Professional Documents
Culture Documents
GİRİŞ
2
Elektromağnetik Dalgalar
Maxwell Denklemleri
Amper-Maxwell Düzeltmesi
3
Giriş
4
• Statik EM Alanlarda, elektrik ve manyetik alanlar birbirinden
bağımsızdır, ancak dinamik alanda her ikisi de birbirine
bağlıdır.
5
Özetle:
dalgalar
6
Maxwell Denklemleri
Maxwell Denklemlerinin genelleştirilmiş formları :
∂D ∂
Amper kuralı ∇ × H = Jc +
∂t ∫ H • dL = ∫ Jc • dS + ∂t ∫ D • dS
7
Maxwell denklemleriyle birlikte kullanılan diğer denklemler
aşağıda verilmiştir.
D = εE
Yapısal ilişkiler
B = µH
J = σE
∂ρ v
Akım Süreklilik Denklemi ∇•J = −
∂t
8
Devre - Alan ilişkileri:
1
Jc = σ E i = V = GV
R
B=µH ψ = Li
∂H ∂i
md = µ VL = L
dt ∂t
D=ε E qe = C V
∂E ∂Vc
ρe = ε
dt ic = C
∂t
9
Deplasman Akımı
Statik alan için Amper'in Devre Yasasından hatırlıyoruz,
∇ × H = Jc
'c' alt indisi, Ohm Yasası aracılığıyla elektrik alanı ile ilişkili olan
iletkenlik akımı yoğunluğunu tanımlamak için kullanılır:
J c = σE
Ancak, biliyoruz ki bir vektörün curl’ünün diverjansı sıfırdır.
∇ • (∇ × H ) = 0 = ∇ • J
10
Akım süreklilik denklemi, ∂ρ v
∇ • Jc = −
∂t
∂D
∇ × H = Jc +
∂t
12
Amper kuralının integral formunu elde etmek için diferansiyel
formunun her iki tarafın yüzey integrali alınır, Stokes teoremine göre
curl’ün yüzey integrali, kapalı çizgisel integrale eşit olduğundan, sol
taraftaki intgeral kapalı çizgisel integrale dönüşür:
∂
∫ H • dL = ∫ J c • dS + ∂t ∫ D • dS = ic + id
13
Deplasman akımını net bir şekilde anlamak için aşağıdaki şekildeki
basit kapasitör devresini ele alalım.
14
Düzlem yüzey olan S1 'i çevreleyen döngüyü(loop) düşünelim. Amper
Yasasının statik formuna göre, H ‘ın dolaşımı (circulation), yüzeyi
kesen akıma eşit olmalıdır. Ancak, aynı akım kapasitörün plakaları
arasından geçen S2'den geçmelidir.
15
Yani, Ampere yasası, aşağıdaki iki seçenek için tutarlı cevaplar vermez.
Maxwell, deplasman akımı olarak adlandırdığı yeni bir akım türü olan ’nin,
plakalar arasındaki iletken olmayan dielektrik ortam ile ilişkilendirilebileceğini
öne sürdü. Böylece Ampere yasası, maxwell eklentisi ile aşağıdaki şeklinde
yazılmalıdır.
∫B ⋅ dl = µο (I + I D )
16
• Jd, deplasman akımı eklendiğinde,
∫ H ⋅ dl = ∫ J ⋅ dS = I
L S1
enc =I
∫ H ⋅ dl = ∫ J ⋅ dS = 0
I
S1
L S2
L
d dQ S2
∫ H ⋅ dl = ∫ J d ⋅ dS =
L S2
∫
dt S2
D ⋅ dS =
dt
=I
17
Deplasman akımı nereden geliyor?
Q = ε 0 AE = ε 0 Φ E
dQ dΦ E
= ε0 = ID
dt dt
dΦ E
∫ B ⋅ dl = µ0 (I + ε 0 dt
)
18
Örnek: Şarj olan bir paralel plakalı kapasitörün dairesel plakaları arasındaki manyetik
alanı bulmak için Amper-Maxwell yasasını kullanın. Plakaların yarıçapı R'dir. Kenar
alanını dikkate almayınız.
· 2
1
2
19
Ancak ideal bir kapasitörden iletim akımı geçmez, (burada J=0, ideal bir
dielektrik için σ=0 olduğundan) S2'den akar. Bu, S1 ile aynı kapalı yolun
kullanılması nedeniyle çelişkilidir.
∂ ∂Q
∫ H • dL = ∫ J d • dS = ∂t ∫ D • dS = ∂t = I = ∫ J • dS
S2 S2 S1
20
İletim akımı büyüklüğünün deplasman akımı büyüklüğüne oranı, dielektrik
kalitesini ölçmek için kullanıldığında kayıp tanjantı olarak adlandırılır; iyi
dielektrik, çok düşük kayıp tanjantına sahip olacaktır.
md
Ji = akım kaynağı mi= manyetik akım kaynağı
Jc= direnç üzerinden iletilen akım md=deplasman manyetik akımı
Jd=dielektrik malzeme üzerinden deplasman akımı
21