Regras xerais de acentuación

Levan acento gráfico Non levan acento gráfico

Palabras
as rematadas en... as rematadas en...
vogal: café, xampú, acolá os ditongos ai, au, ei, eu, oi, ou, iu, ui (con ou sen
vogal + n: alguén, traizón, lacazán s): ademais, bacallau, papeis, bocoi
Agudas
vogal + s: paspallás, autobús, nordés consoante distinta de n ou s: persoal, robot, per-
vogal + ns: xardíns, irmáns, parabéns correr

vogal: gravata, xarope, almorzo

consoante distinta de n ou s: túnel, cráter, tándem
vogal + n: mitin, dolmen, slogan
Graves grupos consonánticos distintos de ns: álbums,
vogal + s: lapis, venres, choromicas
cómics, bíceps
vogal + ns: slogans, mitins, dolmens

Esdrúxulas Levan todas acento gráfico: cóxegas, cirúrxico, hipopótamo, déixao, pilláronte, limpísima...

Casos especiais de acentuación

• O i e u tónicos levan til cando van antes ou despois dunha vogal coa que non forman ditongo, senón hiato:
xuízo (xu-í-zo), saúde (sa-ú-de), ruído (ru-í-do).
• Os grupos iu e ui non levan til cando é tónico o primeiro elemento, pois neste caso forman ditongo: lingüista,
partiu, puido.

Primeiro elemento tónico Segundo elemento tónico

DITONGO HIATO
ui pui-do uí ru-í-do
iu par-tiu, sa-íu iú mi-ú-do

• Os latinismos e palabras estranxeiras de uso habitual acentúanse segundo as regras xerais: accésit, currículo,
sándwich.
• As abreviaturas levan til cando forma parte delas a vogal acentuada da palabra completa: ár. (abreviatura de
árabe), gót. (abreviatura de gótico).

■■Algunhas palabras que poden ofrecer dúbidas

Con acento Sen acento

Agudas popurrí chofer, fluor

acne, diocese, elite, medula,
neon, omoplata, parasito,
Graves mísil, réptil, téxtil
atmosfera, paxaro, heroe,
vertixe, reuma, argon
alvéolo, anódino, auréola,
endócrino, gladíolo, óboe,
Esdrúxulas olimpíada, período, rícino,
termóstato, rubéola, amálga-
ma, térmite

Non se acentúan: as palabras monosílabas (agás nos casos de acento diacrítico), os adverbios en -mente, os
demostrativos, os interrogativos e os exclamativos.
O acento diacrítico

O acento gráfico emprégase ás veces para distinguir palabras que, doutro xeito, te-
rían a mesma forma na escrita. Trátase de palabras que, segundo as regras de acen-
tuación, non levarían acento (monosílabos, graves rematadas en vogal, etc.).
O acento diacrítico colócaselles:
– ás vogais abertas fronte ás pechadas: póla (rama de árbore) / pola (galiña);
– aos monosílabos tónicos (fronte aos átonos): dá (verbo dar) / da (contracción
de preposición e artigo).

Palabras con acento diacrítico

Con acento Sen acento

á (prep. a + art. a; «ala») a (art.; prep.; pron.)

ás (prep. a + art. as; «alas»)
bésta (arma)
bóla («esfera»)
cá (comp. ca + art. a)
chá/s («plana/s»)
có/s (comp. ca + art. o/os)
cómpre/n («é mester»)
dá (pres. e imperat. de dar)
dás (pres. de dar)
dó («compaixón»)
é (pres. de ser)
fóra (adv.)
máis (adv.)
nó («lazo»)
nós («nosoutros»; pl. de nó)
ó (prep. a + art. o)
ós (prep. a + art. os)
óso (do corpo)
pé (do corpo)
póla («rama»)
pór («poñer»)
présa («apuro»)
sé («sede»; imperat. de ser)
só («soamente», «sen compaña»)
té (infusión)
vén (pres. de vir)
vés (pres. de vir)
vós («vosoutros»)
as (art.; pron.)
besta (animal)
bola (de pan)
ca (conx. comp.)
cha/s (che + a/as)
co/s (prep. con + art. o/os)
compre/n («merque/n»)
da (prep. de + art. a)
das (prep. de + art. as)
do (prep. de + art. o)
e (conx. copulativa)
fora (antepret. de ser e de ir)
mais (conx.)
no (prep. en + art. o)
nos (pr. átono; prep. en + art. os)
o (art.; pron.)
os (art.; pron.)
oso (animal)
pe (letra)
pola (prep. por + art. a; «galiña»)
por (prep.)
presa («prendida»; «presada»)
se (conx. condicional; pron.)
so (prep. «debaixo de»)
te (pron.; letra)
ven (pres. de ver; imperat. de vir)
ves (pres. de ver)
vos (pron. átono)

Ten en conta
As formas verbais que levan acento diacrítico
consérvano cando van seguidas de pronome
enclítico:
Dá o caderno a María. → Dálle o caderno.