დემოკრატიული

მმართველობის
პრინციპები
 ლექცია 2
რა არის დემოკრატია?

პოლიტიკა. ენდრიუ ჰეივუდი (გვ. 103-126)

➢რა არის „დემოკრატია“?

➢დემოკრატიული მმართველობის რომელი მოდელები

გამოდგა ყველაზე გამძლე?

➢რაგვარად მოქმედებენ დემოკრატიული სისტემები?

➢დემოკრატია = ხალხის მმართველობას?

 1. რა არის დემოკრატია?
kfdsfs
•DEMOS - ხალხი KRATOS - ძალაუფლება; მართვა

ხალხის ძალა - ხალხის მართვა(?!)

oუმრავლესობა როგორც გადაწყვეტილების მიმღები

oუმცირესობის უფლებებისა და ინტერესების უზრუნველჰყოფა
oადამიანთა ინტერესების მსახურება იმისდა მიუხედევად, მონაწილეობენ თუ არა
ისინი პოლიტიკურ ცხოვრებაში
 რა არის დემოკრატია?
kfdsfs
„თუკი სხვა, უკვე ნაცად ხერხებს არ ჩავთვლით,
დემოკრატია მმართველობის ყველაზე უვარგისი ფორმაა“
ჩერჩილი (1947)

ესპანეთი (კატალონია)
https://www.youtube.com/watch?v=GI49YSCruwY&time_continue=65&app=deskt
op

იტალია:
https://www.youtube.com/watch?v=EnAbcJR3ojw

დიდი ბრიტანეთი:
https://www.youtube.com/watch?v=9Qmks0QVI40
https://www.youtube.com/watch?v=4YYcAmSJu8A
2. დემოკრატიის მოდელები

კლასიკური დემოკრატია

დამცავი დემოკრატია

ხელშემწყობი დემოკრატია

სახალხო დემოკრატია
 2.1 დემოკრატიის მოდელები
კლასიკური დემოკრატია

o პირდაპირი სახალხო მმართველობა

➢ განვითარება - ათენი ჩვ.წ V-IV საუკნეებში
➢ პირდაპირი სახალხო მმართველობის
უნიკალური ფორმა
➢ გამოვლინება - სახალხო კრება (Ecclesia)
➢ შეკრება - წელიწადში სულ მცირე - 40ჯერ
➢ მონაწილეობდნენ - მხოლოდ 20 წ.-ზე
მეტი ასაკის კაცები (ქალები, მონები,
უცხოელები - არ მონაწილეობდნენ)
საბჭოს არჩების წესი: არც ერთ შემთხვევაში (გარდა სამხედროებისა)
საბჭოს თავჯდომარე არ შეიძლებოდა იგივე პირი არჩეულიყო
ორჯერ.
500 კაციანი აღმასრულებელი საკრებულო წარუდგენდა 50 კაციან
საბჭოს განსახილველ საკითხებს
 2.2 დემოკრატიის მოდელები
დამცავი დემოკრატია

➢ დემოკრატიის განვითარება XVII-XVIII

➢ სხვაობა - დემოკრატია გახდა საშუალება

საზოგადოების მიერ ხელისუფლების
მოთოკვის ხერხი

➢ Quis custodiet custodes? (“თავად მერუვეებს

ვინღა გაუწევს მეურვეობას?“)

➢ ჯონ ლოკი - სიცოცხლის, თავისუფლებისა და

კერძო საკუთრების უფლება. (მაშინდელი
დემოკრატი - დღევანდელი გაგებით? )
 2.3 დემოკრატიის მოდელები
ხელშემწყობი დემოკრატია

o ლიბერალიზმი ჩანაცვლდა,
მემარცხენეების მოსაზრებებით
o სოციალური კონტრაქტი: კოლექტიური
აზროვნება, და პოზიტიური, ჭკვიანი
საზოგადოება

o დემოკრატია არის იარაღი რითიც ადამიანმა

თავისუფლება და დამოუკიდებლობა უნდა
მოიპოვოს - საკუთარი თავისთვის დაწესებული
კანონთან მორჩილების საშუალებით (ჟან ჟაკ
რუსო)
 2.4 დემოკრატიის მოდელები
სახალხო დემოკრატია

o საბჭოური ტიპის რეჟიმები - აგებულია მარქსისტულ ტრადიციებზე

o მთავარი მიზანი სოციალური თანასწორობა
o კაპიტალიზმის დამხობა = ჭეშმარიტ დემოკრატიას (?)
 იმსჯელეთ

‘ინგლისელები ფიქრობენ, თავისუფლები ვართო, თუმცა მწარედ

ცდებიან - ინგლისელი მხოლოდ მაშინაა თავისუფალი, როცა
პარლამენტის წევრს ირჩევს; არჩევანი გაკეთდება და ხალხიც ისევ
მონობას უბრუნდება. მათი „თავისუფლება“ - წამიერი ილუზიაა,
არადა ხეირიანად ამ ერთადერთ წამსაც ვერ იყენებენ - მე თუ
მკითხავთ ახიცაა მათზე.’
ჟან ჟაკ რუსსო
 იმსჯელეთ

o რამდენად შესაძლებელია პოლიტიკური თანასწორობისა და

ეკონომიკური უთანაბრობის გვერდიგვერდ არსებობა?
o იმსჯელეთ: თუკი სხვა, უკვე ნაცად ხერხებს არ ჩავთვლით,
დემოკრატია მმართველობის ყველაზე უვარგისი ფორმაა’, ჩერჩილი
(1947)
o სად გადის „ხალხის ძალაუფლების“ ზღვარი?