Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan Modyul 5:
Mga Mungkahi sa Paglutas sa iba’t
ibang Suliranin sa Paggawa
Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon-Dibisyon ng Bukidnon
Office Address: Fortich St., Sumpong, Malaybalay, Bukidnon
Telephone: (088) 813-3634
E-mail Address: bukidnon@deped.gov.ph
10
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan Modyul 5:
Mga Mungkahi sa Paglutas sa iba’t
ibang Suliranin sa Paggawa
KAHON NG KATUGUNAN
ii
TALAAN NG NILALAMAN
TAKIP NG PAHINA PAHINA
PAHINA NG KARAPATANG –ARI
PAHINA NG PAMAGAT
TALAAN NG NILALAMAN
Aralin 1 – Hamon sa Paggawa
Alamin 1
Subukin -
Balikan 1
Tuklasin 2-3
Suriin 3
Pagyamanin 4
Isaisip 5
Isagawa 5-6
Tayahin 6-8
Aralin 2 – Globalisasyon sa Paggawa Mura at Flexible Labor
Alamin 8
Subukin -
Balikan 9
Tuklasin 9
Suriin 10-13
Pagyamanin 13-14
Isaisip 14
Isagawa 15
Tayahin 15-18
Aralin 3 – Mungkahi ng kalutasan sa Suliranin sa Paggawa
Alamin 18
Subukin -
Balikan 19
Tuklasin 19
Suriin 20
Pagyamanin 21
Isaisip 21-22
Isagawa 22
Tayahin 22-23
iii
Paunang Salita
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 10 ang Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Mungkahi sa paglutas sa iba’t ibang
Suliranin sa Paggawa!
vii
Aralin
Hamon sa Paggawa
1
Alamin
Balikan
1
Tuklasin
Limang araw bago ang Labor Day sa Mayo 1, tatlong grupo ng mga manggagawa
ang humirit na gawin nang P750 kada araw ang minimum wage sa buong bansa.
Inihain ng mga grupo ang petisyon sa Regional Tripartite Wages and Productivity
Board (RTWPB) ng National Capital Region nitong Lunes, na layong bigyan ng
dagdag-suweldo, benepisyo, at mas matatag na estado ng mga manggagawang
Pilipino.
Giit nila, gawin nang P750 ang arawang sahod ng mga manggagawa sa buong
bansa lalo't lahat ay naghihirap naman umano sa epekto ng inflation at serye ng
pagtaas ng presyo ng petrolyo.
"Kahit bumaba na 'yung inflation rate hindi naman ito nangangahulugan na bumaba
na rin ang presyo ng bilihin," sabi ni Jen Pajel, chairperson ng Kilos Na
Manggagawa.
Kasalukuyang nasa P537 ang suweldo kada araw ng mga manggagawa sa NCR na
tumaas noon lang Nobyembre. Ibig sabihin, P213 ang kailangang umento kung
pagbibigyan ang petisyon.
"Du'n sa P537 na minimum wage ay pinagkakasya nila doon 'yung lahat ng gastusin
sa araw-araw, lalo na pinopondohan nila 'yung pamasahe... Mas malaki sa kanila
ang kawalan kung liliban sila," ani Julius Carandang, pangulo ng MWAP.
Wala pang tugon ang Department of Labor and Employment (DOLE) tungkol sa
inihaing wage hike petition ng mga manggagawa.
Pero ang grupong Employers Confederation of the Philippines (ECOP) ay
ipinagkibit-balikat lang ito.
"Live with reality... It's impossible na mangyari," sabi ni ECOP president Sergio Ortiz-
Luis.
Ipinaliwanag din ni Luis ang dahilan kung bakit iba-iba ang minimum wage ng mga
manggagawa kada rehiyon
2
"For instance, in Samar, if the minimum wage is P750 a day, which company will go
there to establish? In the province hindi ganu'n kalaki ang pamasahe," aniya.
Kung igigiit ang umento, tatamaan daw ang mga pinakamaliliit na negosyante sa
bansa, sabi ni Luis.
Suriin
Pagyamanin
https://www.philstar.com/pang-masa/punto-mo/2016/07/10/1601316/editoryal-wakasan-
na-ang-contractualization
4
I. Personal Background:
A. Buong Pangalan:
B. Edad:
C. Status:
D. Pinakamataas na lebel ng edukasyon na natapos
(Kung tapos sa kolehiyo, ibigay ang kurso na natapos):
E. Tirahan:
II. Mga Tanong:
1. Ano ang iyong kasalukuyang trabaho?
2. Kayo ba ay regular o kontraktuwal? Kung kontraktuwal, pinapayagan ba ang
pagre-renew?
3. Ilang buwan o taon na kayo sa inyong trabaho?
5
Binabati kita! Narating mo na ang bahagi kung saan ay tatayahin ang iyong
pasiunang kalalaman sa araling ito. Isulat ang letra ng iyong napiling sagot. Makikita
mo lamang ang kabuuan ng iyong nakuha pagkatapos mong masagutan ang lahat
ng aytem.
Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at
bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian. Ilagay ang sagot sa answer
sheet.
_____1. Ang mga manggagawang Pilipino ay humaharap sa iba’t ibang anyo ng
hamon sa paggawa MALIBAN sa isa. Ano ito?
A. Kontraktuwalisasyon ng mga manggagawa
B. Mataas na sahod na inaalok ng mga MNCs at TNCs
C. Kawalang ng seguridad sa pinapasukang kompanya
D. Mababang pasahod para sa mga manggagawang Pilipino
_____7. Dahil sa globalisayon sa paggawa, ano ang isang bagay na binago ng mga
dayuhang mamumuhunan at korporasyon sa sistema ng pagtatrabaho sa
bansa?
A. Maraming mga manggagawa ang nagkaroon ng maayos na pamumuhay.
B. Malaki ang naitulong ng mga ito sa pamahalaan dahil sa malaking buwis
na ibinabayad nila.
C. Itinakda ng mga dayuhang ito ang mga kasanayan sa paggawa na
globally standard para sa mga manggagawa.
D. Maraming mga Pilipino ang hindi natanggap sa trabaho dahil mga
dayuhang manggagawa ang kanilang kailangan.
_____8. Bakit madali lamang para sa mga dayuhang mamumuhunan ang
magpresyo ng mura sa kanilang mga produkto?
7
A. Dahil malaki naman ang kanilang produksyon
B. Dahil mayayaman sila kaya hindi sila takot na malugi
C. Dahil sa hindi naman de-kalidad ang kanilang mga produkto
D. Dahil mura lamang ang pasahod nila sa kanilang mga manggagawa
Alamin
Balikan
Bago mo umpisahan ang araling ito, balikan muna ang iyong natutuhan
tungkol sa mga suliranin na kinakaharap nga ng mga manggagawa.
Ano-anong hamon sa paggawa na kasalukuyang kinakaharap ng mga
manggagawang Pilipino?
Sino-sinong manggagawa ang nakararanas ng hindi pantay na oportunidad at
mas vulnerable sa mga pang-aabuso?
Bakit hindi naipatutupad ang ilan o mga stratehiya para sa isang disenteng
trabaho ng ilang kompanya sa bansa?
Tuklasin
Suriin
DOLE D.O. No. 10, s. 1997 DOLE D.O. No. 18-02, s. DOLE D.O. No. 18-A, s.
2002 2011
12
Kailangan din ng mga manggagawa ng isang makauring pagkakaisa at
determinasyon upang isulong ang kanilang mga karapatan (tunghayan ang mga
karapatan ng manggagawa sa ibaba). Kung ang mga kapitalista ay mulat sa
kalakaran na maging dating bawal na kontraktuwalisasyon ay ligal na. Kailangan
maging mulat bilang uri at maging alerto ang mga manggagawa para magapi ang
patakarang mura at flexible labor. Mas paigtingin ang pag-oorganisa at pagpapakilos
sa mga manggagawa sa bago at mahirap na kalagayan. Pagsulong sa ilang
probisyon ng DO 18-A, na angkop para maisagawa ang bagong kaayusan sa
paggawa.
Sa kabilang banda, hindi maitaas ang suweldo, hindi maipagkaloob ang
kasiguraduhan sa trabaho, at madagdagan ang benepisyo ng mga manggagawa sa
bansa sapagkat mahihirapan ang mga namumuhunan, negosyante at may-ari ng
Transnational Corporations (TNCs) na ipagkaloob ang mga ito dahil sa patakarang
umiiral sa ilang bansa na kakompetensiya ng sariling bansa sa produksiyon, katulad
ng China na may mataas na demand ng pangangailangan ng mga pamumuhunan
dahil sa mababa, mura at flexible labor.
_____4. Ang probisyong maaring ipakontrata ang mga trabahong hindi kayang
gampanan ng mga regular na manggagawa; pamalit sa mga absent sa
trabaho, mga gawaing nangangailangan ng espesyal na kasanayan o
makinarya.
Panuto: Ang editorial cartooning ay isang pamamaraan ng mga tao para ipahayag ang
kanilang opinyon sa isang isyu sa pamamagitan ng pagguhit. Gumawa ng isang
editorial cartoon kung saan ibabahagi mo ang iyong opinyon sa flexible labor.
Rubriks
Nilalaman at Kaugnayan sa Paksa 30%
Simbolong ginamit 20%
Kahusayan sa pagguhit at pagkamalikhain 20%
Pagpapaliwanag at pagbibigay kahulugan 20%
Kalinisan at anyo ng gawa 10%
Kabuuan 100%
Binabati kita! Narating mo na ang bahagi kung saan ay susubukin ang iyong
paunang kalalaman sa araling ito. Isulat ang letra ng iyong napiling sagot. Ilagay
ang sagot sa answer sheet.
_____3. Maaaring uriin ang outsourcing sa mga sumusunod maliban sa isa. Ano ito?
A. Nearshoring B. Offshoring C. Onshoring D. Inshoring
15
C. Paglipat ng gawain ng isang kompanya tungo sa ibang kompanya na ang
pangunahing dahilan ay mapagaan ang gawain upang mapagtuunan ng
pansin ang higit na magpapalaki ng kanilang kita.
D. Pagkuha ng isang kompanya sa isang ahensiya o indibidwal na
subcontractor upang gawin ang isang trabaho o serbisyo sa isang takdang
panahon
17
______14. Paano tinutugunan ng pamahalaan ang pang-aabusong nararanasan ng
mga manggagawa nito sa ibang bansa?
A. binibigyan ng legal assistance
B. financial assistance
C. pinapauwi
D. pinapakulong ang may sala
Alamin
Balikan
Tuklasin
Suriin
Panuto: Ibigay ang hinihingi ng mga sumusunod. Ilagay ang sagot sa answer
sheet.
1. Ano-ano ang mabuti at hindi mabuting epekto ng kontraktuwalisasyon sa
mga manggagawang Pilipino?
Kaakibat ng mga pagbabagong ito ay ang mga hamon kung paano tutugunan
ng bawat pamahalaan sa daigdig ang mga suliraning naidulot ng globalisasyon, mga
isyu sa lipunan na napag-iwanan na ngunit hindi pa lubusang natugunan bagkus
patuloy pang lumalala lalo na sa mga usapin sa paggawa.
Hamon ng globalisasyon ang pagpasok ng Pilipinas sa mga kasunduan sa
mga dayuhang kompanya, integrasyon ng ASEAN 2015 sa paggawa at mga bilateral
at multi-lateral agreement sa mga miyembro ng World Trade Organization o WTO.
Bunga nito ay binuksan ang pamilihan ng bansa ng kalakalan sa daigdig.
21
Hindi mapasusubalian ang impluwensiya ng globalisasyon sa buhay ng tao.
Nagdala ito ng mga pagbabagong nagpabuti sa ilang aspeto ng ating buhay ngunit
kalakip din nito ang mga suliraning kailangang harapin at bigyang katugunan. Ang
pakikialam ng pamahalaan ay malaking tulong sa kalakalang panlabas na
naglalayong hikayatin ang mga lokal na namumuhunan at bigyang- proteksiyon ang
mga ito upang makasabay sa kompetisyon laban sa malalaking dayuhang
negosyante at wakasan ang kontraktwalisasyon na isyu hanggang sa kasalukuyang
administrasyon.
Panuto: Sumulat ng liham para sa pangulo ng Pilipinas na naglalaman ng iyong
mga mungkahing makapagpapabuti tungkol sa mga suliranin sa paggawa
ng ating bansa. Ilagay ang sagot sa answer sheet.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
___________________________________________________________.
Rubriks
Panuto: Piliin sa kahon ang akmang sagot sa bawat pangungusap. Ilagay ang
sagot sa answer sheet.
A. Outsourcing F. PD 442
4.
B. Globalisasyon G. Iskemang Subcontracting
C. Mura at Flexible labor H. RA 6715
D. Netizen I. Kontraktwalisasyon
E. DOLE J. Subsidiya
22
_____1. Proseso ng mabilisang pagdaloy o paggalaw ng mga tao, bagay,
impormasyon at produkto sa iba’t ibang direksyon
Panuto: Modified TRUE or FALSE(binagong TAMA o MALI). Isulat ang T kung tama
ang pahayag at kung Mali palitan ang salitang may salunguhit upang
maging tama. Isulat ang sagot sa patlang bago ang bilang.
Sanggunian
Antonio Eleanor L., Dallo Evangeline M., Imperial Consuelo M., Samson
Maria Carmelita B., at Soriano Celia D. Kayamanan Mga Kontemporaryong isyu,
Binagong Edition
Learners Manual, Mga Kotemporaryong Isyu Araling Panlipunan Grade 10
http//.google.com