Tai Liu On TP Mon Van Theo Chuyen D

www.facebook.
com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)
TẨIăLI UăỌNăT PăMỌNăVĔNăTHEOăCHUYểNăĐ

(T p 1)
- DànhăchoăônăthiăTHPTăQuốc gia (tốt nghiệp,ăđại h căvàăcaoădẳng)
- Dành choăônăthiăh c sinh giỏi lớp 12
- Dùngălàmătàiăliệu tham kh o gi ng dạyăchoăcácăgiáoăviên
01
oc
iH
Da
hi
nT
uO
ie
iL
Ta
s/
up
ro
/g
om
.c
ok
bo
ce
fa
w.
ww
GịCăH C T P
Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 1/92
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
L IăM ăĐ U
Cácăemăh c sinhăthânămến!
Kìăthiătốt nghiệp THPT Quốcăgiaă(ĐH,ăCĐ)ănĕmă2017ălại chu n b bắtăđ u đối vớiăcácăem.ăĐể cóămột
ph ơngăphápăônăt p tốt, mộtătàiăliệuăônăt p hiệu qu làăđiềuăvôăcùngăc n thiết vớiăcácăem. Tr ớcăhàngă
loạtătàiăliệuăphongăphúănh ăhiện nay,ăgiáăthìăkhôngăth p,ănh ngăkiến thức liệuăcóăđ m b o tốt choăcácă
em. Nắmăđ ợc nhu c uăđó,ăchúngătôiăđưătâmăhuyếtăbiênăsoạn cuốnătàiăliệuÔn t ị môn ốăn theo chuyên
đề(t p 1)ăđể giúpăcácăemăcóăsự lựa ch năđúngăđắnăkhiăđ c vàăthamăkh o tàiăliệuănày.
01
Tàiăliệuăđ ợcăbiênăsoạn dựaătrênăc uătrúcăđề thi mới nh t c a Bộ GD&ĐTătrongăvàiănĕmătr lạiăđây.ă
oc
Tàiăliệuănàyăgồmăcóă6ăchuyênăđề,ăđ ợcăbiênăsoạn mộtăcáchăkĩăl ỡngăvàăđ m b o kiến thứcăđể cácăemă
ônăthiătốt.ăChúngătôiămongămuốn hiệu qu vàăch tăl ợngăcũngănh ăuyătínălênăhàngăđ u,ăvìăthế tàiăliệu
iH
nàyăsẽ khôngămuaăbánăd ới b tăkìăhìnhăthứcănào.ăĐâyălàănguồnătàiăliệu miễnăphíădànhăchoăt t c h c
sinh,ăgiáoăviênămongămuốnăcóăkiến thứcăđể ph c v cho m căđíchăônăthiăvàăcôngătácăgi ng dạy. Cho
Da
nênăm iăhìnhăthức sao chép,ăcopyăxinăvuiălòngăghiărõănguồn.
hi
C thể, tài liệu ôn t ị môn ốăn theo chuyên đề (quyển 1) gồmăcácănộiădungănh :
nT
1.ăChuyênăđề 1: Dạng đề ốăn ngh lu n ồã hội
uO
2.ăChuyênăđề 2: Dạng đề đ c - hiểu ốăn bản
ie
3.ăChuyênăđề 3: Thơ Việt Nam từ năm 1945 đến hết thế kỉ XX iL
4.ăChuyênăđề 4: Đ c hiểu truyện, kí Việt Nam từ năm 1945 đến hết thế kỉ XX
5.ăChuyênăđề 5: Đ c - hiểu ốăn ngh lu n hiện đại Việt Nam
Ta
6.ăChuyênăđề 6: Đ c - hiểu k ch hiện đại Việt Nam

s/
Sáuăchuyênăđề kể trênăđ ợcăbiênăsoạn mộtăcáchăkĩăl ỡngăvàăkháăchi tiết. Hi v ng vớiătàiăliệuănàyăsẽ

up
giúpăcácăemăh căsinhăônăt p tốtătrongăcácăkìăthiăquanătr ng sắp tới. Tuyănhiênătrongăquáătrìnhăbiênă

soạn chắc chắn sẽ cóăsaiăsót.ăSự ph năánhăvàăgópăỦăc aăcácăem sẽ làăđộng lựcăvàăniềmăvuiăđể chúngătôiă
ro
ngàyăcàngăhoànăthiệnăhơnătrongăcácătàiăliệu tiếp theo.

/g
Chúcăcácăemthànhăcông!
om
Nguyễn Tọư ng Thái

.c
GÓC H C T P
ok
bo
ce
fa
w.
ww
CảUYÊẩăĐ 1: D ẩẢăĐ NGH LU ẩăXĩăả I

I.ăĐỄNHăGIỄăXUăH NG RA Đ NH NGăNĔMăG NăĐỂY
01
Ph nănàyăđ ợcăđánhăgiáăquaăviệcătheoădõiăcácăđề thiăđại h c, THPT Quốc gia hai khốiăCăvàăD,ăđặc
biệtălàătrongă5ănĕmătr lạiăđây:
oc
- Xuăh ớngăraăđề c a Bộ giáoăd căngàyăcàngătiệm c n vớiătìnhăhìnhăxưăhộiăđ ơngăth i,ăcácăv năđề nêuă
iH
raăth ngănóngăhổi, gâyătranhălu n hoặcămangătínhăđ nhăh ớngăt ăt ng cho giới trẻ ngàyănay.
- Về t ăt ngăđạoălỦ,ăbênăcạnhăcácădạngăđề mangătínhă líăthuyếtăsuôngănh ăngh lu n vềdũngăkhíă vàă
Da
hènă nhát,ă lòngă nhână ái,...thìă ng iă raă đề cũngă t pă trungă vàoă cácă v năđề nóngă trongă cuộc sống (nh ă
hi
tr ng hợp c a NguyễnăVĕnăNamătrongăđề thiăđại h c khối D ậ 2013) vàăthíăsinhăsẽ bàiătỏ Ủăkiến c a
mìnhăvề nó.
nT
- Ngoàiăra,ăcóădạngăđề cóă2ăv năđề điăđôi/ăt ơngăph năcũngăxu t hiện th ngăxuyênăhơn,ăc năl uăỦăkĩă
về ph ơngăphápălàmădạngăđề này.ăV năđề đ a ra th ngătráiăng ợc hoặc hai vế làăhaiămặt c a v năđề.
uO
II. GI I THI UăCỄCăD NGăĐ
1. D ỉỂăđ ngh lu ỉăồụăể i v tưătưởỉỂăđ Ịăệíă(TTĐầ)
ie
iL
a. D ỉỂăđ trực ti p
Ta
Víăd : Sự hènănhátăkhiếnăconăng i tự đánhăm tămình,ăcònădũngăkhíălại giúpăh đ ợcălàăchínhămình.

s/
b. D ỉỂăđ Ểiáỉăti p
up
* Mộtăcâuănói/ăt c ngữ/ădanhăngôn/ăỦăkiến,...
ro
Víăd : Suyănghĩăvề Ủăkiến c a diễn gi Tr năĐĕngăKhoa:ă“Khôngăph iăaiăcũngăsẽ tr thànhămộtăngôiă

sao,ănh ngăbạnăluônăcóăthể tỏaăsángătheoăcáchăc a bạn”.
/g
* Mộtăvĕnăb n ngắn/ăcâuăchuyện ngắn/ăbàiăviết ngắnă(cóăthể tríchătừ báo)

om
2. D ỉỂăđ ngh lu ỉăồụăể i v hi ỉătư ỉỂăđời s ỉỂă(ảTĐS)

.c
*ăBànăvề một hiệnăt ợng

ok
Víăd :ăSuyănghĩăvề hiệnăt ợngăđuaăđòiăc a một số bạn trẻ hiện nay.

*ăBànăvề hai hiệnăt ợng (r t hiếm gặp)
bo
ầưuă ý: Hiệnă t ợngăđ i sốngă xưă hộiă th ngă đề cặp tới nhiều v nă đề trong cuộc sống hằngă ngàyă vàă
ce
mangătínhăch t th i sự,ăthuăhútăsự quanătâmăc a nhiềuăng iănh :ăgianăl n trong thi cử, v năđề tai nạn
giaoăthông,ăbạo lực h căđ ng,ăôănhiễmămôiătr ng, biếnăđổiăkhíăh u, d ch bệnh, quan niệm về sống
fa
thử,ăvĕnăhóaăth năt ợng, thực ph măôănhiễm,...Cóăthể nói,ăđâyălàădạngăchungămàănhiềuănĕmăg năđâyă

BôăGiáoăd căđưăh ớngăđếnăđể h c sinh tiếp c n. Dự đoánăkìăthiănaă2017ăBộ sẽ ra dạngănày.
w.
3. D ỉỂăđ tổng h ịă(Đ ẾóătíỉểăẾể t cặịăđôi)

ww
Víăd :ăSuyănghĩăc a anh (ch ) về Ủăkiến:ă“Ng ỡng mộ th năt ợngălàămộtănétăđẹpăvĕnăhóa,ănh ngămêă

muội th năt ợngălàămột th m h a”ă(Đề thiăđại h c khối D ậ 2012)
III.ăKĨăNĔNGăCHệNHăKHIăLẨMăBẨI
1.ăYỪuăẾ uăẾểuỉỂă(tểỀỊăđáịăáỉăẾủa B ỂiáỊăế c)
- Đ m b o c uătrúcăbàiăngh lu n:ăCó đ cácăph n m bài,ăthânăbài,ăkếtăbài. M bàiănêuăđ ợc v n đề,

thânăbàiătriển khai đ ợc v năđề, kếtăbài kết lu n đ ợc v n đề. (0,25ăđiểm)
- Xácăđ nhăđúngăv năđề ngh lu n (0,5ăđiểm)
- Gi iăthíchă(0,25ăđiểm)
- Bànălu n (1,25 điểm)
- Bàiăh c nh n thứcăvàăhànhăđộng (0,25ăđiểm)
01
- Sángătạo, ngữ pháp,ălỗiăđặtăcâuă,diễnăđạt,...(0,5ăđiểm)
oc
2.ăCáẾăbư ẾăệàỈăbài:
iH
a.ăĐ Ếăđ :
Da
- Đ căkĩăđề 3 l nă(khôngăbỏ sótăchữ nào)
hi
- Gạchăchânăyêuăc u, phạm vi c aăđề vàătừ khóaăvề v năđề đ ợcăđặt ra.
nT
- Dùngăd uă/ăđể chiaăcácăvế c a v năđề (nh tălàăvới dạngăđề tổng hợp, cặpăđôi)
b. L ịăếàỉăý:
uO
- Xácăđ nhăđề thi về TTĐLăhayăHTĐS
ie
- Viếtătiêuăđề cácăb ớcălàmăraăgi yănhápă(gi iăthích,ăbànălu n,...).ăChúăỦăviết chừa kho ng trắngăđể sau
iL
đóăđiềnăỦăchínhătừng nội dung
Ta
- Huyăđộng kiến thức,ă suyă nghĩă nhữngă Ủă chínhă vàă d n chứng viếtă vàoă từng ph n. Chúă Ủă chỉ viếtă Ủă
chínhăvàătênăd n chứng,ăkhôngăviết ra chi tiết.
s/
- Ph n l pădànăỦăchỉ viết cựcăkìăngắn g n,ăkhôngăđể m t th i gian.ăĐ căđề vàălặpădànăỦăchỉ nênăgiới

up
hạn 15 phútăkhiăluyện t păvàă10ăphútăkhiăthuăthât.

c. Vi tăbài:
ro
- DựaăvàoădànăỦăđưăsơăth o viếtăthànhăbàiăvĕn.ăVớiăNLXHăcâuăchữ khôngănênăr măràămàăph i ngắn

/g
g n, thuyết ph c.
om
- KhiăđangăviếtăbàiămàăcóăỦăgìămớiăthìăghiăngayăvàiăchữ vàoădànăỦătạiăđúngăv tríăđể nhớ.

.c
d. Ki m tra:
- Đ căsơăl ợt lại một l năđể kiểm tra lỗiăchínhăt ,ăcáchăviếtăcâu,ădùngătừ.
ok
- Khiăđiăthiăchínhăthức, ph nănàyăcóăthể làmăsauăkhiăđưăhoànăthànhăc bàiănếuăthíăsinhămuốnăđ m b o

bo
th iăgianălàmăcâuăthứ ba.
ce
3.ăDàỉăbàiăẾểuỉỂăẾểỊăẾáẾăế ỉỂăđ
fa
a. Ngh lu ỉăồụăể i v TTĐầ

* M bài:
w.
- D n dắt v năđề (trực tiếp/ăgiánătiếp)

ww
- Giới thiệu v năđề ngh lu nă(tríchăỦăkiến,... với dạngăđề giánătiếp)

* Thânăbài:
- Gi iăthíchăkháiăniệm
Lưu ý: đối với dạngăđề giánătiếp
+ TH1:ăĐề cóămột câuănói/ăỦăkiến,...thìăgi iăthíchătừ ngữ/ c câuă rútăraăỦănghĩa,ănộiădungăcâuănóiă

(ngắn g n)
+ăTH2:ăĐề cho mộtăvĕnăb n ngắn/ăcâuăchuyện ngắn,...ăthìăgi iăthíchăsơăl ợcăcácăchiătiếtăchínhătrongă
vĕnăb n rútăraăỦănghĩaăvĕnăb n, v năđề ngh lu n.
- Bànălu n
+ Khẳngăđ nh v năđề đúng/ăsai?
01
+ăVìăsaoăđúngă(vìăsaoăsai)?
oc
+ăDùngălíălẽ vàăd n chứngăđể chứng minh.
iH
- M rộng
+ M rộng v năđề cácăkhíaăcạnh
Da
+ăXemăxétăv năđề theoăh ớngăng ợc lạiăđể nhìnăv năđề toànădiện
hi
- Phêăphánă(khen,ăchê)
nT
* Kếtăbài:
uO
- Bàiăh c nh n thứcăvàăph ơngăh ớngăhànhăđộng
ie
- Tómălại v năđề (kết lạiăỦănghĩaăc aăvĕnăb n...) iL
- Liênăhệ b năthân.
Ta
b. Ngh lu ỉăồụăể i v ảTĐS

* M bài:
s/
- D n dắt v năđề
up
- Giới thiệu v năđề

ro
* Thânăbài:
/g
- Giới thiệu về hiệnăt ợngăđ i sống (thực trạng c a v năđề)

om
- Nguyênănhân:ăKết hợpălíălẽ, d n chứng

.c
- H u qu :ătácăđộng x uăđếnăcáănhân,ăgiaăđình,ăxưăhội.
ok
- Gi iăphápăkhắc ph că(h ớngănuôiăd ỡng)

- Phêăphánă(khen,ăchê)
bo
* Kếtăbài:
ce

fa
- Nhắc lại hiệnăt ợng vàătómăg năỦănghĩa

w.
ww
c. D ỉỂăđ tổng h ịă(Đ ẾóătíỉểăẾể t cặịăđôi)

* M bài:
- D n dắt v năđề
- Giới thiệu c hai v năđề (Nếuăcóăhaiăcâuănóiăph iătríchăd n c hai)
* Thânăbài:
- Gi iăthíchăhaiăv năđề
+ Gi iăthíchăv năđề 1 (quy về dạng trực tiếpăhayăgiánătiếpăđể gi iăthích)
+ Gi iăthíchăv năđề 2ă(nh ătrên)
+ Sơăbộ rútăraămối quan hệ giữa hai v năđề: quan hệ đối l p hoặc quan hệ bổ sung
01
- Bànălu n
oc
Bànălu n từng v năđề
iH
- M rộng chung
+ Soi chiếu v năđề nhiềuăph ơngădiện
Da
+ Phânătíchăhạn chế trong từngăcáchăhiểu (nếuăcó)
hi
- Phêăphánăchung
nT
* Kếtăbài:
uO
ie
- Khẳngăđ nh lại mối quan hệ c a hai v năđề iL
- Liênăhệ b năthân
IV. TỔNG HỢP V NGH LU NăXẩăH I
Ta
Để giúpăcácăemăcóăcáiănhìnătổng quan về hai ph n quan tr ngălàăgi iăthích ậ biểu hiệnăvàăd n chứng,

s/
chúngătôiăxinănêuăd ớiăđâyăph n tồng hợp một số ch đề lớnăth ng gặpătrongăcácăđề thi NLXH. Cácă
emăcóăthể tham kh oăvàănhớ một số d n chứng cho mỗi ch đề để cóănguồnăt ăliệu khi viếtăbài.
up
Tên Kháiăni m - bi u hi n D n ch ng
ro
1. Giữ chữ tíỉ -Kháiă niệm:ă làă coiă tr ng niềm tin -Hồi chiến khu Việt Bắc,ăBácăHồ cóă
c a m iăng iăđối vớiămình. hứa mua cho mộtă emă béă một chiếc
/g
-Biểu hiện: quan tr ng nh tă làăph i vòngă bạc.ă Hơnă haiă nĕmă sau,ă Bácă tr
biết giữ l i hứa,ă cóă Ủă thứcă tráchă về đưă traoă t nă tayă béăchiếcă vòngă nh ă
om
nhiệmă vàă quyếtă tâmă thực hiện l i đưăhứa. Bácăb oăđ yălàăchữ “tín”.
hứa c aămình. - “Nóiă chínă thìă ph iă làmă m i/ă Nóiă
.c
m iă làmă chínă kẻ c iă ng iă chê”,ă

ok
“Nóiă l i ph i giữ l y l i/ă Đừngă nh ă

conăb ớmăđ u rồi lạiăbay”.
bo
2. Hi u th o -Kháiă niệm:ă conă cháuă mộtă lòngă - Béă Maiă Xuână Tr ng 5 tuổi Tâyă
kính yêuă (ôngă bà)ă chaă mẹ luônă Ninhătháoăvácăviệcănhà,ăchĕmăsócă mẹ
ce
làmăcho (ôngăbà)ăchaămẹ vuiălòng. b ungă th ă giaiă đoạn cuốiă chuă đáoă

-Nghe theo những l i dạy b oăđúngă khiến m iăng i c măđộngăvàăngợi ca.
fa
đắn c a cha mẹ,; ph giúpă chaă mẹ - Diệp Hữu Lộc (22 tuổi)ăđưădũngăc m
những nặng nh c trong cuộc sống; hiến gan để cứuăng i mẹ b ungăth ă
w.
chĕmăsócăph ngăd ỡng cha mẹ khi giaiă đoạn cuối. Rạng rỡ sau ca ph u
giàăyếu. thu t khi biết mẹ đưă quaă cơnă nguyă
ww
k ch, Lộc chia sẻ:ă “ă Th ơngă mẹ làăsẽ

v ợt qua hết”.
3.ăầòỉỂăbi tă ỉ -Kháiăniệm:ăLuônăghiă nhớ côngăơnă -Lêă Lợiă luônă biếtă ơnă khiă Lêă Laiă đưă
c aăng iăkhácădànhăchoămình. “liềuămìnhăcứuăchúa”.
-Biểu hiện: khắc ghi nhữngă tìnhă -Bácă Hồ:ă “Cácă vuaă Hùngă đưă cóă côngă
c m tốtă đẹpă vàă sự giúpă đỡ c a dựngă n ớc,ă Bácă cháuă taă ph iă cùngă
ng iăkhácădànhăchiămình;ă cố gắng nhau giữ l y n ớc”.
bằng m iăcáchăđềnăđápăcôngăơnă y.
4.ăTíỉểătọuỉỂătểực -Kháiăniệm:ălàătônătr ng sự th t,ătônă -Một số câuă t c ngữ:ă “Câyă ngayă
tr ngăchânălí,ălẽ ph i. khôngă sợ chếtă đứng”,ă “ĕnă mặnă nóiă
-Biểu hiện: sống ngay thẳng , th t ngayă hơnă ĕnă chayă nóiă dối”,ă “thuốc
thà,ă dámă dũngă c m nh n khuyết đắngăgiưăt t, sự th t m tălòng”.
điểm,ă khôngă néă tránhă cáiă x u,ă cáiă
ác,ăkhôngănóiădối.
H c sinh trung thực sẽ khôngăquayă
01
cópă bàiă kiểm tra,ă khôngă nóiă dốiă vàă
bao che những lỗi l m c a bạn.
oc
5.ă ầòỉỂă ỆểỊaỉă -Kháiă niệm:ă làă rộngă lòngă thaă thứ - “Đánhă kẻ chạyă điă khôngă aiă đánh
dung cho ng iăkhácăkhiăh mắc lỗi l m. ng i chạy lại”.
iH
-Biểu hiện:ăKhiăng iăkhácămắc lỗi -Nhàă n ớcă taă cóă chínhă sáchă khoană
l mă thìă chỉ cho h th vàă thaă thứ hồng với nhữngătùănhânăc i tạo tốt, tạo
Da
cho h c; côngă bằng,ă vôă t ,ă khôngă điều kiện cho h hòaă nh p với cộng
đ nh kiến, hẹpă hòiă vớiă ng iă khác;ă đồng.
hi
tônă tr ngă vàă thôngă c m với m i
ng i, khôngăsoăđoănhữngăđiều nhỏ
nT
nhặt.
uO
6.ăầýătưởng s ng -Kháiă niệm:ă làă m că đích,ă ớcă mơ,ă -Vìă líă t ng GPDT, anhă thanhă niênă
cáiăđíchăđể v ơnăđến trong cuộc đ i Nguyễn T tăThànhăđưăraăđiătìmăđ ng
ie
mỗi conăng i. cứu n ớc, tr thànhă v lưnhă t vĩă đại
-Biểu hiện: biếtă ớcă mơ,ă đặt m c c aă dână tộc Việtă Nam.ă Đóă làă t m
iL
tiêuă chiă b nă thân,ă nổ lựcă v ợt qua g ơngă sángă về lẽ sốngă đẹp: c cuộc
gian khổ để thực hiệnă ớcămơă y. đ iăhiăsinhăvìădânăvìăn ớc.
Ta
7. ÝăẾểíă- ngh lực -Kháiăniệm: - Nick Vujicic-chàngă traiă khôngă mayă

+ă ụă chí:ă làă kh nĕngă tự xácă đ nh b khuyết t t c tứ chiănh ngăluônăluônă
s/
m că đíchăchoă hànhăđộngă vàă h ớng cóă Ủă chíă ph nă đ uă v ơnă lênă ngh ch

hoạtă động c a mình,ă khắc ph c c nh. Gi đây,ă anhă đưă tr thànhă một
up
m iă khóă khĕnă nhằmă đạtăđ ợc m c diễn gi cóă mặt nhiều quốcă giaă để
đíchăđó
ro
diễn thuyết về ngh lực sống.

+ Ngh lực: làă sức mạnh tinh th n
/g
tạoă choă conă ng i sự kiênă quyết

trongăhànhăđộng, luônăph năđ uăđể
om
đứngălênăsauămỗi v păngư,...
8.ăẩểường nh n - Kháiăniệm:ăkhôngătranhăch p, ch u - Ph tăThíchăCa:ă“Hưyăluônănh n nh n
.c
nh n, tự nh nămìnhăph năkém,ăph n với t t c . Cóă đ ợc thế mớiă thànhă

ítă để ng iă khácă ph n nhiều, ph n công”.
ok
hơn. - “Kínhătrênănh ngăd ới”,...

- Biểu hiện: nh ng chỗ cho ng i
bo
già,ă trẻ emă khiă điă xeă buỦt,ă nh ng

choăng i vộiăvưăhơn đ ợc ph c v
ce
tr ớc,ă nh ng nh n trong l iă nóiă

fa
giao tiếp.
9.ăTọaỉểăỂiàỉể - Kháiă niệm:ă Làă dùngă l iă nói,ă vũă - Sự tranhă giànhă thuộcă đ a c aă cácă
w.
lực,ă m uă môă ganhă nhauă để chiếm n ớcăđế quốcăđưăgâyăraăđại chiến thứ

I,II  tổn hại r t lớn về ng iăvàăc a.
ww
l y ph n lợi thế hơnăng iăkhác.

- Mâuăthu n trong việc tranh ch păđ t
đai,ă Bùiă Tr nă Đ nhă (th ngă trúă Hàă
Nội) đưăraătayăsátăhạiădưămanăchínhăemă
gáiăruột c aămìnhăbằngă11ănhátădao.
10. Tìỉểă yỪuă ỌuỪă - Kháiăniệm: - Tr nă Bìnhă Tr ng th i Tr nă đưă từng
ểư ỉỂăTổ Qu c +ă Quêă h ơng:ă làă nơiă chônă rauă cắt b b n giặc bắtă vàă d dỗ về làmă vuaă
rốn c a mỗiăng i,ă làănơiădòngătộc, đ t Bắcă nh ngă ôngă đưă thẳng thắn từ
giaăđìnhăsinhăsống. chối:ă “Taă thàă làmă maă n ớcă Namăcònă
+ Tổ Quốcă làă quêă h ơng,ă làă nơiă hơnălàmăvuaăn ớc Bắc”.
chôn rau cắt rốn c a mỗiă ng i,ă làă
nơiădòngătộc,ăgiaăđìnhăsinhăsống.
11. Ôă ỉểi Ỉă Ỉôiă - Kháiă niệm: làă tìnhă trạngă môiă -Côngă tyă Vedan,ă Formosaă trongă quáă
tọường tr ng b ôănhiễm b iăcácăch tăhóaă trìnhă s n xu tă đưă th i ra mộtă l ợng
01
h c, sinh h c, bức xạ, tiếng n ớc nhiễmă hóaă ch tă ch aă quaă xử líă
ồn,...gâyă nhă h ngă đến sức khỏe làmăôănhiễm tr m tr ngămôiătr ngăvàă
oc
c aă conă ng iă vàă cácă cơă thể sống đ i sốngăng iădân.
khác. - CôngătyăCPăthuộcădaăHàoăD ơngă10ă
iH
- Biểu hiện:ă ôă nhiễmă đ t,ă n ớc, l n b bắtăvìăx n ớc th iăch aăquaăxử
khôngăkhí,... lỦ raămôiătr ngătráiăpháp lu t.
Da
12. DǜỉỂăẾ m - Kháiăniệm: gan dạ,ăkhôngăsợ gian - NguyễnăVĕnăNam,ăh c sinh lớp 12
khổ; dámăv ợtă lênăkhóăkhĕn để đạt Nghệ Anăđưădũngăc mălaoămìnhăxuống
hi
đến những m căđ ch tốtăđẹp sôngă để cứuă ng i khi th yă cácă emă
- Biểu hiện:ă dámă hiă sinh, d nă thână nhỏ b n ớc cuốn.ă Tuyă đưă cứu sống
nT
chiếnă đ u b o vệ đ tă n ớc trong đ ợcă cácă emă nh ngă Namă khôngă mayă
uO
th i chiến, ch p nh n nguy hiểmăđể b dòngă n ớc cuốnă điă vìă kiệt sức. Sự
cứuă ng i trong nhữngă tr ng hợp hi sinh c a c u h cătròănàyălàămột t m
ie
kh n c p,ă v ợtă lênă mặc c m, lỗi g ơngărõăvề lòngădũngăc m trong giới
l m c a b năthânăđể sống tốt. trẻ ngàyănay.
iL
13. B o lực h c - Kháiă niệm:ă Dùngă l iă nói,ă hànhă - Phạmă Nh ă Hiếu (h că sinhă tr ng
đường độngă làmă tổn hại,ă xúcă phạmă thână Tr năLưm)ăkhiăđánhănhauăv i bạnăĐỗ
Ta
thể vàă danhă dự c aă ng iă khácă Ng c Hiếuăcùngălớpăđưălàmăemănàyătử

trongămôiătr ng h căđ ng. vongădoăngưăđ păđ u xuốngăđ t.
s/
- Biểu hiện: - Hai b o m u nhàătrẻ Ph ơngăAnhă

(Th Đức)ălàăLêăTh ĐôngăPh ơngăvàă
up
Nguyễnă Lêă Thiênă LỦă đưă hànhă hạ trẻ

bằng những hìnhă phạtă dưă man,ă phiă
ro
nhână tính:ă tátă liênă t c nhiềuă cái,ă bề

ng ợc d a th vàoă thùngă phuy,...gâyă
/g
bứcăxúcămạnh mẽ d ălu n.
om
14.ăầòỉỂăỉểợỉăái - Kháiăniệm:ălàătìnhăyêuăgiữaăng i - Chử Nh tăHiêpă ậ tuyênă truyềnă viênă

vớiăng i biểu hiệnăcaoăđẹp nh t c a Viện huyết h c truyềnă máuă trungă
.c
c aăconăng i,ătínhăng i. ơngă đưă v nă độngă đ ợcă trênă 150000

- Biểu hiện: đùmă b c, san sẻ với l ợt tham gia hiếnă máuă tìnhă nguyện,
ok
nhauă trongă lúcă hoạn nạn, sẵnă lòngă đàoătạo 25000ătuyênătruyềnăviên.ăB n

giúpă đỡ m iă ng i,ă cóă tìnhă th ơngă thânăăanhăđưătrực tiếp hiếnă21ă lítămáuă
bo
trắc n vớiăconăng i,... vàă cống hiếnă hàngă ngànă ngàyă côngă
tham gia v nă động Hiếnă máuă nhână
ce
đạo.
fa
V. M T S DẨNăụăTHAMăKH O
w.
Đ 1: Suyănghĩăc a anh (ch ) về câuădanhăngôn: “Hãy c gắng thắị lên một ng n nến còn hơn cứ ng i
ww
nguyền rủa bóng t i”.

H NG D N CHI TI T
1. M bƠi:
- Cuộcăđ i con ng iăkhôngăchỉ toànăhoaăhồngămàăcònănhiềuăkhóăkhĕnăvàăvaăv p,ăđiều quan tr ngălàă
cáchămỗiăchúngăta đối diệnăvàăv ợtăquaăđiềuăđóănh ăthế nào.
- Bànăvề điềuănày,ăkhoătàngădanhăngônăthế giớiăcóăcâu:ă“Hãy c gắng thắị lên một ng n nến còn hơn
cứ ng i nguyền rủa bóng t i”.
2.ăThơnăbƠi:
a. Giải thích:
- “Bóngătối” làăkhóăkhĕn,ăth t bại, ngh ch c nh;ă“ng n nến”ălàăbiểuăt ợngăchoăánhăsáng, hi v ng.
- “Thắp nến”ălàălối sốngătíchăcực,ăcóăniềm tin, ngh lựcăv ợt qua ngh ch c nh,ăkhôngăch p nh năbóngă
01
tối,ăkhôngăđ uăhàngăcáiăx u,ăcáiăác.
oc
- “Nguyền r aăbóngătối”:ălối sốngătiêuăcực,ăvôănghĩa,ănhàmăchán, dễ b ngh ch c nhăđánhăg c.
iH
=> Câuădanhăngônănêuă lênă bàiă h c về tháiăđộ sống, làă l iăkhuyênămỗiăchúngătaăph i sốngătíchăcực,
dámăđ ơngăđ uăvàăv ợtăquaăkhóăkhĕnăthử thách.
Da
b. Bàn lu n:
hi
- Trong cuộc sống,ăconăng i ph iăđối mặt với nhiều va v p, nếu mỗi l năđều b đánhăg căhayăđắm
chìmătrongăkhóăkhĕnăthìăkhôngăthể tr ngăthànhăvàăthànhăcôngăđ ợc.ăCũngănh ăkhiăb lạcătrongăbóngă
nT
tối, nếuătaăbuôngăxuôiăthìăsẽ khôngăbaoăgi nhìnă th yăđ ợcăánhăsáng.
uO
- Khi sốngătíchăcực ta sẽ sốngăyêuăđ i, nhiệtătình,ăhĕngăhái.ăKhiăđối diệnăvàăv ợtăquaăkhóăkhĕnătaăsẽ
dàyădặnăvàăb nălĩnhăhơn,ănĕngălựcăvàăph m ch tăcũngăđ ợc trau dồi, nângăcaoăđể đứng vữngăvàăthànhă
ie
côngătrongăcuộc sống lối sốngătíchăcực sẽ tr thànhăth ớcăđoăph m ch tăvàănĕngălựcăconăng i.
iL
D n ch ng:
Ta
- Anh Nguyễnă SơnăHàă b ch tăđộcă màuă daăcam,ă mùă từ khiă m i m y tuổiă nh ngă khôngă ch u ch p
nh n sốngă trongă bóngă tốiă màă đưăđiă h că viă tínhă vàă sauă nàyă m trungă tâmă tină h că giúpă nhiềuă ng i
s/
khuyết t tăkhácăcóănguồn thu nh păchínhăđángăvàăsốngăcóăích.

up
- Sự v ơnălênăkhôngăngừng c a từngăcáănhânăsẽ làănền t ngăvàăđộng lực cho sự điălênăc a c t p thể.

Nếu mỗiăng iăđềuăkhôngăch p nh năcáiăx u,ăcáiăácăhayărunăsợ tr ớcăkhóăkhĕnăthìăxưăhội sẽ ngàyăcàngă
ro
vĕnăminhăvàătốtăđẹpăhơn.
/g
c. M rộng:
- Sốngăcóălíăt ngăvàăv ợtălênăhoànăc nhăkhôngăđồngănghĩaăvới lốiăsuyănghĩăvàăhànhăđộngăhưoăhuyền.
om
Sự tự cao về kh nĕngăc aămìnhăsẹ làmăchoăconăng i b nh năchìmăsâuăhơnătrongăth t bại.

.c
- Nhiều ng n nếnăcháyăgópălại sẽ làmăbùngălênămột ng n lửa lớnăđể đ yălùiăbóngătối....

ok
d. ẫhê ịhán:
bo
- Những kẻ sốngăkhôngăcóăm căđíchăhayăchỉ dơnăthu n sốngăvìănhững m căđíchăt măth ng, nhỏ nhoi
vàăíchăkỷ.
ce
- Những kẻ dễ dàngă b “bóngă tối”ă khu t ph c,ă khôngă ch độngă thoátă khỏi ngh ch c nh  sẽ dàngă
buôngăxuôi, mệt mỏi d năđến th t bạiăvàăm tăđiăsự tônătr ngăvàăđề cao c aăng iăkhác.
fa
3. K tăbƠi:
w.
- Câuădanhăngônălàăbàiăh c về tháiăđộ sốngăvôăcùngăđúngăđắn với m i th iăđại vàăvới mỗiăconăng i,

ww
nh tălàănhữngăconăng i trẻ tuổiăch aăcóănhiều kinh nghiệmătrênăđ ngăđ i.

- Mỗi h c sinh từ khiăcònăngồiătrênăghế nhàătr ngăhưyăth măthíaăvàăxemăđóănh ămột l iăkhuyênăquíă
báuăđể cóă thể vữngăb ớcăvàăthànhăcôngătrongăcuộc sống.
Đ 2: Suy nghĩ của anh (ch ) về hiện tượng bạo hành tọẻ em mà báo chí ịhản ánh th i gian gần đây.
H NG D N CHI TI T
1. M bƠi:
- Trẻ emălàăđốiăt ợngăvôăcùngănhạy c m, dễ b tổnăth ơngăvề c thể xácăl n tinh th n, c năđ ợcăchĕmă
sócăvàănuôiăd ỡng với sự nhẹ nhàng,ăyêuăth ơng,ăbaoădung.
- Tuyănhiên,ăth i gian g năđâyăbáoăchíălại ph năánhăhiệnăt ợng trẻ em b bạoăhànhănặng nề,ăgióngălênă
choăxưăhội hồiăchuôngăc nhăbáoăvàăbuộc t t c chúngăta ph iăquanătâmăhơnăđến v năđề này.
01
2.ăThơnăbƠi:
oc
a. Giới thiệu (thực trạng của nạn bạo hành)
iH
- Bạoăhànhătrẻ emălàădùngăl iănói,ăhànhăđộngălàmăxúcăphạm, tổn hạiăđến tinh th năvàăthể xácăc a trẻ.
- Bạoăhànhătrẻ em diễnăraătrongămôiătr ng h căđ ng,ăgiaăđìnhăvàăngoàiăxưăhội với nhiều biểu hiện:
Da
đánhăđ p trẻ gâyă th ơngă tích,ă quátă mắng, chửi r a nặng nề, bắt trẻ emă làmă những việc nặng nh c,
hi
khôngăphùăhợp với lứa tuổi,...
+ D n chứng: V việc trẻ em b đánhăđ p,ătátăvàoămặt,ăbópămiệngăépăuống sữa, bế d a th vàoăthùngă
nT
phuy,... tr ng m uăgiáoăPh ơngăAnhă Th Đứcăđưăgâyăph n nộ trongăxưăhội. Nhữngăhìnhă nhăvàă
đoạn clip về hànhăđộngă dưămanăđóăđưăđ ợc truyềnăđiăr tănhanhăvàăgâyănênălànăsóngăph năđối mạnh
uO
mẽ, buộcăcácăcơăquanăchứcănĕngăph iăvàoăcuộc.
ie
+ D n chứng:ăTr ớc đó,ăemăNguyễn Th c Phi (10 tuổi) Qu ngăNgưiăb cha mẹ nuôiălàăvợ chồngăôngă
iL
NguyễnăMùiăvàăbàăĐoànăTh Hồng Yếnăđánhăđến biến dạngăkhuônămặt, tinh th n ho n loạnăvìăb nghi
làăl y cắpă500ănghìnăđồng.
Ta
b. Nguyên nhân:
s/
- Về ch quan,ăđóălàădoăb năthânăng i bạoăhànhăkhôngăcóătìnhăth ơng,ă b t nh n,ăvôăc m, thiếu bao

dung với lỡi l m c a trẻ em.
up
- Về kháchăquan,ăđóălàădoă nhăh ng c aăcácăloạiăhìnhăgi i tríănh ăphimă nh,ătròăchơiăđiện tử gâyănênă

ro
thóiăquenăhànhăxử bạo lực, thiếu nền t ngăgiáoăd căhànhăvi.

/g
- Quyền trẻ em v năch aăđ ợcăcácăcơăquanăchứcănĕngăquanătâmăb o vệ đúngămứcăvàăviệc xử phạt

thiếuătínhărĕnăđe,...
om
c. H u quả:
.c
- Tổn hạiăđến sức khỏe, tinh th năvàăthể xácăđứa trẻ...

ok
- Làămột t măg ơngăx u cho trẻ. Nhữngăđứa trẻ b bạoăhànhălớnălênăđều mang những nhăh ngătâmă
lỦănặng nề vàăcũngăcóăxuăh ớngăhànhăxử bạo lực vớiăng iăkhác.
bo
- Bĕngăhoạiăđạoăđứcăvàănhânăcáchăậ màănóălàămộtănétăđẹp truyền thống c aădânătộc.

ce
d. Giải ịháị khắc phục:

fa
- Cácăcơăquanăchứcănĕngăth ngăxuyênăquanătâmăkiểmătraăcácătrungătâmăbuôiădạy trẻ,ăcácăhộ giaăđìnhă

ph iăquanătâmăvàădạy b oăconăcáiăđúngămực,ăkhôngăbạo lực,ăthôăbạo,...
w.
- Tĕngăc ngăgiáoăd c về lòngănhânăái,ă lốiăhànhă xử vĕnăminhăvàănhânăvĕnătrongănhàătr ngăvàăgiaă

ww
đình.
- Báoăchíăvàăcácăcơăquanătruyềnăthôngăthực hiện tốtăvaiătròătuyênătruyền về cáchăứng xử đúngăđắn,
mạnh mẽ lênăánănhữngătr ng hợp bạoăhànhătrẻ em để gióngălênăhồiăchuôngăc nhăbáoăd ălu n.
- B năthânămỡi ng i c n tự nuôiăd ỡngă lòngănhânăáiăchoămình,ăthamăgiaăcácăhoạtăđộng từ thiệnăxưă
hội,....
e. ẫhê ịhán:
- Những kẻ bạoăhànhătrẻ em.
- Nhữngăng i dửngăd ngăkhiăth y trẻ em.b bạoăhành.
3. K tăbƠi:
- Bạoăhànhătrẻ emălàămột v năđề ngàyăcàngăđ ợcăxưăhội quan tâmăvàălênăánănhững h u qu nặng nề màă
nóăđể lại với trẻ emăcũngănh ălàmăbĕngăhoại truyền thốngăxưăhội.
01
- T t c chúngătaăcùngăchungătayăđể đ yălùiăhiệnăt ợngănày,ătr lại cho t t c trẻ em ViệtăNamăcũngă
oc
nh ătoànăthế giới mộtă môiătr ng sốngăđ yăthânăthiện,ă yêuăth ơng,ăbaoă dungăđể chúngăcóăthể phátă
triểnătoànădiệnăvàăsauănàyătr thànhănhữngăconăng iănhânăái,ăvĕnăminh,ăcóăíchăchoăxưăhội.
iH
Da
Đ 3: Suy nghĩ của anh (ch ) về ý kiến: “S ng là không ch đợi”
hi
Đ 4: Suy nghĩ của anh (ch ) về quan niệm: “Khi ta tuyệt v ng cũng đ ng nghĩa ốới việc ta tiến gần
tới hy v ng”.
nT
Đ 5: Viết một bài ốăn ngắn (khoảng 600 từ) tọình bày suy nghĩ của anh (ch ) về hiện tượng khoe thân
uO
tọên các tọang mạng ồã hội mà báo chí ịhản ánh.
ie
Đ 6: Viết một bài ốăn ngắn (khoảng 600 từ) tọình bày suy nghĩ của anh (ch ) về câu nói của Nick
Vujicic: “Ai có sự tự ti mới là ngư i khuyết t t”.
iL
Đ 7: Suy nghĩ của anh (ch ) về hiện tượng chặt ịhá ọừng bừa bãi tọong những năm gần đây
Ta
Đ 8: Viết một bài ốăn ngắn (không Ọuá 600 từ) bàn lu n về vấn đề bệnh thành tích trong thi cử.
s/
__________
up
ro
CảUYÊẩăĐ 2: D ẩẢăĐ Đ C - HI UăVĔẩăB N

A. PH ẩăầÝăTảUY T
/g
I.ăPHONGăCỄCHăCH CăNĔNGăNGỌNăNG VĔNăH C

om
1.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ sinh ho t
.c
a.ă Ầểáiă ỉi m:ălàăphongăcáchăđ ợcădùngătrong giao tiếp sinh hoạt hằngă ngày,ăthuộcăhoànăc nh giao
ok
tiếpăkhôngămangătínhănghiăthức. Giao tiếp đâyăth ng vớiăt ăcáchăcáănhânănhằmătraoăđổiăt ăt ng,

tìnhăc m c aămìnhăvớiăng iăthân,ăbạnăbè.
bo
b.ăĐặẾătọưỉỂ:
ce
- Tínhăc thể
fa
- Tínhăcáăthể
w.
- Tínhăc măxúc
2.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ ngh thu t
ww
a.ăẦểáiăỉi m: làăphongăcáchăđ ợcădùngătrongăsángătácăvĕnăch ơng,ănóăkhôngăgiới hạn về đốiăt ợng

giao tiếp,ăkhôngăgianăvàăth i gian giao tiếp.
- Tínhăhìnhăt ợng
- Tínhătruyền c m
- Tínhăcáăthể
3.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ Ếểíỉểăệu n
a.ăẦểáiăỉi m:
01
- Tínhăcôngăkhaiăvề quanăđiểmăchínhătr
oc
- Tínhăchặt chẽ trong diễnăđạtăvàăsuyălu n
- Tínhătruyền c m, thuyết ph c
iH
4.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ khoa h c
Da
a.ă Ầểáiă ỉi m: làăphongăcáchăđ ợcădùngătrongăgiaoătiếp thuộcălĩnhăvựcănghiênăcứu, h c t păvàăphổ
hi
biến khoa h c.
nT
- Tínhăkháiăquát,ătrừuăt ợng
uO
- Tínhălíătrí,ălogic
ie
- Tínhăkháchăquan,ăphiăcáăthể.
iL
5.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ ểàỉểăẾểíỉể
Ta
a.ăẦểáiăỉi m:ălàăphongăcáchăđ ợcădùngătrongăgiaoătiếp thuộcălĩnhăvựcăhànhăchínhă(giữaănhàăn ớcăvàă

nhânădân,ăgiữaănhânădânăvớiănhàăn ớc, giữaăcácăcơăquanănhàăn ớc,...)
s/
up
- Tínhăkhuônăm u
ro
- Tínhăminhăxác
/g
- Tínhăcôngăv
om
6.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂôỉăỉỂữ báỊăẾểí
.c
a.ăẦểáiăỉi m:ălàăkiểu diễnăđạtătrongăvĕnăb n thuộcălĩnhăvực truyềnăthôngăđạiăchúng

ok
- Tínhăthôngătinăth i sự
bo
- Tínhăngắn g n
ce
- Tínhăsinhăđộng, h p d n.
fa
II.ăĐ TẨI,ăCH Đ ,ăT ăT NG C AăVĔNăB N

w.
1.Đ tài
ww
a.ăẦểáiăỉi m:ălàăthu t ngữ chỉ phạmăviăcácăsự kiện tạoăcơăs ch t liệuăđ i sống c aătácăph m.
b.ăVíăế :ă“LưoăHạc”,ă“ChíăPhèo”,ă“Tắtăđèn”,...ăviết về đề tàiănôngădân.
2. Chủ đ
a.ăẦểáiăỉi m:ălàănhững v năđề đ ợcănhàăvĕnăt p trung soi r i,ătôăđ m,ănêuălênătrongătácăph mămàănhàă
vĕnăchoălàăquanătr ng nh t,...
b.ăVíăế : Thông qua M vàăAăPh trongătácăph m Vợ chồng A Ph ,ăTôăHoàiăđưăđặt ra v năđề về số

ph năconăng i - nhữngăconăng iăd ớiăđáyăxưăhộiăvàăgi i quyếtăcácăv năđề đó,ăthức tỉnh h ,ăđ aăh
đến vớiăCáchămạngăvàăchoăh một cuộc sống mới.
3.ăTưătưởng
a.ăẦểáiăỉi m:ălàăcáchăgi i quyết v năđề đặtăraătrongătácăph m theo mộtăkhuynhăh ớng nh tăđ nh vốn
cóă l pătr ng,ăquanăđiểm,ălỦăt ng th m mỹ vàăph ơngăphápăsángătácăc aănhàăvĕn.
01
b.ăVíăế :ăTácăph mă“ChíăPhèo”ăc aănhàăvĕnăNamăCaoănóiăvề một bộ ph nănôngădânăl ơngăthiện b
oc
đ yăvàoăconăđ ngăthaăhóa,ăđồng th i khẳngăđ nhătínhă l ơngăthiện c a h ngay trong khi b m t c
nhânăhình,ănhânătính.
iH
III.CỄCăTHAOăTỄCăL P LU NăTRONGăVĔNăNGH LU N
Da
1. TểaỊătáẾăệ p lu n gi iătểíẾể:
hi
- Làăcắtănghĩaămột sự v t, hiệnăt ợng,ăkháiăniệmăđể ng i khácăhiểuărõ,ăhiểuăđúngăv năđề.
nT
- Gi iăthíchătrongăvĕnăngh lu nălàălàmăchoăng iăđ c hiểuărõăđ ợcăt ăt ng,ăđạoălí,ăph m ch t, quan
hệ c năđ ợc gi iăthíchănhằmănângăcaoănh n thức,ătríătuệ, bồiăd ỡngătâmăhồn,ătìnhăc m.
uO
- Cáchăgi iăthích:ăTìmăđ líălẽ để gi ng gi i, cắtănghĩaăv năđề đó.ăĐặt ra hệ thốngăcâuăhỏiăđể tr l i.
2. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăịểợỉătíẾể:
ie
iL
- Làăcáchăchiaănhỏ đốiăt ợngăthànhănhiều yếu tố bộ ph năđể điăsâuăxemăxétămộtăcáchătoànădiện về nội
Ta
dung,ăhìnhăthức c aăđốiăt ợng.

s/
- Cáchăphânătích:ăChiaă táchăđốiăt ợngăthànhănhiều yếu tố bộ ph n theo nhữngătiêuăchí,ăquanăhệ nh t

đ nh.
up
3. TểaỊătáẾăệ p lu n ch ng minh:
ro
- Dùng những bằng chứngăchânăthực,ăđưăđ ợc thừa nh năđể chứng tỏ đốiăt ợng.

/g
- Cáchăchứngăminh:ăXácăđ nh v năđèăchứngăminhăđể tìmănguồn d n chứngăphùăhợp. D n chứng ph i

phongăphú,ătiêuăbiểu,ătoànădiệnăsátăhợp với v năđề c n chứng minh, sắp xếp d n chứng ph iă lôăgic,ă
om
chặt chẽ vàăhợpălí.

.c
4. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăsỊăsáỉể:
- Làmăsángătỏ đốiăt ợngăđangănghiênăcứu trong mốiăt ơngăquanăvớiăđốiăt ợngăkhác.
ok
- Cáchăsoăsánh:ăĐặtăđốiăt ợngăvàoăcùngămộtăbìnhădiện,ăđánhăgiáătrênăcùngămộtătiêuăchí,ănêuărõăquană
bo
điểm,ăỦăkiến c aăng i viết.

ce
5. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăbìỉểăệu n:
fa
- Bìnhălu nălàăbànăbạc, nh năxét,ăđánhăgiáăvề một v năđề .

- Cáchăbìnhă lu n:ăTrìnhă bàyărõăràng, trung thực v năđề đ ợcăbìnhă lu n,ăđề xu tăvàăchứng tỏ đ ợcăỦă
w.
kiến nh năđ nh,ăđánhăgiáălàăxácăđáng.ăThể hiệnărõăch kiến c aămình.

ww
6. TểaỊătáẾăệ p lu ỉăbáẾăbỏ:
- Làăcáchătraoăđổi, tranh lu năđể bácăbỏ Ủăkiếnăđ ợcăchoălàăsaiă.
- Cáchăbácăbỏ:ăNêuăỦăkiến sai trái,ăsauăđóăphânătích,ăbácăbỏ, khẳngăđ nhăỦăkiếnăđúng;ănêuătừng ph năỦă
kiến sai rồiăbácăbỏ theoăcáchăcuốn chiếu từng ph n.
- ụănhỏ ph i nằmăhoànătoànătrongăphạm vi c aăỦălớn.
IV. M T S PH NGăTI NăVẨăPHÉPăLIểNăK TăTRONGăVĔNăB N
1.ăẫểéịăệặp:
- Phépălặp làăcáchădùngăđiădùngălại một yếu tố ngônăngữ, những bộ ph năkhácănhauă(tr ớc hết đâyă
làănhữngăcâuăkhácănhau)ăc aăvĕnăb n nhằmăliênăkếtăchúngălại với nhau.
- Phépălặp,ăngoàiăkh nĕngăkết nốiăcácăbộ ph n hữu quan c aăvĕnăb n lại vớiănhau,ăcònăcóăthể đemălại
01
nhữngăỦănghĩaătuătừ nh ănh n mạnhăgâyăc măxúc,ăgâyă năt ợng...
oc
*ăCácăph ơngătiệnădùngătrongăphépălặpălà:
iH
- Cácăyếu tố ngữ âmă(v n, nh p), g iălàălặp ngữ âm
- Cácătừ ngữ, g iălàălặp từ ngữ
Da
- Cácăc u tạoăcúăpháp,ăg iălàălặpăcúăpháp
hi
2.ăẫểéịătể :
nT
Phépăthế làăcáchăthayănhững từ ngữ nh tăđ nh bằng những từ ngữ cóăỦănghĩaăt ơngăđ ơngă(cùngăchỉ sự
uO
v tăbanăđ u,ăcònăg iă làăcóătínhăch tăđồng chiếu) nhằm tạoătínhă liênă kết giữaăcácăph năvĕnăb n chứa
chúng.ăCóă2ăloạiăph ơngătiệnădùngătrongăphépăthế làăthayăthế bằng từ ngữ đồngănghĩaăvàăthế bằngăđại
ie
từ. iL
3.ăẫểéịăệiỪỉătưởng:
Phépăliênăt ngălàăcáchăsử d ng những từ ngữ chỉ những sự v tăcóăthể nghĩăđến theo mộtăđ nhăh ớng
Ta
nàoăđó,ăxu tăphátătừ những từ ngữ banăđ u, nhằm tạo ra mốiăliênăkết giữaăcácăph n chứaăchúngătrongă
s/
vĕn b n.
4.ăẫểéịăỉỂể Ếểăđ i:
up
Phépăngh chăđối sử d ng những từ ngữ tráiănghĩaăvàoănhững bộ ph năkhácănhauăcóă liênăquanătrongă

ro
vĕnăb n,ăcóătácăd ngă liênăkếtăcácăbộ ph n y lại với nhau. Nhữngă ph ơngătiệnă liênăkếtăth ng gặp
dùngătrongăphépăngh chăđốiălà:
/g
- Từ tráiănghĩa
om
- Từ ngữ ph đ nhă(điăvới từ ngữ khôngăb ph đ nh)

.c
- Từ ngữ miêuăt (cóăhìnhă nhăvàăỦănghĩaăngh chăđối)

ok
- Từ ngữ dùngă ớc lệ
bo
5.ăăẫểéịăỉ i:
ce
Phépănốiălàăcáchădùngănhững từ ngữ sẵnămangăỦănghĩaăchỉ quan hệ (kể c những từ ngữ chỉ quan hệ cúă
phápăbênătrongăcâu),ăvàăchỉ cácăquanăhệ cúăphápăkhácătrongăcâu,ăvàoăm căđíchăliênăkếtăcácăph n trong
fa
vĕnăb n (từ câuătr lên)ălại với nhau.

Phépănốiăcóăthể dùngăcácăph ơngătiệnăsauăđây:
w.
- Kết từ,
ww
- Kết ngữ,
- Trợ từ, ph từ,ătínhătừ,
- quan hệ về chứcănĕngăcúăphápă(tức quan hệ thànhăph năcâuăhiểu rộng;ăcóăsáchăxếpăph ơngătiệnănàyă
riêngăraăthànhăphépătỉnhăl ợc)
V.ăCỄCăBI NăPHỄPăTUăT
1.ăSỊăsáỉể:
a. Kểáiăỉi m: Soăsánhălàăđối chiếu 2 hay nhiều sự v t, sự việcămàăgiữaăchúngăcóă nhữngănétăt ơngă
đồngăđể làmătĕngăsức gợiăhình,ăgợi c m cho l iăvĕn.
b. CáẾăỆi uăsỊăsáỉể:
01
- Phânăloại theo mứcăđộ
oc
+ăSoăsángăngangăbằng
iH
+ăSoăsánhăkhôngăngangăbằng
Da
- Phânăloạiătheoăđốiăt ợng
hi
+ăSoăsánhăcácăđốiăt ợngăcùngăloại
nT
+ăSoăsánhăcáiăc thể vớiăcáiătrừuăt ợngăvàăng ợc lại
2. ẩểợỉăểóa:
uO
a. Ầểáiăỉi m:ăNhânăhóaălàăbiệnăphápătuătừ sử d ng những từ ngữ chỉ hoạtăđộng,ătínhăcách,ăsuyănghĩ,ă
ie
tênăg i ... vốn chỉ dànhăchoăconăng iăđể miêuăt đồ v t, sự v t, con v t,ăcâyăcối khiếnăchoăchúngătr
nênăsinhăđộng, g năgũi,ăcóăhồnăhơn.ă
iL
b. CáẾăỆi uăỉểợỉăểóa:
Ta
- Dùngănhững từ vốn g iăng iăđể g i sự v t: Ch ongănâu,ăỌngămặt tr i,ăBácăgiun,ăCh gió,ầ

s/
- Dùngănhững từ vốn chỉ hoạtăđộng,ătínhăch t c aăng iăđể chỉ hoạtăđộngătínhăch t c a v t:

up
“Heoăhútăcồnămâyăsúngăngửi tr i”ă(ăTâyăTiến ậ QuangăDũng)

ro
/g
"SôngăĐuống trôiăđi
Mộtădòngăl pălánh
om
Nằmănghiêngănghiêngătrongăkhángăchiếnătr ngăkì”ă(BênăkiaăsôngăĐuống ậ BoàngăC m)

.c
ok
- Tròăchuyện với v tănh ăvớiăng i:

bo
“Trâuăơiătaăb oătrâuănàyầ”ă(Caădao)
ce
3. n d
fa
a. Ầểáiăỉi m: n d làăBPTTăg iătênăsự v t, hiệnăt ợngănàyăbằng tênăsự v t, hiệnăt ợngăkhácăcóănétă

t ơngăđồng vớiănóănhằmătĕngăsức gợiăhình,ăgợi c m cho sự diễnăđạt.
w.
b. Cóăb n ki u n d tểường gặp:

ww
+ n d hìnhăthức - t ơngăđồng về hìnhăthức

“Đ uăt ng lửa lựu l pălòeăđơmăbông”ă(Truyện Kiều - Nguyễn Du)
+ n d cáchăthức ậ t ơngăđồng về cáchăthức
“Ĕnăqu nhớ kẻ trồngăcây”ă(Caădao)

(ĕnăqu - h ng th ,ă“trồngăcây”ăậ laoăđộng)
+ n d ph m ch t - t ơngăđồng về ph m ch t
“Thuyền về cóănhớ bếnăchĕng
01
Bếnăthìămột dạ khĕngăkhĕngăđợi thuyền”ă(Caădao)
oc
[thuyền ậ ng i con trai; bến ậ ng iăconăgái]
iH
+ n d chuyểnăđổi c măgiácă- chuyển từ c măgiácănàyăsangăc măgiácăkhác,ăc m nh n bằngăgiácăquană
Da
khác.
hi
“Ngoàiăthêmărơiăchiếcăláăđa
nT
Tiếngărơiăr t mỏngănh ălàărơiănghiêng”ă(ăĐêmăCôăSơnă- Tr năĐĕngăKhoa)
uO
c. ầưuăý:
ie
- Phânăbiệt n d tu từ vàă n d từ vựng:
iL
+ n d tu từ:ăcóătínhălâmăth i,ătínhăcáăthể, ph iăđặt trong từngăvĕnăc nh c thể để khámăpháăỦănghĩa.
Ta
“Lặn lộiăthânăcòăkhiăquưngăvắng”ăă(Th ơngăvợ - TúăX ơng)

s/
up
+ n d từ vựng:ăcáchănóiăquenăthuộc, phổ biến,ăkhôngăcó/ăítăcóăgiáătr tu từ: cổ chai,ămũiăđ t, tay ghế,

tayăbí,ătayăb u,...
ro
4.ăảỊáỉăế :
/g
a. Ầểáiăỉi m:ăHoánăd làăBPTTăg iătênăsự v t, hiệnăt ợng,ăkháiăniệmănàyăbằngătênăc a một sự v t,

hiệnăt ợngăkhácăcóăquanăhệ g năgũiăvớiănóănhằmălàmătĕngăsức gợiăhình,ăgợi c m cho sự diễnăđạt.
om
b. Cóăb n ki uăhoánăd th ng g p:
.c
+ L y một bộ ph năđể chỉ toànăthể:

ok
bo
“Đ uăxanhăcóătộiătìnhăgì
ce
Máăhồngăđếnăquáănửaăthìăch aăthôi”ă(Truyện Kiều - Nguyễn Du)

fa
w.
“Bànătayătaălàmănênăt t c
Cóăsứcăng i sỏiăđáăcũngăthànhăcơm”ă(Bàiăcaăvỡ đ t ậ HoàngăTrungăThông)
ww
+ L y v t chứaăđựng chỉ v t b chứaăđựng:

“Vìăsaoătráiăđ t nặngăânătình,
Nhắcămưiătênăng i Hồ ChíăMinh”ă(Tố Hữu)
+ L y d u hiệu c a sự v tăđể chỉ sự v t:
“Áoăchàmăđ aăbuổiăphânăli
C m tay nhau biếtănóiăgìăhômănay”ă(Việt Bắc - Tố Hữu)
01
+ L yăcáiăc thể để g iăcáiătrừuăt ợng:
oc
“Mộtăcâyălàmăchẳngănênănon
Baăcâyăch m lạiănênăhònănúiăcao”ă(Caădao)
iH
Da
*L uăỦ:
hi
n d vàăhoánăd cùngăchungăc uătrúcănóiăAăchỉ Bănh ngăkhácănhau:
nT
- n d :ăAăvàăBăcóăquanăhệ t ơngăđồng [giống nhau]
uO
- Hoánăd :ăAăvàăBăcóăquanăhệ g n gũi,ăhayăđiăliền với nhau.
ie
5.ăẩóiăỌuá/ăịểóỉỂăđ i/ăỆểỊaătọư ỉỂ/ăỉỂỊaăế / th ỈăồưỉỂ/ăẾườỉỂăđi u:
iL
- Nóiăquáălàăphépătuătừ phóngăđại mứcăđộ,ăquyămô,ătínhăch t c a sự v t, hiệnăt ợngăđ ợcămiêuăt để
nh n mạnh,ăgâyă năt ợng,ătĕngăsức biểu c m.
Ta
“Độcăácăthay,ătrúc Namăsơnăkhôngăghiăhết tội

s/
Dơăb năthay,ăn ớcăĐôngăh iăkhôngărửa sạchămùi”ă(ăBìnhăNgôăđạiăcáoă- NguyễnăTrưi)

up
6.ăẩóiăỂi Ỉăỉóiătọáỉể:
ro
- Nóiăgi mănóiătránhălàămột biệnăphápătuătừ dùngăcáchădiễnăđạt tế nh , uyển chuyển, nhằmătránhăgâyă

c măgiácăquáăđauăbuồn,ăghê sợ, nặng nề;ătránhăthôăt c, thiếu l ch sự.
/g
“BácăđưăđiărồiăsaoăBácăơi!”ă(Bácăơiă- Tố Hữu)
om
7.ăĐi p t ,ăđi p ngữ:

.c
- LàăBPTTănhắcăđiănhắc lại nhiều l n một từ, c m từ cóăd ngăỦă làmătĕngăc ng hiệu qu diễnăđạt:
nh m mạnh, tạo năt ợng, gợiăliênăt ng, c măxúcầăvàătạo nh păđiệuăchoăcâu/ăđoạnăvĕnăb n.
ok
“Treăgiữ làng,ăgiữ n ớc, giữ máiănhàătranh,ăgiữ đồngălúaăchín”ă(ăCâyătreăViệt Nam ậ ThépăMới)

bo
- Điệp ngữ cóănhiều dạng:

ce
+ăĐiệp ngữ cáchăquưng:

fa
“Buồnătrôngăcửa bể chiềuăhôm,
w.
Thuyền ai th păthoángăcánhăbuồm xa xa?

Buồnătrôngăng năn ớc mới sa,
ww
Hoaătrôiămanămácăbiếtălàăvề đâuă?
Buồnătrôngănội cỏ dàuădàu,
Chânămâyămặtăđ t mộtămàuăxanhăxanh.
Buồnătrôngăgióăcuốn mặt duềnh,
m m tiếngăsóngăkêuăquanhăghế ngồi”
(Truyện Kiều - Nguyễn Du)
+ăĐiệp nối tiếp:

“Maiăsau
01
Mai sau
oc
Mai sau
Đ tăxanh,ătreămưiăxanhămàuătreăxanh”ă(TreăViệt Nam - Nguyễn Duy)
iH
Da
+ăĐiệpăvòngătròn:
hi
“Cùngătrôngălạiămàăcùngăchẳng th y
nT
Th y xanh xanh những m yăngànădâu
uO
Ngànădâuăxanhăngắt mộtămàu
ie
LòngăchàngăỦăthiếp ai s uăhơnăai?”ă(ChinhăPh ngâmăậ ĐoànăTh Điểm)
iL
8.ăCể iăẾểữ:
- Chơiăchữ làăBPTTălợi d ngăđặc sắc về âm,ăvề nghĩaăc a từ ngữ để tạo sắcătháiădíădỏm,ăhàiăh ớc,ầ.ă
Ta
làmăcâuăvĕnăh p d năvàăthúăv .
s/
- Cácălốiăchơiăchữ th ng gặp:
up
+ăDùngătừ ngữ đồngăâm

ro
+ăDùngălốiănóiătrạiăâmă(g năâm)
+ăDùngăcáchăđiệpăâm
/g
+ăDùngălốiănóiălái.
om
+ăDùngătừ ngữ tráiănghĩa,ăđồngănghĩa,ăg nănghĩa.

.c
- Chơiăchữ đ ợc sử d ng trong cuộc sốngăhàngăngày,ăth ngătrongăvĕnăthơ,ăđặc biệtălàătrongăvĕnăthơă

ok
tràoăphúng,ătrongăcâuăđối,ăcâuăđố,ầ.
9. Li tăỆỪ:
bo
- Làăsắp xếp nối tiếpăhàngăloạt từ hay c m từ cùngăloạiăđể diễn t đ yăđ ,ăsâuăsắcăhơnănhữngăkhíaăcạnh

ce
khácănhauăc a thực tế hayăt ăt ng,ătìnhăc m.

fa
“Tỉnh lạiăemăơi,ăquaărồiăcơnăácămộng
w.
Emăđưăsống lại rồi,ăemăđưăsống!

Điện gi t,ădùiăđâm,ădaoăcắt, lửa nung
ww
Khôngăgiếtăđ ợcăem,ăng iăconăgáiăanhăhùng!”ă

(Ng iăconăgáiăanhăhùngă- Tố Hữu)
10.ăT ơngăph n:
- Làăcáchăsử d ng từ ngữ đối l p,ătráiăng ợcănhauăđể tĕngăhiệu qu diễnăđạt.
VI.ăCỄCăBI NăPHỄPăTUăT CÖăPHỄP

1. Đ o ngữ:
- Đ o ngữ làăbiệnăphápătuătừ thayăđổi tr t tự c u tạo ngữ phápăthôngăth ng c a câu,ănhằm nh n mạnh
Ủ,ănh n mạnhăđặcăđiểm c aăđốiăt ợngăvàălàmăcâuăthơ,ăcâuăvĕnăthêmăsinhăđộng, gợi c m,ăhàiăhòaăvề âmă
thanh,ầ
- Víăd :
01
“Lomăkhomăd ớiănúi:ătiềuăvàiăchú
oc
Lácăđácăbênăsông:ăchợ m yănhà.”ă(Quaăđèoănganhăậ BàăHuyện Thanh Quan)
iH
=>ăTôăđ m c măgiác hoang vắng,ăcôăliêu...
2. Lặp c uătọúẾ:
Da
- Làăbiệnăphápătuătừ tạo ra nhữngăcâuăvĕnăđiăliềnănhauătrongăvĕnăb n vớiăcùngămột kết c u nhằm nh n
hi
mạnhăỦăvàătạo sự nh pănhàng,ăcânăđốiăchoăvĕnăb n
nT
- Víăd :ă“N ớc ViệtăNamălàămột.ăDânătộc ViệtăNamălàămột”ă(Hồ ChíăMinh)
uO
=> khẳngăđ nhăhùngăhồn,ăđanhăthépăvề sự đoànăkết, thống nh tăỦăchíăc aănhânădânăta.
ie
3.ăCểỪỈăồỀỉ:
- Làăchêmăvàoăcâuămột c m từ khôngătrực tiếpăcóăquanăhệ đến quan hệ ngữ phápătrongăcâu,ănh ngăcóă
iL
tácăd ngărõărệtăđể bổ sungăthôngătinăc n thiết hay bộc lộ c măxúc.ăTh ngăđứng sau d y gạch nối hoặc
Ta
trong ngoặcăđơn.
“Côăbéănhàăbênă(cóăaiăng )
s/
Cũngăvàoăduăkích!
up
Hômăgặpătôiăv năc iăkhúcăkhích

ro
Mắtăđenătrònă(th ơngăth ơngăquáăđiăthôi)”

/g
(QuêăH ơngăậ Giang Nam)

om
=> Bộc lộ tìnhăc m, c măxúc:ăngạcănhiên,ăxúcăđộng, yêuămến,ầămộtăcáchăkínăđáo.ăă

.c
4. Cợuăểỏi tu t
- Làăđặtăcâuăhỏiănh ngăkhôngăđòiăhỏiăcâuătr l iămàănhằm nh n mạnh mộtăỦănghĩaăkhác.
ok
“Mẹ conăđànălợnăâmăd ơng

bo
Chiaălìaăđôiăng
ce
Đámăc ới chuộtăđangăt ngăbừng rộnărư

fa
Bâyăgi tanătácăvề đâu?”

w.
[BênăkiaăsôngăĐuống ậ HoàngăC m]
ww
=> Nh n mạnh c nh ngộ m tămát,ăchiaălìa,ăhoangătànăc aăquêăh ơngătrongăchiến tranh.

5. ẫểéịăđ i:
- Làăcáchăsử d ng từ ngữ,ăhìnhă nh,ăcácăthànhăph năcâu,ăvế câuăsongăsong,ăcânăđối trong l iănóiănhằm
tạo hiệu qu diễnăđạt: nh n mạnh, gợiăliênăt ng, gợiăhìnhă nhăsinhăđộng, tạo nh păđiệu cho l iănói.
- Cóă2ăkiểu:ăđốiăt ơngăph nă[Ủătráiăng ợcănhau];ăđốiăt ơngăhỗ [bổ sungăỦăchoănhau]
“Ta/ădạiă/ta/ătìm/ănơi/ăvắng vẻ
Ng i/ăkhôn/ăng i/ăđến/ chốn/ălaoăxao”
(Nhànăậ Nguyễn BỉnhăKhiêm)
“G n mựcăthìăđen/ăg năđènăthìăsáng”
01
VII.ăCỄCăPH NGăTH C BI UăĐ TăTRONGăVĔNăB N
oc
Cóă6ăph ơngăthức biểuăđạt, c thể nh ăsau:
1.Tự sự:ălàădùngăngônăngữ để kể một chuỗi sự việc, sự việcănàyăd năđến sự việc kia, cuốiăcùngătạo
iH
thànhămột kếtăthúc.ăNgoàiăra,ăng iă taăkhôngăchỉ chúătr ngăđến kể việcămàăcònăquanătâmăđến việc
khắc hoạ tínhăcáchănhânăv tăvàănêuălênănhững nh n thứcăsâuăsắc, mới mẻ về b n ch t c aăconăng i
Da
vàăcuộc sống.
hi
- Víăd :
nT
“Mộtăhôm,ămẹ Cámăđ aăchoăT măvàăCámămỗiăđứa mộtăcáiăgiỏ,ăsaiăđiăbắtătôm,ăbắtătépăvàăhứa,ăđứa
nàoăbắtăđ ợcăđ y giỏ sẽ th ng cho mộtăcáiăyếmăđỏ. T m vốnăchĕmăchỉ, lại sợ dìămắngănênăm i miết
uO
suốt buổi bắtăđ y một giỏ c tômăl nătép.ăCònăCámăquenăđ ợc nuôngăchiều, chỉ hamăchơiănênămưiăđến
chiều chẳng bắtăđ ợcăgì.”ă(T măCám)
ie
2. Miêu tả:ălàădùngăngônăngữ làmăchoăng iănghe,ăng iăđ căcóăthể hìnhădungăđ ợc c thể sự v t, sự
iL
việcănh ăđangăhiệnăraătr ớc mắt hoặc nh n biếtăđ ợc thế giới nộiătâmăc aăconăng i.
Ta
- Víăd :
s/
“Trĕngăđangălên.ăMặtăsôngăl păloángăánhăvàng.ăNúiăTrùmăCátăđứng sừng sữngăbênăb sôngăthànhă

một khốiătímăs m uy nghi, tr m mặc.ăD ớiăánhătrĕng,ădòngăsôngăsángărựcălên,ănhữngăconăsóngănhỏ lĕnă
up
tĕnăgợnăđềuămơnămanăvỗ nhẹ vàoăhaiăbênăb cát”

(Trongăcơnăgióălốc, Khu t Quang Th y)
ro
3. Biểu cảm làămột nhu c u c aăconăng i trong cuộc sống b i trong thực tế sốngăluônăcóănhữngăđiều
/g
khiếnătaărungăđộng (c m)ăvàămuốn bộc lộ (biểu) ra với một hay nhiềuăng iăkhác.ăPTăbiểu c mă làă
dùngăngônăngữ để bộc lộ tìnhăc m, c măxúcăc aămìnhăvề thế giới xung quanh.
om
- Víăd :
.c
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi

ok
Nh ăđứngăđống lửaănh ăngồiăđống than

bo
(Ca dao)
ce
4. Thuyết minh làăcungăc p, giới thiệu, gi ng gi i,,ầnhững tri thức về một sự v t, hiệnăt ợngănàoăđóă
cho nhữngăng i c n biếtănh ngăcònăch aăbiết.
fa
- Víăd :
w.
“Theoăcácănhàăkhoaăh c,ăbaoăbìăniă lôngă l năvàoăđ tălàmăc n tr quáătrìnhăsinhătr ng c aăcácă

ww
loàiăthực v t b nóăbaoăquanh,ăc n tr sự phátătriển c a cỏ d năđến hiệnăt ợngăxóiămònă cácăvùngăđồi

núi.ăBaoăbìăniălôngăb vứt xuống cốngă làmătắcăcácăđ ng d năn ớc th i,ă làmătĕngăkh nĕngăng p l t
c aăcácăđôăth về mùaăm a.ăSự tắc nghẽn c a hệ thống cốngărưnhălàmăchoămuỗiăphátăsinh,ălâyătruyền
d ch bệnh.ăBaoăbìăniălôngătrôiăraăbiểnălàmăchếtăcácăsinhăv tăkhiăchúngănuốt ph iầ”
(Thôngătinăvề NgàyăTráiăĐ tănĕmă2000)
5. Ngh lu n làăph ơngăthức ch yếuăđ ợcădùngăđể bànăbạc ph iătrái,ăđúngăsaiă nhằm bộc lộ rõăch
kiến,ătháiăđộ c aăng iănói,ăng i viết rồi d n dắt, thuyết ph căng iăkhácăđồngătìnhăvớiăỦăkiến c a
mình.
- Víăd :
“Muốnăxâyădựng mộtăđ tăn ớcăgiàuămạnhăthìăph iăcóănhiềuăng iătàiăgiỏi. Muốnăcóănhiềuăng i
tàiăgiỏiăthìăh c sinh ph i ra sức h c t păvĕnăhóaăvàărènăluyệnăthânăthể, b iă vìăchỉ cóăh c t păvàărènă
luyệnăthìăcácăemămớiăcóăthể tr thànhănhữngăng iătài giỏiătrongăt ơngălai”
01
(Tàiăliệuăh ớng d năđộiăviên)
oc
6. Hành chính – công ốụ làăph ơngăthứcădùngăđể giao tiếp giữaăNhàăn ớc vớiănhânădân,ăgiữaănhână
dânăvớiăcơăquanăNhàăn ớc, giữaăcơăquanăvớiăcơăquan,ăgiữaăn ớcănàyăvàăn ớcăkhácătrênăcơăs phápălíă
iH
[thôngăt ,ăngh đ nh,ăđơnătừ,ăbáoăcáo,ăhóaăđơn,ăhợpăđồngầ]
Da
- Víăd :
hi
"Điều 5.- Xử lỦăviăphạmăđối vớiăng iăcóăth m quyền xử phạt vi phạmăhànhăchính
nT
Ng iăcóăth m quyền xử phạt vi phạmăhànhăchínhămàăsáchănhiễuănhânădân,ădungătúng,ăbaoăcheăchoăcáă
nhân,ătổ chứcăcóăhànhăviăviăphạmăhànhăchính,ăkhôngăxử phạt hoặc xử phạtăkhôngăk p th i, khôngăđúngă
uO
mức, xử phạtăquáăth m quyềnăquyăđ nhă thìătuỳ theoătínhăch t, mứcăđộ vi phạmă màăb xử lỦă kỷ lu t
hoặc b truy cứuătráchănhiệmăhìnhăsự; nếuăgâyăthiệt hại v t ch tăthìăph i bồiăth ngătheoăquyăđ nh c a
ie
phápălu t." iL
B. PH ẩăBĨẤăT P V N D NG
BƠiă1:ăĐ căbàiăthơăsauăvàătr l iăcácăcâuăhỏi:
Ta
Mẹ ốà Ọuả - Nguyễn Khoa Điềm

s/
up
Những mùa Ọuả mẹ tôi hái được

ro
Mẹ v n tọông ốào tay mẹ vun tr ng

/g
Những mùa Ọuả lặn r i lại m c

om
Như mặt tr i, khi như mặt tọăng.

.c
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

ok
Còn những bí ốà bầu thì lớn xu ng

bo
Chúng mang dáng gi t m hôi mặn

ce
Rỏ xu ng lòng thầm lặng mẹ tôi.

fa
w.
Và chúng tôi, một thứ quả tọên đ i

ww
Bảy mươi tuổi mẹ đợi ch được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình ố n còn một thứ quả non xanh.
(Tríchătừ Mẹ của nhà thơ, NXB Ph nữ, 2008)
Cơuă1.ăNêuăch đề c aăbàiăthơ?
Cơuă2.ăNghĩaăc a từ “tọông” trongădòngăthơăMẹ v n tọông ốào tay mẹ vun tr nglàăgì?
Cơuă3.ăTrongăhaiădòngăthơăNhững mùa Ọuả lặn r i lại m c/ Như mặt tr i, khi như mặt tọăng tácăgi
đưăsử d ng biệnăphápătuătừ nào?ăNêuătácăd ng c a biệnăphápătuătừ đó.
Cơuă4.ă khổ thơăthứ ba,ăhìnhă nhăng i mẹ hiệnălênănh ăthế nào?ă
Cơuă 5.ă Suyănghĩ,ăc măxúcănàoăc aănhàăthơăđể lại năt ợngăsâuăđ m nh tăđối với anh (ch ). Tr l i
01
trong kho ng 5 ậ 7ădòng.
oc
H NG D N CHI TI T
iH
Cơuă1.ăBàiăthơăđ ợc viết với ch đề làătìnhămẹ cao c dànhăchoănhữngăđứa con.
Cơuă2.ăTừ “tọông” trongăcâuăthơăMẹ v n tọông ốào tay mẹ vun tr ng biểuăđạt sự tinăt ng, sự ngóngă
Da
đợi c aăng i mẹ vàoănhữngămùaăqu dànhăchoănhững đứa con.
hi
Cơuă3.ăCâuăthơăNhững mùa Ọuả lặn r i lại m c/ Như mặt tr i, khi như mặt tọăng thể hiện th phápăsoă
sánhătàiătìnhăc aănhàăthơ.ăLiênătừ soăsánhă“như” đ ợc lặp lại thể hiện nh păđiệuăđềuăđặn,ăkhôngăngừng
nT
c a nhữngăthĕngătr măv n qu . Cứ hếtămùaăqu nàyămẹ lại trồngămùaăqu khác,ănh ăchínhătìnhămẹ
v y. Cáchăliênăt ngămùaăqu “lặn” và“m c” nh ăviệc lặnăvà m c c a mặt tr i, mặtătrĕng,ăvừaăđemă
uO
đếnăhìnhădungăcáiănhìnăc a trẻ thơăd ớiăquanăđiểm c aăng i con, vừaăđemăđếnăchoăng iăđ căcáchăsoă
ie
sánhăng m n về côngălaoătoălớn c a mẹ.
Cơuă4.ă khổ thơăthứ baăhìnhă nhăng i mẹ khôngăhiện lênărõăràngănh ăhaiăkhổ tr ớc, khổ thơănàyălàă
iL
nhữngătâmăsự c aăng i con về sự trôiăch y c a th iăgianăcóăthể làmă“bànătayămẹ mỏi”ănh ngă“mìnhă
v năcònălàămột thứ qu nonăxanh”,ăch aăđ chínăchắnăđể cóăthể hiểuăđ ợc t mălòngăc a mẹ.
Ta
Cơuă5.ăNhàăthơăviếtăbàiăthơăkhiă độ tuổiăchínăchắn c a cuộcăđ iănh ngăng iăđ c nh n th yătìnhăc m

s/
c aănhàăthơălàăvôăcùngăcaoăc . Thể hiện cáiănhìnăsâuăsắc c aăôngăvề hi sinh, m tămátălớn lao c a

ng i mẹ. Dùăđưătr ngăthành,ătrongălòngăôngăv n n gi u một nỗi lo về sự giàăyếu c a mẹ, sự giàăyếu
up
khiăch aănhìnăth y nhữngăđứa con c aămìnhăch aătr ngăthành.ăTìnhăc m c aănhàăthơădànhăchoămẹ

làmăchoăchúngătaăxúcăđộng b iănóăchạm th uălòngăta,ăđếnătâmătríăng iăđ căkhiăhìnhădungăvề chínhă
ro
ng i mẹ c aămình...
/g
BƠiă2:ăĐ căđoạnăthơăsauăvàătr l iăcâuăhỏi:

om
“Tây Tiến ngư i đi không hẹn ước

.c
Đư ng lên thăm thẳm một chia ịhôi

ok
Ai lên Tây Tiến mùa ồuân ấy

H n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi”.
bo
ce
Cơuă1.ăĐoạnăthơătrênătríchătừ bàiăthơănào?ăTácăgi làăai?ăVíătríăđoạnătrích?

fa
Cơuă2.ăNêuăch đề c aăđoạnăthơ?
w.
Cơuă3.ăCâu thơăH n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi tácăgi sử d ng biệnăphápănghệ thu tăgì?ăTácăd ng
c a biệnăphápănghệ thu tăđó?
ww
Cơuă4.ăTrongăthơăcaă1945ăậ 1975, cóănhiềuătácăph m viết về đề tàiăng iălính.ăHưyăkể tênămột số tácă

ph m viết về đề tàiănàyămàăanhă(ch )ăđưăh c hoặcăđưăđ c. Ghi lạiă haiăcâuăthơămàăanhă(ch )ătâmăđắc
nh t.
Cơuă5.ăChỉ bằngă5ăcâuăđơn,ăhưyăghiălại c măxúcăc a anh (ch )ăkhiăđ c đoạnăthơătrên.
H NG D N CHI TI T
Cơuă1.ăĐoạnăthơătrênătríchătừ bàiăthơăTâyăTiến c aăQuangăDũng.ăĐoạnăthơălàăkhổ cuối c aăbàiăthơ.

Cơuă 2.ă Ch đề c aăđoạnăthơ:ăkhẳngăđ nh sự gắnăbóăc aăđoànăquânăTâyăTiếnăđối với m nhăđ tăTâyă
Bắc.
Cơuă3.ăBiệnăphápănghệ thu tăđ ợc sử d ngătrongăcâuăH n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi làăhoánăd . Hồn
đâyălàăchỉ ng iălínhăTâyăTiến (hoánăd l y bộ ph năđể chỉ toànăthể).
Tácăd ng: nh n mạnh vẻ đẹp c aăhìnhăt ợngăng iă línhăTâyăTiếnăluônămangătrongămìnhănhữngăhoàiă
01
bưoălíăt ngăcaoăđẹp, tạoănênăc m hứng l m liệt cho toànăbộ khổ thơ.
Cơuă4.ăNhữngăbàiăthơătiêuăbiểuăcóăthể kể đếnănh :ăMặt đư ng khát ố ng (NguyễnăKhoaăĐiềm),ăbàiă
oc
thơăĐ ng chí (ChínhăHữu), bàiăthơăLên Cấm Sơn (ThôiăHữu)...
iH
Cóănhữngăcâuăthơăđưăđể lại năt ợngăvôăcùngăsâuăđ mătrongălòngăđ c gi :
Da
H đã s ng ốà chết
hi
Giản d ốà bình tâm
(Tríchătr ng ca Mặt đư ng khát ố ngc a NguyễnăKhoaăĐiềm).
nT
Cơuă5.ăThíăsinhătr l i bằngăđoạnăvĕnăgồmă5ăcâuă(đ m b oătheoămôăhìnhăc m C ậ V cho mỗiăcâuăvàă
uO
cóăcâuăch đoạn...)
ie
BƠiă3:ăĐ căbàiăthơăsauăc aănhàăthơăThanhăTh o: iL
bông súng m c lên từ nước
bão Haiyan m c lên từ biển
Ta
bão Haiyan cho tôi kinh hoàng

s/
bông súng tím cho tôi bình yên

up
r i có thể ngư i ta Ọuên

ro
mà nhớ
/g
tọong siêu bão một bông súng n

om
bông súng ấy màu tím

.c
bão Haiyan màu gì?

(Bông súng ốà siêu bão, BáoăThanh niên ch nh t, 17/11/2013)
ok
bo
Cơuă1.ăCh đề bàiăthơălàăgì?
ce
Cơuă2.ăHaiăcâuăthơăr i có thể ngư i ta Ọuên/ mà nhớ gợiălênăđiềuăgì?

fa
Cơuă3.ăBàiăthơăđ ợc viết theo thể thơănào?

w.
Cơuă4.ăTại sao những chữ đ u c aăcácăcâuăthơăđềuăkhôngăviết hoa? Anh (ch )ăđưăgặp hiệnăt ợngănày
trong nhữngăbàiăthơănàoăđưăh c hoặcăđưăđ c?
ww
Cơuă5.ăHaiăcâuăkết bông súng ấy màu tím/ bão Haiyan màu gì? đưăgợi cho anh (ch ) c măxúcăgìăđặc
biệt?
H NG D N CHI TI T
Cơuă1.ăCh đề c aăbàiăthơ làăsự th m khốcămàăcơnăbưoăHaiyanăđemălạiăchoăconăng i.
Cơuă2.ăHaiăcâuăthơăr i có thể ngư i ta Ọuên/ mà nhớ gợi choăng iăđ căliênăt ngăđến nhiềuăsuyănghĩă
khác.ăCơnăbưoăHaiyanăgợi ra nhiềuăcơnăbưoăkhác,ănhiều th m h aăthiênătaiăkhácă(lũă l t,ă hánăhán,...)ă
diễn ra nhiềuă vùngă c aă n ớcă ta.ă Nhàă thơă muốn nhớ đến nhữngă cơnă bưo, nhớ đến những nỗiă đauă
th m khốcăđóămàănhắc nh conăng i ta đôiăkhiăcũngăph i biếtăquênăđiănhững nỗiăđau,ănhững m tămátă
màăthiênătaiăđemălại.
Cơuă3.ăBàiăthơăđ ợc viết theo thể thơătự do. Số chữ c a mỗiădòngătrongăbài khôngăđ ợc viết theo một
quy tắcănàoăcố đ nh.
01
Cơuă4.ăNhững chữ đ u c aăcácăcâuăthơăđềuăkhôngăviếtăhoaăvì:
oc
- Làmăchoămạchăthơănh ămạch kể liênăt c, khôngăđứtăđoạn,ăỦăthơăliền mạchănh ănhàăthơăđangăkể một
câuăchuyện. Dòngăc măxúcăvìăthế đ ợc diễn t mộtăcáchătự nhiên,ăng iăđ cătrôiătheoămạch kể c a
iH
nhàăthơănh ăchínhăcâuăchuyện c aămìnhăv y.
Da
- Thể hiệnăỦăthứcăcáchătânăthơăcaăc aănhàăthơ,ăkhôngăđiătheoănhững lốiămònăsẵnăcóăc a nhữngăng iăđiă
tr ớc. Cáchăviếtăthơă yălà phùăhợpăvàăđemălạiăgiáătr biểu đạt cao.
hi
Nhữngăbàiăthơăkhôngăviết hoa chữ cáiăđ uădòngăcóăthể kể đếnăcácăbàiănh :ăÁnh tọăng (Nguyễn Duy),
Đàn ghita của Lorca (Thanh Th o),...
nT
Cơuă5.ă(H c sinh trìnhăbàyăbằngăđoạnăvĕn)
uO
Câuăkết bông súng ấy màu tím/ bão Haiyan màu gì? đưăđể lạiăchoăng iăđ c nhiềuăsuyănghĩ.
ie
Màuătímăc aăbôngăsúngăvừaămangănghĩaăthực vừaămangănghĩaăbiểuăt ợng,ăđóălàămàuăc a sự bìnhăyên,ă
iL
trong trẻo, thứ màuăv ợtălênăt t c nhữngăkhóăkhĕn,ăthử thắchăvàăm tămát.ăMàuătímăc aăbôngăhoaăsúngă
đưănhuộmătímăc bàithơ,ăbaătrùmălênăbàiăthơăc m hứngănhânăsinhăsâuăsắc.
Ta
Câuăhỏi tu từ bão Hiyan màu gì?gâyăcho ng iăđ cănhiêădayădứt về những m tămátămàăbưoăHaiyană

s/
cùngănhữngăthiênătaiă khácăđemăđến cho Việt Nam. Đ ng lại cuốiăcùngă laătháiăđộ phêăphánăsâuăsắc

nhữngăthiênătaiăđưăgâyăraăchoăconăng i,ălàăl i c nh tỉnhăđối với nhữngăng i đưăpháăh yămôiătr ng,
up
khôngăgópăph n giữ gìnăsự trong sạch c aămôiătr ng,...

BƠiă4:ăĐ căđoạnăvĕnăsauăđâyăvàătr l iăcácăcâuăhỏi:
ro
... “Tôi mu n nhấn mạnh rằng, Việt Nam kiên Ọuyết bảo vệ chủ quyền ốà lợi ích chính đáng của mình
/g
b i ốì chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển đảo là thiêng liêng. Chúng tôi luôn mong mu n có hòa
bình, hữu ngh nhưng ịhải tọên cơ s bảo đảm độc l p, tự chủ, chủ quyền toàn ốẹn lãnh thổ, ốùng
om
biển, ốà nhất đ nh không chấp nh n đánh đổi điều thiêng liêng này để nh n lấy một thứ hòa bình, hữu
ngh viển ốông, lệ thuộc nào đó”. (Th t ớng Nguyễn T năDũng)
.c
ok
Cơuă1.ăNộiădungăcơăb n c aăđoạn tríchălàăgì?

bo
Cơuă2.ăNội dungăđóăđ ợc thể hiện ch yếuăquaăphépăliênăkếtănào?

ce
Cơuă3.ăVĕnăb năđ ợc viếtătheoăph ơngăthức biểuăđạtănào?

fa
Cơuă 4.ă Trong l iă kêuă g i toànă quốcă khángă chiếnă nĕmă 1946,ă Ch t ch Hồ Chíă Minhă khẳngă đ nh:
“Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất đ nh không ch u mất nước, nhất đ nh không ch u làm nô
w.
lệ”.Anh (ch )ăhưyătìmăraăthôngăđiệp chung c aăhaiăvĕnăb n

ww
H NG D N CHI TI T
Cơuă1.ăNội dung c aăvĕnăb nătrênăh căsinhătrìnhăbàyăthànhăđoạnăvĕn,ăcácăỦăcơăb n sau:
- Đoạnăvĕnălàăl iătuyênăbố c a Th t ớng Nguyễn T năDũngăvề việc khẳngăđ nh ch quyền biểnăđ o
c a Việt Nam.
- Thể hiệnă lòngăyêuă n ớc c a Th t ớngăđối với sự bànhătr ớng c aăđ tăn ớc Trung Quốc trongăỦă
muốnăxâmăl n ch quyền biểnăđ o.
- Đoạnăvĕnăcònălàăl iătháchăthức sẵnăsàngăđápătr b t cứ hànhăđộngăxâmăphạm tráiăphépănàoăc a Trung
Quốc.
Cơuă 2.ă Đoạnă vĕnă sử d ng nhiều ph ơngă phápă liênă kết.ă Tr ớc hếtă làă phépă liênă kết lặp. Th t ớng
Nguyễn T năDũngălặp lại từ “ch quyền”ăbốn l nătrongăhaiăcâuănhằm m căđíchăliênăkết nộiădungăvàă
mong muốn nh n mạnh nộiădungăt t ng, thể hiện gi ngăđiệu khẳngăđ nh.ăBênăcạnhăđóălàăviệc lặp lại
01
cácătừ nh ă“thiêngăliêng”,ă“biển”ăcũngănhằm thống nh t ch đề đ ợcănóiăđếnătrongăđoạnăvĕn.
oc
Thứ haiălàăphépăthế “ch quyền biểnăđ o” bằngă“điềuăthiêngăliêngănày”ănhằm thể hiệnăỦăthức tự lực,
tự c ng, sẵnăsàngăđứngălênăđánhăđổ kẻ thù.
iH
Cơuă3.ăVĕnăb năđ ợc viếtătheoăph ơngăthức biểuăđạtăchínhălàăph ơngăthức chứng minh/ chứng minh.
Da
Cơuă4.ăThôngăđiệp chung c aăhaiăvĕnăb nălà:ăđ ợc viếtătrongăhoànăc nhăđ tăn ớcăyênăbóngăxâmăl ợc,
thể hiệnăđặcăđiểm c đ tăn ớc ta,ăluônăb cácăn ớc ngoại bangăcóăỦăđồ xâmăl n. Tiếp nốiăvàăphátăhuyă
hi
những truyền thốngă caoă đẹp c aă dână tộc. Đồng th iă khơiă d yă lòngă yêuă n ớc,ă thôiă thúcă h sẵnă sànă
đứngălênăkhiăđ tăn ớc b lâmănguy.
nT
BƠiă5:ăĐoạnăđoạnăthơăsauăvàăthực hiệnăyêuăc u bênăd ới:
uO
“... Chỉ có thuyền mới hiểu
ie
Biển mênh mông như ng nào
iL
Chỉ có biển mới biết
Ta
Thuyền đi đâu, ốề đâu

s/
Những ngày không gặp nhau

up
Biển bạc đầu thương nhớ

Những ngày không gặp nhau
ro
Lòng thuyền đau - rạn vỡ

/g
Nếu từ giã thuyền r i

om
Biển chỉ còn sóng gió

.c
Nếu phải cách ồa anh

ok
Em chỉ còn bão t !...”

bo
ce
Cơuă1.ăĐoạnăthơăđ ợc viết theo thể thơăgì?

Cơuă2.ăAnh (ch )ăhưyănêuăch đề - Ủănghĩaăc aăđoạnăthơ?
fa
Cơuă3.ăTrongăđoạnăthơătrênăhìnhă nh “thuyền” vàă“biển” đ ợc sử d ngălàănghệ thu tăgì?ăụănghĩaăc a

w.
nghệ thu tăđó?

ww
Cơuă4.ăHưyăđặtătênănhanăđề choăđoạnăthơ.
Cơuă5.ăHìnhă nh “biển bạc đầu” trongăcâuăBiển bạc đầu thương nhớ cóăỦănghĩaăgì?
Cơuă 6.ă Biệnăphápătuătừ cúăphápă nàoăđ ợcătácăgi sử d ngătrongăđoạnăthơătrên?ăTácăd ng c a biện
phápăđó?
H NG D N CHI TI T
Cơuă1.ăĐoạnăthơătrênăđ ợc viết theo thể thơă5ăchữ.

Cơuă2.ăĐoạnăthơăvớiăhìnhăt ợng thuyềnăvàăbiển gợiălênămộtătìnhăyêuătrànătrề,ămênhămôngăvới nỗi nhớ
da diết nh ngăcũngăđ yăloăâu,ăkhắc kho i c a cáiătôiăthiăsĩăđ y c măxúc.
Cơu 3. Bằng nghệ thu t n d m ợnă hìnht ợng “thuyền” và “biển” thểhiệntìnhc mc a đôiă
lứayêunhau - thuyền(ng i contrai), biển(ng icongái)Nổib tmột tìnhă yêuă
ng tngào,dadiết,mưnhliệtnh ngsâusắcvàđ ynữtính.
01
Cơuă4.ăCóăthể đặtănhanăđề: thuyền ốà biển/ nỗi nhớ,...
Cơuă5.ăCáchănóiăhìnhăt ợng,ătácăgi đưădiễn t nỗi nhớ thiết tha, nỗi nhớ đ ợc dựngălênăb i một th i
oc
gian b tăth ngăvàăc thể hóaăđ ợc nỗi nhớ th ơng:ăbiển bạcăđ uăvìăth ơngănhớ, biểnăth ơngănhớ cho
đến nỗi bạc c đ u, biểnăđưăbạcăđ uămàăv năcònăth ơngăcònănhớ nh ăthu đôiăm ơi.
iH
Cơuă6.ăBiệnăphápătuătừ lặpăcúăphápă(chỉ cóăthuyền...chỉ cóăbiển.../ Nhữngăngàyăkhôngăgặp nhau...)
Da
Tạo nh păthơăvừa da diết vừa dồn d p; khẳngăđ nh s th y chung c a nỗi nhớ, c aătìnhăyêuăquaăth i
hi
gian.
nT
ầưuăý:ăđây là dạng đề được ọa theo hướng “m ”, ịhần hướng d n chi tiết tọên chỉ mang tính tham
khảo, không ịhải là đáị án duy nhất cho các đề bài tọên.
uO
__________
ie
iL
CảUYÊẩăĐ 3:ăTả ăVẤ T NAMT 1945ăĐ N H T TH K XX
Ta
A. TỂYăTI N ậ QUANGăDŨNG
s/
I.ăTácăgi
- QuangăDũngă(1921ăậ 1988) quêă ĐanăPh ợng,ăHàăTây.
up
- SauăcáchămạngăthángăTám,ăQuangăDũngăthamăgiaăquânăđội.
ro
- Từ sauă1954,ăôngălàăbiênăt păviênăNXBăVĕnăh c.
/g
- Một nghệ sĩăđaătài:ălàmăthơ,ăviếtăvĕn,ăvẽ tranh, soạn nhạc.

om
- Phongăcách:ămột ngư i chiến sĩ cách mạng, một nhà thơ mang h n thơ ịhóng khoáng, h n h u, lãng
mạn ốà tài hoa.
.c
- Tácăph măchính:ăMây đầu ô (thơă1986),ăThơ ốăn Ậuang Dũng (tuyểnăthơăvĕnă1988)

ok
- Nĕmă2001,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng Nhà nước về ốăn h c nghệ thu t.

bo
II. HoƠnăc nhăsángătác

ce
* ĐoànăquânăTâyăTiến:
fa
- Thànhăl p vàoăđ uănĕmă1947,ăthànhăph n ch yếuălàăthanhăniênăHàăNội,ăsinhăvên.

w.
- Nhiệm v : phối hợp với bộ độiăLào,ăb o vệ biênăgiới Việt ậ Làoăvàădđánătiêuăhaoălựcăl ợngăquânăđội

Phápă Th ợngăLàoăcũngănh ă miềnăTâyăBắc Bộ Việt Nam.
ww
- Đ aă bànă hoạtăđộng:ă Sơnă La,ă Laiă Châu,ă Hòaă Bình,ă miềnă Tâyă Thanhă Hóaă vàăc S m Nứaă(Lào) ậ
hoangăvu,ănúiănon,ăhiểm tr , nhiều tu dữ.
- Hoànăc nh sống: r t gian khổ,ăvôăcùngăthếu thốn về v t ch t, bệnhăsótărétăhoànhăhànhădữ dội.
- Tinh th n,ăỦăchí:ălạc quan, chiếnăđ uădũngăc m.
=>ĐoànăquânăTâyăTiến sau một th i gian hoạtăđộng Lào,ătrỏ về HòaăBìnhăthànhăl pătrungăđoànă52.ă

Cuốiă1948,ăQuangăDũngăchuyểnăsangăđơnăv khác.ăR iăxaăđơnăv cũăch aăbaoălâu,ătạiăPhùăL uăChanh,ă
nhơăvề TâyăBắc vàăđồng độiătronăđoàn quânăTâyăTiến,ăQuangăDũngăviếtăbàiăthơăTâyăTiến (lúcăđâuăbàiă
thơătênăNhớ TâyăTiến).
III. Đ c - hi uăvĕnăb n:
1. TểiỪỉăỉểiỪỉăỉúiăọ ỉỂăTợyăBắc gắn v i những cu ẾăểàỉểăỌuợỉă(Ệểổ 1)
01
a. N i nh TợyăTi n:
- Cácăđ a danh: Sông Mã, Sài Khao, Mư ng Lát, Mư ng H ch, ẫha Luông, Mai Châu.
oc
- “Nhớ chơi ốơi”: trơătr i,ăcôăđơn,ăm iălúc m iănơiămộtăcáchăth ng trực.
iH
- Từ biểu c m ơi + từ láyăchơi ốơitạoăâmăh ng tha thiếtăngânămưiătrongălòngăng i.
Da
Nỗi nhớ Tây Tiến da diết, tọào dâng, không kìm nén nổi, th t lên thành tiếng g i tha thiết, bao tọùm
hi
cả không gian ốà th i gian.
b. B ẾătọaỉểătểiỪỉăỉểiỪỉăTợyăBắc:
nT
- Sài Khao sương lấị, Mư ng Lát hoa ốề tọong đêm hơi: khôngăgianăgợiăđộ cao v i vợi,ănúiăcaoăchạm
uO
mây,ăcheoăleo,ăchótăvót, sự liênăt ngăkháăthiăv khôngăgianăs ơngărừngăgiĕng đ y tr iăvíănh ărừng
hoa, r tăthơămộngăvàătrữ tình.
ie
- D c lên khúc khuỷu, d c thăm thẳm: từ láy mangăgiáătr tạoăhìnhăgợiălênăsự hiểm tr ,ăđộ cao ng t tr i
iL
c aăđèoădốc.
Ta
- Heo hút c n mây: núiăcaoăchạmămây,ămâyăthànhăcồn vừa gợiălênăđộ ca v i vợi cu núi, vừa gợiăđộ
sâuăc a dốc, vắng lặng,ăhoangăvuăđến rợnăng i.
s/
- Súng ngửi tr i: hìnhă nh vừaă nóiă lênă độ cao vừa khắc h aă hìnhă nhă ng iă línhă ngộ nghĩnh, tinh
up
ngh ch.
- Ngàn thước lên cao, ngàn thước xu ng: câuăthơănh ăbẻ đôi,ădiễn t dốcănúiăvútă lên,ăđổ xuống g n
ro
nh ăthẳngăđứng,ănhìnălênăchótăvót,ănhìnăxuốngăthĕmăthẳm.
/g
- ẫha Luông, mưa ồa khơi: ng iălínhădừngăchânăbênădốcănúi,ăphóngăt m mắt ra xa qua mộtăkhôngă

gianămùămităs ơngărừng,ăm aănúi,ăth păthoángănhữngăngôiă nhàăbồng bềnhătrôiăgiữa biểnăkhơi,ăc nh
om
thơămộngăvàătrữ tình.
.c
- Thác gầm thét, c ị tọêu ngư i: nguy hiểmăluônărìnhăr p, rừngănúiăchứaăđ yăbíă n...
Bức tọanh thiên nhiên Tây Bắc hùng ốĩ đầy hiểm tr , hoang vu, dữ dội, kh c liệt nhưng cũng ọất đỗi
ok
thơ mộng, trữ tình.

bo
c. Những cu c ểàỉểăỌuợỉ:
ce
- Không bước nữa, bỏ Ọuên đ i:

fa
+ V t v , hiểm nguy nhiềuă ng iă línhă kiệt sứcă vàăđưă ngưă xuống,ă cáchă nóiă hàiă h ớc,ă díă dỏm, xem
th ngăcáiăchết c aăng iălính.
w.
+ Cáchănóiăgi m,ănóiătránhălàmăgi m bớt sự đauăth ơng,ăm tămátăc aăng iălính.

ww
- Mùa em thơm nếị ồôi:

+ Những buổiăhànhăquână măápătìnhăquânădân,ănhữngăng iă línhăcùngănhânădânăquâyăqu n bênănồi
cơmănếp bốcăkhói,ăhìnhă nh r t c măđộng.
+ Mùa em dùngătừ mới lạ, chỉ mùaăvui,ămùaăc aătìnhăyêu, hạnhăphúcăthể hiệnătâmăhồnălưng mạn,ăhàoă
hoa c a những anh línhăHàăthành.
Những cuộc hành Ọuân đầy những nguy hiểm ọình ọ p ốà những cuộc dừng chân ấm áị tình Ọuân
dân.
2. C ỉểăệiỪỉăểỊaỉăếỊaỉểătọ iăốàătểiỪỉăỉểiỪỉ sôỉỂăỉư ẾăTợyăBắc (khổ 2)
a. C ỉểăđỪỈăệiỪỉăểỊaỉ:
- Doanh trại bừng lên hội đu c hoa: ánhăsángălung linh, b p bùng c a lửaăđuốcăđ ợcăliên t ngănh ă
những ng n nếnătrongăđêmătânăhônătìnhătứ,ălưngămạn.
01
- Kìa em: cáiănhìnăvừa ngỡ ngàng,ăngạcănhiênăvừaăsayămê,ăvuiăs ớng.
oc
- Khèn, man điệu, ồiêm áo tự bao giơ: nhữngăcôăgáiăhiệnă lênăvớiăbôăxiêmălộng l y, nh yămúaăcaăhát,ăă
chơiănhạc c dânătộcăđ m ch t vĕnăhóaăxứ ViêngăChĕn.
iH
- Nàng e ấp: tâmătrạng vừa e thẹn, vừaătìnhătứ,ălàmăduyên c aăcôăgáiădânătộcătrongăđêmăliênăhoanăng p
Da
trànătiêngăhát,ătiếngăc i, tiếng nhạc.
Cảnh đêm liên hoan
hi
doanh trại th t vui vẻ, tưng bừng, cảnh vừa thực vừa mộng, đầy chất thơ ốà
nhạc.
nT
b. C ỉểăsôỉỂăỉư c:
uO
- Chiều sương ấy - h n lau nẻo bến b : buổi chiềuăs ơngăgiĕngătrênăsôngăn ớc, bến b h ă o, hoang
vu, lặnh ngắtănh ăt .
- Dáng ngư i tọên độc mộc: dángă c aă ng
ie
iă conă gáiă Tháiă Nguyênă xuôiă dòngă n ớcă trôiă trênă chiếc
iL
thuyềnăđộc mộc.
Ta
- H n lau nẻo bến b : hìnhă nhă hoaă lauămangătínhăh ă o, vớiătâmătrạng nhớ nhung da diếtănhàăthơă
nắmăđ ợc hồn lau nẻo bến b .
s/
- Hoa đong đưa: hoaăcũngăbiếtăcáchălàmăduyên,ătìnhătứ trênăsôngăn ớcănh ăconăng i.

up
- Có nhớ, có thấy: khẳngăđ nh quy lu tătìnhăc m khi g năthìăth ơng,ă xaăthìănhớ.

Cảnh sông nước miền Tây Bắc chiều Châu Mộc mênh mang, hư ảo, rất đỗi thơ mộng ốà tọữ tình.
ro
/g
3.ăảìỉểă ỉểăỉỂườiăệíỉểăTợyăTi n (khổ 3)

om
a. Ngo iăểìỉể,ătợỈăể n:
- Tây Tiến đoàn binh không m c tóc:
.c
+ăCĕnăbệnh sốtărétăhànhăhạ thể xácăng iălính,ătócăr ng g n hết,ăđể dễ dàngăchiếnăđ uăkhiăsápăláăcàăvới

ok
đ ch,ăng iălínhăđưăch động cạo tr căđ uăđi.

bo
+ Từ không cho th yăng iălínhăluônă t ăthế làm ch hoànăc nh.

ce
- Ậuân ồanh màu lá dữ oai hùm:

iălínhăxanhăxao,ăb ngănh ăláăcây,ădùăốm yếuănh ngăh v n oai phong,
fa
+ Bệnh sốtărétălàmăchoădaăng
l m liệt.
w.
+ăMàuăxanhăláăcâyăcònălàăsự ng y trang khi chiếnăđ u với kẻ thù,ătrênămìnhăđ ợc che nhữngănhánhă

câyărừng, mộtăhìnhă nh r tăđặcătr ngăc aăng iălínhăkhiăchiếnăđ u.
ww
- Mắt trừng gửi mộng Ọua biên giới/ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm:
+ Vẻ mặt khắc khổ vìăbệnh sốtărétănh ngătráiătimăv năcháyărựcăyêuăth ơng.
+ Mắt trừng cònăthể hiệnălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắcănh ngăng iălínhăkhôngăph iălàănhữngătráiătimăsắt
đáămàătâmăhồn h r tăgiàuătìnhăc m,ăgiàuăc măxúcăyêuăth ơng.
Ngoại hình, tâm h n của ngư i lính Tây Tiến được khắc h a hiện thực với cảm hứng hiện thực ốà
bút ịháị lãng mạn: dùa bệnh t t, đói khát hoành hành nhưng ngư i lính ố n có tọái tim ọạo rực yêu
thương, ố n lạc Ọuan yêu đ i, v n oai hùng, l m liệt.
b. Sự hi sinh:
- Rải ọác biên cương m viễn xứ:
+ăTácăgi khôngătránhănéăsự th t, trong chiếnăđ uăđưăcóăr t nhiềuăng iălínhăhiăsinh,ăngưăxuống.
01
+ Từ HánăViệtălàmăgi m nhẹ sự lạnh lẽo,ăđauăth ơngăc a sự hiăsinh,ăđồng th iătônăvinhănhữngăng i
anhăhùngădânătộc.
oc
- Chẳng tiếc đ i xanh:
iH
+ Ph n lớn h làănhữngăng i trẻ tuổi,ăthanhăniên,ăsinhăviên;ăcuộcăđ iăvàăt ơngălaiăcònădàiănh ngăh
Da
đưătự nguyệnăvàoăchiếnătr ng.
hi
+ H tự nguyệnăhiăsinhătínhămạngăvìălíăt ngăyêuăn ớc,ăvìăđộc l p c aădânătộc.
- Áo bào thay chiếu anh về đất:
nT
+ Từ HánăViệtăvàăbiệnăphápănóiăgi mănóiătránhăđể gi m nhẹ sự đauăth ơng.ăÁo bào thể hiện sự tônă
uO
vinh,ătônăkínhăđối vớiăanhăhùngădânătộc.
ie
+ Về đất làă quană niệmă cáiă chết nhẹ nhàng,ă thanhă th n, chếtă choă dână tộcă làăchết về đ t,ăcáiă chết tự
nguyện cho tự do c aădânătộc.
iL
- Sông Mã gầm lên khúc độc hành: sự hi sinh c aăng iălínhălàmăc măđộng c núiăsông,ăđ t tr i, tiếng
Ta
g măthácădữ đ aătiễn vong linh ng iălínhăvàoăcõiăvĩnhăhằng,ăhìnhă nhămangăđ mătínhăsử thi.

Sự hi sinh chói ng i lí tư ng cao đẹị, bi nhưng không lụy. Hình tượng ngư i lính Tây Tiến với một
s/
vẻ đẹị đ m chất lãng mạn ốà bi tọáng, hào hùng, l m liệt, hào hoa, bức tượng đài bất tử về hình
up
tượng ngư i lính anh hùng s ng mãi ốới th i gian.

ro
4. Lời th củaăđỊàỉăỌuợỉăTợyăTi n (khổ 4)

- Ngư i đi không hẹn ước, một chia ịhôi: raăđiăkhôngăhẹnăngàyăvề, khẳngăđ nh sự quyếtătâm.
/g
- H n về Sầm Nứa chẳng về ồuôi: ng iălínhăTâyăTiếnăluônădànhăt t c tráiătimăchoămiềnăTâyăBắc.

om
L i thề bất diệt của ngư i lính Tây Tiến khẳng đ nh tình cảm tha thiết ốà sự gắn bó sâu nặng của
.c
ngư i lính Tây Tiến với mảnh đất Tây Bắc.

5.ăVàiăỉétăỉỂể thu t:
ok
- Dòngăc măxúcăthaăthiết,ămưnhăliệt.
bo
- Nhữngănétăvẽ tạoăhình,ăkết hợp với ch t h a, ch t nhạcăđ mănét.

ce
- Sự phối hợpătàiătìnhăgiữaăbútăphápăhiện thựcăvàălưngămạn.

fa
- Ngônăngữ,ăhìnhă nhăđ ợc sử d ng mộtăcáchătinhătế,ătàiăhoa.

w.
ww
B. VI T B C - T H U
* PH NăI:ăTỄCăGI
I.ăVƠiănétăv ti u s
- Tố Hữu (1920 ậ 2002)ăquêă làngăPhùăLai,ăhuyện Qu ngăĐiền, tỉnh ThừaăThiênăHuế.
- Chaălàănhàănhoănghèo,ămẹ làănhàăthơ,ăc hai truyềnăchoăconătìnhăyêuăvĕnăh cădânăgian

- Cuộcăđ i:
+ăNĕmă12ătuổi mồ côiămẹ, mộtănĕmăsauăxaăgiaăđìnhăvàoăh c tr ng Quốc h c Huế.
+ăB ớcăvàoătuổiăthanhăniên,ăTố Hữuăthamăgiaăphongătràoăđ uătranhăcáchămạngăvàătr thànhăng iălưnhă

đạo ch chốt c aăĐoànăthanhăniênăDânăch Huế, rồiăđ ợc kết nạpăvàoăĐCSăĐôngăD ơng.
01
+ Cuối 4 ậ 1939, Tố Hữu b TDP bắtăgiamăvàoănhàălaoăThừaăThiên,ărồi l năl ợt b giam giữ trong
nhiều nhàătùă miềnăTrungăvàăTâyăNguyên.
oc
+ 3 ậ 1942, Tố Hữuăv ợt ng căĐắcăLayă(KonăTum),ătìmăraăThanhăHóaărồiălênăViệt Bắcăđặtătráchăvề
iH
vĕnăhóaăvĕnănghệ cơăquanăTrungă ơngăĐ ng
Da
+ăNĕmă1996,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t.
 C cuộcăđ i gắnăbóăvới sự nghiệpăcáchămạng, một chiếnăsĩăyêuăn ớcăth ơngădân.
hi
II.ăĐ ngăcáchăm ng,ăđ ngăth
nT
- Tố Hữuălàămột trong nhữngăláăc đ u c a nềnăvĕnănghệ cáchămạng Việt Nam.
uO
- ThơăTố Hữu thể hiện lẽ sống,ălíăt ng,ătìnhăc măcáchămạng c aăconăng i Việt Nam hiệnăđạiănh ngă
ie
mangăđ mătínhădânătộc, truyền thống. iL
- Cácăchặngăđ ngăthơăTố Hữu gắnăbóăvàăph năánhăchânăth t những chặngăđ ngăcáchămạngăđ y gian
khổ nh ngăcũngănhiều thắng lợi vinh quang c aădânătộc,ăđồng th iăcũngălàănhững chặngăđ ng v n
Ta
độngătrongăquanăđiểmăt ăt ngăvàăb nălĩnhănghệ thu t c aăchínhănhàăthơ.

s/
- T păthơăTừ ấy (1937 ậ 1946)ălàăchặngăđ ngăđ uătiênăc aăđ iăthơăTố Hữu. T păthơăgồm 3 ph n

(máuălửa, xiềngăxíchăvàăgi iăphóng).
up
- T păthơăViệt Bắc (1946 ậ 1954)

ro
+ăLàătiếngăcaăhùngătráng,ăthiết tha về cuộcăkhángăchiến chống thựcădânăPhápăvàănhữngăconăng i

/g
khángăchiếnănh ăanhăvệ quốcăquân,ăbàămẹ nôngădân,ăch ph nữ,ăemăbéăliênălạc,...

om
+ Ca ngợi Đảng ốà Bác H , tình Ọuân – dân, tiền tuyến - h u ịhương, miền ồuôi - ngược, cán bộ -
quần chúng, nhân dân ốới lãnh tụ, thiên nhiên, đất nước con ngư i,...
.c
+ Kếtăthúcăbằng nhữngăbàiăcaăhùngătráng,ăvangădội ph năánhăkhíăthế chiến thắngăhàoăhùngăc aădână

ok
tộc.
bo
- T păthơăGió lộng (1955 ậ 1961)

ce
- Hai t păthơăRa tr n (1962 ậ 1971)ăvàăMáu ốà Hoa (1972 ậ 1977)ămangăâmăvangăkhíăthế quyết liệt

c a cuộcăkhángăchiến chống Mỹ vàăniềmăvuiătoànăthắng.
fa
- Hai t păthơăMột tiếng đ n (1992)ăvàăTa với ta (1999)ălàăhaiăt păthơăđánhăd uăb ớc chuyển biến mới
w.
trongăthơăTố Hữu. Niềmătinăvàoăchữ nhân luônătỏaăsángătrongămỗiăng i.

ww
III.ăPhongăcáchăth ăT H u
1.ăTể ăT HữuăỈaỉỂătìỉểăẾể t trữ tìỉểăẾểíỉểătọ sợuăsắc:
- H ớngăđếnăcáiăchungăvề lẽ sống lớn,ătìnhăc m lớn, niềm vui lớn c aăconăng iăCáchămạngăvàăc a c
dânătộc (Từ ấy, Sáng tháng năm, Cá nước, Hoan hô chiến sĩ Điện Biên,...)
- ThơăTố Hữuămangăđ mătínhăsử thi, coi những sự kiệnăchínhătr lớn c aăđ tăn ớcălàăđốiăt ợng thể
hiện ch yếu,ăluônăđề c păđến những v năđề cóăỦănghĩaăl ch sử vàăcóătínhătoànădân. (Lên Tây Bắc,
Tiếng Hát sang ồuân, Ngư i con gái Việt Nam)...
- Gi ngăthơămangătínhăch tătâmătình,ăđằm thắm,ăchânăthànhă(Việt Bắc)
2. Ngh thu t bi u hi ỉătọỊỉỂătể ăT Hữuăđ Ỉăđàătíỉểăếợỉăt c
- Về thể thơ,ătiếp thu tinh hoa c aăphongătràoăThơămới, thế giới cổ điểnăvàăhiệnăđạiănh ngăôngăđặc biệt
01
thànhăcôngăkhiăv n d ng những thể thơătruyền thống c aădânătộc:
oc
+ L căbátăcaădaoăvàăl căbátăcổ điển: Khi con tu hú, Việt Bắc, Bầm ơi,...
iH
+ Th tăngôn:ăẬuê mẹ, Bác ơi, Mẹ Tơm, Theo chân Bác,...
Da
- Về ngônăngữ:
hi
+ KhôngăchúăỦăsángătạo từ ngữ mới,ăcáchădiễnăđạt mới,ămàăth ng sử d ngăcáchănóiăquenăthuộc với
dânătộc.
nT
+ Đặc biệt biếtăphátăhuyăcaoăđộ tínhănhạcăphongăphúăc a tiếng Việt, từ láy,ăthanhăđiệu, v năthơ,...
uO
* PH NăII:ăTỄCăPH M(tọích)
ie
I.ăHoƠnăc nhăsángătác iL
- Chiến d chăĐiệnăBiênăPh kếtăthúcăthắng lợi miền Bắc,ăn ớcătaăđ ợc gi i phóng.ăL ch sử đ tăn ớc
b ớc sang trang mới.ăCáchămạng ViệtăNamăb ớcăvàoămột th iăkìămới.
Ta
- Việt Bắc đ ợc Tố Hữuăsángătácăvàoăthángă10ănĕmă1954,ăngayăsauăkhiăkhángăchiến chống thựcădână

s/
Phápăvừa kếtăthúcăthắng lợi,ăcácăcơă1uanătrungă ơngăc aăĐ ngăvàăChínhăph từ Việt Bắc về th đôăHàă

Nội. Tố Hữuăcũngălàămột trong số cánăbộ khángăchiến từng sống gắnăbóănhiềuănĕmăvới Việt Bắc, nay
up
từ biệt chiếnăkhuăđể về xuôi.ăNhânăsự kiện l ch sử y, Tố HữuăsángătácăbàiăthơăViệt Bắc.

II.ăĐ c - hi uăvĕnăb n
ro
1.ăTợỈătọ ỉỂăốàăệ iăđ iăđáịăẾủaăỉểợỉăố t trữ tìỉểă(8ăếòỉỂăđ u)

/g
a. B ỉăẾợuătể ăỈở đ uăệàăệời của Vi t Bắc hỏiăỉỂườiăọaăđi,ăỆể iăỂ i kỷ ni m v m tăỂiaiăđỊ ỉăđụă

om
qua, v ỆểôỉỂăỂiaỉăỉỂu n c i,ăỉỂểƿaătìỉể.

.c
- M đ uălàăcâuăhỏi tu từ.ăTrongăcâuăhỏiănày,ă“Mình”ălàăchỉ ng iăraăđi,ă“Ta”ălàăchỉ ng i lại.

+ “Mư i lăm năm ấy”ălàătrạng ngữ chỉ th iăgian,ăđóălàăth i gian chỉ độ dàiăgắnăbóănhớ th ơngăvôăvànă
ok
giữaăng iăđiăkẻ . Bốn chữ “thiết tha mặn n ng”ăđưăchoăth yătìnhăc m giữa Việt Bắcăvàăng iăcánăbộ
bo
th t th yăchungăsâuănặng,ăkeoăsơnăbền chặt.
- Haiăcâuăsauălàăl i nhắc nh chânătình,ăl i dặnădòăkínăđáoămàăr tăđỗi thiếtătha.ăCâuăthơ cóăhaiăhìnhă nh
ce
“núi”ăvàă“nguồn”ălàăsự v n d ng r t linh hoạtăvàătàiătìnhăc a Tố Hữu vớiăcâuăt c ngữ “U ng nước nhớ

ngu n”.ăĐóălàăl i nhắc nh , dặnădòăkínăđáoăr tăđỗiăchânăthành:ăViệt Bắcălàăcội nguồnăCáchămạng,ălàă
fa
trungătâmăđ uănưoăc a cuộcăkhángăchiến. Xinăng i về đừngăquênăcộiăquên.

w.
b. B ỉăẾợuătể ăti ịătểỀỊăệàăti ỉỂăệòỉỂăẾủaăỉỂười v ồuôiăỈaỉỂăbaỊăỉ i nh tểư ỉỂ,ăb n r n:

ww
-“Bâng khuâng”ăcóănghĩaălàănhớ nhung, luyến tiếc, buồn vui l n lộn (buồnăvìăph iăxaăVB,ăvuiăvìăđ ợc
tr lạiăquêăh ơngăc aămình)ămàăbuồn nhiềuăhơnăvui.ă“Bồn chồn”ălàătừ láyădiễn t tâmătrạng c măxúcă
day dứt, hồi hộp,ănônănaoătrongă lòngăkhiếnăchoăb ớcăchânăđiăcũngăng p ngừng, b n r năkhôngămuốn
chia xa .
- Buổi chia tay yăcóăhìnhă nhă“Áo chàm đưa buổi ịhân ly”.ă“Áoăchàm”ălàămàuăáoănghèoăkhổ,ăbìnhăd
c aăng iădânăViệt Bắc,ălàăhìnhă nhăhoánăd để chỉ conăng i Việt Bắc.
- Câuăthơă“Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay”ăđ yătínhăch t biểu c m.

+ “Biết nói gì hôm nay…” khôngăph iălàăkhôngăcóăgìăđể nói.ăKhôngănóiăđ ợc vìăxúcăđộng nghẹnăngàoă
khôngăthốtăđ ợcănênăl i. Những l iăkhôngănóiă yăcóălẽ đưănằm hết trong ba chữ “C mătayănhau”.
+ Mặtăkhác,ăbaăd u ch m lửngăđặt cuốiăcâuănh ăcàngătĕngăthêmăcáiătìnhăc m mặn nồng y.ăNóăgiống
nh ănốt lặng trong mộtăkhuônănhạcămàă đóătìnhăc m cứ ngânădàiăsâuălắng.
2. N i nh da di t củaăỉểàătể ăố Vi t Bắc:
01
a. N i nh v tểiỪỉăỉểiỪỉăVi t Bắc:
oc
- Thiênănhiênăvừa thực, vừaăthơămộngăđaădạng về th iăgianăvàăkhôngăgian:
iH
“Nhớ gì như nhớ ngư i yêu
Tọăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Da
Nhớ từng bàn khói cùng sương
hi
Sớm khuya bếp lửa ngư i thương đi ốề
nT
Nhớ từng rừng nứa b tre
uO
Ngòi Thia, sông Đáy, su i Lê ốơi đầy.”
ie
+ L i c aăcánăbộ cáchămạng ậ tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiănhânădânăViệt Bắc.
iL
+ Nhớ gì như nhớ ngư i yêu: soăsánhătìnhăc m thiêngă liêng,ănồng thắmănh ătìnhăyêu,ătìnhăc m cao
quỦănh t c aăconăng i.
Ta
+ Tọăng lên, chiều lưng nương, sớm khuya: nhữngăthángăngàyăgắnăbóăgiữaăng iăcánăbộ vàănhânădână
s/
Việt Bắc..
up
+ Bản khói cùng sương, tọăng lên đầu núi, ọừng nứa b tọe, Ngòi Thia, sông Đáy, su i Lê: khôngăgiană
thânăthuộc,ăgiànăd nh ngăcũngăr tăđỗiăthơămộng, trữ tìnhăc a nhữngăđ a danh Việt Bắc.
ro
- Bức tranh tứ bìnhătuyệtăđẹp vớiă4ămùaăXuân, Hạ, Thu, Đông mỗiămùaămột nétăriêng:

/g
Chuyển từ bức tranh tứ bìnhăc aăthiênănhiênăthànhăbức tranh tứ bìnhăc a nỗi nhớ - một nỗi nhớ đ ợc
th giácăhóa.
om
“Ta về, mình có nhớ ta

.c
Ta về, ta nhớ những hoa cùng ngư i

ok
Rừng xanh, hoa chu i đỏ tươi

bo
Đèo cao nắng ánh ọao gài thắt lưng

ce
Ngày ồuân mơ n trắng rừng

fa
Nhớ ngư i đan nón chu t từng sợi giang

Ve kêu ọừng ịhách đổ ốàng
w.
Nhớ cô em gái hái măng một mình

ww
Rừng thu tọăng ọ i hoà bình

Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung”.
+ăNhânăv t trữ tình:
•ăTa: cánăbộ cáchămạng ậ tácăgi , mình nhânădânăViệt Bắc.
•ăL i c aăcánăbộ cáchămạng- tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiănhânădânăViệt Bắc.

+ăMùaăđông:ă“hoa chu i đỏ tươi” rựcămàuăđỏ c a hoa chuối giữa nền rừngăxanhămênhămông,ăsự kết
hợp giữaăhaiăgamămàuăậ màuăxanhăgamămàuălạnh,ămàuăđỏ gamămàuănóngă sự măáp xuaătanăbĕngă
giáăc aămùaăđông.
+ăMùaăxuân:ă“mơ n trắng rừng” mộtămàuătrắng bạtăngànăc a rừngă mơăn rộ vàoă mùaăxuân,ămàuă
trắng biểuăt ợng cho sự tinh khiết, sự trong trắng,ăchoăánhăsáng,ăchoăsức sống.
01
+ăMùaăhạ: “Ve kêu ọừng ịhách đổ ốàng” tiếngăveăâmăthanh quen thuộcăđặcătr ngăc aămùaăhạ,ăhìnhă
nh tiếng ve rựcălênăsắcăvàngărừngăphách,ăhìnhă nh gợi sự liênăt ngănhânăqu lạ lùngă- ngỡ tiếng ve
oc
vàngărực giốngănh ăbátămàuăsóngăsánhădôăloangăc rừngăphách,ăhìnhă nh nửa thực nửaăh .
+ăMùaăthu:ă“Rừng thu tọăng ọ i hòa bình” ánhătrĕngătrongăđêmămùaăthuăđẹp gợi c m, trong trẻo,ăăt ơiă
iH
sáng,ăhuyền o vớiăánhătrĕngăvànhăvạnh soi r i rừngănúiăTâyăBắc.
Da
- Xenăvàoănhữngăđoạn t về thiênănhiênălàănhữngăđoạnăthơăt về conăng iăTâyăBắc khẳngăđ nh sự
gắnăbóăgiữa c nhăvàăng i:ăchínhăconăng iălaoăđộngălàmăchoăthiênănhiêmăthêmăsinhăđộng, rực rỡ
hi
+ Dao gài thắt lưng t ăthế conăng iălaoăđộng khỏe khoắn, mạnh mẽ.
nT
+ Chu t từng sợi giang conăng i hiệnălênăvới nhữngăđộngătácălaoăđộng c n m n, tỉ mỉ,ăđẹp trong sự
uO
chắt chiu.
ie
+ Cô em gái hái măng: côăgáiăc n m nălaoăđộng giữaănúiărừng,ăhìnhă nhăthânăthuộc, g n gữi, trữ tình.
+ Tiếng hát ân tình thủy chung: tiếngăhátăng tăngàoăsâuălắng,ăđóăcũngălàătiếngălòngăc aănhàăthơ.
iL
b. N i nh v cu c s ỉỂăốàăẾỊỉăỉỂười Vi t Bắc:
Ta
- Nhớ về cuộc sống, chiếnăđ u,ătìnhăc măvàănhững kỉ niệmăkhôngăbaoăgi phai m :

s/
“Mình đi, có nhớ những ngày

up
Mưa ngu n su i lũ, những mây cùng mù

ro
Mình ốề, có nhớ chiến khu

/g
Miếng cơm chấm mu i, m i thù nặng vai?

om
Mình ốề, rừng núi nhớ ai

Tọám bùi để rụng măng mai để già
.c
Mình đi, có nhớ những nhà

ok
Hắt hiu lau ồám, đ m đà lòng son

bo
Mình ốề, có nhớ núi non

ce
Nhớ khi kháng Nh t, thu còn Việt Minh

fa
Mình đi, mình có nhớ mình

w.
Tân Tọào, H ng Thái, mái đình cây đa”.

ww
+ăNhânăv t trữ tình:ă

•ăTa: nhânădânăViệt Bắc, mình cánăbộ cáchămạng ậ tácăgi .
•ăL i c aănhânădânăViệt Bắc ậ tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiăcánăbộ cáchămạng.
+ Mưa ngu n su i lũ, những mây cùng mù: khung c nhănúiărừng hiệnălênă măđạm trong nhữngăngàyă
đ uăkhángăchiến.
+ Miếng cơm chấm mu i, m i thù nặng vai: sự đồng cam cộng khổ, tửngăchungăl ngăđ u c tăđể chống
kẻ thùăchung.
+ Biệnă phápă tuă từ nhână hóaă rừng núi nhớ ai: tìnhă c m tha thiết c a Việt Bắcăđối với nhữngă ng i
khángăchiến.
+ Tọám bùi để rụng, măng mai để già: thứcăĕnăth ng nh t c a bộ đội,ăcáchănóiăth t hay l y cáiăthừa
để nóiăcáiăthiếu.
01
+ăHìnhăthứcăđối l p hắt hiu lau ồám/ đ m đà lòng son: biểu hiệnăchânăth t cuộc sốngălamă lũ,ănghèoă
đóiăc aăng iădânăViệt Bắcănh ngătrongălòngăv n th y chung son sắt vớiăcáchămạng.
oc
+ Mình đi mình có nhớ mình: câuăthơăhayănh t trongăbài,ămộtăsángătạo nghệ thu t tuyệt v iătrongăthơă
Tố Hữu - ng i nhắn nh vớiăng i về, sự ớm hỏiăkhéoă léoădự báoănhững chuyển biếnăt ăt ng
iH
trongăhòaăbình.
Da
- Cuộc sốngăkhóăkhĕn,ăv t v nh ngăgiàuătìnhăc măđồngăchí,ăquânădân,ăsự đồng cam cộng khổ:
hi
“Ta đi ta nhớ những ngày
nT
..........................................
Chày đêm nện c i đều đều su i ồa”.
uO
+ăNhânăv t trữ tình:ă
•ăTa: nhânădânăViệt Bắc, mình cánăbộ cáchămạng ậ tácăgi .
ie
iL
•ăL i c aănhânădânăViệt Bắc ậ tácăgi th thỉ,ătâmătìnhănóiăvớiăcánăbộ cáchămạng.
Ta
+ Đắng cay ng t bùi, chia củ sắn lùi, bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắị cùng: sự chia ng t sẻ bùi,ăđồng
s/
cam cộng khổ, măápătìnhăng i,ătìnhăquânădânănh ăcáăvớiăn ớc.

+ Ngư i mẹ, lớp h c i t , tiếng mõ, chày đêm nện c i, xu i xa: cuộc sốngăthanhăbình,ăêmă , khẳng
up
đ nh sự gắnăbóăth y chung giữaăng iăcánăbộ với Việt Bắc.

ro
3. Những k ni m của cu ẾăỆểáỉỂăẾểi ỉăểàỊăểùỉỂ

/g
- Khung c nh chiếnăđ uăhùngătráng,ăđ m ch t sử thi, với tinh th n chiếnăđ u quyết liệt:

om
“Những đư ng Việt Bắc của ta

Đêm đêm ọầm r ị như là đất rung
.c
Ậuân đi điệị điệị tọùng tọùng

ok
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan

bo
Dân công đỏ đu c từng đoàn

ce
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay

fa
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày

w.
Đèn ịha b t sáng như ngày mai lên

Tin vui chiến thắng tọăm miền
ww
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về”

+ăĐộng từ mạnh rầm r ị, đất ọung, nát đá: diễn t ngàyăViệt Bắc ra tr nătrànăđ yăkhíăthế,ăt ngănh ă
mặtăđ tăđangărungăchuyểnăd ới nhữngăbànăchânăc a nhữngăng i chiếnăsĩătrongăcuộcăhànhăquânăvĩăđại
từ khắpăcácăngưăđ ng.
+ Từ láyăđiệị điệị, tọùng tọùng: thể hiệnăkhíăthế, quyếtătâm,ăsức mạnh tinh th n quyết tử chi tổ quốc
quyết sinh.
+ăHìnhă nhălưngămạn Ánh sao đầu súng: nhữngăđêmăhànhăquânăchiếnăđ u,ăng iă línhăchiếnăđ u vừa
cóăsaoăr iăsángăvừaănh ărựcăsángăc aălíăt ngătrênăđ uăsúng.
+ăHìnhă nh thực dân công đỏ đu c: nhữngăđêmăhànhăquânăc aădânăcôngăcóăng năđuốcăđể soiăđ ng,
thể hiện tinh th n quyếtătâm.
01
+ Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay: hìnhă nhălưngămạn khẳngăđ nh sức mạnh c a tinh th n, c aăỦă
chíăậ đêmăraătr năkhôngăkhácăgìăđêmăhộiăhoaăđĕng.
oc
+ăHìnhă nhăđối l p thăm thẳm sương dày/ Đèn ịha b t sáng...: khẳngăđ nh niềm tin, lạcăquan,ăluônătină
t ngăvàoăthắng lợi c a cuộc chiếnăđ u, c aăngàyămaiăt ơiăsáng.
iH
- Khẳngăđ nhăvaiătròăc a Việt Bắc: Việt Bắcălàăquêăh ơng,ălàăcĕnăcứ đ a vững chắc c aăcách mạng,ălàă
Da
đ uănưoăc a cuộcăkhángăchiến,ănơiăhội t baoătìnhăc m,ăsuyănghĩ,ăniềmătinăvàăhiăv ng c a m iăng i
ViệtăNamăyêuăn ớc
hi
“ đâu u ám Ọuân thù
nT
....................................
uO
Mái đình, H ng Thái, cây đa Tân Tọào”.
ie
4.ăVàiăỉétăố ngh thu t: iL
- Nghệ thu t biểu hiện c aăđoạnăthơăđ măđàătínhădânătộc:
Ta
+ăPhátăhuyănhiều thế mạnh c a thể thơăl căbátătruyền thống.

s/
+ C u tứ bàiăthơălàăc u tứ trong ca dao vớiăhaiănhânăv t trữ tìnhăta vàămình.

+ Nh păthơăuyển chuyển, linh hoạt,ăcânăxứng, kết hợpăhàiăhòa,ădễ nhớ, th măsâuăvàoătâmăt .
up
+ăNgônăngữ bằng l iăĕnătiếngănóiăhằngăngàyăgi n d , mộc mạc,ăgiàuăhìnhă nh.

ro
- Sử d ng nhu n nhuyễnăphépătrùngăđiệp c aăvĕnăh cădânăgian:ămình ốề, có nhớ, nhớ sao...

/g
- Thể hiện ch t trữ tìnhăchínhătr sâuăsắcătiêuăbiểu cho phong cáchăthơăTố Hữu.

om
+ăChínhătr :ăđề tàiăcuộcăkhángăchiến, v n mệnhăđ tăn ớc,...

.c
+ Trữ tình:ăsoăsánhătìnhăc m c aăcánăbộ vàănhânădânănh ătìnhăyêu,ăx ngăhôă mình, ta, l i lẽ giàuătìnhă

c m.
ok
bo
C.ăĐ TăN C (tríchătr ng ca M tăđ ngăkhátăv ng) - NGUY NăKHOAăĐI M

ce
I. Tácăgi
fa
- NguyễnăKhoaăĐiềmăsinhă 1943,ăquêăThừaăThiênă- Huế, tốt nghiệpăĐại h căngànhăNgữ vĕnă(ĐHSPă

HàăNội).
w.
- Ọngăxu tăthânătrongămộtăgiaăđìnhăcóătruyền thốngăyêuăn ớcăvàăcáchămạng.

ww
- Nĕmă1955ăraăBắc h c tạiătr ng h c sinh miền Nam. Sau khi tốt nghiệp khoaăvĕn,ătr ngăĐHSPăHàă
Nộiănĕmă1964,ăôngăvề Nam hoạtăđộngătrongăphongătràoăsinhăviên,ăh căsinhăthànhăphố Huế;ăxâyădựng
cơăs cáchămạng, viếtăbáo,ălàmăthơ,...ăchoăđến 1975.
- Sauăngàyăthống nh tăđ tăn ớc,ăôngătiếp t c hoạtăđộngăchínhătr vàăvĕnănghệ Thừa Thiênă- Huế.

ỌngăthamăgiaăBCHăHộiăNhàăvĕnăViệtăNamăkhóaăIII....
- Ông thuộc thế hệ nhà thơ tiêu biểu cho thế hệ trẻ những năm ch ng Mỹ,
- ThơăNKĐăthuăhút,ăh p d năng iăđ c b i sự đanăkết c măxúcănồngănànăvàăsuyăt ăsâuălắng c a một

thanhăniênătriăthức tự Ủ thứcăsâuăsắc về vaiătrò,ătráchănhiệm c aămìnhătrongăcuộc chiếnăđ uăvìăđ tăn ớc
vàănhânădân.
- Nĕmă2000,ăôngăđ ợc nh n Giải thư ng nhà nước về ốăn h c nghệ thu t.
- Tácăph măchính:ăĐất ngoại ô (thơăậ 1972), Mặt đư ng khát ố ng (tr ng ca ậ 1974), Cõi lặng (thơăậ
01
2007).
oc
II.ăHoƠnăc nhăsángătác
iH
Đất Nước tríchă ph năđ uăch ơngăVăc aătr ng ca Mặt đư ng khát ố ng, đ ợc NguyễnăKhoaăĐiềm
viết tại chiến khu Tr - Thiênăvàoăcuốiănĕmă1971.ăB nătr ng ca viết về sự tự Ủăthức c a tuổi trẻ cácă
Da
đôăth vùngătạm chiếm Miền Nam về đ tăn ớc, về thanhăniên,ăvề thế hệ c aămìnhă- thế hệ gánhăvácă
cuộcăkhángăchiến chống Mỹ trênăvai.
hi
III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n
nT
1. Những c m nh n v đ tăỉư c:
uO
Nhàăthơăđ nhănghĩaăvề đ tăn ớcătheoăcáchăriêngăc aămình,ănêuăcáchăc m nh năđộcăđáoăvề quáătrình
ie
hìnhăthành,ăphátătriển c aăđ tăn ớc, từ đóăkhơiăd y về Ủăthứcătráchănhiệmăthiêngă liêngăvớiănhânădân,ă
đ tăn ớc.
iL
a.ăẩểàătể ăđiăệíăỂi i ngu n g ẾăĐ tăẩư c tr lờiăẾợuăểỏiă“Đ tăẩư ẾăẾóăt bao giờ?”
Ta
“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có ọ i

s/
......................................................
up
Đất Nước có từ ngày đó...”

ro
- Khi ta lớn lên, đã có ọ i: Đ tăN ớcăraăđ i từ r tăxaăx a,ătrongăchiềuăsâuăc a l ch sử th iăcácăvuaă

Hùngădựngăn ớcăvàăgiữ n ớc.
/g
- Ngày ồửa ngày ồưa, mẹ thư ng hay kể: nhữngăcâuăchuyện cổ tích,ănhững bàiăh căđạoălíă làmăng i,
om
ớcămơăkhátăv ng c aănhânădânăvề lẽ côngăbằng.

.c
- Miếng trầu: t p t căvĕnăhóaăcổ truyềnăđộcăđáoăc aădânătộc, gợi nhớ sự tíchăTr u cau.

ok
- Biết tr ng tọe mà đánh giặc: gợi nhớ truyền thống chống giặc ngoạiăxâmăvàătruyền thuyếtăđ y tự hàoă
c aăng i Việt ậ ThánhăGióng.
bo
- Tóc mẹ bới sau đầu: những pbong t călâuăđ i c aăng i Việt,ăng i ph nữ để tócădàiăvàăbớiălên.
ce
- Cha mẹ, gừng cay mu i mặn: tìnhăc m th y chung c aăng i Việt, gợi nhớ đếnăcaădaoăyêuăth ơng,ă
fa
tìnhănghĩa.
w.
- Cái kèo, cái cột, hạt gạo, ồay, giã, giần, sàng: những v t quen thuộcătrongăđ i sống hằngăngàyăc a
ng i Việt Nam.
ww
- Đ tă N ớcă làă nhữngă gìă cóă thể bắt gặp ngay trong cuộc sống c a mỗiă giaă đình,ă mỗiă ng i:ă câuă
chuyện cổ tíchăc a mẹ, miếng tr uăbàăĕn,ăhạt gạoătaăĕn,ăngôiănhàătaă ....
- Đất Nước có từ ngày đó: Đ tăN ớcăcóătừ khiădânămìnhăbiếtăyêuăth ơng,ăsốngătìnhănghĩa,ătừ ngàyădână

tộcăcóănềnăvĕnăhóaăriêng,ătừ khiădânămìnhăbiết dựngăn ớcăvàăgiữ n ớc, từ trong cuộc sống hằngăngàyă
c aăconăng i.
 Sự cảm nh n về chiều sâu của l ch sử của Đất Nước thể hiện ngay tọong đ i s ng hằng ngày của
nhân dân. Đất Nước được hình thành từ những gì nhỏ bé, gần gũi tọong cuộc s ng của mỗi con
ngư i, từ bề dày của truyền th ng ốăn hóa của dân tộc Việt Nam.
b.ăẩểàătể ăti p t c líăỂi iăẾợuăểỏiă“Đ tăẩư ẾăệàăỂì?”
“Đất là nơi anh đến tọư ng
............................................
01
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ”.
oc
- Anh đến tọư ng, em tắm, hò hẹn:ăĐ tăN ớcălàăkhôngăgianăsinhă hoạt g năgũiăc aăđ i sống gắn với
iH
tìnhăyêuănơiăhòăhẹn c aăđôiălứa.
Da
- Nơi em đánh ọơi chiếc khăn tọong nỗi nhớ thầm: những l iătâmătình,ăth thỉ c aătìnhăyêu,ăkhôngăgiană
giàuătìnhăc m,ăkhôngăgianăvĕnăhóa,ăgợi nhựngăcâuăcaădaoăyêuăth ơng,ătìnhănghĩaăđặc biệt về nỗi nhớ.
hi
- Cáchăđ nhănghĩaăđộcăđáoăvề Đ tăN ớc: Hìnhăthứcăđiệpăvàălíăgi i bằngăcácăchiết tự Đất vàăNước hai
nT
yếu tố hợpăthành,ăthể hiện sự c m nh năĐ tăN ớc thống nh tătrênăcácăph ơngădiệnăđ aălíă- l ch sử.
uO
+ Con chim ịhượng hoàng, con cá ngư ông: câuăhòăBìnhăTr Thiênă- Đ tăN ớcălàănúiăsông,ărừng bể,...
+ Th i gian đằng đẵng, không gian mênh mông, Chim ốề, R ng , giỗ Tổ: Đ tăN ớc với rừngăvàng,ă
ie
biển bạc,ăgiàuăcóăvới nhữngăcâuăchuyện cổ tíchăquenăthuộc, truyền thốngăconăcháuăLạc Hồng, phong
iL
t c giỗ Tổ cácăvuaăHùng.
Ta
- Ai đã khuất, bây gi , yêu nhau, sinh con, dặn dò: Đ tăN ớcălàăkhôngăgianăsinhătồn c a biết bao thế
hệ,ăquáăkhứ chaăông,ăhiện tại mỗiăchúngăta.
s/
Đất Nước được cảm nh n tọên bề rộng của không gian đ a lí, bề dài của l ch sử, bề dày của truyền
up
th ng ốăn hóa, Đất Nước được cảm nh n th ng nhất giữa cái hằng ngày ốới cái muôn đ i trong cuộc
s ng cộng đ ng, sự hòa Ọuyện không thể tách ọ i giữa nhân dân ốà cộng đ ng.
ro
c. Suy ng m v tọáẾểăỉểi m, bổn ph n củaăẾỊỉăỉỂườiăđ i v iăĐ tăẩư c:

/g
“Tọong anh ốà em hôm nay

om
...........................................
.c
Làm nên Đất Nước muôn đ i”.

ok
- Anh, em, một phần Đất Nước, hài hòa, n ng thắm: Đ tăN ớcăcóătrongămáuăth t mỗiăconăng i, sự
thống nh t giữaăcáiăriêngăvàăcáiăchung,ăcáănhânăvới cộngăđồngădânătộc, giữaăcácăthế hệ với nhau, mối
bo
quan hệ hữuăcơăkhôngăthể táchăr i.

ce
- Cầm tay m i ngư i, vẹn toàn to lớn: truyền thốngăyêuăth ơng,ăđoànăkết,ăthânăáiăc a nhữngăng i
Việt Nam tạoăthànhăsức mạnhăvôăđ ch.
fa
- Con, mơ mộng: thế hệ t ơngălaiăph iăcóătráchănhiệmăđ aăĐ tăN ớcăngàyăcàngăphátătriển,ăđiăxaăhơnă

w.
nữa.
ww
- Máu ồương, hóa thân, gắn bó, san sẻ, muôn đ i: khẳngăđ nhăĐ tăN ớc từ trongămáuăth t,ălàămáuăth t
c a mỗiăcáănhânădoăđóămỗiăchúngătaăph iăcóătráchănhiệmăvàănghĩaăv đối vớiăĐ tăN ớc.
Cái tôi suy tư đầy ý thức tọách nhiệm của tác giả: mỗi con ngư i không ịhải chỉ s hữu ọiêng của
cá nhân ngư i đó mà còn là của chung của đất nước. B i mỗi ngư i đều được thừa hư ng những di
sản ốăn hóa, tinh thần của đất nước ốà được nuôi dưỡng tọư ng thành tọong di sản đó. Vì ố y mỗi
ngư i đều phải có tọách nhiệm giữ gìn, bảo vệ, ịhát huy nền ốăn hóa ấy.
=> C m nh n,ăcáiănhìnăĐ tăN ớcătoànăvẹn, tổng hợp nhiều chiều:
- Đ a lí - l ch sử - ốăn hóa – phong tục – truyền th ng tinh thần của dân tộc – tọong đ i s ng hằng
ngày - biến c l ch sử - trong cuộc s ng của mỗi cá nhân ốà cộng đ ng.
- Khôngădùngăhìnhă nhăĐ tăN ớcămĩălệ màălàăhìnhă nh c a mộtăĐ tăN ớcădânăgianăthơămộng, trữ tìnhă
từ xaă x aă v ng về trong chiềuă sâuă vĕnă hóaă - l ch sử, gắnă bóă với cuộc sốngăđ iă th ng c a mỗiă cáă
nhân,ăđ tăn ớc hiệnălênăvừaăthiêngăliêngătônăkính,ălại vừa g n gữi,ăthânăthiết.
01
2.ăTưătưởỉỂăĐ tăỉư c củaăỉểợỉăếợỉ:
oc
a.ăĐ tăẩư c gắn li n v i nhữỉỂăđ a danh nổi ti ỉỂăẾóăýăỉỂểƿaăệ ch sử ốĕỉăểóa:
iH
“Những ngư i vợ nhớ ch ng còn góị cho Đất Nước những núi V ng Phu
Da
..............................................................
Những cuộc đ i đã hóa núi sông ta”.
hi
- Núi V ng Phu: đ a danh nổi tiếng gắn với sự tíchăng i vợ hóaăđáăch chồng ĐồngăĐĕng,ăLạng
nT
Sơn,ăkhẳngăđ nhătìnhăc m th y chung, son sắt c aăng i ph nữ Việt Nam.
uO
- Hòn Tọ ng Mái: danh thắngăđẹp hai t ngăđáăxếp chồngălênănhauănằmătrênămột ng nănúiă S măSơn,ă
ThanhăHóa,ăkhẳngăđ nhătìnhăc m, sự gắnăbóătrongătìnhăc măgiaăđình,ătìnhăc m vợ chồng.
ie
- Tổ Hùng Vương: gắn với truyền thuyếtă 99ă conă voiă quâyă bênă đền th cácă vuaăHùngă để ph c Tổ,
iL
khẳngăđ nh niềm tự hàoăl ch sử vua Hùng.
Ta
- Núi Bút, Non Nghiên: cóăhìnhăcâyăbútăvàănghiênămực Qu ngăNgưi,ăkhẳngăđ nh truyền thống hiếu

h c c aăng i Việt Nam.
s/
- Hạ Long thành: thắng c nh Hạ Long, một di s năđẹp.

up
- Ông Đ c, Ông Tọang, Bà Đen, Bà Điểm: sơnădanhăc a nhữngăng iăcóăcôngăvới n ớc Nam Bộ, tự
ro
hàoăvề truyền thống chống ngoạiăxâmăc aădânătộc.

/g
- Khắp ruộng đ ng, gò bãi, dáng hình, ao nước, l i s ng ông cha, b n nghìn năm, hóa núi sông:
nhữngăaoăđ m,ăgòăbưiălàăsự hóaăthânăc a nhữngăconăng iălàmănênăĐ tăN ớc.
om
Những đ a danh không chỉ là thắng cảnh mà được cảm nh n qua những s ph n, những cảnh ngộ
.c
của con ngư i, sự hóa thân của những con ngư i không tên tuổi, như một phần máu th t của nhân
dân. Chính nhân dân bao đ i đã tạo nên Đất Nước này, đã ghi dấu ấn cuộc đ i mình lên mỗi ng n
ok
núi, dòng sông.

bo
b.ăTáẾăỂi ệíăỂi i tr lờiăẾợuăểỏiă“AiăđụăệàỈăỉỪỉăĐ tăẩư c?”

ce
“Em ơi em
fa
..........................
w.
Gợi tọăm màu tọên tọăm dáng sông ồuôi”.

ww
- B n nghìn năm, ngư i ngư i, lớp lớị, con gái, con tọai, không ai nhớ mặt đạt tên, giản d ốà bình
tâm, h :
+ăKhôngăđiểmăquaăcácătriềuăđại,ăcácăanhăhùngănổi tiếngămàănh n mạnhăđếnăvôăvànănhữngăconăng i

vôădanh,ăbìnhăd nh ngădũngăc m,ăkiênăc ng.
+ăToànădânăđôngăđ o,ălàăsự hóaăthânăc a nhữngăanhăhùngăvôădanhăđưăbền bỉ đ u tranh, g y dựngălàmă

nênăĐ t N ớc với bề dàyăl ch sử bốnănghìnănĕm.
+ Sự kháiăquátăsâuăsắc về sự hòaănh p, sự hóaăthânăc aăconăng i trong phạmăviăkhôngăgianăvàăth i

gian lớn.
Nhữngăng iăvôădanhăđóăđưăgiữ vàătruyền lạiăgiáătr vĕnăhóa,ăvĕnăminhătinhăth năvàăv t ch t (ốăn minh

lúa nước đã tọuyền lửa quanh mỗi nhà, tiếng nói, gánh theo tên làng ồã, đấị đ p b tre).
+ H : đâyălàănhữngăconăng iă vôădanh,ănhữngă ng iă laoăđộng c năcù,ăchiếnăđ uădũngăc m, ngoan

c ngăđưălàmănênăĐ tăN ớc.
01
+ăĐiệp từ c uătrúcă“h ”: gợiălênăt ng t ng, lớp lớp nhữngăconăng i nối tiếp nhau, giữ gìnăvàătruyền
lạiăchoăcácăthế hệ sauăgiáătr vĕnăhóa,ăvĕnăminhătinhăth n, truyền thống chống giặc ngoạiăxâm.
oc
- T ăt ngăđ tăn ớc c aănhânădân:
iH
+ Đất Nước này, của nhân dân: khẳngăđ nhăĐ tăN ớc c aănhânădânădoănhânădânălàmăra.
Da
+ Ca dao, thần thoại: tr về với cội nguồnă dână tộc, vớiă vĕnă hóaă dână gian,ă cáchăđ nhă nghĩaă về Đ t
hi
N ớc th t gi n d màăđộcăđáo.
nT
+ăBaăph ơngădiện c a truyền thốngătâmăhồnădânătộc:
uO
•ăYêu em từ thu tọong nôi: th tăsayăđắm, tha thiếtătrongătìnhăyêu.
•ăBiết Ọuý công cầm ốàng những ngày lặn lội: quỦătr ngătìnhănghĩa.
• Biết tr ng tọe, đi tọả thù: quyết liệt với kẻ thù.
ie
iL
Đất Nước là của nhân dân, những con ngư i bình thư ng nhưng cần cù, ch u thương, ch u khó
Ta
tọong lao động nhưng lại kiên cư ng, bất khuất, dũng cảm trong chiến đấu.
s/
=> Tư tư ng Đất Nước của nhân dân được thể hiện qua ba chiều cảm nh n về đất nước:
up
- Từ khôngăgianăđ aălí
ro
- Từ th i gian l ch sử
/g
- Từ b n sắcăvĕnăhóa.
om
3. Ngh thu t
- Tácă gi sử d ng nhu n nh vàă sángă tạo nhiều ch t liệuă vĕnă h că vàă vĕnă hóaă dână gian,ă tạo ra một
.c
khôngăkhí,ămộtăkhôngăgianănghệ thu tăriêng,ăthể hiệnătínhădânătộc.

ok
- Gi ngăthơătrữ tìnhăchínhălu năsâuăsắc thiết tha, với c m nh năvàăt ăduyăhiệnăđạiăquaăhìnhăthứcăthơătự

bo
do.
- Ngônăngữ gi n d ,ăgiàuăhìnhă nh
ce
- Sức truyền c m lớn từ sự hòaăquyện c a ch tăchínhălu năvàăch t trữ tình.

fa
w.
D.ăSịNGăậ XUỂNăQUỲNH
ww
I.ăTácăgi
- XuânăQuỳnh (1942 ậ 1988)ătênăkhaiăsinhălàăNguyễn Th XuânăQuỳnh,ăquêă HàăTâyă(HàăNội). Vợ
nhàăsoạn k ch nổi tiếngăL uăQuangăVũ.
- XuânăQuỳnh xu tăthânătrongămộtăgiaăđìnhăcôngăchức, mồ côiămẹ từ nhỏ,ăXuânăQuỳnh vớiăbàănội.
- XuânăQuỳnhălàădiễnăviênămúa,ăbiênăt păviên,ă yăviênăBCHăhộiănhàăvĕnăViệt Nam khóaăIII.
- XuânăQuỳnh m tăngàyă29ăậ 08 ậ 1988 trong một tai nạnăgiaoăthôngă c uăPhúăL ơng,ăthànhăphố H i

D ơng.
- Làămột trong số nhàăthơătiêuăbiểu nh t c a thế hệ trẻ cácănhàăthơăchống Mỹ.
- Một trong số thiăsĩăviết về thơătìnhăhayănh t trong nềnăthơăViệt nam hiệnăđạiăsauănĕmă1975.
01
- Thơă Xuână Quỳnh là tiếng lòng của một tâm h n phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa h n nhiên, ốừa chân
thành, đằm thắm ốà luôn da diết tọong khát ố ng về hạnh ịhúc bình d đ i thư ng.
oc
- Nĕmă2001,ăXuânăQuỳnhăđ ợc tặng Giải thư ng Nhà nước về ốăn h c nghệ thu t.
iH
- Tácăph măchính:ă
Da
+ăThơ:ăTơ tằm - Ch i biếc (1963), Hoa d c chiến hào (1968), Gió lào cát tọắng (1974), L i ọu tọên
mặt đất (1978), Tự hát (1984), Hoa cỏ may (1989),...
hi
+ Truyệnăthơ:ăTruyện Lưu Nguyễn (1985)
nT
II.ăHoƠnăc nhăsángătác: Sóng đ ợcăsángătácăvàoănĕmă1967ătrongăchuyếnăđiăthực tế vùngăbiểnăDiêmă
uO
Điềnă (Tháiă Bình),ă làă mộtă bàiă thơă đặc sắc viết về tìnhă yêu,ă r tă tiêuă biểuă choă phongă cáchă thơă Xuână
Quỳnh, sau in trong t p Hoa d c chiến hào (1968).
III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n:
ie
iL
1. Khổ 1, 2:
Ta
“Dữ dội ốà d u êm
s/
..............................
up
B i h i trong ngực trẻ”.

ro
- Những trạngătháiăđối cực, vừaăphongăphúăvừa phức tạpănh ngăthống nh t c aă“b n thể sóng”:
/g
+ Dữ dội/ d u êm: khiăcóăgióălớn, biểnăđộng dữ dộiălàmăchoănhữngăđợtăsóngătoăđánămạnh vàoăb . Khi

tr iăquangămâyătạnh,ăkhôngăcóăgióălơnăthìăsóngăbiển th t hiềnăhòa,ăd uăêm.
om
+ n ào/ lặng lẽ: hai trạngătháiăđối l p nhau c aăhìnhă nhăthiênănhiênăsóngăbiển.

.c
 Tính khí của ngư i con gái đang yêu cũng gi ng như sóng, ố n mang nhiều trạng thái tâm lí đặc
ok
biệt, nó đ i cực, phức tạị ốà ịhong ịhú.

bo
- Sóngălàămột b n thể mangăkhátăv ngăcũngăchinhălàăkhátăv ngătìnhăyêuăc a ph nữ:

ce
+ Sông (sóng): từ bỏ khôngăgianăch t chội,ătìmăđếnăkhôngăgianărộng lớn.

fa
+ Tình yêu: khôngăch p nh n giới hạn ch t hẹp, t m th ng,ăluônăkhaoăkhátăv ơnătớiăcáiălớnălao,ăđồng

c m.
w.
Nét mới mẻ trong quan niệm tình yêu: ngư i con gái khoa khát yêu đương nhưng không còn nh n
ww
nhục, cam ch u nữa mà dứt khoát đi tìm tình yêu cao cả, đích thực, rộng lớn, bao dung.
- Từ sự tồn tạiăvĩnhăhằng c aăsóng,ănhàăthơăliênăhệ vàăkhẳngăđ nhătâmătrạng,ăkhátăv ngătìnhăyêuăc a

tuổi trẻ muônăđ i
+ Ngày ồưa, ngày sau: khẳngăđ nh sự tồn tạiătr ng tồn, b t diệt,ăvĩnhăhằng c aăsóng.
+ B i h i trong ngực trẻ: khẳngăđ nhătâmătrạngătìnhăyêuăr tămưnhăliệt, rạo rực.
Tình yêu bao gi cũng là một khát ố ng b i h i, từ ngàn ồưa con ngư i đã đến với tình yêu ốà mãi
cứ đến với tình yêu .
=>Nhà thơ đã có sự cảm nh n khá sâu sắc những nét tương đ ng giữa trạng thái ịhức tạp của sóng
ốà tọạng thái tâm lí đầy phức tạp của tình yêu, từ quy lu t của tự nhiên tác giả khẳng đ nh quy lu t
của tình yêu ốà Ọuy lu t của tình cảm con ngư i.
2. Khổ 3, 4:
01
“Tọước muôn tọùng sóng bể
oc
...........................................
iH
Khi nào ta yêu nhau”.
Da
- Nhânăv t trữ tình:ăhìnhăt ợngăképăsóng vàăem.
- Sự líăgi i, cắtănghĩaăb n thể cội nguồn c aăsóngăđể h ngăđến cắtănghĩaăcội nguồn c aătìnhăyêu:
hi
+ăNghĩăvề nhữngăđiềuăvĩnhăhằng c aăthiênănhiênăbiển, gió, sóng để cắtănghĩaăcắtănghĩaăng n nguồn
nT
c aăthiênănhiên....nh ngălàmăsaoăhiểu hếtăđ ợcăthiênănhiên.
uO
+ăNghĩăvề tìnhăyêuăđôiălứa cắtănghĩa,ătìmăđiểm kh i nguồn c aătìnhăyêuănh ngăcắtănghĩaăvề tìnhăyêuă
thìăb t lựcăkhiălíăgi i về nó.
ie
+ă Tìnhă yêuă làă một hiệnă t ợngă khácă th ng,ă đ yă bíă n,ă khôngă thể gi iă thíchă đ ợc câuă hỏi về kh i
iL
nguồn c aănó,ăth iăđiểm bắtăđ u c aătìnhăyêu.
Cách cắt nghãi giàu nữ tính ốà tọực cảm, tình yêu được lí giải một cách h n nhiên, dễ thương: tình
Ta
yêu gi ng như sóng biển, gió tọ i, làm sao cắt nghĩa ng n ngu n, làm sao hiểu hết được – tình yêu nó
s/
tự nhiên, h n nhiên như thiên nhiên ốà cũng khó hiểu, nhiều bất ng như thiên nhiên.
up
3. Khổ 5, 6, 7:
ro
“Con sóng dưới lòng sâu

/g
........................................
om
Dù muôn ố i cách tọ ”.
.c
- Tâmătrạng nhớ nhung da diết, khắc kho i c aăsóngăvới b cũngăchínhă làătâmătrạng nhớ nhung, da
diết, khắc kho i c a em với anh - ng i ph nữ đangăyêuăcồnăcào,ăsayăđắm:
ok
+ Nỗi nhớ baoătrùmăc khôngăgian,ăth iăgianăth ng trực, m iă lúcăm iănơi:ă“dưới lòng sâu, tọên mặt
bo
nước,”.
ce
+ Sự soăsánhăđộcăđáoăkhẳngăđ nh nỗi nhớ khôngăchỉ trongăỦăthứcămàăcònătrongătiềm thứcăxâmănh p c

vàoătrongăgi cămơ:
fa
“Lòng em nhớ đến anh

w.
Cả tọong mơ còn thức”.

ww
+ Nh păthơălàănh păsóngădàoădạt, nức n vàămưnhăliệtăgópăph n thể hiệnătâmătrạngătìnhăyêuăc aăng i

ph nữ.
+ăTácăgi sử d ng biệnăphápănhânăhóaăvàăsự phátăhiệnăt ơngăđồng giữa sóng vàăem: sóng cũngănhớ
th ơngănh ăconăng i, trạngătháiăsóngăt ơngăđồng với rạngătháiăđangăyêuăc a em.
+ăPhépălặpăcúăphápă“Con sóng dưới lòng sâu/ con sóng tọên mặt nước”: khẳngăđ nhăvàănh n mạnh nỗi
nhớ triền miên,ăth ng trực.
Nỗi nhớ c n cào, da diết, không thể nào nguôi, cu n cuộn, dào dạt như từng đợt sóng biển triền
miên, b i h i, ốô hạn – sóng khao khát b như em khao khát anh, khẳng đ nh tình yêu tha thiết, sâu
sắc, mãnh liệt, cháy bỏng.
- Sự khaoăkhátăh ớng về nhau,ăcóănhau,ăsự bàyătỏ niềm tin tuyệtăđốiăvàoătìnhăyêuăb t diệt bằng những
câuăthơăkhẳngăđ nh tuyệtăđối:
01
+ D u...d u...cũng: lặp c uătrúcăcâu,ăkhẳngăđ nh th t dứtăkhoát.
oc
+ Từ tráiănghĩaăồuôi/ ngược, ịhương Bắc/ ịhương Nam, đại dương/ b ...để khẳng đ nh niềm tin ốượt
iH
Ọua khó khăn.
Da
+ Từ khẳngăđ nh: D u...d u...cũng khẳngăđ nh nỗi nhớ vàăniềm tin tuyệtăđốiăvàoătìnhăyêu.
hi
+ Chẳng tới b / muôn ố i cách tọ : niềmătinăvàoăt ơngălai,ăcáiăđíchăcuốiăcùngăc aătìnhăyêu,ăthể hiện
p bao hi v ngăvàoătìnhăyêuăv ợt qua m iăkhóăkhĕnăthử thách.
nT
- Âmăh ng khẳngăđ nh,ăâmăg ng c a niềm tin tuyệtăđốiăvàoătìnhăyêu.
uO
Một tình yêu tọong sáng, đằm thắm, thiết tha, cháy bỏng của ngư i phụ nữ đang yêu ốà tin tư ng
ie
tuyệt đ i ốào tình yêu. iL
4. Khổ 8, 9:
“Cuộc đ i tuy dài thế
Ta
s/
..................................
Đề ngàn năm còn ốỗ”.
up
- ớc v ngătìnhăyêuălớnălaoăluônăđiăkèmăvới nhữngăloăâuăđ y nữ tínhăc aănhàăthơ:ăcuộc đ i, dài – năm

ro
tháng ố n đi Ọua; biển kia d u rộng/ mây ố n bay về xa...

/g
+ăKhôngăph i lo về cáiăhữu hạn c aătìnhăyêuămàăloăvề cáiămongămanhăc aăđ iăng i.

om
+ăTìnhăyêuălàăcáiăvôăhạn, biển c bao la chỉ làăcáiăhữu hạn.

Sự chiêm nghiệm của một tọái tim nhạy cảm, nhà thơ sớm nh n ọa ốà thấm thía ốề sự hữu hạn của
.c
kiếị ngư i.
ok
- Nhàăthơămơă ớc mộtătìnhăyêuăvĩnhăcữu, b t diệt, muốnăv ơnălênăthử tháchăc a th iăgianăvàăsự hữu

bo
hạn c aăđ iăng i

ce
+ Tình yêu =ătanăraă=ăsóngă=ăb t tử

+ Biển lớn tình yêu =ătìnhăyêuăb t tử, sốngămưi.
fa
Một ước mơ ọất bình thư ng tọong tình yêu khẳng đ nh niềm khao khát yêu thương tọong tâm h n
w.
ngư i phụ nữ, khát ố ng s ng hết mình tọong tình yêu, khát khao để bất tử tọong tình yêu.
ww
=> Vẻ đẹpătâmăhồn c aăng i ph nữ trongătìnhăyêu:

- Tâmăhồnăng i ph nữ mangăkhátăv ngătìnhăyêuămưnhăliệt, b t diệt.
- Tìnhăyêuăth ơngătrongătâmăhồn gắn liền với nỗi nhớ, sự chung th y,ăđợi ch , sự đồng v ng thiết tha.
- Tiếngănóiătrẻ trung, nồng nhiệtămàăcũngăr tăsâuănặng, sắc son c aătâmăhồnăng i ph nữ trongătìnhă

yêu.
- Ng i ph nữ luônăh ớngăđến mộtătìnhăyêuăb t diệtăv ợt qua sự hữu hạn c aăđ iăng iăvàătồn tại
mưiămưi với th i gian.
5.ăVàiăỉétăố ngh thu t:
- Âmăđiệu:ăâmăđiệu c a nhữngăconăsóngătrênăbiển c , những nh păsóngăcũngăchínhă làănh pătrongătâmă

trạngătìnhăyêuăc aăng i ph nữ.
- Thể thơănĕmăchữ vớiăcáchăngắt nh p, phốiăâm,ăcácăcặp từ, vế câu,ăkhổ thơăđiăliền nhau:ăđưăkhắc h a
01
đ ợcăsóngăd uăêm,ăkhoanăthai,ăkhiă lại dồn d p, dữ dội.ăĐóăcũngă làătâmătrạng c aăng i ph nữ khi
yêu.
oc
- Tứ thơ,ăhìnhăt ợng kéị độcăđáo:
iH
+ Sóng vàăem: đóălàăsự gặp gỡ giữaăỦăt ngăvàăhìnhă nh.
Da
+ Sóng vàăem: cóănhiềuănétăt ơngăđồng giữa trạngătháiăc aăthiênănhiênăvàătâmătrạngătìnhăyêuă
hi
E.ăĐẨNăGHITAăC A LORCA ậ THANH TH O
nT
I.ăTácăgi :
uO
- Thanh Th oătênăkhaiăsinhălàăHồ ThànhăCông,ăsinhănĕmă1946,ăquêăhuyện Mộ Đức, Qu ngăNgưi.
ie
- Sau khi tốt nghiệpă khoaă Vĕn,ă Tr ng Đại h c Tổng hợpă HàăNội,ă ôngă thamă giaă cuộcă khácă chiến
chống Mỹ cứuăn ớc trong chiếnătr ng miền Nam.
iL
- Thanh Th o làm thơ, ốiết báo, tiểu lu n ịhê bình ốăn h c,...nh ngăđóngăgópăquanătr ngăvàăđặc sắc
Ta
nh t v nălàăthơ.ă
s/
- Thơăôngălàăsự lênătiếng c aăng i tríăthức nhiềuăsuyăt ,ătrĕnătr về cácăv năđề xưăhộiăvàăth iăđại. Tuy
nhiên,ăôngămuốn cuộc sống ph iăđ ợc c m nh năvàăthể hiện bề sâuănênăluônăkh ớc từ lối biểuăđạt
up
dễ dưi.
ro
- Thanh Th oălàămột trong nhữngăg ơngămặtătiêuăbiểu cho thế hệ cácănhàăthơătr ng thànhătrongăcuộc

khángăchiến chống Mỹ cứuăn ớc.
/g
- Ngòi bút hướng nội, suy tư, tọăn tọ về cuộc s ng nhân dân, đất nước ốà th i đại; luôn tìm tòi những
om
hình thức biểu đạt mới.

.c

ok
- Tácă ph m chính:ă Những ngư i đi tới biển (1977), Dấu chân Ọua tọảng cỏ (1978), Nhung84 ng n
sóng mặt tr i (1981),...
bo
II.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x :
ce
BàiăĐàn ghita của Lorca rútătrongăt p Kh i ốuông ọu-bích (1985)ălàămột trong nhữngăsángătácătiêuă
fa
biểu cho kiểuă t ă duyă thơă c a Thanh Th o:ă suyă t ,ă mưnhă liệt,ă phóngă túngă trongă c mă xúcă vàă đ ơngă
nhiênăkhôngădễ hiểuăvìăítănhiềuănhómămàuăsắcăt ợngătr ng,ăsiêuăthựcămàăôngăh c t p chínhănhàăthơă
w.
hiệnăđạiăTâyăBanăNhaăậ Lorca.
ww
1.ăĐỊ ỉă1ă(sáuăếòỉỂăđ u):
“những tiếng đàn b t nước
.....................................
tọên yên ngựa mỏi mòn.”

- Hìnhă nhăthơăt ợngătr ng,ăsiêuăthực tạo năt ợng:
+ Những tiếng đàn b t nước: tiếngăđànăb tăn ớc sớmăngânăvangănh ngăcũngăsớm l i tắtănh ăsố ph n
thiênătàiăLorcaă- tiếngăđànălàăâmăthanhăđ ợc c m nh năthànhămàuăsắc,ăhìnhăkhối,ăđ ngănét.
Sự cảm nh n vừa bằng thính giác, ốừa bằng th giác, ốừa tạo ọa âm thanh thành bản nhạc, vừa
mang tính tạo hình.
01
+ Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt: màuăáoăc aăng iăvõăsĩăđ uăbòătótăcũngăchínhălàămàuămáuăt ơiăc a
oc
nhânădânăd ới chế độ Phrĕng-cô.
iH
+ Li – la – li – la – li – la: tiếng ghi ta tạo nh păthơănh ămột b n nhạcăđơnăđiệu, diễnăraăhàngăngày.
Da
+ đi lang thang ốề miền đơn độc:
•ăMột nghệ sĩăduăca,ămangăl i ca tiếngăhátăvới m iăng
hi
i.
•ăLorcaăch aătìmăđ ợcăng iăđồngăđiệu, c măthôngăvàăth u hiểu.
nT
•ăSự côăđộc, lẻ loi c aăLorcaătrongăhànhătrìnhăsángătạo nghệ thu tăvàăđ uătranhăchoăcôngălíăchoădână
uO
ch .
ie
+ với vầng tọăng chếnh choáng: thiênănhiênăm oănh ăcuộcăđ iălênhăđênhăc a Lorca.
iL
+ tọên yên ngựa mỏi mòn:
Ta
•ăNg i nghệ sĩăđiătìmătự do trong một sự đơnăđộc.

s/
•ăTâmăhồnăyêuăđ i, lạc quan c a Lorca.
Những hình ảnh tương ịhản vừa giúị ta hình dung ốề Lorca, vừa gợi liên tư ng đến khung cảnh
up
của một đấu tọư ng: khát ố ng dân chủ của công dân Loọca - nền chính tọ độc tài; khát ố ng cách
ro
tân nghệ thu t của Lorca - nền nghệ thu t già nua.
Hình ảnh ngư i nghệ sĩ du ca đang lang thang đi tìm cái đẹp trong thế giới tàn bạo hiện lên đầy
/g
mong manh ốà đơn độc nhưng không dễ b khuất phục, tiêu diệt.
om
2.ăĐo ỉă2ă(ỈườiăểaiăếòỉỂătể ăti p)

.c
“Tây Ban Nha

ok
........................
bo
máu chảy.”
ce
- Hìnhă nh thựcăđ yăámă nh:

fa
+ hát nghêu ngao: nhữngăâmăthanhăkhôngăđiệuăcùngătiếngălòngăc a Lorca.

+ áo choàng bê bết đỏ, b điệu ốà bãi bắn: c nhăt ợng Lorca b xử bắn với những biếnăphũăphàng,ă
w.
giâyăphútăbiăph n c a cuộcăđ i Lorca.

ww
+ đi như ngư i mộng du: sự lẻ loi,ăcôăđơn,ăkhôngăng iăđồngăđiệuăcùngăLorca.

Giây ịhút bi ịh n , cái chết đầy bất ng của Lorca, bất ng đ i với nhà thơ Thanh Thảo – con
ngư i trong sạch ốà ốô tội ấy dù luôn b ám ốề cái chết của chình mình, ố n không thể nghĩ nó lại đến
sớm thế ốà đến ốào lúc chàng không ng nhất.
- Hìnhă nhăt ợngătr ngăc a tiếngăđàn:
+ tiếng ghi ta nâu: âmăthanhăc măgiácăthànhămàuăsắc,ămàuănâuăsự dự c m về nỗiăbiăth ơngăc a số

ph năconăng i,ăt ợngătr ngăchoănỗi buồn.
+ tiếng ghi ta lá ồanh biết mấy: âmăthanhăc măgiácăthànhămàuăsắc chuyểnăsangăxanh,ămàuăxanhăthể

hiện sự tiếc nuối cho cuộcăđ iăcònăquáătrẻ màăraăđiăquáăsớm.
+ tiếng ghi ta tọòn b t nước vỡ tan: âmăthanhăchuyểnăthànhăhìnhăkhối, cuộcăđ i Lorca ngắn ng iănh ă
sự tan biếnănhanhăchóngătiếngăđànăb tăn ớc.
01
+ tiếng ghi ta ọòng ọòng – máu chảy: nhânăhóaătiếngăđànăâmăthanhăthànhămáuăch yăcũngăb th ơngă
nh ăconăng i.
oc
Sự kiện thảm kh c về cái chết của Lorca tạo những cú s c dây chuyền, liên tục chuyển đổi cảm
iH
giác Ọua hệ th ng âm thanh ốỡ ọa thành màu sắc, thành hình kh i, thành dòng máu chảy đau ồót,
không nguôi.
Da
 Tiếng đàn cũng có nỗi đau của mình, cũng không ch u sự bất hạnh như chính ngư i tạo ọa nó.
hi
Tiếng đàn như hòa âm thanh cùng tiếng nhức nh i nghẹn ngào của tọáiă tiỈă tử tểư ỉỂtọong thơ
nT
Loọca, hay chính nó là đ nh mệnh nghiệt ngã của ngư i nghệ sĩ yêu tự do ốà cái đẹp - ngư i chiến sĩ
kiên cư ng đã chết dưới ta ịhát ồít.
uO
 Sự ọa đi của Loọca là một nỗi đau không thể diễn tả thành l i đ i với nhân dân tiến bộ tọên thế
ie
giới ốà cả nhà thơ Thanh Thảo.
3.ăĐỊ n 3 (b ỉăếòỉỂătể ăti p)
iL
“không ai chôn cất tiếng đàn
Ta
..............................................
s/
long lanh tọong đáy giếng.”

up
- Hìnhă nh thực kết hợp vớiăhìnhă nhăhoánăd ,ă nhânăhóaădiễn t cáiăchết c a Lorca: chôn cất, tiếng
ro
đàn, gi t nước mắt, đáy giếng... Cáiăchếtăđ y bi ph n, oan khu t c aăthiênătàiăLorcaăb chế độ độcătàiă
Phrĕng-côăgiết hạiăvàănémăxácăxuống giếng.
/g
- Hìnhă nh t ợngătr ng,ăsiêuăthực gi t nước mắt vầng tọăng, long lanh tọong đáy giếng: hìnhă nh gợi
om
cáiăchết oan u tăđồng th i nổi b t vẻ đepăcaoăkhiết, rạng ng i c a Lorca.
Niềm ồót thương ốề cái chết thiên tài Loọca ốà niềm tiếc nu i tọước sự d dang của khát ố ng cách
.c
tân nghệ thu t ngư i nghệ sĩ Tây Ban Nha tài hoa ấy.
ok
- Diăchúcăc a Lorca:
bo
+ăCâuăđề từ “Khi tôi chết hãy chôn tôi ốới cây đàn” (Ghi nhớ - Lorca):ăchìaăkhóaăng măh ớngăng i
ce
đ căđếnăthôngăđiệp th t sự c aăbàiăthơ,ă l iădiăchúcăđể lại c a Lorca ậ hưyăv ợtăqua,ăquênăđiănhững

sángătạo c aăLorcaămàătiếp t căcáchătân,ăsángătạo nghệ thu t mới mẻ hơn.
fa
+ăCâuăthơăkhông ai chôn cất tiếng đàn: Loọca lo lắngăkhôngăcóăng i tiếp t c sự nghiệpăcáchătânănghệ

w.
thu tăcònăd dang c aămình.
Di chúc không chỉ thể hiện tình yêu say đắm với nghệ thu t, tình yêu tha thiết với xứ x Tây Ban
ww
cầm, mà sâu ồa bao hàm ý nghĩa: Nhà thơ cách tân là Loọca biết thơ của mình một ngày nào đó sẽ án
ngữ, ngăn cản những ngư i sau tọong sáng tạo nghệ thu t nên đã dặn lại cần thiết phải biết chôn
nghệ thu t của ông để đi tới, phải biết ốượt Ọua Loọca để đi tới....
- Hìnhă nh không ai, chôn cất tiếng đàn, tiếng đàn, cỏ m c hoang:
+ Nỗiăxótăth ơngăchoăcáiăchết c a mộtăthiênătài..
+ăNhàăthơăcáchătânănghệ thu tăđưăchết, nghệ thu t thiếu vắng kẻ d năđ ng.

+ Cỏ t ợngătr ngăchoăsự đơnăsơ,ăkhiêmănh ng,ădânădưănh ngăcóăsức sốngămưnhăliệt,ătr ng tồn.
+ Cỏ làăbiểuăt ợng cho tuổi trẻ,ămùaăxuân,ăsức sống c aăconăng i.
+ B t tử hóaătiếngăđànăLorca,ănghệ thu tăLorca,ănhânăph m nghệ sĩăLorca.
Khẳng đ nh cái đẹị không thể hủy diệt, nó sẽ s ng, sẽ còn được truyền tụng mãi, giản d ốà kiên
01
cư ng như “cỏ m c hoang” - đ ng th i khẳng đ nh chân lí ốề sự bất tử: có thể giết chết con ngư i
nhưng không thể tiêu diệt khát ố ng của h ; nghệ thu t ốì nhân sẽ bất tử với th i gian.
oc
4.ăĐỊ ỉă4ă(ẾểíỉăếòỉỂăẾu i)
iH
“đư ng chỉ tay đã đứt
Da
..................................
hi
li-la-li-la-li-la...”
nT
- Hìnhă nhăt ợngătr ng:
uO
+ đư ng chỉ tay đã đứt, dòng sông ọộng ốô cùng: chỉsố ph n, sự ch p nh năđ nh mệnhăphũăphàngăậ
đ ng chỉ tayăbéănhỏ,ă dòngăsôngărộngă mênhămông;ăph năng i ngắn ng iă màăthế giớiăthìăvôăcùng.ă
ie
Đ nh mệnh nghiệtăngưăđưăcắt ngang sự sống c a Lorca... iL
+ Loọca bơi sang ngang, tọên chiếc ghi ta mà bạc: chỉ về cõiă chết, nớiă siêuă thoát,ă màuă bạc c a sự
trong trắng, tinh khiết...
Ta
- Hànhăđộngă“ném lá bùa, ném tọái tim...”: mangănghưiăt ợng trung cho sự giưătừ vàăgi iăthoát,ăchiaă
s/
tay th t sự với nhữngăràngăbuộcăvàăhệ l y tr n gian.

Hành tọình Loọca ốề với cõi chết cũng là ốề với cõi ốĩnh hằng, về thế giới hư ốô, hành tọình ốề với
up
ch n siêu thoát tọên con thuyền ghi ta đẹị ốà huyền bí.

ro

/g
- Th phápăt ợngătr ng,ăsiêuăthực, gợiăhìnhă nhăthơămangănhiều chiềuăliênăt ng.

om
- Sự kết hợpăhàiăhòaăgiữaăcácăyếu tố thơ, nhạc...

.c
- Sử d ngăngônătừ độcăđáo,ămới mẻ,ăgiàuăsức gợiăđaăchiều.

ok
- Nghệ thu tătrùngăđiệp c uătrúcătạoănênătínhănhạcăchoăbàiăthơ.

bo
__________
ce
fa
CảUYÊẩăĐ 4:ăĐ C - HI U TRUY ẩ,ăẦÍăVẤ T NAM T 1945ăĐ N H T TH K XX

A.ăNG IăLỄIăĐọăSỌNGăĐẨă(trích)ă- NGUY NăTUỂN
w.
I.ăTácăgi
ww
1. Cu Ếăđời:
- NguyễnăTuână(1910ăậ 1987)ăquêălàngăNhânăM c, qu năThanhăXuân,ăHàăNội.
- Ông là cây bút hàng đầu của nền ốăn ồuôi lãng mạn tọước cách mạng tháng Tám; cây đại thụ của
ốăn ồuôi hiện đại Việt Nam; nhà tọuyện ngắn, tùy bút ồuất sắc của nền ốăn h c Việt Nam hiện đại.
- ỌngăsinhăraăvàălớnălênătrongămộtăgiaăđìnhănhàănhoăkhiăHánăh căđưătàn.
- Từ nhỏ ôngătheoăgiaăđìnhăsống miền trung. NguyễnăTuânăh c hết b căThànhăchungă(t ơngăđ ơngă

c p THCS hiện nay) NamăĐ nh, sau d i về HàăNội viếtăvĕnăvàălàmăbáo.
- CáchămạngăthángăTámăthànhăcông, NguyễnăTuânăđến vớiăcáchămạng, tự nguyệnădùngăngòiăbútăph c

v hai cuộcăkhángăchiến c aădânătộc.ăỌngătr thànhăcâyăbútătiêuăbiểu c aăvĕnăh căcáchămạng,ăsayăs aă
viết về cuộc sống mới,ă khámă pháă hìnhă nhă conă ng i Việt Nam trong cuộcă khángă chiếnă cũngă nh ă
01
trongăxâyădựng.
- Nĕmă1966,ăôngăđ ợcăNhàăn ớc truy tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t đợt 1.
oc
2.ăCỊỉăỉỂười:
iH
- Ọngălàăng i tri thứcăgiàuălòngăyêuăn ớcăvàăcóătinhăth nădânătộc.
Da
- Ọngălàăng iăcóătínhătìnhăphóngăkhoáng,ăỦăthứcăcáănhânăphátătriển r t cao: viếtăvĕnătr ớc hếtăđể thể
hi
hiệnăcáătínhăđộcăđáoăc aămình,ăthíchăduăl ch,ăthíchăcuộc sống tự do.
nT
- Làăconăng i r t mựcătàiăhoaăvàăuyênăbácăthể hiện sự am hiểu nhiềuăngànhănghệ thu tăkhácănhauă
(hội h a, điêu khắc, sân khấu, điện ảnh,...) th ng v n d ng con mắt c a nhiềuăngànhănghệ thu tăkhácă
uO
nhauăđể tĕngăc ng kh nĕngăquanăsát,ădiễn t nghệ thu tăvĕnăch ơng.
ie
- Làănhàăvĕnăthực sự quỦătr ng nghề viếtăvĕn,ăđối vớiăông,ă nghệ thu tălàămột sự “khổ hạnh” đúngă
nghĩa.
iL
3. Sự nghi ịăốĕỉăể c:
Ta
a.ăTọư ẾăẾáẾểăỈ ỉỂătểáỉỂăTáỈ:

s/
- NguyễnăTuânăth ngăh ớngăđến ba m ngăđề tài:

up
+ Ch nghĩaăxeăd ch: Một chuyến đi (1938), Thiếu Ọuê hương (1940),...

ro
+ Vẻ đẹpăvangăbóngămột th i: Vang bóng một th i (1940), Tóc ch Hoài,...

/g
+ăĐ i sống tr y lạc: Chiếc lư đ ng mắt cua (1941)

om
- ba m ngăđề tài,ănhàăvĕnăth ng t pătrungăvàoănhữngăgìăđ p mạnhăgiácăquanănghệ sĩăc aămình,ă

nhữngă gìăđemălạiăchoă ôngăc măgiácămới lạ, mạnh liệt “Tôi mu n mỗi ngày tọong cuộc s ng của tôi
.c
phải cho tôi cái say của ọượu t i tân hôn” (Mộtăláăth ăkhôngăgửi)
ok
- Khaiăthácăbaăm ngăđề tài,ăbênăcạnh những mặtătiêuăcực,ătácăph măcũngăcóănhững mặtătíchăcực,ălànhă

mạnh, thể hiệnălòngăyêuăn ớc, tinh th nădânătộc c aănhàăvĕn:
bo
+ăTrênăđ ng xe d ch,ăôngăghiăchépălại phong c nhăquêăh ơng,ăđ tăn ớc mộtăcáchătàiăhoa.

ce
+ Quy về quáăkhứ,ăôngăphátăhiện ra ch tătàiăhoaănghệ sĩăc aăng iăx a.

fa
+ăTrongăđ i sống tr y lạc,ăôngăthể hiệnătâmătrạngăkhátăkhaoăv ơnătới mộtăcáiăgìăđóăthanhăcao,ătrongă

w.
trẻo nh đôiăcánhăc a nghệ thu t

b.ăSauăẾáẾểăỈ ỉỂătểáỉỂăTáỈ:
ww
- Lòngăyêuăn ớc, tinh th nădânătộcălàăđộng lực khiếnăôngănhiệtătìnhăchàoăđónăcáchămạngăvàăđemăngòiă

bútăc aămìnhăph c v hai cuộcăkhángăchiến chốngăPháp,ăMỹ vàăcôngăcuộcăxâyădựng CNXH (Đư ng
vui ậ 1949, Tình chiến d ch ậ 1950, Sông Đà ậ 1960, Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi ậ 1972,....
- Nguồn c m hứng c a NguyễnăTuână làăcáiăđẹpăcóătácăđộng mạnh mẽ tớiă giácăquanăng i nghệ sĩ,ă

nh ngălàăcáiăđẹp c aănonăsông,ăg măvócăvàănhững ph m ch tăcaoăquỦăc aănhânădânălaoăđộng trong sự
nghiệpăxâyădựngăvàăb o vệ Tổ quốc.
- Gi ngăvĕnătrongăth iăkìănàyălàătinăyêu,ăđônăh u, ca ngợi...
II.ăPhongăcáchăngh thu t
NguyễnăTuânălàănhàăvĕnăcóăphongăcáchănghệ thu tăđộcăđáoăvàăđặc sắc.
01
- Tàiăhoaăvàăuyênăbácătrênătừng trang viết.
oc
- Điănhiềuănơi,ăr tăchúăỦătìmătòiăvàăquanăsát,ălại r tăgiàuăc măxúc,ăNguyễnăTuână làămộtănhàăvĕnăsay
iH
đắmăthiênănhiênăđếnăkìălạ.
Da
- Làămộtănhàăvĕnăluônăkhaoăkhátătìmăkiếm những c măgiácăsayămêămới lạ.
hi
- Phongăcáchătự doăphóngătúngăcũngănh ăỦăthứcăsâuăsắc về cáiătôiăđ aăNguyễnăTuânăđến với thể tùyă
bútănh ămộtăđiều t t yếu.
nT
Với những đóng góị ịhong ịhú, độc đáo cho nền ốăn h c Việt Nam hiện đại, Nguyễn Tuân ồứng
uO
đáng được tôn ốinh là một nghệ sĩ lớn, một nhà ốăn hóa lớn.
III.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x :
ie
Ngư i lái đò sông Đà làăbàiătùyăbútăđ ợcătríchăinătrongăt p Sông Đà, xu t b nănĕmă1960.ăĐâyălàăkết
iL
qu c a nhiều d p NguyễnăTuânăđến vớiăTâyăBắc,ăđặc biệtălàăchuyếnăđiăthực tế nĕmă1958.ăTácăph m
Ta
nàyătiêuăbiểuăchoăgiaiăđoạnăsángătácăsauăcáchămạngăthángăTámăc a NguyễnăTuân.ăNóăthể hiện “độ

chín mới về tư tư ng ốà nghệ thu t” (NguyễnăĐĕngăMạnh).
s/
IV.ăĐ c - hi uăvĕnăb n
up
1. ảìỉểătư ỉỂăẾỊỉăsôỉỂăĐà:
ro
a. Vẻ đẹịăểùỉỂăốƿ,ăếữ d i – tíỉểăẾáẾểăểuỉỂăb o, dữ dằn:

/g
- C nhăváchăđáăhaiăbênăsôngădựngăđứngănh ăváchăthànhăvàă quưngăsôngăhẹp:

om
+ Hùng ốĩ của sông Đà không ịhải chỉ có thác đá.

.c
+ Những cảnh đá b sông, dựng ốách thành, mặt sông chỗ ấy chỉ đúng ng mới có mặt tr i.
+ Có ốách đá chẹt dòng sông Đà như một cái yết hầu.
ok
+ Đứng bên này b nhẹ tay ném hòn đá Ọua bên kia ốách. Có Ọuãng con nai con hổ đã có lần v t từ
bo
bên b này sang bên kia.

ce
+.....
 Sử dụng nhiều giác Ọuan (th giác, ồúc giác) để cảm nh n, dùng nhiều hình ảnh so sánh để khắc
fa
h a chất hùng ốĩ, hiểm tr của sông Đà.

w.
- C nh quưngămặt ghềnhăHátăLoóng:
ww
+ Dài hàng cây s nước ồô đá, đá ồô sóng, sóng ồô gió, cu n cuộn lu ng gió gùn ghè su t năm như
lúc nào cũng đòi nợ ồuýt bất cứ ngư i lái đò sông Đà...
+ Quảng này mà khinh suất tay lái thì cũng dễ l t ngửa bụng thuyền ra.
Sử dụng nhiều câu ốăn ngắn, điệp từ, điệp cấu tọúc gợi lên nh p chuyển động gấị gáị của sóng gió
đang ịh i hợp với nhau, tạo thêm nét hung bạo của sông Đà.
- C nh quưngăTàăM ngăVát:
+ Tọên sông bỗng có những cái hút nước gi ng như cái giếng bê tông thả xu ng dòng sông để chuẩn
b làm móng cầu.
+ Nước đây th ốà kêu như cái cửa c ng b sặc... những cái giếng sâu nước ặc ặc lên như ốừa ọót
dầu sôi ốào.
+ Nhiều thuyền bè gỗ đi nghênh ngang ốô ý là những cái giếng hút nước ấy nó lôi tụt xu ng.
01
+...
oc
Sử dụng các biện ịháị so sánh, liên tư ng, nhân hóa gợi lên cảm giác ốề những m i nguy hiểm của
iH
sông Đà.
Da
- Cuộc th y chiến giữaăconăsôngăĐàăvàăng iăláiăđò:
+ Một thứ thiên nhiên Tây Bắc có nhiều lúc tọông nó thành ọa diện mạo ốà tâm đ a một thứ kẻ thù s
hi
một.
nT
+ Tiếng nước nghe như là oán tọách gì, ọ i lại như là ốan ồin, ọ i lại như là khiêu khích, gi ng gằn
uO
mà chế nhạo...r ng lên như tiếng của một ngàn con tọâu mộng đang l ng lộn giữa rừng vầu rừng tre
nứa nổ lửa, đang ịhá tuông ọừng lửa, rừng lửa cùng gầm thét ốới đàn tọâu da cháy bùng bùng.
ie
+ăSôngăĐàăđưăgiaoăviệc cho mỗiăhòn,ănóăbàyăthạch tr nătrênăsông:
iL
• Đàm tảng đám hòn, chia làm ba hàng chặng ngang tọên sông đòi ăn chết cái thuyền.
Ta
• Hàng tiền vệ, có hai hòn canh một cửa đá tọông như là sơ h , nhưng chính hai đứa giữ ốai tọò dụ
cái thuyền đ i ịhương đi ốào sâu nữa,....
s/
+ Ph i hợp với đá, nước thác ọeo hò làm thanh ốiện cho đá, những hòn đá bệ ve oai phong, l m liệt,
up
thách thức chiếc thuyền.

ro
+ Nước bám lấy thuyền như đô ố t túm thắt lưng ông lái đò l t ngửa mình ọa giữa tr n nước vang
tr i thanh la não bạt.
/g
+ Dòng thác hùm beo đang h ng hộc tế mạnh tọên sông đá...
om
+....
.c
(* L uăỦ:ăKhiăđề ra dạngănàyăth ngăthìăsẽ choăđoạnăvĕnăvàăcácăemăl y d n chứngătrongăđoạnăvĕnăđó

ok
hoặcănênăh c thuộc mộtăvàiăd n chứngătiêuăbiểu.ăĐâyălàămột số d n chứngătrongăbài)
Sử dụng các biện ịháị so sánh, nhân hóa, đầy sáng tạo để khắc h a sự hung bạo, dữ dằn trong
bo
tr n thủy chiến gay go, quyết liệt.

ce
=> Sông Đà hiện lên Ọua ngòi bút của Nguyễn Tuân không ịhải là con sông ốô tọi, ốô giác mà là một
fa
sinh thể có hoạt động, có tính cách, cá tính, có tâm tọạng hẳn hoi, không chỉ hung hãn mà nó còn ọất
xảo huyệt, nó đã tọổ đủ mưu ma để lừa ngư i lá đò ốào thế tr n đã bày sẵn ốà hướng ngư i ta ốào
w.
cửa tử.
ww
=> Hình tượng con sông Đà hiện lên th t kì ốĩ, hiểm tr , dữ dội ốà ọất hung bạo...Sông Đà biểu
tượng cho sức mạnh dữ dội ốà ốẻ đẹị hùng ốĩ của thiên nhiên núi ọừng Tây Bắc.
b. Vẻ đẹịătể ăỈ ng, trữ tìỉể:
- Trữ tình,ăthơămộng dòngăch y c aăsôngăĐà:
+ Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc tọữ tình.
+ Đầu tóc chân tóc ẩn hiện tọong mây tọ i Tây Bắc bung n hoa ban hoa gạo tháng hai ốà cu n cuộn
mù khói núi Mèo đ t nương Xuân.
Dòng chảy của con sông, một dòng chảy duyên dáng, tuôn dài như một áng tóc tọữ tình của một
thiếu nữ kiều Diễm.
- Ch tăthơăcònăhiện diện,ănơiămàuăn ớcăthayăđổiătheoămùa,ănơiămặtăn ớcăsángălóe:
+ Mùa ồuân dòng sông ồanh ng c bích chứ nước sông Đà không ồanh màu ồanh cánh hến của Sông
01
Gâm, sông Lô.
oc
+ Mùa thu nước sông Đà lừ lừ đỏ như da mặt ngư i bầm đi ốì ọượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ gi n dữ
một ngư i bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về.
iH
+ Cái miếng sáng lóe lên một màu nắng tháng ba Đư ng thi.
Da
- Đẹp nh t,ăthơămột nh t ph i kể đến triềnăsôngăphíaăhạ nguồn,ănơiăthiênănhiênăthơămộngăvàăhoangăsơă
hi
nh ămột b tiền sử:
nT
+ B sông Đà, bãi sông Đà, chu n chu n bươm bướm tọên sông Đà.
uO
+ Cảnh ốen sông đây lặng như t . Hình như từ th i Lí Tọần Lê, Ọuãng sông này cũng lặng đền thế
mà thôi.
ie
+ Thuyền tọôi Ọua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa...Cỏ gianh đ i núi đang ọa những
iL
nõn búị. Một đàn hươu cu i đầu ng n búị cỏ gianh đ m sương đêm.
+ B sông hoang dại như một b tiền sử, b sông h n nhiên như một nỗi niềm cổ tích ồưa.
Ta
+ Đàn cá dầm xanh qu y v t lên mặt sông bụng trắng như bạc ọơi thoi.
s/
Cảnh thiên nhiên sông Đà hiện lên Ọua khỏi những dòng thác đá th t trữ tình, thơ mộng, giàu chất
up
thơ đ m màu sắc cổ điển.

ro
2.ăảìỉểătư ỉỂăỉỂườiăệáiăđò
/g
a. TỪỉătuổi, lai l ch, ngu n g c:

om
- Ng iăláiăđò:ătácăgi khôngănêuătênătuổi, lai l ch,ănhânăv tăkhôngăcóătênăc thể d ngăỦătácăgi nóiăđến

nhữngăconăng iălaoăđộngăvôădanh,ălàmăl ngăâmăth m,ăchânăch t.
.c
- Chínhă vìă h làă nhữngă ng iă laoă độngă bìnhă d ,ă vôă danhă nh ngă nh laoă động, nh đ u tranh chinh
ok
ph căthiênănhiênămàăh tr nênălớnălao,ăkìăvĩă- nhữngăng iăanhăhùngătrongălaoăđộng.

bo
b. Ngo iăểìỉể:
ce
- Cáiăđ u bạc quắc thước với mộtăthânăhìnhăto cao ốà g n Ọuánh nhuu chất sừng chất mun.
- Tayăôngălêu nghêu như một cái sào, chânăôngălúc nào cũng khuỳnh khuỳnh gò lại.
fa
 Một ngư i lao động bình thư ng, hiền lành, khỏe mạnh với nét ngoại hình đặc tọưng nghề lái đò.
w.
Ế.ăẩỂườiăệaỊăđ ỉỂăbìỉểăế , kinh nghi Ỉ,ăếǜỉỂăẾ Ỉ,ăỉỂỊaỉăẾường, quy tătợỈătọỪỉăsôỉỂăỉư c:

ww
- Am hiểu từng thácăn ớcăsôngăĐà,ătừngăquânăđá,ăt ớngăđá,ăthuộc từng luồngăn ớc, cửa sinh, cửa tử:
+ Ông lái đã nắm chắc ịháị binh của thần sông, thần đá.
+ Ông đã thuộc quy lu t phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm tr này.
+ Không một ịhút nghỉ tay nghỉ mắt, phải ịhá luôn ốòng ốây thứ hai ốà đổi luôn chiến thu t.
- Tr ớc c mộtăchânătr iăn ớc,ăđá,ăsóng,ăgióăcùngăhòaăcaătạoănênămộtăâmăthanhăkh ng khiếp,ăôngăv n

bìnhătĩnh,ăm uătrí,ăngh lực, ch uăđựngăđể ra lệnhăchoăconăđòăvunăvútălaoăqua:
+ Ông đò c nén ốết thương, hai chân ố n kẹp chặt cu ng lái, mặt méo bẹch đi....
+ Cưỡi lên thác sông Đà ịhải cưỡi đến cùng như cưỡi hổ.
+ Nắm chặt lấy được cái bư m sóng đúng lu ng r i, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy bu ng nước
mà ịhóng nhanh ốào cửa sinh,...
01
Bằng kinh nghiệm, tài năng, ý chí Ọuyết tâm, ngh lực, sự ngoan cư ng ông đò mặc cho những
oc
miếng đòn thâm hiểm độc nhất của sóng thác, ông ố n bình tĩnh đưa con thuyền của mình ốượt qua
ba ốòng đấu để ốượt thác an toàn.
iH
ế.ăẩỂười ngh sƿătàiăểỊa:
Da
- Phongătháiăungădung,ăbìnhătĩnh,ăm uătríăkhiăchèoăđòăv ợtăthác.
hi
- Ọngăkhônăngoanăv ợt qua m i cạm b y c aăthácăghềnhăvàăđ aăconăthuyền về đíchăanătoàn.
nT
- Khiăconăđòăvàăng iăláiănh ăhòaălàmămột khiếnătaăt ngănh ăconăthuyền vừa tự độngăláiăđ ợc,ăl ợn
uO
đ ợc.
- Khiăconăđòăv ợtăthácăanătoàn,ăôngă lạiăcùngăcácăbạnăđốt mộtăđống lửa,ăn ớng ốngăcơmă lamăvàătròă
ie
chuyện về nhữngăconăcáăanhăvũ,ăcáăd măxanh,...nh ăch aătừngăcóăcuộc chiếnăđ u sinh tử vớiădòngă
iL
sông.
Ngư i lái đò là bình thư ng nhưng khi chiến đấu là một v tướng tài ba, ngư i nghệ sĩ tài hoa,
Ta
dũng cảm, ngoan cư ng, tài tọí, ý chí Ọuyết tâm, giàu ngh lực.
s/
=>Ca ngợi vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng được thể hiện tọong con ngư i bình thư ng là ch đò tọên
up
sông, thể hiện cái đẹp trong hiện tại ốà ngay giữa đ i thư ng. Ngư i lái đò sông Đà chính là khúc
hùng ca ca ngợi con ngư i, ca ngợi ý chí con ngư i, ca ngợi lao động ốinh Ọuang đã đưa con ngư i
ro
tới thắng lợi huy hoàng tọước sức mạnh thần thánh của dòng sông hung bạo. Đấy là yếu t làm nên
ch tăốàỉỂăỈười củaăỉểợỉăếợỉăTợyăBắẾăốàăẾủa c những ẾỊỉăỉỂườiăệaỊăđ ỉỂăỉóiăẾểuỉỂ.
/g
3.ăVàiăỉétăỉỂể thu t:
om
- Cáiătôiătàiăhoa,ăuyênăbác.
.c
- Cáchătiếp c năđốiăt ợng từ gócăđộ th mămĩ,ăcáchătiếp c năconăng i từ gócăđộ tàiăhoa,ănghệ sĩ.

ok
- Cáchămiêuăt đốiăt ợng từ nhiềuăphíaăvới nhiềuăgócăđộ, nhiều kiến thức c a cácăngànhăkhoaăh c,

bo
nghệ thu tăkhácănhau:ăđiện ảnh, đ a lí, Ọuân sự, hội h a, thể thao,...Điềuăđóămangăđến mộtăthôngătină
phongăphú,ămột vốn tri thứcăsâuărộng.
ce
- Sự sángătạo hết sứcăđộcăđáoătrongăngônăngữ kể, t ,ăhìnhă nhăvíăvon,ăsoăsánhăvừaăchínhăxác,ăvừa mới

fa
lạ b t ng .
w.
- Sử d ngăcácăbiệnăphápănhânăhóa,ăsoăsánh,ăbiếnăhóaătrongăcáchăđặtăcâu,ădùngătừ,ăcóăgiáătr tạoăhình,ă
gợi c măphongăphú.
ww
B.ăAIăĐẩăĐ TăTểNăCHOăDọNGăSỌNG?ă(trích)ăậ HOẨNGăPH NG CăT NG

I.ăTácăgi
- HoàngăPh Ng căT ngăsinhănĕmă1937ătạiăthành phố Huế,ăquêăgốc Qu ng Tr .
- Ọngăh c tại Huế hết b c Trung h c; tốt nghiệpăTr ngăĐHSPăSàiăGònănĕmă1960,ăthoátăliălênăchiến

khu tham gia chống Mỹ bằng hoạtăđộngăvĕnănghệ.
- Ọngălàăămộtănhàăvĕnăcáchămạng th i chống Mỹ, từng giữ nhiều chức Tổngăth ăkíăHội Văn h c nghệ
thu t Tr Thiên - Huế, Ch t ch Hội Văn h c nghệ thu t Bình Tọ Thiên,...
- Ọngălàămộtătríăthứcăyêuăn ớc,ăcóăvốn hiểu biếtăsâuărộngătrênănhiềuălĩnhăvực.
- Ông là nhà ốăn chuyên ốiết về thể loại bút kí. Nétăđặc sắcă trongă sángă tácă c aă Hoàngă Ph Ng c
01
T ngălàă sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất tọí tuệ ốà tính tọữ tình, giữa ngh lu n sắc bén ốới suy
tư đa chiều được tổng hợp từ v n kiến thức sâu ọộng về triết h c, ốăn hóa, l ch sử, đ a lí,... t t c đ ợc
oc
diễnăđạt trong lốiăhànhăvĕnăsúcătích,ămêăđắmăbàătàiăhoa.
iH
Da
- Tácăph măchính:ăNgôi sao tọên đỉnh ẫhu Văn Lâu (1971), Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên
cho dòng sông? (1986),....
hi
nT
Ai đã đặt tên cho dòng sông? làăbàiăbútăkíăxu t sắc, viết tại Huế ngàyă4ăậ 1 ậ 1981ăvàăđ ợc in trong
uO
t păsáchăcùngătên.ăBàiăbútăkíăcóă3ăph n,ăđoạnătríchănằm ph n thứ nh t c aătácăph m.
ie
III.ăĐ c - hi uăvĕnăb n iL
1. Vẻ đẹịăỆểáẾăỉểauăẾủaăsôỉỂăảư ỉỂ
a. Vẻ đẹịătểiỪỉăỉểiỪỉăsôỉỂăảư ỉỂăốùỉỂătểư ng ngu n:
Ta
- SôngăH ơngăcóămối quan hệ sâuăsắc vớiădưyăTr ngăSơn.

s/
+ăSôngăH ơngănh ămột bản tọư ng ca của rừng già

up
+ Với nhiều tiết t uăhùngătráng,ădữ dội:

ro
•ăKhiărầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, lúcămãnh liệt qua những ghềnh thác.
/g
• Khi cuộn ồoáy như những cơn l c ốào những đáy ốực sâu, lúcăd u dàng ốà say đắm giữa dặm dài
om
chói l i màu đỏ của hoa đỗ Ọuyên ọừng.

.c
- SôngăH ơngăđ ợcănhânăhóaănh ămột cô gái Di – gan ịhóng khoáng, man dại với một bản lĩnh gan
dạ, một tâm h n tự do ốà tọong sáng.
ok
- SôngăH ơngăđ ợcănhânăhóaămangăsắc đẹp d u dàng ốà tọí tuệ c aăconăng i,ănóătr thànhăăngư i mẹ
bo
ịhù sa của một nền ốăn hóa ồứ s .
Sông Hương ốùng thượng ngu n th t hùng ốĩ, hoang dại, dữ dội nhưng cũng ọất thơ mộng, trữ tình
ce
làm say đắm lòng ngư i – sông Hương ốùng thượng lưu toát lên ốẻ đẹp của một sức s ng mãnh liệt,
fa
hoang dại, đầy cá tính.

w.
b. Vẻ đẹịătểiỪỉăỉểiỪỉăsôỉỂăảư ỉỂăỆểiăố đ ng bằỉỂăbàăỉỂỊ iăốiătểàỉểăịể Hu :

ww
- GiữaăcáchăđồngăChâuăHóaăđ y hoa dại,ădòngăch yăsôngăH ơngănh ăngư i con gái đẹp nằm ngủ mơ
màng.
- Sau khi ra khỏiăvùngănúi,ăsôngăH ơngănh ănàngătiênăđ ợcăđánhăthức, bừngălênăsức trẻ vàăniềm khao
khátăc a tuổiăthanhăxuân,ăuốnămìnhăliênăt c.
+ Sông Hương chuyển dòng một cách liên tục, ốòng giữa khúc Ọuanh co đột ngột, u n mình theo
những đư ng cong th t mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới gặị thành ịh tương lai của
nó.
+ Từ ngã ba Tuần Hòn Chén Ng c Trản Nguyệt Biều Huế Thiên Mụ Ng c Trản Tam
Thai, Lưu Bảo,...
- Màuă sắcă dòngă sôngă tr nênă xanh thẳm vàă từ đó tọôi đi giữa hai dãi đ i sừng sững như thánh
Ọuách...Sớm ồanh, tọưa ốàng, chiều tím.
01
- Dòngăsôngămềm như lụa với những chiếc thuyền ồuôi ngược chỉ bé bằng con thoi.
oc
- Vẽ đẹp tr m mặc c aăthiênănhiên,ădiă tíchăvới những đ i thông u t ch ốà niềm kêu hãnh âm u của
iH
những lăng tẩm đ sộ lan tỏa khắp một ốùng thượng lưu.
Sông Hương chảy về đ ng bằng ốà ngoại ối thành ịh Huế th t hùng ốĩ, ọộng lớn, bao la, quanh
Da
co, u n khúc nhưng cũng ọất thơ mộng, trữ tình. Bút ịháị kể ốà tả được kết hợp nhuần nhuyễn ốà tài
hi
hoa làm nổi b t một sông Hương đẹp bới ph i canh kì thú giữa nó ốới thiên nhiên ồứ Huế ịhong ịhú
nT
mà hài hòa.
Ế.ăSôỉỂăảư ỉỂăỆểiăẾể yăỌuaătểàỉểăịể Hu : vẻ đẹịătểiỪỉăỉểiỪỉ,ăốĕỉăểóa,ăợỈăỉể c, trữ tìỉểăẾủa
uO
sôỉỂăảư ỉỂ.
ie
- Khi về gặpăthànhăphố Huế sôngăH ơngăvuiăt ơiăhẳnălên, tiếp t c uốnămìnhămềm mại:
iL
+ Sông Hương ốui tươi hẳn lên giữa những biền bãi ồanh biếc của ngoại ô Kim Long.
Ta
+ U n một cánh cung ọất nhẹ sang đến C n Hến, C n Giã Viên.
s/
+ Đư ng cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng ốợỉỂăkhông nói ta của tình yêu.
up
+.....
- SoăsánhăsôngăH ơngăvớiăsôngăXenăc a Pa-ri,ăsôngăĐaănuỦpăc a Bu-đa-pét,....SôngăH ơngănằm ngay

ro
trongălòngăthànhăphố thânăyêuăc aămình.

/g
- SôngăH ơngăc m nh n gócăđộ thiênănhiên,ăvĕnăhóa,ăâmănhạc, hội h a, trữ tình:

om
+ Một đô th cổ, trải d c hai bên b .

.c
+ Những nhánh sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắị đô th , với những cây đa, cây dừa cổ
thụ tỏa vầng lá u sầm xu ng những ồóm thuyền ồúm ồít,...
ok
+ V n l ị lòe tọong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một tâm h n mô tê...
bo
+ Điệu sloỒ tình cảm dành cho Huế, tọăm nghìn ánh hoa đăng b ng bềnh ốào những đêm hội rằm
ce
tháng bảy.
fa
+ Sông Hương đã tọ thành một ngư i tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya.
w.
+ Gi ng như nàng Kiều tọong đêm tự tình....
Sông Hương kgi chảy Ọua thành ph đẹp trữ tình, thơ mộng, cổ kính, gần gũi, giản d , sinh động, có
ww
tâm h n ốà gắn bó ốới bản sắc ốăn hóa Huế.

d. Vẻ đẹịăốĕỉăểóa,ăệ ch sử,ătể ăẾaă– sôỉỂăảư ỉỂătọỊỉỂăỈ i quan h v i l ch sử,ătể ăẾa:
*ăSôngăH ơngătrongăquanăhệ với l ch sử:
- Gắn với tên tuổi của anh hùng Nguyễn Huệ kinh thành ẫhú Xuân thế kỉ XVIII.
- Sông Hương s ng hết l ch sử bi tọáng của thế kỉ XX với máu của những cuộc kh i nghĩa, ốào th i
đại Cách mạng tháng Tám, cuộc tàn ịhá của đế qu c Mỹ...
- Dòng sông của th i gian ngân ốang, của sử thi viết giữa màu cỏ lá ồanh biếc.
-....
 Sông Hương hòa mình ốào cuộc đấu tranh của nhân dân Huế, gắn với truyền th ng ch ng ngoại
ồâm của dân tộc với những chiến công oanh liệt. Sông Hương tọ thành biểu tượng về lòng tự hào
01
của ngư i dân thành ịh Huế ốà của cả dân tộc Việt Nam.
oc
* SôngăH ơngătrongăquanăhệ vớiăvĕnăhóa,ăthơăca:
iH
- Sông Hương là niềm cảm hứng ốô t n cho các thi nhân Việt Nam: Tản Đà, Cao Bá Ậuát, T Hữu,
Bà Huyện Thanh Quan,...
Da
- SôngăH ơngăcáiătênămangămột vẻ đẹpăbíă nămàăconăng i khóăcóăthể líăgi i hết ng n nguồn,ăcáiătênă
hi
gắn với truyền thuyếtăthơămộng:ă“Vì yêu Ọuý con sông ồinh đẹị, ngư i ta đã nấu nước của tọăm loài
hoa đổ xu ng dòng sông cho làn nước thơm tho mãi mãi.”
nT
 Sông Hương là niềm cảm hứng ốà biểu tượng cho thơ ca – Sông Hương kết tinh tình yêu thiên
uO
nhiên thắm thiết của con ngư i xứ Huế.
ie
=>Sông Hương mang ốẻ đẹp của một cô gái Huế d u dàng – kín đáo – thơ mộng – duyên dáng –
hoang dại. Sông Hương mang một vẻ đẹp về ốăn hóa ốà niềm tự hào ốề l ch sử hào hùng của dân tộc
iL
Việt Nam.
Ta
2. Vàiăỉétăố ngh thu t:

s/
- Ai đã đặt tên cho dòng sông? tiêuăbiểuăchoăbútăkíăc aăHoàngăPh Ng căT ng.

up
- Câyăbútăgiàuătríătuệ, tổng hợp từ một vốn hiểu biếtăsâuărộng về ốăn hóa, l ch sử, đ a lí, ốăn chương
cùngămộtăvĕnăphongătaoănhư,ăh ớng nội, tinh tế,ătàiăhoa.
ro
- Cáchăliênăt ngăsoăsánh,ăđộcăđáo,ămới lạ, th phápăsoăsánh,ănhânăhóa,ă n d .

/g
- Cáchăkhámăpháăđốiăt ợng nhiều chiều, nhiềuăgócăđộ.

 Cáiătôiătài hoa, uyên bác.
om
.c
- Ngônăngữ giàuăch tăthơ.

ok
- Gi ngăđiệuăm ợtămà,ăsâuălắng
 Bútăkíătrữ tình,ăgiàuăch tăthơ.
bo
ce
(trích)ăậ TỌăHOẨI
fa
C. VỢ CH NG A PH
I.ăTácăgi
w.
- TôăHoàiăsinhănĕmă1920,ătênăkhaiăsinhălàăNguyễnăSen,ăquêă HàăTâyă(HàăNội)
ww
- Ọngăcóămột tuổiăthơăvàăth i trai trẻ ph iălĕnă lộn kiếm sống bằng nhiều nghề: gia sư, bán hàng, kế
toán hiệu buôn,...vàănhiều khi th t nghiệp.
- Ọngălàămộtănhàăvĕnălớn,ăcóăsố l ợngătácăph măđạt kỉ l cătrongăvĕnăh c Việt Nam hiệnăđại vớiăhơnă

200ă đ uăsáchă thuộc nhiều thể loạiă khácă nhau:ă truyện ngắn, tiểu thuyết, tiểu lu n, tự truyện ốà kinh
nghiệm sáng tác.
- Ông có ố n hiểu biết ịhong ịhú, sâu sắc về phong tục, t ị Ọuán của nhiều ốùng khác nhau tọên đất
nước ta, đặc biệt là ốùng núi Tây Bắc
- Nĕmă1996,ăôngăđ ợc tặng Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t.
- Tácăph măchính:ăDế mèn ịhiêu lưu kí (truyện, 1941), O chuột (t p truyện, 1942), Ậuê ngư i (tiểu
thuyết, 1942), Nhà nghèo (t p truyện ngắn, 1944), Truyện Tây Bắc (t p truyện, 1953),...
01
- Truyện Vợ ch ng A Phủ (1952) in trong t p Truyện Tây Bắc, đ ợc tặng giải nhất - Giải thư ng Hội
oc
Văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955, sauăhơnănửaăthêăkỉ,ăđến nay g nănh ăgiữ nguyênăvẹnăgiáătr vàăsức
hútăđối với thế hệ ng i đ c.
iH
- Truyện Tây Bắc làăkết qu c a chuyếnăthâmănh p thực tế c aăTôăHoàiăcùngăbộ đội gi iăphóngăTâyă
Da
Bắc 1952. Trong chuyếnăđiănày,ăTôăHoàiăđưăsốngăvàăgắnăbóănghĩaătìnhăvớiăđồngăbàoăcácădânătộcăThái,ă
M ng,ă Mông,...Vàăchínhă cuộc sống c aă đồngă bàoăcácă dână tộc miềnă núiă đưă khơiă nguồn c m hứng
hi
sángătạoăđể TôăHoàiăhoànăthànhă baătruyện ngắn Cứu đất cứu Mư ng, Mư ng Giơn ốà Vợ ch ng A
nT
Phủ.
uO
1.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố t M
a. M tọư c khi v ệàỈăếợuăỂ t n cho th ỉỂăệíăẫáăTọa:
ie
iL
- Côăgáiăxinhăđẹpăvà tàiăhoa,ăcóătàiăthổiăsáoă- mộtăbôngăhoaăđẹp giữa rừngănúiăTâyăBắcălàmăbiết bao
Ta
chàngătraiăph iăsiămê.
s/
+ Ngày tọước, M thổi sáo giỏi.

up
+ M u n chiếc lá tọên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo.

+ Có biết bao ngư i mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo M .
ro
+ Trai đến đứng nhẵn cả ốách đầu bu ng M .

/g
- Cóămộtătìnhăyêuătrongăsáng.
om
+ Một đêm khuya M nghe tiếng gõ ốách. Tiếng gõ ốách hẹn hò của ngư i yêu.
.c
+ M h i hộp lặng lẽ Ọuơ tay lên thì gặị hai ngón tay lách ốào khe gỗ, s một ngón tay thấy có đeo
ok
nh n.
bo
- Côăgái chĕmăchỉ, c năcù,ăhiếu hạnh,ăkhátăkhaoăđ ợc sống tự do,ăkhôngăthamăcuộc sốngăsangăgiàu,ăr t

Ủăthức về nhânăcáchăc aămình.
ce
+ Con nay đã biết cu c nương làm ngô, con ịhải làm nương ngô giả nợ thay cho b .
fa
+ B đừng bán con cho nhà giàu.

w.
M là cô gái Mông ồinh đẹị, tài hoa, tọẻ tọung, yêu đ i, khát khao được s ng tự do, tâm h n tọàn
đầy sức s ng, giàu lòng tự tr ng ốà ý thức về một cuộc s ng tự do thực sự.
ww
b. Khi M v ệàỈăếợuăỂ t n ỉểàătể ỉỂăệíăẫáăTọa:

* M b bắtăcócăvề làmădâuăđể gạt nợ:
- Cha mẹ M l y nhau,ăvìăkhôngăcóătiềnăđưăvayănhàăbố thốngălíăđếnăđ i thốngălíăv năch aătr xong nợ.
+ B mẹ M không có đủ tiền cưới, phải đến ốai nhà th ng lí, b của th ng lí ẫá Tọa bây gi .
+ Đến t n khi hai vợ ch ng về già ọ i mà cũng chưa tọả được nợ.

- M về làmădâu (b bắtăcóc)ăđể trừ số nợ c a bố mẹ,ămónănợ truyền kiếp.
+ M vừa bước ra, l p tức có mấy ngư i choàng đến, nhét áo ốào miệng M r i b t mắt, cõng M đi.
+ H nh t M ốào bu ng...tiếng nhạc sinh tiền cúng ma đang ọ p r n nhảy múa.
M lâm ốào một tình cảnh éo le, cơ nhục, khổ đau, bất hạnh, b tọòng hai thừ dây tọói “con nợ bắt
01
buộc” ốà “con dâu b éị buộc”, b ọàng buộc b i phong tục – hôn nhân (con dâu b bắt cóc) ốà
phong tục – tôn giáo (con dâu b tọình cúng ma), b áị bức b i hai thế lực cư ng quyền ốà thế quyền.
oc
*ăTâmătrạng M trong nhữngăngàyăđ uălàmădâu:
iH
- Buồn t i,ăđauăkhổ, r tăđơnăđộcăvàăth măthíaănỗiăđauăcùaămộtăng iăconăgáiăb c ớpăđoạt.
Da
+ Có đến hàng mấy tháng, đêm nào M cũng khóc.
hi
+ Lúc nào cũng ố y, dù Ọuay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi,...cô ấy cũng cúi mặt, mặt bu n ọư i
ọượi.
nT
- Trốn khỏiănhàăthốngălíăPáăTra,ăđ nhătìmăcáiăchếtăđể tự gi iăthoátămìnhănh ngăvìălòngăhiếu th o, M đưă
uO
cố gắng ch uăđựng,ădũngăc m quay tr về nhàăthốngălí.
ie
+ M tr n về nhà, hai tọòng mắt còn đỏ hoe. iL
+ Mày chết r i thì không lấy ai làm nương ngô giả nợ cho ngư i ta, tao thì m yếu Ọuá ọ i. Không
được, con ơi!
Ta
+ M chỉ bưng mặt khóc. M ném nắm lá ngón ồu ng đất...Thế là M không đành lòng chết.
s/
Những ngày đầu về làm dâu nhà th ng lí ẫá Tọa, M ốô cùng ịh n uất, đau khổ, M phản khán một
up
cách dữ dội - sự phản khán ấy thể hiện một s c s ng ti ỈătàỉỂătọỊỉỂătợỈăể n M .

ro
*ăTâmătrạng M nhữngăngàyăsau:
- M đánhăm tăđiăsự ph n u tăngàyănào,ăkhôngăcònăt ngăđềnăcáiăchết nữa.
/g
+ Lần lần, mấy năm Ọua, mấy năm sau, b M chết.

om
+ M cũng không còn tư ng đến M có thể ăn lá ngón tự tử nữa.

.c
+ lâu tọong cái khổ, M quen khổ r i.

ok
- M sống l mă lũi,ă âmă th m, tr thànhă ng iă nôă lệ cam ch u, nh n nh că đến mứcă têă liệt c Ủă thức,
bo
buôngăxuôi,ăphóămặcăchoăhoànăc nh.
ce
+ M tư ng mình là con tọâu, mình cũng là con ngựa...ngựa chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi mà thôi.
fa
+ Mỗi ngày M không nói, lùi lũi như con ọùa nuôi tọong ồó cửa.
+ cái bu ng M nằm, kín mít, có một cửa sổ một lỗ ốuông bằng bàn tay. Lúc nào tọông ọa cũng chỉ
w.
thấy tọăng tọắng, không biết sương hay nắng.

ww
+ M nghĩ ọằng mình cứ chỉ ng i ttong cái lỗ ốuông ấy mà tọông ọa, đến bao gi chết thì thôi.
- M sống cuộc sống lặng lẽ,ăâmăth m,ăkhôngăsinhăkhíăvới những d u hiệu sự sống m t d nătrongăcô:ă
không nói, không cư i, không nhớ, chỉ bu n ọư i ọượi,...
Những ngày tháng làm dâu gạt nợ cho nhà th ng lí ẫá Tọa, M b đày đ a nặng nề về thể ồác ốà
tâm h n như một con v t, s ng trong nỗi khổ đau, cực nhục triền miên, tâm h n ốà sức s ng M b hủy
hoại nghiêm tọ ng, M biến thành một chiếc máy s ng - một thứ công cụ lao động cho nhà th ng lí ẫá
Tra.
=> Cuộc s ng th ng khổ của M
Ế.ăTợỈătọ ng M tọỊỉỂăđỪỈătìỉểăỈùaăồuợỉăỆểiăỉỂểỀăti ỉỂăsáỊăỂ i b ỉătìỉể.
- Tiếngăsáoăg i bạnătìnhă làăhìnhă nhămangătínhăbiểuăt ợng:ătìnhăyêuătrongăsáng,ăkhát v ng tự do, sự

sống,ăyêuăđ i,...c aăconăng iăđặc biệtălàătraiăgáiă miềnănúiăTâyăBắc.
01
- Tiếngăsáoăđưăthức tỉnhătâmăhồn, sức sống c a M t ngăđưăb hoànăc nh h y hoại,ăvùiăl p,ănayăđưătrổi
oc
d y.
iH
+ M nghe tiếng sáo ố ng lại, tha thiết bổi hổi.
Da
+ M ng i nhẩm thầm bài hát của ngư i đang thổi.
+ Mày có con tọai con gái ọ i...Ta đi tìm ngư i yêu.
hi
- Sự thức tỉnhătrongătâmăhồn M bằngăhànhăđộng uốngăr ợu
nT
+ Ngày tết, M cũng u ng ọượu.
uO
+ M cứ lén lấy hủ ọượu cứ u ng ừng ực từng bát.
ie
- Tiếngăsáo,ăh ơngăr ợuăngà say, tiếngăng iăhátăđồngăđưăđ aăM sống, nhớ lạiăquáăkhứ êmăđẹp th i
iL
thiếu nữ trẻ trung,ăyêuăđ i.
Ta
+ R i say, M l m mặt ng i đấy nhìn m i ngư i nhảy đ ng, ngư i hát, nhưng lòng M thì đang s ng về
ngày tọước.
s/
+ Tai M ốăng ốẳng nghe tiếng sáo g i bạn đầu làng.

up
+ Ngày tọước, M thổi sáo giỏi

ro
+....
/g
- M th yăvuiăs ớng,ăphơiăphới,ătrànăđ y sức sốngănh ngăcũngăđauăđớn, tuyệt v ngănghĩăđếnăcáiăchết

để khỏiăđối diện với thực tại.
om
+ M không biết, M ng i tọơ một mình giữa nhà.

.c
+ M thấy phới tr lại, tọong lòng đột nhiên ốui sướng như những đêm Tết ngày tọước.
ok
+ M trẻ lắm. M v n còn tọẻ. M mu n đi chơi.

bo
+ Nếu có nắm lá ngón tọong tay lúc này, M sẽ ăn cho chết ngay, chứ không bu n nhớ lại nữa.
ce
+ Nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra.

fa
- Tâmătrạngăt ngănh ămâuăthu n nh ngăhợpă lỦăthể hiện sự khámăphá,ăcáiănhìnăbiện chứngăvàoăcõiă

sâuătâmăhồnăđể kháiăquátăquyălu tătâmălíăconăng i.
w.
+ Khi niềmăkhaoăkhátăsốngălàălàmăng iăđ ợc ph c sinh, tự nóătr thànhămộtămưnhălực,ăxungăđột gay

ww
gắt, quyết một m t mộtăcònăvới trạngătháiăvôănghĩaăc a thực tại.

+ăQuáăkhứ M hiện về nh ămộtăđối chứng,ă làmărõăthực tạiăđauăkhổ,ănênătừ tâmătrạng hồiăt ngăquáă
khứ t ơiăđẹp M đưăcóăỦănghĩăchếtăđiăvìăthực tạiăvôăcùngăđauăkhổ,ăcơănh c.
- Trong tiếngăsáoăr p r n, M hànhăđộng th t khỏe khoắn, dứt khoátăăchứ khôngăbuồnăvàăđauăkhổ để
chu n b điăchơi.
+ Bây gi M cũng không nói. M đến góc nhà, lấy ng mỡ, xoắn một miếng bỏ ốào đĩa đèn cho sáng.
+ M mu n đi chơi, M cũng sắị đi chơi.
+ M quấn lại tóc, M với tay lấy cái ốáy hoa ịhía tọong ốách.
- M b A Sử đànăápăthôăbạo, M nửaămê,ănửa tỉnhănh ngăđưăph năkhángăr t quyết liệt,ătâmătrạng buồn

đauăđớnănghĩăvề thânăph n.
01
+ M không nói...M đứng lặng không biết mình đang b tọói.
+ Hơi ọượi n ng nàn, M v n nghe tiếng sáo đưa M đi theo những cuộc chơi.
oc
+ M ốùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được.
iH
+ M thổn thức nghĩ mình không bằng một con ngựa...M nín khóc, M lạo b i h i.
Da
- Sángătỉnh d y, M c măgiácăsợ vàăđauăđớnăkhiănghĩăvề thânăph nămình.
hi
+ M bàng hoàng tỉnh.
nT
+ M sợ Ọuá, M cựa qu y...
uO
Không khí đêm tình mùa ồuân tọên bản Mèo ốà tiếng sáo g i bạn tình đã đánh thức sức s ng, lay
ie
tỉnh tâm h n M - dù b chà đạị nhưng sức s ng tiềm tàng tọong tâm h n M v n không b lụi tắt. Tâm
trạng M phức tạp với những ồung đột giằng ồé diễn ọa âm thầm, đau đớn tọong cõi tâm tư giữa niềm
iL
khao khát hạnh ịhúc cháy bỏng đang tọổi d y mạnh mẽ ốà thực tại tàn bạo, lạnh lùng.
Ta
=> Sức s ng tiềm tàng ốà khát ố ng mãnh liệt.

ế.ăTợỈătọ ng M khi gi iătểỊátăẾểỊăAăẫểủ:
s/
*ăLúcăđ u sau khi b A Sử tróiăvàăđ ợc ch dâuăc iătrói:

up
- M tr nênăcâmălặng, l mălũiăhơnătr ớc,ăkhôngăgắnăbóăgìăvới cuộc sống xung quanh nữa.

ro
+ M thức su t đêm im lặng ng i thoa thu c cho ch ng.

/g
+ Mỗi đêm, M đã d y ra thổi lửa hơ tay, hơ lưng, không biết bao nhiêu lần.
om
- M vôăc mătr ớc nỗiăđau c aăng iăkhác.

.c
+ M nhìn sang thấy A Phủ trừng trừng, mới biết A Phủ còn s ng.
ok
+ Nhưng M v n thản nhiên ng i thổi lửa, hơ tay

bo
- M th măchíăvôăc m, dửngăd ngăvớiăchínhămình.

ce
+ M v n tr d y, v n sư i, chỉ biết chỉ còn với ng n lửa.

fa
+ A Sử đánh M ngã ngay ồu ng cửa bếị. Nhưng đêm sau M v n ọa sư i như đêm tọước.
w.
* Khi c iătróiăchoăAăPh :
- Nhìnănhững gi tăn ớc mắt c a A Ph , M xúcăđộng th yăth ơngăchoăAăPh vàănhớ lại nỗiăđauăchínhă
ww
mình.
+ M lé mắt tọông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng ốừa m , một dòng nước lấị lánh đã bò ồu ng hai
hõm má đã ồám đen lại.
+ M chợt nhớ đến đêm năm tọước A Sử tọói M , M cũng ịhải tọói đứng thế kia.
- M vớiătháiăđộ cĕmăph n, nh n thứcărõăb n ch tăđộcăácăc a b n thốngălíăPáăTra.
+ Tr i ơi, nó bắt tọói đứng ngư i ta đền chết, nó bắt mình cũng chết thôi, nó bắt tọói đến chết ngư i
đàn bà ngày tọước cũng tọong cái nhà này.
+ Chúng nó th t độc ác.
+ Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta tọình ma nhà nó ọ i thì chỉ còn biết đợi ngày ọũ ồương đây thôi.
01
+ Ngư i kia, việc gì mà phải chết.
oc
- Sức sốngăcùngăsự đánhăthứcătâmăhồn,ălòngăth ơngăng iăcùngăc nh ngộ đưăgiúpăM v ợt qua nỗi sợ,
M quyếtăđ nh c iădâyătróiăchoăAăPh vàătự gi iăthoátămình.
iH
+ M nhớ lại đ i mình, M tư ng tượng như có thể một lúc nào đó, biết đâu A ẫhủ chẳng đã tọ n được
Da
r i, lúc ấy b con ẫá Tọa bảo là M đã c i tọói cho nó...làm sao M không thấy sợ...
+ M ọút con dao nhỏ cắt nút dây mây.
hi
+ R i M cũng ốụt chạy...A Phủ cho tôi đi.
nT
+ đây thì chết mất.
uO
Sức s ng luôn tiềm tàng tọong tâm h n M d n đến sức phản kháng mãnh liệt, táo bạo để giành lại
ie
tự do M . iL
=> Khi sức s ng tiềm tàng tọong tâm h n con ngư i được h i sinh, nó sẽ là ng n lửa không thể d p
tắt. Nó tất yếu chuyển hóa thành hành động phản kháng táo bạo những nạn nhân của giai cấp
Ta
th ng tr , chính h sẽ đứng lên ch ng lại cư ng quyền, áị bức, ch ng lại m i sự chà đạị, lăng nhục,
t hóa con ngư i để cứu lấy cuộc đ i mình. Ậua đó tác giả thể hiện niềm tin vững mạnh ốào ịhẩm
s/
chất t t đẹp của những s ph n đau khổ, ốào khả năng tự thay đổi s ph n của chính h .
up
2.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố t A Phủ

ro
a. S ph ỉ,ăểỊàỉăẾ nh:
/g
- Tuổiăthơăcơăcực,ăđauăkhổ, b t hạnhăvàăđ yăn ớc mắt: m côi cha mẹ, anh ch em chết ốì bệnh đ u
mùa, ố đem đi bán, s ng tha hương,...khôngăcóăbàăconăthânăthuộc,ăkhôngăh hàng.
om
- Lớnălênăph i ch u bao oan u t c a cuộcăđ i.

.c
+ Vì nghèo, không thân thích nên dù có bao nhiêu cô gái thầm ao ước mà không thể lấy nỗi vợ.
ok
+ Vì đánh A Sử, kẻ gây ọ i tọong đêm hội mà A ẫhủ b đánh, b phạt vạ, tr thành nô lệ không công
bo
cho nhà th ng lí ẫá Tọa.

ce
+ Vì để hổ ăn mất bò nên b tọói đứng cho đến chết.

A Phủ có s ph n, hoàn cảnh bất hạnh, đáng thương, nạn nhân của b n chúa đất miền núi Tây
fa
Bắc.
w.
b.ăTíỉểăẾáẾể,ăịể ỈăẾểợt:
ww
- C năcù,ăsiêngănĕng,ăchĕmăchỉ, ch uăkhó,ăngh lực, b nălĩnh,ătự l p.

+ Biết đúc lưỡi cày, chăm chỉ, ch u khó, lại cày giỏi ốà đi săn bò tót ọất bạo.
+ Đứa nào được A Phủ cũng bằng được con tọâu t t tọong nhà, chẳng mấy lúc nhà giàu.
- Khỏe mạnh,ăganăgóc,ădũngăc m,ătáoăbạo.
+ Mới mư i tuổi, nhưng A ẫhủ gan bướng, không ch u dưới cánh đ ng thấp. A phủ tr n lên núi lư
lạc đến H ng Ngài.
+ Khỏe, chạy nhanh như ngựa, con gái tọong làng nhiều ngư i mê.
+ Ném con Ọuay ọất to ốào mặt A Sử.
+ A Phủ xộc tới, nắm cái ốòng cổ, kéo đ ị đầu xu ng, ồé ốai áo, đánh tới tấp.
01
+ A Phủ quỳ ch u đòn, chỉ im như cái tượng đá.
oc
- Cóăsức sốngămưnhăliệtăđể vùngălênăchống số ph n
+ A Phủ bỗng khụy xu ng, không bước nổi.
iH
+ A Phủ lại qu t sức ốùng lên, chạy.
Da
A Phủ có tính cách đặc biệt: dũng cảm, gan dạ, ngang tàng, không khiếp sợ tọước sự cư ng quyền,
hi
bạo lực, yêu tự do ốà lao động., tiêu biểu cho phẩm chất t t đẹp của ngư i lao động miền núi Tây
nT
Bắc.
=> A Phủ hiện thân cho s ph n cơ cực, đau khổ của ngư i lao động nghèo miền núi tọước cách
uO
mạng tháng Tám năm 1945 cũng như ịhẩm chất ốà sức s ng mãnh liệt của h ..
 Thông qua cuộcăđ i M vàăAăPh ,ătácăgi diễn t th tăsinhăđộngăquáătrìnhăthứcătĩnhăv ơnălênătìmă
ie
ánhăsángăcáchămạng c aăng iădânănghèoăTâyăBắc,ăđóălàăquyălu t t t yếu - mộtăkhiăng iădânănghèoă
iL
b ápăbứcăquáăđộ h sẽ tìmăconăđ ng gi iăthoátăchoămình,ăchỉ cóăconăđ ngăcáchămạng mới th t sự làă
conăđ ngăđemăđến hạnhăphúcăchoăh
Ta

s/
- Thànhăcôngăcơăb n c a truyện ngắnălàă nghệ thu tăxâyădựngănhânăv t,ăđặc biệtălàă nghệ thu tămiêuă
up
t tâmălíănhânăv t: M vàăAăPh .
ro
- Miêuăt nộiătâmănhânăv t tinh tế:ătrongăđêmătìnhămùaăxuână HồngăNgàiăvàăđêmăM c iădâyătróiăchoă

/g
A Ph .
- Biệtătàiătrongămiêuăt thiênănhiênăvàănhữngănétălạ trong phong t c, t păquánăxưăhội c aăđồngăbàoădână

om
tộc.
.c
- Nghệ thu t tr n thu t c aătácăgi uyển chuyển, linh hoạt mang phongăcáchătruyền thốngănh ngăcũngă
đ yăsángătạo:
ok
+ Ch yếu theo lối tr n thu t theo sự kiện th iăgian,ănh ngăcóălúcăđanăxenăhồi ức mộtăcáchătự nhiên,ă
bo
cóălúcăphaătrộn giữaăquáăkhứ với hiện tại

ce
- Gi ngăvĕnănhẹ nhàng,ătinhătế,ăđ ợmămàuăsắcăvàăphongăv dânătộc, vừaăgiàuătínhătạoăhình,ăvừaăgiàuă

ch tăthơ.
fa
w.
D. VỢ NH T ậ KIMăLỂNă
ww
I.ăTácăgi
- KimăLână(1920ăậ 2007),ătênăkhaiăsinhăNguyễnăVânăTài,ăquêăhuyện Từ Sơn,ăBắc Ninh.
- Ọngălàănhàăvĕnăthamăgiaăhoạtăđộngăcáchămạng,ăvìăhoànăc nhăkhóăkhĕnăph i nghỉ h c sớm,ăôngă làă

mộtăng iăđaătài:ăthợ sơn gu c, khắc tọanh ịhong bình, ốiết ốăn, làm baó, diễn k ch, đóng ịhim,...
- KimăLânăbắtăđ u viết truyện ngắn từ nĕmă1941,ăthamăgiaăHội văn hóa cứu qu c, sauăđóăhoạtăđộng

vĕnănghệ ph c v khángăchiếnăvàăcáchămạng.
- Ọngălàăcây bút chuyên ốiết về truyện ngắn, thế giới nghệ thu t của ông t p trung khung cảnh nông
thôn ốà hình tượng ngư i nông dân.
- Tácăph m c aăôngăchânăth t,ăxúcădộng về cuộc sốngăvàăng iădânăquêămàăôngăhiểuăsâuăsắc về c nh

ngộ vàătâmălíăc a h - nhữngăconăng i tha thiết vớiăquêăh ơngăvàăcáchămạng.
01
- Tácăph măchính:ăNên ốợ nên ch ng (t p truyện ngắn, 1955), Con chó ồấu ồí (t p truyện ngắn, 1962)
oc
- Nĕmă2001,ăKimăLânăđ ợc nh n Giải thư ng Nhà Nước về ốăn h c nghệ thu t.
iH
II. B i c nh l ch s xƣăh i Vi tăNamătrongătácăph m
Da
- Đ uănĕmă1940,ăphátăxítăNh t nh yăvàoăĐôngăD ơng,ăcùngăvới thựcădânăPhápăápăbức,ăbócălộtănhână
dânăta,ănhânădânătaălâmăvàoătìnhăc nh một cổ haiătròngăPhápăvàăNh t.
hi
- miền Bắc, Nh t bắtănhânădânăph i nhổ lúaătrồngăđay,ătrongăkhiăthựcădânăPhápătĕngăthuế, ra sứcăvơă
nT
vétăthócăgạo.
uO
- Mùaăxuânănĕmă t D u 1945, từ LạngăSơnăđến Qu ng Tr ,ădânătaălâmăvàoănạnăđóiăch aătừngăcó:ăhơnă
hai triệuăng i chếtăthêăth m, nhiều ng i bỏ làng,ăcóălàngăchết hết, nhiềuăng điăthaăh ơng,...
ie
 Nạn đói khủng khiếị năm 1945, một trong những trang bi thảm nhất của l ch sử Việt Nam
iL
III.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x
Ta
Vợ nhặt làătruyện nắng xu t sắc c aănhàăvĕnăKim Lân in trong t p Con chó xấu ồí (1962). Tiềnăthână
truyện ngắnănàyălàătiểu thuyết Xóm ngụ cư - đ ợc viếtăngayăsauăcáchămạngăthángăTámănh ngădangăd
s/
vàăth t lạc b n th o.ăSauăkhiăhòaăbìnhă l p lạiănĕmă1954,ăôngădựaăvàoămột ph n cốt truyện c để viết

up
lại truyện ngắnănày.
ro
1.ăÝăỉỂểƿaăỉểaỉăđ V nhặt
/g
- Vợ nhặt khôngăph iălàăc nh l y vợ đàngăhoàng,ăcóăĕnăhỏi,ăc ới xin theo phong t c truyền thống c a

om
ng i Việt,ămàălàă“nhặt được vợ”.

.c
- Vợ màănhặt ngoàiăđ ng cho th yăgiáătr c aăconăng iălúcăb y gi th t rẻ rúng,ănhặt vợ dễ nh ănhặt

cáiărơm,ăcáiărácăv y.ăĐồng th i ph năánhătìnhăc nhăthêăth măvàăt i nh c aăng iă nôngădână nghèoă
ok
trong nạnăđóiăkh ng khiếp 1945.

bo
- Nhanăđề tácăph m gợiăraătìnhăhuống truyệnăđộcăđáo,ăthuăhútăsự chúăỦăc aăng iăđ c, thể hiệnăgiáătr

ce
hiện thựcăvàănhânăđạoăsâuăsắc.
2.ăÝăỉỂểƿaătìỉểăểu ng truy n.
fa
- Tìnhă huốngă đ ợc gợi ra từ nhanăđề c aă tácă ph m Vợ nhặt, đ ợc nhặt vợ mộtăcáchă tìnhă c , ng u

w.
nhiênăngoàiăđ ng.
ww
- Ng iănh ăTràngănghèo,ă x uătrai,ădână xómă ng c ,...bỗngănhiênănhặtăđ ợc vợ mộtăcáchădễ dàng,ă

nhanhăchóngăgiữaăđ ng, giữa chợ nh m yăbátăbánhăđúcăvàăm y l iăđùaăgiỡn.
- Th i buổiăđóiăkhát,ăng iănh ăTràngăđến nỗiănuôiăthânăcònăchẳngăxongămàădámăl y vợ.
Tình hu ng th t độc đáo ốà cảm động, vừa lạ vừa éo le, là đầu m i cho sự ịhát tọiển của truyện,
tác động đến diễn biến tâm tọạng ốà hành đông của các nhân ố t.
=> Tình hu ng truyện đã nói lên tình cảnh thê thảm ốà thân ịh n tủi nhục của ngư i nông dân
nghèo, t cáo tội ác của thực dân ẫháị, ịhát ồít Nh t ốà thể hiện niềm tự tin ốào bản chất t t đẹp của
ngư i dân lao động.
3.ăẩểợỉăố tăTọàỉỂ:
a. S ph ỉăốàăẾ nh ng :
* Ngoạiăhìnhăthôăkệch:
01
- Tràngăậ cáiătênăchỉ d ng c nghề thợ mộc nôngăthôn.
oc
- Dáng ngư i v p vạp
iH
- Thân hình to lớn, tấm lưng to ọộng như lưng gấu.
Da
- Hai con mắt nhỏ tí, gà gà.
hi
- Ậuai hàm bạnh ọa, cái đầu tr c.
nT
- Dáng đi chúi ốề ịhía tọước.
uO
* Tínhăcáchăr tăthôămộc, ngộc nghệch:
ie
- G năgũi,ăthânăthiết vớiădânălàngăvàătrẻ nhỏ,ăhayăbôngăđùaăvớiălũătrẻ con rồi ngửa mặt lên tọ i cư i
hềnh hệch...nétăđônăh u, vui vẻ, tốt b ng.
iL
- Th ngănóiănhững l i cộc lốc, ngắn g n thiếuătìnhăc m.
Ta
- Khôngăhề biết an i, chia sẻ khi th y mẹ, vợ buồn.

s/
* C nh ngộ b t hạnh:
up
- Kiếm sống bằng nghề đánhăxeăbòălại ph iănuôiămẹ già.

ro
- Nạnănhân c a nạnăđóiăb đ yăđến miệng vực c aăcáiăchết.
Tọàng là một ngư i nông dân ngụ cư nghèo khổ, xấu ồí, ng nghệch ốà bất hạnh, biểu tượng cho
/g
cuộc s ng nghèo khổ của ngư i nông dân nghèo tọước cách mạng tháng Tám 1945.
om
b. Vẻ đẹịătợỈăể ỉăỉểợỉăố tăTọàỉỂăỌuaădi n bi ỉătợỈătọ ng:

.c
* Lúcăđ u khi gặp Th đến quyếtăđ nh d n Th về:

ok
- Lúcăđ u l iăhòăvàăkhiăgặp l n thứ hai chỉ làăl iăăđùaăgiỡn với Th .

bo
+ Hắn hò một câu chơi cho đỡ nh c.

ce
+ Củ tâm hắn cũng chẳng có ý chòng ghẹo cô nào.

fa
+ Mu n ăn...ốới anh, nì!

w.
+ Nói thế Tọàng cũng tư ng là nói đùa, ai ng th về th t.

- Ngạcănhiên,ăb t ng khi Th đếnătìmăTràng
ww
+ Hắn giương mặt nhìn th , không hiểu.

+ Hắn cũng chưa nh n ra th là ai.
- Khôngăph iă khôngăcóăchútăphânăvânădoădự, lo sợ nh ngărồiăTràngă quyếtăđ nh l y vợ trong sự lạc

quan, liềuălĩnhătáoăbạo c aămình.
+ Mới đầu anh chàng cũng chợn, nghĩ: thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả biết có nuôi nổi
không, lại còn đèo b ng.
+ Ch c, kệ!
- Làămộtăng iăchuăđáo,ăr t lo lắngăchoăng i vợ mới.
+ Bỏ tiền mua cho th cái thúng con đựng ốài thứ lặt vặt.
01
+ ậa hàng đánh một bữa th t no nê ọ i cùng nay ồe bò ốề.
 Quyết đ nh ốà hành động của Tọàng thể hiện niềm khao khát hạnh ịhúc gia đình, dù tọong hoàn
oc
cảnh đói khổ v n hướng đến ánh sáng, ố n tin ốào sự s ng ốà ố n hi v ng, lạc Ọuan ốào tương lai.
iH
* Khi d n vợ quaăxómăng c ăvề nhàăvàătrongăbuổiăsángăđ uătiênăkhiăcóăvợ.
Da
- Khi d n vợ quaăxómăng c :ăTràngătr thànhămộtăconăng iăkhác,ăr t hớn h , tự đắc, hạnhăphúc,ăvuiă
s ớng lạ lùng.
hi
+ Mặt phớn ph lạ thư ng.
nT
+ Môi cư i tủm tỉm, cư i nụ một mình.
uO
+ Hai mắt sáng lấị lánh lên
ie
+ Mặt ốênh ốênh tự đắc
iL
+ Cảm giác mới mẻ, lạ lắm, mơn man khắp da th t như có bàn tay ốu t nhẹ tọên s ng lưng.
Ta
- Khi về đếnănhà,ăTràngăcóăchútăsợ, bối rối,ăvuiăs ớng, hạnhăphúc,ăloălắng b iăcáiăc măgiácăđ ợc làmă

s/
chồng, t t c đ ợc thể hiệnăquaăhànhăđộngăđ y phức tạp, rối b i.

+ Tọàng ồâm ồâm bước ốào nhà...
up
+ Hắn quay lại nhìn th cư i.

ro
+ Tọàng ốỗ vỗ xu ng giư ng đon đả.

/g
+ Tọàng đứng ngây ngư i ra một lúc, chợt hặn thấy s sợ.
om
+ Hắn loanh quanh hết chạy ọa ngõ đứng ngóng, lại chạy ốào sân nhìn tọộm ốào tọong nhà.
.c
+ Hắn l t đ t chạy ọa đón.

ok
- Trongăđêmătânăhôn,ăTràngăr tăhàoăphóngăthắpăsángăcĕnănhàătốiătĕmăc aămìnhă bằng ng năđènăd u

vàngăđ c.
bo
+ Ng năđènăvừa mang biểuăt ợng cho một niềm tin, niềm hi v ngăt ơngă laiăt ơiăsáng,ăvừaăliênăkết
ce
gắnăbóăbaăng i lại với nhau ậ baăconăng iăđóiărách.

fa
+ Ng năđènălàăniềmăyêuăth ơng,ăc măthôngăl nănhauăđể cùngăv ợtălênăsố ph n buồnăth ơngăc a h .

w.
+ăÁnhăsángăng năđènănh ămột l i hứa quyếtătâmăc aăng iăconătraiăđến mẹ.

ww
- Trong buổiăsángăđ uătiênăsauăkhiăcóăvợ Tràngăthực sự th y cuộcăđ iămìnhăthayăđổi hẳn,ăvuiăs ớng,

hạnhăphúc,ălạcăquanăhơnăvàoăt ơngălai,ăỦăthức về bổn ph n,ătráchănhiệm.
+ Tọong ngư i êm ái lơ lửng như ngư i trong giấc mơ đi ọa.
+ Chợt nh n ọa, ồung Ọuanh có cái gì ốừa thay đổi mới mẻ, khác lạ: nhà cửa, sân ốư n, mấy chiếc
quần áo, đ ng ọác,...
+ Cảnh tượng th t đơn giản, bình thư ng nhưng đ i với hắn lại rất thấm thía cảm động.
+ Hắn thấy thương yêu, gắn bó bó ốới cái nhà của hắn lạ lùng.
+ Hắn sẽ cùng ốợ sinh con, đẻ cái đây.
+ Bây gi hắn mới thấy hắn nên ngư i, há thấy hắn có bổn ph n phải lo lắng cho vợ con sau này.
+...
01
Tọàng có niềm tin, niềm lạc quan, niềm khao khát mãnh liệt về hạnh ịhúc tổ ấm gia đình ốà tình
oc
thương giữa những con ngư i nghèo khổ đùm b c nhau để ốượt lên tất cả, bất chấp cả cái đói ốà cái
chết. Ậua đó thể hiện niềm tin sâu sắc của tác giả ốào ốẻ đẹị tâm h n con ngư i, sức s ng, niềm hi
iH
v ng ốượt lên tất cả những hoàn cảnh nghiệt ngã của hiện thực ồã hội.
Da
4. Vẻ đẹịătợỈăể ỉăbàăẾ T qua di n bi ỉăTợỈătọ ng:
a.ăầúẾăđ uăỆểiăbàăỈ i v ỉểà:
hi
- Ph p phỏngătr ớcătháiăđộ khácălạ c aăconătraiăvàăvôăcùngăkinhăngạc, sững s khi th yăng iăđànăbàă
nT
lạ trongănhàă
uO
+ Bà lão ịhấp phỏng bước theo con ốào nhà.
ie
+ Đến giữa sân, bà lão đứng sững lại, bà lão càng ngạc nhiên hơn.
iL
- Bĕnăkhoĕn,ăloălắng, thắc mắcăkhiănhìnăth yăng iăđànăbàălạ trongănhà.
Ta
+ Ậuái, sao lại có ngư i đàn bà nào tọong nhà ấy nhỉ?

s/
+ Sao chào mình bằng u?

+ Bà lão Ọuay lại nhìn con tỏ ý không hiểu.
up
+ Bà lão băn khoăn ng i xu ng giư ng.

ro
b. Khi hi u ra sự vi c bi tăđư ẾăỉỂườiăđàỉăbàăệ ệàăẾỊỉăếợuăốàăỉểữỉỂăỉỂàyăsau:

/g
- Ch p nh n rong sự nínălặng, vừa mừng vừa t iăthânăvàăxótăth ơngăchoăsố kiếpăconămình.

om
+ Bà lão cúi đầu nín lặng.

.c
+ Lòng ngư i mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao cơ sự, vừa ai oán ốừa ồót thương cho s kiếị đứa
ok
con mình.
+ Còn mình thì...
bo
+ Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà ọỉ xu ng hai dòng nước mắt.

ce
- Lo lắng, buồn t iănh ngăcũngălạc quan, hi v ngăv ợtăquaăhoànăc nhăđóiăkhổ.

fa
+ Bà lão khẽ th dài ngửng lên, đăm đăm nhìn ngư i đàn bà.
w.
+ R i may ọa ông gi i cho khá.

ww
+ Bà lão đăm đăm nhìn ọa ngoài.

+ Cuộc đ i chúng nó liệu có hơn b mẹ tọước kia không?
- Buồn t i,ăth ơngăc m cho cuộcăđ iăđứaăconădâu.
+ Bà lão nhìn ngư i đàn bà, lòng đầy ồót thương.
+ Bà cụ nghẹn l i không nói được nữa, nước mắt cứ chảy ọòng ọòng.
- Lạcăquan,ăđộngăviên,ăkhuyênădạyăhaiăđứa con với niềm hi v ngăvàoăt ơngălaiăt ơiăsáng.
+ Bà mẹ Tọàng cũng nhẹ nhõm, tươi tỉnh khác ngày thư ng
+ Cái mặt bủng beo u ám của bà cũng ọạng rỡ hẳn lên.
- Ĕnăchèăkhoánăcámănh ngăv n c iăt ơiăđonăđ .
01
+ Cầm cái môi, cừa khuấy vừa cư i.
oc
+ Chè khoán đây, ngon đáo để cơ.
Bà cụ Tứ là ngư i mẹ thương con, ố tha, lạc Ọuan, có lòng thương ngư i sâu sắc, biểu tượng cho
iH
vẻ đẹị tâm h n của ngư i mẹ Việt Nam.
Da
5.ăẩểợỉăố tăỉỂười v nhặt:
hi
a. Th , nỂười v nhặt,ăỉỂườiăđàỉăbàăỆểôỉỂătỪỉ,ăỆểôỉỂăể :
nT
- Khôngăcóătênăriêng,ăd ngăỦăkhẳngăđ nh th làămột trong số vôăvànănhữngăcôăgáiăb cáiăđóiădứt ra khỏi
uO
tổ măgiaăđình,ăquêăh ơng,ălangăthangătrênănhững nẻoăđ ngăđóiăkhát.
ie
- Tố cáoătộiăácăc a thựcădânăphátăxítăvàăsự c măthông,ătrânătr ngăsâuăsắcăđối với nhữngăng i ph nữ
nạnănhânăc a nạnăđói.
iL
b. Ngo iăểìỉểăẾủaăỉỂười ph nữ:ăđóiăkhát,ănghèoăkhổ, x uăxí
Ta
- Khuôn mặt hình lưỡi cày ồám ồ t.

s/
- Hai con mắt tọũng hoáy

up
- Cái ngực gầy, léị nhô lên...

ro
- Áo Ọuần tả tơi như ổ đỉa, th gầy s p hẳn đi, tọên cái khuôn mặt lưỡi cày ồám ồ t chỉ còn thấy hai
con mắt.
/g
c. S ph n, c nh ng :ăđángăth ơng,ăb t hạnh

om
- Cáiăđóiăc ớp m tăgiaăđình,ăquêăh ơngărồiăđ yăraăđ uăđ ng,ăxóăchợ

.c
- Cáiăchếtăđangărìnhăr p cuộc sống c aăng iăđànăbàănày.

ok
- Vìăsự sốngămàămạnh bạoătìmăTràngăvàătheoăvề làmăvợ bằng bốnăbátăbánhăđúc.

bo
ế.ăTíỉểăẾáẾể,ătợỈăể n:
ce
- Đóiăkhátăđến mứcăbópăchát,ăchuaăngoa,ăliềuălĩnh,ătrơătrẽn,ăđanhăđá,ăkhôngăchútăeăthẹn, th măchíăthôă

t c.
fa
+ Th cong cớn.
w.
+ Nhà tôi ơi, nói th t hay nói khoác đấy?

ww
+ Th ốùng đứng d y, lon ton chạy lại đẩy ồe cho Tọàng.

+ Th đứng tọước mặt hắn song sỉa nói.
+ Th cắm đầu ăn một ch p b n bát bánh đúc liền chẳng chuyện tọò gì.
+....
- Vìăcáiăđói,ăth đưăquyếtăđ nhătheoăTràngăvề nhàăđể tìmăsự sốngămàăkhôngăchútăđắnăđo.

+ Mấy ch con gái ng i ốêu ọa đấy.
+ H ng i đấy nhặt hạt ọơi, hạt ốãi, hay có công ốiệc gì g i đến thì làm.
+ Nói thế Tọàng tư ng là nói đùa ai ng th về th t.
- Về nhàăTràngăth tr nênăỦătứ, nết na, hiền th c,ăkhôngăcònănh ătr ớc nữa, tr thànhăng i vợ đúngă
01
nghĩa.
+ Th cắị cái thúng con, đầu hơi cu i xu ng.
oc
+ Ngư i đàn bà có ốẻ khó ch u lắm. Th nhíu đôi lông mày lại, đưa tay lên ồóc ồóc lại đôi tà áo.
iH
+ Tọông ch thèn thẹn hay đáo để.
Da
+ Th càng ngượng ngh u, chân n bước díu ốào chân kia.
hi
+ Th khéị néị đứng nguyên chỗ cũ.
nT
+ Ngư i đàn bà hiền h u đúng mực không còn ốẻ gì chao hát, chỏng lỏn.
uO
+...
ie
Th là nạn nhân của hoàn cảnh, b cái đói đẩy đến b vực cái chết, giá tọ b hạ thấp, th có một sức
s ng, lòng ham s ng mạnh mẽ ốà một tâm h n đáng tọân tọ ng.
iL
Ta
- Tìnhăhuống truyệnăđộcăđáoăvàăc măđộng.

s/
- Nghệ thu t kể chuyện tự nhiênămàăh p d n:

up
+ăCáchăd n dắtăcâuăchuyện tự nhiên,ăgi n d , chặt chẽ.

ro
+ăKhéoăléoălàmănổi b t sự đối l p giữaăhoànăc nhăvàătínhăcáchănhân v t.

/g
- Dựng c nhăsinhăđộng,ăcóănhiều chi tiếtăđặc sắc.

om
- Đối thoạiăsinhăđộng, h p d n,ălàmărõătínhăcáchătừngănhânăv t

.c
- Nghệ thu tămiêuăt tâmălíănhânăv t tinh tế, sắc s o:ăTràng,ăbàăc Tứ

ok
- Ngônăngữ mộc mạc, gi n d , g n v i kh u ngữ nh ngăđ ợc chắt l căkĩăl ỡng...

bo
E. R NGăXẨăNUă- NGUY NăTRUNGăTHẨNH

ce
I.ăTácăgi
fa
- NguyễnăTrungăThànhăbútădanhălàăNguyênăNg c,ătênăkhaiăsinhălàăNguyễnăVĕnăBáu,ăsinhănĕmă1932,ă
w.
quêăhuyệnăThĕngăBình,ăQu ng Nam.
ww
- Nĕmă18ătuổi,ăkhiăđangăh căTHPT,ăôngăxinăgiaănh păquânăđội. Sau một th i gian đơnăv chiếnăđ u,

ôngăđ ợc chuyểnălàmăphóngăviênăbáoăẬuân đội nhân dân Liên khu V.
- Sauănĕmă1954,ăôngăt p kết ra Bắc,ănĕmă1962ăôngătr lại chiếnătr ng miền Nam hoạtăđộngăvĕnănghệ

ph c v khángăchiến.
- Thamăgiaăcácăhoạtăđộngăcáchămạng trong hai cuộcăkhángăchiến LiênăKhuăV,ăTâyăNguyênăvàăNamă

Bộ (1950 ậ 1975), từng giữ nhiều chức v quan tr ng...
- Th i gian hoạtăđộngăcáchămạng TâyăNguyênăgiúpăôngăcóăhiểu biếtăsâuăsắc, gắnăbóăm t thiết với

c nhăvàăconăng iăTâyăNguyên.
- Ông là nhà ốăn tọư ng thành tọong hai cuộc kháng chiến, gắn bó m t thiết với mảnh đất Tây
Nguyên.
01
- Tácăph măchính:ăĐất nước đứng lên (tiểu thuyết, 1954 ậ 1955), t p truyện ngắn Rẻo cao (1961), t p
truyệnă vàă kíă Tọên Ọuê hương những anh hùng Điện Ng c (1969), tiểu thuyết Đất Quảng (1971 ậ
oc
1974),...
iH
II.ăHoƠnăc nhăsángătácă- xu t x
Da
- Truyện ngắn Rừng ồà nu đ ợc viếtănĕmă1965ă(raămắtăđ uătiênătrênătạpăchíăVăn nghệ Ọuân giải ịhóng
Trung Trung bộ số 2/1965,ăsauăđóă inătrongăt p Tọên Ọuê hương những anh hùng Điện Ng c)ălàătácă
hi
ph m nổi tiếng nh t trong số cácăsángătácăc aăNguyênăNg căđ ợc viết rong nhữngănĕmăthángăkhángă
nT
chiến chống Mỹ.
- Nĕmă1965,ăđế quốc Mỹ bắtăđ uăđổ quânăàoăạcăvàoămiềnăNam,ăcácăchiến d chăcángăquétăđ ợc tổ chức
uO
quyămôăvàăr m rộ hơn.ăTrongăhoànăc nh yănhàăvĕnăviết Rừng ồà nu nh ămột biểuăt ợng cho tinh th n
ie
b t khu tăkiênăc ng c aăđồngăbàoăTâyăNguyênănóiăriêngăvàăđồngăbàoătaănóiăchung.
iL
1.ăảìỉểătư ỉỂăẾợyăồàăỉu:ă
Ta
* ụănghĩaăthực:
s/
- Câyăxàănu:
up
+ Một loạiăcâyăh thông,ănhựaăvàăgỗ đềuăcóăgiáătr .

ro
+ M c nhiều vùngăBắcăTâyăNguyên,ăKonăTum.
/g
- Đặcăđiểm:
om
+ M căthànhătừngăđồi tạoăthànhărừngăxàănu.
.c
+ Nhựaăthơmăngàoăngạt.
ok
+ăSinhăsôiăn y n r t khỏe.
bo
+ Ng n xanh r n,ăhìnhămũiănh n lao thẳngălênăb u tr i.

ce
+ăHamăánhăsáng,ăthânăcâyăsumăsê,ătoăkhỏe.
 Cây ồà nu mang một vẻ đặc biệt vừa man dại lại trong sạch, vừa thanh nhã lại rắn rỏi ốà giàu sức
fa
s ng, là loài cây biểu tượng tiêu biểu cho thiên nhiên núi ọừng Tây Nguyên.
w.
* ụănghĩaăbiểuăt ợng:
ww
- Câyăxàănuătr ớc sự tànăpháăc aăđạnăđạiăbácăgiặc:

+ Làng trong tầm đại bác của đ n giặc.
+ Hàng ốạn cây không có cây nào không b thương.
+ chỗ vết thương, nhựa ứa ọa tọàn tọề, thơm ngào ngạt, như cục máu lớn.
+ Cạnh một cây ồà nu gục ngã, đã có b n năm cây con m c lên, ng n xanh r n, hình mũi nh n lao
thẳng lên bầu tr i.
+ Đạn đại bác không thể giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như một thân thể
cư ng tọáng.
+ Đầu nh n hoắt như những mũi lê.
+ Cây ồà nu mẹ ngã, cây con m c lên.
01
- Câyăxàănuăgắn vớiăhìnhăt ợngăcácănhânăv t:
oc
+ăỌngăc Mếtălàăcâyăxà nu cổ th
iH
+ăTnúălàăcâyăxàănuăđưătr ngăthành.
Da
+ C uăbéăHengănh ăcâyăxàănuănonămới m călên.
hi
Cây ồà nu biểu tượng cho vẻ đẹị tâm h n, cho sức s ng mãnh liệt, cho sự đau thương nhưng kiên
nT
cư ng, bất diệt, cho khát ố ng tự do, khát ố ng giải ịhóng, cho sự đấu tranh sinh t n, cho s ph n ốà
uO
phẩm chất ngư i dân làng Xô Man.
ie
- Câyăxàănuăgắnăbóăvới cuộc sống, chiếnăđ uăconăng iălàngăXôăMan.
iL
+ H sinhăraăvàălớnălênăd ới nhữngăcánhărừngăxàănuăbạtăngàn.
Ta
+ăCôngăd ng c a từng bộ ph năcâyăxàănuă:ălửa, khói, đu c từ câyăxàănuăgiúpă íchăcuộc sốngădânălàngă

XôăMan....
s/
Cây ồà nu có m i quan hệ gắn bó máu th t m t thiết với cuộc s ng, cuộc chiến đấu của dân làng Xô
up
Man.
ro
2.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố tăTỉú:

a.ăảỊàỉăẾ nh, s ph n:
/g
- Cha mẹ m t sớm, mồ côiătừ nhỏ.

om
- Sốngăd ới sự đùmăb c c aădânălàngăXôăMan.

.c
Hoàn cảnh bất hạnh, đáng thương, tiêu biểu cho s ph n, hoàn cảnh của ngư i dân núi dưới sự
ok
th ng tr của đế qu c Mỹ ốà b n tay sai ngụy quyền.

bo
b.ăTíỉểăẾáẾể,ăịể m ch t:
ce
* Lúcănhỏ:
fa
- Sớmăđ ợc tiếpăxúc,ăgiácăngộ,ăhĕngăháiăthamăgiaăhoạtăđộngăcáchămạngănuôiăgi uăcánăbộ.

+ Sau cùng đến lũ tọẻ thay ông già, bà già.
w.
+ Tọong đám đó hăng hái nhất là Tnú ốà Mai.

ww
+ Cán bộ là Đảng. Đảng còn, núi nước này còn.
- Chúăbéăcóăcáătínhă mạnh mẽ,ătáoăbạo,ă ganăgóc,ăm uătrí,ăthạoăđ ng,ăgiàuătìnhăc măvà trungă thànhă

tuyệtăđối vớiăcáchămạng.
+ Có lần h c thua Mai, nó đâị cái bảng tọước mặt Mai ốà anh Ậuyết, bỏ ọa ngoài su i ng i một
mình su t ngày.
+ Anh Quyết ra dỗ, nó không nói. Mai ọa dỗ, nó đòi đánh.
+ Nó cầm một hòn đá, tự đ ị ốào đầu, máu chảy ọòng ọòng khi h c thua Mai.
+ Tnú hay Ọuên chữ, nhưng đi đư ng núi thì đầu nó sáng lạ lùng.
01
+ Không bao gi nó đi đư ng mòn.
+ Khi Ọua sông không thích lội chỗ nước êm, cứ lựa chỗ thác mạnh mà bơi ngang...
oc
+ Khi b đ ch bắt nhất quyết không khai, nu t lá thư...tay đặt lên bụng nói “ đây này!”
iH
Từ nhỏ Tnú là chú bé liên lạc gan góc, dũng cãm ốà tọung thành tuyệt đ i với cách mạng, sự mưu
Da
tọí, mạnh mẽ, am hiểu từng đư ng đi nước bước, là một bộ ph n quan tr ng của cách mạng.
hi
* Lớnălên:
nT
- Tnúătr thànhămộtăchàngăthanhăniênăTâyăNguyênăhoànăh o: rắn chắc, cao lớn,ăc ngătrángănh ămột
câyăxàănuălớn.
uO
- B bắtăvàăv ợt ng c tr về làngăchiếnăđ u.
ie
- TnúăhạnhăphúcăbênăMaiăvàăđứaăconătraiăđ uălòng.
iL
- Khi chứng kiến vợ con b giặcăhànhăhạ
Ta
+ Hai bàn tay bíu chặt lấy g c cây khi b n lính, mư i thằng, d n Mai ọa sân.
s/
+ Anh bứt đứt hàng chục tọái ốả mà không hay.

up
+ Ch m d y tọước sự ngăn cản của cụ Mết.

ro
+ Hai con mắt như hai cục lửa.

/g
+ Hét một tiếng dữ dội. Tnú nhảy ốào giữa b n lính.

+ Ôm chặt lấy hai mẹ con Mai.
om
 Tnú ọất thương ốợ con, căm thù giặc sâu sắc, dũng cảm, gan dạ nhưng không thể cứu được vợ con
.c
tọước sự tàn bạo ốà man ọợ của kẻ thù.

ok
- Nguyênănhânăt m bi k chăvàăỦănghĩaăl i c Mết.

bo
+ăTnúăkhôngăcứuăđ ợc vợ vàăconăvìăTnúăchỉ cóăhaiăbànătayătrắng.

ce
+ C Mết khôngăcứuăđ ợcăTnúăcũngăvìăchỉ cóăhaiăbànătayătrắng.

fa
+ Chúng nó đã cầm súng, mình ịhảu cầm giáo!
 Một tuyên ngôn mang tính chân lí cách mạng - để chiến đấu ốà chiến thắng giặc Mỹ phải dùng bạo
w.
lực cách mạng, phải đứng lên cầm giáo chiến đấu.
ww
- Lúcăb bắt, b giặc dốtăcháyăm iăđ uăngónătay.

+ Ngạc nhiên, bình thản nghĩăđếnăt ơngălaiăcáchămạng.
+ Không kêu tọợn mắt, nhìn thằng Dục đang cư i sằng sặc.
+ Mư i đầu ngón tay b c cháy, Tnú nhắm mắt, r i m mắt ra, trừng trừng.
+ Anh không cảm thấy lửa mư i đầu ngón tay nữa, nghe lửa cháy tọong lòng ngực, cháy bụng.
+ ậăng cắn nát môi...
+ Thét lên một tiếng dữ dội “Giết”.
+...
- ụănghĩaăđôiăbànătayăTnú:
01
+ăM iăđ uăngónătayăb giặcăđốt, mỗiăngónăchỉ cònăhaiăđốtănh ngăTnúăv n chiếnăđ uădũngăc m.
oc
+ Biểuăt ợng cho cuộcăđ iăđ yăđauăth ơng,ăm tămát,ăđ yăcĕmăh n.
iH
+ Chứngătíchătộiăácăc a kẻ thùăđối vớiăng iădânămiềnănúi.
Da
+ Biểuăt ợng cho sức sốngămưnhăliệt,ălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắcăkhôngăgìăcóăthể tiêuădiệtăđ ợc.
hi
+ Thể hiện ph m ch t cộng s n, vẻ đẹp c a ch nghĩaăanhăhùngăcáchămạng.
Tnú là một ngư i chiến sĩ cách mạng bất khuất, kiên tọung, dũng cảm, gan dạ, một lòng tọung
nT
thành ốới cách mạng ốà không b gục ngã tọước đau thương.
uO
=>Tnú tiêu biểu cho những nét tính cách ốà ịhẩm chất đạo đức cao đẹp của cộng đ ng ngư i Stọá
ie
Tây Nguyên: gan góc, dũng cảm, rất mực tọung thành ốới cách mạng, tha thiết yêu bản làng, biết ốượt
lên bi k ch cá nhân để biến yêu thương, căm thù thành hành động kiên cư ng để chiến đấum
iL
3.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố t t p th ệàỉỂăXôăẨaỉ.
Ta
a. C M t
s/
* Diện mạo, ngoạiăhình:

up
- Bàn tay nặng tr ch như một kiềm sắc.

ro
- Già láng Ọuắt thước, ọâu dài tới ngực ốà ố n đen bóng, mắt v n sáng ốà ồếch ngược, vết sẹo hai
bên má ố n sáng bóng.
/g
- Ngực căng như một cây ồà nu lớn.

om
- Sáu mươi tuổi mà gi ng cứ , dội vang tọong lòng ngực.

.c
* Tính cách, ịhẩm chất:

ok
- Giàuăkinhănghiệm,ăcóăt mănhìnăxa,ătrôngărộng đánh Mỹ phải đánh dài.

bo
- CóăỦăthức giữ gìnătruyền thốngăanhăhùngăchống giặc c a cộngăđồng: Tao chết r i, chúng mày ịhải kể
lại cho con cháu nghe...Chúng nó đã cầm súng, mình ịhải cầm giáo!
ce
- Gắnăbó,ăgiàuăyêuăth ơngăvớiădânălàng,ăkể sayăs a,ăxúcăđộng: Vụng về tr tay lau một gi t nước mắt.
fa
- Dũngăc m, gan dạ,ăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc: Tiếng cụ Mết “Chém! Chém hết!..Thằng Dục nằm dưới
w.
mác của cụ Mết.
Cụ Mết là thủ lĩnh tinh thần của dân làng Xô Man, khỏe mạnh, dũng cảm, gan dạ, kiên tọung, bất
ww
khuất biểu tượng cho già làng cây ồà nu cổ thụ của núi ọừng Tây Nguyên.
b. Mai:
- Sớmăgiácăngộ cáchămạng,ăthamăgiaăhĕngăhái:ăHăng hái nhất có Tnú ốà Mai.
- Thôngăminh,ăd uădàng,ăđángăyêu:
+ Mai h c giỏi hơn Tnú, ba tháng đ c được chữ, viết được cái ý tọong bụng mình mu n nói, sáu tháng
làm được bài toán hai con s .
+ Tnú ốề tui cũng không ốề, về đi anh Tnú.
- Dũngăc m,ăkiênăc ng,ăth ơngăcon,ătrungăthànhăvớiăcáchămạng.
+ Khi thằng D c hỏi gửng đôi mắt lớn nhìn thằng Dục.
01
+ Ch vội tháo tấm đ u, l t đứa con ọa ịhía bụng, lúc cây sắt giáng ồu ng tọên lưng.
Mai là một ngư i con gái dũng cảm, thương con, gan dạ, kiên tọung, cây ồà nu tọư ng thành biểu
oc
tượng cho phẩm chất ốà s ph n con ngư i Tây Nguyên.
iH
Ế.ăDít:
Da
- Sớmăgiácăngộ,ăhĕngăháiăthamăgiaăcáchămạng: lanh lẹn, cứ xẩm t i lại bò theo máng nước đem gạo ra
rừng cho cụ Mết, Tnú ốà thanh niên.
hi
- Dũngăc m,ăganăgóc,ătrungăthànhăvớiăcáchămạng:
nT
+ B giặc bắn từngăviênăđạnăvàoăqu năáoăkhóc thét lên ọ i đến ốiên thứ mư i nó chùi nước mắt, từ đó
uO
im bặt.
ie
+ Nó Ọu t lên một cái nhưng đôi mắt thì ố n nhìn b n giặc bình thản lạ lùng.
iL
- ụăthức tổ chức kỉ lu t,ătráchănhiệmănh ngăgiàuătìnhăc m.
Ta
+ Hỏi Tnú, gi ng hơi lạ lùng: Đ ng chí ốề có giấy không?

s/
+ Đôi mắt nghiêm khắc của Dít.

+ Bây gi ch mới cư i.
up
 Dít thế hệ thanh niên kế thừa ốà tiếp n i sự nghiệị cách mạng, cây ồà nu tọư ng thành tiếp n i
ro
truyền th ng làng Xô Man.

/g
ế.ăBéăảỀỉỂ:
om
- Ngoạiăhình:ăđội cái mũ sụp, chiếc áo bà ba dài ịhết đít, v n đóng kh .

.c
- Tínhăcách:ăít nói như những ngư i làng Xô Man.

ok
- Sớmăgiácăngộ vàăhĕngăháiăthamăgiaăcáchămạng:
+ Nó mang một khẩu súng tọư ng Mát, d n Tnú đi.
bo
+ Súng đeo chéo ngang lưng ọa ốẻ một ngư i lính thực thụ.
ce
- Dũngăc m, gan dạ, am hiểu từngăđ ngăđiăn ớcăb ớc,ătrungăthànhăvớiăcáchămạng.

fa
+ Thằng bé Heng gặp anh con nước lớn d n anh về

w.
+ D n anh an toàn Ọua những tử đ a, những hầm chông, h chông ch ng kẻ thù.

ww
Bé Heng thế hệ tương lai sẽ n i tiếp sự nghiệị cách mạng, cây ồà nu non tiếp n i truyền th ng làng
Xô Man.
- Tácăph măđ mămàuăsắc sử thi:
+ăĐề tài:ăcuộcăđ u tranh chống Mỹ c aănhânădânăta.
+ Cốt truyện:ăthôngăquaăcâuăchuyện về mộtăng i th yăđ ợc số ph n c a c cộngăđồngăTnúăậ làngăXôă

Man ậ dânătộc Việt Nam.
+ăHìnhăt ợngăthiênănhiênă:ăcâyăxàănuăbiểuăt ợng cho sức sốngămưnhăliệt,...
+ăHìnhăt ợngăconăng i:ăTnú,ătínhăcách,ăph m ch tătiêuăbiểu c aăng i chiếnăsĩăcộng s n.
01
+ăNgônăngữ:ăgiàuăch tăthơ,ănhiềuăđiệpăkhúcăcứ vangălênăậ hìnhăt ợngăcâyăxàănuăđ ợc nhắc lạiăhơnă20ă
l n.
oc
+ Gi ngăđiệu:ămangăâmăh ng trang tr ng,ăhàoăhùng...
iH
- Cáchăkể chuyệnăkhéoăléo,ăh p d n, nhiều chi tiếtăsinhăđộng.
Da
- Nghệ thu tămiêuăt tâmălíănhânăv t:ăTnú,ăMết,...
hi
- Nghệ thu t khắc h aătínhăcáchănhânăv t:ăđôiăbànătayăTnú.
nT
- Tácăgi r t tinh tế trong việc gợiălênăkhôngăkhí,ămàuăsắcăTâyăNguyên:ăc Mết t p hợpădânălàng,ăkể
conăcháuănghe,ăđốt lửa chiếnăđ u.
uO
ie
F. NH NGăĐ AăCONăTRONGăGIAăĐỊNHă(trích)ă- NGUY N THI
iL
I.ăTácăgi
Ta
- Nguyễn Thi (1928 ậ 1968),ăbútădanhăNguyễn Ng c Tu n,ăquêăNamăĐ nh.

s/
- Sớm mồ côiăcha từ khi 10 tuổi, mẹ điăb ớc nữa,ăôngăsống nh vàoăh hàngănênăv t v , cực nh c từ

nhỏ. LớnălênăvàoăSàiăGònăh căvàăkiếm sống.
up
- Ọngăthamăgiaăhaiăcuộcăkhángăchiến chốngăPhápăvàăMỹ, hoạtăđộng c hai chiếnătr ng Bắc ậ Nam,

ro
vừa tham gia hoạtăđộngăcáchămạng vừaăhĕngăháiăhoạtăđộngăvĕnănghệ.

/g
- Nguyễn Thi là một trong những cây bút ốăn ồuôi hàng đầu của ốăn nghệ giải ịhóng miền Nam trong
th i kì kháng chiến ch ng đế qu c Mỹ.
om
- Tácă ph mă chính:ă Truyện ốà kí, xu t b nă nĕmă 1978,ă Nguyễn Ng c Tấn - Nguyễn Thi toàn t p (4
.c
quyển), xu t b nănĕmă1996.
ok

bo
- T ăt ngăvàăphongăcáchănghệ thu t:
ce
+ NguyễnăThiălàăng iăMBănh ngăgắnăbóăsâuăsắc vớiănhânădânăNamăbộ,ăđưăthực sự tr thànhănhàăvĕnă

c aăng iănôngădân Nam Bộ trong th iăkìăkhángăchiến chống Mỹ cứuăn ớc.
fa
+ăNhânăv tătiêuăbiểu c a NguyễnăThiălàănhânădânăNamăbộ cóălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc,ăvôăcùngăgană

w.
góc,ăkiênăc ng th y chung son sắt vớiăquêăh ơngăcáchămạng.

ww
+ăNĕngălựcăphânătíchătâmălíănhânăv t sắc s o. Cóăkh nĕngăthâmănh păvàoăđ i sống nộiătâmăc a từng

nhânăv t,ăphânătíchăvàădiễn t chínhăxácănhữngăquáătrìnhătâmălíătinhăviăc aăconăng i.
II.ăHoƠnăc nhăsángătácăậ xu t x :
Những đứa con tọong gia đình làămột trong những truyện ngắn xu t sắc nh t c a NguyễnăThi,ăđ ợc
viết ngay trong nhữngăngàyăđ uăácăliệt chống Mỹ cứuăn ớcănĕmă1966,ăkhiăôngăcôngătácă tạpăchíăVăn
nghệ giải ịhóng.
1. NhữỉỂăỉểợỉăố t t o dựng truy n th ỉỂăỂiaăđìỉể:
a.ăCểúăẩĕỈă- k t tinh truy n th ỉỂăỂiaăđìỉể:
- Nghề nghiệp:ălàmănghề chèoăm ớn,ăng iălaoăđộng ch tăphácănh ngăgiàuătìnhăc m th y chung.
- Ng iănôngădânătừng tr i: đi đây đi đó nhiều vàăham sông ham bến.
01
- Tácăgi cuốn sổ giaăđìnhăghiă lại tộiăácăc a Mỹ, những chiếnăcôngăc aăgiaăđìnhăhayăkể cho Việtăvàă
oc
Chiến nghe về nhữngăcâuăchuyện c aăgiaăđình.
+ăNg iăth ăkíătrungăthànhăc a cuốnăbiênăniênăsử,ădùăchữ viếtălòngăngòng,ă l iăvĕnăthôămộcănh ngăkĩă
iH
càng,ătỉ mĩ...
Da
•ăÔng nội ra nắm giàm bò b lính tổng ẫhòng bắn ốào giữa bụng.
hi
• Thím Năm b bắn bể xu ng khi đi ọ c lá chu i, chết còn mặc cái Ọuần mới, tọong túi còn hai đ ng
nT
bạc.
• Tía của Việt b bắt chặt đầu.
uO
• Má Việt ôm ọổ đi đòi đầu ch ng.
ie
• B n lính chửi bác Hai một câu, bà Nội b chúng đánh ba ọoi.
iL
+ Cuốn sổ giaăđìnhăăcóăỦănghĩaăsâuăsắc - vừaălàăgiaăph , vừaălàăb ngăvàngătônăvinhătruyền thống gia
Ta
đình,ălàăt m bia khắc mốiăthùănhà,ănợ n ớc.

s/
- L iănóiăgi n d , mộc mạcănh ngăsâuăxa,ăcóătínhătriếtălíă- triếtălíăcuộcăđ i.

- Ng iăyêuăchuộngăđạoănghĩa,ăđề cao tinh th n tr ng tình nhà, ốẹn tình nước
up
- Câuăhòăthể hiện tìnhăc măsâuăsắc, sự nhắn nh , l i thề dữ dội.

ro
+ Câu hò nổi lên giữa ban ngày cất lên như một hiệu lệnh,...
/g
+ Từng tiếng vỡ ra nhắn nhủ tha thiết, ...

om
+ Cu i cùng ngắt lại như một l i thề dữ dội ...

.c
Chú Năm là khúc thượng ngu n của dòng chảy truyền th ng gia đình, nơi kết tinh đầy đủ hơn cả
ok
truyền th ng yêu nước, căm thù giặc, thủy chung, son sắc với cách mạng của gia đình Nam Bộ.
b.ăẨáăVi t - hi ỉătểợỉăẾểỊătọuy n th ỉỂăỂiaăđìỉể.
bo
- Ng i ph nữ khỏe khoắn về thể ch tăvàăkiênăc ng mạnh mẽ về tinh th n,ăđ sức chống ch i với
ce
gianănguy,ăkhóănh c
fa
+ Má bơi ồu ng thiệt khỏe, đầu hơi cu i xu ng, cái nón ọách mướị để lộ cái gáy đo đỏ ốà đôi ốai lực
lưỡng...
w.
+ Xu ng c p bến, mặt má ố n đỏ rực, cái nón ọách được ngả ọa làm Ọuạt, lưng áo bà ba đã đen lại
ww
không còn thấy bạc nữa...

- Ng i ph nữ t n t o,ăđ măđang,ătháoăvát,ăsuốtăđ iăhiăsinhăvìăchồng con
+ Sáng sáng l i dặn dò của má ốừa tới tai con thì má ốà ồu ng đã tít giữa sông.
+ Chiều chiều mặt còn đỏ rực ốà đ m m hội lại còn bơi thuyền đi, mãi canh hai khuya khoắt má mới
tr về nhà...
+ Lội hết đ ng này sang bưng khác
- Ng i ph nữ giàuăngh lực, ch uăđựng, b nălĩnhăcứng cỏi,ăkiênăc ng,ănénăđauăth ơngăđể sốngănuôiă

dạyăđànăconăvàăchiếnăđ u.
+ Chồng b giặc giết, b năthânăph iănuôiăđànăconăbốnăđứa: ch Chiến, Việt, Út em, ch Hai.
01
+ Khôngărơiălệ khi chồng b giặc giết:
oc
•ăChiều hôm đó, ốề đến nhà má mới khóc.
iH
• Bao nhiêu năm sau đó, lúc nào nói đến chuyện tọên má cũng không khóc
Da
+ăVùiăsâuăđauăth ơngăvàoăcõiălòng,ătự gánhăl y....
hi
- Ng i ph nữ ganăgóc,ădũngăc m, yêuăth ơngăchồngăconăvàăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc.
nT
+ Một tay bồng con, một tay cắp rổ điătheoăthằng giặcăđòiăđ u chồng ậ Ba mày b Tây nó chặt đầu, tao
cứ đi theo cái thằng ồách đầu mà đòi...một tay b ng em mày, một tay cắp rổ
uO
+ăHiênăngangăđốiăđápăvới kẻ thù..
ie
+ăKhôngăkhiếp sợ, mắt sắcăánhănhìnăb nălínhăkhiăb chúngăbắn d a ậ lòng dạ tao đâu còn ọãnh để mà
iL
sợ, mà khóc, chỉ thương con thôi.
Má Việt biểu tượng cho ngư i phụ nữ Việt Nam, hiện thân cho tọuyền th ng gia đình, cuộc đ i Ọuá
Ta
nhiều đau thương, kh c liệt mà ọất đỗi kiên cư ng, bất khuất, hết sức đau thương mà cao cả.
s/
2. NhữỉỂăỉểợỉăố t ti p n iăốàăịểátăểuyătọuy n th ỉỂăỂiaăđìỉể.

up
a. Ch Chi n - sự ti p n iăỉỂười mẹ: thừaăh ng c aămáăvócădángăhìnhăhàiăvàăc ph m ch tătâmăhồn.

ro
- Côăgáiăkhỏe mạnh về thể ch t,ăvócădáng,ăng iăsinhăraăđể xốcăvác,ăch uăđựng,ăđể chiếnăđ uăvàăchiến

/g
thắng.
+ Hai bàn tay tọòn ốo sạm đỏ màu cháy nắng.
om
+ Thân ngư i to ốà chắc n ch.

.c
- Côăgáiăđ măđang,ătháoăvát,ăbiếtăloătoan,ăchuăđáoăcôngăviệcăgiaăđình,ămangăph m ch t c aăng i ph

ok
nữ Việt Nam.
bo
+ Cha mẹ b giặc giết ph i thay mẹ nuôiăcácăem.

ce
+ăTínhătoán,ăthuăxếp g năgàng:
fa
•ăThằng Út sang ốới chú Năm, nhà cho các anh ồã mượn m tọư ng h c, ruộng trao lại cho chi bộ
cho ngư i khác mần, hai công mía để giành đám giỗ má, bàn th g i sang chú Năm.
w.
- Côăgáiăchĕmăchỉ, c n m n,ăkiênătrì,ăkiênănh n,ăganălì,ădũngăc m,ăcóăỦăchíăquyếtătâmăgiết giặcăvàăcóă

ww
lòngăcĕmătùăgiặcăsâuăsắc.
+ Bỏ ĕnăt păđánhăv n cuốn sổ giaăđìnhătừ tr aăchoăđến chạng vạng.
•ăTiếng đặng, tiếng mất, chữ mẹ đẻ chữ con.
• Từ trưa đến xế, r i từ xế tới chiều, bỏ ăn Ọuên cả tr i chạng vạng.
+ Quyếtătâmăxungăphongăđiătòngăquânăđánhăgiặcăđể tr thùăchoăbố mẹ,ăsuyănghĩăr tănghiêmătúc.

• Nếu giặc còn thì tao mất.
• Còn m i thù thằng Mỹ có thể r giấy được, ốì nó đang đè nặng lên ốai.
- Côăgáiămới lớn, trẻ trungă,yêuăđ i,ăng i ch biếtănh ng nh n em.
+ Trẻ trungăthíchălàmăduyên,ălúcănàoătrongătúiăcũngăcóăcáiăg ơngă
01
+ Lo lắng,ăyêuăth ơngă vàălúcănàoăcũngănh ng nh n em t t c ,ăkhôngă muốn em ph i sớmăb ớcăvàoă
oc
cuộc chiếnăđ u gian khổ vàănguy hiểm.
Ch Chiến là thế hệ tiếp n i truyền th ng gia đình, khúc sông sâu tọong dòng chảy truyền th ng gia
iH
đình, sẽ đi ồa hơn nữa tọong dòng chảy đó, biểu tượng của ngư i phụ nữ Viêt Nam tọong cuộc kháng
Da
chiến ch ng Mỹ.
b. Vi t - t tuổiătể ăđiătểẳỉỂăđ n chi ỉătọường:
hi
- Khi nhà,ăViệtălàăc uăbéă tuổi mới lớn,ăvôăt ,ăhiếuăđộng.
nT
+ Su t ngày mải mê bắt ếch, bắt chim...lúc nào cũng có cái ná thun tọong ngư i.
uO
+ Hiếu thắng, lúc nào cũng tọanh hơn ốới ch từ việc bắt ếch đến vết đạn bắn thằng Mỹ tọên sông
ie
Đ nh Thủy iL
- Khi chu n b nh păngũ,ăthànhăng iălính,ăViệt v năvôăt ,ăhồnănhiênănh ătrẻ con.
Ta
+ Khi ch chiến không cho đi thì đá tọái dừa dưới chân ồu ng mương cái dùng.
s/
+ Nghe ch chiến sắp xếị, lo toan thì lăn kềnh ọa ốán cư i khì.
+ Vào bộ đội, cầm cây súng đánh giặc Việt v n mang theo ngư i cây ná thun.
up
+ Khi b thương tọên chiến tọư ng lại sợ ma: con ma cụt đầu tọên cây, thằng chỏng thụt lưỡi ngoài
ro
ốòm sông...
/g
- Dùăvôăt ,ăhồnănhiên,ătrẻ conănh ngăsuyănghĩăr tănghiêmătúcăvề kẻ thù,ăvề cuộc chiếnăđ u chống Mỹ,
om
quyếtătâmăgiết giặcăvàăcóălòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc.
+ Cha mẹ b giặc giết hại, sốngăd ới sự đùmăb c c aăchúăNĕm,ăch Chiến.
.c
+ăHĕngăháiăxungăphongăvàoăbộ đội, giết giặc tr thùăchoăgiaăđình.

ok
+ăLòngăcĕmăthùăgiặcăsâuăsắc - m i thù thằng Mỹ có thể r giấy được, ốì nó đang đè nặng lên ốai.
bo
- Khi b th ơng,ălạcăđồngăđội, Việtălàăng i chiếnăsĩăqu c m,ăganăgóc,ăkiênăc ng,ăluônăch độngătìmă

ce
giặcămàăt năcông.
fa
+ B th ơngă mắtăvàăng tăđiăkhiăleoălênămột chiếc xe b căthép,ădùngăpháoăth tiêuădiệtănó.

+ B th ơngăhaiătayăđauăđớn, mắtăkhôngănhìnăth yănh ngăv n quyết sống chết với kẻ thù.
w.
•ăMày đổ Ọuân thì súng tao còn đạn.

ww
• Tọên tọ i có mày, dưới đất có mày, khu ọừng này có mình tao. Mày bắn được tao thì tao cũng bắn
được mày.
+ăVuiăs ớng khi nghe tiếngăsúng c aăđồngăđội, b th ơngănặngănh ngăv n cố bòăvàămuốn tham gia
vàoătr năđánh.
•ăMột loạt đạn súng lớn...Việt ng c d y.

• Việt mu n ọeo lên.
• Tiếng súng nghe thân thiết ốà ốui lạ.
- Conăng iăcóătìnhăc măsâuănặng vớiăgiaăđình,ămẹ, ch ,ăchùăNĕm,ăđồngăđội.
+ Chu n b điătóngăquân,ăn uămâmăcơmăcúngămá.
01
+ B th ơngănhiều l n tỉnh, nhiều l n ng tăđi,ănhớ lại nhữngăkíăức về mẹ, ch Chiến,ăchúăNĕm,ăđồng
oc
độiăanhăTánhăkhôngănguôiătrongătâmătríăViệt.
iH
+....
Việt là thế hệ tiếp n i truyền th ng gia đình, khúc sông sau sẽ tiếp n i ốà đi ồa hơn nữa tọong dòng
Da
chảy truyền th ng gia đình, Việt có sự th ng nhất của con ngư i bình thư ng với những phẩm chất
ịhi thư ng, hình tượng nhân ố t tiêu biểu cho thế hệ thanh niên miền Nam th i ch ng Mỹ.
hi
4.ăVƠiănétăv ngh thu t:
nT
- Nghệ thu t tr n thu t ch yếuăquaădòngăhồiăt ngămiênămanăđứt nối c aănhânăv t Việt ậ kể chuyện
uO
theoădòngătâmăt .
ie
- Nghệ thu t khắc h aătínhăcáchăvàămiêuăt tâmălíănhânăv t tinh tế, sắc s o: Việt khi b th ơngăvàălạc
đồngăđội,....
iL
- Dựng lạiăkháăsinhăđộng cuộc sống, phong t c t păquán,ăsinhăhoạt c a nhữngăconăng i Nam Bộ:ăbànă
Ta
th máăViệt, nghề buônăbánăt o t n c aămáăViệt, Cuốn sổ giaăđình,ă...

s/
- Chi tiếtătrongătácăph m th t sốngăđộng,ăcóănhững chi tiếtăđặc biệt ám ảnh cứ nhắc đi nhắc lại, được
miêu tả kĩ gợi cảm giác ốề cuộc chiến tọanh tàn kh c: MáăViệtăđiăđòiăđ u chồng b t ch păsúngăđạn
up
bắnăđùngăđùngătrênăđ u,ăôngănội b bắn bể b ng, ...

ro
- Tácăph măđ mămàuăsắc sử thi: Đề tài, c t truyện, nhân ố t, ngôn ngữ ốà gi ng điệu,...
/g
om
G. CHI C THUY NăNGOẨIăXAă(trích) - NGUY NăMINHăCHỂU

.c
I.ăTác gi
- NguyễnăMinhăChâuă(1930ăậ 1989),ăquêă QuỳnhăL u,ăNghệ An.
ok
- Đ uănĕmă1950,ăôngăgiaănh păquanăđội, theo h cătr ngăSĩăquanăL căquânăTr n Quốc Tu n.

bo
- Từ nĕmă1952ăậ 1958,ăôngăthamăgiaăcôngătácăvàăchiếnăđ u tạiăS ăđoànă320.

ce
- Nĕmă1962,ăôngăvề phòngăVĕnănghệ quânăđội, sau chuyển sang tạpăchíăvĕnănghệ quânăđội.

fa
- Tr ớcănĕmă1975,ăsángătácăc aăôngăch yếu gắn với cuộcăkhángăchiến chống Mỹ, ngợiăcaăng iălínhă
w.
anhăhùngăvới những ph m ch tăcaoăđẹp.

ww
- Sauănĕmă1975ănhữngăsángătácăc a ôngăch yềuăđiăsâuăvàoăv năđề đạoăđức thế sự,ănhìnănh n cuộc

sốngăconăng i nhiều chiều, nhiềuăph ơngădiện.
- Ông là nhà ốăn Ọuân đội, một trong những cây bút đi tiên ịhong “ngư i m đư ng tinh anh ốà tài
năng nhất” (Nguyên H ng) trong th i kì đổi mới năm 1975.
- Tácăph măchính:
+ Cửa sông (tiểu thuyết, 1967), Những ốùng tọ i khác nhau (t p truyện ngắn, 1970), Dấu chân ngư i
lính (tiểu thuyết, 1972), Ngư i đàn bà tọên chuyến tàu t c hành (t p truyện ngắn, 1983),...
+ Nhữngăsángătácădànhăchoăthiếu nhi: Từ giả tuổi thơ (tiểu thuyết, 1974), Những ngày lưu lạc (tiểu
thuyết, 1981),...
II.ăHoƠnăc nhăsángătácăậ xu t x :
01
- Chiếc thuyền ngoài ồa rútă raă từ t p truyệnNgư i đàn bà tọên chuyến tàu t c hành (1983)ă làă t p
oc
truyện ngắnă ină đ m ch t tự sự - triếtă líă c a Nguyễnă Minhă Châu.ă Vớiă ngônă từ gi n d đ iă th ng,
truyện kể lại chuyếnăđiăthực tế c a một nhiếp nhăvàănhữngăchiêmănghiệmăsâuăsắc c aăôngăvề nghệ
iH
thu tăvàăcuộcăđ i.
Da
- Chiếc thuyền ngoài ồa làă nhanăđề một truyện ngắn,ă đồng th iă đ ợcă dùngă đặtă tênăchoă càă một t p
truyện ngắn gồm 15 truyệnăđoăNXBăTác ịhẩm mới in lạiănĕmă1987.
hi
nT
1.ăẩểợỉăố t ngh sƿăỉểi p ỉểăẫểùỉỂ
uO
a.ăẫểátăểi n th nh t:
ie
- Bức tranh chiếc thuyềnăngoàiăxa: iL
+ Một cảnh “đắt” tọ i cho.
Ta
+ Một bức tranh mực tàu của một danh h a th i cổ.

s/
+ Mũi thuyền in một nét mơ h lòe nhòe ốào bầu sương mù tọắng như sữa có ịha đôi chút màu h ng
do ánh mặt tr i chiếu ốào.
up
+ Đư ng nét đến ánh sáng đều hài hòa ốà đẹp, một vẻ đẹp th t đơn giảm ốà toàn bích.
ro
+....
/g
Bức tọanh thiên nhiên thơ mộng, tuyệt đẹp cảnh thuyền chài lưới ốó đang ốào b trong buổi sáng
om
bình minh, một bức tranh nghệ thu t tuyệt mĩ.

.c
- Tâmătrạng, c măxúcăc aăPhùngătr ớcăcáiăđẹpăthiênănhiên:

+ăBaoămĩăc mădângălênădàoădạtătrongălòng,ăxúcăđộng ậ B i r i, tọong tim có cái gì bóị thắt chặt ốào.
ok
+ C m th yvôăcùngăhạnhăphúc,ăth măthíaă- bản thân cái đẹị chính là đạo đức.

bo
+ăTrongăgiâyăphútăbối rối,ăanhăt ngămình,ăchínhămìnhăvừa ậ khám ịhá cái chân lí của sự toàn thiện
ce
khám ịhá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm h n.
fa
+ Kho nh khắc hạnhăphúc,ăđắm say ậ Khoảnh khắc tọàn ng ị tâm h n mình, do cái đeị tuyệt đỉnh
của ngoại cảnh vừa mang lại.
w.
Niềm hạnh ịhúc của ngư i nghệ sĩ chính là hạnh ịhúc của khám ịhá ốà sáng tạo, của sự cảm nh n
ww
cái tuyệt diệu, khẳng đ nh cái đẹị có khả năng thanh l c tâm h n con ngư i, làm cho con ngư i tr
nên thánh thiện.
b.ăẫểátăểi n th hai:
- C nhăđ iăng iăđànăbàăthuyềnăchài
+ăNg iăđànăbàăx uăxí,ămệt mỏi, cam ch u.
•ăNgư i đàn bà ốới một vẻ cam ch u đầy nh n nhục, không hề kêu một tiếng, không ch ng trả cũng
không tìm cách chạy tr n.
• Vừa đau đớn, vừa cảm thấy ốô cùng nhục nhã.
• Miệng mếu máo g i...r i lại ôm chầm lấy.
+ăLưoăđànăôngăthôăbạo,ăđộcăác,ădữ dằn, thẳngătayăđánhăđ p vợ để gi i tỏa nỗi u t ức, buồn khổ c a

mình.
01
•ăCứ ng i nguyên đấy, Động đ y tao giết cả mày đi bây gi .
oc
• Lão đàn ông l p tức tr nên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão ọút tọong ngư i ra một chiếc thắt lưng...
iH
• Lão nguyền rủa bằng cái gi ng ọên ọỉ đau đớn “Mày chết đi cho ông nh . Chúng mày chết đi cho
Da
ông nh !”
•....
hi
+ăĐứa con trai c aăng iăđànăbàăchống lạiăng i cha, che ch choăng i mẹ đángăth ơng.
nT
•ăThằng bé cứ chạy một mạch, sự gi n dữ căng thẳng làm nó khi chạy Ọua không nhìn thấy tôi.
uO
• Như một ốiên đạn tọên đư ng lao tới đích đã ngắm, mặc cho tôi g i nó, nó ố n không hề quay
ie
lại...l p tức nhảy ốào cái lão đàn ông. iL
• Nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng ngư i vung chiếc khóa sắt qu t ốào giữa khuôn
ngực trần vạm vỡ...
Ta
•....
s/
Sự ịhát hiện thứ hai là một ịhát hiện đầy ngh ch lý, đằng sau bức ảnh tuyệt mĩ là cảnh đ i cay
up
đắng, trớ tọêu của s ph n con ngư i

ro
- Tâmătrạng, c măxúcăc aăPhùngătr ớc c nhăđ i b t hạnh c aăng iăđànăbà:

/g
+ B t ng , kinh ngạcăđếnăđauăđơnăậ Kinh ngạc đến thẩn th trong mấy ịhút đầu cứ há h c m m ra
mà nhìn.
om
+ L năđ u anh vứtămáyă nhăđ nhăraăngĕnăc nănh ngăl n thứ haiăanhăđưăngĕnăc năhànhăđộngăđộcăácăc a
.c
ng iăđànăôngăvàăb đánhăb th ơng.

•ăVứt bỏ máy ảnh xu ng đất chạy nhào tới.
ok
• ẫhùng ồông ọa buộc lão đàn ông ịhải chấm dứt hành động độc ác, lão đàn ông đánh tọả, ẫhùng b
bo
thương nhưng được đưa ốề trạm y tế của tòa án huyện.
ẫhùng cay đắng nh n ọa cáy ngang tọái, ồấu xa, những bi k ch tọong gia đình thuyền chài là thứ
ce
thu c rửa Ọuái đản làm những thước phim huyền diệu mà anh dày công chụp được bỗng hiện hình
fa
th t khủng khiếị, ghê sợ.

w.
c. T m ỉểăđư c ch n trong b l ẾểăỉĕỈă y.

ww
- T m nhăđ ợcătr ngăphòngăch n r tă ngăỦăvàăđ ợc m iăng iăthích.

+ Tọư ng ịhòng ọất bằng lòng ốề tôi.
+ Tấm ảnh chụị được tôi tọeo nhiều nơi, nhất là tọong các gia đình sành nghệ thu t.
- Phùngănhìnăbức nh nhiềuăsuyănghĩăgợi nhớ lạiăcâuăchuyện,ăhìnhă nhăng iăđànăbàăb t hạnh.
+ Màu h ng của ánh sương mai lúc bấy gi ...

+ Ngư i đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm hình.
=>ăụănghĩa,ăthôngăđiệp từ haiăphátăhiện c aăPhùng:
-Chiếc thuyền nghệ thu t thì xa, ẩn hiện tọong sương mù, còn sự th t về cuộc đ i thì lại trần trụi,
rất gần ngay tọước mắt.
01
- Cuộc đ i không đơn giản, ồuôi chiều mà chứa đựng nhiều ngh ch lí, cuộc s ng luôn t n tại những
mặt đ i l p giữa đẹp - xấu, thiện – ác...không được nhìn nh n một chiều mà ịhải nhìn nhiều chiều,
oc
nhiều ịhương diện.
iH
- Chân lí cuộc đ i có lúc, có nơi không ịhải là chân lí nghệ thu t, đừng ốì nghệ thu t mà Ọuên cuộc
đ i, b i lẽ nghệ thu t chân chính không ồa ọ i cuộc đ i, luôn gắn với cuộc đ i ốà ốì cuộc đ i.
Da
2.ăẩểợỉăố tătọỊỉỂăỂiaăđìỉểătểuy ỉăẾểài
hi
a.ăẩỂườiăđàỉăbà:ăCâuăchuyện c aăng iăđànăbàă tòaăánăhuyện.
nT
- Ngoạiăhìnhăthôăkệch, x uăxí:
uO
+ Ngư i đàn bà tọạc ngoài b n mươi, một thân hình Ọuen thuộc của đàn bà ốùng biển, cao lớn với
những đư ng nét thô kệch.
ie
+ Mặt mụ rỗ...tấm lưng bạc phếch ốà ọách ọưới, nửa thân dưới ướt sũng của ngư i đàn bà.
iL
- C nh ngộ b t hạnh,ăđángăth ơng:
Ta
+ăNg ădânăđánhăcáănghèoăkhổ,ăđôngăcon,ăsuốtăđ iălamălũ,ăv t v :

s/
•ăCả nhà ốợ ch ng con cái toàn ăn cây ồương r ng luộc chấm mu i.

up
• Đám đàn bà thuyền đẻ nhiều Ọuá, mà thuyền lại ch t.

ro
+ Nạnănhânăc aăhànhăđộngăvũăphu,ăth ngăxuyênăb đánhăđ p,ăhànhăhạ,ăđâyălàănguyênănhânăc a sự

nghèoăđói.
/g
•ăBất kể lúc nào lão thấy khổ Ọuá là ồách tôi ọa đánh.
om
• Sau này, con cái lớn tôi mới ồin được với lão đưa tôi lên b mà đánh.
.c
ok
ông nh !”..
bo
+ Cuộc sống nỗi buồn nhiềuăhơnăniềm vui, nỗi b t hạnh nhiềuăhơnăhạnhăphúc:

ce
•ăBất kể lúc nào lão thấy khổ Ọuá là ồách tôi ọa đánh
fa
• Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ng i nhìn đàn con chúng nó được ăn no.
- Vẻ đẹpătâmăng iăđànăbà:
w.
+ Nh n nh c ch uăđựng sự hànhăhạ,ăđánhăđ p c a chồng.

ww
•ăNgư i đàn bà ốới một vẻ cam ch u đầy nh n nhục, không hề kêu một tiếng, không ch ng trả cũng
không tìm cách chạy tr n.
• Vừa đau đớn, vừa cảm thấy ốô cùng nhục nhã.
• Ông tọ i sinh ọa ngư i đàn bà là để đẻ con, r i nuôi con cho đến khi lớn khôn cho nên ịhải gánh lấy
cái khổ.
+ăGiàuălòngăv tha vớiăng i chồngăvũăphu:
•ăVì sợ thằng bé có thể làm điều dại dột với b nó, mụ đã ịhải gửi nó lên ọừng nh b mình nuôi đã
nữa năm nay.
• Miệng mếu máo g i, ngư i đàn bà ng i xệp xu ng tọước mặt thằng bé, ôm chầm lấy nó ọ i buông
01
ra, chắị tay ốái lấy ốái để, r i lại ôm chầm lấy.
oc
+ R t th ơngăcon,ăgiàuăđứcăhiăsinhăvìănhữngăđứa con:
iH
•ăĐàn bà tọên thuyền chúng tôi s ng cho con chứ không thể s ng cho mình như tọên đất được.
Da
• Vui nhất là lúc ng i nhìn đàn con chúng nó được ăn no.
+ Một mựcăkhôngăliăd chồngăvìăch c năng iăchaănuôiăcácăcon.
hi
•ăĐám hàng chài thuyền chúng tôi cần một ngư i đàn ông để chèo ch ng khi ịhong ba, để cùng nuôi
nT
nấng đặng một sắị con nhà nào cũng tọên dưới chục đứa.
uO
• Các chú đừng bắt tôi bỏ nó.
Ngư i đàn bà là một ngư i phụ nữ ch u thương, ch u khó, nh n nại, giàu lòng nhân h u, đức hi
sinh - biểu tượng cho ngư i phụ nữ Việt Nam.
ie
iL
=>Ậua câu chuyện về ngư i đàn bà, ta càng thấy ọõ: không thể dễ dãi, đơn giản trong việc nhìn nh n
Ta
m i sự việc, hiện tượng của cuộc s ng, phải có cái nhìn đa chiều.
s/
b.ăẩỂườiăđàỉăôỉỂ:
up
- Ngoại hìnhăkhỏe mạnh,ăthôăkệch:

ro
+ Lưng ọộng ốà cong như chiếc thuyền.

+ Mái tóc tổ quạ
/g
+ Chân đi chữ bát, bước từng bước chắc chắn.

om
+ Hàng lông mi cháy nắng rủ xu ng hai con mắt độc rất dữ.
.c
- C nh ngộ nghèoăkhổ, b t hạnh,ăđángăth ơng:

ok
+ăNg ădânăđánhăcáănghèoăkhổ,ăđôngăcon.
bo
+ Suốtăđ iălamălũ,ăv t v vìăvợ con.

ce
- B n ch t:
fa
+ăCònătrẻ làăthanhăniênăcụt tính, hiền lành.

w.
+ Cuộc sốngă nghèoă khổ, v t v , qu nă quanhă baoă nhiêuă loă toană cực nh că đưă biếnă anhă thànhă ng i
chồngăvũăphu,ăđộcăác.
ww
• Bất kể lúc nào lão thấy khổ Ọuá là ồách tôi ọa đánh.
• Cái lỗi chính là đám đàn bà thuyền đẻ nhiều Ọuá, mà thuyền lại ch t.
+ Mỗiăkhiăđánhăvợ lưoălạiărênărỉ đauăđớn
•ăLão ốừa đánh ốừa th h ng hộc, hai hàm ọăng nghiến ken két...
ông nh !”.
Ngư i đàn ông ốừa đáng gi n vừa đáng thương ốì lão ốừa là thủ phạm gây nên bao nổi khổ cho
những ngư i thân của mình, ốừa là nạn nhân của hoàn cảnh.
c. Ch ỀỈăẫểáẾ.
- Nhữngăđứa trẻ cóăhoànăc nhăđángăth ơng, b t hạnh.
01
- Hai ch em r tăth ơngămẹ
oc
- Phácăchống tr vớiăcha,ădùngădaoăđể ngĕnăhànhăđộngăđánhăđ p mẹ.
iH
+ Thằng bé cứ chạy một mạch, sự gi n dữ căng thẳng làm nó khi chạy Ọua không nhìn thấy tôi.
Da
+ Như một ốiên đạn tọên đư ng lao tới đích đã ngắm, mặc cho tôi g i nó, nó ố n không hề quay
lại...l p tức nhảy ốào cái lão đàn ông.
hi
+ Nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng ngư i vung chiếc khóa sắt qu t ốào giữa khuôn
nT
ngực trần vạm vỡ...
uO
+ ẫhác dùng con dao làm ốũ khí để bảo vệ ngư i mẹ đáng thương...
ie
- Ch Phácălàămộtăcôăbéăyếu ớtămàăcanăđ m, giữ đạoălàmăcon,ăv t lộnăt ớcăconădaoătrênătayăPhác.
Những đứa trẻ có hoàn cảnh bất hạnh, đáng thương, nhà ốăn đặt ra vấn đề phải tạo ọa môi tọư ng
iL
t t đẹp cho trẻ thơ, chớ để lòng tọẻ thơ ịhải mang vết đau thương, đừng gieo ốào những tọái tim non
Ta
dại những gsi nh n ốì n c độc của tàn bạo, thô lỗ ốà h n thù.

s/
3. CểáỉểăáỉăĐ u.
up
- Khuyênăng iăđànăbàănênăliăd vớiăng i chồngăvũăphu.

ro
- Chỉ nhìnămộtăgócăđộ khôngăhiểu biết hếtăhoànăc nh c aăng iăđànăbà.

- Một v bao côngăphổ biến,ăcóălòngătốtănh ngăxaăr thực tế.
/g
- B o vệ phápălu t bằng sự thôngăhiểuăsáchăv nênăđứngătr ớc cuộc sốngăđíchăthực anh tr thànhăkẻ

om
nôngănỗi,ăngâyăthơ.
.c
+ Thế nào, ch suy nghĩ kĩ chưa?

ok
+ Gi ng tr nên đầy gi n dữ, khác hẳn gi ng của một v chánh án

bo
+ Cả nước không có ngư i ch ng nào như hắn.

ce
+ Phải bây gi tôi mới hiểu, bất ng Đẩu tọút một tiếng th dài đầy chua chát...
Mu n giải thoát con ngư i đau khổ khỏi t i tăm, man ọợ cần có những giải ịháị thiết thực chứ
fa
không ịhải là thiện chí hoặc lí thuyết đẹị đẽ.

w.

ww
- Nghệ thu tăxâyădựngătìnhăhuống truyệnăđộcăđáoămangăỦănghĩaăkhámăphá,ăphátăhiện về đ i sống (dc)

Tình hu ng tạo nên sự tương ịhản giữa nghệ thu t ốà cuộc s ng, nghệ thu t thỉ ồa còn cuộc đ i
thì gần, nghệ thu t thì đẹị còn cuộc s ng thì bao ngang tọái. Ậua tình hu ng thể hiện cái nhìn đa
diện nhiều chiều về cuộc s ng.
- Nghệ thu t khắc h aătínhăcách,ăph m ch tănhânăv tăthôngăquaănhữngăngônăngữ nhânăv t:ăng iăđànă

bà,ăPhùng,ăĐ u,ăng iăđànăông...
- Nghệ thu t kể chuyện:ănhânăv tăng i kể Phùngăcũngăchínhă làătácăgi tạo mộtăđiểmănhìnătr n thu t

sắc s o,ătĕngăc ng kh nĕngăkhámăpháăđ i sống c aătìnhăhuống truyện, l i kể tr nênăkháchăquan,ă
chânăth t,ăgiàuăsức thuyết ph c.
__________
01
oc
CảUYÊẩăĐ 5:ăĐ C – HI UăVĔẩ NGH LU N HI ẩăĐ I VI T NAM.
iH
TUYểNăNGỌNăĐ C L P - H CHệăMINH
Da
A. PH NăI:ăTỄCăGI
I.ăVƠiănétăv tácăgi (xem SGK)
hi
II. Sự nghi păvĕnăh c
nT
1.ăẬuaỉăđi ỈăsáỉỂătáẾ:
uO
a. H CểíăẨiỉểăẾỊiăốĕỉăể ẾăệàăỈ tăốǜăỆểíăẾểi ỉăđ u l i h i ph ng sự cho sự nghi ịăẾáẾểăỈ ng:
ie
“Nay tọong thơ nên có théị
iL
Nhà thơ cũng ịhải biết ồung ịhong.”
Ta
(Cảm tư ng đ c “Thiên gia thi”, NamăTrânăd ch)

s/
b. H CểíăẨiỉểăẾểúătọ ỉỂătíỉểăẾểợỉătể tăốàăếợỉăt c củaăốĕỉăể c:

up
- Tính chân th t:ăvĕnăh c ph năánhămộtăcáchăchânăth tănh ănóăđangădiễnăra,ăbámăsátănhững biếnăđộng

c aăđ i sống “Xã hội nào ốăn nghệ ấy”, tìnhăc m, c măxúcăxu tăphátătừ nhu c u tự nhiênătừ tráiătim...
ro
- Tính dân tộc:ăvĕnăh c ph năánhăcuộc sống,ătâmăt ătìnhăc m c aăng i Việt Nam, ch t liệuăngônătừ
/g
vàăthiăliệu l y từ vĕnăh cădânăgian.

om
c. Vĕnăh c ph i ph c v choăquưngăđại qu năchúng.ăKhiăc măbút,ăHCMăbaoăgi cũngă xu tăphátătừ

m ẾăđíẾể,ăđ iătư ng tiếp c năđể quyếtăđ nh n iăếuỉỂăốàăểìỉểătể c tácăph m:
.c
+ Viết cho ai (đốiăt ợng)

ok
+ Việt cái gì (nội dung)

bo
+ Viết để làm gì (m căđích)

ce
+ Viết như thế nào (hìnhăthức)

fa
2. Di s ỉăốĕỉăể c:
w.
a.ăVĕỉăẾểíỉểăệu n: thể hiệnătìnhăchiếnăđ u hết sức mạnh mẽ.

ww
- Nội dung: tố cáoătộiăácăc a thựcădânăPháp.

- Nghệ thu t:ăchâmăbiếm,ăđưăkíchăsắc s o, l p lu n chặt chẽ, sắcăbén,ăsúcătích.
- Tácăph mătiêuăbiểu:
+ Bản án chế độ thực dân ẫháị (1925)
+ Tuyên ngôn Độc l p (1945)

+ L i kêu g i toàn Ọu c kháng chiến (1946)
b. Truy ỉăốàăỆí:
- Nội dung: tố cáoătộiăácădưăman,ăb n ch tătànăbạo, x oătráăc a b n thựcădânăvàăphongăkiếnătayăsaiăđối

vớiă nhână dână laoă độngă cácă n ớc thuộc đ a,ă đồng th iă đề cao những t mă g ơngă yêuă n ớcă vàă cáchă
mạng.
01
- Nghệ thu t:ătìnhăhuốngăđộcăđáo,ăhìnhăt ợngăsinhăđộng, sắc s o, nghệ thu t tr n thu t linh hoạt.
oc
iH
+ L i than ốãn của bà Tọưng Tọắc (1922)
Da
+ Con ngư i biết mùi hun khói (1922)
hi
+ Vi hành (1923)
nT
+ Những tọò l hay là Va – ọen ốà ẫhan Bội Châu (1925)...
uO
Ế.ăTể ăẾa:
ie
- Ngục trung nh t kí (Nh t kí tọong tù) t păthơăbằng chữ Hán:
+ăHoànăc nhăsángătác:ătrongăth iăgianăNg i b chínhăquyềnăT ng Giới Thạch giam c m từ mùaăthuă

iL
1942 đếnănĕmă1943.ăTácăgi ghiăchépănhữngăđiều mắt th yătaiăngheătrongănhàătùăvàătrênăđ ngăđiăđàyă
Ta
từ nhàălaoănàyăđếnănhàălaoăkhácătại Qu ngăTây,ăTrungăQuốc.
s/
+ Nộiădung:ătáiăhiện mộtăcáchăchânăth t, chi tiết bộ mặtătànăbạo c a chế độ nhàătùăQuốcădânăđ ngăvàă

một ph năhìnhă nhăxưăhội Trung Quốc nhữngănĕmă1942ăậ 1943 vớiăỦănghĩaăphêăphánăsâuăsắc...
up
+ Nghệ thu t:ăđaădạng về bútăpháp,ăvừa cổ điển vừa hiệnăđại.

ro
- Một số bàiăthơăvừaăcóătínhăcổ điển vừaăcóătínhăhiệnăđại: Nguyên Tiêu, Cảnh khuya....t ị thơ HCM 86
bài (1967), t ị thơ chữ Hán HCM 36 bài (1990),...
/g
Văn thơ HCM ốà di sản ốô giá, là bộ ph n gắn bó hữu cơ ốới sự nghiệị cách mạng ốĩ đại.
om
3.ăẫểỊỉỂăẾáẾểăỉỂể thu t:
.c
- Văn chính lu n:ăt ăduyăsắc s o,ăgiàuătriăthứcăvĕnăhóa,ăgắnălíălu n với thực tiễn,ăgiàuătínhă lu n chiến

ok
v n d ngăcóăhiệu qu nhiềuăph ơngăthức biểu hiện.

bo
- Truyện ốà kí: ch độngăvàăsángătạo: gi ng kể chânăth t, tạoăkhôngăkhíăg năgũi;ăgi ngăchâmăbiếm sắc

s o,ăthâmăthúyăvàătinhătế...ăđ m ch tătríătuệ vàătínhăhiệnăđại .
ce
- Thơ ca:ăđaăphongăcách
fa
+ăTuyênătruyền: l i lẽ gi n d , mộc mạc, dễ nhớ,ămangămàuăsắcădânăgianăhiệnăđại.

w.
+ Nghệ thu t:ămangăđặcăđiểm c aăthơăcổ ph ơngăĐôngăvới sự kết hợpăhàiăhòaăgiữaăămàuăsắc cổ điển

ww
vớiăbútăphápăhiệnăđại, giữa ch t trữ tìnhăvàăch tăthép,ăgiữa sự trongăsángăvàăsự hàmăsúcăsâuăsắc.
III. K t lu n
- ThơăvĕnăHồ ChíăMinhălàădiăs n tinh th năvôăgiá,ălàăbộ ph n gắnăbóăhữuăcơăvới sự nghiệpăcáchămạng
vĩăđại c aăNg i.
- Nhữngătácăph măvĕnăh c xu t sắc c a Hồ ChíăMinhăđưăthể hiệnătínhăchânăth tăvàăsâuăsắcăt ăt ng,

tìnhăc măvàătâmăhồn cao c c aăNg i.ăTìmăhiểuăthơăvĕnăc aăNg i ta sẽ tìmăth y nhữngăbàiăh c cao
quỦ.
B. PH NăII:ăTỄCăPH M
I.ăHoƠnăc nhăraăđ i
01
- Thế giới:
oc
+ CTTG thứ hai kếtăthúc,ăNh tăđ uăhàngăđồng minh.
iH
+ăNhàăc m quyềnăPhápătuyênăbố:ăĐôngăD ơngălàăthuộcăđ aăvàăthuộc quyềnă“b o hộ”ăc aăPháp.
Da
- Trongăn ớc:
hi
+ăTrênătoànăquốcănhânădânătaăvùngăd yăc ớpăchínhăquyền từ b n phong kiếnătayăsaiăbàăthựcădân.
nT
+ăCáchămạngăthángăTámă1945ăthànhăcông.
uO
+ăNgàyă19ăậ 8 ậ 1945ăchínhăquyền th đôăHàăNội về tayănhânădân.
 Ngàyă26ăậ 8 ậ 1945, HCM từ chiếnăkhuăcáchămạng Việt Bắc về tớiăHàăNội. Tạiăcĕnănhàăsố 48 phố
ie
Hàngă Ngang,ă Ng i soạn th o b n Tuyên ngôn Độc l p. Ngàyă 2ă ậ 9 ậ 1945, tại Qu ngă tr ng Ba
iL
Đình,ăHàăNội,ătr ớcăhàngăvạnăđồngăbào,ăNg i thay mặtăChínhăph lâmăth iăn ớc ViệtăNamăDân ch
Cộngăhòaăđ c b n Tuyên ngôn Độc l p khaiăsinhăn ớc Việt Nam mới.
Ta
II. M căđíchăc a b năTuyênăngônăĐ c l p

s/
- Tuyênăbố khaiăsinhăn ớc ViệtăNamăđộc l păvàăkêuăg i,ăkhíchălệ tinh th n chiếnăđ u c aănhânădânăta.

up
- Đ p tan lu năđiệu x oătráăc a thựcădânăPháp trong việc chu n b táiăchiếm Việt Nam.
ro
- Để c nhăbáo,ăngĕnăchặnăâmăm uăxâmăl ợcăn ớc ta c aăcácăn ớcăđế quốc.

/g
- Tranh th sự ng hộ c aănhânădânătiến bộ trênăthế giớiădànhăchoăcáchămạng Việt Nam

om
III.ăGiáătr l ch s vƠăvĕnăh c c a b n TuyỪỉăỉỂôỉăĐ c l p.

.c
- Giáătr l ch sử:
ok
+ăVĕnăkiện l ch sử đúcăkết nguyện v ngăsâuăxaăc aădânătộc Việt Nam về quyềnăđộc l p, tự do; kết qu
t t yếu c aăquáătrìnhăđ u tranh g n mộtătrĕmănĕmăc aădânătộcătaăđể cóăđ ợc quyềnăthiêngăliêngăđó.
bo
+ăTuyênăbố ch m dứt chế độ thựcădân,ăphongăkiếnăơăViệtăNamăvàăm ra kỉ nguyênămới cho l ch sử

ce
dânătộc Việt Nam: kỉ nguyên độc l p tự do, kỉ nguyên nhân dân làm chủ đất nước.
fa
+ Cho th y bộ mặt x oătráăc a thựcădânăPháp;ăbácăbỏ dứtăkhoátănhững lu năđiệu c a giặc khi muốn

quay tr lạiăxâmăl ợcăn ớc ta.
w.
- Giáătr vĕnăh c:
ww
+ăÁngăvĕnăyêuăn ớc lớn c a th iăđại, khẳngăđ nh mạnh mẽ quyềnăđộc l pădânătộc gắn liền với quyền
sống c aăconăng i,ănêuăcaoătruyền thốngăyêuăn ớc, truyền thốngănhânăđạo c aăng i Việt Nam.
+ Ángă vĕnăchínhă lu n m u mực:ă dungă l ợng ngắn g n,ă côă đ ng, kết c u chặt chẽ, l p lu n thuyết
ph c, d n chứngăxácăđáng,ălíălẽ đanhăthép...
1.ăĐỊ n 1: Nêuănguyênălíăchungăc a Tuyên ngôn Độc l p
- D n hai b năTuyênăngônănổi tiếng Tuyên ngôn Độc l p của nước Mỹ năm 1776 ốà Tuyên ngôn Nhân
quyền ốà Dân Ọuyền của Cách mạng ẫháị 1791
+ Mỹ: Tất cả m i ngư i sinh ọa có Ọuyền bình đẳng. Tạo hóa cho h những quyền không ai có thể
ồâm ịhạm được; trong những quyền ấy, có Ọuyền được s ng, quyền tự do ốà Ọuyền mưu cầu hạnh
ịhúc.
01
+ăPháp:ăNgư i ta sinh ra tự do ốà bình đẳng về quyền lợi; ốà ịhải luôn luôn được tự do ốà bình đẳng
oc
về quyền lợi.
+ăBác:ăTất cả các dân tộc tọên thế giới đều sinh ọa bình đẳng, dân tộc nào cũng có Ọuyền s ng, quyền
iH
sung sướng ốà Ọuyền tự do.
Da
- M căđích,ăcáchătríchăd n:
hi
+ Khẳngăđ nhănguyênălíăvề quyềnăbìnhăđẳng, quyền tự doăvàăquyềnăm uăc u hạnhăphúcăc aăconăng i
vàăc aăcácădânătộc.
nT
+ Kết hợpăkhéoăléo,ă linhăhoạtăỦăkiến c aăng i vớiăỦă kiến c aămình,ătừ quyềnăbìnhăđẳng, tự do c a
uO
conăng i suy rộng ra quyềnăbìnhăđẳng, tự do c aăcácădânătộc.
ie
- ụănghĩa: iL
+ăBácăđề cao,ătônătr ngăgiáătr hiểnănhiênăc aăt ăt ngănhânăđạo,ăthànhătựu c aăt ăt ngăvàăvĕnăminh.
Ta
+ L yălỦăt ng,ă lỦălẽ c aăchínhătổ tiênăng iăPháp.ăMỹ nhằm tố cáoăvàăràngăbuộc Pháp,ăMỹ khôngă
đ ợcăđiăng ợc lại vớiăgiáătr nhânăđạoăđ ợcănhânăloại thừa nh n.
s/
+ăĐặt ba b năTuyênăngônăngangăbằng nhau, khẳngăđ nh v thế vàăquyềnăbìnhăđẳngăcácădânătộcătrênăthế

up
giới.
+ Cổ vũămạnh mẽ phongătràoăGPDTă cácăn ớc thuộcăđ aătrênăthế giới.
ro
/g
- Nghệ thu t:
+ L p lu n chắc chắn, dứtăkhoát,ăd n chứng thuyết ph c, khẳngăđ nhănguyênălíăđộc l p tự doăkhôngăaiăă

om
cóăthể chốiăcưiăđ ợc.

.c
+ Lối viết l y G y ông đ ị lưng ông r t thuyết ph c, tạoănênăsức chiếnăđ u mạnh mẽ
Bằng lí lẽ sắc sảo, cách d n dắt khéo léo, H Chí Minh đã tạo dựng một cơ s ịháị lí mang tính
ok
khách Ọuan, ốững chắc cho bản Tuyên ngôn Độc l p.

bo
2.ăĐỊ n 2: Tố cáoătộiăácăc a thựcădânăPhápăvàăthực tế l ch sử nhânădânătaăăđưăkiênătrìăđ uătranhăvàănổi

ce
d yăgiànhăchínhăquyền, l pănênăn ớc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

fa
- Tố cáoătộiăácăc a thựcădânăPháp:
w.
+ Ph n bộiăvàăchàăđạpălênăchínhănguyênălíămàătổ tiênăh đưătừngăxâyădựngănênănh ămộtăthànhătựu c a

t ăt ngăvàăvĕnăminh.
ww
•ăLợi dụng lá c tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướị nước ta, áị bức đ ng bào ta.
• Tọái ốới nhân đạo ốà chính nghĩa.
+ Vạchărõătộiăácătànăbạoăvàădưămanămangătínhătoànădiện c a thựcădânăPhápăhơnă80ănĕmătrênăđ tăn ớc

Việt Nam:
•ăChúng tuyệt đ i không cbo nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.
• Thi hành những lu t ịháị dã man.
• Chúng l ị ọa nhà tù nhiều hơn tọư ng h c.
• Chúng thẳng tay chém giết những ngư i yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc kh i
nghĩa của ta trong những bể máu.
01
• Chúng ọàng buộc dư lu n, thi hành chính sách ngu dân.
•....
oc
+ Từ thực tiễn chứng cứ l ch sử khẳngăđ nhănhână dânătaăgiànhăchínhăquyền từ tay Nh t chứ khôngă
iH
ph i từ tayăPháp:
Da
•ăMùa thu năm 1940...thực dân ẫháị Ọuỳ g i đầu hàng, m cửa nước ta ọước Nh t.
hi
• Ngày 9 tháng 3 nami nay, Nh t tước khí g i của Ọuân đội ẫháị. B n thực dân ẫháị hoặc là bỏ chạy
hoặc là đầu hàng... chúng đã bán nước ta hai lần cho Nh t.
nT
• Tọước ngày 9 tháng 3...thẳng tay khủng b Việt Minh ...
uO
• Sự th t là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc đ a của Nh t chứ không ịhải thuộc đ a của
ie
ẫháị nữa.. iL
• Sự th t là dân ta lấy lại nước Việt Nam từ tay Nh t chứ không ịhải từ tay ẫháị.
Ta
+ M căđích:
s/
•ă Bácă bỏ mộtăcáchăđ y hiệu lực lu nă điệu dốiă tráă về côngă laoăkhai hóa vàă sứ mệnh bảo hộ Đôngă
D ơngămàăthựcădânăPhápăđưărêuărao.
up
•ăLàmăchoăd ălu n quốc tế nh n thứcărõărànhăvề tìnhătìnhăViệt Nam

ro
•ăNgĕnăchặnăâmăm uătáiăchiếmăn ớc ta c aăcácăthế lựcăthùăđ chăvàăcácăpheăpháiăkhác...

/g
- Nghệ thu t:
om
+ăPhépăliệtăkê,ăđiệp, l păcúăphápăđể nh n mạnh tộiăácăc a thựcădânăPháp.

.c
+ L p lu n chặt chẽ,ălíă lẽ xácăđáng,ăbằng chứngă xácăthựcăkhôngăthể chốiăcưiăđ ợc, gi ngăvĕnăăđanhă

thép,ăhùngăhồn, ngon ngữ trongăsáng,ăsắc s o,ăsúcătích,ăgiàuăhìnhă nh.
ok
Cùng ốới cơ s ịháị lí, cơ s thực tiễn đã tọ thành nền tảng vững chắc cho l i tuyên b độc l p.
bo
- Từ những cứ liệu c thể, b năTuyênăngônănh n mạnhăthôngăđiệp quan tr ng.

ce
+ăTuyênăbố thoátăliăhẳn vớiăPháp,ăxóaăbỏ hết những Hiệpă ớcămàăPhápăđưăkíăvề ViệtăNam,ăxóaăbỏ m i

fa
đặc quyền,ăđặc lợi c aăPhápătrênăđ tăn ớc Việt Nam.

+ăKêuăg iătoànădânăđoànăkết chống lạiăâmăm uăc a thựcădânăPháp.
w.
+ăKêuăg i cộngăđồng quốc tế công nh n quyềnăđộc l p, tự do c aădânătộc Việt Nam.

ww
3.ăĐỊ n 3: L iătuyênăngônăvàănhữngătuyênă bố về Ủăchíăb o vệ nềnăđộc l p, tự do c aădânătộc Việt

Nam
- Tuyênăbố về quyềnăđộc l p, tự do c aădânătộc Việt Nam.
- Tuyênăbố Ủăchíăquyếtătâmăc aănhânădânăViệt Nam quyết b o vệ nềnăđộc l p tự do vừaăgiànhăđ ợc.
4.ăVàiăỉétăố ngh thu t

- Líălẽ sắc s o.
- L p lu n chặt chẽ, thống nh tătoànăbài.
- D n chứngăchânăth t,ăxácăđáng,ătoànădiện.
- Gi ngăvĕnăhùngăhồnămàălinhăhoạt
01
- Từ ngữ phùăhợp,ăgiàuăhìnhă nh,ăgiàuăc măxúc,ăkhắcăsâuă năt ợng.
oc
=> Là một áng ốăn ngh lu n m u mực.
iH
__________
Da
hi
CảUYÊẩăĐ 6:ăĐ C - HI U K CH HI ẩăĐ I VI T NAM
nT
H NăTR NGăBA,ăDAăHẨNGăTH Tă(trích)ăậ L UăQUANGăVŨ
I.ăTácăgi
uO
- L uăQuangăVũă(1948ăậ 1988),ăquêăgốcăĐàăNẵng, sinh tạiăPhúăTh trong một gia đìnhătriăthức,ăchaălàă
ie
nhàăviết k chăL uăQuangăThu n,ănênăthiênăh ớngăvàănĕngăkhiếu nghệ thu t c aăôngăđưăsớm bộc lộ từ
iL
nhỏ.
- Từ nĕmă1965ăđếnănĕmă1970,ăôngăvàoăbộ đội, ph c v trongăquânăch ng ẫhòng không – không Ọuân.
Ta
- Từ nĕmă1970ăđếnănĕmă1978,ăôngăxu t ngũăvàălàmăđ nghề để m uăsinh:ăh ị đ ng cho NXB Giải

s/
ịhóng, chấm công tọong đội cầu đư ng, vẽ pa – nô, áị – ịhích,...

up
- Từ nĕmă1978ăđếnănĕmă1988,ăôngălàăBTVătạpăchíăSân khấu vàăbắtăđ uăsángătácăk chănóiă- với v k ch

S ng mãi tuổi 17 (Viết lại theo k ch b n c aăVũăDuyăKỳ).
ro
- L uăQuangăVũălàămộtătàiănĕngăđaădạng: làm thơ, sáng tác ốăn ồuôi, ốẽ tọanh ốà soạn k ch,... nh ngă
/g
k chălàăph năđóngăgópăđặc sắc nh t c aăL uăQuangăVũ.

om
- Ọngălàăhiệnăt ợngăđặc biệt c aăsânăkh u k chătr ng nhữngănĕmă80ăc a thế kỷ XX, nhà soạn k ch tài
năng nhất của nần ốăn h c nghệ thu t Việt Nam hiện đại.
.c
ok
+ K ch: S ng mãi tuổi 17, L i nói d i cu i cùng, Nàng Xi-ta, Chết cho điều chưa có, Nếu anh không
bo
đ t lửa, L i thề thứ 9, Bệnh sĩ, Tôi ốà chúng ta, H n Tọương Ba, da hàng th t....
ce
+ Thơ:ăVà anh t n tại, Tiếng Việt, Vư n trong ph , Bầy ong tọong đêm sâu...t ị thơ Hương cây (
1986 in chung trong t p Hương cây - Bếp lửa), Mây tọắng của đ i tôi (1989).
fa
+ Tiểu lu n: Diễn ốiên ốà sân khấu (1979)....

w.
- Nĕmă2000,ăộngăđ ợc nh n Giải thư ng H Chí Minh ốề ốăn h c nghệ thu t.

ww
II.ăHoƠnăc nhăsángătác:
Vỡ k chăđ ợc viếtănĕmă1981,ănh ngăđếnănĕmă1984ămới l năđ u ra mắtăcôngăchúng,ădựaătrênăcốt
truyệnădânăgian.ăNhanhăchóngăđ ợc nhiều thiện c m vớiăng i xem, H n Tọương Ba, da hàng th t
đ ợcăcôngădiễn nhiều l nătrênăcácăsânăkh u lớnătrongăvàăngoàiăn ớc.
1.ăảìỉểătư ỉỂăỉểợỉăố tăTọư ỉỂăBa:

a.ăTọư ỉỂăBaăỆểiăẾòỉăs ng:
- Laoăđộng c năcù,ăchĕmăchỉ,ăkhéoăléo.
- Cóătàiănĕngăđánhăc r t giỏi.
- Sốngănhânăh u, trong sạch, ngay thẳng.
01
Tọương Ba khi còn s ng là một ngư i có ịhẩm chất t t đẹị, tâm h n tọong sáng, cao thượng.
oc
b.ăTọư ỉỂăBaăsauăỆểiăẾể t nh ịăốàỊăồáẾăểàỉỂătể t:
iH
- Chếtăđột ngột mộtăcáchăvôălíădoăsự vôătâmăvàătắcătráchăc aăNamăTàoăgạch bừaătênăTr ơngăBa.
Da
- NamăTào sửaăsaiăchoăTr ơngăBaăsống lại nh păvàoăxácăhàngăth t
hi
- B thể xácăsaiăkhiến,ătrúăng d ớiăthânăthể dung t c,ăthôăbạo,ătoăbéo.
Tọương Ba lâm ốào một ngh ch cảnh ốô lí, một cảnh tình tọớ tọêu, éo le: linh h n nhân h u, thanh
nT
cao phải s ng nh tạm một cách tọái tự nhiên tọong thể ồác thô lỗ, ịhàm tục...
uO
Ế.ăẨàỉăđ i tho i giữa h ỉăTọư ỉỂăBaăốàăồáẾăểàỉỂătể t:
ie
* Độc thoại nộiătâm: iL
- Ng i ôm đầu, nhìn chân tay, nhìn thân thể.
Ta
- Không! Không! Tôi không mu n s ng như thế này mãi.

s/
- Tôi chán cái chỗ không ịhải của tôi này lắm r i, chán lắm r i.
up
- Cái thân kềnh càng thô lỗ này, ta bắt đầu sợ mi, ta mu n r i xa mi tức khắc.
Tâm tọạng đau khổ, chán chư ng, ghê sợ ốà mu n thoát khỏi cuộc s ng nh tạm ồác hàng th t.
ro
* Đối thoại vớiăxácăhàngăth t:

/g
- Xácăhàngăth t:
om
+ Cái linh h n m nhạt, kh n khổ kia ơi!

.c
+ Đã luôn b tiếng nói ấy sai khiến.

ok
+ Tôi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả linh h n cao khiết của ông đấy!
bo
+ Xác th t có tiếng nói đấy.

ce
+ Hai ta đã hòa chung là một r i!

fa
+ Khi ông t n tại nh tôi, chiều theo những đòi hỏi của tôi, mà còn nh n là nguyên ốẹn, trong sạch,
thẳng thắn.
w.
+ Nhưng tôi là cái hoàn cảnh mà ông buộc phải uy phục!

ww
+....
Xác hàng th t biết ọõ những c gắng Tọương Ba là ốô ích, đã cư i nhạo h n Tọương Ba, tuyên b
về sức mạnh âm u, đui mù ghê gớm của mình, ọanh mãnh d n Tọương Ba ốào thế đu i lí ốà hơn nữa
ốe ốãn h n Tọương Ba thỏa hiệp.
- HồnăTr ơngăBa:
+ Mày không có tiếng nói, mày chỉ là cái ồác th t âm u đui mù...
+ Mày chỉ có cái ốỏ bên ngoài, không có ý nghĩa gì hết, không có tư tư ng, không có cảm ồúc.
+ Im đi! Đấy là mày chứ, chân tay mày, hơi th của mày...
+ Không! Ta ố n có một đ i s ng ọiêng: nguyên ốẹn, trong sạch, thẳng thắn....
+ B t tai lại, không mu n nghe.
01
+ Tuyệt v ng, tr i!
oc
+...
Tọước “lí lẽ ti tiện” cùa ồác hàng th t, h n Tọương Ba đã nổi gi n, khinh bỉ, mắng mỏ ồác th t hèn
iH
hạ nhưng đ ng th i rất đau khổ, dằn vặt, ng m ngùi thấm thía ngh ch cảnh mà mình đã lâm ốào,
Da
đành nh p tr lại ốào ồác tọong tuyệt v ng.
hi
=> Cuộcăđối thoại giữa hồnăTr ơngăBaăvàăxácăhàngăth t thể hiệnămâuăthu n gay gắt giữa thể xácăvàă
tâmăhồn là một ẩn dụ về cuộc đấu tranh giữa tâm h n ốà thể ồác của một con ngư i:
nT
- Thể xácăconăng iăcóătiếngănóiăriêngăc aănó,ăđóălàătiếngănóiăb nănĕngăvàănóăcóătácăđộngăghêăgớm
uO
đến linh hồn. Linh hồn ph iăluônăđ uătranhăđể v ợtălênănhữngăđòiăhỏiăkhôngăchínhăđángăc a thể xác.
ie
- Nhàăvĕnăc nhăbáo:ăkhiăconăng i ph i sống trong dung t căthìăt t yếuăcáiădungăt c sẽ ngự tr , sẽ
thắng thế, sẽ l năátăvàăsẽ tànăpháănhữngăgìătrongăsạch,ăđẹpăđẽ,ăcaoăquỦăc aăconăng i.
iL
- Nhàăvĕnădặt ra v năđề:ăLàmăthế nàoăđể b o vệ,ăhoànăthiệnănhânăcáchătr ớc b nănĕngăvàăđiều kiện
Ta
khắc nghiệt c aămôiătr ng?

s/
ế.ăẨàỉăđ i tho i v iăỉỂườiătểợỉ:

up
- Vợ Tr ơngăBa:
ro
+ Cái thân tôi thì sao tọ i lại không bắt đi cho ọãnh!
+ Có lẽ tôi ịhải đi...
/g
+ Nghĩ ngợi, ọưng ọưng, khóc.

om
+ Để ông được thảnh thơi ốới cô ốợ hàng th t..

.c
+ Ông đâu còn là ông, đâu còn là ông Tọương Ba làm ốư n ngày ồưa...
ok
Vợ Tọương Ba bu n bã, đau khổ nhưng ố n bản tính ố tha nên đã như ng Tọương Ba cho cô ốợ
bo
hàng th t.
ce
- CáiăGáiăậ cháuănộiăTr ơng Ba:

fa
+ Ông nội tôi chết r i.

+ H n ông nội tôi sẽ bóị cổ ông
w.
+ Từ nay ông không được đụng chạm ốào cây c i tọong ốư n ông tôi nữa.
ww
+ Ông ồấu lắm, ác lắm! Cút đi, cút đi!
Cái Gái ịhản ứng quyết liệt ốà dữ dội, không chấp nh n, không tin Tọương Ba, th m chí ồua đuổi
Tọương Ba.
- Ch conădâu:.
+ Thầy đừng gi n con trẻ..khổ thân thầy...
+ Con sợ lắm, đau đớn lắm, mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả cứ như lệch lạc,
nhòa m dần đi, đến nỗi có lúc con cũng không nh n ra thầy nữa.
Ch con dâu cũng cảm nh n sự thay đổi ốà ọất lo lắng, thông cảm, ồót thương cho h n Tọương Ba.
- HồnăTr ơngăBa:
01
+ Th n th , nghĩ ngợi.
+ Ng i xu ng ôm đầu.
oc
+ Như cầu cứu
iH
+ Nh n nhục.
Da
+ Mặt lặng ngắt như tảng đá.
hi
H n Tọương Ba đau khổ, tuyệt v ng ốì ông hiểu những gì mình đã, đang ốà sẽ gây ọa cho ngư i
nT
thân là ọất tệ hại mặc dù ông không hề mu n điều đó.
uO
Ề.ăẨàỉăđ i tho i h ỉăTọư ỉỂăBaăố iăĐ TểíẾể:
ie
- Đế Thích:
+ Thế ông ngỡ tất cả m i ngư i đều được là mình toàn ốẹn ư? Ngay cả tôi đây.
iL
bên ngoài, tôi đâu có được s ng thei những điều tôi nghĩ bên tọong.
Ta
+
+ Dưới đất, tọên tọ i đều thế cả.
s/
+ Tọong thân một đứa bé, ông sẽ có cả cuộc đ i tọước mặt.

up
+ Không! Ông ịhải s ng dù bất cứ giá nào...

ro
+ Con ngư i dưới hạ giới các ông th t kì lạ.

/g
Đế Thích không mu n Tọương Ba chết đi, ông tiếp tục có ý nghĩ lại sai làm khi cho h n Tọương Ba
nh ị ốào ồác cu T . Ậua đó thể hiện quan niệm sự s ng còn khá đơn giản: s ng tức là không chết.
om
- HồnăTr ơngăBa:ă
.c
+ Không thể bên tọong một đằng, bên ngoài một nẻo được.
ok
+ Tôi m n được là tôi toàn ốẹn.

bo
+ Tầm thư ng nhưng đúng là của anh ta, chúng sinh ọa để s ng với nhau.
ce
+ Nếu ông k giúị, tôi sẽ..tôi sẽ...nhảy xu ng sông hay đâm một nhát dao ốào cổ...
fa
+ Tôi đã nhất quyết...

w.
H n Tọương Ba đã thể hiện thái độ kiên Ọuyết từ ch i, không chấp nh n cảnh s ng tầm thư ng,
dung tục, giả tạo để giữ nhân cách thanh cao ốà ông thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích. Đ ng
ww
th i thể hiện quan niệm s ng tiến bộ phải có sự hài hòa giữa tâm h n ốà thể ồác ốà khẳng đ nh vẻ đẹp
tọong tâm h n của con ngư i trong cuộc đấu tranh ch ng lại sự dung tục, giả tạo để bảo vệ quyền
được s ng toàn ốẹn, hợp với lẽ tự nhiên cùng sự hoàn thiện nhân cách.
ề.ăẨàỉăỆ t:
- HồnăTr ơngăBaătr lạiăxácăchoăhàngăth tăvàăch p nh năcáiăchết.
- HồnăTr ơngăBaăhóaăthânăthànhăcácăsự v tăthânăth ơngă“màu ồanh cây ốư n” , tồn tạiăvĩnhăviễnăbênă

ng iăthânăyêu.
Bi k ch lạc Ọuan đ ng th i truyền đi thông điệp về sự chiến thắng của cái đẹị, cái thiện ốà của sự
s ng đích thực của con ngư i.
2. Vàiăỉétăố ngh thu t:
- Nghệ thu tăđộc thoại nội t păsâuăsắc,ăđối thoạiăsinhăđộng.
01
- Tìnhăhuốngăgiàuăk chătính,ăthử tháchăvàăbộc lộ ph m ch tănhânăv t.
oc
- Tínhăcách,ăph m ch tănhânăv t bộc lộ ch yếuăthôngăquaăngônăngữ,ăhànhăđộng k ch.
iH
__________
Da
hi
KHI B N TH T V ẩẢăCǛẩẢăĐ NG ẩẢảƾAăV I VI C B ẩăĐ N R T G N V I HI V NG
nT
uO
ie
iL
Ta
s/
up
ro
/g
om
.c
ok
bo
ce
fa
w.
ww
01
oc
iH
Da
hi
nT
uO
ie
iL
Ta
s/
up
ro
/g
om
.c
ok
bo
ce
fa
w.
ww

Tai Liu On TP Mon Van Theo Chuyen D

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tai Liu On TP Mon Van Theo Chuyen D

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.facebook.

Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)

TẨIăLI UăỌNăT PăMỌNăVĔNăTHEOăCHUYểNăĐ

Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)

6.ăChuyênăđề 6: Đ c - hiểu k ch hiện đại Việt Nam

Sáuăchuyênăđề kể trênăđ ợcăbiênăsoạn mộtăcáchăkĩăl ỡngăvàăkháăchi tiết. Hi v ng vớiătàiăliệuănàyăsẽ

giúpăcácăemăh căsinhăônăt p tốtătrongăcácăkìăthiăquanătr ng sắp tới. Tuyănhiênătrongăquáătrìnhăbiênă

ngàyăcàngăhoànăthiệnăhơnătrongăcácătàiăliệu tiếp theo.

Nguyễn Tọư ng Thái

Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 2/92

Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)

CảUYÊẩăĐ 1: D ẩẢăĐ NGH LU ẩăXĩăả I

Víăd : Sự hènănhátăkhiếnăconăng i tự đánhăm tămình,ăcònădũngăkhíălại giúpăh đ ợcălàăchínhămình.

Víăd : Suyănghĩăvề Ủăkiến c a diễn gi Tr năĐĕngăKhoa:ă“Khôngăph iăaiăcũngăsẽ tr thànhămộtăngôiă

* Mộtăvĕnăb n ngắn/ăcâuăchuyện ngắn/ăbàiăviết ngắnă(cóăthể tríchătừ báo)

2. D ỉỂăđ ngh lu ỉăồụăể i v hi ỉătư ỉỂăđời s ỉỂă(ảTĐS)

*ăBànăvề một hiệnăt ợng

Víăd :ăSuyănghĩăvề hiệnăt ợngăđuaăđòiăc a một số bạn trẻ hiện nay.

thử,ăvĕnăhóaăth năt ợng, thực ph măôănhiễm,...Cóăthể nói,ăđâyălàădạngăchungămàănhiềuănĕmăg năđâyă

3. D ỉỂăđ tổng h ịă(Đ ẾóătíỉểăẾể t cặịăđôi)

Víăd :ăSuyănghĩăc a anh (ch ) về Ủăkiến:ă“Ng ỡng mộ th năt ợngălàămộtănétăđẹpăvĕnăhóa,ănh ngămêă

Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 3/92

Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)

- Đ m b o c uătrúcăbàiăngh lu n:ăCó đ cácăph n m bài,ăthânăbài,ăkếtăbài. M bàiănêuăđ ợc v n đề,

- Ph n l pădànăỦăchỉ viết cựcăkìăngắn g n,ăkhôngăđể m t th i gian.ăĐ căđề vàălặpădànăỦăchỉ nênăgiới

hạn 15 phútăkhiăluyện t păvàă10ăphútăkhiăthuăthât.

- DựaăvàoădànăỦăđưăsơăth o viếtăthànhăbàiăvĕn.ăVớiăNLXHăcâuăchữ khôngănênăr măràămàăph i ngắn

- KhiăđangăviếtăbàiămàăcóăỦăgìămớiăthìăghiăngayăvàiăchữ vàoădànăỦătạiăđúngăv tríăđể nhớ.

- Khiăđiăthiăchínhăthức, ph nănàyăcóăthể làmăsauăkhiăđưăhoànăthànhăc bàiănếuăthíăsinhămuốnăđ m b o

a. Ngh lu ỉăồụăể i v TTĐầ

- D n dắt v năđề (trực tiếp/ăgiánătiếp)

- Giới thiệu v năđề ngh lu nă(tríchăỦăkiến,... với dạngăđề giánătiếp)

Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 4/92

Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)

+ TH1:ăĐề cóămột câuănói/ăỦăkiến,...thìăgi iăthíchătừ ngữ/ c câuă rútăraăỦănghĩa,ănộiădungăcâuănóiă

b. Ngh lu ỉăồụăể i v ảTĐS

- Giới thiệu v năđề

- Giới thiệu về hiệnăt ợngăđ i sống (thực trạng c a v năđề)

- Nguyênănhân:ăKết hợpălíălẽ, d n chứng

- Gi iăphápăkhắc ph că(h ớngănuôiăd ỡng)

- Bàiăh c nh n thứcăvàăph ơngăh ớngăhànhăđộng

- Nhắc lại hiệnăt ợng vàătómăg năỦănghĩa

c. D ỉỂăđ tổng h ịă(Đ ẾóătíỉểăẾể t cặịăđôi)

Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 5/92

Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)

Để giúpăcácăemăcóăcáiănhìnătổng quan về hai ph n quan tr ngălàăgi iăthích ậ biểu hiệnăvàăd n chứng,

m iă làmă chínă kẻ c iă ng iă chê”,ă

“Nóiă l i ph i giữ l y l i/ă Đừngă nh ă

làmăcho (ôngăbà)ăchaămẹ vuiălòng. b ungă th ă giaiă đoạn cuốiă chuă đáoă

k ch, Lộc chia sẻ:ă “ă Th ơngă mẹ làăsẽ

Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 6/92

Góc học tập (gochoctap24h@gmail.com)

7. ÝăẾểíă- ngh lực -Kháiăniệm: - Nick Vujicic-chàngă traiă khôngă mayă

m că đíchăchoă hànhăđộngă vàă h ớng cóă Ủă chíă ph nă đ uă v ơnă lênă ngh ch

diễn thuyết về ngh lực sống.

tạoă choă conă ng i sự kiênă quyết

nh n, tự nh nămìnhăph năkém,ăph n với t t c . Cóă đ ợc thế mớiă thànhă

hơn. - “Kínhătrênănh ngăd ới”,...

già,ă trẻ emă khiă điă xeă buỦt,ă nh ng

tr ớc,ă nh ng nh n trong l iă nóiă

lực,ă m uă môă ganhă nhauă để chiếm n ớcăđế quốcăđưăgâyăraăđại chiến thứ

l y ph n lợi thế hơnăng iăkhác.

Tài liệu ôn tập môn văn theo chuyên đề Trang 7/92