่ n ของ a  0
3. ถ้า a  0 (เป็นบวก) รากที่ n ของ a จะมีค่า 3. ถ้า a  0 (เป็นบวก) รากที่ n ของ a จะมี 1 ค่า
สองค่าเสมอเป็นบวกและลบ และเป็นจานวนจริงบวก
4. ถ้า a  0 (เป็นลบ) รากที่ n ของ a จะหาค่า 4. ถ้า a  0 (เป็นลบ) รากที่ n ของ a จะมี 1 ค่า และ
ไม่ได้ในระบบจานวนจริง เป็นจานวนจริงลบ
12
1. รากที่ 4 ของ 16 คือ ……………………………………… เนื่องจาก……………………………………………………………………………
2. รากที่ 3 ของ -343 คือ ……………………………………… เนื่องจาก……………………………………………………………………………
3. รากที่ 5 ของ -243 คือ ……………………………………… เนื่องจาก……………………………………………………………………………
4. รากที่ 7 ของ 128 คือ ……………………………………… เนื่องจาก………………………………………………………..………………….
5. รากที่ 6 ของ 125 คือ ……………………………………… เนื่องจาก……………………………………………………………………………
6. รากที่ 8 ของ -625 คือ …………………………………….. เนื่องจาก……………………………………………………………………………
ค่าหลักของรากที่ n
บทนิยาม ให้ a เป็นจานวนจริงที่มีรากที่ n จะกล่าวว่าจานวนจริง b
เป็นค่าหลักของรากที่ n ของ a ก็ต่อเมื่อ
1. b เป็นรากที่ n ของ a
2. a  b  0
แทนค่าหลักของรากที่ n ของ a ด้วย n a = b
ข้อตกลงเกี่ยวกับค่าหลักของรากที่ n
1. เครื่องหมาย n เรียกว่า “เครื่องหมายกรณฑ์” และเรียก n ว่า เป็นอันดับของกรณฑ์

2. n a อ่านว่า กรณฑ์ที่ n ของ a หรือ รากที่ n ของ a
ตัวอย่างที่ 10 จงหาค่าหลักต่อไปนี้
1. ค่าหลักของรากที่ 2 ของ 4 คือ ………………………………………………………………….…………..
81
2. ค่าหลักของรากที่ 2 ของ 625 คือ ……………….……………………………………………………………..
169
5. ค่าหลักของรากที่ 5 ของ -32 คือ ………………………………………………………………….…………..
13
รากที่ n ของจานวนจริง
สมบัติที่สาคัญของรากที่ n ของจานวนจริง
ให้ n เป็นจานวนเต็มบวกที่มากกว่า 1 ; a, b เป็นจานวนจริง โดยที่ n a และ n b หาค่าได้
1
1. n
a = a n
 a
n
2. n
=a
3. n
a=x ก็ต่อเมื่อ a = xn
4. n
1=1 เสมอ หมายเหตุ
5. n
0  0 ถ้า a เป็นจานวนจริง และ n เป็นจานวนเต็มที่มากกว่า 1 จะได้ว่า
 a
m
6. n
= n
am 
a เมื่อ n เป็นจานวนคี่
n
an = 

a เมือ่ n เป็นจานวนคู่
m
7. a n = n a m =( n a ) m
ตัวอย่างที่ 11 จงทาให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
1. 8 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. 162 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. 50 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. 20 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. 3 16 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. 3 81 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7. 3 54 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. 4 64 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8
9. 3 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
27
 5
4
10. 3
= …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
11. 3
27a 3 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12. 18a 2 b 3 = …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
14
Worksheet 2 เรื่อง รากที่ n ของจานวนจริง
1. จงเติมคาตอบที่ถูกต้องลงในช่องว่าง
1. รากที่สองของ 144 เท่ากับ…………………………….. ค่าหลักของรากทีส่ องของ 144 เท่ากับ……………….………………………
2. รากที่สามของ 729 เท่ากับ…………………………….. ค่าหลักของรากที่สามของ 729 เท่ากับ……………….…………….………..
3. รากที่สามของ -512 เท่ากับ……………………………..ค่าหลักของรากที่สามของ -512 เท่ากับ……………….………….…………..
4. รากที่หกของ 64 เท่ากับ………………………………….ค่าหลักของรากที่หกของ 64 เท่ากับ……………….………………………
5. รากที่สองของ 3 เท่ากับ………………………..…………ค่าหลักของรากที่สองของ 3 เท่ากับ……………….……………………….
2. จงทาจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
1.) 4 81 = ………………………………… 2.) 6 729 = …………………………………….
3.) 42  6 = …….……………………… 4.) 169  25 = …………………………
5.) 5 64 = ……………………………………. 6.) 3 108 = …………………………………
a เมื่อ n เป็นจานวนคี่
3. จงหาผลสาเร็จต่อไปนี้ โดยใช้สมบัติ n
an = 
 a เมื่อ n เป็นจานวนคู่
1.) 42 = ………………………………………………………. 2.) 3

( 8)3 = ………………………………………………………………………
3.) 4  54 = ……………………………………….………… 4.) 6
( 3) 6 = ………………………………………………………………………
5.) 3
8  (12)3  66 = ……………………………………. 6.) 5
2  65  910  47 = ……………………………………………………..
15
การหาผลบวก ผลต่าง ผลคูณและผลหารของกรณฑ์

การบวกลบจานวนที่อยูใ่ นกรณฑ์
หลักการ 1.) กรณฑ์ที่จะนามา บวก ลบ กันได้ ก็ต่อเมื่อ กรณฑ์ทมี่ ีอันดับเดียวกัน และจานวนที่อยู่ใต้กรณฑ์เป็นจานวนเดียวกัน
2.) การที่ทาให้จานวนที่อยู่ใต้กรณฑ์เท่ากัน ก็ให้ทาจานวนใต้กรณฑ์เป็นจานวนเฉพาะหรือจานวนที่ต่าที่สุด
3.) การบวก ลบ กรณฑ์ที่เหมือนกัน ให้นาสัมประสิทธิ์หน้ากรณฑ์มา บวก ลบ กัน
a n x ± b n x = (a ± b) n x
เช่น 43 2  53 2  63 2 = (4  5  6) 3 2 = 33 2
1. 2 32  8  6 2 2. 3 3  243  2 27
3. 3
16  3 54  3 250 4. 3
5  7 3 40  3 3 625
5. 3 8  2 50  4 32 6. 7 3 16  3 54  2 3 250
16
7. 3
81  3 375  4 3 192 8. 2 18  200  2 4 64
9. 3
54  3 128  3 432 10. 4
25  20  6 453
แบบฝึกหัด การบวกลบจานวนที่อยู่ในกรณฑ์ (แสดงวิธีทาลงสมุด)

1. จงทาให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
1.) 3 2 5 2 2.) 7 3 3 3.) 11 5  6 5  7 5
4.) 5 5  5 3 5 5.) 5 5  2 3 5 4 2 6.) 5 2 4 3 2 2 6 3
7.) 43 2  53 2  63 2 8.) 7 a  2 a 9 a 9.) 4 13  8  5 13  7
10.) 2 3 3 2 7 3 5 2
2. จงทาให้อยู่ในรูปสาเร็จ
1.) 12  27  3 2.) 3 20  2 18  45  8
3.) 18  2 18  45  8 4.) 32  48  80
1
5.) 18  2 3 125  3 4 4 6.) 3
3
9 1
7.) 50  4 4  8.) 2 x3  x x  x 2
2 x
17
Worksheet 3 เรื่อง การหาผลบวกและผลต่าง

ของกรณฑ์
คาชี้แจง จงหาค่าต่อไปนี้
1.) 50  32 2.) 28  63
3.) 27  18 4.) 8 5  3 80  7 20
5.) 3 8  2  32 6.) 12  27  3
18
2 3 3 2 1 1
7.)  3  6 8.) 18  3 128  8  3 54
3 2 2 3 6 2
9.) 2 20  180  3 24  54 10.) 7 3 56  3 3 16  7 3 2  5 3 128
19
ผลคูณและผลหารในรูปกรณฑ์
ผลคูณ – ผลหาร
หลัก 1.) กรณฑ์จะคูณเป็นจานวนเดียวกันได้ ก็ต่อเมื่อ อันดับของกรณฑ์ต้องเหมือนกัน
2.) เมื่ออันดับของกรณฑ์เหมือนกัน ก็นาจานวนภายใต้กรณฑ์คูณกัน
ทฤษฎีบท ถ้า a, b เป็นจานวนจริงที่มีรากที่ n แล้ว
n
a  n b = n ab
n
a a
= n
b0
n
b b ,
ตัวอย่างที่ 13 จงหาผลคูณของ
5 108
1. 3 7  2 28 2.
3
3 3 2  2 3 12
3. 3
4. 5
25  5 125
3
ตัวอย่าง ที่ 14 จงทาให้เป็นผลสาเร็จ

1.) 3 2  3 4 = ………………………………………………….. 2.) 3
7  3 49 = ……………………………………………………..…………
3.) 2 4 8  4 6 = ……………………………………..…………. 4.) 3
54  3 4 = ………………………………………………….……………….
64
5.)  3 9  3 18 = ……………………………………..……. 6.) = ………………………………………………………..…..……………
2
4 5
243 64
7.) 4
= ……………………………………....……………. 8.) 5
= ……………………………………………………..…………….……
3 2
6
256 3
80
9.) 6
= …………………………..………………………… 10.) 3
= ………………………………………………………………..……
2 2
20
ตัวอย่างที่ 15 จงหาผลสาเร็จต่อไปนี้
3
32 5
27 5 45
1.) 2.)
3
4 5
5
4 4
60 4 28 12 4 54
3.) 4
4.)
189 4 45 4
20 4 250
5.) 4
81a12 b8 6.) 6
64a12 b18
21
7.) 10a 3b × 2ab 2 8.) 3ab3c× 2a 2 bc 4 × 6a 3b 4c3
27a 5 b7
9.) 6
32x 4 y5 z 3 × 6 2x 2 yz 3 10.)
3ab
3
16a 8 b5 3× 4 x 7 y
11.) 3
12.)
2a 2 b -2 6× 4 x 3 y-7
22
สังยุค (conjugate)
สังยุคหรือคอนจุเกต(conjugate)
การคูณหรือการหารรากมักจะใช้ conjugate เพื่อให้รากของตัวส่วนหายไป
บทนิยาม ให้ a และ b หาค่าได้

1.) คอนจุเกตของ ( a + b) คือ ( a  b)
2.) ( a + b)( a  b) = a  b
มาจาก  ผลต่างกาลังสอง a 2  b2  (a  b)(a  b)
ตัวอย่างที่ 16 คอนจูเกตของ ( 5  2) คือ ( 5  2)

ผลต่างกาลังสอง
และ ( 5  2)( 5  2) = ( 5) 2  ( 2) 2
a 2  b2  (a  b)(a  b)
= 52 = 3
ตัวอย่างที่ 17 คอนจูเกตของ (3  2) คือ (3  2)
และ (3  2)(3  2) =………………………………………………………………. ผลต่างกาลังสอง

a 2  b2  (a  b)(a  b)
=……………………………………………………………….
ตัวอย่างที่ 18 จงหาผลคูณของ ( 7  5)( 7  5)
ตัวอย่างที่ 19 จงหาผลคูณของ ( 3  5)( 3  5)
23
การหาผลหารของกรณฑ์
กรณีที่ 1 : ส่วนที่มีกรณฑ์เพียงตัวเดียว
b
เช่น นักเรียนสามารถคูณ a ทั้งเศษและส่วน โดยคุณสมบัติ a  a  a2  a
a
b b a b a b a
ซึ่งทาให้ส่วนไม่ติดกรณฑ์ดังนี้    
a a a a2 a
ตัวอย่างที่ 20 จงหาผลหาร (ทาให้ส่วนไม่ติดกรณฑ์)

1. 3
2. 4 108
3 3
5 2 1
1. 9 2
8
3
 36
1
2. 6  10  20
3 2 6 2 5 10
กรณีที่ 2 : ส่วนที่มีกรณฑ์ 2 พจน์บวกกัน

c c
เช่น หรือ สามารถแก้โดยใช้หลักการ ผลต่างกาลังสอง a 2  b2  (a  b)(a  b)
a b a b
ซึ่งเรียก (a  b) กับ (a  b) ว่าเป็นคู่สังยุค (conjugate) ซึ่งกันและกัน
ตัวอย่างที่ 22 จงทาให้ส่วนไม่ติดกรณฑ์
2 6
1. 2.
3 1 5 2
24
2 7 3
3.
7 3
ตัวอย่างที่ 23 จงหาค่าของจานวนต่อไปนี้
3 2 32 2
1. 
3 2 3 2
2 3 1 1 4 3
2. 
3 1 2  3
แบบฝึกหัด จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปตัวส่วนไม่ติดกรณฑ์ (แสดงวิธีทาลงสมุด)

1.) 2 2.) 2 3.) 1

3 4.) 1
5 3 3 1 3 2 2
2  3  10 2 3 2 1 2 1
5.) 6.) 7.) 6 3 8.) 
6 5 2 3 3 22 3 2 1 2 1
25
Worksheet 4 เรื่อง การคูณและการหารของกรณฑ์
ตอนที1่ : จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปตัวส่วนไม่ติดกรณฑ์
3a 10x 3 1 7a 1 1 1
1.  2. 4 (1  )  4 (2  ) 2  4 (5  )
5 21a 2 6 3x 2 2 2
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 xy 5
3.         3 4. 1.2 0.5 xy  5 x5 y 5  4 x 2 x 3 y
2 3 3 4 4 5 5 6 2 4
26
6 3 4 3 7
5. 6.
2 6 7 3
3 32 2 8 3 3 5
7. 8.
3 32 2 9 34 5
ตอนที่ 2 : จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปตัวส่วนไม่ติดกรณฑ์
1 7 6 3 5
1. 2.
2 2 3 4 6 5
27
10 6  2 7 2 a
3. 4.
3 62 7 5 a 3 x
ตอนที่ 3 : จงทาให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
3 1 3 1 18 12
1.  2. 
3 1 3 1 3 2 3 2
7 5 7 5 (1  5) 2  (1  5) 2
3.  4.
7 5 7 5 4 5
28
โจทย์ทบทวน
จงทาให้เป็นผลสาเร็จ
33
1. 3
27a 4  3 3 8a  125a 7
a
2. 5
a 2b 2  5 32b 7  3a 5 b 2
3. b 3 a 3b  a 3 b 4  2 3 a 3b 4
1 4 1
4. 32m5  2 4 162m  4 2m
2m 3
ab b
5. (a 2  b 2 )  (a  b)3 (a  b)  a 2b 2  b 4
a b a b
6. 2 x 2  4 x  2  9 y 2  18 y  9  2 x 2  4 x  2  9 y 2  18 y  9
จงทาผลคูณให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
1. (2 12  75) 3 5
17  46  5 17  46
15.
2. (5 0.02  8) 2
16. ( 9  15  25)( 3  5)
2 3 3 2
3. (3 6 4 ) 17. ( 11  3)(11  33  3)
3 8 2 3
9 16 4 4 18. ( 3 9  3 6  3 4)( 3 3  3 2)
4. (15 36  6 3  18 3 ) 3
3
4 81 3 9 19. ( 3 25  3 10  3 4)( 3 5  3 2)
5. (4  6)(5 2  2 3) 20. ( 3 a 2  3 ab  3 b 2 )( 3 a  3 b )
6. (6 3 x  3 5)(6 3 x  3 5) 21. ( 3 x 2  3 y 2 )( 3 x 4  3 x 2 y 2  3 y 4 )
7. (5  15)(5  15)
8. ( 3 a 2b  3 ab 2 )( 3 a  3 b )
1
9. ( 3 16  4 3 2  4 3 54)(3 3  5 3 4)
2
10. ( 7  3)( 7  3)
11. ( x  x  1)( x  x  1)
12. ( 25  16)( 25  16)
3 3 3 3
13. ( 10  5)( 10  5)
4 4 4 4
14. 4  2 2  4  2 2
3 3
29
เลขยกกาลังที่มีเลขชี้กาลังเป็นจานวนตรรกยะ
1
บทนิยาม เมื่อ a เป็นจานวนจริง n เป็นจานวนเต็มที่มากกว่า 1 และ a มีรากที่ n
a = n
a
1 1
จากบทนิยาม จะได้ว่า an เป็นค่าหลักของรากที่ n ของ a และจะได้ว่า (a n ) n = a
2
1
 12 
ตัวอย่างที่ 24 4 2
 4 และ 4   4
 
3
1
 13 
8  8
3 3
และ 8   8
 
m
บทนิยาม ให้ a เป็นจานวนจริง m และ n เป็นจานวนเต็มที่ n >1 และ เป็นเศษส่วนอย่างต่า
n
m
m
 n1 
จะได้ว่า a =  a  = ( n a )m
n
 
n
m
 m1 
a = a  =
n n
am
 
2
 1
 2
2
2
ตัวอย่างที่ 25 จากบทนิยาม 2   23  
3 3
 
2 1
และ 23  2  2 3
 3
4
m
หมายเหตุ จากบทนิยามของ an ถ้า m<0 แล้ว a ต้องไม่เป็น 0
เช่น a = 0 , m = 1 และ n=2

m 1 1
1 1
จะได้ a n
 0 2
 (0 ) 2 1
 01  ซึ่ง ไม่มีความหมายทางคณิตศาสตร์
0 0
ตัวอย่างที่ 26 จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปเลขยกกาลัง
1.) 3 = ………………….… 2.) 3

32 = ……………………… 3.) 5
3x 3 y 2 = ……………………………
4.) 4
5x 2 y = ………………… 5.) 6
7x 5 = ……………………… 6.) 7
19x 5 y 3 = ……………………………
30
ตัวอย่างที่ 27 จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปกรณฑ์
1 7
1.) 16 4
= ……………………………………….……..…… 2.) 7 5
= ……………………………………………..…………….............
1 1
3.) (8) 3
= ……………………………………….………. 4.) 2 2
= ………………………………………………..……..……………..
3 2
5.) 5 4
= ……………………………………….……..…….. 6.) (3 xy) 3
= ……………………………………………………….........
3 2
7.) (4 x y) 2 5
= ……………………………………….…... 8.) (13x y )4 3 5
= …………………………………………………………
ตัวอย่างที่ 28 จงหาค่าของเลขยกกาลังต่อไปนี้
2
1.) (27) 6 = ………………………………………………………………………………………………………………………………
4
2.) (32) 5
= ……………………………………………………………………………………………………………………………
4
3.)  2  6 = ………………………………………………………………………………………………………………………………
สมบัติของเลขยกกาลัง ถ้า a, b เป็นจานวนจริงที่ไม่เป็น 0 และ m, n เป็นจานวนเต็ม จะได้

1. a m  a n =a m+n
2. (a m ) n =a mn
3. (ab)n =a n  bn
n
a a
n
4.   = โดยที่ b0
b b
n
a m mn
5. =a โดยที่ a0
an
2
ตัวอย่างที่ 29 จงหาค่าของ  125 3  = ……..…………………………………………………………………………………………………...

1
 
= …………………………………………………………………………………………………………..
3 1
ตัวอย่างที่ 30 จงหาค่าของ 82  44 = ……………………………..……………………………………………………………………………
= …………………………………………………………………………………………………………..
5
ตัวอย่างที่ 31 จงหาค่าของ 64 6 = ……………………………………….………………………………………………………………….
= ……………………………………..……………………………………………………………………
31
ตัวอย่างที่ 32 จงหาค่าของเลขยกกาลังต่อไปนี้
3 1 1

 25  2  1  3  25  2
1.   2.    
 4  8  4 
2
1
1  23
3. 50  (0.25) 2  (8 3 )(22 )  ( )
27
1 1
2 4 8
(2a b )
4. 1 1
3 6 6
(4a b )
3
 13 16 2 13 
5. 8 a b c 
 1 1 2 
 2 a 2b6 c3 
 
32
Worksheet 5 เรื่อง เลขยกกาลังที่มีเลขชี้กาลังเป็นจานวนตรรกยะ
1. จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปกรณฑ์
1
ของกรณฑ์ 1
1.1 83 = …………………………….……………………….. 1.2. 64 4 = …………………………….………………………………….……….
3 1
1.3. (5) 4 = …………………………….………………………. 1.4. (243) 5 = …………………………….………………..………………………..
2 3
1.5. (27) 3 =…………………………….……………………….. 1.6. 16 4 =…………………………….…………………………….…….………………
3
1.7. (144) 2 =…………………………….………………………
2. จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปเลขยกกาลัง
1
2.1 3
62 =…………………………….…….……………………. 2.2 4 = …………………………….…………………………………….
256
2.3 4
643 = ……………………………….………………………… 2.4 3
512 = …………………………….…………………………………….
1
2.5 3
125 = …………………………….……………………… 2.6 5 = …………………………….………………………………………
32
3. จงหาค่าจานวนต่อไปนี้
3 2
3.1 (81) 4 = …………………………….……………………….. 3.2 (1024) 5 = …………………………….……………………………..
1
3.3  (8) 4  6 = …………………………….………………………..
33
4. จงหาค่าของเลขยกกาลังต่อไปนี้
2 3

 27  3  625  4
4.1   4.2  
 64   81 
2 3

 243  5  256  4
4.3   4.4  
 32   625 
3 1 2

 16  4  1  2  343  3
4.5   4.6    
 81   144   64 
34
3 5
2 4 4
1 3
1 
3 (9a b )
4.7 (0.125)  (16)  (170 )  (
3 4
) 4
4.8 1 2
81 3 9 9
(3a b )
1 3 3 5
(8a 4 b 4 c 5 ) 6
4.9 1 2 2 1
3 3 5 4
(4 a b c )
35
รูปแบบรากทีค่ วรทราบ : รากของจานวนที่ติดราก
รูปแบบ (a+b) ± 2 ab ถ้า a และ b เป็นจานวนเต็มบวกจะได้ ( a ± b) 2 = a ± 2 ab +b

= (a+b) ± 2 ab
ทฤษฎีบท ให้ x = a+b , y = ab

ดังนั้น รากที่สองของ x ± 2 y = รากที่สองของ ( a + b) 2
= ±( a ± b)
และ (a+b) ± 2 ab หรือ x ±2 y = a± b
หลัก 1. ต้องหาจานวนจริง a และ b ซึ่งทาให้ x = a+b , y = ab

2. รากที่สองของ x ± 2 y คือ ±( a ± b)
3. x ±2 y มีคาตอบเดียวคือ a± b
ตัวอย่างที่ 33 จงหาค่าต่อไปนี้
โจทย์ หา a, b โดย x = a+b , y = a  b จะได้ (a+b) ± 2 a  b คาตอบ =  ( a  b)
1. 42 3 ab  4 และ ab =3 = (3  1)  2 3 1 =  ( 3  1) = 3 1

a 3 ,b  1
2. 8  2 15
3. 12  2 35
4. 13  2 22
5. 16  2 39
6. 11  2 24
7. 17  2 60
8. 24  2 80
36
กรณีที่ไม่เข้าฟอร์ม (a+b) ± 2 ab
เนือ่ งจากถ้ารูปแบบไม่เข้าฟอร์ม เราจึงไม่สามารถหาค่าได้ จึงต้องเกิดการจัดรูปใหม่ได้ดังนี้
แบบที่ 1 หน้า ab มีตัวเลขมากกว่า 2 สามารถกระจายตัวทีเกินเข้าไปข้างใน ab ได้ เช่น
18  8 5 =
แบบที่ 2 หน้า ab มีค่า 1 และ ab มีตัวร่วมสามารถดึงออกนอกรากได้ เช่น
9  80 =
แบบที่ 3 หน้า ab มีค่า 1 และ ab ไม่สามารถดึงตัวร่วมออกมาได้ จัดการโดยคูณ 2 เข้าไปทั้งเศษและส่วน เช่น
4  15 =
แบบฝึกหัด (แสดงวิธีทาลงสมุด)
1. 22  2 105 2. 17  2 72
3. จงหารากที่สองของ 11  2 24 4. 18  8 5
5. 12  6 3 6. 32  24
37
Worksheet 6 เรื่อง รากของจานวนที่ตดิ ราก
1. จงทาให้เป็นผลสาเร็จ
1.) 13  2 30 2.) 62 5
3.) 9  2 20 4.) 13  4 10
5.) รากทีส่ องของ 84 3 6.) รากที่สองของ 8 2 7
7.) 74 3 8.) 6  35
38
การแก้สมการที่มีเครื่องหมายกรณฑ์
การแก้สมการหาคาตอบของสมการในรูปเครื่องหมายกรณฑ์ จะมีหลักในการแก้ดังนี้
1. ถ้ากรณีเป็นรากที่สอง จะใช้วิธียกกาลังสองทั้งสองข้างเพื่อทาลาย " " เช่น ( a ) 2 =a
2. ถ้าเป็นรากที่มากกว่า 2 ให้ใช้วิธีการยกกาลังตามลาดับของราก เพื่อทาลายราก

เช่น ( 4 a ) 4 =a , (10 a )10 =a เป็นต้น
3. เมื่อกาจัดรากแล้ว ก็แก้สมการหาค่าตัวแปร โดยวิธีการทั่วๆไป
ตัวอย่างที่ 34 จงหาค่า x จากสมการ x 1  x   2

วิธีทา
ตัวอย่างที่ 35 จงหาค่า x จากสมการ x 3  x 3

วิธีทา
ตัวอย่างที่ 36 จงหาค่า x จากสมการ x  12+ x = 2

วิธีทา
39
ตัวอย่างที่ 37 จงหาค่า x จากสมการ 3x+7 = x+1

วิธีทา
2x x+1
ตัวอย่างที่ 38 จงหาค่า x จากสมการ + = 2
x+1 2x
วิธีทา
40
ตัวอย่างที่ 39 จงหาค่า x จากสมการ y 2  y  3  2 y 2  y  21  21
วิธีทา
แบบฝึกหัด จงหาคาตอบของสมการต่อไปนี้ (แสดงวิธีทาลงสมุด)

1. x 7  x 5 2. 5x  15  2x  5  3x  2
3. 2 3x  6  4x  104 4. 5x  1  6  10
5. 2x  1  x 1 6. 11  x  x  14   1
7. x  3  1 2  x 8. 3x  4  3x  5  1
9. x  7  3x  1 10.  x 2  21  x  2
41
การแก้สมการที่อยู่ในรูปเลขยกกาลัง
การแก้สมการที่อยู่ในรูปเลขยกกาลัง สามารถทาได้โดยการปรับฐานของเลขยกกาลังให้เท่ากันหรือการปรับเลขชี้กาลัง
ของเลขยกกาลังให้เท่ากัน โดยใช้สมบัติต่างๆ ของเลขยกกาลังมาช่วยในการปรับให้เท่ากัน
ซึ่งหลักที่สาคัญคือ ต้องทาให้ฐานของเลขยกกาลัง ของทั้งสองข้างให้เท่ากันจากนั้นจับกาลังให้เท่ากัน
ดังสมบัติต่อไปนี้ สมบัติของเลขยกกาลัง เมื่อ a, b  0 และ a 1 , b 1
ถ้า a x = a y แล้ว x = y
สมบัติของเลขยกกาลังเพิ่มเติม
1. (a m ) n  (a mn ) = (a n ) m
1 1
2. n
= a -n และ bn =
a b -n
n -n
a  b
3.   = 
b a
ตัวอย่างที่ 40 จงหาค่า x จากสมการต่อไปนี้

1
1. 2x  4 2. 2x 
8
3. 2x  1 4. 2x  4
1
5. 3x  6. 5x  125
81
7. 7x  49 8. 2x  5x
42
x
2 3
ตัวอย่างที่ 41 จงหาค่า x จากสมการ   
3 2
ตัวอย่างที่ 42 จงหาค่า x จากสมการ 3x+1  7x+1
ตัวอย่างที่ 43 จงหาค่า x จากสมการ 102x  0.0001
ตัวอย่างที่ 44 จงหาค่า x จากสมการ 81x  729
ตัวอย่างที่ 45 จงหาค่า x จากสมการ 16x  1024
43
3x
4 64
ตัวอย่างที่ 46 จงหาค่า x จากสมการ   
9 729
2x 2
1  1 
ตัวอย่างที่ 47 จงหาค่า x จากสมการ    
4  226 
1
ตัวอย่างที่ 48 จงหาค่า x จากสมการ  32x x
2

27
44
2x  4
 5 3
ตัวอย่างที่ 49 จงหาค่า x จากสมการ  ( 5  3) x  2x
2
 
 2 
ตัวอย่างที่ 50 จงหาค่า x จากสมการ 9x+2  6(9x+1 ) = 34x
แบบฝึกหัด จงหาค่า x ที่ทาให้สมการเป็นจริง

3 x1 5
1 2 4
1. 52 x3  2.     
25 3 9
2 x 3
8
5 2  4 
3.     4. 23 2 x  36 4 x
2  25 
4
   2  1
3 x 2
5. 5 3   6. 103 x 5 
 5 3 10003
45
การประยุกต์ของเลขยกกาลัง
อัตราเงินเฟ้อคือ ภาวะที่ราคาสินค้าและบริการโดยทั่วไปในระบบเศรษฐกิจสูงขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งก็จะมีผลทาให้คา่ ของเงินที่

เราถืออยูล่ ดลง
การคานวณหาอัตราเงินเฟ้อ
1
q n
โดยใช้สูตร r    1
 p
เมื่อ r แทนอัตราเงินเฟ้อ
p แทนราคาสินค้าเมื่อ n ปีที่แล้ว
q แทนราคาชนิดเดียวกันในเวลาปัจจุบัน
n แทนจานวนปี
ตัวอย่างที่ 51 จงหาอัตราเงินเฟ้อจากราคาที่ดินแปลงหนึ่ง ซึ่งปัจจุบันราคา 500,000 บาท
โดยเมื่อ 12 ปีที่แล้วที่ดินแปลงนี้ราคา 80,000 บาท
วิธีทา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
46
การคานวณอัตราดอกเบี้ยเงินกู้
โดยใช้สูตร A  P (1  r)t
เมื่อ A แทนจานวนเงินต้นพร้อมดอกเบี้ย
P แทนเงินต้น
r แทนอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ต่อปี
t แทนจานวนปีที่
ตัวอย่างที่ 52 บริษัทกู้เงินจากธนาคารจานวน 900,000 บาท โดยจะต้องจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้ 8.5% ต่อปี ถ้าธนาคารยอมให้
บริษัทยังไม่ต้องจ่ายดอกเบี้ย โดยให้ผ่อนชาระเงินต้นอย่างเดียว แต่ต้องจ่ายดอกเบี้ยดังกล่าวเมื่อครบ 2 ปี 6 เดือน
อยากทราบว่า บริษัทแห่งนี้จะต้องจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้เท่าใด เมื่อครบกาหนด
วิธีทา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
47
48

กรณที่สอง

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

กรณที่สอง

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

วิชาคณิตศาสตร์ 3 มัธยมศึกษาปีที่ 5 เรื่อง เลขยกกาลัง

บทนิยาม ถ้า a เป็นจานวนจริงและ n เป็นจานวนเต็มบวกแล้ว

เรียก an ว่า เลขยกกาลัง

ตัวอย่างที่ 3 กาหนดให้ n เป็นจานวนเต็มบวก จงหาค่าของ

11 3n-2 + 3n 1 5  2n+1 + 5  2n  2

283  155 183  252

42 n ×22n+1×8 n+1 3  2n  4  2n  2

11. 5  3n  9  3n  2 12. 1015  97

ขั้นที่ 1 หาจานวนเต็มบวกสองจานวนเรียงกัน ที่กาลังสองของจานวนเต็มบวกนั้นมีค่าน้อยกว่าและมากกว่า

ดังนั้น ค่าโดยประมาณ 5 คือ 2.236 และ 2.236 (ทศนิยม 3 ตาแหน่ง)

ขั้นที่ 3 นา 2 คูณ ผลลัพธ์ทไี่ ด้นามาเป็นตัวต้นของตัวหารครั้งต่อไปโดยหาเลข 0 ถึง 9 มาต่อท้าย ให้ผลคูณของ

ขั้นที่ 4 ทาเช่นเดียวกันกับขั้นที่ 2,3 ไปเรื่อย จนได้จานวนที่เป็นรากที่สองมีทศนิยมตามที่ต้องการ

ตัวอย่างที่ 7 จงหาค่าประมาณของ 239.2535 (ทศนิยม 2 ตาแหน่ง)

ดังนั้น ค่าประมาณของ 239.2535 คือ ………………………….

เนื่องจาก (3.08)2  29.218

วิธีที่ 2 เนื่องจาก 33  27 และ 43  64

เนื่องจาก    (3.5)  42.875

เนื่องจาก    (3.25)  34.328

เนื่องจาก    (3.125)  30.518

เนื่องจาก    (3.0625)  28.723

เนื่องจาก    (3.094)  29.618

เนื่องจาก    (3.078)  29.161

เนื่องจาก    (3.07)  28.934

แบบฝึกหัด (แสดงวิธที าลงสมุด)

2.2 รากที่ n ของจานวนจริง

บทนิยาม ให้ a, b เป็นจานวนจริง และ n เป็นจานวนเต็มบวกที่มากกว่า 1

1. เครื่องหมาย n เรียกว่า “เครื่องหมายกรณฑ์” และเรียก n ว่า เป็นอันดับของกรณฑ์

Worksheet 2 เรื่อง รากที่ n ของจานวนจริง

1.) 42 = ………………………………………………………. 2.) 3

การหาผลบวก ผลต่าง ผลคูณและผลหารของกรณฑ์

แบบฝึกหัด การบวกลบจานวนที่อยู่ในกรณฑ์ (แสดงวิธีทาลงสมุด)

Worksheet 3 เรื่อง การหาผลบวกและผลต่าง

9.) 2 20  180  3 24  54 10.) 7 3 56  3 3 16  7 3 2  5 3 128

ตัวอย่าง ที่ 14 จงทาให้เป็นผลสาเร็จ

7.) 10a 3b × 2ab 2 8.) 3ab3c× 2a 2 bc 4 × 6a 3b 4c3

บทนิยาม ให้ a และ b หาค่าได้

ตัวอย่างที่ 16 คอนจูเกตของ ( 5  2) คือ ( 5  2)

ตัวอย่างที่ 17 คอนจูเกตของ (3  2) คือ (3  2)

และ (3  2)(3  2) =………………………………………………………………. ผลต่างกาลังสอง

ตัวอย่างที่ 19 จงหาผลคูณของ ( 3  5)( 3  5)

ตัวอย่างที่ 20 จงหาผลหาร (ทาให้ส่วนไม่ติดกรณฑ์)

กรณีที่ 2 : ส่วนที่มีกรณฑ์ 2 พจน์บวกกัน

แบบฝึกหัด จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปตัวส่วนไม่ติดกรณฑ์ (แสดงวิธีทาลงสมุด)

Worksheet 4 เรื่อง การคูณและการหารของกรณฑ์

เช่น a = 0 , m = 1 และ n=2

1.) 3 = ………………….… 2.) 3

สมบัติของเลขยกกาลัง ถ้า a, b เป็นจานวนจริงที่ไม่เป็น 0 และ m, n เป็นจานวนเต็ม จะได้

ตัวอย่างที่ 29 จงหาค่าของ  125 3  = ……..…………………………………………………………………………………………………...

Worksheet 5 เรื่อง เลขยกกาลังที่มีเลขชี้กาลังเป็นจานวนตรรกยะ

รูปแบบรากทีค่ วรทราบ : รากของจานวนที่ติดราก

รูปแบบ (a+b) ± 2 ab ถ้า a และ b เป็นจานวนเต็มบวกจะได้ ( a ± b) 2 = a ± 2 ab +b

ทฤษฎีบท ให้ x = a+b , y = ab

หลัก 1. ต้องหาจานวนจริง a และ b ซึ่งทาให้ x = a+b , y = ab

1. 42 3 ab  4 และ ab =3 = (3  1)  2 3 1 =  ( 3  1) = 3 1

แบบที่ 2 หน้า ab มีค่า 1 และ ab มีตัวร่วมสามารถดึงออกนอกรากได้ เช่น

แบบที่ 3 หน้า ab มีค่า 1 และ ab ไม่สามารถดึงตัวร่วมออกมาได้ จัดการโดยคูณ 2 เข้าไปทั้งเศษและส่วน เช่น

Worksheet 6 เรื่อง รากของจานวนที่ตดิ ราก

5.) รากทีส่ องของ 84 3 6.) รากที่สองของ 8 2 7

7.) 74 3 8.) 6  35

2. ถ้าเป็นรากที่มากกว่า 2 ให้ใช้วิธีการยกกาลังตามลาดับของราก เพื่อทาลายราก

ตัวอย่างที่ 34 จงหาค่า x จากสมการ x 1  x   2

ตัวอย่างที่ 35 จงหาค่า x จากสมการ x 3  x 3

ตัวอย่างที่ 36 จงหาค่า x จากสมการ x  12+ x = 2

ตัวอย่างที่ 37 จงหาค่า x จากสมการ 3x+7 = x+1