16.9.

2022

Fakülte: Mühendislik Fakültesi

Bölüm: Elektrik Elektronik Mühendisliği
Ders: Elektromanyetik Dalga Teorisi
Dönem: 2021– 2022 (Güz)
4.
Öğretim üyesi: Prof.Dr. Emin ÜNAL Hafta

1
 16.9.2022

Düzlem dalgalar

Silindirik Dalga çözümü

Düzlem Dalga Çözümü

2

2
 16.9.2022

Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Maxwell denklemlerinin düzgün düzlem dalga çözümleri:
Kayıpsız ortamlar için zaman domainde
Kayıpsız ortamlar için frekans domainde

Dalga, zaman ilerledikçe görünen uzayda hareket eden bir değerler örüntüsüdür ve
dalga denkleminin çözümüdür
Dalga örnekleri: su dalgası, ses dalgası, sismik dalgalar, iletim hattı üzerinde akım ve
voltaj dalgaları.

Dalga oluşumu, iki farklı enerji formu arasındaki değiş tokuştan kaynaklanır, öyle ki bir
formdaki zaman değişimi diğerinde uzaysal (spatial ) bir değişikliğe yol açar.
Dalga Özellikleri:
Kütlesi yok
Enerjisi var
Momentum var
Hız var

3
 16.9.2022

Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Diferansiyel Formda Time-Domain Maxwell Denklemleri

Kc + Ki
∂B
∇ × E = −K − ∇ ⋅ D = q ev
∂t
∂D
∇× H = J + ∇ ⋅ B = q mv
∂t
Jc + Ji
4

4
 16.9.2022

Zaman Domainde Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Basit Ortam için, Diferansiyel Formda Time-Domain Maxwell Denklemleri

D = ε E B = µH Jc =σ E Kc =σmH

∂H q ev
∇ × E = −σ m H + K i − µ ∇⋅E =
∂t ε
∂E q mv
∇× H =σ E + Ji +ε ∇⋅H =
∂t ε

5
 16.9.2022

Zaman Domainde Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Basit, kayıpsız ve kaynaksız Ortam için, Diferansiyel Formda Time-Domain Maxwell

Denklemleri

J i = K i = 0 qev = qmv = 0 σ = σ m = 0
∂H
∇ × E = −µ ∇⋅E = 0
∂t
∂E
∇×H = ε ∇⋅H = 0
∂t
Açıkçası, bir alan oluşabilmesi için bir yerlerde kaynak olmalı. Ancak, burada
kaynaktan uzak bir bölgedeki dalgaların özellikleri incelenmektedir. Yani;
kaynağın nerde olduğu önemli değildir.

6
 16.9.2022

Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Basit, Kaynaksız ve Kayıpsız Bir Ortamda Elektromanyetik Dalgalar için Dalga
Denklemlerinin Türetilmesi
0
∇ × ∇ × E = ∇ (∇ ⋅ E ) − ∇ 2 E
∂ (∇ × H ) ∂2 E
= −µ = − µε 2
∂t ∂t
0
∇ × ∇ × H = ∇ (∇ ⋅ H ) − ∇ 2 H
∂ (∇ × E ) ∂2 H
=ε = − µε 2
∂t ∂t
7

7
 16.9.2022

Zaman Domainde Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Basit, Kaynaksız ve Kayıpsız Bir Ortamda Elektromanyetik Dalgalar için

Dalga Denklemleri
Dalga denklemleri
∂ E 2
bağımsız değildir.
∇ E − µε 2 = 0
2

∂t Genellikle elektrik
alan dalga denklemi
∂ H 2
çözülür, Faraday
∇ H − µε 2 = 0
2

∂t yasası kullanılarak
E'den H elde edilir.

8
 16.9.2022

Genel Çözüm: Kartezyen Koordinat Sisteminde Zaman Harmonik çözüm

~ 2 ~
∇ E + ω µε E = 0
2
~ 2 ~
∇ E+β E =0
2

β = ω µε Dalga Numarası

~ 2~ 2~ E z = ψ iz
∂E ∂E ∂E
2
2 ~
+ 2 + 2 +β E =0
∂x ∂y ∂ z
2
∇ 2ψ + β 2 ψ = 0
∂ 2 Ex ∂ 2 Ex ∂ 2 Ex
+ + + β 2 Ex = 0
∂x 2
∂y 2
∂z 2

∂2Ey ∂2Ey ∂2Ey ψ = f ( x ) g ( y )h( z )

+ + +β 2
Ey = 0
∂x 2 ∂y 2 ∂z 2
∂ 2 Ez ∂ 2Ez ∂ 2 Ez
+ + + β 2 Ez = 0
∂x 2
∂y 2
∂z 2

9
 16.9.2022

Değişkenleri Ayrıştırma Yöntemi (Separation of Variable Solutions)

∂ 2 Ez ∂ 2 Ez ∂ 2 Ez
+ + + β 2
Ez = 0
∂x 2
∂y 2
∂z 2

∂ 2 fgy ∂ 2 fgy ∂ 2 fgy

+ + + β 2 fgy = 0
∂x 2
∂y 2
∂z 2

1 ∂2 f 1 ∂2g 1 ∂ 2 Eh
+ + + β 2
=0
gh ∂x 2
fh ∂y 2
fg ∂z 2

Çözümler: f ( x ) = A1 e − jβ x x + B1 e jβ x x
f ′′( x ) + β x f ( x ) = 0
2 − jβ y y jβ y y
g ( y ) = A2 e + B2 e
g ′′( y ) + β y g ( y ) = 0 h ( z ) = A3 e − jβ z z + B3 e jβ z z
2

h′′( z ) + β z h ( z ) = 0
2

β 2 = β x2 + β y2 + β z2 Son denklem, değişkenleri ayırma denklemi olarak

adlandırılır

10

10
 16.9.2022

Değişkenleri Ayrıştırma Yöntemi (Separation of Variable Solutions)

f ( x ) = A1 e − jβ x x + B1 e jβ x x
Harmonik fonksiyonlar
− jβ y y jβ y y
g ( y ) = A2 e + B2 e
h ( z ) = A3 e − jβ z z + B3 e jβ z z
h ( β x x ) ∝ e − jβ x x , e jβ x x , cos( β x x ), sin( β x x )

β : Saf Reel β : saf sanal β : komplex

Traveling and Exponentially modulated

standing waves Evanesent waves traveling wave

A1 e − jβ x x + B1 e jβ x x A1 e −α x e − jβ x x + B1e −α x e jβ x x
A1 e −α x + B1 eα x or
or

C1 cos( β x x ) + D1 sin( β x x ) A1 eα x e − jβ x x + B1eα x e jβ x x

11

11
 16.9.2022

Değişkenleri Ayrıştırma Yöntemi (Separation of Variable Solutions)

h ( β x x ) ∝ e − jβ x x , e jβ x x , cos( β x x ), sin( β x x )
ψ = f ( x) g ( y )h( z ) bu çözümlere temel
dalga fonksiyonları
denir

ψ k k k = f (k x x) g (k y y )h(k z z )
x y z k 2 = kx + k y + kz
2 2 2

Yukarıdaki denklemden de anlaşılacağı gibi

ψ = ∑ ∑ Bk k ψ k k k
x y x y z
parametrelerinden sadece ikisi bağımsız
kx ky seçilebilir. Bu nedenle parametresinin olası
bir veya iki ayrı seçimi üzerinde temel dalga
= ∑ ∑ Bk x k y f ( k x x ) g ( k y y ) h ( k z z ) fonksiyonları toplanarak daha genel dalga
kx ky fonksiyonları oluşturulabilir.

Herhangi bir problem için ihtiyaç duyulan değerleri problemin sınır şartları ile belirlenir ve
özdeğerler veya karakteristik değerler olarak adlandırılır. Spesifik özdeğerlere karşılık gelen
elementar dalga fonksiyonlarına özfonksiyon denir

12

12
 16.9.2022

Değişkenleri Ayrıştırma Yöntemi (Separation of Variable Solutions)

h ( β x x ) ∝ e − jβ x x , e jβ x x , cos( β x x ), sin( β x x )

ψ = ∫ ∫ f (k k
kx k y
o x y )ψ k x k y k z d k x dk y

= ∫∫ f
kx k y
o ( k x k y ) f ( k x x ) g ( k y y ) h ( k z z ) d k x dk y

Bazı durumlarda, parametresinin olası bir veya iki ayrı seçimi üzerinde temel dalga
fonksiyonlarının integrali alınarak da genel dalga fonksiyonları oluşturulabilir. Burada,
analitik bir fonksiyondur ve integral ve komplex domainlerinde herhangi bir
yol üzerinde alınır.
Yukarıda verilen integral denklemi, değişkenleri ayrıştırma parametrelerinin değişiminin
sürekli olduğunu gösterir ve böylece sürekli bir özdeğer spektrumunun var olduğu söylenebilir.

13

13
 16.9.2022

Genel Çözüm: Silindirik Koordinat Sisteminde Zaman Harmonik çözüm)

~ ~ ~ ~
∇ 2 E + ω 2 µε E = 0 ∇2E + β 2 E = 0

β = ω µε Dalga Numarası

~ ~ ~ ~ ~
Silindirik Koordinatlarda: ∇ 2 E + β 2 E = ∇ (∇ ⋅ E ) − ∇ × ∇ × E + β 2 E = 0

1 ∂  ∂E ρ  1 ∂ 2 Eρ ∂ 2 Eρ Eρ 2 ∂ Eφ
ρ + + − − + β 2 Eρ = 0
ρ ∂ρ  ∂ ρ  ρ 2 ∂φ 2 ∂z 2 ρ2 ρ ∂φ
2

1 ∂  ∂ Eφ  1 ∂ 2 Eφ ∂ 2 Eφ Eφ 2 ∂E ρ
ρ + + − + + β 2 Eφ = 0
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ 2 ∂φ 2 ∂z 2 ρ2 ρ ∂φ
2

1 ∂  ∂E z  1 ∂ 2 E z ∂ 2 E z
 ρ  + 2 + + β 2 Ez = 0
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ ∂φ 2
∂z 2

14

14
 16.9.2022

Genel Çözüm: Silindirik Koordinat Sisteminde Zaman Harmonik çözüm)

~ ~ ~ ~
∇ 2 E + ω 2 µε E = 0 ∇2E + β 2 E = 0

β = ω µε Dalga Numarası

~ ~ ~ ~ ~
Silindirik Koordinatlarda: ∇ 2 E + β 2 E = ∇ (∇ ⋅ E ) − ∇ × ∇ × E + β 2 E = 0

1 ∂  ∂E ρ  1 ∂ 2 Eρ ∂ 2 Eρ Eρ 2 ∂Eφ
 ρ  + 2 + − − + β 2
Eρ = 0
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ ∂φ 2 ∂z 2 ρ2 ρ ∂φ
2

1 ∂  ∂Eφ  1 ∂ 2 Eφ ∂ 2 Eφ 2 ∂E ρ
Eφ
ρ + + − 2+ 2 + β 2 Eφ = 0
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ 2 ∂φ 2 ∂z 2 ρ ρ ∂φ
1 ∂  ∂E z  1 ∂ 2 E z ∂ 2 E z
 ρ  + 2 + + β 2 Ez = 0
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ ∂φ 2
∂z 2

15

15
 16.9.2022

Genel Çözüm: Silindirik Koordinat Sisteminde Zaman Harmonik çözüm)

1 ∂  ∂E ρ  1 ∂ E ρ ∂ E ρ E ρ 2 ∂ Eφ
2 2

 ρ  + 2 + − 2− 2 + β 2 Eρ = 0 E z = ψiz
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ ∂φ 2
∂z 2
ρ ρ ∂φ
1 ∂  ∂ Eφ  1 ∂ Eφ ∂ Eφ Eφ 2 ∂E ρ
2 2
 ρ  + 2 + − 2+ 2 + β 2 Eφ = 0
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ ∂φ 2
∂z 2
ρ ρ ∂φ
1 ∂  ∂E z  1 ∂ 2 E z ∂ 2 E z
 ρ  + 2 + + β 2
Ez = 0
ρ ∂ ρ  ∂ρ  ρ ∂ φ 2
∂z 2

∇ 2ψ + β 2 ψ = 0 ψ = f ( ρ ) g (φ ) h ( z )

16

16
 16.9.2022

Genel Çözüm: Silindirik Koordinat Sisteminde Zaman Harmonik çözüm)

1 ∂  ∂ ( fgh)  1 ∂ 2 ( fgh) ∂ 2 ( fgh) ψ = f ( ρ ) g (φ ) h ( z )

 ρ  + 2 + + β 2 ( fgh) = 0
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ ∂φ 2
∂z 2

1 ∂  ∂f  1 ∂2g ∂ 2h
 ρ  + fh 2 + fg 2 + β 2 fgh = 0
k c2 = − k z + β 2
gh 2
ρ ∂ρ  ∂ρ  ρ ∂φ 2
∂z
1 1 ∂  ∂f  1 1 ∂ 2 g
 ρ  + − kz + β 2 = 0
2 1 ∂ 2h
= −
2
f ρ ∂ρ  ∂ρ  g ρ ∂φ 2 2 k z
h ∂z 2
1 ∂ 2h
= −k z
2

h ∂z 2

1 1 ∂  ∂f  1 1 ∂ 2 g 1 ∂2g
 ρ  + − k
2
+ β 2
=0 = −n 2
f ρ ∂ ρ  ∂ ρ  g ρ ∂φ
2 2 z
g ∂φ 2

1 ∂  ∂f  1 ∂ 2 g 1 ∂  ∂f 
ρ  ρ  + + ρ 2 2
kc = 0 ρ  ρ  + ρ 2 k c − n 2 = 0
2
f ∂ρ  ∂ρ  g ∂φ 2
f ∂ ρ  ∂ρ 

17

17
 16.9.2022

Genel Çözüm: Silindirik Koordinat Sisteminde Zaman Harmonik çözüm)

1 ∂2g
= − n 2
h ( z ) = A1e − jβ z z + B1e jβ z z
g ∂φ 2
1 ∂  ∂f  g (φ ) = A2 cos( mφ ) + B2 sin( mφ )
ρ  ρ  + ρ 2 k c − n 2 = 0
2

f ∂ ρ  ∂ρ 

∂  ∂f 
ρ  ρ  + ( ρ 2 k c − n 2 ) f = 0
2

∂ρ  ∂ρ 

f ( ρ ) = A3 J m ( β ρ ρ ) + B3 Ym ( β ρ ρ )
d2 f df
ρ2
+ ρ + ( ρ 2 2
k − n 2
)f =0 f ( ρ ) = A3 H m(1) ( β ρ ρ ) + B3 H m( 2 ) ( β ρ ρ )
dρ dρ
2 c

18

18
 16.9.2022

19

19
 16.9.2022

20

20
 16.9.2022

21

21
 16.9.2022

22

22
 16.9.2022

23

23
 16.9.2022

24

24
 16.9.2022

Silindirik Koordinat Sisteminde : Dalga Tipleri

Dalga Tipi Dalga Fonksiyonu

Giden dalga
H (1)
m ( β ρ ) = J m ( β ρ ) + j Ym ( β ρ )
İlerleyen (Traveling) Dalgalar
H m( 2 ) ( β ρ ) = J m ( β ρ ) − j Ym ( β ρ ) Gelen Dalga

J m (β ρ)
Duran Dalgalar
Ym ( β ρ )
Mesafe (r) arttıkça dalga büyür
I m (β ρ)
Sönümlü (Evanescent) Dalgalar
K m (β ρ) Mesafe (r) arttıkça dalga azalır

Zayıflayarak ilerleyen Dalgalar H m(1) (α ρ + jβ ρ )

H m( 2 ) (αρ + jβ ρ )
Zayıflayarak (Attenuating) Duran dalgalar J m(1) (αρ + jβ ρ )
Ym( 2 ) (αρ + jβ ρ )

25

25
 16.9.2022

Örnek: Silindirik Dalga Kılavuzu

Kayıpsız dielektrik
kılıf (bölge #2)

Kayıpsız dielektrik
çubuk (bölge #1)

Boşluk (bölge #3)

Soru: Her üç bölgede çözüm formu nedir?

26

26
 16.9.2022

Örnek: Silindirik Dalga Kılavuzu

Dalga denklemi her üç bölgede de sağlanmalıdır

Kayıpsız dielektrik
kılıf (bölge #2) ~ ~
∇2E + β 2 E = 0

Bölge #1 (dielektrik çubuk )

Kayıpsız
dielektrik E zI ( ρ , φ , z ) = f ( ρ ) g (φ ) h( z )
çubuk (bölge
h ( z ) = A1e − jβ z z + B1e jβ z z
#1)
g (φ ) = A2 cos( mφ ) + B2 sin( mφ )
Boşluk (bölge #3)
f ( ρ ) = A3 J m ( β ρ ρ ) + B3 Ym ( β ρ ρ )

Bölge #2 (dielektrik kılıf) Bölge #3 ( boşluk)

E ( ρ , φ , z ) = f ( ρ ) g (φ ) h( z )
II E zIII ( ρ , φ , z ) = f ( ρ ) g (φ ) h ( z )
z

h ( z ) = A1e − jβ z z
+ B1e jβ z z
g (φ ) = A2 cos( mφ ) + B2 sin( mφ )
f ( ρ ) = A3 J m ( β ρ ρ ) + B3 Ym ( β ρ ρ )
f ( ρ ) = A3 I m ( β ρ ρ ) + B3 K m ( β ρ ρ )
h ( z ) = A1e − jβ z z + B1e jβ z z
g (φ ) = A2 cos( m φ ) + B2 sin( mφ )
veya f ( ρ ) = A3 H m(1) ( β ρ ρ ) + B3 H m( 2 ) ( β ρ ρ )
f ( ρ ) = A3 I m ( β ρ ρ ) + B3 K m ( β ρ ρ ) veya

27

27
 16.9.2022

Örnek: Kartezyen Koordinatlarda Dalga Çözümleri

Forward Traveling Wave: {

Re e − jβx e jωt } Backwards Traveling Wave: {
Re e jβ x e jωt }

Standing Wave: {
Re (e − jβ x jβ x
+ e )e jω t
} Evanesent Wave: {
Re e −αx e jωt }

28

28
 16.9.2022

Silindirik Koordinatlarda Dalga çözümleri

Forward Traveling Wave: {
Re H 0( 2 ) ( β r )e jω t } Backwards Traveling Wave: {
Re H 0(1) ( β r ) e jωt }

Standing Wave: {
Re J 0 ( β r )e jωt } Evanesent Wave: {
Re K 0 ( β r )e jω t }

29

29
 16.9.2022

Küresel Dalga- Düzlem Dalga

Bir nokta kaynak (Q yükü) küresel bir dalga radyasyonunu üretir.

Nokta kaynak etrafındaki, nokta kaynaktan dolayı oluşan elektrik alanı

aşağıdaki şekilde elde edilir:

1 − jβ r  jβ 1 
E (r ) = ⋅ Q.e  r + r 2 
4πε

Uzak alan bölgesinde, bu denklem:

Eo − jβr
E (r ) = e
r
Dalga yüzeyi, merkezi nokta kaynak olan bir küredir.

30

30
 16.9.2022

Düzlem dalga yaklaşımı

Maxwell denklemlerinin çözümleri (başlangıç koşullarına bağlı olarak) değişiklik
gösterir (çoktur)
Bu çözümlerin hepsi düzlem dalgaların toplamı olarak ifade edilebilir.
r r
E = E0 ⋅ cos(ωt − β z ) ⋅ dz

l
E

H Propagasyon yönü

31

31
 16.9.2022

Taşınan güç

E
E z
H
y

Uzak alan koşulu sağlandığında, dalga cephesi bir düzlem dalga cephesi
gibi varsayılabilir. Dalga tarafından taşınan güç, aşağıdaki gibi Poynting
vektörü ile ifade edilir:

32

32
 16.9.2022

Düzlem dalga propagasyonu

33

33
 16.9.2022

Dalga cepheleri ve Işınlar

34

34
 16.9.2022

Dalga Propagasyonu

TEM: Transverse Electromagnetic Waves E

Bir mod, belirli bir alan konfigürasyonudur. Belirli bir H

elektromağnetik sınır değer problemi için, dalga
denklemini, Maxwell denklemlerini ve sınır koşullarını
sağlayan birçok alan konfigürasyonu genellikle
mevcuttur. TEM modu, zamandan bağımsız olan eş fazlı
düzlem olarak adlandırılan yerel bir düzlemde bulunur.

Plane Waves
Bir TEM modu için eş fazlı düzlemler birbirlerine paralel
ise, TEM dalga, düzlem dalga olarak adlandırılır.

Uniform Plane Waves

Bir düzlem dalgada alanın genliği her düzlemde aynı ise,
o zaman düzlem dalga, düzgün bir düzlem dalga olarak
adlandırılır.

35

35
 16.9.2022

EM dalgaları küresel olarak yayılır, ancak kaynaktan uzak bir mesafede düzgün
düzlem dalgaya (uniform plane wave) benzerler.
Düzgün bir düzlem dalgada, E ve H alanları ortogonaldir veya yayılma yönüne
diktir (TEM modunda yayılmak için).

36

36
 16.9.2022

Sınırsız ve Kayıpsız Ortamlarda Düzgün Düzlem Dalgalar

∂ 2 Ex ∂ 2Ex ∂ 2 Ex Düzgün düzlem dalga için, Elektrik alanının sadece x

+ + + β 2 Ex = 0 bileşeninin olduğu ve dalganın sadece z’nin
∂x 2
∂y 2
∂z 2
fonksiyonu olduğu ( ⁄ 0 ) varsayılırsa,
∂2Ey ∂2Ey ∂2Ey
+ + + β 2 Ey = 0
∂x 2
∂y 2
∂z 2

∂ Ez ∂ Ez ∂ Ez
2 2 2
~
[
E ( z ) = aˆ x E x ( z ) = aˆ x E o+ e − jβ z + Eo− e − jβ z ]
+ + + β 2
Ez = 0
∂x 2
∂y 2
∂z 2
aˆ x aˆ y aˆ z
~ 1 ∂ ∂ ∂
H =−
jωµ ∂x ∂y ∂z
Ex Ey Ez
aˆ x aˆ y aˆ z
~ 1 ∂ ∂ ∂ 1 ∂ β
H =− = − aˆ y ( E o e − jβz ) = aˆ y E o e − jβ z
jωµ1 ∂x ∂y ∂z jωµ1 ∂z ωµ
E o e − jβ z 0 0
~ β ω µε 1
H = aˆ y E o e − jβ z = aˆ y E o e − jβz = aˆ y E o e − jβ z
ωµ ωµ µ ε

37

37
 16.9.2022

Zaman Domainde Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Elektrik ve Mağnetik alanlar aşağıdaki gibi yazılabilir,

E x (z , t ) = C1 cos(ω t − β z ) + C 2 cos(ω t + β z )
1
H y (z , t ) = {C1 cos (ωt − β z ) − C 2 cos (ω t + β z )}
η

Kosinüs fonksiyonunun argümanı alanın anlık fazı olarak

adlandırılır:

φ (z , t ) = ω t − β z

38

38
 16.9.2022

Zaman Domainde Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Sabit bir anlık faz değerinin gittiği hız, faz hızı olarak
adlandırılır. Kayıpsız bir ortam için, yayılma hızına eşittir
ve aynı sembole ile gösterilir.

ω t − φ0
ω t − β z = φ0 ⇒ z =
β
dz ω 1
vp = = =
dt β µε

39

39
 16.9.2022

Zaman Domainde Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Anlık hızın 2p radian boyunca değiştiği mesafeye dalga boyu

denir.
2π
βλ = 2π ⇒ λ =
β 1

0.8
Dalga boyu, ayrıca 0.6

sinüs fonksiyonunun 0.4

0.2
diğer sıfır geçişleri 0

arasındaki mesafedir. -0.2

-0.4
Yani, şekil üzerinde -0.6

görülen iki kırmızı -0.8

-1
nokta arasındaki 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

mesafe

40

40
 16.9.2022

Zaman Domainde Düzgün Düzlem Dalga Çözümleri

Boşluk ortamda, dalga boyu ve frekans ilişkisi:

c
λ=
f
Bir malzeme ortamında dalga boyu ve frekans arasındaki
ilişki:
vp
λ= rad/m
f
ω
b , faz sabiti olarak adlandırılır ve β = ω µε =
Boşluk için dalga vp
numarası (rad/m)
Boşluk ortamda
ω 2π
(vacuum): β = ω µ 0ε 0 = = k 0 =
c λ0
41

41
 16.9.2022

Düzgün Düzlem Dalga Çözümler ( Time-Harmonic Analysis)

Sinüzoidal kararlı durum (veya zaman-harmonik)

analizi elektrik mühendisliğinde çok kullanışlıdır, çünkü
rastgele bir dalga biçimi Fourier analizi kullanılarak
farklı frekanslardaki sinüzoitlerin süperpozisyonu
şeklinde ifade edilebilir.
Dalga formu periyodik ise, bir Fourier serisi kullanılarak
temsil edilebilir.
Dalga formu periyodik değilse, bir Fourier dönüşümü
kullanılarak gösterilebilir.

42

42