Օտար լեզ(նների դասավանդման նպատակներն ( խնդիրները

1970-ական թթ սկսած օտ․ լեզ,ների դասավանդման առարկան

առանձնացվել է լեզվաբան,թյ,նից դարձավ գիտական համակարգված
անկաղ ,ս,ﬓասիրման ոլորտ;
Նպատակներ
1Գործնական նպատակ /practice/հաղորդակց,մ ն,տիրապետելով լեվի 4
հմտ,թյ,ններին /լսել,խոսել;գրել,կարդալ /Լին,մ են 2 տեսակի
գրավոր՝կարդալ,գրել և բանավոր /լսել,խոսել/ Լին,մ է նաև ինֆորմացիայի
ստաց,մ ՝receptive /լսել ,կարդալ/ և ,ղարկել/productive /խոսել գրել/2.կրթական –
educational մտավոր,նակ,թյ,նների հարստաց,մ , որը կապվ,մ է հաղ․
հմտ,թյ,նների զարգացման հետ , քննադատական կարող,թյ,նների
զարգացման հետ , վերլ,ծական մտածող,թյան զարգացման հետ
Ավանդական/Քերականա-թարգմանական ﬔթոդ/grammar translation method/
3․մշակ,թային –յ,ր լեզ, ,ս,ﬓասիրողի , ,ս,ﬓասիրվող լեզվով հաղ․
մարդկանց երկրի մշակ,յթի,արվեստի, աշխարհագր,թյան ,պատմ,թյան
,քաղաքական,թյան ,ս,ﬓասիր,մ
Խնդիրներ 2 տեսակ ՝
Միջանկյալ և վերջնական
Միջանկյալ – բոլոր այն խնդիրները, որոնք պետք է իրագործել տվյալ դասի
ընթացք,մ։ Վերջնական- արդյ,նք,մ լ,ծվ,մ են հարցեր, որոնք վերաբեր,մ
են ինչ-որ թեմայի ընկալմանը կամ սովորեցնել,ն ։ Օրինակ՝ առաջին դասի
ընթացք,մ աշակերտին տեղեկ,թյ,ն ենք հաղորդ,մ ԳԲ –ի
աշխարհագրական դիրքի, պատմական, մշակ,թային իրող,թյ,նների
վերաբերյալ։ Սա կարելի է համարել ներածական դաս, որ,մ պետք է առկա
լինի որոշակի թեմատիկ բառապաշար։ Ըստ է,թյան սա տվյալ դասի
ﬕջանկյալ խնդրի լ,ծ,ﬓ է։ Հաջորդ դասին, որի թեման կարող է լինել ԳԲ-ի
մասերն , ﬔծ քաղաքները, կարելի է անդրադառնալ տվյալ բառապաշարի և
հարցադր,ﬓերի ﬕջոցով, քննարկ,ﬓերն ավարտել ՝ ամփոփելով տվյալ
թեման։ Սա կարող է համարվել վերջնական խնդրի լ,ծմանն հաջորդող
ﬕջանկյալ խնդիրը։

Միջառարկայական կապի դերը օտար լեզ(ների դասավանդման

գործընթաց(մ
Գիտ,թյան երկ, կարևորագ,յն բաղադրիչ ՝ տեսական, գործնական ։
Գործնական- /գիտափորձ, մտածելակերպ, հետազոտ,թյ,ն/։

Cognitiv code learning Ճանաչողական ﬔթոդ

Ա,դիոլինգ,ալ ﬔթոդ,մ բացակայ,մ էր դեդ,կտիվ մոտեց,մը,
քերականական վերլ,ծ,թյ,ն չկար, իսկ ստացած գիտելիքները երկարատև
չէին։ Ըստ Չոմսկ, անհրաժեշտ էր որոշ տարրեր վերցնել և ա,դիոլինգ,ալ , և՛
քերականականա- թարգմանչական ﬔթոդից։ Պետք է կատարել
քերականական վերլ,ծ,թյ,ն, խոնարհ,մ, հոլով,մ, թարգմմմմանչ,թյ,ն
օտար լեզվից- մայրենի։ Շեշտը դրվ,մ էր ձևաբանական վերլ,ծ,թյան վրա։
Դրանց պետք է ավելացնել ա,դիոլինգ,ալի որոշ գծեր՝ մտապահել,
կրկն,թյ,ն, անգիր անել։
Բայց քանի որ ﬔթոդը առաջացն,մ էր հիասթափ,թյ,ն , ձանձր,յթ, ﬔծ
կիրառ,թյ,ն չ,նեցավ։ Այդքան ձևաբանական վերլ,ծ,թյ,ններն անիմաստ
էր այդ պատմական ժմկ-,մ ։ Անհրաժեշտ էր զարգացնել հաղորդակցման
հմտ,թյ,ններ։ Ուս,ց,մը պետք է դառնար ,սանողաենտրոն, հաշվի էր
առնվ,մ նրանց կարիքները, ցանկ,թյ,նները , հետաքրքր,թյ,նները։
Ստեղծվեցին ակադեﬕական մակարդակով օտար լեզ, սովորեցնել, դասեր,
կարող էին օտար լեզ, սովորեցնել հատ,կ մասնագիտական նպատակով և
ընդհան,ր։ Դասերը պետք է անցկացվեին ջերմ, անկաշկանդ, հանգիստ
մթնոլորտ,մ։ Դասախոսը պետք է քաջալերեր, ոգևորեր, մոտիվացներ
,սանողին։ դասախոս,թյան համար, դերասանի ել,յթը
Քերականական –թարգմանչական ﬔթոդ
Հիﬓական,մ ,ղղված է քերական,թյան , թարգմանչական գիտելիքները
վերծանել,ն; 18-րդ դարի 2-րդ կեսին կիրառվ,մ է այսպես կոչվող դասական
ﬔթոդը/classic method/ ։ Անվան առաջաց,մը կապված է այն ժամանակվա
լեզ,ների հետ՝ լատիներեն հ,նարեն ,սրանք համարվ,մ էին դասական
լեզ,ններ։ Այդ ժամանակ ﬔծ դեր ,ներ եկեղեցին որի պահանջն էր ծեսերի
ծառայ,թյ,նների աղոթքների համար օգտագործել լեզ,ն այդ պատճառով էլ
անգիր էի ան,մ առանց հասկանալ, 1-ին կարևոր,թյ,նը տալով կարդալ,ն
հմտ,թյ,նների զարգացմանը բառանց բովանդակ,թյ,նը հասկանալ,;
Բառապաշարի (ս(ց(մը հետևյալներ հան(մ էին համատեքստից կազմ(մ
ց(ցակ և տալիս սովորել(;Քերական(թյան համար դ(րս էին հան(մ
նախադաս(թյ(ններ ( սկս(մ վերլ(ծել՝ խոնարհ(ﬓեր էին ան(մ հոլով(
սրանք բավականին դժվար ( ձանձրալի են;
Արտասան(թյ(նը-(շադր(թյ(նից դ(րս էր;
Առանձնահատկ(նները
1․մայրենի լեզվի կիրառ(թյ(ն
2․ քերական(թյան մանրակրկիտ բացատր(թյ(ն
3․ﬕանգաﬕց բարդ տեքստերի ընթերց(մ
4․բովանդակ(թյանը (շադր(թյ(ն չէին դարձն(մ
Առավել(թյ(ններ
1․(ս(ցիչներին կարիք չկար (նեննալ( ﬔծ հմտ(թյ(ններ
2․թարգման(թյան հմտաց(մ
3․հիշող(թյան զաքրգաքց(մ
4․պատմական և կլասիկ գրական(թյան գիտելիքների զարգաց(մ
5․թեստը ՝ստ(գել և կազﬔլը հեշտ է
Թեր(թյ(ններ
1․հաղորդակցման հմտ․ չեն զարգան(մ
2․ձանձրալի են
3,իմաստի անկարևոր(թյ(ն և ձևի կարևոր(թյ(ն
4,լսողական և խոսակցակազն հմտ․ չէին զարգան(մ
19-րդ դարի սկզբին այս ﬔթոդը վերանվանվեց քերականական
թարգմանական ﬔթոդի;Քանի որ այս ժամանակաշրջան(մ տեղի (նեցավ
համաշխարհային գրական(թյան բ(ռն զարգաց(մ ր եկեղեցին սկսեց
պահանջել օտար լեզ(ների թարգման(թյ(ն;
Աﬔն բան գրեթե ն(յնը ﬓաց,բացի նրանից ,որ առաջացավ թարգմանական
հմտ(թյ(նների զարգացման խնդիր;Օտար լեզվից թարգման(մ էին մայրենի
լեց(;Սակայն թարգման(թյ(նները կատարվ(մ էին բառացիորեն որի
պատճառով էլ ստան(մ էին անհեթեթ(թյ(ններ/թյ(րըմբռն(մ;
Լեզ(ն սովոր(մ էին ﬕﬕայն կրթված մարդ երևալ( համար/scoolary minded/
ՄԵր օրեր(մ գործածվ(մ է
Օրինակ բառեր տեղադրել( վարժեր(մ , առավել(թյ(նը՝հնարավոր(թյ(ն է
տալիս գնահատել (սանողի գիտելիքները օբյեկտրվորեն
Գա#ինի ﬔթոդ և դրան փոխկապակցված ﬔթոդների շարքը
1900 ականների սկզբին քերականական թարգմանական ﬔթսդը դարձավ
անարդյ(նավետ լեզվի (ս(ցման համար քանի որ լեզվին ﬕայն
տիրապետոլով անհնար էր այդ լեզվով հաղորդակցել;Գա(ինը այս ժմկ
ֆրանսիացի լինելով դասավանդ(մ էր գերմաներեն,Նա իմանալոց քթ ﬔթոդը
որոշեց գնալ Գերմանիա և հաղորդակցվել;Ուս(ցան(մ է ակադեﬕայ(մ
գերմաներենի քնն(թյան համար սովոր(մ է 286 անկանոն բայ սակայն
արդյ(նքը՝0,ապա բառարան է անգիր ան( սակայն արդյ(նքը՝0, թարգման(մ
է Գյոթեյի և Շիլեռի գրքերը արդյ(նքըէ0;Գալիս է Ֆրանսիա տեսն(մ իր
եղբորորդ(ն ով 3 տարեկան(մ տիրապետ(մ քր ֆրանսերենին;Հանգ(մ է
եզրակաց(թյան որ օտար լեզ(ն պետք է սովորել ճիշտ այնպես ինչպես
մայրենի լեզվի նամա ՝լսելով;Լսոլիս հավաքվ(մ է բառակ(յտ որը վերածվ(մ է
գիտելիքի ,իսկ գիտելիքը նպաստավոր պքայմաններ(մ դառն(մ է
պրակտիկա;Լսելը ենթարկվ(մ է տրանսֆորﬕացիայի և դառն(մ գաղափար;
Listening is the transformation of perception into conception
Ինֆորմացիան մտն(մ է (ղեղի ձախ կիսագ(նդ ձայնային ալիքի ﬕջոցով
արա անցն(մ աջ կիսագ(նդ որտեղ տեղի է (նեն(մ ﬔնտալ պռոցես /
վերլ(ծական և ստեղծագործական հմտ(թյ(ններ;
Գ-ը (ներ նաև հետևորդներ (սանողները որոնք ավելի հեռ( գնալով
ստեղծեցին ﬕմյանց փոխկապակցված նախադադաս(թյ(նների շարքի
ﬔթսդի հիﬓադիրը;Ենթագիտակցաբար նախադաս(թյ(ննրի ﬔջ տեսնելով
նման(թյ(ններ իրար էին կապ(մ ;
Ուղիղ ﬔթոդ
Բեռնիցը գերմանցի լեզվաբանը ավելի (շ կրկնեց Գա(ինի
(ս(ﬓասիր(թյ(նը առանց բարձրաձայնել( որ դա նիր մոտեց(ﬓ է; Բեռնից
հիﬓեց այս ﬔթդը որի հիմք(մ ընկած էր ,այն որ լեզ(ին հնարավոր է
տիրապետել զարգացնելով հաղորդակցման հմտ(թյ(նները;Նա արեց ﬕ
շարք հետաքրքիր քայլեր՝
1,Նա պնդ(մ էր որ խմբերը պետք է լինեն փոքրաթիվ /9-11/
2,(ս(ցիչը պետք է լինի լեզվակիր
3,ստեղծեց Բեռնից դպրոցներ,հրավիրելով լեզվակիր (ս(ցիչների (պեսցի
նրանք թարգման(թյ(ններ չանեն=Գա(ինի այն մտքին որ լեզ(ն պետք է
սովորել առանց թարգման(թյանմ;Դասերը հիﬓական(մ իրականցվ(մ էին
երկխոս(թյ(ններ ձևով ,հարց ( պատասխան հիﬓաված առօրյա
բառապաշարի վրա ,արտասան(թյան վրա ն(յնպես աշխատ(մ էին 2-րդ
պլան էր մղվ(մ քերական(թյ(նը մոտեց(մը՝ինդ(կտիվ էր;/մասնավոր անձիք
հարցեր էին տալիս և իման.մ պատասխանը; Հարց պատասխանը կարղ էր
լինել .ս.ցիչ-աշակերտ աշկ-աշկ,1-ի հոգին 2 դեր
Կարդալը մասնակիորեն դեդ.կտիվ էր /ընդհան.ր մոտեց.մով/
Գրելը հաճախ չէր զարգացած
Կարդալ,գրելը և արտասանելը փոխկապակցված են
պատճառահետրանքային տրամաբանական կապով որն այստեղ կոր.մ է
ﬕնչդեռ Գ-ի մոտ կար իր ﬔջ պար.մակ.մ էր ամփոփ ﬕ թեմա
4,կատարվ.մ էին ﬔծ քանակ.թյքամը առաջանդրանքներ զարգացնել.
հաղորդակցամ հմտ.թյ.նները;
5,լսել. հմտ.թյ.նների զարգաց.մ / տեսողական նաև տեքսռեր կարդալ,լսել;
1900-1950ակտիվ կիրառ.թյ.ն .նեցավ մասնավորապես Եվրոպայ.մ 1940
ականիվ Աﬓ .մ հասկացան որ նրանք ավելի լավ է սովոր են կարդալով
վերդառնալով քթ-ին Քոլմըն
Բացասական կողﬔրը
1,սխալի անգամ կոպիտ/կրկնվող վրա ﬔծ .շադր.թյ.ն չէր դարձվ.մ
2, սրանք մասնավոր դպրոցներ էին և վճարովի
3,լեզվակիրների ոչ պատրաստված.թյ.նը ՝ սովորողին սխալ մոտեց.մ էին
ց.ցաբեր.մ
4,դասարնները պետք է լիներ սարքավորթւﬓերով հագեցած/գ.մար էր պետէ/
Մեթոդը առայժմ էլ գործ.մ է;
Վարժ%թյ%ններ
1․բարձր կարդալ 2․հարց-պատասխան 3․.սանողների քննարկ.մ 4․խոսել.
5,թելադր.թյ.ն
6․կապակցական տեքստեր գրել /essay composition/
Առավել%թյ%ններ՝
1․ երեխաները գտնվ.մ են օտարազգի մթնոլորտ.մ
2․մանրամասն.թյ.նը քիչ է
3․ իրական իրավիճակներ
4․բառապխաշարը բնական էր
Թեր%թյ%ններ՝
1,կարդալ. . գրել. դերը թերագնահատվ.մ էր
2․ քերականական կան.նները վատ էին բացատր.մ որի պատճառով Էլ
.նեն.մ էինք սխալ ընկալ.մ;
Արﬕ ﬔթոդ/Ա%դիոլինգ%ալ/
2-րդ համշխ-ը աշխարը բաժանեց 2 խմբի
1-ԱՄՆ ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՄԻ[ԹՅ[Ն ,ՄԻԱՑՅԱԼ ԹԱԳԱՎՈՐԹՒՈՅ[Ն
2, ՖՐԱՆՍԻԱ ՃԱՊՈՆԻԱ ԳԵՐՄԱՆԻԱ Հ[ՆԳԱՐԻԱ ԻՏԱԼԻԱ
Պահնջ եղավ ﬕ այնպիր լեզվի որով պիտի հաղորդակվցեին տարբեր
երկրնեիր ներկայաց.ցիչները; Աﬓն որոշեց ﬔծ բյ.ջե տրամադրել
նորաստեղծ լաբարատորիաների ստեղծմանը հագեցած
լաբարատորիաներովև տեխնոլոգիաներով որոնցով սովորեցն.մ էին
պատերազմ.մ ներգրավված լեց.ները,սրա համար սովորեցն.մ էին
հիﬓական.մ պատրերազմական ոլորտ.մ կիրառվող բառապաշար,
հրավիրվեցին մասնագետներ1-նայն.թյ.նը բտրվ.մ էր հաղ հմտ
զարգացմանը
Առանձնահատկ%թյ%ններ
1,նոր նյ.թը մատոըցվ.մ էր երկխոս.թյան ձևով /քարացած
արտահայտ.թյ.ններտ ականջակալով լսելով
2,սովոր.մ էին ժեստերը , ﬕﬕկան ,մտապահել. հմտ.թյ.նը զարգացնող
վարժեր անգիր կարդալ /անգիր չափից շատ/
3,շեշտը դրվ.մ էր հատ.կ կառ.յցներով կացմված օինակների բազմաթիվ
կրկն.թյան վրա
4,քերական.թյանը մոտեն.մ էին ինդ.կտիվ ձևով/բացատր.թյ.ն չկար/
5,սահմանափակ բառապաշար կապված տեքստի հետ
6,ձայնագր.թյ.ննների կիրառ.թյ.ն
7, արտասան.թյ.նը .շադր.թյան կենտրոն.մ էր
8,սխալների վրա .շ․ չէին դարձն.մ
9․ դասավանդողները մայրենի լեզ.ն չէին կարող օգտագործել
Առավել.թյ.ն
1․օգտագործվ.մ էին օրիգինալ նյ.թեր, դիալոգներ
2․ լսել ,խոսել,կարդալ,գրել պահպանվ.մ էր հերթական.թյ.նը
3․արտասան.թյ.նը լավացնել. հնարավոր.թյան ﬔծաց.մ
4․կառ.յցները հաﬔմատվ.մ էին մայրենի լեզվի հետ իմանալով ,որն է ավելի
հեշտ
Թեր%թյ%ններ
1,ստացած գիտելիքները երկարատև չէին
2,աﬔն ինրը դրվ.մ էր բազմակի գործող.թյ.ննների վրա
3,սխալները չէին .ղղ.մ/կոպիտ/կրկնվող
4․ձանձրալի էր՝իմաստը անկարևոր էր;
Հիﬓադիրը Չոմսկին/լեզվի 2ս2ց2մ կոգնիտիվ/ճանաչողական կոդի վրա
1,բացակայ2մ էր քերականական դեդ2կտիվ մոտեց2մը
Քննադատվ2մ էր քանի որ որոցհետև գիրելիքները խորը չէին ,արագ էին
մոռացվ2մ հիﬓված չէին վերլ2ծ2թյան/անալոգիայի վրա աﬔն բան անգիր
էին ան2մ –Արﬕ ﬔթոդ
Չ-ի պետք է 2նենալ դեդ2կտիվ մոտեց2մ տալ կիրառել համընդհան2ր ձևով
որպեսզի սովորողները 2նենան ամբողջական գիտելիքներ-գաղափար
2նենան լեզվի 4 հմտ2թյ2նների վրա
Դիզայներ ﬔթոդ
Երբ Ա2դիո-լինգ2ալ ﬔթոդի ակտ2ալ2թյ2նը ընկավ
,դժվար2թյ2նների՝ձանձր2թյան 2 հիասթափ2թյան պատճառով ; Այս
ժամանակ պետք էր զարգացնել հաղորգակցման հմտ․
Անհրաժեշտ էր փոփոխել 2ս2ցման ﬔդոդը դարձնելով այն
համապատասխան 2սանողի ցանկ2թյանը,կարիքներին,հետաքրքր2թյանը;
Այս նպատակի իրագործման համար ձևավորվեցին տարբեր դասընթացներ
որոնք 2շադր2թյ2ն էին դարձն2մ 2սանողի կարիքներին ; Հիﬓադրեցին
դասընթաց՛՛Օտար լեց2ն հատ2կ նպատակների համար՛՛, որտեղ սովոր2մ էին
մասնագիտացված առարկաներ և ակադեﬕական խոսակց2թյ2ն կատար2մ
էին հետազոտ2թյ2ններ;
Դիզայներ ﬔթոդ
1․դասընթացները պետք է ընթանան ոչ լարված, անկաշկանդ մթնոլորտ2մ
2․2ս2ցրի դերը 2ղղորդող էր ,մոտիվացնող ,քաջալերող ,համակարգող
Դիզայներ ﬔթոդներտ բազմաթիվ ﬔթոդներ էին հիﬓաված
2սանողակենտրոն դպրոցներ ստեղծել2 համար․դրանցից են
Լեզվի խմբային 2ս2ց2մ/Communicative language learning /-Չարլզ Կարեն
Դասարանը խ2մբ է աշակերդները ՝ հաճախորդներ;Նստ2մ են շրջանաձև՝
վախի մթնոլորտը թ2լացնել2 նպատակով;Սկզբ2մ ծանոթան2մ են իրար հետ
օտար լեզվեվ ,հետո 2ս2ցիչը թարգման2մ էր և աշակերտները կրկն2մ էին
այնքան ﬕնչև սովորեին;
8ս2ﬓամարզողական ﬔթոդ/Suggestopedia/
Մոտեցման հիﬓադիրը՝բ2լղարացի հոգեբան Ջերջի Լոզանով 1979թ
Նա գտն2մ էր որ հանգիստ ,ոչ լարված վիճակ2մ մարդը 2նակ է մտապահել2
տեղել2թյան ծանրակշիռ քանակ /աներևակայելի ﬔծ պաշար/
Հիշող2թյան շտեմարանը մարդ2 2ղեղ2մ նա համար2մ էր անվերջանալի
Առաջնային դերը տալիս էր երաժշտ2թյանը ՝բարոկ-երաժ․ տեսակ ,որտեղ կա
համաչափ հարվածի զգացող2թյ2ն;Յ2րաքանչյ2 րոպեյ2մ պետք է լինի այդ
երժ․ 60 հարված
Երաժշտ2թյ2նը ցածր ﬕացն2մ ենք , 2սանողը նստ2մ է բազկաթոռին
գիքերը բաց ՝ տեքստը աչքի առաջ ﬕացվ2մ է տեքստը ընթերցող համակարգ՝
արտասանվ2մ են բանաստեղծ2թյ2ններ ,հետը զ2գահեռ երաժշտ՝ այն
արթնացն2մ է հ2յզեր,վերացնա2մ լարված2թյ2նը որի ﬕջոցով 2սանողի
ընկալ2մը լավան2մ է, նպաստ2մ է նաև ամբողջ ինտելեկտ2ալ
հնարավոր2թյ2նների կենտրոնացմանը ,կա թարգման2թյ2ն
A relax state of common sense/գիտակց2թյան կենտրոնաց2մ հանգիսը վիճակ2մ /
2-րդ քայլ գիրքը պակ է, լս2մ են տեքստը /առանց թարգման/ամրապնդ2մ են
ստացած գիտելիքները
3-րդ քայլ լ2ռ դ2րս են գալիս,գն2մ են տ2ն և հպանցիկ աչքի անցկացն2մ
դասը
Մեթոդր արդյ2նէ 2նեցավ ,կյանքը կարճ եղավ ,քանի որ ստացած
գիտելիքները նեղ էին /ﬕ բանի վերաբերյալ էր/, ինդ2կտիվ մոըեց2մը ավելի
ﬔծ էր , համապարփակ ամբողջական տեսականորեն հիﬓավորված
գիտելիքներ չէին տրվ2մ, ﬔթոդը հեշտ էր մոռացվ2մ

Լ2ռ ﬔթոդ
Ուս2ցիչը գրեթե ﬕշտ լ2ռ էր ;Հիﬓադիրը Քյալեբ /1980ական/
Այս ﬔթոդի հիմք2մ ընկած է պրոբլեﬕ լ2ծման ﬔթոդը ՝ﬕ քանի մարդ
հավաքվ2մ են վերլ2ծ2մ գտն2մ աﬔնաարդյ2նավետ ﬔթոդը
;Առաջնայն2թյ2նը տրվ2մ է խմբային ածխատանքին յ2ր, խ2մբ 2նեն2մ է
խնդիր –իսկ 2ս2ցիչը խ2սափ2մ է նրանց հ2շել2ց 2
օգնել2ց;Մասնակիցները կարող են երկար ժմկ փնտրել խնդրի լ2ծ2մը
Առավել2թյ2ններ
1,անկախ աշխատանք
2,վերլ2ծ2թյան հմտ2թյ2ն
3,մտավոր 2նակ2թյ2ն
4,ստեղծագործական ,քննադատական մտածող2թյ2ն
5, կոլեկտիվ աշխատանք/ջերմ մթնոլորտ/
6,հիշող2թյան զարգաց2մ
Թեր$թյ$նններ
1, դանդաղ$թյ$ն/$ս$ցչի շատ հեռ$ լինել$ արդյ$նք/
2, դեդ$կտիվ մոտեց$մ չկա
3, կարճատև գիտելիք
Ֆիզիկական արձագանքի մոտեցմամբ 1ս1ց1մ
Հիﬓադիրտ Ջորջ Լոզանով որ ֆիզիկական գործող$թյ$նը պետք է տեղի
$նենա արտասանական ապարատի հետ համաժամանակյա՝անես $ ասես
թե ինչ ես ան$մ
, ըստ Աշեռի երբ լս$մ ես մոռան$մ ես իսկ երբ ան$մ սովոր$մ
Սովորել կարելի է ﬕայն պրակտիկայով
Աշեռը սակայն նաև ընդ$ն$մ էր որ լեզ$ն պետք է սովորթլ լսելով այլ ոչ թե
թարգման$թյքամբ; ինտեռվյ$ի նման հարվ $ պատասխան; Պնդ$մ էր որ
սխալները $ղել$ կարիկ չկա Կիրառվ$մ էր for the beginners
Մտավոր $նակ զարգան$մ էին ,սովոր$մ էին երգերի , խաղերի,քարտերի
ﬕջոցով;
Առավել$թյ$ններ
1,դասերը $սանողակենտրոն էին ՝աշխ$յժ ,ոչ լարված մթնոլորտ$մ
2,այն ինչ որ ց$յց էր տրվ$մ ﬕառժամանակ արվ$մ էր ՝ երկարատև գիտելիք
3,հիշել$ հմտ$թյ$ն
4,$նկնդրել$ կարոզ$թյան զարգաց$մ
Թեր$թյ$ն
1, լեզվի մյ$ս հմտ$թյ$ններտ չէին զարգան$մ
2,ավելի կիրառելի էր ցածր մակարդակի գիտելիքներ տալ$ համար

Բնական ﬔթոդ
ՀԻﬓադրիր ՝Թրեյսի Թելլեր և Բրաշեն; Ըստ այս մոտեցման տարբերվ$մ է
$ս$ցման 2 շրջան
Բնական ՝$սանողը ամբողջ ժամանակ լ$ռ է անընդհատ լս$մ են իրենց
հետաքրքրող տեքստեր ՝առօրյախոսակցական թեմաներով
Զարգացն$մ են $նկնդրման հմտ$թյ$նները
2-րդ մակարդակ $սանողը փորձ$մ է ինքն$$յն/խմբերով կամ ﬔնակ /ինչ-որ
դժվար$թյ$ն հաղթահարել
1-ին$մ լեզվի հետ կապված բառապաշարի հավախ$մ
2-րդ$մ սկս$մ են իրար հետ մտքեր փոխանախանակել հանդիպ$մ են
խոչընդոտի փորձ$մ այն հաղթահարել
3-րդ գն$մ են պրակտիկա՝ազատ հաղորդակցման
Առավել$թյ$ններ
1, ազատ ,անկախ ,անկաշկանդ ,հանգիստ մթնոլորտ
2,մտք փոխանակ$մը հանգեցն$մ է ստեղծագործական և վերլ$ծական
մտածող$թյան զարգացմանը
3,մտավոր $նակ$թյ$նների զաիգ/խնդիրները լ$ծելով
Թեր$թյ$ն
1,լ$ռ շրջանը երկար է
2,սխալները/կիկնվող,կոպիտ/ չեն $ղղվ$մ
3,$ս$ցիչը պահանջված պահին չի օգն$մ
Ունկնդրման լսել1 հմտ1թյ1նների զարգացման 1ս1ց1մ։
Մինչ հաղորդակցման դերի կարևոր$թյ$նը լեզվի $ս$ցման ոլորտ$մ,
դասավանդման ընթացք$մ մասնագետները կենտրոնան$մ էին ֆրագﬔնտալ
$ս$ցման վրա ( առանձին $ս$ցան$մ էին կամ կարդալը, կամ գրելը կամ
երկ$սը ﬕասին՝ $շադր$թյ$ն չդարձնելով մյ$ս հմտ$թյ$նների վրա)։
Լեզվի $ս$ցման այսպիսի մոտեցման պարագայ$մ $շադր$թյան
կենտրոն$մ էր փոխանցված գիտելիքի ձևը ։ Հետագայ$մ 70ականներից հետո
երբ ավելի կարևորվեց հաղորդակցվել$(օտար լեզվով) դերը ՝ այսինքն
հաղորդակցման հմտ$թյ$նների զարգացման դերը,, օտար լեզ$ն սկսեցին
$ս$ցանել համապարփակ, համալիր ձևով (Intergrated form of teaching )
այլ կերպ ասած կարևորեցին լեզվի բոլոր 4 հմտ$թյ$նները հավասարապես։
Վերջինիս պարագայ$մ կարևորվ$մ է ոչ թե $ս$ցման առարկայական ձևը,
այլ հաղորդվող տեղեկատվ$թյ$նը ՝ այսինքն հաղորդ$մը ( message )
Հետևապես կարելի է եզրակացնել, որ լեզվի ֆրագﬔնտալ $ս$ցման
պարագայ$մ շեշտը դրվ$մ էր այն աﬔնի վրա ինչը լեզվի մասին էր
Օր ﬕայն կարդալ սովորեցնելով ﬔնք աշակերտին տալիս ենք ւիտելիք
կարդալ$ վերաբերյալ , բայց ոչ այն մասին թե նա ինչպես պետք է
հաղորդակցվի կամ ընկալի իրեն $ղղված խոսքը։
Սակայն ինտեգրված $ս$ցման անկյ$նաքարը այն է, որ սովորողին տրվ$մ է
այն աﬔնը, ինչը հենց ինքը լեզ$ն է ( $ս$ցանվ$մ է բ$ն լեզ$ն ) ։ Վերջինիս
պարագայ$մ աշակերտը հնարավոր$թյ$ն է ստան$մ հաղորդել և դառնալ
հաղորդակից այս կամ այն իրավիճակներ$մ։
Հաղորդակցական լեզվի դրսևոր1ﬓերը
Դրանք 2 ն են ՝ բանավոր և գրավոր խոսք/մ։ 2/մ էլ տարբերակվ/մ են լեզվի
արտահայտման ռեցեպտիվ և պրոդ/կտիվ տեսակները։ Բանավոր խոսք/մ
պրոդ/կտիվ է խոսելը և ռեցեպտիվ է լսելը։ Գրավոր խոսք/մ կարդալը
ռեցեպտիվ է, իսկ խոսելը պրոդ/կտիվ։
Հաղորդակց լեզ/
Բանավոր. Գրավոր
Ռեցեպտիվ. Պրոդ. Ռեց. Պր.
Լսել խոսել Կարդալ Գրել

Բանավոր խոսքը իրականացվ/մ է ինչպես վերբալ , այնպես էլ ոչ վերբալ

ձևերով։ ( օր ժեստեր, ծածկալեզ/ներ, ﬕﬕկա, դեմքի արտահայտ/թյ/ն )
Գրավոր խոսքի ﬔջ ( նկարներ, գրաֆիկներ , պլակատներ ) ։
Ունկնդր'մ
Այն ինտերակտիվ գործընթաց է, որովհետև դրա ﬔջ տեղի է /նեն/մ
ներդրված գիտելիքի տեղափոխ/մ(կոնվերսիա) դեպի ընկալված,
հասկացված գիտելիք ։ The conversion of input(nergravac git.) into intake( ynkalvac git.)
Աﬔրիկացի լեզվաբան Ռ/բինը նշ/մ է, որ /նկնդրման գործընթաց/մ առկա է
հիﬓական գործոն
1) տեքստը
2)խոսակիցը
3. Առաջադրանք (task)
4. Ունկնդրողը
5. Ունկնդրման ընթացքը բն/թագրող հատկանիշները ( /նկնդրողի
ֆոնային գիտելիքը , տարիքը, հիշող/թյ/նը, հետաքրքր/թյ/նը և այլն)։

Խոսակցական լեզվի տիպերը

Տարբեր/մ ենք 2 տիպի խոսք
1 ﬔնախոս/թյ/ն ( եթե խոսք/մ ընդգրկված է 1 անձ )
2 երկխոս/թյ/ն (եթե խոսք/մ ընդգրկված է 1ից ավելի մարդիկ)
Մենախոս/թյ/նը կարող է լինել պլանավորված և ոչ պլանավորված։
պլանավորված- դասախոսի նախապատր. ﬕտքը դասախոս/թյան համար,
դերասանի ել/յթը
Ոչ պլանավորված -օր երբ /սանողը հարց է տալիս և /ս/ցիչը բացատր/մ է ։

Մենախոս/թյ/նը հաճախ զ/րկ է ավելորդաբան/թյ/ններից, որը հաճախ

ավելի է դժվարացն/մ լսողի ընկալ/մը , սակայն չպլանավորած
ﬔնախոս/թյան ﬔջ դրանք առկա են և օգն/մ են /նկնդրողին ավելի
հեշտորեն ընկալել լսածը։
Redundancy (ավելորդաբան/թյ/ն)-um, you know, well
Սրանք օգն/մ են որովհետև ժամանակ են տալիս ի ﬕ բերել/ լսածը, սակայն
ﬕ կողﬕց դրանց անտեղի կիրառ/մը կարող է դառնալ ընկալման համար
խանգարող հանգամանք։

Երկխոս/թյ/նը ն/յնպես լին/մ է 2 տեսակի ﬕջանձնային( interpersonal)մյ/ս

տեսակի երկխոս/թյ/նը( transactional) պար/նակ/մ է փաստացի գիտական
տեղեկ/թյ/ն, այլ կերպ ասած նախորդը պար/նակ/մ է հասարակական
թեմաներին վերաբերող, իսկ մյ/սը՝ գիտական։
Երկ/սն էլ լին/մ են ծանոթ և անծանոթ թեմաներ: Հաղորդակց ﬔջ հաճախ
խոսքի ﬕ տեսակը կարող է խառնվել մյ/սին, այսինքն ասվածքի և
հաղորդակց ﬔջ հաճախ կարող է առկա լինել և ﬔնախոս/թյ/ն (ծանոթ,
անծանոթ) և երկխոս ( ﬕջանձնյա և գիտական)։
1. Ունկնդրման /ս/ցմ դժվար/թյ/նները
Խոսքի փնջավորված արտաբեր/մ
արտաբերված խոսք/մ հաճախ նախերի ﬔջ /նեն/մ ենք իմաստային
բաժան/ﬓեր , այսինքն իմաստայոն խմբերի բաժան/մ, որից հետո ձայնի
ինտոնացիան փոխվ/մ է։
Ավելորդաբ.
Սա պետք է լինի չափավոր քանի որ այն կարող է լինել ինչպես օգնող այնպես էլ
խանգարող։
Դժվ կարող են լինել
 1. Ձևաբանական (
2. Շարահյ+սական
Ունկնդրման հմտ զարգացնող վարԺերի տեսակները
1 ռեակտիվ
Սրանք այն տիպի վարժերն են, որոնք կառբւցված են հարցադր+ﬓերի հիման
վրա և պահանջ+մ են կարճ պատասխաններ։ Ex Do you study at YSU? Yes I do.
2 ինտենսիվ
Սրանք այն վարժերն են, որոնց+մ +շադր+թյան կենտրոն+մ է
քերականական, արտասանական կամ բառային գիտելիքների զարգացմանն
+ղղված կանոնները։ Դրանք կարող են լինել բառիմաստների,
արտասան+թյան, խոսքի դիսկ+րսի մարկերներ( դրանք այն բառերն են,
որոնք ապահով+մ են նախորդ մտքի կապը հաջորդին ( so, consequently, thus, in
other words)
3. Արձագանք պահանջող վարժեր: Այսինքն լսած տեքստին
տրամաբանված ճիշտ + արագ արձագանքել։
4. Ընտրովի վարժեր Օր կարելի է +սանողին կամ աշակերտին
տալ +նկնդր տեքստ և հանձնարարել որ հիﬓավորեն ինչ-որ
արտահայտ+թյան ճիշտ կամ սխալ լինելը:
5. Էքստենսիվ(ընդարձակ) վարժեր
Սրանք այն վարժերն են, որոնք պահանջ+մ են բարձր մակարդակի
գիտելիքներ և պար+նակ+մ են գիտական վերլ+ծական ﬔսիջներ։ Օր են
դասախոս+թյ+նները ( Ted’s lectures ), գիտաժողոﬖերը, քննարկ+ﬓերը,
բանակց+թյ+նները և բազմատեսակ ել+յթները։
6. Ինտերակտիվ վարժեր
Սրանք վերը նշված բոլոր տեսակի այն վարժերն են, որոնք պահանջ+մ են
խոսողի և լսողի համագործակց+թյ+ն։
Խոսել8 հմտ8թյ8նները զարգացնող մոտեց8ﬓերը
Խոսելը ևս ինտերակտիվ գործընթաց է։ Այն դրսևորվ+մ է զր+յցի ﬕջոցով և
կարելի է ապահովել խոսել+ ավարտ+ն ընթացք։ Այս հարցի պատասխանը
կախված է +ս+ցչից և տվյալ իրադր+թյ+նից, ինչպես նաև խոսել+
նպատակներից: Հաճախ ﬔնք կարող ենք կիրառել ինչպես ﬔնախոս+թյ+ն,
այնպես էլ երկխոս+թյ+ն, կամ անգամ դրանց խառը կրկն+թյ+նը ﬔր
բանավոր խոսքի մաս կազմող զր+յց+մ։ Օրինակ Do you speak English , ապա
հարց տվողը +զ+մ է պարզել արդյոք անգլերենով խոսող դիմացի խոսակիցը
կարող է շար+նակել տրամաբանված խոսքը՝ այն հանգեցնելով ավարտ+ն
մտքի։
Լսածը ճիշտ հասկանալ+ և արձագանքել+ համար խոսողը պետք է
ան+ղղակիորեն անդրադառնա լեզվի արտասանական, լեքսիկական և
ձևաբանական յ+րակատկ+թյ+ններին։
Արտասան8թյան 8ս8ց8մ
Խոսողը պետք է ճիշտ տիրապետի արտասան+թյանը, քանի որ ախալ
արտասը կարող է հանգեցնել թյ+րըմբռնման։ Քերական+թյ+նը անխախտելի
մասն է լեզվի և առանց քերակի կարող են լինել խեղաթյ+րանքներ։
Խոսքի ճշգրտ+թյ+նն + ապահով+թյ+նը պետք է տարբերակել և կարևորել։
Թյ+ր կարծիք կա որ արագ խոսող մարդը կարող է խոսել շատ լավ, բյց այն
կարող է լցված լինել թեր+թյ+ններով լրն էլ կհանգեցնի արտաբերված խոսքի
թերըմբռնմանը։ Խոսքը պետք է ն+յնքան ճշգրիտ լինի, որքան որ կարող է լինել
արտաբեէված մտքի սահ+ն+թյ+նը։
Այսինքն և ճիշտ խոսքը և սահ+ն խոսքը հավասարապես կարևոր են։

Արտալեզվական գործոններ
Խոսողի համար շատ կարևոր է, թե նա ինչպիսի մթնոլորտ+մ է արտահայտ+մ
իր մտքերը (լարված, հանգիստ, ստեղծագբրծական և այլն )։ Մեր խնդիրն է
պարզել խնդիրները և հնարավորինս օգնել +սանողին նրա գիտելիքային
կարիքները բավարարել+ համար։ Օրինակ լարված իրավիքակ+մ որտեղ
+սանողըզգ+մ է ճնշ+մ, որտեղ առկա է վախի մթնոլորտը նա չի կարող տալ
համապատասխան ռեակցիա հրամաններին , դիտող+թյ+ններին։ Այլ կերպ
ասած մթնոլորտը պետք է լինի տրամադրող և մոտիվացնող։
Խոսել8 հմտ զարգաց նպաստող վարժեր
Էքստենսիվ -դրանք տեքստային այն վարժերն են որոնք պար+նակ+մ են
բովանդակային իմաստ։
Ինտենսիվ-բոլոր այն վարժերն են, որոնց ﬕջոցով +ս+ցանվ+մ են զ+տ լեզվի,
որպես համակարգ յ+րահատկ+թյ+նները ( օր հնչյ+ններ վանկեր բառեր
նախեր )
Ընդօրինակող վարԺեր
Սովոր+մ են խոսել , այս տեսակի ﬔջ մտն+մ են վարժանքները, որոնք պետք է
լինեն կարճ պարզ + հասկանալի , սովորողը պետք է հասկանա թե ինչ է
սովոր+մ։ Պետք է չծանրաբեռնել քեարականական դժվար+թյ+ններով։
Ինտենսիվ վարժեր
Այս տեսակի վարժերի ﬕջոցով փորձ+մ ենք զարգացնել արտասանական
քեականական տարրերը։
Էքստենսիվ
Ավելի բարձր մակարդակներ+մ (և ոչ ﬕայն) տեքստերի քննարկ+ﬓեր,
մտքհրի փոխանակ+մ, կարծիքների արտահայտ+մ այսինքն այն աﬔնը ինչը
կապված է տեղեկոթյ+ն հաղորդել+ հետ: Կարող է լինել բեմակամաց+նﬔր
խաղեր։
Մջանձնյա երկխոս
Այս վարժերի հիմք+մ պհտք է ընկած լինի հասարակական
հարաբեր+թյ+ններին վերաբերող ինֆորմացիան։
Էքստենտիվ ﬔնախոս , որը կարող է լինել պլանավորված և ոչ պլանավորված։
Teaching reading
Ընթերցան+թ, հմտ+թյ+նների զարգացման +ս+ց+մ
Ընթերց հմտը զարգացնել+ համար հարկավոր վ հաշվի առնել 2 մոտեց+մ
Bottom up and top down -շեշտը դրվ+մ է պարզ գիտելիքներ մատ+ցել+ց
աստիճանաբար ﬕնչև բարդի հասցնելը : Հասկանալի է դառն+մ, որ պետք է
սկսել հնչյ+ններից։ Նորից հաշվի է առնվ+մ բ+ն լեզվական գիտելիքների
խնդիրը՝ հետզհետե բարձրանալով և հասնելով վերին մակարդակի, երբ
սովորլղը արդեն +նի գիտելիք իր մտքերն արտահայտել+ առ+մով, սկս+մ է
գործել կամ կարելի է կիրառել top down կամ վերևից ներքև կոչվող մոտեց+մը։

Background knowledge(հենքային գիտելիք) մասնագիտական, ﬓացորդային

գիտելիք ։ Կարևոր է նաև schema ի առկայ+թյ+նը։ Սա արդեն կյանքի
ընթացք+մ ձեռք բերված գիտելիքն է (life experience):
Հաջորդը արտաքին ազդակների և մշակ+յթի մասին տեղեկացված լինելն է։
Սա կլինի մոտիվացնող գործոն ։ Շատ կարևոր է նաև էքստենսիվ
ընթերցան+թյան ապահով+մը։
Դա այն ընթերց է, որտեղ կարևորվ+մ է ﬕտքը, գաղափարը, իմաստը և որի
ժամանակ չպետք է փորփրել բառեր և պետք է սովբորեցնել կռահել բառերի
իմաստները համատեքստից։ Նման ընթ-ը նպաստ+մ է ինչպես բ+ն
ընթերցողակ հմտ+թ զարգացմանը այնպես էլ այլ գիտելիքների ձեռքբերմանը։
Վարժեր
1. Կարդալ -ընտրովի
2. Հարց իւ պատասխան
3. Անավարտ տեքստեր
4. Ստեղծ աշխատանքներ քննարկման տեսքով

Ընթերց տեսակները
Oral. Silent
Intensive. Extensive
Linguistic content 1 skimming.
Scanning
Global

Writing -ը ն.յնպես ինտերակտիվ գործընթաց է ։

Ցանկացած տեսակի գրավոր աշխատանք կարող է լինել խիստ ( essay) և
ազատ (շարադր+թյ+ն )
Գրավորի տեսակները ոազմաթիվ են . Նամակներ, հայտարա+թյ+ններ
Այս կամ այն գրավոր տեքստի տեսակը որոշվ+մ է ըստ համապատասխան
ժանրի
Նախքան ﬔնք ստեղծ+մ ենք գրավոր տեքստ ﬔնք մտավարժանքներ ենք
ան+մ և ի ﬕ բեր+մ թե ինչ պիտի գրենք: Այդ ինֆորմացիան հանձն+մ ենք
թղթին։
Գրավոր խոսքի հատկանշական գծերը
1. Հաստատ+ն ﬓալ+ գործոն
2. Արտաբերման ժամանակը ( այն ինչ բանավոր է, քիչ ժամանակ է
պահանջ&մ, իտկ գրավորը երկար
3. Տարածական յ&րահատկ&թյան գործոն
4. Ուղղագր գործոն
5. Բառապաշարի գործոն (հոմանիշ, հականիշ)
Վարժերի տեսակները
1. Իﬕտատիվ ( արտագր&թյ&ն)
2. Ինտենսիվ կամ վերահսկող ( կատարվ&մ են գր աշխ ըստ
&ս&ցչի հրահանգի, որի ընթացք&մ առկա է նրա դերը
3. Ինքն&ր&յն աշխատանք
4. Ակադեﬕական գրավոր աշխատանք
5. Անձնական գր աշխատանք
6. Տեխնիկական կամ մասնագիտական գրավոր աշխատանք