ANG

PANITIKAN

K AL I G IRA N G
PA N G K A S AY S AYA
N
ANO ANG KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN?

Ang kaligirang
pangkasaysayan ay
naglalarawan sa rason o
pangyayari na sinaunang
naganap o kaya ay ginawa
na siyang tumuloy sa kung
ano o bakit ganito ang
i s a n g b a g a y, t a o ,
pangyayari, at iba pa.

Ang kaligirang pangkasaysayan ay

ang tinatawag na ''historical
background'' sa Ingles. Ito ay
tumutukoy sa mga naunang mga
pangyayari o dahilan na pinag-
ugatan kung paano at bakit
nagkaroon o nakagawa ng
isangtao,bagay,pangyayariat iba pa.
BAGO PAMAN DUMATING
ANG MGA KASTILA
• SINASABI SA KASAYSAYAN
NA BAGO PAMAN DUMATING
ANG MGA KASTILA ANG
PILIPINO ANG MAY ROON NG
PANITIKAN AT ITO AY
NAGSIMULA SA ATING MGA
NINUNO NATIN NA MAY
KULTURA AT TRADISYON

• LAHAT NG MGA BAGAY SA

PANGSALUKUYAN AY MAY
MGA KALIGIRAN
PANGKASAYSAYAN GAYA NG
MGA SUMOSUNOD NA
HALIMBAWA:
• KULTURA O TRADISYON NG
ISANG BANSA O REHIYON
• PAGTAYO NG TAJ MAHAL
• PAGSULAT NI RIZAL NG NOLI
ME TANGERE
PINAGMULAN NG PANITIKANG PILIPINO -
Ang mga aral at patnubay na nililikha ng
matatanda na nagpasalin-salin sa bibig ng
mga mamayan
ALAMAT - ay isang uri ng panitikan na
nagkukuwento tungkol sa mga pinagmulan
ng mga bagay-bagaysa daigdig. Karaniwang
nagsasalaysay ang mga ito ng mga
pangyayari hinggil sa tunay na mga tao
atpook, at mayroong pinagbatayan sa
kasaysayan.

SALAWIKAIN - ay mga pangungusap na

maiiksi lamang ngunit punong-puno ng
kahulugan. May layunin din itong magbigay
patnubay sa ating pang-araw-araw na
pamumuhay. Sumasalamin din ito sa
kultura at tradisyon nating mga Pilipino.
0 6
MGA PANITIKAN SA
T R AV E L L E

PANAHON NG KASTILA

• PAGTULA
• BUGTONG
• PAKSA
• MGA BUHOK NG NANGUNGUSAP
• LADINO
• BARLAAN AT JOSEPHAT
PANITIKAN SA PANAHON NG
PROPAGANDA AT HIMAGSIKAN
(1861 - 1872)

DAHILAN NG UNTI-UNTING
PAGKAMULAT NG KAISIPAN NG MGA
PILIPINO
• PAGPASOK NG DIWANG LIBERAL SA BANSA
• PAGIGING GOBERNADOR HENERAL CARLOS MARIA DE
LA TORRE
• PAG-ALSA SA CAVITE
• PAG-USBONG NG PAGGITNANG URI
• PAGBUBUKAS NG PILIPINAS PANDAIGDIGANG
KALAKALAN
• MGA SALIK NA NAKAPAGUSBONG NG DAMDAMIN
NASYONALISMO
 PANITIKAN SA PANAHON
NG AMERKANO (1900-1941)
• Ang mga Pilipinong mapanghimagsik ay
nagwagi laban sa mga Kastila na sumakop
sa atin nang higit sa tatlong daang taon.
Naiwagayway ang ating bandila noong ika-
12 ng Hunyo 1898, tanda ng pagkakaroon
natin ng kalayaan.Nahirang si Hen. Emilio
Aguinaldo noon bilang unang pangulo ng
Republika ng Pilipinas, subalit ang
kalagayang ito’y naging panandalian
lamang sapagkat biglang lumusob ang mga
Amerikano.

• Nagkaroon ng digmaang Pilipino- Amerikano

na siyang naging sanhi ng pagsuko ni Hen.

Miguel Malvar noong 1903. Gayun pa man,

ang kilusang pangkapayapaan ay nagsimula

noong pang 1900

MGA IMPLUWENSYA SA PANANAKOPNG
MGA AMERIKANO

• Pagpapatayo ng mga
paaralan
• Binago ang sistema ng
edukasyon
• Pinaunlad ang kalusugan
at kalinisan
• Ipinagamit ang wikang
Ingles
• Pagpapalahok sa mga
Pilipino sa pamamalakad ng
pamahalaan
• Kalayaan sa pagpapahayag
na may hangganan
 PANITIKAN SA PANAHON NG
HAPON

SANLIGANG
• KASAYSAYAN
Binomba ang Pearl Harbor, pati na rin ang Pilipinas
• Madaling nasakop ang Pilipinas
• Nasa ilalim ng mga Hapones ang Pilipinas mula 1941-
1945
• Pansamantalang natigil ang mga palimbagan
• Sumunod sa Liwayway ang Taliba
• Ipinagbawal ang mga magasing Ingles tulad ng Tribune
at Free Press

MGA URI NG AKDA:

MAIKLING KWENTO
• Naging maunlad at lubusang namulaklak sa
panahon ng mga Hapones
• Hindi binigyang pansin ng mga patnugot ang
panlasa ng mga karaniwang mamamayan

AKDA
• Mahalaga sa panahon ng mga Hapones
• Pugo at Tugo (mga artista)
• Ang mga mabubuting dula ay ipinapalabas
sa Avenue Theater at Life Theater
PANULAAN AT NOBELA
• Namamalasak ang
haiku
-17 pantig , 3 taludtod
matalinghaga at masining
ang pagpapahayag
• Tanaga - binubou ng 4
na taludtod 7 pantig,
may sukat at tugma
• Paksa- obserbasyon sa
mga karaniwang
nagaganap sa pang
araw araw na
pamumuhay
• Dramatic Philippines -
akyibo sa pagtatanghal
ng mga dula at itinatag
nila narciso pimentel
at francisco soc
rodrigo
MGA NOBELA

• Tatlong maria ni jose

esperanza cruz
• magandang silangan at sa
lundo ng pangarap ni gervacio
santiago
 PANITIKAN SA PANAHON NG
REPUBLIKA
(1946-1972 )

Sulyap sa kasaysayan
• Sumigla ang kalayaang pampanitikan ng bansa
dahil sa pagbalik ng kalayaan ng mga Pilipino mula
sa kamay ng mga Hapon
• Pagkalimbag ng mga katipunan ng mga aklat.
• Inilunsad ang Gawad Carlos Palanca Memorial
Awards for Literature.
• Sumilang ang aktibismo ng mga batabg mag-aaral
• Namayagpag din ang panitikan sa media gaya ng sa
radio,telebisyon at sinehan.Nagsilang ng panahon
ng mga musikerong:Imelda Papin,Victor Wood,VST
& Company, Hotdog atbp.Nagsilabasan din ang
mga karikaturang (komiks) Darna,Liwayway at Zuma
ni Mars Ravelos at kabilang ditto ang pinakatanyag
na Pugad Baboy
• .Sumigla din ang mga dulang pantelelebisyong
pambata tulad ng “Batibot” at “Sineskwela”
• Sinasalin na rin ang panitikan hindi lang sa
pahayagan kundi sa hi-technology gaya ng internet
• Dumarami ang manunulat na Pilipino dahil sa mga
inumpisahang kurso sa unibersidad
 Panahon ng Aktibismo 1960-1972
• mas naging mahimagsik ang mga kabataan
• naging masmadugo at mapangwasak ang mga
demonstrasyon at pagpapahayag
• nagkaroon ng kamulatang panlipunan

MGA MANUNULAT NG PANITIKAN

REBOLUSYONARYO
Rogelio Mangahas
• Nagtapos ng AB Pilipino noong 1965 sa University of
the East.  Naging working scholar siya para lang
makapagtapos sa kolehiyo at nagging guro sa wika at
panitikan sa De La Salle University at St. Scholastika
College.  Maraming award na natanggap
Efren R. Abueg
• Editor at bumuo ng mga antolohiyang gaya ng Mga
Piling Akda ng Kadipan (1964)

Virgilio Almario
• Kilala sa sagisag panulat na Rio Alma.  Pangunahing
makata,kritiko,tagasalin,editor,guro at
tagapamahalang pangkultura ng Filipinas

Rolando S. Tinio
• Unang nagsalin sa Filipino ng dulang ni Shakespeare
na pinamagatang “Ang Negosyante”
 PANITIKAN SA PANAHON NG BATAS
MILITAR AT BAGONG LIPUNAN
(1972 - 1985 )

• SEPTEMBER 21, 1972 - Ipinairal ni

marcos ang batas militar
• Tinaguriang panahon ng Sanaysay at
Talumpati mand ang panahong ito
• itinuring na pinakubod ng panitikang
pampulitika, panlipunan at panulat ni
marcos
• Nagkaroon ngPagbabagong pag iisip
ang mga pilipino
 SLOGA
N
• "SA IKAUUNLAD NG BAYAN, DISIPLINA ANG
KAILANGAN".
• "ANG PAGSUNOD SA MAGULANG AY TANDA
NA ANG ANAK AY MAGALANG".
• "HUWAG MAGSISIKAN, DAPAT TAYO AY
MAGBIGAYAN".
• "TAYO AY MAGTANIM UPANG MABUHAY "

AKDA
• " FIVE OF THE NEW S OCIE TY "
• " NOTES ON THENEWSOC IETY ".
• " THE REB EL LION OF T HE POOR "
• " A DIALIOUGE WI TH M Y PE OPL E "
• " TODAY'S R EVOLUT ION :
DEM OC R AC Y"
 TULA
• "PILIPINO ISA ANG DEPINISYON" by PONCIANO
PINEDA
• "MGA NOTA SA LOOB NG ISANG LOUGE" by ELINYA
MABANGLO
• "TULA SA AKING PANAHON" by MARK UEZ JR.
• "UOD" by ROGELIO SALANDALAN

NOBELA
MGA NOBELA NA NAISULAT SA BAGONG LIPUNAN AY
"KOMERSYA" ANG ANYO

• LIWAYWAY ARCEO BAUTISTA

• ROSARIO GUZMENLINGAT
• BENJAMIN PASCUAL
• BIENVINIDO RAMOS