Professional Documents
Culture Documents
శుద్ధాంధ్ర నిరోష్ఠ్య నిర్వచన నైషధము-ద్వితీయాశ్వాసము
శుద్ధాంధ్ర నిరోష్ఠ్య నిర్వచన నైషధము-ద్వితీయాశ్వాసము
కందుకూరి వీరేశలింగం
కృత గ్రంథములు/శుద్ధాంధ్ర
నిరోష్ఠ్య నిర్వచన
నైషధము-
ద్వితీయాశ్వాసము
< కందుకూరి వీరేశలింగం కృత గ్రంథములు
ద్వితీయాశ్వాసము.
క. చుక్కలఱేనిని దాలిచి
యెక్కుడుగన్నునను నగ్గియెగయఁగఁగొటికల్
చక్కడఁచి సిరులఁజెలఁగెడు
జక్కులరాయనియనుంగు సంగడికాఁడా.
కట్టు గుడ్డలతోలేచికదలినంత
తాళఁగారాని యాకఁటఁదలఁకుచుండి
కనుఁగొనెఁగడాలు ఱెక్కలజెలంగు
ఱెక్కదారులుతన చేతఁజిక్కననుచు
క.కోరిక నింగినిజనుచుం
తీరుననిట కేతెంచిన
సారెలగుటతెలియఁజేసి చయ్యనసరిగెన్.
శుద్ధాంధ్రనిరోష్ఠ్యనిర్వచన నైషధము
తటనెదలోనఁదేఱిచెలిదాల్చినచీరచెఱంగుతానునుం
గటనలుతెన్నులున్నఁగనికల్కిరొచూచితె యంచునిట్లనున్.
క. అరుగుగుదెదారిదెసకిది
యరుగున్నీతండ్రి యూరికల్లదికలికీ
యరుగునదియునుజ్జయనికి
నరుగుంగొసలకు నద్దియన్నిటిలోనన్.
ఉ. ఎద్దియొతెన్నునాకుఁజననిత్తఱిఁజానలుకారుకానలం
దద్దయూనంగదల్ గుడిచితాళ్ఁగఁజాలరుకాననింటిలో
నొద్దికఁజుట్టలంగలసియుయుండుటలెస్సగఁదోచెనాకునేఁ
ల్లవఁదానిట్లనుఁగాననీకరణినేలాకుందఁగాఁగోరికల్
దనరన్నాదగుతండ్రిసంతసిల నాతండేలునన్నేలకుం
జనియందుండఁగఁజెల్లదేకలిసియిచ్చన్నీకునున్నాకునున్.
సీ. అనిననలుండునునౌకలయెక్కింత
యొరగించియించుకయూరకుండి
నీయాడినట్టు లనీదినాదియుఁగాదె
నీతండ్రియేలెడు నేలయెల్ల
యీలాగునేలాగు నేగనేర్తు
నేలయులచ్చియు నెఱిఁదూలియటఁజేర
ద్వితీయాశ్వాసము
ఉసురులైనను దొఱఁగంగనోర్తుఁగాని
యిట్టినడినొందఁగలనైననింతిచాలఁ
గావనిదితక్క నొక్కటికలిగెనేని
చేయఁదగునన్నతనితోఁజేడెయనుయె.
నన్నుఁటినిదోలికాచెడి దాలుగాదె
యాలుతోఁగూడియుండెడునాతండెన్ని
క. అలయునెడల దగయునునాఁ
కలియునునగుతఱినినాలుగాదేనేగుల్
తొలఁచునుదననెయ్యునికిం
గలఁగుచునిక్కరణి జాలిఁగైకొననేలా.
దలఁచితటకును నీతోడఁదనరఁగొంచు
నేగఁదగుఁగాక నన్నొంటినిచటడించి
ననునెనరేదిడించియెలనాగరొయేగుదునేకడిందికీ
డెనయఁగనీడ నిన్నునిచియేగఁదలంచినఁదొల్లినిన్నుఁనేఁ
గొనిచనుదెంతునేయిటకుఁగుందకు నేయెదనించుకేనియున్.
క. అనియూరార్చునొక్కటఁ
జనిఁయాతఁడుకానను నడుచక్కనినొకచోఁ
దనరెడిలోఁలోగిలి యొక్కటి
కనుఁగొనిచేరంగఁజనియెఁగలికియుఁదానున్.
శూద్దాంధ్రనిరోష్ట్యనిర్వచననైషిధము
క.కాలిదరినిదురఁజెందిన
యాలింగనికన్నుగొనలనతనీరొలుకన్
జాలఁదలంకుచుఁదనలో
జాలిగొనియతండు
సారెసారెకుననియొ
క. ఆలయుచుఁగాకులకూఁతల
క. కాలూడఁదీసికొనఁగాఁ
జాలకయికనైన నిచటఁజయ్యనదీనదీనిం
నేలఁగదయ్యయని కలికియేడ్చునుండెన్.
క. ఏటీకి నొంటిఁగనేఁడీ
నేటికి నీ తెఱుగెల్లను
నిచటరోయుచుంటయు నింతియెఱుఁగఁజేయ.
చిలుకులెదంగాఁడనేసి చిక్కించింనలోఁ
గలఁగకతనకోరికయా
ద్వితియాశ్వసము
కనుఁగొనరేయీరు కానలోనొడయని
జింకలార యలరుదొంకలార
గొలఁకులార తుటారిచిలుకలార
చేడెలారా చిఱుతయీడెలార
తిన్నెలరా యేగేదఁగిగున్నలార
తేఁటులార మోజడదారిజోటులార
నీడనీడనిలుచు నిలిచినూతులుగాంచి
తొంగితొంగిచూచుఁ దొడరినాతి.
గాననరుచునొకయేటి కడనుగాంచె
గాలినీరునాకులుఁదిండిగాఁగఁగొనుచు
నుండుకొందఱుజడదారులుండుచోటు.
<poem>శుద్ధాంధ్రనిరోష్ఠ్యనిర్వచన నైషధము
క. వన్నెదసి చనిననాతనిఁ
గన్నారంగానలేక కలఁగుదునిటకుం
గన్నారో యనియతుగఁగ
నెన్నుచునేతెంచి
తతనినెచ్చటనైన౯.
క. తలఁకకుసియేలికనలుఁ
గలసెదుగొన్నాళ్ళలొయాతం
డలరుచుఁ దొల్లిఁటియట్టు ల
కలనేలయు నేలునిన్ను
ఁగలసినెలంతా.
క. కనుఁగొని కానలఁగోరిక
క. నలునాలిని వతనిం
గానకనీతీరుగాఁగఁ గను నలనటతో
నేనడయాడెన నలునిఁగానలలోనన్, గానరెయెందైన
నలునిఁగానలలోనన్,
క. అనియడిగిననాసాతున
కునుదొరయైనట్టి శుచియ గునగునఁడఱియం
జనుదెంచి కాంచియిట్ళని
యె నెలఁతతోఁ
గన్నుఁగోనల నించుకనగుచు౯,
క. నలుఁగననెచ్చటనిందుల నెలుఁగులదున్నల నేనుఁగులను ని
చ్చలుఁగనుఁగొందునుచూఱదు
చెలియరొయెందయునునిందుఁజెటట్లతఱచున౯. <poem>శుద్దాంద్రనిరోష్ఠ్యనిర్యచననైషభము
క. ఈసాతునాకుఁదోడుగ
శుద్ధాంద్రనిరోష్ట్యనిర్వచన నైషధము
క. అనికడునెనరొలయంగా
క. నేనొకయెుడనియలను
దానొక ఁడొకఁడేగుదేంచి తక్కిన రేడుల్
ద్వితియాశ్వాసము
క. నాకడనిటనుండందగు
క . నీయెలిక నెల్లడలను
రొయననుతుజన్ని గట్ల స్రు క్కకులోనన్
నీయిచయ యినతీరన
ఱేనితల్లియందెన యానఁజెసి
హళియళుకుగదుర నన్నెలంతుకయట్టె
శుద్ధాంధ్రనిరోష్ట్యనిర్వచన నైషధము
క.ఒడయనిరోయంగాఁ జనఁ
దొడఁగిన యాజన్నిగల్లు తోఁ దక్కఁగనీ
యడుగాన లాఁతులంగని
నుడియొక్కటియైన
నాడనొల్లనుదల్లీ.
గీ.కాళ్ళుగడుగనెంగిలియంటఁగాదునాకు
నట్టు లైనను నీయొద్ద గుట్టు చెడక
యుందుననిననీకొని తనయొద్దికూఁతు
రగునునందచెంగటనుండనానతిచ్చె.
క.నిచ్చలునలు నెదఁదలఁచుచు
నిచ్చటనెలనాగయొండ నెడసిచని నలుఁ
డచ్చటఁగానలఁదిరుగుచుఁ
జెచ్చెరఁదిలకించె
నొక్కచెంతనుగానన్.
క. ఇందుండి కెడయజాలను
దన్ను గొనియేగగనొడలతందుకుంచి
చులకనైన యుండ దఱిజేరి యళుకులేక
యెత్తు కొనికారుకానలోనేగితేగి.
సీ. కొంతకురంగట గొలకొండుగని దాని గట్టు నడించంగ గడగజూ యింతతొందరయేల యింకనన్నో ఱేడ
యీరైదడుగులు గొంచేగియచట డించిననీకుగడిందిలగ్గొ నరింతు ననుడునడుగులెన్ని కొనుచునరుగ గర్కోటకుడుఱేని
గఱిచియిట్లనెనన్న నిన్నేనుగఱుచుట యెన్నరాని
క. నాకోఱల చేదెన్నా
ళ్ళీకొనినీయెడలనుండు నికనన్నాళ్ళున్
నీ కేకడ నేచేదును
దాకదునిను జెనకలేరు దాయలునింకన్
దానిగట్టజక్క నౌనునొడలు
తగునయోధ్య యనగ దనరునూరొక్కటి
యెంచిచూడనెందు నీడు లేక.
క. తగునైదైదుల రెండయి
దోలుజూడాయెల్ల దొలుతనొసగ
జెట్లయాకులలరు జేరకలెక్కించు
తెఱగునీకతండు తెలియజేయు.
ద్వితీయాశ్వాసము
యానుగలయచ్చ తెలుగచ్చరానదొలుత
నలరియుండినహుకుడననతనియొద్ద
నుండునదియని యానతియొసగిచనివు.
క. తానేర్చు టెల్లనెఱుగం
క. తల్లిదండ్రు ల జేరితొ లే
దొగలజూచిన నీకనుదోయిడాలు
నింగిగాంచిన నీకౌనునిండుహొయలు
నెదకు దోచెడు నింక నేనెట్టు లోర్తు .
గనుగొనియిట్లనె నెనరుతోడ
నీఇతలంచినయట్టి నెంతకుననీకును
నెడయాట కటకటా యేలకలిగె. ద్వితీయా శ్వాసౌము
తొల్లియొకలెంక తనయింతిదొలగియుండి
నంతయేకాక నేనేడయింతియేడ
యనుచుదనగుట్టు లో లోననడచెనతడు.
క. అక్కరణి న్నలుడుండగ
యక్కటయనియెద దలకుచు
క. నేలంగల యూళ్ళన్నియు
జాలంగారోసియెందు జాననుపలుని
గాలించికొందఱు కనం
నెక్కడనుంగానకూర కిండ్లకురా లో
నొక్కింతయునొల్లక కడు
తొలుతగలతెఱంగు తెలియలేక.
క. కడునడలుచు జేరంజని
కడకన్నిన్నరయగ ని
య్యెడనేనరుదెంచినాడ నెక్కటినిటకున్.
క. నీతల్లియుసైదోడులు
రోతొయ్యలి నిన్నును ఱే
నరుగుదెంచి యీ యూరెల్లనరసియరసి
గోర్కులెల్లగొనసాగెగొదలుడాగె.
ద్వితీయా శ్వాసము
క. ఎన్నడు చెలులంగలసెదొ
క. నీయెదలో నించుకయును
నా యానకలకయుడుగు నన్నెఱుగుడె త
ల్లీ యేనుజన్ని గట్టను
జేయడయని నీదుతండ్రి చెలికాడనన౯.
క. తన కొడుకుగూతు దలచుక
కనుదోయిన్నీరునించి కలచుట్టల నె
ల్ల నడిగి యేడ్చుచునున్నం
గనుంగొనిసునందలోనుగా గలకలుకుల్.
క. అనియంతయు దెలిసికొనం
దనయెడగోరికలు క్రేళ్ళుదాటంగానా
తనినన్నెలంతయడిగిన
నొనరగ నెరిగించి నిట్టు లున్న తెఱ్ఱంగున్.
క. ఇదిక్రధకై శికుకూతురు
సిరులుదొరకుకొఱకు చేసినట్టి
చిన్నెనుదుట గాంచి చెలరేగితుద కేను
నిన్నెలంతయౌటయెఱిఁగికొంటి.
జేదిదశార్ణు ని చెలికిగకిగి
నేనెతానుగనుండ నా నెలంతయుదొల్లి
నేనునీచినతండ్రి కిక్కడనాలనై
నాకుగూతురగుదు నాకడనింకనుఁ
గొన్ని నాళ్ళందఱగూడియుండి
తల్లి దండ్రు లజూడంగ దల్లినీకుఁ
గోర్కియౌతఱి నేగెదుక్కొడియంత
దనుకనిచ్చటనే యుండదగునునీకు
నడ్దు లాడిననింక నాయడుగులాన.
గీ. అనిన దల్లికి జోహారులొనర జేసి
క. ఈయిల్లు నునారయగా
గీ. ఒసగియడ్డలయందలానపకినుంచి
చెంతజడదారిఁదిలకించిగొంతికొడుకు
నింతితనయిల్లు చేరినయంత నెద్ది
జరగెనానతీ జనునిక సరగననుడు
క. రక్కనులును జేజేలును
జక్కఁగఁగడలితరుచు తఱిజాలయియొడళుల్
చెక్కలు చేసినచేదును
గ్రు క్కంగొన్నట్టిఱేఁడకొట్టికసూడా.
పంచచామరము. కలంగితో డిరక్కసీండ్రు కాలికొల్ది దూటఁగాఁ
జెలంగుచుం దిగంచుక త్తిచేతఁ దళ్కులీనఁగాఁ
గొలందిలేనికిన్కతో డగ్రు డ్డు లెఱ్ఱఁజేసియా
తొలంగుహా త్తిసోఁకు ఱేనిఁద్రుంచినట్టిరాయ@ండా.
"https://te.wikisource.org/w/index.php?
title=కందుకూరి_వీరేశలింగం_కృత_గ్రంథములు/
శుద్ధాంధ్ర_నిరోష్ఠ్య_నిర్వచన_నైషధము-
ద్వితీయాశ్వాసము&oldid=118857" నుండి వెలికితీశారు
Rajasekhar1961 చివరిసారి 7 సంవత్సరాల క్రితం దిద్దు బాటు చేసారు
వికీసోర్స్