Thayhieu Net THC Si Phan Danh Hiu Chuy

www.facebook.
com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
Thayhieu.net Th c sĩ - Phan Danh Hi u – Chuyên luyện thi QG môn ộg văn
CHUỤÊộ Đ 2
ộGH LU ộ ợỪ H I
PH NăI
TỊMăHI UăCHUNG
I. KHÁI QUÁT
Ngh ălu năXưăH iălàăd ngăđềăthiăcóămặtăbắtăđầuătừăkỳăthiăĐHăậ CĐănĕmă2009ăvàă

tr ăthànhăm tăd ngăđềăthiăĐHăậ CĐăkhôngăthểăthi uătrongănh ngănĕmăti pătheo.ăD ngăđềă
01
thiănàyăkiểmătraăvềăk ănĕng,ăvốnăsốngăcủaăthíăsinh; kiểmătraămứcăđ ăhiểuăbi tăcủaăthíăsinhă
oc
vềăxưăh iănóiăchung.ăTrênăcơăs ăđóănhằmăgiáoădụcănhânăcáchăchoăl pătrẻ.ăăS ăthayăđổiăvềă
H
khâuăraăđềănàyăđưămangăđ năm tăcâuăh iăkháăthúăv ăđểăcácăthíăsinhăcóăquyềnăđ ợcănóiălênă
ai
D
nh ngăsuyănghĩăcủaămìnhăvềăcu căsống,ăvề nh ngătâmăt ătìnhăc măcủaămìnhăthôngăquaă
hi
m tăbàiăvĕnăngh ălu n.
nT
Đưă nhiềuănĕmă làmă quenăv iă d ngăđềă thiănàyă nh ngă nóăv nă cònă quáă khóăđốiăv iă
uO
nhiềuăthíăsinh.ăB iăvốnăsốngăcủaăcácăemăch aănhiều,ăngônăng ădi năđ tăcònăh năch ,ăkhiă
làmăbàiăthìănghĩăgìătrongăđầuălàăvi tăn yăchứăkhôngăbi tăcáchăl pălu n.ă
ie
Nhằmămangăđ năchoăcácăemăcóăthêmăhiểuăbi tăvàăcóăthêmăk ănĕngălàmăbàiăd ngăđềănày,ă
iL
Ta
thầyă Phană Danhă Hi uăbiênăso nă cuốnăsáchă K ă NĔNGă LÀMă BÀIă VĔNă NGH ă LU Nă
XẩăH I.ăMongărằngăcuốnăsáchăNH ă màăýănghĩaă L Năs ă mangăđ n cho các em cách
s/
up
ti păc năvàăh căth tătốtăd ngăđềăthiănàyăđểăđápăứngăkỳăthiăQuốcăGiaăphíaătr c.

ro
II.ăCÁCăD NGăĐ ăTHIăNGH ăLU NăXẩăH IăTH NGăG P

/g
om
Ngh ălu năv ăm tăhi năt ngăđ iăs ng:

.c
- Hi năt ợngătốtăcóătácăđ ngătíchăc că(ti păsứcămùaăthi,ăhi nămáuănhânăđ o…)

ok
- Hi năt ợngăx uăcóătácăđ ngătiêuăc că(B oăl căh căđ ng,ătaiăn năgiaoăthông…)
bo
- D ngăđềăthiăngh ălu năvềăm tăm uătinătứcăbáoăchí.

ce
.fa
Ngh ălu năv ăm tăt ăt ngăđ oălỦ:

- T ăt ngămangătínhănhânăvĕnă(lòngădũngăc m,ăkhoanădung,ăýăchíăngh ăl c…)
w
w
- T ăt ngăph nănhânăvĕnă(íchăk ,ăvôăc m,ăthùăh n,ădốiătrá…)

w
- Ngh ălu năvềăhaiămặtătốtăx uătrongăm tăv năđềă(đềăthiăĐHăậ CĐătừă2009ă- 2012)

- D ngăđềăcóătínhăch tăđốiătho i,ăbànălu n,ătraoăđổiă(D ngăđềăthiănĕmă2013)
- D ngăđềăvềăv năđềăđặtăraătrongăm uătruy nănh ăhoặcăđo năthơ.
*ăNh ngăd ngăđềăthiă ătrênăđềuăđ ợcăThầyăcụăthểăhóaăăbằngănh ngăc uătrúcă(giốngănh ă

côngăthứcăToánăh c,ăV tălý)ăđểăcácăemăápădụngăvàoăđóămàălàmăbài.ăVi căápădụngăc uă
trúcăchoătừngăd ngăđềăthiănh ăđưănóiă ătrênălàăgiúpăchoăcácăemăkhôngăvi tălanăman,ădàiă
dòng…ămàă đ nhăh ngăđúngăvàoăyêuăcầuăcủaăđề,ăđúngăđápăán.ăVìăth ,ăvi căh că thu că
lòngăc uătrúcăcũngălàăm tăđiềuăcầnăthi t.
Tài liệu Luyện thi ộg văn Quốc Gia 2016. Chuyên đ 2: ộGH LU ộ ợỪ H I Trang 1
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
III. Đ ăĐ TăĐI MăCAOăTRONGăKỲăTHIăQU CăGIA
1.ăTh ănh t,ăăbƠiăvi tăph iăđ măb oăđúngăb ăc că3ăph n

Ph iăđ măb oăđầyăđủăbốăcụcă3ăphần là M ăbƠi (Đặtăv năđề),ăThân bài (Gi iăquy tă
v năđề)ăvàăK tălu n (K tăthúcăv năđề). Trongătr ngăhợpălàmăch aăxongăbàiăcũngăph iă
cốăgắngăcóăphầnăk t đểăphùăhợpăbốăcục.
Ph năM ăbƠi: Cầnăcóăphầnăd nădắtănh tăđ nhăđểăđiăvàoăbàiăm tăcáchăt ănhiên,ătránhăgòă

bó,ă g ợngă ép.ă M ă ph iă đúngă ậ trúngă vàoă v nă đềă củaă đềă bàiă yêuă cầu.ă Theoă đánhă giáă
chung,ăm ăbàiăsángăt o,ăt ănhiênăth ngăđ ợcăđánhăgiáăcaoăvàăgâyă năt ợngăđầuătiênăđốiă
v iăng iăch mă bài.
01
Ph năThơnăbƠi: nhi măvụăgi iăquy tănh ngăv năđềăchínhăcủaăđềăbàiăđặtăra.ă
oc
- V năđềăđóănghĩaălàăgì?
H
- V năđềălàăđúngăhayăsai,ăt iăsao?
ai
- V năđềăđóăđangădi năraănh ăth ănào?
D
- Bàiăh cănàoăđ ợcărútăraăsauăkhiăphân tích? Liênăh ăb năthână,ăm ăr ngăv năđề.
hi
nT
Ph năK tăbƠi: Khépăl iăv năđềăvàăđểăl iăd ăâmătrongălòngăng iăđ c.
uO
2. Thứăhai,ăv nădụngătổngăhợpăcácăthao tác l pălu n,ăph ơngăthứcăbiểuăđ t
ie
L pălu nătrongăvĕnăngh ălu năyêuăcầuăph iăsắcăbén,ălu năchi n,ăkhoaăh c,ăsángăt o.ă
iL
L pălu năph iăthuy tăphụcăđ ợcăng iăđ c,ăng iănghe.ăVìăv yăph iăsửădụngănhiều thao
Ta
tác
s/
Bênăc nhăk tăhợpănhiềuăthaoătácăl pălu n,ăbàiăvĕnăngh ălu năxưăh iăcầnăk tăhợpăcácă

up
ph ơngăthứcăbiểuăđ tănh ăbiểuăc m,ăthuy tăminh,ăt ăs ,ămiêuăt ...,ănh tălàăph ơngăthứcă

ro
biểuăc m.ăB iăvĕnăngh ălu năthuy tăphụcăng iăđ căkhôngăch ă ălýătrí,ămà cònăph iătácă
/g
đ ngăvàoătìnhăc m,ăc măxúc.

om
3.ăTh ăba,ăd năch ngăph iăh pălỦ

.c
ok
D năchứngăr tăquanătr ng vìăkhôngăcóăd năchứngăthìăphầnăl pălu năs ăgi măđiăs ă

sâuăsắc,ătinhăt .ăKhôngăl yănh ngăd năchứngăchungăchungăs ăkhôngătốtăchoăbàiălàm.ăD nă
bo
chứngăph iă cóă tínhăth că t ă vàă thuy tă phụcă (ng iă th t,ăvi că th t).ă Đ aă d nă chứngăph iă
ce
th tăkhéoăléoăvàăphùăhợpă(tuy tăđốiăkhôngăkểălểădàiădòng)ă. Khiăvi t,ăph iăđ aăm tăsốăcâuă

.fa
nóiănổiăti ngăvàoăđểăbàiăvi tăthêmăsinhăđ ng.

w
w
4.ăĐ căk ăđ
w
Đ căk ăđềălàăyêuăcầuăđầuătiênăvìăđ căk ăđềăgiúpătaăhiểuărõăyêuăcầuăcủaăđề,ăphână

bi tăđ ợcăt ăt ngăđ oălýăhayăhi năt ợngăđ iăsống.ăĐ căk ăđề,ăg chăchânăd iătừ,ăcụmătừă
quanătr ngăđểăgi iăthíchăvàăxácăl pălu năđiểmăchoătoànăbài.ăTừăđóăcóăđ nhăh ngăđúngămàă
vi tăbàiăchoătốt.
5.ăL pădƠnăỦ
L pădànăýălàăkhâuăr tăquanătr ng.ăL pădànăýăgiúpătaăkiểmăsoátăđ ợcăh ăthốngăý,ă
khôngăsótăýănàoăkhiălàmăbài.ăL pădànăýăcònăchoătaăth yăđ ợcăh ăthốngăýăcủaătoànăbài,ătừă
đóăs ăd ăvi tăhơn,ăýăcũngăkhôngălanăman,ădàiădòng.
6.ăĐ ădƠiăphùăh păv iăbƠiăthiăĐHăậ CĐ

Vi tăkho ngă2.5ăđ nă03ătrangăgi yăthiă(Đừngăquanătâmăđ n 600ătừănh ăyêuăcầuăcủaă
đềăbài). Khôngăvi tăquáăsốătrangăquyăđ nhătrênăvìăs ădàiădòng,ălanămanăs ăgâyăkhóăch uă
choăng iăch mă( nhăh ngănh ngăcâuăsau).
S ăđo năvĕnăph iăđ tăđ căcóăth ăhi uănh ăsau:
- M ăbàiă(1ăđo n)
- Thân bài
+ăGi iăthíchă(1ăđo n)
+ Bànălu nă(kho ngă3-4ăđo n)
+ăM ăr ngăv năđềă(1ăđo n)
+ăBàiăh că(1ăđo n)
- K tăbài:ă(1ăđo n)
V yăt ngăs ăđo năvĕnăph iăvi tăđ ăđ măb oăyêuăc uătrongăm tăbƠiăngh ălu nă
01
xưăh iălƠăkho ngătrênăd iă9ăđo năvĕn.ăNh ăv yăm iăđ tăđi măT tăcácăemănhé.
oc
 L Uăụăậ TUY TăĐ IăL Uăụ
H
ai
D
hi
nT
1.ăX ngăhôătrongăbƠiălƠm (Đừngăcoiăth ngăv năđềănàyănhé)
- Trongăbàiălàmăngh ălu năxưăh i,ăvìăcácăemăđ iădi năchoăm tăcáănhânăđểăbànălu nănênă
uO
x ngăTôi làăđúng.ăNh ngăbàiălàmăcủaăcácăemălàădoăGiáoăviênăch mănênăx ngăTôiăthìăhơiă
ie
quáănênăcóăthểăx ng Em.
iL
- Khiă màă nh ngăv nă đềă xưă h iă hoặcă t ă t ngă màă cầnă nhắnănhủăsốă đôngăthìăx ng:ă Ta,
Ta
chúng ta.
s/
- Cũngăcầnăhiểuărằng,ătuỳătheoătừngăd ngăđềămàăcóăcáchăx ngăhôătrongăbàiălàmăchoăphùă

up
hợp.ă
ro
/g
2.ăTơmălỦăgiáoăviênăch măthi
om
- M ăbàiăsai,ăxaăv năđề,ăm ăbàiăquáădài,ăthi uălogicăhoặcăthi uătinhăt ,ăsắcăs oăthìăd ăb ă

“xơiăđiểmăkém”ăngayătừăđầu.ăVìăv yăhưyăm ăbàiăchoăđúngă ậ trúngăv năđề.ăN uăcóăch tă
.c
ok
vĕnăthìăm ăchoăsắcăs o.
- Ch ăđưăx uămàăl iăcònăvi tălanămanăthìădứtăkhoátă“Tr m”.
bo
- Khôngăthíchăbàiăvi tăquáăngắn,ăcụt ý…
ce
- Chémăgióăkinhăđiển,ădùngătừăng ămangătínhăđ iăngôn,ăl ngăngôn:ăkhenăchêăquáăl iăs ăb ă

.fa
đánhăgiáălàăbàiălàmăkhôngătốt.
w
w
3.ăL pălu năch tăch ,ăl iăvĕnăcôăđ ng,ăhƠmăsúc

w
L iă vĕn,ă câuă vĕn,ă đo nă vĕnă vi tă ph iă côă đúc,ă ngắnă g n.ă L pă lu nă ph iă chặtă ch .ă

C măxúcătrongăsáng,ălànhăm nh.ăĐểăbàiăvĕnăth uătìnhăđ tălýăthìăph iăth ngăxuyênăt oălốiă
vi tă songă songă (đồngă tình,ă khôngă đồngă tình;ă ngợiă ca,ă ph nă bác…).ă Hayă bắtă đầuă bằngă
nh ngătừăng :ăTuyănhiênăbênăc nhăđó;ăNh ngăv năđềăkhácăđ ợcăđặtăraă ăđâyălà;ăMặtătráiă
củaăv năđềăítăaiăăbi tăđ nălà;ă…. Khiăvi t,ăph iăđ aăm tăsốăcâuănóiănổiăti ngăvàoăđểăbàiă
vi tăthêmăsinhăđ ng.
4.ăRútăraăbƠiăh căậ đ că0.5ăđi m

B tăkỳăm tăđềăthiănàoăcũngăvìăm tămụcăđíchălàăgiáoădụcănhânăcáchăchoăl pătrẻ,ăvìă
v yăb năthânăemăsauăkhiăphânătích,ăchứngăminh,ăbànălu n…ăthìăph iărútăraăchoămìnhăbàiă
h c.ăTh ngăbàiăh căchoăb năthânăbaoăgi ăcũngăgắnăliềnăv iăm yăch :ărènăluy nănhână
cáchăcaoăđẹp,ăđ uătranhălo iăb ănh ngăthóiăx uăraăkh iăb năthân,ăh căt pălốiăsống…
PH ộ II
C U TRÚC Đ THI Vủ K ộừộG LủỘ T ộG D ộG Đ C TH
A. T ăT NGăĐ OăLụ
I.ăKHÁIăăNI M
*ăNgh ălu năvềăm tăt ăt ng,ăđ oălý làăbànăvềăm tăv n đềăthu călĩnhăv căt ăt ng,ăđ oă
đức,ăquanăđiểmănhânăsinhă(nh ăcácăv năđềăvềănh năthức;ăvềătâmăhồnănhânăcách;ăvềăcácă
01
quanăh ăgiaăđìnhăxưăh i,ăcáchăứngăxử;ălốiăsốngăcủaăconăng iătrongăxưăh i…)
oc
H
*ăVềăcáchălàmălo iăđềănày,ătr căh tăph iăgi iăthi uăkháiăquát t ăt ng,ăđ oălýăcầnăngh ă
ai
lu n.ăNêuăýăchínhăhoặcăcâuănóiăvềăt ăt ng,ăđ oălýămàăđềăbàiăđ aăra.ă
D
hi
nT
Phầnăthânăbàiăcóănhiềuălu năđiểm.ă
uO
Lu nă điểmă 1,ă cầnă gi iă thíchă rõă n iă dungă t ă t ngă đ oă lý;ă gi iă thíchă cácă từă ng ,ă
thu tăng ,ăkháiăni m,ănghĩaăđen,ănghĩaăbóng (n uăcó);ărútăraăýănghĩaăchungăcủaăt ăt ng,ă
ie
đ oălý;ăquanăđiểmăcủaătácăgi ăquaăcâuănóiă(th ngădànhăchoăđềăbàiăcóăt ăt ng,ăđ oălýă
iL
đ ợcăthểăhi năgiánăti păquaăcâuădanhăngôn,ătụcăng ,ăng năng ...).

Ta
Lu năđiểmă2,ăphânătíchăvàăchứngăminhăcácămặtăđúngăcủaăt ăt ng,ăđ oălýă(th ngă

s/
tr ăl iăcâuăh iăt iăsaoănóiănh ăth ?ăDùngăd năchứngăcu căsốngăxưăh iăđểăchứngăminh.ăTừă

up
đóăch ăraătầmăquanătr ng,ătácădụngăcủaăt ăt ng,ăđ oălýăđốiăv iăđ iăsốngăxưăh i).

ro
Lu năđiểmă3,ăbìnhălu năm ăr ngăv năđề;ăbácăb ănh ngăbiểuăhi năsaiă l chăcóăliênă

/g
quanăđ năt ăt ng,ăđ oălýăvìăcóănh ngăt ăt ng,ăđ oălýăđúngătrongăth iăđ iănàyănh ngă
om
cònăh năch ătrongăth iăđ iăkhác,ăđúngătrongăhoànăc nhănàyănh ngăch aăthíchăhợpătrongă

.c
hoànăc nhăkhác;ăd năchứngăminhăh a.

ok
*ăRútăraăbàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ng.ăĐâyălàăv năđềăcơăb năcủaăm tăbàiăngh ălu năb iă

bo
mụcăđíchăcủaăvi căngh ălu nălàărútăraănh ngăk tălu năđúngăđểăthuy tăphụcăng iăđ căápă
ce
dụngăvàoăth căti năđ iăsống.

*ăPhầnăk tăbài nêuăkháiăquátăđánhăgiáăýănghĩaăt ăt ngăđ oălýăđưăngh ălu n.ă
.fa
w
w
w
 K ăNĔNGăNH NăDI N,ăPHỂNăTệCHăĐ ,ăTỊMăụ
* Víădụ: Đ ă1: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới” (M. Gorki)
Đ ă2: Nhàătri tăh căng iăAnhă PhơrĕngxităBêcơn có nói: Tri thức là sức mạnh. Hưyăvi tă
bàiăvĕnăngh ălu nă(kho ngă600ătừ)ăbànăvềăcâuănóiătrên.
1. Nh nădi năđ : đ ăhi uăđ căn iădungăđ ăthiămu nănóiăgì?ă

V iăvíădụăđềăthiătrên,ăchúngătaăth yăđâyălàăm tăđềăthiăbànăvềăcâuănói.ăMuốnăhiểuăđ ợcă
n iădungăcủaănóăthìăb năph i:
 M tălàăt ăhìnhădung,ăt ăhiểuă(khôngăcóălýăgìămàăkhôngăhiểuăm tăcâuănói)
 Haiălàăg chăchânăd iăcácătừăkhoá nh ă ătrên.ăTừăđóănghi măraăv năđềăđ ợcănóiă
đ n. ăvíădụă1,ăcâuănóiăcủaăM.Gorkiălàămuốnăbànăđ nătácădụngăcủaăvi căđ căsách.
2. Ti păc năđ ă
01
- G chăchânăcácăd ăki n
oc
- Thaoătácăngh ălu nă:ăGi iăthích,ăChứngăminhăă
H
- Nguồnăt ăli uăđểăd năchứng:ăTh căt ăcu căsống,ăvi căth c,ăng iăth căđ ợcăl uă
ai
D
l iăquaăsáchăv
hi
3. Tìm ý ậ ph nănƠyăch ăy uăđ tăraăcácăcơuăh iăđ ăt ăđóălƠmăbƠiănhé!
nT
uO
- Đểăl păýăchoăbàiăvĕnăngh ălu nătaăcóăthểăd aăvàoăcácăcĕnăcứăsau:
a. Ph iăgi iăthíchăv năđềăđ ợcăbànălu n.ă
ie
iL
ăvíădụă2:ăcầnăgi iăthíchăcâuănóiănổiăti ngăvàălàmăsángăt ăn iădungăcâuănóiăđó.ăCâuă

Ta
nói có 2ăv :ăTriăthứcăvàăsứcăm nh. V yăthìăph iăgi iăthíchă“Triăthức”ălàăgì?ă“Sứcăm nh”ă

s/
làăgì?ăSauăđóălýăgi iăc ăcâu.

up
b. Xácăđ nhălu năđi m

ro
/g
Lu năđiểmăchínhălàălinhăhồnăcủaă bàiăvĕn ngh ălu n.ăLu năđiểmăthểă hi nărõăquană

om
điểm,ă chủă tr ơngă đánhă giáă củaă ng i vi t.ă Lu nă điểmă củaă bàiă vĕnă đ ợcă thểă hi nă d iă
hìnhăthứcănh ngăcâuăvĕnă ngắnăg n,ălàănh ngăphánăđoánăcóătínhăch tăkhẳngăđ nhăhoặcă
.c
phủăđ nh.
ok
bo
Khi tìm ý chúng taăph iăbi tăcáchăđặtăcâuăh iăvàăbi tăcáchătr ăl iăcâuăh i.ăM iăkiểuă
bàiăđòiăh iăcáchăđặtăcâu h iăthíchăhợpăđểătìmăýăđúngăv iăyêuăcầuăcủaăthểălo i.ăVi căv nă
ce
dụngăcâuăh iăph iăh t sứcălinhăho tăvàăđúngăv iătừngăkiểuăbài.ăM yădòngăsauălýăgi iăđiềuă

.fa
thầyăvừaănóiănhé!
w
w
T ăđ ă2:ăPh iăgi iăquy tăđ căcácăcơuăh i:

w
- Lu năđi mă1: Vìăsaoăxemătriăthứcălàăsứcăm nhă?ă(t ălýăgi iăvàătr ăl iănhé)

- Lu năđi mă2: Conăng iătaăkhiăch aăcóătriăthứcăvàăkhôngăcóătriăthứcăthìătìnhătr ngă
nh ăth ănào?ăKhiăcóătriăthứcărồiăthìătr ăthànhăconăng iănh ăth ănào?ă
- Lu năđi mă3: Câuănóiăđặtăraănhi măvụăgì ăm iăng i?
c. M ăr ngăv năđ (Ph iăcóăcáiănàyănhé)
Th ngălà:ăn uănh ăphầnăbànălu năbànăvềănh ngăđiềuăýănghĩaăcaoăđẹp,ănhânăvĕnă
thìă phầnă m ă r ngă v nă đềă bànă vềă m tă v nă đềă tráiă ng ợcă v iă nh ngă điềuă nêuă trên.ă Vàă
ng ợcăl iăn uănh ăphầnăbànălu năbànăvềăcáiăx u,ăcáiăph nănhânăvĕnăthìăphầnăm ăr ngăhưyă
bànăm tăcáiăgìăđóănhânăvĕnătráiăng ợcă ătrên.
 CÁCHăLĨMăC ăTH ăCHOăT NGăD NGăĐ
 C UăTRÚCăBĨIăLĨM PH IăTHU CăLọNG
A.ăT ăT NGăĐ OăLụ

*ăT ăT NGăNHỂNăVĔN *ăT ăT NGăPH NăNHỂNăVĔN
I.ăM ăBÀI: nêuăv năđề I.ăM ăBĨI:ănêuăv năđề
II. THÂN BÀI II. THÂN BÀI
01
1.ăGi iăthích: n uălàăcâuănóiă,ăýăki năcóăhaiă 1.ă Gi iă thích: n uălàă câuănóiă ,ăýăki nă cóă
oc
v ă thìă gi iă thíchă haiă v ă rồiă gi iă thíchă c ă haiăv ăthìăgi iăthíchăhaiăv ărồiăgi iăthíchăc ă
H
câu. câu.
ai
2.ăBànălu n 2.ăBƠnălu nă
D
a.ăTácădụngăýănghĩaăcủaăt ăt ngă(chứngă a.ă Tácă h iă củaă t ă t ngă (chứngă minh,ă soă
hi
nT
minh,ă soă sánh,ăđốiă chi u,ăphână tíchă ...ă đểă sánh,ăđốiăchi u,ăphânătíchă...ăđểăch ăraăch ă
ch ăraăch ăđúng)
uO
sai)
b.ăPhêăphán,ăbácăb ăt ăt ngătráiăng ợc.ă b.ăBiểuăd ơng,ăngợiăcaăt ăt ngănhânăvĕnă
ie
đốiăl păv iăph nănhânăvĕnăđưăphânătíchă ă
iL
trên.
Ta
3.ăBàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ngă 3.ăBƠiăh cănh năth căvƠăhƠnhăđ ng.

s/
- Vềănh năthứcătaăcó:ăđúngăhayăsaiă? - Vềănh năthứcătaăcó:ăđúngăhayăsaiă?

up
- Vềăhànhăđ ngătaăcần:ăcầnălàmăgìă? - Vềăhànhăđ ngătaăcần:ăcầnălàmăgìă?

ro
III.ăK TăBÀI: đánhăgiáăchungăvềăv năđềă III.ăK TăBĨI:ăđánhăgiáăchungăvềăv năđề.ă

/g
om
 DĨNăụăCHIăTI Tăậ LĨMăTHEOăCHOăĐÚNGăNHÉ!

.c
ok
 D NGăĐ ăBĨNăV ăNH NGăV NăĐ ăMANGăTệNHăNHỂNăVĔNăCAOăĐ Pă

bo
*ăVíăd :ă lòngăyêuăn c,ătinhăthầnăđoànăk t,ăýăchíăngh ăl c, tônăs ătr ngăđ o…ăĐềă thiă

ce
th ngăraăd iăd ngăm tăýăki n,ăm tăcâuănói,ăm tăhayăvàiăcâuăthơăhoặcătụcăng ,ăng nă

.fa
ng …
w
w
*ăTaălƠmăbƠiătheoăc uătrúcăsau:
w
I.ăM ăBĨI
*ăTrongătr ngăhợpălàăđềăyêu c u bàn v m t câu nói, m t ý ki n thì chúng ta nêu
n iădungăcủaăýăki nă(hoặc câu nói)ărồiăd năýăki năvào.ă
Víăd :ă
Đ ăra: Vi tăm tăbàiăvĕnăngh ălu nă(kho ngă600ăch )ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăanh/ch ăvềă
câuănóiăcủaăli tăsĩăĐặngăThùyăTrâm:ă“Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi
đầu trước giông tố”
Taăm ă bƠiănh ăsau: (th ngădùngăki uăđ iăl pătrongăm ă bƠiă ậ ki uănƠyăxácă đ nhă
đúngăv năđ ,ăsauăđóătìmăm tăv năđ ăđ iăl p.ăChẳngăh nănh ăđ ăsau:ăụăchíăthìăđ iăl pă
v iăhènănhát)
Cu căsốngăquanhătaăcóăbi tăbaoănhiêuălàăkhóăkhĕnăvàăthửăthách.ăN uăhènănhátăvàă
y uăđuốiăchắcăchắn taăs ăth tăb iănh ngăn uăcóăýăchíăvàăngh ăl căthìăchắcăchắnătaăs ăđ pă
bằngăm iăgianăkhóăđểăv ơnăđ năthànhăcông.ăCóăl ăđóăcũngăchínhălàăăýănghĩaăcủaăcâuănóiă
màă ă ch ă Đặngă Thùyă Trâmă muốnă gửiă đ nă t tă c ă chúngă ta:ă “Đ iă ph iă tr iă quaă giôngă tốă
nh ngăkhôngăđ ợcăcúiăđầuătr căgiôngătố”.
*ăTrongătr ngăhợpăđềăthiăch ăyêuăc uăbƠnăv ăm tăđ cătínhăc aăconăng i thìătaăm ăbàiă

nh ăsau:
Víăd :
01
Đ ăra: Vi tăm tăbàiăvĕnăngh ălu nă(kho ngă600ăch )ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăanh/ch ăvềă
oc
lòngăt ătr ngătrongăcu căsống.
H
Taăcóăm ăbƠiănh ăsau: m ăđ năgi nămƠătr ngătơmănhé.
ai
Trongăcu căsống,ăconăng iăcóănhiềuăph măch tăđángăquýănh :ălòngănhânăái,ălòngă
D
v ătha,ălòngăt ătr ng,ăăýăchíăngh ăl c,ăniềmătin…ăTrongăđó,ălòngăt ătr ngălàăph măch tăquýă
hi
nT
báuănh tăcủaăconăng i.ăă
II. THÂN BÀI uO

ie
1.ăGi iăthích: Câu sau ph iăthu căvìănóălàăcâuăd nădắtăvàoăphầnăgi iăthích: Tọướcăhếtătaă
iL
cầnăhiểuăýăkiếnă(dẫnăýăkiếnăvào)ăcóăýănghĩaănhưăthếănào?
Ta
N uăcóă2ăv ăthìă:ăgi iăthíchăv ă1,ăv ă2ărồiăgi iăthíchăc ăcâu.

s/
up
Víăd : SuyănghĩăcủaăAnh/ch ăvềăcâuănói: “Khôngăcóămụcătiêuănàoăquáăl n,ăkhôngăcóă că

ro
mơănàoăquáăxaăv i”ă(NickăVujicic)
/g
Trước hết ta cần hiểu câu nói của Nick Vujicic: “Không có mục tiêu nào quá lớn,
om
không có ước mơ nào quá xa vời” có ý nghĩa như thế nào? . (V ă1) “Mụcătiêu”ălàăđiểmă
làăđíchămàăchúngătaăh ngăđ nătrongăcu căđ i,ălàăm tăd ăđ nh,ăm tăđ nhăh ngăđ ợcăđềă
.c
ok
raătr cămắtăta.ă(V ă2) “ cămơ”ălàăkhátăv ng,ălàămongămuốnăđ tăđ ợcănh ngăđiềuămìnhă

đangă păủătrongălòng.ă(C ăcơu) Nh ăv y,ăđiềuăNickămuốnăgửiăđ năchúngătaălàăgì:ătrongă
bo
cu căsốngăm iăconăng iăhưyăxâyăd ngăchoămìnhăm tămụcătiêu,ăm tă cămơ.ăHưyăth că

ce
hi nănóăvìănóăkhôngăcóăgìă“quáăl n”,ăkhôngăcóăgìăquáă“xaăv i”.

.fa
w
2.ăBƠnălu n
w
a.ăTheoăcáchăgi iăthíchă ătrênătaăth yăđơyălƠăm tă(Ủăki n,ăcơuănói)ăcóănhi uătácăd ngă

w
vƠăỦănghƿaănhơnăvĕnăcaoăđ p: (nêuăbiểuăhi năvàăchứngăminh.ă

- Th ngătr ăl iăcácăcâuăh iănh :ăT iăsaoă?ăTh ănàoă? (Xem và làmătheoănh ăđưăh ngă
d nă ătrênănhé)
- Phầnăbànălu nănàyăcầnăítănh tăcóătừă3ălu năđiểm.ăVi tăthànhăbaăđo năvĕn.
b.ăTuyănhiênăbênăc nhănh ngăỦănghƿaănhơnăvĕnăcaoăđ păđưăphơnătíchă ătrênătaăcònă

th yănhi uăt ăt ngătráiăng căc nălênăán: (nêuăbiểuăhi n,ăchứngăminh)
- Phầnănàyăch ăcầnăvi tă5-6ădòngălàăđ ợc.
3.ăT ăvi căphơnătíchă ătrênăm iăcáănhơnăc nărútăraăchoămìnhăbƠiăh cănh năth căvƠă
hƠnhăđ ng.
V ănh năth c, taăth yăđâyălàăm tăýăki nă(hoặcăcâuănói) đúngăcầnăh căt păvàănoiă
theo. V ăhƠnhăđ ng,ăchúngătaăcần:ăh căt păvàărènăluy nănhânăcách,ăsốngăcaoăđẹp, có ý
chíătrongăcu căsốngăvàăluônăh ngăđ nănh ngăđiềuătốtăđẹpătrongăcu căđ i.ăPh iăcóătháiă
đ ăvàăhànhăviăđúngăđắn,ătrongăsángă(ti pătheoăcácăemăth yăđiềuăgìăphùăhợpăv iăn iădungă
đềăbàiăthìăthêmăvàoănhé)
- Phầnănàyăcácăemăvi tăch ăm tăđo năvĕn.ăKho ngă7-8ădòngănhé.ăThu călòngămụcă3ăđểăápă
dụng.
III.ăK TăBĨI (Nênăk tăcóăđo năsauănhé)
Tómă l i,ă (…)ă làă m tă t ă t ngă đúngă cóănhiềuătácă dụngăvàă ýă nghĩaă caoăđẹp.ă M iă
chúngătaăcầnăýăthứcăđ ợcăvaiătròăcủaămìnhătrongăđ iăsống.ăCầnărènăluy năb năthânăcóălốiă
01
sốngăth tăchu năm c,ăcóănhânăcáchăph măgiáăđểăsốngăchoăđúngădanhănghĩaăconăng i.
oc
***
 D NGă Đ ă BĨNă V ă NH NGă V Nă Đ ă MANGă TệNHă TÁC H Iă NHă
H
ai
H NGăĐ NăS ăHỊNHăTHĨNHăNHỂNăCÁCHăCONăNG Iă
D
hi
nT
*ăVíădụ: thóiădốiătrá,ălốiăsốngăíchăk ,ăph năb i,ăghenăt ,ăvụălợiăcáănhân…ăĐềăthiăth ngăraă
d iăd ngăm tăýăki n,ăm tăcâuănói,ătụcăng ,ăng năng …
uO
ie
I.ăM ăBĨI
iL
Nêuăn iădungăcủaăýăki nă(hoặc câu nói)ărồiăd năýăki năvào.

Ta
Víăd :
s/
Đềăra: Vi tăm tăbàiăvĕnăngh ălu nă(kho ngă600ăch )ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăanh/ch ă

up
vềăcâuănóiăcủaăNamăCaoă:ă“C uăth ătrongăb tăcứănghềăgìăcũngălàăm tăs ăb tăl ơng”.

ro
Taăcóăm ăbàiănh ăsau:ă(T oăđốiăl pătrongăm ăbài ậ nh ăđưănóiă ătrênănhé). Chú ý

/g
k tăl iăm ăbàiăbằngăcâuăd năvàoăl iănóiămàăthầyăbôiăđ ă ăd i.

om
Trongăb tăkỳăcôngăvi cănào,ăn uăchúngătaălàmăvi căcóătâm,ăcóătráchănhi măthìăbaoă

gi ăcôngăvi căcũngăthànhăcông.ăCònăn uăchúngătaălàmăvi căm tăcáchăh iăhợt,ăv iăvàng,ă
.c
ok
thi uătráchănhi măthìăbaoăgi ăcôngăvi căcũngăs ăđổăbểăgâyăthi tăh iăchoăb năthânăvàăng iă

khác. Cóăl ăđóăcũngăchínhălàăýănghĩaăcủaăcâuănói màăNamăCaoămuốnăgửiăđ năt tăc ăchúngă
bo
ta:ă“C uăth ătrongăb tăcứănghềăgìăcũngălàăm tăs ăb tăl ơng”.

ce
.fa
II. THÂN BÀI

w
1.ăGi iăthích: bằngăcâu sau: Tr căh tătaăcầnăhiểuăýăki nă(hoặcăcâuănói)ătrênăcóăýănghĩaă

w
nh ăth ănào?
w
N uă2ăv ăthì:ăgi iăthíchăv ă1,ăv ă2ărồiăgi iăthíchăc ăcâu.
Víăd : Tr căh tătaăcầnăhiểuăcâuănóiă“C uăth ătrongăb tăcứănghềăgìăcũngălàăm tăs ă

b tă l ơng”ă cóă ýă nghĩaă gìă ? “C uă th ”ă cóă nghĩaă làă làmă vi că thi uă tráchă nhi m,ă làmă v iă
vàng,ălàmădối,ălàmăh iăhợt,ăquaăloa…ă“B tăl ơng”ălàăkhôngăcóăl ơngătâm.ăNh ăv y,ăc ă
câuăcóăýănghĩaălà:ălàmăvi căgìămàăthi uătráchănhi m,ăthi uăýăthứcăthìăđồngănghĩaăv iăvi că
khôngăcóăl ơngătâm,ăkhôngăcóăđ oăđức.
2.ăBƠnălu n
a.ăTheoăcáchăgi iăthíchă ătrênătaăth yăđơyălƠăm tă(Ủăki n,ăcơuănóiầ)ăcóănhi uăỦănghƿaă
vìănóăđưăch ăraăđ cănh ngătácăh iăc aă(c aăgìăđóămƠăcơuănóiăcóănêuănhé) :ănêuăbiểuă
hi năvàăchứngăminh.
- Giốngănh ă ăd ngăđềătr căđó,ăcácăemătr ăl iăcácăcâuăh i:ăT iăsaoă?ăSauăđóăch ăraătácă
h iăcủaăv năđềăđ ợcănêuăra.
- Vi tăítănh tă3-4ălu năđiểmă(t ơngăđ ơngă3-4ăđo năvĕn)
b.ăTuyănhiênăbênăc nhănh ngăbi uăhi nătiêuăc căđưăphơnătíchă ătrênătaăth yăcònăcóă
nhi uăbi uăhi nătráiăng căt tăđ păc nătuyênăd ng:
- Vi tăkho ngă5-7 dòng.
- Tìmăraănh ngănétăđẹpănhânăvĕnătráiăng ợcăv năđềăđưăbànălu n.ăVíădụă ătrênăbànăvềăthói
c uăth ăthìă ăýăbănàyăcácăemăbànăvềăvẻăđẹpăcủaătinhăthầnătráchănhi măcao,ăýăthức…
01
3.ăT ăvi căphơnătíchă ătrênăm iăcáănhơnăc nărútăraăchoămìnhăbƠiăh cănh năth căvƠă
oc
hƠnhăđ ng:
H
- Vềă nh năthức,ătaă th yăđâyălàă m tăv năđềă x uănhiềuătácăh iămàă m iăchúngătaă cầnăđ uă
ai
tranhăvàălo iăb ăraăkh iăb năthânămìnhăvàăxưăh i. Vềăhànhăđ ng,ăchúngătaăcần:ăh căt păvàă
D
rènăluy nănhânăcách,ăsốngăcaoăđẹp…(t ăsuyănghĩ vàăvi tăti p nhé)
hi
nT
III.ăK TăBĨI ậ Cóăth ăvi tătheoăm uăsau.
uO
Tómă l i,ă câuă nóiă (hoặcă ýă ki nă trên) làă m tă câuă nóiă (ýă ki n) bànă vềă tácă h iă củaă
ie
(…..).ăM iăchúngătaăcầnăýăthứcăđ ợcăvaiătròăcủaămìnhătrongăđ iăsống.ăCầnărènăluy năb nă
iL
thânăcóălốiăsốngăth tăchu năm c,ăcóănhânăcáchăph măgiáăđểăsốngăchoăđúngădanhănghĩaă

Ta
conăng i. Nh tălàăcầnăđềăphòngăvàăđ uătranhălo iăb ă(…)ăraăkh iăb năthânăđểăcu căsốngă

s/
ýănghĩaăhơn.
up
ro
/g
om
B.ăHI NăT NGăĐ IăS NG

.c
ok
I.ăKHÁIăNI M
bo
*ăTh ănƠoălƠăm tăhi năt ngăđ iăs ngă?

ce
- Ngh ălu năvềăm tăhi năt ợngăđ iăsốngălà bànăb căvềăm tăhi năt ợngăđangădi năraătrongă
.fa
th căt ăđ iăsốngăxưăh iămangătínhăch tăth iăs ,ăthuăhútăs ăquanătâmăcủaănhiềuăng iă(nh ă

w
ôănhi mămôiătr ng,ăn păsốngăvĕnăminhăđôăth ,ătaiăn năgiaoăthông,ăb oăhànhăgiaăđình,ălốiă

w
sốngăth ăơăvôăc m,ăđồngăc măvàăchiaăsẻ...).ăĐóăcóăthểălàăm tăhi năt ợngătốtăhoặcăx u,ă

w
đángăkhenăhoặcăđángăchê.
- Đểălàmătốtăkiểuăbàiănày,ăh căsinhăcầnăph iăhiểuăhi năt ợngăđ iăsốngăđ ợcăđ aăraăngh ă
lu năcóăthểăcóăýănghĩaătíchăc căcũngăcóăthểălàătiêuăc c,ăcóăhi năt ợngăvừaătíchăc căvừa
tiêuăc c…ăDoăv y,ăcầnăcĕnăcứăvàoăyêuăcầuăcụăthểăcủaăđềăđểăgiaăgi măliềuăl ợngăchoăhợpă
lý,ătránhălàmăbàiăchungăchung,ăkhôngăphânăbi tăđ ợcămặtătíchăc căhayătiêuăc c.
*ăPh năm ăbƠiăc năgi iăthi uăhi năt ngăđ iăs ngăph iăngh ălu n.
* Thân bài có:
- Lu năđi m 1:ăgi iăthíchăsơăl ợcăhi năt ợngăđ iăsống;ălàmărõănh ngăhìnhă nh,ătừăng ,ă
kháiăni mătrongăđềăbài.ă
- Lu năđi mă2:ănêuărõăth cătr ngăcácăbiểuăhi năvàă nhăh ngăcủaăhi năt ợngăđ iăsống;ă
th căt ăv năđềăđangădi năraănh ăth ănào,ăcóă nhăh ngăraăsaoăđốiăv iăđ iăsống,ătháiăđ ă
củaă xưăh iăđốiă v iă v năđề.ăChúăýă liênăh ă v iăth că t ă đ aă ph ơngăđểă đ aă raă nh ngă d nă
chứngăsắcăbén,ăthuy tăphụcătừăđóălàmănổiăb tătínhăc păthi tăph iăgi iăquy tăv năđề.
- Lu năđi mă3: lýăgi iănguyênănhânăd năđ năhi năt ợngăđ iăsống,ăđ aăra các nguyên
nhânăn yă sinhă v nă đề,ă cácă nguyênă nhână từă chủă quan,ă kháchă quan,ă doăt ă nhiên,ă doă conă
ng i.ă
- Lu năđi mă4, đềăxu tăgi iăphápăđểăgi iăquy tăhi năt ợngăđ iăsốngă(từănguyênănhânăn yă
sinhăv năđềăđểăđềăxu tăph ơngăh ngăgi iăquy tătr cămắt,ălâuădài. Chúăýăch ărõănh ngă
vi căcầnălàm,ăcáchăthứcăth căhi n,ăđòiăh iăs ăphốiăhợpăv iănh ngăl căl ợngănào).
*ăK tăbàiăcầnăkháiăquátăl iăv năđềăđangăngh ălu n,ăbàyăt ătháiăđ ăcủaăb năthânăvềăhi nă
t ợngăđ iăsốngăđangăngh ălu n.
01
oc
H
* C UăTRÚCăBĨIăLĨM
ai
D
*ăHI NăT NGăX U *ăHI NăT NGăT T
hi
nT
I.ăM ăBĨI: nêuăv năđề I.ăM ăBĨI: nêuăv năđề
II. THÂN BÀI uO

II. THÂN BÀI
ie
1.ăGi iăthíchăhi năt ợng 1.ăGi iăthíchăhi năt ợng
iL
2.ăBƠnălu n 2.ăBànălu n
Ta
a.ăPhânătíchătácăh iă a.ăTácădụngăýănghĩaăcủaăhi năt ợng.ă

s/
b.ăCh ăraănguyênănhân b.ăBi năphápănhânăr ngăhi năt ợng.

up
c.ăBi năphápăkhắcăphục c.ăPhêăphánăhi năt ợngătráiăng ợc.

ro
/g
3.ăBàiăh căchoăb năthân 3.ăBàiăh căchoăb năthân

om
III.ă K Tă BĨI: đánhă giáă chungă vềă hi nă III.ăK TăBĨI:ăđánhăgiáăchungăvềăhi nă

t ợng. t ợng.
.c
ok
*ăC ăTH ăHịAăC UăTRÚC

bo
 HI NăT
ce
NGăĐ IăS NGăCịăTÁCăĐ NGăX UăĐ NăCONăNG I

.fa
w
I.ăM ăBĨI :ă(cácăemăcầnănắmăv ngăk ănĕngăm ăbàiămàăthầyăchoă ăbênăd i)

w
w
1.ăN uăv năđềăthu căm ngătr ngăh căthìăm ăbàiănh ăsau:

Môiătr ngăh căđ ngăcủaăchúngătaăhi nănayăđangăđứngătr cănhiềuăthóiăh ăt tăx uănh :ă
b oă l că h că đ ng,ă giană l nă trongă thiă cử,ă nóiă tụcă chửiă thề,ă b nhă thànhă tíchă trongă giáoă
dục…ă M tătrongănh ngăv năđềă tháchăthứcă hàngăđầuăhi nănayăđóăchínhălàă (…).ăĐâyălàă
m tăhi năt ợngăx uăcóănhiềuătácăh iămàătaăcầnălênăánăvàălo iăb .
2.ăN uăv năđềăthu căm ngăngoàiătr ngăh căthìăm ăbàiănh ăsau:

Xưăh iăcủaăchúngătaăhi nănayăđangăđứngătr cănhiềuătháchăthứcănh :ătaiăn năgiaoăthông,ă
ôă nhi mă môiă tr ng,ă n nă thamă nhũng,ă b nhă vôă c m…ă M tă trongă nh ngă v nă đềă tháchă
thứcăhàngăđầuăhi nănayăđóăchínhălàă(…).ăĐâyălàăm tăhi năt ợngăx uăcóănhiềuătácăh iămàă
taăcầnălênăánăvàălo iăb .
II. THÂN BÀI
1.ăGi iăthích:ă
- Tr căh tătaăcầnăhiểuă(hi năt ợngăgìăđó) là gì ?
- Biểuăhi năcủaăhi năt ợngănàyălà:ă(Nêuăm tăsốăd năchứngătiêuăbiểu)
Víădụ: đềăbànăvềătaiăn năgiaoăthông.
Tr c h tătaăcầnăhiểuă“Taiăn năgiaoăthông”ălàăgìă?ăTaiăn năgiaoăthôngălàătaiăn nădoă
cácăph ơngăti năthamăgiaăgiaoăthôngăgâyănên.ăBaoăgồm:ătaiăn năgiaoăthôngăđ ngăb ,ătaiă
n năgiaoăthôngăđ ngăthủy,ătaiăn năgiaoăthôngăđ ngăsắt,ătaiăn năgiaoăthôngăđ ngăhàngă
không.ăTrongăđóănhiềuănh tălàătaiăn năgiaoăthôngăđ ngăb .ă
2.ăBƠnălu n:
01
a.ăT ăcáchăgi iăthíchăđưănêuă ătrênătaăth yăđơyălƠăm tăhi năt ngăx uăđ ăl iănhi uă
oc
tácăh iăgơyă nhăh ngăr tăl năt iăm iăm tăc aăđ iăs ng:ă
H
- Tácăh iăv iăxưăh i,ăv iătr ngăh că(n uăcó)
ai
- Tácăh iăt iăb năthân,ăgiaăđình
D
hi
nT
b.ăT ăvi căphơnătíchătácăh iăđưănêuă ătrên,ătaăc nătìmăraănguyênănhơn.ăCóăr tănhi uă
nguyênănhơnăd năđ nă(hi năt ngăđangăbƠnălu n)ănh ngăch ăy uălƠănh ngănguyênă
nhân sau: (Trình bày nguyên nhân) uO
ie
- Nguyên nhân khách quan: tácăđ ngăcủaăxưăh i,ăgiaăđình,ănhàătr ng.
iL
- Nguyênănhânăchủăquan:ădoăb năthân.
Ta
s/
c.ăQuaăvi căphânătíchănh ngănguyênănhână ătrênătaăcầnătìmăraăbi năphápăkhắcăphục:ă(trìnhă

up
bàyăbi năpháp)
ro
- Vềăphíaăb năthână?
/g
- Vềăphíaănhàătr ng,ăgiaăđình
om
- Vềăphíaăxưăh i
.c
ok
3. T ăđóăm iăng iăc nărútăraăchoămìnhăbƠiăh căđ ăkhôngădínhăvƠoănh ngătácăh iă ă

trên. Nh ărènăluy nănhânăcách,ăb nălĩnh;ăthamăgiaăvàoăcácăsinhăho tăvĕnăhóaălànhăm nh.ă
bo
ce
(Trình bày thêm)

III.ăK TăBĨI ậ ngắnămƠăhayănhé.
.fa
Tómăl i,ă(…)ălàăm tăhi năt ợngăx uăcóănhiềuătácăh iă nhăh ngăl năđ năđ iăsốngă
w
xưăh i.ăM iăcáănhânăvàăt păthểăcầnălênăán,ăđ uătranhăvàălo iăb ăthóiăx uă yăraăkh iămôiă

w
tr ngăsốngăcủaăchúngăta.ăVìăm tă(…)ăvĕnăminh,ăt tăc ăhưyănóiăKHỌNGăv iă(…)

w
Víăd ăápăd ng:ăB oăl căh căđ ng.

Tómăl i,ăb oăl căh căđ ng làăm tăhi năt ợngăx uăcóănhiềuătácăh iă nhăh ngăl nă
đ năđ iăsốngăxưăh i.ăM iăcáănhânăvàăt păthểăcầnălênăán,ăđ uătranhăvàălo iăb ăthóiăx uă yă
raă kh iămôiătr ngăsốngăcủaăchúngăta.ăVìăm tă môiătr ngăh căđ ng vĕnăminh,ăt tăc ă
hưyănóiăKHỌNGăv iăB oăl căh căđ ng.
 HI NăT NGăĐ IăS NGăCịăTÁCăĐ NGăT TăĐ NăCONăNG I
A.ăM ăBĨI ậ c ăth ăápăd ngăchungăm tăki uănh ăsau:
Vi tăNamăvốnălàăm tăquốcăgiaăyêuăchu ngăhòaăbìnhăvàăcóănhiềuătruyềnăthốngănhână
vĕnăcaoăđẹpăvềălòngăyêuăth ơngăconăng i,ălòngăyêuăn c,ătinhăthầnăđoànăk t,ăs ăđồngă
c măsẻăchia…ăM tătrongănh ngăbiểuăhi năcaoăđẹpăcủaătruyềnăthốngă yăđangăđ ợcătuổiătrẻă
ngàyănayăphátăhuy.ăĐóăchínhălàă(…).ăĐâyălàăm tăhi năt ợngătốtăcóănhiềuăýănghĩaănhână
vĕnăcaoăđẹp.
Tuyănhiênăcũngăcầnăphùăhợpăv iătừngăđềăbài nhé.
B. THÂN BÀI
1.ăGi iăthích:
- Tr căh tătaăcầnăhiểuă(…)ălàăgìă?
2.ăBƠnălu n
a.ăT ăcáchăgi iăthíchăđưănêuă ătrênătaăth yăđơyălƠăm tăhi năt ngăt tăđ ăl iănhi uătácă
d ngăvƠăỦănghƿaătíchăc căt iăm iăm tăc aăđ iăs ng:ă(ch ngăminhăk tăh pănêuăd nă
01
ch ngăphù h p)
oc
- Ýănghĩaăv iăb năthân ?
H
- Ýănghĩaăv iăxưăh i ?
ai
b.ăTuyănhiênăbênăc nhăđóătaăcònăth yăcóăr tănhi uănh ngăbi uăhi nătráiăng căc nă
D
lênăán.ăĐóălƠăhi năt ng: (ch ăraăvàăchoăd năchứngăphùăhợp)
hi
nT
- ăđâyăcácăemăvi tăkho ngă5ădòngăbànăvềăm tăv năđềătráiăng ợcă ătrênănhé.ăVíădụă ătrênă
nóiăvềăPhongătràoăTi păsứcămùaăthi.ăThìă ăphầnănàyăcácăb năphêăphánăm tăsốăbiểuăhi nă
uO
tiêuăc cănh :ăM tăsốăb nătrẻăkhôngăthamăgiaăphongătrào,ăch aăth yăh tăđ ợcăýănghĩaăcủaă
ie
phongătrào;ăm tăsốăng iălợiădụngăphongătràoăđểătrụcălợiăcáănhân….
iL
c.ă (ầ)ă lƠă m tă hi nă t ngă cóă tínhă nhơnă vĕnă caoă đ p.ă Vìă v yă chúngă taă c nă cóă bi nă
Ta
phápăđ ănhơnăr ngăhi năt ngănƠy: (ch ăraăbi năpháp)

s/
- Nhânăr ngătứcălàălàmăsaoăđóăđểăm iăng iăbi tăđ nănhiềuăhơn.

up
- Bi năphápănhânăr ngălà:ăthôngăquaăcácăph ơngăti n truyềnăthông,ăbáoăđài,ătuyênătruyềnă

ro
v năđ ngăng iăthân,ăb năbè….

/g
3.ăQuaăhi năt ngătrên,ăb năthơnăm iăng iăc nărútăraăchoămìnhăbƠiăh c:ăầ

om
- Bàiăh că ăđâyălà:ăh căcáchăyêuăth ơng,ăđồngăc măsẻăchia,ăluônăsốngăvìănh ngămụcăđíchă

vàălýăt ngăcaoăđẹp.ăSốngăph iăh ngăthi n,ălàmănhiềuăvi căcóăích,ăcóăýănghĩa.
.c
ok
III.ăK TăBĨI ậ k tătheoăm uăsauănhé!

bo
Tómăl i,ă(…)ălàăm tăhi năt ợngătốtăcóănhiềuătácădụngătoăăl năđ năđ iăsốngăxưăh i.ă

ce
M iăcáănhânăvàăt păthểăcầnăh căt păvàăphátăhuyăđểămôiătr ngăsốngăcủaăchúngătaăluônă

.fa
đầyăắpătìnhăyêuăth ơng,ăs ăđồngăc măsẻăchia.ă

w
w
w
ọủI TH C HủộH
ộH ộG V ộ Đ HOT C Ọ ộừỘ
01
oc
H
ai
D
hi
Đ ng mong cho đềng đ , trềng đ . Hãy luôn mong cho mình có đ ki n th c
nT
và k năng đ làm bài thi tốt nh t
uO
L uăỦ: cóăthểăkhôngăraănh ngăcầnăh căđểăbi tăk ănĕngălàmăbài.
ie
iL
Ta
s/
V n đ 1: ọ O L C H C Đ ỜộG
up
 Vấn đề này người ta có thể ra trực tiếp là:

ro
/g
Đ ă 1: Suyă nghĩă củaă anh/ch ă vềă v nă n nă “B oă l că h că đ ng”ă đangă di nă raă trong môi
om
tr ngăh căđ ngăhi nănay.

Đ ă2: Hoặcăraăm tăb nătinăvềăB oăl căh căđ ng.ăVíădụ:
.c
Ngày 10/5, trên mạng xã hội facebook xuất hiện đoạn video clip ghi lại cảnh một
ok
nữ sinh THCS bị bạn bắt quỳ xin lỗi và có hành động đánh, tát đã thu hút được sự quan
bo
tâm chú ý của rất nhiều người.

ce
Chỉ trong vòng gần 1 ngày xuất hiện, đoạn video clip trên đã thu hút được hàng
.fa
ngàn lượt bình luận, chia sẻ. Trong đó đa phần, mọi người lên án hành động nói trên.
w
Theo điều tra của PV, nữ sinh bị bắt quỳ xin lỗi và bị đánh hiện đang học lớp 9 tại
w
trường THCS Nhất Hòa (xã Nhất Hòa, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn).
w
Còn nữ sinh có hành động đánh và bắt bạn quỳ xin lỗi hiện đang học tại trường
THCS nội trú huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn.
Liên quan đến sự việc trên, sáng nay (ngày 11/5), trao đổi với PV, một vị lãnh đạo
Công an xã Nhất Hòa, huyện Bắc Sơn cho biết, hiện ban Công an xã Nhất Hòa đã nắm
được thông tin vụ việc và đang tiến hành điều tra, làm rõ.
H NGăD NăĐ ă1
I.ăM ăBĨI
Môiătr ngăh căđ ngăcủaă chúngătaăhi nănayăđangăđứngătr că nhiềuăthóiăh ăt tă
x uănh :ăb oăl căh căđ ng,ăgianăl nătrongăthiăcử,ănóiătụcăchửiăthề,ăb nhăthànhătíchătrongă
giáoădục…ăM tătrongănh ngăv năđềătháchăthứcăhàngăđầuăhi nănayăđóăchínhălàăv năn nă
“B oăl căh căđ ng”.ăĐâyălàăm tăhi năt ợngăx uăcóănhiềuătácăh iămàătaăcầnălênăánăvàă
lo iăb .
II. THÂN BÀI
1.ă Tr că h tă taă c nă hi uă “B oă l că h că đ ng”ă lƠă gì? B oă l că h că đ ngă làă nh ngă
hànhăviăb oăl cădi năraătrongămôiătr ngăh căđ ng,ăbaoăgồmăhaiăhànhăvi:ăb oăl căbằngă
vũăl călênăcơăthểăcủaăn nănhânăvàăb oăl căbằngăl iănóiăxúcăph mănhânăph măng iăkhác.ă
Haiăhànhăviăđóăg iălàăb oăl căh căđ ng.
Ch ăcầnălênăGoogleăđánhăcụmătừă"H căsinhăđánhănhau"ăthìăch ăcần (0,08 giây) k tă
qu ăgoogleătìmăki mălà trên 3.140.000 cụmătừăliênăquanăđ năvi căh căsinhădùngăb oăl că
đểăgi iăquy tănh ngăkhúcămắc.ăĐâyălàăm tăconăsốăth tăkhủngăkhi păvà đángăbáoăđ ng.ă
2.ăBƠnălu n
2.1.ăB oăl căh căđ ngăđ ăl iănh ngăh uăqu ănghiêmătr ngăkhóăl ng:
01
Nóiăsaoăchoăh tănh ngăn iăđauămàăB oăl căh căđ ngăđểăl i.ăNóăkhôngăch ăđểăl iă
oc
n iăđauăchoăn nănhânămàăcònălàăn iăđauăcủaăphụăhuynh,ăcủaăgiaăđìnhăvàăxưăh i.ăTr căh tă
H
đốiăv iăn nănhânăcủaăb oăl căh căđ ng.ăB oăl călàmăchoăn nănhânătổnăth ơngăvềătinhă
ai
thầnăvàăthểăxácăđểăl iănh ngăh uăqu ănghiêmătr ng.
D
Vềămặtăthểăxác:ăn nănhânăn uăb ăănhẹăthìăxâyăxát,ănặngăthìăgưyătayăgưyăchân,ănặngă
hi
nT
hơnăn aălàăch năth ơngăs ănưoăhoặcăd năđ năcáiăch t. Nhắcăđ năh uăqu ănghiêmătr ngă
nàyăchắcăchúngătaăcònănh ăcáchăđâyăm yănĕmăvềătr căt iăXuânăL căt nhăĐồngăNai,ăh că
uO
sinhă tr ngă THPTă Hồngă Bàngă làă Laă Đứcă Hi nă đưă dùngă daoă đâmă ch tă b nă h că làă L uă
ie
Thanh Tú. Gi tăb năch ăvìăm tăxíchămíchănh ,ăTúătừăgiưătuổiăh cătròăcủaămìnhăkhiăm iă
iL
ch ălàăc uăh căsinhăl pă10,ăcònăHi năph iăvàoăconăđ ngătùăt i.ăN iăđauăđểăl iăkhôngăch ă
Ta
choăhaiăc uăh cătròăm iăl nămàăcònălàăcủaăgiaăđình,ănhàătr ng vàăxưăh i.ăVềămặtătinhă

s/
thần:ăh căsinhăb ăb năbèăđánhăđ părồiăb ăquayăphim,ăchụpă nh tungălênăm ngăxưăh iăs ăd ă

up
b ăch năth ơngătâmălí nặngănề.ăB ăđauăđ năvềăthểăxác,ănhânăph măb ăchàăđ p,ălĕngănhụcă

ro
sinhăraătrầmăc m,ăứcăch .ăD năđ nănhiềuăh căsinhăph iăb ăh căđểăđiềuătr ătâmălí.ăNhiềuă

/g
h căsinhăph iăgiánăđo năvi căh căt măth iăhoặcăb ăh căvĩnhăvi n.

om
Vềăphíaăng iăgâyăraăb oăl căh căđ ng:ăph iăđốiămặtăv iătoàăánăl ơngătâmăkhiă

chúngătaăgâyăraăn iăđauăchoăng iăkhác.ăNặngăhơnălàăb ăc nhăcáo,ăb ăbu căthôiăh c,ăb ătùă
.c
ok
t i.ăCũngănh ăth ăthìăvi căh căcũngăd ădang.ăC ăn nănhânăvàăph mănhânăđềuăđánhărơiă

tuổiătrẻăvàăt ơngălaiăcủaămìnhăkhiăcònăngồiătrênăgh ănhàătr ng.
bo
Nh ngăthôngătinănàyătrongăm tăbàiăvi tăngắnăkhôngăthểăđemălênăh tăđ ợcănh ngă

ce
cũngăđủăđểăchúngătaăgióng lênăm tăhồiăchuôngăc nhăt nhăvềăs ăsuyăđồiăđ oăđứcăcủaăm tă

.fa
b ăph năgi iătrẻăVi tăNam.

w
2.2.ă Cóă r tă nhi uă nguyênă nhơnă d nă đ nă b oă l că h că đ ngă nh ngă ch ă y uă lƠă ă

w
nh ngănguyênănhơnăsau: nguyênănhânăd năđ năhànhăviăb oăl căth ngălàănh ngăhànhă

w
viădo:ăh căsinhăcáăbi tăthànhăl păbĕngănhómăđểăứcăhi păb năbè;ădoă nhăh ngătừăphimă

nhăb oăl c;ădoăghenăt ăvềăthànhătíchăh căt p;ădoămâuăthu nănh ătrongăb năbèăd năđ nă
xíchă míchă nổiă nóngă thi uă kiềmă ch ;ă bênă c nhă đóă làă nh ngă nguyênă nhână c nă conă nh ă
"thíchăthìăđánhăchoănóăchừa"ă"nhìnăđểu"... Nguyênănhânăcủaănh ngăvụăvi cătrênăcóăthểă
còn doăh căsinhăb ătiêmănhi mătừălốiăc ăxửăcủaăcácăđốiăt ợngăbênăngoàiănhàătr ngăth mă
chíă làă nh ngă ng iă l nă trongă giaă đình.ă Nhiềuă h că sinhă cóă chaă mẹă hoặcă ng iă thână làă
nh ngă ng iă hànhă nghềă t ă doă trongă xưă h iă vàă cóă cáchă c ă xửă khôngă đúngă chu nă m c.ă
Chínhănh ngăthóiăquenăứngăxửăhằngăngàyăcủaăh ăđưăvôătìnhăgieoătrongăđầuăcácăemănh ngă
suyănghĩăkhôngătốtăd năđ năvi căcácăemăcóălốiăc ăxửăhànhăxửăkhôngăhayătrongănhàătr ngă
v iăb năbè.
2.3. V yălƠmăth ănƠoăđ ăgi iăquy tăđ cătìnhătr ngănƠy.
Toànă xưă h iăcầnăph iă củngă cốănângă caoăch tăl ợngă môiătr ngăxưă h iăvĕnă minhă
ti năb .ăCầnăcóăbi năphápăqu nălýăngĕnăchặnăvàăch ătàiăhi uăqu ănh ngăho tăđ ngăcóătácă
h iăđ nămôiătr ngăvĕnăhóaăxưăh i.ăNghiêmăc măcácăgameăb oăl c.
Quană tâmă nângă caoă vĕnă hóaă giaă đình.ă Trongă từngă giaă đìnhă ng iă l nă ph iă làmă
g ơngăgiaoăti păứngăxửăđúngăm căm nhăd nălênăánăvàălo iăb ăb oăl căraăkh iăđ iăsốngă
giaăđình.
Xâyăd ngăcơăch ăphốiăhợpăchặtăch ăbaămôiătr ngăgiáoădục:ăgiaăđìnhă- nhàătr ngă-
xưăh i.ăCácăcơăquanăbáoăchíăph iăquanătâmăth aăđángăđốiăv iălĩnhăv căvĕnăhóaăđ oăđứcăvàă
ch păhànhălu tăphápăcủaăm iăng iădân. Nhàătr ngăcầnăphátăhuyătráchănhi măđ iăngũă
giáoăviênăchủănhi mătrongăvi căk păth iănắmăbắtătâmăt ănguy năv ngăcủaătừngăcáănhână
h căsinh.
01
oc
3.ăT ăvi căphơnătíchă ătrênăchúngătaăc nărútăraăbƠiăh căchoăb năthơn:
H
Tr că h tă ph iă l yă tìnhă th ơng, tráchă nhi mă làă ph ơngă thuốcă hi uă nghi mă nh tă
ai
ngĕnă chặnă b oă l că h că đ ng. B nă thână cầnă nghiêmă túcă kiểmă điểm,ă bi tă kiềmă ch ă đểă
D
khôngănổiănóngăbi tănh năl iăkhiămìnhălàmăsaiăvàăbi tăv ăthaăkhiăb nănh năraăl iălầm. Rèn
hi
nT
luy nă nhână cách,ă đ oă đức,ă cóă lốiă sốngă lànhă m nh,ă chu nă m c.ă Hãy tiên phong trong
phongătràoăchốngăl iăB oăl căh căđ ng.
III.ăK TăBĨI uO
ie
Vìăm tămôiătr ngăh căđ ngălànhăm nh, h căsinhă"HẩYăNịIăKHỌNGăV IăB Oă
iL
L CăH CăĐ NG".ă

Ta
s/
up
V ộĐ : ỘÔI TR ỜộG
ro
/g
Đ ă1: Suyănghĩăcủaăanhăch ăvềăs ăbi năđổiăkhíăh uăvàănh ngăthiênătai gầnăđâyănh ăđ ngă

om
đ tăsóngăthầnănúiălửaă…ăđangăgâyănênănh ngăhiểmăh aăkhônăl ngăchoănhânălo i.

.c
ok
THAMăKH O
bo
Nhânălo iăđangăđứngătr cănguyăcơăb ădi tăvongădoătácăđ ngăcủaăn năôănhi mămôiă

tr ngăd năđ n “s ăbi năđổiăkhíăh uăvàănh ngăthiênătai gầnăđâyănh ăđ ngăđ tăsóngăthầnă
ce
núiălửaă…ăđangăgâyănênănh ngăhiểmăh aăkhônăl ngăchoănhânălo i”.

.fa
V yăth ănàoălàăbi năđổiăkhíăh uăvàăthiênătai?

w
Bi năđổiăkhíăh uălàăs ăthayăđổiăđ tăng tăcủaăkhíăh u:ănhi tăđ ,ăth iăti t…ănh ngă
w
w
bi năđổiă yăgâyănênăthiênătaiăchoăconăng i.ăThiênătaiălàănh ngăm tămátădoăthiênănhiênă

gâyăraănh ăđ ngăđ t,ănúiălửa, h năhán,ălũălụt…ălàmăthi tăh iăng iăvàăcủa.
Cóăthểănói,ăbi năđổiăkhíăh uăgâyănênănh ngăthi tăh iăkhủngăkhi păchoănhânălo i.
Từă vàiă nĕmă tr ă l iăđâyă nhână lo iăph iăđứngă tr că nh ngă đeă d aă củaă thiênă nhiênă
thiênă taiă vàă d chă b nhă gâyă nguyă h iă choă đ iă sốngă conă ng i. Cònă nh ă nĕmă 2005ă sóngă
thầnăđưăcuốnătrồiăhàngăchụcăngànăng iă ă TháiăLanăvàăIndonesia.ăNĕmă2008ăđ ngăđ tă
làmătanăhoangăTứăXuyênă(TrungăQuốc).ăVàăm iăđâyănh tăthángă3.2011ăđ ngăđ tăvàăsóngă
thầnăđưălàmăchoăNh tăB nătr ăthànhăvùngăđ tăch t.ăHơnăhaiăm ơiăngànăng iăch t, cơăs ă
v tăch tăkinhăt ăb ătànăpháănặngănề.ăNgoàiănh ngăbi năcốăvềăđ ngăđ tăsóngăthầnătaăcònă
gặpănh ngăhi năt ợngăth iăti tăl ănh :ăElăNinoăđưăgâyăh năhánă ăAustraliaăvàălụtăl iă ă
Namă M ă (2006-2007).ă Hi nă t ợngă bĕngă tană ă Bắcă c că lụtă l i ă Tháiă Lană Vi tă Namă
(2010).ă Ngàyă càngă nhiềuă làngă “Ungă th ”ă xu tă hi nă ă Vi tă Namă vàă th ă gi i…ă đâyă làă
nh ngăconăsốăđángăbáoăđ ngăchoăth yăs ănổiăgi năcủaăthiênănhiênătr cănh ngăsaiălầmă
củaăconăng i.
Nguyênănhânăd năđ nănh ngăh uăqu ătrênălàădo: S ătácăđ ngăcủaăconăng iăt iă
thiênănhiênănh :ăchặtăpháărừngăm tăcânăbằngăsinhătháiăsửădụngăhóaăch tănh ăthuốcăsâuă
thuốcăc ăthi uăkhoaăh c.ăRồiăkhóiăth iăcôngănghi p, khóiăth iăđôăth ălàmăthủngătầngăỌă
Zônăgâyănênăhi uăứngănhàăkínhăvàătìnhătr ngănóngădầnălênăcủaătráiăđ t.ăConăng iăkhôngă
ngừngăxâyăd ngăđụcăkhoétătráiăđ tăxâyăhầmăkhaiăthácăm ălàmăbi năd ngăl păv ătráiăđ t.ă
Conăng iăv iănh ngăh năthùăthamăv ngăbáăchủăth ăgi iăkhôngăngừngăch yăđuaăvũătrangă
s năxu tăvũăkhíăhóaăh căbomăđ năgâyăchi nătranhăliênămiên…ăT tăc ăs ăd năđ năs ăgi nă
d ăcủaăthiênănhiênăvàăbáoăhi uăs ădi tăvongăcủaătráiăđ t.ă
Nhânălo iăph iăhànhăđ ngănh ăth ănàoă?
01
Hưyăchungătayăb oăv ămôiătr ngăbằngănh ngăhànhăđ ngăthi tăth c:ăKhôngăđ ợc:
oc
đốtăpháărừng, khaiăthácăkhoángăs năm tăcáchăbừaăbưiăgâyăhu ho iămôiătr ngălàmă
H
m tăcânăbằngăsinhăthái.ăKhôngăth iădầuămỡăhoáăch tăđ căh i, ch tăphóngăx ăquáăgi iăh nă
ai
cho phép, cácăch tăth iăxácăđ ngăv tăth căv tăviăkhu n, siêuăviăkhu năđ căh iăvàăgâyăd chă
D
b nhăvàoănguồnăn c;ăkhôngăchônăvùiă hoặcăth iăvàoăđ tăcácăch tăđ căh iăquáăgi iăh nă
hi
nT
choăphép;ăcácăquốcăgiaăcamăk tăkhôngăsửădụngăvàăs năxu tăvũăkhíăhóaăh c, không gây
chi nătranh;ăn uădùngăđi năh tănhânăph iăcóăquyătrìnhăchặtăch ăđểăb oăqu nătránhăs ăcốă
uO
khủngă khi pă nh ă vụă nổă lòă ph nă ứngă h tă nhână ă Nh tă (2011)ă vụă nổă lòă h tă nhână
ie
Checmob nă ăNgaă(1986)ăgâyăbaoăđauăth ơngăchoăconăng i.
iL
Vìăt ơngălaiăcủaătráiăđ tăcủaănhânălo iăb năvàătôiăhưyăchungătayăb oăv ămôiătr ng!

Ta
s/
Đ ă2: Từăhi năt ợngăcáăch tăhàngălo tăt iăvenăbiểnămiềnăTrung vàăm tăsốănơiănh ă

up
kênhăNhiêuăL că(TpăHồăChíăMinh),ăsôngăB iă ăThanhăHoá… Anh/ ch ăhưyăvi tă

ro
m tăbài vĕnăngh ălu năkho ngă600ătừătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaămìnhăvề đ năv năđềăôă

/g
nhi mămôiătr ng.

om
.c
DÀN Ý
ok
bo
I.ăăM ăBĨIă
ce
Môiătr ngăhi nănayăđangăđứngătr cănhiềuătháchăthức:ăvụăth iăch tăđ căraăbiểnă

.fa
củaă nhàă máyă thépă Formosaă ă Hàă Tĩnh,ă baă nhàă máyă th iă ch tă đ că h iă raă sôngă B iă ă
ThanhăHoá,ăch tăth iăđôăth ăt iăcácăthànhăphốăl n;ăs ăbi năđổiăth tăth ngăcủaăkhíăh u…ă
w
w
H uăqu ălàăđưăđểăl iăn năôănhi mămôiătr ngănghiêmătr ngăgâyă nhăh ngăt iăđ iăsốngă
w
conăng i và các loài khác.
II. THÂN BÀI

1.ăGi iăthíchăv năđ :
Ọănhi mămôiătr ngălàăhi năt ợngămôiătr ngăsốngăb ăthayăđổiătừăch tăl ợngătốtă
sang x u. Làăhi nătr ngămôiătr ngăxu tăhi nănh ngăch tăđ c h i d năđ năthayăđổiănhanhă
chóngăvàăgâyătácăh iăx uăđ năcu căsốngăconăng i.
2.ăBƠnălu n
2.1.ăỌănhi mămôiătr ngăđ ăl iănhi uăh uăqu ănghiêmătr ng:
- Gâyă nhăh ngăđ năch tăl ợngăđ iăsốngăcủaăconăng i:ăgâyănênănh ngăcĕnăb nhă
hi măgặp;ăgâyănênăs ăgi măsútăvềăsứcăkhoẻ;ăb nhăungăth ,ăb nhăhôăh p…Tuổiăth ăconă
ng iăngàyăcàngăth p…
- Ọănhi mămôiătr ngăđangăgâyănênătâmălýăhoangămangăchoăconăng i:ăsợăĕnăth că
ph măb n,ăsợăhưiăvềăv năđềăsứcăkhoẻăxuốngăc pătrầmătr ng…
- Gâyăthi tăh iănặngănềăvềăkinhăt : m tănguồnălợiătừăthu ăh năs n
+ Hi nănay,ăvi căcáăch tăhàngălo tă ăkhắpăcácăt nhătừăHàăTĩnh,ăQu ngăBình, Qu ngă
Tr ăm iăngàyăl iăthêmănh ngădi năbi năphứcăt p.ăNguyênănhân v năch aăđ ợcăcôngăkhaiă
chínhăthứcătrongăd ălu năvìăv yăs ăhoangămang củaăxưăh iăngàyăcàngătĕngădầnălên.ăD nă
chứng:ăCáă ch tăb tăth ngăđ ợcăphátăhi nătừăđầuăthángă4ă ăHàă Tĩnh,ălanăvàoăkhuăv că
Hòn Laă(Qu ngăBình,ăgiápăHàăTĩnh)ărồiăm ăr ngăxuốngăvùngăbiểnăNh tăL ,ăH iăNinh và
L ăThu .ăĐ năngàyă18ăvàă19/4,ăQu ngăTr ăvàăHu ăcũngăxu tăhi nătìnhătr ngănày.ăRiêngă
01
t iăQu ngăTr ,ătổngăkhốiăl ợngăcáăch tămàăng iădân v tăđ ợcătừă2ăđ nă4 t n.ăCáăch tă
oc
trênăSôngăB iă(ThanhăHoá)ă vàătrênăkênhăNhiêuăL că (TpăHồăChíăMinh)ă lênăđ năhàngă
H
chụcăt n.
ai
+ăKinhăt ăvềăduăl chăbiển,ăsôngăngòiăđangăcóăd uăhi uăsuyăgi m.
D
hi
nT
2.2. Nguyên nhân
ậ Doăýăthứcăcủaăconăng iă đốiăv iămôiătr ngăcòn kém
uO
ậ S ăqu nălíăcủaănhàăn c:ăho tăđ ngăcủaăcácădoanhănghi pătrongăvi căxửălíărácăth iăcôngă
ie
nghi p.
iL
Ta
2.3.ăGi iăphápă
s/
ậ Nângăcaoăýăthứcăconăng iătrongăvi căb oăv ămôiătr ngăsống.

up
ậ Tĕngăc ngăs ăqu nălíăcủaănhàăn c:ănhàăn căcầnăcóăch ătàiăph tănặngăđốiăv iăcácănhàă

ro
máyăkhôngătheoăquyătrìnhăx ăth iăkhoaăh c.

/g
ậ Ti năhànhăápădụngăcôngăngh ăkhoaăh căđểăgi iăquy tăhi nătr ngăôănhi m n căth i.

om
III.ăK TăBĨI
.c
ok
Vìăcu căsốngăcủaăm iăchúngătaă:ă“HẩYăCHUNGăTAYăB OăV ăMỌIăTR NG”.

bo
ce
Đ ă 3:ă Liênăquanăđ năvi că tômăcáă ch tăhàngălo tă ă miềnăTrungăvừaă qua,ătrongăquáă

.fa
trìnhăđiềuătraănguyênănhân,ăôngăChuăXuânăPhàmă - m tălưnhăđ oăcủaănhàămáyăthépă

w
Formosa t iăVũngăÁng (KỳăAnhăậ HàăTĩnh) đưăcóăphátăbiểuăgâyăsốc:ă“Ch nănhàămáyă

w
hayă ch nătômă cá”.ă Hưyă vi t m tă bàiă vĕnăngh ă lu nă (kho ngă 600ă ch )ă vềă phátăbiểuă
w
trên.
H NGăD N
I.ăM ăBĨI
- Nêuăv năđềăvềăôănhi mămôiătr ng/ăd năcâuănóiăcủaăôngăChuăXuânăPhàm.
II. THÂN BÀI
1. Gi iăthích
- PhátăngônăcủaăôngăPhàm:ăch nănhàămáyăhayăch nătômăcáă?
+ăCh nănhàămáyălàăch năv năđềăphátătriểnăkinhăt ăcôngănghi p.ăĐâyălàăm tăv năđềăquană
tr ngăchoăkinhăt ăVi tăNam.
+ăCh nătômăcá:ălàăch năkinhăt ,ăch nămôiătr ng,ăch năm ngăsốngăconăng i.
+ăHaiăv năđềăđềuăquanătr ng.ăNh ngăv năđềămàăng iădânăVi tăNamăđặtăraă ăđâyălàăcầnă
k tăhợpăvi căphátătriểnăkinhăt ăvàăb oăv ămôiătr ng. Nh ăv y,ăphátăngônăcủaăôngăChuă
Xuân Phàmălàăch aăđúngăm c.
2.ăBƠnălu n
2.1.ăPhátăngônăc aăôngăChuăXuơnăPhƠmălƠăphátăngônăd iăd ngăm tăcơuăh i.ăXină
đ cătr ăl iălƠă:ăch năcáătôm.ăVì:
- Ch năcáătômălàăch nămôiătr ng,ăch năsứcăkhoẻăchoăchínhăchúngăta.ăN uămôiătr ngăb ă
hu ăho iănghiêmătr ng, conăng iăkhôngăđ măb oăsứcăkhoẻăthìăl yăđâuăraănhânăcôngăchoă
nhà máy.
- Ch năcáătômăvìăsinhăv tăcũngănh ăconăng i.ăChúngăcầnăsống,ăcầnăđ ợcăb oăv .
- Ch năcáătômăvìănguồnălợiăkinhăt ădồiădàoămàăbiểnăc ăquêăh ơngămangăl i.
01
- S ăraăsaoăn uăhàngăngày,ăhàng gi ăcáătômăb ăch t,ămôiăsinhăb ăhu ăho i.ăNg ădânăVi tă
oc
Namăb ăthi tăh iăvềăkinhăt ă?
H
2.2.ăKhôngăch nănhƠămáyă.ăVì:
ai
- Nhàămáyăch aătônătr ngămôiătr ngăsống.ăCh aăcóăquyătrìnhăx ăth iăch tăđ căh iăđúngă
D
chu n.
hi
nT
- Vìăphátăngônăthi uătônătr ngăng iădân,ăthi u tônătr ngămôiătr ng.
2.3.ăCh ăcóăth ăch năc ăhaiănhƠămáyăvƠătômăcá,ăkhiăvƠăch ăkhi:
uO
- Phátătriểnăkinhăt ăđiăđôiăv iăb oăv ămôiătr ngăsống.
ie
- Tônătr ngăv năđềămôiătr ng.
iL
3.ăBƠiăh cănh năth căvƠăhƠnhăđ ng:

Ta
- Nh năthức:ăphátăngônătrênăthi uăchu năm c,ăch aăđúngăđắn.ăNg iănóiăcònămangătínhă

s/
b oăthủ.
up
- Hànhăđ ng:ăcầnăchungătayăb oăv ămôiătr ng.ăPhátătriểnăkinhăt ăđiăđôiăv iăvi căb oăv ă

ro
môiătr ngăsống.ăLênăánănh ngăhànhăđ ngăti pătayăchoăvi căpháăho iămôiătr ng.

/g
III.ăK TăBĨI
om
- Đánhăgiáăl iăv năđề

.c
ok
Đ ă4: B nătinăVietbao.vnăngƠyă29.4.2016ăđ aătin.

bo
Loăng iăth căph măb năđ uăđ cătrẻăth

ce
.fa
Liên tiếp những vụ thực phẩm bẩn, độc hại bị phát hiện khiến người dân ngày
w
càng lo lắng. Song song đó, tình trạng thực phẩm bẩn tràn vào các trường mẫu giáo,
w
tiểu học dấy lên thêm nguy cơ trẻ thơ vô tội bị đầu độc khiến nhiều bậc cha mẹ lo
w
ngại.
Giò chả thối tẩm hoá chất bán vào trường mẫu giáo Thông tin hai cơ sở làm
giò chả tại TX La Gi (Bình Thuận) mua thịt heo hư thối về xay làm giò chả, trộn với
borax thì sẽ mất mùi thối, giúp giò chả dai và bảo quản được lâu rồi đem đi tiêu thụ
hầu hết các cửa hàng, điểm du lịch và “tuồn” vào các trường mẫu giáo trên địa bàn
khiến dư luận hoang mang, căm phẫn. Theo nghiên cứu, chất borax tác dụng lên trẻ
một thời gian sẽ gây ra những tổn thương ở vỏ não, khiến trẻ chậm phát triển, đồng
thời gây thêm nhiều di chứng khác cho sức khoẻ và trí não trẻ.
Vi tăbàiăvĕnăngh ălu nă(kho ngă600ătừ)ăbànăvềăv năđềăth căph măb nănêuă ătrên.
H NGăD N
I.ăM ăBĨI
- D nădắtăv năđềăth căph măb năvàăthôngătinăcủaăbàiăbáoătrên.
II. THÂN BÀI
1.ăTómătắtăb nătinăvƠăgi iăthíchăth căph măb nălƠăgì?
- Tómătắtăb nătin:ăb nătinătrênănóiăvềăv năđềăth căph măb nătrànăvàoăm tătr ngăm uăgiáoă
ăBìnhăThu n.ăN nănhânălàăcácătrẻăthơăvôăt i.
- Gi iăthíchăth căph măb nălàăgì?
+ Là th căph mărauăcủăqu ,ăth t,ăcá,ăn căuống,ăgi iăkhátăkhôngăđủătiêuăchu năv ăsinhăană
toànăth căph m.ăTh căph măb ăthốiăr a,ăth căph m,ăn căgi iăkhát b ănhi măđ cătừăcácă
lo iăhoáăch t…
01
+ă Th că tr ngă chung:ă Theoă Tổă chứcă Yă t ă th ă gi iă (WHO),ă mỗiă nĕmă toànă cầuă x yă raă
oc
khoảngă40ătriêuăvu ̣ ̣ăngô ̣ăđô ̣c.ăM tănửaăsốăcaăt ̉ ăvongătrênăthêăgiơiăcoăliênăquanătơiăl ơngă
H
th ̣c,ă th ̣că phẩ m.ă Riêngă khuă v ̣că châuă Aă -ă Thaiă Binhă D ơngă chiêmă tơiă 50%.ă Đ nă nay,ă
ai
th căph măb năkhôngăch ălàăv năđềăcủaăm tăquốcăgiaăriêngălẻămàălàăv năn năcủaătoànăth ă
D
gi i,ăvừaăgâyătổnăh iăvềăsứcăkh eăvừaătổnăth tănghiêmătr ngăvềăkinhăt .
hi
nT
2.ăBƠnălu n
2.1.ăTácăh iăc aăth căph măb n
uO
- Gâyăb nhăt t,ă nhăh ngătrầmătr ngăđ năsứcăkhoẻăconăng i,ănh tălàănh ngăchứngăb nhă
ie
liênăquanăđ năđ ngăru t, tiêu hoá.
iL
+ăBiểuăhi nărốiălo nătiêuăhóa: nôn,ătiêuăch y,ăđauăbụng.

Ta
+ăBiểuăhi nărốiălo năthầnăkinh:ărốiălo năc măgiác,ănhứcăđầu,ăm tăl ,ăhônămê,ăli tăchi.

s/
+ăCácărốiălo năchứcănĕngăkhác:ăthayăđổiăhuy tăáp,ărốiălo nătimăm ch.

up
- ăthôngătinămàăb nătinăcungăc p,ătaăth yăvìăhámălợi,ăchủăcửaăhàngăđưătr năgiòăch ăv iă

ro
ch tăborax làmăm t mùiăthối,ăgiúpăgiòăch ădaiăvàăb oăqu năđ ợcălâuărồiăđemăđiătiêuăthụă

/g
hầuăh tăcácăcửaăhàng. Theoănghiênăcứu,ăch tăboraxătácădụngălênătrẻăm tăth iăgianăs ăgâyă

om
raănh ngătổnăth ơngă ăv ă nưo,ăkhi nătrẻăch măphátătriển,ăđồngăth iăgâyăthêmănhiềuădiă

chứngăkhácăchoăsứcăkhoẻăvàătríănưoătrẻ.
.c
ok
- Th căph măb năgâyăthi tăh iăkinhăt ăr tănghiêmătr ngăvìă nhăh ngăđ năcácăth căph mă
s ch.ăTh căph măs chăbánăch mădoătâmălýănghiăng iăcủaăng iătiêuădùng.
bo
- H uăqu ăn aălàăng iătiêuădùngăhoangămang,ăloălắngătr căv năđềăv ăsinhăanătoànăth că

ce
ph m.
.fa
2.2. Nguyên nhân

w
- Tâmălýăhámălợi,ăcoiătr ngăđồngătiền.
w
- Ng iăVi tăthi uăđ oăđứcăkinhădoanh.

w
- Tâmălýăng iătiêuădùngă aăhàngărẻămàăb tăch păv năđềăsứcăkhoẻ.

2.3.ăGi iăpháp
- Cầnăcoiătr ngăđ oăđứcăkinhădoanh.
- Nhàă n că cầnă cóă ch ă tàiă xửă ph tă nặngă hoặcă c mă vĩnhă vi nă cácă h ă hoặcă đơnă v ă kinhă
doanh.
- M iăng iădânăcầnăc nhăgiácătr căcácălo iăhàngăhoá,ănh tălàăhàngăhoáăđ nătừăTrungă
Quốc.ă
3.ăBƠiăh c
- Nâng cao ý thức,ătuyênătruyềnăvềănh năthứcăcủaăng iăs năxu tătrong xưăh iăvềăv năđềă
anătoànăv ăsinhăth căph măvàăđ măb oăsứcăkh eăcủa xưăh i
- M iăcáănhânăcầnăt nhătáoăhơnătrongăvi căl aăch năth căph măchoămình vàăgiaăđình
III.ăK TăBĨI
ậ V năđềăth căph măb năđangătr thànhăm tăn iăámă nhăl năv iăxưăh i, gâyă nhăh ngăvềă
sứcăkh eăvàătâmălíăhoangămangăchoăng iădân.ă
ậ Cầnăcóăbi năphápăh uăhi uăđểăgiáoădụcăl ơngătâmăchoănh ngăng i s năxu tăth căph mă
vàăc nhăcáoăvềăth măh aămàăvôătìnhăh ăs ăgieoărắc choăc ngăđồngăquaăth căph măb n”
 V NăĐ ă3
HAIăCAăT ăC AăNH CăSƾăTR NăL PăVĨăụăCHệăNGH ăL CăS NGăC AăCONă
01
NG I
oc
Đ ă1. Trongăbàiăhátă“Tâmăhồnăcủaăđá”ăcốănh căsĩăTrầnăL păcóăcâu:ă “Đừng sống giống
H
ai
như hòn đá…Sống không một tình yêu/ Sống chỉ biết thân mình. Tâm hồn luôn luôn bang
D
giá, đừng hoá thân thành đá, vì tâm hồn đá giá băng”. Vi tăbàiăvĕnăngắnă(kho ngă600ă
hi
từ)ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăanh/ch ăvềăv năđềăđặtăraătrongăcaătừăđó.
nT
THAMăKH O uO
ie
iL
Ta
M tă tri tă giaă ng i M ,ă Elbertă Hubbardă đưă từngă nói:ă “Cu că sốngă ch ă th că s ă

phong phú khi nó tràn ng pătìnhăyêuăvàăs ăcaoăth ợng”. Ýănghĩaăcủaăôngămuốnăgửiăgắmă
s/
up
quaăcâuănóiăchínhălàăthôngăđi păsâuăxaăvềălòngăyêuăth ơngăgi aăconăng iăv iăconăng iă

trongăcu căsốngănày.ăV iăcùngătâmăni măchânăthànhănày,ănh căsĩăTrầnăL pă ậ tácăgi ăđưă
ro
sángătácăr tănhiềuătuy tăph măđưăraăđ iătr căđây,ătrongăđóăcóăbàiăhátă“Tâmăhồnăcủaăđá”.ă

/g
Nóăchứaăđ ngănhiềuănh ngăcaătừăvàăgiaiăđi uălắngăđ ngăvềătìnhăyêu,ătâmăhồnăcủaăconă

om
ng iă:ă“Đừngăsốngăgiốngănh ăhònăđá,…sốngăkhôngăm tătìnhăyêu,ăsốngăch ăbi tăriêngă

.c
mình.ăTâmăhồnăluôn luônăbĕngăgiá.ăĐừngăhóaăthânăthànhăđá,ăvìătâmăhồnăđáăgiáăbĕng.”
ok
bo
Tr cătiên,ătaăph iătìmăhiểuăýănghĩaăcủaăl iăhátătrongăbàiămàătácăgi ămuốnătruyềnă

ce
t iăđóălàăgì.ă“Hònăđá”ăcóăýănghĩaănh ăth ănàoătrongăcâuăhátă“Đừngăsốngăgiốngănh ăhònă

đá”?ăHònăđáăvốnălàăm tăthứănh ăbé,ălàăv tăvôătriăvôăgiácănằmăch ngăchơăbênăv ăđ ng.ă
.fa
Đáă sốngăm tăcu căđ iăvôădanh,ăcáchăxaăm iăng i,ăkhôngăm tăaiăđểă ýăđ năm iălầnăđiă
w
w
ngangăquaăđá.ă ăđây,ăhònăđáăchínhălàă nădụăt ợngătr ngăchoălòngăvôăc măcủaăconăng i.ă

w
N uă nh ă conă ng iăsốngă nghèoănànă vềă mặtă tâmă hồn,ă chaiăs nă c mă xúcă tr că tìnhă yêuă
th ơngăthìărồiăk tăcụcăcũngăs ătr ăthànhăhònăđáăkia.ăTrơătr iăm tămình,ăcôăđơnăgi aăđ i,ă
tâmă hồnă s ă hóaă đáă khôngă baoă gi ă cóă thểă tr ă l iă nh ă lúcă đầuă đ ợc.ă Nh ă v y,ă c ă l iă caă
mangăýănghĩaănh ăm tăl iăkhuyênăchânăthànhă:ăhưyăbi tăsốngăđồngăc măv iăm iăng i,ă
bi tăm ăr ngăt mălòngăđểăhòaăvàoăbiểnăl năyêuăth ơngăcủaănhânălo i,ăđừngăbaoăgi ăch ă
sốngăchoăriêngămìnhămàăquênăđiănh ngăng iăkhác.
V yăt iăsaoătaăl iăph iă“Đừngăsốngănh ăhònăđá”?ăSốngănh ăđáălàălốiă sốngăv ăk ,ă
sốngăch ăchoăriêngăb năthânămình,ăluônăđặtălợiăíchăt ălênăđầuămàăkhôngăđểătâmăđ nănh ngă
ng iăxungăquanh.ăCu că sốngăđóăkhôngătồnăt iătìnhăyêuăth ơngăvàă cũngăkhôngăthểăcóă
đ ợcăyêuăth ơng,ăchínhăvìăth ămàănóătr ănênăvôănghĩaăvàă măđ mătốiătĕm.ăSốngănh ăhònă
đáăs ăđ yăconăng iăvàoătìnhăc nhăcôăđơn,ăb ăm iăng iăxungăquanhăxaălánhăkhôngămuốnă
ti păxúc.ăHoànăc nhănh ăv yăl iăcàngălàmăh ălúnăsâuăhơnăvàoăcáiăhốăđenăcủaă s ătuy tă
v ngă n uă nh ă chínhăh ăkhôngăt ă mìnhă v că d y,ă đemă lòngă mìnhă raă màă yêuă th ơng, sẻă
chia.ăB iăvìă:ă“Nơiăl nhănh tăkhôngăph iălàăBắcăC c,ămàălàănơiăkhôngăcóătìnhăth ơng.”ă
(M.Go-rơ-ki)
Taăcầnăph iălàmăth ănàoăđểăkhôngăsốngănh ăm tăhònăđá?ăNgayătừăđầu,ătácăgi ăTrầnă
L păđưăthêmăvàoăđ ngătừă“Đừng”ăđểătĕngătínhăkhuyênănhủăm nhăm ăchoăcâuăhát,ănhắcă
nh ătaăvềătháiăđ ăsốngăv iăcu căđ iănày.ăCầnăph iătĕngăc ngăhànhăđ ngăhànhăđ ngăyêuă
th ơngănềuănh ăchínhătaămuốnăđ ợcăyêuăth ơng,ăb iăchĕngă:ă“Ngàyăsauăs iăđáăcũngăcầnă
cóănhau”ă (Tr nhăCôngăSơn).ăTrongăcu căđ iănày,ătaă nênăhòaămìnhăvàoăv iăc ngăđồng,
bi tăm ătâmăhồnăraăđểăđónănh nătìnhăth ơngăcũngănh ăbi tăchoăđi,ăvìăkhiăchoăđiăchínhălàă
còn mãi.
Tâmă hồnă taă giốngă nh ă m tă m nhă đ t,ă vàă taă làă ng iă quy tă đ nhă nóă s ă tr ă thànhă
01
m nhăđ tămàuămỡăphùăsaăhoặcătr ăthànhăvùngăđ tăcằnăc iănứtănẻ.ăN uănh ăsốngăv i m tă
oc
tâmă hồnă r ngă m ,ă bi tă yêuăth ơngă sẻă chiaă thìă m nhă đ tă yă chắcă chắnă s ă đ ợcă bồiăđắpă
H
dinhăd ỡngăkhi nătr ănênăxanhătốt,ăcâyăcốiăđâmăchồiăn yăl c,ăchimăchócăđuaănhauăđ nămàă
ai
sinhăsôiăn yăn ,ăcònăhoaătráiăthìăng tălànhăn ăr .ăTh ănh ngăng ợcăl i,ăkhiătaăkhép cánh
D
cửaătâmăhồnămìnhăvào,ăm nhăđ tă yăcũngăb ăcôăl păvàăthuăhẹpănh ăhơn.ăQuaăth iăgian,ă
hi
nT
m nhăđ tăs ăm tăđiădầnăsứcăsốngăcủaănó,ăhóaăkhôăcằnăvàăthôăráp,ăkhôngăcóăb tăcứăthứăgìă
cóăthểătồnăt iăđ ợcăn a.ăLúcăđó,ătrênăm nhăđ tăch ătrơătr iăl iăs iăvàăđá,ăta ch ăcònăcóăthểă
uO
sốngă“nh ăm tăhònăđá.”ăĐưăcóăng iătừngănóiă:ă“Cu căđ iăb nănh ăm tăviênăđá,ăchínhă
ie
b nălàăng iăquy tăđ nhăviênăđáă yăbámărongărêuăhayătr ăthànhăviênăng căsáng.”
iL
Đừngăch ăsốngăchoămìnhămàăhưyăbi tăth ămìnhăvàoăđ iăd ơngătìnhăyêuăcủaănhână

Ta
lo i.ă Cáă nhână khôngă baoă gi ă cóă thểă táchă r iă t pă thểă đ ợc.ă Chínhă tácă gi ă chứă khôngă aiă
s/
khác,ăTrầnăL păđưăsốngăđúngănghĩaănh ăm tăcu căsốngăkhôngăph iălàăm tăhònăđá.ăTiềnă

up
anhăki măđ ợcătừăcácăbuổiăbiểuădi năanhăch ănh năm tăphầnăr tănh ătrongăđó,ăcònăl iăđềuă
ro
đemăđiătừăthi năchoăng iăkhác.ăGi ngăhátăcủaăanhălàănguồnăsốngăcủaăbi tăbaoăconăng iă

/g
v năđangăcònăkhốnăkhổătrongăcu căđ iănày.ăĐểăgi ăđây,ăkhiăanhăraăđi,ăt măchânătìnhă yă

om
v nămưiălàăviênăng căsángămưiăchoăng iăđ iăsauănoiătheo.

Từăvi căphânătíchătrên,ătaărútăraăbàiăh căchoăb năthânămình.ăVềănh năthức,ăcaătừăbàiă
.c
ok
hátăđưăbànăđ năv năđềăvềălốiăsốngăvôăc măcủaăconăng iăconăng iăvàăkhuyênătaăsốngă

ph iăbi tăđ năyêuăth ơng,ăbi tăchoăđiătìnhăth ơngăcủaămình.ăVềămặtăhànhăđ ng,ătaăph iă
bo
h că cáchă yêuă th ơngă bằngă vi c tĕngă c ngă thêmă nh ngă hànhă đ ngă ýă nghĩaă thi tă th că
ce
trongăcu căsống,ăyêuăth ơngăđểăđ ợcăyêuăth ơng.

.fa
Tìnhăyêuăth ơngăluônăluônăkhôngăbaoăgi ălàăđủ,ăhưyăbi tăm ăt mălòngămìnhăraăđểă

w
đónănh năvàăchoăđiănh ăm tăthứăquàătặngăcủaăcu căsống.ăXinăm ợnăm yăvầnăthơăthay

w
choăl iăk tă:

w
“Xin gửi lại bạn đường yêu quý nhất

Còn mấy vần thơ một nắm tro
Thơ gửi bạn đường, tro bón đất
Sống là cho, chết cũng là cho.”
Đ ă2: “Chặngăđ ngănàoătr iăb cătrênăhoaăhồng.ăBànăchânăcũngăth măđauăvìănh ngămũiă

gai.ăĐ ngăvinhăquangăđiăquaămuônăngànăsóngăgió”. (TríchăĐ ngăđ năngàyăvinhăquangă
ậcốănh căsĩ,ăcaăsĩăTrầnăL p)
Anhă(ch )ăhưyăvi tăm tăbàiăvĕnă(kho ngă600ăch )ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaămìnhăvềă
nh năđ nhătrên
H ngăd n
(S uăt m)
I.ăM ăBĨI
ậ Đ ngăđ iăcủaăm iăconăng iăth ngălàăm tălốiăđiăriêngămàăkhôngăng iănàoăgiốngă
ng iănào,ănh ngăh nhăphúcă cóăđ ợcătrongăcu căsốngăđềuălàăthànhăqu ă củaăvi căb că
quaănh ngăkhóăkhĕn
ậ V ợtăquaănh ngăgiôngătốăcu căđ i,ădùăv tăv ăhayănh cănhằnăniềmăvuiăvàăthànhăcôngă
đ năv iăconăng iăm iămangăýănghĩaăđíchăth căvàăvẹnătoàn.
ậ Chânălíănàyăđưăđ ợcăđềăc păsâuăsắcătrongăl iăbàiăhátăcủaăcaăsĩăTrầnăL p:”Chặngăđ ngă
nàoă tr iă b că trênă hoaă hồng.ă Bànă chână cũngă th mă đauă vìă nh ngă mũiă gai.ă Đ ngă vinhă
01
quangăđiăquaămuônăngànăsóngăgió”.
oc
II. THÂN BÀI
H
1.ăGi iăthíchăỦănghƿaăthôngăđi păc aătácăgi
ai
ậ “ăHoaăhồng”ălàălo iăhoaăcóăh ơngăthơmănồngănàn,ăcóămàuăsắcăr cărỡăcủaăniềmăvui,ăm tă
D
lo iăhoaăđẹpăluônălàăbiểuăt ợngăcaoănh tăcủaătìnhăyêuătrongăcu căsốngăconăng i.ă ăđâyă
hi
nT
hoaăhồngălàăch ăthànhăcôngăvàăh nhăphúcămàăconăng iăđ t đ ợc.
ậ “ăMũiăgai”ăhoaă hồngăđẹpănh ngăcóăgai,ăđôiălúcăđểă cầmăbôngăhồngătrênătayăchúngătaă
uO
cũngăph iăch uăđauăđ năkhôngăítălầnăvìămũiăgaiănh năcủaănó.ăGiốngănh ăcu căsống,ăđểăcóă
ie
thànhăcôngăvàăh nhăphúcătaăph iăbi tăv ợtăquaănh ngăsóngăgióăvàăthửătháchătrong cu că
iL
đ i”ăQuaăcơnăm aătr iăl iăsáng”

Ta
=>Tácăgi ămuốnăkhẳngăđ nhăchânălí:ăMuốnăcóăh nhăphúcăvàăthànhăcôngătrênăđ ngăvinhă

s/
quangă m iă ng iă bắtă bu că ph iă bi tă “ă ch uă đau’ă khiă gặpă nh ng”ă mũiă gai”ă vàă “ă điă quaă
up
muônăngƠnăsóngăgió”.
ro
2.ăBƠnălu n
/g
ậ H nhăphúc,ăvuiăs ng…ăluônălàă cămơăcũngălàămụcătiêuăcủaăm iăconăng i.ăNh ngă

om
ngh chălíăcu căđ iăv năđểăkhóăkhĕnăv tăv ăchi măđaăphầnătrongăđ iăm iăchúngăta.ăPh iăđiă
qua,ă thoátă raă kh iă đauă khổ,ă conă ng iă m iă cóă thànhă công.ă D nă chứng:ă Cu că đ iă caă sĩă
.c
ok
TrầnăL păcũngălàăcu căđ iăthànhăcôngăcủaăm tăng iăluônăbi tăv ơnălên,ăđ yălùiăbóngătốiă

vàăkéoăánhăsángăl iăgầnămình.ăSinhăraătrongăgiaăđìnhănghèo,ăđôngăanhăem,ăTrầnăL păph iă
bo
ch uăv tăv ătừănh .ăBốămẹăđiălàmăđểăki măk ăsinhănhaiăkhóaăcửaăTrầnăL păm tămình.ăVìă

ce
v y,ăđểăxuaăđiăn iăcôăđơnăcủaăb năthânăanhăm ăchi căđàiăcũăkĩăcủaăLiênăXôăđểăt ă“ăth aă

.fa
chí”ăđamămêăâmănh c.ăChínhăvi căđóăđưăgiúpăanhătr ăthànhăm tănh căsĩăsángătácăvàăhátă

w
Rockăthànhăcôngătrongăsuốtă20ănĕmălàmănghề.ă ătuổiăngoàiă40,ăkhiăb ămắcăb nhăungăth ă

w
tr cătràngăanhăv n sayămêăhátăvàăcốngăhi n.ăCóăl ,ăkhôngăítăng iăđưăph iărơiăn cămắtă

w
c măphụcăkhiănhìnăth yăhìnhă nhăv ănh căsĩăquáăcốămũiăđeoăốngăth ăô-xi,ătayăchằngăch tă

nh ngădâyăd năn c;ănằmăđiềuătr ăt iăb nhăvi nămàăanhăv năn ăm tănụăc iăth tăt ơi,ăgiơă
tay chào khánăgi .ăĐ nhăm nhăcu căđ iăđưăkhôngăchoăconăng iăngh ăl că yăcóăcơăh iă
v ợtăquaăcửaătửăthầnăm tălầnăn a.ăNh ngănh ngăgìăanhăđểăl iăchoăđ iăv năv ngăchưiănh ă
“ăBứcăT ng”ăanhăđưăđặtătên.
ậ M iăs ăthànhăcôngăđềuăbaoăgồmăs ăhiăsinhăm tămátăvàănh ngăn iăđau,ăn iăbuồn.ăBi tă
ch pănh năđauăth ơng,ăv tăv ăcũngălàăbi tăcốăgắngăđểăđiăt iăđíchătrênăđ ngăvinhăquang.
D nă chứng:ă Nickă Vujică ậ conă ng iă tànă t tă bi tă ch pă nh nă s ă thi uă thốn,ă khôngă vẹnă
nguyênăvềăthểăxácăđểăthànhăcôngăvàătr ăthànhăbiểuăt ợngăcủaăb nălĩnh,ăngh ăl căsốngătrênă
toànăth ăgi i.
ậ Đ ngăvinhăquangălàăđiăquaămuônătrùngăsóngăgióăậ L iăbàiăhátănh ăkhẳngăđ nhăthêmăvềă
ýăchíăcủaăm tăconăng iăluônăhiênăngangăb căquaăm iăgianănană ăđ i.ăĐóălàăm tăbàiăh că
ýănghĩaăvềăcáchăsốngămàăTrầnăL pămuốnăgửiăgắmăđ năm iăconăng i,ăđặcăbi tălàăth ăh ă
trẻ.ă Sốngă tốtă đẹpă làă ph iă bi tă đốiă mặtă v iă thửă thách,ă đốiă mặtă v iă phongă baă bưoă tápă vàă
chi năthắngănó.ăThànhăcôngăs ăđ năv iănh ngăng iăkhôngăbaoăgi ăchùnăb căvàărunăsợă
tr că khóă khĕn.ă D nă chứng:ă Ng iă th ơngă binhă Nguy nă Xuână Nĕngă v iă tinhă thần”ă
Th ơngăbinhătànămàăkhôngăph ”ăđưăcóănhiềuăthànhătíchăcaoătrongăvi căthiăđ uăbóngăbànă ă
trongăn căvàăQuốcăt .
- Phê phán
ậ Tráiăng ợcăv iănh ngăt măg ơngăluônăsốngăđ ơngăđầuăv iăthửătháchăthìăkhôngăítăb nă
trẻăngàyănayăcóălốiăsốngănhútănhát,ăgặpăkhóăkhĕnălàăn năchí,ănhụtăchíăvàăd ădàngăb ăcu c.
ậ Cũngăkhôngăítăng iăkhôngăch uăch pănh nănh ngăth tăb i,ăbuồnăđauămàăkhóăkhĕnăcủaă
01
mìnhăgâyăra,ămàătìmăcáchăđiăđ năthànhăcôngăb tăch păm iăthủăđo n.
oc
3.ăBƠiăh cănh năth căvƠăhƠnhăđ ng
H
ậ L iăbàiăhátălàăl iăcủaăchânălíăsống,ăcáchăsốngăvàăngh ăl căsống.ăNóăxu tăphátătừăkinhă
ai
nghi măsốngăquýăgiáătừăcu căđ iăthĕngătrầmăcủaăcốănh căsĩăTrầnăL p- m tăng iătàiăhoaă
D
nh ngăb căm nh.
hi
nT
ậ Tuyăkhôngăcònătồnăt iănh ngănh ngăđúcăk tăcu căsốngămangăýănghĩaăsâuăsắc củaăthànhă
viênătrụăc tăcủaăbanănh că“ăBứcăT ng”ăv năsốngămưiătrongălòngăb năđ c.
uO
ie
 V NăĐ ă4
iL
Ta
S ăKI NăG CăMAăậ VÒNG TRọNăB TăT

s/
up
Đ ăra: Anhă(ch )ăhưyăvi tăm tăbàiăvĕnă(kho ngă600ăch )ătrìnhăbàyăc mănh năvềăt ợngăđàiă
ro
v ngăchắcăđ ợcăxâyălênăbằngălòngăyêuăn c,ăyêuăbiển đ oăquêăh ơngăcủaăcácăchi năsĩă

/g
trongătr năchi năG căMaă14/3/1988.ă

om
H NGăD N
.c
ok
I.ăM ăBĨI
bo
Vi tăNamălàăm tăquốcăgiaăcóătruyềnăthốngăđ uătranh kiênăc ngăchốngăgiặcăngo iă

ce
xâm.ă Tr iă quaă hàngă nghìnă nĕm,ă đ tă n că taă sinhă tồnă cùngă l chă sửă vĩă đ iă củaă quáă trìnhă
.fa
d ngă n că vàă gi ă n c. S ă hiă sinhă dũngă c mă củaă 64ă chi nă sĩă ă G că Maă 1988ă khôngă
w
nh ngăgi ăv ngăchủăquyềnăquốcăgiaămàăcònăđểăl iăbàiăh căsâuăsắcăvềălòngăyêuăn c,ăyêuă

w
biểnăđ oăquêăh ơng.ăĐặcăbi tă ăth iăđiểmăhi năt iăkhiăTrungăQuốcăv năch aătừăb ădưătâmă
w
xâmăchi măTr ngăSa- HoàngăSaăthìăcóăl ătr năchi năG căMaăv năcònănguyênăgiáătr ăth iă
s ănóngăb ng.ă
II. THÂN BÀI
1. Gi iăthíchă
Tr năchi năG căMaă1988ălàătr năthủyăchi nănhằmăb oăv ă đ oăđáăCôăLin, đáăLenă
ĐaoăvàăđáăG căMaăthu căchủăquyềnăcủaăVi tăNamănh ngăb ăTrungăQuốcăxâmăchi m. 64
chi năsĩăđưăngưăxuốngăvàăb tătửătrongălòngănhiềuăth ăh ăkểătừănĕmă1988.ăLòngăyêuăn c,ă
yêuăbiểnăđ oăquêăh ơngăthểăhi nă ăs ăhiểuăbi tăvềăđ tăn căvàăquyềnălợiăcủaăđ tăn că
mình; sẵnăsàngăhiăsinhăđểăb oăv ăđ tăn căkhiăcóăchi nătranh;ătíchăc căh căt p,ătuăd ỡngă
đểăxâyăd ngăđ tăn căngàyăcàngăphátătriển.ăLòngăyêuăđ tăn căcònăthểăhi nă ăs ăt ătônă
dânăt c,ătr ăthànhăm tăbiểuăt ợngăcaoăđẹpăcủaăth ăh ăchaăôngăVi tăNamănhiềuăđ iănay.
2. BƠnălu n
2.1.ăS ăhiăsinhăanhădũngăc aăcácăchi năsƿăh iăquơnăVi tăNamătrongătr năchi năG că
Maăđ ăl iăt ngăđƠiăb tăt ăvƠănhi uăbƠiăh căsơuăsắc:
- H ăđưăxâyănênăt ợngăđàiăb tătửă “Quy tătửăchoăTổăQuốcă quy tăsinh”.ăĐ tăn cămìnhă
đ ợcăđ căl păt ădo làăb iăvìăcóănh ngăng iăconă uătúăluônăx ăthânăvìăđ tăn c. S ăhiă
sinhăanhădũngăcủaăcácăchi năsĩăđưălàmăchoăláăc ăcáchăm ngăthêmăđ ăthắm.
- Bàiăh căvềălòngădũngăc măvàătinhăthầnăchi năđ uăb tăkhu t,ăhiênăngangătr căkẻăthù.
- Bàiăh căvềălòngăyêuăn c,ăyêuăbiểnăđ oăquêăh ơng.ăBàiăh căvềătráchănhi măcủaăth ăh ă
trẻăph iăcóălòngăbi tăơnăsâuănặngăv iăth ăh ăchaăanhăđưăngưăxuốngăvìătổăquốc.
01
2.2. Phê phán: Nhi uăcáănhơnăs ngăvôătráchănhi m,ăth ă ăv iăv năm nhăbi năđ oăvƠă
oc
đ tăn c. Cóăm tăb ăph năthanhăthi uăniênăsốngăbuôngăth ,ăkhôngăcóă cămơăhoàiăbưoă
H
vàăngh ăl căđ uătranh,ăkhông màng tuăd ỡngăđểăcốngăhi năchoăđ tăn c. H ăsốngăt m,ă
ai
sốngăhènănhátătr ăthànhăghánhănặngăchoăgiaăđìnhăvàăxưăh i.
D
hi
nT
- Vềănh năthức:ăhiểuăđ ợcăgiáătr ătoăl năcủaătinhăthầnăhiăsinhăbiătrángăcủaănh ngăchi năsĩă
h iăquânăVi tăNamăđưăngưăxuốngăvìăbiểnăđ oăvàăđ căl pădânăt c.
uO
- Vềă hànhă đ ng:ă tuă d ỡngă đ oă đức,ă cóă lốiă sốngă lànhă m nh;ă cóă ýă chí;ă cóă lòngă yêuă quêă
ie
h ơngăđ tăn căvàăbi tăơnăth ăh ăchaăanhăđưăngưăxuống.ăSẵnăsàngălênăđ ngăkhiăTổăquốc
iL
g iătênămình.
Ta
III.ăK TăBĨI
s/
- Khẳngăđ nhăl iăv năđề.

up
ro
/g
 V NăĐ ă5
om
NH NGăCỂUăNịIăTRUY NăC MăH NGăC AăT NGăTH NGăOBAMA

.c
ok
1. "Bạn không thể để thất bại định hình mình. Bạn phải để thất bại dạy mình."
bo
2. "Cách tốt nhất để không cảm thấy vô vọng là đứng dậy và làm cái gì đó. Đừng chờ đợi
ce
những gì tốt đẹp ngẫu nhiên đến với bạn. Nếu bạn đi ra ngoài và làm một vài việc gì đó
.fa
tốt, bạn làm cho thế giới này tràn đầy hy vọng cũng như tiếp thêm hy vọng cho chính
w
mình."
w
3. "Tiền bạc không phải là câu trả lời duy nhất song nó tạo nên sự khác biệt."
w
4. "Nhạo báng là một hình thức xin lỗi trí khôn."

5. "Chúng ta cần phải tiếp tục công việc của những người phụ nữ thế hệ trước để bảo
đảm cho con cái chúng ta không phải kìm hãm mơ ước, để không có gì cản trở chúng
thành đạt và không còn những nóc nhà bị đổ vỡ."
6. "Điều làm nên giá trị người đàn ông không chỉ là khả năng có con mà là khả năng
nuôi dậy chúng."
7. "Nếu bạn đi đúng đường và bạn muốn tiếp tục đi, chắc chắn bạn sẽ tiến lên."
8. "Thay đổi sẽ không đến nếu chúng ta trông chờ vào người khác, hoặc nếu chúng ta
chờ lúc khác. Chúng ta chính là người chúng ta có thể trông chờ. Chúng ta là thay đổi
mà chúng ta tìm kiếm."
H NGăD N
Đ ă1: Vàoăchi năd chătranhăcửăTổngăthốngăM ănĕmă2008,ăTh ợngăngh ăsĩăBarack Obama

đưăcóăbàiăphátăbiểuătr cănh ngăng iăủngăh ăngàyă2/5,ătrongăđóăcóăđo n:ă“Thay đổi sẽ
không đến nếu chúng ta trông chờ vào người khác hay đợi thời điểm khác. Chúng ta
chính là người mà chúng ta đang chờ đợi. Chúng ta chính là sự thay đổi mà chúng ta
đang tìm kiếm.” Anhă(ch )ăcóăsuyănghĩăgìăvềăv năđềăđ ợcăgợiăraătừăcâuănóiătrên?ăBằngă
m tăbàiăvĕnăkhôngăquáă600ătừ,ăhưyătrìnhăbàyăquanăđiểmăcủaămình.ă
S UăT M
01
I. M ăBĨI
oc
Nĕmă 2008,ă Th ợngă ngh ă sĩă Barackă Obamaă chínhă thứcă tr ă thànhă “ôngă chủ”ă củaă
H
NhàăTrắng. V iăxu tăthânăbìnhăth ngănh ngăbằngăs ăn ăl căphiăth ng,ăObamaăđưătr ă
ai
thànhăTổngăthốngăthứă44,ăcũngălàăv ăTổngăthốngădaămàuăđầuătiênăcủaăxứăs ăc ăhoa,ăkhi nă
D
c ăn căM ăvàăth ăgi iănghiêngămìnhăthánăphục.ă“Thayăđổiăs ăkhôngăđ năn uăchúngătaă
hi
trôngăch ăvào ng iăkhácăhayăđợiăth iăđiểmăkhác.ăChúngătaăchínhălàăng iămàăchúngătaă
nT
đangăch ăđợi.ăChúngătaăchínhălàăs ăthayăđổiămàăchúngătaăđangătìmăki m.”ăĐâyălàătri tălýă
uO
sốngăđưătheoăôngătrongăsuốtăchi năd chăv năđ ngătranhăcửăđemăl iă“ngaiăvàng”ăquyềnăl c,ă
ie
đồngăth iăm ăraăbaoăsuyăng m:ăph năđ uăđểăt oănênăs ăthayăđổiăbằngăsứcăm nhăn iăl că
iL
củaăb năthân.ă
Ta
s/
II. THÂN BÀI

up
1.Gi iăthíchănh năđ nhă“Thayăđ i”: nh ngăchuyểnăbi n,ăcáiăm iăkhácăbi t,ăth ngătheoă
ro
h ngătíchăc căhơnăsoăv iăcáiăcũ.ă=>ăSửădụngăquanăh ăgi ăthi tă ậ k tăqu ă“n u”,ă“hoặcă

/g
n u”ă cùngă lốiă nóiă khẳngă đ nhă “chínhă là”,ă “là”,ă câuă nóiă đưă ch ă raă điềuă ki nă đểă đemă l iă
om
nh ngăchuyểnăbi nătíchăc cătrongăđ iăsống:ăthayăđổiăkhôngăđ nătừăb tăcứăaiăkhácăhayăth iă

điểmăkhác,ăchínhăsứcă m nhăn iăl căbênătrongăm iăconăng iălà nguồnăc iăcủaăs ăthayă
.c
ok
đổi.ă
2.ăBƠnălu n
bo
2.1.ăVìăsaoăthayăđ iăl iăxu tăphátăt ăn iăl căc aăm iăcáănhơn?ă

ce
- Khách quan:
.fa
+ăTrongăcu căsống,ăkhôngăph iălúcănàoăb năcũngănh năđ ợcăs ăgiúpăđỡătừăng iăkhácă

w
nh ngălúcăkhóăkhĕn.ăN uăh ăsẵnăsàngăh ătrợ,ăb năcũngăkhôngăthểăhiăv ngăvàoăs ătoànă

w
tâmătoànăýăcủaăh .ă
w
+ăTh iăgianăđôiăkhiăcũngăkhôngăph iălàăli uăphápăchoănh ngăb ătắcăb iăhànhăđ ngăch ă

th iă“háămi ngăch ăsung”ăkhôngăm yăkhiăđemăđ năhi uăqu .ă
- Chủăquan:ă
+ă Bênătrongăm iăcáănhânălàăti ngănóiăthayăđổi,ălàănguồnăn iăl că vôăt năn uăđ ợcăkhơiă
d y,ăthúcăđ y.ă
+ăB năthânăm iăconăng iăđôiăkhiăkhôngăthểăt oăraănh ngăthayăđổiănh ngăsứcăm nhătừăcáă
nhânăh ăcóăkh ănĕngălanătruyền,ăthôiăthúcăsứcăm nhătừănh ngăng iăkhác.ăNóiăcáchăkhác,ă
nh ngăchuyểnăbi nătíchăc călàăthànhăqu ăcủaăt păthểănh ngăýăt ngăvềăs ăthayăđổiăluônă
xu tăphátătừăm iăcáănhân.ă
2.2.ăNh ngăthayăđổiămàăm iăcáănhânăđemăđ nănh ăn iăl căcủaăh ăđ ợcăbiểuăhi nănh ăth ă
nào?
ậ Cáănhân:ăTổngăthốngăObamaăđưătr iăquaănh ngăchặngăđ ngăh căv năgh păghềnhăítăaiă
bi tăt i.ăTừngăb ăĐ iăh căSwarthmoreătừăchốiăkhiăn păđơnăứngătuyển,ăôngăđưăt ăchoămìnhă
thêmăm tăcơăh iăv iăvi cănh păh cătr ngăOccidental,ăsauăđóălầnăl ợtătr ăthànhăsinhăviênă
haiăngôiătr ngădanhăti ngăĐ iăh căColombiaăvàăHarvard.ăV ợtălênătrênăn iăth tăv ng,
Obamaăđưătìmăth yăsứcăm nhătrongăchínhăconăng iămình,ăb căđ măđểăôngătr ăthànhă
ng iăđànăôngăquyềnăl cănh tăn căM ănh ăchúngătaăđưăth y.
ậ Đ tăn c:ăNh tăB nănằmătrênăvànhăđaiălửaăTháiăBìnhăD ơng,ăluônăth ngătr cănguyă
cơăb ănh năchìmăgi aăbiểnăkhơiănh ngăv nătr ăthànhăm tăc ngăquốcăphátătriểnăhàngăđầuă
trênăth ăgi i.ăThànhăt uă yăxu tăphátătừăvi căh ăđưăt ăbi tăcáchăb oăv ămìnhăbằngăvi că
xâyăd ngănh ngăcĕnănhàăkiênăcố,ălắpăđặtăh ăthốngăc nhăbáoăđ ngăđ tăsóngăthầnăv iăđ ă
01
chính xác cao.
oc
2.3.ăLi uăb năthânăm iăconăng iăluônălàmănênăs ăthayăđổi?
H
- S ăbi năchuyểnăcóăthểăxu tăphátătừăm iăcáănhânănh ngăluônăcầnăđ nămôiătr ngăt păthểă
ai
đểăýăt ngăvềăs ăthayăđổiăđơmăhoaăk tătráiătrongăhi năth c.ăÝăt ngăhay,ăconăng iăcóă
D
nĕngăl că nh ngă đôiăkhiăkhôngă thểă đemă l iăs ă thayă đổiă b iă l aă ch nă th iăđiểmă saiă lầmă
hi
nT
(buổiălo năl căthìăng iătàiăquyă n,ăcâuăcáăch ăth i;ăngh ăthu tăcầmăbinhăchoărằngăth iă
điểmălàăy uătốămangătínhăch tăquy tăđ nhăchoăthắngălợi)ă
uO
ie
3.ăBàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ng:
iL
- Cầnă làmă gìă đểă nuôiă d ỡngă kh ă nĕngă t oă nênă s ă thayă đổiă trongă m iă cáă nhân?ă (Bi nă
Ta
pháp)ăTíchăc c,ăchủăđ ngătrongăsuyănghĩ,ăhànhăđ ng.ăPhêăphánăthóiăl iăbi ng,ăd aăd m,ă

s/
ăl iăvàoăng iăkhác.ăTinăt ngăvàoăb năthânăđồngăth iăph iăt nădụngăsứcăm nhăcủaăt pă

up
thểăvàăl aăch năth iăđiểmăchính xác.

ro
III. K TăBĨI
/g
CâuănóiăcủaăTổngăthốngăObamaăgi năd ămàăgiàuăkh ănĕngătruyềnăc măhứng,ăthôiă

om
thúcăs ăph năđ uăt oănênăthayăđổiătíchăc căbằngăn iăl căbênătrongăm iăconăng i.ăNg iă
trẻăcầnăbi năs ănhi tăhuy t,ătinhăthầnădámăd năthânăcủaătuổiătrẻăthành nh ngăthayăđổiăcóăýă
.c
ok
nghĩa.
bo
ce
.fa
Đềă2: “Thành công chỉ đến khi chúng ta cố gắng hết sức và không ngừng hoàn thiện bản
w
thân mình”. Anhă(ch )ăcóăsuyănghĩăgìăvềăs ăthànhăcôngătừăcâuănóiătrên.ăBằngăm tăbàiăvĕnă

w
khôngăquáă600ătừ,ăhưyătrìnhăbàyăquanăđiểmăcủaăb năthânăvềăv năđềănày.ă

w
S UăT MăVTC
I. M ăBĨI
Trongăth ăgi iăr ngăl nănày,ăm iăconăng iăl iăcóănh ngăbíăquy tăriêngăđể thành
công:ăng iălàmăvi căchĕmăch ăđểătíchălũyătừngăngày,ăng iădámăm oăhiểmăt tăc ăđểătheoă
đuổiăgi cămơ,ăng iăbồiăd ỡngăvàăphátătriểnăkh ănĕngăthiênăphú.ăTuyănhiên,ănh ngăconă
ng iăthànhăcôngă yăluônăgặpănhauă ăs ăn ăl căh tămìnhăvàăhoànăthi năb năthân,ăgiốngă
nh ă m tă câuă nói:ă “Thànhă côngă ch ă đ nă khiă chúngă taă cốă gắngă h tă sứcă vàă khôngă ngừngă
hoànăthi năb năthânămình”.ă
II. THÂN BÀI
1.ăGi iăthích
Nh năđ nhăđưăđ aăraănh ngăđiềuăki năđểăconăng iăv ơnăt iăthànhăcông:ă“cốăgắngă
h tăsức”:ăn ăl căđ năt năđ ,ăkiênătrì,ăbềnăb .ă“khôngăngừngăhoànăthi năb năthânămình”:ă
rènăluy n,ăbồiăđắpăb năthân,ăkhôngăd ădàngăhàiălòngăv iăchínhămình.ăĐểăchi mălĩnhăthành
công,ăchúngătaăcầnăn ăl căkhôngăngừngăngh ăvàăluônăluônăcầuăti n,ăhoànăthi năb năthână
mình.
2.ăBƠnălu n
2.1. ThƠnhă côngă lƠă đi uă khôngă d ă dƠngă đ tă đ că hayă cóă th ă nắmă bắtă trongă cu că
s ng.ă
+ă Đôiă khi,ă thànhă côngă đ nă sauă m iă th tă b i,ă vìă v y,ă n uă b ă cu că gi aă chừngă thìă b nă
khôngăbaoăgi ăv ơnăt iămụcătiêuăcủaămình.ă
+ăThànhăcôngăcũngăkhôngăđ năv iănh ngăng iăkhôngăch uăthayăđổiătheoăchiềuăh ngă
01
tíchăc căvàăcũngăkhôngă ăl iăquáălâuăv iănh ngăaiăd ădàngăhàiălòngăv iăb năthân.ăConă
oc
ng iălàăchủăthểăquy tăđ nhăsuyănghĩ,ăhànhăviăcủaăchínhămìnhăvàăk tăqu ăcủaăm iăvi că
H
làm,ăhànhăđ ngăcủaăh .ăDoăđó,ăthànhăcôngăch ăgõăcửaănhàăb năkhiăb năkhôngăngừngăcốă
ai
gắngăvàăhoànăthi năb năthân.ăD năchứngăLeonardoăDavinciătr ăthànhădanhăh aăki tăxu tă
D
th ă gi iă nh ă thángă ngàyă khổă luy nă v ă nh ngă qu ă trứngă đểă rồiă hoànă thi nă kĩă nĕngă củaă
hi
nT
mìnhăhơnăquaăm iăbứcăhìnhăt ngăchừngănh ăđơnăgi n.ăCácăv năđ ngăviênăgiànhăđ ợcă
thứăh ngăcaoătrongăcácăđ iăh iăthểăthaoăth ăgi iădoăluy năt păgianăkhổăngayătừăthu ălênă5,ă
uO
6.ăĐằngăsauăm iăt măhuyăch ơng làănh ngăgi tămồăhôi,ăn cămắtănơiăphòngăt păđưătuônă
ie
rơi.ă
iL
Ta
2.2. Theoăđuổiăthànhăcôngăđ năcùngăkhôngăcóănghĩaălàăb tăch păt tăc ăđểăcóăđ ợcăđiềuă

s/
mìnhămongămuốn.ăThànhăcôngăch ăbềnăv ngăn uăconăng iăcốăgắngăd aătrênăn iăl căcủaă

up
b năthânăvàăkhôngăngừngăhoànăthi năchínhămình.
ro
/g
3.ăBƠiăh cănh năth căvƠăhƠnhăđ ng

om
ĐánhăgiáăCâuănóiăđưăđ aăraăđ nhăh ngăđúngăđắnăchoăm iăcáănhânăvềăcáchăthức,ă

điềuă ki nă đểă đ tă đ ợcă thànhă công.ă Trongăxưă h iăhi nă t i,ă khiă m tă b ă ph năthanhă thi uă
.c
ok
niênăđangăthểăhi nănh ngăsuyănghĩăl chă l că vềăthànhăcôngăcũngănh ăconăđ ngăđểă đ tă

đ ợcăthànhăcông,ănh ngă“hotăboyăt ăx ng”,ăcácătròălốăcàngăxu tăhi nădàyăđặcăgâyă nhă
bo
h ngăx uăđ nănh năthứcă củaăng iătrẻ.ăCâuănóiătrongătr ngăhợpănàyăcóăgiáă tr ăc nhă

ce
t nhăth căs ăsâuăsắc.ă

.fa
III. K TăBĨI
w
Nh năđ nhăđưănêuălênăm tăgócănhìnăvềăthànhăcông,ăchiaăsẻăcáchăthứcăđểăv ơnăt iă

w
thànhăcôngătrongăcu căsống.ăNg iătrẻăhi nănayăcầnăph iăxácăđ nhăđ ợcănh ngămụcătiêuă

w
đúngăđắn,ăcốăgắngăh tămìnhăvàăhoànăthi năb năthânăm iăngàyăđểăđ tăđ ợcăs ăthànhăcôngă

hằngămongăđợi.
V NăĐ ă6. VĔNăHOÁăĐ C

Đềă: Bànăvềăă“VĔNăHÓAăĐ C”ăhiệnănay ỌuaăýăkiếnăcủaăgiáoăsưăChuăHảoă- Giám
đốcă NXBă Tọiă Thức:ă "Nóiă vĕnă hóaă đ că lâmă nguyă cũngă hơiă Ọuá,ă nhưngă đángă báoă
động"
BÀI LÀM
ăcácăquốcăgiaătiênăti nătrênăth ăgi i,ăvĕnăhóaăđ căsáchăr tăđ ợcăcoiătr ngăvàăchúăýă

phátătriển.ăChínhăvĕnăhóaănàyăđưăgiúpăh ănângăcaoădânătríăvàăgópăphầnăt oănênăs ăphồnă
vinhătrongăxưăh i.ăCònă ăVi tăNam,ămặcădùătrongănh ngănĕmăgầnăđâyăsốăl ợngănhàăxu tă
b n,ăsốăđầuăsáchăđ ợcăđ aăraăth ătr ngătĕngăr tănhanhăvàăn cătaăcũngăđưăcơăb năhoànă
thànhăcôngătácăxóaămùăch ănh ngăvĕnăhóaăđ căsáchă ăn cătaăv năch aăphátătriểnăt ơngă
xứng.ă Điềuă đángă loă ng iă làă l ợngă đ că gi ,ă đặcă bi tă làă đ că gi trẻ,ă l iă cóă chiềuă h ngă
gi m.ă Bànă vềă v nă đềă đ că sáchă củaă thanhă niênă hi nă nay,ă giáoă s ă Chuă H oă - Giámă đốcă
NXBăTriăThứcăđ aăraănh năxét:ă"Nóiăvĕnăhóaăđ călâmănguyăcũngăhơiăquá,ănh ngăđáng
báoăđ ng"
Tr căkhiăđiăvàoăth cătr ngăvĕnăhóaăđ căcủaăthanhăniênăn căta,ăchúngătaăcầnăph iă
01
tr ăl iăđ ợcăcâuăh iă:ăvĕnăhóaăđ călàăgì?ăVĕnăhóaăđ căbắtănguồnătừăvi căđ căsáchănh ngă
oc
khôngăđơnăthuầnălàăvi căđ căsách.ăTh tăv y,ătừăvi căđ căsáchăth ngăxuyên,ătaăcóăđ ợcă
H
thóiăquenăđ căsáchăvàăthóiăquenăcóăíchănàyădầnănhânăr ngătrongăxưăh i,ătr ăthànhăm tănétă
ai
đẹp.ăTrongăquáătrìnhăhìnhăthànhăvàăphátătriểnănétăđẹpă y,ătaădầnăluy năt păđ ợcăthêmăứngă
D
xửăđ c,ăgiáătr ăđ căvàăchu năm căđ c.ăV iăứngăxửăđ călàăcáchătaănhìnănh nătriăthứcătừă
hi
nT
sáchăv .ăGiáătr ăđ călàăkh ănĕngătaăđưiăđ ợcănh ngăh tăvàngătrongăcácătrangăsách.ăChu nă
m căđ călàăcáiăth căđoăđểăxácăđ nhăm tăcuốnăsách,ăm tătàiăli uălàăđángăđểăchúngătaăb ă
uO
th iăgianăđ căhayăkhông.ăT tăc ăcácănhânătốă yăhợpăl iăt oănênăm tăvĕnăhóaămàătaăg iălàă
ie
vĕnăhóaăđ c.ă
iL
ăđâuăcóăvĕnăhóaăđ căthìă ăđóăcóăm tăxưăh iăvĕnăminh.ăV iămụcătiêuăxâyăd ngă

Ta
m tăxưăh iănh ăth ,ăđángăl ăraăVi tăNamăph iăcóăm tănềnăvĕnăhóaăđ căphátătriển.ăNh ngă
s/
th căt ăchoăth yăvĕnăhóaăđ căcủaăgi iătrẻăt iăVi tăNamăl iăđangăđiătheoăm tăxuăh ngă
up
đángăloăng i.ăCụăthể,ăngàyănayăgi iătrẻăcóăquáănhiềuăph ơngăti nătruyềnăthôngă- gi iătríă

ro
nh ăm ngăxưăh i,ătiăvi,ăphimă nh,ătròăchơiăđi nătử,ă...ăNh ngăthúăvuiăvôăbổănàyăchi mă

/g
phầnăl năth iăgianăcủaănh ngăng iătrẻăđồngăth iăkhi năh ăkhôngăm yămặnămàăv iăvi că
om
cầmătrênătayănh ngăcuốnăsáchăchiăchítătoànăch ăv iăch ăđểăđ c.ăM tăsốăthanhăniênăkhácă

cũngăcóăđ căsáchănh ngăchủăy uăl iăchìmăđắmătrongătruy nătranhăhoặcănh ngăcâuăchuy nă
.c
ok
di mătìnhăs tăm tăkhôngăđemăl iăb tăkìălợiăíchăgiáoădụcănào.ăSốănàyăđ căsáchăvìămụcă

đíchăgi iătríălàănhiềuăchứăítăquanătâmăđ năvi căbổăsung,ăc pănh tătriăthứcăquaăsách.ăDầuă
bo
v y,ătaăcũngăkhôngănênăvìănh ngă“con sâu” yămàăđánhăgiáăc ăm tăth ăh ătheoăkiểuă“vơă

ce
đũaăc ănắm” b iăhi nănayăcũngăcóăm tăb ăph năkhôngănh ăcácăthanhăniênăđamămêăđ că

.fa
sáchă vàă tâmă huy tă xâyă d ngănhiềuă d ăánă nhằmă phổăbi năvĕnăhóaă đ că sáchătrongă c ngă
w
đồng.ă Tiêuăbiểuă làă Bookă Box,ă m tă môă hìnhă "tr mă ch "ă choă sáchă v iă tinhăthầnă "takeă aă
w
book,ăleaveăaăbook"ă(hưyăl yăm tăquyểnăsáchăvàăđểăl iăm tăquyểnăkhác),ăhayăBookaholică

w
(ng iănghi năsách),ăm tăd ăánăphátătriểnăm tătrangăwebăchoăphépăng iăyêuăsáchăđ c,ă

đĕngănh ngăbàiăphêăbình,ăbàiăgi iăthi uăsáchăchoăm iăng i.ă
Dùăkhôngăđ nămứcă“lâm nguy” nh ngăhi nătr ngăcủaăvĕnăhóaăđ căsáchăcũngăđưă ămứcă

“báoăđ ng”.ăDoăđóătaăcầnăph iăđàoăsâuăhơnăn aăvàoăv năđềănàyăđểătìm ra nguyên nhân,ătừă
đóăm iăcóăbi năphápăkhắcăphụcăđúngăđắn.ăNguyênănhânăđầuătiênăchínhălàănh năthứcăkémă
vềătầmăquanătr ngăcủaăvĕnăhóaăđ căsách.ăThểăhi nă ăvi cănhiềuăb căphụăhuynhăkhiăth yă
conămìnhăcầmăsáchăđểăđ căthìăl pătứcăn tăvàăbắtăchúngădànhăth iăgiană yăđểălàmă"h c"ămàă
khôngănh năraărằngăđ căsáchălàăm tătrongănh ngăcáchăh căhi uăqu ănh t.ăThứăhai,ătìnhă
tr ngăvĕnăhóaăđ cătr ănênăđángăloăng iănh ăhi nănayălàăvìăgiáoădụcăch aăhi uăqu .ăNhàă
tr ngăt pătrungăquáănhiềuăvàoăvi cănhồiănhétăki năthứcăchoăh căsinhăm tăcáchăthụăđ ng,ă
khuônăm uăvàăvi căđềăcaoăđiểmăsốăđưăkhi năcácăemăkhôngăm yăthi tăthaăv iăsáchăb iădùă
đ cănhiềuăcuốnăsáchăbổăíchăhayăkhôngăđ căcuốnănàoăthìăcũngăchẳngăcóăaiăghiănh n.ăCh uă
tráchănhi mătoăl năhơnăh tălàăvi căgiáoădụcătrongăgiaăđìnhăcònăquáăy uăkémăbắtănguồnătừă
s ăthi uănh năthứcăvàătâmălýăth cădụngăcủaăcácăb călàmăchaălàmămẹ.ăH ăchoăconăcáiăti pă
xúcăv iăcácăs năph măcôngăngh ătừăquáăs măthayăvìăchoăcácăemăti păc năv iăsáchă- vốnă
ki nă thứcă vôă t nă củaă conă ng i.ă Màă m tă khiă h tă giốngă củaă vĕnă hóaă khôngă đ ợcă gieo,ă
khôngăđ ợcă ơmămầmăthìăs ăkhóăcóăthểănàoăđơmăhoaăk tătráiăđ ợc.ăCuốiăcùngălàănguyênă
nhânăthứăba:ăs ăh năch ăvềăth iăgianăcủaăgi iătrẻ.ăHi nănay,ăthanhăniên,ăđặcăbi tălàăh că
sinhăđưătr ăthànhăm tăcáiă"máyăh c".ăCácăemăh cătừăsángăt iăchiềuă ătr ng,ărồiătốiăđ nă
l iăph iăt tăb tă'ch yăsô'ăđiăh căthêmăcôănàyăthầyăn ,ăch aăkểăm tăl ợngăth iăgianăkhôngă
nh ăđểăcácăemăhoànăthànhănúiăbàiăt păvềănhà.ăV iăth iăkhóaăbiểuănh ăth ănàyăthìăduăgiaă
01
đình,ănhàătr ngăvàăxưăh iăcóăhôăhàoăcỡănàoăthìăcũngăchẳngăm yăemăcóăđủăsứcăl căvàăth iă
oc
gianămàădànhăraăchoăđ căsách.ă
H
Hiểuăđ ợcănh ngănguyênănhânătrên,ătaăcóăthểăđ aăraăbaăbi năphápăđểăkhắcăphụcă
ai
v n.ăTr căh tătaăcầnăgiúpăm iăng iănh năthứcăđ ợcăvaiătròăquanătr ngăcủaăvĕnăhóaăđ c.ă
D
Đóălàăvĕnăhóaăđ căchínhălàăcầuănốiăđểăchúngătaăđ năv iăkhoătàngătriăthứcăcủaănhânălo i.ă
hi
nT
Quaăđó,ăm iăchúngătaăt ăgíúpămìnhăhoànăthiênăb năthânăhơnăc ăvềătríătu ăl năđ oăđức.ăK ă
đ n,ă cầnă ph iă xâyă d ngăvĕnăhóaă đ că bắtă đầuă từă m iă giaă đình.ă Cácă b că phụăhuynhănênă
uO
khuy nă khíchă conă em mìnhă đ că sáchă bằngă vi că thamă giaă đ că sách,ă tranhă lu nă vềă sáchă
ie
cùngăcácăem,ăđ aăcácăemăđ năcácăth ăvi năvàăh ngăứngăcácăphongătràoănhânăr ngăvĕnă
iL
hóaăđ c.ăCuốiăcùngănh ngăkhôngăkémăphầnăquanătr ng:ăgiaăđình,ănhàătr ngăvàăxưăh iă

Ta
cầnăcổăvũăgi iătrẻăsángăt o vàăh ngăứngăcácăd ăánăsách,ăth ăvi năc ngăđồngăđểăchúngătaă

s/
cóănhiềuăhơnăn aănh ngăBookăBoxăhayăBookaholic.ăĐồngăth i,ăgiúpăcácă emăh căsinh,ă

up
sinhăviênăgi măb tăgánhănặngăbàiăv ,ăđiểmăsốăđểăcácăemăcóăth iăgianădànhăchoăđ căsách.ă

ro
Cóănh ăv yăthìăvĕnăhóaăđ că ăn cătaăm iăthêmăphátătriểnăvàăvĕnăminh.ă

/g
Giaăđìnhăvàăcácăb căchứcătráchăcóănhi măvụăl nălaoătrongăvi căthayăđổiăhi nătr ngăvĕnă

om
hóaăđ că ăn cătaălàăv y.ăTuyănhiên,ălàăthanhăniên,ăh căsinhăchúngătaăcũngăcóăthểăgópă

phầnăquanătr ngăkhôngăkémătrongăcôngăcu căđóăbằngănhiềuăhìnhăthức.ăChúngătaăcóăthểă
.c
ok
thamăgiaăl păraăcácănhóm,ăcâuăl căb ăsáchăđểăcóănơiăchiaăsẻănh ngănh năxét,ăýăki năcũngă

nh ăh iăđápănh ngăthắcămắcăkhiăđ căsách.ăĐóăcũngăcóăthểălàăvi căủngăh ăsáchăv ăchoăcácă
bo
tủăsáchăthi uănhiăhoặcănh ngăb năcóăhoànăc nhăkhóăkhĕnăhơn,ăchĕmăch ăđ năđ căsáchă ă

ce
cácăth ăvi năhayăđơnăgi nălàăđ căsáchăchoăemătrai,ăemăgáiăcủaămìnhătr căkhiăđiăngủ.ăCh ă

.fa
nh ngăvi călàmăt ngăchừngănh ăvôăcùngănh ăbéăth ăthôiănh ngăl iăr tăđángăquýăvàăcầnă

w
thi t.
w
Vi tăNamăđangătrongăquáătrìnhăph năđ uăđểăv ơnălênăthànhăm tăquốcăgiaăgiàuăm nh,ă

w
dânătríăti năb .ăMàăm tăđ tăn căch ăth căs ăđ tăđ nătrìnhăđ ăđóăkhiăvĕnăhóaăđ căcủaăh ă
phátătriển.ăVìăv y,ăm iăng iătrongăchúngăta,ăđặcăbi tălàăth ăh ăthanhăniênăhi nănay,ăhưyă
chungătayăhànhăđ ng.ăNh ngăhànhăđ ngădùălàănh ăbéănh tăcũngăs ăt oăraănh ngăthayăđổiă
l n,ă khôngă ch ă nhă h ngă đ nă b nă thână m iă ng iă chúngă taă màă cònă tácă đ ngă đ nă xuă
h ngăcủaăm tănétăvĕnăhóaăđẹp:ăvĕnăhóaăđ c.
Đ ă ra:ă Anhă (ch )ă suyă nghƿă gìă v ă đo nă th ă sauă đơyă c aă T ngă th ngă Abrahamă
Lincolnăg iăth yăhi uătr ngăngôiătr ngăconătraiămìnhăđangăh c:
“Xinăhãyăgiúpăchoăcháuăthấyăđượcăthếăgiớiăkìădiệuăcủaăsách.ăNhưngăcũngăhãyă
choăcháuăcóăđủăthờiăgianălặngălẽăsuyătưăvềăsựăbíăẩnămuônăthuởăcủaăcuộcăsống:ăđànă
chimătungăcánhătọênăbầuătọời,ăđànăongăbayălượnătọongăánhănắngăvàănhữngăbôngă
hoaănởăngátăbênăđồiăxanh”.
BÀI LÀM
(Tríchăcu năsách Chuyênăđ ăNg ăvĕn)
Từăbaoăđ iănay,ăsáchăđưălàăng iămẹătriăthức,ălàăk tătinhăcủaătinhăhoaăvĕnăhoáănhână
lo i.ă Tầmă quanătr ngă củaă sáchălàă khôngăthểă phủănh n.ă Th ă nh ng,ăv iă cu că sốngăhi nă
nay,ăkhiămàăth ăgi iăđangăthayăđổiătừngăngày,ăthìăch ăcóăsáchăthôiăch aăđủ.ăConăng iă
01
cầnătrangăb ăchoămìnhănh ngăki năthứcătừăsáchăvàăc ătừăcu căsống,ătừănh ngăkhámăpháă
oc
củaăb năthân.ăĐóălàăthôngăđi pămàăTổngăthốngăAbrahamăLincolnămuốnăgửiăgắmăđ năt tă
H
c ăm iăng iăquaăbứcăth ăgửiăthầyăhi uătr ngăngôiătr ngăconătraiămìnhăđangătheoăh c.
ai
Từăkhiăxưăh iăloàiăng iăcóăti ngănói,ăch ăvi t,ăsáchăđưălàăcôngăcụăđểăl uăgi ăvàătruyềnă
D
hi
l iăchoăđ iăsauănh ngăhiểuăbi t,ăkinhănghi măcủaăôngăcha.ăRõăràng,ăsáchălàăkhoătàngăquýă
nT
báu,ăđóngăvaiătròăkhôngănh ătrongăvi căxâyăd ngăvàăvunăđắpăchoănềnăt ngătriăthứcăcủaăconă
uO
ng i.ăTổngăthốngăA.Lincolnăvi t:ă“Xin hãy giúp cho cháu thấy được thế giới kì diệu của
sách”.ă Sáchă làă m tă s ă ti pă nốiă triă thứcă khôngă baoă gi ă ngừngă v nă đ ng.ă Chínhă vìă v y,ă
ie
iL
nh ngăng iăđiătr căcầnăd nădắtăcácăth ăh ăsauăti păc năv iăth ăgi iăsáchă- th ăgi iăkìădi uă
Ta
v iăbaoănhiêuăđiềuălíăthú,ăbổăích,ăđ ợcăchắtăl căquaăbi tăbaoăth ăh .ăConăng iăs ătr ănênă

s/
mêămu iăvàătĕmătốiăraăsaoăn uăkhôngăcóăánhăsángăthầnătiênăcủaăsách?ăSáchălàăthứăkhaiăsángă

up
tâmăhồn,ănângătaălênăcao,ămàănh ăMacximăGorkiăđưănói:ă“ăSách mở ra cho tôi một chân

ro
trời mới”ăậ chânătr iăcủaătriăthức,ăcủaăl ăsống,ăcủaătiaăsángăvĕnăminh.

/g
Tuyănhiên,ăsáchăv năch ălàăm tăphầnătrongăt tăc ,ăm tăđo nădàiătrênăconă đ ngăki mă

om
tìmătriăthứcătaăđangăđi.ăSáchăth căs ăr tăh uăích,ăvìănóăph năánhăvàăghiănh năcu căsống.ă

Tuyă nhiên,ă chínhă vìă sáchă làă t mă g ơngă choă taă ánhă ph nă chi uă củaă cu că sốngă màă sáchă
.c
ok
khôngălàăt tăc .ăSáchăph năchi uăcu căsống,ănh ngăsáchăkhôngăph iălàăcu căsống.ăĐóăch ălàă
m tăcôngăcụăđểătaăbi tăvềăcu căsống,ăm tăviênăg chălótăđ ngăđ aătaăvàoăcu căsốngăm iă
bo
mẻăđangăch ăkhámăphá.
ce
“Nhưng cũng hãy cho cháu có đủ thời gian lặng lẽ suy tư về sự bí ẩn muôn thuở của
.fa
cuộc sống...”ăCu căsốngăcònănhiềuăđiềuăbíă nătaăch aănhìnăth yăđ ợc,ămàăsáchăv ăcũngă

w
khôngădi năt ăh t.ăChúngătaăkhôngăthểănhìnăcu căđ iăquaăsáchăv ămàăph iănhìnăquaătâmă

w
w
hồnămình,ăph iă“lặng lẽ suy tư”,ătâmăhồnăluônătìmătòiăh căh i.ăĐiềuăchínhăy uă ăđâyămàă

TổngăthốngăA.Lincolnămuốnăbàyăt ălàăhưyăđểăchoăth ăh ămaiăsauăcóă“đủ thời gian”ăđểă
nhìnăcu căsốngăbằngătâmăhồn,ăbằngăc mănh năsuyăt ,ăchứăkhôngăch ădànhăh tăth iăgiană
vàoănh ngăđiềuăkhôăkhanăthi uăth căt ăvàăsinhăđ ngătrongăsáchăv ,ă lí thuy t.ăHìnhă nhă
ph năchi uăch ăcóăm tămặt,ălàmăsaoătaăcóăthểăth yăh tănh ngănét rungăđ ng,ăbi năchuyểnă
đằngăsauăbứcătranhăcu căsốngălungălinhămàuăsắc.ăTaăph iăc mănh năbằngăchínhătâmăhồnă
mình,ăbi tărungăc mătr căvẻăđẹpămuônămàuăcủaăcu căsống:ă“..đàn chim tung cánh trên
bầu trời, đàn ong bay lượn trong ánh nắng và những bông hoa nở ngát bên đồi xanh.”
Cu căsốngăluônămàuămuônăvẻălàăth ,ăd yătaăbi tăbaoăđiềuăm iăl ămàănh ngălí thuy tă
khôăcứngătrongăsáchăv ăkhôngăthể.ăCh ăvìăcứngănhắc,ămáyămócăvàătônăsùngălí thuy tămàă
trongăquáăkhứ, nhânălo iăđưăph iăđắmăchìmătrongăbóngătốiăm tămùăcủaăđêmătr ngătrungă
cổăhàngănghìnănĕm.ăH căkhôngăđiăđôiăv iăhànhăthìăđóălàălí thuy tăch t,ăkhôngăcònăgiáătr .ă
Cu căsốngăv nălàăcu căsống.ăĐóălàăthôngăđi pămàăv ătổngăthốngăvĩăđ iămuốnănhắnănhủ.ă
Chúng ta - nh ngăconăng iăđangătìmăki măánhăsángătrênăhànhătrìnhăđiătìmătriăthứcă- s ă
đ aămìnhăvàăth ăh ămaiăsauăđ năm tăchânătr iăm iăcủaăcu căsống,ăhayăxaăr iăth căt ,ăvùiă
đầuătrongăsáchăv ,ăđểănhânălo iăm tălầnăn aăchìmătrongăc nhăuămê,ătĕmătối,ălầmăthan?
01
oc
V ộ Đ 7. Ộ ộG ợỪ H I
H
ai
Suyănghĩăcủaă anh/ch ăvềă “M ngăxưăh iăFacebookă vàă nh ngătácă đ ngăcủaă nóăt iă
D
hi
gi iătrẻăhi nănay”.
nT
uO
BÀI LÀM
Xaẵ hô ̣iă ngayă cangă hiê ̣nă đa ̣i, cha ̣yă theoă nh ̃ ngă s ̣ă hiênă
̣ đa ̣iă đoă thiă côngă cu ̣ă liênă la ̣că
ie
cũngănh ănh ̃ ngăth ăchuyênăvêăkêtănôiăcũngăngayăcangătânătiênăhơn.ăM ngăxưăh iăraăđ iă
iL
trênăinternetăcóăthểănóiălàăm tăb căti năm iăcủaăngànhăcôngăngh ăthôngătin, hi năđangă

Ta
thuăhútăs ăquanătâmăcủaăr tănhiềuăng iătrênăth ăgi i. ”Th ăgi iă o”ănàyăgópăphầnăđ aă

s/
conă ng iă đ nă gầnă nhauă hơn.ă Vaă đa ̣iă đaă sôă trongă nh ̃ ngă phânămêmă đ ơ ̣că đanhă giáă caoă
up
nhâtăchinhălaăFacebook.ă
ro
Tr căh tăM ngăxưăh iăgiúpăm iăng iăk tănốiăv iănhau.ăDuăchoăcoăxaăhangăva ̣nă

/g
kmă hayă lê ̣chă nhauă mâyă muiă giơă thiă conă ng ơiă vẫnă coă thể ă liênă la ̣că vơiă nhauă bĕngă
om
Facebook, coăthể ă chĕmăsocăquanătâmănhau, coăthể ă câ ̣pănhâ ̣tătinăt căcủaănhauăt ngăngayă

.c
t ngăgiơ.ăFacebookăcoăthể ă giupănh ̃ ngăng ơiăba ̣nămâtăliênăla ̣căt ămâyănĕmătimăla ̣iăđ ơ ̣că

ok
nhauătrongăniêmăvuiăvaăngỡă ngangăvaăchinhălucăđoăđôiăvơiăho ̣ăthiăFacebookănh ămô ̣tăviặ

bo
tiênămangăphepămauăkiădiê ̣u.
ce
Facebookămangăđ nănh ngăgi ăphútăth ăgiưnătho iămáiăbằngăcáchăđ căthôngătin,ă

tìmăhiểuătâmăt ătìnhăc măcủaăm iăng i.ăHayăvi tălênănh ngăc măxúcăsuyăt ăcủaămìnhăvềă
.fa
cu că sống,ă traoăđổiăv iă b nă bèă bằngănh ngăt mă hìnhăvừaă chụp,ă khoeă v iă nhauă vềă m tă
w
mónăđồ.ăNh ngălúcăbuồnăđau,ăkhổăh nh,ăFacebookăgiúpătaăliênăl căv iăb năbè,ăđ căm tă

w
w
l iăkhuyênăcủaăaiăđó.ăNgoaiăra, Facebookăconălaănơiădanhăchoăcacănhaăkinhădoanh, đâuăt ă

trẻăthaăhôămĕ ̣căcảă vaăquảngăcao, giơiăthiêuăsa ̣ ̉ năphẩ măcủaăminhămô ̣tăcachăđungănghiã , vaă
đoăđ ơ ̣căgo ̣iălaă“muaăbanăthông minh”. NhiềuătrangăFanpageăđ ợcăl păraăđểăăt oăđiềuăki nă
giaoăl uăh căt p,ătraoăđổiăki năthức.ăNhiềuătrangăl păraăđểăcùngănhauăchiaăsẻănh ngăm nhă
đ iăb tăh nh,ănh ngăthôngăđi păđ ợcătruyềnăđi,ănh ngăyêuăth ơngătraoănhau…ăvìăth ăt oă
nênăm tăs ăđồngăc măm nhăm .ăKhiămiềnăTrungăbưoălũ,ăc ngăđồngăfacebookăcùngănhau
chiaăsẻănh ngăt măhình,ăcùngănhauăquyênăgópăv tăch tăđểăủngăh ăđồngăbàoăta.ăThi tănghĩ,ă
m ngăxưăh iăr tăcóăýănghĩaăn uănh ăchúngătaăbi tăsửădụngănó.
Vaătâtănhiênăkhôngăcoăgiălaăhoanăhảo,ăcaiăgiăcũngăcoămĕ ̣tătôiăcủaăno.ăFacebookănh ă
mô ̣tăconădaoăhaiăl ỡi.ăNêuănoăcungăcâpăchoăchungătaănhiêuănh ̃ ngăth ătinhănĕngănh ăvâ ̣yă
thiăđ ơngănhiênătacăha ̣iăđiăkemăcủaănoăcũngăkhôngăphảiălaăit.ă ăm ngăxưăh iăđóăb năcóăthểă
đ ợcătungăhôălàăôngăhoàngăbàăchúa,ăb năcóăthểălênămâyăvìănh ngăl iătánăd ơngănh ngă
b năcũngăcóăthểăxuốngăđ aăngụcăb iăs ăsoiămói,ă“némăđá”,ătrùăd p.
Đóălàănơiămàăng iătaăm oădanhănhauăđểăchửiăb i,ătốăcáo,ăbôiănh ăl nănhau.ăLàănơiă
01
đ uăkh uăv iănhauăvàăkéoătheoăđóălàăthanhătoánănhauă ăngoàiăđ iăth c. Vào tháng 3.2014
oc
t iă Biênă Hòa,ă Đồngă Nai,ă nhómă teenă n ă đánhă nhauă gâyă bưoă c ngă đồngă m ngă cũngă vìă
H
nh ngămâuăthu nătrênăfacebook.ăFacebookăcònălàănơiămàăb năt iăph măth ngălợiădụngă
ai
D
lòngătinăcủaăm tăsốăng iăđểăth căhi năhànhăviălừaăđ o,ăchi măđo tătàiăs n.
hi
Facebookăcũngălàănơiămàăcácăb n trẻăth ngăm ợnăđểăt oăScandalăđểămongăđ ợcă
nT
nổiăti ng.ăNơiămàăh ăcóăthểăĕnămặcăph năc măth măchíălàăkhoeăthân tr năvẹnăđểămongă
uO
nh năđ ợcănhiềuălike,ănhiềuăcomment nh t. Đóălàătr ngăhợpăcủaăQuânăkulăv iăbi tădanhă
“quầnă x pă vàng”,ă bàă T ng…ă nơiă cácă côă ng i m uă muốnă ki mă chồngă đ iă giaă thìă ph iă
ie
“khoeăthân”ăbaăvòng.ăTh ̉ ăhỏi, nêuălucăđoăgiaăđinhăvaăbaăme ̣ăcủaănh ngăb nătrẻăâyănhâ ̣nă
iL
Ta
đ ơ ̣cănh ̃ ngătinăkhôngăhayăvêăconăgaiăminhăđâyărẫyătrênăcô ̣ngăđôngăma ̣ngăthiăliêuăho ̣ ̣ăcoă

vuiăvẻă đonănhâ ̣năhayăseẵ côăgĕngăcha ̣yătrônăvìăcảmăthâyăxâuăhổ .ăCh aăd ngăla ̣iăởăđo, coă
s/
up
nhiêuăvu ̣ăt ̣ăt tửănh ngăho ̣căsinhăđangăởăđô ̣ătuổ iărâtănhỏăchỉăviălyădoăđơnăgiảnălaăbiăkhụ ̉ ngă

bôătinhăthân trên facebook, gâyă nênă tâmă lyă hoảngăloa ̣năvaă cho ̣nă conăđ ơngăkêtăthucă s ̣ă
ro
sôngăđể ălamălôiăthoatăchoăcuô ̣căđơiăminh.

/g
ăThâ ̣tăs ̣ămaănoi, đa ̣iăđaăsôănh ̃ ngăng ơiăđặcăbi tălàăgi iătrẻ đưăb ăfacebookămêăhoặcă
om
khóăch a.ăB năd ăbắtăgặpănh tălàăhìnhă nhănhómăb nătrẻăngồiătrongăquánăcaféănh ngăt tă

.c
c ăđềuăimălặngăvìăaiăcũngăcầmăđi nătho i,ăipadătrênătay.ăH ăkhôngănóiăchuy năv iănhauăvìă

ok
aiăcũngăm iămêăv iănh ngăgìăcóătrênăfacebook. Th măchíănh ngăcặpăđôiăyêuănhau,ăthayăvìă

bo
ngồiăv iănhauăcùngăđồngăc măsẻăchia,ăcùngălưngăm năv iănh ngăl iăyêuăthìăgi ăđây tâm

ce
trí củaăh ăđềuădồnăh tălênămànăhìnhăđi nătho iăđểăm iămêăcùngăfacbook.

.fa
Dầnădần,ăvi cănghi năm ngăc ngăđồngăkhôngăcònălàăđiềuăhi măth yătrongăgi iătrẻ,ă

đặcă bi tă làă h că sinh,ă sinhă viên.ă Đốiă v iă nhiềuă b nă trẻă nh tă làă gi iă sinhă viênă hi nă nay,ă
w
w
Facebookălàăniềmăđamămêă“tìmăhiểuăxưăh i”,ănh ngăkhiăl mădụngătháiăquáăs ăđamămêă yă

w
l iătr ăthànhătiêuăc c,ă nhăh ngăkhôngăítăđ năth iăgianăh căt p.ăCóănhiềuăb năm iămêă
Facebookăđ năn iăquênăc ăvi cănhà,ătrìăhoưnăvi călàmăbàiăt p,ăh căhành.ăNhiềuăb năsauă
khiăquayăl iăbànăh căv nă"l uăluy n"ăv iă" nhăFace"ămàăkhôngăthểăt pătrung.ăChínhăđiềuă
đóăgâyă nhăh ngăđ năhi uăqu ăh căt păcủaăchính mình.
Nhiềuăquốcăgiaătrênăth ăgi iăđưăbanăbốăvi căh năch facebookăvìănh ngă nhăh ngă
tiêuăăc căđ năgi iătrẻ.ăVíădụ,ăm tăquốcăgiaăl n,ăđôngădânănh ăTrungăQuốc,ăcóătiềmăl că
kinhăt ăm nh,ăxưăh iăcũngăr tăvĕnăminhănh ngăluônăluônăđặtăfacebookătrongătìnhătr ngă
kh n.ăTh măchíăTrungăQuốcăcònăh năch ăfacebookăm tănửa.ă ăVi tăNamătaăcũngăđưăcóă
nhiềuănhàăm ngăchặnăfacebook. Vi călàmă yăcóăthểăgâyă nhăh ngăđ năv năđềăt ădoăvàă
dânăchủănh ngăthi tănghĩăđóăl iălàăvi călàmăcầnăthi tănh tăhi nănay.
Vìă v y "Nênă coiă Facebookă làă nơiă chiaă sẻă tìnhă hình,ă thôngă tină vàă nh ngă s ă c mă
thôngăh uăích,ăđồngăth iăluônăc nătr ngăv iănh ngămốiăquanăh ăm .ăFacebookăchínhălàă
nh pă cầuă nốiănh ngăyêuă th ơng,ă làă m ngă liênăk tăvàă giúpă conă ng iă trênătoànă th ă gi iă
t ơngă tácă d ă dàngăv iă nhau.ă Cũngă chínhă vìă tínhăliênăk tă conă ng iă chặtă ch ă v iă nhau,ă
Facebookădầnădầnătrangăb ăchoăng iăsửădụngănhiềuătínhănĕngăt ơngătácăhơn,ăgiúpăm iă
ng iătraoăđổi,ătruyềnăt iăthôngătinănhanhăhơnăvàăxaăhơn.ăFacebookăs ăliênătụcăphátătriển,ă
thayăđổiătheoăh ngăcóă nhăh ngăsâuăr ngăđ năđ iăsốngăcủaăconăng iătrênătoànăth ăgi iă
giúpăth ăgi iăphátătriểnănhanhăhơnăvàăcóătr tăt ăhơn.
Facebookălàătốt,ăchơiăfacebook không có gì là x uănh ngăkhôngănênăquáăsaăđàăvìă
nó. Vìăm tăm ngăxưăh iătíchăc căchúngătaăcùngănhauăxâyăd ngăm tăth ăgi iă oăt ơiăđẹpă
hơnăbằngănh ngăhànhăđ ngăđúngăđắnăvàăýănghĩa.
01
oc
H
ai
D
M TăS ăN IăDUNGăKHÁC
hi
nT
uO
Đêă1: Vi tăbàiăvĕnăngh ălu nă(Kho ngă600ătừ)ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaă
ie
Anh/ch ăvềălốiăsốngăgi năd .
iL
Ta
s/
H NGăDỂ̃N
up
I.ăM ăBĨI
ro
Trongă cu că sống,ă conă ng iă cóă nhiềuă ph mă ch tă đángă quýă nh :ă lòngă nhână ái,ă lòngă t ă
/g
tr ng,ălòngădũngăc m,ăýăchíăngh ăl c,ăniềmătin,ălốiăsốngăgi năd …ăTrongăđó,ălốiăsốngăgi nă

om
d ălàăđứcătínhăquýăbáuăcủaăconăng i.
.c
ok
II. THÂN BÀI

1.ăTr căh tăchúng taăcầnăhiểuăth ănàoălàălốiăsốngăgi năd ă? “Lốiăsốngăgi năd ”ălàălốiăsốngă
bo
đơnăgi n,ăkhôngăcầuăkỳ,ăphứcăt p,ăkhôngăkhoaătr ơng,ăxaăhoa.ăSốngăphùăhợpăv iăhoànă

ce
c nhăb năthânăvàăxưăh i.ăĐóălàălốiăsốngălànhăm nh,ăchu năm c.ă

.fa
2.ăBƠnălu n:
w
a.ă Từă cáchă gi iă thíchă đưă nêuă ă trên,ă taă th yă lốiă sốngă gi nă d ă làă lốiă sốngă mangă nhiềuă ýă
w
nghĩaăthi tăth c:
w
- Gi năd ăchínhălàăs ăk tăhợpăgi aăvẻăđẹpăbênăngoàiăvàăvẻăđẹpăbênătrongătâmăhồn.ăLốiă

sốngăgi năd ăthểăhi năs ăchu năm cătrongăcáchăĕnămặc,ătácăphong,ăl iănói.ă(Chủăt chăHồă
ChíăMinhălàăt măg ơngăsángăvềălốiăsốngăgi năd ;ăTổngăthốngăJumjcaăcủaăUrugoay,ăthayă
vìăsốngătrongădinhăth ăsangătr ngădoănhàăn că c păl iăch năsốngătrongăngôiănhàănôngă
trangăxiêuăvẹo,ănằmătrênăconăđ ngăđ tă b n;ăm tătổngăthốngăt ătayăcanhătác,ăsốngăv iă
mứcăthuănh păbằngămứcătrungăbìnhăcủaăng iădânătrongăn c.ăCònăbaoănhiêuătiềnăcủaă
đềuădànhăchoătừăthi n)
- Gi năd ăkhôngăch ăbiểuăhi nă ăl iănói,ă ăcáchăĕnămặcăvàăvi călàmămàăcònăthểăhi năquaă
suyănghĩ,ăhànhăđ ngăcủaăm iăng iătrongăcu căsốngăvàătrongănh ngăhoànăc nhănh tăđ nh.
- Ng iăcóălốiăsốngăgi năd ăs ăđ ợcăm iăng iăyêuăm n,ănểăphục.ă
b.ăTuyănhiênăbênăc nhăngợiăcaălốiăsốngăgi năd ătaăcũngăcầnăphêăphánălốiăsốngăphungăphí,ă
xaăhoa,ăđuaăđòi:
- Ch yătheoălốiăsốngăth iăth ợng,ăt ăchoămìnhălàăsànhăđi uă(nh tălàăgi iătrẻ).
- Tìnhătr ngăquanăchứcăĕnăchơiăxaăhoa,ălưngăphíătiềnăcủaăcủaănhânădân.
3.ăTừăvi căphânătíchă ătrênătaăcầnărútăraăchoămìnhăbàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ng.
- V ănh năth cătaăth y: lốiăsốngăgi năd ălàălốiăsốngălànhăm nh,ăchu năm c.ăCầnăphână
bi tănh ngăhànhăviăthểăhi nălốiăsốngăgi năd ăv iăcácăhànhăviăkhácănh ă:ălu măthu m,ăc uă
th ,ăsơăsàiăhayănóiănĕngăc călốc,ătrốngăkhông.
- V ăhƠnhăđ ngătaăc n: Chúngătaăph iăcóăýăthứcărènăluy năđểăcóălốiăsốngăti tăki m,ăth că
hànhă ti tă ki mă chốngă lưngă phí;ă H că t pă lốiă sốngă gi nă d ă củaă Bácă Hồ.ă Bácă Hồă làă t mă
g ơngăsángăvềălốiăsốngăgi năd .ăNg iădânăVi tăNamăkhôngăaiăquênăđ ợcăhìnhă nhăquenă
thu căcủaăBácătrongăb ăquầnăáoăb ăđ iăs nămàu,ăđôiădépăcaoăsuăđiănhiềuăđ nămònăvẹt,ăĕnă
01
uốngăđơnăgi nă“Cháoăbẹărauămĕngăv năsẵnăsàng”.ăKhôngăch ă ăchi năkhuăVi tăBắc,ăkhiă
oc
vềăthủăđôăHàăN iă,ăBácă ătrongăngôiănhàăsànăgi năđ ăv iănh ngăb aăcơmăthanhăđ m,ădépă
H
caoăsu,ăqu tăláăc .ăC ăcu căđ iăBácăHồălàăm tăbàiăh căl năchoăchúngătaăvềăđứcătínhăgi nă
ai
d.
D
III.ăK TăBÀI
hi
nT
Ýăthứcă đ ợcă s ăcầnăthi tăvàălợiăích,ăvaiătròăcủaă lốiăsốngăgi năd ,ăb năthânătôiăs ă
luônăluônărènăluy năchoămìnhălốiăsốngăgi năd ăm tăcáchăth căch t,ăchânăthành.
*** uO
ie
iL
Đ ă 2: Suyă nghĩă củaă anhă ch ăvềă l iă d yă củaă Ph t:ă “Tàiă s năl nă nh tă củaă đ iă ng iă
Ta
chínhălàălòngăkhoanădung”ă.
s/
up
H NGăD N
ro
I.ăM ăBÀI
/g
Trongăcu căsốngăcủaăchúngăta,ăm ăr ngălòngăkhoanădung,ăthaăthứăđ ăl ợngălàăm tătrongă

om
nh ngăđứcătính,ăph măch tăvôăcùngăcaoăquý,ătốtăđẹpăcủaăconăng i.ăVìăv y,ăPh tă- ng iă

đ ợcăxemălàăhi năthânăcủaălòngăbácăáiăđưăxemăđóălàăm tăthứătàiăs năvôăgiá.ăNg iăđưăd yă
.c
ok
chúngăsinhărằng:ă“Tàiăs năl nănh tăcủaăđ iăng iăchínhălàălòngăkhoanădung”.ă

bo
II. THÂN BÀI

1.ăTr căh tătaăcầnăhiểuăl iăd yănàyăcóăýănghĩaănh ăth ănào? “Tàiăs n”ălàăs ăs ăh uăcủaă
ce
cáănhânăhayăt păthểăvềăm tăgiáătr ăv tăch tăhayătinhăthầnăcóăýănghĩaăr tăl n.ă“Khoanădung”ă

.fa
làălòngăr ngăl ợng,ăbao dung,ăth ơngăyêuăconăng i,ăsẵnăsàngăthaăthứ,ăkhôngăkhắtăkhe,ă

w
khôngătrừngăph t,ăhoặcăsẵnăsàngăxoáăb ănh ngăl iălàmămàăng iăkhácă(th ngălàăng iă

w
d i)ăđưăph măph i.ăNh ăv yăc ăcâuănàyăcóăýănghĩaălà:ălòngăkhoanădungălàăph măch tă

w
caoăquýăcủaăconăng iălàăthứătàiăs năcóăgiáătr ăcaoănh tăcủaăconăng i.

2.ăBànălu n:
a.ăTừăcáchăgi iăthíchăđưănêuă ătrên,ătaăth yălòngăkhoanădungăcủaăconăng iătrongăcu căđ iă
mangăl iănhiềuăýănghĩaăcaoăđẹp.
Trongăconăng iăta,ăcóăphầnătốtăvàăphầnăx u,ăphầnăthi năvàăphầnăác,ăphầnăng iăvàă
phầnăcon.ăChínhălòngăbaoădungăđưăgópăphầnăt yărửaăphầnăcon,ătôăđ măthêmăphầnăng i,ă
ph măgiáălàmăng i.ă
Mặtăkhác,ălòngăkhoanădungăs ălàăm tăy uătốăquanătr ngăđemăl iăs ăbìnhăyên,ăhoàă
thu n,ăthânăthi năchoăxưăh iăvàăgiaăđình.ă
Khiătaăthểăhi nălòngăkhoanădungăv iăaiăđóăthìătâmăhồnătaăc măth yăthanhăth n,ănhẹă
nhàngăvìăđưălàmăđ ợcăm tăđiềuăăcóăýănghĩaăcủaăph măch tănhânăái,ăvìănh ăth ălàăkhôngăă
ph măăvàoăs ănh ănhen,ăhẹpăhòi,ătráiăv iăph măch tăquýăgiáăcủaăconăng i.ă
Mặtăkhác,ăkhoanădung,ăthaăthứăl iălầmăchoăng iăkhácăthìăcóăthểăc măhoáăđ ợcăh .ăKhiă
đ ợcănh nălòngăkhoanădungăcủaăta,ăthìăb năthânăng iăđóăs ăĕnănĕnăhốiăl i,ăt ătuăch nhă
b năthânămình,ăsửaăch aăl iălầmăvàăcóăthểăbi tăơnătaăn a,ăđểătừăđóăkhôngăti pătụcăph mă
l iă màă h ă đưă từngă mắcă ph i.ă (Nh chínhă sáchă khoană hồngă củaă nhàă n c,ă nhiềuă t ngă
c păđưăhoànăl ơngătr ăthànhăconăng iăcóăíchăchoăxưăh i;ăNguy năTrưiăvàăLêălợiăsauăkhiă
đ iăthắngăquânăMinh,ăđưăc păthuyền,ăng a,ăl ơngăth căchoăb iăquânătr ăvềăchínhăquốc)ă
b.ăTuyănhiênăbênăc nhăs ăngợiăcaăvềălòngăkhoanădungătaăcũngăcầnăphêăphánălốiăsốngăíchă
k ,ăcốăch p,ăthùădai.
- Tácăh iăcủaălốiăsốngă y:ălàmăchoăconăng iăsốngăv iănhauăch ăcóăíchăk ,ăh năthù.
01
3.ăTừăvi căphânătíchă ătrênătaăcầnărútăraăchoămìnhăbàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ng:
oc
- Vềă nh nă thức taă th y:ă lòngă khoană dungă làmă choă tâmă hồnă taă tr ă nênă thánhă thi n,ă caoă
H
th ợngăvàăgiàuăcóăhơn.ăăĐúngănh ăm tătri tăgiaănàoăđóăđưănói:ăs ănghèoănànăvềăcủaăc iă
ai
v tăch tăkhôngăđángăsợăbằngăs ănghèoănànăvềătâmăhồn.ăVìăth ,ătaăph iăl yăs ăkhoanădung,ă
D
s ănh ngănh nălàmăph ơngăchâmăxửăth :ă“M tăs ănh n,ăchínăs ălành”
hi
nT
- Vềă hànhăđ ngătaă cần:ărènă luy nă nhână cách,ăph mă giá,ăsốngăbi tă yêuă th ơng,ăsẻă chia,ă
đồngă c m;ă bi tă kiềmă ch ă nh ngă c mă xúcă nóngă gi nă vàă h că cáchă yêuă th ơng,ă v ă tha,ă
khoan dung. uO
ie
III.ăK TăBÀI
iL
Th măthíaăl iăd yăcủaăPh t,ăb năthânăm iăchúngăta,ăph iăkhôngăngừngăt ărènăluy n,ă

Ta
ph năđ uăbồiăđắpăchoămìnhăcóălòngăkhoanădungăr ngăl n.ăLòngăkhoanădungălàătàiăs năvôă

s/
giáăcủaăconăng iăvàăcũngălàăph ơngăchâmăđốiănhânăxửăth ătốtănh tăđểănhằmăhoànăthi nă

up
nhânăcáchăb năthânăvàăđ aăl iăs ăbìnhăanăchoăcu căsống.

ro
/g
om
Đ ă3: Suyănghĩăcủaăanhăch ăvềălòngăyêuăn căvàătráchănhi măcủaăth ăh ătrẻăđ ợcăđặtă

raătrongăbốnăcâuăthơăsauăđây:
.c
“Emăơiăem
ok
Đ tăn călàămáuăx ơngăcủaămình

bo
Ph iăbi tăgắnăbóăvàăsanăsẻ
ce
Ph iăbi tăhóaăthânăchoădángăhìnhăxứăs
.fa
Làmănênăđ tăn cămuônăđ i”.

w
(Đấtănướcă– NguyễnăKhoaăĐiềm)
w
w
H NGăD N
I.ăM ăBĨIă
Lòngăyêuăn călàăvẻăđẹpătâmăhồnăcủaăm iăconăng iăsốngătrongăm tăquốcăgia,ăm tă
lưnhăthổ.ăLòngăyêuăn căxuyênăsuốtăquaăth iăgian,ăquaăkhôngăgianălàăm tătìnhăc măvĩnhă
hằng,ăvĩnhăcửu.ăQuaătừngăth iăkỳ,ătừngăgiaiăđo năl chăsửămàălòngăyêuăn căcóănh ngăvẻă
đẹpăriêng.ăBốnăcâuăthơăsauăđâyăcóăl ănhàăthơăNguy năKhoaăĐiềmăđưănóiăh ăchúngătaăvềă
lòngăyêuăn căvàătráchănhi măcủaăchúngătaăvềăđ tăn c:
“Em ơi em
Đất nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên đất nước muôn đời”
II. THÂN BÀI

1.ăGi iăthíchăđ ăhi uăỦănghƿaăc aă4ăcơuăth :
Đ tăn călàăm tăphầnămáuăth tăcủaăm iăng i.ăVìăth ,ăđ ơngănhiênăm iăng iălàă
m tăphầnăgắnăbóăkhôngăthểătáchăr i,ăkhôngăthểăthi uăcủaăĐ tăn c.ăM iăng iăph iăbi tă
gắnăbó,ăsanăsẻ,ăph iăbi tăhiăsinh.ăSanăsẻătráchănhi m,ăsanăsẻăniềmăvui,ăsanăsẻăh nhăphúcă
choănhau;ăph iăbi tăcốngăhi n,ăhiăsinhăchoăđ tăn c,ăđểălàmănênăs ătr ngătồnăcủaăđ tă
n c.ăBốnăcâuăthơăđưănêuăcaoătinhăthầnătráchănhi măcủaătuổiătrẻăv iăquêăh ơng,ătổăquốcă
củaămình.
2.ăCh ngăminhăbi uăhi năc aălòngăyêuăn căvƠăỦănghƿaăc aălòngăyêuăn c.
01
Tìnhăyêuăđ tăn călàăthứăcủaăc iăquýăgiá,ăquaăm iăth iăkỳăthìălòngăyêuăn căđ ợcă
oc
biểuăhi năkhácănhau:
H
Trongăchi nătranhăđưăcóăbi tăbaoăng iăconă uătúăcủaăđ tăn căcủaădânăt căđưăhiă
ai
sinhăb năthânămìnhăvìăs ătồnăvongăcủaădânăt c:ăChủăt chăHồăChíăMinhăsuốtăđ iăhiăsinhăvìă
D
dânăvìăn c.ăCh ăVõăTh ăSáu,ăanhăLýăT ăTr ng,ăanhăNguy năVĕnăTr iăhiăsinhăkhiătuổiă
hi
nT
đ iăcònăđangăr tătrẻ.ăAnhăLaăVĕnăCầuăchặtăđứtăcánhătayămìnhăđểăv ợtăquaăhàngăràoăk mă
gaiăti păc năđồnăđ chăcùngăqu ăb căphá,ăanhăPhanăĐìnhăGiótăđưăl yăthânămìnhăl păl ăchâuă
uO
mai,ăanhăTôăVĩnhăDi nădũngăc măl yăthânămìnhăchènăpháo…ănh ngăt măg ơngăli tăsĩă yă
ie
làăbiểuăhi năcaoănh tăcủaălòngădũngăc măvàălòngăyêuăn căcaoăđẹp.ă
iL
Trongăth iăbình,ălòngăyêuăn căđ ợcăthểăhi năv iăhìnhă nhăcủaănh ngăconăng iă

Ta
ngàyăđêmăcốngăhi năd ngăxâyăvàăb oăv ăđ tăn c.ăTừăanhălínhănơiăh iăđ oăđ nănh ngă
s/
vùngăbiênăgi iăxaăxôiăđangăngàyăđêmăcanhăgi ăvùngătr iăyêuăth ơngăcủaătổăquốc.ăĐ nă

up
cácăanhăch ăcôngănhân,ăcácăbácănôngădânăđangăs năxu tăraănhiềuăs năph mălàmăgiàuăchoă

ro
đ tăn c.ăĐ năcácăthầyăcôăgiáoăcùngăh căsinh,ăcácăanhăch ăsinhăviênăđangămi tămàiătrênă

/g
gi ngăđ ngătrênăbụcăgi ngăđểăđ năchânătr iătriăthức,ăđ aătriăthứcăphụcăvụăđ tăn c.ăHoặcă

om
cácăchi năsĩăcôngăanăđangălàmănhi măvụ,ăhiăsinhăb năthânămìnhăđểătruyăquétăt iăph măb oă

v ăbìnhăyênăchoănhânădân…ăđóăcũngălàăyêuăn c.
.c
ok
Trongăvĕnăh c,ătaăth yăm tăanhăthanhăniênătrongăLặngăl ăSaăpaă đưăm tămìnhălênă

đ nhăYênăSơnălàmăcôngătácăđoăgióăđoănắngăđểăk păth iăbáoăvềătrungătâmăkhíăt ợngănhằmă
bo
d ăbáoăth iăti tăchínhăxácăđặngăphụcăvụăs năxu t.ăLàăđoànăng iăhànhăh ơngălênăTâyăBắcă

ce
xâyăd ngăvùngăkinhăt ăm iăsauăchi nătranhă“KhiăTổăquốcăbốnăbềălênăti ngăhát/ăTâmăhồnă

.fa
taă làă Tâyă Bắcă chứă cònăđâu”ă (Ti ngă hátă conătàuă ậ Ch ă Lană Viên).ă Ýăthứcă d ngăxâyă yă
w
cũngălàăbiểuăhi năcaoăđẹpăcủaălòngăyêuăn c.
w
Đ tăn căk tătinh,ăhóaăthânătrongăm iăconăng i.ăConăng iăph iăcóătinhăthầnăcốngă

w
hi n,ăhiăsinh,ăcóătinhăthầnătráchănhi măđốiăv iăs ătr ngătồnăcủaăquêăh ơngăxứăs .ăĐúngă

nh ăNguy năKhoaăĐiềmăđưăvi tă“Khiătaăl nălênăĐ tăN căđưăcóărồi”.ăđóălàăl iăthơădungă
d ăvềătìnhăyêuăđ tăn cătrongăm iăconăng i.ăĐ tăN călàănơiătaăsinhăra,ănơiătaăl nălên,ă
nơiătaăđ ợcăđ nătr ng,ăđ ợcăyêuăth ơngăvàăđ ợcălàmăng i.ăVìăv y,ătìnhăyêuăđ tăn că
làătìnhăc măth ngătr cătrongăm iăconăng iăchúngăta.ăTôiăcònănh ăđ năm tăcâuănóiănổiă
ti ngăcủaăm tăcốătổngăthốngăM ă“Đừngăh iătổăquốcăđưălàmăgìăchoăb nămàăb năph iăh iă
b năđưălàmăgìăchoătổăquốc”.ăĐóălàăcâuăh iăđặtăraăv iăt tăc ăm iăng iăchúngăta.ăV yăb nă
đưă làmă gìă choă tổăquốcă ?ă Th iă chi nătranh,ă m iă conăng iă củaă dână t că Vi tălàă m tăcâyă
chông,ăc ădânăt călàăm tăhầmăchông.ăChúngătaăđưăđemăc ăl ơngătâmăvàănhânăph măbắnă
t aălênăbầuătr iăđầyăgiặcăgiư,ăchi năđ uăv iăkẻăthùăl năm nhăđểăgi ătừngăm nhăđ tăyêuă
th ơng.ăNgàyănay,ăđ tăn căkhôngăcònăchi nătranh,ăchúngătaăph iădốcălòngăraăh căt păvàă
laoăđ ng,ăl yătriăthứcălàăsứcăm nhăđểăxâyăd ngăcu căsốngăxưăh iătốtăđẹpăhơn.ăLòngăyêuă
n căsuyăchoăcùngălàăm tăcu căhóaăthân.
Đ tăn căậ dânăt călàăthiêngăliêngălàăs ăhòaăk tăgi aănhiềuăt ăbàoăsống.ăVìăv y,ăs ă
tồnăt iăcủaăcáănhânăch ăcóăýănghĩaăkhiăhòaănh păvàoăc ngăđồng.ăCóănh ăv yăm iăđemăl iă
s ăthànhăcôngătrongăs ănghi păchung. M iăcáănhânăhưyălàăm tămắtăxíchăquanătr ngătrongă
sợiădâyăđoànăk t,ăh uăái.ăĐặcăbi t,ătrongăcôngăcu căxâyăd ngăđ tăn căngàyănay,ăth ăh ă
thanhăniênăđóngăvaiătròăquy tăđ nhălàmănênăm tăđ tăn căgiàuăm nh.ăVìăv yătráchănhi mă
củaăchúngătaălàăraăsứcăh căt păvà khôngăngừngănângăcaoănh năthứcăvàătráchănhi măđểăsẵnă
sángălàmăconăng iăcóăíchăchoăxưăh iăvàăsẵnăsàngăx ăthânăvìătổăquốcătrongănh ngăhoànă
c nhăthửătháchăcủaăl chăsử.
01
Bênăc nhăđóăchúngătaăcầnăph iăphêăphánănh ngăng iăcóălốiăsốngăíchăk ,ăch ănghĩă
oc
choăb năthânămình,ăvìăcáiălợiăcủaăcáănhânămàăb tăch păt tăc ,ăkhôngănghĩăt iăng iăkhác,ă
H
khôngănghĩăt iăc ngăđồng.ăTrongăchi nătranhănhiềuăkẻăđưăph năb iătổăquốcălàmătayăsaiă
ai
choăgiặc,ăbánăđứngăđồngăđ i,ăb năbè.ăTrongăth iăbình,ănhiềuăkẻăcònămangă oăt ngăl tăđổă
D
chínhăquyềnăhoặcălàmăn iăgiánăchoăngo iăbang.ăS ăth tă yăth tăchuaăxótăbi tăd ngănào.
hi
nT
III.ăK TăBĨI
Lòngăyêuăn călàătìnhăc măcaoăđẹpăvàăthiêngăliêng,ăm iăconăng iăchúngătaăcầnă
uO
nh năthứcăđ ợcătìnhăc măcaoăđẹpă yăđểăsốngăchoăraăcu căsốngăconăng i.ăRiêngăb năthân
ie
tôi,ătôiăs ăcốăgắngăh căt păvàăraăsứcălaoăđ ng,ăđemătàiănĕngăvàănhânăph măcủaămìnhăcùngă
iL
muônătri uăconăng iăd ngăxâyăđ tăn căgiàuăm nh,ăsánhăvaiăc ngăquốcănĕmăchâuănh ă

Ta
l iăd yăcủaăBác.ăXinăđ ợcăl yăbốnăcâuăthơăcủaănhàăthơăCh ăLanăViênăthayăchoăl iăk t:

s/
Ôi Tổ quốc ta yêu như máu thịt

up
Như mẹ cha ta như vợ như chồng

ro
Ôi Tổ quốc nếu cần ta chết

/g
Cho mỗi ngôi nhà ngọn núi con sông

om
*ăLUY NăT P
.c
ok
Đềă1:ăVi tăbàiăvĕnă(kho ngă600ătừ)ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăAnh/ch ăvềăcâuănóiăcủaăNickă

“Khiăb năquy tăđ nhăchoăđiăb năs ănh năl iăr tănhiềuăvàăs ălàăng iăh nhăphúc.ăKhiăb nă
bo
cốăgi ăl iăb năs ăm tăđiăr tănhiềuăvàăs ălàăng iăb tăh nh”.

ce
Đềă 2:ă Nh că sĩă thiênătàiă ng iă Đứcă Beethovenă nói:ă “Trongă cu că sống,ăkhôngă cóăgìă caoă
.fa
quýăvàătốtăđẹpăhơnălàăđemăl iăh nhăphúcăchoăng iăkhác”.ăEmăhưyătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaă

w
mìnhăvềăýăki nătrênătrongăm tăbàiăvĕnăkho ngă600ătừ.ă

w
w
Đ ă4: Vi tăbàiăvĕnăngắnă(600ătừ)ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăanhă/ch ăvềăvàiă

tròăcủaăýăchíăvàăngh ăl cătrongăcu căsống.
BÀI LÀM
Cu căsốngăcủaăchúngătaăluônălàăm tăchu iăkhóăkhĕnăvàăthửăthách.ăN uăhènănhátăvàă

y uă đuốiă chắcă chắnă taă s ă th tă b iă vàă gụcă ngư.ă Nh ngăn uă có ýă chíă ngh ă l că chắcă chắnă
chúngătaăs ăv ợtăquaăđểăv ơnăt iăthànhăcông.ăNh ăv yătrongăcu căsống,ăýăchíăngh ăl că
luônălàăng iăb năđồngăhànhăcùngăconăng i.
Tr că h tătaăcầnăhiểuă"ýăchíăngh ăl c"ălàăgìă?ă Ýăchíăngh ăl călàăs ădũngăc m,ălàă
ngh ăl căphiăth ng, làăb nălĩnhăcủaăconăng iăv ợtăquaăm iăkhóăkhĕnăvàăthửătháchăđểă
v ơnăt iăthànhăcông.
Biểuăhi năcủaăýăchíăngh ăl căđóălàănh ngăt măg ơngădámăsống,ădámăthànhăcôngă
nh ăchàngătraiăkhôngătayă,ăkhôngăchânăNickăJivucic,ăthầyăgiáoăNguy năNg căKý,ăchàngă
traiăNguy năSơnăLâm...
Từăgi iăthíchăvàănh ngăt măg ơngătiêuăbiểuătrên,ătaăth yăýăchíănghjăl căcóăvaiătròă
quanătr ngătrongăcu căđ iăm iăconăng i.
Thứănh t,ăýăchíăngh ăl căt oăchoătaăb nălĩnhăvàălòngădũngăc m.ăNg iăcóăýăchíăvàă
ngh ăl călàăng iăluônăđ ơngăđầuăv iăm iăkhóăkhĕnăthửăthách,ălàăng iădámănghĩă,ădámă
làm,ădámăsống.ăChàngătraiăNguy năSơnăLâm,ăch ăcaoăch aăđầyăm tămét,ăđiăph iăchốngă
n ngănh ngăl iăgi iăbaăthứăti ng,ătừngăthiăVi tăNamăIdolă2010,ănĕmă2011,ăanhălàăng iă
01
đưăchinhăphụcăđ nhăPhanxipĕngăvàătr ăthànhăng iăkhuy tăt tăVi tăNamăđầuătiênăđặtăchână
oc
lênăđ nhănúiănàyămàăkhôngăcầnăđ năs ăgiúpăđỡăcủaăng iăkhác.
H
Thứăhai,ăýăchíăngh ăl căgiúpăchúngătaăkhắcăphụcănh ngăkhóăkhĕnăvàăthửăthách,ărènă
ai
choătaăniềmătinăvàăthúcăđ yăchúngătaăluônăh ngăvềăphíaătr c,ăv ngă tinăvàoăt ơngălai.ă
D
Đúngănh ăng iăph ơngătâyătừngănóiă"Hưyăh ngăvềăánhăsáng,ăm iăbóngătốiăs ăng ăsauă
hi
nT
l ngăb n",ăNickăJivucicătừngănóiă"Khôngăcóămụcătiêuănàoăquáăl n,ăkhôngăcóă cămơănàoă
quáă xaă v i",ă ch ă Đặngă Thùyă Trâmă từngă nóiă "Đ iă ph iă tr iă quaă giôngă tốă nh ngă khôngă
uO
đ ợcăcúiăđầuătr căgiôngătố"...ăt tăc ăđềuăchứaăđ ngătrongăđóănh ngăthôngăđi păl nălaoă
ie
vềăýăchíăvàăngh ăl c.
iL
Thứăba,ăýăchíăngh ăl căgiúpăconăng iătaăluônăt ătinăvềăb năthân,ăt ătinăv iăcôngă

Ta
vi cămìnhălàm.ăDùăth tăb iăv năvuiăvẻăvàăkhắcăphụcăl iăchứăkhôngăhềăn năchí.ăCóăl ăđóălàă

s/
câuăchuy năvềăBillăGate,ăb ăd ăĐH,ăl păcôngătyăphầnămềmănh ngăliênăti păth tăb i.ăKhắcă

up
phụcă nh ngă th tă b iă đóă ôngă v ơnă lênă thànhă t ă phúă b că nh tă củaă nhână lo i.ă Chungă Zuă
ro
Zung,ăchủăt chăt păđoànăHuyndaiăHànăQuốcătừngălàănôngădân,ăcôngănhânăđ năôngăchủăt pă

/g
đoànăHuynăđaiălàăc ăm tăquáătrìnhă"gianănanărènăluy năm iăthànhăcông".

om
Ngàyănay,ăxưăh iăcàngăphátătriển,ănhiềuăcơăh iăđ ợcăm ăraănh ngătaăv năth yăcóănh ngă

biểuăhi nătráiăng ợc.ăBênăc nhănh ngăbconăng iăthànhăcông,ătaăth yăr tănhiềuăb nătrẻă
.c
ok
bâyă gi ă th yă khóă khĕnă thìă n nă chí.ă Th yă th tă b iă thìă hủyă ho iă chínhă mình.ă Sốngă thi uă
niềmătin,ăthi uăýăchí,ăsốngăhènănhátăvàăgụcăngư.ăĐâyălàăv năđềăcầnălênăán.
bo
Từăvi căphânătíchă ătrênătraăcầnărútăraăchoămìnhăbàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ng.ă

ce
Vềănh năthức,ătaăth yăýăchíăngh ăl călàăđ ngăl c,ăniềmătinăcủaăconăng i.ăLàăkimăch ănamă

.fa
củaăconăng i.ă
w
Vềă hànhăđ ngătaă cần:ărènăluy năchoămìnhăýăchíăvàăngh ăl c;ăphêăphánănh ngăkẻă

w
y uăđuối,ăthi uăt ătin.ăH căt pănh ngăt măg ơngăvềăýăchíăvàăngh ăl c. Từăđóătaădámăsốngă

w
vàădámăđiăđ năthànhăcông.
Tómăl i,ăýăchíăngh ăl călàăth căđoăph măgiáăcủaăconăng i.ăM iăchúngătaăhưyărènă
luy năđểăcóăýăchíăvàăngh ăl căsống.ăSốngăkhôngăhènănhátăvàăy uăđuối.ăMuốnăv yăngayătừă
bâyăgi ăb năhưyălàăchínhăb năv iănh ngă cămơăvàăkhátăv ngăvàărènăluy năđểăv ơnăt iă
thành công nhé!
Đ ă5: Vi tăbàiăvĕnă(Kho ngă600ătừ)ăbànăvềăcâuănóiăcủaăL ăT nă:ă “Trênă

conăđ ngăđiăđ năthànhăcôngăkhôngăcóăd uăchânăcủaăkẻăl iăbi ng”.
H NGăD N
I.ăM ăBÀI: Nêuăđ ợcăv năđềăcầnăngh ălu n.

II. THÂN BÀI
1.ăăGi iăthích:
- “Đ ngăđ năthànhăcông”ălàă nădụăđểănóiăđ năhànhătrìnhăgianănanămàăconăng iăph iă
v ợtăquaăđểăđ năthànhăcông.ă“Thànhăcông”ălàă k tăqu ă đ tăđ ợcăm tăcáchăm ămưnătrongă
lĩnhăv cănàoăđóămàăconăng iătheoăđuổiă.
- “Kẻăl iăbi ng”ălàăkẻăl iăsuyănghĩ,ăl iăh căt p,ăl iălaoăđ ngăvàălàmăvi c.
Nh ăv y,ăL ăT nămuốnănói:ăđểăthànhăcông,ăng iătaăph iăđổămồăhôi,ăcôngăsức,ăth i gian,
tríătu ,ăgianănanăv tăv ,ăth măchíăph iăn mătr iănh ngăth tăb iăm iăcóăđ ợc.ăConăđ ngă
đóăkhôngădànhăchoănh ngăkẻăl iăbi ng.
2.ăBànălu năcâuănóiăcủaăL ăT n:
01
a.ăTừăcáchăgi iăthíchă ătrênătaăth yăcâuănóiăcóăýănghĩaăvôăcùngăquanătr ng:
oc
- Vìă saoă L ă T nă nóiă “Trênă conă đ ngă thànhă côngă khôngă cóă v tă chână củaă ng iă l iă
H
bi ng”?ă Vìă conă đ ngă d nă t iă thànhă côngă làă conă đ ngă chôngă gai,ă đầyă khóă khĕn,ă thửă
ai
tháchăchứăkhôngăph iăbằngănhungălụa;ălàăc ăquáătrìnhăh căt p,ălaoăđ ng,ănghiênăcứu,ăsángă
D
t oăkhôngăngừng,ăđòiăh iăconăng iăph iăcầnăcù,ămi tămài,ăch uăkhóăvàăcóăýăchíăquy tă
hi
nT
tâmăcaoăm iăthành.ăKhôngăcóăm tăthànhăcông,ăthànhăqu ănàoămàăkhôngăph iăđổiăbằngă
mồăhôi,ăcôngăsức.ăNh ăv y,ăđ ngăthànhăcôngăkhôngădànhăchoănh ngăaiăl iăbi ng.
uO
- CâuănóiăcủaăL ăT nălàăm tăchânălý,ăkhẳngăđ nhăđ ợcăcáiăgiáăcủaăs ăthànhăcông:ăb tăcứă
ie
s ăthànhăcôngănàoăcũngăđổiăbằngă s ăcầnăcù,ăchĕmăch ,ăkiênătrì,ăch uăkhó.ăL iăbi ng,ă ă
iL
l i,ăng iăkhóăng iăkhổăs ăchẳngăbaoăgi ălàmăđ ợcăvi căgìăcóăýănghĩa.

Ta
- Cóănh ngătr ngăhợpăthànhăcôngăbằngăconăđ ngăkhácănh ngăthànhăcôngăđóăs ăkhôngă

s/
bềnăvàăkhôngăcóăýănghĩa.ăĐiềuăgìădoăcôngăsứcăcủaămìnhăt oăd ngănênăthìăđóăm iăthu căvềă

up
giáătr ăbềnăv ngăvàăm iămangăýănghĩa.ă

ro
b.ăCần phêăphán,ălênăánăvềăthóiăl iăbi ngă(trongăcôngăvi c,ăh căt p,ălaoăđ ng…)

/g
3. Bài h cănh năthứcăvàăhànhăđ ng:

om
- Vềănh năthứcătaăth y:ăđâyălàăm tăcâuănóiăcóăýănghĩaăvôăcùngăl nălaoăvìănóăkhẳngăđ nhă

đ ợcăchânălýăcủaăs ăthànhăcông.ăTừăđóăm iăng iăcầnăsuyănghĩănghiêmătúcăvềăchínhăb nă
.c
ok
thânămìnhăđểăcóăthểăv ơnăđ năs ăhoànăthi n.

- Vềăhànhăđ ngătaăcần:ăM iăng iăph iănắmăv ngăchânălýănàyăđể xâyăd ngăchoămìnhă
bo
m tă ph ơngă h ngă cụă thểă nhằmă đ tă đ ợcă nh ngă thànhă côngă trongă cu că sống;ă khôngă
ce
ngừngărènăluy nănhânăcách,ăb nălĩnh,ădámănghĩădámălàm,ădámăthànhăcông.ă

.fa
III.ăK TăBÀI
w
Đánhăgiáăchungăvềăv năđề.
w
w
Đ ă7: Vi tăbàiăvĕnă(kho ngă600ătừ)ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăAnh/ch ăvềăcâuă

nóiăcủaăNickă“Khôngăcóămụcătiêuănàoăquáăl n,ăkhôngăcóă cămơănàoăquáă
xaăv i”.
H NGăD N
I.ăM ăBÀI:ăNêuăđ ợcăv năđềăcầnăngh ălu n.

II. THÂN BÀI
1.ăăGi iăthích:
+ă“Mụcătiêu”ălàăđiểmălàăđíchămàăchúngătaăh ngăđ nătrongăcu căđ i,ălàăm tăd ăđ nh,ăm tă
đ nhăh ngăđ ợcăđềăraătr cămắtăta.
+ă “ că mơ”ă làă khátă v ng,ă làă mongă muốnă đ tă đ ợcă nh ngă điềuă mìnhă đangă pă ủă trongă
lòng.
+ăNh ăv y,ăđiềuăNickămuốnăgửiăđ năchúngătaălàăgì:ătrongăcu căsốngăm iăconăng iăhưyă
xâyăd ngăchoămìnhăm tămụcătiêu,ăm tă cămơ.ăHưyăth căhi nănóăvìănóăkhôngăcóăgìă“quáă
l n”,ăkhôngăcóăgìăquáă“xaăv i”.
2.ăBànălu năvềăcâuănóiăcủaăNick:
a.ăTácădụng,ăýănghĩa:
- T iăsaoăl iă“khôngăcóămụcătiêuănàoăquáăl n”?ă
+ăVìăcóămụcătiêuăthìăchúngătaăm iăcóăđ ngăl căđểăthúcăđ yămìnhăvàăn uăkhôngăcóămụcă
tiêuă thìă chúngă taă s ă giốngă nh ă conă thuyềnă gi aă đ iă d ơngă khôngă bi tă đâuă làă b nă b .
01
(Chứngăminhăbằngăchínhăcu căđ iăcủaăNick.ăCu căđ iăcủaăBillGate…)
oc
+ăB năthânăm iăng iăph iăđềăraăchoămìnhămụcătiêuăvìăđóăchínhălàăt ơngălaiăcủaăb năthân.ă
H
Đừngănghĩălàănóăquáăl năv iăb năvìănghĩănóăquáăl năb năl iăđâmăraăsợăhưiăv iăchínhăb nă
ai
thân.ăĐôiăkhiăb năgặpăth tăb iănh ngăth tăb iăl iălàăch ăd aăl nănh tăchoăs ătr ngăthành.
D
T iăsaoăl iă“khôngăcóă cămơănàoăquáăxaăv i”ă?
hi
nT
+ăVìăkhiăchúngătaă cămơătaăđưăkhôngăngừngăngàyăđêmătrauădồiănĕngăl căb năthânăđểă
ti năđ năgầnăv iămơă căđó.ă cămơăcũngăgiốngănh ămụcătiêu,ănóăs ăgiúpătaăthêmăkiênă
uO
đ nhăýăchíă(A.Lincolătừngăcóăgi cămơăTổngăthốngăvàăcuốiăcùngăôngătr ăthànhăTổngăthốngă
ie
M ;ăChủăt chăHồăChíăMinhăkhaoăkhátăt tăb căgi iăphóngădânăt căvàăgi cămơăcủaăNg iă
iL
đưăthànhăhi năth c…)

Ta
+ăĐừngăsốngăkhôngăcóă cămơ,ăvìănh ăth ăb năđưăđểătâmăhồnătànălụiăngayăkhiăcònăsống.ă

s/
cămơăgiốngănh ăconăđ ngăch aăcóănh ngăs ăkhámăpháăvàăv ợtăqua.ăVàăthửăh iăn uă

up
conăng iăsốngămàăkhôngăcóă cămơă?ăChắcăchắnăđóălàăcu căsốngăvôănghĩaănh t.

ro
b.ăPhêăphánănh ngăconăng iăsốngăthi uă cămơ,ăthi uămụcătiêu:

/g
- H ăs ăsốngănh ăsốngăgửi,ăsốngăkýăsinhălênăng iăkhác;ăĕnăbámăgiaăđình,ăb năbè.

om
- Thi uăchíăh ng,ămụcăđích,ă cămơănghĩaălàăđưă“ch tăngayăkhiăcònăsống”.

3.ăBàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ng:
.c
ok

bo
thânămìnhăđểăcóăthểăv ơnăđ năs ăhoànăthi n.ăSốngăph iăcóă cămơăvàăcóămụcătiêuăriêngă

ce
choămình.ăKhôngăcóă cămơ,ăkhôngăcóămụcătiêuăthìăm iăcáiăs ăquáăxaăv iăv iăm iăchúngă

.fa
ta.
w
- Vềăhànhăđ ngătaăcần:ăM iăng iăph iăxâyăd ngăchoămìnhăm tă cămơ,ăm tămụcătiêu,ă

w
w
ngừngărènăluy nănhânăcách,ăb nălĩnh,ădámănghĩădámălàm, dám thành công.

III.ăK TăBĨI
Đánhăgiáăchungăvềăv năđề.
Đ ă 8: Vi tăbàiăvĕnă(kho ngă600ătừ)ă trìnhăbàyăsuyănghĩăcủaă Anh/ch ăvềă câuănóiăcủaă

Nickă“Cu căđ iăcủaătôiăvàăb nălàăconăthuyềnăv ợtăquaăbaoăsóngăgió.ăChúngătaăvừaălàă
thuyềnătr ngăvừaălàăhoaătiêu”.
H NGăD N
I.ăM ăBĨI: Nêuăđ ợcăv năđềăcầnăngh ălu n.

II. THÂN BÀI
1.ăăGi iăthích:
+ă “Cu că đ i”ă theoă nghĩaă r ngă làă cu că sốngă vôă b ă b nă v iă nhiềuă khóă khĕn,ă chôngă gaiă
đangăch ătaătrênăđ iăd ơngămênhămôngă y.ă“Conăthuyền”ălàăhìnhă nhă nădụăđểăvíă“tôiăvàă
b n”ătrênăhànhătrìnhăv ợtătrùngăd ơngăbaoăla.
+ă“Thuyềnătr ng”ălàăng iăch ăhuyăconătàu.ă“Hoaătiêu”ălàăng iăd năđ ng.
+ăC ăcâuăcóăýănghĩaălà:ăChúngătaăph iăt ămìnhălàmăconăthuyềnăv ợtăquaănh ngăkhóăkhĕnă
thửătháchătrongăcu căđ i.ăM iăng iăhưyăt ămìnhălàmăthuyềnătr ngăvàă cũngălàăng iă
d năđ ng.ăCóănh ăv yă“m iăv ợtăquaăbaoăsóngăgió”ăđểăđiăđ năthànhăcông.
2.ăBƠnălu năv ăcơuănói.
01
a.ăTácăd ng,ăỦănghƿaăc aăcơuănói:
oc
- Cu căsốngălàăkhôngăgi iăh n,ăcon đ ngăchúngătaăđiăch aăbaoăgi ăphẳngălặngămàăs ă
H
đầyănh ngăsóngătoăgióăl n.ăVìăv y,ăm iăng iătrongăchúngătaăhưyăt ămìnhălàăconăthuyềnă
ai
đểăchu năb ăchoăm tăcu căhànhătrình.
D
- Làăng iăthuyềnătr ngătaăph iăv ngătayăchèo,ăv ngăniềmătin,ăgiàuăýăchíăngh ăl că đểă
hi
nT
v ợtăquaăthửăthách.
- Làăng iăhoaătiêu,ătaăph iăcóăcáiănhìnăđúngăđắn,ăt nhătáo,ăsắcăs oăđểăđ nhăh ngăđúngă
đắnăchoăh ngăđiăcủaăconăthuyền. uO
ie
- Nh ợcăbằng,ăhoaătiêuăđúngăđ ngămàăthuyềnătr ngăláiăch chăđi.ăHoặcăthuyềnătr ngă
iL
v ngăvàngămàăhoaătiêuăch ăsaiăđ ngăthìăc ăhaiăcũngăkhôngătránhăkh iăbưoătố,ăcóăkhiăl iă

Ta
nguyăhiểmăđ năconăthuyền.ăHoaătiêuăvàăthuyềnătr ngăphốiăhợpăl iăcùngănhauăm tăcáchă

s/
chặtăch ăs ăt oăchoăconăthuyềnăthêmăsứcăm nhăvàăs ădũngămưnhăđ pălênăđầuăsóngăng nă

up
gióăc păb năb ăthànhăcông.ă

ro
- Gi ăsửătrênăconăthuyềnăđóăkhôngăcóăhoaătiêu,ăcũngăkhôngăthuyềnătr ng,ăchắcăchắnăconă
/g
thuyềnăs ălênhăđênhăgi aăđ iăd ơngăkhôngăbi tăđâuălàăb năb .

om
b.ăPhêăphánănh ngăkẻăy uăđuối,ăủyăm ,ăkhôngăt ămìnhăv ơnălênătr căsóngăgió.

- Đóălàănh ngăkẻăsốngăthi uăýăchíăvàăngh ăl c.ăSốngătầmăth ng.
.c
ok
- Chắcăchắnăh ăs ă“ch tăđuối”ăgi aătrùngăkhơiăcủaăsốăph n.

bo

ce

.fa
thânămìnhăđểăcóăthểăv ơnăđ năs ăhoànăthi n.ăSốngăph iăcóă cămơăvàăcóămụcătiêuăriêngă

w
choămình.ăPh iăt ămìnhăchèoăláiăconăthuyềnăcủaămìnhătr cămuônătrùngăsóngăgió.

w

w
ngừngărènăluy nănhânăcách,ăb nălĩnh,ădámănghĩădámălàm,ădámăthànhăcông.ăPh iălàăng iă
hoaătiêu,ăng iăthuyềnătr ngăv ngăvàng.
III.ăK TăBĨI
- Đánh giáăchungăvềăv năđề.
Đ ă9: Vi tăbàiăvĕnă(kho ngă600ătừ)ătrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăAnh/ch ăvềăcâuănóiăcủaă

NickăVujicic:ă“Ýănghĩaăcủaăcu căsốngăkhôngăph iălàăkhiăđ tăđ ợcăs ăhoànăthi nămàă
chínhătrênăhànhătrìnhătìmăki măs ăhoànăthi n”.
H NGăD N
I.ăM ăBĨI: Nêuăđ ợcăv năđềăcầnăngh ălu n.

II. THÂN BÀI
1.ăăGi iăthích:
+ă“S ăhoànăthi n”ălàăs ăm tăs ăhoànăh o,ătr năvẹnăkhiătaăchi mălĩnhăđ ợcăđ ợcăđiềuăgìă
đóătrongăcu căsống.ă“Hànhătrìnhătìmăki măs ăhoànăthi n”ălàă hànhătrìnhăchinhăphụcă că
mơăvàăkhátăv ng,ăbi nă cămơăthànhăhi năth c.
+ăC ăcâuănàyăcóăýănghĩaălà:ăÝănghĩaăth căs ăcủaăcu căsốngălàăkhiăchúngătaăđiătìmăs ăhoànă
thi n,ăb iăchínhătrênăhànhătrìnhătìmăki măs ăhoànăthi nătaăs ăh căđ ợcăr tănhiềuăđiềuălýă
01
thú và bổăích.
oc
2.ăBƠnălu năv ăcơuănóiăc aăNick:
H
a.ăTácăd ngăỦănghƿaăc aăcơuănói:
ai
- Cu căsốngămangăl iăchoătaănhiềuăýănghĩa:ătaăh nhăphúcăvìămìnhăđ ợcăsống,ăđ ợcăt nă
D
h ngănh ngăgìăcu căsốngăbanătặngă(đôiăkhiăch ălàăngheăm tăb nănh căhayăcũngăđưălàmă
hi
nT
lòngă măáp);ăýănghĩaăhơnăc ălàălúcătaăv ơnăt iăthànhăcông,ăhoànăthi năchínhămình;ăđ ợcă
h ngăthànhăqu ădoămìnhălàmăra.ă
uO
- Nh ngă“Ýănghĩaăcủaăcu căsốngăkhôngăph iălàăkhiăđ tăđ ợcăs ăhoànăthi nămàăchínhătrênă
ie
hànhătrìnhătìmăki măs ăhoànăthi n”.ăVìăkhiăchúngătaăd năthânăvàoăcu căhànhătrình,ăchúngă
iL
taăs ătr iăquaămuônăvànăgianăkhó.ăChínhăhànhătrìnhă yălàăs ătr iănghi mănh ngăvuiăbuồn,ă

Ta
m tămát,ăhiăsinh,ăkhổăđau,ăth tăb i,ăh nhăphúc,ăv păngư,ăđứngălên…ăTr iăquaănh ngăđiềuă

s/
đó,ăkhiăv ơnăt iăs ăhoànăthi nătaăm iăth yăh tăýănghĩaăcủaănó.ăCònănh ngăaiăc yănh ăvàoă
up
ng iăkhácăđểăcóăđ ợcăs ăhoànăthi năthìăh ăl iăchẳngăbi tăýănghĩaălàăgì.

ro
- Chínhăngayătrongăth tăb i,ăkhiătaăv păngưătaăv nătìmăth yăniềmăvuiăvàăýănghĩaăvìănh ănóă

/g
màătaăbi tăcốăgắngăhơn.ăĐóălàămôiătr ngăgiôngătố,ănơiătaătôi luy năb nălĩnhăcủaămình.ă

om
b.ăPhêăphánănh ngăkẻăsốngăbámăvàoăs ăhiăsinhăcủaăng iăkhác:ăhoặcăkhôngăbi tăđ năýă

nghĩaăcu căsốngălàăgìă?ăSốngăthụăđ ng;ăgặpăth tăb iăđưăchánăn n,ăb ăbê…
.c
ok

bo
đ ợcă ýă nghĩaă đíchă th că củaă cu că sốngă làă hànhă trìnhă điă tìmă s ă hoànă thi n.ă Từă đóă m iă
ce
ng iăcầnăsuyănghĩănghiêmătúcăvềăchínhăb năthânămìnhăđểăcóăthểăv ơnăđ năs ăhoànăthi n.ă

.fa
Cầnăquýătr ngănh ngătr iănghi măcủaăb năthânătrênăconăđ ngăđiăđ năthànhăcôngăvìăđóălàă

w
ýănghĩaăđíchăth căcủaăs ăhoànăthi n.

w

w
ngừngărènăluy nănhânăcách,ăb nălĩnh,ădámănghĩădámălàm,ădámăthànhăcông.ă
III.ăK TăBĨI
- Đánhăgiáăchungăvềăv năđề.
Đ ăă10: Gi iăthíchăýăki n:ă“Điềuătôiămuốnăbi tătr cătiênăkhôngăph iălàăb năđưăth tă

b iăraăsaoămàăb năđưăch pănh nănóănh ăth ănào”ă(A.Linconl)
H NGăD N
I.ă M ă BĨI: Trongăcu că sốngă củaă chúngă ta,ă thànhă hayă b i,ă thắngă hayă thuaă làă đềuă phụă
thu căvàoătínhăcáchăcủaăconăng i.ăTh ngăthìăph iăquaăth tăb iărồiăm iăđ năthànhăcông.ă
Nh ngăcũngăcóăng iăth yăth tăb iăđưăcúiăđầuăch pănh năm tăcáchăd ădàng.ăBànăvềătháiă
đ ăcủaăconăng iătr căth tăb iă,TổngăthốngăM ă - A.Linconlăchoărằngă“Điềuătôiămuốnă
bi tătr cătiênăkhôngăph iălàăb năđưăth tăb iăraăsaoămà b năđưăch pănh nănóănh ăth ănào”.ă
II. THÂN BÀI
1.ăăGi iăthích:
“Th tă b i”ă làă h ngă vi c,ă thuaă m t,ă làă khôngăđ tăđ ợcă k tă qu ,ă mụcă đíchănh ă d ă
đ nh.ă“Ch pănh n”ălàătháiăđ ăứngăxửăcủaăb năthânătr căth tăb i.ăC ăcâuănàyăcóăýănghĩaă
là:ă Mứcă đ ,ă h uă qu ă củaă s th tă b iă khôngăph iă làă v nă đềă quană tr ngă nh t.ă Điềuăquană
tr ngăhơnăc làănh năthức,ătháiăđ ăcủaăconăng iătr căs ăth tăb iătrongăcu căsống.ăĐóălàă
01
ýănghĩaăcâuănóiăcủaăA.Linconl.
oc
2. Bànălu năvềătháiăđ ăcầnăcóătr căth tăb i:
H
a.ăÝănghĩaăcâuănói:
ai
- Tr căm tăs ăvi căkhôngăthành,ăconăng iăcầnăcóăs ăbìnhătĩnhăđểătìmăhiểuănguyênănhână
D
củaăs ăth tăb iă(ăkháchăquanăvàăchủăquan)
hi
nT
- Dámăđốiămặtăđểăch pănh n,ăkhôngănéătránhăs ăth t,ăcũngăkhôngăđổăl iăhoànătoànăchoă
uO
khách quan.
- Bi tă“d yămàăđi”ăsauăm iălầnăv păngư,ăbi tărútăraăbàiăh cătừănh ngăth tăb iăđưăquaăđểă
ie
ti pă tụcă th că hi nă côngă vi că vàă că mơă củaă mình.ă Th tă b iă làă môiă tr ngă tôiă luy nă taă
iL
tr ngăthànhăhơnă(A.Linconlălàă conăng iăđưă 8ălầnăth tăb iănặngănềătrongăcu căđ iăvàă

Ta
m tăngàyăôngătr ăthànhătổngăthốngăcủaăn căM )

s/
b. Phê phán: nh ngăkẻăủyăm ,ăy uăđuối,ăng iăkhóăng iăkhổă(nhiềuăsĩătửăthiăr tăĐ iăH căđưă
up
chánăn năbuồnăphiền,ăth măchíăcóăng iăcònăt ătử…)

ro
3.ăBƠiăh căv ănh năth căvƠăhƠnhăđ ng

/g
- Vềănh năthứcătaăth y:ăđâyălàăcâuănóiăđúng,ăcóătácădụngăýănghĩaănhânăvĕnătíchăc c,ălàăl iă

om
khuyênăbổăíchăchoănh ngăaiăth tăb i.

- Vềăhànhăđ ngătaăcần:ăPh iăbi tăcáchăch pănh năs ăth tăb iăđểăcóătháiăđ ăsốngătíchăc c.ă
.c
ok
Khôngă đắmă chìmă trongă th tă v ngă nh ngă cũngă khôngă đ ợcă b tă cầnă tr că m iă s ă vi c,ă
khôngăđểăm tăs ăth tăb iănàoăđóălặpăl iătrongăđ i.ăĐóălàăb nălĩnhăsống.
bo
III.ăK TăBĨI
ce
.fa
w
w
w
Đ ă11: Vi tăbàiăvĕnă(kho ngă600ătừ)ăbànăvềăth cătr ngăh căsinhăl iăh că

mônă L chă sửă d nă đ nă điểmă kémă trongă cácă kỳă thiă Quốcă giaă (Hoặcă hi nă
t ợngăl iăh căcácămônăXưăH i)
H NGăD N
I.ăM ăBĨI: nêuăv năđềăcầnăngh ălu n.
II. THÂN BÀI
1. Gi iăthíchăvƠănêuăăth cătr ng:
Mônăl chăsửălàăm tămônăthu căchuyênăngànhăxưăh i,ăđâyălàămônăh cămàăquaăcácă
kỳăthiăquốcă giaănh ăTốtănghi p,ăĐ iăH căđềuăcóăđiểm sốăr tăth p.ăTheoăthốngăkêănĕmă
2010ăthìăkỳăthiăĐHăđiăqua,ăc ăn căcóătrênă80%ăthíăsinhăb ăd iă4ăđiểm.ăĐâyălàăconăsốă
đángăbáoăđ ng.
2. BƠnălu n
a.ăTácăh iăcủaăhi năt ợng:
- Th ăh ătuổiătrẻăkhôngăhiểuăbi tăvềănguồnăc i,ăvềăl chăsửăchaăông.ăTừăđóăs ăkéoătheoăs ă
suyăthoáiălòngăt ătônădânăt c.
- S ăkhôngăhiểuăbi tăvềăl chăsửăs ăd năđ năkhôngăhiểuăbi tăvềăvĕnăhóaădânăt căcũngălàă
nguyênănhânăd năđ năs ăxuốngăc păcủaăđ oăđức,ălốiăsống.
- M tăth ăh ăkhôngăhiểuăbi tăvềăl chăsửăs ăd năđ năkéoătheoănhiềuăth ăh ăb ă"mù"ăl chăsử.ă
Từăđóănh ngăgiáătr ăvềăc iănguồn,ăchaăông,ătổătiênăcũngăb ăxemănhẹ.
01
b.ăNêuăm tăsốănguyênănhânăchính:ă
oc
+ăDoăquanăni măch yătheoăm tăsốăngànhă“hàngăhi u”ăcủaăđ iăb ăph năphụăhuynhăvàăh că
H
sinhăkhiăquy tăđ nhăthiăvàoăcácătr ngăĐHă&ăCĐ.
ai
+ăNhàăn căkhôngăcóăđủăkinhăphíăđểătổăchứcănh ngăbuổiăh căL chăsửămangătínhăth căt ă
D
bằngăcáchăđiăthamăquan,ădưăngo i.ăTi tăL chăsửăthi uăsinhăđ ng,ăgâyăchánăn nă ăh căsinh.
hi
nT
+ă Th iă l ợngă dànhă choă mônă L chă sửă ă tr ngă Phổă thôngă khôngă nhiềuă màă khốiă l ợngă
ki năthứcăthìăđồăs ă(baoăgồmăL chăsửăVi tăNamăvàăL chăsửăth ăgi i)ănênăGVăL chăsửăch ă
truyềnăđ tăchoăHSătheoăkiểuă“c ỡiăng aăxemăhoa”… uO
ie
+ăThiăcửăkhôngănghiêmătúcăd năđ năquayăcópătàiăli u,ădầnă ăl i,ăkhôngăch uăh c.
iL
c.ăBi năphápăkhắcăphục:
Ta
+ăGiáoădụcătinhăthầnăh căt păb ămôn.

s/
+ăTĕngăc ngăgiámăsátăkiểmătraănghiêmătúcătrongăcácăkỳăthiăt iătr ngăPhổăthông.

up
+ăTĕngăti tămônăL chăsử,ăgi măt iăbàiăh c.ăGiáoăviênăcầnăthayăđổiăph ơngăphápăd yăh c.

ro
+ăCầnăcóăbĕngăhình,ăhoặcăthamăquan,ădưăngo iăt oăs ăhứngăthúătrongăh căt p.

/g
3.ăBàiăh c choăb năthân:ăth ngăxuyênătrauădồiăki năthứcăl chăsử.

om
III.ăK TăBÀI
.c
ok
bo
Đ ă12: Vi tăbàiăvĕnă(kho ngă600ăch )ăbànăvềăvẻăđẹpăcủaăphongătràoă"Ti păsứcă

ce
mùaăthi"ăcủaăsinhăviên,ăthanhăniênăVi tăNam.
.fa
w
w
H NGăD N
w
I.ă M ă BÀI: Vi tă Namă vốnă làă m tă quốcă giaă yêuă chu ngă hòaă bìnhă vàă cóă nhiềuă truyềnă
thốngănhânăvĕnăcaoăđẹpăvềălòngăyêuăth ơngăconăng i,ălòngăyêuă n c,ătinhăthầnăđoànă
k t,ăs ăđồngăc măsẻăchia…ăM tătrongănh ngăbiểuăhi năcaoăđẹpăcủaătruyềnăthốngă yăđangă
đ ợcătuổiătrẻăngàyănayăphátăhuy.ăĐóăchínhălàătinhăthầnăđoànăk t,ăyêuăth ơng,ăsẻăchiaăquaă
phongătràoă“Ti păsứcămùaăthi”.ăĐâyălàăm tăhi năt ợngătốtăcóănhiềuăýănghĩaănhânăvĕnăcaoă
đẹp.
II. THÂN BÀI
1.ăGi iăthích: Ch ơngătrìnhă“Ti păsứcămùaăthi”ălàăm tăphongătràoăl păraănhằmăgiúpăđỡă
cácăthíăsinhătừăcácăt nhălẻăvềăthànhăphốăl năđểăd ăthiăCĐă- ĐH.ăTheoăđó,ăphongătràoănàyă
cóă tráchă nhi mă giúpă đỡă cácă thíă sinhă có nơiă ĕnă chốnă ,ă cóă điềuă ki nă h că vàă ônă thiă tốt.ă
Phongătràoăđưăt oăchoăthíăsinhăcóăthểăyênătâmăvàăổnăđ nhătinhăthầnăđểăb căvàoăkỳăthi.ă
Phongă tràoă nàyă bắtă đầuă từă nĕmă 1998ă ă doă Trungă ơngă đoànă H iă thanhă niênă Vi tă
Namăphátăđ ng.ăL căl ợngăthamăgiaăchủăy uălàăcácăb năsinhăviênă ăcácătr ngăĐ iăH c.ă
H ăcóănhi măvụălàăđ aăđónăthíăsinhăt iăcácăb năxeăb nătàu,ăh ngăd năthíăsinhătìmăđ aă
điểmăthi,ătìmăch ătr ăanătoàn,ătrungătâmăluy năthiătốt…
2.ăBànălu n
a.ăTácădụng,ăýănghĩaăcủaăphongătrào:
- Đâyălàăm tăphongătràoăăr tăgiàuăýănghĩaăb iănóăchoăth yăđ ợcăvẻăđẹpăcủaătuổiătrẻăVi tă
Namăgiàuălòngănhânăái,ăyêuăth ơng,ăgiúpăđỡăng iăkhác.ăăKỳăthiăđ iăh căđangăt iăgầnă
01
cũngălàălúcăchi năd chăti păsứcămùaăthiăcủaăsinhăviênătìnhănguy năb căvàoăgiaiăđo năcaoă
oc
điểm.ăD iăcáiănắngămùaăhèăđổălửaălàămàuăáoăxanhătìnhănguy năv iăkhuônămặtăđ mă tă
H
mồăhôiănh ngălúcănàoăcũngăniềmăn ănụăc i.ăNh ngătráiătimănhi tăthànhăđangăhằngăngày,ă
ai
hằngăgi ăti păsứcăcùngăcácăthíăsinh,ăthắpăsángăniềmătinăchoăcácăemătrênăchặngăđ ngăđầuă
D
tiênăvàoăđ i.
hi
nT
- Nh ngăcôngăvi căcủaăthanhăniênătìnhănguy năkhôngăcóăgìătoătátănh ngăýănghĩaăthìăvôă
cùngăl nălao.ăĐ ợcăchiaăquyăcủăthànhăcácăho tăđ ngănh ăsau:ăăĐểăh ătrợătốtăchoăthíăsinh,ă
uO
cácăanhăch ătìnhănguy năviênăđưăchủăđ ngătìmăki măcácăđ aăch ănhàătr ăchoăthíăsinhăbằng
ie
cáchăthànhăl păđ iăhìnhăsinhăviênătìnhănguy năkh oăsátănhàătr .ăCácăsinhăviênăthamăgiaă
iL
đ iăhìnhănàyăcóănhi măvụătìmăki m,ăkh oăsátăcácăkhuăv căcóănhàăchoăthuê,ălàmăvi căv iă

Ta
cácă chủănhà,ătổngăhợpădanhă sáchănhàătr .ă Vàă t tă nhiênăgiáă c ăcũngă ph iăbìnhădân.ă Đ iă

s/
hìnhăđónăvàăt ăv năt iăcácăb năxe:ăĐâyălàănh ngăsinhăviênătìnhănguy năđầuătiênăti păxúcă

up
v iăthíăsinhăngayăkhiăthíăsinhăb căxuốngăxe.ăV iănụăc iăthânăthi n,ăcácăsinhăviênănàyăs ă

ro
nhanhăchóngăti păc năthíăsinhătr căkhiăcácăb năb ă“chèoăkéo”.ăCácăsinhăviênătìnhănguy nă

/g
s ăt ăv năk ăcàngătừăđ aăđiểmăthi,ăh ngăd năđ ngăđi,ănhàătr …,ăđồngăth iăphátătặngăthíă

om
sinhăc mănangăh ngăd n,ăb năđồăthànhăphố…Sauăkhiăthíăsinhăđ ợcăcácăsinhăviênătìnhă

nguy năt ăv năt iăcácăb năxeăvàăchuyểnăvề,ăcácăb năthamăgiaănhómăgi iăthi uănhàătr ăs ă
.c
ok
cĕnăcứăvàoăđ aăđiểmăthiăđểăch năvàăgi iăthi uăcácănhàătr ăphùăhợpăchoăăthíăsinh.ăĐ iăhìnhă

xeăch ăthíăsinh:ăNhómănàyăcóănhi măvụăch ăcácăthíăsinhăvềănhàătr ă(n uăthíăsinhăcóănhuă
bo
cầu).ăNh ngăthíăsinhăkhóăkhĕnăs ăđ ợcăvềăcácănhàătr ămi năphí.

ce
Khôngăch ăđónăti pălúcăđ n,ăvàoănh ngăngàyăthíăsinhăthiăĐH,ăcácătìnhănguy năviênăl iătr ă

.fa
vềăl păcácăchốtăkhắpăm iănẻoăđ ngăthànhăphốăđểăch ăd năcácăthíăsinhăđ năđ aăđiểmăthiăană

w
toànănh t,ăđúngăgi ănh t.ăĐóălàălúcăh ătr ăthànhăcácăchi năs ătr tăt ăthamăgiaăgi iăt aăkẹtă
w
đ ng,ăkẹtăxe.ăHoặcădẹpătr tăt ăt iăcácăcổngătr ngănơiăcóăcácăh iăđồngăthi.ăMùaăthiăđiă

w
qua,ăh ăl iăti pătụcăđ aăti năácăthíăsinhătr ăvềăcácăt nhăv iănh ngăcáiăbắtătayănhauăc mă

đ ng,ăcùngăhứaăhẹnăs ăgặpăl iănhauănơiăgi ngăđ ngăđ iăh c.ăT măchânătìnhăcủaăcácăsinhă
viênătìnhănguy nălàmăsaoăcácăthíăsinhăcóăthểănóiăh tăl iăc măơnăđ ợc!
- Bênăc nhăcácăsinhăviênătìnhănguy n,ăcònăcóăr tănhiềuăgiaăđìnhăcũngăthamăgiaăvàoăphongă
tràoăti păsứcămùaăthi.ăĐặcăbi tălàănh ngăgiaăđìnhă ăgầnăcácăđ aăđiểmăthi. H ătìnhănguy nă
n uăcơm,ăphátăn cămi năphí,ăt oăđiềuăki năch ăngh ăchoăthíăsinhăm tăcáchăanătoànăvàă
ti nălợi.ăNgoàiăraăcònăcóăcácăm nhăth ngăquânănh ăbútăbiăThiênăLongăvàăr tănhiềuătổă
chứcăcáănhânăkhácăđưăđóngăgópăsứcăng iăsứcăcủaăvìăt ơngălaiăcủaătuổiătrẻăVi tăNam.
b.ăCầnănhânăr ngăhi năt ợngănày: bằngăcách,ătuyênătruyềnăsâuăr ng;ăkêuăg iăm iăng iă
cùngăthamăgiaăvàăqu ngăbáăphongătràoănàyăđ năv iăm iăng i.
c.ăPhêăphánănh ngăbiểuăhi nătiêuăc c: Tuyănhiênăcũngăcầnănóiăt iăm tăsốăb nătrẻălàăsinhă
viên,ăh c sinhăthayăvìăthamăgiaăvàoănh ngăcôngătácăcóăýănghĩaănh ă“Ti păsứcămùaăthi”ăthìă
h ăl iăphungăphíăth iăgianăcủaămìnhăvàoănh ngătròăchơiăvôăbổănh ăgame,ăquánăBar,ăvũă
tr ng,ă tụă t pă đuaă xe…ă đâyă làă m tă hi nă t ợngă x uă cầnă ph iă lo iă b ă vàă lênă án.ă Cũngă
không ít nh ngăkẻăcơăh i,ănhânăd păthíăsinhăthiăcửăđưăchặtăchém,ănângăgiá...ăLàmăm tăđiă
vẻăđẹpănhânăvĕnăcủaăconăng iăVi tăNam.
3.ăBàiăh căchoăb năthân: rènăluy nălòngăyêuăth ơngăconăng i,ăh căt păălốiăsốngăđồngă
c măsẻăchiaăv iăm iăng iăxungăquanh.ăThamăgiaăvàoăphongătràoăti păsứcămùaăthiăkhiă
csoăthể.
III.ăK TăBĨI
NĕmănayătôiăthiăĐH,ătôiăđưăđ ợcăs ăgiúpăđỡăt nătìnhăcủaăcácăanhăch ătìnhănguy năviên.ă
Tôiăhiăv ngăgi ngăđ ngăĐHăs ăr ngăm ăđónătôiăđểămùaăthiănĕmăsauătôiăl iătr ăthànhătìnhă
01
nguy năviênătrongăphongătràoă“Ti păsứcămùaăthi”.
oc
H
ai
D
NGH ăLU NăV ăM TăV NăĐ ăĐ CăĐ TăRAăTRONGăCÂU CHUY N
hi
nT
Đâyălàăd ngăđềăthiăth uO
ngăgặpătrongăkỳăthiăHSGă(Cóăkh ănĕngăcũngălàăthiăĐHă- CĐ)
ie
Xemăc uătrúcăsau:
iL
Ta
s/
C UăTRỎC N IăDUNG ĐI M
up
I.ăM ăBÀI Nêuăv năđề

ro
/g
II. THÂN BÀI 1.ăTómătắtăn iădungăvàănêuăv năđềăđ ợcăđặtăra 0,5

om
2.ăPhânătíchănh ngăn iădungăchínhăcủaăv năđềăđ ợcă 1,5

.c
đặtăra.
ok
(Thôngăth ngăbànăvềăhaiămặtătrongăm tăv năđề)

bo
ce
3.ăTrìnhăbàyăsuyănghĩăcủaăb năthână(cũngăgiốngăbàiă 1,0

.fa
h cănh năthứcăvàăhànhăđ ng)

w
w
III.ăK TăBÀI Đánhăgiáăchungăvềăv năđề.

w
Đ :ăĐ căvƠăsuyăng măv ăcơuăchuy nă“Haiăh t m m”
Có hai hạt mầm nằm cạnh nhau trên một mảnh đất màu mỡ. Hạt mầm thứ nhất
nói: Tôi muốn lớn lên thật nhanh. Tôi muốn bén rễ sâu xuống lòng đất và đâm chồi nảy
lộc xuyên qua lớp đất cứng phía trên...
Tôi muốn nở ra những cánh hoa dịu dàng như dấu hiệu chào đón mùa xuân... Tôi
muốn cảm nhận sự ấm áp của ánh mặt trời và thưởng thức những giọt sương mai đọng
trên cành lá.
Và rồi hạt mầm mọc lên.
Hạt mầm thứ hai bảo:
- Tôi sợ lắm. Nếu bén những nhánh rễ vào lòng đất sâu bên dưới, tôi không biết sẽ
gặp phải điều gì ở nơi tối tăm đó. Và giả như những chồi non của tôi có mọc ra, đám côn
trùng sẽ kéo đến và nuốt ngay lấy chúng. Một ngày nào đó, nếu những bông hoa của tôi
có thể nở ra được thì bọn trẻ con cũng sẽ vặt lấy mà đùa nghịch thôi. Không, tốt hơn hết
là tôi nên nằm ở đây cho đến khi cảm thấy thật an toàn đã.
Và rồi hạt mầm nằm im và chờ đợi.
Một ngày nọ, một chú gà đi loanh quanh trong vườn tìm thức ăn, thấy hạt mầm
nằm lạc lõng trên mặt đất bèn mổ ngay lập tức.
Th oăNguyênă(TheoăTheăSeedsăofăLife)
01
oc
H
BÀI LÀM
ai
Tôiăcoămô ̣tăcâuăhỏiăkhaăthuăvi:ănêuămỗ
̣ iăng ơiătrongăchungătaălaămô ̣tăha ̣tăgiông,ăvâ ̣yă
D
đâuălaălucătaăth ̣căs ̣ănảyămâm?ăCoăphảiăkhiăv aăchaoăđơiăkhông?ăTheoătôiălaăkhông.ăGiâyă
hi
nT
phutăthiêngăliêngăđoăchỉăth ̣căs ̣ăbĕtăđâuăkhiătaăbĕtărễăvaoăcuô ̣căsôngădungăna ̣pănguônădinhă
d ỡngăvaătimăchoăminhăconăđ ơngăv ơnălên.ăNêuăba ̣năconăbôiărôi,ă“Câuăchuyê ̣năcủaăhaiă
ha ̣tămâm”ăseẵ da ̣yămỗiăng ơiăchungătaăvê…ăcachănảyămâm! uO
ie
Truyê ̣năkể ă vêăcuô ̣căđơiăcủaăhaiăha ̣tămâmă“nĕmăca ̣nhănhauătrênămô ̣tămảnhăđâtămauă
iL
mỡ”.ăHa ̣tămâmăth ănhâtămangătrongăminhăkhatăvo ̣ngăđ ơ ̣că“benărễă sâuăvaoălongăđât”,ănoă

Ta
haoăh cămuônălô ̣tăxacăđể ă nhanhăchongăcảmănhâ ̣năcuô ̣căsôngăr ̣cărỡă sĕcămau.ăThêălaăha ̣tă

s/
mâmăâyămo ̣călên!ăHa ̣tămâmăth ăhaiăhoanătoanăng ơ ̣căla ̣i,ăs ̣ăsỡăhaĩ ălamănoăchỉămuônăsôngă

up
maĩ ătrongălơpăvỏămauăxanh,ăkhôngămuônătr ởngăthanh.ăĐôiăvơiăno,ăcuô ̣căsôngăđâyărẫyă

ro
nh ̃ ngăbâtătrĕc,ăkhoăkhĕn.ăVaăviăngoanăcôăkhôngăchiuăna ̣ ̉ yămâm,ăcuôiăcungănoăbiămô ̣ ̣tăconă

/g
gaă“mổ ăđiăngayălâ ̣păt c”.ăCâuăchuyê ̣năkhepăla ̣iăvơiănhiêuănu ̣ăc ơiăyăvi.ăChĕcărĕngătâtăca

̣ ̉ă
om
chungătaăđêuăcaăngơ ̣iăha ̣tăgiôngăth ănhâtăviălongădũngăcảmăvaămỉaămaiăha ̣tăconăla ̣iăviăđaẵ

sôngăđơnăhen.ăThêănh ng,ăth ̉ ămô ̣tăphutălĕngălongăvaăđĕ ̣tăminhăvaoă“mảnhăđâtămauămỡă
.c
ok
ây”,ăliê ̣uătaăseẵ trởăthanhăha ̣tămâmănao?ăLiêuătaăcọ ădamădũngăcảmăv ơnătơiă“s ̣ăâmăapăcủaă

mĕ ̣tătrơi”ăhayăloăsơ ̣ărĕngă“khôngăbiêtăseẵ gĕ ̣păphảiăđiêuăgiănơiătôiătĕmăđo”?ăCâuătrảălơiădanhă
bo
choămỗiăchungăta,ănh ngăbảnăthânăcâuăchuyê ̣năchinhălaăbaiăho ̣cătuyê ̣tăvơiăvêălongădũngă

ce
cảmăậăchiaăkhoaăcủaăs ̣ăthanhăcông.
.fa
LongădũngăcảmăậăCô ̣iărễăcủaămo ̣iănguônăs căma ̣nh!ă

w
T ăbe,ăhĕ̉ nărĕngăaiăcũngăd ơ ̣căchaăme ̣ăbảoăbanăda ̣yădỗ,ărĕngădũngăcảmălaăkhôngăsơ ̣ă

w
haĩ ăbâtăc ăđiêuăgi,ălaăsôngăanhădũng,ăhiênăngang,ălaă“phảiăcoădanhăgiăvơiănuiăsông”.ăTomă

w
la ̣i,ădũngăcảmălaădamăsông!ăSôngăcoăyănghiã ,ăsôngăcoămu ̣căđich,ăcoă ơcămơ,ăch ăkhôngă

phảiăsôngăvâ ̣tăvơănhơăoxi,ăsôngăthu ̣ăđô ̣ngănh ăcacăloaiăsinhăvâ ̣tăkhac.ăCoărâtănhiêuăng ơiă
đaẵ trởăthanhănh ̃ ngăha ̣tămâmăv ơnăcaoătơiăanhăsangănhơăbiêtăsông,ădamăsông!ăNh ămô ̣tă
n ̃ ă vĕnă haoă ng ơiă Mi,̃ ă t ngă nổ iă tiêngă vơiă câuă noiă “Tôiă đaẵ khocă khiă khôngă coă giayă để ă
mang,ăchoătơiăkhiătôiănhinăthâyămô ̣tăng ơiăkhôngăcoăchânăđể ă mangăgiay”ăậălaămô ̣tăng ơiă
tană tâ ̣t.ă Nh ngă v ơ ̣tă lênă tâtă cả,ă baă đaẵ dungă taiă nĕngă ch ngă minhă choă cảă thêă giơiă thâyă
khiêmăkhuyêtăthânăthể ă khôngălamăbaăgu ̣cănga.̃ ăNg ơiăphu ̣ăn ̃ ă âyăđaẵ dũngăcảmăsôngăphână
đơiă củaă minh,ă dũngă cảmă châpă nhâ ̣nă đinhă ̣ mê ̣nhă nghiêtặ ngaẵ để ă biênă noă thanhă đô ̣ngă l ̣că
ma ̣nhămeẵ khônăcung.ăNh ăvâ ̣y,ădũngăcảmăconălaădamă ơcămơ.ăHa ̣tămâmăth ănhâtătrongă
câuăchuyê ̣nădũă ch aăhêăđâmărễă xuôngămĕ ̣tăđâtăc ng,ăduăch aă“nởăraănh ̃ ngăcanhăhoaădiuặ
dangănh ădâuăhiêuăcha ̣ oăđonămuaăxuân”,ăduăch aă“cảmănhâ ̣năs ̣ăâmăapăcủaăanhămĕ ̣tătrơiă
vaăth ởngăth cănh ̃ ngăgio ̣tăs ơngămaiăđo ̣ngătrênăcanhăla”,ăvẫnăc ăhinhădungăcuô ̣căsôngă
thâ ̣tănênăthơăvaăt ơiăđe ̣p!ăĐoălaăgiănêuăkhôngăphảiălaă ơcămơ,ăkhôngăphảiălaăniêmătinăvaoă
t ơngă laiă phiaă tr ơc?ă Chinhă ơcă moă laă nguônă gôc,ă laă nơiă nângă giâcă mơă choă nh ̃ ngă taiă
nĕngă trởă thanhă hiê ̣nă th ̣c.ă Coă ơcă mơ,ă taă ch aă hĕ̉ nă đaẵ coă điêuă minhă muônă nh ngă chĕcă
chĕnămô ̣tăđiêuărĕng,ătaăseẵ chĕ̉ ngăcoăgiănêuăthiêuă ơcămơ!ăĐaẵ laă ơcămơăthiăphảiăđep,ăpha ̣ ̉ iă
caoăcả,ăphảiăx ngăđangăđể ă taăphânăđâuătro ̣năđơi.ăNg ơiătaăvẫnăth ơngănoi,ăgiâcămơămiễnă
phi,ăviăvâ ̣y,ăđ ngăhaătiê ̣năchoăbảnăthânăđ ơ ̣căsôngătrongănh ̃ ngăgiâcămơăđe ̣pănhât.ăNh ngă
điêuăquanătro ̣ng,ălaăphảiăcoădũngăcảmăbiênă ơcămơătrởăthanhăs ̣ăthâ ̣t.ăPhảiăphânăđâuăkhôngă
ng ngăđể ărôiăseẵ coăngay:ă“Vaăha ̣tămâmămo ̣călên!”.ăPhânăth ởngăcủaălongădũngăcảm?ă
Khôngăchỉă coăthê,ădũngăcảmăconălaădamănhinăla ̣iăchinhăminh.ăBởiăconăng ơiădẫuă
saoăvẫnăchỉă laămô ̣tăsinhăvâ ̣tăbâtătoan,ămô ̣tăvongătronăch aăhoanăhảo.ăNg ơiădũngăcảmălaă
01
ng ơiădamănhinăthâyănh ̃ ngăkhuyêtăđiể m,ănh ̃ ngămeoămoăcủaăbảnăthânăđể ăt ngăngayăhoană
oc
thiên.ăAiăda
̣ măbảoădũngăcảmăthiăkhôngăcoălucăyêuăđuôi?ăKhôngăcoănh ̃ ngăchôngăchênh?ă
H
Khôngăcoănh ̃ ngăyêuălong?ăNh ngălongădũngăcảmăseẵ giupăconăng ơiăđ ngăv ̃ ng,ăgi ̃ ăconă
ai
ng ơiă khôngă b ơcă quaă khỏiă ranhă giơiă Thiênă ̣ -ă Ac.ă Chinhă viă leẵ ây,ă s că ma ̣nhă củaă conă
D
ng ơiăđể ăsôngăgi ̃ aăcuô ̣căđơiănayăchinhălaăsởăh ̃ uălongădũngăcảm.
hi
nT
S ̣ăhenănhatăậăKhĕcătinhăcủaăcuô ̣căsông!
Hènănhátălàăkẻăthùăsốăm tăn uătaăcóăýăđ nhăsốngătốt,ăsốngăcóăýănghĩa.ăB iănóăs ă
uO
“giúp”ăchúngătaăđóngăm iăcánhăcửaăvàoăđ i.ăKẻăhènănhátălàăkẻăđầuămôiăluônăch căch ă
ie
haiăch ă“Tôiăsợ…”.ăNh ăh tămầmăthứăhaiăkia,ăch aăhềăbắtăr ăvàoăđ tămẹ,ănóăđưăsợăhưi,ăđưă
iL
hoangămangăv iănh ngăđiềuăkhôngăhayăd uăch ătrongăt ngăt ợng.ăMặcădùăth tăthàăthúă

Ta
nh nărằng,ănóă“khôngăbi tăs ăgặpăph iăđiềuăgìă ănơiătốiătĕmăxaă xôiăđó”,ănh ngănóăv nă

s/
khôngăđủăcanăđ măsốngăcu căđ iăkhác.ăM iăchúngăta,ăn uăcứăsốngăhènănhát,ăsốngămưiăv i

up
nh ngălắngăloătủnămủn,ăcơăh iăs ăđiăquaălúcănàoăkhôngăhayăbi t.ăM tăcu căsốngăt ơiăđẹp,ă

ro
m tătìnhăyêuăh nhăphúc,ăm tăconăng iătoànăthi n…làănh ngăđiềuăkhôngăbaoăgi ăxu tă

/g
hi nătrongăđ iăm tăkẻăhènănhát.ăH ăgiốngănh ăh tămầmăđángăth ơngăkia,ăch ăbi tă“nằmă

om
imăvàăch ăđợi”.ăXưăh iătaăngàyănayădùăngàyăcàngănĕngăđ ng,ăvĕnăminh,ăv năkhôngăhềă

thi uănh ngăng iănh ăth .ăH ălàăai?ăGầnătaănh tălàănh ngăc uă măcôăchiêuăđưăquenăv iă
.c
ok
s ăb oăb căcủaăchaămẹ,ăgiaăđình.ăH ăsợăvàoăđ iăvìăsợăgặpăhiểmănguy,ăb tătrắc,ăcamăch uă

sốngătrongăvòngătrònăanătoànăgi ăt oăcủaăriêngămình.ăTôiănh ăđ năcâuănóiăcủaăh tămầm:ă
bo
“Tôiănênănằmăđâyăchoăđ năkhiăc măth yăth tăs ăanătoànăđư”.ăTh tăn căc i,ăn uăđưăhènă
ce
nhát,ă đưă sợă hưi,ă thìă bi tă đénă khiă nàoă m iă làă lúcă “th tă s ă ană toàn”?ă Chẳngă baoă gi ă c !ă
.fa
Chínhăvìăv y,ăhènănhátălàăng iăb năvôăcùngăthânăthi tăcủaăTi căNuối,ăcủaăGiáăNh ,…ă

w
Khôngă dámă sống,ăđ năkhiănhắmă mắtă xuôiă tayă m iă ână h nă vìăđưă phíă hoàiă cu că đ iăduyă
w
nh t.ă Khôngă dámă cốngă hi n,ă đ nă cuốiă cùngă m iă ti că nuốiă khôngă aiă nh nă raă tàiă nĕng.ă
w
Không dám yêuăth ơng,ăđ năcuốiăcùngăm iănh năraămìnhăch aătừngăh nhăphúc…ăĐ păvàă
xây ậ cáiănàoăd ăhơnănh ngăt ngăaiăcũngărõ.ăV yămàădũngăc măvàăhènănhátăậ đưăkhôngă
ítăkẻăch nălốiăsốngăthứăhai.ăĐểărồiăm tăngàyăn ăb ă“m tăchúăgàăđiăloanhăquanhămổăngayă
l pătức”…
Câu chuy nălàăbàiăh căthâmăthúyăvàăđầyăýănghĩaăvềătháiăđ ăsốngăcủaăconăng i.ăAiă
đóăđưănóiă“Đ iăthayăđổiăkhiăchúngătaăthayăđổi”,ănênăn uătaădámădũngăc măsống,ădámă că
mơăvàăn yămầm,ătaăs ăđ ợcăcu căđ iăđónănh n.ăNh ợcăbằngătaătrungăthànhăv iălốiăsốngă
an toàn, hènănhát,ăsợăhưi,ăs mămu nătaăcũngătr ănênăvôădụng,ăb ăđàoăth iăkhôngăth ơngă
ti c.ăMặtăkhác,ăcâuăchuy năcònălàăm tăl iănhắcănh ,ăc nhătìnhărằng:ăcơăh iăkhôngăđ năhaiă
lần.ă Hóaă côngă bană choă chúngă taă s ă sốngă chínhă làă thứă cơă h iă thiêngă liêng,ă caoă quíă b că
nh t.ăTaăkhôngănênăđểănóăvụtăquaăchóngăvánh,ăvôănghĩa.ăCóăkhóăgìăđâu,ăm iăngàyăn uă
bi tăsoiăl iătâmăhồnămìnhăm tăchút,ăm nhăm ăhơnăm tăchút,ăsốngăđẹpăhơnăm tăchút,ălàătaă
đưătôiăluy năchoămìnhălòngădũngăc măậ đứcătínhăcầnăthi tăđểăsốngăgi aăđ i.ăV iăriêngătôi,ă
câuăchuy năcònănhắcăđ năm tăranhăgi iămongămanhăgi aăs ăHènăNhátăvàăCânăNhắc.ăH tă
mầmăthứăhaiăkhôngăph iăkhôngăcóălíăkhiăloăsợ,ănh ngăn uănóăch ădừngăl iă ăs ăcânănhắc,ă
vàăv nădũngăc măv ơnămình,ăcóăl ăk tăcụcăđángăti căđưăkhôngăbaoăgi ăx yăra.ăHìnhă nhă
chú gàăcuốiătruy năl iăchínhălàăt ợngătr ngăchoăquiălu tăđàoăth iăcủaăcu căsống:ănh ngăkẻă
lưngăphíăcơăh iăsốngămàăTh ợngăĐ ăbanăcho,ănh ngăkẻăhènănhát,ă ăl i,ăl iăbi ng,ărồiăs ă
nh năđ ợcăsốăkhôngătrònătrĩnh…
Ng iătaăv năth ngănói:”ăĐủănắngăhoaăs ăn .ăĐủăgió chongăchóngăs ăquay.ăĐủă
yêuăth ơngăh nhăphúcăs ăđongăđầy”,ănh ng,ăbaoănhiêuădũngăc mălàăđủăđểăbắtăđầuăcu că
sống,ăđểăn yămầm?
01
(BàiălàmăcủaăemăPh măThúyăVyăậ ChuyênăVĕnăL ơngăTh ăVinh,ăBiênăHòa,ăĐồngă
oc
Nai.ăHi nălàăduăh căsinhăt iăM )
H
ai
Th y Phan Danh Hi u – Mobiphone: 0963.089.585
D
hi
Ch biên nhi u sách tham kh o.
nT
uO
ie
iL
Ta
s/
up
ro
/g
om
.c
ok
bo
ce
.fa
w
w
w
01
oc
H
ai
D
hi
nT
uO
ie
iL
Ta
s/
up
ro
/g
om
.c
ok
bo
ce
.fa
w
w
w
01
oc
H
ai
D
hi
nT
uO
ie
http://thayhieu.net
iL
Ta
s/
up
Chềc các em h c tốt và đón đ c chuyên đ ti p theo ộgh lu n văn

ro
h c.
/g
Chuyên đ này ôm tr n các d ng đ :

om
- So sánh văn h c
.c
- ộgh lu n v m t ý ki n bàn v văn h c

ok
bo
- C m nh n văn h c
ce
- Ph l c Ki n th c ộg văn (T p , T p ). Ki n th c này đ c
.fa
cô đềc, ngắn g n cho c p tốc.

w
w
w

Thayhieu Net THC Si Phan Danh Hiu Chuy

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thayhieu Net THC Si Phan Danh Hiu Chuy

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.facebook.

Ngh ălu năXưăH iălàăd ngăđềăthiăcóămặtăbắtăđầuătừăkỳăthiăĐHăậ CĐănĕmă2009ăvàă

ti păc năvàăh căth tătốtăd ngăđềăthiănàyăđểăđápăứngăkỳăthiăQuốcăGiaăphíaătr c.

II.ăCÁCăD NGăĐ ăTHIăNGH ăLU NăXẩăH IăTH NGăG P

Ngh ălu năv ăm tăhi năt ngăđ iăs ng:

- Hi năt ợngătốtăcóătácăđ ngătíchăc că(ti păsứcămùaăthi,ăhi nămáuănhânăđ o…)

- D ngăđềăthiăngh ălu năvềăm tăm uătinătứcăbáoăchí.

Ngh ălu năv ăm tăt ăt ngăđ oălỦ:

- T ăt ngăph nănhânăvĕnă(íchăk ,ăvôăc m,ăthùăh n,ădốiătrá…)

- Ngh ălu năvềăhaiămặtătốtăx uătrongăm tăv năđềă(đềăthiăĐHăậ CĐătừă2009ă- 2012)

*ăNh ngăd ngăđềăthiă ătrênăđềuăđ ợcăThầyăcụăthểăhóaăăbằngănh ngăc uătrúcă(giốngănh ă

III. Đ ăĐ TăĐI MăCAOăTRONGăKỲăTHIăQU CăGIA

1.ăTh ănh t,ăăbƠiăvi tăph iăđ măb oăđúngăb ăc că3ăph n

Ph năM ăbƠi: Cầnăcóăphầnăd nădắtănh tăđ nhăđểăđiăvàoăbàiăm tăcáchăt ănhiên,ătránhăgòă

Bênăc nhăk tăhợpănhiềuăthaoătácăl pălu n,ăbàiăvĕnăngh ălu năxưăh iăcầnăk tăhợpăcácă

ph ơngăthứcăbiểuăđ tănh ăbiểuăc m,ăthuy tăminh,ăt ăs ,ămiêuăt ...,ănh tălàăph ơngăthứcă

đ ngăvàoătìnhăc m,ăc măxúc.

3.ăTh ăba,ăd năch ngăph iăh pălỦ

D năchứngăr tăquanătr ng vìăkhôngăcóăd năchứngăthìăphầnăl pălu năs ăgi măđiăs ă

th tăkhéoăléoăvàăphùăhợpă(tuy tăđốiăkhôngăkểălểădàiădòng)ă. Khiăvi t,ăph iăđ aăm tăsốăcâuă

nóiănổiăti ngăvàoăđểăbàiăvi tăthêmăsinhăđ ng.

Đ căk ăđềălàăyêuăcầuăđầuătiênăvìăđ căk ăđềăgiúpătaăhiểuărõăyêuăcầuăcủaăđề,ăphână

6.ăĐ ădƠiăphùăh păv iăbƠiăthiăĐHăậ CĐ

- Cũngăcầnăhiểuărằng,ătuỳătheoătừngăd ngăđềămàăcóăcáchăx ngăhôătrongăbàiălàmăchoăphùă

- M ăbàiăsai,ăxaăv năđề,ăm ăbàiăquáădài,ăthi uălogicăhoặcăthi uătinhăt ,ăsắcăs oăthìăd ăb ă

- Chémăgióăkinhăđiển,ădùngătừăng ămangătínhăđ iăngôn,ăl ngăngôn:ăkhenăchêăquáăl iăs ăb ă

3.ăL pălu năch tăch ,ăl iăvĕnăcôăđ ng,ăhƠmăsúc

L iă vĕn,ă câuă vĕn,ă đo nă vĕnă vi tă ph iă côă đúc,ă ngắnă g n.ă L pă lu nă ph iă chặtă ch .ă

4.ăRútăraăbƠiăh căậ đ că0.5ăđi m

đ ợcăthểăhi năgiánăti păquaăcâuădanhăngôn,ătụcăng ,ăng năng ...).

Lu năđiểmă2,ăphânătíchăvàăchứngăminhăcácămặtăđúngăcủaăt ăt ng,ăđ oălýă(th ngă

tr ăl iăcâuăh iăt iăsaoănóiănh ăth ?ăDùngăd năchứngăcu căsốngăxưăh iăđểăchứngăminh.ăTừă

đóăch ăraătầmăquanătr ng,ătácădụngăcủaăt ăt ng,ăđ oălýăđốiăv iăđ iăsốngăxưăh i).

Lu năđiểmă3,ăbìnhălu năm ăr ngăv năđề;ăbácăb ănh ngăbiểuăhi năsaiă l chăcóăliênă

cònăh năch ătrongăth iăđ iăkhác,ăđúngătrongăhoànăc nhănàyănh ngăch aăthíchăhợpătrongă

hoànăc nhăkhác;ăd năchứngăminhăh a.

*ăRútăraăbàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ng.ăĐâyălàăv năđềăcơăb năcủaăm tăbàiăngh ălu năb iă

dụngăvàoăth căti năđ iăsống.

 K ăNĔNGăNH NăDI N,ăPHỂNăTệCHăĐ ,ăTỊMăụ

1. Nh nădi năđ : đ ăhi uăđ căn iădungăđ ăthiămu nănóiăgì?ă

ăvíădụă2:ăcầnăgi iăthíchăcâuănóiănổiăti ngăvàălàmăsángăt ăn iădungăcâuănóiăđó.ăCâuă

nói có 2ăv :ăTriăthứcăvàăsứcăm nh. V yăthìăph iăgi iăthíchă“Triăthức”ălàăgì?ă“Sứcăm nh”ă

làăgì?ăSauăđóălýăgi iăc ăcâu.

b. Xácăđ nhălu năđi m

Lu năđiểmăchínhălàălinhăhồnăcủaă bàiăvĕn ngh ălu n.ăLu năđiểmăthểă hi nărõăquană

dụngăcâuăh iăph iăh t sứcălinhăho tăvàăđúngăv iătừngăkiểuăbài.ăM yădòngăsauălýăgi iăđiềuă

T ăđ ă2:ăPh iăgi iăquy tăđ căcácăcơuăh i:

- Lu năđi mă1: Vìăsaoăxemătriăthứcălàăsứcăm nhă?ă(t ălýăgi iăvàătr ăl iănhé)

 CÁCHăLĨMăC ăTH ăCHOăT NGăD NGăĐ

 C UăTRÚCăBĨIăLĨM PH IăTHU CăLọNG

A.ăT ăT NGăĐ OăLụ

3.ăBàiăh cănh năthứcăvàăhànhăđ ngă 3.ăBƠiăh cănh năth căvƠăhƠnhăđ ng.

- Vềănh năthứcătaăcó:ăđúngăhayăsaiă? - Vềănh năthứcătaăcó:ăđúngăhayăsaiă?

- Vềăhànhăđ ngătaăcần:ăcầnălàmăgìă? - Vềăhànhăđ ngătaăcần:ăcầnălàmăgìă?

III.ăK TăBÀI: đánhăgiáăchungăvềăv năđềă III.ăK TăBĨI:ăđánhăgiáăchungăvềăv năđề.ă

 DĨNăụăCHIăTI Tăậ LĨMăTHEOăCHOăĐÚNGăNHÉ!

 D NGăĐ ăBĨNăV ăNH NGăV NăĐ ăMANGăTệNHăNHỂNăVĔNăCAOăĐ Pă

*ăVíăd :ă lòngăyêuăn c,ătinhăthầnăđoànăk t,ăýăchíăngh ăl c, tônăs ătr ngăđ o…ăĐềă thiă

th ngăraăd iăd ngăm tăýăki n,ăm tăcâuănói,ăm tăhayăvàiăcâuăthơăhoặcătụcăng ,ăng nă

*ăTrongătr ngăhợpăđềăthiăch ăyêuăc uăbƠnăv ăm tăđ cătínhăc aăconăng i thìătaăm ăbàiă

II. THÂN BÀI uO

N uăcóă2ăv ăthìă:ăgi iăthíchăv ă1,ăv ă2ărồiăgi iăthíchăc ăcâu.

Víăd : SuyănghĩăcủaăAnh/ch ăvềăcâuănói: “Khôngăcóămụcătiêuănàoăquáăl n,ăkhôngăcóă că