8

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan

Modyul 1: Kabihasnang Minoan,

Mycenean at Kabihasnang Klasiko ng
Greece

Naikonseptwalisa ni

Princess L. Mondejar
DSOSMNHS

1
Pambungad sa Araling Panlipunan 8
Unang Markahan – Modyul 1: Katangiang Pisikal ng Daigdig

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na hindi maaaring magkaroon ng karapatang-
sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak
o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang
pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda
ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng
pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Tagalikum/
Tagakontekstuwalisa: Princess L. Mondejar, T- III, Don Sergio Osmeña Sr. MNHS
Rowena C. Pantaleon, MT- II, Don Carlos A. Gothong MNHS
Miah C. Auman, T- III, Tisa National High School
Melissa Ordeneza, T-I, Cebu City National Science High School

Tagasuri: Sheila T. Ycong, Principal I, Taptap Integrated School

Judith S. Cabaocabao, MT- II, Ramon Duterte MNHS
Sheila T. Ycong, Principal II, Taptap Integrated School

Tagapamahala: Rhea Mar A. Angtud, EdD, Schools Division Superintendent

Danilo G. Gudelusao, EdD, Asst. Schools Division Superintendent
Grecia F. Bataluna, Curriculum Implementation Division Chief

Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education Division of Cebu City, Region VII

Office Address: Imus Ave., Barangay Day-as, Cebu City

Telefax: (032) 255-1516; CID : (032) 401-0591
E-mail Address: cebu.city@deped.gov.ph

2
 8
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan

Modyul 1: Kabihasnang Minoan,

Mycenean at Kabihasnang Klasiko ng
Greece

3
Paunang Salita
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 8 !

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador

mula sa pampublikong paaralan upang gabayan ka. Ninanais ding matulungan kang
makamit ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang iyong
pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay inaasahang makakauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din
itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo
habang isinasaalang-alang ang inyung mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito
sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto.
Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral
habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi na dapat mong maunawaan.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
Subukin modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa aralin.
Alamin

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
Balikan kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

4
 Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay
ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
Tuklasin ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
Suriin matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
Pagyamanin iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o
Isaisip talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
Isagawa o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
Tayahin pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong gawain upang pagyamanin ang
Karagdagang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
Gawain
aralin.

Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

ng mga gawain sa modyul.

5
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa
Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka
o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa
pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi
ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong
mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi
ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang

pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga
kompetensi. Kaya mo ito!

6
Modyul 1: Kabihasnang Minoan,
Mycenean at Kabihasnang Klasiko ng
Greece

Pamantayang Pangnilalaman
Ang mag-aaral ay naipapamalas ang pag-unawa sa kontribusyon ng mga pangyayari sa
Klasiko at Transisyunal na Panahon sa pagkabuo at pagkahubog ng pagkakakilanlan
ng mga bansa at rehiyon sa daigdig.

Pamantayang Pangkasanayan
Ang mag-aaral ay nakabubuo ng adbokasiya na nagsusulong ng pangangalaga at
pagpapahalaga sa mga natatanging kontribusyon ng Klasiko at Transisyunal na
Panahon na nagkaroon ng malaking impluwensya sa pamumuhay ng tao sa
kasalukuyan.

Kakayahan
Nasusuri ang kabihasnang Minoan, Mycenean at kabihasnang klasiko ng Greece.

Paksa/Subject Code: Kabihasnang Minoan, Mycenean at Kabihasnang Klasiko ng

Greece (AP8DKT-IIa-1)

Subukin (Panimulang Pagtataya)

Kumusta mga mag-aaral! Nandito na naman ako, ang inyong tagapaglingkod at
makakasama ninyo sa paglalakbay sa mga modyul sa ikalawang markahan.

Bago natin umpisahan ang pagtatalakay sa Modyul 1, sagutin muna natin ang mga
katanungan sa Paunang Pagsusulit o Subukin. Ito ay isang hindi markadong pagsusulit
subalit ginagamit ito upang matukoy ang iyong kaalaman. Hindi kinakailangan hanapin
ang tamang sagot ngunit dapat sagutin mo ang lahat ng mga tanong.

Panuto. Basahin at unawain ng mabuti ang mga katanungan na nasa ibaba.

Isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot.

1. Ang digmaang Trojan ay ikinuwento sa epikong Iliad at Odyssey. Sino ang may-
akda nito?
A. Homer B. Paris C. Pericles D. Socrates
2. Ang kabihasnang Minoan ay nadiskubre ng isang British historian at arkeologo.
Sino ang tinutukoy na siya ring nanguna sa paghuhukay ng Knossos?
A. Arthur Evans C. Heinrich Schliemann
B. Chris Evans D. Richard J. Evans
3. Ang polis na ito ang may pinakamalaking populasyon at lunduyan ng
demokrasya. Anong lungsod-estado ang tinutukoy sa pahayag?

7
 A. Athens B. Megara C. Sparta D. Thebes

4. Ang kabihasnang Mycenaean ay tahanan ng tanyag na haring si

Agamemnon, na siyang tumulong sa kanyang kapatid upang mabawi ang
asawa nito. Anong higanteng estatwa ang iniwan ng kanyang hukbo sa
labasan ng Troy?
A. Estatwa ni Zeus B. Parthenon C. Trojan Horse D. Venus de Milo
5. Isang bagong sibilisasyon ang umusbong sa pagwawakas ng Dark Ages. Ano ang
tawag ng maraming Griyego sa kanilang bansa?
A. Hellas B. Hellenes C. Heleniko D. Polis
6. Nahukay ang archeological sites ng kabihasnang Mycenaean noong 1870. Sino ang
German archeologist ang nakadiskubre nito?
A. Adolf Hitler C. Heinrich Schliemann
B. Arthur Evans D. Heinz Schneider
7. Ginalit ni Haring Minos si Poseidon at bilang kaparusahan, nagpadala si Poseidon
ng toro para mapaibig si Pasiphae (asawa ni Minos). Nagbunga ito ng maalamat na
nilalang, Ano ang tawag dito?
A. Helot B. Minotaur C. Toro D. Trojan Horse
8. Ito ay isa sa mga bahagi ng polis kung saan makikita ang mga palasyo at
templo. Ano ang tawag sa pamayanang matatagpuan sa matataas na lugar?
A. Acropolis B. Agora C. Knossos D. Metropolis
9. Ang digmaan ng Thermopylae ay isa sa pinakatanyag na labanan ng Gresya laban
sa Persia. Bakit mahalaga ang labanan na ito para sa tagumpay ng digmaang
Salamis?
A. Dahil nasawi ang lahat ng mga sundalo ng hukbong Persia
B. Dahil ito ang naging hudyat ng pagtatapos ng mga lungsod-estado.
C. Dahil sa labanan ng Thermopylae, namatay si Xerxes at natalo ang Persia
D. Dahil nabigyan ng sapat na oras ang mga Griyego na lumikas at magkapaghanda
10. Ang tunggalian ng Athens at Sparta ay umabot sa isang madugo at mahabang
labanan, ang digmaang Peloponnesian. Ano ang naging epekto nito sa sinaunang
Gresya?
A. Ang digmaan na ito ang naging daan upang maging imperyo ang Gresya.
B. Naghari ang Athens sa buong Gresya na tumupad sa pangarap ni Pericles.
C. Sa pagkapanalo ng Sparta, naging mas mayaman, masagana at mapayapa ang
lungsod-estado.
D. Ito ay nagdulot ng malawakang pagkasira ng mga ari-arian at lubhang kakulangan
sa pagkain na siyang nagpahina sa kabuuang Gresya.
11. Sa digmaang Salamis, malalaking barko ang ginamit ng mga Persiano ngunit sila
ay natalo sa huli. Ano ang dahilan ng kanilang pagkatalo?
A. Karamihan sa sundalo ng hukbong Persiano ay hindi marunong humawak ng
sandata.
B. Mas marami ang sundalong Griyegong lumahok sa digmaan kaysa sa imperyong
Persia.
C. Ang makipot na dagat ng Salamis ang nagbigay kalamangan sa plota ng Gresyasa
pagpapalubog ng mga barko ni Xerxes.
D. Pinagtaksilan si Xerxes ng isa sa kanyang mga heneral at pinagkanulo ang
kanyang buong plano at stratehiya sa pagsalakay.
12. Ito ay digmaan sa pagitan ng Athens at Sparta na tumagal ng mahigit 27 taon.
Anong digmaan ang tinutukoy sa pahayag?
A. Digmaang Plataea C. Digmaang Salamis
B. Digmaang Peloponnesian D. Digmaang Thermopylae
13. Sinalakay ng Persia ang mga kalapit na kolonyang Greek noong 546 B.C.E upang
palawakin ang kanilang imperyo sa kanluran ngunit wala silang plano na sakupin
ang Gresya. Bakit ito nauwi sa digmaang Graeco-Persia?
A. Nagalit si Darius I nang tulungan ng Athens ang mga kolonya.
B. Gustong bawiin ng Persia si Helen mula sa kamay ni Paris.
C. Ipinaghigante ni Xerxes ang napaslang niyang ama sa gitna ng digmaan.
D. Naisip ni Darius na mahina at kulang ang sandatahang pandigma ng Athens kahit
pa man sa kasaganahan nto.

8
 14. Ang mga mamamayan ng polis ay may karapatang bumoto, magkaroon ng ari-
arian, at ipagtanggol ang sarili sa korte. Sa edad na 15, natatamasa na ba ng isang
mamamayang Pilipino ang karapatang bumoto?
A. Hindi, dahil ang nakakaboto lamang dito sa Pilipinas ay mga 18 taong gulang
pataas.
B. Hindi, dahil wala pang tiwala ang pamahalaan sa kakayahang mamili ng mga
kabataan.
C. Oo, dahil lahat ng tao na lehitimong mamamayan ng Pilipinas ay may karapatang
bumoto maging mga bata.
D. Oo, dahil ang mga kabataan na may edad 15 pataas ay mayroon nang karapatang
bumoto sa halalan ng SK.
15. Pinaiiral ang sistemang Demokratiko sa Pilipinas na kung saan ang mga
mamamayan ay may pantay na karapatan bilang tao, mayaman man o mahirap.
Bilang isang ordinaryong mamamayan, paano niya nagagampanan ang
responsibilidad na makilahok sa pamamahala ng bansa?
A. maagap na pagbabayad ng buwis
B. matapat at matinong pagboto sa halalan
C. paggalang at pagsunod sa mga batas ng Pilipinas
D. lahat ng nabanggit

9
 Aralin Kabihasnang Minoan at
1 Mycenean

Alamin

Magandang buhay mga mag-aaral! Magiliw na pagbati sa bagong kaalaman ang

matutunan tungkol sa kabihasnang Minoan at Mycenean.

A. Nailalarawan ang heograpiya ng sinaunang Gresya at pagsibol ng sibilisasyong

Aegean,
B. Natatalakay ang kabihasnang Minoan at Mycenaean,
C. Naihahambing ang pagkakatulad at pagkakaiba ng kabihasnang Minoan at
Mycenean gamit ang Venn diagram.

Sa araling ito, tuklasin at suriin ang kabihasnang Minoan at Mycenean. Makikilala

natin ang mga arkeologong nakadiskubre nito. Tatalakayin din sa aralin na ito ang uri
ng kanilang pamumuhay at mga mito na naging tanyag sa sibilisasyong Aegean.

Panimulang Gawain
GAWAIN 1: LARAWAN KO, SURIIN MO!
Capilla Santa Ana Museum and A. Pansinin ang larawang nasa
Community Center (Toledo City, Cebu) kaliwa.
1. Ano ang iyong nakikita sa
https://www.cebutraveller.com/toledo-maze-garden/ larawan?
2. Alam mo ba kung anong uri ng
estruktura ang nasa kaliwa?
3. Naniniwala ka ba sa mga mito
o alamat? Bakit?

B. Ano ang ipinahihiwatig ng

larawan? Tungkol saan kaya ang
paksa sa aralin na ito. Kumpletuhin
ang salita sa ibaba?

1. Saang bansa ito naitatag?

G R S A
2. Ano ang tawag sa isang
paligsahan na nagaganap bawat
apat na taon na sinasalihan ng iba’t
ibang bansa sa buong mundo?
O L M P I

10
 Tuklasin at Suriin

HEOGRAPIYA NG SINAUNANG GRESYA (Greece)

Kilala ang Gresya bilang lunduyan ng Olimpiko, mitolohiya, medisina, at

higit sa lahat ito ang bansa kung saan isinilang ang demokrasya. Ang bansang
Gresya ay matatagpuan sa kontinente ng Europa. Ang lupain ay mabato at
mabundok na naging panangga laban sa mga dayuhang mananakop. Dahil sa
topograpiya ng Gresya, ang lungsod-estado ay umunlad ng magkakahiwalay at
nagkaroon ng natatanging katangiang kultural.
Napalilibutan ng katubigan ang Gresya. Ang karagatan ng Mediterranean
at ang mga mainam na daungan na nakapaligid ang nagbigay-daan sa maunlad
na kabuhayan bunsod ng mayabong na kalakalan at pangingisda. Nakapagtatag
din ang mga sinaunang Griyego ng kaugnayan at interaksiyon sa iba’t-ibang uri
ng tao sa sandaigdigan na siyang tumulong upang mapayaman ng husto ang
kanilang kultura.

MAPA NG SINAUNANG GRESYA

http://irenevillanueva12.blogspot.com/2014/09/kabihasnang-klasikal-ng-greece.html

Gabay na Tanong:
1. Ano ang mga anyong tubig na malapit sa Gresya?
2. Paano nakaimpluwensiya ang lokasyon ng Gresya sa pag-usbong
ng mga kabihasnan?

11
 KABIHASNANG MINOAN

Ang kauna-unahang sibilisasyon sa Aegean na

nabuo sa Crete ay tinawag na Minoan na hango sa
pangalan ng tanyag na hari ng pulo na si Minos. Sumibol
ito sa mga pulo at baybayin ng Aegean Sea na matatagpuan
sa timog ng Gresya. Ang mga ninuno nito ay sinasabing
nanggaling sa Anatolia o Turkey noong 4000 B.C.E na
naglakbay sa pamamagitan ng mga tulay na lupa sa
panahon ng yelo (ice age). Nadiskubre ito ni Sir Arthur
Evans, isang British historian at arkeologo na nagsagawa
Sir Arthur Evans ng paghuhukay sa Knossos. Ang Knossos ay ang
pinakamakapangyarihang lungsod ng Crete na nabanggit
https://www.britannica.com/biograph ni Homer (tanyag na manunulat sa Greece) sa akda niyang
y/Arthur-Evans
Iliad at Odyssey.
Ang mga Minoans ay nakatira sa mga bahay na yari sa laryo (bricks). Nagtatanim
sila ng olives, ubas, barley at wheat; at nagpapastol ng mga hayop. Sila ay kilala bilang
mga mahuhusay na mandaragat na umabot ang paglalayag sa magkabilang dulo ng
dagat Mediterranean para mangalakal. Nakikipagkalakalan sila ng mga palayok na gawa
sa luwad; at sandata na yari sa tanso, ginto at pilak. Umunlad ng husto ang kabuhayan
ng mga Minoan sa pakikipagkalakalan sa paligid ng Aegean hanggang sa Ehipto at
Mesopotamia.

Ang toro ay mahalagang simbolo ng

kabihasnang Minoan kung saan isa sa mga
paniniwala na may kaugnayan dito ang
Constellation of Taurus na sinasabing ginuhit
mismo ni Zeus (pinuno ng mga diyos sa
mitolohiyang Griyego) sa kalangitan upang
ipaalala kay Europa (isang nilalang mula sa
Syria) kung gaano niya ito kamahal. Sila ang
mga magulang ng tanyag na haring si Minos. Si
Minos ay sangkot din sa isang mito tungkol sa
maalamat na nilalang – kalahating toro (sa
bandang ulo) at kalahating tao na tinatawag na Minotaur
minotaur. Ayon sa mito, si Minos ay nakagawa https://sites.google.com/site/basicgreekmythology/mon
ng kasalanan kay Poseidon at bilang sters-and-creatures/minotaur
kaparusahan nagpadala ang huli ng toro para ibigin ni Pasiphae, asawa ni Minos. Ang
di-likas na koneksyon ng dalawa ay nagbunga ng isang
halimaw na may katawan ng lalaki at ulo ng toro. Upang
matago ang kahihiyan ng asawa, nagpagawa siya ng
isang labyrinth o masanga-sangang pasilyo sa Knossos.
Inalayan niya ito ng mga batang babae at lalaki mula sa
Athens. Kalaunan, nalaman ito ng anak ng hari ng
Athens. Ayaw niyang patuloy na mapahamak ang
kabataan kung kaya’t napagpasyahan niyang puntahan
ang Minotaur sa labyrinth at napagtagumpayan niya
itong patayin. Ang kanilang labanan at bull dancing ang
madalas na kinakatawan sa sining ng Griyego na
makikita sa kanilang mga paso at fresco (pagpipinta sa
pader).
Sa pag-aaral ng mga arkeologo, ang pagbagsak ng
kabihasnan ay bunga ng pagkasira ng Knossos dahil sa
Poseidon sunod-sunod na kalamidad. Unti-unting humina ang
https://www.greekmythology.com/Olympia lungsod at nang lumaon ay tuluyang bumagsak dahil sa
ns/Poseidon/poseidon.html pagsalakay at pananakop ng mga Mycenaean.

Gabay na Tanong:
1. Saan nagsimula ang Kabihasnang Minoan?
2. Ano ang dahilan ng pag-unlad ng kabuhayan ng mga Minoan?

12
KABIHASNANG MYCENAEAN

Matatagpuan ang Mycenaea, sentro ng

kabihasnan, labing anim na kilometro ang layo mula sa
aplaya ng karagatang Aegean sa gitnang Gresya. Ang
panahon ng pag-iral nito ay tinatawag na panahong
Hellenic kung saan Hellas ang katawagan ng Gresya sa
wikang Griyego. Ang mga Mycenean ay sinasabing
nagmula sa Timog Asya. Sila ay mga etnikong nomadiko
na naggaling sa pagitan ng Iran at Pakistan na
nandarayuhan sa India at Europe (Indo-European) na
kalaunan ay nagtatag ng sarili nilang lungsod. Nahukay
ng isang German archeologist na si Heinrich Heinrich Schliemann
Schliemann noong 1870 ang gumuhong labi ng https://ritaroberts.wordpress.com/2015/08/17/
Mycenaea. ancient-lenses-optical-lenses-at-knossos/

Ang Mycenaea ay binubuo ng mga makapangyarihang pamilya na may sariling

palasyo at napaliligiran ito ng makapal na pader na nagsilbing pananggalang sa mga
maaaring lumusob. Pinag-uugnay ang mga lungsod ng maaayos na daraanan at tulay.
Gumawa sila ng kanal/drainage na yari sa tubong luwad o clay pipes. Ayon sa pag-
aaral, naipagpatuloy nila ang industriya ng kalakalan ng mga Minoan. Pinaunlad nila
ng magkasabay ang sektor ng agrikultura, paggawa at kalakalan. Nagtanim din sila ng
ubas, butil, olives, wheat at barley. Gumawa sila ng tela, kagamitang bakal; at nag-
imbento ng pabango galing sa mga halaman. Kilala sila bilang malalakas na mandaragat
at mandirigma.

Ang kabihasnang Mycenaean ay tahanan ng tanyag

na haring si Agamemnon na siyang namuno sa digmaang
Trojan. Ang nasabing labanan ay ikinuwento ni Homer sa
kaniyang mga epikong Iliad at Odyssey. Nagsimula ang
hidwaan nang dinukot o tinanan umano si Helen, asawa ng
kapatid ni Haring Agamemnon na si Menelaus – na hari
naman ng Misenong Doryanong Isparta. Si Helen, ang
pinakamagandang babae sa balat ng lupa, ay sinasabing
nagkaroon ng bawal na pag-ibig sa prinsipe ng Troy na si
Paris. Ang sinasabing pagtatanan ay lubusang ikinagalit ni
Menelaus. Nagpatulong ang huli kay Agamemnon upang
Trojan Horse
mabawi ang kanyang asawa. Ito ay nagbunga ng sampung
https://www.istockphoto.com/photo/tro taong digmaan na nang lumaon ay umiinog na sa pagitan
jan-horse-isolated-on-white-background-
gm881703484-245452660 ni Achilles at Hector. Nahirapan ang mga Mycenaeans na
pasukin ang matitibay na pader ng Troy.
Napagtagumpayan ng Mycenaean ang digmaan laban sa Troy ng nag-iwan sila ng isang
higanteng estatwang kabayo na gawa sa kahoy. Inakala ng taga-Troy na umalis na ang
mga Mycenaeans kaya ipinasok nila ang Trojan Horse na lingid sa kanila ay naglalaman
ito ng mga sundalo. Nabuksan nila ang trangkahan at doon nakapasok ang kabuuang
hukbo ng Mycenaean. Naganap ang isang madugong labanan na sumira sa lungsod at
tuluyang nagpabagsak sa Troy.
Sa huling bahagi ng sibilisasyong Mycenaean, naglaban-laban ang mga
maharlikang pamilya. Dahil sa pagiging abala, hindi nila nagawang protektahan ang
kani-kanilang kaharian sa pagsalakay ng mga taong mandaragat (sea people). Sila ay
nagmula sa hilaga na kinikilalang mga Dorian (na siyang ring sumalakay sa mga
Hittites). Samantala, ang isang pangkat na mayroon ding kaugnayan sa mga Mycenaean
ang tumungo naman sa timog ng Greece at nagtatag ng pamayanan. Tinawag nila itong
Ionia at ang mga mamamayan nito ay tinawag na Ionian. Nagpatuloy ang digmaan ng
iba’t-ibang kaharian na tumagal ng 300 taon. Tinagurian itong dark ages o madilim na
panahon. Nasira ng tuluyan ang ekonomiya ng Greece dahil sa pagkahinto ng
pagsasaka, kalakalan at iba pang kabuhayan.

Gabay na Tanong:
1. Ano ang sanhi ng digmaang Trojan?
2. Paano natalo ng mga Mycenaean ang Troy sa labanan?
13
 Isaisip
Gawain 2: Tara’t Mag-Isip!
Mula sa binasang teksto tungkol sa sibilisasyong sumibol sa Aegean, punan ng angkop
na impormasyon ang talahanayan. Isulat ang inyong sagot sa sagutang spapel.

MAHALAGANG MINOAN MYCENAEAN

IMPORMASYON

Nakadiskubre

Nagtatag

Lugar kung saan sumibol

Sanhi ng pagbagsak

Isagawa at Pagyamanin

I. TALASALITAAN: Piliin sa loob ng kahon ang salita na tinutukoy sa

bawat bilang. Isulat sa sagutang papel.

Dorian Helen Homer Labyrinth Knossos

Minotaur Mycenaean Paris Trojan Horse Zeus

1. Ang ________ ay ang pinakamakapangyarihang lungsod ng Crete.

2. _________ ang tawag sa isang masanga-sangang pasilyo sa Knossos.
3. Isang maalamat na nilalang na kalahating toro sa bandang ulo at kalahating tao
na tinatawag na _____________.
4. Ang Constellation of Taurus na sinasabing ginuhit mismo ni ________ sa
kalangitan upang ipaalala kay Europa (isang nilalang mula sa Syria) kung gaano
niya ito kamahal.
5. Si __________ ay tanyag na manunulat sa Greece na siyang may akda ng Iliad at
Odyssey.
6. Sila ay mga etnikong nomadiko na nagmula sa pagitan ng Iran at Pakistan na
nandarayuhan sa India at Europe o mas kilala sa katawagang ______________.
7. Si ___________ ay tinaguriang pinakamagandang babae sa balat ng lupa.
8. Nagmula sila sa hilaga na kinikilalang mga __________ na siyang ring sumalakay
sa mga Hittites.
9. Ang prinsipe ng Troy na umibig kay Helen ay si _________.
10. Ang _________ ay isang higanteng estatwang kabayo na gawa sa kahoy.

14
Aralin KABIHASNANG KLASIKO NG
2 GREECE

Alamin

Mapag-aaralan mo sa araling ito ang kabihasnang Klasiko ng Greece.

Sa modyul na ito, ikaw ay inaasahang matututuhan ang mga sumusunod:

A. Natutukoy ang katangian ng mga lungsod-estado gaya ng Athens at

Sparta.
B. Nasusuri ang mga digmaang naganap at ang pangyayaring nagbigay-
daan sa pag-usbong ng kabihasnang klasiko ng Greece;
C. Nahihinuha na ang mga karapatan ng mamamayan ay may kaakibat
na tungkulin at responsibilidad sa pamahalaan para sa pag-unlad ng sarili
at bansa.

Balikan

Pag-Isipan Mo: Sagutin ang sumusunod na tanong tungkol sa

nakaraang aralin.

1. Ang Knossos ay sinasabing may masanga-sangang pasilyo, bakit ito

nilikha
2. Ano ang kwento sa likod ng maalamat na nilalang na nakatira sa
labyrinth?
3. Nagkaroon ng sampung taong digmaan sa pagitan ng Mycenaean at
Troy, ano ang sanhi ng hidwaang ito?
4. Paano tinalo ng Mycenaean ang Troy?

Tuklasin at Suriin

Itinuturing ang Gresya bilang kauna-unahang kabihasnang pandagat na

naitatag sa mundo. Naging tanyag ito dahil sa angking kultura na nagpakita ng
kahusayan sa larangan ng arkitektura, sining, agham, pilosopiya at politika. Sa
bahaging ito, tatalakayin natin ang mga nalalabing yugto ng kabihasnang Klasiko mula
sa pag-usbong ng mga lungsod-estado hanggang sa pamamayagpag ng imperyong
Macedonia. Makikita sa ibaba ang pagkasunod-sunod ng mga pangyayari.

Minoan Trojan War Digmaang Persiano

Mycenaean Polis o Lungsod Estado Imperyong Macedonia

15
 ▪ Pagtatag ng Polis

Isang bagong sibilisasyon

ang lumaganap sa Gresya sa
pagtatapos ng madilim na
panahon o dark ages. Tinawag
nila itong sibilisasyon Heleniko
kung saan Hellas ang tawag sa
Gresya at Hellenes naman ang
katawagan sa mga Griyego. Dahil
sa pananalakay ng mga dayuhan
na naging dahilan sa tuluyang Acropolis, Athens
pagbagsak ng Mycenaean, https://www.easyvoyage.co.uk/greece/acropolis-athens-6099
minabuti ng mga Griyego na
magtayo ng mga kuta sa may gilid ng burol at mga taluktok ng bundok upang
maprotektahan ang kanilang sarili. Ang mga pook na ito ay naging pamayanan
at dito nabuo ang polis.

Sa Aralin 1, napag-usapan natin ang pagbagsak ng kabihasnang

Mycenaean dahil sa pagsalakay at pananakop ng mga Dorian. Ang huling
nabanggit ang siyang nagtatag ng polis o lungsod-estado na tinawag nilang
Sparta. Samantala, ang mga salinlahi naman ng mga Ionian, pangkat na may
kaugnayan sa mga Mycenaean, ay namuhay sa lungsod-estado ng Athens.

Ang polis ay ang unang pamayanan sa Gresya na hango sa salitang may

kaugnayan sa politika. Ang mataas na bahagi nito na siyang sentro ng politika
at rehiliyon ay tinatawag na acropolis. Dito matatagpuan ang matatayog na
palasyo at templo. Samantalang ang pamilihang bayan naman ay tinatawag na
agora, karaniwang nasa gitna ito ng polis. Ang mga lehitimong mamamayan ay
may mga karapatan at responsibilidad sa polis.

KARAPATAN RESPONSIBILIDAD
P
✓ Bumoto ✓ Makilahok sa pamahalaan
✓ Magkaroon ng ari-arian O ✓ Ipagtanggol ang polis sa panahon
✓ Humawak ng posisyon sa L ng digmaan
pamahalaan ✓ Ipagkaloob ang katapatan at
✓ Ipagtanggol ang sarili sa korte I paglilingkod sa polis
S ✓ Pagpapalago sa kalakalan

Pamprosesong Tanong:
1. Ano-ano naman kaya ang mga karapatan at tungkulin
nating mga Filipino bilang isang mamamayan?
2. Bilang isang mag-aaral, paano mo mapaglilingkuran ang
ating bansa tungo sa kaunlaran?

16
▪ Sparta at Athens

Dalawang pangunahing lungsod-estado ang nabuo na may magkaibang

gawi. Basahin at unawain ang nilalaman ng talahanayan tungkol sa pamumuhay
ng mga Athenian at Spartan.

ATHENS SPARTA

Lungsod-
Estado
Ng Gresya

https://en.wikipedia.org/wiki/Athenian_demo https://www.youtube.com/watch?v=piAEzVOqHHU&
cracy app=desktop

Lugar kung Attica – gitnang tangway ng Laconia (Peloponnesus) – timog na

saan Gresya bahagi ng tangway ng Gresya
naitatag

a. Ionian a. Salinlahi ng Dorian

b. Metic – hindi b. Malayang Tao
Pangkat ng mamamayan ng Athens c. Helot – magsasakang
Tao sa subalit malayang nagmula sa mga nasakop
Lipunan nakakakilos sa lungsod na lugar
c. Alipin

Demokratiko Militarismo
* demokrasya mula sa demos - nasa ilalim ng pamamahala ng
‘mga tao’ at kratos militar
‘pamahalaan’
Pamahalaan - pamahalaan ng nakararami - mahigpit ang kanilang
kung saan may malaking bahagi pamamahala dahil layunin
ginampanana ang mga nilang magtatag ng
mamamayan sa pamamalakad pamayanan ng mga
ng kanilang pamahalaan mandirigma
Pinag-aaral sa pribadong Ang mahihinang bata o yaong may
Papel ng paaralan upang matuto sa kapansanan ay pinapatay at
mga pagbasa, matematika, musika, tanging malulusog lamang ang
Kalalakihan sining, politika at iba pang pinapayagang mabuhay.
larangan.
Sa edad na 18 taong gulang, ang Sa edad na 7 taon, nagsisimula na
mga lalaki ay nagsasanay sa ang pagsasanay sa militar at
militar ng 2 taon bago maging paninirahan sa kampo.
ganap na mamamayan.
Nangangasiwa sa gawaing- Nag-aasikaso ng mga lupain
Papel ng bahay. habang ang asawa ay nasa kampo-
Kababaihan militar o digmaan.
Liga na Delian League na binuo ni Peloponessian League
Itinatag Pericles

17
▪ Banta ng Persia

Hangarin ng Persia na palawakin ang imperyo nito sa kanluran. Ang mga kalapit
na kolonyang Greek ay sinalakay ng Persia at nakipaglaban sa Miletus noong 546 B.C.E.
Tinulungan ng Athens ang mga kolonya na ikinagalit ni Haring Darius I kung kaya’t
ginusto niyang parusahan at sakupin ito. Ang digmaang Graeco-Persia ay nagkaroon
ng mga makasaysayang labanan. Ang unang labanan ay naganap sa Marathon noong
490 B.C.E nang sumalakay ang mga Persiano sa pamumuno ni Haring Darius I. Tinalo
ng 10,000 na Athenian sa pamumuno ni Miltiades ang 25,000 na mandirigmang
Persiano. Ipinagpatuloy ni Xerxes noong 480 B.C.E ang nasimulan ng kanyang amang
si Darius I.
Isang madugong labanan ang naganap sa Thermopylae, ito ay makipot na
daanan sa gilid ng bundok. Pinamunuan ni Leonidas ang 300 na sundalong Spartan
noong 480 B.C.E. Nasawi man ang magigiting na mga Spartans, nabigyan naman ng
sapat na oras ang mga Griyego upang makalikas at makapaghanda sa mas malaking
digmaan. Sa parehong taon, sinalakay ni Xerxes ang Athens subalit dinala ni
Themistocles ang labanan sa makipot na dagat ng Salamis. Binangga at pinalubog ng
mga Griyego ang mga malalaking barko ni Xerxes.
Noong 479 B.C.E, nagapi nang tuluyan ng mga Griyego sa Plataea ang natitirang
hukbo ni Xerxes. Ito ay pinamuan ng mga Spartans na nilahukan naman ng Athens,
Corinth at Megara.

▪ Pagtatapos ng Gintong Panahon at Pagbagsak ng Sinaunang Greece

Matapos ang masalimuot na pagtatanggol ng mga Griyego sa pananakop ng
Persia, nagwakas na naman ang kapayapaan nang maging imperyo ang Athens.
Kinontrol ng huli ang Delian league na hindi ikinatuwa at sinang-ayunan ng Sparta.
Lumalim ang hidwaan nang bumukod ang Sparta at nagtatag ng alyansang
Peloponessian. Noong 431 B.C.E, nilusob ng Sparta ang mga karatig pook ng Athens at
ito ay tinawag na digmaang Peloponnesian. Ito ang simula ng 27 taon na digmaan.
Bagamat naipanalo ng Athens ang ilang labanan, natalo sila nang tuluyan dahil sa
isang epidemya na kumitil sa buhay ni Pericles at ng 2/3 ng populasyon. Sumuko ang
Athens sa Sparta. Gayunpaman, nagkaroon ng malawakang pagkasira ng mga ari-
arian, lumala ang suliraning pangkabuhayan at nagkaroon ng lubhang kakulangan sa
pagkain. Bumagsak ang ekonomiya at politikal na kondisyon ng Gresya.

▪ Imperyong Macedonian

Natapos man ang napakahabang digmaan sa pagitan ng Gresya at Persia, may

panibagong na namang banta sa kalayaan ng mga Griyego. Ito ang pananakop ng
imperyong Macedonian. Pinagtanggol ng Athens at Thebes ang kanilang lungsod-estado
ngunit sila ay nagapi ng hukbo ni Haring Philip ng Macedonia. Dahil dito tuluyang nang
napasailalim sa Macedonia ang buong Gresya maliban sa Sparta. Nang mamatay si
Haring Philip, humalili ang kanyang anak na si Alexander the Great. Kinilala siyang
dakila sa kasaysayan ng daigdig dahil sa kanyang talino, matatag na loob, kahusayan
sa pakikipagdigma at kagalingan sa pamumuno. Naging isang ganap na imperyo ang
kaniyang kaharian nang masakop niya ang Egypt, India at kabuuan ng kanlurang Asya.

Isaisip

Panuto: Basahin ang talata at piliin sa loob ng kahon ang angkop na salita sa bawat
patlang ayon sa inilaang kaisipan ng mga pahayag sa ibaba.

Militar Laconia 18 taong gulang bata Attica

18
 Ang lungsod-estado ng Athens ay itinatag sa (1)__________ habang ang Sparta
naman ay sumibol sa (2)___________. Ang tawag sa uri ng pamamahala sa Athens ay
demokrasya. Mahigpit naman ang pamamalakad ng mga Spartans dahil sa
militarismong pamamahala. Malaki ang pagpapahalaga ng mga Athenians sa
edukasyon. Sa edad na (3)_________, ang mga batang lalaki ay nagsasanay sa militar ng
2 taon. Sa edad na pito, ang kabataang Spartan ay nagsisimula ng magsanay
(4)_____________ at manirahan sa kampo. Samantalang ang mga mahihinang (5)
____________ ay pinapatay dahil malulusog lamang ang pinapayagang mabuhay.

Isagawa at Pagyamanin
Paggawa ng A-K-B Chart

Activity 1. Batay sa binasang teksto, pumili ng isang kaganapan o labanan at

ibigay ang mga kailangang impormasyon na may kaugnayan sa digmaan na
kinasasangkutan ng Sinaunang Gresya. Kopyahin at sagutin ito sa short bond
paper.

LABAN SA ______________________

• Aktor(Sino ang magkalaban?)

• Kaganapan (Ano-ano ang mga
mahahalagang pangyayari?)
• Bunga (Ano ang resulta ng
Digmaan?)

Activity 2. Pagsusunud-sunurin ang bawat pangyayari nang naaayon sa panahon ng

kaganapan. Isulat sa sagutang papel ang 1 bago ang patlang bilang hudyat kung anong
pangyayari ang nauna at 5 naman sa pinakahuling kaganapan. Kopyahin ang buong

pagsasanay na ito sa short bond paper.

________1. Sinalakay ni Xerxes ang Athens subalit natalo ito dahil dinala ni
Themistocles ang laban sa makipot na dagat ng Salamis at pinalubog ang plota ng
Persia.
________2. Nagapi nang tuluyan ng mga Griyego ang natitirang hukbo ni Xerxes sa
pamumuno ng mga Spartans at pagtutulungan ng Athens, Corinth at Megara.

________3. Sumalakay ang mga Persian sa pamumuno ni Darius I sa Marathon.

________4. Nilusob ng Sparta ang mga karatig pook ng Athens at ito ay nauwi sa
mahigit 27 taon na hidwaan at pakikipagdigma.

________5. Nasawi man si Leonidas at ang mga magigiting na Spartans, nabigyan naman
ng sapat na oras ang mga Griyego upang makalikas at makapaghanda sa mas malaking
digmaan.

19
 Tayahin
Panuto: Sa pagtatapos ng modyul na ito, subukin natin ang iyong natutunan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.
1. Isang bagong sibilisasyon ang umusbong sa pagwawakas ng Dark Age. Ano ang tawag
ng maraming Griyego sa kanilang bansa?
A. Hellas B. Hellenes C. Heleniko D. Polis
2. Nahukay ang archeological sites ng kabihasnang Mycenaean noong 1870. Sino ang
German archeologist ang nakadiskubre nito?
A. Adolf Hitler C. Heinrich Schliemann
B. Arthur Evans D. Heinz Schneider
3. Ginalit ni Haring Minos si Poseidon at bilang kaparusahan, nagpadala si Poseidon ng
toro para mapaibig si Pasiphae (asawa ni Minos). Nagbunga ito ng maalamat na
nilalang, ano ang tawag dito?
A. Helot B. Minotaur C. Toro D. Trojan Horse
4. Ito ay isa sa mga bahagi ng polis kung saan makikita ang mga palasyo at
templo. Ano ang tawag sa pamayanang matatagpuan sa matataas na lugar?
A. Agora B.Acropolis C. Knossos D. Metropolis
5. Ang digmaang Trojan ay ikinuwento sa epikong Iliad at Odyssey. Sino ang may-akda
nito?
A. Homer B. Paris C. Pericles D. Socrates
6. Ang kabihasnang Minoan ay nadiskubre ng isang British historian at arkeologo. Sino
ang tinutukoy na siya ring nanguna sa paghuhukay ng Knossos?
A. Arthur Evans B. Chris Evans
C. Heinrich Schliemann D. Richard J. Evans
7. Ang polis na ito ang may pinakamalaking populasyon at lunduyan ng
demokrasya. Anong lungsod-estado ang tinutukoy sa pahayag?
A. Athens B. Megara C. Sparta D. Thebes
8. Ito ay digmaan sa pagitan ng Athens at Sparta na tumagal ng mahigit 27 taon. Anong
digmaan ang tinutukoy sa pahayag?
A. Digmaang Plataea C. Digmaang Thermopylae
B. Digmaang Salamis D. Digmaang Peloponnesian
9. Ang kabihasnang Mycenaean ay tahanan ng tanyag na haring si Agamemnon,
na siyang tumulong sa kanyang kapatid upang mabawi ang asawa nito. Anong
higanteng estatwa ang iniwan ng kanyang hukbo sa labasan ng Troy?
A. Estatwa ni Zeus B. Parthenon C. Trojan Horse D. Venus de Milo
10. Sinalakay ng Persia ang mga kalapit na kolonyang Greek noong 546 B.C.E upang
palawakin ang kanilang imperyo sa kanluran ngunit wala silang plano na sakupin ang
Gresya. Bakit ito nauwi sa digmaang Graeco-Persia?
A. Nagalit si Darius I nang tulungan ng Athens ang mga kolonya.
B. Gustong bawiin ng Persia si Helen mula sa kamay ni Paris.
C. Ipinaghigante ni Xerxes ang napaslang niyang Ama sa gitna ng digmaan.
D. Naisip ni Darius na mahina at kulang ang sandatahang pandigma ng Athens
kahit paman sa kasaganahan
11. Ang mga mamamayan ng polis ay may karapatang bumoto, magkaroon ng ari-arian,
at ipagtanggol ang sarili sa korte. Sa edad na 15, natatamasa na ba ng isang
mamamayang Pilipino ang karapatang bumoto?
A. Hindi, dahil ang nakakaboto lamang dito sa Pilipinas ay mga 18 taong gulang
pataas.
B. Hindi, dahil wala pang tiwala ang pamahalaan sa kakayahang mamili ng mga
kabataan.
C. Oo, dahil lahat ng tao na lehitimong mamamayan ng Pilipinas ay may
karapatang bumoto maging mga bata.
D. Oo, dahil ang mga kabataan na may edad 15 pataas ay mayroon nang
karapatang bumoto sa halalan ng SK.
20
12. Pinaiiral ang sistemang Demokratiko sa Pilipinas na kung saan ang mga
mamamayan ay may pantay na karapatan bilang tao, mayaman man o mahirap.
Bilang isang ordinaryong mamamayan, paano niya nagagampanan ang
responsibilidad na makilahok sa pamamahala ng bansa?
A. maagap na pagbabayad ng buwis
B. matapat at matinong pagboto sa halalan
C. paggalang at pagsunod sa mga batas ng Pilipinas
D. lahat ng nabanggit
13. Ang digmaan ng Thermopylae ay isa sa pinakatanyag na labanan ng Gresya laban
sa Persia. Bakit mahalaga ang labanan na ito para sa tagumpay ng digmaang Salamis?
A. Dahil nasawi ang lahat ng mga sundalo ng hukbong Persia
B. Dahil ito ang naging hudyat ng pagtatapos ng mga lungsod-estado.
C. Dahil sa labanan ng Thermopylae, namatay si Xerxes at natalo ang Persia
D. Dahil nabigyan ng sapat na oras ang mga Griyego na lumikas at magkapaghanda
14. Ang tunggalian ng Athens at Sparta ay umabot sa isang madugo at mahabang
labanan, ang digmaang Peloponnesian. Ano ang naging epekto nito sa sinaunang
Gresya?
A. Ang digmaan na ito ang naging daan upang maging imperyo ang Gresya.
B. Naghari ang Athens sa buong Gresya na tumupad sa pangarap ni Pericles.
C. Sa pagkapanalo ng Sparta, naging mas mayaman, masagana at mapayapa ang
lungsod-estado.
D. Ito ay nagdulot ng malawakang pagkasira ng mga ari-arian at lubhang
kakulangan sa pagkain na siyang nagpahina sa kabuuang Gresya.
15. Sa digmaang Salamis, malalaking barko ang ginamit ng mga Persiano ngunit sila
ay natalo sa huli. Ano ang dahilan ng kanilang pagkatalo?
A. Karamihan sa sundalo ng hukbong Persiano ay hindi marunong humawak ng
sandata.
B. Mas marami ang sundalong Griyegong lumahok sa digmaan kaysa sa
imperyong Persia.
C. Ang makipot na dagat ng Salamis ang nagbigay kalamangan sa plota ng Gresya
sa pagpapalubog ng mga barko ni Xerxes.
D. Pinagtaksilan si Xerxes ng isa sa kanyang mga heneral at pinagkanulo ang
kanyang buong plano at stratehiya sa pagsalakay.

Karagdagang Gawain

Gawain 3: Pagpapalalim ng Kaalaman

Sa tulong ng Venn Diagram, paghambingin ang sibilisasyong Minoan at Mycenaean.
Isulat ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga nabanggit na sibilisasyon. Kopyahin at
sagutin sa kapirasong papel.

Minoan Mycenaean

p
Pagkakaiba Pagkakaiba
a
g
k
a
k
a
t
u
l
a
d

21
 Sanggunian

Aklat:

Mateo, G E. et al.(2012). Kasaysayan Ng Daigdig. Quezon City,

Philippines: Vibal Publishing House, Inc.

Blando, R C. et al. (2014). Modyul ng Mag-aaral: Kasaysayan ng Daigdig. Pasig

City, Vibal Group, Inc.

Project EASE Araling Panlipunan III: Modyul 4 Ang Pagsibol ng Sibilisasyong

Griyego (2014)
https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6045?fbclid=IwAR31aacUbL9usdRUR8Nk
Zi7d689yUnKrsyvD6rDOpbfSWQH2UpSBXOf4WlU

Online Links:

Sinaunang Gresya: Kabihasnang Minoan at Mycenaean (2019)

Sir Ian’s Class Retrieved August 10, 2020 from
https://www.youtube.com/watch?v=8NZFw9QE4wo

Sinaunang Gresya:Estado ng Athens at Sparta (2019)

Sir Ian’s Class Retrieved August 11, 2020 from
https://www.youtube.com/watch?v=YB9or2rvuww

Introduction to the Minoans and Minoan Civilization (2019)

History with Cy Retrieved September 4, 2020 from
https://www.youtube.com/watch?v=W4hRA2IgtB4

Introduction to the Mycenaeans and Mycenaean Civilization (2019)

History with Cy Retrieved August 12, 2020 from
https://www.youtube.com/watch?v=pq42a1014c0

Kenneth Claire B. Albores: Kabihasnang Klasikal ng Gresya (2013)

Notre Dame of Maasin Inc.Retrieved from Sept. 18, 2020 from
https://princekeign.wordpress.com/2013/10/15/klasikal-na-kabihasnan-ng-
greece/

Ang Maalamat na Minotaur ay Nanirahan sa lugar na ito (2020)

Retrieved from Oct 1, 2020 from https://vabkhaziizhit.ru/tl/spain/zhil-
legendarnyi-minotavr-dannoe-mesto-minotavr-chudovishche-iz-
kritskogo.html?fbclid=IwAR1nrchbS7jf2roF17hksYnOMl2w1SH_3aowAJ9zMZq
Q_ZPCh2_6v-vtKZ8

N. E. Masinsin et al Aralin 12: Kabihasnang Greek (2013)

Retrieved September 2, 2020 from
https://esepmeyer.wordpress.com/tag/polis/?fbclid=IwAR16LnmvUveNorynna
__KKlZ4p3pe_aU9BAiDzvLbBP6qfcPEuHiNljTcK8

Athens: Ang Demokratikong Polis Retrieved Oct 1, 2020 from

https://santolanhsapdepartment.wordpress.com/kasaysayan/kabihasnang-
greek/athens-ang-demokratikong-polis/?fbclid=IwAR11mDr4KXrwT8u-
mPnftoVFl5awnt7fxxzBWLGCqG-rwBrHfIfSzWxKMzQ

22
Dexter Reyes: Ang Daigdig sa Klasikal at Transisyunal na Panahon (2014)
Retrieved October 30, 2020 from
https://www.slideshare.net/dexterlreyes1/modyul2-
angdaigdigsaklasikalattransisyunalnapanahon140807210600phpapp01?from_
m_app=ios&fbclid=IwAR0jMga-
E21XC_udZTsfYgs9_HVsGftonTtCBtfl5kyWJ6MGYSx-wh3CEqY

Kevin Kent Giron: Ang Daigdig sa Panahon ng Transisyon (2017) Retrieved

October 30,2020 from https://www.slideshare.net/KenStudious/kabihasnang-
greek-minoan?from_m_app=ios&fbclid=IwAR1HuX_tbziPI7XfR-
bfIVODdNOzsPc9x_B6b5uTK_vncSNekD2x_qbqV8c

Mhervz Espinola: Sinaunang Gresya (2013) Retrieved September 2, 2020 from

https://www.slideshare.net/mhervz05/sinaunang-
gresya?from_m_app=ios&fbclid=IwAR2PirxLNTKYmakxZhO83d396394lCLBnYT
Mqf1UIT4SFTalnFlIGdKa2tg

Aaron Carn: Classical Greece (2011) Retrieved October 6, 2020 from

https://www.slideshare.net/e007534/classical-greece-
8788043?from_m_app=ios&fbclid=IwAR3cezJY0OJkfk3nC-
5MWSG78saUeYzM9xAK2dXs-rhEQbXNF9sYn5rrCkU

Darwin Caronan: Pag-usbong ng Klasikal na Kabihasnan (Greece) (2018)

Retrieved October 31, 2020 https://www.slideshare.net/Seaweeds/pag-
usbong-ng-klasikal-na-kabihasnan-
greece?from_m_app=ios&fbclid=IwAR1U5nDwEeQNMzl6E0DDLhxjH8ricQwLo1
9lfcvfJ-J3cD4gJaz1YNt3FRY

23
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

24