TRABZON ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ TİCARET HUKUKU

PRATİK ÇALIŞMA I

OLAY I 04.06.2022 tarihinde el ilanıyla dağıttığı reklamda Trabzon Kalkınma’da fast-food restoranı
açtığını duyurmuş ancak henüz bu restoranı işletmeye başlamamış bulunan (A), restorandaki ofisini
dizayn etmek için mobilya satan tacir (B)’den masa ve sandalye almıştır. Fast-food restoranın
hazırlıklarını tamamlayan (A), 04.07.2022 tarihinde bu restoranı açıp işletmeye başlamış; 04.08.2022
tarihinde de bu işletmesini Trabzon Ticaret Siciline tescil ettirmiştir.

(A), restoranın açılışından bir yıl sonra işlerinin çok iyi gittiğini bu nedenle cirosunu artırmak için
Kalkınmadaki restoranın zinciri niteliğinde yeni bir restoran açmak istediğini arkadaşı memur (C)’e
söylemiştir. Ancak bu yeni şube için bir miktar paraya ihtiyacı olduğunu bu nedenle (X) bankasından bir
kredi çekeceğini ve (C)’den kendisine kefil olmasını istemiştir. (C) çocukluk arkadaşı (A)’ya çok
güvendiği için bu isteğini kabul etmiş ve (X) bankasından 300.000 TL tutarında çekilen krediye kefil
olmuştur. 05.07.2023 tarihinde (A), fast-food restoranının devamını Rize’de de açmış ve işletmeye
başlamıştır. Fakat işler hiçte umduğu gibi gitmemiş (A) kredinin taksitlerini ödeyememeye başlamıştır.
Ayrıca tedarikçilerine olan borçlarını da vade tarihi gelmesine rağmen ödeyememiştir.

(A)’nın restoranında motor kurye olarak çalışan (D), sipariş teslim etmeye giderken aşırı hız nedeniyle
başka bir restoran sahibi (E)’nin aracı ile çarpışmış ve (E)’nin aracında maddi hasar meydana gelmiştir.

Soru 1: (A)’nın açtığı restoranın ticari işletme olup olmadığını ticari işletmenin unsurlarını değerlendirerek
açıklayınız.

Soru 2: (A)’nın “tacir sıfatının kazanılmasına” ilişkin hukuki durumunu 04.06.2022, 04.07.2022 ve
04.08.2022 tarihleri açısından değerlendiriniz.

Soru 3: (A)’nın bir gerçek kişi değil de a) dernek, b) gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki
işlere harcayan vakıf olması ihtimallerinde tacir sıfatı kazanıp kazanamayacağını değerlendiriniz.

Soru 4: (A)’nın işletmesini ticaret siciline tescil ettirme yükümlülüğü var mıdır? Olaydaki ticari işletmenin
sicile tescil edildiği yer ve tarihin TTK açısından doğru olup olmadığını değerlendiriniz.

Soru 5: (A) ile (B) arasında yapılan satım sözleşmesi ticari iş midir? Mobilyanın ev için alınması
durumunda cavabınız değişir miydi?

Soru6: (A)’nın Rize’de açtığı restoranın şube olup olmadığını şubenin unsurlarını değerlendirerek
açıklayınız.

Soru 7: Rize’de açılan bu restoranın ticaret siciline tescil edilip edilemeyeceğini açıklayınız. Tescil edilecek
ise hangi yer ticaret siciline tescil edilmelidir? Şubenin işlemi nedeniyle zarar gören bir kişi kim veya
kimlere karşı nerede veya nerelerde dava açabilir?
Soru 8: (X) bankasının ödenmeyen taksitler nedeniyle memur (C)’ye başvurup başvuramayacağını
nedenleriyle birlikte açıklayınız. Kefil ( C )’ye başvurulması halinde borca hangi tarihten itibaren temerrüt
faizi yürütülebilir?

Soru 9: (A)’nın tedarikçilerinin ödenmeyen borçlar nedeniyle (A)’ya başlattıkları takipte avans faizi
üzerinden faiz isteyebilmeleri mümkün müdür nedenleriyle birlikte açıklayınız.

Soru 10: (E) aracında meydana gelen maddi hasar dolayısıyla (A)’ya başvurarak hasar ile birlikte ticari
işlere uygulanan avans faizini isteyebilir mi tartışınız?

OLAY 2 Merkezi Trabzon meydanda bulunan, Akçabat ve Yomra’da şubeleri olan (X) butik otelinin
sahibi (A), artık 65 yaşına geldiği ve yurt dışında bulunan çocukları bu butik oteli işletmeye
yanaşmadığı için butik otelini 06.06.2022 tarihinde yazılı bir sözleşme ile (B)’ye devretmiştir. Taraflar,
ekinde devir tarihindeki tüm aktif ve pasiflerin de gösterildiği bir bilanço yer alan sözleşmeye, otellerin
bulunduğu binaların mülkiyeti, otellerin içinde bulunan ve otelcilikte kullanılan tüm taşınır eşyalar
yazılmış, ancak otele ait turistlerin gezdirilmesinde kullanılan bir araç ve otelin işletme adı bu listeye
eklenmemiştir.

(A), 08.06.2022 tarihinde derhal ticaret siciline başvurarak devrettiği işletmenin tescil ve ilanını
yapmıştır. (B)’de (X) butik otelini devraldığını 10.06.2022 tarihinde alacaklılara e-mail atarak
bildirmiştir.

12.06.2022 tarihinde otele sebze ve meyve tedariki sağlayan (C), (A)’nın kendisine geçen sezona ait
borçlarını ödemediği gerekçesiyle elindeki yazılı borç senedine dayanarak işletmenin yeni sahibi (B)
adına ilamsız icra takibi başlatmıştır. (B) ise (A) ile aralarındaki sözleşme de böyle bir borcun yer
almadığını bu nedenle bu borçtan sorumlu olmadığını ileri sürerek takibe itiraz ederek dava açmıştır.

Otelin yenilenmesi amacıyla 06.06.2019 tarihinde yapılan harcamaların 08.06.2024 tarihinde muaccel
olan 15.000 TL’lik taksiti (B) tarafından ödenmeyince mimarlık şirketi, (A)’ya başvurmadan bu borca
kefil olan (A)’nın akrabası (D) adına takip başlatmıştır.

Soru 1: Trabzon’da bulunan ve şubeleri olan (X) butik otelinin devri geçerli olarak yapılmış mıdır?

Soru 2: Özellikle turistlerin gezdirilmesinde kullanılan aracın bilançoda yer almaması devir sözleşmesinin
geçerliliğini etkiler mi? Sizce (B) bu aracın kendisine verilmesini isteyebilir mi?

Soru 3: Otelin işletme adının devir kapsamı dışında bırakılması mümkün müdür? Eğer mümkünse (A)
işletme adını daha sonra ayrı olarak devredebilir mi?

Soru 4: (C)’nin borçlarından kim veya kimler hangi tarihten itibaren nasıl sorumludur?

Soru 5: (B)’nin alacaklılara e-mail atarak oteli devraldığını bildirmesi hukuken uygun mudur? Bildirim
yapılmamasının ne gibi bir etkisi olurdu?

Soru 6: (B), (C)’ye ait alacaklardan sorumlu olmadığını ileri sürmesi hukuken geçerli midir?
Soru 7: Mimarlık şirketinin ödenmeyen taksit nedeniyle (A)’ya başvurması somut olaydaki şartlar
bakımından mümkün müdür?

Soru 8: (D)’nin kefalati ne tür bir kefalettir? Mimarlık şirketinin (A) ve (B)’ye başvurmadan (D)’ye
başvurması sizce hukuken uygun mudur?

OLAY 3: Isı yalıtım malzemeleri satan tacir (A) işletmesine yurt dışında fuarda gördüğü yeni çıkan
yalıtım malzemeleri almak istemektedir ancak bunun için yeterli sermayesi bulunmamaktadır.
İşletmenin envanter defterlerinde de toplamda 1.000.000 TL değerinde taşınır kayıtlıdır. Bu nedenle
(B) bankasından 2.000.000TL değerinde kredi almıştır. (B) bankası bu krediye karşılık (A)’dan bir
teminat istemiştir. Tacir (A)’da ticari işletmesi üzerinde teslimsiz taşınır rehni tesis edebileceğini
bankaya bildirmiştir. Tacir (A) ve (B) bankası, (A) işletmesi üzerinde teslimsiz taşınır rehni tesis etmek
için 10.10.2022 tarihinde yazılı sözleşme yapmışlar ve imzaları noterde onaylatmışlardır. 15.10.2022
tarihinde de bu sözleşmeyi Rehinli Taşınır Siciline(TARES) tescil ettirmişlerdir.

Soru 1: (A) ve (B) arasında yapılan rehin sözleşmesi geçerli olarak kurulmuş mudur? Özellikle şekil ve
taraflar bakımından inceleyiniz?

Soru 2: (A) ve (B), rehin sözleşmesini elektronik ortamda güvenli elektronik imza kullanarak yapsalardı
birinci soruya vereceğiniz cevap değişir miydi?

Soru 3: (A) işletmesinin tamamı üzerinde rehin tesis edebilir mi? Somut olaydaki bu rehnin kapmasına
hangi unsurlar dahildir? İşletmenin tamamı üzerinde değil de münferit bazı unsurları üzerinde bir rehin
tesis edilseydi bu unsurlar neler olabilirdi?

Soru 4: (A)’nın rehnin kurulduğu tarihte piyasadan toplam 2.200.000 TL’lik alacağı bulunsaydı 3. Soruya
vereceğiniz cevap değişir miydi? Şayet bu alacağın henüz vadesi gelmemiş olsaydı rehnedilmesi mümkün
olur muydu?

Soru 5: Olaydaki rehin sözleşmesi işletmeye ait otomobili kapsar mı? Eğer cevabınız olumsuz ise bu
otomobil üzerinde rehin tesis etmenin bir yolu var mıdır?

Soru6: (A) bankaya olan kredi borcunu ödeyemezse (B) bankası hangi yollara başvurabilir?