Professional Documents
Culture Documents
Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội
Học phần Tư tưởng Hồ Chí Minh
***
1
Nhóm 17 TTHCM
MỤC LỤC
***
3
Nhóm 17 TTHCM
4
Nhóm 17 TTHCM
- Hình thành từ chính những phẩm chất nhân cách cao đẹp của Hồ
Chí Minh – một con người giàu lòng yêu nước, thương dân, một
chủ nghĩa nhân văn cao cả.
● Thực tiễn nếm trải cuộc sống của một người dân mất nước
● Chứng kiến nỗi khổ của thân phận những người dân lao động ở
các nước thuộc địa trong quá trình đi tìm đường cứu nước
➨ Hồ Chí Minh nhận rõ và khẳng định giá trị thiêng liêng cao
…..cả của độc lập, tự do.
- Ra đời từ hoàn cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ
● Ta có thể thấy rằng hình miền Nam còn chưa đạt được bước tiến
giống miền Bắc sau năm 1954 nên đế quốc Mỹ đã bắt đầu lên kế
hoạch ở miền trong. Trước khả năng cuộc kháng chiến chống
Mỹ có thể còn lâu dài và vô cùng ác liệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã soạn thảo ra “Lời kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước”.
● Như đã nói ở trên, vào ngày 17/7/1966, đế quốc Mỹ mở rộng
chiến tranh bằng không quân đánh phá miền Bắc, trên Đài phát
thanh Tiếng nói Việt Nam, lời kêu gọi nhân dân cả nước quyết
tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
vang lên: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do.".
2) Nội dung luận điểm
a) Độc lập dân tộc là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của
các dân tộc
Độc lập, tự do là quyền dân tộc, quyền con người, là xuất phát
điểm đối với mọi dân tộc trên con đường đi tới phồn vinh và hạnh
phúc.
➨ Giành lấy và bảo vệ độc lập, tự do là yêu cầu sống còn của các
….dân tộc
b) Độc lập dân tộc phải gắn với tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân
dân
5
Nhóm 17 TTHCM
6
Nhóm 17 TTHCM
(1946): “Đồng bào Nam Bộ là dân nước Việt Nam. Sông có thể
cạn, núi có thể mòn, song chân lý đó không bao giờ thay đổi.”.
- Trong “Di chúc”, Người đã thể hiện niềm tin tuyệt đối và thắng
lợi của cách mạng: “Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng
bào Nam Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà”. Có thể thấy rằng,
tư tưởng trên là tư tưởng xuyên suốt trong cuộc đời hoạt động
cách mạng của Hồ Chí Minh.
➨ Câu nói “Không có gì quý hơn độc lập tự do” của Bác là chân
…lý.đúng đắn. Nó đã toát lên tinh thần Việt Nam, văn hoá Việt …
Nam và.ý chí kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam đã …
được hun đúc.qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước.
d) Độc lập cho dân tộc mình, đồng thời độc lập cho tất cả dân tộc
khác
- Ý nghĩa đối với phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới:
Cách mạng Tháng Tám thành công nên nhân dân hai nước Miên,
Lào cũng cùng nổi lên chống đế quốc và đòi độc lập
➨ Chân lý của thời đại: Các dân tộc bị áp bức, bị xâm lược nếu có
….ý chí kiên cường và đường lối đúng đắn, sáng tạo, biết đoàn kết
….đấu tranh vì độc lập, tự do, biết đứng vững trên lập trường của
….giai cấp công nhân và biết tranh thủ sức mạnh của thời đại thì
….dân tộc đó nhất định thắng lợi.
3) Ý nghĩa luận điểm
- Ý nghĩa thực tiễn to lớn của mệnh đề trên không phải chỉ thể hiện
trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, trong chiến tranh chống
xâm lược, bảo vệ Tổ quốc, mà còn thể hiện rất sâu sắc trong quá
trình tổ chức xây dựng xã hội mới: Khi đã có độc lập, tự do thì điều
quan trọng là phải làm cho giá trị của độc lập, tự do trở nên có ý
nghĩa thực sự hơn, đó là cơm ăn, áo mặc, việc làm, học hành,
quyền làm chủ, quyền con người, cuộc sống thường ngày của mọi
người dân.
7
Nhóm 17 TTHCM
- Trong bối cảnh mới của cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc,
của xu thê toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, chân
lý "Không có gì quý hơn độc lập, tự do" tiếp tục là động lực tinh
thần và là tư tưởng dẫn dắt nhân dân Việt Nam trên con đường phát
triển, đi tới phồn vinh và hạnh phúc.
III. Chứng minh tính đúng đắn của luận điểm
1) Giải thích
- Độc lập (độc lập dân tộc): Độc lập dân tộc là quyền bất khả xâm
phạm của một đất nước, một quốc gia, một dân tộc bởi chính người
dân sinh sống ở đó, có nghĩa là có chủ quyền tối cao.
- Tự do (tự do dân tộc): Tự do dân tộc là một khái niệm dùng trong
triết học chính trị mô tả tình trạng khi một đất nước, một quốc gia,
một dân tộc không bị sự ép buộc, có cơ hội để lựa chọn và hành
động theo đúng với ý chí nguyện vọng của đất nước, quốc gia, dân
tộc đó.
➨ Hai giá trị riêng lẻ nhưng hòa quyện và luôn đi liền với nhau
Độc lập, theo chủ tịch Hồ Chí Minh, nghĩa là nhân dân phải được
tự do và hạnh phúc. Nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh
phúc, tự do, thì độc lập ấy cũng chẳng có nghĩa lý gì.
2) Chứng minh
a) Dưới góc độ chính trị - lý luận
- Độc lập, tự do là quyền dân tộc, quyền con người, là vấn đề đầu tiên
và.thiêng liêng, là “xuất phát điểm” đối với mọi dân tộc bị áp bức
trên toàn.thế giới trên con đường đi tới phồn vinh và hạnh phúc
● Trong Tuyên ngôn độc lập (1945), mượn lời bản Tuyên ngôn độc
lập của Mỹ năm 1776 và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền
của Pháp năm 1791, hai bản tuyên ngôn có giá trị, được thế giới
công nhận làm cơ sở pháp lý, HCM đã đi từ quyền con người cơ
bản (tự do, bình đẳng, quyền mưu cầu hạnh phúc) để “suy rộng
8
Nhóm 17 TTHCM
ra” là quyền tự do bình đẳng cơ bản của mọi dân tộc trên thế
giới, trong đó có Việt Nam. Người khẳng định: “Tất cả các dân
tộc trên thế giới sinh ra đều có quyền bình đẳng, tạo hóa cho họ
có quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do và mưu cầu hạnh
phúc” và tuyên bố với thế giới về nền độc lập của dân tộc Việt
Nam.
➨ Có độc lập, tự do thì sẽ có tất cả
➨ Đất nước không thể phồn vinh, dân tộc không thể phát triển,
…nhân dân không thể có cơm no, áo ấm và cuộc đời hạnh phúc
…nếu không có được độc lập, tự do. Độc lập, tự do của dân tộc;
…quyền được sống, quyền được mưu cầu hạnh phúc trong một
…đất nước độc lập, tự do là vô cùng quý giá và thiêng liêng.
- Bảo vệ độc lập, tự do của dân tộc mình đồng thời tôn trọng độc lập,
tự.do của dân tộc khác là điều kiện để xây dựng một thế giới hòa
bình và phát triển
➨ Không một quốc gia nào, thế lực nào có thể tự cho mình quyền
…can thiệp và xâm phạm độc lập, tự do của các quốc gia dân tộc …
khác, càng không thể có quyền thực hiện sự can thiệp đó bằng …
những hành động vũ lực.
b) Dưới góc độ lịch sử
- Độc lập, tự do của các quốc gia dân tộc là một giá trị cao quý và
thiêng liêng, là “không có gì quý hơn” bởi nó là kết quả đấu tranh
bằng xương, bằng máu, bằng thịt liên tục, bền bỉ của cả dân tộc, của
nhân dân các quốc gia dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới.
● Ví dụ: Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, dù Đế quốc
Mỹ có thể đưa 50 vạn quân, 1 triệu quân hoặc nhiều hơn nữa để
đẩy mạnh chiến tranh xâm lược ở miền Nam Việt Nam; có thể
dùng hàng nghìn máy bay, tăng cường đánh phá miền Bắc.
Nhưng chúng quyết không thể lay chuyển được chí khí sắt đá,
quyết tâm chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam anh
9
Nhóm 17 TTHCM
hùng. Nhân dân Việt Nam đã chiến đấu kiên cường, nêu cao chủ
nghĩa anh hùng cách mạng với tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc
quyết sinh”; với ý chí quyết chiến quyết thắng, nhân dân Việt
Nam “quyết không sợ”, hễ còn một tên xâm lược trên đất nước,
thì phải chiến đấu “quét sạch nó đi”.
● Xa hơn, tôi xin nhắc lại cuộc kháng chiến chống Pháp. Không
biết các bạn ra sao, nhưng trong tâm hồn tôi từ những ngày con
ngồi trên ghế nhà trường, luôn in hằn những lời tha thiết và hào
hùng của “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến" năm 1945:
“Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân quân!
Giờ cứu quốc đã đến. Ta phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng,
để giữ gìn đất nước.
Dù phải gian khổ kháng chiến, nhưng với một lòng kiên quyết
hy sinh, thắng lợi nhất định về dân tộc ta!
Việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm
Kháng chiến thắng lợi muôn năm.”
● Vậy thử hỏi, một giá trị được đánh đổi và giành lấy bởi toàn bộ
tính mạng và tinh thần của một dân tộc, xa hơn là nhiều dân tộc,
có xứng đáng được coi là giá trị cao quý nhất không? Câu trả lời
nằm ở trong trái tim các bạn, nằm ở trong những lời lý luận đanh
thép đã in sâu và làm nên giá trị của con người Việt Nam, nằm ở
nền lịch sử phủ máu và hoa của nước nhà.
- Tại đây, tôi muốn các bạn cùng tôi nhìn lại và chìm vào những giây
phút lịch sử thiêng liêng tột cùng, quay lại ngày 17/7/1966, khi lời
kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước được phát đi trên sóng Đài
Tiếng Nói Việt Nam [Link video: (260) Không có gì qúy hơn Độc
lập - Tự do - YouTube (0:53 → hết)]
IV. Vận dụng thực tiễn hiện nay
1) Việt Nam
10
Nhóm 17 TTHCM
a) Quá khứ
Trong dòng chảy lịch sử Việt Nam, tư tưởng “Không có gì quý
hơn độc lập tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa thực tiễn
sâu sắc. Tư tưởng này là kim chỉ nam tạo động lực tinh thần to lớn
cho toàn Đảng, toàn dân trong cuộc đấu tranh chống Mỹ cứu nước
để Việt Nam ta có thể làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng
lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, làm nên đại thắng mùa xuân
năm 1975 “thu giang sơn về một mối”, tạo tiền đề đưa đất nước
tiến lên xây dựng nền xã hội chủ nghĩa.
b) Ngày nay
Ngày nay, khi đất nước đã hoàn toàn giành được nền độc lập, tư
tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Hồ Chí Minh vẫn
không hề lỗi thời, tụt hậu, mà ngược nó càng phát huy ý nghĩa, trở
thành một chân lý sáng ngời dẫn dắt Đảng ta, dân ta trong công
cuộc bảo vệ, giữ vững nền tự do, độc lập.
b.1) Hợp tác quốc tế
- Trong tình hình hiện nay, hợp tác, giao lưu quốc tế là một xu
thế thiết yếu cho sự phát triển của các quốc gia - dân tộc, và
Việt Nam cũng không nằm trong ngoại lệ. Trong bối cảnh
ấy, Việt Nam hướng tới việc mở cửa, đẩy mạnh giao lưu khu
vực và quốc tế tuy nhiên vẫn luôn kiên quyết giữ vững chân
lý “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Tư tưởng ấy nhắc
nhở rằng, dân tộc Việt Nam phải tự quyết định con đường
phát triển của dân tộc mình, phải giữ vững nền độc lập tự do
trên mọi mặt: kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa.... hợp tác
quốc tế nhưng nhất quyết không được phụ thuộc, lệ thuộc
vào bên ngoài. Hòa nhập nhưng không hòa tan. Dựa trên tư
tưởng của chủ tịch Hồ Chí Minh, Việt Nam đã xây dựng nên
nguyên tắc hợp tác quốc tế trong đó việc tôn trọng chủ
quyền quốc gia được đặt lên hàng đầu.
11
Nhóm 17 TTHCM
- Trong bối cảnh hợp tác quốc tế, tư tưởng Hồ Chí Minh về
tầm quan trọng của độc lập tự do còn được liên hệ với
phương châm “dĩ bất biến, ứng vạn biến” của Người. Trong
đó, độc lập, tự do của dân tộc là điều bất biến phải giữ vững
bằng bất cứ giá nào, còn tình hình thế giới, xu thế hội nhập
là điều vạn biến. Phải giữ được những gì là bất biến thì mới
có thể ứng phó với tình hình vạn biến. Tóm lại, trước những
thuận lợi, và thách thức mới của sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ tổ quốc, tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập tự do”
nhắc nhở rằng, trong quá trình phát triển kinh tế đa phương,
xây dựng đất nước giàu mạnh, toàn Đảng, toàn dân không
được lơ là nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, thực hiện nhất
quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình hợp tác,
tăng cường sức mạnh quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong mọi
hoàn cảnh.
b.2) Tình hình biển Đông
- Chủ quyền biển đảo trên biển Đông ẩn chứa những vấn đề
vô cùng phức tạp. Những nhân tố gây mất ổn định, xâm
phạm chủ quyền, an ninh vùng biển đảo đang diễn ra gay
gắt, nguy cơ xung đột vũ trang, tranh chấp trên biển đảo vẫn
chưa giải quyết do đang tồn tại những nhận thức khác nhau
về chủ quyền. Đặc biệt, các nước lớn còn có tư duy áp đặt
nên tự do xây dựng phi pháp các đảo nhân tạo, cải tạo các
đảo đã chiếm đóng trái phép, tăng cường hoạt động chống
phá, mở rộng vùng hoạt động kinh tế... làm ảnh hưởng tới
quốc phòng an ninh của Việt nam, và các quốc gia khác
trong khu vực.
- Trước những diễn biến nghiêm trọng kể trên, Đảng và Nhà
nước ta luôn quán triệt sâu sắc tư tưởng “Không có gì quý
hơn độc lập tự do” của Hồ chủ tịch, vận dụng sáng tạo tư
12
Nhóm 17 TTHCM
tưởng ấy trong việc giải quyết những vấn đề xung đột trên
biển Đông, quyết tâm giữ vững biển, đảo thiêng liêng của
Tổ Quốc. Một số giải pháp bảo vệ chủ quyền biển đảo trong
tình hình mới: phát triển kinh tế biển toàn diện có trọng tâm
kết hợp với đảm bảo quốc phòng an ninh; Xây dựng lực
lượng quản lý biển đảo vững mạnh mọi mặt, đẩy mạnh công
tác tuyên truyền về chủ quyền biển đảo.
2) Các nước khác trên thế giới
- Với tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập tự do” cùng với các
cuộc đấu tranh giái phóng để dành độc lập của dân tộc ta đã truyền
cảm hứng cho các dân tộc thuộc địa trên toàn thế giới. Điển hình là
các phòng trào đấu tranh giành độc lập ở Mỹ Latinh
● Ví dụ: Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước
Ăngôla (11/1975), Môdămbích (6/1975) và Ginê Bít-xao
(9/1974) nhằm lật đổ chế độ thống trị của Bồ Đào Nha.
- Các dân tộc bị áp bức đã từ bài học và tấm gương Việt Nam mà Hồ
Chí Minh là linh hồn, là tượng trưng cho sự kết tinh, hội tụ mọi giá
trị cao quý của dân tộc, của thời đại để có dũng khí và niềm tin, tự
giải phóng chính mình, từ nô lệ tới tự do, từ phụ thuộc tới tự chủ và
làm chủ.
- Quan điểm sáng tạo của Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân
tộc sẽ còn mãi về mặt giá trị lý luận và thực tiễn, với mọi dân tộc và
với mọi thời đại. Đó là một sự đóng góp vô cùng lớn cho sự nghiệp
cách mạng giải phóng dân tộc trên thế giới.
V. Kết luận
13