Professional Documents
Culture Documents
AP6 Q1 - Mod3 Pagbubuo NG Piglipinas Bilang Isang Bansa Version3
AP6 Q1 - Mod3 Pagbubuo NG Piglipinas Bilang Isang Bansa Version3
Araling Panlipunan
Kwarter 1-Modyul 3
Ikatlong Linggo: Pagbubuo ng
Pilipinas Bilang Isang Bansa
TAKIP NG PAHINA
PAHINA NG COPYRIGHT
PAHINA NG TITULO
TALAAN NG MGA NILALAMAN
Alamin 1
Subukin 2
Balikan 3
Tuklasin 4
Suriin 4
Pagyamanin 6
Isaisip 7
Isagawa 7
Tayahin 8
Karagdagang Gawain 10
Alamin 11
Subukin 12
Balikan 13
Tuklasin 14
Suriin 15
Pagyamanin 18
Isaisip 18
Isagawa 18
Tayahin 19
Karagdagang Gawain 21
Alamin 22
Subukin 23
Balikan 24
Tuklasin 25
Suriin 27
Pagyamanin 28
Isaisip 29
Isagawa 29
Tayahin 30
Karagdagang Gawain 31
Aralin 4 - Kawalan ng Pagkakaisa sa 32
Himagsikan/Kilusan at Pagbubuo ng Pilipinas
Bilang Isang Bansa
Alamin 32
Subukin 33
Balikan 34
Tuklasin 36
Suriin 37
Pagyamanin 37
Isaisip 38
Isagawa 39
Tayahin 40
Karagdagang Gawain 43
Susi ng Pagwawasto 44
Sanggunian
46
Aralin
Sekularisasyon at Ang
1 Cavite Mutiny
Alamin
Panimula
Maligayang Pagbati! Ikaw ay nasa Baitang 6 nang pag-aaral sa Araling
Panlipunan! Siguradong gaganahan kayo sa mga nilalaman ng modyul sa Unang
Kwarter, Ikatlong Linggo .Ito ay ginawa upang magbigyan ng suplementaryong
kagamitan sa iyo
bilang gabay sa pag-aaral sa mga paksa sa Araling Panlipunan 6 na binubuo ng
mga aralin
na kinakailangang matapos sa loob ng isang linggo.
Pamantayang Pangnilalaman:
Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa at kaalaman sa bahagi ng Pilipinas sa
globalisasyon batay sa lokasyon nito sa mundo gamit ang mga kasanayang
pangheograpiya at ang ambag ng malayang kaisipan sa pag-usbong ng
nasyonalismong Pilipino.
Pamantayan sa Pagganap:
Naipamamalas ang pagpapahalaga sa kontribusyon ng Pilipinas sa isyung
pandaigdig batay sa lokasyon nito sa mundo
Pamantayan sa Pagkatuto:
Nasusuri ang mga ginawa ng mga makabayang Pilipino sa pagkamit ng kalayaan
5.1 Natatalakay ang kilusan para sa sekularisasyon ng mga parokya at ang Cavite
Mutiny (1872).
Simulan na natin ang iyong paglalakbay, halina’t tuklasin ang laman at ganda ng
modyul na ito.
Subukin
7. Bakit nahatulan ng bitay sina Padre Mariano Gomez, Padre Jose Burgos,
at
Padre Jacinto Zamora?
A. Nagkasala sila
B. Kinapopootan sila
C. Sila ang namuno sa kilusan
D. Napagbintangan silang kasama sa pag-aalsa
.
Balikan
Tuklasin
Panuto: Hanapin sa puzzle ang mga salita na nasa kahon. Isulat ang
sagot sa
iyong kwaderno.
Suriin
Panuto: Sagutin ang mga tanong na nasa kahon at isulat ang sagot
sa
inyong kwaderno.
SEKULARISASYON
Ang pagsasa-Filipino ng mga parokya.Ito ay isa sa mga naging hakbang ng
mga paring sekular na magkaroon ng parokya na pamahalaan.
May mga taong nakagawa ng kabayanihan para sa ating bansa. Sila ay
nagdaan sahirap at nagsakripisyo dahil sa kanilang pagmamahal sa ating
kalayaan.
Ang ilan sa kanila ay nagbuwis pa ng sariling buhay.
May dalawang uri ng mga paring katoliko sa ating bansa noon.
Paring Regular – kabilang sa mga orden: sila ay mga paring misyonero na
naglalakbay sa iba’t ibang lugar upang magpalaganap ng Kristiyanismo.
Paring Sekular- paring nagsasanay sa seminaryo upang mangasiwa sa mga
parokya sa Pilipinas. Sila ay nasa ilalim ng pamamahala ng mga obispo at
walang kinabibilangang orden kumpara sa mga paring regular.
PAG-AALSA SA CAVITE
Noong Nobyembre 28, 1871, winakasan ni Gobernador- Heneral Rafael de
Izquierdo
Ang pribilehiyo na hindi pagbabayad ng buwis na dating natatanggap ng
mga
sundalong nakatalaga sa arsenal sa Cavite.Samakatuwid, inasahan ang
nasabing
mga sundalo na magbayad ng kaukulang halaga ng buwis at magsagawa
ng polo y
servicio.
Pagyamanin
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na mga tanong.Isulat ang sagot
sa iyong
kwaderno.
Isaisip
Panuto: Sagutin ng buong husay ang mga katanungan kaugnay sa nakaraang
talakayan. Isulat ang sagot sa iyong kwaderno.
Isagawa
Panuto: Punan ng angkop na titik upang mabuo ang salita.Isulat ang sagot sa
iyong kwaderno.
1. Sino ang tatlong paring martir? G bB zZ
b
b
a
R tT
3. Ano ang ginamit sa pagpatay ng tatlong G r
paring martir?
4. Sila ang mga tinatawag na mga paring misyonero
na naglalakbay sa iba’t- ibang lugar upang
maglaganap ng kristiyanismo. l
e g a
f a
5. Saan ipinadala si Carlos Maria dela Torre ng
Pilipinas upang manunungkulan bilang gobernador? s p a y a
e e
8
Tayahin
Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang mga tanong. Isulat ang titik ng
tamang
sagot sa iyong kwaderno.
6. Bakit nahatulan ng bitay sina Padre Mariano Gomez, Padre Jose Burgos, at
Padre Jacinto Zamora?
A.Nagkasala sila
B.Kinapopootan sila
C.Sila ang namuno sa kilusan
D.Napagbintangan silang kasama sa pag-aalsa
7. Ano ang tawag ng Kilusan ng mga paring sekular?
A. Samahan ng mga pari
B. Sekularisasyon ng Pilipino
C. Sekularisasyon ng mga Parokya
D. Kilusan ng mga Pari
9
8. Sino ang nanungkulang gobernador noong 1871 hanggang 1873?
A. Pedro Pelaez
B. Rafael de Izquierdo
C .Carlos Maria dela Torre
D. Jacinto Zamora
9. Bakit itinuring na martir ang tatlong pari?
A. Sila ay matapang
B. Namatay silang may paninindigan
C. Sila ay gumising ng mga damdamin ng Pilipino
D. Namamatay sila sa pagtatanggol ng karapatan ng mga Pilipino at
sumibol ang diwang makabansa.
10. Paano naantig ang mga damdamin ng mga Pilipino sa nangyari sa tatlong
pari?
A. Sila ay nag-aalsa
B. Lumalaban sa mapang abusong dayuhan
C. Isinawalang bahala ang pangyayari
D.Nagkaisa ang mga Pilipino sa pananalig na ang mga Espanyol ay
malupit, mapang-abuso at di makatarungan.
Karagdagang Gawain
Panuto: Gamit ang Venn diagram isulat ang kaibahan ng paring regular at
paring
sekular. Isulat sa iyong kwaderno
10
Aralin 2
Kilusang Propaganda
2
Alamin
Panimula
Pamantayang Pangnilalaman:
Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa at kaalaman sa bahagi ng Pilipinas sa
globalisasyon batay sa lokasyon nito sa mundo gamit ang mga kasanayang
pangheograpiya at ang ambag ng malayang kaisipan sa pag-usbong ng
nasyonalismong Pilipino.
Pamantayan sa Pagganap:
Naipamamalas ang pagpapahalaga sa kontribusyon ng Pilipinas sa isyung
pandaigdig batay sa lokasyon nito sa mundo
Simulan na natin ang iyong paglalakbay, halina’t tuklasin ang itinatagong ganda ng
modyul na ito.
12
Subukin
13
7. Saan nagtapos ng kursong abogasya si Marcelo H. Del Pilar?
A. Unibersidad ng Pilipinas C. Unibersidad ng Cebu
B. Unibersidad ng Santo Tomas D.Unibersidad ng San Jose Recolletus
Balikan
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Isulat ang tamang sagot sa
inyong kwaderno.
14
3. Kailan naganap ang pag-aalsa ng Cavite ?
A. Pebrero 2, 1875 C. Enero 20, 1872
B. Marso 15, 1879 D. Mayo 13, 1876
4. Ano ang tawag sa mga pareng misyonero na naglalakbay sa iba’t ibang lugar
upang maglaganap ng Kristiyanismo.
A. Pareng Sekular C. Pareng Apostoles
B. Pareng Regular D. Pareng Kontraktuwal
Tuklasin
J B T G G R A C I A N O T
O S F F E R Y U I G S L Y
S J O B T R T Z A X Z O R
E A W E R T Y X G J G P E
R I Z A L S D G J K Q E D
F G H J K G F D S T U Z T
Q W E R T Y U R J A E N A
M A R C E L O D W E T Y A
P P Q E T Y U E I F S D W
O E E E O I I L R S S D Q
Y H R W Q E T P I L A R G
15
Suriin
Pluma
Ang pamamaraang ginagamit ng mga repormista o propagandista
3. Jose P. Rizal
Itinuturing nobelista ng mga propagandista.
Ipinanganak noong Hunyo 19, 1861 sa Calamba, Laguna.
Anak nina Francisco Mercado at Teodora Alonzo
Sa gulang na walong taon, isinulat niya ang tulang “Sa Aking Kababata” na
nagtuturo ng pagmamahal sa sariling wika.
Nag-aral sa Ateneo de Manila at Unibersidad ng Santo Tomas.
Ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo ang kanyang obra maestro.
El Filibusterismo- isang nobelang pulitikal na nagsasaad ng nalalapit na
rebulusyon.
dinakip at ikinulong siya sa Fort Santiago at di naglaon ay ipinatapon sa Dapitan,
Zamboanga noong 1892.
Disyembre 30, 1896- siya ay nahatulan ng kamatayan sa pamamagitan ng
pagbaril sa Bagumbayan (Luneta ngayon)
17
Ang kanyang mga akda:
1. Noli Me Tangere
2. El Filibusterismo
3. A La Suventad Filipina
4. Mi Ultimo Adio
La Liga Filipina
May mga ilan ding pagbabago ang nakamit ng Kilusan tulad ng:
1. Ang pagkakaalis ng katungkulang panghukuman sa pangangasiwa ng
pamahalaang bayan;
2. Pagkakatanggal ng monopolyo sa tabako;
3. Pagpapatibay ng Batas Maura sa pagtatag ng pamahalaang municipal;
4. Ang pagbabayad ng buwis ay ibinatay sa kakayahan ng tao at
tinawag na cedula;
5. Pagkakatatag ng maraming hukuman sa mga lalawigan at Maynila upang
mapadali ang pagdinig ng mga kaso;
6. pagbabago ng pamamaraan ng pagpili ng gobernador sibil na mangangasiwa
sa mga pamahalaang panlalawigan.
18
Pagyamanin
Tandaan!
19
Isagawa
Mga Propagandista
Tayahin
8. May limang layunin ang La Liga Filipina, alin sa mga sumusunod ang hindi kasali
nito?
A. pagkakabuklod ng buong kapuluan
B. pagtataguyod ng edukasyon, agrikultura at komersiyo
C. pagkakaroon ng monopolyo ng tabako
D. pagtutulungan sa panahon ng pangangailangan at kagipitan
21
9. May anim na layunin ang Kilusang Propaganda, alin sa mga sumusunod ang hindi
kasali nito?
A. Pagkakapantay-pantay ng mga Pilipino at Kastila
B. Pagkilala sa mga karapatang pantao ng mga Pilipino
C. Pagkakaroon ng representasyon sa Spanish Cortes ng Espanya
D. Pagkakaroon ng sariling pamahalaan
Karagdagang Gawain
22
Aralin
Pagtatag at Paglaganap ng
3 Katipunan
Alamin
Panimula
Pamantayang Pangnilalaman:
Pamantayan sa Pagganap:
Pamantayan sa Pagkatuto:
Natatalakay ang pagtatag at paglaganap ng katipunan. (AP6PMK-Ic-5.3)
23
May mga taong nakagawa ng kabayanihan para sa ating bansa. Sila ay nagdaan sa hirap
at nagsakripisyo dahil sa kanilang pagmamahal sa ating kalayaan. Ang ilan sa kanila ay
nagbuwis pa ng sariling buhay.
Mula nang itatag ni Bonifacio hanggang sumiklab ang himagsikan si Bonifacio ang kinilalang
tunay nakaluluwang kilusan.
Sa modyul na ito malalaman natin kung paano naitatag at naipalaganap ang katipunan
1. Ang mga Katipunero
2. Pagtatatag ng KKK
3. Paglaganap ng Katipunan
4. Ang mga Babae sa Katipunan
Subukin
2. Ang katipunan ay isang samahan, ano ang tawag sa mga sumapi nito?
A. Katipunero C.Kalayaan
B. Katipunan D.Kataas-taasang
24
7. Siya ang maybahay ni Andres Bonifacio,at tinaguriang “Lakambini ng katipunan”,sino
siya?
A. Gregoria de Jesus C.Melchora de Jesus
B. Melchora Aquino D.Gregoria de Santiago
Balikan
Tuklasin
Panuto:Ating alamin at tuklasin ang mga kaganapan kung paano itinatag ang
Katipunan.
26
Ang inilatag na pangunahing layunin ng katipunan ay ang makamit ang
kalayaan ng Pilipinas. Layunin din nila ang pagtuturo ng kagandahang asal at
kalinisan sa pag-iisip at sa pag-gawa: ang pagtatakwil sa panatisismo o bulag na
paniniwala at ang pagtatanggol sa mga mahihina at maralita
Tatlong Antas ng Katipunan
1. Katipun ( Password ) Anak ng Bayan – nagsusuot ng itim na hood o
talukbo sa ulo sa pagpupulong.
2. Kawal ( Password ) Gomburza – nagsusuot ng berdeng hood o talukbo
sa ulo sa mga pagpupulong.
3. Bayani ( Password ) Rizal – nagsusuot ng pulang hood o talukbo sa
ulo sa pagpupulong.
Paglalaganap ng Katipunan
Noong una maliit lamang ang bilang ng mga miyembro ng katipunan dahil
mahirap at mapanganib ang pagpapalaganap nito at pagkalap ng mga kasapi. Ito
ay lubhang lihim na kapisanan.
Ang nagnanais sumali sa katipunan ay binigyan ng pagsubok upang
mapatunayan ang kanilang tapang, katapatan, at pagkamakabayan. Ang mga
kasapi ay tinatanggap sa pamamagitan ng paraang triyanggulo, ang isang kasapi
ay kukuha ng dalawang bagong kasapi na hindi magkakilala.
Si Melchora Aquino ay ang Ina ng Katipunan. Siya rin ang tinaguriang babae
ng rebolusyon. Kilala siya bilang si Tandang Sora.
27
Suriin
28
Pagyamanin
Panuto: Isulat ang wastong sagot ayon sa tinutukoy sa ibaba. Sagutin ang
crossword puzzle.Isulat ang sagot sa kwaderno.
4,
1.
5.
2.
3.
Pahalang
1. Utak ng Katipunan, _________ Jacinto.
Patayo;
1. Opisyal na pahayagan ng Katipunan
29
Isaisip
Panuto :Punan ng tamang sagot ang mga patlang.Isulat ang sagot sa iyong
kwaderno.
Isagawa
Pagtatapat-tapatin.
Hanay A Hanay B
30
Tayahin
3. Kilala siya bilang magaling na mamumuno, sino ang tinawag na “Ama o Supremo
ng Katipunan” ?
A. Andres Bonifacio C. Emilio Jacinto
B. Jose Rizal D. Apolinario Mabini
4. Siya ang kanang kamay ni Andres Bonifacio, ano ang sagisag na ginamit ni Emilio
Jacinto?
A. Magdalo C. Anak ng Bayan
B. Pingkian D. May Pag-asa
31
10. Alin sa ibaba ang akronim ng KKK?
A. Kataastaasan,Kagalanggalangang,Katipunan ng mga Anak ng Bayan
B.katipon, kawal, katipunan, katipunan Anak ng Bayan
C. kalayaan, katarungan,kasipagan Anak ng bayan
D.katipunan, kalayaan, kawal
Karagdagang Gawain
32
Aralin
Kawalan ng Pagkakaisa sa
4 Himagsikan/Kilusan at
Pagbubuo ng Pilipinas
Bilang Isang Bansa
Alamin
Panimula
Pamantayang Pangnilalaman:
Pamantayan sa Pagganap:
Pamantayan sa Pagkatuto :
Simulan na natin ang iyong paglalakbay, halina’t tuklasin ang itinatagong ganda ng
modyul na ito.
33
Subukin
5. Noong Hulyo 7, 1892 itinatag ang katipunan. Sino ang nagtatag nito?
A.Emilio Aguinaldo C. Andres Bonifacio
B. Teodoro Patiño D. JoseRizal
7. Ano ang nakita mong kulang pa sa mga Pilipino upang maging matagumpay sa
rebolusyon?
A. Pagkampi sa mga Espanyol C. Pagkakaisa
B. Kagamitang pandirigma D. Kaalaman
34
8. Habang tumatagal ano ang namagitan sa kampo ng mga manghihimagsik sa
pamumuno nina Bonifacio at Aguinaldo?
A. Nagkaroon ng hidwaan C. Nagkanya-kanya
B. Nagplano sa laban D. Nagwalang bahala sa tungkulin
9. Anong mangyayari sa ating bayan kung patuloy ang hidwaan ng kapwa Pilipino?
A. Uunlad ang ating bayan.
B. Maraming Pilipino ang mamatay.
C. Makakamit ang minimithing kapayapaan.
D. Hahantong sa isang digmaan na makakaapekto sa buhay at ari-arian ng
bawat isa.
Balikan
35
Panuto: Basahing mabuti ang bawat tanong. Isulat ang titik na may tamang
sagot sa sa iyong kwaderno.
9. Bakit kaya maliit lamang ang bilang ng mga miyembro noong una ng
katipunan?
A. takot na maiwan ang pamilya
B. walang sweldo na ipatustos sa pamilya
C. mahirap at mapanganib ang pagpapalaganap nito
D. ang iba ay naniwala na wala itong magandang patutunguhan
36
10. Bakit binigyan ng pagsubok ang mga nagnais na sumali sa katipunan?
A. mapatunayan ang kanilang pagka-Pilipino
B. mapatunayan ang kanilang katapatan sa samahan
C. mapatunayan ang kanilang tapang at katapatan lamang
D. mapatunayan ang kanilang tapang,katapatan at pagkamakabayan
Tuklasin
Ang araling ito ay tatalakayin kung paano ang kawalan ng pagkakaisa ay naging
sanhi upang hindi lubos na makamtan ang inaasam na kalayaan.Handa ka na ba?
Basahin at Alamin!
Walong lalawigan ang sumali sa pag-aalsa. Ito ang Batangas, Cavite, Laguna,
Maynila, Bulacan, Nueva Ecija, Tarlac at Pampanga. Bumubuo sa walong sinag ng
araw sa ating pambansang bandila. Ang Sigaw sa Pugad Lawin ang naging hudyat
ng pagsisimula ng rebolusyon.
37
Suriin
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________.
_________________________________________________________
____________________________________________________________
_________________________________________________________
Pagyamanin
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat aytem. Isulat ang titik ng
tamang sagot sa iyong kwaderno.
38
3. Ang _______ isa sa walong lalawigan na nag-alsa noong panahon ng himagsikan ay
kasama ang Cavite, Laguna, Maynila, Batangas,Tarlac, Nueva Ecija, Bulacan.
A. Romblon C. Pampanga
B .Quezon D. Mindoro Oriental
Isaisip
Tandaan!
Panuto: Punan ang bawat patlang. Isulat ang tamang sagot sa iyong
kwaderno
39
Isagawa
Panuto: Basahin nang tahimik at unawain ang bawat tanong. Isulat ang sagot
sa iyong kwaderno..
1. Ano sa palagay mo ang dapat pang ginawa ng mga katipunero upang maiwasan
ang pagkakahati nito sa dalawang pangkat?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
40
Mga Pamantayan Puntos Nakuhang Marka
Tayahin
Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang mga tanong. Isulat ang titik
ng tamang sagot sa iyong kwaderno.
2. Anong mangyayari sa ating bayan kung patuloy ang hidwaan ng kapwa Pilipino?
A. Uunlad ang ating bayan.
B. Maraming Pilipino ang mamatay.
C. Makakamit ang minimithing kapayapaan.
D. Hahantong sa isang digmaan na makakaapekto sa buhay at ari-arian
ng bawat isa.
41
4. Ano ang dahilan kung bakit nahatulang mamatay ang magkapatid na Andres
at Protacio Bonifacio?
A. pagtataksil sa bayan C. pandaraya sa eleksyon
B. pagkampi sa mga Espanyol D. pagpapabaya sa tungkulin
6. Ano ang epekto ng isang samahan kung kulang ng pagkakaisa ang mga
lider sa himagsikan?
A. Mabibigo sila sa pagkamit ng kanilang layunin.
B. Magtatagumpay sila sa kanilang layunin.
C. Madali nilang matalo ang mga kaaway.
D. Magkawatak-watak ang samahan.
10. Bakit naisip ni Emilio Aguinaldo na bumalik sa Pilipinas upang ituloy ang
himagsikan?
A. Tinawag siya ng mga rebolusyonaryo rito.
B. Magiging pangulo siya kung babalik dito.
C. Sinunod lamang niya ang kasunduan na bumalik siya.
D. Pinangakuan siyang tutulungan ng pinunong Amerikano.
42
Karagdagang Gawain
Makabagong lider:
_______________________ Emilio Aguinaldo
Mga Ginawa: Mga Ginawa:
1. ____________________________ 1. ______________________
2. ____________________________ 2. ______________________
3. ____________________________ 3. ______________________
43
Susi ng Pagwawasto
Aralin 1
Aralin 2
44
Aralin 3
45
Aralin 4
46
Sanggunian
Antonio Eleonor D. Et.al.. Kayaman 6, Batayan at Sanayang Aklat sa Araling Panlipunan, Rex
Bookstore INC., Sampaloc, Maynila 2017.
https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6002?fbclid=Iwar2WsSto-2GRky8JxZaVYviVO
uWrFubNY63akt5WGhgm3vaUv-CzKcVHiu