BAYRAK KOŞULARI

Bayrak koşuları atletizm yarışmalarının en önemli ve takımca yapılan yarışıdır. Koşu verimi dört
koşucunun ortaklaşa ulaştığı bir sonuçtur; bu birlikte sorumluluk sonucu oluşan yüksek gerilim ve
heyecan, başarı düzeyini belirlemektedir.

Bu özelliklerinden dolayı bayrak yarışmaları “Takım birlikteliği” açısından çok önemlidir. Bayrak
yarışmaları için takımlar uzun süre birlikte hazırlanmış ve uyum sağlayan koşuculardan oluşmuştur.

Bayrak yarışmaları 30 cm. boyundaki stafetin (bayrak/buton/çubuk) elden ele verilmesi ile
gerçekleşir.

Yarışma biçimleri:
1. Olimpik özellikli bayrak koşuları
4x100 m. (Bayan- Erkek)
4x400 m. (Bayan-Erkek)
2. İsveç bayrak koşuları
400-300-200-100 m.
800-400-300-100 m.
3. Olimpik bayrak koşusu
800-200-200-400 m
 4. Balkan bayrak koşusu

4x100 m. Ve 4x400 m. Bayrak koşuları ilk olarak 1912 Stockolm olimpiyatlarında erkekler arasında
koşulmuştur.

BAYRAK KOŞULARI TEKNİĞİ

Etkili bir bayrak değiştirme için geçerli temel ölçüt bayrağın en kısa sürede değişme için
öngörülen alanda en uygun bir biçimde güvenli olarak aktarılmasıdır.

Bayrak koşusunda verim genel olarak:

 Koşucuların sprint yeteneğine,

 Bayrak değiştirme niteliğine,
 Bayrak yarışında koşulan bölümlerin taktik gereklerine uygunluğa,
 Bayrak getiren koşucunun değişme alanında hızını olabildiğince korumasına,
 Bayrak alacak koşucu bayrağı almadan yüksek bir hıza erişmesine bağlıdır.

Hızlı, güvenli ve en uygun bir düzeyde bir değişme; değişme alanının ikinci yarısında, olabildiğince kısa
sürede (2-3 adım), uygun bir ritim ile hata yapma riskine girmeden, başarılmalıdır.
 Sınıflama ve açıklama kolaylığı açısından bayrak koşu tekniği; değiştirme teknikleri, alma-verme
biçimleri ve aktarma teknikleri olarak ayrılmıştır.

Değiştirme Teknikleri:
Bayrak değiştirme sırasında bakışlara göre
1. Bakarak değiştirme (4x400 m. bayrak): Uzun mesafelerde yapılan bayrak koşularında (örneğin
4x400 m.) bakarak bayrak değiştirme tekniği kullanılır. Bayrağı alacak sporcu; yorgunluğa bağlı olarak
düşük tempoda bayrağı getiren koşucuyu gözlemleyerek hızını ve çıkışını düzenlemelidir. Bayrak
değişimi hem içten ve dıştan yapılabilir. Aktarma biçimi olarak da üsten ya da aşağıdan verme
teknikleri kullanılabilir. Bakarak bayrak değiştirme tekniğin bakmadan yapılan değiştirme biçimine
göre olumlu olan yönü bayrağı alan sporcunun bakışlarının getirene yönelik olması alma-verme
sırasındaki olumsuzlukları azaltmaktadır.

2. Bakmadan değiştirme (Örneğin 4x100 m. Bayrak): Etkili bir bayrak değiştirme için geçerli
temel ölçüt, kısa sürede değişme için öngörülen alanda en uygun bir biçimde aktarılmanın
gerçekleştirilmesidir.

Bu işlem şunları gerektirir:

 Bayrak getiren koşucu değişme alanında hızını olabildiğince korumalıdır.
 Bayrak alçak koşucu bayrağı almadan yüksek bir hıza erişmelidir. Bunun için;
1. Yeterli uzunlukta bir hızlanma koşusu (17-20 m.) gerekir,
2. Uygun bir çıkış pozisyonu kullanılmalıdır,
3. Koşu başlangıcında, olumsuz etkilerden uzak en yüksek bir hızlanma düzeyi, yapılan
değişmenin niteliğini etkileyecektir.
 Hızlı, güvenli ve en uygun bir uygulama ile değiştirmenin gerçekleştirilmesi;
1. Değişme alanının ikinci yarısında,
2. Olabildiğince kısa sürede (2-3 adım),
3. Uygun bir ritim ile,
4. Yarış dışı kalma riskine girmeden, başarılmalıdır.
 Bakmadan Bayrak değiştirme teknikleri:
1. İçten bayrak değiştirme: Bayrağı koşucu sağ elinde taşıyarak getirir. Bayrağı getiren koşucu kendi
kulvarının iç kenarından, kulvarın dışında bekleyen koşucuya doğru koşar. Bayrağı alacak sporcunun
sol eline vererek içten değiştirme yapar. Bayrağı alan koşucu hemen sonra ya da koşu içinde sol
elindeki bayrağı sağ eline geçirir.

2. Dıştan değiştirme: Bayrağı koşucu sol elinde taşıyarak getirir. Bayrağı getiren koşucu kendi
kulvarının dış kenarından, kulvarın iç kısmında bekleyen koşucuya doğru koşar. Bayrağı alacak olan
sporcunun sağ eline vererek dıştan değiştirme yapar. Bayrağı alan koşucu hemen sonra ya da koşu
içinde sağ elindeki bayrağı sol eline geçirir.

3. Karışık değiştirme: Karışık bayrak değiştirme içten ve dıştan bayrak değiştirmenin birleştirilmiş
biçimidir. Uygulama olarakta karışık bayrak tekniğinde bayrak çubuğu el değiştirmeden aynı el ile
öndeki koşucunun ters eline verilir.

Bu değiştirmede
1. Koşucu sağ el bayrak taşır.

2. Koşucu sol ile bayrağı taşır (içten değiştirmedeki gibi)

3. Koşucu sağ el ile bayrağı taşır (dıştan değiştirmedeki gibi)
4. Koşucu sol el ile bayrağı taşır.
Virajda koşan 1’ci ve 3’cü koşucular bayrağı sağ elleriyle, düzde koşan 2’ci ve 4’cü koşucular ise sol
elleri ile bayrağı taşırlar.
 - Bayrağı getiren sporcu değişimden sonra kendi kulvarında kalmak zorundadır.
Bayrak Aktarma Teknikleri:
Bayrak aktarma tekniklerinin amacı; bayrağı güvenli bir biçimde verirken koşu ritminin olanaklar
ölçüsünde korunmasını sağlamaktır.
Aktarma bu nedenle 2-3 adımdan daha fazla uzamamalıdır. Bu durumda verici arkadaşına 1.5-2 m’ lik
verme mesafesine kadar yaklaşır, sesli işaretini verir.
Bunun üzerine alıcı, izleyen adımda kolunu gevşek olarak geriye uzatır. Bu sırada alıcı hızını kesmeden
ve gerekli yanal duruşunu bozmadan, kolunu sakin ve oynatmadan geride tutar. Böylece verici
yanılmaz ve verme işlemi kolaylaşır.
1. Aşağıdan-yukarı doğru (Alttan veriş tekniği): Alıcı elini başparmağı ayrık olarak arkaya uzatır. Bu
durumda başparmak ve işaret parmakları arasındaki açı aşağıyı görür. Verici çubuğu aşağıdan
yukarıya doğru ele dokundurur.
2.Yukarıdan-aşağıya (Üstten veriş tekniği): Alıcı elini el sırtı yeri gösterecek şekilde arkada tutar.
Verici çubuğu yukarıdan aşağıya doğru ele dokundurur. Alıcı eline dokunan çubuğu kavrar ve çeker-
alır.
3. Sürme (çengel) tekniği: Alıcı kolunu kalça hizasına kadar geriye götürür. El çengel biçiminde
başparmak diğer parmaklar kendini gösterecek bir biçimde tutulur. Aktaran sporcu alan sporcunun
elinin içine doğru bayrağı sürer.

Bayrak değişme alanının kullanılması:

Bayrak koşularında bayrak sopası “bayrak değiştirme bölgesi” denen alanda alınma kuralı ile
uygulanır. Bu bölge 30 m’ lik bir alanı kapsar. 100 m’ nin bittiği noktadan 20 m. ön, 10 m. arka
bölümden uzaklıkta belirlenmiş 30 m’ lik bölümdür. Bayrak sopasını alacak olan yarışmacı değiştirme
alanının 10 m. gerisinden çıkış yapar.

Hız alma koşusuyla birlikte yarışmacı 30 m’ lik bir mesafe koşar. Bayrağı aşacak koşucu, bayrağı
getiren sporcunun belirlenen hız alma koşusu başlangıcına 7-8 m. yaklaşınca koşuya başlar. Genelde
bu aralık iki sporcunun koşu hızına göre belirlenir. Bayrak değişiminin en yüksek hızda gerçekleşmesi
için değiştirme alanının ikinci yarısı en uygun yerdir. Alış-veriş işlemi başlamadan 17-20 m’ lik bir
hızlanma sağlanmalı ve alış işlemi 30 m’ lik alanın 2/3’ lik alanda tamamlanmalıdır.

Değişme alanı Hız alma bölümü

Son Orta Başlangıç

Hız alma işaretleri

20 m. 10 m.

Koşu yönü

Şekil; 4x100 m. de değişme alanı ve yaklaşma koşusu

Koşu kontrol işareti:

Koşu kontrol işareti; bayrak vericinin yaklaşmasına göre alıcının en uygun zamanda koşuya
başlamasına yardımcıdır. Çıkış noktasına çıkış uzaklığı bireysel olarak belirlenir. Taşıyıcının koşu
süratine, bayrağı alan sporcunun tepki ve hızlanma yetisine bağlı olarak saptanır.
Genel olarak koşu kontrol işaretinin uzaklığı:
Erkekler 7.00-9.00 m.
Bayanlar ve Genç Erkekler 6.50-7.00 m.
Genç Bayanlar 5.50-6.50 m.
Çocuklar 5.00-6.00 m.
 Çıkış:
4x100 m. ve 4x400 m. bayrak koşuları çıkışı takozdan yapılır.

Çıkış duruşu:
Alıcının çıkış yerindeki duruşu
 Patlayıcı bir çıkış için ve ilk adımlardan itibaren yüksek bir hızlanma verimi sağlar,
 Taşıyıcının yaklaşmasını ve kontrol işaretini iyi görebilmeyi sağlar.
Çıkış yüksek duruştan başlar ve 10 m. hızlanma alanı kullanılır. Ayaklar adım duruşundadır ve uçları
koşu yönündedir. Taşıyıcı kontrol işaretine yaklaşırken dizler bükülür, VAM pençelere kaydırılır,
gövde bükülür ve kollar bacak duruşuna göre çapraz tutulur. Gövdenin bükülmesi uygun bir görüş
açısı sağlamak için gereklidir. Ancak az olmalıdır. Bakışlar omuz üzerinden ya da koltuk altından
olabilir. Bir el ile yere dayanmakta mümkündür.

4x400 metre;
Birinci sporcu ilk 400 m. yi kendi kulvarında koşar ve bayrağı 20m.lik alan içinde 2. sporcuya verir.
(4x100m. deki hız alma alanı yoktur.) İkinci sporcu bayrağı aldıktan sonra 400m.nin ilk 100m.sini
kulvarlı koşar. Bundan sonra kulvar zorunluluğu kalkar. 3. ve 4. sporcular 1. kulvardan koşar.
Bayrak koşusu yarışma kuralları;
- Tüm koşucular kendi kulvarlarında koşarlar,
- Bayrak değiştirme alanı, pisti enine kesen 5cm’lik çizgilerle belirlenmiştir,
- 4x100 metrede bayrak alacak atlet, hız alma koşusuna değiştirme alanının içinden başlayabilir,
- Bayrak, 30 metrelik değiştirme alanında el değiştirmelidir,

Değiştirme alanında olabilecek hatalar için bayrağın pozisyonu gözlemlenmelidir,

Bayrak değişimi, alan sporcu bayrağa temas ettiği anda başlar, sadece alan koşucunun elinde
olduğu anda tamamlanır
- Bayrak, yarış boyunca elde taşınmalıdır,
- Bayrak yere düşerse, düşüren atlet tarafından yerden alınmalıdır,
- Atlet, düşen bayrağı almak için kulvarından ayrılabilir, ancak yarış mesafesini kısaltamaz,
- Bayrağı takım arkadaşına veren atlet, pisti hiçbir yarışmacıyı engellemeden terketmelidir,
- Rakibini engelleyen, takım arkadaşını iten atletin takımı diskalifiye edilir.
4x400 metrede,
- İlk turun tamamı ve ikinci turun ilk virajı kulvarlı koşulur,
- İkinci koşucu kendi kulvarlarında bayrak almasına karşın, hız alma mesafesi kullanamaz,
- Üçüncü ve dördüncü koşucular, varış çizgisinin 10m gerisindeki değiştirme alanı başlangıcında,
hakem nezaretinde, takım arkadaşlarının 200m geçiş sırasında sıralanırlar, bayrak alana kadar
pozisyonlarını değiştiremezler.