COMO RECOÑECER AS VOGAIS DE TIMBRE ABERTO OU PECHADO
/e/ /o/ /E/ /O/
Nome das letras que comezan por
consoante: be, ce, de, gue, pe, que,te, xe e
ceta.
En ditongos decrecentes: ameixa, meu,
eira,comeu, auforia...
Perante consoantes palatais ( ch, x, ñ, ll):
fecho, pexa, empeño, cortello...
O /e/ dos demostrativos: este, ese, aquel.
En palabras rematas en: -es-és/esa (Exc.
revés, (a) través). tres, coruñés...
-ez/-eza: vellez, beleza...
-eo (exc. ceo): alleo, freo...
-edo: penedo, rochedo...
-ello/a: espello, orella....
Nome das letras que comezan por vogal: efe, ele, eme, ene, eñe, erre e ese
En palabras graves con ditongos crecentes: criterio, leria, modestia ... Exc. (
femia, medio e premio)
En palabras esdrúxulas: doméstico, ética, médico...
Exc. (céspede, péxego, cóbado)
Diante de consoantes: /l/, /p/, /b/, /t/,/k/: felpa, feltro, heptagonal, étnico,
texto, rectangular...
Exc. (ex+consoante) exministro, exceder,...
As palabras con til diacrítico: présa, bóla... (agás: pór)
As vogais equivalentes aos ditongos ie, ue en castelán: pé, ovo... (agás: fonte,
ponte, conto)
A palabra só
A conxunción copulativa "e"
Os substantivos e adxectivos rematados en -el/-ol/-elo/-ela/,-encio/-a/-enza e os
seus plurais: papel, papeis, farol, farois, cruel, español...
Exc. (cabelo)
-eño/a: deseño, leña..
-ción: canción, ficción...
-on/ona: don, oración...
-oso: curioso...
-oño:soño...
-or: dor, mellor...
Verbos da 1ª conxugación en (-ar) con VR
e/o seguida de i ou consoante palatal: x, ch, Tamén en todo o presente de indicativo e na p2 do imperativo. No resto da
ll, ñ: deito, pelexas, pecha, artellan...
Verbos acabados en -ear, -oar: nomeo,
abotoar,
Verbos da 2º conxugación (-er) na vogal
te,ática: beber, comedes, bebese...
Verbos da 1ª conxugación (-ar) con e/o como última vogal da raíz , na 1º,2ª, 3ª, e
6ª persoas do presente de indicativo: berro, berras, berra, berran, xogo, xogas,
xoga, xogan...
conxugación sempre é pechada.
Na maioría dos verbos da 2ª conxugación (-er) con e/o nas últimas vogais do
radical na p2,p3, p6 do presente de indicativo: bebes, bebe, beben, comes, come,
comen. No resto a vogal é pechada.
Os verbos da 3ª conxugación (ir) con alternancia vocálica no radical e/u na
p2,p3,p6 serves, serve, serven, foxes, foxe,foxen.
As formas verbais do tema de perfecto(pretérito, antepretérito, pretérito de
subxuntivo e futuro de subxuntivo) dos verbos irregulares: soubeches, trouxera,
dese, couber....