TÜBERKÜLOZ

TTD Bağışıklığı baskılanmışta 10 mm baskılanmamışta 15mm üzeri pozitif

Interferon gama salınım testine (IGST)bakılan antijenler ESAT-6 ve CFP10

LTBE (Latent tüberküloz enfeksiyonu tedavi endikasyonları)

1-Temaslı (TB anneden doğan bebek, 34 yaş altı yakın temas, 35 yaş üstü bağışıklığı baskılanmış hastalar)
35 yaş üzeri grupta ilk test negatifse 2 ay sonra tekrar edilir

2- TB temaslısı değilken 0-4 yaş TDT pozitif ve 5-14 yaş TDT veya IGST pozitifse

3- Son 2 yılda TDT konversiyonu olursa (6mm artış ve pozitifleşme veya 10 mm artış)

4- Tedavi almamış kişide Ac filminde TB sekeli ile uyumlu yayma ve kültür negatif hasta

5- Bağışıklığı baskılananda 5mm üzeri pozitif (HIV, anti TNF alan, Steroid (15 mg üzeri 1 aydan uzun), HD
alan KBY, Organ alıcı veya verici, Silikozlu)

Koruyucu tedavi: INH 300 6 ay (bağışıklığı baskılanmışta 9 ay) veya RIF 600 mg 4 ay, birlikte verilirse 3 ay
INH+Rifapentin: 900 INH rifapentin 50 kg üzeri 900mg, altı 750 mg haftada bir 12 hafta DGT

INH ile B6 endikasyonları (10-50mg/gün): DM, Gebelik, Malnutrisyon, Alkolizm, Pridoksin eksikliğine bağlı
nöbet

INH ve RIF’e bağlı hepatit: Semptomsuz KCFT 5 kat veya hepatit semptomları ile 3 kat artış, Bilirubin>1.5
olması durumunda ilaç kesilir.

IRIS: Immune Reconstitution Inflammatory Syndrome HIV pozitif hastada bağışıklığın düzelmesine bağlı
paradoks reaksiyon oluşması.

Olgu tanımları:

Yeni olgu

Önceden tedavi görmüş olgu (en az 1 ay)

Nüks olgu

Takip dışı kalıp dönen olgu (tedaviye 2 ay ya da daha uzun ara)

Tedavi başarısızlığından gelen olgu ve nakil gelen olgu

Tedavi: H5 R10 S15 E20 Z25 mg/kg    2 ay HRZE 4 ay HR

2. ayda ARB negatifse idameye geçilir, pozitifse 1 ay uzatılır, 3. Ayda negatifse idameye geçilir, pozitifse ÇİD
TB merkezine yönlendirilir, başlangıçta kavitesi olan vakada 2. Ay pozitif gelirse 9 ay uzatılır.

Takip dışı kalıp dönen ve nüks olguda IDT yapılmalı yapılamıyorsa 2HRZES+1HRZE+5HRE 9 ay

MSS TB 12 ay, kemik eklem TB 9 ay tedavi verilir.

TB yatış endikasyonları:

Genel durum boz., Menejit TN, Ciddi Hemoptizi, Kontrolsüz DM, KBY Karaciğer Yetm, İlaç allerjisi, İlaca
bağlı hepatit, evsiz veya bakıma muhtaç hasta

Yayma pozitif hasta ambulansla sevk edilir.

Minör yan etkiler: INH: Deri rxn, perfierik nöropati      RIF: Trombositopeni, Deri rxn, Flu like sendrom,
idrarı turuncuya boyama          Pirazinamid: Artralji, ürik asidemi      Streptomisin: Peroral uyuşma

Major yan etiler: (ilaç kesilmeyi gerektirir) Hipersensitivite rxn (Streptomisin, PABA, thiasetazon), Görme
boz. (Etambutol), Hepatotoksisite (INH, PZA, RIF), Vertigo ve İşitme Kaybı (Streptomisin), Hemolitik
Anemi, ABY, Şok, TTP (RIF)

Tedavi başarısızlığı: Tedavinin 5. Ayı ve sonrasında yayma ya da kültür pozitifliği

TB’de steroid endikasyonları (0,5-2mg/kg 4-6 hafta) TB perikarditte (fazla sıvı, erken konstrüksiyon veya
tamponad varlığında), TB menenjit, TB ilaçlarına aşırı duyarlılık, Çocukluk çağı TB (LAP varlığı, ateş, dispne,
plevral efüzyon)

Gebede: 2 ay HRZE 4 ay HR pridoksin 10mg/gün      Streptomisin kontrendike

Emzirende: Normal HRZE 2 hafta bulaştırıcılık süresince bebek ayrı tutulmalı

Karaciğer yetm: 2 hepatotoksik rejim 2 ay HRE 7 ay HR ya da 2 ay HRES 6 ay HR ya da 6-9 ay RZE

                        1 hepatotoksik rejim 2 ay HES 10 ay HE

                          Non hepatotoksik rejim: 18-24 ay ES+Kinolon+Sikloserin

Böbrek Yetm: GFR 30’un üzerinde ise standart tedavi

                    GFR 30 altındaysa 2 ay HR standart doz, diyaliz varsa diyaliz gününde diyalizden sonra ve ZE
haftada 3 gün sonrasında idamede 4 ay HR, 10 mg/gün piridoksin verilir

Silikotüberkülozda 2 ay HRZE 7 ay HR toplam 9 ay

H verilemezse 9-12 ay tedavi, E verilemezse 2HRZS/4HR, Z verilemezse 2HRSE/7HR, R verilemezse ÇİD

kabul edilir.

Hasta tedavisini 2 haftadan az aksattıysa tedaviye devam edilip süre tedavi sonuna eklenir, 2 aydan kısa
tedavi alıp 2-8 hafta arası ara verdiyese tedaviye yeniden başlanır, 2 aydan uzun tedavi alıp 2-8 hafta ara
verdiyse yayma negatifse tedaviye devam edilir, kültür de negatifse süre tedavi sonuna eklenir, kültür
pozitifse IDT yapılır tedaviye yeniden başlanır, yayma pozitifse direk IDR yapılır, hızlı IDT yapılamıyorsa
HRZES başlanıp sonuç beklenir. 8 haftadan uzun süre bırakıldıysa IDR yapılıp tedavi kararı verilir.
İlaca dirençli TB tedavisi:

S E veya SE dirençi 2 ay HRAZ 4 ay HR

Tek inh veya INH+S direnci varsa HEZE sonrası idamede HRE ve 9 ay tdv

INH+ E direnci HRZS+kinolon idamede HR+Kinolon 9 ay

INH+Z direnci RES+kinolon idamede HRE+kinolon 10 ay

INH+E+Z ya da INH+E+Z ve SM direnci: ilk 2 ay R+Kinolon+Oral 2. Seçenek+Parenteral idamede parenteral

kesilip diğerleri ile devam 9-12 ay

Z direnci (M.bovis) HRES ay idame HR 7 ay

RD/ÇİD TB tedavisi:

Grup A: Kinolon (Levo,moksi,gati) veya Grup:B parenteral (amikasin, kapreomisin, kanamisin) direnci
varsa uzun rejim ikisi de yoksa kısa rejim

Kısa rejim: AMK+Yüksek Doz H+ PTH+MOKS+E+Z+KLF 4 ay        idamede 5 ay MOKS+E+Z+KLF

Uzun rejim : Grup C ilaç: Etionamid/Protionamid, Sikloserin/Terizidon, Linezolid, Klofazimin

Grup D ilaç: D1: Z E yüksek doz H      D2:Bedakulin Delamanid    D3: PAS, İmip/Cilast, Meropenem,
Amoksiklav, Thioasetazon

Başlangıç: 1 Grup A+ 1 Grup B+ 2 Grup C (Grup C’de direnç nedeniyle ilaç yoksa D’den eklenir)En az 4 ay
balgam kültürü negatif olana kadar

İdame: Kültür negatifliğinden sonra 18 ay sadece oral tedavi

Zoonotik TB etkenleri: M. Bovis, M. Caprae (MTC’ye dahildir)

Temaslı izlemi:

Yayma negatif kavite yoksa tanıdan 1 ay önce bulaştırıcı, yayma pozitif veya kavite varsa 3 ay önce
bulaştırıcı kabul edilir.

Temaslıda tedavi: 5 yaş altı, 5 yaş üstü ve BCG’siz, TB anneden doğan, 34 yaş ve altı yakın temaslı (8 saat),
35 yaş ve üstü LTBE saptanan veya bağışıklığı baskılanmış temaslılar (saptanmazsa 2 ay sonra kontrol)

Aşılama: BCG kontendikasyonları: Yaygın malign hasalık, Lösemi, Konjenital İmmun yetm, HIV’de immun
yanıtı bozuk hastalar, Steroid Alkilleyici Ajan Antimetabolit veya radyasyon ile immun cebaı baskılanmış
kişiler, Aktif Ateş 38,5 ve üzeri, Aşı bölgesinde enfeksiyon, TB geçirmiş kişi, BCG yapılmış kişi, TTD 6mm
üzeri olanlar.

BCG rutin 2. Ayda yapılır, 3 aydan sonra yapılacaksa TTD sonrası yapılır. 6 yaş üzeri gerekli değildir.

Anti TNF başlanacak hastalarda: TTD 5mm üzerinde koruma verilir 5mm altı ise IGST veya booster. IGST
pozitif ise koruma verilir. Psoriaziste TTD yanıtı arttığından IGST bakılır. IGST negatif hastalarda tedavi
devam ediyorsa yıllık bakılır. Koruma tedavisi ilaçtan 1 ay önce başlanır. 9 ay INH kullanılır. INH alamıyorsa
4 ay RIF. Anti TNF kesilse bile koruma 9 aya tamamlanır. Hasta daha önce TB geçirdiyse TTD ve IGST
dikkate alınmaz.

TDM (Tüberküloz dışı mikobakteri) tanısı:

1- Akciğer semptomu nodül veya kavite veya bronşiektazi ile birlikte nodüller

2- Diğer tanıların dışlanması

Ve Mikrobiyolojik olarak: Balgamda 2 örnekte kültür pozitif veya 1 bronş lavajında kültür pozitif,
yada biyopsi materyaline mikobakteri patolojik özellikleri (Granulomatöz inf veya ARB pozitif) ve
bir balgamda kültür pozitif

Akciğere Patojen TDM’ler: MAC, M. Kansasii, M. Abcessus, M. Malmoense, MX. Xenopi