I K A W A Y I N I I M B I T A H A N

PANITIKANG
TAGALOG
TAGAPAG-ULAT

001
HANDA KA NA BA?
KATAGALUGAN

• Ang katagalugan ay dating rehiyon sa Pilipinas na

binubuo ngayon ng kalakhang Maynila, Rehiyon
IV-A at Rehiyon IV-B.
• Ang kalakhang Maynila ay binubuo ng 16 na
lungsod.
• Ang mga Tagalog ang isa sa mga pinakalamaking
pangkat etniko sa Pilipinas kasunod ng mga
Bisaya, at ang may pinakamalawak na
distribusyon sa bansa.
• May bilang ng mga pambansang bayani ng
Pilipinas ang mula sa mga Tagalog.
 Ang mga lalawigan na nabilang sa
kulturang Tagalog at pangunahing pangkat
etniko sa mga lalawigan ay:

Region IV-A Region IV-B

• Cavite • Mindoro (Occi
• Rizal at Or.)
• Laguna • Marinduque
• Quezon • Romblon
• Batangas • Palawan
 Ang mga Tagalog at ang Panitikang Tagalog

• Ang ikinabubuhay ng mga Tagalog ay ang

pangangalakal, pangingisda at pagtatanim.
• Sa panitikan, isang halimbawa ay ang “Suyuan sa
Tubigan” ni Macario Pineda
• Mula pa noong 1521, masasaksihan na ang
pakikipaglaban ng mga Tagalog para sa pananatili ng
kanilang kultura kahit na nakuha na ng mga tao ang
ilan sa mga gawain at kulturang Espanyol.
Mga Pangalang Nakilala sa Larangan
ng Panitikang Tagalog Pagkatapos ng
Himagsikan
1. Florentino Collantes
2. Amado V. Hernandez
3. Julian Cruz Balmaceda
4. Inigo Ed Regalado
5. Ildefonso Santos
6. Lope K. Santos
7. Francisko Laksamana
8. Severino Reyes
9. Cecilio Apostol
10. Faustino Aguilar
Mga Pangalang Nakilala sa Larangan
ng Panitikang Tagalog Pagkatapos ng
Himagsikan
11. Jose Palma
12. Liwayway Arceo
13. Mauro R. Avena
14. Balmori
15. Gerardo Chanco
Mga Panitikan sa
Gitnang Luzon
• Filipino ang lingua franca ng buong
Pilipinas.
• May mayamang tradisyon din ang
mga kritikal na pananaliksik.
Panitikan sa Kapampangan

PAMPANGA
• Ang pangalan ng Pampanga ay nagmula sa mga taong unang
nanirahan sa tabi ng pampang o tabi ng ilog.
• 1571
• 1896
• 1899
• Panahin ng Amerikano
• 1940-1950
• Pangulong Diosdado Macapagal
• 1991
• Estados Unidos
Panitikan sa Kapampangan

TARLAC
• Tarlac
• 1788
• Nagtatag ng tarlac
• 1896
• Hunyo 25, 1898
• 1996-1998
Kaligirang Pangkasaysayan

Ang rehiyon 3 ay tahanan din ng mga dakilang

Pilipino-bayani, manunulat, pangulo, iskolar,
artista at marami pang iba.
Juan Crisostomo
Soto

Ama ng Panitikang
Kapampangan
 Diosdado
Macapagal

Naging Pangulo ng
Pilipinas
 Gloria
Macapagal-
Arroyo
Anak ni Diosdado
Macapagal at Naging
Pangulo ng Pilipinas
PANITIKAN NG KAPAMPANGAN
AWITING BAYAN

• Basulto
• Goso
• Pamuri
• Pang-obra
• Paninta
• Sapataya
• Diparan
PANITIKAN NG KAPAMPANGAN
DULA

• Karagatan
• Duplo
• Komedya
• Zarzuela
IBA PANG AKDANG PAMPANITIKAN
NG KAPAMPANGAN
AKDANG PANRELIHIYON

• Pansyon
• Cenakulo
• Ang crissotan at ang Ligligan Katawasan
• Nobela
MGA KARUNUNGANG BAYAN NG
PAMPANGA
PANUNUDYO – ATING CU PUNG SINGSING
Atin cu pung singsing
Metong yang timopucan
Amana que iti,
Ong indung ibatan;
Sangcan queng sininup
Ong metong acaban,
Mewala ya iti,
Ecu camalayan
King sukal ning lub ku,
Sumukdul king banwa
Pikurus kuing gamat,
Babo ning lamesa;
Ninu mang manakit,
King singsing kung mana,
Kalulung pusu cu,
Maging ya keca
ALAMAT NG PAMPANGA
ALAMAT NI SINUKUAN
Sa kalagitnaan Luzon ay may kaisa-isang bundok, ito ay ang baundokng Arayat.
Mala-maharlika ang tindig ng bundok na ito. Dito nagmula ang magandang
alamat ni Mariang Sinukuan.

Noong unang panahon, sagana sa bungang kahoy at malulusog na hayop ang

bundok ng Arayat. Sa paligid nito ay mayabong ang mga halaman at masagana
ang ani.

Ang may-ari ng bundok na ito ay si Maria. Siya ay ubod ng ganda, kayumanggi,

mahaba ang buhok, matangos ang ilong ngunit mahiwagang babae. Marami
siyang alagang hayop tulad ng manok, ibon, baboy, kambing at iba pa. Siya ay
matulungin sa mga tao. Sa tulong ni Maria ang mga tao doon ay masayang
namumuhay. Paminsan-minsan, makikita ng mga taga Arayat at karatig pook si
Maria na namamasyal kung hatinggabi. Madalas, kapag may kinakapos ng
pagkain, nagigisnan na lang nila ito sa kanilang punong hagdan.
ALAMAT NG PAMPANGA
ALAMAT NI SINUKUAN
Isang araw, may mga sakim at mga tamad na tao ang nangahas na manguha
ng prutas at manghuli ng hayop sa bundok ni Maria. Malalaking supot at sako
ang kanilang dala. Kumain sila ng maraming prutas, Dumating si Maria at
nagwikang "Sige, kumain kayo ng magugustuhan ninyo, nguni't huwag kayong
mag-uuwi.“

Pagkaraan ng isang oras, akala ng masasamang-loob ay umalis na si Maria.

Nanghuli sila ng mga hayop at pinuno nila ng prutas ang mga supot. May
natakot na baka magalit sa kanila si Maria nguni't dala ng kasamaan ay
nakisama na rin sa pangungulimbat. Hindi nagtagal at napuno na ang kanilang
mga lalagyan at dali-daling lumisan sa pook na iyon. Ni hindi nila pinansin si
Maria na noon ay dumarating bagkus ay binilisan pa nila ang kanilang mga
hakbang.

Hindi nila namamalayan na pabigat nang pabigat ang kanilang mga dalahin at
nang ito ay kanilang buksan, wala silang makita kungdi mga bato.
ALAMAT NG PAMPANGA
ALAMAT NI SINUKUAN

Nakita sila ng isang matanda, "Aanuhin ninyo ang mga batong iyan?" Napag-
alaman niya na galing sila sa bundok. "Uli-uli huwag kayong kukuha ng hindi sa
inyo at lalong masama kung walang pahintulot. Kung sabagay mabait si Maria,
hindi nga kayo sasaktan. Igalang naman sana natin siya. Marami na siyang
nagawang kabutihan sa atin.“

Marami pa ang sumunod na nagtangkang magnakaw kay Maria. Dahil dito,

nagtampo at nagalit na si Maria. Dumating ang panahon na hindi na siya
nakikita ng mga tao. Hindi na rin siya tumutulong sa mga tao. Unti-unting
humina ang mga hayop, ang mga halaman ay nalalanta. Ang mga tao ay
kinapos at nagutom.
ALAMAT NG PAMPANGA
ALAMAT NI SINUKUAN

Nagtipun-tipon ang lahat at napagkaisahan nilang sumuko na kay Miria.

Kailangan nilang humingi ng tawad sa mabait na mahiwagang babae. Nguni't
ang lahat ng kanilang pagsisikap na makahingi ng tawad kay Maria ay balewala
nang lahat pagka't ang kanilang sinukuan ay hindi na nagbalik pa. Kaya,
kinailangan na nilang magpatulo ng maraming pawis upang sila ay mabuhay.
SALAMAT!