Professional Documents
Culture Documents
KLASA E GJASHTË
KOMPETENCAT KYÇE PËR T’U REALIZUAR NË MUZIKË
Kompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit
Nxënësi:
- krijon personalitetin e vet në veprimtaritë artistike;
- kupton drejt mesazhin artistik;
- demonstron një komunikim të qartë me anë të gjuhës muzikore, simboleve, shenjave dhe formave muzikore;
- shfrytëzon mjetet artistike mundësitë e komunikimit dhe të të shprehurit në muzikë në mënyrë të pavarur.
Kompetenca e të menduarit
Nxënësi :
- kërkon dhe gjen njohuritë muzikore në mënyrë të pavarur;
- zgjidh probleme të ndryshme muzikore/artistike;
- zhvillon aftësitë për të menduar në mënyrë krijuese dhe ndërvepruese;
- ndjek udhëzimet për të realizuar një krijim muzikor.
Kompetenca e të mësuarit për të nxënë
Nxënësi:
- klasifikon mjetet për të realizuar një krijim muzikor;
- përdor burime të ndryshme informacioni për të realizuar një krijim muzikor;
- krijon në mënyrë të pavarur detyrën e dhënë.
Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin
Nxënësi:
- ndërmerr nisma për të zhvilluar aktivitete muzikore brenda dhe jashtë klasës duke kontribuar në mënyrë krijuese.
Kompetenca personale
Nxënësi :
- zhvillon besimin te vetja gjatë veprimtarive muzikore;
- përfshihet në mënyrë aktive në jetën artistike shkollore dhe komunitet;
- rrit ndërgjegjësimin për veten, në zhvillimin e vetëbesimit dhe krijimin e besimit te të tjerët.
Kompetenca qytetare
Nxënësi :
- bashkëpunon me të tjerët për çështje të ndryshme kulturore;
- respekton punën e të tjerëve;
- bashkëpunon me të tjerët pavarësisht kulturës, brenda dhe jashtë shkollës.
Kompetenca digjitale
Nxënësi:
- krijon informacion si dhe bashkëpunon në rrjetet informuese në internet;
- njeh mjetet të ndryshme në funksion të informacionit muzikor si: magnetofon, audio, video CD, DVD etj.
Qasja e bazuar në kompetenca është i gjithë procesi i të nxënit që zhvillohet në fushën e arteve në përgjithësi, në të gjitha shkallët, i cili zhvillohet dhe
ndërtohet përmes kompetencave të kësaj fushe krijimit, performimit/realizimit dhe vlerësimit. Në të gjitha shkallët e kurrikulës, ato zhvillohen dhe
plotësohen më tej me kompetencat specifike lëndore të muzikës brenda fushës së arteve. Kompetencat lëndore të muzikës, por jo vetëm, lidhen dukshëm
dhe në mënyrë logjike e metodike me kompetencat kyçe. Këto kompetenca janë të lidhura ngushtë me tematikat e lëndës së muzikës dhe zhvillohen
nëpërmjet tyre.
Zotërimi i muzikës nënkupton zotërimin e kompetencave muzikore, që do të thotë zotërimi i një kompetence. Në këto kushte, zotërimi i kompetencave
muzikore do të thotë aftësia për të kuptuar, gjykuar përdorur muzikën në një shumëllojshmëri situatash dhe kontekstesh jo vetëm brenda kontekstit të
programit mësimor dhe kërkesave të tij por edhe në situata në të cilën muzika luan ose mund të luajë një rol të rëndësishëm.
Me kurrikulën e re, muzika është strukturuar me tre (3) kompetenca, të cilat listohen si më poshtë:
Kompetenca 1: Krijimi muzikor, ka të bëjë me përdorimin e ideve të ndryshme për të organizuar krijimin muzikor, përdorimin e elementeve muzikore
gjatë krijimit, zhvillimin e ideve të reja gjatë krijimit, dhe organizimin e krijimit sipas strukturës muzikore, duke ndarë përvojat e veta krijuese me të tjerët.
Kompetenca 2: Performimi/interpretimi muzikor, ka të bëjë me kuptimin dhe zbatimin e teknikave të këndimit, apo të luajtjes në instrument, së
interpretimit, improvizimit deri në perfeksionimin e saj. Respektimin e rregullave të luajtjes në instrument dhe ndarjen e përvojave të veta performuese me
të tjerë.
Kompetenca 3: Vlerësimi muzikor, ka të bëjë me kuptimin dhe analizimin e veprave muzikore që nga format e vogla e deri tek ato të mëdhatë, duke bërë
një gjykim kritik dhe estetik që i përgjigjet kësaj grupmoshe.
Tabela e kompetencave lëndore të muzikës dhe përshkrimi i tyre.
Në krah të kompetencës lëndore është bërë përshkrimi i asaj çka duhet të realizojë nxënësi për ndërtimin e secilës kompetencë muzikore.
Kompetencat muzikore Përshkrimi i kompetencave lëndore
Nxënësi:
- përdor ide të ndryshme për të organizuar krijimin muzikor;
- përdor elementet muzikore gjatë krijimit;
- zhvillon ide të reja gjatë krijimit muzikor;
1. Krijimi muzikor
- organizon krijimin e vet muzikor, sipas rregullave të strukturës së periudhës muzikore;
- ndan përvojat e veta krijuese me të tjerët.
Nxënësi :
- zhvillon teknikat e këndimit, të luajtjes, së dëgjimit, analizimit, improvizimit në nivele të
2. Performimi/interpretimi ndryshme;
- perfeksion këndimin duke zbatuar teknikat performimit/interpretimit muzikor;
muzikor - respekton rregullat e luajtjes në instrumente;
- ndan përvojat e veta performuese me të tjerë.
Nxënësi :
- analizon veprat muzikore që nga format e vogla e deri tek ato të mëdhatë;
3. Vlerësimi i veprave - vlerëson veprat muzikore, duke bërë një gjykim kritik dhe estetik.
muzikore
Krijimi muzikor
Kompetenca
Gjuha dhe
digjitale
komunikimi muzikor
Vlerësimi
Kompetenca e
i veprave
Teknika dhe NXËNËSI
procese muzikore
NË MUZIKË
Nëse do të bënim një shpjegim të diagramit, vërejmë se kompetencat kyçe dhe kompetencat lëndore zhvillohen përmes tematikave të lëndës së muzikës,
ku në qendër të mësimdhënies është nxënësi. Mësuesi duhet të ketë parasysh kompetencat lëndore dhe rezultatet që do të arrihen.
- Harmonia.
- Leximi dhe shkrimi i të dhënave
- Dinamika.
muzikore.
- Valët.
- Përkthimi i njohurive muzikore.
- Mbrojtja e një argumenti duke u
bazuar në njohuritë muzikore . SHKENCAT
SHOQËRORE DHE
MJEDISI
- Kultura.
MATEMATIKA
- Identiteti kombëtar.
- Trashëgimia
- Thyesat ¼,2/4,3/4,4/4.
- 3/8,6/8. MUZIKA kulturore.
- Kostumet .
- 5/8,7/8,9/8.
- Intervalet.
Planifikimi i kurrikulës është një proces mjaft i rëndësishëm në punën e mësuesit që zgjat gjithë vitin shkollor. Përgatitja e dokumenteve që shoqërojnë
punën e tij përgjatë vitit janë të shumta dhe kanë të bëjnë me planifikimin e kurrikulës dhe dokumentet përkatëse. Planifikimi këtyre dokumenteve të
kurrikulës së re nga mësuesi kërkon: liri, fleksibilitet dhe përgjegjshmëri në planifikim. Këto dokumente janë:
shoqëria
Shkalla e tretë
Planifikimi vjetor i programit është i ndërtuar me tremujorë, ku secili tremujor ka një grup të caktuar orësh, në bazë të periudhës kohore të përcaktuara në
udhëzimin e çdo fillim viti të ri shkollor . Pra kemi tashmë një term të ri tre mujor dhe jo semestër.
Për shkak të specifikës që ka lënda e muzikës, pasi ajo duhet të ndërthurë tematikat me njëra-tjetrën, për të mos e bërë monotone orën mësimore dhe lëndën,
dhe për të ndërthurur njohuritë me njëra-tjetrën përgjatë a) planifikimit vjetor të tremujorëve dhe më pas gjatë b) planifikimit vjetor temë për temë.
Tremujorët në modelin e mëposhtëm i kemi ndarë, duke bërë një përllogaritje të përafërt të zgjatjes së shkollës përgjatë këtyre periudhave me + ose –, që
çdo mësues i llogarit vetë.
Shpërndarja e përmbajtjes lëndore
Tematikat Shtator – Dhjetor Janar – Mars Prill - Qershor
13 orë 12 orë 10 orë
1. Himni Kombëtar 1. Masa ¾ dhe pika e 1. Nota dhe pushimi 1/8.
Gjuha dhe
vleres
komunikimi muzikor 2. Himni Kombëtar 2. Ushtrime me kohën 3/4 2. Lidhja vlerëse dhe shprehëse.
3. Sa I bukur vendi im 3. Masa dhe pushimi 4/4 3. Luajme ne fyell notat fa, mi
(15 orë)
4. Soneti Sol+
4. Pentagrami dhe çelësi i 4. Simfonia nr 5
solit Bethoven.
5. Vendosja e notave ne 5. Merimanga”
pentagram
6. Notat siper dhe poshte 6. Luaj në fyell notat si,
pentagramit la, sol
10. Koncert
Planifikimi vjetor i lëndës muzikë, sipas tremujorëve
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe
Kompetenca e të menduarit
Ndërmerr nisma për të zhvilluar aktivitete muzikore brenda dhe jashtë klasës duke kontribuar në mënyrë krijuese.
Kompetenca personale
Kompetenca digjitale
11. Gjuha Nxënësi njeh këndimin monodik. Dallon
dhe Rik, Rik, Rik këngën solo nga ajo korale.
Teksti i nxënësit,
komuni
instrumenti i fyellit
kimi
muzikor
12. Gjuha Nxënësi njeh këndimin monodik. Dallon
dhe Rik, Rik, Rik këngën solo nga ajo korale.
Teksti i nxënësit,
komuni
instrumenti i fyellit
kimi
muzikor
13. Koncert
Tremujori i dytë: Janar - Mars, planifikimi i temave mësimore
NR. TEMATIKA TEMAT SITUATA E PARASHIKUAR E BURIMET
MËSIMORE TË NXËNIT
1. Teknika dhe Masa ¾ dhe pika e Situata e të nxënit: - teksti i nxënësit/es,
procese vleres Nxënësit shkruajnë fjalë trerrokëshe - CD me vijën melodike të
dhe dhe gjejnë ritmin 3/4 këngës.
7 Historia, Motivi, fraza, Nxënësit luajnë dhe vërshëllejnë një - materiale përgatitur nga
shoqëria, fjalia dhe motiv të caktuar mësuesja,
muzika periudha - CD me shembuj konkretë
muzikore.
Simfonia nr 5
Bethoven.
8 Gjuha dhe Krijojmë melodi Situata e të nxënit: Nxënësit/ et - materiale përgatitur nga
komunikimi ushtrohen hap pas hapi. mësuesja,
muzikor - CD me shembuj konkretë
9 Teknika dhe “Vjollca për Situata e të nxënit: Festimi i festave. - materiale përgatitur nga
procese mësusen” mësuesja,
- CD me shembuj konkretë
10 Historia, Ndërtimi muzikor Situata e të nxënit: Muzika jonë - materiale përgatitur nga
shoqëria, polifonik Kanoni polifonike. Kënga “Beg’ e bardhë” ka disa mësuesja,
muzika karakteristika që renditen. Çfarë e bën të - CD me shembuj konkretë
dallueshme këtë këngë?
11 Gjuha dhe Krijojmë melodi Situata e të nxënit: Nxënësit/ et - materiale përgatitur nga
komunikimi ne fyell ushtrohen hap pas hapi. mësuesja,
muzikor - CD me shembuj konkretë
12 Teknika dhe Kënga: “Neve Situata e të nxënit: Kujdesi për - teksti i nxënësit/es,
procese. jemi lulebore”. lulet. - CD me vijën melodike të
Nxënësit për lulet dhe kujdesin ndaj këngës.
tyre. Pse duhet të kujdesemi për to
dhe sa të dobishme janë ato në jetën
tonë.
Tremujori i tretë: Prill - Qershor, planifikimi i temave mësimore
5. Historia, Kanone Situatë të nxëni: Dëgjimi i një pjese - teksti i nxënësit/es,
shoqëria, muzikore) ku nxënësit/et duhet të - CD me shembuj muzikorë.
1. Gjuha dhe Nota dhe Situatë të nxëni:
dallojnë Fjalët
ritmin në tëe cilën
shkurtra
luhet pjesa. - teksti i nxënësit/es,
muzika.
komunikimi pushimi 1/8. zakonisht janë njërrokëshe
Ata diskutojnë dhe përkanë një
karakteristika - materiale të përgatitura nga
muzikor. theks, pra, një
të tjera. goditje. mësuesi/ ja,
Nxënësit/et bëjnë një rreth dhe e ndajnë - CD me shembuj muzikorë.
atë në tetë pjesë.
6. Historia, Provo te krijosh Situatë të nxëninxenesit shkruajne - teksti i nxënësit/es,
2. shoqëria,
Teknika dhe Lidhja vlerëse Situatënota të
ne nxënit:
pentagram dhe vendosin
Ashtu si në materiale
- -teksti të përgatitura nga
i nxënësit/es,
muzika.
procese. dhe shprehëse. vlerat e notave
gjuhë përdoren lidhëza mësuesi/ ja,
- materiale të përgatitura nga
për të lidhur dy ose më shumë CD meja.
-mësuesi/ shembuj muzikorë.
7. Teknika dhe Luaj ne fyell notat re,fjali,Situatë
në të nxëni: Përsëritje e këngëve - teksti i nxënësit/es,
procese do muzikë përdoret
dhe e pjesëve përlidhja
fyell. vlerëse dhe - materiale të instrumenti i
shprehëse. fyellit,
Nxënësi/ja gjen në - CD me këngë të ndryshme.
libër pjesë me lidhjen vlerëse dhe
shprehëse dhe bën komente rreth
8. Teknika dhe Orkestra e barinjve tyre.Situatë të nxëni: sillen ne klase - teksti i nxënësit/es,
procese instrumenta popullore dhe flitete per - materiale të instrumenti i
3. Teknika dhe Luajme ne fyell Nxënësit to. luajne notat fa dhe mi duke fyellit,
- teksti i nxënësit/es,
procese. notat fa, mi percaktuar pozicionin e duarve. - CD
- me
CD vijën
me melodike
këngë të këngës.
të ndryshme.
fyell
9. Teknika dhe Luaj ne fyell notat Situatë të nxëni: Përsëritje e këngëve - teksti i nxënësit/es,
4. Teknika dhe
procese Soneti
perforcimSol+ Situatëdhe të nxëni: për
e pjesëve Vendosen
fyell. për - -teksti i nxënësit/es,
materiale të instrumenti i
procese. J. S. Bach dëgjim dhe krijojne vete koreografi - materiale
fyellit, të përgatitura nga
-mësuesi/
CD meja, këngë të ndryshme.
- CD me shembuj muzikorë.
10 Teknika dhe Projekt kurrikular. - teksti i nxënësit/es,
procese Përgatitja e një koncerti. - materiale të përgatitura nga
mësuesi/ ja,
- CD me shembuj muzikorë.