Tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến Trung

Quốc triều đại Tần, Đường, Minh

Nhà Tần (221-206 TCN)

Cửu Khanh gồm 9 viên quan phụ trách các công việc khác nhau : Đình uý coi việc

hình, Thiếu phủ coi việc thuế khoá, Lang trung lệnh cai quản quân túc vệ nhà vua,

Vệ uý trông coi cung điện...

Hoàng Đế có quyền lực tối cao. Mọi công việc quan trọng của nhà nước đề do các

đại thần thảo luận nhưng Hoàng Đế là người quyết định cuối cùng, mệnh lệnh của

Hoàng Đế phải được chấp hành tuyệt đối.

Dưới quận là huyện, đứng đầu là huyện lệnh. Dưới huyện là xã, đứng đầu là xã

trưởng. Các quan đứng đầu Quận, Huyện đều do TƯ bổ nhiệm.

à Bộ máy nhà nước dưới triều Tần được tổ chức một cách quy củ, chặt chẽ, là sự

phát triển cả về lượng và chất. Đây là cuộc cải cách bộ máy nhà nước lần đầu tiên

ở Trung Quốc, đặt nền móng cho các triều đại tiếp theo.

2. Nhà Đường (618-907) - triều đại cực thịnh trong lịch sử phong kiến Trung

Quốc, lừng lẫy hơn cả thời nhà Hán, tổ chúc HC-QS rất chặt chẽ, quân đội cơ

động và linh hoạt, hậu cần giỏi, hoạt động bành trướng và ngoại giao rộng lớn
3. Nhà Minh (1368-1644)

Năm 1368, Chu Nguyên Chương lãnh đạo phong troà nông dân nổi dậy, lên ngôi

Hoàng Đế, lập ra nhà Minh.

Năm 1376, nhà Minh tiến hành một cuộc cải cách lớn về tổ chức bộ máy nhà

nước, làm cho cơ chế thực hiện quyền lực quân chủ phát triển tới mức chuyên chế

cực đoan.
Mọi quyền lực tập trung trong tay Hoàng Đế, chức thừa tướng bị bãi bỏ, từng bộ

của lục bộ phải chịu trách nhiệm trực tiếp dưới nhà vua. Ngoài ra còn có các cơ

quan khác như Hàn lâm viện, quốc tử giám, tư thiên giám...

Quân đội : đặt ra ngũ quân đô đốc phủ (trung, tả, hữu, tiền, hậu). Khi có chiến

tranh, Hoàng Đế cử tướng soái chỉ huy quân đội, khi kết thúc họ trả ấn tín cho

nhiệm sở. Bằng cách đó, xây dựng được một hàng ngũ võ quan có tài và vua trực

tiếp nắm chắc được quân đội.

Nguyên tắc :

- Bỏ bớt khâu trung gian, Hoàng Đế trực tiếp chỉ huy các chức quan quan trọng.
- Quyền hành không tập trung vào một quan chức mà được tản ra nhiều cơ quan

khác nhau như Lục bộ, Tam ti.