Professional Documents
Culture Documents
• Instrumente ritmike për fëmijë (daulle në madhësi të ndryshme, shkopinj për daulle, shkopinj ritmi, kastanjetë,
gong, cimbale, ksilofon, trekëndësh, marakas, dajre).
• Instrumente melodike për fëmijë: ksilofon, metalofon, bllok flaut, fyell, duduk.
• Instrumente me tela: mandolinë, prim, ukulele, kitarë, tambur.
• Burime të ndryshme të të mësuarit nga natyra dhe mjedisi i afërt - fletë letre me ngjyrë, gjethe të thata nga pemët,
shufra druri ose metali, objekte prej qelqi, druri, metali me zë të ndryshëm në klasë.
• Materiale të shtypura (doracakë, revista, gazeta).
• Ekzemplar dy dimensionale - të pa projektuara (piktura, fotografi, posterë, ilustrime).
• Pajisjet për riprodhimin e audio dhe video regjistrimeve (CD dhe DVD player, pajisje hi-fi, televizor, kompjuter me
qasje në internet, altoparlantë, projektor LCD, tabelë interaktive).
• Piano/pianino/piano elektrike ose instrument tjetër muzikor.
• Regjistrime audio dhe video: audio dhe video CD me përmbajtje të përshtatshme.
• Posterë të përgatitur për në mur (në klasë) nga nota/simbole të tjera muzikore/definicione të shkurtra të
terminologjisë muzikore: temp, ritëm, etj.
(https://www.pinterest.com/meganhighfill/dream-music-room/)
• të manifestojë njohuri për format e ndryshme të shprehjes artistike nga të gjitha fushat e kulturës (letërsi,
muzikë, arte pamore, arte interpretuese, arte dekorative, arkitekturë, dizajn),
• t’i shprehë idetë, përvojat dhe emocionet e tyre, duke përdorur forma artistike ose të tjera të shprehjes
krijuese (individuale ose kolektive),
• për t’i interpretuar idetë, përvojat dhe emocionet e shprehura në produktet e artit të krijuara nga të tjerët që
i përkasin kulturave së tyre ose të tjera,
• të manifestojë njohuri për kulturën e vet dhe mënyrat e ndryshme të shprehjes së saj përmes letërsisë dhe
arteve pamore, muzikës dhe vallëzimit, objekteve dhe produkteve të tjera kulturore,
• t’i identifikojë dallimet dhe ngjashmëritë midis kulturës së vet dhe kulturave të tjera në mjedisin e vet më të ngushtë dhe
më të gjerë dhe të analizojë lidhjen dhe ndërvarësinë e tyre.
• qëndrimi kritik ndaj veprave të ndryshme të artit është i rëndësishëm për zhvillimin e vlerave estetike individuale dhe
shoqërore.
Programi mësimor gjithashtu i përfshin edhe kompetencat relevante në fushat e Standardeve kombëtare: Shkrim-leximi
digjital, Zhvillimi personal dhe social, Shoqëria dhe kultura demokratike, dhe Teknika, teknologjia dhe
sipërmarrësia.
• të përcaktojë se çfarë informacioni i nevojitet, të gjejë, të zgjedhë dhe të shkarkojë të dhëna, informacione dhe
përmbajtje digjitale;
• të bëjë vlerësim të aftësive dhe arritjet e tija/saja (duke përfshirë pikat e forta dhe të dobëta) dhe mbi
atë bazë të përcaktojë prioritetet që do t'i mundësojnë atij/saj të zhvillohet dhe përparojë;
• të vendosë synime për të mësuar dhe zhvillim personal dhe të punojnë për tejkalimin e sfidave që paraqiten në rrugën
drejt arritjes së tyre;
• t’i përdorë përvojat e veta për ta lehtësuar mësimin dhe për ta përshtatur sjelljen e vet në të ardhmen;
• të dëgjojë në mënyrë aktive dhe të reagojë në mënyrë të përshtatshme, duke treguar empati dhe mirëkuptim për të
tjerët dhe duke shprehur shqetësimet dhe nevojat e veta në mënyrë konstruktive;
• të bashkëpunojë me të tjerët në arritjen e qëllimeve të përbashkëta, duke ndarë pikëpamjet dhe nevojat e veta me të
tjerët dhe duke marrë parasysh pikëpamjet dhe nevojat e të tjerëve;
• të kërkojë informacion kthyes dhe mbështetje për veten, por gjithashtu të ofrojë informacione kthyese dhe
mbështetje konstruktive në dobi të të tjerëve;
• të japë sugjerime, të marre parasysh mundësitë e ndryshme dhe t’i parashikoje pasojat në mënyrë që të
nxjerrë përfundime dhe të marre vendime racionale;
• t’i kuptojë dallimet midis njerëzve mbi çfarëdo baze (përkatësia gjinore dhe etnike, mosha, aftësitë, statusi social, etj.);
• ta njohë praninë e stereotipave dhe paragjykimeve mes vetes dhe të tjerëve dhe të kundërshtojë diskriminimin;
• t’i identifikojë dhe respektojë të gjitha simbolet kombëtare të shtetit të Republikës së Maqedonisë së
Veriut dhe të manifestojë ndjenjë të përkatësisë ndaj shtetit,
• të marre pjesë aktivisht në punën ekipore sipas rregullave të miratuara më parë dhe me respekt të vazhdueshëm për
rolin dhe kontributin e të gjithë anëtarëve të ekipit.
Nxënësi/nxënësja kupton dhe pranon se:
• shkrim-leximi digjital është thelbësor për jetën e përditshme – e lehtëson mësimin, jetën dhe punën, kontribuon në
zgjerimin e komunikimit, krijimtarisë dhe inovacionit, ofron mundësi të ndryshme për argëtim;
• arritjet personale dhe mirëqenia e dikujt në masë të madhe varen nga puna që ai/ajo investon dhe rezultatet që i arrin;
• iniciativa, këmbëngulja dhe përgjegjësia janë të rëndësishme për zbatimin e detyrave, arritjen e qëllimeve
dhe tejkalimin e sfidave në situatat e përditshme;
• ndërveprimi me të tjerët është i dyanshëm - ashtu siç ka të drejtë t'i kërkojë të tjerëve që t'i mundësojnë
atij/asaj të jetë i kënaqur me interesat dhe nevojat e tij/saj, po ashtu edhe ai/ajo ka përgjegjësi t'u japë
hapësirë të tjerëve për të kënaqur interesat dhe nevojat e tyre;
• kërkimi i informacionit kthyes dhe pranimi i kritikës konstruktive çon në përparim personal në
planin individual dhe social;
• vendi ynë është një shoqëri multikulturore/multietnike ku jetojnë pjesëtarë të kulturave/etnive të ndryshme dhe çdo
qytetar i tij është përgjegjës për të kontribuar në shkëmbimin ndërkulturor dhe respektimin e të drejtave të njeriut në
interes të jetesës së përbashkët në një shoqëri të integruar, etnikisht kohezive,
• respektimi dhe promovimi i kulturës së vet kontribuon në forcimin e identitetit dhe dinjitetit kulturor,
• dallimet ndërkulturore duhet të shihen si mundësi për të mësuar dhe si një sfidë për mirëkuptimin dhe përparimin
reciprok,
• respektimi dhe promovimi i kulturave të tjera kontribuon në sigurimin e respektit për kulturën e vet nga të tjerët.
Rezultatet nga mësimi
1. njeh instrumentet muzikore (klarinetë, flaut) dhe zërin (mashkull, femër, fëmijë) në shfaqjet korale,
2. dallojë kompozimet vokalo-instrumentale, instrumentale dhe vokale nga stile dhe zhanre të ndryshme muzikore,
3. njeh ritmin, dinamikën dhe karakterin në kompozimet e dëgjuara,
4. njeh këngë, valle dhe instrumente popullore (kavall/fyell) të bashkësive etnike që jetojnë në Republikën e Maqedonisë
së Veriut.
1. këndojë këngë për fëmijë, tradicionale dhe artistike duke dëgjuar me karakter dhe përmbajtje të ndryshme,
2. luajë në instrumente muzikore për fëmijë duke dëgjuar me teknikën e duhur të luajturit, duke përdorur elementët
muzikore të mësuara,
3. këndojë dhe luajë ushtrime të thjeshta melodike sipas notave, duke përdorur elementet muzikore të përvetësuara,
4. shprehet në mënyrë krijuese (sipas karakterit të muzikës) përmes pjesëmarrjes në lojëra dhe valle muzikore, duke
aplikuar elementet muzikore të mësuara.
Nxënësi/nxënësja do ta:
5. zhvillojë krijimtarinë dhe të shprehurit muzikor përmes të kënduarit, të luajturit dhe vallëzimit.
Kontributi në
aktivitetet
grupore
https://
www.youtube.com/
watch?v=о0Q2iFU-
WMU
(interpretim
instrumental
orkestrues)
• Llojet e • Identifikon se çfarë 3 • Arsimtari këndon/interpreton ose demostron Lap top ose CD
muzikës lloj muzike i përket inçizime të shkurta të fragmenteve nga muzika pleer
(muzikë klasike, kompozicioni i ri popullore, këngë për fëmijë ose muzikë nga filma
muzikë për bazuar në të animuar, kurse nxënësit njohin se për çfarë lloj Muzikë nga
fëmijë, muzikë kompozimet që ai/ajo të muzikës bëhet fjalë dhe i klasifikojnë fragmentet festivali i fëmijëve
nga filmi i i ka dëgjuar më parë. në kategori adekuate https://www.youtub
animuar, • Nxënësit (individualisht ose në grupe) ju e.com/watch?
muzikë demostrojnë (me këndim ose audioregjistrim) të v=dbIDatrSSSo
popullore, tjerëve këngën e fëmijëve të preferuar dhe shkur
këngë festive - ju sqarojnë se pse e kanë të preferuar
himn). • Arsimtari demostron këngë nga festivali i
këngëve për fëmijë
• artsimtari demostron këngë nga fila të animuar
për fëmijë
• Arsimtari prezentoi audio ose videoregjistrime të
këngëve popullore të cilat janë karakteristike për Muzikë nga filmat e
bashkësitë e ndryshme etnike të cilat jetojnë në animuar
RMV (nga një për secilën). Nxënësit qëllojnë se në https://
çpfarë gjuhe janë interpretuar, ndërsa qrsimtari www.youtube.com/
tregon për përgjigjen e saktë me sqarim të watch?
shkurtër të përmbajtjes. v=19piJKYvBFU&li
st=RD19piJKYvBF
U&index=24
•E njeh temën
muzikore /melodinë •Përmes prezentimit të audio dhe videoinçizimeve
gjatë zhanreve të 1 të kopjeve të ndëgjuara, nga kompozimete Laptop, CD
ndryshme të ndryshme muzikore, nxënësit e njohin melodinë e Pleer,
kompozimit të njëjtë përpunuar nës tile të ndryshme/interpretime tnë https://www.youtub
zhanre të ndryshme. e.com/watch?
v=о0Q2iFU-WMU
https://
www.youtube.com/
watch?
v=Fgi2ZSL6Nuc
• Pajisjet •Identifikon strofë dhe 2 • Përmes prezantimit të një kënge për nënën, me Ndëgjojnë këngë
muzikore refren rastin e 8 Marsit, të realizuar nga kori i fëmijëve për nënën në
shprehëse me shoqërim orkestral, nxënësit njihen me kanalin youtube
(tempo, adante, karakteristikat e vokaleve të fëmijëve (dallojnë
alegro, dicantin dhe altin).
moderato,
ngadalsim, •Duke e identifikuar strofën dhe refrenin e njohin
shpejtësim, korin dhe orkestrën.
dinamik- forte,
pijano,
kreshendo,
dekreshendo,
strofa, refren)
• Njohin tempo 1 • Mësuesi përmes TIK-ut paraqet vepra muzikore Laptop или CD
(andante, alegro, me karakter dhe përmbajtje të ndryshme në tempo Pleer
moderato) dhe dhe dinamikë të ndryshme.
dinamika (forte, .
pijano, kreshendo, •Nxënësit vërejnë një ndryshim në ritmin dhe
dekreshendo) në dinamikën dhe përdorin terma profesionalë për të
këngët e ndëgjuara përshkruar karakterin e punës
•Përshkruan
karakterin e veprës
së ndëgjuar •Arsimtari ju prezentonn nxënësve fragmente nga
( gazmore, 1 muzika e disa filmave të animuar. Nxënësit
mallëngjyese, grupohen rreth asaj se cila nga ato ju pëlqenë dhe
vallzuese ) me sqarojnë përse, përmes asocimit emotiv të Laptop
shfrytëzim të muzikës (mallëngjyese, gazmore, disponuese, LCD-projektor
shprehjeve frikësuese).
profesionale pr tempo • Arsimtari ju prezenton nxënësve këngë për
dhe dinamikë fëmijë, ndërsa nxënësit e identifikojnë karakterin e
muzikës së ndëgjuar (mallëngjyese, gazmore,
disponuese, frikësuese) dhe e përcaktojnë tempon
dhe dinamikën.
•Identifikon këngë 2
karakteristike •Përmes regjistrimeve audio/video të këngëve Laptop –
popullore dhe valle popullore dhe lojërave/valleve popullore, Videoinçizim
•Krijimtarija popullore/valle nga karakteristike për bashkësitë e ndryshme etnike që
muzikore secila bashkësi jetojnë në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ku https://
popullore etnike në Republikën fyelli paraqitet në seksione të caktuara solo, por www.youtube.com/
( këngë e Maqedonisë së edhe si një instrument solo, watch?
popullore, valle, Veriut v=rwMkBhG2Ke4&
instrumente •E njeh kavvallin, •Nxënësit i identifikojnë karakteristikat e këngëve list=PLN0F2WuiDk
muzikore- vizuel dhe me zë popullore dhe lojërave/valleve popullore dhe në to orgCexXHN3gMQ
kavalli) njohin fyellin sipas tingullit dhe pamjes. WyzFF2J75F
. (kavall)
Videoinçizim
https://
www.youtube.com/
watch?
v=2YD8Pcwe8sM
( zë dhe kavall)
Kontribut në
• Këndon në grup me 3 • Arsimtari këndon/interpreton ose Laptop, nxjerrjen e
ritmin, dinamikën dhe lëshon audioinçizim nga këngët për Videoinçizim konkluzave
ritmin e harmonizuar fëmijë dhe ato popullore me tempo dhe
(përshpejtim/ ngadalësim; dinamikë të ndryshme në rang adekuat, https://
përforcim/heshtje). kurse pastaj nxcënësit i këndojnë www.youtube
këngët në grupe ose individualisht .com/watch?
• përpunim dhe këndim i këngës për v=aPX2jfMrU
fëmijë me tempo, dinamikë dhe ritëm të IU&ab_chann
harmonizuar el=JoniMStep
•arsimtari demostron dallimet në henson
dinamikën ( forte/pijano,
kreshendo/dekreshendo) me ndihmën e
sekuencave ritmike me duar (kurse
mund të shfrytëzohen edhe sende të
ndryshme: shkopinj, gota plastike,
shkopinjë të dorës).
Nxënësit qëndrojnë në rreth dhe japin
njëri tjetrit sendet gjatë interpretimit të https://
sekuencës ritmike. web.solfeg.io
•Këndim •Lexon parlato shënim me 1 • Për të kënduar këngë sipas dëgjimit, Audioinçizim Përgjigje me
sipas notave nota të një ushtrimi të mësuesi e demonstron këngën duke gojë ndaj
( tonet: do 1, thjeshtë ritmik në një rresht kënduar ose përmes një regjistrimi pyetjeve gjatë
re 1, mi 1, sol me një rrokje neutrale – ta audio, dhe përmes një paraqitjeje diskutimit
1, la 1; me takt. vizuale të tekstit letrar e diskuton me
kohëzgjatjet: nxënësit përmbajtjen, fjalët e panjohura
një e katërta, dhe personazhin. Më pas nxënësit Kontributi në
gjysmë notë praktikojnë shqiptimin dhe artikulimin e aktivitetet
dhe notë e “parlato”. Nxënësit këndojnë me grupore
plotë dhe ushtrime teknike nën drejtimin e
pauza të mësuesit, i cili i përcakton vendet e
përshtatshme frymëmarrjes (frymëmarrja dhe
; shenjë për formulimi), dhe nxënësit këndojnë sipas
përsëritje; frazave, fjalive dhe strofave (mësues -
tonet: fa 1, si nxënës) dhe në fund një këngë të tërë, Kontribut në
1, individualisht dhe në grupe, me nxjerrjen e
do 2, vetëm impostimin e saktë të zërit. konkluzave
për njohjen
vizuale të një • Lexon parlato një ushtrim 1 • Nxënësit ushtrojnë njëhjen e lartësisë -Ushtrime
pentagrami). të thjeshtë melodik duke së zërit dhe tempos përmes interpretimit melodike-
emëruar tonet me takt. të ushtrimeve të thjeshta melodike duke ritmike
njohur tonet dhe taktet
•Pjesëmarrja • Merr pjesë në lojëra 1 •Nxënësit bëjnë instrumente nga Instrumente Përgjigje me
në lojëra muzikore duke kënduar materiale të ndryshme: kuti, shirita muzikore për gojë ndaj
muzikore dhe luajtur instrumente gome, tuba, pjata letre, gota letre fëmijë pyetjeve gjatë
(këndim, muzikore për fëmijë. diskutimit
vallëzim, • Nxënësit kryejnë shoqërim melodik-
vallëzim, ritmik me instrumente muzikore për
valle, fëmijë, duke aplikuar vlerat e mësuara
marshim, të notave (nota e tërë, gjysmë note dhe
vals, lojëra një të katërtën e notës) të kompozimeve
muzikore që të ndryshme. Kontributi në
lidhen me aktivitetet
ndryshimet • Kryen lëvizje me ritmin e 1 •Mësuesi demonstron një sekuencë Top, grupore
në dinamikë, saktë, tempin, orientimin e muzikore-ritmike duke përdorur një top, tullombace,
ritëm dhe saktë në hapësirë, duke ndërsa nxënësit e përsërisin atë. Pastaj topa tenisi,
ritëm). reaguar ndaj dinamikës secili nxënës krijon lojën e tij/saj ritmike topa Kontribut në
dhe dallimeve në njësitë (mund të përdoren objekte të tjera: shumngjyrës nxjerrjen e
muzikore. tullumbace, topa tenisi, topa ping-pongu konkluzave
shumëngjyrësh pingpongu).
Instrumente
muzikore për
fëmijë
Kontributi në
aktivitetet
grupore
• Krijon koreografi të 1 •Nxënësit krijojnë koreografi për Videoinçizim/
thjeshta me hapa dhe kompozime të ndryshme, sipas audioinçizim
lëvizje elementare, të karakterit të muzikës dhe përmbajtjes https://
përshtatshme për së tekstit. www.youtube
karakterin e muzikës dhe i .com/watch?
realizon ato. •Nxënësit ndahen në çifte, interpretojnë, v=EO18yDKi
këndojnë dhe vallëzojnë në ritmin sSA&list=RD
edekuat. EDe34Z3aA
mc&index=17