Professional Documents
Culture Documents
Ha47 1 3
Ha47 1 3
BÀI TẬP PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SỨC KHỎE
Các nhà khoa học cho hay có sự liên quan chặt chẽ giữa tình trạng sức
khỏe và dinh dưỡng. Tình trạng dinh dưỡng được khái niệm là tổ hợp các chỉ
số tiêu hóa sinh học, các đặc điểm cấu trúc và chức năng của các bộ phận cơ
thể nhầm phản ánh khả năng đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể [4].
Khi mới được phát hiện, các nghiên cứu về dinh dưỡng chỉ đơn giản là
đánh giá tình trạng béo, gầy, các nhân trắc như: Brock, Pignet, Quetelet. Nhờ
vào sự phát triển của khoa học đã tìm được các vai trò vô cùng quan trọng của
chất dinh dưỡng. Nhờ các kỹ thuật hiện đại, phương pháp đánh giá Tình Trạng
Dinh Dưỡng càng ngày càng phát triển và trở thành một ngành khoa học
chuyên về dinh dưỡng.
Tình trạng dinh dưỡng ở mỗi cá thể là kết quả của quá trình ăn uống và
việc sử dụng các chất dinh dưỡng của cơ thể. Đáp ứng của các chất dinh
dưỡng ở mỗi cơ thể tùy thuộc vào: số lượng chất dinh dưỡng, tuổi, giới, tình
trạng cơ thể (mang thai, bệnh mãn tính,….), cũng như hoạt động hàng
ngày(thể lực và trí não). Mức độ hấp thu dinh dưỡng phụ thuộc vào rất nhiều
yếu tố: tiêu hóa, hấp thu, các chất trung gian, các phản ứng của cơ thể, nó còn
phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của cá thể. Tình trạng dinh dưỡng giúp
phản ánh mức độ tương quan giữa thực phẩm hay dinh dưỡng với sức khỏe.
Chỉ số BMI (Body Mass Index) là một chỉ số đánh giá tình trạng cơ thể
(béo phì hoặc suy dinh dưỡng). Các chỉ số được đo, và được sử dụng trong các
nghiên cứu lớn về dịch tễ học nhầm đánh giá tình trạng dinh dưỡng và mức độ
thừa cân béo phì ở người lớn và trẻ nhỏ. Các chỉ số thường được đo, đó là
chiều cao và cân nặng vì các trị số này có thể lấy được dễ dàng và chính xác.
Gầy là tình trạng cân nặng của cơ thể thấp hơn nhiều so với chiều cao mà
cơ thể hiện có thường do các nguyên nhân như cơ địa, cơ thể kém hấp thu, ăn
uống thiếu chất, v.v
Thừa cân là tình trạng cân nặng nên có của cơ thể vượt quá so với chiều
cao thường do các nguyên nhân như lười vận động, ăn uống nhiều hơn năng
lượng tiêu hao, có thể do di truyền, v.v
Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường một
cách cục bộ hay toàn cơ thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người.
Tỉ lệ thừa cân, béo phì vẫn tiếp tục tăng không những ở trẻ em mà cả
người lớn, ở cả các nước đang phát triển lẫn nước phát triển và đã trở thành
“đại dịch toàn cầu”, tăng gần gấp ba lần trên toàn thế giới kể từ năm 1975 (ở
người lớn có khoảng 1,9 tỉ người bị thừa cân, 650 triệu người bị béo phì, ở trẻ
5 – 19 tuổi có hơn 340 triệu bị thừa cân, béo phì) [11].
2.4 Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo Tổ chức Y tế Thế giới
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và tổ chức Lương thực và Nông
nghiệp Liên hợp quốc (FAO) đều khuyến nghị dùng Chỉ số khối cơ thể (Body
Mass Index = BMI) để đánh giá tình trạng dinh dưỡng ở người trưởng thành
[8].
Chỉ số khối cơ thế (BMI) là một chỉ số đơn giản thể hiện cân nặng theo
chiều cao thường được sử dụng để phân loại tình trạng suy dinh dưỡng (SDD),
thừa cân (TC) và béo phì (BP) ở người trưởng thành.
Bảng phân loại tình trạng dinh dưỡng theo Tổ chức Y tế Thế giới
Ngược lại, chế độ ăn không cung cấp đủ năng lượng có nguy cơ bị thiếu
dinh dưỡng. Năng lượng ăn vào trung bình là 1637,2 kcal/người/ngày, mới đạt
74% so với nhu cầu khuyến nghị, được xác minh là yếu tố nguy cơ bị thiếu
dinh dưỡng nhẹ cân.
Một số nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy sự thay đổi khẩu phần ăn có
liên quan trực tiếp đến tình trạng dinh dưỡng [1].
Bữa ăn sáng hay còn gọi bữa lót dạ là bữa ăn đầu tiên trong ngày ,thường
vào buổi sáng sau khi thức dậy với thực đơn thường gồm thức ăn nhanh, nhẹ
kèm các món tráng miệng. Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng bữa ăn sáng
rất quan trọng trong ngày chiếm 30-40% năng lượng trong ngày. Nếu một sinh
viên ăn đủ bữa sáng sẽ cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động, tăng cường trí
não, giảm cân,..
Ngoài ra, những bạn sinh viên thường có thói quen bỏ bữa sáng rất dễ rơi
vào tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng, sức đề kháng thấp, đau dạ dày , ảnh
hưởng đến hiệu quả học tập.
Hiện nay tình trạng sinh viên bỏ bữa sáng trở nên rất phổ biến, nguyên
nhân chính dẫn đến tình trạng đó là không có thời gian, do thói quen ngủ dậy
muộn, lười ăn sáng.
Không chỉ có chế độ dinh dưỡng mà những hoạt động thể chất cũng góp
một phần không nhỏ trong sự phát triển toàn diện của sinh viên. Việc rèn
luyện sẽ giúp sinh viên có thể trạng tốt và khỏe mạnh hơn vì những hoạt động
này giúp họ cảm thấy thoải mái tinh thần và ăn ngon miệng hơn rất nhiều.
Thông qua rèn luyện, chơi thể thao, sinh viên được đốt cháy năng lượng, tăng
cường sự trao đổi chất, giảm nguy cơ béo phì ảnh hưởng đến dinh dưỡng [3].
Ngược lại, không tập luyện thể dục hoặc tham gia các hoạt động thể lực
làm cho sinh viên không tiêu thụ hết năng lượng cũng như khiến cơ thể trở
nên thụ động dễ dẫn đến ảnh hưởng tình trạng dinh dưỡng, thừa cân ,béo phì
[3].
4. Ảnh hưởng của thừa cân béo phì đối với cơ thể
Béo phì thừa cân gây ảnh hưởng trực tiếp đến hình thể khiến cơ thể mất
cân đối, giảm sự linh hoạt vận động, khó vận chuyển hơn, kèm theo các hệ lụy
khác như giảm năng suất lao động, sức khoẻ kém, khó ngủ, khó thở,…người
thừa cân béo phì còn có tỷ lệ mắc các bệnh mãn tính nguy hiểm cao hơn thông
thường [2]. Ngoài ra béo phì thừa cân còn gây ả nh hưởng tới sức khỏe, tỉ lệ
mắc các bệnh mạn tính không lây nhiễm (tim mạch, Đái tháo đường tuýp 2,
tâm thần, rối loạn chuyển hóa, bệnh gan nhiễm mỡ...) , dẫn đến tăng tỉ lệ tử
vong [6],[9],[10].
Thiếu ăn hay thừa ăn (thừa về số lượng, thiếu về chất lượng) đều có thể
gây bệnh, một chế độ dinh dưỡng cân đối, hợp lý là cần thiết để con người
sống khỏe mạnh
1. Bùi Thị Thuý(2019), Luận văn thạc sĩ, Tình trạng dinh dưỡng và khẩu
phần thực tế của khách hàng 15-25 tuổi tại phòng khám tư vấn dinh
dưỡng, viện dinh dưỡng, năm 2019.
3. Ngô Thị Xuân (2020), Luận án tiến sĩ y học, Thực trạng thừa cân , béo
phì và hiệu quả của một số giải pháp can thiệp ở học sinh tại Thành
phố Bắc Ninh.
4. Viện dinh dưỡng(2015),”Đánh giá tình trạng dinh dưỡng và theo dõi
tăng trưởng”,Viện dinh dưỡng quốc gia.
5. Viện Dinh dưỡng(2019), Dinh dưỡng lâm sàng Dinh dưỡng, Sức khỏe
và bệnh tật, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, 18-39.