Ünite Soruları

1. Sağım ne demektir?

Cevap: Sağım memelerde biriken sütün belirli aralıklarla dışarı alınması işlemidir.

2. Günde kaç kez sağım yapılmalıdır?

Cevap: Süt inekleri genellikle günde 2 kez (sabah ve akşam) sağılırlar.

3. Sağım nasıl yapılabilir?

Cevap: Sağım elle ya da makina ile yapılabilir.

4. Sağımda dikkat edilecek noktalar nelerdir?

Cevap: İneklerin sağım esnasında sessiz ve temiz bir ortamda bulunması önemlidir. Sağımcı
eltemizliğine aşırı özen göstermeli ve her sağım öncesi tek kullanımlık eldivenler giymelidir.
Her sağımdan önce meme loblarının ve ön süt muayenesi yapılarak klinik mastitislerin tanısı
konur. Ön süt muayenesi strip cup ile yapılır. Sağım başlıkları meme başlarına
yerleştirilmeden önce meme başları teat dipping solüsyonlarına (%1’lik iyot solüsyonu vb.)
daldırılır ve daha sonra meme başları mutlaka kurulanır. Bunun için her meme başında ayrı
temiz havlu peçete kullanılır ve hemen ardından sağım başlıkları takılarak sağıma
başlanmalıdır. Sağımcı sağım pençelerini eline aldıktan sonra, önce vakum düğmesini açmalı
ve sağım başlıklarını meme başlarına takmalıdır. Sağım bittikten sonra önce sağım pençesi
üzerinde bulunan düğme kapatılır, sağım başlıkları gevşer meme başını bırakır ve sonra
sağım başlıkları çıkarılır. Sağım bittikten sonra bir süre meme başı kanalı açık kalmaktadır. Bu
nedenle sağım bittikten sonra meme başlarının 1/3’lük bölümü meme başını dışarıdan
kapatma özelliğine sahip dezenfektan solüsyonlara (teat dipping solüsyonları) daldırılmalıdır.
Sağımdan 2-3 saat sonrasına kadar ineklerin ayakta durması sağlanmalıdır.

5. Sağım makinaları, konumlarına göre kaç tiptir?

 Cevap: Sağım makinaları, konumlarına göre seyyar ve sabit olmak üzere 2 tiptir.

6. Sağım makinaları, sütün alım şekline göre kaç tiptir?

Cevap:  Sağım makinalari sütün alım şekline göre kovalı, sütü direk soğutma tankına
boşaltan, boru hatlı, ölçüm yapan ve bağımsız olarak hava ve sütü taşıyan sağım makinalari
olmak üzere 5 tiptir.

7. Meme sağlığı için en uygun vakum derecesi nedir?

Cevap: Meme sağlığı için en uygun vakum derecesi 38 cmHg’dir.

8. Sağım makinasının en uygun pulzasyon hızı nedir?

Cevap: Sağım makinasının en uygun pulzasyon hızı 40-60 adet/dk’dır.

9. Sağım başlıklarının dezenfeksiyonu nasıl yapılır?

Cevap: Sağım başlıklarının dezenfeksiyonunda; sağım başlıkları önce sıcak dezenfektan bir

solüsyon içinde çalkalanır, sonra ılık su ile ikinci kez çalkalanır, asılarak içindeki su akıtılır ve
başka bir ineğe takılmak üzere bu şekilde bekletilir.

10. Sütün ısısı sağımdan sonra kaç dereceye kadar düşürülmelidir?

Cevap:  Bakteri üremesi oluşmaması için süt sağımdan hemen sonra 5 ºC’nin altına
düşürülmelidir.

CEVAP ANAHTARI

1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
Ünite Soruları

1. Mastitis ne demektir?

Cevap: Meme bezinin bakteriyel, kimyasal, termal veya mekanik hasarlar gibi çeşitli irkiltici
etkilere karşı tepkisidir, meme yangısıdır.

2. Enfeksiyona bağlı olarak oluşan mastitisleri sınıflandırınız.

Cevap: Enfeksiyona bağlı olarak oluşan yangının derecesine göre mastitisler subklinik ve
klinik mastitis olarak sınıflandırılırlar.

3. Klinik mastitislerin alt sınıflarını yazınız.

Cevap: Perakut, akut, subakut ve kronik.

4. Subklinik mastitis ne demektir?

Cevap: Subklinik mastitisler enfeksiyon etkenlerinin meme dokusunda bulunmasına karşın

memede ve sütte gözle görülür bir bozukluğun olmadığı mastitistir.

5. Mastitise neden olan mikroorganizmalar nelerdir?

Cevap: Mastitise neden olan mikroorganizmalar: Kontagiyöz, çevresel, fırsatçı ve diğer

etkenler olarak 4 grupta incelenir.

6. Çevresel mikroorganizmlardan en önemlisi hangisidir?

Cevap: Çevresel mikroorganizmalardan da koliformlar en önemlisidir, E. coli en sık izole
edilen bakteridir.
 7. Klinik mastitislerin tanısından bahsediniz.
Cevap: Klinik mastitislerin tanısında fiziksel muayeneden faydanılır, buna göre inspeksiyon,
palpasyon ve sütün muayenesinde nitelik olarak genel görünüm, sütün kokusu araştırılır.

8. Subklinik mastitislerin tanısından bahsediniz.

Cevap: Subklinik mastitislerin tanısında CMT, SHS, sütün elektriksel iletkenliği ölçümü,
bakteriyolojik muayene, biyokimyasal testler ve sütte antikor aranması uygulanır.

9. Mastitis sağaltımı amacıyla antibiyotik kullanım yolları nelerdir?

Cevap: Mastitis sağaltımı amacıyla antibiyotik kullanım yolları, meme içi sağaltım ve
parenteral sağaltımı kapsar.

10. Yaz mastitisi etkenlerini yazınız.

Cevap: A. pyogenes, S. dysgalactia, Mikroaerofilik bazı koklar, Bakteriodes melaninogenicus,

Fusobacterium nekrophorum’dır.

CEVAP ANAHTARI

1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
Ünite Soruları

1. Düve mastitisi ekonomik olarak neden önemlidir?

Cevap: Düveler, ekonomik olarak sürünün geleceğini oluştururlar, düve mastitisleri sürünün
süt veriminde düşüşe neden oldukları için çok önemlidir.

2. Düvelerde en sık izole edilen koagulaz negatif stafilokoklar nelerdir?

Cevap: Staphylococcus chromogenes, S. hyicus, S. aureus izole edilmektedir.

3. Mastitislerin düvelerde tanısı için sekresyon örneği nasıl alınır?

Cevap: Meme temizliği yapılmalıdır. Meme başı %70’lik alkol ile silinmelidir. Meme başı
sıkılarak sekret örneği alınmalıdır. Örnek alımı sonrası, meme başı teat-dipping solüsyonuna
daldırılmalıdır.

4. SHS ölçümünden düve mastitisinde neden yararlanılamaz?

Cevap: Süt üretimi olmadığından SHS ölçümünden faydalanılamamaktadır.

5. Düvelerde eksternal ve internal meme başı kaplayıcılarının kullanılması nasıl yapılır?

Cevap: Eksternal meme başı kaplayıcıları, irritan olmayan lateks, akrilik veya polimer bazlı
film tabakalarıdır, meme başını film tabakası ile kaplayarak bakterilerin memeye girişini
önler. Yine laktasyon sonunda meme başı kanalı içine takılan meme başı kaplayıcıları da
vardır, bunlar da meme başı sinusunu kapatarak memeyi bakterilerden korur.

6. Düvelerde kuru dönem tedavisi için en uygun dönem hangisidir?

 Cevap: Düvelerde kuru dönem tedavisi için en uygun zaman gebeliğin son 1/3’lük dönemidir.
Bu dönemde meme alveol gelişimi tamamlanır ve bu dönem meme enfeksiyonları için en
duyarlı dönemdir.

7. Düvelerde SHS gebeliğin son 1/3’ünde süt sekresyonu ile başlar, SHS’nın önemi nedir?

Cevap: Doğumdan 3-6 gün sonra, düvelerden süt örneği alınarak SHS ölçülmelidir.
Doğumdan sonra, birkaç hafta boyunca düzenli aralıklarla SHS kontrolü yapılmalıdır. SHS
≥200.000 hücre/ml olan düvelerden bakteri izolasyonu için süt örneği alınarak laboratuvara
gönderilmesi gerekir.

8. Düvelerde mastitislerin tedavisi nasıl yapılır?

Cevap: Doğumdan önce ve sonraki dönemde meme içi tedavi şeklinde yapılır.

9. Düvelerde mastitis oluşmaması için, yapılması gereken en önemli uygulama nedir?

Cevap: Düvelerde en önemli girişim, henüz memelerde mastitis oluşmadan meme bezinin
korunmasıdır.

10. Düvelerde doğum öncesi sağımın faydaları nelerdir?

Cevap: Doğum öncesi sağım: Beklenen doğum tarihinden iki hafta önce, günde 2-3 kez sağım
yapılması, meme sağlığı üzerine olumlu etki etmekte ve klinik mastitis riskini ve SHS’nı
azaltmaktadır.

CEVAP ANAHTARI

1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
Ünite Soruları

1. Sağlıklı meme başını ineklerde tanımlayınız.

Cevap:  İdeal, sağlıklı meme başı ineklerde 5,8 cm uzunlukta silindirik yapıda uç kısmı hafif
tümsek ve meme başı deliği açık, süt sekresyonunun kolaylıkla sağımla çıkışına izin verecek
şekilde olmalıdır. Bu tarz anatomik olarak düzgün olan meme başları, mastitise karşı daha
fazla dirençlidir. Meme başındaki herhangi bir anormallik veya bozukluk mastitise yatkınlığı
artırır.

2. Meme ödemi kaça ayrılır?

Cevap:  Meme ödemi, fizyolojik, patolojik ve doğumla ilişkisi olmayan meme ödemi olarak 3’e
ayrılır.

3. Meme hiperemisi nedir?

Cevap:    Meme hiperemisi meme derisi ve başına hiperemi gebeliğin ileri dönemlerinde
görülür, fizyolojiktir ve kendiliğinden ortadan kalkar.

4. Sütte kan neden görülür?

Cevap: Sütte kan görülmesi nedeni meme kanamalarıdır, kanamalar ya diapedezis ile ya da

damar travmasına bağlı olarak şekillenebilir. Doğuma yakın meme kan dolaşımı arttığı için
diapedezis yoluyla kanamalar görülebilir, fizyolojiktir. Meme bez sisternası, meme başı ve
memenin kontüzyonları, yaralanmaları veya hematomlarına bağlı olarak sütte kan
görülebilir. Memeden süt, akut kanamalarda kırmızı, kronik kanamalarda kahverengi olarak
gelir

5. Memedeki kanamanın tedavisi nasıl yapılır?

Cevap:  Kanamayı durdurmak için Ca, vitamin K, transamin, vazokonstrüktör etkili ilaçlardan

adrenalin, damar geçirgenliğini azaltan vitamin C, IV ve meme içi verilebilir.
6. İmpetigo ne demektir?

Cevap:  Genellikle Staphylococcus aureus

kaynaklı olan 2-4 cm püstüllerle
karakterize, irinli deri yangısıdır. Lezyonlar
meme lobları ve daha geniş alanlara
yayılabilir. Lezyonların yayıldığı alanlar,
özellikle katlanma alanları ve meme içi
sulkuslardır. Başlangıçta eritem ile
çevrili olan veziküller, püstülleşerek kolayca
patlayabilir hale gelir ve
zamanla akneleşerek daha derin ve daha geniş alanlara
yayılabilir.

7. Memede hematom, en çok hangi nedenlerle oluşur?

Cevap:  Memede hematom, en çok travmaya bağlı oluşur. Arconobacterium pyogenes’de,

memede hematoma neden olur.

8. Meme ve meme başının enfeksiyöz olmayan hastalıkları nelerdir?

Cevap:  Meme başının enfeksiyöz olmayan hastalıkları, pea (Süt taşları), nekrotik dermatitis,
hiperkeratozis, fotosensitizasyon, güneş yanığı, meme örümceği ve çatlakları kapsar.

9. Meme ve meme başının enfeksiyöz hastalıklarını sınıflandırınız.

Cevap:  Meme ve meme başının enfeksiyöz hastalıkları bakteriyel, viral, paraziter ve fungal
enfeksiyonlardan oluşur.

10. Çiçek hastalığını anlatınız.

Cevap:    Çiçek hastalığı ( Cowpox): Etkeni Orthopox virüstür. Meme duyarlı hale gelerek
şişmeye başlar ve bu duruma ağrı, kızarıklık ve sıcaklık eşlik eder. Bezelye boyutlarında
nodüller oluşur. Bu nodüller zamanla lenf sıvısıyla dolarak merkezlerinde çöküntüler olan,
kızarıklıkla çevrili, hafif parlak renkteki, tipik çiçek kabarcıklarına dönüşür. Zamanla
püstülleşen lezyonlar patlayarak, kahverengi- siyah renkte kabuklanır. Sağım uygulamaları
bu kabukların düşmesine engel olarak iyileşmeyi engeller. Bu hastalık sonucu ömür boyu
bağışıklık sağlanır. Çiçek hastalığı, Şap ve Yalancı Çiçek hastalığından, vücudun diğer
bölümlerinde de lezyonların görünmemesiyle ayrılır.
Ünite Soruları

1. Mastitis kontrol programları hangi basamaklardan oluşmalıdır?

Cevap:  Bir sürüde kullanılacak mastitis kontrol proramları, pratik, ekonomik, kolayca
değiştirilebilir, her türlü yönetsel koşulda uygulanabilir ve etkili olmalıdır.

2. Mastitisten korunmada temel ilkeler nelerdir?

Cevap:Mastitisen korunmada temel ilkeler:

· Mevcut enfeksiyonların eliminasyonu ve teni enfeksyonlardan korunma

· Sağım öncesi meme hazırlığı

· Sağım öncesi memelerin ve ön sütün muayenesi

· Sağım makinalarının fonksiyonlarının uygunluğu

· Sağımın bir düzen dahilinde yapılması

· Sağım sonrası teat-dipping uygulanması

· Sağım başlıklarının temizliği

· Kuru dönemde 4 meme lobununda tedavi edilmesi önemlidir.

· Tüm klinik vakaların uygun zamanda tedavisi

· Kronik enfekte ineklerin kesimi sürü içinde enfeksiyonların yayılmasını önleyecektir.

· Özellikle vitamin E ve selenyum bakımından yetersiz beslenme ineklerde enfeksiyonlara

karşı artışa neden olabilir.

· Sağımdan hemen sonra hayvanlara yem vererek ineklerin 1-2 saat ayakta kalması sağlanır
bu şekilde açık olan meme başı deliğinin kapnamasına imkan verilerek meme içi
enfeksiyonların önüne geçilebilir.

3. SHS programları mastitisten korunmada hangi kolaylıkları sağlar?

Cevap:SHS programları daha az maliyetlidir, hangi inekten bakteriyolojik muayene için süt
örneği alınacağına, hangi ineğin kesileceğine ve hangi ineğin erken kuruya çıkartılacağına
karar verilmesine olanak sağlar.
4. SHS’nın belirlenmesi ne gibi avantaj sağlar?
Cevap: SHS’nın belirlenmesi sürü tank sütüne yüksek SHS’lı sütlerin karıştırılmasını önler.

5. Mastitis en sık hangi etkenlere bağlı olarak oluşmaktadır?

Cevap:  En sık S. aureus ve S. agalactia’ya bağlı olarak enfeksiyonlar oluşmaktadır,

6. Mastitislerin kontrolünde anahtar role sahip olan unsur nedir?

Cevap:Korunma mastitislerin kontrolünde anahtar role sahiptir.

7. Kontagiyöz etkenlerin özellikleri nelerdir?

Cevap: Kontagiyöz etkenlerin genel özellikeri;

· Laktasyon sırasında oluşurlar.

· Sürü tank sütü SHS’da artışa neden olurlar.

· Genelde kronik Enfeksiyona neden olurlar.

· Kuru dönemde nadir görülürler. 

8. Çevresel patojenlerin genel özellikleri nelerdir?

Cevap:Çevresel patojenlerin genel özellikleri ise;

· Laktasyon sırasında mastitis yaparlar.

· Sürü tank sütü SHS’da artışa neden olmazlar.

· Enfeksiyon süresi kısadır.

· Klinik mastitise genelde neden olurlar.

· Kuru dönemde sık enfeksiyon oluştururlar.

9. Kuru dönem tedavisi ne gibi avantajlar sağlar?

Cevap:Kuru dönemin başlarında yapılacak kuru dönem tedavisi sayesinde çevresel
patojenlerden kaynaklı mastitislerden korunulur. Aşılar bu etkenlerden korumaz fakat bu
etkenlerin neden olduğu enfeksiyonların şiddetini ve süresini kısaltır.
 10. Kuru dönem tedavisi hangi tip mastitiste de etkilidir?

Cevap:Kuru dönem tedavisi kronik subklinik mastitise de etkilidir.

CEVAP ANAHTARI

1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
Ünite Soruları

1. Aşı ne demektir?

Cevap:Aşı, hastalıklara karşı bağışıklık sağlama amacı ile insan veya hayvan vücuduna
verilen, zayıflatılmış hastalık virüsü, hastalık etkeninin parçaları veya salgıları ile oluşturulan
çözeltidir.

2. Mastitiste aşıların etkinliklerinin tartışılmasının en önemli nedenleri nelerdir?

Cevap:    Sistematik aşılama sonucu oluşan antikor titrelerinin hayvanlar arasında önemli
farklılıklar göstermesi, sistemik immunizayson sonrasında kanda yüksek yoğunlukta antikor
bulunmakla birlikte laktasyon sırasında normal bir memenin epiteli serum antikorlarına karşı
geçirgen olmadığından Enfeksiyon sırasında memede etkili düzeyde antikor bulunmaması,
çoğu bakteri türlerinin immunolojik yönden çeşitleri suşları bulunması, yeterli düzeyde
antikor ve immunite sağlayabilmek için aşının tekrarlanan dozlarının gerekmesidir.

3. Mastitislerden korunmak amacıyla kullanılan aşılar ne şekilde uygulanır?

Cevap:  Mastitislerden korunmak amacıyla kullanılan aşılar lokal veya sistemik olarak
uygulanmaktadır.

4. Sistemik aşılar hangi etkenler için üretilmiştir?

Cevap:  Sistemik olarak uygulanan aşılar S. aureus, Koliform, Streptokoklara, A. pyogenes,

Mycoplasma’lara karşı geliştirilmiştir.

5. S. aureus’a karşı hangi aşılar geliştirilmiştir?

Cevap: Somato-Staph
ve Lysigin adlı aşılar S. aures’a karşı geliştirlmiştir.
 6. Koliform bakterilere karşı aşı olarak hangi aşılar geliştirilmiştir?

Cevap:Koliform bakterilere karşı da J-5 ve Mastiguard aşıları geliştirilmiştir

7. Kombine aşılardan Lactovac hangi etkenlere karşı geliştirilmiştir?

Cevap: Kombine aşılardan S. agalactia, S. dysgalactia, S. uberis, S. pyogenes, S. aureus, E. coli,

A. pyogenese’ e karşı üretilmiştir.

8. Mastivac hangi etkenlere karşı geliştirilmiştir?

Cevap:  Mastivac, S. Agalactia, S.dysgalactia, S.uberis, S.pyogenes, S.aureus, E.coli,

A.pyogenes’e karşı üretilmiştir.

9. Hiptmastivac hangi etkenlere karşı geliştirilmiştir?

Cevap:Hiptmastivac S. dysgalactia, S. uberis, S. pyogenes, S. aureus, S. epidermidis, E. coli,
Pseudomanas aeroginosa ve A. pyogenes’e karşı geliştirlmiştir.

10. Mycoplasmaya bağlı mastitiste yaklaşım nasıl olmalıdır?

Cevap:Mycoplasma tedavisi mümkün olmayan bir mastitis etkeni olduğu için bu etkenle
enfekte ineklerin kesimi önerilmelidir.

CEVAP ANAHTARI

1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
Ünite Soruları

1. Meme sağlığı kontrol programlarının amacı nedir?

Cevap:Meme sağlığı kontrol programlarının amacı mastitise bağlı nedenlerle oluşan

ekonomik kayıpların azaltılmasıdır.

2. Kontrol programları neleri kapsar?

Cevap:Kontrol programları sürü içinde varolan enfeksiyonların tedavisini ve yeni

enfeksiyonların oluşumunu önlemeyi kapsar.

3. Meme sağlığı kontrol programı hangi tedavi ve kontrol aşamalarından oluşur?

Cevap:  Meme sağlığı kontrol programı; kuru dönem tedavisi, laktasyon dönemi tedavisi,
sağım hijyeni, sağım makina ve ekipmanlarının bakım ve temizliği, sağım kayıt sistemini
kapsayan geniş bir programdır.

4. Teat-dipping solüsyonlarının özellikleri nelerdir?

Cevap:Teat-dipping
solüsyonları; birçok mastitis etkenine karşı yüksek etkinliğe sahip olmalı,
düşük konsantrasyonda bile etki göstermelidir. Sütte kalıntı ve koku
bırakmamalıdır, meme
başı derisinde irritasyon yapmamalıdır

5. Kuru dönem tedavisinin amacı nelerdir?

Cevap:Kuru dönem tedavisinin 2 önemli amacı vardır; 1. Memedeki enfeksiyonun

yokedilmesi, 2. Kuru dönemde yeni enfeksiyon oluşumunun önlenmesidir.

6. Kuru dönem tedavisinde kullanılan meme başı kaplayıcılarının amaçları neler olmalıdır?
 Cevap:  Enfekte olmayan ineklerde, yeni meme içi enfeksiyon oluşumunu önlemek Kuru
dönemdeki antibiyotik kullanımını azaltmak. Kuru dönemde antibiyotik tedavisi ile birlikte
daha yüksek koruyuculuk sağlamak olmalıdır.

7. Çevresel mikroorganizmaların özellikleri nelerdir?

Cevap:  Çevresel mikroorganizmalarda laktasyon döneminde meme içi enfeksiyon oranı ve

tank sütü SHS düşüktür. Enfeksiyon süresi kısadır, klinik mastitis çoğunlukla oluşur, kuru
dönemde enfeksiyon olasılığı yüksektir.

8. Kontagiyöz etkenere bağlı oluşan mastitislerin özellikleri nelerdir?

Cevap:  Laktasyon döneminde meme içi enfeksiyon oranı yüksektir, tank sütü SHS oranı
yüksektir, çoğunlukla subklinik enfeksiyon görülür, az da olsa klinik mastitis oluşur, kuru
dönemde enfeksiyon olasılığı düşüktür.

9. Kontagiyöz etkenlere bağlı oluşan mastitis oranını azaltmak için neler yapılabilir?

Cevap:Teat-dipping uygulaması, kuru dönem tedavisi, doğru sağım, sağım makinalarının

fonksiyonlarının uygunluğu, temiz ve kuru ortam, kronik enfekte ineklerin kesimi ve SHS
takibi yapılmalıdır.

10. Mastitiste ineklerin kesim nedenleri nelerdir?

Cevap: Enfekte inekler sürü için enfeksiyon kaynağı oldukları için ve tedavi edilmiş olsalar da,
bu tarz inekler enfeksiyona daima yatkın oldukları içindir.

CEVAP ANAHTARI

1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -