BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ HUKUK

FAKÜLTESİ TİCARET HUKUKU 2023/2024-GÜZ

PRATİK ÇALIŞMA III 05.12.23
-I- (A), Bursa’da bir mobilya fabrikası işletmektedir ve
(H)’yi ticari temsilci olarak atamıştır. (H)’nin temsil
yetkisi en fazla bir milyon TL tutarındaki işlemler ile
sınırlandırılmış; bu husus ticaret siciline tescil ve
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmiştir.
Fabrikaya kereste tedariği için (B) ile anlaşılmış ve (H),
ödeme için (B) lehine 2.000.000 TL bedelli bir bono
düzenlemiştir. Bononun vadesi gelmiş ancak ödeme
yapılmamıştır; bunun üzerine (B), (A)’ya karşı icra
takibi başlatmıştır. (A) icra mahkemesinde yaptığı
itirazda; - bononun 20.10.2022’de düzenlendiğini,
halbuki bu tarihten önce (H)’nin münferit temsil
yetkisini kaldırdığını ve (H) ile (K)’ye birlikte temsil
yetkisi verdiğini, bu hususun 18.10.2022’de ticaret
siciline tescil ve 20.10.2022’de de Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesi’nde ilan edildiğini, - bir an için bononun
kendisini bağladığı kabul edilse dahi (H)’nin temsil
yetkisini bir milyon TL ile sınırladığını, bu hususu
tescil ve ilan da ettirdiğini ve yalnızca bir milyon TL ile
sorumlu olduğunu, ileri sürmüştür. (A), (H) ve (K) ile
usulüne uygun olarak yollarını ayırdıktan sonra onların
yerine kardeşi (C)’yi noter vekaletnamesiyle ticari
temsilci olarak atamıştır; ancak (C) ticaret siciline tescil
ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan
edilmemiştir. Bir süre sonra (A) Türkiye İş Bankası
Osmangazi Şubesi’nden toplam 1.000.000 TL kredi
almıştır. (A) bu kredi sözleşmesini akdettikten sonra
yurt dışına gitmiştir. (C) bankaya başvurarak kredinin

2
ilk bölümü olan 500.000 TL’yi istemiş, banka parayı
itiraz etmeksizin (C)’ye ödemiştir. Bir süre sonra yurt
dışından gelen (A), (C)’nin paranın bir kısmını kumarda
kaybettiğini öğrenmiş ve derhal (C)’yi noterden çektiği
bir azilname ile ticari temsilcilikten azletmiştir. (C)’nin
de temsil yetkisi sona erince (A), artık işlerin başına
kendisi geçmiş ve işleri büyütmüştür. Yalova’da bir
şube açmış ve sadece Yalova şubesi ile ilgili işlerle
sınırlı olarak (Z)’yi ticari temsilci olarak atamış ve bu
durumu sicile tescil ettirmiştir. Ancak söz konusu
durum ilan edilirken temsilcinin Yalova şubesi ile
sınırlı olarak yetkilendirildiği hususuna yer
verilmemiştir. Daha sonra (Z), işletmenin Bursa’daki
merkezi için (A)’dan habersiz olarak 90.000 TL
değerinde ürün satın almıştır. (A) bu işlemin yetki
sınırını aştığını, dolayısıyla yetkisiz temsile ilişkin
hükümler uyarınca işleme onay vermediğini ve
kendisini bağlamadığını düşünmektedir.

1. (A)’nın (H) görevde iken (K)’yi de ticari temsilci

olarak ataması mümkün müdür? Eğer mümkünse bu
atama hangi hukuki sonuçları doğurur? CEVAP: Evet
mümkün, yapılan hukuki işlem birlikte temsil yetkisi
TBK m.549. Yapılan bu işlemin iyiniyetli 3. Kişilere karşı
ileri sürülebilmesi için H ve K arasında sınırlandırma
sözleşmesi yapılmalı ve işbu sözleşme tescil ve ilan
edilmelidir.

3
2. (A)’nın (B)’ye karşı ileri sürdüğü ilk savunmaya
itibar edilir mi? CEVAP: H’nin münferit temsil yetkisini
kaldırması H ve K arasında yapılacak olan sınırlandırma
sözleşmesine ve birlikte temsil işlemi yapılmasına
bağlıdır. Somut olayda birlikte temsil işlemi yapılmış
fakat sınırlandırma sözleşmesi hem yapılmamış hem de
tescil ve ilan edilmediğinden mütevellit A’nın ilk
savunmasına itibar edilmez.

3. (A)’nın (B)’ye karşı ileri sürdüğü ikinci savunmaya

itibar edilir mi? CEVAP: TTK kapsamında ticari
temsilcinin sınırlandırılmasında 2 husustan
bahsedilmiştir. Bunlardan ilki şube ile sınırlandırma
diğeri ise birlikte temsil ile sınırlandırmadır. Somut
olayda B ile A arasında iç sözleşme hükmünde parasal
bir sınır getirilmiştir. İyiniyetli 3. Kişilere karşı ileri
sürülemez. Bu itibarla A’nın ikinci savunmasına itibar
edilmez.

4. Bankanın kredi sözleşmesi kaynaklı parayı (C)’ye

ödemesi hukuka uygun mudur? CEVAP: Bankalar tacir
sıfatına haiz kuruluşlardır. Bundan dolayı basiretli iş
adamı gibi davranma yükümlülükleri vardır. Bundan
dolayıdır ki sicile tescili olmamış bir temsilciye bankanın
sadece noter vekaletnamesiyle kredi vermesi kanımca
hukuka uygun değildir. Hocamız burada hukuka uygun
olduğunu düşünüyor.

4
5. (C)’nin noter azilnameyle görevden alınması yeterli
midir? (A)’ya başka bir işlem de yapmasını tavsiye eder
misiniz? CEVAP: TBK 550 uyarınca ticari temsilci
atamasında sicile tescil edilmemiş olsa bile azledilirken
tescil öngörülmüştür. Somut olaydaki azli sicile tescil
ettirmediği surette iyiniyetli 3. Kişilere karşı noter
azilnamesiyle görevden alınan temsilcinin yaptığı
işlemlere karşı hak iddia edilemez.

6. (Z)’nin yaptığı hukuki işlem (A)’yı bağlar mı?

CEVAP: TTK 37’de görünüşe güven ilkesinden
bahsedilmiştir. İlan tescilden ağır basar da diyebiliriz.
Nitekim yapılan ilanda eksik husus bulunduğundan
Z’nin 3. Kişilerle yaptığı işlemler kişi kötü niyetli ise A’yı
bağlamaz, lakin kişi iyiniyetliyse A’yı bağlar.

5
-II- Ülkemizde oyuncak alanında faaliyette bulunan
Çimen AŞ, ürettiği oyuncakların 4 yıl süre ile Bursa ili
ve ilçelerinde satışı ve pazarlanması hususunda, bu işi
meslek olarak yapan gerçek kişi tacir (N) ile yazılı
olarak anlaşmış olup söz konusu anlaşmanın tescil ve
ilanı da gerçekleşmiştir. Sözleşmeye göre (N), satışları
Çimen AŞ ad ve hesabına yapacak, sattığı ürün başına
ürün bedelinin %10’una hak kazanacaktır. Sözleşmede
“Taraflar arasındaki sözleşmenin herhangi bir sebeple
sona ermesinden itibaren 3 yıl süreyle (N), Bursa ili ve
ilçelerinde oyuncak ticareti ile ilgili işleri kendisi ve
başkası adına ve hesabına yapamaz; bunun karşılığında
(N)’ye 250.000 TL ödenecektir.” hükmü de yer
almaktadır. Çimen AŞ, Kasabalı Nakliyat AŞ ile bir
taşıma sözleşmesi yaparak ilk parti oyuncakları (N)’ye
göndermiştir. Ancak bu oyuncaklardan bazılarında,
taşıma sırasında birçok ürünün sıkışık yerleştirilmesi
neticesinde, kolayca fark edilebilen ciddi ezilmeler
meydana gelmiştir. (N) oyuncakları teslim alırken bu
hasarı fark etmiş, taşımayı gerçekleştiren firmanın
sorumlusu (C) ile bu konuyu konuşmayı düşünmüş;
fakat sonrasında unutarak gerekli belgeleri imzalamış
ve oyuncakları teslim almıştır. Sözleşmenin
kurulmasından 1 yıl kadar sonra (N) Almanya’da
kurulmuş Shevy şirketi de dahil olmak üzere
Türkiye’de merkezi ve şubesi bulunmayan bazı deniz
taşıma şirketleri ile çalışmaya başlamıştır; (N) bu
şirketlere, Gemlik Limanı’ndan taşınacak yük bulma

6
konusunda yardımcı olmakta ve bulduğu müşteriler ile
temsil ettiği şirketin ad ve hesabına sözleşme
yapmaktadır. Çimen AŞ, (N)’nin bu faaliyetinden
rahatsız olmuş ve kendileri ile çalışırken başka
şirketlerle de iş yapmasının hukuka aykırı olduğunu
ifade eden bir ihtar göndermiştir. (N) ise, bu ihtara
karşı, “Çimen AŞ ile aralarındaki sözleşmede, (1)
sözleşme süresi için rekabet yasağı kaydı
bulunmadığını, (2) rekabet yasağına tabi olsaydı bile
Çimen AŞ ile diğer şirketlerin aynı alanda faaliyet
göstermemeleri sebebiyle, yeni giriştiği faaliyetin bunu
ihlal etmeyeceğini” beyan ettiği bir karşı ihtar
çekmiştir. Bu arada İzmir’de beyaz eşya ticareti yapan
Tacir (K), Almanya’dan satın aldığı beyaz eşyaların
Türkiye’ye getirilmesi için araştırmalarda bulunmuş ve
internet üzerinden ulaştığı Shevy ile anlaşmıştır. Ancak
Shevy, taşımayı gerektiği gibi yapmamış ve bir kısım
yükün zarara uğramasına neden olmuştur. Bunun
üzerine Shevy’e karşı dava açmak için araştırmalar
yapan (K), (N)’nin Shevy ile olan ilişkisini öğrenmiş ve
Alman Shevy’e izafeten (N)’ye karşı Türkiye’de dava
açmıştır. Sözleşmenin kurulmasından 3 yıl sonra
Çimen AŞ, (N)’nin kendileri tarafından hazırlanan
piyasa analiz raporlarını rakip firmalar ile paylaştığını
tespit ederek 01.06.2026 tarihinde sözleşmeyi
feshetmiştir. Bunun üzerine (N), sözleşmenin 4 yıl süre
ile akdedildiğini daha erken feshedilemeyeceğini, ayrıca
Çimen AŞ’ye 3 yıl boyunca Bursa il ve ilçelerinde

7
portföy oluşturduğunu iddia ederek denkleştirme
istemi/tazminatı talep etmiştir. (N) tarafından, Çimen
AŞ’nin sözleşmeyi fesih tarihinden 3 ay sonra
denkleştirme talebi ileri sürülmüş, Çimen AŞ böyle bir
para ödenmeyeceği yönündeki bilgilendirmeyi talebin
kendisine ulaşmasından 1 hafta sonra yapmıştır. (N)
denkleştirme istemi/tazminatı talebine ilişkin davayı ise,
işbu bilgilendirmeden 3 yıl sonra açmıştır. Bunun
üzerine Çimen AŞ cevap dilekçesinde zamanaşımı
defini ileri sürmüştür.

1)Çimen AŞ ve (N) arasında akdedilen sözleşmenin

hukuki niteliği nedir?

CEVAP: Akdedilen sözleşme acentelik sözleşmesidir.

Acentelik sözleşmesinde tacir nam ve hesabına çalışılır,
acente bağımsız yardımcıdır ve bu işi meslek olarak
yapar.

2)Oyuncaklarda oluşan hasardan kaynaklı sorumluluk

kime yüklenir?

8
CEVAP: Acentenin TTK 111 uyarınca müvekkili hesabına
teslim aldığı eşyaların hasara uğradığını tacir
müvekkiline bildirmekle ve bilgilendirmekle
yükümlüdür, aksi takdirde ihmal yüzünden doğacak
zararları acente tazmin eder. Somut olayda da acente
ihmali yüzünden müvekkilini bildirmediği için zararın
tazmini acentededir.

3)Çimen AŞ ile (N) arasında yaşanan ve (N)’nin başka

şirketlerle de çalışmasını konu edinen anlaşmazlıkta
kim haklıdır?

CEVAP: N, tacirin bağımsız yardımcısı olan acentedir.

TTK 104 uyarınca bahsi geçen şirketler tacirle rakip
halinde olmadıkları için faaliyete devam edilebilir. N
bu hususta haklıdır.

4)(K)’nin Shevy şirketine izafeten (N)’ye karşı dava

açması hukuka uygun mudur?

CEVAP: N bizzat K ile sözleşme yapmadığı için ve K

Shevy Şirketi ile mütemadi bir iş ilişkisi içerisinde
olmadığından dolayı bu durum için acente hükümlerine
gidemiyoruz ve dava da açılmaz.

9
5)(N)’nin ileri sürdüğü, sözleşmenin süresinden önce
feshedilemeyeceği yönündeki iddia hukuka uygun
mudur?

CEVAP: Haklı nedenlerle fesih kapsamında TTK 121’e

göre sözleşme her zaman fesholunabilir.

6)(N), 01.08.2028 tarihinde oyuncak üreten başka bir

firmayla benzer bir sözleşme yapabilir mi?

CEVAP: TTK 1530’e göre ticari hükümlerle yasaklanmış

işler ve şartlar batıldır. Ancak sözleşme uyarınca bahsi
geçen süre kanunen sınırlı süreden fazla ise geçersiz
sayılır. En üst limit geçerli sayılır yani 2 yıl. Bu itibarla N
belirtilen tarihte yeni bir sözleşme ilişkisine girebilir.

7)(N)’nin denkleştirme istemi/tazminatına hak

kazandığı yönündeki iddiası hukuka uygun mudur?

CEVAP: TCK 122/3’e göre acentenin kusur sebebiyle

feshedildiği için denkleştirme talebinde bulunamaz.

8)(N)’nin denkleştirme istemi/tazminatına ilişkin olarak

açtığı davada Çimen AŞ tarafından ileri sürülen
zamanaşımı defi hukuka uygun mudur?

10
CEVAP: Denkleştirme isteminde zamanaşımı 5 yıllık
süreye tabidir. Kanunda belirtilen 1 yıllık istem süresine
de uyulmuştur. Bu yüzden Çimen A.Ş. tarafından ileri
sürülen def’i hukuka uygun değildir.

Not almak için buraya dokunun ve yazmaya başlayın.

 Ücretsiz OneNote uygulamasını kullanarak da tüm notlarınız için

cihazlarınızda otomatik olarak eşitlenen dijital bir not defteri
oluşturabilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak ve OneNote’u edinmek için www.onenote.com

adresini ziyaret edin.

11